2
Τρίτη 7 Iουνίου 2022
| 24 ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΣΕΛΙΔΑ
την ευθύνη γενικώς και αορίστως στην κοινωνία και τις οικογένειες. Από την άλλη, εμείς οι εκπαιδευτικοί ξέρουμε καλά ότι η βία, σε όλες της τις μορφές, μειώνεται αισθητά σε συνεργατικά και μη ανταγωνιστικά σχολικά περιβάλλοντα, με εγκαθίδρυση και λειτουργία συμμετοχικών και δημοκρατικών θεσμών στην τάξη, την αυλή, την κοινότητα, που επιτρέπουν τη βίωση της δημοκρατίας και την καλλιέργεια του σεβασμού, της αλληλεγγύης, της απάλειψης των εντάσεων και της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών, στη βάση κανόνων που διαμορφώθηκαν από την ίδια την εκπαιδευτική κοινότητα, με κυρίαρχη τη συμμετοχή των παιδιών. Τόσο η πολύχρονη πείρα μας όσο και η επιστημονική έρευνα και η διεθνής παιδαγωγική βιβλιογραφία στηρίζουν την παραπάνω διαπίστωση. Κάνοντας μια αποτίμηση για τη φετινή σχολική χρονιά, μετά από δύο έτη τηλεκπαίδευσης, εν μέσω της συνεχιζόμενης υγειονομικής και αυξανόμενης κοινωνικο-οικονομικής κρίσης, εμείς οι εκπαιδευτικοί του «Σκασιαρχείου» μπορούμε να πούμε ότι οι παιδαγωγικές τεχνικές Φρενέ άνοιξαν εκ νέου δρόμους επικοινωνίας, ενσυναίσθησης και συμπερίληψης. Στο ένθετο αυτό θα βρείτε σχετικά κείμενα συναδέλφων μας για το πώς (συν)εργάστηκαν φέτος (με) τα παιδιά, πώς δημιούργησαν και διεύρυναν δίκτυα αλληλεπίδρασης με πολλαπλές (υπερ)τοπικές κοινότητες παιδιών και εφήβων σπάζοντας συχνά και τα ηλικιακά όρια. Τέλος, σε συνέχεια του προβληματισμού που θέσαμε στο προηγούμενο ένθετο για την εντεινόμενη παιδική φτώχεια και τη γενικότερη κακοδαιμονία των παιδιών στη χώρα μας, μπορείτε να διαβάσετε μια τεκμηριωμένη κριτική ματιά στο είδος της συνεργασίας της Unicef με την ελληνική κυβέρνηση και στη συνεχή οπισθοχώρηση και έκλειψη του δημόσιου τομέα όπως και της ευθύνης της πολιτείας για σχεδιασμένη, δημόσια, επαρκώς χρηματοδοτημένη κοινωνική πολιτική προς όφελος όλων των πολιτών και πρώτα απ’ όλα των παιδιών. Η Συντακτική Επιτροπή Βογανάτσης Δαμιανός - Δημοπούλου Φωτεινή Μπαλτάς Μπάμπης Μπάρκα Κατερίνα - Παούρη Κατερίνα - Παπαδόπουλος Χάρης - Σπήτα Βίκυ (Επικοινωνήστε μαζί μας και στείλτε μας τα κείμενά σας για δημοσίευση στο εξής μέιλ: periodikofreinet@gmail.com)
|
Του ΙΓΝΑΤΙΟΥ ΚΑΡΑΜΗΝΑ*
στερα από 2 έτη και 3 μήνες λόγω των περιορισμών της πανδημίας του Covid-19, ξεκινήσαμε επιτέλους τις διά ζώσης επιμορφωτικές δράσεις στα Δημοτικά Σχολεία παιδαγωγικής μας ευθύνης στον Ασπρόπυργο, στη Μάνδρα-Ειδυλλία και στη Μαγούλα. Βασική μας θεματική αποτέλεσε η παιδαγωγική Φρενέ. Σε καθεμία από τις οκτώ (8) επιμορφωτικές ημερίδες ανά δύο ή τρία σχολεία αρχίζαμε με λίγα λόγια για τον Φρενέ και τη Θεσμική Παιδαγωγική, με βασικές επισημάνσεις για τις τεχνικές «Τι Νέα», «Συμβούλιο Τάξης» και «Μικρά Βιβλία». Κατόπιν γινόταν προβολή της γαλλικής ταινίας της Delphine Pinson «Η μάθηση είναι ιερή! Στα πρώτα βήματα μιας τάξης Freinet» (2014). Στη συνέχεια επιχειρούνταν σύνδεση με την ελληνική πραγματικότητα και την εφαρμογή της παιδαγωγικής Φρενέ σε σχολεία της περιφέρειάς μας. Η Σοφία Λουκίσα, εκπαιδευτικός ΠΕ70 από το 2ο Δ.Σ. Ασπροπύργου, η οποία επιμορφώθηκε στην παιδαγωγική Φρενέ στην επιμορφωτική δράση που υλοποίησε το ΙΕΠ σε συνεργασία με την παιδαγωγική ομάδα «Το Σκασιαρχείο» την περίοδο 2018-2019, μοιράστηκε μαζί μας την εμπειρία της, τις δυσκολίες αλλά και τις επιτυχημένες δράσεις με τους μαθητές και τις μαθήτριές της τα τελευταία τρία (3) χρόνια που αξιοποιεί τις τεχνικές «Τι νέα», «Συμβούλιο Τάξης» και «Μικρά Βιβλία» στην τάξη της. Επιπλέον, ο Περικλής Κωνσταντόπουλος, εκπαιδευτικός ΠΕ70 από το 4ο Δ.Σ. Ασπροπύργου, μοιράστηκε μαζί μας τις εμπειρίες του από τη δημιουργία των «Μικρών Βιβλίων». Η επιμορφωτική ημερίδα συνεχιζόταν με τον χωρισμό σε ομάδες στις οποίες οι εκπαιδευτικοί συζητούσαν για όσα επισήμαναν από την προβολή της ταινίας και τους έκαναν εντύπωση, σχολίαζαν τα όσα άκουσαν από τους δύο εκπαιδευτικούς και με μεγάλο ενδιαφέρον ανταποκρίνονταν στην πρόσκληση-πρόκληση να φτιάξουν
Υ
Επιμόρφωση στην παιδαγωγική Φρενέ στο 3ο ΠΕΚΕΣ της Αττικής Η παιδαγωγική Φρενέ, αντικείμενο επιμόρφωσης για τους εκπαιδευτικούς στα Δημοτικά Σχολεία Ασπροπύργου, ΜάνδραςΕιδυλλίας και Μαγούλας τα δικά τους «Μικρά Βιβλία». Η επεξεργασία της θεματικής ολοκληρωνόταν με συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων και επισημάνσεων σε πολύ ευχάριστο και δημιουργικό κλίμα. Στη διάρκεια της συζήτησης εκπρόσωποι των ομάδων παρουσίαζαν και τα «Μικρά Βιβλία» που οι ίδες/ίδιοι έφτιαξαν. Ο θεματικός κύκλος των εν λόγω επιμορφωτικών μας δράσεων πραγματοποιήθηκε την περίοδο Απριλίου-Μαΐου 2022. Τώρα που ολοκληρώθηκε η επιμορφωτική αυτή διαδικασία και μάλιστα διά ζώσης, μας δίνεται η ευκαιρία αναστοχαζόμενοι να παραθέσουμε κάποιες σκέψεις και επισημάνσεις: ● Η παιδαγωγική Φρενέ αποτελεί μια πολύ ενδιαφέρουσα θεματική επιμόρφωσης κι αυτό προκύπτει από την ενθουσιώδη και ενεργητική
συμμετοχή των εκπαιδευτικών στις επιμορφωτικές μας ημερίδες. ● Εχει πολύ μεγάλη ανταπόκριση τόσο η προβολή ταινιών που αναδεικνύουν την παιδαγωγική Φρενέ όσο και η συμμετοχή στις επιμορφώσεις εκπαιδευτικών της πράξης που εφαρμόζουν τεχνικές της παιδαγωγικής Φρενέ στην τάξη τους και μοιράζονται αυτές τις εμπειρίες με τις επιμορφούμενες/επιμορφούμενους εκπαιδευτικούς. ● Ενα ζήτημα που απασχολεί έντονα τους/τις εκπαιδευτικούς μας είναι η διατήρηση της πειθαρχίας στη σχολική τάξη. Μάλιστα, βιβλιογραφικά επισημαίνεται ότι σχεδόν το ¼ της διδακτικής ώρας σπαταλιέται για τη διευθέτηση θεμάτων λειτουργίας της σχολικής τάξης. Οι επιμορφούμενοι εκπαιδευτικοί άκουσαν με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον ότι στις τάξεις που εφαρμόζεται η παιδαγωγική Φρενέ δεν υπάρχουν ζητήματα πειθαρχίας και αντεγκλήσεων μεταξύ των παιδιών. Η τάξη μαθαίνει να λειτουργεί σαν μια μικρή κυψέλη όπου κάθε μαθητής και μαθήτρια γνωρίζει το πλαίσιο, τον ρόλο, τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματά του/της. ● Επισημάνθηκε ότι η τεχνική «Τι Νέα» εφαρμόζεται σε ένα βαθμό στις τάξεις τους με το να ανακοινώνουν οι μαθήτριες/μαθητές στην αρχή κάθε εβδομάδας ή μετά τις διακοπές τα νέα τους. Εγινε όμως αντιληπτό και ευδιάκριτο ότι η τεχνική αυτή έχει συγκεκριμένη διαδικασία και πλαίσιο υλοποίησης. ● Αναγνωρίστηκε η αξία της τεχνικής «Συμβούλιο Τάξης» ως μια διαδικασία εξοικείωσης με την πολιτειότητα και τα δικαιώματα με προστιθέμενη αξία για τα παιδιά ώστε να μάθουν να λειτουργούν ως ενεργοί πολίτες. ● Τονίστηκε η παιδαγωγική και παιγνιώδη σημασία της αξιοποίησης της τεχνικής των «Μικρών Βιβλίων»
για τους μικρούς μαθητές και μαθήτριες που πέραν της διαθεματικής προσέγγισης και οπτικής αποτελεί μια πολύ διασκεδαστική ενεργοποίησή τους. ● Εκανε εντύπωση στους επιμορφούμενους εκπαιδευτικούς η διαδικασία τού «παίρνω τον λόγο» καθώς αποτελεί ένα δύσκολο εγχείρημα η τήρηση της τάξης, «του να μην πετάγονται» οι μαθητές και να ζητούν τον λόγο για να μιλήσουν. Η οπτικοποίηση του «παίρνω τον λόγο και δίνω τον λόγο» με ένα σύμβολο (μικρό αντικείμενο, μια ζωγραφισμένη κάρτα…) και η τελετουργία υλοποίησης κινητοποίησε το ενδιαφέρον των εκπαιδευτικών. ● Αν και αναγνωρίστηκε από όλους η σημασία της εφαρμογής των τεχνικών της παιδαγωγικής Φρενέ, σημειώθηκε εμφατικά ότι η πρωτοβουλία αυτή θα έχει εξαιρετικά και εντυπωσιακά αποτελέσματα όταν αυτή αποτελεί «πολιτική» του σχολείου και η εφαρμογή των τεχνικών αυτών επιχειρείται από όλες/όλους τους εκπαιδευτικούς του σχολείου στις τάξεις τους. Κλείνοντας αυτές τις σκέψεις, κρίνουμε σκόπιμο να τονίσουμε το πόσο σημαντικό είναι το έργο που εθελοντικά προφέρει στην εκπαιδευτική κοινότητα για τη διάδοση της παιδαγωγικής Φρενέ η παιδαγωγική ομάδα «Το Σκασιαρχείο» και το «Δίκτυο Συνεργατικών Σχολείων με την Παιδαγωγική Φρενέ». Είναι αλήθεια ότι η ομάδα αυτή των ευαισθητοποιημένων εκπαιδευτικών που εμπνέονται και πιστεύουν στην παιδαγωγική Φρενέ όλο και μεγαλώνει και απλώνει τις δράσεις και το έργο της σε σχολικές μονάδες σε όλη την Ελλάδα. *Συντονιστής Εκπαιδευτικού Εργου (ΣΕΕ) στα Δημοτικά Σχολεία Ασπροπύργου, Μάνδρας-Ειδυλλίας και Μαγούλας