Bij het mobiel invoeren van waarnemingen wordt standaard de gps-positie van de waarnemer gekoppeld aan elke waarneming. Het correct plaatsen van de locatiepointer (Figuur 5) is optioneel maar levert wel bijzonder nuttige informatie op,
kwantiteit en kwaliteit van waarnemingen: nu niet meer. Met routeregistratie en Speech gaan kwaliteit en kwantiteit perfect hand in hand. Wacht dus niet langer, download ObsMapp in de Play Store als dat nog niet gebeurd is, en probeer voortaan bij elk veldbezoek routeregistratie in te schakelen. Figuur 5. Het aanpassen van de locatie van een waarneming gebeurt eenvoudigweg door in het invoerscherm op de pointer (scherm 1) of bij spraakinvoer op de wereldbol (scherm 2) te klikken. Vervolgens verschijnt een kaart (scherm 3). Het kaarttype is zelf te selecteren (laagjesicoon linksboven). Offline OpenStreetMap kaarten kunnen worden gedownload (Instellingen > OSM-kaarten) indien geen mobiel internet beschikbaar is. Het blauwe bolletje geeft de locatie van de waarnemer aan, hier de educatieve poel in de Doode Bemde. Bij het aanklikken van een locatie op de kaart verschijnt een gele pointer, waarmee de exacte locatie van het waargenomen individu kan worden aangeduid.
met name wanneer het waargenomen individu zich op grote afstand van de waarnemer bevindt. Routeregistratie gecombineerd met het correct verplaatsen van de pointer resulteert bovendien in een zogenaamde distance sampling, waaruit de effectieve detectieafstand kan berekend worden per soort, gedrag en habitat. Dit biedt op termijn de mogelijkheid om op basis van waarnemingen relatieve aantallen en dichtheden te berekenen. Gelopen transecten verschijnen na het uploaden op www.waarnemingen.be (niet op de regiopagina) onder “Mijn Waarnemingen.be” bij “Mijn Transecten” (Figuur 6). Uit privacy-overwegingen kunnen waarnemers enkel hun eigen transecten raadplegen.
Figuur 4. Waarnemen met routeregistratie leent zich perfect voor de monitoring van dagvlinders, en kan bijzonder nuttig zijn om het voorkomen van soms talrijk aanwezige soorten, zoals het hier afgebeelde Icarusblauwtje (Polyommatus icarus), zo goed mogelijk vast te leggen. Foto: Maxime Fajgenblat.
96
De boomklever I september 2017 I algemeen
Door gebruik te maken van de hierboven genoemde functionaliteiten kan elke waarnemer met een Android smartphone de waarde van zijn waarnemingen op eenvoudige wijze sterk verhogen. Het gestandaardiseerd registreren van informatie is nu op elk moment en waar ook mogelijk. Vroeger was er vaak een tegenstelling tussen
Figuur 6. Overzicht van twee gelopen dagvlindertransecten in het Meerdaal- (boven) en het Zoniënwoud (onder) onder “Mijn Transecten” op Waarnemingen.be. De gelopen route wordt weergegeven in het blauw en de rode punten zijn de waarnemingen. Alleen al op basis van een visuele inspectie van deze kaarten komt het belang van open plekken in het bos, die duidelijk relatief meer dagvlinders herbergen, sterk naar voren. Zonder het in rekening brengen van de afgelegde route zijn deze patronen moeilijker aantoonbaar.
Korte videohandleidingen over ObsMapp en de routeregistratie kunnen geraadpleegd worden op de website van Natuurpunt (www.natuurpunt.be/pagina/waarnemingenbe). Met vragen kan je terecht bij info@waarnemingen.be. Maxime Fajgenblat maxime.fajgenblat@gmail.com Met dank aan Marc Herremans (Natuurpunt Studie) voor de nuttige toevoegingen. Deels gebaseerd op: Herremans, M., Vercayie, D. & Kwak, A. (2017). Mobiel de route vastleggen en waarnemingen automatisch koppelen. Natuur.oriolus 83 (1): 20-30.
ALGEMEEN
zeer nuttig naar analyses toe. In ObsMapp bestaat ook een toepassing die het inspreken van waarnemingen mogelijk maakt, wat bijzonder handig is wanneer veel waarnemingen ingevoerd moeten worden (Figuur 4). Met één druk op de spraakknop kan een waarneming simpelweg ingesproken worden zonder daarbij de aandacht voor de omgeving te verliezen (Figuur 2 - rechterscherm). Het klassiek mobiel invoeren van waarnemingen vereist uitsluitend een gps-signaal, dat op de meeste smartphones en locaties beschikbaar is, maar voor ObsMapp Speech is mobiel internet vereist. De gebruikte spraakherkenningstechnologie is de voorbije periode sterk verbeterd, waardoor de meeste soorten perfect verstaan kunnen worden, zelfs met storende achtergrondgeluiden zoals windgeruis en verkeerslawaai. Het gebruik van ObsMapp met routeregistratie, al dan niet gecombineerd met spraakherkenning, verbruikt relatief veel energie, waardoor een goed opgeladen smartphone en/of een powerbank nuttig kan zijn bij langere trajecten.
WAARNEMING N° 1 000 000 OP WWW.DIJLELAND.WAARNEMINGEN.BE Op 28 mei 2017 werd de kaap van één miljoen waarnemingen overschreden op de Dijlelandse regiopagina van Waarnemingen.be. Kasper Van Acker had toen de eer om de miljoenste waarneming in te voeren: een Aangebrande spanner (Ligdia adustata) te Neerijse! Kasper heeft de voorbije jaren daarnaast duizenden waarnemingen van planten en mossen ingevoerd en leverde daarmee, samen met de honderden andere waarnemers op deze informatiedatabank, een enorme bijdrage aan de kennis over het voorkomen en verspreiding van algemene tot zeer zeldzame soorten in onze regio. De Natuurstudiegroep Dijleland vindt dit natuurlijk een fantastische mijlpaal en gezien zijn indrukwekkende track record schenken wij Kasper bij wijze van bedanking voor zijn inzet en als felicitatie een gratis jaarabonnement op De Boomklever in 2018. Bedankt en proficiat Kasper! Uiteraard wensen we ook alle andere waarnemers te bedanken voor hun inzet en nu op naar de 2 miljoen waarnemingen! Foto: Aangebrande spanner (archiefbeeld, Walda Verbaenen)
De boomklever I september 2017 I algemeen
97