Formaat Magazine september 2021

JAARGANG 11 • NR 3 • SEPTEMBER 2021 VERSCHIJNT DRIEMAANDELIJKS – AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X – P 602745 V.U.: Formaat vzw, t.a.v. Kara Eestermans – De Wittestraat 2, 2600 Berchem T 03 226 40 83 – info@formaat.be – www.formaat.be

PB- PP B-

BELGIE(N) - BELGIQUE

RAP EN SPOKEN WORD IN HET OPEN JEUGDWERK Op bezoek bij De Stroate, De Takel & Mama's Open Mic 24 uur door de ogen van Rian Snoeks Seniorenslam: een creatief verbond tussen jong en oud

VOORWOORD MET MEDEWERKING VAN De Stroate De Takel Mama’s Open Mic Rian Snoeks Youth Zone Seniorenslam ‘t Slot Kinky Star Graffiti vzw Jeugdhuis 2050 Jeugdhuis de Troubadour Artshizzle Stad Antwerpen Nick Beerens Hans Dockx Gudrun Caelen Roxanne Cox Toon Vanotterdijk Jasper Van Loy Lisa Staelens Jonas Merckx COÖRDINATIE Adriaan de Roover Helena Verheye

'MOTHER' DOOR AILIÑ DELGADO Youth Zone, een open jeugdwerkinitiatief in Antwerpen, organiseerde op zaterdag 14 augustus de eerste editie van Rebelution Rock. Dit is een traject waarbij ervaren coaches hun expertise delen tijdens interactieve workshops en waarbij de deelnemende jongeren worden klaargestoomd voor een optreden. Youth Zone werkte hiervoor samen met Riverside Studio en Szion.

VORMGEVING Pepijn Haghebaert

De Chileens-Belgische artieste Ailiñ Delgado kreeg via dit project de kans om voor het eerst haar eigen nummers op te nemen. Tijdens het Rebelution Rock parcours werkte ze aan de onderstaande tekst.

Als deelneemster en mede-organisator zet ze graag projecten op poten voor ander jong talent omdat ze van mening is dat creativiteit een constructieve uitlaatklep is voor (en door) jongeren.

COVERFOTO De Takel door Samy Musset BEELD / FOTO’S Helena Verheye Burezi De Stroate Seniorenslam Kinky Star Samy Musset Jan De Schoenmaeker Samuel Naesen Louis Vanoosthuyze Steve Meert Nikki Lucy Artshizzle Niet Nu Laura Formaat DRUK Graphius, Gent (FSC CO14767) Dit magazine is 100% CO2-neutraal gedrukt op FSC-gecertificeerd papier Alles uit deze uitgave mag worden overgenomen, mits vermelding van Formaat Magazine. Formaat Magazine verschijnt vierjaarlijks.

Het tijdschrift is gratis voor leden en jeugdambtenaren, extra abonnementen kunnen verkregen worden aan 20 euro per jaar.

V.U. Formaat vzw t.a.v. Kara Eestermans De Wittestraat 2, 2600 Berchem Vlaams Gewest Ondernemingsnummer: 0410 935 352 RPR afdeling Antwerpen www.formaat.be – info@formaat.be VRAAG OF OPMERKING? redactie@formaat.be

Mother Mother we let you down Yeah we let you down, mama And now we hit the ground Yeah we hit the ground mama In tha jungle yeah tha jungle Falling every minute So much we strumble In tha jungle, in tha jungle And the ocean rising All these people dying Yeah our mother’s crying But we let you down Yeah we let you down, mama And now we hit the ground Yeah we hit the ground mama

Formaat creëert ruimte voor jongeren en hun initiatieven door open jeugdwerk te stimuleren, te ontwikkelen en te verbinden. Met meer en sterker open jeugdwerk dragen we bij aan een meer duurzame samenleving die haar diversiteit inzet als een sterkte.

In tha jungle Yeah these people gotta run From the monsters Yeah the monsters in the woods The machine guns The machines for the woods The machine guns The machines for the goods We forgot the cause So we’ll live with the loss Mother we let you down Yeah we let you down, mama And now we hit the ground Yeah we hit the ground mama

Ailiñ Delgado

ailin.delgado szion.connection youthzone_2030 riversidestudiobe

4

24

Rap en spoken word zijn niet meer weg te denken uit het jeugdwerk. Heel wat jongerenorganisaties bouwen een muziekstudio of geven een platform aan artiesten. Zo creëren ze creatieve kansen voor jongeren en zorgen ze ervoor dat ze gehoord worden in het maatschappelijk debat.

In 2021 is het 60 jaar geleden dat er voor het eerst subsidies werden uitgereikt aan jeugdhuiswerk in Vlaanderen. Voor die gelegenheid gingen we op zoek naar twee voorzitters van hetzelfde jeugdhuis, eentje van vroeger en eentje van nu, voor een dubbelinterview.

HOT TOPIC | Rap en spoken word in het open jeugdwerk

WERKING

4

BLIND DATE | “Ik vind dat die jongeren van vandaag dat goed doen”

34

WAAR WAREN WE GEBLEVEN | Wat leren we uit de coronacrisis?

HOT TOPIC | Rap en spoken word in het open jeugdwerk

15

COLUMN | Professional aan het woord

32

RAAT | RaaTslid aan het woord

INFORMATIE

22

VRAAG HET | Jouw jeugdhuisvragen beantwoord

28

UIT DE DOEKEN | Culturele organisaties en open jeugdwerkinitiatieven verenigen hun krachten

INSPIRATIE

12

28

UIT DE DOEKEN | Culturele organisaties en open jeugdwerkinitiatieven verenigen hun krachten Open jeugdwerkinitiatieven en culturele organisaties vinden elkaar steeds vaker.

Door die samenwerkingen krijgen cultuur­ instellingen voeling met de noden van jongeren en komen er nieuwe jobkansen voor jonge mensen die met cultuur bezig zijn.

Formaat helpt dan ook graag.

42

PRIKBORD | Van alles een beetje

AANBOD

39

AGENDA | Vormingskalender

BUITEN DE LIJNTJES | Seniorenslam: een creatief verbond tussen jong en oud

16

INTERVIEW | Een open gesprek tussen jeugdwerkers, politie en stadsdiensten (deel 2)

24

BLIND DATE | Een blind date tussen verschillende generaties in een jeugdhuis

40

“Hoe werkt het COVID Safe Ticket en wie mag het gebruiken?”

Kom het te weten op pagina 22.

24 UUR | Rapper Rian Snoeks

FORMAAT MAGAZINE | 3

HOT TOPIC

RAP EN SPOKEN WORD IN HET OPEN JEUGDWERK

Rap en spoken word zijn niet meer weg te denken uit het jeugdwerk.

Heel wat jongeren­ organisaties bouwen een muziekstudio of geven een platform aan artiesten. Op die manier creëren ze niet alleen creatieve kansen voor jongeren, maar zorgen ze er ook voor dat die worden gehoord in het maat­ schappelijk debat.

Een spreekbuis voor de stem van jongeren

Als je aan een jonge Vlaamse band vraagt waar ze na lang zoeken hun repetitiekot hebben gevonden of hun eerste concertje hebben mogen spelen, is het antwoord vaak: in het jeugdhuis.

Open jeugdwerk geeft al jaren kansen aan opkomende muzikanten en dat is het ook steeds meer gaan doen. Door opnamestudio’s in te richten bijvoorbeeld, iets wat door de evolutie van technologie goedkoper en gemakkelijker is geworden, maar ook door in te zetten op rap en spoken word. In die genres vinden jongeren een manier om zichzelf uit te drukken en te vertellen over hun leefwereld.

Om uit te zoeken wat het jeugdwerk voor jonge rappers en woordkunstenaars kan betekenen, bezochten we een schrijfworkshop van De Stroate in Kortrijk, de muziekstudio van jongerencentrum De Takel in Oostende en Mama’s Open Mic, intussen een begrip in Antwerpen.

TEKST: Helena Verheye & Adriaan de Roover FOTO’S: Samy Musset, Helena Verheye, Samuel Naesen & Louis Vanoosthuyze

Rap en spoken word Rap of mc’ing is een van de vier elementen van hiphopcultuur, naast graffiti, breakdancing en turntableism. Deze kunst- en expressievorm ontstond in het New York van de jaren 1970, meer bepaald in de Bronx. De roots van rap gaan enkele eeuwen verder terug tot bij de ‘griots’, West-Afrikaanse verhalenvertellers.

Spoken word en de wedstrijdvorm poetryslam ontstonden dan weer midden jaren 1980 in Chicago. Terwijl een rapper zijn tekst meestal over een beat brengt, is er bij spoken word meer focus op de klank van woorden en de manier waarop die uitgesproken worden: snel, kort, krachtig en gericht naar het publiek (zie het artikel over Seniorenslam verder in het magazine). Zowel rap als spoken word wordt vaak gebruikt om een persoonlijke of maatschappijkritische boodschap over te brengen.

Dankzij artiesten als Ya Kid D, Benny B en Starflam maakte rap eind jaren 1980 haar intrede in het Belgische muzieklandschap.

Sinds het begin was het een uitdaging voor de Belgische rap- en spoken wordscene dat ze verdeeld werd door de verschillende landstalen en Vlaamse dialecten. Die maken het moeilijk om als Belgische artiest een groot publiek te bereiken in eigen land.

Tegenwoordig neemt rap steeds meer plaats in binnen de Belgische mainstream met namen zoals Zwangere Guy, Coely, Damso, Hamza, Lous and the Yakuza ... Spoken word kreeg dan weer voet aan wal in Belgische steden via open podia en poëzieavonden. Sinds 2007 wordt er in ons land ook een tweetalig Belgisch kampioenschap poetryslam georganiseerd.

De Stroate 4 | FORMAAT MAGAZINE

Meer weten? Check de Urban Bib van Permeke Bibliotheek permeke.org/bibliotheek/ urbanbib

VAN SCHRIJVEN NAAR OPNEMEN TOT PERFORMEN: DE STROATE, DE TAKEL & MAMA’S OPEN MIC Hiphopacademie De Stroate in Kortrijk zag vijf jaar geleden het licht en gaat aan de slag met alle elementen van de hiphopcultuur. “Bijna heel de West-Vlaamse hiphopscene heeft een link met De Stroate”, vertelt rapper Infinite Joy, die er een schrijfcursus geeft. “Je kan hier onder meer komen om te dansen, mc’en, rappen, beatboxen, dj’en, beats maken of om graffiti te komen spuiten.”

Joy rapt al sinds 2008, zat eerst in de punkscene en is dan via freestyle tot het schrijven van zijn eigen hiphoplyrics gekomen. Een van zijn meest recente tracks heet Bir Ras en gaat over de boerenprotesten in India, die hem geïnspireerd hebben om weer meer in verbinding te treden met zijn roots. “Sikhs hebben altijd de reputatie gehad om schenenschoppers te zijn. Dat rebelse karakter vind je ook terug in hiphop, denk aan de Five-Percent Nation en het testen van kennis in battles.”

Net als Joy ziet ook programmator Agathe Danon dat gelijkgestemden elkaar ontmoeten in De Stroate: “Jongeren kunnen hier van elkaar leren, er is een grote openheid naar elkaar toe en veel kruisbestuiving. We hebben een heel ge-

varieerde groep, zowel qua leeftijd als achtergrond. Er zijn jongeren die op kot zitten in Gent, die al werken, nog in het middelbaar kunst­ onderwijs zitten of al kinderen hebben. Ik heb zelf geen achtergrond in hiphop, maar ik heb de mentaliteit wel mee en voel mij hier daarom ook thuis.”

“Voor De Stroate was er wel al een hiphopscene hier,” vertelt Joy, “maar iedereen zat in z’n kliekje en vertegenwoordigde z’n eigen post­ code. Dat is op zich tof, maar dat hoeft niet vijandig te worden. Ik denk dat we verschillende scenes nog meer met elkaar kunnen verbinden door jongeren bijvoorbeeld op verplaatsing te laten gaan en een kans te geven bij andere jeugdwerkingen.”

“Zo hebben we nu een samenwerking lopen met Irap Belgium”, vertelt Agathe. “Dat is een collectief dat zich engageert voor de rapscene in Doornik. Deze zomer ontvingen ze ons met onder andere een schrijfworkshop, dansworkshop en een cypher. De week erna zijn zij naar ons gekomen en hebben wij een event voor hen georganiseerd.” Op die manier worden de rapscenes in Vlaanderen en Wallonië weer wat meer met elkaar verbonden: “Taal is heel belangrijk in rap. Wij vinden het interessant om te zien tot op welk niveau de jongeren elkaar echt begrijpen.”

Agathe Danon van De Stroate en hun Street Art Museum

Veel jongeren, zeker in de late pubertijd, zijn gewoon bezig met hun eigen leven en struggles. Het kan hen niet schelen wat Bart De Wever gisteren gegeten heeft, ze willen zich vooral zelf goed voelen Infinite Joy – De Stroate

FORMAAT MAGAZINE | 5

HOT TOPIC

Biju Oledath van De Takel in Oostende en sfeerbeelden van de rapworkshop

Jongeren die het niet eenvoudig hebben, zijn op zoek naar erkenning. Zo zijn er jongeren die, ondanks dat ze niet goed kunnen rappen, blijven komen omdat ze waardering krijgen voor wat ze doen. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt bovendien dat het improviseren en creëren van muziek een grote boost geeft aan je hersenen.

Door vrij te improviseren creëer je ruimte in de hersenen om andere informatie te ontvangen Madsin – De Takel

6 | FORMAAT MAGAZINE

Als je een liedje hebt geschreven en je wil dat het gehoord wordt, is opnemen de volgende stap. Daarvoor trekken we naar de muziek­ studio in De Takel in Oostende, een initiatief van Jeugdhulp Don Bosco Vlaanderen. Het jeugdhuis is een deel van een jongerencentrum waar men ook terecht kan voor een luisterend oor of hulp bij het studeren. In het jeugdhuis zelf kunnen jongeren komen hangen, muziek opnemen of deelnemen aan een workshop. “We werken rond verschillende thema’s die een plek hebben in hun leefwereld, zoals bijvoorbeeld seksualiteit en het zoeken van werk”, klinkt het bij Biju Oledath, tot voor kort coördinator bij de Takel.

“Toen enkele tieners een nummer wilden opnemen en ons vroegen hen te helpen, hebben

we workshops rond rapmuziek georganiseerd.

Maar er zijn evengoed gitaarlessen.”

Eén van de workshopbegeleiders bij De Takel is Richie ‘Madsin’ Vandamme: “Ik geef hier nu al vijf maanden lang, om de twee weken, een hiphopworkshop. Jongeren beleven hier een fijne tijd, maar leren ook de muziekwereld beter kennen en zichzelf te ontplooien. In hiphop heb je de teksten, de muziek en het geheel. Dat zijn drie verschillende dingen en ik leer de deelnemers aan mijn workshop om naar alledrie te luisteren”, vertelt Madsin over zijn aanpak.

“Verder leer ik hen ook hoe ze thuis zelf dingen kunnen opnemen. Met een gsm kan je al veel!”

“IK WAS OP ZOEK NAAR EEN PLEK OM MUZIEK OP TE NEMEN” Ismael is 19 jaar, woont in Oostende en nam deel aan een workshop in De Takel.

“Ik kwam dit jeugdhuis tegen op Instagram toen ik op zoek was naar een plek om muziek op te nemen en op te treden. Ik zag dat ze een workshop organiseerden om te leren rappen.

Ik kon al een beetje rappen, maar het leek leuk om dat eens samen met andere mensen te doen.”

Ismael schrijft al teksten sinds zijn veertien jaar en vindt dat hij beter kan rappen dan zingen. Als we hem vragen naar de inhoud van zijn muziek, dan antwoordt hij: “Ik schrijf geen teksten over geld. Ik maak liedjes over de leuke dingen in het leven, bijvoorbeeld over wat er zich ’s nachts tussen de lakens afspeelt. Mijn allereerste nummer ging over dat je nooit mag opgeven of je mag laten vertellen wat je moet doen. Je moet blijven strijden voor waar je zelf in gelooft.”

De reacties op zijn muziek zijn vaak positief.

“Mensen die naar mijn nummer luisteren, vertellen me dat ze er veel steun uit halen.

Dat de woorden die ik neerschrijf ook iets kunnen betekenen voor andere mensen vind ik mooi.”

Voor Ismael is het allemaal begonnen met het nummer Zijn van Gers Pardoel. De zinnen uit dat liedje die hem specifiek inspireerden om te doen wat hij doet, zijn: “Het maakt niet uit wie je bent / je kan alles zijn, je kan alles doen / Zolang je maar, jezelf was / jezelf bent en jezelf blijft.” Ismael vertelt dat hij in het BSO zit en zich daardoor soms minderwaardig voelt. “Dat liedje heeft me doen beseffen dat ik, zolang ik maar mijn best doe, toch iets kan bereiken in het leven.”

Zoals elke artiest zou hij graag eens willen optreden. “Maar ik ben voorzichtig met mijn dromen. Ik weet niet hoeveel mensen mijn muziek leuk zullen vinden en ik wil er geen te grote verwachtingen over hebben.”

Mensen die naar mijn nummer luisteren, vertellen me dat ze er veel steun uit halen Ismael

@iszymoneyofficial

Meer weten?

De Stroate destroate.be hiphopcentrumdestroate destroate mc.infinite.joy agathedanon

De Takel jeugdhulpdonbosco.be/west -vlaanderen/dagcentrum-de-takel donboscotakel.be madsinmusick

Mama’s Open Mic mamas.openmic mamas.openmic sakina.tlo

FORMAAT MAGAZINE | 7

HOT TOPIC Grab the Mic van Mama’s Open Mic, tijdens de zomer elke woensdagavond in de Zomerfabriek en Sakina El Kaddouri op een event van MOM in Brussel

Aan de slag gaan met jongeren rond maatschappelijke of persoonlijke thema’s moet binnen een veilig kader, zodat ze niet uitgeput raken. Verder is het ook belangrijk als jeugdwerker om je voldoende in te lezen over bepaalde structurele onderdrukkingen, zodat je op die manier ook de jongeren beter kan bijstaan Sakina – Mama’s Open Mic

8 | FORMAAT MAGAZINE

Het derde initiatief dat we bezoeken is Mama’s Open Mic of MOM in Antwerpen, een project dat in 2019 nog de Ultima voor Amateurkunsten won, de voormalige Vlaamse Cultuurprijs. MOM werd opgericht door Elisabeth Severino Fernandes en biedt ondertussen al bijna tien jaar een podium aan jonge artiesten. Elke artiest krijgt drie minuten de tijd om te tonen wat die kan.

Rap, zang, dans of poëzie, alles is welkom. In de zomer kan je MOM vinden in de Zomerfabriek, tijdens de rest van het jaar in Het Bos. Daarnaast zijn er ook soms events of samenwerkingen in andere steden zoals Gent of Brussel.

Voor de aanvang van één van hun Grab The Mic-events in de Zomerfabriek praten we met medeorganisator Sakina El Kaddouri. In 2013 stond ze voor het eerst op het podium van Mama’s Open Mic. “Ik werkte toen zelf nog in het jeugdwerk via JES en leerde MOM zo kennen op een streetartfestival op een pleintje. Ik vond het roepen met woorden bij spoken word eerst wat vreemd, maar was ook geïntrigeerd”, vertelt Sakina. “Op aansporing van Elisabeth heb ik die avond zelf nog een tekst geschreven en die de dag erna gebracht op het podium. Toen dacht ik: dit is het. Mooi podium, fijne mensen, veel liefde. Ik voelde mij zo veilig bij MOM dat ik voluit aan de slag ging met spoken word.” Sinds dit jaar is Sakina één van de medewerkers van het team en is ze mee verantwoordelijk voor de productie, de omgang met artiesten en de social media voor de wekelijkse events.

VERSCHEURDE VLAG Door te rappen of aan de slag te gaan met spoken word, ontwikkelen jongeren zichzelf niet enkel artistiek, maar wordt hun stem ook versterkt en kunnen luisteraars een inkijk krijgen in hun leefwereld. Om ervoor te zorgen dat jong talent zich durft open te stellen, zijn er enkele belangrijke zaken waar rekening mee gehouden dient te worden, iets waar Mama’s Open Mic heel bewust mee om gaat. “We proberen altijd een safer space te creëren”, vertelt Sakina. “We verkiezen die term omdat een safe space (zonder r), voor iedereen, bijna onmogelijk is. We werken heel laagdrempelig, maar racistische, xenofobische, islamofobische, homofobe of transfobe uitspraken worden niet getolereerd.” Aan het begin van elk event worden deze voorwaarden nog eens extra benadrukt door de host van de avond.

Als tip voor andere jeugdwerkers geeft Sakina mee om dingen bespreekbaar te maken. “Maar dit moet wel binnen een veilig kader, zodat de jongeren niet uitgeput raken. Het is ook belangrijk als jeugdwerker om je voldoende in te lezen over bepaalde structurele onderdrukkingen, zodat je op die manier ook de jongeren beter kan bijstaan.”

Het creëren van een veilige plek is ook iets waar ze bij De Stroate steeds meer over nadenken.

Afgelopen juni werd dat nog eens scherp gesteld tijdens de Pride Month. “Het cafébestuur had een pridevlag opgehangen”, legt Agathe

uit. “Na amper één dag was ze al verscheurd.

Dat raakte ons als organisatie. Hard tegen hard gaan of in discussie treden was geen optie voor ons, dus hebben we onze community gevraagd om allemaal een vlag mee te brengen en die aan het gebouw te hangen. Het was tof om te zien dat er vanuit allerlei kanten support kwam, ook van mensen van wie we het niet verwacht hadden. Naar aanleiding van wat er toen gebeurd is, hebben we dan ook duidelijker onze waarden gedefinieerd: hoe positioneren wij ons als De Stroate, wat kan en wat kan er niet? Wij willen een plek zijn waar iedereen welkom is, en dat betekent dat er geen plek is voor discriminatie op welk vlak dan ook.”

Joy hoort in De Stroate veel zaken uit het persoonlijke leven van jonge rappers en slam poets, en er wordt in hun teksten ook kritiek geleverd op onze maatschappij. “Maar veel jongeren, zeker in de late pubertijd, zijn ook gewoon bezig met hun eigen leven en struggles”, vertelt hij. “Het kan hen niet schelen wat Bart De Wever gisteren gegeten heeft, ze willen zich gewoon zelf goed voelen. Ze vinden het belangrijk om plezier te maken, vrolijke vooruitzichten te hebben en een toffe zomervakantie. Hun teksten

gaan over hun rol binnen het gezin en hun relatie met mogelijke broers of zussen, het vinden van een lief of het zoeken naar werk.”

Binnen het jeugdwerk vindt Joy het belangrijk om dingen in vraag stellen, zeker als er iets controversieels gezegd wordt: “Ik denk niet dat het erg is om als jeugdwerker uit te komen voor jouw politieke mening. Als jij iets zegt dat daar tegenin gaat, zal ik jou bevragen. Niet omdat ik jou de ‘juiste’ richting wil wijzen, maar omdat ik wil dat de jongeren voor zichzelf denken, voelen vanuit hun hart en niet vanuit aangeprate vooroordelen. Voel je je echt zo, of is dat iets dat je hebt opgepikt van jouw dronken nonkel? Uiteindelijk moeten we voor mij ook niet allemaal dezelfde politieke kleur hebben. Iedereen leeft zijn leven op een andere manier en heeft dus een andere manier van politieke vertegenwoordiging nodig.”

De thema’s in de teksten die naar boven komen binnen de safer space van Mama’s Open Mic hebben vaak een activistische inslag. “Het kan gaan over klimaat of over de strijd tegen racisme”, vertelt Sakina. “Door gebruik te maken van spoken word en het bijhorende ritme kan een

Benieuwd naar de muziek die voortkomt uit de verschillende initiatieven? We geven je graag enkele suggesties!

De Stroate – Kortrijk Siebrand x Tokalah – Bekaf Infinite Joy – Bir Ras Siga, Tokalah, Low G, Rijmtekkie Spansman – Oververmoeid

De Takel – Oostende MADSIN & MC Luck – Son Ft Yamen Martini I$ZY MONEY – Fucking Strijder

Mama’s Open Mic – Antwerpen AKB, Andr3s – Mijn Instelling Hozo – Nood aan iets beter Spacebabymadcha – 222

FORMAAT MAGAZINE | 9

HOT TOPIC Majé op een Grab the Mic event van Mama's Open Mic in de Zomerfabriek

boodschap nog beter blijven hangen bij mensen, tegenover hoe we onze woorden gebruiken in een normale discussie bijvoorbeeld. Maar er is ook plek voor kunst die voortkomt uit pijn of liefde. Soms klinkt iets gewoon goed en wordt er kunst gemaakt voor de kunst.”

In De Takel, waar vooral tieners op de workshops afkomen, hoort ook Madsin waar jongeren mee in hun hoofd zitten: “Ik vraag hen om iets te schrijven over waarom ze hun mama graag zien, over hun hobby, over wat hen kwaad maakt of over corona. Je denkt dat jongeren weinig weten, maar ze weten veel. Niet iedereen zijn ritme is even goed, maar ik schrik soms van de teksten waar jonge mensen mee afkomen. Er komt soms straffe poëzie uit.”

Verder focust Madsin ook op het belang van creativiteit en muziek in het algemeen binnen jeugdwerking: “Binnen mijn workshops kunnen jongeren uitdrukken wat ze voelen op een andere manier dan ze gewoon zijn. Jongeren die het niet gemakkelijk hebben, zijn op zoek naar erkenning. Zo zijn er deelnemers die blijven komen, hoewel ze niet goed kunnen rappen, maar wel waardering krijgen voor wat ze doen. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt bovendien dat muziek maken een grote boost geeft aan je hersenen. Door vrij te improviseren creëer je ruimte in de hersenen om andere informatie te ontvangen.”

“Via rap of spoken word kan je het verhaal uiten dat je meedraagt”, klinkt het bij Joy. “Zo kan je mensen inspireren om het anders te doen of kan je hen tonen dat ze hier niet alleen in zijn. In de liefde bijvoorbeeld, een belangrijk thema in rapteksten, bots je op veel maatschappelijke ideeën van hoe mannen of vrouwen zich zouden moeten gedragen. Door je uit te spreken over dingen kan je jezelf ook sterken om het juiste pad te blijven bewandelen. Mensen luisteren naar je, weten waar je voor staat en kunnen jou er dan ook op aanspreken als je hypocriet handelt. Ik heb dan ook eerst aan mezelf gewerkt en kan me nu met een gerust hart over dingen uitspreken. Al laat iedereen soms steken vallen.”

10 | FORMAAT MAGAZINE

Politisering in het open jeugdwerk Politisering is een van de bouwstenen van het open jeugdwerk. Dat betekent dat open jeugdwerk jongeren betrokken maakt en hen een stem geeft, zodat ze meer impact kunnen hebben op de samenleving. Jongereninitiatieven zijn een spreekbuis voor jongeren en worden gezien als partner door het lokale beleid.

Jongeren worden vaak niet gehoord over de thema’s die hen aanbelangen, zoals racisme en discriminatie binnen organisaties, etnische profilering bij de politie of een falend woonbeleid voor jongeren. Binnen het open jeugdwerk vinden we het waardevol om toch jonge stemmen in het debat te brengen en beleidsmakers op die manier nieuwe invalshoeken aan te reiken.

Tegelijkertijd leeft er ook bezorgdheid en stellen we ons veel vragen. Wanneer zetten we aan tot actie? Wat kan dat betekenen voor de betrokken jongeren? Is dat altijd een goede zaak voor hen? Waar begint en eindigt de rol van de jeugdwerker? Op die vragen zijn geen eenduidige antwoorden. Het blijft ons doel om de positie van jongeren te versterken, de vraag is hoe we dat het beste doen. Politisering vraagt dus een weloverwogen strategie, die afhankelijk is van de context en de draagkracht van de jongeren en de organisatie.

Tips voor jeugdwerkers • Detecteer vragen en noden van jongeren op een actieve manier.

• Spreek niet in de plaats van jongeren, maar laat hen zelf aan het woord.

• Betrek de juiste organisaties wanneer het gaat over complexe thema’s zoals racisme, discriminatie, de arbeidsmarkt, mobiliteit, woonbeleid …

• Agitate: problemen benoemen bij de doelgroep zelf is vaak al een eerste stap om van individuele vragen, collectieve issues te maken.

• Educate: informeer mensen met een bepaald probleem over de mogelijke oorzaken daarvan.

• Organize: breng jongeren en eventuele derden samen om een standpunt in te nemen en actie te ondernemen.

Meer weten? Raadpleeg ‘In Form – Bouwstenen voor open jeugdwerk’ formaat.be/publicatie/in-form-bouwstenen-vooropen-jeugdwerk

FORMAAT MAGAZINE | 11

BUITEN DE LIJNTJES Een creatief verbond tussen jong en oud Met het project Seniorenslam bewijst jeugdorganisatie Trill dat jongeren en ouderen meer gemeen hebben dan op het eerste zicht lijkt: “Mijn moeder doet ook mee, maar ik mag haar geen senior noemen.”

TEKST: Nick Beerens & Helena Verheye FOTO’S: Seniorenslam

Slam poetry gaat vaak over maatschappelijke kwesties en er zit een ritme in, het is meer dan een tekst aflezen. Je kan het wat zien als rap zonder muziek David

12 | FORMAAT MAGAZINE

Seniorenslam is een bovenlokaal cultuurproject van Trill (vroeger Artforum / Urban Woorden), dat wordt ondersteund door de Vlaamse Overheid. Trill brengt jongeren samen rond urban arts en wil nu ook senioren laten kennismaken met de wereld van slam. We spraken met David Tricot, projectverantwoordelijke van Senioren­ slam.

code. Dat werd op den duur ook moeilijk met de maatregelen en daarom zijn we begonnen met een podcast. Verder gaan we ook een traject doen met een beperktere groep. Er komt een documentaire, die we begin januari kunnen tonen in De Studio in Antwerpen.“

In welke fase zitten jullie nu met het project?

“Onze organisatie werkt al jaren met jongeren die bezig zijn met spoken word, dus onze data­ base is uitgebreid genoeg. Voor de senioren hebben we vooral samengewerkt met de vrijwilligers van de Roma en De Arenberg of senioren uit onze eigen omgeving. Zo doet mijn moeder ook mee, al mag ik haar geen ‘senior’ noemen.” (lacht)

David: “Seniorenslam bestaat uit een traject met workshops, masterclasses en een toonmoment. Dat is een grote voorstelling in samenwerking met een cultuurhuis, telkens in een andere stad. Dit jaar werken we samen met Arenberg en Rataplan in Antwerpen. Volgend jaar gaan we in zee met KVS in Brussel.

Normaal gezien zouden we vorig jaar van start zijn gegaan in Leuven met cultuurcentrum 30 CC, maar door covid konden we geen toonmoment houden. Daardoor was het moeilijk om in contact te blijven met de senioren. Het was grappig dat als we wel in real life iets deden, we de senioren er constant moesten aan herinneren om een mondmasker te dragen, te blijven zitten op de stoel, geen handen te geven ...

Wij als jongeren letten heel hard op de coronamaatregelen, maar voor de senioren maakte het allemaal precies minder uit. Ze hadden er vooral veel ’goesting’ in en we kregen vaak vragen zoals: “Wanneer gaan we eraan beginnen?” of “Wanneer gaan we voortdoen?”.

We hebben dan ook onze aanpak versimpeld.

Een jongere en een senior werden digitaal bij elkaar gezet, konden teksten uitwisselen en maakten aan de hand daarvan hun eigen herwerkte versie. Uiteindelijk hebben we deze teksten met een begeleidende foto verspreid over heel Leuven in een fotoreportagewandeling. Zo konden mensen door Leuven wandelen en het verhaal meevolgen met de hulp van een QR-­

Hoe selecteren jullie de jongeren en senioren?

Wat is jouw visie over het verschil tussen rap, slam poetry en spoken word?

“Ik ben zelf geen poëet, rapper of spoken word­ artiest en hou me vooral bezig met het productionele gedeelte. Maar spoken word overkoepelt verschillende disciplines zoals poëzie, maar ook rap. Slam poetry is een onderdeel van spoken word waar meer het wedstrijdgegeven in zit. Het gaat vaak over maatschappelijke kwesties en er zit een ritme in, het is meer dan een tekst aflezen. Je kan het wat zien als rap zonder muziek.”

Waarom was Seniorenslam nodig?

“We leerden iets over het creëren van veiligheid.

Zo gebruikten bepaalde senioren bijvoorbeeld het n-woord. Vaak niet slecht bedoeld, maar het kan wel hard binnenkomen. We bekeken dan hoe we een safe space konden creëren voor de beide groepen. Dat pakten we aan door te polsen naar wat iedereen van het project verwachtte en waar de grenzen van onze deelnemers lagen.

Beide groepen met elkaar in contact brengen is echt een meerwaarde en ze kunnen ook veel van elkaar leren. Zo kregen we na het testproject in 2019 van de senioren te horen dat ze het

Senioren vzw De Mangoboom in Bloei & Brussels Ouderenplatform

fijn vonden om zich in te leven in de leefwereld van de jongeren.

In een van de podcastafleveringen vertelden zowel de jongere als de senior dat ze niet gehoord werden tijdens de coronacrisis. Eigenlijk zeiden ze dus hetzelfde en we merkten dan ook dat er soms meer gelijkenissen dan verschillen zijn tussen beide groepen.”

Welke thema’s kwamen het meest naar boven tijdens de workshops?

“Corona is daar zeker eentje van, met vragen zoals: ‘Welke plaats heb ik in de maatschappij?’ of ‘Wat wordt er voor mijn generatie gedaan?’.

Verder ging het ook vaak over identiteit en de vraagstelling ‘wie ben ik?’. Maar ook thema’s zoals seksualiteit, genderidentiteit, generatieverschillen en de gelijkenis tussen jong en oud kwamen aan bod.”

Als er een workshop wordt gegeven, hoe gaat die in z’n werk?

“Eerst is er een kennismaking met de kunst van slam poetry en met elkaar, wat belangrijk is voor de safe space. Daarna werken we aan vaardigheden: hoe gebruik je je eigen creatieve brein, hoe schrijf je teksten, hoe treed je op…

Op het eind van de workshop doen we een soort toonmoment, wat voor veel mensen de eerste keer is dat ze op een podium staan. Vorig jaar deden we dan bijvoorbeeld een voorstelling in hun eigen cultuurhuis, wat een vertrouwde omgeving is. Nadien werkten we toe naar een volwaardige voorstelling.”

“We willen dat het project duurzaam wordt en dat de jongeren en senioren uit zichzelf samenwerken, zonder dat wij ertussen moeten zitten.

Dat hoeft niet enkel over slam poetry te gaan, want ik denk dat er in het algemeen nog meer samengewerkt kan worden in de kunst- en cultuursector. Sowieso worden een aantal groepen moeilijk of niet bereikt en in dit project worden die verbonden.”

We bekeken hoe we een safe space konden creëren voor de beide groepen.

Dat pakten we aan door te polsen naar wat iedereen van het project verwachtte en waar de grenzen van onze deelnemers lagen

Hebben jullie tips voor andere jeugdwerkingen / jeugdhuizen die zo’n crossover willen doen?

David

Wat is de meerwaarde om die twee groepen samen te brengen?

“Als je een project wil doen op zo’n grote schaal, begin dan met een testproject. Bekijk eerst wat de meerwaarde is, wat er beter kan en waar de leerpunten zitten. Zo vermijd je dat je fouten maakt. Ook samenwerken met andere organisaties is een goed idee. Je moet beseffen dat je als organisatie niet alles weet. Als je bijvoorbeeld geen ervaring hebt met slam poetry, ga dan samenwerken met organisaties die dat wel hebben.”

Waarom is slam poetry geschikt om beide groepen samen te brengen?

“Woordkunst in het algemeen is een geschikt medium, omdat veel mensen daar al mee bezig zijn op hun eigen manier. Sommige senioren schreven al poëzie of lazen veel. Het is iets heel toegankelijk en laagdrempelig om aan te beginnen.”

Het voorbije traject was niet altijd evident. Op welke zaken blik je positief terug?

“Het enthousiasme van beide groepen. Ze waren heel enthousiast telkens we wél iets konden doen en heel teleurgesteld bij elke nieuwe lockdown of verstrengde maatregel.”

Kunnen er nog nieuwe mensen deelnemen?

“We kunnen altijd bekijken welke plaats we hen geven in het project. Er is bijvoorbeeld een vrijwilligersteam met fotografen en zo zijn er nog andere werkgroepen. Iedereen die interesse heeft in het project, mag een mailtje sturen!”

FORMAAT MAGAZINE | 13

BUITEN DE LIJNTJES

“Het zat diep. Het is diep. Het leeft diep.”

– Sarah

Hoe broos de wijsheid van het volk – Paul Hoe opportunistisch het vechten in de ander zijn geboorteland Hoe hard het vechten door mijn geboorteland Hoe zinloos het kweken van kanonnenvlees Hoe machtig het slachten van kanonnenvlees Hoe krap het begrip voor de cultuur van de ander Hoe onrechtvaardig het brutale kapot maken van culturen Hoe gevaarlijk de eindeloze bekerings- en veroveringsdrang Hoe dodelijk het machtsmisbruik van vastgeroeste leiding Hoe groot het foute informeren in de wereld Hoe broos de wijsheid van het volk Hoe positief het samenwerken van landen Hoe verrijkend het samenwerken van godsdiensten Hoe toekomstgericht het opvoeden naar een betere wereld Hoe uitdagend het respecteren van de natuur en het klimaat Hoe grandioos de vooruitgang van de wetenschap en kennis over de mens Hoe verrijkend bestaan van vele culturen Hoe uitdagend het individuele beheersen van geweld, bekerings- en veroveringsdrang Hoe noodzakelijk het kiezen van de juiste leiders op de aarde Hoe waardevol de echte informatie en de vrijheid van het volk Hoe groot de wijsheid van het volk

Meer weten? seniorenslam.be

14 | FORMAAT MAGAZINE

Ongelooflijk dat ik geloofde dat het beste nog moest komen Net als wachten op een trein, die allang is gekomen En toch bleef ik wachten Vol met hopen, gevuld met dromen Gewikkeld in plannen Die ik uiteindelijk nooit tijdig zou bolwerken.

In mijn leven is er te veel de mist in gegaan. Ik ben ondergedompeld geweest in de wolken, maar voortgekomen uit de gloren Der is te veel op mijn kap gestort geweest Alsof de calamiteiten besloten op mijn ‘perfecte wereld’ te landen.

Ik ben gecrasht Ik werd veranderd Was het een geluk dat er niemand met mij de vlucht wou nemen?

Mijn dromen werden bedrog Mijn vertrouwen is tot de bodem uitgemolken Gereduceerd tot het minieme, ging ik van een niemand naar een niets.

Het zat diep. Het is diep. Het leeft diep Ik wees vaak naar hem maar ik wist: het was ik zelf.

Ik heb leugens gefabriceerd, in de hoop ze ooit waar te maken.

Zo berekend, zo getekend Ik wou gewoon een unieke straal in mijn leven Die niet kon breken.

Een spot die niet zou dimmen Een leven dat niet zou lijden Een kind dat niet moest presteren Een vrouw dat niet moest plooien Een dag dat niet moest verduisteren Een verlangen dat verzadigd kan worden Ik wil zo veel maar ik probeer te veel Ik wil nog meer maar het is te veel Ik wil toch meer maar het is genoeg Tot ik niet meer wil, want het was te weinig

COLUMN Fatih De Vos is rapper, socioloog, Gentenaar en jeugdwerker bij Graffiti vzw. Hij groeide op in de Gentse Rabotwijk, en had als kind van verschillende culturen veel moeite met het vinden van zijn identiteit en zelfvertrouwen. Hiphop was één van de cruciale factoren die hem daar uiteindelijk doorheen heeft geholpen.

HO’S EN BLINGBLING Bart De Wever publiceerde in 2013 een column waarin hij rapmuziek de verdoemenis in kegelde als oorzaak van verderf bij onze stedelijke jeugd. Hij baseerde zich hiervoor op een studie van de universiteit van Utrecht, die een correlatie vond tussen een voorkeur voor rap en crimineel gedrag. Hij maakte echter een gigantische denkfout door deze correlatie te verwarren met een causaal verband.

In mijn furie reageerde ik op deze blunder door eerst een “diss” te schrijven aan BDW (“Ho’s en Blingbling”, Youtube). Deze onbedoelde mediastunt – we haalden er het nieuws mee in Wallonië – gaf mij echter geen bevrediging. Ik besloot om verder te gaan, en schreef een thesis over rap, waarbij ik een inhoudsanalyse deed van alle Vlaamse platen die in de tien jaar daarvóór waren uitgebracht. De besluiten lieten geen spaander heel van BDW’s column, maar nog steeds voelde ik dat ik niet klaar was.

Na het afstuderen kwam ik terecht in het jeugdwerk. Omdat ik zelf ooit een “kansarme” jongere met een laag zelfbeeld was, deels gered dankzij de emancipatorische kracht van hiphop, wist ik wat mij te doen stond. Ik besloot om hiphop in te zetten als methodiek om jongeren een stem te geven, en hen te laten nadenken over hun plaats in de wereld. Het was een experiment dat ik eerst als freelancer uitvoerde, en vandaag structureel verderzet via mijn job bij Graffiti vzw.

Meer weten? fatihdevos Fatih

“HIPHOP IS GEEN BRON VAN KWAAD, MAAR DE TOEKOMST” FATIH DE VOS Het is een voorrecht om elke keer opnieuw te ervaren hoe hiphop creativiteit bij jongeren stimuleert, en hen uit hun comfortzone haalt. Anderstalige nieuwkomers leren er Nederlands door – de OKAN-leerkrachten die mij na een workshop lieten weten dat ze verbaasd waren over de teksten van hun leerlingen zijn talrijk. Jongeren in instellingen, die mij via hun (vaak therapeutische) lyrics steeds weer weten te raken, zijn dat evenzeer. “Hangjongeren” (een afgrijselijk woord) die soms effectief heel stoere bars vol cliché’s “spitten”, lopen niet op straat terwijl ze in de studio of op een workshop zijn. Ze gaan in die tijd creatief om met taal, leren planmatig werken door alle stappen te doorlopen om tot een volwaardig lied te komen, en komen terecht in nieuwe omgevingen (bv. opnamestudio). Hun zelfbeeld krijgt doorgaans ook een flinke boost wanneer ze uiteindelijk dat nummer in handen krijgen. Bovendien ben ik ervan overtuigd dat elke jongere die een lied kan afwerken, daardoor kan inzien dat hij/zij nog tot veel meer in staat is. Mijn eigen raptraject heeft mij bijvoorbeeld ook laten kennismaken met de cultuursector, en mijn interesse voor andere kunstvormen aangewakkerd.

Hiphop is geen bron van kwaad, maar de toekomst. Kom het gerust zelf aanschouwen, want tussen 17 en 25 september staan we op het Antwerpse De Coninckplein met een mobiele studio – in samenwerking met Sony Music en Permeke – waar jongeren kunnen opnemen, optreden, en les krijgen van professionals die hen wegwijs maken in het wereldje. Spreek mij daar gerust aan als je dieper wil ingaan op hetgeen ik hier summier probeer te beschrijven in 3000 tekens.

Graffiti vzw is een experimenteerplek die kinderen en jongeren uitdaagt om van zich te laten horen. Graffiti vzw reikt hen creatieve middelen aan om hun mening naar buiten te brengen over de thema’s die zij belangrijk vinden. Zo krijgen kinderen en jongeren een stem in het publieke debat, en bouwt Graffiti vzw als jeugdwerkorganisatie mee aan een open en democratische samenleving.

Meer weten? graffitivzw graffitivzw graffitivzw.be

FORMAAT MAGAZINE | 15

INTERVIEW

“JE BEREIKT MEER MET OPRECHTE INTERESSE DAN MET MACHTSMISBRUIK”

Een open gesprek tussen jeugdwerkers, politie en stadsdiensten (deel 2) Onze samenleving steunt op een brede waaier aan diensten, initiatieven en mensen die zich inzetten voor jongeren. Niet alleen jeugdwerkers, maar ook stadsdiensten en politiemensen komen dagelijks in contact met jonge mensen. Vanuit verschillende perspectieven werken ze met dezelfde jongeren in dezelfde wijken. En ondanks hun verschillende positie aan de startblokken willen ze allemaal hetzelfde: het beste voor jongeren. Formaat organiseerde in de lente twee open gesprekken tussen verschillende partners in een wijk. Dit is deel 2, dat plaatsvond in jeugdhuis 2050 op Linkeroever in Antwerpen.

TEKST: Adriaan de Roover, Hans Dockx & Helena Verheye • Foto’s: Jan De Schoenmaeker

16 | FORMAAT MAGAZINE

Van links naar rechts: Najoua El Bejjati, Armin Ghazi, Rachid Miri

Onze gesprekspartners om dieper in te gaan op dit thema zijn Najoua El Bejjati, Rachid Miri en Armin Ghazi. Armin heeft een achtergrond als manager en werkt sinds drie jaar als educatief medewerker bij jeugdhuis 2050 in Antwerpen.

“Ik wou deze ontmoeting graag organiseren”, vertelt hij. “Veel van onze jongeren kijken negatief naar de politie en ik wil die relatie verbeteren. Daarom willen we dit soort gesprekken ook organiseren met de jongeren.”

Rachid is een goede vriend van Armin, werkte eerst als belastingcontroleur en is sinds 2013 aan de slag bij de politie. Hij begon bij de interventiepolitie, maar had altijd al de ambitie om meer onderzoeksmatig te werken en doet dat nu bij de sectie diefstallen in de politiezone Mechelen-Willebroek. “Ook mijn ervaring met de politie was tot mijn 16e eerder negatief dan positief,” vertelt Rachid, “maar tijdens mijn laatste jaar op de hogeschool had ik een inspirerend gesprek met een politieagent. Dat heeft veel veranderd.”

Najoua, ten slotte, studeerde orthopedagogie en werkte daarna in de jeugdpsychiatrie en in het crisisteam voor min 18-jarigen bij het CAW. Vandaag werkt ze voor de jeugdinterventiedienst van Stad Antwerpen met jongeren van 0 tot 25 jaar. Dit doet ze in een team van zes casemanagers die het aanspreekpunt zijn voor specifieke wijken. In haar geval zijn dat Linkeroever, de Antwerpse binnenstad, Zuid-Noord en het Eilandje.

“De diensten van de jeugdinterventie zijn niet bij iedereen bekend”, vertelt Najoua als we haar vragen wat haar job inhoudt. “Professionele partners die zelf in contact staan met jongeren, zoals de politie, CLB, scholen, jeugdwerkers enzovoort, kunnen iets melden bij onze dienst.

Dat kan overlast zijn, maar ook een bezorgdheid over het welzijn, schooltraject of de thuissituatie van jongeren.”

“Daarnaast starten we ook preventieve trajecten rond bredere problematieken zoals spijbelen. Na een aanmelding wordt er op huisbezoek gegaan om de situatie te bespreken, wordt er gekeken of de gezinnen de bezorgdheden delen en of ze zelf ook hulpvragen hebben. Zo komen wij vaak in het kader van overlast terecht bij gezinnen die zelf de weg naar hulpverlening niet vinden. Wij gaan met de ouders en jongeren in gesprek en kijken hoe we hen kunnen ondersteunen. Vervolgens kunnen we hen begeleiden naar gepaste hulpverlening.”

SIGARETTEN IN DE LADE Najoua geeft aan dat ze vooral voor haar job gekozen heeft omdat ze jongeren en gezinnen meer kansen wil geven en van daaruit wil focussen op hun positieve kracht in plaats van op hun negatieve. “Als we van de politie een aanmelding krijgen en we vervolgens het gezin in kwestie contacteren, focussen we altijd op het verhaal van de jongere”, klinkt het.

Als ik een probleem zie, probeer ik het liever zelf op te lossen dan door te verwijzen naar een andere dienst Armin

Wie is wie?

• Armin Ghazi is jeugdwerker in jeugdhuis 2050 in Antwerpen.

• Rachid Miri is politieinspecteur in de politiezone Mechelen-Willebroek en bevriend met Armin.

• Najoua El Bejjati is casemanager jeugdinterventie bij Stad Antwerpen.

FORMAAT MAGAZINE | 17

INTERVIEW

Ik ken een 18-jarige fietsdief die in de gevangenis harddrugs heeft leren gebruiken. Dat kan niet de bedoeling zijn Rachid

Ook Armin, die zelf niet de gemakkelijkste jeugd heeft gehad, probeert op zijn beurt jongeren te motiveren om hun dromen waar te maken: “In België krijg je kansen, maar tegelijk maken racisme en discriminatie het leven moeilijk. Die problemen moeten worden aangepakt. Ik kwam op mijn 8 jaar naar België, sprak geen woord Nederlands en werd daarom uitgelachen. Ik kreeg toen ook kanker, wat een extra bemoeilijkende factor was. Maar ik heb altijd doorgezet en geprobeerd om geen excuses te zoeken.” Met die houding probeert Armin nu de jongeren in het jeugdhuis te versterken.

Rachid wou graag werken in een openbaar ambt omdat hij mensen wou helpen. “Als belastingcontroleur kon dat bijvoorbeeld door wie de taal niet machtig is te assisteren met het invullen van hun belastingbrief”, vertelt hij. “Bij de politie is dat een stuk moeilijker omdat de aard van het werk reactiever is. Maar ik probeer nooit het menselijk aspect uit het oog te verliezen. Ik registreer wat er gebeurt, maar het oordelen laat ik aan andere mensen over.” Verder probeert hij iedereen menselijk te behandelen. “Ik rook zelf niet, maar heb wel altijd sigaretten klaarliggen in mijn lade, voor als een verdachte wil roken voor een verhoor bijvoorbeeld.”

Meer weten? jeugdhuis2050 jeugdhuis2050 politie.be/5906 antwerpen.be/nl/overzicht/ samenleven/jeugdinterventie

18 | FORMAAT MAGAZINE

Dus voor jou zijn mensen onschuldig tot het tegendeel is bewezen?

Rachid: “Inderdaad, maar dat is niet altijd evident. Als we bijvoorbeeld opgeroepen worden omdat iemand gestolen heeft in een supermarkt dan doe ik mijn werk en pakken we die persoon op. Maar onderweg vraag ik vaak naar het motief en dan krijg je een heel ander verhaal. Dan kan blijken dat de daders iets nodig hebben voor school of dat hun ouders geen geld hebben. Het is niet verplicht om je zo te gedragen als politieagent of als ambtenaar, maar dat ‘extraatje’ kan zo veel doen.”

RESPECT OOGST RESPECT Armin vindt zijn job heel veelzijdig en vindt het uitdagend om elke keer een andere jongere met een ander verhaal voor zich te hebben.

“In coronatijden merk ik wel dat er veel meer spanningen en discussies zijn in het jeugdhuis”, vertelt hij. “Maar respect voor politie en andere partners blijft belangrijk. Zo was er onlangs een discussie bij ons tussen een jongere en de politie en die dreigde te escaleren. Toen ben ik ertussen gekomen en heb ik nog eens het belang benadrukt van wederzijds respect. In dit geval was de politieagent namelijk ook aan het uitdagen. Je bereikt meer met oprechte interesse dan met machtsmisbruik"

“Een ander voorbeeld. In dit jeugdhuis hebben we een nultolerantie voor drugs. Als er dan toch een probleem is, dan heb ik al twee manieren van aanpak uitgeprobeerd: uitleggen waarom drugs een no-go is in een jeugdhuis, onder meer omdat hier ook jongere kinderen komen, of een meer ludieke aanpak waarbij ik dingen zeg zoals: “Eh mannen, wat is dat hier? Zijn jullie junkies of zo”. De respectvolle aanpak werkt beter.”

Jullie delen de bezorgdheid over jongeren, maar elk vanuit een andere positie. Hoe kunnen jullie elkaar helpen?

Najoua: “Ik vind het een groot probleem dat jongeren de verschillende instanties niet kennen.

Diensten die goed samenwerken, kunnen zowel elkaar als de jongere beter helpen. Nu krijgen we bijvoorbeeld nog weinig aanmeldingen van jeugdhuizen. Ik merk dat er daar ook een moeilijkheid zit door de vertrouwensband die jeugdwerkers hebben met de jongeren. Maar wij zijn altijd bereid om advies te geven of in gesprek te gaan. Als mensen het hebben over de jeugdinterventiedienst, dan wordt dat vaak gelinkt met politie. Maar dat is niet zo. De politie is gewoon een partner.

Armin: “Ik ben het ermee eens dat we vaker het gesprek moeten aangaan. Ik hoor bijvoorbeeld van collega’s dat er soms een combi voor het jeugdhuis komt staan en dat de politie dan naar binnen kijkt om jongeren te intimideren. Als er dan een jeugdwerker gaat gaan vragen of er iets is, krijgt die een antwoord à la “ga gewoon weg”.

WAARDEVOLLE TIJD Rachid: “Ik merk dat er bij de jeugd vaak gesproken wordt over geld. Dat begint op heel jonge leeftijd. Bij Belgen zonder migratieachtergrond krijgen kinderen zakgeld en wordt er dan gekeken wat ze ermee doen. Binnen mijn eigen leefwereld is dat veel minder. Jongeren die drugs verkopen doen dat niet voor de kick, maar voor het geld. Daar geraak je niet ver mee: als je tegen de lamp loopt, ben je veel meer kwijt.

Begin maar eens werk te zoeken met een strafblad. Als je een migratieachtergrond hebt, is het niet altijd makkelijk om deftig werk te vinden, dat is gewoon zo, maar je moet de werkgevers natuurlijk ook niet de tools geven om te discrimineren.”

Armin: “Als je gewend bent om duizenden euro’s per maand te verdienen en daarna weer voor een baas moet werken voor pakweg 1600 euro, dan is dat moeilijk. Ik heb ook een probleem met influencers die uitpakken met hun Lamborghini of Ferrari. Meestal is dat fake en gebruiken ze een huur- of leasewagen om foto’s te maken op exotische bestemmingen zoals Dubai. Jongeren weten dat niet, maar willen het beeld dat ze zien wel nastreven.”

“Ik zeg altijd dat niet geld, maar tijd het meest waardevolle goed is. Die is niet oneindig en moet je goed benutten. Zo vind ik het belangrijk dat je in ons jeugdhuis niet alleen Play­ Station kan spelen, maar ook informatie krijgt over de toekomst. Als jeugdwerker kan je meer doen dan enkel activiteiten en instuifmomenten organiseren, maar bijvoorbeeld ook eens een politie­agent uitnodigen of een succesvolle onder­nemer. Dan kunnen de jongeren zien dat ze dat zelf ook kunnen bereiken. We proberen hen ook te motiveren om naar de fitness te gaan en zo zwaarlijvigheid tegen te gaan.”

We moeten kijken hoe we jongeren kunnen versterken zodat ze zich niet laten meeslepen in het negatieve Najoua

Rachid: “Ik had een jongere van 18 jaar, een fietsdief. Die had daarvoor nooit drugs gebruikt, maar leerde heroïne en xtc gebruiken in de gevangenis. Die is er erger uitgekomen dan erin gegaan, dat kan niet de bedoeling zijn.”

Armin: “Dat zo iemand gezien wordt als een serieuze crimineel, vind ik overdreven. Ik ken ook jongeren die vroeger drugs hebben gedeald en nu toch een vaste job hebben.”

FORMAAT MAGAZINE | 19

INTERVIEW

Ik zeg altijd dat niet geld, maar tijd het meest waardevolle goed is. Die is niet oneindig en moet je goed benutten Armin

Hoe maak je daar dan toch nog een mooi traject van?

Najoua: “Een jongere doet zoiets nooit zomaar en het is op dat moment belangrijk om in gesprek te gaan. Wat leeft er bij die jongere? Wat maakt dat die dat gedrag stelt? Is dat door een verkeerde vriendengroep? Is dat uit noodzaak?”

“Zoek wat er leeft en kijk dan wat die persoon nodig heeft om niet te hervallen. Zoals eerder vermeld, het leven draait niet alleen om geld, er zijn meer kostbare dingen en het is belangrijk om daarop in te spelen.”

“Leg de focus niet alleen op het negatieve en heb niet zomaar een oordeel klaar, iedereen maakt fouten. We merken ook dat de bezorgdheden van ouders verschillen van de bezorgd-

20 | FORMAAT MAGAZINE

heden van hun kinderen. Als je dat wat in kaart brengt en bespreekbaar maakt binnen een gezin, dan kan je naar een consensus streven.”

Armin: “Ik zeg tegen mijn dochter dat we altijd over alles moeten kunnen praten. Dat mis ik bij sommige ouders, die vaak heel streng zijn en niet communiceren. Maar iedereen kan een steentje bijdragen. Ik ben praktiserend moslim en ik neem geen drankjes aan van jongeren die met haramgeld de groep trakteren, omdat ik hen daar niet in wil steunen. En als die jongere morgen met een mooie wagen langs het jeugdhuis komt, ga ik niet vragen of ik een rondje mag rijden.” ** 'Haram' is een islamitische term om daden of zaken aan te duiden die niet door moslims begaan of gebruikt mogen worden.

Rachid: “Ja, het is ook gewoon niet fijn om om half 5 in de ochtend met de stormram een huis binnen te moeten vallen omdat de zoon van 18 cocaïne verpakt in zijn slaapkamer. Maar dat is wel deel van het takenpakket bij de politie. Er zijn dan de directe slachtoffers van de drugshandel, maar de familie is op dat moment ook slachtoffer. Zij zijn vaak niets op de hoogte. Er is veel onwetendheid rond wat strafbaar is en wat niet. Gewoon al het feit dat je drugs consumeert in de nabijheid van jongeren, is een verzwarende omstandigheid in de drugswet.”

Armin: “Wat doe je met zo’n probleemjongeren? Als de jongere die drugs dealt zegt tegen de andere: “Ga jij maar werken voor 11 euro per uur”, wat moet die gast van 15 dan denken die graag voor 6 euro per uur pizza’s wil rondbrengen? Jongeren zijn makkelijk te beïnvloeden. Ik kan tien keer tegen die persoon zeggen dat die zijn best moet doen en zijn ouders trots moet maken, maar als die drie keer van een andere jongen hoort hoe je gemakkelijk geld kan verdienen, dan wordt het moeilijk.”

Najoua: “Ik denk dat we jongeren kunnen leren dat ze slechte dingen gaan ervaren in de buitenwereld, maar dat hun gedrag het enige is wat ze kunnen controleren. We moeten kijken hoe we jongeren kunnen versterken zodat ze zich niet laten meeslepen in het negatieve.”

VERTROUWEN VERSUS DEONTOLOGIE Armin: “Als een jongere die met criminele dingen bezig is in het jeugdhuis binnenkomt, dan verziekt dat de sfeer voor de anderen. Daar heb ik het zelf ook moeilijk mee.”

Op welk moment neem je contact op met de politie?

Najoua: “In sommige gevallen hebben we meldingsplicht. Dus als er een grote verontrusting is en we zien dat er geen medewerking is, dan zijn we als hulpverlener verplicht om daar een volgende stap in te nemen, maar dat is nooit

onze intentie en is altijd in communicatie met de jongere en de gezinnen.”

Armin: “We hebben inderdaad een deontologische code. In bepaalde situaties is het noodzakelijk om contact op te nemen met de politie, maar niet altijd. Als jeugdwerker bouw je een vertrouwensrelatie op met jongeren. Die wil je niet zomaar kapot maken.”

“Stel dat je jongeren zou weigeren omwille van bepaalde feiten, dan hebben we er nog minder grip op en is het probleem daarmee niet opgelost. Toen er een inspecteur langskwam om te vertellen dat één van de jongeren slecht bezig was, zei ik: “Wij discrimineren niet, iedereen is hier welkom.” We hebben onze basisregels zoals nultolerantie voor drugs, geen gebruik van geweld, niet het n-woord gebruiken … Maar voor de rest gaan we niemand discrimineren.”

“Als ik een probleem zie, probeer ik het liever zelf op te lossen dan door te verwijzen naar een andere dienst. Ik heb ook zestig jongeren die wél goed bezig zijn en ik wil niet dat die negatieve energie overslaat naar hen.”

Najoua: “Werken jullie ook met kinderen, of?”

Armin: “We hebben de kinderwerking, de tienerwerking en de werking voor 16- tot 25-jarigen.”

Najoua: “En is er soms contact met de ouders?”

Armin: “Mijn collega die met de kinderen werkt, heeft wel contact met de ouders. Ik die met de volwassen jongeren werk, minder. Als de tieners iets uitspoken, gaan we naar hun oudere broer bijvoorbeeld. Maar met onze tieners hebben we eigenlijk heel weinig problemen. Het is vooral als ze de leeftijd van 18 jaar bereiken dat er problemen komen. Daarnaast is het belangrijk om te onthouden dat jongeren die met criminele dingen bezig zijn wel dingen kunnen en een bepaalde intelligentie hebben. We moeten er gewoon voor zorgen dat we hun skills kunnen ombuigen naar iets positief.”

De Vlaamse Jeugdraad adviseert over ‘Jongeren en politie’ Er is helaas vaak onbegrip tussen politie en jongeren. De Vlaamse Jeugdraad wil dat onbegrip doorbreken en brengt daarom eind september een advies ‘Jongeren en politie’ uit. De jeugdwerkadviseurs en jongerenadviseurs ging daarvoor in gesprek met experten en academici, met jeugdwerkorganisaties en andere middenveldorganisaties, maar ook met de politie en met jongeren zélf. Resultaat zijn meer dan 30 aanbevelingen. Aan beleidsmakers, aan de politie, aan het jeugdwerk, enzovoort.

Meer weten? vlaamsejeugdraad.be

Check ook deel 1 over jeugdhuis Nieuw Gent in het Formaat Magazine van juni 2021.

FORMAAT MAGAZINE | 21

VRAAG HET

TEKST: Lisa Staelens • FOTO: Nikki Lucy

het evenementterrein. Aan de inkom, waar de bezoekers nog niet gecontroleerd zijn, zijn de afstands- en mondmasker regels wel van toepassing.

“Hoe werkt het COVID Safe Ticket en wie mag het gebruiken?”

Om massa-evenementen opnieuw mogelijk te maken voerde het overlegcomité het COVID Safe Ticket (CST) in. Dit ticket zal ervoor zorgen dat evenementen organiseren een stuk makkelijker wordt, omdat je je evenement minder coronaproof moet maken. Het CST is dus een manier om preventief COVID buiten te houden.

Wat is het COVID Safe Ticket?

Het CST werkt net als het Europees coronacertificaat dat je nodig hebt om te reizen. Met de CovidSafeBE-app kunnen bezoekers een QR-code ophalen die je moet scannen aan de ingang van het evenement. Je inkom moet dus wel nog steeds coronaproof zijn. Andere manieren om een CST op te vragen zijn via Mijn Gezondheid of Mijn Burgerprofiel.

Om als bezoeker een CST te verkrijgen moet je aan ten minste één van de volgende voorwaarden voldoen: • Ten minste 2 weken voor het evenement volledig gevaccineerd hebben.

• Een PCR-test of antigeentest kunnen voorleggen met een negatief resultaat • Kunnen aantonen dat je het voorbije halfjaar al eens besmet bent geweest.

De PCR-test is de dag van de test plus twee dagen geldig. De antigeentest is de dag van de test plus één dag geldig.

Kies je er als eventorganisator voor om te werken met CST moeten de afstands- en mondmaskerregels niet worden toegepast op

22 | FORMAAT MAGAZINE

Welke evenementen kunnen er gebruik van maken?

De CST-methode werd ingevoerd door het overlegcomité om het organiseren van massa-evenementen mogelijk te maken zonder afstandsregels. Dit wil zeggen dat je voor het gebruik van het COVID Safe Ticket enkel verplicht is wanneer je evenement zonder afstands­regels met een minimum aantal bezoekers van: • 1500 bij evenementen in augustus • 200 bij evenementen binnen in september of 400 bij evenementen buiten in september • 500 bij evenementen binnen in oktober of 750 bij evenementen buiten in oktober Indien je niet kiest voor de COVID Safe Ticket-methode als organisator van een groot evenement, moet je als organisator de geldende voorschriften blijven volgen.

Hoe werkt het?

Bezoekers kunnen het CST ophalen via de Covid­SafeBE-app of via Mijn Gezondheid of Mijn Burgerprofiel. Op het ticket staat een QR-code die de organisator scant via de Covid­ ScanBE-app. Het CST is persoonlijk en als organisator controleer je steeds of de identi-

teit van de bezoeker overeenkomt met de eigenaar van het ticket. De organisator die het ticket scant, krijgt enkel de naam, voornaam en geboortedatum te zien, en of het ticket voldoet aan de vereisten om binnen te mogen. De organisator kan dus niet achterhalen of je het ticket verkregen hebt door een test, een vaccinatie of een recent herstel.

Om een evenement te organiseren, moet je steeds toelating vragen aan de lokale overheid. Wil je met het CST werken, vermeld dit duidelijk in je aanvraag.

De capaciteit wordt steeds per dag bekeken, organiseer je dus een meerdaags evenement bekijk je de capaciteit per dag.

Moeten we ter plaatste testcapaciteit voorzien?

Neen, dit is geen verplichting. Kies je er toch voor om testcapaciteit te voorzien hou dan rekening met volgende zaken: • Enkel bevoegd personeel mag testen afnemen.

• Zorg dat de test zone zo georganiseerd wordt dat de afstand regels gerespecteerd worden.

• Voorzie een protocol voor mensen die positief testen (isoleren en hen op een veilige manier huiswaarts laten gaan) Als je op jouw evenement wil testen, dan moet je daar als organisator zelf testen aankopen.

De overheid kan tot 5.000 testen ter beschikking stellen per evenement. Je kan niet meer testen aanvragen dan het verwachte aantal bezoekers. Je kan testen aanvragen via testing@commissariat.fed.be met daarbij deze informatie: • Naam van de organisatie • KBO-nummer • Naam, voornaam van de contactpersoon • E-mail van de contactpersoon • Mobiel telefoonnummer van de contactpersoon • Aantal gewenste tests • Leveringsadres (straat, nummer, postcode, stad) • Gewenste leveringsdatum en -uur

Heb je zelf een vraag waarop je op onze website geen sluitend antwoord lijkt te vinden?

Stel ze dan aan vraaghet@formaat.be

Moeten medewerkers en artiesten ook beschikken over een CST? Neen, het is niet toegelaten om aan medewerkers of artiesten op te leggen om te beschikken over een CST. We adviseren wel om hen aan te moedigen zich te laten vaccineren en/ of testen.

Meer weten? covidsafe.be/nl

“Hoe dien je de rechts­ personenbelasting in?”

Als jeugdhuis moet je jaarlijks een belastingsaangifte digitaal invullen. De rechtspersonenbelasting is een belasting op bepaalde inkomsten van vzw’s. Het gaat hier om bepaalde onroerende, roerende en diverse inkomsten. Winst wordt in de rechtspersonenbelasting niet belast.

Voor 28 oktober 2021 moeten alle vzw’s hun aangifte 'rechtspersonenbelasting' hebben gedaan. Dit kan enkel online, via BIZTAX. Van elke vzw wordt verwacht dat zij dit spontaan en automatisch doen. De belastingen verwittigen je niet op voorhand.

Doe je geen, of geen tijdige aangifte, dan word je forfaitair belast. Dit kost 625 euro en een eventuele boete. Let op: deze belasting en boete kan persoonlijk op de bestuurders worden verhaald, omdat zij een contractuele fout begingen.

Wat moet je invullen/toevoegen?

Voor bijna alle jeugdhuizen betekent dit dat ze een blanco aangifte moeten doen en enkel de uitgebreide jaarrekening moeten uploaden.

Deze jaarrekening moet goedgekeurd worden door de algemene vergadering. Voor de meeste vzw’s betekent dit voor 30 juni 2021.

Het vereenvoudigde model, dat je jaarlijks moet neerleggen bij de griffie van de ondernemingsrechtbank, is dus niet voldoende. Een jaarrekening is het overzicht van de inkomsten en uitgaven van vorig jaar, plus de staat van vermogen (bijlage C).

Heb je bezoldigingen uitgekeerd, dan dienen er ook fiscale fiches (281.10 en de samenvattende opgave 325.50) worden opgemaakt.

Denk dus aan de volgende zaken: • Goedkeuring van jaarrekening op algemene vergadering • Opmaken van fiscale fiches (als je jeugdhuis mensen tewerkstelt) • Indienen van alle documenten op de website van Biztax. (deadline 28 oktober 2021) Afwijkend boekjaar Doorgaans loopt het boekjaar van vzw’s van 1 januari tot en met 31 december. De jeugd­ huizen waarbij het boekjaar loopt van 1 januari tot 31 december kunnen indienen tot en met 28 oktober 2021.

Een tweede optie die veel voorkomt bij jeugdhuizen is een boekjaar van 1 september tot 31 augustus. Heb je een afwijkend boekjaar en vragen? Neem dan contact op met Formaat via vraaghet@formaat.be.

Hoe indienen?

• Ga naar de website van Biztax • Klik rechts op de pagina bij 'aanmelden' op "Biztax" • In deze powerpointpresentatie wordt stap voor stap uitgelegd wat je moet doen.

De aangifte moet ondertekend worden door een bestuurder die in het staatsblad vermeld staat.

Bij welke jeugdhuizen volstaat een blanco aangifte niet?

De blanco aangifte volstaat niet voor jeugdhuizen die onroerende inkomsten hebben (bijvoorbeeld door verhuur lokaal) of roerende inkomsten. Roerende inkomsten ontstaan door verhuur van onroerende goederen met meubels, installaties en de bijhorende drankverkoop. Deze inkomsten moet je jaarlijks voor 15 januari aangeven. Vervolgens stort je de verschuldigde 30 procent belasting. Dit is op de winst, na aftrek van de kosten. Er ontstaat dus geen nieuwe belasting als je de rechtspersonenbelastingaangifte doet. De belasting werd immers reeds voldaan voor 15 januari.

Je verrichtingen bewijzen Je moet alle boekhoudkundige verrichtingen kunnen bewijzen aan de hand van gedagtekende verantwoordingsstukken (facturen, aankoopbonnetjes, ontvangstbewijzen …). Je moet alle boekhoudstukken zeven jaar bewaren, te rekenen vanaf 1 januari van het jaar volgend op de afsluiting ervan.

Roerende inkomsten Vzw’s die roerende inkomsten hebben, bijvoorbeeld vanuit verhuur, moeten dit enkel informatief invullen. Er vloeit dus geen aangifte voort uit de belastingaanslag. Op het moment van aangifte, moet je de roerende voorheffing al betaald hebben.

Boete Wie de aangifte niet doet, betaalt een forfaitaire bedrag van 625 euro. Daar bovenop komt nog een effectieve boete. Die boete verhoogt als je twee jaar na elkaar geen (tijdige) aangifte doet.

Dit bedrag kan verhaald worden op de bestuurders. Zij zijn de wettelijke vertegenwoordigers van de vzw en moeten erover waken dat de aangifte gebeurt.

Meer weten? formaat.be/artikel/rechtspersonen­ belasting-2021

FORMAAT MAGAZINE | 23

BLIND DATE In 2021 is het 60 jaar geleden dat er voor het eerst subsidies werden uitgereikt aan jeugdhuiswerk in Vlaanderen. Voor die gelegenheid gingen we op zoek naar twee voorzitters van hetzelfde jeugdhuis, eentje van vroeger en eentje van nu, voor een dubbelinterview.

We vonden die in ‘t Slot in Wortel, op een half uur rijden van Antwerpen en dicht bij de Nederlandse grens.

Daar ontmoetten we de huidige voorzitter Dries Thys samen met Leo ‘Lex’ Wouters (75) en Jef Baeten (80), die het jeugdhuis hebben opgericht en respectievelijk 33 en 15 jaar bestuurder zijn geweest.

TEKST: Gudrun Caelen & Helena Verheye FOTO’S: Helena Verheye

“IK VIND DAT DIE JONGEREN VAN VANDAAG DAT GOED DOEN” Een blind date tussen verschillende generaties in een jeugdhuis

Jeugdhuis ’t Slot in Wortel bestaat officieel sinds 1968, maar het echte begin ligt nog vier jaar daarvoor. Lex Wouters is op dat moment leider van de KLJ. Tijdens een regenachtige zesdaagse vindt hij met zijn groep onderdak voor hun materiaal in een oude boerderij. Wanneer ze hun spullen komen ophalen, vragen Lex en zijn vrienden of ze er geen KLJ-lokaal van mogen maken. Later wordt er een onafhankelijke organisatie opgestart, los van de katholieke jeugdverenigingen, zodat verschillende groepen het lokaal kunnen gebruiken. Op 15 november 1968 richtten ze uiteindelijk officieel vereniging ’t Slot op. De oude boerderij is vandaag nog steeds het lokaal van het jeugdhuis.

Lex vertelt: “We zijn het eerste jaar gestart met een hobbyclub voor jongens vanaf 15 jaar: twee muziekclubs, een boekenclub en ontspanningsmogelijkheden zoals tafeltennis of tafelvoetbal.

Dat werkte goed, maar onze bedoeling was

eigenlijk om een jeugdclub op te richten en in 1970 hebben we besloten om er een gemengde werking van te maken.”

Daarna volgde een wat moeilijkere periode. “Er waren in de buurt heel wat discotheken, waardoor wij steeds minder leden kregen. Binnen het bestuur kwam er een scheiding tussen de progressieven en de conservatieven: de helft verdween en richtte in Hoogstraten een KAJ (Kristelijke Arbeidersjongeren) op.” Ups en downs wisselden elkaar af, maar nu zit ‘t Slot volgens de voorzitters weer op een goed punt.

Als we kijken naar het voorzitterschap van vroeger, valt dat te vergelijken met dat van nu?

Dries: “Nu is het veel moeilijker denk ik.” (lacht) Lex: “Het belangrijkste aan een voorzitter blijft dat die goed kan delegeren en controleren.”

Jef: “Ben jij al lang voorzitter?”

Dries: “Drie of vier jaar, denk ik. ’t Slot heeft nog maar vijf voorzitters gehad op 50 jaar.”

Dries, hoe ben jij hier terecht gekomen als voorzitter?

Dries: “Ook vanuit de KLJ. In Wortel is er weinig te doen, er zijn twee cafés en het jeugdhuis. We zijn dus een redelijk gesloten gemeenschap en

Dat heb ik altijd de waarde van ’t Slot gevonden: dat we niet ergens kwamen waar alles al was, maar dat we het zelf moesten creëren. Dat zorgt toch voor samenwerking en verbinding Jef Baeten

24 | FORMAAT MAGAZINE

De achter- en voorkant van jeugdhuis ’t Slot in Wortel

hier zit altijd hetzelfde volk, maar dat maakt het ook leuk. Ons jeugdhuis bestaat al 53 jaar aan één stuk. In die tijd zijn wij nooit dicht geweest, terwijl veel anderen een tussenperiode hebben gekend.”

Jef: “Vroeger moest elk lid actief meehelpen om het jeugdhuis draaiende te houden. Er waren heel wat kosten om de boerderij te verbouwen naar vergaderlokalen en een disco. Dat heb ik altijd de waarde van ’t Slot gevonden: dat we niet ergens kwamen waar alles al was, maar dat we het zelf moesten creëren. Dat zorgt toch voor samenwerking en verbinding.”

Dries: “Toen ik hier begon, moesten we onze sleutel elke vrijdag en zaterdag nog gaan halen bij de eigenaar en daarna weer in de brievenbus steken. Dat is de charme van het jeugdhuis: het is niet zomaar een café.”

Is het jeugdhuis nu van een andere eigenaar?

Dries: “Toen de eigenaars gestorven zijn, kregen de kinderen het in handen en hebben ze het verkocht aan de gemeente. De gemeente is van plan om het volgend jaar te renoveren.”

Lex: “Het is ook als erfgoed geklasseerd.”

Dries: “Ja, het dorpszicht langs de voorkant, daar mag niets aan veranderen.”

Wat was de rol van het jeugdhuis voor jullie?

Jef: “Vroeger waren dat de hobbyclubs en die zijn er nu nog: schilderen, fotograferen, volleybal, biljart ... Die clubs hebben allemaal zelf een werking en een klein bestuur. 70% van de leden van de clubs zijn boven de 30 jaar. Dat zijn leden van de vzw, maar niet zozeer van het jeugdhuis.”

Lex: “Die clubs zijn wel allemaal gegroeid uit het jeugdhuis. Het gekke van de hele zaak is dat die allemaal zijn blijven bestaan. De meeste leden van de fotoclub zijn nu 60, 70 jaar. Daar

komen soms nieuwe jongeren bij: jongeren van 40 jaar welteverstaan, niet van 20.”

Dries: “Ik vind het zalig dat die clubs dat doen, maar dat maakt geen deel uit van het jeugdhuis.

Ik houd mij vooral bezig met de jeugd, want de clubs draaien vanzelf. De meeste jongeren hier kennen de clubs zelfs niet. Normaal hebben wij buiten onze barwerking ook verschillende evenementen zoals een jeugdhuizentocht langs andere jeugdhuizen, thema-avonden… Daar zit nu al twee jaar lang weinig beweging in door corona.”

Jef: “De dropping, bestaat die nog?”

Lex: “Ja, die bestaat nog. Vorig jaar was het de 50ste editie en ik heb ze alle 50 meegedaan. Ik heb 13 jaar georganiseerd en 37 jaar deelgenomen. Dit jaar heb ik ook de 50ste keer de zoektocht georganiseerd.”

Dries: (lacht) “Al 50 jaar dezelfde vragen. Héél moeilijk!

Jef: “Je bent altijd gebonden aan de omgeving als je een wandelzoektocht doet.”

Ik probeer gewoon de jeugd de jeugd te laten zijn en te hopen dat ze ooit doorstromen. Het is normaal dat er tien jaar verschil zit tussen bestuur en bezoekers. Want je hebt hier generaties van twintig jongeren, meer is er niet Dries Thys

Wat is de grootste verandering die jullie hebben meegemaakt als jeugdhuis?

Dries: “Wat ik altijd hoor van hun verhalen, is dat de activiteit vroeger stopte om één uur ‘s nachts en dat de politie dan afkwam. Allez, nu met corona is dat ook zo.”

Jef: “Toen waren er sluitingsuren inderdaad.

Dat is ook één van de redenen geweest van de afsplitsing. Sommige mensen wilden dan pas aan de avond beginnen.”

Lex: “Vroeger zaten wij hier in de avond om zeven uur ‘s avonds aan de toog, om acht uur zat het hier vol, om negen uur waren er al veel dronken en om één uur moesten we buiten. In de beginjaren was het zelfs om twaalf uur al sluit. Nu is het anders: de mensen komen soms pas naar hier om tien uur.”

FORMAAT MAGAZINE | 25

De muziekcollectie en oud-voorzitter Lex en huidig voorzitter Dries

Dries: “Ik zit hier altijd om zes uur ‘s ochtends nog.”

Zien jullie een evolutie in jong zijn tussen vroeger en nu?

Ik vind dat die jongeren van vandaag dat goed doen. Als ik de kalender bekijk, is er altijd wat te doen. Als je alleen naar ’t Slot moet komen om aan de toog te hangen, dan kan je evengoed op café gaan Leo ‘Lex’ Wouters

26 | FORMAAT MAGAZINE

Lex: “In onze tijd, als je om één uur ‘s nachts naar huis moest, was dat eigenlijk te vroeg. We haalden dan wat grappen uit zoals nummerplaten afvijzen, rondrijden met iemand zijn auto die de sleutel erop had laten zitten, iemand zijn brievenbus omverrijden. Zo een toestanden allemaal: elke week gebeurde er wel iets. Nu zou je onmiddellijk de politie op jouw dak hebben. Dat was vroeger niet, want toen waren er geen telefoons, dan konden ze de politie niet opbellen.”

Dries: “Dat is rot hé, die gsm. Ze wisten vroeger ook niet wie je was totdat je zelf ergens binnenkwam.”

Jef: “Vroeger had je wel veel meer controle van de gemeenschap. Als je in zo een klein dorp woont, kent iedereen elkaar. Als er dan iets gebeurt, weet de volgende dag iedereen het. Ik ken nu niet meer al mijn buren, dat was vroeger ondenkbaar.”

Wat is jullie meest memorabele moment in ‘t Slot?

Jef: “De grootste organisatie was toch het popfestival dat we twee keer hebben georganiseerd.”

Lex: “Vier keer.”

Jef: “Ja, en ook een vrij podium.”

Lex: “Dat was echt één van de eerste festivals

van de Kempen. Het ging vooral over het vrij podium inderdaad, want daar kwamen meer dan 25 groepen op af. Die kwamen uit heel de streek, niet alleen uit Wortel. Nog een ander memorabel moment was de start van de Wortelkermis.”

Die hebben jullie gestart, de Wortelkermis?

Lex: “Ja, tot in 1977 stond de foor hier en daarna is de foor verhuisd naar het Vagebondplein en zijn wij hier met een kermis gestart. We hadden dan een podium gebouwd op bierbakken, heel eenvoudig. Dat had vrij veel succes en duurde toen nog maar één dag. We zijn dat jaar na jaar gaan herhalen, steeds groter. Op den duur waren het vier groepen op één avond en vijf dagen aan een stuk met 1000 man.”

Lex: “Dat was heel belangrijk altijd voor het jaarbudget, we konden recht blijven door de kermis.”

Jef: “Vroeger kregen wij geen subsidies. Ik weet niet hoe dat nu is?”

Dries: “We krijgen een beetje, maar daar komen we niet mee rond.”

Lex: “We moeten het hebben van de tap en de kermis.”

Dries: “De kermis is het leukste.”

Lex: “Ja, allemaal op het pleintje: springen, zot doen, zeveren en laveren. Ik kan niet meer heel de nacht blijven, die tijd is voorbij. Maar als ik dan ’s morgens mijn wandeling maakte, dan kwam ik hier om zeven uur voorbij en dat vond ik het plezantste van allemaal.”

De verschillende logo’s van ‘t Slot en het eerste logo

Zijn er nog memorabele herinneringen vanuit het recente verleden?

Dries: “We hebben geen daglicht binnen. Het is geweldig om ‘s ochtends vroeg het jeugdhuis buiten te wandelen en dan te zien dat de bakker al open is. Dat doen we een paar keer per jaar, ‘naar de bakker gaan’.

Zijn er bepaalde dingen die je anders aanpakt tegenover de vorige voorzitters?

Dries: “Ik probeer gewoon de jeugd de jeugd te laten zijn en te hopen dat ze ooit doorstromen.

Het is normaal dat er tien jaar verschil zit tussen bestuur en bezoekers. Want je hebt hier generaties van twintig jongeren, meer is er niet.”

Hoe zorgen jullie ervoor dat de nieuwe generaties wel doorgroeien?

Dries: “Dat komt gewoon, er is hier niets anders te doen. Alle ouders denken ook: we laten ons kind de eerste keer uitgaan in ’t Slot. Hier is het veilig, ze weten hoe het eruitziet en ze kennen iedereen die hier zit.”

Ouders zien het jeugdhuis als een veilige omgeving?

Dries: “Onze uitstaling en imago zijn redelijk goed. En we doen ook echt ons best om ons imago op peil te houden. We weten dat jongeren durven te experimenteren. We zullen het hier niet vol met posters hangen, maar we praten

wel met jongeren die drugs uitproberen. Drugs hoort hier niet thuis. Eenmaal je die reputatie hebt, komen de verhalen snel.”

Jef: “Dat is iets dat vroeger niet bestond.”

Lex: “In die tijd begon dat toch wel op te komen.”

Dries, hoe inspireert de oudere generatie jullie?

Dries: “Hij was 32 jaar voorzitter, doe het hem maar eens na.”

Jef: “Iedereen kent hem.”

Lex: “Ik blijf hier ook heel regelmatig komen, dat scheelt veel. Ik ken de mensen van het bestuur en onder de mensen kende ik ook iedereen tot een paar jaar terug.”

Is er andersom ook iets dat jullie inspirerend vinden aan de jonge generatie?

Lex: “Ik vind dat die jongeren van vandaag dat goed doen. Als ik de kalender bekijk, is er altijd wat te doen. Als je alleen naar ’t Slot moet komen om aan de toog te hangen, dan kan je evengoed op café gaan.”

Waarom moet het jeugdhuis blijven bestaan?

Dries: “Zonder het jeugdhuis is er echt niets meer in Wortel voor de jongeren.”

Lex: “We hebben zelfs een tijd geen cafés gehad. Gelukkig dat ’t Slot nog bestond.”

Dries: “We hebben in Wortel geen huisdokter meer en we hebben een tijd geen bakker gehad.

Maar het jeugdhuis is blijven bestaan!”

Meer weten? jhtslot jhslotwortel het-slot.be

FORMAAT MAGAZINE | 27

UIT DE DOEKEN Open jeugdwerk­ initiatieven en culturele organisaties vinden elkaar steeds vaker. Door die samenwerkingen krijgen cultuur­ instellingen voeling met de noden van jongeren en komen er nieuwe jobkansen voor jonge mensen die met cultuur bezig zijn. Formaat helpt dan ook graag.

CULTURELE ORGANISATIES EN OPEN JEUGDWERK­ INITIATIEVEN VERENIGEN HUN KRACHTEN Fysiek samenwerken was moeilijk in het corona­jaar 2020, maar dat hield cultuur- en jongerenorganisaties niet tegen om banden te blijven smeden. Zo namen het S.M.A.K. in Gent en kunst- en jongerenorganisatie Artshizzle het voortouw in een vooronderzoek naar de kunstbeleving van jongeren.

Een 100-tal jongeren tussen 15 en 25 jaar, voornamelijk uit de regio rond Gent, gingen in op een bevraging. De resultaten zijn interessant en voor de musea soms verrassend. Zo ervaren de ondervraagde jongeren kunst als rustgevend. De meeste zouden graag een specifiek parcours voor hen uitgestippeld zien in het museum en willen daar ook zelf graag aan meewerken.

Hoe willen jongeren kunst beleven?

6,9% 12,9%

Ik verdiep me graag in één onderwerp, kunstenaar of stroming.

TEKST: Roxanne Cox & Helena Verheye FOTO’S: Steve Meert en Kinky Star ILLUSTRATIES: Artshizzle

What's on their minds?

Vrienden 64%

Liefde 56%

Familie 44%

Klimaat 33%

School 24%

Geld 14%

Politiek 14%

Sport 13%

Migratie 9% Religie & zingeving 9%

Corona 2%

Werk 1%

Ik wil van heel veel verschillende dingen proeven.

Helemaal niet. Kunst sucks.

80,2%

Neemt kunst hen mee naar een andere wereld?

13%

Nog nooit bij stilgestaan.

34%

21%

Ja, het is een vlucht uit het leven van alledag.

25%

Ik heb niks met kunst.

Durven jongeren hun werk te tonen?

20,8% 21% 31,7%

14,9%

Ja, ik verdien een plaats in S.M.A.K. Soms, ligt er aan wie er kijkt ;)

17,8% 14,9%

28 | FORMAAT MAGAZINE

Het heeft een rustgevende invloed op mij.

Ik durf mezelf en mijn werk te tonen zolang ik weet dat het ook weer weg kan.

Ik hou dingen liever voor mezelf.

Als het samen met anderen is dan durf ik meer.

Lindsi Dendauw: “Nog te vaak worden samenwerkingen verkocht aan jongeren als ‘een kans’.”

Lindsi Dendauw is projectmedewerker bij Kinky Star, een Gents jeugd- en muziekcentrum dat zich focust op alternatieve genres en jonge debuterende artiesten.

Het centrum wil een ontmoetingsplaats zijn voor muziekliefhebbers, muzikanten en artiesten allerlei. Ook Kinky Star zet in op de samenwerking met culturele organisaties.

Wat zijn voor jullie de redenen om samen te werken met andere culturele organisaties?

Lindsi: “We kunnen niet anders: we hebben plek te kort en zoeken andere ruimtes op. Op die manier kunnen we de jongeren uitsturen en hun talent op andere plekken krijgen.

Ik zorg ervoor dat jongeren naar de Kinky Star komen en stuur ze vervolgens de wijde wereld in. Daarnaast halen we ook inspiratie uit de samenwerking met andere culturele organisaties.”

Wanneer is een samenwerking geslaagd?

Lindsi: “Als beide partijen er iets uit kunnen halen, een ander publiek kunnen bereiken en hun doelgroep verbreden. Een samenwerking met een culturele organisatie maakt voor een jongereninitiatief ook meer mogelijk op het vlak van budget. Er moeten natuurlijk duidelijke afspraken gemaakt worden op voorhand en beide partijen moeten zich geapprecieerd voelen.

Hoe kunnen culturele organisaties volgens jou beter omgaan met de doelgroep jongeren?

Lindsi: “Culturele organisaties zouden over het algemeen meer ruimte moeten geven aan jongeren en hen bottom-up ondersteunen. Nu verzinnen ze iets te veel voor hen, waarna het verkocht wordt als een ‘kans’. Dit terwijl er voor andere doelgroepen ook niet gesproken wordt in kansen.

Die wedstrijdformules mogen van mij afgeschaft worden.

Na één project met jongeren ben je niet meteen een jongerenorganisatie. Het gaat over structurele veranderingen: zorg dat er in het algemeen meer te doen is voor jongeren. Momenteel is de doelgroep ‘jongeren’ nog te ruim. Er zijn zo veel verschillen tussen iemand van 12 en iemand van 25. Jongeren hebben natuurlijk ook verschillende achtergronden.

Je moet je werking fundamenteel veranderen om met die nieuwe doelgroep aan de slag te gaan. Maar omdat er zo weinig is geïnvesteerd is in het verleden, is een duurzaam project met jongeren heel arbeids­ intensief om op te starten.”

Culturele organisaties zouden over het algemeen meer ruimte moeten geven aan jongeren en hen bottom-up ondersteunen Lindsi

Waar gaat het al goed?

Lindsi: “Ik denk bijvoorbeeld aan de Young Board van de Vooruit waar ze heel veel organisatie-brede beslissingen in de handen van jonge mensen leggen.”

Meer weten? kinkystar.com MuziekcentrumKinkyStar muziekcentrumkinkystar

FORMAAT MAGAZINE | 29

Kinky Star en Dr. Guislain Museum in Gent

UIT DE DOEKEN

Jeugdhuis Comma en Sint-Godelieve Abdij – Brugge

De rol van Formaat in kruisbestuivingen tussen jongereninitiatieven en culturele organisaties

nisaties tot het verspreiden van eindresultaten. Dit is hoe we het aanpakten.

De fundering voor het engagement van Formaat om verbintenissen te leggen tussen musea en open jeugdwerk initiatieven werd in 2018 gelegd. Toen werd via Art United, een samenwerking tussen musea en Pukkelpop, voor het eerst kunst geprogrammeerd op het festival. Het doel was om kunst via de festivalweide dichter bij de jongeren te brengen, om jongeren te bevragen rond kunstbeleving én om een online platform te creëren waar jongeren en kunstinstellingen elkaar kunnen vinden. In de aanloop naar Pukkelpop doorliepen enkele musea participatieve projecten met jongeren die al dan niet uit het open jeugdwerk kwamen.

• Stap 1: Kennismaking met open jeugdwerkinitiatief, Formaat stelt de digitale publicatie voor bij de potentiële partners.

• Stap 2: Met de potentiële partner op bezoek bij open jeugdwerkinitiatieven in de buurt.

• Stap 3: Als er een match is, wordt er een brainstormdag georganiseerd met een freelancer van Formaat, de jongeren uit de desbetreffende werkingen en de potentiële partner. Iedereen vertrekt vanuit een wit blad.

• Stap 4: De samenwerking gaat van start en Formaat volgt op vanaf de zijlijn.

• Stap 5: Toonmoment.

• Stap 6: Evaluatie en brainstormdag met de freelancer van Formaat.

Art United riep veel vragen op. Hoe komt het dat er in het begin geen jongeren zijn geconsulteerd? Waarom kiezen de musea welke kunst de jongeren te zien moeten krijgen op Pukkelpop? Hoe komt het dat jongeren een vaak vergeten doelgroep zijn in de publiekswerking van musea?

Kortom; waar zijn de jongeren in dit hele verhaal?

Formaat sloot zich in 2019 aan bij Art United. Een jaar later verenigde een netwerk van open jeugdwerkinitiatieven met bovenlokale subsidies voor projecten rond ondernemingszin, artistieke expressie en sociale cohesie zich om na te denken over deze kwestie. Er werd geëvalueerd en gekeken naar succesvolle samenwerkingen in het verleden. Het resultaat was de vraag: ‘Hoe kunnen we duurzame en participatieve projecten opstarten tussen open jeugdwerkinitiatieven en culturele partners?’

De eerste stap in de goede richting was de digitale publicatie ‘Artistieke Expressie²’. Daarin stellen negen jongereninitiatieven zichzelf voor aan de hand van hun artistieke werking, hun potentieel en hun gedroomde samenwerking met een culturele organisatie. Met die publicatie trok Art United naar musea.

De logische volgende stap was een begeleidingstraject vanuit Formaat, van de kennismaking met jongerenorga-

We begonnen onze missie bij de bereidwillige musea uit het Art United-project en breidden ons netwerk verder uit.

Partners blijven welkom zolang de randvoorwaarden worden gerespecteerd: ze moeten werktijd en werkingsmiddelen vrijmaken voor jongeren en kijken naar mogelijke samenwerkingen.

Via het bovengenoemde traject ontstonden er her en der in Vlaanderen interessante verhalen tussen open jeugdwerkinitiatieven en culturele partners.

• Museum M en jeugdhuis SOJO in Leuven Mr Chong, een jazzband uit SOJO, zal samen met Museum M een concept uitwerken voor het museum in samenwerking met Leuvense saxofonist Reindert Spanhove.

• Kinky Star en Dr. Guislain Museum in Gent Het Dr. Guislain Museum en Kinky Star bouwen samen aan een immersive experience-installatie met stukken uit de vaste collectie. Een soundscape waarbij de geluiden van de bezoekers worden opgenomen en telkens over elkaar worden gezet: een steeds verder groeiend kunstwerk.

• Jeugdhuis Comma en Sint-Godelieve Abdij – Brugge Tijdens de corona periode lanceerde jeugdhuis Comma het podiumconcept Klankveld, een online platform voor podiumkunstenaars in het Brugse. Korte optredens werden via livestream de wereld ingestuurd en worden nu in een hybride vorm verdergezet. In augustus experimenteerde de Sint-Godelieve Abdij in Brugge rond de herbestemming van het erfgoed. De jongeren van jeugdhuis Comma programmeerden hier een Klankveld en zorgden voor artistieke randanimatie.

Meer weten?

De volledige publicatie ‘Artistieke expressie²’ kan je online terugvinden.

formaat.be/publicatie/ artistieke-expressie

30 | FORMAAT MAGAZINE

might_delete_this_later artshizzle.be

Blu Samu tijdens de Vizit tekensafari op Pukkelpop

FORMAAT MAGAZINE | 31

RAAT Formaat wil open jeugdwerkorganisaties inspraak geven in haar beleid en strategie.

Daarom werd in 2015 de RaaT van Formaat opgericht. In deze rubriek laten we een RaaTslid aan het woord om zich voor te stellen.

Deze keer: Nathan.

TEKST: Nathan Huysman & Adriaan de Roover

Nathan Huysman (25 jaar) is geboren en getogen in Lichtervelde. Hij zet zich ondertussen al zeven jaar in als vrijwilliger bij jeugdhuis de Troubadour in Torhout, een buurgemeente van Lichtervelde. Vier jaar lang is hij voorzitter geweest, een rol die hij onlangs heeft doorgegeven aan zijn opvolgers Louis Goossens en Felix Goemaere. Daarnaast zetelt hij ook in het bestuur van de jeugdraad in Torhout.

We leerden al snel dat een bestuursrol in het jeugdhuis van Torhout serious business is Nathan

32 | FORMAAT MAGAZINE

Nathan: “Ik leerde jeugdhuis de Troubadour kennen tijdens het middelbaar. De meeste leeftijdsgenoten zochten elkaar na de schoolweek op in de jongerencafés in de buurt van de school. Dat was niet waar mijn vrienden en ik naar op zoek waren. Na wat omzwervingen kwamen we toevallig uit in het jeugdhuis van Torhout, dat toen nog ‘De Closjard’ heette. We vielen meteen voor de huiselijke sfeer, nuchtere mentaliteit en goeie muziek. Natuurlijk waren de lage drankprijzen voor ons als scholier ook belangrijk. Het enige wat in het jeugdhuis van tel was – en nog steeds is – is dat iedereen een plezante avond heeft. We hadden onze tweede thuis gevonden!

De toenmalige bestuursleden waren heel tevreden dat een nieuwe lichting jonge gasten zijn weg naar het jeugdhuis gevonden had en we zakten zelf ook steeds liever en vaker naar De Closjard af. We gingen niet langer enkel na schooltijd, maar pikten ook enkele fuifjes en optredens mee. We leerden de bestuursploeg van toen kennen, maakten nieuwe vriendschappen en voor we het wisten, waren we ingelijfd in het jeugdhuis als vrijwilliger. Het was overduidelijk dat het jeugdhuis ons ding was en dat we ons er verder voor wilden engageren.

Toen we aan onze hogere studies begonnen, veranderde ons gezamenlijk engagement als vriendengroep. Sommigen maakten de keuze om andere oorden op te zoeken, anderen zetten hun engagement verder. We kregen kansen aangereikt die je als 18-jarige niet denkt te krijgen. “Nathan, zoek jij enkele bands en kan je ze boeken. Hier is je budget, je kan dat wel.” Fantastisch, en zo leerrijk.

In de zomer van 2016 sloeg plots het noodlot toe: het huurcontract van het pand van De Closjard liep ten einde en kon niet verlengd worden. Dat sloeg in als een bom. Toen pas besefte ik wat het belang van het jeugdhuis was voor mij. Wat

De RaaT van Formaat De RaaT geeft advies aan de raad van bestuur en/of directie van Formaat. Concreet formuleert de RaaT adviezen over beslissingen die een invloed hebben op de ondersteuning van onze leden-jeugdhuizen en standpunten die Formaat vertolkt naar beleidsmakers.

Meer weten? formaat.be/raat

zou ik doen zonder? In februari startten we een werking op een nieuwe locatie en onder een nieuwe naam. Jeugdhuid De Troubadour was geboren!

Op onze nieuwe locatie engageerden we ons verder in het jeugdhuis: we werden bestuursleden. We leerden al snel dat een bestuursrol in het jeugdhuis van Torhout serious business is. Onze maandelijkse huurlast is gigantisch.

Na de aftrek van de huursubsidie moeten we maandelijks 621,02 euro aan huur betalen. Dat legt een grote druk op onze vzw, die enkel uit vrijwilligers bestaat. Gelukkig konden we het bestuur overnemen van een sterk en goed georganiseerd team.

Gratis infrastructuur voor jeugdhuizen en jongereninitiatieven?

Veruit de grootste kost van open jeugdwerkorganisaties heeft te maken met infrastructuur: het afbetalen of huren en onderhouden van een infrastructuur met alle bijhorende kosten.

Op het veld zien we heel wat verschillende invullingen van het infrastructuurbeleid. Elk jeugdhuis en elke gemeente heeft wat dit betreft een eigen geschiedenis.

We zien verschillende hefbomen om dit infrastructuurbeleid te bouwen op maat van jongeren en aan te passen aan de bestaande situatie.

Jeugdhuizen en andere open jeugdwerkinitiatieven zijn kwetsbaar wanneer ze op de private markt infrastructuur huren. Hoewel dit een van de meest voorkomende scenario’s is, zitten jeugdhuizen in deze constellatie doorgaans in een zwakke onderhandelingspositie.

Formaat ziet in de praktijk hoge huurprijzen en onaangepaste infrastructuur.

Jeugdhuizen geven aan dat de lokale overheid een bemiddelende rol kan spelen wanneer dat nodig is, om op die manier de rechten van de jeugdhuizen mee te bewaken en te verdedigen.

Omdat de lokale overheid deze infrastructuur vaak financiert via huursubsidies, heeft zij relatief veel macht.

Formaat pleit ervoor om vanuit de lokale overheid gratis infrastructuur te voorzien voor jeugdhuizen en jongereninitiatieven.

• Een eerste manier om dit te voorzien is via het gratis ter beschikking stellen van infrastructuur die eigendom is van de lokale overheid. Het jeugdhuis wordt in die zin huurder of gebruiker van deze infrastructuur.

• Een tweede manier is om dit te doen via het huren van panden op de private markt, waarna deze ter beschikking worden gesteld van het jeugdhuis en andere jongereninitiatieven. Het lokaal beleid is op die manier de huurder, maar doet aan onderverhuur.

De overheid en het jeugdhuis sluiten een overeenkomst af over het gebruik van dit pand.

• Een derde manier om gratis infrastructuur te voorzien is via het voorzien van infrastructuursubsidies.

Op deze manier is het jeugdhuis de huurder; de lokale overheid compenseert de gemaakte kosten via huursubsidies, energiesubsidies, onderhoudssubsidies …

Na een klein jaar als bestuurslid waarin ik allerhande taakjes op mij genomen had, werd ik in februari 2017 voorzitter. Als voorzitter leidde ik onder andere de bestuursvergaderingen, onder­hield ik de contacten met de buurt en het lokaal bestuur en zorgde ik ervoor dat het sterke management van onze voorgangers werd voortgezet. Zonder de geniale penningmeester in ons team was me dat nooit gelukt.

We organiseerden al memorabele evenementen met straffe bands, maar mijn persoonlijke favoriet blijft een simpele karaokeavond. Het spijtige aan ons jeugdhuis is dat we bij het organiseren van evenementen en activiteiten steeds moeten zorgen dat we niet alleen uit de kosten geraken, maar dat we echt winst maken. Door die hoge huurlast moet het jeugdhuis te vaak handelen vanuit een commercieel perspectief, wat toch niet zou mogen voor een jeugdwerkorganisatie zoals de onze.

Sinds februari 2021 ben ik lid van de RaaT. Ik maakte kennis met de RaaT tijdens de voorzitters.net-ontmoetingen, een overlegmoment tussen de voorzitters en bestuursleden van de jeugdhuizen in de regio. Daar kreeg ik de vraag

om mijn jeugdhuisengagement verder te zetten bij Formaat, als instructeur en RaaTslid. Ik wil mijn ervaring in het jeugdhuisleven gebruiken om verder na te denken over de invullingen van jeugdhuizen en open jeugdwerk in het algemeen.

De coronatijd is voor jeugdwerkinitiatieven een enorm moeilijke periode geweest. Als bestuur de coronaregels interpreteren, begrijpen en toepassen op je eigen werking is geen sinecure. Daarnaast moet je nog steeds de motivatie op peil houden in je vrijwilligersploeg. Het gebrek aan ontmoetingsmomenten is dodelijk voor de teamgeest en maakt het moeilijk om nieuwe vrijwilligers te werven. Daarnaast hebben verscheidene jeugdwerkinitiatieven vaste kosten die hoog oplopen, zoals huur en verzekeringscontracten, terwijl de kassa van hun bar ettelijke maanden dicht bleef. In de RaaT hebben we het dan ook voornamelijk over het heropstartplan voor jeugdhuizen na de corona­ crisis. Dat is voor mij nu de belangrijkste uitdaging.”

Meer weten?

JHTroubadour jhdetroubadour

Meer weten? Lees onze publicatie ‘Lokale overheden en het jongerenwerk van de toekomst’ formaat.be/publicatie/lokaleoverheden-en-het-jongerenwerk-vande-toekomst

FORMAAT MAGAZINE | 33

WAT LEREN WE UIT DE CORONACRISIS?

Uitdagingen vanuit ‘Waar Waren We Gebleven?’

– Open jeugdwerk na Corona Formaat maakt tijd om de impact van corona, de lockdowns en maat­ regelen grondig te onderzoeken: welke schade liep het open jeugdwerk op? Welke impact heeft het?

En vooral: hoe gaan we hier mee verder?

Het onderzoek zal zich tot in 2022 ontplooien.

TEKST: Toon Vanotterdijk

In het voorjaar van 2021 organiseerden we een online bevraging (waarop 173 leden – maar liefst 43% van ons ledenbestand – reageerden) en enkele focusgroepen om zo wat dieper op de cijfers in te gaan. In dit artikel koppelen we graag terug met enkele eerste uitdagingen.

DE INKOMSTEN: AFHANKELIJKHEID VAN CONSUMPTIE AFBOUWEN Hoewel een kwart van de bevraagde initiatieven aangeeft amper financiële impact te voelen, heeft een vijfde van de leden het moeilijk om rond te komen. Het zijn de initiatieven die afhankelijk zijn van inkomgelden voor evenementen of winst uit consumpties van bezoekers die tijdens de crisis het hardst hebben gebloed.

De afhankelijkheid van consumptie is nog te groot in het open jeugdwerk. Zelfs bij geprofessionaliseerde initiatieven geeft een kwart van de respondenten winsten op drank aan als voornaamste bron van inkomsten.

Meestal zijn het hoge vaste kosten (zoals personeel en huur) in combinatie met een relatief laag subsidiebedrag, die er voor zorgen dat initiatieven hun inkomsten bij leden en bezoekers moeten gaan halen om de basiskosten te kunnen dekken.

De afhankelijkheid van consumptie is nog te groot in het open jeugdwerk

34 | FORMAAT MAGAZINE

De combinatie met soms hoge infrastructuurkosten, maakt dat er tijdens de crisis vaak spaargeld werd ingezet om de werking draaiende te houden. Hierdoor zullen de komende jaren enkele noodzakelijke investeringen en opknapwerken naar achter geschoven worden.

Wat zijn je voornaamste inkomsten van je werking voor corona?

Vrijwillige initiatieven 3,59

6,48

3,81 2,52

5,89

3,61

5,11

Geprofessionaliseerde initiatieven 2,86

2,76

5,08 4,47

4,45 5,91

5,66

Drankinkomsten open ontmoeting/instuifmomenten Inkomsten activiteiten en evenementen Subsidies stad/gemeente Bovenlokale subsidies Projectsubsidies Vlaanderen Schenking en sponsoring Verhuur zaal

Waarom dit onderzoek?

Open jeugdwerk heeft een bijzonder moeilijk jaar achter de rug, en zal ook de komende periode nog lastige tijden tegemoet treden.

De gevolgen van corona en de bijkomende maatregelen waren en zijn ernstig. Nu het ‘Rijk der Vrijheid’ met elke nieuwe versoepeling wat dichterbij komt, is het tijd om de schade op te meten, oplossingen te bedenken en de blik stilaan terug op de (nabije) toekomst te richten. Want wat komt er na de coronacrisis?

Tips voor initiatieven Draag zorg voor je begroting, nu meer dan ooit.

Zorg er in ieder geval voor dat de meest cruciale vaste kosten ook gedekt worden door vaste of zekere inkomsten. Personeelskosten, gebouwkosten, vaste huurgelden … begroot je best voorzichtig. Op onze website kan je een handige begrotingstool vinden.

Misschien is dit een ideaal moment om in te spelen op projectsubsidies? Een goed project verhoogt de zichtbaarheid van je werking en brengt terug bezoekers in huis. Zowel in je eigen gemeente als in Vlaanderen zijn er tal van projectsubsidies en -oproepen te vinden om op in te spelen. Met die financiële ondersteuning achter de hand, beperkt je risico’s en kan je extra inkomsten vinden. Gesubsidieerde projecten leggen vaak meer nadruk op de inhoud van het project en kunnen zo de focus op consumptie en verkoop verlichten.

Advies voor besturen Behoud en versterk je lokale ondersteuning.

We verwachten ook het komend jaar nog een nasleep van deze crisis. Laat de inspanningen nog niet meteen uitdoven: ook 2022 wordt een jaar van zoeken en ploeteren.

Verleg de focus van je ondersteuning. Tijdens de crisis werd duidelijk dat starre subsidiereglementen gericht op harde resultaten, moeilijk werkbaar zijn in crisistijd. In zo goed als elke gemeente werd de focus op resultaten gelost, en werden subsidiebedragen volledig of met een surplus uitbetaald.

Bij sommige werkingen bracht dat positieve verandering teweeg: eerder dan veel (werk)tijd te steken in evenementen en activiteiten die inkomsten genereren, kon men de focus verleggen naar experimenten en nieuwe manieren van jongeren bereiken.

• Deze vaststelling sterkt ons in het geloof dat verouderde subsidiereglementen herschreven moeten worden. Formaat kan je partner zijn in dit proces en biedt de nodige ondersteuning in het herschrijven van reglementen.

• Een specifiek relancereglement brengt initiatieven terug op snelheid. Met een gerichte projectoproep geef je initiatieven de kans om financiële gaten dicht te rijden én kan je als bestuur gericht de regie nemen over de evenementen in je stad of gemeente.

Neem contact op met Formaat voor ondersteuning en goede voorbeelden.

Vier onderzoeksvragen 1 Wat is de impact van corona en de maatregelen op de werking van jeugdhuizen en andere open jeugdwerk initiatieven?

2 Hoe verhoudt zich dit t.o.v. de bouwstenen van open jeugdwerk? Heeft de crisis gevolgen die ingrijpen op de kern van open jeugdwerk?

3 Hoe kunnen Formaat en lokale overheden de relance van initiatieven ondersteunen en ruimte geven aan nieuwe initiatieven om op te starten?

4 Hoe kunnen Formaat, lokale overheden en initiatieven inspelen op behoeftes die jongeren zelf aangeven? (nieuwe methodes, aanbod …)?

Hoe pakken we het aan?

We kijken vooruit naar de toekomst: welke gaten moeten we als eerste dichtrijden? Welke leerlessen houden we over na corona? Passen we onze werking aan, gaan we dingen anders doen?

Waar zetten we op in?

We kijken ook naar alternatieven en inspirerende voorbeelden rond hoe je als werking en als ondersteunend bestuur via andere wegen je doelen en je doelgroep kan bereiken.

Dit alles om het open jeugdwerk en de lokale besturen waarin ze werken, te inspireren en te adviseren zodat we ook tijdens en na corona kunnen werken aan meer en beter open jeugdwerk.

Gedurende het hele najaar communiceren we uitgebreide overzichten van resultaten en brede adviezen, tools en ondersteuning. Stapsgewijs vind je op onze website tips en tools om je eigen werking op een slimme manier te herlanceren, maar ook om in overleg te gaan met je lokale bestuur.

Blijf op de hoogte via formaat.be/ waarwarenwegebleven

FORMAAT MAGAZINE | 35

WELZIJN: DE AANDACHT VOOR WELBEVINDEN IS HERE TO STAY Onze sector krabbelt moeizaam recht, maar gaat al snel in overdrive om geleden schade te compenseren, terwijl een trage heropstart soms aangewezen is

Waar het mentale welzijn van jonge mensen enorm te lijden had onder deze crisis en verplichte lockdown, waren open jeugdwerkinitiatieven plekken waar ze – al dan niet fysiek – elkaar konden ontmoeten, tot rust konden komen, een ei kwijt konden … of gewoon konden zijn. Veel initiatiefnemende jongeren geven aan dat er meer vragen kwamen rond welzijn en psycho­sociaal welbevinden van de jongeren die in de werking bewegen.

In veel initiatieven groeide het bewustzijn over die rol die het open jeugdwerk hier in speelt en werd er zelfs expliciet op ingezet met bevragingen, wandelgesprekken, ontmoeting in de openbare ruimte … Het open jeugdwerk zet jongeren consequent centraal en besteed dus ook aandacht aan hun welzijn. Tijdens de crisis was dat explicieter en rechtstreekser. Een aantal initiatieven ontdekte de meerwaarde van werken rond welzijn en wil hier in de toekomst ook sterker op focussen.

Het was nochtans niet altijd gemakkelijk om dit te mogen doen: om tijdens de lockdown via welzijnsprotocollen te kunnen werken, was een toelating van het lokale bestuur nodig. In veel gevallen ontbreekt de expliciete erkenning dat het open jeugdwerkinitiatief of jeugdhuis ook een welzijnsgericht luik heeft. De erkenning en waardering van de maatschappelijke rol van open jeugdwerk moet omhoog. We verwachten immers niet dat de vragen van jongeren zullen dalen na de crisis. Psychosociaal welbevinden lijkt een thema dat hier is om te blijven.

Tips voor initiatieven Communiceer over wat je doet. In vele gevallen blijft het belangrijke werk dat je doet, gewoonweg onder de radar. Soms is het al voldoende om je lokale ondersteuner en/of jeugddienstmedewerker en schepen op de hoogte te brengen. Vaak leiden zulke berichten tot extra waardering, begrip of zelfs nieuwe kansen.

Besteed voldoende aandacht aan het welbevinden van je vrijwilligers, beroepskrachten en bezoekers.

• De initiatieven die tijdens de lockdown hun werking bleven organiseren, zijn bijzonder flexibel moeten zijn om alles gedraaid te krijgen. Zorg dat je initiatiefnemers zichzelf niet voorbij lopen.

• Enkele werkingen halen aan dat het er met hun vrijwilligers en bezoekers soms echt slecht aan toe gaat, en dat ze de uitwassen ervan ook sinds de heropening mogen ervaren. In uitzonderlijke gevallen nam het alcoholgebruik aanzienlijk toe. Op onze website of bij je lokale ondersteuner vind je de geschikte ondersteuning om met deze uitzonderlijke gevallen om te gaan.

36 | FORMAAT MAGAZINE

Vanuit Formaat nemen we alvast de handschoen op om ons aanbod te screenen op de aanwezigheid van het thema psychosociaal welzijn en er voor te zorgen dat vrijwillige en professionele initiatiefnemers gepast kunnen omgaan met de toegenomen aandacht voor psychosociaal welzijn.

Advies voor besturen Er wordt enorm veel van een jeugdwerker verwacht: heel flexibel zijn, maar ook heel brede kennis en kunde, en de mogelijkheid hebben om te weten wat er mee te doen. Vaak is de jeugdwerker voor jongeren het eerste (en soms enige) laagdrempelige aanspreekpunt.

• Erken de belangrijke maatschappelijke rol die het open jeugdwerk in je gemeenschap speelt en waardeer de inspanningen die door de initiatiefnemer gedaan worden.

• Wees mild waar het kan: onze sector krabbelt moeizaam recht, maar gaat al snel in overdrive om geleden schade te compenseren, terwijl een trage heropstart soms aangewezen is. Bovendien moet er voldoende aandacht zijn voor het welzijn en de veerkracht van vrijwillige en professionele initiatiefnemers.

INFRASTRUCTUUR EN VENTILATIE Elkaar ontmoeten was de grote uitdaging van het voorbije anderhalf jaar, voor iedereen maar dus ook voor het open jeugdwerk. Deze basisbouwsteen stond onder druk. Het vroeg enorme inspanningen van initiatieven en de organiserende jongeren en beroepskrachten om de enorme beperking op ontmoeting om te denken naar werkbare nieuwe recepten en laagdrempelige manieren om elkaar te ontmoeten.

Slechts een deel van de open jeugdwerkinitiatieven is hier in geslaagd, en zelden was dat met enkel online initiatieven. Na anderhalf jaar

met verschillende lockdowns zoeken jongeren elkaar volop terug op. Dit najaar zal dat ook binnenskamers gebeuren.

Slechts zelden vind je open jeugdwerkinitiatieven terug in een volledig uitgeruste en goed geventileerde nieuwbouw. Nochtans zijn de ventilatienormen in de covidprotocollen niet mis.

Sinds 9 juni is het verplicht om het CO2-gehalte in de lucht te meten in de eventuele verbruiksruimte van een jeugdhuis. In andere binnenruimtes wordt het ten sterkste aangeraden om goed te ventileren en eventueel een meting te doen. Zo kan je ook in bijvoorbeeld in vergaderruimtes een CO2-meter plaatsen.

Tips voor initiatieven In het jeugdhuis zal je dus één of meerdere CO2-meters moeten plaatsen. De waarschuwingsniveaus moeten als volgt ingesteld zijn: groen tot 900 ppm, oranje tussen 900 en 1200 ppm, rood boven 1200 ppm. Belangrijk om te weten is dat CO2-meters enkel meten of je voldoende ventileert. Ventileren kan dan weer op twee manieren: ramen & deuren openzetten of via mechanische ventilatie.

CO2 in de lucht hangt. Streef dus naar een constante waarde onder de 900 ppm. Mogelijks zal je voortdurend ramen en deuren moeten openzetten of zal je tot de conclusie komen dat je niet genoeg kan ventileren en dus minder bezoekers binnen kan plaatsen.

Advies voor besturen Jeugdwerkinitiatieven die in een volledig uitgeruste en goed geventileerde nieuwbouw huizen, zijn maar heel dunnetjes gezaaid in Vlaanderen.

In de meeste gevallen zullen er ingrijpende werkzaamheden nodig zijn om te voldoen aan de ventilatienormen.

Initiatieven zelf beschikken zelden over een voldoende grote spaarpot om zulke werken te realiseren (als die middelen al niet besteed werden om de coronacrisis door te komen).

Relancemiddelen die financiële en/of logistieke steun bieden aan initiatieven in het verbeteren van hun infrastructuur, zullen dus zeker goed besteed worden.

Als jeugdhuis moet je ernaar streven dat je zo weinig mogelijk het signaal krijgt dat er te veel

FORMAAT MAGAZINE | 37

38 | FORMAAT ZomerMAGAZINE (H)A-cursus (juli 2021)

AGENDA

CHECK OOK FORMAAT.BE/VORMING

BEROEPSKRACHTEN VERBINDEND COMMUNICEREN 26 EN 27 AUGUSTUS 2021 16 EN 17 SEPTEMBER 2021 De Stal, Ranst BASISOPLEIDING: OPEN JEUGDWERK

13 EN 14 OKTOBER 2021 Jeugdherberg Pulcinella, Antwerpen

DAG VAN DE BEROEPSKRACHT 25 NOVEMBER 2021 Verschillende locaties BASISOPLEIDING BEROEPSKRACHTEN: INNOVATIEPROCESSEN 8 EN 9 DECEMBER 2021 Jeugdherberg De Blauwput, Leuven BASISOPLEIDING BEROEPSKRACHTEN: ROL,TAAK EN PLAATS 9 EN 10 FEBRUARI 2022 Jeugdherberg De Ploate, Oostende POSTGRADUAAT OPEN JEUGDWERK 5 OKTOBER 2021

Lesdag 1

AP Hogeschool Antwerpen

19 OKTOBER 2021 Lesdag 2

16 NOVEMBER 2021 Lesdag 3

14 DECEMBER 2021 Lesdag 4

VRIJWILLIGERS EN BEROEPSKRACHTEN INSPIRATIEDAG ARTISTIEKE EXPRESSIE

25 SEPTEMBER 2021 Verbeke Foundation, Kemzeke

VRIJWILLIGERS TRAIN THE TRAINER EQUIPE

ZATERDAG 4 SEPTEMBER 2021 Capital vzw, Brussel

BEGELEIDERSDAG ZATERDAG 4 SEPTEMBER 2021 Capital vzw, Brussel EQUIPE: ZAKELIJK BEHEER, VERSTERK JE MERK, WERKGEVERSCHAP MAANDAG 11/10, MAANDAG 25/10, MAANDAG 8/11, MAANDAG 22/11 (ENKEL VOOR WERKGEVERSCHAP) Leuven WOENSDAG 13/10, WOENSDAG 27/10, WOENSDAG 10/11 Hasselt DONDERDAG 14/10, DONDERDAG 28/10, DINSDAG 9/11 Gent

IEDEREEN INSTRUCTEURSCURSUS 24-25-26 SEPTEMBER 2021 Weekend 1 (Ten Berg, Merelbeke) 22-23-24 OKTOBER 2021 Weekend 2 (Vormingscentrum, Malle) 26-27-28 NOVEMBER 2021 Weekend 3 (Verloren Bos, Lokeren) ANIMATORCURSUS

31 OKTOBER TOT 5 NOVEMBER 2021 (HERFSTVAKANTIE) Linkeroever, Antwerpen

FORMAAT MAGAZINE | 39

24 UUR

10:00

Drie jaar geleden bracht Rian Snoeks zijn eerste Nederlandstalige rapsongs uit. Hij was toen amper vijftien jaar. Vandaag is hij winnaar van podium- en kansenparcours Sound Track, finalist van Stubru’s wedstrijd De Nieuwe Lichting 2020 en heeft zijn allereerste project meer dan 115.000 streams. Hij neemt ons mee naar jeugdhuis Wollewei in Turnhout, waar hij op 5 augustus een van zijn eerste shows van 2021 mocht spelen na een coronaperiode zonder optredens.

Na het ontbijt en de dagelijkse douche (zie het natte haar) rust ik nog even uit voor ik naar de show vertrek. Ik lees een boek, luister muziek of werk verder aan een beat die ik zelf aan het tikken ben.

15:00

Hoewel mijn trein binnen een half uur vertrekt, maak ik nu (pas) mijn koffer klaar voor het optreden straks. Ik heb altijd een extra outfit en paar schoenen bij. Je wilt niet bij het eten per ongeluk op je T-shirt morsen en dan zonder reserve zitten.

15:30

Ik spreek af met Joren Steenput, mijn dj en vaste podiummaatje, aan het station in Neerpelt. Samen nemen we de trein naar het optreden.

16:00

We zijn lang onderweg, maar gebruiken die tijd om onze set voor te bereiden en alle instrumentals nog eens te checken om te zien of alles werkt. We hebben altijd twee USB-sticks bij voor het geval eentje het niet zou doen.

40 | FORMAAT MAGAZINE

17:30

Wat een supercoole locatie! Als we onze spullen backstage hebben gezet, mogen we soundchecken. Zo voorkomen we dat bijvoorbeeld de beat te hard staat en het publiek mij straks niet kan verstaan. We spelen op voorhand al een paar nummers en passen het geluid aan waar nodig, zodat het zeker in orde is voor de échte show straks.

18:30

We moeten altijd lang op voorhand op de locatie zijn, zodat we genoeg tijd hebben om te soundchecken. De rest van de tijd brengen we in de backstage door, waar we ook een avondmaal krijgen van de organisatie. Goed eten is niet te missen op een optreden. Het geeft me energie en die heb ik echt wel nodig.

22:30

Na de show brengt mijn manager mij naar het dichtstbijzijnde treinstation om nog net de laatste trein naar huis te halen. Ik ben net achttien geworden en heb nog geen rijbewijs, dus bij de NMBS en De Lijn ben ik vaste klant.

23:30

Nadat ik thuis ben aangekomen, kruip ik snel mijn bed in. Slapen en rusten is belangrijk, zeker als je twee uur geleden alles van jezelf hebt gegeven. Natuurlijk is het ook noodzakelijk dat je je oren genoeg rust en vooral stilte gunt. Zo eindigt mijn dag, maar ik verheug me in mijn dromen nu al op het volgende optreden.

21:15

R-Mind opent de avond en daarna is het eindelijk aan ons. Joren en ik geven 45 minuten lang het beste van onszelf. Shows zijn niet alleen een bron van inkomsten die me helpen om muziek te maken, maar ook de plekken waar ik echt mezelf kan zijn. Het gevoel dat ik krijg als ik het publiek hoor juichen nadat ik mijn hart en ziel eruit heb gerapt, hoort bij het beste dat ik ooit al heb ervaren.

Meer weten? rian_snoeks riansnoeks.official Wollewei jhwollewei soundtrackvoorartiesten SoundTrackvoorartiesten

10:00

15:00

15:30

16:00

17:30

18:30

21:15

22:30

23:30 FORMAAT MAGAZINE | 41

Jeugdhuis De Zoenk

PRIKBORD JEUGDHUISWERK WORDT 60 JAAR ERKEND! Enkele jeugdhuizen doken in hun archieven en stuurden enkele nostalgische foto’s door.

Jeugdhuis de Harp

Jeugdhuis JOKO Jeugdhuis Noodle

42 | FORMAAT MAGAZINE

Formaatvzw Het Limburgs kantoor van Formaat verhuist!

We trekken samen met vele andere jonge ondernemers en organisaties in bij de Werkplek van de Serre in Hasselt.

Zo staan we nog dichter bij onze doelgroep.

📌

🌿

Formaatvzw We kregen de voorbije weken veel reacties op de huidige maatregelen rond evenementen: lokale initiatieven werden volledig aan de kant geschoven. ️Daarom roepen wij op: “Laat jonge vrijwillige organisatoren terug hun ding doen!”

📢

Formaatvzw Het is zover: de versoepelingen van 1 september gaan in! #corona #openjeugdwerk #jeugdhuizen

🕺

❗

FORMAAT MAGAZINE | 43

VOLG FORMAAT VZW OP

WWW.FORMAAT.BE