Column Juglen Zwaan: Wat is er zo gezond aan cranberry?

Een goede vriend van mij is pas vader geworden. Hij woont inmiddels alweer jaren in Finland en dit was de perfecte aanleiding om hem weer met een bezoek te verblijden. Na het aanschouwen van hun nieuwe kroost, besloten we veel in de bossen van Finland te gaan wandelen. Tijdens deze wandelingen stuitten we regelmatig op vele soorten bessen, waaronder blauwe bessen en vossenbessen. De laatste dag heb ik een emmer met vossenbessen geplukt, wat is toegestaan onder de Finse wet. Bij thuiskomst heb ik wekenlang kunnen genieten van vossenbessen, maar helaas raakten deze op. Gelukkig ontdekte ik een goede vervanger: cranberry!

Vossenbes en cranberry zijn beide lid van de Heidefamilie en hebben een vergelijkbaar nutrientenprofiel. Een andere naam voor cranberry is veenbes. Ze zijn lichtroze tot donkerrood van kleur. De naam cranberry stamt af van de craneberry oftewel kraanbes. De bloem met meeldraden doet denken aan de kop en snavel van een kraanvogel.

Veenbessen zijn bijzonder rijk aan antioxidanten, onder meer in de vorm van flavonoïden. Deze plantenstoffen worden in verband gebracht met een ontstekingsremmende werking. Volgens verschillende wetenschappelijke studies werkt cranberry tegen blaasontsteking en urineweginfecties doordat de proanthocyanidinen ervoor zorgen dat de hechting van de E-coli bacterie aan de blaaswand afneemt. In deze bessen zit daarnaast ook de suiker D-mannose, waarvan wetenschappers hebben ontdekt dat deze stof urineweginfecties kan tegengaan. Verder zijn er aanwijzingen dat cranberry het risico op cardiovasculaire ziekten kunnen verminderen en dat het sap van de cranberry waarschijnlijk kan beschermen tegen de maagzweer veroorzakende bacterie helicobacter pylori.

Cranberry is arm aan calorieën, maar zeer rijk aan vitamine C. Geen wonder dat zeelieden deze bessen vroeger meenamen op reis. Ook bevatten deze veenbessen veel vezels, die goed zijn voor de darmflora. Daarnaast beschikken deze bessen over verschillende vitaminen en mineralen, waaronder mangaan, koper en vitamine E en K.

Verse cranberry is lekker om te verwerken als fris accent in taart en gebak of in jam of compote. Ze smaken ook lekker in combinatie met (stoof)vlees. Sommigen eten graag een warme cranberrysaus bij een vleesgerecht, zoals tijdens het kerstdiner. Koud doet cranberrysaus het goed over een pudding. Gedroogde cranberry is lekker als tussendoortje in bijvoorbeeld een notenmix. Ook in salades doen ze het erg goed. Rauwe cranberry kan wat bitter en wrang smaken, waardoor vele liever de gezoete variant eten. Deze bevatten vaak erg veel suiker en oliën, dus die zou ik niet aanraden. Omdat veel mensen moeite hebben met de zure smaak van cranberry, voegen producenten vaak ter compensatie wel erg veel suiker toe. Daarom kun je het beste zelf de besjes kopen en verwerken in een gerecht, dan weet je precies hoeveel suiker erin zit. Een gezondere optie is om cranberry te combineren met bijvoorbeeld zoet fruit.

Cranberry wordt in Nederland rond oktober geoogst. Ze zijn over het algemeen vers te koop van september tot januari, daarbuiten worden ze vaak geïmporteerd uit Amerika. Deze zijn vaak net ietsje groter dan de Nederlandse variant.

Wij hebben thuis altijd een flinke lading in de vriezer achter de hand. Om los te eten vinden wij ze net iets te wrang, maar als onderdeel van een smoothie of bessenmix vinden we ze heerlijk. Ook onze kleine van twee is dol op deze besjes, waardoor ze regelmatig op het menu staan!

Juglen Zwaan

www.ahealthylife.nl

Waar kijk je met trots op terug?

Ik kijk met trots terug op de enorme inspanningen die in onze keten zijn geleverd. En dan met name het ondernemerschap dat niet alleen door onze telers en medewerkers is getoond, maar we als totale sector het afgelopen jaar hebben laten zien. Iedere persoon werkzaam in onze mooie sector - van zaadveredeling, teelt, commercie tot aan klant - heeft eraan bijgedragen dat we met elkaar onder zeer uitdagende omstandigheden in staat zijn geweest om de consument te voorzien van verse groenten en fruit. Iedere dag weer. Dat is écht een topprestatie waar we met z’n allen trots op mogen zijn.

Wat is er sinds corona veranderd?

Met Corona hebben we ervaren dat niet alles vanzelfsprekend is. Ik zie dat we als samenleving hierdoor bewuster zijn geworden. Bewuster van onze naasten, bewuster van de zorgverleners, bewuster van onze gezondheid en belang van gezonde voeding. Ook zie ik steeds nauwere samenwerkingen in onze branche ontstaan om op grote maatschappelijke thema’s echt impact te kunnen hebben. Zo behouden we als sector ook toekomstperspectief. Hoe heeft de huidige inflatie impact op je bedrijf en de sector?

Met een dalende koopkracht bij consumenten en stijgende kostprijzen moeten we als keten nauwer en slimmer met elkaar samenwerken om de kosten verder te verlagen. Het zorgt voor een extra drive en versnelling om verder te digitaliseren en te automatiseren en biedt enorm veel kansen partnerships met telers en klanten aan te gaan om tot langetermijnketensamenwerkingen te komen die integraal inzoomen op het verbeteren van het rendement.

Wat zie je als de grootste uitdaging voor 2023?

Als grootste uitdaging voor 2023 zie ik de beheersing van onze kostprijs die sterk wordt beïnvloed door hoge energie- en grondstofkosten, inflatie en prijsdruk. Een goed kwalitatief product geteeld, tegen een eerlijke prijs voor zowel teler als consument, zodat continuïteit in het schap en op het teeltbedrijf kan worden geborgd is uitdagend in deze onzekere tijden.

Hoe vieren jullie Kerst op het bedrijf?

Juist nu we meer hybride werken is de Kerst een moment om met elkaar de feestdagen in te luiden. Dit doen we met een gezellige kerstlunch op de verschillende locaties, een goed gevuld groentepakket en een kerstattentie.

Hoe ga je thuis Kerst vieren (en wat staat er op het menu)?

Lekker gourmetten met de familie en erop uit met mijn kinderen naar de schaatsbaan.

Wie wil je in het nieuwe jaar een hart onder de riem steken?

We hebben dit jaar weer verschillende dierbaren verloren. Ik wil graag iedereen die dit jaar een dierbare is verloren veel kracht en betekenisvolle herinneringen toewensen.