formverket
7
Substantiv Ein del bøyingsendingar er ulike for substantiva i nynorsk og bokmål. Det er også ein del ord som har ulikt kjønn i dei to skriftspråka. Desse skilnadene skal vi sjå nærmare på. Hankjønn
Dei fleste hankjønnsorda får -ar og -ane i fleirtal (gutar – gutane). Det gjeld også ord som endar på -ar i ubunden form eintal (lærar). Her skil nynorsk seg frå bokmål (nyno.: lærarar, bm.: lærere) For nokre ord kan ein velje mellom -er og -ene og -ar og -ane. Eksempel: gjest – gjesten – gjester/gjestar – gjestene/gjestane benk – benken – benker/benkar – benkene/benkane bunad – bunaden – bunader/bunadar – bunadene /bunadane sofa – sofaen – sofaer/sofaar – sofaene/sofaane
Dei fleste hankjønnsord med omlyd i fleirtal får fleirtalsformer på -er og -ene. Eksempel: fot – foten – føter – føtene
Nokre hankjønnsord har uregelrett bøying. I skjemaet nedanfor står ei oversikt over dei vanlegaste. Eintal
Ubunden
Fleirtal
Bunden
Ubunden
Bunden
bror
broren
brør
brørne
far
faren
fedrar
fedrane
mann
mannen
menn
mennene
sko
skoen
sko/skor
skoa/skorne
ting
tingen
ting
tinga
Oppgåve 1
Bøy desse hankjønnsorda i ubunden og bunden form, eintal og fleirtal:
båt, gut, elev, heim, reiskap, arbeidar, politikar, lærar, lagnad, marknad, villa, bonde, son, mann, fot
Nye vegar til nynorsk.indb 7
03.10.13 14:53