Formaat Magazine juni 2020

JAARGANG 10 • NR 2 • JUNI 2020 VERSCHIJNT DRIEMAANDELIJKS – AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X – P 602745 V.U.: Formaat vzw, t.a.v. Kara Eestermans – De Wittestraat 2, 2600 Berchem T 03 226 40 83 – info@formaat.be – www.formaat.be

PB- PP B-

BELGIE(N) - BELGIQUE

TIJDELIJKE INVULLING Jeugdhuizen op slot Een brief naar de minister DIY-sportplek voor iedereen

VOORWOORD MET MEDEWERKING VAN Free Anckaert Nick Beerens Ilja Bracke Magaly Dezutter Jakob Janssen Eline Louis Yasmien Naciri Tabarah Njie Elmo Peeters Raf Scholiers Lennert Vorsselmans Katrin Van den Troost Flora van Hoof Jasper Van Loy Ken Van Roose Jeugdhuizen COÖRDINATIE Adriaan de Roover VORMGEVING Pepijn Haghebaert COVERFOTO Mathénique Verbrugge BEELD / FOTO’S Liss Awouters Gunnar Berghman Lennert Berx Simon Clement Tine Declerck Nicolas Marinus Mattias Peeters Tuur Penninckx Wannes Riemis Noa Stulens Mathénique Verbrugge Samy Musset Alexander Arnouts Leontien Allemeersch pch.vector (Freepik) Niet Nu Laura Jeugdhuizen Formaat DRUK Graphius, Gent (FSC CO14767) Dit magazine is 100% CO2-neutraal gedrukt op FSC-gecertificeerd papier Alles uit deze uitgave mag worden overgenomen, mits vermelding van Formaat Magazine. Formaat Magazine verschijnt vierjaarlijks.

Het tijdschrift is gratis voor leden en jeugdambtenaren, extra abonnementen kunnen verkregen worden aan 20 euro per jaar.

V.U. Formaat vzw t.a.v. Kara Eestermans De Wittestraat 2 2600 Berchem VRAAG OF OPMERKING? redactie@formaat.be

Formaat creëert ruimte voor jongeren en hun initiatieven door open jeugdwerk te stimuleren, te ontwikkelen en te verbinden. Met meer en sterker open jeugdwerk dragen we bij aan een meer duurzame samenleving die haar diversiteit inzet als een sterkte.

WE BLIJVEN POSITIEF Toen de lockdown begon, hadden we totaal geen idee wat de impact op jeugdhuis De Route in Eeklo zou zijn. Intussen zijn we zes weken verder en beseffen we dat de impact van het virus nog een hele tijd wereldwijd te voelen zal zijn en dus ook in onze werking.

Hoe zouden we die de volgende maanden gaan invullen? Die vraag stond centraal in onze brainstorm. Als eerste initiatief werkten we een fotowedstrijd uit op social media, mét prijzen. Later ontstond de Face­ book­groep “Challenges tegen corona”, getrokken door bestuurslid Sander en stagiair Jente.

Met opdrachten en raadsels probeerden we onze bezoekers en mede­ werkers te blijven betrekken bij het jeugdhuis en natuurlijk afleiding te bieden. De jongeren die het moeilijker hebben, ondersteunen we actiever met een luisterend oor.

Nadat de Nationale Veiligheidsraad de coronamaatregelen voor het eerst had versoepeld, trokken Mathilde, projectmedewerker in het jeugdhuis, en Mathénique, een vrijwilligster die ook de omslagfoto van deze editie van Formaat Magazine mocht maken, de straat op om de gevolgen van de crisis tastbaar te maken. Met het fotografieproject ‘Tussen ons’ brachten ze mensen in de openbare ruimte in beeld en vanop afstand - dichter bij elkaar. Een hart onder de riem. Het project werd dan ook warm onthaald.

We weten nog niet wat de toekomst zal brengen, maar het is duidelijk dat evenementen nog niet voor morgen zullen zijn. Toch willen we lo­ kale artiesten de kans geven om hun talenten te laten zien vanuit hun kot. Daarom beginnen we binnenkort misschien met een livestream­ platform, zodat de bezoekers van De Route thuis toch een dansje kun­ nen doen. Velen van hen lieten ons al weten hoe hard ze onze feestjes missen.

We blijven positief en halen veel inspiratie uit onze medewerkers, be­ zoekers en andere jeugdhuizen.

Ook de vlotte samenwerking met jeugddienst Eeklo en Formaat ma­ ken deze onvoorziene situatie een pak aangenamer en overzichtelijker.

Enkele kerngedachten waar we alvast aan vasthouden in jeugdhuis De Route: optimisme, roeien met de riemen die we mogen gebruiken, luisteren naar mekaar en elkaar zo goed mogelijk helpen!

Sammy & Lode Sammy Bourgonjon is voorzitter van jeugdhuis De Route.

Lode Cornelis is beroepskracht in jeugdhuis De Route.

jhderoute.be JHDeRoute jhderoute

4

12

32

Van Gent tot Geel en van Duffel tot Brussel, overal in het land worden leegstaande panden tijdelijk ingepalmd door creatieve jeugdwerkers.

‘Wie heeft er recht op ruimte en wie heeft er nood aan?’ Een gesprek met Bie Vancraeynest, coördinator van Toestand vzw.

De afgelopen maanden schudden niet enkel het schooljaar en de jeugdhuiswerking door elkaar. Ook de arbeidsmarkt werd op z’n kop gezet.

HOT TOPIC | Tijdelijke invulling

WERKING

INTERVIEW | Bie Vancraeynest

INSPIRATIE

4

12

11

24

18

30

29

36

HOT TOPIC | Tijdelijke invulling

COLUMN | Professional aan het woord

GOED BEZIG | Jeugdhuizen op slot

RAAT | RaaTslid aan het woord

INTERVIEW | Bie Vancraeynest

26

VRAAG HET | Jouw jeugdhuisvragen beantwoord

32

AANBOD

39

AGENDA | Vormingskalender

INTERVIEW | Amir stuurde een brief

BUITEN DE LIJNTJES | Open Gym

CAFÉ ETUDIER | Studiekeuzestress?!

40 INFORMATIE

UIT DE DOEKEN | Werk in coronatijden

24 UUR | Jeugdwerker Nieuw Gent Keltoum

42

PRIKBORD | Van alles een beetje

Corona: wat kan en moet mijn jeugdhuis doen?

Je kan alle meest recente informatie over steunmaatregelen en reglementeringen terugvinden op formaat.be/corona

UIT DE DOEKEN | Werk in coronatijden

FORMAAT MAGAZINE | 3

MASALA

DE SERRE

BAMAZA

???

LANTEIRN 4 | FORMAAT MAGAZINE

TIJDELIJKE INVULLING

HOT TOPIC

Een jeugdhuis voor even Van Gent tot Geel en van Duffel tot Brussel, overal in het land worden leegstaande panden tijdelijk ingepalmd door creatieve jeugdwerkers.

Maar hoe maak je van een jeugdhuis voor even een ervaring voor het leven?

Enkele enthousiaste ervaringsdeskundigen leggen het uit.

TEKST: Ilja Bracke, Adriaan de Roover, Sineray Karaca & Jakob Janssen

FOTO’S: Lennert Berx, Liss Awouters, Noa Stulens, Mattias Peeters & Tuur Penninckx

Er zijn honderd en een redenen om een ongebruikte en ongewone ruimte in te palmen met je organisatie

Onze organisatie is ontstaan vanuit de behoefte naar culturele ruimte in de Hasseltse binnenstad. - Kristof Claes

In 2018 telde Brussel meer dan 15.000 leeg­ staande woningen. Verspreid over de hoofdstad bleef er 1,2 miljoen vierkante meter kantoor­ ruimte ongebruikt. Dat berekende vzw Toe­ stand, een organisatie die zich inzet voor het gebruik van leegstaande panden (zie het inter­ view verderop in dit magazine!). Niet overal in Vlaanderen zijn de cijfers even duizelingwek­ kend, maar dat we meer kunnen doen met de vele leegstaande fabrieken, winkelpanden, ker­ ken en andere gebouwen is een feit.

uiteenlopend zijn. Soms betekent tijdelijk een avond, soms betekent het vijf jaar. Soms vertrekt het vanuit plaatsgebrek, soms is het gewoon goedkoper. Soms kan je in een nieuwe context een nieuw doelpubliek aantrekken. Soms wordt zo'n tijdelijke ruimte een laboratorium voor nieuwe ideeën, die je daar kan testen zonder je af te vragen of ze wel duurzaam zijn. En zo zijn er nog honderd en een redenen waarom het voor je organisatie nuttig kan zijn om een ongebruik­ te en ongewone ruimte in te palmen.

Ruimte creëren voor de jeugd bijvoorbeeld, want die is er dan weer veel te weinig. Onder meer de toenemende verstedelijking en de stij­ gende bevolkingsgroei maken dat kinderen en jongeren vandaag nauwelijks nog een plek heb­ ben om zich te ontplooien en jong te zijn. Door infrastructuur met hen te delen die anders toch niet zou worden benut, creëer je heel wat mo­ gelijkheden om duurzamer en efficiënter om te gaan met de weinige ruimte die we hebben.

In dit artikel gaan we in gesprek met enkele ini­ tiatieven en kijken we wat ze gemeen hebben en hoe ze met tijdelijke invulling aan de slag gingen. Voor De Serre in Hasselt en Bamaza in Geel begon het met de wil om een dode plek nieuw leven in te blazen. In het geval van het Duffelse jeugdhuis Lanteirn was het een nood­ oplossing. Voor Masala in Gent was de potentië­ le kruisbestuiving met andere organisaties dan weer doorslaggevend.

De motieven om (een deel van) je werking in een tijdelijke ruimte onder te brengen kunnen

FORMAAT MAGAZINE | 5

HOT TOPIC

Meer weten? masalagent.be MasalaGent demeubelfabriek.gent meubelfabriek

MASALA Vorig jaar opende De Meubelfabriek in Gent haar deuren. Op de voormalige terreinen van een bowlingzaal en meubelfabriek vonden meer dan twintig organisaties een nieuwe uitvalsbasis. Zo ook Masala, een jonge sociaal-culturele organisatie in Gent waarvan Bilal Abbas een van de trekkers is.

“Masala betekent ‘mengeling’. Door mensen te mengen willen we weer smaak brengen.

Met onze open jeugdwerkorganisatie willen we meer diversiteit in kunst en cultuur brengen.

Wij willen jongeren die normaal niet aan het woord komen de tools aanreiken om zelf hun verhaal te vertellen en mee te bouwen aan het beeld dat over hen bestaat. Dat doen we aan de hand van workshops, evenementen en bijeen­ komsten.

Masala is een van de trekkers binnen De Meubelfabriek. Onze visie en statuten liggen dicht bij elkaar: we zetten beiden in op buurtgerichtheid, diversi­ teit, ondernemen en ecologie.

In 2017 stuurde ik een mail naar Sogent, het autonome stadsontwik­ kelingsbedrijf van Gent, met de opmerking dat tijdelijke invullingen vooral beheerd werden door hoogopgeleide mensen die weinig voeling hebben met de buurt of met andere culturen.

Ik stelde hen de vraag wat het zou geven als

Tijdelijke invullingen worden vaak beheerd door hoogopgeleide mensen die weinig voeling met de buurt of andere culturen hebben.

Ik wilde het zelf doen Bilal Abbas, oprichter Masala

6 | FORMAAT MAGAZINE

een diverse groep in een diverse buurt de leiding heeft? Niet veel later volgde een open oproep rond De Meubel­ fabriek. Toen zijn we op de kar gesprongen.

Ik had eerder een residentie gedaan op DOK, een tijdelijke invulling van een braakliggend terrein in de oude dokken van Gent.

Maar daar was te weinig diversiteit, ook al werden er wel inspanningen geleverd om dat te verbeteren. Ik wilde het zelf doen. Ik heb veel vrienden in krakersbewegingen, zij hebben me geïnspireerd. Vooral ADM, een culturele vrijhaven in Amsterdam, vind ik interessant. Het

is een creatieve plaats met diversiteit, waar ie­ dereen zijn ding kan doen.

Een tijdelijke invulling is goedkoper dan een permanente locatie, maar dat is niet het enige voordeel aan een tijdelijke invulling. Het proces maakt het interessant: verschillende groepen moeten samen keuzes maken, samen naden­ ken en gezamenlijke doelstellingen delen. Er ontstaat zo vanzelf een kruisbestuiving. Die collectieve verantwoordelijkheid biedt ook uit­ dagingen. Als er veel mensen zijn, moeten we met veel mensen rekening houden.”

Meer weten?

Leegstond – Handleiding voor gebruik van leegstaande ruimte In het boek Leegstond bundelt Toestand vzw vier jaar intensieve research rond leegstand in heel België en zes jaar praktijkervaring, opgebouwd met tijdelijke projecten als Allee du Kaai, BiestebroekBis en Marie Moskou. De Brusselse organisatie schetst de problematiek van leegstand, maar Leegstond is vooral een praktische gids voor wie een leegstaand gebouw tijdelijk in gebruik wil nemen.

toestand.be/leegstond

BAMAZA Tweeënhalf jaar geleden richtten Bastiaan, Zander en Mathias uit Geel de vzw Blijven Plakken op. De drie ondernemers wilden niet enkel meer variatie brengen in het evenementenaanbod van hun stad, maar ook op een originele manier iets doen aan de leegstand in Geel. Eind 2019 maakte het trio de overstap naar een BV: Bamaza. Hun missie is nog steeds hetzelfde.

Ruimte delen met kinderen en jongeren Met het project ‘Ruimte delen is ruimte creëren’ onderzocht De Ambrassade drie jaar geleden hoe infrastructuur die in eerste instantie niet bedoeld of bestemd was voor gebruik door jeugd in vrije tijd hiervoor toch kon worden opengesteld.

issuu.com/deambrassade/docs/ ambrassade-rapportruimte-online

“We hadden ons oog al laten vallen op de voor­ malige tekenacademie, nog voor die leeg kwam te staan. Toen we via de jeugdraad vernamen dat het gebouw zou worden gesloopt, hebben we snel geschakeld. Voor zo’n gebouw wordt afgebroken, kan het maar beter nuttig gebruikt worden, dachten wij.

Wanneer je een ruimte voor een lange termijn wil gebrui­ ken wil je graag duidelijkheid over de staat van een gebouw en de termijn waarop je een locatie kan gebruiken. Voor een tijdelijk project kunnen die onduidelijkheden en beperkingen echter net karakter geven aan je concept. Toch werd onze aanvraag om in de tekenacademie een zomerbar te organiseren tot twee keer toe afgekeurd op de gemeenteraad, omwille van de slechte staat van het gebouw. Maar derde keer, goede keer: de eerste editie van Bar Gul was een feit.

Meer weten?

ZomerBarGul

Mensen worden geprikkeld door het onbekende. Je komt met iets nieuws, op een nieuwe plek. Daar wil iedereen geweest zijn Bastiaan Quets, voorzitter jeugdhuis De Vonk en medezaakvoerder van Bamaza

Een voordeel van een tijdelijke invulling is dat mensen geprikkeld worden door het on­ bekende. Je komt met iets nieuws, op een nieuwe plek. Daarom wil iedereen er geweest zijn – in de periode dat het kan. Nog een troef is dat je bij elke nieuwe tijdelijke invulling met een nieuw concept kan komen. Je wordt telkens uitgedaagd om je concept te vernieuwen of bij te schaven. Zo organiseren wij een winteren een zomerbar op verschillende locaties.

De uitdaging van tijdelijke invulling is de moei­ lijke wetgeving. Bovendien heb je met een tijde­ lijk initiatief minder tijd om je kosten terug te verdienen. Dat is niet altijd gemakkelijk. Ten­ slotte is niet iedereen gemakkelijk te overtuigen van de meerwaarde van zo’n tijdelijk project.

Nochtans kan de invulling van een leegstaand gebouw de buurt opwaarderen. Het wordt on­ derhouden en verwarmd, het trekt minder van­ dalisme aan... De staat van het gebouw verbe­ tert enkel.”

FORMAAT MAGAZINE | 7

HOT TOPIC

Meer weten? deserrehasselt.be deserrehasselt deserrehasselt

DE SERRE De Serre opende een jaar geleden haar deuren in het centrum van Hasselt, waar al jaren geen jeugdhuis meer te vinden was. Broeikas vzw, de achterliggende organisatie, maakt er een punt van om de leegstandproblematiek aan te kaarten.

“Onze organisatie is ontstaan vanuit de behoef­ te naar culturele ruimte in de Hasseltse bin­ nenstad. We merkten vanuit onze achtergrond in de event- en sociale sector dat er veel noden onbeantwoord bleken en er tegelijkertijd veel ruimte leegstond achter gesloten deuren. Die problematiek willen we blootleggen.

Diezelfde nood leeft in de hele stad, stelde de jeugddienst vast na verschillende bevragingen. De Hasseltse jongeren vroegen ruimte om "hun ding te doen" en zelf initiatieven op poten te zetten. Toen we aanklopten bij de jeugddienst waren zij onmid­ dellijk mee met onze ideeën.

Toen de administratieve diensten van Stad Hasselt naar het nieuwe stadhuis verhuisden, wisten we dat er veel panden kwamen leeg te staan. Via het pop-updecreet kregen we de goedkeuring om De Serre te openen in het oud administratief centrum op het Groenplein.

Daar hebben we een half jaar gezeten. Tijdens de zomer trokken we het stadscentrum in en gingen we een samenwerking aan met Z33, het Huis voor Actuele Kunst, Design & Architec­ tuur. Daar openden we een tijdelijke outdoor ontmoetingsruimte waar we workshops, optre­ dens, cinema-avonde n… organiseerden.

Toen we na de zomer weer in het gebouw op het Groenplein trokken, kregen we te horen dat we er geen openbare activiteiten meer mochten organiseren omdat het niet brandveilig was. Na een zoektocht naar een nieuwe locatie kwamen we uit in de Dokter Willemstraat, opnieuw in een administratief gebouw van de stad Hasselt. Nu zitten we hier met een nieuw pop-upcontract.

8 | FORMAAT MAGAZINE

Er zit veel leegstaande ruimte achter gesloten deuren.

Dat probleem willen we blootleggen Kristof Claes, mede-initiatiefnemer van De Serre

Door van het tijdelijke karakter moet je steeds creatief naden­ ken over de invulling van je ruimte.

Dat is heel interessant. Je moet na­ denken over welke activiteiten er in een bepaal­ de ruimte passen. Hier hebben we een zeefdru­ katelier, op de vorige locatie stond een indoor skateramp. Elk gebouw is anders.

De grootste uitdaging ligt bij het verkrijgen van de nodige vergunningen. Omdat veel gebouwen met een andere bestemming zijn geregistreerd dan waarvoor jij de ruimte wil gebruiken, moet je een overeenkomst afsluiten met de eigenaar van het gebouw. Er komt veel papierwerk en gelobby bij kijken. Gelukkig werden we goed on­ dersteund door de stad.”

We laten de invulling van de agenda over aan de jongeren en ondersteunen de initiatieven waar­ mee ze komen. We bouwen een community op.

De jongeren kunnen ook terugvallen op elkaar.

In De Serre zijn ze geen consumenten, ze zijn producenten.

Er zijn zoveel lege gebouwen op slot. Dat is jam­ mer. Niemand durft het initiatief te nemen om ze anders in te vullen. Met De Serre willen we een aanzet in die richting geven. We hopen jongeren te motiveren om hetzelfde te ondernemen in deze stad. Veel jonge mensen zijn op zoek naar een ruimte om te experimenteren, maar iemand moet de eerste stap durven zetten.

Wat is het?

Pop-upinitiatieven doen hun deuren open voor een korte maar intense periode: één maand, één seizoen of zelfs één weekend. Voordien bestond geen juridisch kader voor dergelijke invullingen. Een standaard handelshuurcontract wordt immers aangegaan langere termijnen.

Zowel voor de eigenaars als voor pop-upinitiatieven bracht dit drempels met zich mee. Daarom bestaan er in Vlaanderen sinds 2016 specifieke en eenvoudigere regels voor een handelshuur van korte duur. cultuurloket.be/kennisbank/huren/pop-up-vlaanderen

Meer weten?

JHLanteirn JHLanteirn

JEUGDHUIS LANTEIRN Toen jeugdhuis Lanteirn in Duffel enkele jaren geleden werd afgebroken, moesten de vrijwilligers van het jeugdhuis op zoek naar een nieuwe plek. Het oude jeugdhuis zou immers opgaan in de gerenoveerde Cinema Plaza, een van de oudste bioscopen van Vlaanderen en een echt monument in Duffel.

“Het bouwproject zou drie jaar duren en zo lang wilden we niet zonder een eigen plek zitten. We gingen op zoek naar een pop-uplocatie en vonden onderdak in een voormalig post­ gebouw. Daarbij heeft de gemeente ons gestuurd. Zij kwamen met een aantal voor­ stellen die allemaal afgetoetst moesten worden qua haalbaarheid en overlast voor de buurtbe­ woners. Het was ook de gemeente die de eind­ beslissing nam.

Toen we verhuisden, veranderde het jeugdhuis ook meteen van naam. Dit was de ideale kans om nieuwe mensen aan te trekken en met een schone lei – zonder vooroordelen – te beginnen.

Met de opening merkten we dat er vanzelf al heel veel volk eens kwam kijken uit nieuwsgie­ righeid. Iets nieuws en tijdelijks, dat lokt mensen.

De grootste uitdaging was om met zo weinig mogelijk budget zo veel mogelijk te bereiken.

We moesten steeds in ons ach­ terhoofd houden dat deze loca­ tie maar tijdelijk was en dat we genoeg geld moesten overhouden om drie jaar later ons nieuwe gebouw volledig in te richten.

Daarnaast kochten we enkel zaken die ook bruikbaar waren in onze nieuwbouw. Zo hadden we in de tijdelijke locatie we bijvoorbeeld geen koeling, maar omdat we in onze nieuwbouw een doorsteekfrigo van onze brouwer kregen, had het geen zin om daarin te investeren. Dus moesten we een goedkope oplossing bedenken.

Dankzij de vele handige mensen in onze vrijwil­ ligersploeg is dat ook gelukt. Sinds vorig jaar zitten we in onze nieuwbouw.”

De nieuwe locatie bood een kans om nieuwe mensen aan te trekken Mathijs Van Assche, voorzitter van jeugdhuis Lanteirn

FORMAAT MAGAZINE | 9

Tips & tricks van de experten!

De Serre • Zorg dat je papierwerk goed in orde is voor je officieel opengaat.

• Probeer vooruit te denken, ook al zorgt de onzekerheid over hoelang je een locatie kan gebruiken voor druk.

• Zorg voor een goede verstandhouding met de eigenaar van het pand, bouw een vertrouwensband op.

• Wees realistisch. Kijk naar de haalbaarheid van je idee.

Bamaza • Probeer het gewoon.

• Omarm de beperkingen, ze geven karakter aan je concept.

• Houd vol. Het is niet gemakkelijk, maar het komt goed.

Jeugdhuis Lanteirn • Maak op voorhand een duidelijke budgetplanning. Wat is prioriteit, wat kan er wachten?

• Denk steeds twee keer na over aankopen die je gaat doen. Ga je ze nog kunnen gebruiken op een volgende locatie?

• Probeer zoveel mogelijk zelf te maken.

Masala • Bereid je goed voor en weet dat een tijdelijke invulling veel energie van je vergt.

• Maak een 3D-model van het gebouw. Dat heeft ons alleszins veel geholpen.

• Zorg voor een duidelijke taakverdeling.

• Maak duidelijke afspraken over waste management.

Met andere woorden: wie beheert het afval?

• Betrek de mensen in de buurt als je een duurzaam verhaal wil maken.

Toestand • Investeer in een mooi dossier met dito foto’s als je bij een overheid of eigenaar wil aankloppen.

• Denk op voorhand na over het eindpunt. Hoe wil je het project afronden?

• Stel jezelf de vraag: hoe kan iedereen (de buurt, de eigenaar, jijzelf…) hierbij winnen? En hoe kan je dit doen op een manier waarbij de administratie haalbaar is?

• Een beetje bluffen mag soms.

• Nodig veel mensen uit voor een brainstorm voor je zelf te veel definitieve keuzes maakt. Soms ben je verrast van het potentieel dat andere mensen in een bepaalde ruimte zien.

• Experimenteer al eens met een tijdelijke invulling door ergens, onverwacht, één evenement op poten te zetten op een verlaten stuk grond. Met die ervaring kom je al veel te weten. Hoe leuk het kan zijn, bijvoorbeeld.

• Denk goed na over waarover je wel of niet wil onderhandelen met de eigenaar van een gebouw (overheid of privé).

• Wees bereid om je handen uit de mouwen te steken en te werken op een plek waar de verwarming of het toilet niet goed functioneren.

10 | FORMAAT MAGAZINE

COLUMN Meer weten?

Smienos yasmiennaciri smienos

RUIMTE IS ER OM TE DELEN Toen mij werd gevraagd om een tekst te schrijven voor de nieuwe editie van Formaat Magazine, twijfelde ik. Ik twijfelde over de in­ houd en over het al dan niet gebruiken van deze ruimte. Het spreekt dus voor zich dat ik niets wil neerpennen als de boodschap niet helder is of niet van meerwaarde kan zijn voor de lezer. En het is dat laatste dat vaak voor heel wat keuzestress zorgt. De crisis waarin we ons momenteel bevinden zorgt er ook voor dat de onderwerpen er voor het rapen liggen en het ook allemaal onderwer­ pen zijn die ons nauw aan het hart liggen.

Onderwerpen die over mensen gaan. Over kinderen en jongeren. Kortom, onderwerpen waar we niet over kunnen zwijgen. En maar goed ook...

Zal ik dan op zoek gaan naar woorden om te beschrijven hoe trots ik ben op alle jeugd­ werkers, vrijwilligers en organisaties die zich belangeloos inzetten voor onze jongeren?

Schrijf ik over hoe zwaar #Blijfinuwkot is als uw kot bestaat uit gedeelde slaapkamers en er weinig tot geen bewegingsvrijheid is? Of zou ik de aandacht vestigen op de jongeren die zich zorgen maken om hun financiële thuissituatie terwijl beleidsmakers er niet in slagen om armoede structureel te bestrij­ den?

“DE JEUGDWERKERS, MAATSCHAPPELIJK WERKERS EN VOORAL DE JONGEREN, HEBBEN IN DEZE CRISIS MEERMAALS BEWEZEN DAT EEN GEZONDE SAMENLEVING EN EEN GEZOND MIDDENVELD ONLOSMAKELIJK VERBONDEN ZIJN.“ YASMIEN NACIRI Er valt veel te zeggen en ik vrees dat 3000 tekens de lading nooit zullen dekken dus zal ik me er ook niet aan wagen. Kranten en magazines barsten toch al van de opiniestuk­ ken en analyses. Enerzijds is er sprake van frustraties over beleidsbeslissingen die te lang op zich laten wachten. Anderzijds lijkt men eindelijk te beseffen hoe onmisbaar en onuitputtelijk het middenveld is. De duizen­ den jeugdwerkers, maatschappelijk werkers en vooral de jongeren die zich in deze tijden nog harder inzetten voor kwetsbare groepen, hebben in deze crisis meermaals bewezen dat een gezonde samenleving en een gezond middenveld onlosmakelijk verbonden zijn.

Alleen moeten onze helden op het veld daar ook de ruimte voor krijgen. Letterlijk én fi­ guurlijk.

Yasmien Naciri is auteur, columniste, veelgevraagd spreker en runt een adviesbureau strategische- en crisiscommunicatie. Ze is voorzitter van jeugdhuis Fleks in Antwerpen en oprichter van Amana vzw, een organisatie van jongeren die zich inzet om het verschil te maken voor mensen in armoede. Sinds 2019 is Yasmien covoorzitter van Formaat vzw.

En het is die ruimte waar er niet veel meer van overblijft. Zeker nu we allemaal door de coronamaatregelen nog méér plaats inne­ men en op financieel vlak elke cent drie keer omdraaien. Zowel bij de gezinnen thuis, als bij de organisaties die zich voor deze gezin­ nen inzetten. De publieke ruimtes, gebou­ wen en woningen in verschillende steden zijn gewoon niet gemaakt om deze (ruimte) crisis op te vangen. Er is een algemeen ge­ brek aan leefruimte, beweegruimte, speel­ ruimte, studeerruimte, werkruimte en voor­ al ademruimte. Dat was gisteren al in veel regio’s zo en dat is het vandaag nog steeds.

Het is vanuit die bezorgdheid dat ik hoop dat we met heel het middenveld de handen in elkaar slaan. Dat de jeugdhuizen, jongeren­ organisaties en andere belangenbehartigers de koppen bij elkaar steken om voor de vol­ le 100% te kiezen voor co-creatie en over de muren heen te kijken. In het voordeel van de kinderen en jongeren. Nu meer dan ooit.

Het is namelijk door samen te werken en ruimte te delen, dat we elkaar kunnen ver­ sterken én iedereen ruimte kunnen bie­ den. Ruimte die geografisch en financieel niet altijd gelijk is verdeeld, maar waar alle kinderen en jongeren enorm veel nood aan hebben. Ruimte die verder reikt dan ons ma­ gazine. Daar waar alle jongeren vrij kunnen bewegen en vrij zichzelf kunnen zijn.

FORMAAT MAGAZINE | 11

INTERVIEW

‘WIE HEEFT ER RECHT OP RUIMTE EN WIE HEEFT ER NOOD AAN?’ 12 | FORMAAT MAGAZINE

BIE VANCRAEYNEST Toestand verbindt burgers, individuen en organisaties aan leegstaande gebouwen Tot 2016 werkte ze in het Brusselse jeugdhuis Chicago. Daarna werd ze coördinator bij kunstenfestival Enter in Brussel. Sinds twee jaar is ze coördinator bij Toestand vzw. Tussendoor schreef (en schrijft) ze voor onder andere MO* Magazine, De Standaard en Elle. Bie Vancraeynest heeft niet alleen een lange geschiedenis in het jeugdwerk. Ze heeft een aanstekelijke bedrijvigheid, glimlach en – vooral – veel te vertellen.

TEKST: Adriaan de Roover • FOTO’S: Simon Clement, Nicolas Marinus, Gunnar Berghman & Tine Declerck

“Ik werk sinds twee jaar voor Toestand”, vertelt Bie. “Ik ben bezig met de algemene coördinatie en een stukje van het jeugdwerk van onze orga­ nisatie.” Toestand is een meertalige Brusselse vzw, gespecialiseerd in tijdelijk ruimtegebruik.

De vzw werd in 2012 opgericht door een groep jonge geëngageerde Brusselaars. Op enke­ le jaren tijd groeiden ze uit tot een gevestigde organisatie die momenteel veertien halftijdse werknemers tewerkstelt, verspreid over een vijftal projecten.

In verschillende Brusselse wijken is Toestand aan de slag met de herbestemming van leeg­ staande ruimtes. Van Biestebroekbis, een kelder van de voormalige muziekacademie in Anderlecht, over Korenbeek, een schooltje in Molenbeek, tot Allee du Kaai, een binnenen buitenruimte van meer dan 9000 m² in de Noordwijk van Brussel. Over heel de stad geven ze een nieuwe betekenis aan publieke ruimte op maat van de buurtbewoners.

Leegstaande ruimtes zijn vaak grijze zones waar net iets meer mag. Daar willen we gebruik van maken Bie Vancraeynest

“Toestand ontstond vanuit een groep jongeren die zin had om te feesten en daar niet voor wilde betalen”, vertelt Bie. “Toen die feestjes en ar­ tistieke invullingen in leegstaande panden een succes bleken, groeide het idee om die ruimtes ook ter beschikking te stellen van andere men­ sen die daar minder snel toegang tot hebben.”

“Er is enorm veel leegstand in Brussel. We stellen onszelf constant de vraag: ‘Wie heeft er recht op ruimte en wie heeft er nood aan?’

Met Toestand willen we die burgers, individu­ en en organisaties verbinden aan leegstaande gebouwen. Daarbij willen we niet enkel een fy­ sieke, maar ook een bepaalde mentale ruimte bieden.”

Hoe doen jullie dat?

Bie Vancraeynest: “Als we een leegstaande ruimte hebben stellen we mensen de vraag of ze zin hebben om iets te komen doen op die plek.

We geven hen niet alleen de sleutels van een gebouw, maar ook een begeleiding bij het ont­ wikkelen van een project. We dagen hen daarbij uit om buiten de lijntjes te kleuren. Leegstaan­ de ruimtes zijn vaak grijze zones waar net iets meer mag. Daar willen we gebruik van maken.”

Zijn jullie zelf ook aanwezig op die plekken?

“Op sommige locaties doen we een permanen­ tie. Daar richten we een laagdrempelig onthaal

in waar we zelf ook activiteiten kunnen orga­ niseren. Mensen kunnen er komen hangen. Je hoeft niets te consumeren. Er is gratis wifi en je betaalt 50 cent voor een Capri Sun of een wafel.

Er heerst een tolerante sfeer. Daardoor berei­ ken we een zotte mix van mensen die hier over de vloer komen. Vaak jongeren en volwassenen die elders, bij andere organisaties, minder aan­ sluiting vinden.”

Kan iedereen bij jullie terecht voor een ruimte?

“We stellen natuurlijk onze voorwaarden aan wie hier iets wil ondernemen. Zo mag er niets puur commercieel gebeuren. Daarnaast moet je op een inclusieve manier werken. Als je een plek zoekt om te leren jongleren met vrienden kan dat, maar die repetitie moet openstaan voor iedereen die hier binnenwandelt. Je mag er geld voor vragen, maar met een systeem van vrije bijdragen. Met die voorwaarden op zich sluit je een aantal mensen en organisaties uit.

Plus, we zeggen niet: ‘Hier is uw sleutel en uw kotje’ maar proberen na te denken over gedeeld ruimtegebruik, doorheen doelgroepen en leef­ tijdscategorieën.

Het is interessant om verschillende dynamieken samen te brengen. Allee du Kaai biedt onder­ dak aan een dertigtal collectieven die allemaal verschillende activiteiten op touw zetten. Een zeefdrukatelier, muziekstudio, volkskeuken, binnenskatepark …”

FORMAAT MAGAZINE | 13

INTERVIEW

Elke groep heeft zijn eigen dynamiek. Die dynamieken brengen we graag samen Bie Vancraeynest

In samenwerking met Leefmilieu Brussel ontstond in 2014 Toestand’s eerste spontane actiezone: Allee du Kaai. Met 9.000 m² binnen-en buitenruimte is Allee du Kaai ook meteen Toestand’s grootste project.

Zoveel uiteenlopende groepen op één plek, hoe loopt dat?

“Het is niet zo dat het één grote vriendenkliek is, in tegendeel. Veel groepen zijn subcultuur­ gericht. Je hebt de ravers die van tek freepar­ ties houden, de Marokkaanse jongeren die met rapmuziek bezig zijn, de skaters, de punkers, …

Het is een dambord met allemaal verschillen­ de groepen en ideeën. Nu en dan laten we een kruisbestuiving gebeuren waarbij alles door el­ kaar loopt. Op onze opendeurdag passeren er vijfduizend mensen. Iedereen heeft zijn eigen achterban, al die dynamiekjes tellen op. Dat geeft prachtige momenten.”

Via welke weg komen jongeren tot bij jullie?

“We hebben een heel divers publiek, niet enkel jongeren trouwens. Bij de opstart van projecten doen we steeds een open oproep. We proberen ook eerder kwetsbare groepen te bereiken. We zoeken naar het juiste evenwicht. Daarom doen we niet gewoon een oproep via mail of facebook, maar zullen we ook de straat opgaan met flyers en zelf rondbellen. Bij Toestand werken veel verschillende mensen. Iedereen heeft een ver­

14 | FORMAAT MAGAZINE

schillende achtergrond, taal, skills en netwerk.

Dat zorgt er ook voor dat we verschillende groe­ pen bereiken. Daarnaast verspreiden onze op­ roepen zich vanzelf. We hebben afgelopen jaar met 350 partners samengewerkt. Dat zorgt voor een sneeuwbaleffect.

Onze plekken hebben ook een bepaalde esthe­ tiek. We doen alles met recupmateriaal. Niet alleen omdat we geen geld hebben, ook uit prin­ cipe. Als je bij ons toekomt, word je overvallen door politieke slogans, stickers en – in de ogen van sommigen – rotzooi. L'esthétique du brol, zo noem ik het. Het omarmen van de ruwheid biedt mogelijkheden. Het lijkt hier niet op een cultureel centrum. Dat heeft een aantrekkings­ kracht op sommige mensen. Mensen krijgen het gevoel: ‘Alles kan hier’. Daarbij werken we in buurten waar vaak weinig ruimte en veel mensen zijn. Zo passeert er al gauw veel volk over de vloer.”

Hoe belanden jullie bij lege panden?

“Soms krijgen we gebouwen voorgesteld maar om de twee maanden doen we een fietstocht waarmee we op zoek naar lege gebouwen. Ie­

dereen kan meedoen. We omcirkelen een stuk stad op de kaart en verdelen dat gebied over het aantal deelnemers. Iedereen gaat dan op verkenning. Op de duur krijg je een oog voor wat leegstaat. Voor een aantal medewerkers bij Toestand is het hun passie. Zij houden overal hun ogen open, op zoek naar leegstaande ge­ bouwen. En soms, ja, zitten we ook op Google Earth in te zoomen.” (lacht) Zoeken jullie dan naar specifieke locaties?

“We gaan niet op zoek naar een gebouw met bepaalde activiteiten in ons hoofd, daar geloof ik niet in. Je moet geen activiteiten knippen en plakken, maar vertrekken van wat de ruimte losmaakt en daar je werking aan ophangen. Dat vraagt een bepaalde flexibiliteit en mentaliteit maar zo haal je het meest uit een ruimte. Op basis van de karakteristieken maak je een ana­ lyse. In welke staat is het gebouw? Heeft het een dak? Heb je grote of kleine ruimtes? Enzovoort.

De tweede stap is om in de perimeter rond dat gebouw te kijken wat aanwezig is en wat ont­ breekt. Wat zou de impact zijn van onze aanwe­ zigheid? Wat is de meerwaarde voor de buurt?

Of het nu kunstenaars of sociale organisaties zijn, mensen hebben de neiging om te denken dat ze met hun aanwezigheid vooruitgang bren­ gen in een ‘slechtere buurt’. Dat is zelden het geval. Soms zet je vooral een stukje van een buurt op de kaart voor een bouwpromotor. Dat is niet ons doel, dus daar houden we rekening mee.”

Hoe zorg je voor een goede relatie met de buurt?

“Investeer dubbel in het stukje grond voor je deur. Maak dat dat altijd piekfijn in orde is, dat er geen flesjes blijven staan, dat er geen peuken liggen. Communiceer met je voorgevel. Zorg dat je een gesprek hebt met de buren. Als je ziet dat iemand die passeert nieuwsgierig is, spreek die dan aan. Dat helpt.

Je hebt altijd buren waarmee je niets kan aan­ vangen, maar je moet investeren in je omgeving.

In jeugdhuis Chicago hadden we een beurtrol.

Elke dag stond er iemand een uur voor de deur.

Zo maak je reclame voor wie je bent.

Bijna iedereen kan wel plaats gebruiken. Mis­ schien is er iemand uit de buurt die een plek zoekt om aan zijn brommer te sleutelen? In Anderlecht hebben we gevraagd aan de mensen wat ze misten in hun nabijheid. Dat bleek een plaats voor een rommelmarkt te zijn, dus toen hebben we een rommelmarkt georganiseerd voor de buurt. Mensen mogen gratis een ver­ jaardagsfeest organiseren bij ons. Daar komen we dan de bar doen terwijl we daar niet per se iets aan overhouden. Buurtbewoners moeten zich mede-eigenaar kunnen voelen.”

Hoe kunnen lokale besturen de jongeren helpen in het gebruik van leegstaande ruimtes?

“Door niet in de weg te lopen. Dat is een van de belangrijkste dingen. Sinds de hervorming van het lokale jeugdbeleid, twaalf jaar geleden, wil­ len veel jeugddiensten per se zelf dingen orga­ niseren, vaak op een manier die niet altijd even spannend is. Dat gaat ten koste van jeugdwerk dat bottom up vertrekt. Wij werken goed samen met lokale overheden die doorhebben dat ze ons met rust kunnen en moeten laten. We we­ ten wat we doen.

De invulling van een leegstaand pand is voor een gemeente vaak iets innovatief, een experi­ ment. Door echter vast te houden aan dezelfde regels en administratieve beperkingen bereiken ze vooral de klassiekere organisaties die al vol­ doen aan de vereisten. Het is belangrijk om voor de invulling van leegstaande ruimtes een apart kader te scheppen.”

Toestand werkt enkel met recupmateriaal: "Niet alleen omdat we geen geld hebben, ook uit principe."

Bijna iedereen kan wel plaats gebruiken. Misschien is er iemand uit de buurt die een plek zoekt om aan zijn brommer te sleutelen?

Bie Vancraeynest

FORMAAT MAGAZINE | 15

INTERVIEW

Hoe bedoel je?

“Als je met je jeugdhuis in een leegstaand pand terechtkan, wil je niet afhankelijk zijn van een gemeentewerker om een deur open te doen, waarachter een stroomschakelaar zit. Voor elke kleine barbecue op een pleintje met buurtbe­ woners, wil je niet dezelfde aanvraagprocedure doorlopen waarbij iets eerst langs een gemeen­ teraad moet passeren enzoverder. Zeker als je met jongeren werkt, kan je niet aan de slag als je zes maanden moet wachten op iets. Na zes maanden hebben ze misschien een andere hob­ by, een ander lief of zitten ze op een andere plek.

Overheden moeten durven vertrouwen in or­ ganisaties en jongeren en ruimte geven om te mislukken. De tijdelijkheid geeft net die kans.

We moeten de mislukking koesteren, dat is mijn motto. Als het niet meer mislukt zijn we mis­ schien niet voldoende risico’s aan het nemen. Wij zoeken daar wel de grenzen op. Toestand blijft een anarchistische inslag hebben, we flirten voortdurend met wat niet mag. Met onze aanpak vragen we eerder om vergiffenis dan toestem­ ming; maar net daardoor lukken net een aantal dingen die elders misschien moeilijker zijn.

Feet First Fair in Biestebroekbis: een samenkomst van onafhankelijke publishers

Het is belangrijk dat een gemeente voor de invulling van leegstaande ruimtes een apart kader schept Bie Vancraeynest

Zoiets moet natuurlijk op maat van de draag­ kracht van de jongeren gebeuren, en op maat van wat ze willen ondernemen. Maar ik denk dat we onze verwachtingen wel mogen bijstu­ ren. Als men denkt aan een tijdelijke invulling zien mensen nogal rap een pop up zomerbar met paletten. Daar is niets mis mee, maar er is meer mogelijk. Je moet op zoek naar een ma­ nier waarbij je samen met overheden de krijtlij­ nen van een grijze zone kan bepalen. Maar laat ze grijs.”

Maar maak bijvoorbeeld ook duidelijke afspra­ ken over energieverbruik. Wie betaalt een ener­ giefactuur voor het verwarmen van een slecht geïsoleerde ruimte? Ook over afvalbeheer moet je nadenken. Zelfs in een goed draaiend jeugd­ huis kunnen vuilniszakken en properheid druk leggen op een organisatie. In een leegstand ge­ bouw is die infrastructuur vaak onbestaande en wordt die last enkel groter.

Veel tijd gaat naar logistieke zaken. Veiligheids­ schoenen en een veiligheidsbril komen van pas.

Je moet bereid zijn om je handen uit de mou­ wen te steken en te werken op een plek waar de chauffage of wc niet goed functioneren.”

Hoe kunnen jongeren het lokale bestuur overtuigen?

“Als jeugdhuis moet je de maatschappelijke meerwaarde die je kan brengen in de verf zet­ ten. Met de invulling van een ruimte, onderzoek je wat kan gebeuren in een bepaalde buurt of met een bepaald gebouw. Je geeft ruimte aan andere organisaties uit de buurt, creëert een nieuwe dynamiek, … Dat is een cadeau voor een gemeente, waar zij later de pluimen van op hun hoed kunnen steken. En vaak hebben mensen liever dat er iets gebeurt in een gebouw dan dat het leegstaat. Leegstand brengt rommel met zich mee.

Ik raad iedereen aan om met leegstaande ruim­ tes aan de slag te gaan. Je creëert ruimte voor iets nieuws. Onze samenleving verandert snel, we hebben nieuwe vormen van ontmoeting en creatieplekken nodig.”

Waar moet je rekening mee houden?

“Het is belangrijk om te werken aan een goede verstandhouding met het bestuur of de eigenaar van een pand en heel duidelijk te bepalen waar­ over je wil onderhandelen. De goedkeuring van de elektriciteit en van de brandweer, die moeten in orde zijn.

Meer weten? toestand.be toestand toestand_vzw

Het lijkt hier niet op een cultureel centrum. Dat heeft een aantrekkingskracht op sommige mensen.

16 | FORMAAT MAGAZINE

FORMAAT MAGAZINE | 17

GOED BEZIG

Ook VJOC De Kim (Oostende) sloot de deuren maar bleef online het contact onderhouden met vrijwilligers. (FOTO: Samy Musset)

18 | FORMAAT MAGAZINE

De jeugdhuizen tonen zich in crisistijd creatiever dan ooit De coronacrisis gooide de jeugdhuizen op slot en beperkte onze bewegingsvrijheid even tot het absoluut minimum, maar het open jeugdwerk toonde zich weerbaarder dan ooit en vond zichzelf opnieuw uit. Maar hoe doe je dat nu, vrijwilligers motiveren en verbinding maken jongeren in tijden van social distancing?

Jeugdhuizen gaven zelf het goede voorbeeld.

TEKST: Magaly Dezutter & Adriaan de Roover

FOTO'S: Alexander Arnouts, Samy Musset,

De jeugdhuizen in Vlaanderen bleven niet bij de pakken zitten toen ze te horen kregen dat de deuren moesten sluiten. En maar goed ook, want veel jongeren hadden en hebben hun jeugdhuis nodig in deze lastige periode. Ze wor­ den uitgedaagd om vanop afstand voor school te werken, zitten dicht op elkaar met hun ge­ zin, missen hun vrienden, voelen zich geviseerd, maken zich zorgen … Hoe de hele sector hier­ mee omging, was ongezien. Ook met gesloten deuren creëerden jeugdwerkingen een safe space voor jongeren.

DE GEBOORTE VAN DE DIGITALE INSTUIF Tientallen jeugdhuizen gingen online en bouw­ den een digitale ontmoetingsruimte op het onlineplatform Sunnieday. Daar konden de be­ zoekers van het fysieke jeugdhuis, of toch hun avatars, elkaar tegenkomen. Gnirk (Merelbeke), De Troubadour (Torhout), Den Bokal (Berlaar), De Ressort (Geeraardsbergen), Thope (Sint-­ Michiels), ’t Klokhuis (Hamme), ’t Molentje (Kuurne), Twen (Aartrijke) … zijn maar een se­ lectie van de jeugdhuizen die zo gastvrij waren om een virtuele instuif te openen.

Mathénique Verbrugge & jeugdhuizen

Ten Goudberge – Virtual #JCTG_GANK Community

JC Ten Goudberge (Wevelgem) richtte met Virtual #JCTG_GANK Community een gesloten Face­book­groep op om de community in leven te houden. Meer dan 300 leden deelden er hun be­ zigheden en ideeën. Met de JOC’s Survivalgids maakte ook JOC Ieper (Ieper) een Facebook­ groep waar dagelijks weetjes, activiteiten, challenges of leuke babbels terug te vinden waren.

De JOC-gangers konden ook terecht op Mine­ craft, waar het jeugdhuis was nagebouwd met alles erop en eraan. Jep, ook een beer pong.

JOC Ieper – Minecraft jeugdhuis FORMAAT MAGAZINE | 19

GOED BEZIG

MUZIEK BLEEF VERENIGEN

Comma – Livestream met een dubsoundsystem

Jeugdhuis Kontrabas (Ingelmunster) had dat alvast goed begrepen. Iedere dag gooide het jeugdhuis de 'corona top 3' van een medewerker de wereld in. Jeugdhuis Comma (Brugge) liet elke werkgroep een Spotify-afspeellijst samen­ stellen. Wekelijks kwam er een nieuwe online.

Zo stelde Commarip, de hiphopwerkgroep van het jeugdhuis, een playlist samen met oldskool West-Vlaamse en Engelstalige platen. Dat ze in het jeugdhuis van muziek houden is duidelijk.

Ze organiseerden zelfs livestream met een dub­ soundsystem, uiteraard volgens de afstandsre­ gels.

ONLINE INSPRAAK WERD BEVORDERD

Jeugdhuis 2050 deelde knutselpakketten uit aan kinderen en jongeren

Drie op tien jongeren hebben tijdens de coronacrisis last van psychische problemen.

Een op vijf jongeren leeft in armoede. Verschillende jeugdhuizen schoten in actie om kwetsbare jongeren extra te ondersteunen.

20 | FORMAAT MAGAZINE

Veel jeugdhuizen bleven hun wekelijkse of maandelijkse kernvergaderingen organiseren.

Die waren volgens onze navraag eerder kort, maar wel essentieel. Sommige jeugdhuizen gebruikten een poll om de medewerkers te be­ trekken bij beslissingen. Andere brainstormden via Teams, Zoom of Skype. Het is zelfs mogelijk om je algemene vergadering digitaal te organi­ seren, tenzij dit expliciet verboden wordt in je vzw-statuten.

DIGITALE KOFFIEKLETS­ MOMENTEN WERDEN EEN NIEUWE GEWOONTE Sander van jeugdhuis Kadans (Aalter) orga­ niseerde de Kadans Livestream Sessions, een dagelijks gesprek met een of twee jeugdhuis­ medewerkers. De gesprekken gingen over het leven van de medewerker, de gebruikelijke Kadans-mopjes…Door de sessies leerden ver­ schillende vrijwilligersgroepjes elkaar wat be­ ter kennen en was er meer betrokkenheid.

Safe Space (Antwerpen) organiseerde via Houseparty geregeld gesprekken met maxi­ maal acht jongeren. Die gingen vaak over com­

plottheorieën. Ze nodigden tijdens deze ge­ sprekken al eens een expert uit om de theorieën te weerleggen.

ER WAS EXTRA AANDACHT VOOR KWETSBARE VRIJWILLIGERS EN JONGEREN Drie op tien jongeren hebben tijdens de coron­ acrisis last van psychische problemen. Een op vijf jongeren leeft in armoede. Die cijfers lieten de jongeren van jeugdhuis Lodejo (Lochristi) niet onberoerd. “We wilden niet langer toekij­ ken en staken daarom de handen uit de mou­ wen”, klinkt het. “Samen met onze vrijwilligers ontwikkelden we een puzzel uit gerecycleerd plexiglas, die we verkopen om geld in te zame­ len voor vzw aPart.” De integrale opbrengst van dit project wordt gebruikt om de jongeren die er nood aan hebben te ondersteunen met de ge­ paste begeleiding. Het jeugdhuis stelde ook zes naaimachines ter beschikking voor vrijwilligers die mondmaskers wilden maken.

Sommige jeugdhuizen organiseerden één-opéén wandelingen met jongeren die nood had­ den aan een gesprek. Een ander jeugdhuis ging dan weer ‘op zwier’: van deur tot deur met de fiets voor een zwaai en een babbel met de no­ dige afstand. Niet alles hoeft immers online.

Jeugdclub ’t Verzet (Knokke-Heist) startte zo bijvoorbeeld ‘Pennenvrienden’ onder het motto ‘Schriefet ip, pen et neer’.

Jeugdhuis 2050 (Antwerpen) deelde op Linker­ oever knutselpakketten uit aan kinderen en jon­ geren. Dat deden ze samen met das Kunst, een cultuureducatieve partner van het jeugdhuis. In de Europawijk, waar het jeugdhuis staat, leeft meer dan de helft van de gezinnen onder de armoedegrens. Voor die kwetsbare jongeren, die vaak met hun familie in kleine appartemen­ ten wonen, waren de coronamaatregelen extra zwaar. Het jeugdhuis bezorgde hun samen met Antwerps schepen van Jeugd en Onderwijs Jin­ nih Beels knutselpakketten. De tieners van het jeugdhuis maakten kaartjes en tekeningen voor

een vrouw die haar honderdste verjaardag vier­ de in het naburig zorgcentrum. Op 26 mei had het jeugdhuis het genoegen om burgemeester Bart De Wever te ontvangen. Hij luisterde naar de jeugdwerkers en jongeren en wisselde erva­ ringen uit met hen over de uitdagingen die deze vreemde tijden brengen.

JEUGDHUIZEN STAKEN HUN BUURT EEN HART ONDER DE RIEM Jeugdhuis Vagevuur (Lokeren) stond klaar om ouderen en kwetsbare mensen te helpen met boodschappen. In jeugdhuis De Route (Eeklo) startte de fotografiewerkgroep, met toestem­ ming van stad Eeklo, het project ‘Tussen ons’.

Voor dat project trokken twee medewerkers van het jeugdhuis de openbare ruimte in om voorbij­ gangers in beeld te brengen. Die foto’s werden vervolgens samen met een positieve boodschap op sociale media verspreid.

VRIJWILLIGERS WERDEN IN DE SCHIJNWERPERS GEZET Jeugdclub ’t Verzet (Knokke-Heist) lanceerde #MeetTheTeamMonday. Jeugdwerker Dylan riep de vrijwilligers op om te de volgende zinnen aan te vullen: Mijn favoriete ‘t Verzet event is … ‘t Verzet is voor mij … Mijn mooiste ‘t Verzet is … Voor elke vrijwilliger die antwoordde, maakte hij een leuke gif, inclusief de foto en de antwoorden van de vrijwilliger. Die werd gedeeld via Instagram Stories.

De Route – Fotografieproject

Tientallen jeugdhuizen bouwden een digitale ontmoetingsruimte na

Jeugdhuis Govio (Kalmthout) zocht ook een antwoord op de crisis. Het jeugdhuis ontwierp een grote banner die aan de voorgevel van het jeugdhuis prijkt: “Spread love, not viruses!” Die liefde gingen ze vervolgens ook delen in met de senioren in de gemeente. Ze trokken naar het rusthuis om daar, in de tuin, de favoriete plaat­ jes van de bewoners te gaan draaien.

Govio – Spread love, not viruses!

’t Verzet – #meettheteammonday

FORMAAT MAGAZINE | 21

GOED BEZIG

Comma – Savvy Skills

In Jeugdhuis Comma gaven de jongeren wekelijks een online workshop – bijvoorbeeld koken, tekenen of muziek maken – om zo andere jongeren ook tot actie aan te zetten.

De Stroate – #vandestroate

“Ook onze vrijwilligers zaten verre van stil”, vertelt Thomas van De Stroate (Kortrijk). “Om­ dat we zagen dat medewerkers van De Stroate spontaan heel wat online initiatieven ontwikkel­ den, lanceerden we de hashtag #vandestroate.”

Alle creaties op Instagram en Facebook konden op die manier in de kijker gezet worden via de communicatiekanalen van het jeugdhuis. “De hashtag heeft een dubbele lading”, vertelt Sie­ brand van De Stroate. “Enerzijds verwijst hij naar de jongeren die actief zijn in onze werking.

Anderzijds ondersteunen we zo ook mee de op­ roep om thuis te blijven en andere manier te vinden om je tijd goed in te vullen.”

koken, tekenen of muziek maken om zo andere jongeren ook tot actie aan te zetten.

HET IS NOG NIET VOORBIJ Nog steeds zijn jeugdhuizen overal in de weer om zich verder voor te bereiden op en aan te passen aan nieuwe maatregelen. Ook versoepe­ lingen zullen nieuwe vormen van jeugdhuiswerk en ander open jeugdwerk met zich meebren­ gen. Maar dat de jongeren genoeg veerkracht hebben om zich ook dan weer heruit te vinden, is intussen wel duidelijk.

VRIJWILLIGERS BLEVEN UITGEDAAGD Jeugdhuis De Nartist (Temse) bedacht een onli­ neversie hun concept ‘Joc Op Stap’. In plaats van er echt op uit te trekken kregen de vrijwilligers allerlei leuke opdrachtjes en uitdagingen. Ook Joc Den Artisjoc (Oostkamp) en Nieuw Gent (Gent) organiseerden wekelijkse challenges waarbij prijzen te winnen waren. De jongeren van jeugdhuis Menauit (Rotselaar) daagden el­ kaar dan weer uit in een online Fifa-toernooi, Jeugdhuis Comma (Brugge) kwam op de prop­ pen met ‘Savvy Skills’. Wekelijks gaven jonge skillers een online workshop over bijvoorbeeld

22 | FORMAAT MAGAZINE

Jeugdhuizen kwamen online massaal uit hun kot. Om de talloze online-initiatieven te bundelen blies Formaat de Facebook-pagina I Love My Jeugdhuis nieuw leven in. Daar worden regelmatig digitale ideeën van jeugdhuizen gedeeld ter inspiratie.

Meer weten? jeugdhuis

FORMAAT MAGAZINE | 23

INTERVIEW Het ging even snel voor Amir, een zeventienjarige vrijwilliger van Den Eglantier in Antwerpen.

Hij besloot een brief te sturen naar minister van onderwijs Ben Weyts toen er naar aanleiding van de coronacrisis maar geen duidelijk antwoord kwam over de organisatie van eindexamens dit schooljaar. Voor hij het wist werd Amir verwelkomd op de nationale radio en televisie om zijn verhaal te vertellen.

TEKST: Sineray Karaca

Mijn vrienden stelden voor om een brief naar de directie te sturen. Ik dacht: ‘Nee, laten we het in één keer groot aanpakken en de minister aanspreken Amir

24 | FORMAAT MAGAZINE

AMIR STUURDE EEN BRIEF NAAR DE MINISTER Dag Amir, kan je iets vertellen over jezelf?

Amir: “Ik ben Amir, ik ben 17 jaar en woon op de grens van Borgerhout en Berchem. Ik studeer Economie-Moderne Talen in het zesde middel­ baar aan het Koninklijk Atheneum Berchem.

Mijn hobby’s zijn een beetje voetballen, in het park hangen met vrienden en fitnessen. In mijn vrije tijd ben ik vrijwilliger in jeugdcentrum Den Eglantier.”

Toen ik van de redactie van De Standaard een mail kreeg dat ze al een andere opinie zou publiceren, had ik de hoop al een beetje opge­ geven. Maar plots kreeg ik een bericht van de moderator van de VRT. Hij vroeg me naar mijn gsm-nummer. Nadat hij me belde met een aan­ tal vragen vertelde hij me dat ze het stuk gingen publiceren. Vanaf dat moment was het weer wachten. Toen ik op een dag na het werk mijn telefoon weer aanzette, waren mijn mailbox en sociale media ontploft.”

Wanneer en waarom besloot je een brief te schrijven naar de minister van Onderwijs?

Had je zoveel reacties verwacht?

“Het is allemaal grappig begonnen. Ik was aan het chatten met vier klasgenoten. Iedereen was zijn bezorgdheden en stress over het verloop van het schooljaar aan het delen. Mijn vrienden stel­ den voor om een brief naar de directie te sturen. Ik dacht: ‘Nee, laten we het in één keer groot aanpakken en de mi­ nister aanspreken’. Ik begon meteen met een eerste versie van de brief in het chatgesprek.

“Het was nooit de bedoeling dat de brief zo viraal zou gaan. Maar het maakte duidelijk dat we niet de enigen waren die zich voel­ den zoals ons. Sommige jongeren vertelden me dat ze nog nooit iets gelezen hadden op de website van VRT, maar mijn stuk wel. Ik kreeg ook berich­ ten van mensen die ik enkel via Messenger ken en mails van verschillende politici. Dat had ik nooit durven denken.

De volgende vraag was natuurlijk: ‘Hoe krijgen we deze brief bij de minister?’ Na wat opzoekwerk vond ik zijn e-mailadres. Ik kreeg eerst een raar antwoord, van zijn secretaris denk ik. Het bleek een standaardantwoord te zijn dat naar iedereen wordt gestuurd. Daar was ik niet tevreden mee. Het volgende idee was om de brief, met een aantal aanpassingen, naar de opinieredacties van verschillende mediakana­ len te sturen. Ik dacht: gewoon sturen en dan zien we wel wat ervan komt. Nooit had ik ver­ wacht dat de tekst ook werkelijk gepubliceerd zou worden.

Ik kreeg ook een berichtje van Studio Brus­ sel. Ze hadden gestuurd met de vraag of ik hen terug kon bellen. Dat deed ik meteen. ‘Zou je het zien zitten om straks met de minister face to face in een debat te gaan?', vroegen ze meteen.

Ik dacht: ‘Euhm, ja, ça va’.

Dat was amper twee uurtjes voor het debat. Ik had nog onlinelessen tussendoor en dus kon ik het gesprek niet goed voorbereiden. Dat was heel stresserend. Maar toen had ik dus plots een gesprek met de minister.”

Studio Brussel vroeg me: ‘Zou je het zien zitten om straks met de minister face to face in een debat te gaan?’

Ik dacht: ‘Euhm, ja, ça va’ Amir Na het verschijnen van zijn brief, werd Amir uitgenodigd in Vandaag op VRT om zijn verhaal te vertellen. © VRT

Was je tevreden over zijn reactie?

“Nee, het antwoord dat hij gaf was geen ant­ woord op mijn vraag. Dat heb ik ook proberen duidelijk maken.”

En hoe reageerde je school?

“Op school waren we al begonnen met een pe­ titie. We hadden aan elke leerling gevraagd om op te schrijven wat ze van deze periode vonden.

Die reacties hadden we verzameld en naar de directie gestuurd. De directie zei: ‘De spreek­ buis voor de leerlingen is nog steeds de leer­ lingenraad’. Dat was het. Maar ik zit niet in de leerlingenraad, omdat ik het geen orgaan vind om echt verandering te realiseren.

Nadat mijn brief werd gepubliceerd, deelde mijn school die ook op haar Facebookpagina. De di­ recteur en enkele leerkrachten hebben erna ook een berichtje gestuurd om mij te feliciteren.

De directeur zei dat ik echt in de leerlingenraad hoor te zitten. Veel mensen zeiden ook dat ik later in de politiek moet en zeker moet blijven schrijven.”

Twee dagen na het verschijnen van de brief ging het wat liggen, maar er was echt veel respons.

‘Amir voor president’, zo’n zaken kreeg ik te lezen. Ik was echt blij, niet per se voor mijzelf, maar vooral omdat ik iets had kunnen doen waar veel mensen achterstonden.

Wat heb je geleerd uit deze ervaring?

“Je moet durven en leren zeggen wat je voelt en waar bepaalde zaken op neerkomen. In de me­ dia wordt er vaak negatief gesproken over jon­ geren. We moeten niet alleen teleurgesteld zijn en ons slecht voelen omdat we worden gene­

geerd. We hebben een mond gekregen en moe­ ten onze kansen grijpen om luidop te spreken.”

Heb je school gemist?

“Gisteren was mijn eerste dag terug op school.

(18/5, nvdr.) Het was fijn iedereen terug te zien, maar toch had ik het leuker verwacht. Ik wist dat het niet zoals voorheen ging zijn, maar de sfeer was echt heel kil en droog. We hadden heel weinig echt contact met elkaar. Het was niet zoals op 1 september…”

We hebben een mond gekregen en moeten onze kansen grijpen om luidop te spreken Amir tijd welkom waren. ‘Onze deuren staan niet voor niets open’, zei ze. Zo is het begonnen. Vanaf dat moment kwamen we elke dag voetbal kijken.”

Hoe kijk je naar de voorbije ???maanden?

Welke rol speelt het jeugdhuis in jouw leven?

“Ik vond de preteaching-lessen niet heel moei­ lijk, maar de vakken die ik iets minder interes­ sant vind, vond ik op afstand nóg minder inte­ ressant. Dan liever normale lessen.”

“Toen we hier voor het eerst kwamen, was er enkel een werking voor oudere jongeren in de buurt. We hebben echt gestreden voor een tie­ nerwerking en uiteindelijk is die er gekomen.

We hebben zoveel leuke dingen gedaan. Ik hielp Patje, een van de jeugdwerkers, ook als vrijwilli­ ger tijdens zijn activiteiten. Den Eglantier is een deel geworden van mijn leven.

Wat zijn je plannen voor volgend jaar?

“Ik ging normaal gezien TEW studeren, maar door deze situatie is alles veranderd. Ik heb ge­ merkt dat ik het heel tof vond om op televisie te spreken. Ook dit interview, ik doe dit met veel plezier! Misschien wil ik nog meer schrijven…

Het wordt dus geen TEW. Ik kijk nu meer in de richting van een sociale studie.”

Hoe kwam je terecht in het jeugdhuis?

“Dat was in 2016. De deuren van Den Eglantier stonden open. We liepen er voorbij en zagen dat de wedstrijden van het EK voetbal er op groot scherm werden uitgezonden. We wilden altijd al de wedstrijden bekijken, maar er was nergens plaats.

Ik heb hier kunnen ontdekken hoe belangrijk jeugdwerk is. Het is een verbindende factor. Er zijn bepaalde zaken die je bijvoorbeeld niet met een leerkracht wil bespreken, maar waarmee je wel bij een jeugdwerker terechtkan. Hier heb ik het gevoel dat er wordt geluisterd naar ons. Je bent hier een deel van het verhaal. Jeugdwerk is belangrijk en ik wil dat het zo ook wordt be­ handeld.”

Misschien overwegen om later in de raad van bestuur te stappen van het jeugdhuis?

“Graag! Ik wil iets doen waar ik een connectie mee heb, dus dat zou ik zeker zien zitten!”

Toen zagen we Femke, die toen jeugdwerker was in het jeugdhuis. Ze vertelde ons dat we al­

FORMAAT MAGAZINE | 25

VRAAGHET

TEKST: Free Anckaert, Ilja Bracke, Elmo Peeters & Nick Beerens

3 Zorg voor interactie met het publiek

"Hoe zetten we een livestream op?"

Doe je social media open en je ziet het meteen: livestreaming is hot. Maar hoe zorg je ervoor dat die van jou opvalt? En waar moet je reke­ ning mee houden? Wij zetten enkele tips op een rijtje 1 Zorg voor stabiel internet (liefst via kabel) De eerste tip en misschien wel de belangrijk­ ste (en de meest voor de hand liggende): zorg voor stabiel internet. Zonder internet is er na­ tuurlijk geen livestream, dat spreekt voor zich.

Toch kan het zodanig fragiel zijn dat het ineens wegvalt. En dat heb je liever niet voor.

We raden dan ook aan via een internetkabel te werken, zo is de verbinding meestal een stuk stabieler. Een tweede optie is je video op voor­ hand op te nemen en dan later uit te zenden.

In theorie is dat wat valsspelen, maar in de praktijk merkt niemand het op en je zo minder afhankelijk van een sterke internetverbinding.

2 Probeer origineel uit de hoek te komen Het internet staat vol met livestreams sinds de coronamaatregelen. Ze zijn ook niet allemaal even succesvol en dat heeft vaak te maken met de creativiteit. Als je een livestream doet, zorg dan dat die eruit springt. Wie origineel uit de hoek komt, krijgt immers meer views.

Goeie content blijft key, zoals altijd op social media. Zo zagen we afgelopen maanden een tinder-challenge van JH Malmejo, live dance­ workshops van De Stroate en de live expo van Minus One.

26 | FORMAAT MAGAZINE

Tijdens een livestream is het onmogelijk om dezelfde sfeer te creëren als bij een concert of event. Zet daarom zoveel mogelijk in op live interactie met het publiek. Je kan bijvoorbeeld live reageren op de vragen die luisteraars/ kijkers hebben, antwoorden op berichtjes of de nummerkeuze aan het publiek over laten.

Een voorbeeld van zo’n initiatief is de Studio Brussel Popquiz, waarbij kijkers actief werden aangemoedigd om deel te nemen aan de quiz.

4 Download OBS, dat is stabieler en zorgt voor veel mogelijkheden OBS is een open source tool die livestreamen heel makkelijk maakt waarop je heel wat kunt experimenteren met visuals, tekst, filmpjes en meer.

5 Zorg dat de audio goed zit Als je een dj-set streamt of je wilt live mu­ ziek brengen, zorg dan eerst dat de audio van

goede kwaliteit is. Ook bij andere vormen van livestream is dit een must. Niets is irritanter dan luisteren naar een verknipte stem of ver­ snipperde muziek. Er zijn verschillende din­ gen die je kan doen om dit te bewaken. Dat kan eenvoudig weg door op voorhand even een soundcheck. Let er dan ook op dat er niet te veel verschil is tussen de klank en het beeld, want dat is heel storend als je volgt.

LET OP: ook bij een livestream moet je oppas­ sen met de (auteurs)rechten die de muziek draagt. Krijg je een melding dat er copyright op de muziek rust, haal je de video best offli­ ne. Ga je er enkele keren tegenin, dreigt Face­ book jouw persoonlijk profiel en/of dat van het jeugdhuis offline te halen.

6 Voeg een fooienpot toe en steun op die manier een goed doel Aan je livestream kan je de mogelijkheid koppelen om geld in te zamelen voor een goed doel. Zo heeft David Guetta bijvoorbeeld 700.000 dollar opgehaald voor initiatieven die covid-19 bestrijden.

7 Gebruik verschillende media om te streamen Spijtig genoeg is het zo dat Facebook en You­ tube soms livestreams neerhalen wegens co­ pyright issues. Het is dan ook aan te raden om op verschillende media tegelijk te streamen, zoals Instagram, Twitch, Youtube en Facebook.

Om dat te doen, zijn er specifieke program­ ma’s die je kan gebruiken. Restream, Belive en Zoom kunnen je al een heel pak verder helpen.

8 Krachten bundelen Probeer de krachten te bundelen met andere jeugdhuizen en stream bijvoorbeeld optredens tegelijkertijd op verschillende Facebookpagi­ na’s. Zo is er bijvoorbeeld het initiatief Untap­ ped Live Sessions in Gent dat met alle muziek­ cafés hetzelfde optreden op hetzelfde moment streamt, wat er voor zorgt dat het bereik van de optredens heel groot is.

Heb je nog vragen? Mail dan naar vraaghet@formaat.be

FOTO: Scott Webb (Pexels)

“Mag mijn jeugdhuis camerabewaking voorzien?”

Camerabewaking Sommige jeugdhuizen kiezen ervoor om hun gebouw te beveiligen met camerabewaking.

Camera’s binnen of buiten het jeugdhuis installeren kan echter niet zomaar. Je moet rekening houden met de camerawetgeving. Je moet immers de privacy van je leden, bezoe­ kers en passanten respecteren.

Wetgeving binnen Vanaf 25 mei 2018 trad er een nieuwe camera­ wet in voege. De wet is van toepassing op het plaatsen en gebruiken van camera’s met het oog op bewaking en toezicht.

Een jeugdhuis zelf (binnen) wordt gecategori­ seerd onder een ‘publiek toegankelijke, beslo­ ten plaats’. Je moet camerabewaking aange­ ven bij de politiediensten en een standaardpic­ togram voor camerabewaking ophangen.

De camera’s mogen enkel je eigendom fil­ men. Een verantwoordelijk bestuurslid mag de beelden enkel in realtime bekijken om mis­ drijven of ordeverstoring te zien. Een bewa­ kingscamera mag worden aangevuld met een controlesysteem dat de beelden in het open­ baar toont. Dat controlescherm plaats je in de nabijheid van de camera om een de preventie­ ve werking ervan te versterken.

In de praktijk kan je dus camerabewaking voorzien in het jeugdhuis. Als bestuurder heb je wel discretieplicht. Op het onrechtmatig gebruik en verspreiding van camerabewaking staan zware boetes.

Opnames van camerabeelden Opnames zijn enkel toegelaten om bewijzen te verzamelen of daders op te sporen. De beel­ den mogen een maand worden bewaard, tenzij ze zorgen voor bewijzen of de identificatie van daders. Beelden kunnen overgedragen wor­ den aan de politie indien ze kunnen bijdragen tot het oplossen van een misdrijf of wanneer de politie dit vraagt.

Wetgeving buiten Als je camera’s wil plaatsen buiten het jeugd­ huis met bijvoorbeeld zicht op de straat of de gevel, dan valt dit onder de regelgeving van de openbare weg. Camera’s op dergelijke plaat­ sen moeten de goedkeuring hebben van de gemeenteraad en de korpschef van de lokale politie. Eens je daar goedkeuring verkregen hebt, moet je dezelfde maatregelen toepassen zoals in dit artikel vermeld worden.

Algemene regels en nuttige informatie • Heimelijk filmen is verboden. Een picto­ gram is een minimumvereiste.

• In intimiteitsgevoelige plaatsen zoals toilet­ ten mag je nooit filmen.

• Het inwinnen van informatie over de filo­ sofische, religieuze, politieke of syndicale gezindheid, etnische of sociale origine, het seksuele leven of de gezondheidstoestand is uitdrukkelijk verboden.

• Alle gefilmde personen krijgen met een ge­ motiveerd verzoek toegang tot de opnames.

Bij een weigering kan de gegevensbescher­ mingsautoriteit bemiddelen. Lukt dit niet, dan zal uiteindelijk de rechter beslissen.

• Wie de voorgaande regels overtreedt, ris­ keert boetes van 25 tot 1.000 euro.

• De ‘privacy commissie’ heet nu de gege­ vensbeschermingsautoriteit.

• Op de website aangiftecamera.be kan je gratis een aangifte voor camerabewaking indienen.

FORMAAT MAGAZINE | 27

VRAAGHET

"Wat is de patrimoniumtaks?”

Nog nooit van de patrimoniumtaks gehoord, geen idee wat dit betekent voor jouw jeugdhuis of kreeg je ooit al een brief van de Federale Overheidsdienst Financiën waar je weinig van begreep? We zetten het even op rij.

Wat is de patrimoniumtaks?

De patrimoniumtaks ook wel de taks op de vzw genoemd, is een jaarlijkse belasting die betaald moet worden als het patrimonium van je vzw hoger is dan 25.000 euro (als feitelijke vereniging moet je deze taks dus niet betalen).

We horen jullie al denken, ‘Wat is het patrimo­ nium van ons jeugdhuis? En hoeveel bedraagt het dan?’. Het patrimonium zijn alle bezittin­ gen van het jeugdhuis, dit zijn onder andere investeringen, zowel onroerende als roerende, geldbeleggingen, termijnrekeningen, opstal­ rechten, enzovoort. Er dient geen rekening gehouden te worden met zichtrekeningen en kasgelden, indien deze kunnen beschouwd worden als werkingsmiddelen die gedurende het jaar gebruikt worden voor de activiteit van het jeugdhuis. Het is de taak van het bestuur om op 1 januari het patrimonium te waarde­ ren, of met andere woorden te bekijken hoe groot jullie patrimonium is. Jullie gaan dus na wat de huidige verkoopwaarde is van de goe­ deren die zich in het vermogen van de vzw of stichting bevinden.

Wat moet er gebeuren als het patrimonium van de vzw lager is dan €25.000?

Jullie ontvangen net als elke vzw (in de loop van de maand februari) een brief van het kantoor Rechtszekerheid met onderaan een strookje. Op dit strookje vul je in dat jullie pa­ trimonium lager is dan 25.000 euro, waarna je het terugstuurt naar het kantoor Rechtszeker­ heid voor 31 maart. Op deze manier geef je aan dat jouw jeugdhuis de taks niet moet betalen.

Wat moet er gebeuren als het patrimonium van de vzw hoger is dan €25.000?

Indien jullie patrimonium hoger is dan 25.000 euro maar de taks lager is dan 500 euro dan moet er een formulier afgehaald worden op het kantoor Rechtszekerheid. Met dit formu­

28 | FORMAAT MAGAZINE

lier kan je een aangifte indienen voor de ko­ mende drie jaar. Indien het vermogen van de vzw tijdens deze drie jaar toeneemt zodat de taks meer dan 525 euro bedraagt moet men de administratie hiervan op de hoogte brengen.

Indien de taks die men verschuldigd is meer dan 500 euro bedraagt, is de vzw verplicht jaarlijks het daartoe bestemde formulier in te vullen.

De taks bedraagt 0.17% van de waarde van het geheel aan bezittingen. Het uiteindelijke be­ drag wordt naar boven afgerond.

Meer weten? formaat.be/artikel/ taks-op-de-vzwpatrimoniumtaks

RAAT Formaat wil de jeugdhuizen inspraak geven in het beleid en de strategie van haar organisatie. Daarom werd in 2015 de RaaT van Formaat opgericht.

In deze rubriek laten we een RaaTslid aan het woord om zich voor te stellen. Deze keer: Lennert TEKST: Lennert Vorsselmans

“Dag jeugdhuisfanaat, mijn naam is Lennert. Sinds 2012 ben ik vrijwilliger in jeugdhuis Malmejo, waar ik intussen zes jaar in het bestuur zit. Via het jeugd­ huis kwam ik in contact met Formaat en het grotere verhaal van het jeugdhuiswerk. Ik werd er instant verliefd op. Zo ben ik bezig aan mijn tweede termijn van twee jaar bij de RaaT, nam ik deel aan Europese studiesessies met ECYC (de European Confederation of Youth Clubs) en deed ik mijn stage als sociaal-cultu­ reel werker bij Formaat.

Escaping reality, het jeugdhuis is een plek waar je kan dromen, zonder voorwaarden.

Lennert Vorsselmans

De laatste jaren kwam ik veel in contact met jongeren. Zowel in mijn gemeente via het jeugdhuis als in Vlaanderen en Europa via Formaat. Het netwerk dat Formaat op die niveaus heeft, is cruciaal om jeugdhuizen te versterken, zeker nu corona ons voor unieke uitdagingen stelt.

Net voor Covid-19 toesloeg in Europa, zat ik in Straatsburg met ECYC. Ik volgde er een studie sessie over ‘shrinking civil space’. Ngo’s, vzw’s en andere middenveldorganisaties zien overal in Europa overheden die restricties opleggen, budgetten verminderen, fake news verspreiden en kritiek verwerpen. Het is belangrijk dat we die evolutie ook bij ons onder de loep nemen.

Jeugdhuizen werken voor en door jongeren.

Die vrijheid en onafhankelijkheid moeten we bewaren, zeker nu ze niet overal in Europa (meer) zo vanzelfsprekend zijn. Het is aan ons om de voorwaarden van het jeugdwerk na corona te bepalen en voor een sector te gaan.

Al sinds ik Formaat leerde kennen, neemt de organisa­ tie een voortrekkersrol als het gaat over innovatie in het jeugdhuiswerk. Zo merk ik de laatste jaren dat er in onze loka­ le context nog weinig sprake is van concurrentie en er meer en meer voor sa­ menwerking gekozen wordt. Jongeren voelen zich deel van de groep. Het netwerk, gecreëerd door Formaat, zorgt ervoor dat jongeren niet enkel met jongeren op lokale context kunnen verbroederen maar er ook een ‘jeugdhuismen­ taliteit’ groeit over dorpsgrenzen heen.

Als jongere van zestien stapte ik het jeugdhuis binnen. Grave metal- en rockshows, een paar goei fuifkes, daar was het jeugdhuis de plek voor. Op dat moment kon ik me niet voorstellen dat ik acht jaar lang deel zou uitmaken van de kern. Pas toen ik 18 werd, toen mijn interesse voor school verminderde, groeide mijn engage­ ment in het jeugdhuis.

De RaaT van Formaat De RaaT geeft advies aan de raad van bestuur en/of directie van Formaat. Meer concreet formuleert de RaaT adviezen over beslissingen die een invloed hebben op de ondersteuning van onze leden-jeugdhuizen en standpunten die Formaat vertolkt naar beleidsmakers.

Meer weten? formaat.be/raat

“Oei, zorgt het jeugdhuis dan voor slechte schoolresultaten?” Neen, het jeugdhuis was voor mij een plek waar ik niet aan de resulta­ ten moest denken. Gewoon hard werken, en je werd ervoor beloond. Zo heb ik in de jaren later nog veel jongeren jeugdhuizen zien binnen­ wandelen. Escaping reality, het jeugdhuis is een plek waar je kan dromen, zonder voorwaarden.

Escaping reality, dat is iets waar nu iedereen naar verlangt. We zitten opgesloten in onze eigen woonkamers en achter onze bureaus, hunkerend naar het jeugdhuis waar we samen kunnen zijn met vrienden. Toch houdt het veel jeugdhuizen niet tegen om (online) actief te blijven. Jeugdhuizen zitten vol inventieve jon­ geren. Zo startten we met Jeugdhuis Malmejo een stream op waar we samen games spelen, andere jeugdhuizen virtueel bezoeken, dj’en enzovoort. De jeugdhuizen vinden wel ma­ nieren om zichzelf aan te passen. Dat is waar we sterk in zijn. En de rest, de resultaten, die volgen wel. Jeugdhuisvrijwilligers zijn onklop­ baar!”

Meer weten? jkmalmejo.be malmejo

FORMAAT MAGAZINE | 29

BUITEN DE LIJNTJES Onder de brug van de E314 in Wilsele ligt Open Gym, een openluchtgym die bijna volledig werd gebouwd uit gerecycleerd materiaal. Iedereen kan de klok rond op de constructies trainen. Open Gym wil een sportplek zijn waar iedereen gelijk is en kan meewerken aan een open, rechtvaardige, klimaatbewuste en verbonden samenleving.

TEKST: Ken Van Roose

We zien sport als een sociaal bindmiddel Gil Op de Beeck

???

30 | FORMAAT MAGAZINE

OPEN GYM DIY-SPORTPLEK VOOR IEDEREEN

Wat was de aanleiding om met Open Gym te starten?

Gil Op de Beeck: “Vijf jaar geleden trainde ik met een groep vrienden in een leegstaande loods.

Daar gebruikten we afgedankte materialen om constructies te bouwen waar we op konden trai­ nen. Toen die loods werd gesloten, verplaatsten we ons materiaal naar een braakliggend stuk grond dat we hadden zien liggen onder de brug van de E314. Al snel merkten we dat ook andere mensen gebruikmaakten van deze plek.

Na enkele maanden kwam Mijn­ Leuven, een onderdeel van de Leuvense jeugddienst, ons op het spoor. Zij hielpen ons om onze activiteiten op een legale manier te orga­ niseren en ondersteunden ons bij het schrijven van een subsidiedossier. Voor de projectaanvraag richtten we een vzw op, wat ons de ruimte gaf om onze eigen waarden te vertalen naar een waardenvolle visie.

Wat begon met een paar sporadische trainin­ gen is intussen uitgegroeid tot een wekelijks aanbod dat onder andere bestaat uit yoga, tai chi, krachttraining, klimmen en boks. Er gaan ook geregeld evenementen door zoals Pizza’n Climbing en Open Deur.

Onze evenementen verlopen zonder inschrij­ ving vooraf: mensen kunnen altijd deelnemen.

Dit jaar startten we met een tienbeurtenkaart.

Wie de middelen heeft, betaalt daar tien euro

voor. Voor wie dat niet of moeilijk kan betalen, zoeken we een andere oplossing. Gemiddeld zijn er zo’n vijftien plaatsen per les.”

Wat vinden jullie belangrijk om na te streven?

“We zijn heel sterk bezig met duurzaamheid: al ons materiaal is gerecycleerd. We willen zo weinig mogelijk afval creëren, ook wat eten en drinken betreft. Daar organiseren we soms le­ zingen over.

Verder proberen we in te zetten op integratie. De manier waar­ op we daarin kunnen slagen, is volgens ons door samen te werken met organisaties die hetzelfde doel hebben.

Wijzelf zien Open Gym als een platform: we hebben een sportpark en promoten een cultuur van gelijkwaardigheid.

Dat delen we graag met de Leuve­ naars en met organisaties zoals buurtsport, OKAN en Roots Leuven, een project van de stad voor jongeren met een vluchtverleden.

Natuurlijk zijn sport en beweging voor ons een belangrijk middel om ook andere doelen te be­ reiken. Met Open Gym creëren we een context waar verschillende mensen elkaar leren ken­ nen. Dat is een deel van onze identiteit. Door voldoende te bewegen en bijvoorbeeld de fiets naar school of het werk te nemen, kan je spor­ tief zijn, maar voor ons is het ook een sociaal bindmiddel. Het zorgt ervoor dat verschillende groepen elkaar vinden.”

Hoe zijn jullie georganiseerd?

“We hebben een vzw opgericht omdat we groei­ den en met subsidies werkten. Dat is aan te ra­ den, want zo kunnen we ons bijvoorbeeld beter verzekeren wat betreft burgerlijke aansprake­ lijkheid.

We proberen ons zo laagdrempelig mogelijk te organiseren zodat iedereen inspraak heeft. We volgen het advies dat de sporters ons geven en organiseren vier keer per jaar een open vrijwilli­ gersvergadering. We hebben zo’n vijftien vrijwil­ ligers die verschillende verantwoordelijkheden opnemen: lesgeven, video’s maken, boekhou­ ding … Het is machtig om te zien hoe deze men­ sen groeien in waar ze goed in zijn.

We streven naar een volledig horizontale or­ ganisatie zonder hiërarchie, al is dat niet altijd evident. Er is nu eenmaal een trekker nodig.

Toch vinden we het als pioniers belangrijk om verantwoordelijkheden zo goed mogelijk te ver­ delen. Eigenaarschap is een uitdaging die veel oplevert: plezier, flexibiliteit en ervaringen waar we ongelofelijk veel van leren.”

We willen een horizontale organisatie zijn. Eigenaarschap bij de deelnemers leggen is een uitdaging, maar levert veel op Gil Op de Beeck

In 2019 koos Formaat ervoor om zijn missie en visie te verbreden. We zetten niet langer louter in op jeugdhuiswerk, maar kiezen voor een verbreding en zetten in op ‘open jeugdwerk’. Maar wat is dat ‘open jeugdwerk’ nu eigenlijk? Wat bedoelen we hier precies mee? In 2019 zochten we, samen met onze achterban en partners, naar het antwoord op deze vraag.

Wat is jullie droom voor de toekomst?

“We hebben veel dromen. Die doen ons als or­ ganisatie leven. Al zijn we wel realistisch. We willen Open Gym in Leuven laten uitgroeien tot een beweeglijke plek die gedragen blijft door verschillende krachten. We zien het nu als een plek waar je kan thuiskomen, of je nu wil spor­ ten of niet. We willen sterke banden vormen met de sociaal-culturele sector, zodat we mensen aan het bewegen krijgen en hen sterker in hun schoenen kunnen laten staan.

Dat zien we niet enkel in Leuven. Onze grote droom is om ook in andere steden Open Gyms te laten groeien en om anderen te inspireren met een onze levensstijl: duurzaam, gelijkwaardig en sportief.”

Dit interview maakt deel uit van IN FORM!: bouwstenen voor open jeugdwerk, een nieuwe publicatie van Formaat.

Meer weten? formaat.be/publicaties

Meer weten? opengym.be OpenGymLeuven

FORMAAT MAGAZINE | 31

UIT DE DOEKEN

CORONA EN WERK

“Gelukkig heeft deze periode ook kansen geboden” De afgelopen maanden schudden niet enkel het schooljaar en de jeugdhuiswerking door elkaar. Ook de arbeidsmarkt werd op z’n kop gezet.

Studentenbaantjes in het weekend of de zomer sneuvelden, vacatures voor werkzoekenden bleven uit en solliciteren moest plots via een computerscherm.

Toen de crisis net de kop opstak, vroegen we een aantal jonge ondernemers naar hun ervaringen met werken in coronatijden.

TEKST: Adriaan de Roover

Meer weten? bandwerkcounseling.com

32 | FORMAAT MAGAZINE

Philippe Van Leuven • 26 jaar • Woont in Antwerpen • Programmator in JC Bouckenborgh • Mede-eigenaar van managementkantoor BANDWERK

Philippe Van Leuven is gepassioneerd door muziek en mede-eigenaar van BANDWERK, een managementbureau dat jonge bands op weg helpt in de muziekwereld. Philippe en zijn collega Sander hebben een eige, roster met artiesten, maar ondersteunen ook externe acts en evenementen op vlak van tour- en stagemanagement, het beheer van de sociale media …

Philippe en Sander, die twee jaar aan hun bedrijfje bouwden, hadden zich de zomer van 2020 toch anders voorgesteld.

Dag Philippe, wat voor impact heeft de coronacrisis op jouw onderneming?

Philippe: “We hadden een enorm drukke festi­ valzomer gepland, maar bijna alle evenementen en shows zijn afgelast tot en met 31 augustus.

Naast een hoop annuleringen heeft de crisis ook een grote impact op de toekomstplannen van een aantal van onze artiesten. Veel van hen hadden nieuwe muziek klaarstaan die in het najaar uitgebracht zou worden, maar moeten die nu in de koelkast steken tot 2021. Maar het wordt voor nieuwe artiesten niet evident om vol­ gend jaar festivalspots te versieren: veel orga­ nisatoren schuiven hun volledige line-up van dit jaar gewoon op.”

Heb je je moeten aanpassen?

“De evenementensector zal, begrijpelijk maar helaas, als allerlaatste weer mogen opstarten.

Dat betekent dat onze onderneming nu stilstaat.

Aangezien evenementen helaas, op de laatste plaats staan om terug door te gaan, staan we even stil met onze onderneming. Normaal zou de focus nu liggen op het voorbereiden van deze zomer, maar we zijn genoodzaakt om verder vooruit te kijken naar het najaar en het voorjaar van 2021 toe te werken. Pas vanaf dan kunnen we hopelijk weer op volle sterkte draaien. Ge­

We hadden een drukke festivalzomer, maar bijna alle evenementen zijn geannuleerd Philippe Van Leuven, BANDWERK lukkig heb ik hiernaast nog een baan en is een constante inkomstenstroom niet noodzakelijk om te kunnen blijven bestaan.”

Heeft deze periode je nieuwe inzichten verschaft of kansen geboden?

“Het belangrijkste inzicht is dat onze sector zo ontzettend fragiel is. Niet alleen onze eigen ar­ tiesten, maar ook onze andere partners hebben het enorm moeilijk. Gelukkig heeft deze periode ons wel de kans geboden om in stilte aan onze nieuwe huisstijl te werken en onze website in een nieuw jasje te steken.”

Hoe zal je de draad weer oppikken als de crisis is gaan liggen?

“Hopelijk kunnen we na augustus onszelf en onze artiesten weer lustig de baan opsturen, maar ik vrees ervoor. Het zal nog even duren voordat onze sector hier volledig van hersteld zal zijn. Het enige wat we kunnen doen, is blijven gaan. De goesting is zeker nog niet verdwenen en als de dranghekken van events weer open mo­ gen, gaan we er voor honderd procent tegenaan.”

Haven voor ondernemers Bandwerk en Plankgoed werden beiden ondersteund door Haven. Haven is een coöperatie die jonge ondernemers een veilige plek biedt om te experimenteren met hun idee. Na twee jaar is het de bedoeling dat je als jongere kan doorstromen tot zelfstandig ondernemer met een eigen product op de markt of geproefd hebt van het ondernemen.

Meer weten over HAVEN? havencoop.be

Goedele Pauwelyn • 31 jaar • Woont in Muide • Zelfstandige in bijberoep • Oprichter van Plankgoed

Goedele Pauwelyn startte twee jaar geleden Plankgoed op. Onder die noemer maakt ze als zelfstandige in bijberoep houten snij- en serveerplanken. Plankgoed werkt met inheems hardhout – meestal eik, beuk, walnoot of kers – en organische olie.

“Iedere Plankgoed is uniek van vorm’, vertelt Goedele. Haar liefde voor hout en mooie objec­ ten ontstond in Italië. Daar leerde ze een hout­ bewerker kennen die allerlei moois maakte met hout van olijfbomen die gekapt waren omdat ze ziek waren.

Dag Goedele, op welke manier beïnvloedt deze crisis jouw werk?

Goedele: “Ik had allerlei nieuwe opdrachten en bestellingen voor nieuwe winkels, maar die staan nu on hold. Mensen komen niet meer naar mijn atelier en de winkels waar ik verkoop, zijn gesloten. Ik had ook eind maart een open atelier

gepland waarvoor ik veel mensen wilde uitnodi­ gen. Daar werkte ik al enkele maanden naar­ toe, maar door Covid-19 moest dat geannuleerd worden.

Ik heb nochtans niet stilgezeten. Dankzij de co­ ronacrisis heb ik eindelijk de tijd en ruimte ge­ vonden om een website te bouwen. Een plan dat ik al lang had, maar telkens weer uitstelde. Mijn lief, een fotograaf, heeft me enorm geholpen.

Met hem heb ik veel geluk gehad.”

Dus toch een stap vooruit?

“De website helpt me zeker om efficiënter te werken. Ik kan mijn product sneller en makke­ lijker bij de klant te brengen. Ik heb al heel veel fijne reacties gehad en al goed verkocht.

Verder ben ik aan het nadenken over workshops die ik wil aanbieden en andere objecten die ik wil maken. Zo ben ik aan het experimenteren met zelfgemaakte houtskool op resten hout. De tijd die er is, geeft me veel energie en ideeën. ” Hoe zal je de draad weer oppikken als de crisis is gaan liggen?

“Ik verlang ernaar om weer mensen te kunnen uitnodigen in het atelier om een nieuwe collec­ tie voor te stellen. Verder kijk ik ernaar uit om weer te kunnen reizen. Ik wil nieuwe inspiratie opdoen. Dat is een groot gemis.”

Meer weten? plankgoed.be

Ik heb eindelijk tijd gevonden om een website te bouwen voor mijn onderneming Philippe Van Leuven, BANDWERK

FORMAAT MAGAZINE | 33

UIT DE DOEKEN

FIETSMUG 2050 IN LOCKDOWN In het fietsatelier van Fietsmug 2050 kom je om je fiets te laten maken of er zelf aan te leren sleutelen.

Voor jongeren is het een laagdrempelige kennismaking met een werkomgeving, waar ze leren samenwerken, omgaan met klanten en verantwoordelijkheid opnemen. Ook daar kwam even een einde aan toen corona zijn intrede deed.

Raf van de Fietsmug blikt terug op de laatste maanden: “We begonnen het jaar krachtig. In februari startten we met de verbouwing en in­ richting van het vast atelier. Dat was nodig. De vrijwilligers lieten zien dat ze overweg konden met een zaag, boormachine, hamer en rolme­ ter. Zelfs al was er nog steeds vraag naar her­ stellingen, toch konden we het werk zo verdelen dat we klaar zouden zijn geweest tegen de lente.

Dat zou goed uitgekomen zijn, want in de lente zijn er meer fietsers en hebben we dus meer werk met herstellingen. Maar dit jaar was dat anders. Hoewel het prachtig weer was op Lin­ keroever stond de Fietsmug stil.

Meer weten? baanbrekers.be/fietsateliers-­ voor-jongeren fietsatelier2050

34 | FORMAAT MAGAZINE

We hebben gedaan wat we konden achter de schermen Raf Scholiers – Fietsmug 2050

Om de gevolgen van de lockdown minder voel­ baar te maken, konden vrijwilligers van de Fietsmug een set gereedschap lenen om thuis aan hun fiets te werken. Zelf heb ik achter de schermen gedaan wat ik kon. Nu er geen klanten waren, had ik tijd voor administratieve taken, de opvolging van vrijwilligers, voorberei­ ding van workshops…

Het was echter een opgave om deze periode niet als verloren tijd te zien. We zijn namelijk een tij­ delijk project. Dat maakt de tijd die we hebben extra kostbaar. Gelukkig zijn onze subsidie­ gevers van de burgerbegroting bereid flexibel te zijn in de doelen die ze hebben gesteld. Dat neemt onze honger en goesting om te groeien en meer jongeren aan te trekken niet weg.

Ach, ja. De eerste verjaardag van fietsmug2050 komt dichterbij, ons atelier is afgewerkt en de zon schijnt. We hebben een maand in de start­ blokken gezeten. We vliegen er snel weer in!

ONLINE SOLLICITEREN?

Zo pak je het aan!

Door de coronacrisis kan je niet meer op gesprek komen bij het bedrijf waarbij je solliciteerde. Dat betekent dus dat je via de telefoon of de computer contact zal hebben met een HRverantwoordelijke, interimbediende of je toekomstige leidinggevende. Hoe gaat dat in zijn werk en hoe bereid je jezelf voor?

TEKST: Eline Louis ILLUSTRATIE: pch.vector (Freepik)

Wil je meer tips om beter te solliciteren?

Kijk dan op de Facebookpagina van Baanbrekers of contacteer ons! baanbrekers.be baanbrekers.formaat

Voor je sollicitatiegesprek spreek je samen met de interviewer een moment en een ma­ nier af. Een old fashioned telefoongesprek, een WhatsApp videogesprek of een Zoom/Skype-­ meeting zijn de meest voorkomende manieren om het interview te doen. Jij hebt ook een zeg in deze beslissing, dus kies een kanaal waarbij je je comfortabel voelt én een tijdstip dat zeker past. Is er een videochatprogramma gekozen waarmee je nog nooit hebt gewerkt? Maak dan een paar dagen op voorhand al een account aan en test het even met een vriend(in) of familielid.

Zo kom je net voor het gesprek niet voor stres­ serende verrassingen te staan.

Kies thuis een goede plek om te zitten, zonder al te veel lawaai van huisgenoten, met een stabiele internetverbinding en – als jullie videochatten – met een effen, opgeruimde achtergrond. Plof je dus niet neer op je rommelige kamervloer. Het komt niet professioneel over als de interviewer je vuile sokken (of erger!) ziet liggen. Oortjes, een hoofdtelefoon of headset kunnen handig zijn om elkaar goed te verstaan en weinig ach­ tergrondgeluiden of echo’s te hebben.

Licht je huisgenoten in dat ze je niet mogen sto­ ren tijdens het gesprek, trek deftige kleren aan (ook een nette broek of rok, je weet nooit of je toch eens moet opstaan – en dan toon je liever niet je chill pants!) en installeer je goed op tijd.

Te laat komen, in het echt of digitaal, is nooit een goed plan bij een sollicitatie. Net zoals je bij een fysiek gesprek zou doen, zet je je gsm op stil.

Als het sollicitatiegesprek begint, moet je erop letten dat je tijdens een videochat voldoende oogcontact met de interviewer houdt. Kijk dus niet naar jezelf op het scherm, maar kijk vol­ doende in de lens. Zit ook rechtop in je stoel!

Te laat komen, in het echt of digitaal, is nooit een goed plan

Het gesprek op zich verschilt niet veel van een normaal sollicitatiegesprek: wees goed voorbe­ reid. Lees op voorhand de vacature nog eens door en bezoek de website van het bedrijf om hen te leren kennen, antwoord eerlijk maar zelfzeker en stel vragen.

Als het gesprek afgerond is, check dan zeker of het ook effectief afgesloten is. Voor je het weet zeg je per ongeluk iets dat de interviewer beter niet hoort.

Als je telefonisch (dus niet via videochat) sollici­ teert, is het vooral belangrijk dat je goed bereik hebt en in een rustige ruimte zit, zonder ach­ tergrondlawaai. Denk niet dat je ondertussen tijd hebt om snel online info op te zoeken over het bedrijf, of antwoorden op de vragen die de interviewer stelt. Bereid je dus even goed voor als anders.

FORMAAT MAGAZINE | 35

STUDIEKEUZESTRESS?!

Café Etudier helpt je verder

Sta je op het punt om een studiekeuze te maken voor volgend jaar? Dan weet je dat dat niet makkelijk is en al zeker niet nu. Toch vond JC Bouckenborgh een manier om ook in coronatijden jongeren te ondersteunen in de zoektocht naar de ideale studeerrichting.

Het Merksemse jeugdhuis maakte onder de naam Café Etudier al een pak filmpjes om jongeren te gidsen - geen platte verkooppraatjes, maar echte ervaringen.

TEKST & FOTO’S: Tabarah Njie

36 | FORMAAT MAGAZINE

Mathias (27) werkt bij SD Worx als digital marketeer en heeft met KLEIR zijn eigen kledinglabel. Ondanks een hobbelig schoolparcours gelooft hij dat je uit elke poging iets leert.

“Hallo, ik ben Mathias uit Merksem. Ik ben di­ gital marketeer bij SD Worx, een groot Belgisch bedrijf dat andere bedrijven helpt met alles dat met personeel te maken heeft. In bijberoep ben ik ook nog mede-eigenaar van KLEIR, een Ant­ werps kledinglabel. We maken truien, T-shirts en rompertjes met daarop typische Antwerpse woorden en teksten.

Mijn parcours van het zesde middelbaar naar mijn eerste job is niet helemaal vlekkeloos verlopen… Ik heb eerst twee jaar op de Univer­ siteit Antwerpen mijn broek versleten. Ik koos voor handelswetenschappen omdat een paar vrienden dat ook deden en ik zelf niet goed wist wat ik moest studeren. Uiteindelijk niet de bes­ te keuze… Na een goed gesprek thuis ben ik vervolgens journalistiek gaan studeren aan AP Hogeschool in Antwerpen. Daar werd ik veel gelukkiger van en dat zag je ook aan mijn pun­ ten. Op drie jaar tijd was mijn diploma binnen.

Omdat ik het gevoel had dat er echt toekomst inzat, ben ik daarna nog een jaar gaan verder studeren op Thomas More in Mechelen om Digi­ tal Media Manager te worden.

Na mijn stage bij SD Worx kon ik daar blijven werken. Ik werk er nu na vier jaar nog steeds. Ik heb op zich niet zo veel spijt van de keuzes die ik gemaakt heb tijdens mijn traject. Misschien eentje, en dat is dat tweede jaar op de univer­ siteit. Ik had eigenlijk al door dat dat niets voor mij was, maar ik was te koppig en ik wilde aan mezelf en mijn omgeving bewijzen dat ik het kon.

Misschien maak je niet meteen de juiste keuze maar ook daar leer je van bij Mathias

Mijn grootste tip: denk goed na over wat je zélf wil en ga daarop af! Misschien maak je in het begin niet de juiste keuze, maar daar leer je ook weer van bij en dan kan je misschien wel de juiste keuze maken. Ik wens jullie heel veel suc­ ces met het maken van die keuze en ook jullie verdere studies. Salut!”

Esohe (21) is een jongedame die zichzelf voorstelt als “rechtenstudent by day, poet by night”. Eerder dit jaar kreeg ze van de Deurnese cultuurraad nog een prijs als beloftevol talent.

“Hey! Mijn naam is Esohe, ik ben spoken word-dichteres en studeer rechten. Ik heb in het middelbaar Latijn-wetenschappen gestu­ deerd. Omdat ik supergeïnteresseerd was in het Romeinse recht wist ik eigenlijk al op jonge leeftijd dat ik advocate wilde worden.

Café Etudier is een studiecampagne die deel uitmaakt van het vierjarig project Bobo Boost Your Life van JC Bouckenborgh in Merksem. Met dat project wil het jeugdhuis jongeren versterken in verschillende aspecten van hun leven en hen ruimte geven om te ontdekken wat ze graag doen.

Het project zal zich de komende vier jaar ontplooien. Iets om in de gaten te houden.

Tegelijk had ik ook een grote passie: schrijven.

Poëzie in het bijzonder. Ik wist eerst niet dat daar een markt voor was of dat je daar zelfs maar iets mee kon doen. Pas toen ik op school een workshop kreeg van Yannick Moyson gingen de deuren naar de poëziewereld open voor mij.

Nu combineer ik beiden: ik ben student by day en poet by night! Overdag wil ik als advocate in een rechtszaal kunnen pleiten. ’s Avonds wil ik op een podium kunnen kruipen met mijn poëzie.

Dat is mijn doel. Ik denk dat dat écht doenbaar is.

Overdag wil ik in een rechtszaal pleiten. ’s Avonds wil ik op een podium kruipen Esohe

Als je een specifiek droomberoep hebt waarvoor je een diploma nodig hebt zoals advocate, dok­ ter, ingenieur… probeer daar dan voor te gaan.

Máár dat mag niet betekenen dat je daardoor je passie of hobby aan de kant moet schuiven.

Waarom zou je ze niet combineren, als dat kan?

Dat is het mooiste dat er is. Succes!”

Benieuwd naar meer inspirerende verhalen? Er staan inmiddels negentien filmpjes online! bouckenborgh.be/cafe-etudier

FORMAAT MAGAZINE | 37

38 | FORMAAT RADARMAGAZINE Malle

AGENDA

CHECK OOK FORMAAT.BE/VORMING

BEROEPSKRACHTEN ONLINE INTERVISIE DOORLOPEND! Beroepskrachten met interesse kunnen mailen naar vorming@formaat.be VORMING ARTISTIEKE INTERVENTIES (VOORBEREIDING RADAR HANENBOS) 2-3 JULI 2020 Hanenbos, Dworp INSPIRATIEDAG ARTISTIEKE EXPRESSIE

16 JULI 2020 Stormkop, Antwerpen

INTERVISIE ONTHAALBELEID 11 AUGUSTUS 2020 De Cinema, Aalst BASISOPLEIDING VOOR BEROEPSKRACHTEN: OPEN JEUGDWERK ART UNITED: THE FOLLOW UP 3 SEPTEMBER 2020

14-15 OKTOBER 2020

Jeugdherberg De Blauwput, Leuven

S.M.A.K., Gent

HAVEN COACHCLUB 17 SEPTEMBER 2020 Locatie nog te bepalen NETWERK COÖRDINATOREN (1) 6 OKTOBER 2020

Locatie nog te bepalen

NETWERK COÖRDINATOREN (2) 3 DECEMBER 2020 Locatie nog te bepalen BASISOPLEIDING VOOR BEROEPSKRACHTEN: OPEN JEUGDWERK 2-3 DECEMBER 2020 Verloren Bos, Lokeren DAG VAN DE BEROEPSKRACHT 10 DECEMBER 2020 Locatie nog te bepalen

VRIJWILLIGERS RADAR MALLE 9-11 OKTOBER 2020 ANIMATORCURSUS

Vormingscentrum Oostmalle, Malle

1-6 NOVEMBER 2020 (HERFSTVAKANTIE) Gekkoo, Brecht

RADAR DWORP 13-15 NOVEMBER 2020

Vormingscentrum Destelheide, Beersel

INSTRUCTEURSCURSUS 25-27 SEPTEMBER, 9-11 OKTOBER, 13-15 NOVEMBER (DRIE WEEKENDS) Locatie nog te bepalen EQUIPE. (VERSTERK JE MERK, ZAKELIJK BEHEER & VOORZITTERS) AVOND 1: 26 TOT 29 OKTOBER AVOND 2: 16 TOT 19 NOVEMBER AVOND 3: 30 NOV TOT 3 DECEMBER Antwerpen, Gent, Brugge Houd ons vormingsaanbod in de gaten op formaat.be/vorming voor updates!

FORMAAT MAGAZINE | 39

24 UUR

Hey! Ik ben Keltoum, 28 jaar en sinds een jaar jeugdwerker bij Formaat. Samen met mijn collega’s voorzie ik het aanbod voor de tieneren jongerenwerking in jeugdhuis Nieuw Gent.

Daarnaast doe ik ook de meisjeswerking.

In mijn vrije tijd zijn twee zaken belangrijk voor mij: chillen en eten. Het liefst doe ik dat met mijn vrienden. Ik ga graag op reis. Daar zoek ik meestal de natuur en vooral de zee op. Die brengt me tot rust, maar zet me ook aan tot actie. Dan zwem ik zover ik kan. Ik houd ook van andere sporten zoals longboarden, fietsen en basketbal. Van kinds af aan game ik en ben ik gebeten door anime. Je kan me jaarlijks terugvinden in cosplay op FACTS. Mijn levens­ motto? Chill en geniet van de kleine dingen in het leven!

10:30

Als eerste check ik mijn mails en drink ik een koffietje. Koffie geeft toch altijd die extra boost. Daarna check ik de planning voor vandaag en de komende dagen.

11:30

Teamvergadering met mijn collega’s van jeugdhuis Nieuw Gent. Het is leuk om elkaar weer te zien, ook al is het online. We vertellen elkaar hoe het met ons gaat en ma­ ken afspraken over het online aanbod en de praktische zaken in deze quarantaine.

12:00

Elke woensdag delen we via social media een challenge, een filmpje waarin ik de jongeren een opdracht geef. Deze week daag ik hen uit om een tekening te maken over zichzelf, maar ze mogen er zelf niet opstaan!

Ze mogen dus hun hobby’s tekenen, hun inte­ resses... De winnaar krijgt een cinematicket van Kinepolis. Dat stuur ik per post naar de gelukkige.

13:05

De live yogales van collega Katrien is net gestart. Zo leuk en ontspannend!

Het geeft me weer energie om verder aan de slag te gaan. #helemaalzen

13:30

Tijd voor het volgende online overleg. Sommige maatschappelijke verschil­ len vragen tijdens deze coronatijden nog meer aandacht. Zo beschikken niet alle jongeren over een laptop om voor school te werken. De informatie die we verzamelen, zetten we om in acties. Niet alleen nu, maar ook als het virus weer weg is.

15:30

Ik chill wat online met de meisjes van het jeugdhuis. We hebben een groepje op Instagram en WhatsApp waarin we grappige memes sturen en over van alles en nog wat babbelen. Ik kan lezen dat de meisjes hun schooltaken serieus nemen, dat is goed.

17:15

Even tijd voor beweging en ont-

spanning!

19:00

Ik woon de online coaching van Shedidit bij. Met tien vrouwen op Zoom, heel gezellig! Het thema van de sessie is ‘Flip the switch: the success of hardship’. Superinte­ ressant!

20:30

Als laatste activiteit van de dag doe ik een gamesessie met de jongeren. We spelen tegen elkaar of in team. Wie wil, kan online aanpikken.

40 | FORMAAT MAGAZINE

Benieuwd naar Jeugdhuis Nieuw Gent?

Keltoum Van Formaat jeugdhuisnieuwgent

10:30

11:30

12:00

13:05

13:30

15:30

17:15

19:00

20:30 FORMAAT MAGAZINE | 41

PRIKBORD

LAPTOPS VOOR JONGEREN

BEVRAGING FINANCIËLE IMPACT CORONACRISIS Formaat brengt de economische impact van de coronacri­ sis in kaart. Dat is belangrijk om de juiste ondersteuning te kunnen bieden, om op een goeie manier jullie belangen te behartigen, om – versterkt door cijfers – aan beleidsbe­ ïnvloeding te kunnen doen, enzovoort. We doen dat via een survey bij al onze leden. De ingevulde vragenlijst is boven­ dien een handig instrument om de impact op je eigen wer­ king helder te maken.

Help je eigen werking én de volledige sector door deze be­ vraging in te vullen. formaat.be/nieuws/bevraging-financiele-impact-coronacrisis

Niet alle jongeren hebben thuis een computer ter beschik­ king. Een eigen computer thuis is in deze coronatijden on­ ontbeerlijk. Het is de levenslijn voor jongeren om les online te kunnen volgen, te kunnen solliciteren en online ontspan­ ning en sociale contacten te vinden. Baanbrekers schonk samen met het Corona Steunfonds laptops aan zeven jon­ geren. baanbrekers.be

KUNSTENDAG VOOR KINDEREN Doet jouw organisatie mee?

Kunstendag voor Kinderen is een evenement van de Vlaamse overheid dat wordt georganiseerd door het De­ partement Cultuur, Jeugd en Media. Het initiatief wil het draagvlak voor de kunsten verbreden door in te zetten op kinderen als nieuw publiek.

Het opzet is eenvoudig: kunst- en cultuurhuizen bieden op die dag activiteiten aan die kinderen tot 12 jaar (en hun fa­ milie) confronteren met kunst en/of met kunstenaars. Het Departement Cultuur, Jeugd en Media zorgt voor een pro­ motiecampagne. Het verstuurt promomateriaal naar alle organisaties die meewerken.

Om te mogen meedoen, moeten de activiteiten van de deel­ nemende organisaties aan enkele voorwaarden voldoen. kunstendagvoorkinderen.be

42 | FORMAAT MAGAZINE

Formaatvzw Hadden we al gezegd dat jeugdhuizen en open jeugdwerkingen sterk (online) bezig zijn in deze crisistijden? #ilovemyonlinejeugdhuis Portretten van @safespace2060, @jctengoudberge & @nerdlab9000. #jeugdhuis #jeugdhuizen #jeugdwerk #openjeugdwerk

Formaatvzw Goed nieuws: groen licht voor jeugd­ huizen deze zomer! We zijn zeer blij dat de vele oproepen om meer rekening te houden met kinderen en jongeren werden gehoord. Ook jeugdhuizen zullen deze zomer onder een aantal voorwaarden mogen heropstarten. #jeugdhuis #jeugdhuizen #jeugdwerk #openjeugdwerk

Formaatvzw Luister naar kinderen en jongeren.

Kinderen en jongeren vragen om gehoord te worden in deze tijden. De Vlaamse Jeugdraad en Formaat creëren ruimte om hun stem te horen, te verspreiden en te versterken. Beleidsmakers, neem het perspectief van alle jongeren mee in jullie acties, plannen, maatregelen … Nu, met betrekking tot de exitstrategie, en in de toekomst, bij alles wat wordt beslist. #formaat #vlaamsejeugdraad #corona #jeugdhuizen #coronavirus

BLIJF IN UW KOT Om #blijfinuwkot en #ilovemyonlinejeugd­ huis kracht bij te zetten, haalde Formaat een game uit de oude doos. De blijfinuwkotgame kreeg een kleine corona-makeover. Jeugd­ huizen kunnen het tegen elkaar opnemen door met hun polonaise elkaars highscores te verbreken. Spoiler alert: polonaises zijn in deze tijden absoluut verboden uiteraard. blijfinuwkot.formaat.be

FORMAAT MAGAZINE | 43

VOLG FORMAAT VZW OP

WWW.FORMAAT.BE