museumbulletin > marcel van maele in meervoud
marcel van maele in meervoud In 2014 is het vijf jaar gelden dat Marcel van Maele overleed. Zijn geboortehuis is slechts enkele straten verwijderd van het Gezellemuseum. In een interview uit 1996 vroeg Rudy Vandendaele hem of hij nog wist waar en hoe hij de liefde voor de poëzie heeft opgelopen. Van Maele antwoordt: ‘Neen, al heb ik altijd veel van Guido Gezelle gehouden. Mijn vader, die heel weinig las, bezat niettemin het verzameld werk van Gezelle. Lucebert heb ik ook altijd geweldig gevonden.’ Vanaf 13 september wijdt het Gezellemuseum een tentoonstelling aan Marcel van Maele. Door Inge Geysen
1
16
De tentoonstelling, samengesteld door de curatoren Johan Pas en Yves T’Sjoen, focust op het werk van Van Maele dat in oplage verschenen is. Zijn dichtbundels uiteraard – bijna dertig in totaal. Naast de ‘reguliere’ bundels verschenen van Marcel van Maele (1931-2009) ook heel wat bibliofiele uitgaven in samenwerking met beeldende kunstenaars. Vooral met Fred Bervoets (°1942) zou hij vaak samenwerken – ‘We waren één vlees en één bloed,’ zei Bervoets over zijn vriendschap met Van Maele. Onder de vleugels van de Antwerpse galerie De Zwarte Panter zouden verschillende grafiekmappen het daglicht zien, waarbij Bervoets de etsen, litho’s of zeefdrukken creëerde en Van Maele de teksten schreef. Maar niet alleen papier was drager van Van Maeles poëzie. Op de planken van literaire podia vertolkte hij met zijn basso profundo (Peter Holvoet-Hanssen) zijn gedichten. Wie deze stem wil horen, kan nog altijd een van de lp’s opleggen waarop Van Maele zijn werk voordraagt. Naast schrijver was Van Maele ook beeldend kunstenaar. Vanaf 1972 begon hij multiples (ob-
jecten in oplage) te creëren. In deze objecten speelt de taal/het woord vaak een rol. Dikwijls creëren de objecten verwarring, het zijn objecten die de hersenen doen tintelen, zoals Van Maele het zelf zegt. ‘Die hersencellen zijn niet gewoon om zoveel tegenstrijdigs te verwerken. De grondregel van de linguïstiek is: het woord is maar een symbool, is niet het ding zelf. Het woord is geen stoel. Ceci n’est pas une pipe. Ik vind dat heel belangrijk om te erkennen, om te weten.’
s.o.s. Zijn Gebottelde Gedichten, waarvan meerdere ‘drukken’ verschenen, zijn waarschijnlijk het bekendst wat zijn plastische werk betreft. Zij waren meteen ook de eerste multiple die Van Maele creëerde. Hij bottelde voor het eerst in 1972. Aanleiding was een werkbeursverblijf in Bulgarije. Zijn enorme vrijheidsdrang moest er wel botsen met het bureaucratisch systeem. ‘Als je een grap maakte, dacht iedereen drie keer na of er wel mee gelachen mocht worden. Je had pasjes nodig om binnen te gaan, pasjes
