ΘΕΜΑΤΑ
ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΑΠΟ FREDERICK, ΕΤΕΚ KAI ΠΑΝΕΠΙΣΤHΜΙΟ TECHNION
Μεγάλες Αστικές Αναπτύξεις στην Κύπρο και το Ισραήλ: Πολεοδομία, Προκλήσεις και Πραγματικότητες
Τ
ο Πανεπιστήμιο Frederick σε συνεργασία με το ΕΤΕΚ και το Πανεπιστήμιο Technion του Ισραήλ διοργάνωσαν τον περασμένο Μάρτιο το συμπόσιο με θέμα: Μεγάλες Αστικές Αναπτύξεις στην Κύπρο και το Ισραήλ: Πολεοδομία, Προκλήσεις και Πραγματικότητες (Large Urban Developments in Cyprus and Israel: Planning Context, Challenges and Realities). Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία στο Εκπαιδευτικό Πολιτιστικό Κέντρο ΕΤΕΚ, στις 7 Μαρτίου 2019. Τις τελευταίες δεκαετίες, η αστική ανάπτυξη άλλαξε τη μορφή και την κλίμακά της. Η φιλοσοφία των μεγάλων αστικών αναπτύξεων (LUDs) δίνει
Τ
Ανακοίνωση ΕΤΕΚ: Εκτός συζήτησης η ανέγερση καθεδρικού ναού εντός του Δημοτικού Κήπου Πάφου
ο Επιμελητήριο, με ανακοίνωσή του τον περασμένο Μάρτιο, ενημέρωσε ότι «με απογοήτευση διαπιστώνει πως ένα θέμα που είχε απασχολήσει πολιτεία, πολίτες και φορείς πριν δέκα χρόνια και είχε απαντηθεί από τις αρμόδιες αρχές, επανέρχεται στην επικαιρότητα και απειλεί έναν μεγάλης αξίας δημόσιο χώρο. Το Επιμελητήριο δηλώνει ευθαρσώς πως δεν υπάρχουν περιθώρια συζήτησης ενός τέτοιου σεναρίου, το οποίο θα πρέπει αμέσως να απορριφθεί, ενώ ταυτόχρονα θα πρέπει να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες ώστε ο χώρος αυτός να περιέλθει στην κυριότητα του Δήμου. Η Πάφος μέσω του θεσμού της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας και των έργων που υλοποιήθη-
8
προτεραιότητα στη γρήγορη υλοποίηση έργων, αντικαθιστώντας τον μακροπρόθεσμο, πολεοδομικό σχεδιασμό ως την κύρια προτεραιότητα για τη σύγχρονη αστική ανάπτυξη. Παρόλο που οι αστικές πραγματικότητες αυτού του μοντέλου αστικής ανάπτυξης δεν έχουν πλήρως αποκρυπτογραφηθεί, η μεγάλη κλίμακα και η γενικευμένη πραγματοποίηση τέτοιων έργων γίνεται σχεδόν παντού. Οι μεγάλες αστικές αναπτύξεις αλλάζουν τη μορφή των πόλεων, τις λειτουργίες τους και τις πιθανές χρήσεις τους από τους κατοίκους. Το συνέδριο είχε στόχο να ξεκινήσει μια συζήτηση σχετικά με τις προκλήσεις και τις πραγματικότητες των μεγάλων αστικών αναπτύξεων, ρίχνοντας φως στα παραδείγματα της Κύπρου και του Ισραήλ. Συμμετείχαν ακαδημαϊκοί, πολεοδόμοι, αρχιτέκτονες, πρώην στελέχη κρατικών φορέων, εκπρόσωποι του τεχνικού κόσμου και επιχειρηματίες ανάπτυξης γης. Σε χαιρετισμό του στο συμπόσιο, ο πρόεδρος του ΕΤΕΚ, Στέλιος Αχνιώτης, ανέφερε ότι «Τα μεγάλα αστικά αναπτυξιακά έργα βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των ακαδημαϊκών κύκλων. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στην Κύπρο, όπου μεγάλα έργα στις πόλεις και την ύπαιθρο θεωρήθηκαν πολύ σημαντικό εργαλείο για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων και την ανάκαμψη από την οικονομική ύφεση της τελευταίας δεκαετίας. Υπό την πίεση αυτή, οι αλλαγές στα επίσημα αναπτυξιακά έργα σε συνδυασμό με τις αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου για τη θέσπιση αναπτυξιακών κινήτρων, έχουν δημιουργήσει ένα αρκετά ευέλικτο, αλλά την ίδια ώρα χαοτικό περιβάλλον για αυτές τις αναπτύξεις». Ο καθηγητής Yosef Jabareen επεσήμανε τους κινδύνους για τις μικρές και μεσαίες πόλεις παγκοσμίως από τη διείσδυση καιροσκοπικών επενδυτικών κεφαλαίων που ο μόνος τους στόχος είναι το γρήγορο κέρδος με κάθε συνέπεια. Η πολεοδομία ως πρακτική θα πρέπει να διασφαλίζει την άρση των κοινωνικών αποκλεισμών, να υποβοηθά τη σταθερότητα της τοπικής οικονομίας καθώς και τη δημιουργία πόλεων με ποιότητα για όλους. Ο καθηγητής Jabareen επικρότησε τη στάση του ΕΤΕΚ λέγοντας ότι οι επιστημονικοί και κοινωνικοί φορείς έχουν ευθύνη να αγωνιστούν για να διατηρήσουν τις πόλεις ανθρώπινες και ανοικτές.
w w w. e t e k . o r g . c y
καν σε αυτό το πλαίσιο, ανέπλασε το αστικό της κέντρο και σήμερα πολίτες και επισκέπτες ανακαλύπτουν και απολαμβάνουν ένα ενδιαφέρον σύνολο από κτίρια και πλατείες, μοναδικό για όλες τις κυπριακές πόλεις. Αυτή η ώθηση που δόθηκε στο αστικό κέντρο πρέπει πάση θυσία να προστατευθεί και να ενισχυθεί με πρόσθετες χρήσεις και σχεδιασμούς, που να αποδίδουν την πόλη στους πολίτες της, ενισχύοντας τον δημόσιο χαρακτήρα του κέντρου και αναδεικνύοντας τον Δημοτικό Κήπο ως αναπόσπαστο κομμάτι του. Η επιστημονικά τεκμηριωμένη επιχειρηματολογία προς τούτο είναι πλούσια και αδιαμφισβήτητη, ενώ ταυτόχρονα η άμεση αντί-
δραση των κατοίκων της Πάφου αποτελεί ένα ακόμα ισχυρό επιχείρημα, στο πλαίσιο ενός συμμετοχικού και διαφανούς πολεοδομικού σχεδιασμού. Το Επιμελητήριο είναι διατεθειμένο να αναλύσει και να τεκμηριώσει τη θέση του στους αρμόδιους φορείς, καθώς και να συμμετέχει σε οποιεσδήποτε διαδικασίες για την εναλλακτική χωροθέτηση του καθεδρικού ναού, μέσω της ανταλλαγής γης, η οποία είχε συζητηθεί και συμφωνηθεί προ δεκαετίας. Σε κάθε περίπτωση όμως θα σταθεί σθεναρά απέναντι σε κάθε απόφαση ή εισήγηση για το θέμα, η οποία παραβιάζει βασικές αρχές αστικού σχεδιασμού».
