Meksi e ka nisur me përralla Ndër të parët libra që mban mend është përmbledhja “Përralla kombëtare”, ndoshta i pari libër që Aleksandër Meksi, fëmijë gjashtëvjeçar, e kishte marrë dhuratë për vit të ri. “Në ato kohë bëheshin dhuratë vetëm libra”. Në vend të tij, botim i vitit ’42, sot ka në bibliotekë një botim të ri, përmbledhja e vjetër e përrallave që mban një datë të re. “Është në gegnisht, e njoh mirë këtë dialekt sepse e kam lexuar në të fare i vogël”. Si dikur i ati, mësues historie në Gjimnazin e Tiranës dhe në Institutin Femëror, edhe ai e ka blerë si dhuratë për nipin e tij shtatë vjeçar. “Ia bëra dhuratë sepse brenda tij ka plot përralla nga ato që ndikojnë në fëmijërinë e çdokujt. Madje mbaj ende mend nga leximi i këtij libri një thënie, ‘borxhi i vonë gëzon të zonë’…”. Nga këto përralla mban ende mend urtësinë, kurse nga botimet françeskane të kohës kujton ende “Rreth votrës”, të Justin Rrotës.
Xhindi i përrallave E ka ende të hapur Nevila Xhindi, kapitullin e përrallave në jetën e saj. Sepse vajzat, 3 dhe 8 vjeçe, nuk harrojnë asnjëherë të kërkojnë një përrallë në mbrëmje dhe mami, si xhindi i Aladinit që plotësonte dëshirat nuk thotë asnjëherë “jo” Është fiks si një xhind i mirë që plotëson dëshirat e të bijave për përralla. Që bën edhe interpretime zërash madje, sidomos në kohën kur kishte vetëm një vajzë. “Nea, ime bijë, i adhuronte përrallat dhe ishte e pamundur të flinte pa përrallë. Aq shumë e vëmendshme ishte ndaj leximit, saqë kur unë ndonjëherë e lodhur dhe përtace për ta lexuar të plotë paragrafin, i bija shkurt, ajo thoshte: ‘O mami, po ti nuk po e lexon tamam, e harrove atë rreshtin, të lutem lexoje mirë ’”. Sot, Nea është tetë vjeç dhe di të lexoj vetë. Madje e ka lehtësuar mami Nevilën, “pasi lexon edhe për të motrën 3 vjeçe, e cila para se të shkojë në krevat ka një pyetje standard: do ma exosh ni pëlalë?”. Por kjo nuk do të thotë se vetë Nevila e ka ndalur zakonin e tregimit të përrallave, jo, jo! “Përrallat janë çdo natë prezent në shtëpinë time. Unë kam dy vajza; 8 dhe 3 vjeç. Sot ka pafund botime me përralla, shumë të mira, të ilustruara bukur dhe histori interesante. Unë vazhdoj të tregoj Hirushen, Borëbardhën dhe për vajzën tre vjeçare Arushi Pu dhe derrkuci Piglet janë të preferuara. Këto dy të fundit e shumë e shumë të tjera nuk kanë ekzistuar në fëmijërinë time”. Ama, edhe e saja, ka qenë një fëmijëri e mbushur me përralla. I kanë lexuar shumë të tilla, ashtu si dhe i kanë rrëfyer histori pa fund. Por, plotësuesi më i madh i dëshirave të saj ka qenë i ati. “Im atë shpenzonte shumë kohë me mua, sidomos darkave ( televizori ishte privilegj në ato kohëra për ne të vegjlit) dhe shpesh librat që lexonte i transformonte në histori të shkurtra për mua. Por përrallat, ishin më të preferuarat. Përralla që nuk lodhesha kurrë së dëgjuari ishte Mara e Përhimtë (Hirushja). Arsyeja që më pëlqente ishte princi dhe fundi i lumtur i Hirushes me princin. Edhe tani që e kujtoj më emocionon. Më pëlqente shumë edhe Historia e Rozafës, por me trishtonte shumë, dhe nuk doja asnjëherë që të ma lexonin para gjumit, sepse pavarësisht dëshirës së madhe që kisha për ta dëgjuar, qaja gjithmonë”. Deri sa mësoi t’i lexonte vetë. “Ne kishim në shtëpi tre volume të vjetra me përralla “dibrane”, të paktën kështu thoshte im atë, dhe gjuha e përdorur ishte dibrançe (dialekt) dhe mezi e kuptoja, por m’i “përkthente” ai. Sot një pjesë të mirë të atyre përrallave i gjej tek përmbledhja “Përrallat Shqiptare” të Virgjil Muçit”. Të cilave iu është kthyer për t’ua treguar të bijave, bashkë me përrallat më të reja me arushin Pu dhe derrkucin Piglet.
Dr. Nevila Xhindi, pedagoge dhe zv.Rektor për Partneritetet dhe Bashkëpunimin Ndërkombëtar në Universitetin Europian të Tiranës
33