4 De kwaliteiten van Numansdorp

De Kwaliteiten Van Numansdorp In Beeld

In nota DNA Kernen Hoeksche Waard wordt

Numansdorp gekenschetst als:

“Numansdorp is het jongste dorp in de Hoeksche Waard. Door de ligging aan het Hollandsch Diep speelt water speelt een belangrijke rol. Er zijn twee havens die veel toeristen trekken. De Binnenhaven geeft het dorp structuur. Bijzonder is de ontwikkeling van landgoederen aan de oostzijde van het dorp. Vanuit Numansdorp vertrekt een pontje naar Willemstad. Fort Buitensluis en de golfbaan zijn ook recreatieve trekkers. De saamhorigheid in het dorp is groot. Er is een

Vertrekpunt voor het ontwikkelbeeld zijn de kernwaarden van Numansdorp die behouden of versterkt dienen te worden. Numansdorp is een dorp waar de betrokkenheid bij elkaar en het verenigingsleven sterk is. Naast twee supermarkten zijn er in de kern speciaalzaken zoals de bakker, slager, groenteboer en boekhandel. Tijdens de dorpsontmoeting is gevraagd om nog wat specifieker de kernwaarden van Numansdorp te benoemen. Tijdens die bijeenkomst kwam vooral naar voren dat de kwaliteit is gelegen in:

• de ligging aan het water

• het dorpse karakter

• een grote saamhorigheid en rijk verenigingsleven

• de landelijke omgeving met prachtige natuur

• en een compleet en aantrekkelijk winkelaanbod in een fijn centrum.

Op de vraag welke wensen er leven komt vooral het uitbreiden van de recreatiemogelijkheden aan het water naar voren in combinatie met fiets- en wandelroutes en het beleefbaar maken van de waterrand, meer groen, meer woningen voor jongeren en senioren, uitbreiden en levendiger maken van het centrum en het verminderen van de auto’s op de wegen.

Omgevingsvisie Hoeksche Waard, Kom Waardmaken:

De Opgaven Van Numansdorp In Beeld

De opgaven die nu urgent zijn gaan vooral over de verkeersproblemen. Uit de dorpsbijeenkomst kwam de frustratie naar voren dat er te weinig wordt gedaan aan de verkeersproblemen die nu al spelen. Numansdorp is altijd sterk op de auto georiënteerd geweest.

Landelijk zie je een omslag waarbij de nadruk steeds meer komt te liggen op fietsen en wandelen. De opkomst van nieuwe mobiliteitsdiensten en elektrische fietsen, maar ook de behoefte aan een gezonde leefomgeving maakt dat mobiliteitsgedrag aan het veranderen is. Ook in Numansdorp lijkt een groeiende wens voor meer fiets- en wandelroutes, en een betere openbaar vervoersverbinding naar zowel het zuiden als het noorden, en minder dominantie van de auto. Het gaat daarbij om het ontlasten van de Centrale as, het aanpakken van onveilige kruisingen, de wens voor een parkeervoorziening bij het centrum en zorgen dat de oostelijke randweg meer wordt benut. Dat vraagt om een gedragsverandering en om een herinrichting van wegen die dat ondersteund.

Afstanden binnen het dorp zijn kort, zodat zeker voor korte verplaatsingen lopen en fietsen de meest voor de hand liggende keuze zouden moeten zijn.

Wat betreft het behoud en versterken van de vitaliteit van het dorp gaat het vooral om het draagvlak van voorzieningen te behouden/ vergroten en het vasthouden van een divers opgebouwde bevolkingssamenstelling. Het bouwen van woningen voor verschillende inkomensgroepen (met name betaalbaar) en leeftijden (met name jongeren en senioren) met de daarbij behorende voorzieningen. Belangrijk is om meer groen in het dorp te realiseren. Meer recreatie aan de zuidrand is gewenst waarbij de kust meer openbaar wordt met wandelroutes naar het water. Het dorp en het water krijgen daardoor meer relatie met elkaar en Numansdorp wordt aantrekkelijker voor jongeren om er te blijven wonen. Eventueel een uitbreiding van het winkelaanbod en horeca, in combinatie met het autoluw maken van de Voorstraat, kan de verblijfskwaliteit van het centrum verbeteren.

Behoefte commerciële en sociaal maatschappelijke voorzieningen

Aan het ontwikkelbeeld ligt geen marktanalyse ten grondslag. Uitbreiding van het bestaande voorzieningenniveau is opgetekend als wens vanuit het dorp. In hoeverre dat ook realistisch is moet nader worden onderzocht worden.

Omgevingsvisie Hoeksche Waard, Kom Waardmaken:

De Initiatieven

Om inzicht te krijgen wat er op Numansdorp afkomt is er in beeld gebracht wat er voor initiatieven leven. Initiatieven zijn zowel gemeentelijke projecten als wensen en ideeën van grondeigenaren of andere initiatiefnemers. Dat levert een beeld op van in totaal ruim 1500 extra woningen, inclusief vakantiewoningen, recreatieve voorzieningen en verkeerskundige maatregelen om de veiligheid en verkeersoverlast van de huidige situatie te verbeteren. Dat is bij elkaar een volume waar planologisch en beleidsmatig op dit moment geen ruimte voor is.

Het is nadrukkelijk een oefening gebaseerd op de initiatieven waarover deels nog geen besluitvorming heeft plaatsgevonden. Het betreft vooral de wensen voor wonen en mobiliteit en (recreatieve) voorzieningen. Economische (nieuw bedrijfsterrein/ transformatie bestaande terreinen) en duurzaamheidsontwikkelingen (energietransitie, klimaatadaptatie, etc.) zijn niet meegenomen in dit toekomstbeeld.

Door BVR en Goudappel is de oefening gedaan wat het zou betekenen wanneer je alle initiatieven zou honoreren. Er zijn verschillende ontwikkelingsmodellen geschetst en beoordeeld op hun consequenties voor de ruimtelijke impact en de benodigde ingrepen op het gebied van mobiliteit. Daarbij is ook gekeken waar welke ontwikkelingen zoveel mogelijk de bestaande kwaliteiten sparen, versterken of nieuwe kwaliteiten toevoegen. De oefening heeft inzicht gegeven wat het huidige verkeerssysteem (met beperkte aanpassingen) nog aan kan en wanneer het punt wordt bereikt dat structureel ingrijpen in het mobiliteitssysteem noodzakelijk is.

Quotes Dorpsontmoetingsavond

“Centrum verkeersluw maken betekent ook voorzien van parkeergelegenheid aan de rand van het dorp. Dat is essentieel.”

“Ik heb veel goede opmerkingen voorbij zien komen, maar hoor deze oproepen ook al jaren. Ik hoop dat er concreet acties zullen worden genomen om Numansdorp echt vooruit te helpen.”

“Het strandje en recreatieve voorzieningen zouden een mooie impuls voor ons winkelcentrum en de horeca kunnen zijn.”

“Ik doe vooral een beroep op ouders die hun kinderen naar school brengen met de auto.”

“Recreatie en horeca aan de dorpshaven op de locatie Hooft en van Prooijen zou zinvoller zijn.”

Mobiliteit

Gezien de vele wensen op het gebied van mobiliteit is in het Ontwikkelbeeld extra aandacht gegeven aan het mobiliteitssysteem van Numansdorp. Knelpunten die nu al spelen zijn in beeld gebracht en bekeken is welke knelpunten nu opgepakt zouden kunnen worden die mogelijk toekomstige ontwikkelingen niet frustreren. Dit noemen wij no regret maatregelen. Voor de beoordeling van nieuwe ontwikkelingen zal goed gekeken moeten worden hoe deze ontsloten worden en of dit niet tot extra verkeershinder leidt. Omgekeerd kan ruimtelijke ontwikkeling ook kansen bieden om bepaalde aanpassingen aan de infrastructuur te doen die voor het hele dorp van meerwaarde zijn.

Wat eiland-breed opvalt is dat de Hoeksche Waarders de kernen op het eiland op verschillende manieren gebruiken: om te winkelen, te recreëren, te werken of te wonen. De zo benoemde ‘vorkstructuur’ zorgt voor de verplaatsingen binnen Hoeksche Waard waarbij onderscheid te maken is tussen Gebiedsontsluitingswegen, ingericht voor 80 of 60 km/uur en Erftoegangswegen, ingericht voor 50 of 30 km/uur. Numansdorp ligt langs de A29 en heeft daarmee ook een vaste oeververbinding met omliggende gemeenten. Het dorp leent zich daardoor voor ontwikkelingen (toeristisch/ recreatief en woningbouw) voor mensen van buiten het eiland.

Verkeersaantrekkende ontwikkelingen dient zo snel mogelijk geleid te worden naar de A29 en niet de wegen in de bestaande kern te belasten, waar al veel verkeershinder ervaren wordt. Het verbeteren van de westelijke polderroute tot een Erftoegangsweg is voor de korte termijn een geschikte optie. Regionaal verkeer wordt zo snel mogelijk naar de A 29 geleid en belast daardoor niet de wegen in de bestaande kern.

Uit de verschillende gesprekken, werksessies en inventarisatie zijn opgaven op het gebied van mobiliteit en bereikbaarheid geformuleerd voor Numansdorp:

Centrale as

Op de centrale as rijden in de huidige situatie op het drukste wegvak (de Rijksstraatweg) zo’n 8.000 motorvoertuigen per dag. Verder naar het zuiden neemt de verkeersdruk iets af tot 6.500. Op het noordelijke stuk past de inrichting niet bij de hoeveelheid verkeer dat dit wegvak verwerkt, het is er te druk. Gegeven de inrichting is maximaal 6.000 motorvoertuigbewegingen per dag acceptabel. Het meest zuidelijke deel van de centrale as (de Voorstraat) verwerkt dagelijks zo’n 4.000 motorvoertuigen. De Voorstraat kent als winkelstraat een verblijfsfunctie (geen verkeersfunctie), het wenselijk om het aantal motorvoertuigen te verlagen naar 3.000 motorvoertuigen, of lager.

Centrale As Ontlasten

Dit is van oudsher de in- en uitvalsweg van Numansdorp. Door een toegenomen bevolking in de loop der tijd is de verkeersdruk op deze route toegenomen, terwijl deze route hier niet goed op ingericht is. Op sommige plekken staan woningen pal op de weg, heeft de weg een smal profiel, wordt er geparkeerd langs of half op de rijbaan, en zijn de fiets- en voetpaden suboptimaal. Dit zet de leefbaarheid en verkeersveiligheid op en langs deze route onder druk. De gemeente heeft na klachten van aanwonenden toegezegd deze route anders in te richten, zodat verkeer gestimuleerd wordt via andere routes te rijden en om de hinder van verkeer te beperken.

Het verkeersmodel laat zien dat het ontlasten van de centrale as tot drukte leidt op de andere wegen. Aanvullende maatregelen zijn nodig om ongewenste druk te voorkomen. Bijvoorbeeld het beter benutten van de oostelijke randweg en het knippen van aansluitingen op de centrale as bijde Middelweg. Daarmee wordt tegelijk de verkeersveiligheid rondom de daar gelegen scholen verbeterd. Ook het verbeteren van de aansluiting van de provinciale weg op de westelijke polderroute (Molendijk, Derde Dwarsweg, Middelsluisse Dijk Westzijde, Volgerlandseweg) en het verbeteren van de kruispunten op deze route naar de Molendijk, helpt bij het beter afwikkelen van het verkeer en het aantrekkelijker maken van deze route.

VERKEERSINTENSITEITEN VAN DE BELANGRIJKSTE WEGEN IN NUMANSDORP (DIKTE VAN DE LIJN GEEFT DE VERKEERSHOVEELHEID WEER)

EFFECTEN OP VERKEERSSTROMEN VAN NO-REGRET MAATREGELEN (30KM/U OP CENTRALE AS EN AFKOPPELEN MIDDELWEG)

Oostelijke Randweg Beter Benutten

Deze oostelijk gelegen gebiedsontsluitingsweg is goed ingericht om grotere hoeveelheden verkeer te verwerken. Woningen staan veelal op grotere afstand van de weg, er is geen parkeren langs de rijbaan, de fietsstructuur is ontvlochten en de weg heeft een breed profiel. Deze weg is aangelegd om circa 10.000 verkeersbewegingen per dag te verwerken zonder problematische hinder voor de omgeving of verkeersveiligheid. Deze weg is echter niet intuïtief gelegen: veel verkeer komt vanaf de A29 en komt eerst bij de centrale as uit. De oostelijke randweg is qua afstand omrijden voor automobilisten die een herkomst of bestemming aan de westkant van Numansdorp hebben. Momenteel rijden op het drukste deel dagelijks zo’n 3.500 a 4.500 motorvoertuigen per dag over de oostelijke randweg. Er is dus nog voldoende ruimte om extra verkeer te verwerken.

Op dit moment worden er alternatieven verkend voor een randweg bij Klaaswaal. Verschillende varianten worden nu beoordeeld in de MERprocedure. Wanneer de toekomstige randweg van Klaaswaal direct zou aansluiten op de oostelijke randweg van Numansdorp, in combinatie met het directer en aantrekkelijker maken van deze route, zodat mensen verleid worden om deze route beter te gebruiken dan nu. Vooral door de bewoners en bezoekers van de oostkant van het dorp, en de Torensteepolder in het bijzonder. In combinatie met het afwaarderen van de Centrale as en een verkeerskundige knip in de Middelweg, de Fortlaan en de Schuringsdijk wordt sluipverkeer naar het centrum en de zuidelijke woonwijken door de kern voorkomen en worden automobilisten over de oostelijke randweg gestuurd.

Als gekozen wordt voor de westelijke variant van de randweg Klaaswaal, is aantakking op de westelijke polderroute of een eventuele westelijke randweg Numansdorp meer voor de hand liggend. Voor Numansdorp heeft de oostelijke variant veel voordelen omdat verkeer van en naar Klaaswaal dan automatisch de oostelijke randweg neemt en de centrale as minder belast.

Onveilige Kruisingen Aanpakken

Op verschillende kruispunten in Numansdorp ervaren weggebruikers onveiligheid en ongevallen vinden relatief vaak op kruispunten plaats. Op kruispunten conflicteren verschillende verkeersstromen met elkaar, en is de inrichting niet altijd optimaal om de verkeersveiligheid te borgen. Het betreft zowel kruispunten op de centrale as, als op de westelijke polderroute, waar een conflict is met landbouwverkeer, met name bij de Middelsluissedijk-westzijde. Ook het ontbreken van een fietsstrook op de route Moldendijk – A29 veroorzaakt conflicten. Een gescheiden fietsstrook biedt hiervoor een oplossing.

VERBETEREN FIETS- EN WANDELPADEN EN ONTMOEDIGEN AUTOGEBRUIK

Op veel wegen in Numansdorp (en de Hoeksche Waard) delen fietsers de rijbaan met autoverkeer. Op rustige wegen en bij een lage snelheid (max. 30 km/u) is dit ook veilig en prima mogelijk. Als gemotoriseerd verkeer harder rijdt (bv. 50 of 60 km/u) komen fietsers sneller in de verdrukking en neemt het ongevalsrisico toe. Om fietsgebruik te stimuleren zijn veilige en comfortabele routes nodig, die op veel plekken nu nog ontbreken. Uiteraard komt dit ook door de vele dijk- en polderwegen waar weinig ruimte is om fietsers te scheiden van het autoverkeer. Het splitsen van auto’s en fietser op de Molendijk (boven- en benedendijks) kan bijdragen aan de verkeersveiligheid voor fietsers en biedt meer ruimte voor autoverkeer van en naar de zuidrand (o.a. Molenpolder)j aan de capaciteit en de veiligheid.

Het verbeteren van de mogelijkheden voor lopen en fietsen is ook de wens van bewoners die aanwezig waren bij de dorpsontmoeting. Met een aantrekkelijke inrichting en beleving van de routes wordt het wandelen en fietsen gestimuleerd. Tegelijkertijd kun je met een andere weginrichting ook het autoverkeer binnen de kern ontmoedigen. De opkomst van elektrische fietsen, snelfietspaden, deelsystemen voor (elektrische) auto’s en dienstverlening op maat kan het vanzelfsprekende gedrag om de auto te nemen beïnvloedden. Bewuster autogebruik bevordert ook de leefkwaliteit van het dorp.

Parkeervoorzieningen Centrum Verbeteren

Vanuit verschillende hoeken leeft de wens de Voorstraat autoluwer te maken, om zo de winkelstraat aantrekkelijker te maken voor voetgangers, fietsers en om er te verblijven. Dit is mogelijk als er alternatieven voor de parkeervoorziening in de Voorstraat worden gevonden op loopafstand van het centrum. De locatie ‘t Hooft en Van Prooijen is daarvoor een interessante optie.