έκδοση πληροφόρησης και γνώμης www.kosmosnf.gr
Ο ΚΟΣΜΟΣ της Ν. Φιλαδέλφειας
Νο 90 Φεβρουάριος 2017 ISSN: 2459-3249
Κυκλοφόρησε! Το βιβλίο του Κώστα Π. Παντελόγλου Πλατεία Πατριάρχου, η καρδιά της Νέας Φιλαδέλφειας, μια έκδοση του Κέντρου Ιστορίας Νέας Φιλαδέλφειας (Κ.Ι.ΝΕ.ΦΙΛ.), θέτει την αφετηρία του στο κέντρο της πόλης. Επικεντρώνεται στους ανθρώπους και χρησιμοποιεί την καρδιά της πόλης ως όχημα για να διατρέξει όχι τους δρόμους, αλλά την κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Νέας Φιλαδέλφειας σε παλαιότερες δεκαετίες. Η πλατεία Πατριάρχου ήταν (και είναι) η καρδιά της: ένας χώρος με μικτές δημόσιες και ιδιωτικές χρήσεις, ο χώρος που κατεξοχήν συγκροτείται η δημόσια σφαίρα· το κέντρο της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής ζωής μας. Έγραφε κάποτε ο αρχιτέκτονας-πολεοδόμος Αριστομένης Προβελέγγιος: «Μέσα από τη μορφή που διατηρεί κάθε πόλη, διαβάζεις τις αξίες, την παράδοση, τον πολιτισμό που τη δημιούργησε. Τα κίνητρα των ανθρώπων, τον σεβασμό ή την ασέβεια, το θάρρος ή τον εγωισμό αυτών που την κατοίκησαν και την κατοικούν». Ο Κώστας Π. Παντελόγλου αυτά επιχειρεί να καταγράψει σ’ αυτό το βιβλίο. Στις σελίδες του θα βρείτε ένα γαλαξία προσώπων, συμπεριφορών, στάσεων, πρακτικών· ένα σύνολο αγκυρών μνήμης, με έντονα βιωματικό χαρακτήρα. 416 σελίδες, 98 φωτογραφίες, βιβλιογραφία 135 τίτλων και αναφορές σε 72 εφημερίδες, περιοδικά, πρακτικά και αρχεία. Τιμή: 18 ευρώ
Προμηθευτείτε το στα βιβλιοπωλεία: Βιβλιοπωλείο των Αγγέλων, Μυριοφύτου 3 (από Δεκελείας 110, πλ. Πατριάρχου) Δούκας, Πίνδου 49, Μάδυτος ή ζητήστε το στα 210-2531983 & 6976116653 και στο e-mail kinefil@kinefil.gr
Πού χρωστά εξηγήσεις ο Άρης Βασιλόπουλος; Η ανακοίνωση της ΠΑΕ ΑΕΚ (27/1/2017) επιχειρεί να φορτώσει όλα τα προβλήματα του σχεδίου Μελισσανίδη στο Δήμο Φιλαδέλφειας-Χαλκηδόνας και στο πρόσωπο του δημάρχου Άρη Βασιλόπουλου. Φυσικά «ξεχνάει» το γεγονός ότι ο Δήμος Φιλαδέλφειας-Χαλκηδόνας έχει αλληλογραφία με την πλευρά Μελισσανίδη για το ζήτημα της έγκρισης των υψομέτρων ήδη απ’ το φθινόπωρο του 2014 και ότι έχει ζητήσει συγκεκριμένα δικαιολογητικά για να εγκρίνει τα υψόμετρα. Αυτό είναι κάθε άλλο από παράβαση καθήκοντος, κατά τον τρόπο που εννοεί η ΠΑΕ ΑΕΚ στην ανακοίνωσή της – την ίδια την απάντηση, μάλιστα, των δημοτικών υπηρεσιών προς την πλευρά Μελισσανίδη, θα μπορούσαμε να τη χαρακτηρίσουμε και υπέρβαση καθήκοντος, αν σκεφτούμε ποια η νομιμοποίηση της Δικέφαλος 1924 ΑΕ (ακόμη δεν έχει κριθεί απ’ τα δικαστήρια) και ποιο το κλίμα εκείνων των ημερών… Το έγγραφο της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών της 17 Οκτωβρίου 2014 είναι αποκαλυπτικό του τι δεν θέλει να κάνει εδώ και δυόμιση χρόνια η πλευρά Μελισσανίδη για να ικανοποιήσει τις ορθές υπηρεσιακές απαιτήσεις. Αν, λοιπόν, θέλουμε να συζητήσουμε από νομική σκοπιά, παράβαση καθήκοντος και απιστία επί βλάβη του δημοσίου συμφέροντος θα είναι η αγνόηση αυτού του εγγράφου και η έγκριση των υψομέτρων από τους αιρετούς του Δήμου και τους αρμόδιους δημοτικούς υπαλλήλους χωρίς να πληρούνται οι απαιτήσεις που οι ίδιες οι υπηρεσίες έβαλαν πριν δυόμιση χρόνια. Κατά τ’ άλλα, και για να περάσουμε στην ουσία, η αποδοχή με κατεβασμένα τα χέρια εκ μέρους της δημοτικής αρχής των προθέσεων Μελισσανίδη συνιστά παράβαση πολιτικού καθήκοντος και εξευτελισμό των θέσεων τις οποίες, ακόμη και σήμερα, πολλά μέλη της «Δύναμης Πολιτών» λένε πως μαχητικά υποστηρίζουν. Το βάρος της απόφασης πέφτει σήμερα στους δικούς τους ώμους, μόνο που το αύριο μάς αφορά όλους. Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα λοιπόν. π.
2
Ο ΚΟΣΜΟΣ της Ν. Φιλαδέλφειας, Νο 90, Φεβρουάριος 2017
Με αφορμή την ανακοίνωση της ΠΑΕ ΑΕΚ της 27.1.2017 Θα ήθελα καταρχήν να υπενθυμίσω πως είναι η ίδια η Διοίκηση της ΑΕΚ που την άφησε χωρίς γήπεδο 14 χρόνια τώρα, γκρεμίζοντας αυτό που υπήρχε τον Μάιο του 2003. Κι ακόμη ότι είναι η ίδια η Διοίκηση της ΑΕΚ που την άφησε χωρίς γήπεδο 14 χρόνια ώρα, επιδιώκοντας την εφαρμογή σχεδίων φαραωνικών, βλαβερών για τη Νέα Φιλαδέλφεια και τον πνεύμονά της, το Δάσος της. Θα ήθελα ακόμη να υπενθυμίζω πως είναι ο Δήμαρχος της Νέας Φιλαδέλφειας – ο γιατρός Νίκος Αδαμόπουλος τότε – που με επιστολές του της 29ης Οκτωβρίου 2002 και της 18ης Νοεμβρίου 2002 προς την Υπουργό Χωροταξίας, Περιβάλλοντος και Δημοσίων Έργων ζητούσε να μην γκρεμι-
στεί το γήπεδο της ΑΕΚ, διότι κινδυνεύει η ομάδα να μείνει χωρίς γήπεδο, αφού τα επιδιωκόμενα από τη Διοίκηση της ΑΕΚ ούτε νομικά ούτε οικονομικά έστεκαν. Παριστάνει η ΠΑΕ ΑΕΚ το σημαιοφόρο του νόμου, ενός νόμου που κατασκευάστηκε μετά από τις δικές της πιέσεις, επιδιώκοντας να κάμψει τις όποιες αντιστάσεις παρουσιάζει ο Δήμος – ο Δήμος τον οποίο η ΠΑΕ ΑΕΚ θέλει να υποκαταστήσει. Να πώς αναφέρεται στην υπογειοποίηση και διαμόρφωση των περιμετρικών οδών του γηπέδου της ΑΕΚ: «Ένα έργο ιδιαίτερα σημαντικό για το Δήμο της Νέας Φιλαδέλφειας, τους δημότες, τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής…».
Η Κυβέρνηση, η Περιφέρεια Αττικής, γνωρίζουν ότι ο χώρος που παραχωρήθηκε στην Ερασιτεχνική ΑΕΚ δεν είναι δυνατό να μεταβιβαστεί σε επιχειρηματικά συμφέροντα με το μανδύα της ΑΕΚ, και είναι βέβαιο πως άμα το επιχειρήσουν θα διωχθούν για παράβαση καθήκοντος – το μόνο που τους μένει να κάνουν είναι η άρση της παραχώρησης αυτής εφόσον δεν εκπληρώνεται ο σκοπός της με υπαιτιότητα της Διοίκησης της ΑΕΚ, και ο χώρος να επανέλθει στην αγκάλη του Δάσους. 14 χρόνια υπομονής σε καπρίτσια ποδοσφαιροδιοικήσεων είναι πάρα πολλά! Κώστας Π. Παντελόγλου
Παριστάνει τον Υφυπουργό Αθλητισμού… Λέγεται Γεώργιος Βασιλειάδης· και χωρίς, όπως λέει, να έχει δει τον φάκελο του θέματος, αποφαίνεται πως «το Γήπεδο είναι μέσα στα πλαίσια του νόμου και γι’ αυτό πρέπει να προχωρήσουμε άμεσα». Ποιο Γήπεδο; Το Γήπεδο Μελισσανίδη στη Νέα Φιλαδέλφεια, η λεγόμενη «Αγιά Σοφιά»! Ταυτίζει με τα επιχειρηματικά συμφέροντα την ΑΕΚ, και νομίζει πολλά τα οποία θεωρεί καλό να τα δηλώνει, προεκλογική ενδεχομένως η περίοδος γαρ… Επικαλείται και τον νόμο, ποιον συγκεκριμένα δεν λέει, περιοριζόμενος μάλιστα στα πλαίσια αυτού (!) – είναι και νομικός υποτίθεται και δεν
έχει αντιληφθεί ότι χρειάζεται η σπουδή περισσότερων του ενός νόμου για να αποφανθεί; Προσωπικά του συνιστώ να διαβάσει τι θα προβλεπόταν για γήπεδο στον χώρο που έχει παραχωρηθεί στην ερασιτεχνική ΑΕΚ, με εκείνη τη νομοθεσία που δεν αποτελεί καρπό της σύζευξης των επιχειρηματικών συμφερόντων με τον μανδύα της ΑΕΚ και του πολιτικού συστήματος. Του συνιστώ να διαβάσει και το παραχωρητήριο του χώρου στην ερασιτεχνική ΑΕΚ – αποτέλεσμα του προσεκτικού διαβάσματος αυτού του παραχωρητηρίου θα ήταν και η άρση του, εφόσον επί 14 χρόνια δεν εκπληρώνεται ο σκοπός του παραχωρητηρίου με ευθύνη της Διοίκησης
της ΑΕΚ, που κατεδάφισε τον Μάιο του 2003 το Στάδιο «Νίκος Γκούμας» που τότε υπήρχε… Πόσο μακρινά όλα αυτά απ’ όσα νομίζει ο υφυπουργός Αθλητισμού ενός ασυνεπούς πολιτικού κόμματος, που άλλα προεκλογικά ψήφισε και άλλα μετεκλογικά πράττει… Τέλος θα ήθελα να του υπενθυμίσω πως είναι ο Δήμος της Νέας Φιλαδέλφειας που με δύο γράμματα του τότε νεοεκλεγέντος Δημάρχου Νίκου Αδαμόπουλου (πριν ακόμα αναλάβει επίσημα τα καθήκοντά του) ζήταγε από την τότε Υπουργό ΠΕΧΩΔΕ να μην κατεδαφιστεί το «Νίκος Γκούμας» για να μην κινδυνέψει η ΑΕΚ να μείνει χωρίς Γήπεδο… Κώστας Π. Παντελόγλου
Όχι λαϊκός εφησυχασμός απέναντι στα λόγια και τις πράξεις της πολιτικής και στρατιωτικής ελίτ της Τουρκίας Η πολιτική και στρατιωτική ελίτ της Τουρκίας άλλη μια φορά, με την αμφισβήτηση της Λωζάνης, με τα καμώματά της περί τα Ίμια, με τις καθημερινές παραβιάσεις του εναέριου και θαλάσσιου χώρου του Αιγαίου κ.ο.κ., αποδεικνύει ότι ευρίσκεται σε ευθεία γραμμή με ό,τι την χαρακτηρίζει εδώ και κάτι αιώνες, θα έλεγα. Δεν λέγω, μια ψυχραιμία χρειάζεται, όχι όμως λαϊκός εφησυχασμός, στον οποίο οδηγεί η άστοχη ή επιδερμική εξήγηση των κινήσεων της πολιτικής και
στρατιωτικής ελίτ της γείτονος Τουρκίας από τους κυβερνητικούς παράγοντες και τους παρατρεχάμενούς τους, αλλά και άλλους παράγοντες του πολιτικού μας συστήματος. Βαθιά εξήγηση είναι το χρειαζούμενο, ώστε η εγρήγορση των Ελλήνων και των Ελληνίδων να είναι το αποτέλεσμα, και όχι ο ψυχικός αφοπλισμός τους, που θα τους οδηγήσει έρμαια ως πρόβατα επί σφαγήν, είτε έτσι είτε αλλιώς. Κώστας Π. Παντελόγλου
Ο ΚΟΣΜΟΣ της Ν. Φιλαδέλφειας συντάσσεται από τον Μικρασιατικής καταγωγής παλαιό Φιλαδελφειώτη ΚΩΣΤΑ Π. ΠΑΝΤΕΛΟΓΛΟΥ, πολιτικό μηχανικό ΕΜΠ, Συγγραφέα - τηλ 210-2530463, Δεκελείας 141 και Π. Χατζηγεωργίου 8, Ν. Φιλαδέλφεια.
Ο ΚΟΣΜΟΣ της Ν. Φιλαδέλφειας, Νο 90, Φεβρουάριος 2017
3
Για τη Σμυρναϊκή βιβλιογραφία Οι Φιλαδελφειώτες και οι Φιλαδελφειώτισσες έχουμε θαρρώ – στα πλαίσια του ενδιαφέροντός μας για τη μικρασιατική βιβλιογραφία γενικότερα – έναν ιδιαίτερο λόγο να μας ενδιαφέρει η Σμυρναϊκή βιβλιογραφία, εξαιρετικά πλούσια άλλωστε. Και ο λόγος αυτός είναι το γεγονός πως το 25% περίπου των αρχικών κατοίκων του συνοικισμού των Μικρασιατών προσφύγων της Νέας Φιλαδέλφειας προέρχονταν από την περιοχή της Σμύρνης. Οφείλουμε, κατά τη γνώμη μου, να γνωρίζουμε το πνευματικό κλίμα, την πνευματική παραγωγή, της κραταιάς αυτής περιοχής του Μικρασιατικού
Ελληνισμού – και τούτο διότι το κλίμα αυτό, αυτή η παραγωγή, επιτάσσουν σε μας προσανατολισμούς και φροντίδες. Ουσιώδη συμβολή στην Σμυρναϊκή βιβλιογραφία έχει προσφέρει ο προοδευτικός γιατρός Αθανάσιος Χατζηδήμος – στα Μικρασιατικά Χρονικά, το περιοδικό σύγγραμμα το εκδιδόμενο από το Τμήμα Μικρασιατικών Μελετών της «Ενώσεως Σμυρναίων», έχει δημοσιεύσει σχετικά στους Δ’ (1948), Ε’ (1952) και ΣΤ’ (1955) τόμους, αντιστοίχως στις σελίδες 340-410, 295-354, 381-437.
Τη δική του συμβολή έδωσε και ο Φίλιππος Φάλμπος, δημοσιεύοντας Σμυρναϊκή βιβλιογραφία στους τόμους ΙΓ’ (1967) και ΙΕ’ (1972) των Μικρασιατικών Χρονικών, στις σελίδες 401-434 και 406422 αντιστοίχως. Στον Β’ τόμο των Μικρασιατικών Χρονικών, που κυκλοφόρησε το 1939, ο Νίκος Βέης δημοσίευσε συμβολή του «εις την λογοτεχνικήν βιβλιογραφίαν της Σμύρνης κατά τον ΙΘ’ αιώνα», στις σελίδες 3848, αλλά και 452. Κώστας Π. Παντελόγλου
Έλληνες αρχιτέκτονες στην Κωνσταντινούπολη το πρώτο μισό του 20ου αιώνα Στο κείμενό του με τίτλο «Επαγγελματικές συσσωματώσεις στον τομέα της οικοδομής στην Κωσταντινούπολη το πρώτο τέταρτο του 20ου αιώνα» (βλ. Δελτίο Εταιρείας Μελέτης της καθ’ ημάς Ανατολής, Τόμος Α’, Αθήνα 2004, σελ. 263-279), ο Σάββας Ε. Τσιλένης αναφέρεται και σε Έλληνες αρχιτέκτονες της Κωνσταντινούπολης – ενώ παραπέμπει και σε δύο σχετικά δημοσιεύματά του, το πρώτο με τίτλο «Οι Ρωμιοί "αρχιτέκτονες" καλφάδες της Πόλης 1869-1945», Σύγχρονα Θέματα, 74-75, Δεκέμβριος 2000, σελ. 166-179 και το δεύτερο με τίτλο «Οι Έλληνες αρχιτέκτονες της Κωνσταντινούπολης το πρώτο μισό του 20ου αιώνα», Τα επαγγέλματα των Ρωμιών της Πόλης, Ο Σύνδεσμος των εν Αθήναις Μεγαλοσχολιτών, Αθήνα 2001, σελ. 64-129. Στο κείμενο με τίτλο «Επαγγελματικές συσσωματώσεις κλπ.», περιλαμβάνονται και ορισμένα που αναφέρονται στους αρχιτέκτονες Κ. Κυριακίδη και Ν. Ζουμπουλίδη, τα οποία και μεταφέρω εδώ, αμέσως παρακάτω, για το λόγο ότι εκτός από την Κωνσταντινούπολη φέρονται δραστηριοποιηθέντες και στην Αθήνα.
Για τον Κ. Κυριακίδη ο Σάββας Ε. Τσιλένης γράφει: «Ο Κ. Κυριακίδης ήταν από τους πλέον γνωστότερους αρχιτέκτονες της Πόλης αλλά και των Αθηνών του μεσοπολέμου, βλ. για το έργο του το άρθρο του Νικόλαου Χολέβα «Ο αρχιτέκτων Κωνσταντίνος Π. Κυριακίδης (1884-1942)», Κατοικία, τεύχος 41, Μάιος 1990, σελ. 121-125». Για τον Ν. Ζουμπουλίδη ο Σάββας Ε. Τσιλένης γράφει: «Αξίζει να μνημονευθεί η περίπτωσή του, επειδή είναι ο μόνος μεταξύ των πολιτών αρχιτεκτόνων που τα βιογραφικά τους δημοσιεύονται στην Τεχνική Επετηρίδα του 1934· αναφέρεται ότι είχε κάνει μεταπτυχιακές σπουδές στο Technische Hochschule του Βερολίνου (1910-1912) μετά την αποφοίτησή του από τη Σχολή Καλών Τεχνών της Κωνσταντινούπολης (1908), υπηρέτησε ως επιθεωρητής στο Υπουργείο Δημοσίων Έργων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και είχε μια μακρά σταδιοδρομία στην Τεχνική Υπηρεσία της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος».
Δυο λόγια για τον Σύλλογο των Μικρασιατών «Ανατολή» Το Αρχείο της «Ανατολής» βρίσκεται στην «Εστία Νέας Σμύρνης», πρόεδρός της επί πολλά χρόνια ο Καθηγητής της Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Μαργαρίτης Ευαγγελίδης, έργο της η επιτυχής αντιμετώπιση προβλημάτων που απασχολούσαν τις Ελληνικές Κοινότητες της Μικράς Ασίας ιδίως στον τομέα της εκπαιδεύσεως, έργο της και το περιοδικό Ξενοφάνης – η δράση της «Ανατολής» συνεχίστηκε και μετά την Μικρασιατική Καταστροφή του 1922. Κατατοπιστικά περί του Συλλόγου των Μικρασιατών «Ανατολή» τα ακόλουθα δημοσιεύματα:
Ανανεώστε τη συνδρομή σας στον ΚΟΣΜΟ της Ν. Φιλαδέλφειας 4
Ο ΚΟΣΜΟΣ της Ν. Φιλαδέλφειας, Νο 90, Φεβρουάριος 2017
• • •
Η τριακονταπενταετής δράσις του Μικρασιατικού Συλλόγου «Ανατολή», Αθήναι 1925, σελ. 3-40. Αρέθας Αργαίος (Γεώργιος Ασκητόπουλος), «Πώς συνεστήθη και πώς έδρασε η πρεσβυγενής "Ανατολή"», Προσφυγικός Κόσμος, 10 και 17 Φεβρουαρίου, 26 Μαΐου, 2 και 26 Ιουνίου 1929. Νίκος Ε. Μηλιώρης, «Ο Σύλλογος των Μικρασιατών "Ανατολή"», Μικρασιατικά Χρονικά, Τόμος ΙΒ’, Αθήνα 1965, σελ. 337-367. Κώστας Π. Παντελόγλου
φιλική συνδρομή: 25 ευρώ, απλή συνδρομή: 15 ευρώ Επικοινωνήστε μαζί μας στα 210-2531983 & 6976116653 ή στείλτε μας e-mail στο knf@kosmosnf.gr