Het Formaatste Nieuws 2020

JAARVERSLAG FORMAAT 2020

HET F ORMA ATSTE NIEUW S Met een waaier aan vormingen ondersteunt Formaat jaarlijks honderden vrijwilligers en beroeps­krachten in het open jeugdwerk. Ook in 2020.

“Het jaar van de reservaties.”

Jeugdwerker Brahim vertelt.

Digitale publicatie artistieke expressie

8

11

11

EEN NIEUWE BELEIDSNOTA VOOR DE PERIODE 2022-2025

ECONOMISCHE IMPACT VAN DE LOCKDOWN OP HET OPEN JEUGDWERK De sluiting van de jeugdhuizen en andere open jeugdwerkinitiatieven op 14 maart was voor Formaat een reden om ad hoc een werkgroep ‘economische impact’ op te starten. Die werkgroep onderzocht de impact van de lockdown op de financiën van het jeugdwerk. Daarnaast nam ze initiatieven om de vaste kosten voor jongereninitiatieven in 2020 te verlagen.

Enkele resultaten van de werkgroep • Formaat kon bij haar huisverzekeraar IC-verzekeringen (en AG-Insurance) tot tweemaal toe een korting krijgen op de jaarlijkse premie voor burgerlijke aansprakelijkheid. Daardoor betaalden jeugdhuizen die bij IC verzekerd zijn 34% minder.

Eind 2020 diende Formaat een beleidsnota in bij de Vlaamse overheid voor de periode 20222025. Een verhaal waar we het voorbije jaar stevig aan werkten. In het maakproces van de beleidsnota besteden we steeds veel aandacht aan het betrekken van onze brede groep stakeholders: jongeren uit jeugdhuizen en andere open jeugdwerkinitiatieven, personeel, bestuurders en vrijwilligers van Formaat en ambtenaren uit lokale besturen.

• Met Sabam werd overeengekomen dat er geen voorschotfacturen zouden komen en dat de jaarfactuur pas in september – later dan gewoonlijk – zou volgen.

Daardoor hadden jeugdhuizen meer tijd om extra geld te vinden. Uiteindelijk liet Sabam ook nog twee maanden auteursrechten vallen, waarvoor je als jeugdhuis geen aanvraag moest doen.

• Het online administratie- en boekhoudprogramma Assist werd aangepast.

• Het vormingstraject Equipe werd bijgestuurd.

• Formaat ontwikkelde tools om barwinsten of -verliezen beter in kaart te brengen.

Onze beleidsnota vertrekt vanuit de nieuwe missie en visie van Formaat. De verbreding naar open jeugdwerk is dan ook het startpunt geweest van het participatieproces.

4

Corona zorgde er vrij snel voor dat we onze oorspronkelijke procesplanning zoveel als mogelijk hebben omgezet naar een digitale variant. Het voordeel dat digitaal werken heeft opgeleverd, is dat sommige mensen digitaal soms makkelijker te bereiken en betrekken zijn dan wanneer we het fysiek zouden organiseren.

Uitdagingen

Vanuit online bevragingen bij de verschillende stakeholders kwamen 40 uitdagingen voor Formaat naar voor. Bijvoorbeeld: Hoe kan Formaat zijn nieuwe missie en ‘open jeugdwerk’ vertalen in concrete

producten? Hoe kan Formaat verschillende doelgroepen zo goed mogelijk betrekken bij besluitvorming? Hoe kan Formaat zijn diversiteitsbeleid uitwerken op alle niveaus (aanbod, personeelsbeleid, vrijwilligersbeleid, standpunten …)? Hoe kan Formaat verder inzetten op beeldvorming over de sector? Enzoverder.

Deze uitdagingen vormden het vertrekpunt van het proces. Rond deze uitdagingen organiseerden we verschillende focusgroepen en salon­ babbels in jeugdhuizen wat ons in staat stelde om de krachtlijnen voor de toekomst uit te zetten.

5

BAANBREKERS BEGELEIDT JONGEREN RICHTING EEN DUURZAME JOB OF OPLEIDING Baanbrekers begeleidt Antwerpse jongeren op hun eigen tempo richting een duurzame job of opleiding. Op verschillende wijzen krijgen de jongeren handvatten aangereikt om hun talenten scherp te stellen en ze te ontplooien. Daarbij wordt steeds gefocust op het positieve en de eigenheid van elke jongere.

Van ontdekken wie je bent en waar je goed in bent, tot het ondertekenen van een contract of het halen van een diploma, Baanbrekers ondersteunt bij elke stap.

Baanbrekers bleef bereikbaar

FORMAAT ZET IN OP BUITENRUIMTE MET MULTIPLEK Multiplek is de jaarlijkse projectomroep waarmee Formaat leden vraagt om hun werking te verbreden en de infrastructuur van hun organisatie flink onder handen te nemen. In 2020 zette Formaat in op het thema ‘buitenruimte’.

Buitenruimte is een belangrijk thema voor jongeren en hun werkingen. Door buiten de vier muren een werking uit te bouwen creëer je meer zichtbaarheid, kan je contact

leggen met de buurt en wordt een plek extra aantrekkelijk voor jongeren.

Impact

Maar liefst 86 leden schreven een dossier en meldden zich tijdig aan. Intussen ontvingen de eerste 65 deelnemers hun meubilair, ondanks een vertraging in de planning – het Jongerenatelier en Sociaal Atelier Leuven, die voor de productie van de meubels

zorgden, moesten verplicht de deuren sluiten tijdens de eerste coronagolf. De overige 18 initiatieven ontvangen de buitenmeubels in maart 2021.

In november werden alle zaden en bloembollen geleverd.

Jeugdhuizen werden alvast aangemoedigd de bollen in de grond te steken zodat die in het voorjaar 2021 zeker uitkomen.

5

Toen de fysieke deuren in maart overal dicht gingen, stroomden de vragen bij Baanbrekers via de digitale weg binnen.

Jongeren waren ongerust, verloren hun job, zaten vast, waren alleen, vonden hun weg niet meer, enzovoort. Op straat zagen we maar weinig mensen, maar via digitale kanalen kwamen er vele signalen op ons af.

Het was zoeken voor iedereen op dat moment, we moesten snel schakelen en onze manier van werken in een nieuwe vorm gieten. Als team werden we digitaal veel bereikbaarder en hebben we sterk ingezet op het verdelen van correcte informatie aan jongeren. Bovendien hebben we regelmatig signalen gestuurd naar het beleid en de betrokken taskforce om aan te tonen wat er aan de hand was en vooral; waar de noden lagen.

7

2 | NIEUWS

EDITIE 2020 H E T F O R M A A T S T E N I E U W S

FORMAAT EN DE JEUGDHUIZEN IN DE PERS IN 2020 Jeugdhuis Malmejo blijft open… via livestreams: “Dit hadden we al veel eerder moeten doen”

V O O R W O O R D

We zijn ondertussen al enkele weken verder in het nieuwe jaar. Zoals velen onder jullie heb ook ik te tijd genomen om te reflecteren over oud en nieuw. Over wat ik het liefst achterlaat in 2020 en wat ik graag meeneem naar 2021. Het is iets dat de meesten onder ons onbewust doen. Een mentaal of fysiek lijstje maken vol positieve ervaringen aan de ene kant en negatieve ervaringen aan de andere kant. Een soort van optelsom van gebeurtenissen om uiteindelijk te beslissen of 2020 nu wel een goed jaar was en of de kans groot is dat 2021 het zal overtreffen.

Uiteindelijk is dat wat we allemaal hopen. We hopen dat morgen beter is dan gisteren en we hopen dat 2021 beter wordt dan de rollercoaster die 2020 was. Voor onze familieleden, vrienden, collega’s en voor onszelf. We hopen dat we allemaal wat meer vrij mogen zijn. Meer met elkaar mogen zijn. Meer mogen delen. Meer mogen genieten. Meer mogen leven.

We hopen dat we in 2021 minder moeten afstaan en vooral minder verliezen. Dat alle mensen die we liefhebben er ook in 2021 mogen zijn. In goede gezondheid. Mentaal én fysiek.

Kortom, we hopen dat we deze crisis samen overwinnen zodat we meer ademruimte hebben en terug naar adem kunnen happen.

Alleen weten we nooit met zekerheid of het nieuwe jaar beter zal zijn. Veel kinderen en jongeren hebben een enorm zwaar jaar achter de rug. Thuis, op school, mentaal en fysiek. Ook onze jeugdwerkers hebben het afgelopen jaar veel bergen verzet voor een groep kinderen en jongeren die moe gestreden zijn.

Het liefst zou ik jullie willen beloven dat 2021 wel degelijk beter zal zijn. Dat we na de vaccinaties niemand zullen verliezen en dat vooral onze kinderen en jongeren in die tussentijd zichzelf niet verliezen. Dat we het virus iets beter begrijpen en we vanuit het jeugdwerk op zoek blijven gaan naar een alternatief aanbod om géén afstand te nemen van onze jeugd. Het liefst zou ik jullie willen beloven dat we in 2021 vol moed, samen op zoek gaan naar oplossingen om de fouten uit 2020 niet te herhalen.

Alleen kan ik dat niet beloven en weet ik in alle eerlijkheid niet wat ons te wachten staat. Wie of wat we al dan niet verliezen en hoeveel ademruimte en energie er nog zal zijn. Wat ik wél weet is dat we allemaal nood hebben aan hoop. Om niet stil te staan, maar om in beweging te blijven. Om ergens naartoe te kunnen werken en elkaar een perspectief te bieden.

En het is die hoop waar ik graag aan wil vasthouden, samen met jullie. Voor de jeugd, de samenleving en onszelf. Het is moeilijk om van een zonnige dag te genieten als deze overschaduwd wordt door grijze wolken, maar weet dat achter al die wolken, de zon wel nog steeds schijnt.

Laat ons samen die gedachte vasthouden.

Yasmien Naciri Voorzitter Formaat vzw

Colofon Het Formaatste Nieuws, EDITIE 2020 Uitgave van Formaat vzw De Wittestraat 2, 2600 Berchem (T) 03 226 40 83 – (E) info@formaat.be – (W) www.formaat.be V.U.: Kara Eestermans – p/a De Wittestraat 2, 2600 Berchem REDACTIE: Nick Beerens, Ilja Bracke, Hanneke Claessen, Roxanne Cox, Eva Daniels, Adriaan de Roover, Inge de Wolf, Magaly Dezutter, Hans Dockx, Kamal El Hajjouti, Brahim El Mansouri, Sean Hendrickx, Joke Hüwels, Jakob Janssen, Sineray Karaca, Willem Magits, Jos Meers, Stef Moens, Yamien Naciri, Elmo Peeters, Thomas Petit, Lisa Staelens, Maarten Tytgat, Thomas Vancoppenolle, Katrien Van de Mosselaer, Bram Vandersmissen, Tom Van Slooten, Lena Verstraete, Valerie Vonck EINDREDACTIE: Jasper Van Loy, Joke Hüwels, Adriaan de Roover VORMGEVING: Pepijn Haghebaert DRUK: EPO – Lange Pastoorstraat 25, 2600 Berchem

In coronatijden moeten jeugdhuizen creatief zijn. Malmejo, dat zowel een fuif als een muziekquiz in het water zag vallen, houdt het jeugdhuis virtueel open met livestreams vol muziek, gesprekken, uitdagingen en andere fratsen. “Grappig hoe corona de creativiteit in de hand kan werken, we hadden dit eigenlijk al veel eerder moeten doen.”

Het Laatste nieuws, 15 maart 2020

Jeugdhuis Brieljant organiseert onlinequiz Jeugdhuis Brieljant in Deinze organiseert op 25 maart een onlinequiz voor de jongeren. “Als de jeugd niet naar het jeugdhuis kan komen, dan brengen we het jeugdhuis naar hen thuis”, zegt Nicolas Duchatelet van Brieljant.

“Het is niet omdat we niet open zijn, dat we niets kunnen doen.”

Het Laatste Nieuws, 18 maart 2020

Schepen Jinnih Beels en Formaat delen knutselpakketten uit aan jongeren Linkeroever Schepen van Jeugd en Onderwijs Jinnih Beels (sp.a) deelde deze week knutselpakketten uit in de wijk Europark op Linkeroever. Dat deed ze samen met Formaat vzw. “In deze wijk vol jong talent leeft helaas meer dan vijftig procent van de gezinnen onder de armoedegrens”, zegt Beels. “Niet iedereen heeft er toegang tot internet, een laptop of iPad.” In overleg met das Kunst ontstond het idee om een alternatief te voorzien voor de jeugd­ huizen die voorlopig gesloten zijn.

Het Laatste Nieuws, 20 april 2020

Jeugdhuis JooW en Studio Roosenberg zamelen laptops in Om deze periode leefbaar te maken voor iedereen sloegen Jeugdhuis JooW en Studio Roosenberg de handen in elkaar. Samen startten zij met het project #JeugdVoorJeugd. Jongeren kunnen hierbij terecht om tijdens de lockdown een laptop te lenen.

Het Laatste Nieuws, 28 april 2020

‘Als jongeren zich veilig voelen, ontsporen ze niet’ Ook de deuren van de jeugdhuizen zijn voorlopig dicht. Maar ze blijven niet bij de pakken zitten: meer dan honderd centra verspreid over Vlaanderen organiseren zich creatief op het web, onder de noemer #ilovemyonlinejeugdhuis.

De Morgen, 28 april 2020

Lodejo stelt stikmachines ter beschikking We zelf een mondmasker wil maken maar geen naaimachine heeft, kan die lenen bij jeugdhuis Lodejo in Lochristi, waar er zes op gebruikers staan te wachten. “We streven ernaar om de toestellen door zo veel mogelijk mensen te laten gebruiken”, zegt jeugdcoördinator Hannes Matthys

zo ambassadeurs worden voor hun eigen omgeving”, zegt initiatiefnemer Hassan Al Hilou.

“We hebben gemerkt dat er een grote kloof is tussen de communicatie van de overheid en de leefwereld van de jongeren in onze diverse maatschappij”, zegt Al Hilou. “Jongeren worden te weinig betrokken. Zij voelen aan dat er niet of weinig naar hun mening geluisterd wordt.”

Het Nieuwsblad, 22 oktober 2020

van Lodejo. “Zelf maken we geen maskers, maar ervoor zorgen dat iedereen toegang heeft tot de middelen om maskers te maken, is minstens even belangrijk.”

Het Nieuwsblad, 6 mei 2020

“Liever eerst goed plan dan halsoverkop te openen” Jeugdhuizen draaien dan wel hoofdzakelijk op vrijwilligers, ook bij hen heeft de crisis er zwaar ingehakt. Van de acht jeugdhuizen in Groot-Kortrijk zijn er op dit moment, ondanks het positieve advies van de Nationale Veiligheidsraad, nog maar twee open.

De extra kosten, nodig om aan alle maatregelen te voldoen, wegen zwaar door. “Er komt een extra premie”, belooft de schepen van Jeugd in Kortrijk.

Krant van West-Vlaanderen, 19 juni 2020

Minister Dalle op bezoek in Den Eglantier Jeugdcentra kunnen sinds deze week opnieuw de deuren openen. En voor de jongeren die vaak te vinden zijn in en rond jeugdhuis Den Eglantier is dat geen dag te vroeg. Vlaams minister van Jeugd Benjamin Dalle en Antwerps schepen van Jeugd Jinnih Beels brachten een bezoek. “Naar deze week hebben onze jongeren echt uitgekeken”, zegt Redouan ‘Patje’, jeugdwerker in Den Eglantier. “Elke week vroegen ze mij of ze terug mochten komen.

Nu kan ik hen eindelijk zeggen dat ze weer welkom zijn in hun jeugdhuis.”

Gazet van Antwerpen, 11 juni 2020

Eerste feministische jeugdhuis opent in Gent: “Jongens zijn ook welkom maar het mogen geen macho’s zijn” In Gent is het nieuwe feministische jeugdhuis “Girls go Boom” geopend.

Het is een plek voor meisjes en jonge vrouwen die elders niet altijd zichzelf kunnen zijn. Het jeugdhuis organiseerde al langer activiteiten en nu is er ook de erkenning van de stad. Er is een muziekruimte en er worden workshops georganiseerd.

VRT NWS, 20 juli 2020

“Jongeren worden coronacommissaris voor eigen omgeving en helpen zo kloof te dichten” In jeugdhuis ROJM in Mechelen vond woensdag voor het eerst de hackathon #StaySafeMechelen over het coronavirus plaats. Jongeren gingen er onder meer in debat over de coronamaatregelen. “Het is de bedoeling dat jongeren er meer over leren en

Jeugdjournaal in strijd tegen eenzaamheid De jeugddienst in Bredene pakt voortaan uit met een wekelijks jeugdjournaal. Ze bouwden een eigen studio en zoeken jongeren om mee te werken.

Vanuit het Bredense jeugdhuis in de Kerkstraat wil men jongeren bereiken met een gameruimte, studeerplek en polyvalente zaal.

De Standaard, 24 oktober 2020

Nieuw jeugdhuis voor meisjes in SintAmandsberg Vzw Poskuder is sinds jaar en dag een jeugdhuis voor jongeren, óók jongens, maar lanceerde dit schooljaar een werking die helemaal rond girlpower draait. “We willen meisjes meer zelfvertrouwen geven”, zegt Betül Koç.

“Dat is nodig, zeker in deze coronatijden waarin het isolement alleen maar toeneemt.” Van een klassiek jeugdhuis is geen sprake. In de ruimte staat geen bar centraal. Pintjes en sigaretten zijn zelfs niet toegelaten. De club zal ook seksuele voorlichting geven. “In de Turkse gemeenschap wordt daar maar weinig over gesproken”, zegt Koç. “Dat taboe willen we doorbreken.”

Het Nieuwsblad, 12 oktober 2020

“We proberen bruggen te bouwen” Via hun vernieuwde werking wil vzw Krak in Avelgem nieuwe doelgroepen aanspreken. Het jeugdhuis wil onder meer jongeren met een beperking, jongeren uit moeilijke thuissituaties en jongeren met een migratie-achtergrond actiever betrekken. “In het verleden deden we al acties”, vertelt projectmedewerker Freek. “Zo organiseerden we al ontmoetingsmomenten met vluchtelingen woonachtig in Avelgem."

Krant van West-Vlaanderen, 13 november

2020

Jongeren JC Ten Goudberge ontwikkelen eigen kaartspel

JC Ten Goudberge in Wevelgem is gesloten, maar dat belet de jongeren niet om bezig te blijven. Zo ontwikkelde een tiental jonge gasten een eigen kaartspel met opdrachten die je het gevoel geven dat je in het jeugdhuis zit. “Het biedt een leuke mix tussen doe-opdrachten, improvisatie en uitdagingen”, zegt Hanne. “Tijdens het spel worden spelers gestimuleerd om hun spelervaringen te delen met anderen, zoals je aan de jeugdhuistoog je zotte verhalen zou vertellen aan wie het horen wil.”

Het Nieuwsblad, 11 december 2020

NIEUWS | 3

H E T F O R M A A T S T E N I E U W S EDITIE 2020

DE IMPACT VAN HET CORONAVIRUS OP FORMAAT EN ZIJN MEDEWERKERS In de week van 9 maart 2020 gingen in de wandelgangen op kantoor de eerste stemmen op dat ons land een maand in lockdown zou gaan. Er was veel onzekerheid. Zouden geplande vormingen en evenementen nog mogen doorgaan?

Zouden er nog jeugdhuisbezoeken kunnen plaatsvinden?

Op het einde van die week besliste de directie – in lijn met het advies van de Vlaamse overheid, Sociare en De Ambrassade – om onze eigen eerstelijnswerkingen te sluiten tot 31 maart en zoveel mogelijk van thuis uit te werken. In de week van 16 maart 2020 werkten we allemaal van thuis, met het idee dat dit een drietal weken zou duren. Little did we know…

Online online online

Van de ene op de andere week ging teamoverleg online door. Gelukkig waren we nét met Microsoft Teams aan de slag gegaan, waardoor onze Formaatteams digitaal contact konden houden via chat en videocalls.

Toen duidelijk werd dat corona geen kwestie van drie weken zou worden, gingen we aan de slag met de organisatie van een online vormingsaanbod. Onze jeugdhuizen deden hun

Uitkijken naar betere tijden

best om online contact te houden met hun jongeren.

Formaat bleef ondertussen aanwerven en dus verliepen de sollicitatieprocedures ook online. Normaal gezien organiseert Formaat vier keer per jaar een Grote Markt, een personeelsdag met alle Formaatmedewerkers. Omdat er ook geen Grote Markt kon plaatsvinden en heel wat collega’s het contact met elkaar in de wandelgangen misten, organiseerden we online personeelsmomenten, ontstond een online ‘koffiehoek’ en nam een collega al eens het initiatief voor een afterworkdrink. Alles online. Tot je geen scherm meer kon zien.

Personeelsbevraging

In mei 2020, na 2,5 maanden van afstandswerken, organiseerden we een personeelsbevraging om onze situatie onder de loep te nemen en te ontdekken welke tips, tools en werkprocessen ons hielpen in die periode van thuiswerken. De teamleiders en leidinggevenden voerden één-op-één gesprekken met hun medewerkers om een terugblik te doen maar ook om vooruit te kijken en te polsen hoe het met iedereen ging. Enkele vraag-

stukken kwamen in deze gesprekken naar boven. Eén: hoe pakken we dat thuiswerken goed aan? Twee: hoe beperken we de online vergaderdruk en hoe vergaderen we efficiënt? Drie: hoe behouden we het evenwicht tussen thuiswerk en de zorg voor gezin, aandacht voor vrije tijd en ontspanning?

Meer aandacht voor welzijn en verbondenheid

Heel wat collega’s verloren al wel eens de moed door te weinig ‘echt’ contact met hun doelgroep of raakten vermoeid door de combinatie tussen werk en privé, wat zich nu plots allemaal thuis afspeelde. Daarom ontwikkelden we een interne toolbox over focus en veerkracht met allerlei tips en tools rond thuiswerken, focus

vinden en zelfzorg. We probeerden op verschillende manieren de verbinding met elkaar te blijven vinden, al was dat niet altijd gemakkelijk. Door de impact van corona hebben we veel aandacht besteed aan het (mentaal) welzijn van Formaatmedewerkers.

Dat willen we vasthouden.

Online leren

In juni 2020 heeft Formaat een experiment rond online leren opgestart door in zee te gaan met het online leerplatform GoodHabitz. Alle Formaatmedewerkers kregen toegang tot het platform om zich te informeren en om bij te leren over work-lifebalans, hoe je eigen werk te beheren en over persoonlijke ontwikkeling.

Onze eigen jeugdwerkers ontdekten heel wat mogelijkheden om online contact te houden met de doelgroep, zoals whatsappgroepen, online huiswerkbegeleiding, challenges en sessies, maar waarderen door deze periode des te meer het sociaal contact met kinderen en jongeren en het on the field zijn. Een jeugdwerker zit niet in zijn of haar habitat als hij of zij van thuis uit werkt.

Onze ondersteuners op de tweede lijn hebben ontdekt dat online-overleg efficiënt kan zijn: je bespaart niet alleen verplaatsingen en tijd, maar je collega’s zijn vaak ook beter voorbereid.

We hebben veel bijgeleerd rond samen­werken op afstand, maar we missen het reallifecontact met onze leden enorm. We willen face-to-face coachen, gesprekken voeren, vormingen geven en events organiseren waar we onze leden bij elkaar kunnen zien! Daarvoor doen we deze job en dat hebben we gemist.

BELEIDSBEÏNVLOEDING EN DRAAIBOEK VOOR BELANGENBEHARTIGING DE HEROPSTART IN DE ZOMER IN KADER VAN CORONA Toen in maart 2020 de eerste coronamaatregelen werden getroffen, schakelden Formaat en andere jeugdwerkorganisaties meteen een versnelling hoger om de belangen van kinderen en jongeren te verdedigen. Dat proces werd gecoördineerd door De Ambrassade – de ondersteunings- en netwerkorganisatie van het jeugdwerk en dé schakel tussen het Vlaamse en Brusselse jeugdwerk en de beleidsmakers op Vlaams, federaal en Europees niveau.

Formaat was en is nog steeds aanwezig in de verschillende taskforces, werkgroepen en overleggen. Zo waren er in het voorjaar de taskforce Financiën, de taskforce Kinderen en jongeren in kwetsbare situaties en de taskforce Zomervakantie. Daarnaast nam Formaat mee het initiatief om een taskforce Lokaal jeugdwerk op te richten. In die overlegorganen stak het ganse jeugdwerk de koppen bij elkaar om samen een antwoord te formuleren op prangende vragen. Hoe konden we, op een veilige manier, jeugdwerk voorzien in de zomer?

Welke draaiboeken en protocollen waren daarvoor nodig? Hoe zorgden

we ervoor dat jeugdverenigingen op Vlaams én lokaal niveau financieel niet overkop gaan? Hoe konden we jeugdwerk voor kinderen en jongeren in kwetsbare situaties vrijwaren?

Het waren maar een paar van de vele vragen. Het jeugdwerk was dus goed voorbereid en uitstekend georganiseerd. Ook Marc Van Ranst gaf daar zijn complimenten over.

Door de voortdurend veranderende situatie (GEES werd Celeval, Celeval werd Overlegcomité, een andere regering, andere maatregelen, het dalen en stijgen van het aantal coronabesmettingen…), veranderde ook de manier van werken op het vlak van beleidsbeïnvloeding en belangenbehartiging. Taskforces werden opgegeven en vervangen door een kerncorona-overleg, in samenspel met de organen die al voor corona bestonden: de commissie jeugdwerk en de kerngroep van de commissie jeugdwerk. Ook daar speelt Formaat een cruciale rol. We verdedigen er de belangen van jeugdhuizen en ander open jeugdwerk, dat toch wel een aparte plaats inneemt in het Vlaamse jeugdwerklandschap.

Het beleidsbeïnvloedingswerk van Formaat, De Ambrassade en andere jeugdwerkorganisaties loont. Benjamin Dalle, minister van Jeugd, volgde het idee om de publieke ruimte open te laten voor kinderen en jongeren, om jeugdwerk te blijven voorzien voor kinderen en jongeren in een kwetsbare situatie, om toch iets mogelijk te maken in de zomer van 2020, om ook te laten zien wat er wél nog kan voor kinderen en jongeren, om jeugdwerk voor min-12-jarigen mogelijk te houden, om compensatiemaatregelen te voorzien enzovoort. De minister toonde zich met andere woorden als een compagnon van het jeugdwerk, die meestrijdt voor kinderen en jongeren. Het beleidsbeïnvloedingswerk botst ook op grenzen. Zo worden de beslissingen vooral op federaal niveau genomen en in de eerste plaats gevoed door virologische argumenten. Formaat blijft echter, samen met het Vlaamse jeugdwerk en met de eigen achterban, kinderen en jongeren hoog op de agenda plaatsen en de belangen van jeugdhuizen en ander open jeugdwerk verdedigen. Samen sterk!

Toen de coronamaatregelen in juni versoepelden, werden we overspoeld met vragen van leden die stonden te trappelen om de deuren van hun jeugdhuis opnieuw te openen. ‘Mogen we nu wel of geen drank verkopen?’, ‘Met hoeveel mogen we aanwezig zijn?’, ‘Mogen we dansen?’…

Om op al die vragen te antwoorden schreef Formaat in een recordtijd een veelgeprezen draaiboek en organiseerden we op 10 juli voor het eerst een webinar over de heropstart. Dat was nodig, zo bleek: maar liefst 255 deelnemers zich in en de webinar werd achteraf gretig herbekeken op YouTube. Uit zo’n enthousiasme blijkt meer dan ooit hoe groot het engagement is bij jongeren. Gooi hen een uitdaging en ze passen zich snel aan om de dingen te kunnen doen waar ze in geloven. Cynisme of bij de pakken blijven zitten? Niet voor ons!

4 | NIEUWS

EDITIE 2020 H E T F O R M A A T S T E N I E U W S

In 2020 vierde ikorganiseer.be, onze informatiewebsite voor organisatoren van muziekevenementen, zijn allereerste verjaardag. We hadden ons die mijlpaal anders voorgesteld, maar zelfs in dit coronajaar heeft ikorganiseer.be zijn eerste kaarsje dubbel en dik verdiend.

Toen de allereerste federale maatregel werd aangekondigd, een verbod op evenementen met meer dan 1000 personen, stonden onze informatiemedewerkers meteen op scherp om onze doelgroep de juiste informatie aan te bieden. Helaas mondde dit na enkele dagen vooral uit in antwoorden op de vraag hoe evenementen konden worden geannuleerd en hoe de organisatie toch financieel veilig kon blijven.

Het land ging op slot, maar achter de schermen werkten we met man en macht om ons voor te bereiden op wat achteraf gezien de zomerexit voor de evenementen zou worden.

Muziekevenementen voor en door jongeren die vooral draaien op vrijwilligers is domein- en bevoegdheidoverschrijdend. Dat maakte het voor de doelgroep van ikorganiseer. be extra moeilijk om perspectief en

De sluiting van de jeugdhuizen en andere open jeugdwerkinitiatieven op 14 maart was voor Formaat een reden om ad hoc een werkgroep ‘economische impact’ op te starten. Die werkgroep onderzocht de impact van de lockdown op de financiën van het jeugdwerk.

Daarnaast nam ze initiatieven om de vaste kosten voor jongereninitiatieven in 2020 te verlagen.

Enkele resultaten van de werkgroep • Formaat kon bij haar huisverzekeraar IC-verzekeringen (en AGInsurance) tot tweemaal toe een korting krijgen op de jaarlijkse premie voor burgerlijke aansprakelijkheid. Daardoor betaalden jeugdhuizen die bij IC verzekerd zijn 34% minder.

• Met Sabam werd overeengekomen dat er geen voorschotfacturen zouden komen en dat de jaarfactuur pas in september – later dan gewoonlijk – zou volgen. Daardoor hadden jeugdhuizen meer tijd om extra geld te vinden. Uiteindelijk liet Sabam ook nog twee maanden auteursrechten vallen, waarvoor je als jeugdhuis geen aanvraag moest doen. Aanvankelijk werd slechts één maand beloofd, die men dan bovendien zou moeten aanvragen.

Uiteindelijk ging Sabam er ook mee akkoord om niet te streng te

niet hun weg hoefden te zoeken in dat wespennest.

We konden met ikorganiseer.be dan wel geen zichtbaarheidscampagne doen op festivals, we waren wel zichtbaar op het internet. Het aantal bezoekers steeg opmerkelijk en vervijfvoudigde zelfs in de zomerperiode.

duidelijkheid te krijgen. We namen onze rol als belangenbehartiger op en onderzochten mee het kluwen van protocollen, testten voor onze sector de COVID Event Risk Model-tool uit en bleven op verschillende vlakken ijveren voor perspectief en duidelijkheid. Dat resulteerde in een handig en leesbaar draaiboek om coronaproof evenementen te organiseren van zodra dat weer toegelaten was.

In dat handboek legden we alle geldende protocollen en bevoegdheidsniveaus samen en interpreteerden wij ze voor onze doelgroep, zodat zij

We hebben veel geleerd uit het afgelopen jaar. Enerzijds zijn muziekevenementen deel van een bloeiende jongerencultuur. De samenleving heeft nood aan straffe evenementen en enthousiaste jonge organisatoren.

Met Formaat willen we hen dan ook optimaal blijven ondersteunen via ikorganiseer.be. Ook na de coronacrisis willen we klaar staan om die ondersteuning te bieden via informatie, inspiratie en vorming. Anderzijds werd het pijnlijk duidelijk hoe versnipperd maatregelen en bevoegdheden soms zijn in Vlaanderen. Zeker op het lokale beleidsniveau is er nood aan een positief evenementenbeleid. We zijn ervan overtuigd dat deze coronacrisis en alles wat ze met zich meebracht ons en de jongerencultuur de volgende jaren alleen maar zal boosten. Bring it on!

Toen de deuren van het jeugdhuis weer open mochten, organiseerde Ten Goudberge een reeks concerten volgens alle maatregelen.

zijn met de betalingstermijnen. Op deze manier werden jongereninitiatieven gespaard van boetes en deurwaarderskosten. We beseffen dat deze tegemoetkomingen door veel leden als onvoldoende bestempeld worden. Het probleem is dat de meeste Sabamtarieven geen onderbrekingen toestaan.

De Sabam-korting schatten we op 35.000 euro.

• Het online administratie- en boekhoudprogramma Assist werd aangepast.

• Het vormingstraject Equipe werd bijgestuurd.

• Formaat ontwikkelde tools om barwinsten of -verliezen beter in kaart te brengen.

• We gingen het gesprek aan met de Alfa-Zet, een firma gespecialiseerd in het ontwikkelen van software voor de automatisering van kassasystemen. Samen met hen bekijken we de mogelijkheid om na de heropeningen in 2021 een betaalapp te lanceren voor de open jeugdwerkinitiatieven. Een betaal-app op maat van de sector is een belangrijke stap richting de professionalisering ervan. Digitaal betalen zal sowieso de norm worden en zorgt ervoor dat verliezen door diefstallen spectaculair dalen.

Enkele conclusies na een bevraging Om de impact van de gedwongen sluiting te meten, deed de werkgroep een bevraging bij de leden van Formaat. De resultaten zijn gebaseerd op een sluiting van zes maanden. In de praktijk zijn de meeste werkingen langer gesloten geweest.

• Bij zes maanden sluiting zouden meer dan 6 op 10 van de zuivere vrijwilligersjeugdhuizen in 2020 structureel in het rood gaan, zelfs als de gemeentelijke subsidies worden meegerekend. We houden

dan geen rekening met noodzakelijke investeringen.

• De meeste werkingen met personeel konden tijdens de eerste lockdown beroep doen op de Vlaamse hinderpremie. Hun huisvestingskosten (voornamelijk de huur) liggen gemiddeld 2,7 keer zo hoog en de andere vaste kosten zijn dubbel zo groot. Ook de boekhoudkosten wegen door. Uiteindelijk hebben werkingen met personeel een vaste kost die vijf keer zo hoog is als die van een jongereninitiatief zonder personeelskosten. Daarnaast hebben geprofessionaliseerde ini-

tiatieven vaker een btw-nummer, wat ook een stevige kost is.

• Huisvestingskosten zijn de zwaarste kosten en duwen jeugdhuizen het meest in het rood. Bij een gemiddeld jeugdhuis gaan tijdens een normaal jaar 45% van de barwinsten naar de huisvesting.

• Ook de kosten om legaal muziek te draaien (auteursrechten, internet, streamingdienst) zijn hoog en lopen al snel op tot 1830 euro per jaar.

NIEUWS | 5

H E T F O R M A A T S T E N I E U W S EDITIE 2020

Multiplek is de jaarlijkse projectomroep waarmee Formaat leden vraagt om hun werking te verbreden en de infrastructuur van hun organisatie flink onder handen te nemen. In 2020 zette Formaat in op het thema ‘buitenruimte’.

Buitenruimte is een belangrijk thema voor jongeren en hun werkingen.

Door buiten de vier muren een werking uit te bouwen creëer je meer zichtbaarheid, kan je contact leggen met de buurt en wordt een plek extra aantrekkelijk voor jongeren.

Het aanbod voor deze editie van Multiplek bestond uit:

• Modulaire zitbanken en plantenbakken. Dit duurzaam buitenmeubilair werd ontworpen door Formaat zelf. Met de losse elementen kon elke jongerenplek zelf zijn ideale opstelling bepalen. De meubels zijn vervaardigd uit gerecycleerd steigerhout en zijn stevig genoeg voor een lang jeugdhuisleven.

• Biologische bloembollen en zaden. Dankzij Ecoflora kregen de deelnemende initiatieven een mix

van biologische zaden voor bloemen, kruiden en groenten zoals pompoen, sla, eetbare kruiden en champignons.

• Publicatie en workshops. Velt vzw bezorgde de jongerenwerkingen een publicatie rond tuinieren in plantenbakken en ondersteunt ook met workshops gegeven door lokale medewerkers. Geïnteresseerden konden kiezen tussen twee tweedaagse workshops: ‘Tuinieren in plantenbakken’ en ‘Kleine stadstuin, grote kansen’.

Impact

Maar liefst 86 leden schreven een dossier en meldden zich tijdig aan.

Daarvan werden 83 dossiers ontvankelijk verklaard door een jury van Formaat.

Intussen ontvingen de eerste 65 deelnemers hun meubilair, ondanks een vertraging in de planning – het Jongerenatelier en Sociaal Atelier Leuven, die voor de productie van de meubels zorgden, moesten verplicht de deuren sluiten tijdens de eerste coronagolf. De overige 18 initiatie-

ven ontvangen de buitenmeubels in maart 2021. In november werden alle zaden en bloembollen geleverd.

Jeugdhuizen werden alvast aangemoedigd de bollen in de grond te steken zodat die in het voorjaar 2021 zeker uitkomen.

Jeugdhuis Basta in Oelegem

Momenteel zijn de jongerenorganisaties nog verplicht gesloten, maar ondanks alles hebben er al heel veel zin om letterlijk en figuurlijk de bloemetjes buiten te zetten. Er werden al 43 workshops aangevraagd bij Velt vzw.

Hopelijk kunnen er snel weer activiteiten plaatsvinden in de buitenlucht voor jongeren. Dan kunnen ze meteen uitpakken met hun vernieuwde buitenruimte.

Jeugdhuis De Zoenk in Kessel-Lo

Asgaard in Gentbrugge

Jongerencentrum De Bak in Peer

6 strategische keuzes voor de toekomst Formaat gaat voor sterker en uitdagend open jeugdwerk.

Eind 2020 diende Formaat een beleidsnota in bij de Vlaamse overheid voor de periode 2022-2025. Een verhaal waar we het voorbije jaar stevig aan werkten. In het maakproces van de beleidsnota besteden we steeds veel aandacht aan het betrekken van onze brede groep stakeholders: jongeren uit jeugdhuizen en andere open jeugdwerkinitiatieven, personeel, bestuurders en vrijwilligers van Formaat en ambtenaren uit lokale besturen.

Onze beleidsnota vertrekt vanuit de nieuwe missie en visie van Formaat.

De verbreding naar open jeugdwerk is dan ook het startpunt geweest van het participatieproces. Corona zorgde er vrij snel voor dat we onze oorspronkelijke procesplanning zoveel als mogelijk hebben omgezet naar een digitale variant. Het voordeel dat digitaal werken heeft opgeleverd, is dat sommige mensen digitaal soms makkelijker te bereiken en betrekken zijn dan wanneer we het fysiek zouden organiseren.

Uitdagingen

Vanuit online bevragingen bij de verschillende stakeholders kwamen 40 uitdagingen voor Formaat naar voor.

Bijvoorbeeld: Hoe kan Formaat zijn nieuwe missie en ‘open jeugdwerk’ vertalen in concrete producten? Hoe kan Formaat verschillende doelgroepen zo goed mogelijk betrekken bij besluitvorming? Hoe kan Formaat zijn diversiteitsbeleid uitwerken op alle

Jongeren, vrijwilligers en bestuurders uit jeugdhuizen en andere open jeugdwerkinitiatieven willen we verder blijven ondersteunen zodat ze mee het open jeugdwerklandschap kunnen vormgeven.

Dit doen we door te voorzien in sterke informatie, een afgestemd vormingsaanbod en straffe netwerken.

Formaat gaat voor meer open jeugdwerk.

niveaus (aanbod, personeelsbeleid, vrijwilligersbeleid, standpunten …)?

Hoe kan Formaat verder inzetten op beeldvorming over de sector? Enzoverder. Deze uitdagingen vormden het vertrekpunt van het proces. Rond deze uitdagingen organiseerden we verschillende focusgroepen en salon­ babbels in jeugdhuizen wat ons in staat stelde om de krachtlijnen voor de toekomst uit te zetten.

Concretiseren en omzetten in acties

De krachtlijnen werden vertaald naar duidelijke strategische keuzes voor de toekomst. Deze vormden de kapstokken voor het doelstellingenkader. Dit doelstellingenkader werd cocreatief vormgegeven met

We streven ernaar dat elke jongere toegang heeft tot laagdrempelig open jeugdwerk in zijn buurt, stad of gemeente. We trekken duidelijk de kaart van de lokale besturen: zij kunnen er mee voor zorgen dat lokaal open jeugdwerk alle kansen krijgt.

de Formaat-teams. Tussen de twee lockdowns door konden we op een coronaveilige beleidstweedaagse. De plannen voor de toekomst werden geconcretiseerd in gerichte acties.

Ons beleidsplan werd na een stevig participatieproces warm onthaald en goedgekeurd door de algemene vergadering van Formaat op 16 december 2020. Nu is het uitkijken naar de beslissing van de Vlaamse overheid.

Fingers crossed!

Formaat gaat voor sterkere organisatoren van muziekevenementen en een kwalitatief lokaal evenementenbeleid.

In 2019 richtte Formaat de informatiewebsite ikorganiseer.be op in samenwerking met enkele grote jeugdwerkpartners. We willen dit project verder zetten én lokaal inbedden samen met geprofessionaliseerde open jeugdwerkinitiatieven. Daarnaast willen we het lokaal evenementenbeleid in kaart brengen.

Open jeugdwerk, jongeren en Formaat worden op een positieve manier in beeld gebracht.

We zetten in op positieve beeldvorming zodat onze doelgroepen en stakeholders weten wat open jeugdwerk is en waar Formaat voor staat. We doen ook aan beleidsbeïnvloeding door op de juiste plekken aanwezig te zijn en de stem van jongeren te versterken.

Formaat is een cocreatieve, wendbare en flexibele organisatie.

De teams en medewerkers zijn het hart van Formaat. Sinds 2020 werken we volgens de principes van de Innovatieve Arbeidsorganisatie (IAO). Een structuur die we verder zullen verankeren. We focussen op een sterk vrijwilligersbeleid, een superdiverse werkcontext en cocreatie met het personeel én de doelgroep.

Formaat versterkt jongeren en creëert kansen via projecten gefinancierd door andere overheden en partners.

Formaat faciliteert eerstelijnswerk in Antwerpen in Gent. Hiervoor vragen we geen middelen van Vlaanderen. Dit zijn specifieke overeenkomsten met lokale overheden en ESF-middelen.

6 | NIEUWS

Open jeugdwerk evolueert voortdurend. De laatste jaren zag Formaat tal van verschuivingen en veranderingen: de doelgroep verbreedt, het belang van de toog wordt minder groot, het aanbod wijzigt, het profiel van de vrijwilliger verandert, er is sprake van een professionaliseringsgolf …

Open jeugdwerk, maar ook gemeentebesturen zijn zoekende: hoe kunnen ze op een adequate manier het huidige en vernieuwde open jeugdwerk ondersteunen? Wat met alle nieuwe vormen van jeugdinitiatieven? Hoe kunnen subsidiekaders

EDITIE 2020 H E T F O R M A A T S T E N I E U W S

aangepast worden aan nieuwe vragen en uitdagingen? Op welke manier kan het open jeugdwerk ondersteund worden?

Formaat wil steden en gemeenten begeleiden bij de ontwikkeling van een duidelijke visie op open jeugdwerk binnen hun stad of gemeente. In elke stad of gemeente, ontwikkelen we een ondersteuningskader op maat.

Tegelijkertijd zorgen we er ook voor dat vormen van open jeugdwerk zelf versterkt en begeleid worden in de richting waar zij zelf naartoe willen.

Omwille van corona verschoven enkele (delen van) trajecten naar 2021

maar we konden toch al in enkele steden van start gaan. In 2020 startten we in Mechelen met een zoektocht naar open jeugdwerkinitiatieven.

In 2021 gaan we hiermee verder en passen we het huidige subsidie- en ondersteuningskader van de jeugddienst aan de nieuwe noden aan. Ook in Sint-Niklaas startten we met een traject. Daar gingen we aan de slag met de vier vrijwilligersjeugdhuizen die de stad rijk is. 2021 belooft een goedgevuld jaar te worden met begeleidingen in onder andere Willebroek en Londerzeel.

VISIETRAJECT GENT De Stad Gent organiseerde in 2020 een oproep voor open jeugdwerk met extra aandacht voor zelforganisaties. Een investering in het Gentse jeugdwerk en de jongeren die ze ondersteunt. Vanuit Formaat hebben we samen met een tiental organisaties nagedacht over wie ze zijn, waar ze voor staan en de toekomst die ze met hun organisatie willen uitbouwen.

Het resultaat van dit traject? Een explosie van kennis, enthousiasme en waardevolle ideeën!

Het resultaat van de oproep? Een hele resem aan jeugdwerkers en jeugdwelzijnswerkers die voor Gentse jongeren klaarstaan met creatieve ideeën, waardevolle activiteiten en ondersteuning in het grijpen van zoveel mogelijke kansen om te groeien!

Er staan grote dingen op stapel in Gent. Formaat staat klaar om het Gentse jeugdlandschap te versterken en verbinden.

2020 was voor het Antwerps open jeugdwerk een intens jaar! Heel wat vrijwillige initiatieven die de afgelopen jaren ontstonden, botsten op de grenzen van hun draagkracht. Een grote drang om de leefwereld van hun doelgroep te verbeteren is bij deze organisaties heel voelbaar. De uitdagingen zijn groot en steeds meer jongeren hebben het moeilijk om hun weg te vinden in onze complexe samenleving.

Naast ontmoeting en ontspanning staan in deze jeugdhuizen dan ook nog heel wat andere zaken op het programma: ondersteuning bij de schoolloopbaan, de zoektocht naar werk, het stimuleren van ondernemingszin, connecties leggen met de buurt en verschillende generaties, …

Het zijn meer ambities dan een gemiddelde groep jonge vrijwilligers kan waarmaken.

Die ambities opbergen was niet aan deze jeugdhuizen besteed. In 2020 riep de stad een nieuw fonds in het le-

Vzw Rede is een van de Gentse open jeugdwerkinitieven die samen deelnam aan het visietraject Tafels van Vrede is een Antwerpse vzw waar vrijwilligers o.a. uit Syrië, Irak, Algerije en België samen activiteiten organiseren.

ven: Het Fonds Experimenteel Jeugdwerk. Dag en nacht werd geschreven aan straffe dossiers en met resultaat!

Op dit moment zijn Fleks, Youth Zone (Luchtbal) en Tafels van Vrede bezig met het professionaliseren van hun werking. Dankzij het fonds konden naast deze drie leden van Formaat ook nog vijf andere boeiende organisaties professionaliseren.

Het Antwerpse jeugdwerk kreeg een nieuwe boost! Heel wat nieuwe professionele spelers versterken nu het steeds diversere jeugdwerklandschap. En het belangrijkste: dit komt tegemoet aan steeds meer jongeren en de steeds groeiende nood aan open jeugdwerk in een mooie stad als Antwerpen!

WERKGROEP MAATSCHAPPELIJKE UITDAGINGEN Het jaar 2020 is een begrip op zich geworden. Het was een jaar waarin we heel wat hebben moeten stilstaan, heropstarten en schakelen, als mensen maar ook als organisatie. Een jaar waarin jongeren hun veerkracht en verantwoordelijkheid hebben getoond, maar ook een jaar waarin hun moeilijkheden en uitdagingen nogmaals bloot kwamen te liggen. 2020 was een jaar waarin we als sector onze positie in het maatschappelijk debat duidelijk hebben gemaakt.

Met de sector hebben we niet enkel de belangen van onze jongeren verdedigd, maar ook het belang van jeugdwerk getoond. Om daar verder aan te werken en de lessen die we als organisatie geleerd hebben duurzaam te maken, richtte Formaat de interne werkgroep Maatschappelijke Uitdagingen op. Die interne werkgroep is samengesteld uit collega’s

van de verschillende teams met het doel uitdagingen aan te pakken die we in het open jeugdwerk zien.

Vanuit thema’s zoals racisme, discriminatie, welzijn, armoede en onderwijs onderzoeken we de rol van het

open jeugdwerk en formuleren we concrete acties om structurele veranderingen teweeg te brengen, zowel binnen Formaat als binnen de sector.

Daarvoor willen we samenwerken met andere jeugdwerkingen en organisaties.

STADSWERK GENT Ondanks het bizarre jaar zat Formaat allesbehalve stil in Gent. Met een uitbreiding van het team hebben we ons doelgericht en met de juiste expertise kunnen inzetten op het Gentse open jeugdwerk en de maatschappelijke uitdagingen waar jongeren mee geconfronteerd worden in de Oost-Vlaamse hoofdstad.

We informeerden, ondersteunden en stimuleerden jeugdhuizen om in de mate van het mogelijke zowel fysiek als digitaal actief te blijven. Daarnaast gaven we visieworkshops aan open jeugdwerkingen om sterke dossiers te kunnen schrijven voor de open call jeugd(welzijns)werk van de Gentse jeugddienst. Heel wat Gentse organisaties kregen door die open call de kans om nog meer in te zetten op het welzijn van jongeren.

De open call zette een golf van professionalisering in het Gentse jeugdwerk op gang. Formaat staat klaar om de bestuursleden en beroepskrachten te ondersteunen om deze nieuwe kansen voor hun werking en hun jongeren maximaal te benutten. Arbeidsreglementen opstellen, kijken naar contractmogelijkheden, wettelijke verplichtingen van een werkgever opvolgen, … Formaat ondersteunt deze nieuwe geprofessionaliseerde organisaties in hun eerste stappen in deze ontwikkeling.

Jeugdhuizen herdachten hun werkingen in een mum van tijd in het belang van onze collectieve fysieke gezondheid. Toch mag ook mentale gezondheid niet vergeten worden. De maatregelen beukten hard in op de leefwereld van jongeren. Hun vrije tijd, gezinsleven, school en maatschappelijke engagementen veranderden drastisch.

Daarom blijven we belangen van jongeren zoveel mogelijk verdedigen. We laten onze stem horen in de jeugdraad, in het jeugdwelzijnsforum, in onze gesprekken met de jeugddienst enzovoort.

Dankzij de signalen van onze leden konden heel wat studenten terecht in jeugdhuizen en buurtcentra om op een veilige manier samen te studeren. We kijken er alvast naar uit om het open jeugdwerk te steunen in hun fysieke heropening. Na regen komt zonneschijn!

NIEUWS | 7

H E T F O R M A A T S T E N I E U W S EDITIE 2020

Baanbrekers begeleidt Antwerpse jongeren op hun eigen tempo richting een duurzame job of opleiding. Op verschillende wijzen krijgen de jongeren handvatten aangereikt om hun talenten scherp te stellen en ze te ontplooien.

Daarbij wordt steeds gefocust op het positieve en de eigenheid van elke jongere. Van ontdekken wie je bent en waar je goed in bent, tot het ondertekenen van een contract of het halen van een diploma, Baanbrekers ondersteunt bij elke stap.

We bleven bereikbaar Toen de fysieke deuren in maart overal dicht gingen, stroomden de vragen bij Baanbrekers via de digitale weg binnen. Jongeren waren ongerust, verloren hun job, zaten vast, waren alleen, vonden hun weg niet meer, enzovoort. Op straat zagen we maar weinig mensen, maar via digitale kanalen kwamen er vele signalen op ons af. Het was zoeken voor iedereen op dat moment, we moesten snel schakelen en onze manier van werken in een nieuwe vorm gieten. Als team werden we digitaal veel bereikbaarder en hebben we sterk ingezet op het verdelen van correcte informatie aan jongeren. Bovendien hebben we regelmatig signalen gestuurd naar het beleid en de betrokken taskforce om aan te tonen wat er aan de hand was en vooral; waar de noden lagen.

Zo waren er bijvoorbeeld gezinnen en jongeren die geen internet of laptop ter beschikking hadden. Dat niet alle gezinnen, soms met meer dan vier kinderen op een appartement, konden deelnemen aan het digitale platform, was zeker nu problematischer dan ooit. Ook scholen konden hen vaak niet meer bereiken. We zagen dat de kloof alleen maar groter werd. Baanbrekers heeft hier onmiddellijk op ingespeeld. We werkten samen met het onderwijs en bepaalde scholen om de ‘onbereikbare kinderen en jongeren’ op te gaan zoeken en de communicatie tussen hen en de school terug op gang te krijgen.

Ook hebben we via onze fantastische vrijwillige buddy’s een oproep gelanceerd om laptops te verzamelen zodat er meer gezinnen toegang zouden krijgen tot digitale kanalen. Onze mentoren gingen ijverig op zoek én hielpen ons met het klaarmaken van oude laptops voor gebruik door onze jongeren.

We komen sowieso vaak welzijnsvragen tegen bij onze jongeren, maar zeker het afgelopen jaar. Jongeren die in een crisissituatie verkeren, jongeren zonder job of perspectief en jongeren die er helemaal alleen voor staan dienden meer ondersteund te worden om de weg te vinden naar de juiste hulpverlening. Baanbrekers heeft vaak gechat met jongeren om hen gerust te stellen en samen te zoeken naar kansen en perspectief. Onze begeleidingen zijn gericht naar de loopbaan van jongeren; job en opleiding. Daarnaast lag er nu ook een focus op psychisch welzijn en de voorwaarden om richting job of opleiding

te kunnen gaan. We waren blij met elke jongere in nood die we hebben kunnen vinden en helpen. Bovendien hebben we samen met hen toch nog een mooi resultaat behaald naar doorstroom werk of opleiding. Ondanks de crisis zijn er 80% van onze jongeren geactiveerd naar een job of opleiding. Mede dankzij onze topvrijwilligers (buddy’s) en een team, die hen niet loslieten en ondanks alles zijn blijven gaan!

Corona heeft de hele wereld door elkaar geschud en binnen het onderwijs, de hele welzijnssector en de arbeidsmarkt was dit heel voelbaar.

Wij hebben met ons team een brug proberen te vormen tussen de jongeren en de sectoren, en zo ook de noden mee zichtbaar gemaakt. Hierin werden we gelukkig ook bijgestaan door collega Paulina in haar nieuwe rol als welzijnscoach. Ook onze collega Mounir startte op als onderwijscoach. In samenwerking met zijn collega-onderwijscoaches bij JES en KRAS pikt hij jongeren op die zonder enige kwalificatie dreigen uit te stromen in scholen. Zo overbruggen we de kloof tussen schoolcontext en arbeidsmarkt.

Ons project in samenwerking met het Sint-Agnesinstituut in Hoboken is ook niet gestopt. We leggen nu de focus op de ondersteuning van leerkrachten. Zo namen twaalf leerkrachten deel aan een privilege walk. Ze kropen daarbij in de huid van een personage en ervaarden aan den lijve dat een bepaalde rol je 'startpositie' in de maatschappij kan bepalen. De wereld bekijken en beleven vanuit een andere perceptie kan ons alleen maar verrijken en brengt ons dichter bij elkaar.

2020 bij de Fietsmug

Het beloofde een druk jaar te worden, want de opening van het nieuwe huis “Draaiboom” zou er dit jaar echt van komen, en zo konden we eindelijk naar een groot en handig atelier verhuizen. Maar…het werd dus met een jaartje uitgesteld. De rede is algemeen bekend.

Nochtans begonnen we 2020 heel goed. Op 12 januari trokken de fietsmuggers van Hoboken en Linkeroever naar het Belgisch kampioenschap veldrijden. We waren verbaasd van wat je allemaal met zo’n crossfiets kan doen. En snel dat die door het zand rijden! Ook de sfeer op zo’n cross is toch echt iets speciaals.

Dan brak de pandemie uit waardoor we noodgedwongen het fietsatelier moesten sluiten gedurende enkele maanden. Gelukkig mochten we vanaf juni weer onder bepaalde voorwaarden aan de slag in het fietsatelier. Dat er nood was aan fietsenmakers bleek al snel. We werden namelijk overspoeld door de vele klanten die hun fietsen wilden laten repareren. Zo veel dat we regelmatig het bordje “volzet” voor de deur moesten hangen. We konden ook maar met maximum drie jongeren

De Fietsmug op pad tijdens autoarme zondag.

In een privilege walk ondervonden leerkrachten hoe mensen een verschillende startpositie krijgen in onze maatschappij.

Baanbrekers verzamelde laptops voor jongeren.

Een jeugdwerker van de Joodse gemeenschap nodigde enkele jongeren van de Fietsmug uit voor een workshop pottenbakken.

Enkele jongeren kregen met het ‘compas-attest’ erkenning voor hun nieuwe vaardigheden.

tegelijk aan de slag, maar het was er steeds gezellig.

In het begin van de zomervakantie zijn we met enkele jongeren potten gaan bakken bij Kivi’s pottery. Een jeugdwerker van de Joodse gemeenschap had ons ontmoet tijdens een actie met de Fietsmug en ons uitgenodigd om een workshop pottenbakken bij hen te komen volgen. Door de maatregelen was het in zeer beperkte groep, maar desalniettemin een zeer aangename uitwisseling.

We waren met onze vrijwilligers ook nog aanwezig op de auto-arme zondag in Antwerpen, waar we meer dan 50 fietsen op één dag onder handen namen op het Sint-Andriesplein. Hier werden ook nog de nodige stemmen geronseld om in aanmerking te komen voor het verderzetten van de Fietsmug op Linkeroever via de Burgerbegroting. En dat is ons gelukt!

Het knap uitgewerkte fietsatelier op Linkeroever zet zich verder door in 2021.

In november werden de maatregelen weer strenger en moesten we ons beperken tot het herstellen van fietsen in ons atelier, met telkens maximum drie medewerkers. Schepen van jeugd Jinnih Beels kwam wel even langs om het “compas-attest” uit te reiken aan dertien jongeren die zich dit jaar hadden ingezet in het fietsatelier. Zij kregen zo een bewijs voor hun competentie verhogende vaardigheden.

Ondertussen werd er ook verder aan het nieuwe atelier in Hoboken gewerkt en is de grote verhuis begin januari door kunnen gaan. We zijn er klaar voor, laat het nieuwe jaar maar komen!

FORMAAT KIJKT OVER HET MUURTJE MET ECYC Hoewel Formaat zich focust op open jeugdwerk in Vlaanderen, is het toch interessant om nu en dan eens over het muurtje te kijken. Daarvoor is de European Confederation of Youth Clubs (ECYC) een geschenk uit de hemel.

Door lid te zijn van ECYC verbreden we onze blika en laten we ons inspireren door jeugdwerkpraktijken van over heel Europa. Samen met de partners uit het netwerk bundelen we de krachten om grensoverschrijdende uitdagingen aan te gaan en streven we naar een jeugdbeleid dat tegemoetkomt aan de hedendaagse noden van jongeren.

In februari was Formaat vertegenwoordigd op de algemene vergadering van ECYC in Cyprus. Daar werden de voorbije activiteiten en vormingen van ECYC besproken, net zoals de langetermijnplannen van ECYC in de dynamische Europese context en de financiële stand van zaken. Daarnaast was er ook tijd voor een bezoek aan Makerspace Larnaca en aan Kepli, twee superboeiende Cypriotische jeugdwerkingen.

In begin maart nam Lennert Vorsselmans vanuit de RaaT, een jongerenadviesorgaan van Formaat, deel aan de studiesessie ‘Shrinking Space for Civil Society’ in het Europese jeugdcentrum in Straatsburg.

Op de algemene vergadering in december – deze keer digitaal – werd onder andere ingezoomd op boeiende projecten zoals het MIMY-project (onderzoek naar ervaringen van jongeren met migratieachtergrond) en het YES-project (seksuele voorlichting en genderrechten in jeugdwerk). Als kers op de taart werd Thomas Petit, medeweker van Formaat, verkozen tot vicepresident in het ECYCbestuur. Als vicepresident zal hij ECYC twee jaar lang vertegenwoordigen binnen verschillende projecten en mee de krijtlijnen uitstippelen voor de toekomst van de internationale organisatie.

Studiesessie ‘Shrinking space for civil society’ met Lennert Vorsselmans

8 | NIEUWS

EDITIE 2020 H E T F O R M A A T S T E N I E U W S

Met een waaier aan vormingen ondersteunt Formaat jaarlijks honderden vrijwilligers en beroepskrachten in het open jeugdwerk. Dat was in het bijzondere jaar 2020 niet anders. Ook tijdens corona bleef Formaat vrijwilligers en beroepskrachten ondersteunen met vorming op maat, al dan niet in een nieuw digitaal jasje. We lichten een deel van ons vormingsaanbod uit.

Dag van de beroepskracht Dat 2020 een bewogen jaar was, mag een understatement heten. Jongeren en jeugdwerkers werden (en worden) constant uitgedaagd. Tijdens de Dag van de Beroepskracht, traditiegetrouw een dag vol vorming en netwerken voor alle beroepskrachten uit open jeugdwerkinitiatieven, hoopten we te kunnen terugblikken op dit bizarre jaar en aan de slag te gaan met de uitdagingen die 2020 ons voorschotelden. Dat was buiten de tweede opflakkering van coronavirus gerekend. Een ‘echte’ Dag van de Beroepskracht zat er dus niet in.

Formaat organiseerde als vervanging een aantal online alternatieven om beroepskrachten ook in tijden van telewerk te blijven ondersteunen en versterken. Ook al liet de jeugdsector zich afgelopen jaar van z’n meest creatieve en flexibele kant zien, jeugdwerkers botsen onvermijdelijk af en toe op hun grenzen.

Zo kregen jeugdwerkers tijdens de vorming online/offline van Mediawijs en Nerdlab heel wat methodes aangereikt om jongeren online met elkaar te blijven verbinden ondanks de digitale moeheid. Via online intervisie en coaching konden ze ook bij elkaar en bij Formaat terecht om persoonlijke struikelblokken aan te pakken.

EQUIPE EQUIPE is een vormingstraject voor bestuurders die een specifieke rol opnemen in het jeugdhuisbestuur en daarin willen groeien. In 2020 zat daar voor de eerste keer een luik voor organisaties met een beroepskracht bij. Beroepskrachten zijn cruciale spilfiguren voor open jeugdwerkinitiatieven. Als organisatie is het dus ontzettend belangrijk dat de juiste mensen worden aangetrokken, de wettelijke verplichtingen worden

Animator – Zomer 2020

nagevolgd en dat de beroepskrachten zo goed mogelijk hun job kunnen uitvoeren. In EQUIPE Werkgeverschap krijgen bestuurders en beroepskrachten daarom basiskennis -en vaardigheden mee om van hun organisatie een betere werkgever te maken.

Door de uitbraak van COVID-19 waren we genoodzaakt om last minute onze fysieke EQUIPE-avondtrajecten om te bouwen tot online trajecten.

We deden kennis en expertise op over livestreamen, kochten het nodige materiaal aan en bouwden een vergaderruimte om tot opnamestudio. Op die manier konden we maar liefst vier geslaagde online vormingsreeksen aanbieden.

Basisopleiding voor beroepskrachten Voor beroepskrachten die minder dan twee jaar in het jeugdhuis werken, heeft Formaat een basisopleiding, bestaande uit vijf tweedaagse vormingssessies. Tussen de coronagolven door slaagden we erin om een tweedaagse opleiding met overnachting te organiseren. Die vond plaats op 14 en 15 oktober 2020 in Jeugdherberg De Blauwput in Leuven.

Door de coronaregels was de capaciteit van de groep beperkt tot twaalf deelnemers. Startende jeugdwerkers uit een tiental jeugdwerkinitiatieven

Versterk Je Merk / Zakelijk Beheer – EQUIPE 2020

Teamspirit – ‘t Scharnier 2020

waren van de partij. Proeven van het Leuvense uitgaansleven zat er helaas niet in dit jaar, maar Sander Puls van Stelplaats bezorgde de groep alsnog een gezellige avond met een boeiende rondleiding. Stelplaats is een jongerenproject dat invulling geeft aan de oude stelplaatsen van De Lijn.

Je vindt hier een bar, een restaurant, een nachtclub, een zeefdrukatelier, een residentie- en presentatieplek voor beeldende kunstenaars, een skatepark, repetitieruimtes voor muzikanten, een hout- en metaalbewerkingsatelier, een fietsenmaker en een sportclub. Daarnaast vinden er heel wat losse evenementen plaats.

Terug in de jeugdherberg bleek dat de groep van Formaat het hele gebouw voor zichzelf had. Zo kon de groep in het salon nog genieten van een spannende voetbalmatch van de Rode Duivels.

RADAR Onder de naam RADAR organiseert Formaat jaarlijks vier vormingsweekends in evenveel regio’s. RADAR Malle in oktober was de enige editie die in 2020 in het echt kon doorgaan.

Ondanks alle strenge maatregelen zijn we erin geslaagd om een fantastisch en succesvol vormingsweekend

Basisopleiding voor beroepskrachten 2020

te kunnen organiseren voor veertig gemotiveerde jongeren. Dat we onze traditionele avondactiviteit in jeugdhuis Malmejo niet konden laten doorgaan door de coronamaatregelen kon de sfeer niet bederven. We organiseerden alsnog een avondactiviteit waarmee de deelnemers coronaproof in de wereld van virtual reality gaming konden duiken. Daarnaast was er de mogelijkheid om de avond te vullen met een groot aanbod aan retrogames, zoals Just Dance en Super Mario Brothers. Kortom, voor elk wat wils. Onze deelnemers konden allemaal tevreden en vol inspiratie huiswaarts keren.

Teamspirit voor jeugdhuizen Als alternatief aanbod voor de geannuleerde RADAR van november in Dworp bedachten we de online sessies ‘TEAMSPIRIT’, waar jeugdhuizen op konden intekenen. De ingrediënten: een volledig jeugdhuisteam en een begeleider van Formaat in een Zoom-meeting. Op twee uur tijd werd opnieuw een boost gegeven aan het teamgevoel en vonden de jongeren weer verbinding met elkaar. Zes jeugdhuizen met in totaal 43 jongeren schreven zich in voor een sessie.

Er werd positief geroddeld, nage-

NIEUWS | 9

H E T F O R M A A T S T E N I E U W S EDITIE 2020

Hoofdanimatorcursus – Zomer 2020

dacht over de eigen werking, gelachen en ontspannen met een spelletje en een drankje. Voor herhaling vatbaar!

Animatorcursus in samenwerking met Gekkoo De animatorcursus is bedoeld voor alle jongeren vanaf 15 jaar die graag als vrijwilliger of animator een engagement willen opnemen in een kinder- tiener- of jongerenwerking binnen het open jeugdwerk.

Slechts twee edities van de animatorcursus konden plaatsvinden in 2020.

De eerste vond tijdens de krokusvakantie plaats in het Veen te Brecht, toen er nog geen corona-vuiltje aan de lucht te bekennen was. Zestien jongeren werden daar klaargestoomd om als animator aan de slag te gaan. Tijdens de eerste week van de zomervakantie konden we de uitgestelde cursus van de paasvakantie laten plaatsvinden, onder versoepelde coronamaatregelen in een bubbel van maximaal 50 personen.

Deelnemen aan een kadervormingstraject (zoals dat van animator) vraagt wel wat tijd en motivatie. Je volgt namelijk 50 uren cursus en doet vervolgens ook 50 uren (= 2 weken) stage bij een erkende jeugdwerkorganisatie naar keuze. Als je geslaagd bent voor je stage, krijg je het animatorattest van de Vlaamse overheid in handen. Een mooie beloning voor het harde werk!

Hoofdanimatorcursus in samenwerking met Gekkoo 2020 was in vele opzichten bijzonder en in dit geval zelfs een mijlpaal voor ons kadervormingsaanbod. Voor het eerst sinds 2016 vond opnieuw een hoofdanimatorcursus plaats.

De hoofdanimatorcursus richt zich tot jongeren vanaf 17 jaar die al een animatorattest hebben of relevante en aantoonbare jeugdwerkervaring kunnen voorleggen. Deze cursus organiseerden we opnieuw in samenwerking met Gekkoo vzw.

De cursus hoofdanimator vond plaats aan de start van de zomervakantie, toen de maatregelen voor het jeugdwerk bijzonder gunstig waren. Beide

Instructeur – Najaar 2020

cursussen, voor hoofdanimator en animator, liepen tegelijkertijd en op dezelfde locatie. Een leuk vooruitzicht voor onze toekomstige animatoren! We kozen voor deze speciale eerste editie ook voor een gloednieuwe locatie: de Lange Wapper op Linkeroever, waar we onze tentjes opstelden vlak naast de Schelde. Je leest het goed: zowel cursisten als instructeurs sliepen in tenten. Voor velen een uitdagend en onvergetelijk avontuur. We hadden zelfs ons persoonlijk kookploegje meegenomen, dat ons dagelijks op veel lekkers trakteerde.

Wat een luxe! Het werd een geslaagde zesdaagse met onze vrolijke, grote bende van vijftig personen. We herhalen dit graag opnieuw in de zomer van 2021!

Instructeur – Groepsfoto 2020

Het traject bestaat uit een cursus van 50 uren vorming en een stage in de praktijk van 50 uren (= 2 weken) binnen een erkende jeugdwerkorganisatie. Na een geslaagde stage kan je pronken met een attest ‘hoofdanimator in het jeugdwerk’. We kunnen met veel vreugde melden dat we heel wat attesten hebben kunnen uitdelen!

Instructeurscursus De opleiding tot instructeur richt zich tot jongeren vanaf 18 jaar met enige ervaring in het jeugdwerk die graag als vormingsbegeleider (= instructeur) aan de slag willen. Traditiegetrouw organiseert Formaat de instructeursopleiding verspreid over drie weekends in het najaar. Ook in 2020 stond dat zo geprogrammeerd.

Met maar liefst negen gedreven deelnemers en drie hoofdinstructeurs trokken we voor het eerste weekend naar Merelbeke. Met de nodige afstand, het regelmatig wassen en ontsmetten van de handen en het dragen van een mondmasker vond het geweldig leerrijke eerste deel plaats!

De deelnemers keken vol ongeduld uit naar het vervolg, maar daar stak Miss Corona alweer een stokje voor.

Onze weekends van oktober en november werden uitgesteld naar 2021.

We hopen dan ook dat we in 2021 de draad van dit traject snel weer kunnen oppikken, zodat deze jongeren met veel energie aan hun stage kunnen beginnen. Zo zouden we in het najaar met een nieuwe groep aan een nieuw traject kunnen starten.

Instructeur – Najaar 2020

Netwerk Voorzitters Formaat organiseert netwerkmomenten voor de verschillende rollen die jongeren opnemen in een open jeugdwerkinitiatief. In 2020 werd Netwerk Voorzitters nieuw toegevoegd aan ons aanbod. Tijdens Netwerk Voorzitters zijn bestuurders zélf de expert. Zij zijn immers ervaringsdeskundigen en weten als de beste welke thema’s en vragen er leven in hun jeugdhuis. Bij Netwerk Voorzitters krijgen bestuurders de kans om zelf thema’s aan te brengen die nauw aan het hart liggen. Tijdens het eerste deel van de avond geven

de deelnemers uitleg bij een gekozen thema. In het tweede deel zijn vooral de bestuurders aan het woord en zetten we in op thematische intervisie en uitwisseling van ervaringen.

In 2020 vonden drie edities plaats, telkens verspreid over heel Vlaanderen. In februari en maart kwamen we samen in jeugdhuis d’Ambi in Neeroeteren, t’ Bronneken in Asse, Roots in Boom en JOC ‘t Scharnier in Oudenburg. In mei en juni was het tijd voor de tweede ronde, online in iedere Vlaamse provincie. In het najaar vond de laatste ronde, coronaproof, plaats in het Pand in Genk, Malmejo

in Malle, Den Droes in Meise, Asgaard in Gentbrugge en het jeugdforum in Moere. Met trots kunnen we zeggen dat het een ongelooflijk verrijkende ervaring bleek voor alle aanwezigen.

We kijken ernaar uit om dit te herhalen in 2021!

Ook in 2021 kunnen vrijwilligers en beroepskrachten uit het open jeugdwerk blijven rekenen op Formaat voor vormingen, intervisies, coachings … Zo lang het nodig is online, maar uiteraard weer in het echt van zodra het kan.

www.formaat.be/vorming

10 | NIEUWS

EDITIE 2020 H E T F O R M A A T S T E N I E U W S

Eerstelijnswerkingen van Formaat Formaat neemt ook zelf initiatief om de innovatie, de zuurstof in het open jeugdwerk te blijven injecteren. Dat doen we door, waar nodig en wenselijk, op te treden als ‘safe space’ voor jongeren die iets nieuw willen opzetten.

In de schoot van Formaat krijgen deze initiatieven de tijd, ruimte en knowhow om op te starten en, wanneer ze er klaar voor zijn, in de toekomst te verzelfstandigen. Zo bouwt Formaat initiatieven uit voor jongeren die sterk de focus leggen op een diverse doelgroep, eigenaarschap en competentieontwikkeling.

Dit vanuit een integrale benadering waarbij we niet enkel focussen op vrije tijd, maar samen met de jongeren een aanbod uitbouwen die hen versterkt op alle levensdomeinen (bijvoorbeeld schoolloopbaan, werk, cultuur, sport …).

Door op deze manier zelf ook praktijken te ontwikkelen bouwt Formaat niet enkel aan meer en sterker open jeugdwerk, we bouwen ook meer en meer expertise en know-how op die we terug kunnen brengen naar het Vlaamse open jeugdwerk en beleidsmakers.

Op dit moment heeft Formaat vier eerstelijnswerkingen: jeugdcentrum Den Eglantier, jeugdhuis 2050, Schietgang en Nieuw Gent.

Schietgang, Hoboken In een nieuw jasje

Jeugdhuis Schietgang stak tijdens de tweede coronagolf het jeugdhuis in een nieuw jasje. Het idee om het jeugdhuis te herinrichten speelde al een tijdje, maar door de drukte werden de plannen steeds verzet.

Tijdens de tweede coronagolf moest het jeugdhuis de deuren helaas een maand sluiten. De jeugdwerkers zagen dit als dé kans om het gebouw aan te pakken en aan te passen aan de noden van hun jongeren. Zo kreeg het meisjeslokaal een heuse make over.

Daarnaast werd de vroegere filmruimte omgetoverd tot een prachtige, multifunctionele sportruimte.

De multifunctionele sportruimte

De jeugdwerkers van Schietgang merkten al een tijdje dat heel wat jongeren drempels ervaren om deel te nemen aan sport in georganiseerd clubverband. Denk aan praktische en financiële drempels zoals bereikbaarheid, lidgeld, sportuitrusting, enzovoort. Tijdens een brainstorm over de herinrichting van het jeugdhuis kwam de droom naar boven van een eigen multifunctionele sportruimte waar de jongeren gratis kunnen sporten.

In het verleden werden in het jeugdhuis al regelmatig sportworkshops georganiseerd: thaiboksen, capoeira, crossfit … Die workshops richten zich meestal op het versterken van de mentale weerbaarheid van de jon-

Generatie Veerkracht

Jeugdhuis Schietgang stak tijdens de tweede coronagolf het jeugdhuis in een nieuw jasje.

geren. Die weerbaarheid is essentieel om sociaal goed te kunnen blijven functioneren en alle levensuitdagingen aan te kunnen. Sport is een ideale manier om jongeren te stimuleren en te prikkelen.

Van droom tot uitvoering: jongeren werden doorheen het hele proces betrokken. De jeugdwerkers van Schietgang zetten een rotatiesysteem op zodat alle jongeren hun steentje konden bijdragen aan de verbouwingen.

Jeugdhuis 2050, Linkeroever

Knutselpakketten, verjaardagswensen en een burgemeester in Linkeroever Tijdens de eerste lockdown deelden de wijkwerkers van jeugdhuis 2050, samen met schepen van Jeugd Jinnih Beels en das Kunst (een cultuureducatieve partner), knutselpakketten uit aan de jongeren in de wijk Europark op Linkeroever. Linkeroever is een wijk met zeer veel jong talent en enthousiasme, maar helaas leeft meer dan vijftig procent van de gezinnen er onder de armoedegrens.

Niet iedereen heeft toegang tot internet, een laptop of iPad. Voor de jongeren in dergelijke kwetsbare situaties, die vaak met hun familie in kleine appartementen wonen, zijn de coronamaatregelen extra zwaar.

Naast het nodige knutselmateriaal werden ook paaseitjes, een persoonlijke boodschap en een opdracht voor de kinderen voorzien. De jeugdwerkers misten de kinderen, en omgekeerd. Op deze manier konden de jeugdwerkers, naast de digitale wegen, toch contact houden met ‘hun’ kinderen en jongeren en hen vooral een hart onder de riem steken. De impact was groot. Iedereen zette zich enorm in bij het knutselen en bij de opdrachten die de jeugdwerkers gaven. Volgens de jeugdwerkers ligt de grote meerwaarde in het feit dat ze de kinderen een uitlaatklep hebben kunnen geven, dat ze contact konden houden met hun vrienden en dat ze ‘hun plan’ leerden trekken bij de uitdagingen.

Jeugdhuis 2050 – Project Dames voor Dames

Daarnaast maakten de tieners van het jeugdhuis kaartjes en tekeningen voor een vrouw die haar honderdste verjaardag vierde in het naburig zorgcentrum.

Op 26 mei had het jeugdhuis het genoegen om burgemeester van Antwerpen Bart De Wever te ontvangen.

Hij luisterde naar de jeugdwerkers en jongeren en wisselde ervaringen met hen uit over de uitdagingen in deze vreemde tijden.

Project Dames voor Dames

Dames voor Dames. What’s in a name: het is een project ván dames, voor dames. Het idee voor Dames voor Dames ontstond al in 2018. Zoals ieder jaar werd gevraagd of het jeugdhuis een project wilde indienen voor de burgerbegroting in Antwerpen. Ieder jaar kunnen de inwoners van district Antwerpen zo meebeslissen over 1,4 miljoen euro: ze bepalen mee de prioriteiten en kiezen welke projecten geld krijgen. Ruth Zoka, meisjeswerker in 2050, vond het belangrijk dat de meisjes, de dames, een project voor zichzelf kregen. Afgelopen kerstvakantie vond de tweede editie van Dames voor Dames plaats. Een moment waarop straffe rolmodellen iets aanleren of vertellen over hun werk of hobby, maar vooral een moment waarop de meisjes in 2050 gemotiveerd en geïnspireerd worden. Dit project had zo’n straffe impact, dat Formaat dit in 2020 zelf financierde, los van de burgerbegroting.

De rolmodellen

Er wordt veel aandacht gestoken in het vinden van de rolmodellen.

Meestal is een rolmodel iemand waarin de meisjes (en de jeugdwerkers) zich herkennen: door hun verhaal, etniciteit, leeftijd, interesses…

Daarnaast wordt gezorgd voor een spreiding over verschillende thema’s: sport, muziek, politiek, enzovoort.

Uiteraard waken de jeugdwerkers erover dat de rolmodellen voldoende divers zijn en dus voldoende diverse meisjes kunnen aanspreken. Dat kan via een workshop, maar even goed via een lezing. De rolmodellen krijgen artistieke vrijheid.

Tijdens de kerstvakantie gingen, helemaal coronaproof, drie workshops door:

Veel kinderen en jongeren uit maatschappelijk kwetsbare situaties werden en worden dubbel getroffen door de coronamaatregelen. Om deze jongeren te ondersteunen maakte de Vlaamse Overheid financiële middelen vrij onder de naam Generatie Veerkracht. Ook Formaat diende een aanvraag in om de jongeren in de eigen jeugdhuizen beter te kunnen ondersteunen in de uitdagende coronatijden. Door de toewijzing van deze middelen was het mogelijk om extra medewerkers aan te nemen en het aanbod uit te breiden in jeugdhuis 2050, jeugdhuis Nieuw Gent, JC Den Eglantier en onze pleinwerking in Hoboken.

• Voor en achter de camera. Meisjes kregen de mogelijkheid om, samen met een professionele fotografe, voor en achter de camera te staan. Een leuke ervaring, mét professioneel materiaal zoals belichting en achtergronden.

• Tie-dye. Er werden niet alleen truien omgetoverd met de tie-dyetechniek, maar er werd ook over mode en de impact van mode gebabbeld.

• Afro workshop. Een professionele danseres leerde de meisjes een paar basis Afro- moes. Afro dance werd de laatste jaren immers snel populair, vooral binnen de urban scene.

Tevreden dames

De dames die aanwezig waren hebben intens genoten van een ontspannende dag tijdens deze bizarre periode. “De aanwezigen hadden vooral heel veel lol”, aldus Zoka. “Toch was het ook belangrijk om hen te herinneren aan hun waarde en essentiële plaats binnen de maatschappij”. Zonder corona had dit een veel uitgebreider project geweest. Zoka kijkt dan ook hard uit naar de periode van versoepelde coronamaatregelen.

Den Eglantier, Berchem Twee jongeren organiseren coronadebat

Sinds corona begin dit jaar het leven op zijn kop zette, werden jongeren zelden gehoord en betrokken in het

De middelen van Generatie Veerkracht, de steun van Stad Antwerpen en de hulp van de prachtige vrijwilligers in de jeugdhuizen zorgden voor extra aanbod in de jeugdhuizen. En dat was nodig, want corona zorgde voor een pak meer vragen rond welzijn van jongeren. Door hen extra buitenactiviteiten aan te kunnen bieden kregen zij wat meer ademruimte. Zo organiseerde de pleinwerking in Hoboken onder de noemer ‘Iedereen verdient vakantie’ een breed zomeraanbod. Niet enkel sport en spel op de pleintjes, maar ook het bos verkennen en een bezoek aan een pretpark gaf een gevoel van vakantie in eigen land. Cissé, die al een aantal jaar de pleinwerking onder zijn hoede heeft, kreeg in deze periode welkome ondersteuning van Irene. debat. Jonge mensen hebben echter veel vragen en zorgen. Daarom namen namen Amir en Israe, twee vrijwilligers uit het Antwerpse jeugdhuis Den Eglantier, afgelopen zomer het initiatief om een reeks toppolitiekers en -virologen uit te nodigen voor een gesprek.

Op die uitnodiging voor dialoog hapten niemand minder dan Marc Van Ranst, Erika Vlieghe, Geert Molenberghs, Pierre Van Damme, Jinnih Beels, Cathy Berx, Bart Somers en Koen Geens toe. Voor het eerst gingen beleidsmakers en wetenschappers rechtstreeks met de jongeren in dialoog.

Een dertigtal jongeren verzamelden, gemaskerd en op anderhalve meter, in het jeugdhuis om te luisteren en vragen te stellen. Via een livestream van Nieuwsblad – die ook op uitnodiging van Amir present tekenden – volgden meer dan 600 andere jongeren in Vlaanderen het debat. Zij konden via sociale media vragen insturen. ‘Zijn mondmaskers wel nuttig?’ ‘Is corona geen gewone griep? ‘Gaan we ooit onze normale levens terugkrijgen?’

“Jongeren hebben veel vragen en die worden onvoldoende beantwoord”, vertelde Amir, die de leiding van het debat in handen nam. “Ik ben blij dat we vandaag dit unicum van een panel bijeen hebben kunnen brengen om daar een beetje verandering in te brengen.”

Je kan het debat herbekijken via Nieuwsblad.be.

Den Eglantier – The Panel Bubble (Foto © Mathénique Verbrugge)

NIEUWS | 11

H E T F O R M A A T S T E N I E U W S EDITIE 2020

Het jeugdwerk ging in 2020 op slot en dat betekende voor Haven een grote uitdaging. Desondanks groeide de jongerenincubator. “Drempels om te ondernemen werden er voor jongeren niet kleiner op”, vertelt Niele Jossa van Haven. “We voelden dat we samen met onze jeugdpartners meer dan ooit een verschil maken. Samen gooiden we het over een online boeg om jongeren en hun ideeën alle kansen te geven.”

Over Haven Haven is een veilige proeftuin voor jongeren tussen 18 en 30 jaar. Ze ondersteunt jonge ondernemers op zakelijk vlak in een traject dat maximaal twee jaar kan duren. Daarvoor werkt Haven samen met jeugdpartners over heel Vlaanderen. De coaches bij die jeugdpartners helpen jongeren om hun idee uit te denken en de eerste stappen te zetten. Wanneer hun idee klaar is voor de markt en getest kan worden, kunnen ze aan een traject bij Haven beginnen.

Door de nauwe samenwerking met jeugdwerkplekken is Haven uitgegroeid tot een écht netwerk. “We ondersteunen initiatieven en hun coaches in hun lokale context”, vertelt Niele. “Zij hebben een eigen aanpak, weten goed hoe ze hun doelgroep kunnen bereiken en gaan lokale partnerschappen aan. Haven verbindt deze organisaties, hun jeugdwerkers met elkaar in een gemeenschappelijk kader, om ervaring te delen en van elkaar te leren.”

Coaches

“We geloven dat sterke coaches garant staan voor straffe projecten van jongeren. Daarom versterken we hen met coachclubs. Dat zijn get-togethers waarbij jeugdwerkers hun coachingskills bijschaven, inspiratie tanken of uitwisselen met andere coaches.” In 2020 waren er vier coachclubs. De eerste was een open coachclub, waarin we jeugdwerkers uit de brede jeugdsector verwelkomden. Toen nam SheDIDIT coaches op

JEUGDHUIS NIEUW GENT Het jaar van de reservaties “Als jeugdhuis willen we er zijn voor alle tieners en jongeren in de wijk. Zij geven mee vorm aan het jeugdhuis. Toen in maart alles voor een eerste keer stilviel, zijn we onmiddellijk begonnen met individuele wandelingen in de wijk met tieners en jongeren. Niet alleen zij hadden er nood aan. Ook wij, jeugdwerkers, wilden onze jongeren blijven ontmoeten. We kiezen niet zomaar voor een job die onze avonden en weekends opslorpt. We houden van dit werk en krijgen zoveel terug van de tieners, de jongeren, hun ouders en de wijk.

In de zomer hebben we heel wat activiteiten georganiseerd buiten onze muren en leek alles weer even een beetje normaal. We hebben het grote geluk dat we ook na de zomer open konden blijven. We liggen immers in een zogenaamde kwetsbare wijk. Heel wat andere jeugdhuizen moesten wel sluiten. Ik vraag me dan af: zijn niet alle jongeren de dag van vandaag kwetsbaar? Vandaag moet er in ons jeugdhuis gereserveerd worden. Elke dag moeten we jongeren teleurstellen omdat we geen plaats hebben voor iedereen. Dat exclusieve is alles wat we niet willen zijn. We klagen niet, we voelen ons geprivilegieerd dat we er kunnen zijn voor de jongeren en de wijk.

Ook al is het bezoekje aan het jeugdhuis erg schaars en duurt het maar even, de impact is enorm. Dat zien, horen en voelen we. Toch tellen we af, want we hebben goesting. Goesting in zoveel dingen die we voorlopig allemaal even moeten uitstellen. Al duurt even nu toch wel heel lang.”

Brahim El Mansouri, jeugdwerker Nieuw Gent

Coaches tijdens coachclub

sleeptouw over diversiteit in womanpreneurship en had Creative Cities het over leegstand als hefboom voor jong ondernemerschap.

Nieuwe jonge ondernemers

In 2020 gingen 24 jonge ondernemears van start in onze veilige Haven. De meeste jongeren deden een online pitch om te kunnen starten aan hun traject.

3 — ART united

4 — ART united

5 — ART united

6 — ART united

7 — ART united

8 — ART united

Zakelijke coaching bij Broeikas (Jeugdhuis De Vonk)

Merel: “Ik droomde van een pop-up cocktailbar in het hartje van Peer. Ik klopte aan bij Haven en in een recordtempo kon je in Bar Gendarme terecht voor overheerlijke cocktails.

Nu de horeca dicht blijft, experimenteer ik met cocktailpakketten.”

Stef: “Ik teken al heel mijn leven. De laatste jaren nam ik het serieuzer. Ik verkocht mijn strips. Omdat ik nog geen 18 jaar was, deed ik dat wat onder de radar. Sinds kort ben ik student-zelfstandige en verkoop ik mijn

9 — ART united

10 — ART united

strips via een webshop. In mijn strips breng ik geschiedenis tot leven.”

Nieuwe partners

“We hebben de ambitie om met Haven in heel Vlaanderen actief te zijn”, klinkt het bij Niele. “In Limburg kregen we in 2020 een sterkere poot aan de grond door samenwerkingen met jeugdcentrum De Bak (Peer) en De Serre (Hasselt). En ook voor 2021 zitten er een aantal mooie partnerschappen in de pijplijn.”

11 — ART united

JC TEN GOUDBERGE DEN EGLANTIER KINKY & STAR NERDLAB MIJNLEUVENJAKKEDOE DE ROUTE LODEJO

VIZIT

JUVENES

In hartje Wevelgem staat JC Ten Goudberge, of in In het historische vandorp Leuven Desselgem broeit wat. ligt netjes verborgen in is het 2021 wordt een uitdagend jaar “Jongeren voor Lodejo moeten in kunnen en durven dromen.

Legendarisch. Dat is het woord Op hetwaarmee kruispuntjevan technologie en kunst stadhuisHet Bottom-up.

Dat het geheime ingrediënt in de volksmond gewoon ‘de JC’. Het is een plek waar MIJNLEUVEN glooiende verdiepingen West-Vlaamse vrij spel. landschap.

Opvan hetjeugdhuis eerste De Lochristi. openen een gloednieuw De praktische jeugdhuis zaken regelen we achteraf wel”, jeugd- en muziekcentrum ontstaat Kinky Star veel op moois. de Dat heeft Nerdlab krijgt er op vier de werking Route Ze in Eeklo. jongeren en vrijwilligers gezellig binnen en buiten artistieke expo’s tot een gezicht co-working lijkt erspace weinig meer “Door te beleven dan op je en jongeren werken aan vertelt Nona app die Demoet Koninck, projectmedewerker Gentse Vlasmarkt best omschrijft. goed begrepen.

Al bijnaHet GentseVan jeugdhuis kan te luisteren naar onze en een in tesplinternieuwe lopen, waar altijd iets te beleven valt en waar en een naaiatelier: jongeren jaarlijkse weten familiefeest, dat ze ertot jespelen de Pompoenstraat dienen als de Tinderjevan de bij talentontwikkeling. jeugdcentrum Vizit in Wilrijk. Het is die een in kwarteeuw lang ploegen hetze best hetomschreven braakland worden als open een open op hun wensen en behoeften, creëer In jeugdcentrum Den Eglantier Sint-Niklaas en wilde plannen en dromen een kans krijgen om terecht kunnen voor zowatinrijdt elke prikkel en binnenwandelt waar ze in jeugdhuis Jakkedoe. doenersmentaliteit het jeugdcentrum Excuseer? Ja, u heeft het goed gehoord. onze nieuwe plek werken we samenwaar met tussen jeugdwerk, muziek collectief en cultuur van gretig en voor makers.

Nerdlab een enorm waardevolle intrinsieke motivatie.” jeugdhuis Juvenes in ZeleInziet elke dag erdecreet heerlijk Tinder voor talent.

“De kern van onze wer- lokaal talent uit de buurt, zoals bijvoor2014 ging het bovenlokaal jeugdwerk in jonge Met deze publicatie dedat drempel Tot slot geventrachten we graagwe mee een samenwerking realiteit te worden. naar opdigitale zoek zijn. omeenbekend staat. krijgen er de ruimte Als één van de meest ondernemende en lokale jongeren de kans om te onderneking is inzetten op de ontwikkeling van beeld interieurdesigner.

DoorJongeren dat om. succes: Kinkygeprofessionaliseerde Starmaakt krijgt jonge jaarlijks creatievelingen vertrouwdmet meteentussen En die motivatie gebruikt het jeugdhuis als hectisch en volledig anders uit. Met Wat beide open naar samenwerkingen open jeugdwerk en voege.

Sindsdien kunnen aanbieders van activiteiten jong talent. We betrekken onze leden soort samenwerkingen komt het en expo’s te organiseren. Bovendien openvlijtige jeugdwerkinitiatief nietin de altijdmen een evidente op te participeren, verelkaar te ontmoeten en streek, kent het jeugdhuis een massa bieden ze repetitieruimtes aan, ondergaande van jonge ondernemers tot crenieuwde Lodejo op een heel dynamische Hoe geflipter, hoe liever. Daar komt het mende jongeren leggen we vervolgens MIJNLEUVEN zet dan ook in op drie huizen nog met elkaar gemeen hebben? meer dan 400Het bands en artiesten technologie over de en vloer leert jonge techneuten creatief motor voor experiment. open jeugdwerkinitiatieven subsidies indienen andere organisaties teis.verlagen en bieden we eenJakkekeuze Zo isDaarnaast er niet aan elk project een zekere uitkomst verantwoordelijkheid te nemen. actieve leden.

Nieter verwonderlijk: steunen ze verschillende initiatieven met atieven - dan ook in alles wat we doen. manier tot stand”, vertellen Jelva en Matzowat op neer voor het West-Vlaamse belangrijke pijlers: jongeren een stem, een traject op maat af met meestal een vinden regelmatig zijn creatieve vrijhavens En zeals doe is al bijna een halve eeuw lang een Hun mening vormt de spil van onze wer- thias. Het nieuwe gebouw wordt een hub hun jarenlange expertise en organiseren jeugdhuis. “We zijn een jeugdhuis dat concreet evenement of product als eind- voor ruimte en kansen geven.

“Doordat we en inspirerende talks plaats. voor projecten rond artistieke expressie, op een aantal belangrijke vragen.

Want enjongeren. staat bekend dé plek denken. waar underground “We vormen eenantwoord community waarin gekoppeld en workshops is het weinig realistisch om specifieke huis en een voor devan actieve jeugd in ze“Onze workshops rond zowel artistieke theking”, leggen Vanvooren Matthias voor met onder anderegeeft, een gaat voor goud”, vertelt Hanne Callewae- resultaat”, legt Hanne uit. verbonden zijn met de stad Leuven, “Beiden zijn thuis superdivers: naaien jongeren experimenteren binnen “We merken datJelva er nadien vaak en groep“Alscreativiteit je jongeren eigenaarschap willen ze kunst en creativiteit in de opengeloven dat er een kostbare meerwaarde schuilt ondernemingszin en sociale cohesie. als wieworden zijnwedie open jeugdwerkinitiatieven een kans krijgt. geleundMet en gesteund kan op elkaars eigen dorp ver eigenlijk? daarbuiten. projectmedewerkers Lodejo ma’s als ondernemerschap. rt, projectmedewerker bij JC Ten Goudvormen een laagdrempelig DJ’en enen fotografie, kunst tot verschillende ontstaan die verder werkenbijrond eenuit. makerslab beseffen en ze repetitieruimtes. al snel dat alles mogelijk bare ruimte brengen. Ze werkten hiervoor resultaten te tot verwachten vanvanjeugdorganisaties, ookdomeinen: van onderne- jesPriem, berge. “Hier is plaats voor gezellige en Het precies voor die denkers en doeaanspreekpunt. Jongeren weten ons eventcommunicatie of verzekeringen. merschap over organisatie tot creatie”, bepaald thema, zoals fotografie, en zelfs is”, aldus Nona. Hun werking bestaat uit al samen met Art United en nu ook met inissamenwerkingen met musea, want kunst indrukwekkend gevolg dat creatieve vrij-goesting”, en Waar komen ze vandaan en, belangrijker, waar willen alszehet bijvoorbeeld over deelnemersaantallen gaat. kennis en vertelt Michelle Vosters, Om deruimtes sfeer inworden Jakkedoe omschrijven, “Om ons een aanbod nog meer organiseren.” op hun maat Ook hun dagdagelijkse willen “Een nauwe samenwerking met musea, absurde realisaties en zetten we jongeners dat het jeugdhuis mogelijkheden gemakkelijk te vinden als hulp zoeken Onze ooktegratis ter vertelt Mathilde Maes, projectmedewerhun eigen toonmoment verschillende sporen werking die elk op hun ma- MHKA, het Museum van Hedendaagse kan voor verbinding zorgen tussen uitvoor ie- broedplekken steekt Tuur Byttebier, projectmedewerker te maken, bouwen we ook momenteel cultuurhuizen of expositieruimtes zou zenier dynamisch houden door boeiende ren aan om out of the box te denken. We ziet in samenwerkingen met culturele hun dromen En waartot te maken”, beschikking gesteld voor een veelvoud “Cultuur moetjongeren toegankelijk zijn po’s en artistieke interventies op te zetten ze om ker bij De Route.

Door jongeren vertrouHet jeugdhuis gaat zelf actief opaan experiment promoten.

Zo is de ‘Vizit Kunst in Antwerpen. Een samenwerking naartoe? slot:vertelt waar liggen de kansen voor een thuishavens, experimentele Sommige projecten bereiken misschien beperkte manager bij Jakkedoe, vanvan walpop-up met deze anekdote: veel mogelijkheden bieden diewakkert getaonzenaar eigen app waarbij we de interessamenwerkingen aan te gaan. “Daarom moedigen onze jongeren en onszelf aan Zoë Westelinck, projectmedewerker partners. “Aan musea die op zoek zijn aan activiteiten: shops tot dereen. Dat is ons vertrekpunt. Kinky Star incommunity ons café. Wat er soms voor zorgt dat bij Nerdlab. wen en eigenaarschap te voor geven, zoek expositiemogelijkheden, zodat Living’ een ontmoetingsruimte en worden die smaakt naar meer. Vizit daagt musea verschillende gemeenschappen. enhoudt thematische ontmoetingsplekken samenwerkingen?

“Eenmaar lokale band repeteert hier de voorses en unieke talenten van onze jongedagen we musea graag‘Vizarts’ uit om regelmatig samen jongeren”, vertelt Tuur. Jakke- en jongeren om dynamisch te durven zijn en doen, naar een uniek verhaal, vragen wij: geef bij MIJNLEUVEN. “Artistieke expressie, koffie workshops, dans en theater…

Ten daarom de drempel bewust laag onze wc-deurenals beschilderd worden of dan ook uit om buiten hun muren te brehet jeugdhuis verantwoordelijkheidshun talent of creaties kunnen er onder de noemer groep jongeren, betekenen een grotelenteerde meerwaarde bije twee jaar heel regelmatig.

Onlangs doe zette in het verleden ren registreren. die kennis gaat het met onze jongeren eengeorganiseerd. mobiele ten- ‘Build ken en samen met hen een artistiek prodansend met de uitdagingen die gepaard ons een organisatorische uitdaging waarondernemerschap, events slotte hebben we een open loket waar met een uitgebreid gratis aanbod”, vereen paar benen door ons plafond steken.” ondernemingszin aan. al een dergelijlaten zien aan hetMet grotere publiek.

“Dat grote evenementen “Wanneer je hier binnenwandelt op een Nerdlab houdt ervan om hun en jongeren een paddenstoelen uit de grond“Het schoten. voor alle aanwezigen. verteldenvragen ze onskunnen dat ze niet eensover de sleujeugdhuis vervolgens slag om hun toonstelling Doordat het ke samenwerking op met het CAW en de gaan met een creatief project.” mee wehuizen naar onze jongeren kunneninstapduurzaamheid staan hier centraal.” jongeren stellen al Beide zetten overtuigend op zetelt zich gerepresenteerd voelen in de is de combinatie kunst Lindsi Dendauw, projectmedewerker kan van kunstexpo’s totaan livede optredens it together’uit is te danwerken.” weer het hart van de ject in de openbare ruimte op te zetten. doordeweekse dag,van ontdek je als drie of vier uitdaging van externen voor te schotelen. tel van het jeugdhuis hebben, want elke jeugddienst vanschuilt Waregem. orgaworkshops en begeleiding vorm te geven. jeugdhuis sinds jaar en inzet op arpen.

Op die manier prikkelen we hen en en samenleving.” deze thema’s.” artistieke expressie, ondernemingszin een samenwerdialoog en ondersteuning die die Heeft bij Kinky Star.Waarom “Van woensdag tot zondag hefboom, Kinky Star werktprojecten graag enof regelmatig “Onze kracht in de“Samen motivatie en gaan.

Alleen hebben we tot op vandaag artistieke werking vandag Vizit.

“Onder die verschillende producten “Creatie,uexperiment en proces staan zin gekregen in hiereen samenwerking na het ofbeperkte was het in ervaring keer ze hier samenkomen om te repete- niseerden “Bovendien treden we een soort tistieke expressie en ondernemerschap, we artistieke en In limbo, “Voor ons is het samen op pad gaan met geven wecohesie hen eigenaarschap een jongerenlabel van de jeugddienst sociale bij jongeren.binnen In de toeking hen in dat opzicht een kruisbestuiving tussen samen met culturele partners inMichelle. het kanmet je bijeen onsmuseum terecht voor gratis optreondersteuning die we interventies bieden. We stimuvrij in op hetals opzetten van werknaam organiseren we laagdrempe- “Wij faciliteren een veilig kader waarbininduurzame volle ontwikkeling zijn”, zegt bijHet centraal.”

In het verleden werkten ze zo Wenen bedanken ookkunnen de deelnemende musea van Art United.

LIMBO? Vlaamse Overheid bood mede dankzij lezen van deze publicatie uw introductie Geen publicatie zonder dankwoord. publicatie is te groep ren, is eerste het jeugdhuis open en zit er volk matchmaker en brengen we de juiste workshops voor en metom maatschappelijk heeft een fantastische jonge jongeren om tot nieuwe ideeën te komen bepaalde expositie, thema of discipline.”

Leuven uiten met een hele MIJNLEUVEN zoveel expertise komst willen ze graag opnieuw samen- De opportuun musea met hun hiermee, cultuureducatie en jeugdwerk mogelijk dens.

Elk lijkt? genre“Omdat passeert hier de revue.”

Gentse.

Lindsi: “We beschouwen die saleren onze jongeren nieuwe zaken op die momenten het aantrekken van Deze het lige,het artistieke workshops en langdurige jongeren experimenteren, “We zetten zowel langere trajecten op alvan samen metpakt musea dat willen zeresem in en Doordat Het is daarom belangrijk om een samenwerking aan ditideeën project waren deen noden deze Een voorgeborchte wachter bijeen.

Dàt is Jakkedoe: een plek op die leeft, kwetsbare jongeren.

Die samenwerkinmensen met elkaar in verbinding.” Het creatieven zich verzameld. in opZonder en een stevige dosis plezier heel belanghunopnieuw ambitie doen. waar te en mogelijkheden werkingen aangaan met musea. “Met collecties eenniet antwoord geven Kaatals uit.succesvol De Kinkyexpliciet organiseert enkel vijf optre- maakt”, menwerkingen wanneer poten te zetten en helpen hen op weg om juiste of grotere publiek.” creatieverond trajecten.

Die komen“Door er vaak actief uitwerken kunstvan recht insamenwerkingen rond legt bepaalde thema’s en geven tegelijk deprojecten toekomstom graag “Onze het beleidswerk van Formaat vzw, een noodzakelijk met de open jeugdwerkinitiatieven?

Datsamenbrengt horen we neemt op een nooit het licht gekomen. dank aan Peter Aerts, aanjullie demeesamenwerking met open dialoog jeugdwerkinitiatieven tewe gaan verwachtingen. legt beweegt samenbrengt.” ambitieuze project kreeg de titel ‘NOK’. gen resulteerde in schitterende toonmote gaan met ons jong talent, kan rijk. We leggen geen onnodige druk op.

Als van de grotere jeugdhuizen in maken. “Zoisorganiseren bijvoorbeeld één plek, en bereiken ze een grote groepJeugdwerk dieeen samenwerkingen willen we enerzijds opdens de vraag wat jemaar van cultuur per week, fungeertwaardevol ook als een we onze artiesten aan een nieuw publiek hetaan gezicht van een breed Speciale publiek brenhun ideeën werkelijkheid tedanken maken.”

Hun maat van wat onze jongeren ons vragen”, community warm en rijk aan kennismet en correcte gericht en laagdrempelig impulsen met wandeling doorheen de publieksmedewerker vanhopen het S.M.A.K. menten expo’s in CC Deertoe Schakel.” zo’n project Is het eindresultaat niet helemaal wat dekansen omgeving, verzamelde ‘demakers JC’ dooren dean- antwoord zomerresidenties met namelijk tienis jonge geëngageerde jongeren.

“Het geeft genoeg vindteducatieve om precreëren voor jonge Paul: “De voorstellen kunstwereld zich voorinformele, plek.

“Ween voorzien kunnen enlaat vice versa, wanuniekeen methodiek heeft geleid dat DeTibau Route daagt zichzelf en musea dan legt Nona voor uit. beide partijen Van het museum we ietsenbijfounding father van specifieke workshops.”

Voor de inhoud innovatief plezier”, verklaart Michelle.

Die collectie.

Beirnaert opte conserveren een belangrijke vraag uit het veld. graag.

Aan twijfel geen nood, neem simpelweg jeugdhuis De Route, jeugdhuis Jakkedoe, jeugdcentrum Vizit, een grote Artgen. de focus op proces en kwaliteit, eerder dan op United, om jongeren steedskant als prioriteit schreefook een luisterverhaal De verklaring voor Behalve omexposities ontplooiing maat meerwaarde betekenen.” ervan verwacht werd? Dan pikken we de jaren heenhet eenjeugdhuis hyper creatieve kunstenaars.

Zij krijgen twee maanden veel voldoening omde diepopulariteit jongeren tevan het derzijds mee open deenerculture- senteren.

Maarinwat jongeren eistaan openheid en inclusie die opleidingen bar vinden en techniek en geven neer onze crew iets bijleert en wanneer ze uitzonderlijk getalenteerde en onderuit omeen huntool beide in op elkaar te leren over de praktische van een te behandelen. vanop dieeen workshops legt Nerdlab de oren te sterkte kan tot unieke resultaten leiden. waarin meerdere collectiehetvan open jeugdwerk werd voorbije zes jaar nogtercontact op Formaat vzw, Jonk Expart van jeugdcentrum Den Eglantier en‘B.I.T.’ jeugdcentrum jeugdhuis, vinden wezien in want hun programma.

Denemende succesformule van projecten lag stukken telaten voorzien, hoopt het jeugdhuis hiermee draad terug op en trekken we lessen voor gieke groep het onmogelijke lang een atelier beschikking en met ondersteunen en te groeien in le kaart vandie desamen stad zetten”, vertelt Kaat, In genlijk diejongeren collecties?”

Paul vervolgt: de bredere samenleving veel minderNu vandaag kansen aan die interesse heb- inde we onze eigenheid kunnen bewaren.” jongeren totdie hun vaste kliek teeen overvloeien door een overlap in Vanuit stromen jonge creatieven dergelijk project en een bron aan inspiraluister bij de noden van hun community. eindproduct en kwantiteit.

The journey is the destination, plaats kregen. slot een welgemeende bedankt aan Toerisme Vlaan“We passie. werkenVoor aan een divers interes- in mogen ook nieuwe jongeren aan te Dat Stond opinwieltjes het bundelen van de krachten van de Scan dethema een volgend wapenfeit. We vinden het werken toe naar gezamenlijke mogelijk maakt. Een uniek gezelschap hun veelzo van hen isenonze projectmedewerker bij Den Eglantier. Ze “Zijn werkelijk alle gemeenschappen is. Dat gaat ook op voor benook in de muziekscene of willen weten vanzelfsprekend de coronapandemie een hele reeks uitrekenen. ofenlocatie.

“Zo geven wetrekken. jongeren vaakeen doortentoonstelling naar de ateliers ‘Barvizart’. Tottie tenog verlenen aan onze jongeren”, verHet jeugdhuis daagteen musea dan ook uit QR-code namelijk intensief gebouwd aan bovenlokale wij staan te popelen om uEn meer teniet vertellen omNona. in hun publicatie ‘Weg met jongeren! Zo maak je Juvenes, jeugden KinkyalStar, jeugdhuis Lodejo, maar. is dat waarvoor het echt om draait? het verhaal opmuziekcentrum je op sant mogelijk aanbod onze jongeren. verschillende organisaties. Kortom: “een beluister het oog de toekomst, ook langisop uw verlanglijst?

Eénheimat adres: van deren vooral belangrijk dat jongeren eigenaar om beroep “We op tekunnen doen, dat bovendien eindtentoonstelling.

Dezeg rest van het jaar ondersteuning voldoende, maar een groot vervolgt: kunst inzetten om die deze vertegenwoordigt daarin jeugdsector.

Tochmeebrengt, merken weziet dat het hoe hetcultuur er achter de schermen aan toe- dedagingen zich klaart demet kans om te proeven van het waar cureren Dat de fysieke, artistieke Jaarlijks met organiseert het jeugdhuis meer om samen met hen enkele belangrijke jouw museum of erfgoedsite aantrekkelijk voor jongeren’ te Het is aanbevolen Hier moet iedereen zijn gading vinden. eeneen gloednieuw jeugdhuis bijhoort.

Lodejo Lochristi. een win-win die smaakte naar meer”.GSM.Mijn zijn van hun realisatie.” staat het atelier terte beschikking van een aantal krachtdadig en met de nodige finesse jonge kunstenaars, organisatoren terug te vinden? Willen die gemeen-samenwerkingen met jongeren in dialoog te gaan over hoe netwerken een brede maar zelden gaat.” jeugdhuis zowaar nog meer voordelen Ommet aansituatie de behoeften vankregen die jeugdige van tentoonstelling en het heft in“Voor organisatie het jeugdhuis: kunstwerkplaats dan vijf wervingsactie opleidingstrajecten van tien vragen onder de loep nemen en uitdanieuwe thema’s, meer en werden met andere over ons begeleidingstraject.

Van begeleiding jeugdhuis Leuven, kunsteducatieve Nerdlab en voor om een hoofdtelefoon of naar die van ons. aan te gaan, De ondernemers afgelopen jaren we vooral Want de tegemoet Picasso’s en Warhols vanDe onze begeleidt wordt door een team met extwintigtal jonge en wilhebben een stapje verder ze naar zichzelf, anderen en de samenschappen dat zélf?” doorsijpelt in de verschillende culturele aan samenwerkingen musea. bende te komen, zet Route handen jonge creatieven. Artiesten kunnen de refereren “Door een samenwerking gingen aan te gaan.creatieven.”

“Kan je je museum weken die telkens opmet creatieve, technikansen in de vorm van bijvoorbeeld een eigen oortjes te gebruiken.

Heb te nemen. de eerste gesprekken over een mogelijke organisaties al dangemeenschappen.” niet insociale dezelfde sector. bij de hand?

Aan Ten Goudberge. ingezet op een uitgebreid en kwalitatief zouden wel Des- je er geen Om de vinger aan de pols te houden bij pertise. gaan. hebben nood aan doorgedreven En net dààr vullen leving kijken. Kunst als hefboom, zeg Bovendien zet het opgezet, atypische jeugdhuis naast hun reguliere Uiteraard hebben we voldoende oog voor ruimtes gebruiken als repetitieruimte, kunnen we jongeren een unieke ervajeugdhuis merkt op dat circuit publicatie “We Zij dagen musea dan ook uit ombewijst ons hun generatie sche en doelstellingen werken. tijdens naarHet buiten brengen in plaats van unieke ruimtezich omjeugdhuiswerking ietseens injeugdclub tein organiseren Dat uhetkunst deze helemaal las, dat vijf onze dank aan Vangeel kanmogelijke je gratis een vragen en verwachtingen podiumaanbod.

Iets waar we kunnen de jongeren en hun ideeën te concretiseOok startende ondernemers zijn er kind ondersteuning en meer kansen omtrots zich maar, om onze referentiekaders in vraag Kaat Paul gingen in het op. verleden al cultuuren jeugdwerk elkaar fantaseenen hele reeks projecten “Met ‘Jon“We merken dathet deeinde pandemie het ookofvolop in opverschansen. jongerenwelzijn op de baliede atelier, expositiehal, ontmoetingsplek en Alsook ring aanbieden rondBenoit een thema of invoor eende lay out en Eva voor artiesten enintemusleutels te overhandigen enheel samen iets selgem Michelle: ”Op vanzo de ritelitaitonen we binnen teminder zetten?bekende Kan je kunst online een nieuw publiek voorTuur: eenen“We Degeduld’ ene samenwerking was uiteraard al eens samenwerking tot een hele dag brainstormen met paar oortjes verkrijgen. voor het redactiewerk. minuten politieke u teontplooien”, niet vreemd zijn.willen De volgende opfantastisch zijn.”moed hen het platform dat ze ren, organiseert het jeugdhuis ‘Wit Blad’ Wat het jeugdhuis zelf precies verwacht aan huis.

Letterlijk zelfs.

MIJNLEUVEN volledig te kunnen lichtLindsi, Zoë te stellen en connectie te maken met de succesvolle samenwerkingen met cultutisch aan.het “Onze sterkte isde diehand begeleide geven we bands jonger dan 21 rewaar aspect van cultuur werkt, eenpresentatiemoment.” uitgebreid creatiefgeven luik. Mathilde: van een partner, zodat beide organisaties experimenteel laboratorium. Nona: “Het Nowe omgeving waar ze anders moeilijk mee in zikanten zo langzaamaan leegbloedt. neer zetten”, aldus proces onsin langs en heen heeft ressant maken?

Waarom worden jongeren enwe dagencreatieve musea dan ook uit avonden. “Op die avonden is iedereen biedt een co-working aan van een samenwerking? toe.opnemen mensen rondom ons.” Hanne: “Vrijheid succesvoller rele “Essentieel voor een we verbinding creëren eeninstanties jaar lang aan. artistieke zakelijke coa- dialoog en dat waarmee voorde zowel organisatoren, arties-of een “Door regelmatig workshops elkaar unieks bijbrengen”, besluit aan dejeugdhuis organiseert ook infosessies contact komen. Door hun blik te verruiNochtans hebben zijspace de expertise, congebracht.

Dit kan binnenshuis, online vaak geforceerd om naar een museum te danende andere, maar conclusie bleef procesbegeleider: Formaat weet raad. u kiestvzw,verdienen We danken jullieietsom deel te nemen vele brainstorms en stap ismet contact metEn Formaat zodat Charlotte Cleemput en Roxanne Cox, zewie in de toekomst vooral op willen om en samenwerking Warhols samenmet tein eenMathilde. Met als ultieme doel: het beste welkom om zijn of haar wildste ideeën en vertrouwen dat we met onze jongeplaats voor ondernemers. partnerproject is datstimuleren we actievewe ondertussen mensen, hun verhalen enmuren kunst.en ching. Met ‘Plan.K’ creten publiek.

Culturele evenementen men, wakkeren weVan hun dromen aan teonze organiseren, brengen we jongeren voor die jonge professionals en kunste- Research: tacten en goesting zowel diewaar arties- Waar “want ons kent, weet: gaan?

Hoe kantien hetjonge een om plek worden weals treden buiten onze eigen Een Picasso’s succesvolle vzw plannen telkens dezelfde: “Waarom zouden we het moeilijk hoe intensief het traject verloopt. interviews voorafgingen.

Jullie naars. zijn Beide de kern van deze focussen?

“Jakkedoe graag als met die van hen.

We zijn benieuwd uit de doeken te doen.” Het concept blijkt ren kunnen jongeren er voeden. terecht zietwelke eenwil mogelijk antwoord zetten steeds voluit zullen gaanbij voor een steuning krijgen op inhoudelijk en proKaat en Paul, jeugdwerker Juvenes, We dagen musea uit om hun eigen colatief ondernemerschap door jongeren organiseren op rendabele manier, aanraking met een veelvoud aan nieuwe uit dehieraan jongeren naar boven halen. groepen krijgen uitgebreide ondersteuners en maken weFormaat samen zotte ten alszelf hun publiek verder te In MIJNLEUVEN we get shit done.” zijn ergens te een gast.”

Los daarvan kunnen steeds zeBovendien spontaan binnenlopen?

Kunnen teninstantie waar voldoende ruimte is voor die samen kunnen bekijken samenwerking met een Redactie: Eva Nowe springplank dienen voor samenwerking lokale kunstewat daaruit bijzonder inspirerend te werken, want er gemeenschappelijk Een open overvoor ‘Baas’. Zoë: “Dat is een traject deze vraag in nieuwe hebben zelfs al eenplan. concrete uitdaging ductioneel vlak.”plan Bij een samenwerking uit tenog leveren aan de verbeelmet een eigen of project de nodige lecties lukt enkel voor organisaties die een kunsten voortvloeit.” cultuurvormen.”

Idealiterdat is ondersteuning en begeleiding op maat.” werkelijkheid.” combinatie met de kennis, het publiek en op jongeren ook ‘vrij werk’ terecht in het toonstellingen ook van onderuit vormgehet leerproces van de jongeren: maken als we samen ook sterker kunnen staan?”

Lay out: Benoit Vangeel publicatie open jeugdwerkinitiatief mogelijk is.ons, Daarnakrijgen begint uw naars.

Zij vinden wel de weginnaar kwamen al ontelbare workshops, fuiven waarbij jongewaar ondernemers zowel met culturele organisaties het legstructuur en wederzijdse voor ogen. Paul: “We willen uitdaging.” met onze met een museumenisadvies dat bijvoorbeeld dingskracht van een groep jonge ondersteuning te bieden.” in ‘K stevige reserve hebben over voldoenworkshops nadien nog een Zoë: en het was ons groot genoegen om jullie input in de worden?” ruimtes musea over beschikken, jeugdhuis en is hetdiverse eenoffantastische plek geven U hoort het: veel vragen, waardie MIJNLEUVEN voor openstaat. maar moeilijker naar de volgende stap en zelfs markten uit voort. “Die avonden U jongeren hoort het:op dezoek mogelijkheden zijn eindeindividuele als waardevolle Leuvense.

“In het verleden zetten gaan naar de drempels demet vorm informatie overhet eenkunstprobepaal- mensen”, besluit Kaat. Bovendien weten Want deom ruimte beschikken. devan Kunst’ is dan weer staartje.

En alsof dat nog niet volstaat, is het ziet Kinkycoaching Star eenzouden wildgroei aanwe mogesamen te zijn. veel mogelijke antwoorden.

En Nerdlab “We geloven onze expertise waarom het moeilijk maken als we we vorm te gieten. organisatie aan een onvoorspelbare enal inspirerende ritdat we metdeze met een groter podium publiek.”

Jakbrengen de denkers en de doeners naar groepssessies volgen als onderdeel van op dieof onze jongeren loos. bal ligt in uw kamp. die En we de moeten wegwerken binnen zowel deject collectie en een om mee van Kinky Star.werkbudget “We geven een groep enkel gevestigde namen nog een plek op jeugdcentrum ook volop bezig met de Dit is een digitale publicatie in opdracht van Formaat vzw. lijkheden cultuur met hoek af. samenwerkingen heeft er zin in.voor “Zolang als we ereen op het als jeugdwerkers en het vele talent dat samen sterker kunnen staan? kedoe biedt hun winkel de voorgrond. Samen met die onderneeen heus ondersteuningstraject.” verrijkten.

Zemet kwamen in aanraking de kunstwereld als de jeugdsector opdat aan de slag te gaan. de kans om exjongeren-curatoren een podium te scoren”, legt Lindsi uit. opstart van artistieke interventies. Zo gebied vanook kennis en plezier maar rijker we rond ons hebben verzameld, samen met uw publiek van het heden én‘Den deBazaar’ toekomst.

Illustratie: “Saturnus verslindt zijn zoon” door Francisco Goya.

van worden.”

een mooi verhaal kunnen schrijven.”

ARTISTIEKE EXPRESSIE² ARTISTIEKE — P3 EXPRESSIE² ARTISTIEKE — P4 EXPRESSIE² ARTISTIEKE — P5 EXPRESSIE² ARTISTIEKE — P6 EXPRESSIE² ARTISTIEKE — P7 EXPRESSIE² ARTISTIEKE — P8 EXPRESSIE² ARTISTIEKE — P9 EXPRESSIE² ARTISTIEKE — P10 EXPRESSIE² — P11

DIGITALE PUBLICATIE ARTISTIEKE EXPRESSIE Binnen het decreet bovenlokaal jeugdwerk uit 2014 krijgen geprofessionaliseerde open jeugdwerkinitiatieven subsidies voor projecten rond artistieke expressie, ondernemingszin en sociale cohesie.

Creatieve vrij- en thuishavens, experimentele broedplekken en thematische ontmoetingsplekken schoten als paddenstoelen uit de grond. De Vlaamse Overheid heeft hier, mede dankzij het beleidswerk van Formaat, aanzet gegeven aan open jeugdwerkorganisaties om netwerken uit te

bouwen. Er werden samenwerkingen opgestart met andere organisaties, al dan niet in dezelfde sector. De ene keer was dat succesvoller dan de andere, maar de conclusie was toch vaak: waarom moeilijk doen als het ook samen kan?

Formaat besloot in 2020 samen met enkele beroepskrachten uit open jeugdwerkinitiatieven om een digitale publicatie te schrijven die een antwoord biedt n op de vele vragen die beantwoord moeten worden om samen te werken: wie zijn die open

jeugdwerkinitiatieven, waar komen ze vandaan, waar willen ze naartoe en waar liggen de kansen voor samenwerkingen?’

De digitale publicatie kreeg de naam ‘Artistieke expressie²’. Vanaf 2021 bieden we daar een begeleidingstraject bij aan. Van de eerste gesprekken begeleiden over een mogelijke samenwerking tot het gehele traject monitoren: Formaat doet het met plezier. https://www.formaat.be/ publicatie/artistieke-expressie

Artistieke expressie – JC Ten Goudberge

12 | NIEUWS

EDITIE 2020 H E T F O R M A A T S T E N I E U W S

COMMUNICATIEPRODUCTEN VAN FORMAAT DRAGEN WAT WAT-LABEL Met trots dragen onze communicatieproducten sinds 2020 het WAT WATlabel.

WAT WAT is een platform van meer dan zeventig organisaties (denk aan Awel, Sensoa, VDAB, Publiq, Child Focus, enzovoort, én Formaat) die jongeren willen informeren en toeleiden naar advies of hulp. Door de krachten te bundelen onder één merknaam gaat WAT WAT de versnippering aan initiatieven, websites en campagnes gericht op jongeren tegen.

De Ambrassade coördineert WAT WAT in opdracht van de Vlaamse Overheid. Het WAT WAT-label houdt in dat onze websites, het Formaat Magazine en andere publicaties volgende zeven principes volgen en hanteren:

NICK BEERENS VAN FORMAAT VERKOZEN ALS JEUGDWERK­ ADVISEUR VOOR DE VLAAMSE JEUGDRAAD In november vonden nieuwe verkiezingen voor de Vlaamse Jeugdraad plaats. Op 2 december werden de verkozen leden bekend gemaakt. Onder andere Nick Beerens van Formaat, en Amir Bach van jeugdhuis Den Eglantier, zullen komende drie jaar de belangen van kinderen, jongeren én hun organisaties vertegenwoordigen. vlaamsejeugdraad.be

RAAT VAN FORMAAT Formaat wil de meer dan vierhonderd open jeugdwerkingen verspreid over heel Vlaanderen inspraak geven in het beleid en de strategie van zijn organisatie. Daarom richtten we in 2015 de RaaT van Formaat op.

De RaaT geeft advies aan het bestuur en de directie van Formaat als het gaat over de ondersteuning van onze leden en de standpunten die Formaat vertolkt naar beleidsmakers. Ook de RaaT van Formaat schakelde in 2020 over naar online overleg. De RaaT besprak en gaf input over de communicatie rond open jeugdwerk, de beleidsnota van Formaat, het zakelijk beleid van jeugdhuizen en de impact van corona op de jeugdsector.

Het jaar 2020 betekende ook het einde van een mandaatperiode. De afgelopen twee jaar gaven 26 vrijwilligers vol enthousiasme raad en advies aan Formaat. Hen bedanken voor hun engagement kon helaas niet fysiek, maar elk RaaTslid ontving een bedankingspakketje. In 2021 gaan we op zoek naar een nieuwe groep RaaTsleden die de komende twee jaar willen nadenken over de toekomst van het open jeugdwerk.

FORMAAT MAGAZINE Jaarlijks publiceert Formaat vier magazines die een licht werpen op boeiende projecten, verhalen, personen en organisaties uit het open jeugdwerk. In 2020 werkten we voor de publicaties rond vier rode draden: buitenruimte, tijdelijke invulling, tieners en welzijn.

Alle vrijwilligers van organisaties die lid zijn van Formaat kunnen een persoonlijk abonnement op Formaat Magazine aanvragen. Ook jeugdambtenaren kunnen dat. Helemaal gratis. www.formaat.be/formaat-magazine

“2020 was een onvergetelijk werkjaar. Een jaar van gezellig thuis werken in pyjama op de bank. Een jaar van je haar niet meer willen wassen, want “voor wie!?” Een jaar van je vestimentair moeten herpakken, omdat je onderbroek toch geen veilige outfit is voor een videocall. En allemaal werden we coronajoggers.

Het was een rollercoaster van emoties en zuurdesembroden. Sommige dagen en dingen zouden we misschien liever vergeten. Al is kombucha best lekker bij je appelsiensap, het blijft wel een schimmel die je vrijwillig laat groeien in je eigen huis.

Wat wij zeker niet willen vergeten, is de ongelofelijke wendbaarheid die onze sector heeft laten zien. Het gemis van menselijk contact met onze doelgroep wordt overspoeld

door trots. De jongeren uit het open jeugdwerk bleven gaan. Ze bleven open, zo goed en zo kwaad als het kon. Ze bleven enthousiasmeren. Ze zwierden alles online, haalden alles er weer af, kochten liters ontsmettingsmiddel en moesten weer digitaal gaan.

Het was een jaar van onvergetelijke creativiteit. Een jaar van onvergetelijke flexibiliteit en veerkracht. De sector mag zichzelf op de schouder kloppen en weten dat wij haar missen in levenden lijve.

Hopelijk tot snel. Bij jullie in het jeugdhuis, op een vorming van Formaat of zo toevallig op een optreden ergens te velde. Het zou zo ooit maar eens moeten kunnen lukken, toch?”

Roxanne Cox medewerker van Formaat

• De informatie is op maat van kinderen en jongeren.

• De informatie is correct en volledig.

• Het is empowerend ofwel: het versterkt kinderen en jongeren.

• De visie en reden van de organisatie zijn duidelijk. De informatie wil niet religieus of politiek overtuigen en zet niet aan tot het kopen van een bepaald product.

• De informatie bereikt zijn doel.

• Kinderen en jongeren hebben meegewerkt aan de folder, het spel, de website.

• De organisatie denkt na over de manier waarop de informatie er kwam.

Kortom, het is betrouwbare info!

JEUGDWERK TEGEN RACISME: DERTIG JEUGDWERKORGANISATIES RICHTEN GEZAMENLIJK NETWERK OP Het jeugdwerk wil een plek zijn waar alle kinderen en jongeren zich welkom voelen, zichzelf kunnen zijn en zich kunnen ontplooien. Daarom zijn Uit De Marge vzw en Chirojeugd Vlaanderen met een gezamenlijk initiatief gekomen: het Netwerk Antiracisme en -Discriminatie. Het netwerk is samengesteld uit 30 jeugdwerkorganisaties, waaronder Formaat.

De stem van het jeugdwerk kan een verschil maken in de strijd tegen ongelijkheid, discriminatie en racisme. Hoe ga je als jeugdwerker om met racisme en discriminatie? Hoe werk je met kinderen en jongeren rond groepsdynamiek en positieve identiteitsontwikkeling?

Hoe maak je privileges en racisme zichtbaar en bespreekbaar? Hoe kunnen kinderen, jongeren en jeugdwerkers reageren op racisme?

En hoe kunnen jeugdwerkers slachtoffers van racisme bijstaan, hun veerkracht versterken en nazorg bieden? De gezamenlijke visienota, geschreven door het netwerk, beantwoordt een heleboel van die vragen. Bij de nota, zeg maar het theoretische aspect, hoort een toolbox om in de praktijk aan de slag te gaan. http://jeugdwerktegenracisme.be

BLIJF-IN-UW-KOT-GAME Om #blijfinuwkot en #ilovemyonlinejeugdhuis kracht bij te zetten tijdens de lente van 2020, haalde Formaat een game uit de oude doos. De Blijf-in-uw-kot-game kreeg een kleine corona-makeover.

Jeugdhuizen konden het tegen elkaar opnemen door virussen te ontwijken met een polonaise, en zo elkaars highscores te verbreken. blijfinuwkot.formaat.be