Het Formaatste Nieuws 2013-2014 by Formaat vzw

EDITIE 2013-2014

FORMAAT

HET FORMAATSTE NIEUWS dit doet formaat voor jou MIJN JEUG DHUIS

IS BELANG

met mijn jeugdhuis * Ik wil in orde zijn - Nieuwe geluidsnormen - Boekhouding

HET IS

IJD NIET ALT

-> Formaat.be -> Brochures -> Formaat Magazine

- Intensieve begeleiding

Dag van de Jeugdhuizen “Het voelt net of het is mijn verjaardag vandaag”

EN IK WIL BOUW

-> GAS -> Geluidsnormen -> Administratieve druk

-> Vlaamse Jeugdraad -> Commissie jeugdwerk -> Expertisegroep diversiteit -> Platform vorming -> ...

- Vzw-wetgeving

met Vereniginginfo.be -> Online en makkelijk

- Met de verkiezingen -> Memorandum

- In gesprek met lokale overheden

-> Voordelig verzekerd via IC

-> Korting op alle activiteiten van Formaat

- Muziek

IK BEN

-> Jeugdhuistarief SABAM -> meer dan 75.000 nummers via Xmusix -> Samenaankoop geluidsmeters

AAN

ts van

for

je stem telt * Samen sterk:

- Vorming

RK EEN STE UIS JEUGDH met straffe vrijwilligers

fac

maa * Federatie t met * Vrijwilligers > 400 leden * 3 kantoren: organisatie Berchem (hoofd Gent en Hasse kantoor), * 3 eigen jeugdhlt Hoboken en uizen in Berchem, * Ook bezig Linkeroever met jongeren en werk (Talentboost, * Ondersteunt Inclusief) ook door etnisch-cult jeugdhuizen voor en urele minder heden

en - In verschillende overlegorgan

* Mijn jeugdhuis kost geld. Ik wil dat goed beheren en spenderen - Verzekeringen

EEN NIET ALL > 400 jeugdhuizen

- Instructeur * Vormin g volgen - RADAR iding - Jeugdhuisople gen - Technische opleidin

studio, dj -> licht, geluid,

- Vorming op maat

* Samen bouwen aan een visie

MIJN JEUGDHUIS HEEFT

EEN BEROEPSKRA CHT

voor je jeugdhuis * Een stem en duidelijke standpunten - In belangrijke dossiers

met Assist -> Online en makkelijk

SIMPEL

JEUGDHUIS OM MIJN EN TE RUNN

* Ik zit met veel vragen - Stel ze - Informatie op maat

RIJK

EN MOET ALLE KANSEN KRIJGEN

* Onderste uning bovenloka le projecten * Vorming voor je beroepskracht - Uitwissling & intervisie (PUB) - Dag van de Beroepskracht - Opleidingsmodules lidmaatschap bij Sociare * Ondersteuning voor werkgevers - Collectief - HR-support bij aanwerving

je jeugdhuis > Formaat - Een vzw, net als * Verenigd in een federatie - Gesubsidieerd door de overheid - Straffe medewerkers + vrijwilligers * •Bron van inspiratie / Ontmoet andere jeugdhuislovers - Netwerkbijeenkomsten >voorzitters.kom - Gemeenschappelijke projecten - Activiteiten en vormingen - Over de grenzen heen: hop naar het buitenland

* Veel verschillen - Platteland, stad - Groot, klein - Zonder / met beroepskracht - Specifieke doelgroepen

pelijke noemer: Verbonden door een gemeenschap “DE JEUGDHUISMETHODIEK” - Voor, van, door jongeren zelforganisatie - Openheid, betrokkenheid, engagement,

Dit doet Formaat voor jou

Grootschalig onderzoek

Formaat is de partner in crime van jeugdhuizen

De sterktes en meerwaarde van jeugdhuizen

en - Imagoboost * Dag van de Jeugdhuiz - Pers en partners - Samen sterk MOET WETEN * Campagnes - I my jeugdhuis DAT MIJN JEUGDHU IS Dat kan. In het jeugdhuis FANTASTISCH IS - Real life IEDEREEN

MIJN JEUG DHUIS ZIT VOL

TOFFE

VERHAL

* Wij luisteren - Dichtbij en bereikbaar

Magazine * En delen - Formaat - Sociale media - Formaat.be - ...…

Formaat vzw is de federatie van jeugdhuizen in Vlaanderen. Formaat ondersteunt meer dan 400 werkingen en hun medewerkers door in te zetten op kadervorming, begeleiding, informatie, netwerkvorming en belangenbehartiging. In de stad Antwerpen heeft Formaat drie eigen jeugdhuizen in Berchem, Hoboken en Linkeroever.

WERKEN MET JONGEREN ROND CULTUUR OF ONDERNEMEN Formaat zette sterk in op de ondersteuning van de projecten, o.a. met een aanwervingscampagne. Die campagne werd getrokken door drie ambassadeurs. Een van hen is Vincent Jansen. Hij werkte drie jaar in ’t Mustke (Laken). Vandaag is hij creatief directeur van het talentmanagementbureau Bonka Circus.

Sinds 1 januari 2014 zijn 42 projectmedewerkers aan de slag in jeugdhuizen. Ze zetten er bovenlokale projecten op met een focus op cultuur of ondernemerschap. Het is een belangrijke injectie op het vlak van innovatie en creativiteit.

“Van alle jobs die ik heb gedaan, heb ik de meest intense herinneringen aan mijn tijd in het jeugdhuis. Ik heb vaak gedacht: fuck dit is straf. Je haalt het beste in jonge mensen naar boven. Ik herinner me nog een project waarbij we samenwerkten met jongeren van de hotelschool. Ze blonken van trots: voor een avond was het jeugdhuis hun restaurant. Dat was machtig. Als professional in een jeugdhuis is het aan jou om talent te spotten, om te zeggen: jij kan iets, toon het, hier is een platform. Het is ook teamwerk. Je bouwt iets op samen met jonge mensen en dat is onbetaalbaar. Die coördinerende en coachende rol is de rode draad geworden in mijn verdere loopbaan. Werken met mensen, daar draait het voor mij om. Vandaag ben ik creatief directeur van een bedrijf dat net als een jeugdhuis draait om talentontwikkeling. Neig toch?”

Vincent Jansen (39):

“Ik heb vaak gedacht, fuck dit is straf. Je haalt het beste in jonge mensen naar boven”

Formaat werkte in 2013 aan een nieuw beleidsplan voor de periode 2014-2017. De rode draad is, zoals steeds, het versterken van jeugdhuizen en de jeugdhuismethodiek. We vatten voor jou de krachtlijnen voor de toekomst samen.

VLAAMSE REGERING ONDERSTREEPT BELANG JEUGDHUIZEN Op initiatief van enkele Vlaamse parlementsleden stemde de Vlaamse regering in 2013 een resolutie. Met die resolutie vragen de parlementsleden blijvende erkenning voor jeugdhuizen als ankerpunten voor jongeren in lokale gemeenschappen. In 2012 lieten Formaat en de jeugdhuizen van zich horen met Don’t Hype en de eerste Dag van de Jeugdhuizen. De positieve kracht van de jeugdhuizen gaf een boost aan de sector en liet ook enkele politici niet ongeroerd. Want net die positieve kracht willen ze waarborgen. Daarom dienden ze een resolutie in. In die resolutie vragen ze aan de Vlaamse Regering o.a. om de administratieve lasten voor jeugdhuizen te beperken en om de knelpunten waar jeugdhuizen mee geconfronteerd worden aan te kaarten bij de federale overheid. Op die manier wil de resolutie ervoor zorgen dat jeugdhuizen blijvend erkend worden als ontmoetingsplekken voor jongeren in lokale gemeenschappen. “De resolutie is een uitspraak van het parlement die zegt jeugdhuizen zijn belangrijk”, zo bevestigt Bart Van Malderen (sp.a), een van de initiatiefnemers.

1 2 3

Formaat kiest resoluut voor een brede invulling van de jeugdhuismethodiek en ondersteunt de jeugdhuizen in al hun diversiteit. Sterke bestuurders, vrijwilligers en beroepskrachten zijn dé hefbomen voor straffe jeugdhuizen. Formaat zet dan ook stevig in op het leidinggevend kader in jeugdhuizen.

Waar jeugdhuizen in kleinere steden en dorpen als paddenstoelen uit de grond schieten, zien we dat kleinschalige jeugdhuizen in de centrumsteden onder druk staan. Formaat zet de komende jaren sterk in op het ondersteunen van jeugdhuiswerk in de centrumsteden. Een sterk imago is een belangrijke hefboom voor sterke jeugdhuizen. Het creëert dynamiek en een instroom van nieuwe bezoekers in het jeugdhuis. Formaat zet stevig in op beeldvorming en promotie van de jeugdhuissector.

2 | VOORAAN

EDITIE 2013-2014

V O O R W O O R D

HOOGTEPUNTEN Een jaar met inspirerende hoogtepunten. Dat leert ons een terugblik op 2013 bij Formaat. In deze editie van het Formaatste Nieuws vind je een greep uit wat wij samen met de jeugdhuizen realiseerden. Het is een beperkt overzicht, ondanks de creativiteit van ons energiek redactieteam. Want je kan niet alles vertellen op een beperkt aantal bladzijden. Wel zal je al lezend 2013 kunnen ruiken, want het zweet van tomeloze energie en inspiratie is veel sterker gebleken dan de geur van verse drukinkt. Aan hoogtepunten geen gebrek in 2013. We kregen bezoek van een ploeg enthousiaste Zuid-Afrikanen; onze opleidingen tijdens RADAR waren telkens heuse hoogtepunten; met ons onderzoek kregen we beter inzicht in leemtes en noden van jeugdhuizen; samen met 150 jeugd huizen kochten we geluidsmeters aan; onze projecten Inclusief en Talenboost sleutelden aan tewerkstellingskansen van jongeren; we pleegden blijvend en consequent verzet tegen de verdere ver-GAS-sing van onze samenleving; en wie had verwacht dat de Formaatfamilie in 2013 zou aangroeien tot 420 leden jeugdhuizen?

De absolute blikvanger van 2013 is de 1,8 miljoen. Minister Pascal Smet maakte deze euro’s vrij om jeugdhuizen te steunen voor hun boven lokaal project met focus op cultuur of ondernemerschap van jongeren. Ambitie: het beste in jonge mensen bovenhalen door innovatie, competentieversterking en kwalitatieve professionalisering. We coachten jeugdhuizen intens naar een sterk project en zochten samen met hen naar projectmedewerkers met veel goesting om te pionieren. Vanaf 2014 zijn 42 professionals aan de slag in jeugdhuizen. We kijken reikhalzend uit naar de resultaten. De Dag van de Jeugdhuizen 2013 was een beklijvende editie. Ondanks griezelig dichte mistbanken en apocalyptische regenbuien werd het een happy jeugdhuizenzaterdag. De aanloop was al even memorabel dankzij onze campagne ‘In Real Life’. De boodschap sloeg aan: ‘In een tijd van groot, groter, grootst blinken jeugdhuizen uit in klein en gezellig’. Dag van de jeugdhuizen op 16 november: 52.352 jongeren vonden dit leuk. 2013 was een jaar van Formaat, met kleine en grote ‘f’. Heeft Formaat ooit andere jaren gekend? 2014 wordt dus opnieuw een jaar van Formaat, een jaar van jongeren en hun jeugdhuizen. Dit is enkel mogelijk dankzij al onze medewerkers, zowel vrijwillig als betaald. Een dankjewel is hier zeker op zijn plaats. Ik besef dat een papieren dank ontoereikend is. Toch, als trotse voorzitter ben ik in deze korte alinea’s slechts in staat tot een bescheiden doch welgemeend ‘dank u’. Joris De Bleser voorzitter

Colofon Het Formaatste Nieuws, editie 2013-2014 Uitgave van Formaat vzw De Wittestraat 2, 2600 Berchem (T) 03 226 40 83 – (F) 03 226 40 85 (E) info@formaat.be – (W) www.formaat.be V.U.: Tom Willox - p/a De Wittestraat 2, 2600 Berchem Redactie: Jos Meers, Gerd Vanmeenen, Lotte Van de Werf, Sofie Mercier, Tom Willox Eindredactie: Lotte Van de Werf Vormgeving: Pepijn Haghebaert – Foto’s: Gilles Bodson, Tim Joosten, Formaat Druk: EPO – Lange Pastoorstraat 25, 2600 Berchem

HET FORMAATSTE NIEUWS

PERSVOER

Formaat en de jeugdhuizen in de pers in 2013 Jongeren bouwen eigen jeugdhuis

De stad Antwerpen en Formaat stampten de voorbije maanden samen met de Hobokense jeugd en mensen van het technisch deeltijds onderwijs Ivela een nieuwe jeugdruimte uit de grond. “Ik ben geboren en getogen in Hoboken”, vertelt Moustafa Hamdaoui fier. Hij is één van de twintig jonge vrijwilligers achter het project. “Ik ben trots dat ik hier mijn vrije weekends en woensdagnamiddagen heb gespendeerd. We hebben muren afgebroken, gezaagd, getimmerd. Hoboken heeft dit echt nodig. Ik ben veel stress kwijtgeraakt met handenarbeid”, lacht hij. Over De Schietgang, één van de drie eigen jeugdhuizen van Formaat Het Nieuwsblad, 21 mei 2013

Jeugdhuizen lokken almaar meer jongeren

“Jeugdhuizen draaien om lokale verankering, om echt contact. In een tijd van groter, blitser en meer online maakt zo’n pure ontmoeting het verschil”, verklaart Tom Willox van Formaat het succes van het wat sjofele jeugdkot. “Jongeren gaan graag op in de massa, maar stappen daar even graag terug uit.” De Morgen, 14 november 2013

Edegemse jeugdhuizen krijgen extra stimulans

Het Edegemse jeugdhuis Nootuitgang krijgt vanaf volgend jaar extra middelen van de Vlaamse overheid. Nootuitgang richt in ruil een project op over ondernemen. “Met ons project willen we de zin voor ondernemen bij jongeren aanwakkeren”, zegt Sara Huybens van Nootuitgang. “We willen de drempelvrees voor creatieve en ondernemende jongeren verlagen door het ondersteunen en opstarten van (mini)ondernemingen. Zo denken we aan het ontwikkelen van een eigen fietsmerk of een jeugdhuisapp voor smartphones.” Het Nieuwsblad / 11 december 2013

Jeugdhuisvriendelijkste gemeente

Vrijdagavond werd in het jeugdhuis De Mans het label ‘jeugdhuisvrien-

delijkste gemeente 2013’ aan de gemeente Meeuwen-Gruitrode en jeugdhuis De Mans overhandigd. Het is de tweede keer al dat MeeuwenGruitrode die titel binnenhaalt. “Onze manier om alle Limburgse gemeenten aan te moedigen om de werking van hun jeugdhuizen te erkennen en te ondersteunen”, benadrukken ze bij Formaat. Het Belang van Limburg, 3 december 2013

Jeugdhuizen dagen jongeren uit

Voor het eerst zetten de zestien Wase jeugdhuizen hun schouders onder een gezamenlijk initiatief. Met ‘Use Your Skills’ willen ze scholieren uitdagen om creatieve activiteiten te lanceren. […] “Een jeugdhuis is veel meer dan een toog waar je pinten kan drinken. Het zijn experimenteerruimtes waar jongeren zelf activiteiten kunnen uitwerken”, zegt Jurgen Naudts van jeugdhuis De Galjaar. “Het mag heel ruim gaan, van een festival met Japanse bands, een middag vinkenzetten tot een fietsherstelplaats met verse koffie. Bedenk iets straf en ga ervoor.” Use Your Skills is een project ism Formaat Het Laatste Nieuws, 16 november 2013

Jongeren kleven stickers op gemeentehuis

Jongeren hebben vrijdagnacht tientallen stickers met de vermelding ‘I Love My Jeugdhuis’ op het gemeentehuis gekleefd in Zwevegem. Daaruit blijkt dat het protest tegen het niet aanstellen van een nieuwe jeugdcentrumcoördinator door het gemeentebestuur aanzwelt. De jongeren nemen het niet dat de gemeente wil besparen op de jeugd en vrezen dat door het niet aanstellen van de coördinator jeugdhuis ‘De Harp’ zal moeten sluiten. Het Laatste Nieuws, 4 februari 2013

Jeugd ongerust over toekomst Wollewei

Het stadsbestuur van Turnhout werkt aan een plan om de financiële situatie te verbeteren. Er is een lijst opgesteld met gebouwen die eigen-

dom zijn van de stad en mogelijk verkocht worden. Op die lijst prijkt ook jeugdcentrum Wollewei. Tim Joosten trekt namens het jeugdhuis aan de alarmbel. “Ik ben kind aan huis bij jeugdhuis Wollewei, net zoals vele anderen”, staat te lezen in de open brief. “Ik heb er ongeveer mijn hele jeugd doorgebracht, en ik niet alleen. Het was een veilige haven wanneer ik het even moeilijk had, thuis of op school. Waar gaat het jeugdhuis naartoe als de Wollewei verkocht wordt? Waar kunnen jongeren terecht? Heeft u een waardig alternatief? Wij hebben een jeugdhuis nodig waar we ons kunnen uitleven en thuis voelen.” Het Laatste Nieuws, 23 mei 2013

MEER JEUGDHUIZEN DAN OOIT Het aantal jeugdhuizen is de afgelopen twintig jaar verviervoudigd. Formaat klopt in 2013 af op 420 jeugdhuizen die lid zijn van de federatie. Samen lokken die meer dan 52.000 jongeren. Heel wat nieuwe jeugdhuizen sloten zich het voorbije jaar aan, waaronder een pak jeugdhuizen voor- en door etnisch-culturele minderheden. Voor hen heeft Formaat sinds eind 2012 een aangepast ledenpakket.

Vanaf 1 januari 2014 zijn 42 projectmedewerkers aan de slag in jeugdhuizen. Ze zetten er bovenlokale projecten op met een focus op cultuur of ondernemerschap. Het is een belangrijke injectie op het vlak van innovatie en creativiteit. • Start van 42 projecten rond cultuur en ondernemen. • Minister van Jeugd, Pascal Smet, maakt hiervoor 1.8 miljoen euro vrij. • Nieuwe perspectieven voor de sector.

Met 42 nieuwe projecten verleggen bijna evenveel jeugdhuizen in 2014 de grenzen van hun werking. Ze krijgen de unieke kans om een jaarwerking op te zetten rond cultuur of ondernemerschap. Het gaat telkens om projecten van, voor en met jongeren. De projecten zorgen op korte termijn voor een flink aantal nieuwe jobs in de jeugdhuissector. Tegelijk worden de jeugdhuizen uitgedaagd om hun doelgroep te verbreden en ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk jongeren het jeugdhuis ontdekken en er hun ding kunnen doen. “Het jeugdhuis is voor veel jongeren een vrijplaats om hun creativiteit, hun ideeën en hun engagement de vrije loop te laten. In een jeugdhuis gaat gedeeld plezier hand in hand met individueel leren en talenten detecteren. Toch lopen nog veel jongeren voorbij de deur van het jeugdhuis. We zetten extra in op creativiteit en ondernemerschap om zo een bredere groep jongeren aan te trekken”, zegt minister van Jeugd, Pascal Smet.

“Het voelt net of het is mijn verjaardag vandaag!”, tweette ’t Schipke op 16 november. En dat was het ook een beetje. 16 november was het de Dag van de Jeugdhuizen. Hún dag, en dat lieten 200 jeugdhuizen zien door het extreem gezellig te maken.

Sloefenfeest of huiskamerconcert?

Jeugdhuizen zijn er in alle maten en gewichten: groot, klein, chaotisch, gestructureerd, in het dorp en in de

NIEUWS | 3

EDITIE 2013-2014

Minister Smet stelt 1.8 miljoen euro beschikbaar voor die projecten. Het gaat om de herverdeling van middelen uit de vroegere DAC-tewerk stelling (derde arbeidscircuit). De subsidielijn creëert boeiende inhoudelijke perspectieven. De projecten zetten ook aan tot samenwerken. Zowel tussen de jeugdhuizen onderling en binnen hun lokaal netwerk als tussen jeugdhuizen en deskundige partners zoals cultuureducatieve organisaties, gemeenschapscentra en het deeltijds kunstonderwijs. Zo stroomt er heel wat nieuwe expertise binnen in de jeugdhuizen.

Die jeugdhuizen bouwen aan de toekomst. “Een investering op deze schaal, voor inhoudelijke projecten met tewerkstelling, is ongezien in de jeugdhuizen. Het gaat om een sterke investering op het vlak van innovatie en creativiteit in de sector. Die jeugdhuizen bouwen aan de toekomst en komen ongetwijfeld met straffe resultaten naar buiten”, zo vertelt Tom Willox, directeur van Formaat.

In de projecten is de focus zeer divers. De jeugdhuizen gingen op zoek naar de meerwaarde voor hun werking. Ze gingen in dialoog met jongeren en lokale partners om een waardevol project uit te denken. Er zijn artistieke projecten met de focus op dans, een reuzenstoet, muziek, beeldende kunst, film en multimedia.

stad. Wat hen bindt? Ze zijn succesvol in hun kleinschaligheid. Ze zijn echt, oprecht en authentiek. Op de Dag van de Jeugdhuizen stond dat in de kijker. Bijna 200 jeugdhuizen deden mee en bezorgden hun bezoekers een authentieke en extreem gezellige ervaring. Met een huiskamerconcert, zetelzitwedstrijd, buurtdag, sloefenfeest, akoestisch optreden of avond zonder elektriciteit.

Real life

De Dag van de Jeugdhuizen geeft jeugdhuizen een stevige imagoboost

Tessloo (Tessenderlo) Ondernemers zetten eerste stappen in jeugdhuis

Tessloo wil de drempel verlagen voor ondernemende jongeren met een goed idee. Hoe? Door maandelijks een ondernemerscafé te organiseren: een veilige en gezellige omgeving waar jonge mensen met een goed idee inspiratie vinden en kunnen uitwisselen. De jongeren kunnen er leren van elkaar en van ervaren ondernemers. Het uiteindelijke doel is uiteraard dat jongeren hun idee ook werkelijk realiseren met de nodige ondersteuning. Naast inhoudelijke support, krijgen de jongeren met een straf idee een klein startkapitaal om hun eerste ondernemersstappen te zetten. Twee keer per jaar organiseert het jeugdhuis ook een ondernemersmarkt: de kans voor de jonge ondernemers om hun ideeën en afgewerkte producten voor te stellen aan een groter publiek. Daarvoor werkt Tessloo samen met Tydeeh (Mol) en De Bogaard (Geel). Rond ondernemerschap ligt de focus op creativiteit en het begeleiden van jongeren in het opzetten van hun eigen projecten. Formaat zette het voorbije jaar, met ondersteuning van de Vlaamse overheid, alles op alles om de jeugdhuizen klaar te stomen voor de nieuwe subsidieregeling. De federatie ondersteunde de jeugdhuizen o.a. bij het

en nodigt jongeren uit om het jeugdhuis te ontdekken. Formaat zette deze editie kracht bij met de ‘Real life campagne’. Die campagne zette jeugdhuizen in de kijker als 420 echte ontmoetingsplekken waar jonge mensen vrienden maken, dromen delen en een netwerk vormen. In een voortrazende digitale wereld waar we liken, sharen, taggen en smilen, hebben we steeds meer behoefte aan de authentieke ervaringen en ontmoetingen zoals je ze vindt in een jeugdhuis.

T-Klub (Lokeren)

Lucifer wakkert artistiek talent bij jongeren aan

Een jaar lang werkt T-Klub rond het thema ‘licht’. Een breed thema, zodat er zoveel mogelijk verschillende disciplines onder passen. Rond het thema bracht het jeugdhuis een dreamteam samen. Dat team bestaat uit professionele houtbewerkers en kunstenaars en jongeren die in een kunst- of technische opleiding zitten. Samen bouwen zij aan het meesterstuk ‘Lucifer’. Dat doen ze niet alleen. Afhankelijk van de noden organiseren ze specifieke workshops. Is er nood aan een metaalconstructie, dan komt er een workshop metaalbewerking. Zo betrekt ‘Lucifer’ heel wat jongeren met verschillende talenten. De resultaten van de workshops en het project worden getoond tijdens kleinere toonmomenten doorheen het jaar. Tegen het najaar hoopt T-Klub het hele project af te ronden, zodat het grotere publiek kan kennismaken met ‘Lucifer’. Het jeugdhuis wil met dat project nieuwe jongeren aanspreken en hun creativiteit en talent aanwakkeren. zoeken van partners, het schrijven van hun dossier en het aanwerven van nieuwe projectmedewerkers. Formaat blijft ook in de toekomst inzetten op een stevige begeleiding en ondersteuning van de jeugdhuizen en het netwerk.

Met medewerking van

HET FORMAATSTE NIEUWS

Formaat ondersteunde de jeugdhuizen o.a. met een brede aanwervingscampagne.

dit doet forma MIJN JE UG

IS BELA NG et m ij n je ug dh ui s m n ij z de or in il w * Ik - Nieuwe geluidsnormen - Boekhouding

HET IS

TIJD NIET AL SIMPEL

-> Formaat.be -> Brochures -> Formaat Magazine

- Intensieve begeleiding

OUWEN IK WIL B

KANSEN

met Assist -> Online en makkelijk

- Vzw-wetgeving

UIS JEUGDH N IJ M M O NEN TE RUN

* Ik zi t me t ve el vr ag en - Stel ze - Informatie op maat

EN MOE T A

met Vereniginginfo.be -> Online en makkelijk

* Mij n jeu gdh uis kos t gel d. Ik wil dat goe d beh ere n en spe nde ren - Verzekeringen -> Voordelig verzekerd via IC

- Vorming

-> Korting op alle activiteiten van Formaat

- Muziek

-> Jeugdhuistarief SABAM -> meer dan 75.000 nummers via Xmusix -> Samenaankoop geluidsmeters

AAN

ERK EEN ST UIS JEUGDH s met straffe vrijwilliger

NIET

Instructeur n e lg o v g in * Vorm - RADAR iding - Jeugdhuisople pleidingen o e h c is n h c e T io, dj , stud -> licht, geluid

aat - Vorming op m

* S am en bo uw en aa n ee n vi si e

IED

MOE

DAT M

FANT

MIJN JEUGDHUIS HEEFT

EEN BEROEPSK RAC

* O nd er st eu ni ng bo ve nl ok al e pr oj ec te n * Vor min g voo r je ber oep skr ach t - Uitwissl ing & intervisie (PUB) - Dag van de Beroepskracht - Opleidingsmodules

tief lidmaatschap bij Sociare * On der ste uni ng voo r we rkg eve rs - Collec - HR-support bij aanwerving

MIJN JE U

TOFFE

aat voor jou DHUIS

GRIJK

ALLE

RIJGEN

vo or je je ug dh uis n te un dp an st e ijk el id du en * Ee n st em - In belangrijke dossiers -> GAS -> Geluidsnormen -> Administratieve druk

nen - In verschillende overlegorga -> Vlaamse Jeugdraad -> Commissie jeugdwerk -> Expertisegroep diversiteit -> Platform vorming -> ...

- Met de verkiezingen -> Memorandum

den - In gesprek met lokale overhe

fac

ts v an

rma at * Federatie met > 400 le * Vrijwillig ersorganisa den tie * 3 kantore n: Berchem (hoofdkanto Gent en Has or), s e lt * 3 eigen je ugdh Hoboken en uizen in Berchem, * Ook bezig Linkeroever met (Talentboos jongeren en werk t, Inclusief) * Onderste unt ook jeug dhuize door etnisch -culturele m n voor en inderheden

je st e m te lt : k r e st n e m a S *

w, net als je jeugdhuis vz n Ee t aa rm Fo > tie ra id * Ve re ni gd in ee n fe de IK BEN - Gesubsidieerd door de overhe werkers + vrijwilligers de me e ff ra St N E T ALLE huislo vers - Netwerkbijeenkomsten >voorzitters.kom jeugd e ander et Ontmo / atie en inspir z van ui •Bron * dh ug je 0 > 40 - Gemeenschappelijke projecten * Vee l ver sch ille n - Platteland, stad - Activiteiten en vormingen - Groot, klein - Over de grenzen heen: hop naar het buitenland - Zonder / met beroepskracht happelijke noemer: - Specifieke doelgroepen Verbonden door een gemeensc “DE JEUGDHUISMETHODIEK” - Voor, van, door jongeren ment, zelforganisatie ge ga en , eid nh ke ok tr be id, he - Open - Imagoboost en z ui dh ug Je de n va * D ag DEREEN - Pers en partners - Samen sterk ET WETEN * Campagnes - I my jeugdhuis MIJN JEUGDHUIS - Dat kan. In het jeugdhuis TASTISCH IS - Real life

UGDHUIS

ZIT VOL

E VERH ALE

* Wij luis ter en - Dichtbij en bereikbaar Magazine * E n de le n - Formaat - Sociale media - Formaat.be - ...…

6 | NIEUWS

EDITIE 2013-2014

Inclusief en Talentboost zijn twee tewerkstellingsprojecten. Daarmee toont Formaat dat de aandacht niet alleen naar jongeren en vrijetijdsbesteding gaat, maar net zo goed naar jongeren en werk. Youssef en Nele begeleiden de projecten en vertellen waarom dat nodig is. Wat doet Inclusief? Youssef: “Jongeren uit kansengroepen zijn vaak onvoldoende bereikbaar via de klassieke kanalen. Veelal gaan ze niet in op het begeleidingsaanbod van VDAB of haken ze na een tijdje af. Het is mijn taak om hen te vinden op de plekken waar ze rondhangen: in jongerencafés, jeugdhuizen … Ik werk vanuit een vertrouwensband. Ik ga verschillende keren langs en heb veel geduld. Het is niet mijn stijl om mensen te pushen.” “Op de begeleiding zelf staat geen duur. Ik laat de jongeren los wanneer ik denk dat ze er klaar voor zijn. Af en toe verwijs ik mensen door naar Talentboost.”

“Dankzij Formaat kunnen we hen een informele plek aanbieden waar ze zich thuis voelen. Daar organiseren we al dan niet arbeidsmarktgerelateerde activiteiten. Soms zijn dat gewone dingen, zoals een kookactiviteit. Kunnen ze om met gezag? Kunnen ze om met kritiek? ‘Amai, neen, die cake die je gemaakt hebt, is niet te eten.’ We houden de jongeren een spiegel voor. Ik ben geen leerkracht en ga niet met de vinger wijzen. Het moet leuk zijn. Maar ik wil wel dat ze er sterker uit komen.” Youssef: “Omgeving is inderdaad een belangrijke factor. In mijn geval zelfs doorslaggevend. Af en toe komen er mensen bij mij terecht via hun vrienden. Ze kennen elkaar en motiveren elkaar.”

Youssef:

“Het is mijn taak om jongeren te vinden op de plekken waar ze rondhangen”

En wat is Talentboost exact? Nele: “Talentboost is een onderdeel van het WIJ!-project (WerkInleving voor Jongeren) van ESF. Wij zijn een samengesteld gezinnetje: Formaat, JES, De Ploeg en Werkvormm. Onze focus ligt niet alleen op werk, maar op het hele traject naar werk. Voor sommigen is een stage al een enorme stap vooruit, voor anderen is dat een opleiding.”

Wat willen jullie bereiken met die jongeren? Nele: “Ik vertel de jongeren dat ik een coach ben, zoals bij het voetbal: ‘Ik ga je langs de zijlijn toebrullen en instructies geven. Ik wil daarbij graag in dialoog gaan en van mening wisselen. Ik ga je zoveel mogelijk ondersteunen, maar jij moet de doelpunten maken. Jij bent de sterspeler.’”

Zijn er mensen die vroegtijdig afhaken? Nele: “Dat gebeurt, maar dat is niet zonder gevolgen. Omdat wij samenwerken met VDAB is ons project niet vrijblijvend. Wanneer iemand er geen goesting meer in heeft, is dat eigenlijk werkweigering. Bij ons is alles bespreekbaar. We proberen onze begeleiding aan te passen. Wij zoeken echt naar oplossingen, zonder dat de jongeren een kans krijgen om de achterpoortjes van het systeem plat te lopen.” Youssef: “Bij mij is dat nog niet voorgevallen. Veel hangt ook af van de goodwill van werkgevers. De jongeren moeten Nele: beseffen dat iemand hen ooit wel de kansen gaat geven die een ander hen niet geeft.”

Welke jongeren willen jullie aanspreken en hoe? Youssef: “Ik begeleid ongeveer 65 jongeren. Dat gaat van laaggeschoolden over jongeren van etnisch-culturele minderheden tot jongeren met een criminele achtergrond. Velen denken dat ze niets waard zijn, hebben slechte ervaringen achter de rug. Wie op een negatieve manier in het leven staat, neemt dat mee naar een sollicitatiegesprek. En daar probeer ik aan te sleutelen, aan de hand van verschillende individuele gesprekken.” Nele: “Talentboost focust op Antwerpse jongeren tussen 18 en 25 jaar die niet afgestudeerd zijn. VDAB stuurt mensen door uit hun database, maar we merken ook dat jongeren ons steeds vaker zelf vinden.”

“ Ik ben zoals een coach bij het voetbal: ik geef instructies, maar de jongere moet het doelpunt maken”

Zijn projecten als Talentboost en Inclusief noodzakelijk? Nele: “Ik hoop dat er blijvend wordt ingezet op tewerkstelling bij jongeren. Heel wat jongeren hebben geen sociaal vangnet, geen goede thuissituatie of zijn niet sterk genoeg om het alleen te doen. En zelfs de sterke profielen hebben hulp nodig.”

Sinds 1 januari 2013 zijn de nieuwe Vlarem-normen officieel in voege. Formaat zette in op de begeleiding en ondersteuning van jeugdhuizen om de nieuwe geluidsregeling zo goed mogelijk toe te passen. 150 jeugdhuizen kochten een geluidsmeter 10EaZy aan.

40 jeugdhuizen namen via Formaat een verzekering alle risico’s voor hun geluidsmeter.

Formaat organiseerde 11 regionale vormingen en infosessies over het gebruik van de geluidsmeter en de toepassing van de geluidsnormen. 10 jeugdhuizen met een vaste installatie lieten een geluidsplan opmaken binnen Vlarem klasse 2. 4 jeugdhuizen lieten een geluidsonderzoek light uitvoeren.

Formaat organiseerde twee vormingen over binnenakoestiek. Formaat publiceerde verschillende artikels met informatie en inspiratie voor het implementeren van de nieuwe Vlarem-normen.

HET FORMAATSTE NIEUWS

INSPIREREND ZUID-AFRIKA In 2012 startte Formaat een partnership op met de Zuid-Afrikaanse federatie voor jeugdclubs, SAAYC. In het kader daarvan ontving Formaat in april zeven vrijwilligers uit jeugdhuizen die lid zijn van de Zuid-Afrikaanse federatie. De vrijwilligers bezochten diverse jeugdhuizen waaronder T-KLub (Lokeren), Durak (Beringen) en Den Eglantier (Berchem). Het grootste verschil met jeugdhuizen in Zuid-Afrika? “Onze jeugdhuizen zijn veel meer gericht op voorlichting en bewustmaking van verschillende problemen in onze maatschappij”, zo vertelde Bongi, een van de vrijwilligers.

RADAR vierde eind 2013 zijn 10de editie. Het vormingsconcept groeide uit tot een sterk evenement, waar verschillende jeugdhuisprofielen hun goesting vinden. Voorzitter, (kern)medewerker of tapper, in het jeugdhuis zitten veel verschillende mensen. Bij de programmatie van RADAR houdt het vormingsteam rekening met die verschillende profielen. Zo zorgt Formaat voor voldoende verdiepende thema’s zoals interne communicatie, beleidsvisie en wetgeving. Vormingen die voorzitters en kernmedewerkers knowhow bieden om sterk in hun functie te staan. Daarnaast staan er vormingen op het programma voor jongeren die liever doen dan denken, zoals decors bouwen, dansen of sporten. En uiteraard is er veel aandacht voor de corebusiness van jeugdhuizen: een fijne ontmoetingsplek zijn met toffe activiteiten en een warm onthaal. Ook in de rand draait RADAR op volle toeren met inspirerende avondactiviteiten zoals kleinschalige concerten, comedy, een quiz of sporttornooi. RADAR groeide na 10 edities uit tot een sterk evenement. In de toekomst bouwen we dat nog verder uit. Zodat RADAR een onmisbaar event wordt voor alle jeugdhuizen.

HET FORMAATSTE NIEUWS

In 2012 lieten Formaat en de jeugdhuizen van zich horen met Don’t Hype en de eerste Dag van de Jeugdhuizen. De positieve kracht van de jeugdhuizen gaf een boost aan de sector en liet ook enkele politici niet ongeroerd. Want net die positieve kracht willen ze waarborgen. Daarom dienden ze een resolutie in. Daarin vragen ze aan de Vlaamse Regering om jeugdhuizen te erkennen als ankerpunten voor jongeren in lokale gemeenschappen. Op 19 juni 2013 werd de resolutie goedgekeurd.

Bart Van Malderen (sp.a):

“De resolutie is een uitspraak van het parlement die zegt ‘jeugdhuizen zijn belangrijk”

NIEUWS | 7

EDITIE 2013-2014

Chokri Mahassine sp.a

“Regelmatig wordt in het Vlaams Parlement over het Vlaamse beleid ten aanzien van jeugdhuizen gesproken. Meestal gaat het dan over deelaspecten, zoals administratieve vereenvoudiging of het lokaal jeugdbeleid. In het voorstel van resolutie leggen we de nadruk op de positieve kracht van jeugdhuizen en hoe de Vlaamse overheid daarmee kan omgaan.” Bron: verslag van de toelichting bij het voorstel van resolutie

Wat vraagt het Vlaams parlement aan de Vlaamse regering? • om de administratieve lasten voor jeugdhuizen te beperken in alle beleidsdomeinen; • om bij de federale overheid de knelpunten aan te kaarten waarmee jeugdhuizen geconfronteerd worden; • om bij nieuwe initiatieven de effecten en mogelijkheden voor jeugdhuizen in ogenschouw te nemen; • om jeugdhuizen te erkennen als ankerpunten voor jongeren in lokale gemeenschappen en ze als partners te zien; • om Formaat te blijven erkennen in zijn rol als ondersteunende organisatie. www.formaat.be/jeugdhuizen/resolutiejeugdhuizen/

GROOTSCHALIG ONDERZOEK Het agentschap Jeugd van de Vlaamse Overheid voerde in 2013, samen met de VUB en hogeschool West-Vlaanderen, een onderzoek uit over jeugdhuiswerk in Vlaanderen. Met het jeugdhuisonderzoek wil de Vlaamse overheid een aantal cijfers in kaart brengen om jeugdhuizen in de toekomst nog beter te kunnen ondersteunen. Hoeveel jongeren bereiken jeugdhuizen in Vlaanderen? Hoe is het gesteld met hun infrastructuur? Waar worstelen jeugdhuizen en hun vrijwilligers mee? Waarom bezoeken jongeren een jeugdhuis? Dit zijn enkele vragen uit het jeugdhuisonderzoek. De resultaten geven een overzicht van een aantal interessante cijfers en vaststellingen over jeugdhuizen en over hoe jongeren naar hun jeugdhuis kijken. Met het onderzoek wil de overheid de sterktes en meerwaarde van jeugdhuizen herbenoemen en een aantal uitdagingen voor de toekomst formuleren. Zo wil zij het beleid ten aanzien van jeugdhuizen in de toekomst beter afstemmen op de noden. Formaat, een belangrijke partner in dit onderzoek, zal de resultaten gebruiken als basis om zijn ondersteuningsaanbod verder te versterken en jeugdhuizen en hun medewerkers, bestuurders en beroepskrachten optimaal te blijven ondersteunen. In totaal werden iets meer dan 1200 personen bevraagd uit meer dan 100 jeugdhuizen. Eerder voerde de overheid al een gelijkaardig onderzoek over jeugdbewegingen (2010) en over werkingen voor maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren ( 2012).

Danielle GodderisT’Jonck N-VA

“De jeugdhuissector is een belangrijke schakel in het bij elkaar brengen van jongeren. Jeugdhuizen werken aan gemeenschapsvorming in alle soorten van ruimtes. Jongeren kunnen er elkaar ontmoeten en deelnemen aan activiteiten. Belangrijk is dat ze er zelf kunnen beslissen. Vanuit die bekommernis diende ik de resolutie mee in. Om het belang van jeugdhuizen voor jongeren en de lokale gemeenschappen in Vlaanderen te bevestigen.”

Bart Van Malderen

Tinne Rombouts

“De resolutie is een uitspraak van het parlement die zegt ‘jeugdhuizen zijn belangrijk’. Het is een vraag aan alle betrokken regeringen om rekening te houden met de uitdagingen waar jeugdhuizen voor staan. En om er voor te zorgen dat hun plek in de samenleving gewaarborgd blijft. Aan de resolutie hangen ook concreet een aantal aandachtspunten en opdrachten. Het is dus zeker niets vrijblijvends.”

“Ik denk dat niet iedereen altijd goed op de hoogte is van de uitdagingen waarmee het jeugdhuislandschap wordt geconfronteerd. Het is dus belangrijk dat deze uitdagingen eens extra belicht worden. En dat we het belang van de jeugdhuizen in de samenleving in de verf zetten. Een breed gedragen resolutie die de Vlaamse Regering en in eerste instantie de coördinerende minister van Jeugd vraagt om knelpunten op de agenda te zetten en op te lossen, is dan toch een krachtig signaal.”

sp.a

Bron: Formaat Magazine september 2013

Bron: verslag van de toelichting bij het voorstel van resolutie

De Gemeentelijke Administratieve Sanctie kortweg GAS deed al heel wat stof opwaaien. In het voorjaar van 2013 lag een voorstel tot het uitbreiden van de sanctie voor. Ondanks het massale protest van 213 middenveldorganisaties, waaronder Formaat, werd de uitbreiding goedgekeurd. Formaat vindt de GAS allesbehalve een goed systeem, zeker niet als het gaat om jongeren. Formaat werkte dan ook actief mee op allerlei terreinen om tegenGAS te geven. Op woensdag 27 maart voerde Formaat als lid van de Vlaamse Jeugdraad mee actie in de Commissie voor Binnenlandse Zaken. Verschillende actievoerders zetten

CD&V

Bron: Formaat Magazine september 2013

er hun ‘GAS’-maskers op, waarop ze al snel uit de zaal werden verwijderd. De federatie schreef ook mee aan het advies tegen de uitbreiding van het toepassingsgebied en werkte mee aan de vereniging van 213 middenveldorganisaties vanuit het GAS-platform, waar o.a. ook de Gezinsbond, straathoekwerk en andere jeugdwerkorganisaties in zetelen.

De uitbreiding van het toepassingsgebied van de GAS werd op 30 mei aangenomen in de Kamer van Volksvertegenwoordigers. Tot groot ongenoegen van de jeugdsector. Zaterdag 29 juni werd een nationale manifestatie georganiseerd. Formaat blijft ook in de toekomst waken over het recht op ‘jong zijn’.

8 | BLIK VOORUIT

EDITIE 2013-2014

HET FORMAATSTE NIEUWS 1

1 DE JEUGDHUIS

2 EEN STERK

METHODIEK: ÉÉN VLAG, VERSCHILLENDE LADINGEN

LEIDINGGEVEND KADER Sterke bestuurders, vrijwilligers en beroepskrachten zijn dé hefbomen voor straffe jeugdhuizen. Formaat zet dan ook stevig in op het leidinggevend kader in jeugdhuizen. We zetten netwerken op, ontwikkelen een divers en uitdagend vormingsaanbod voor bestuurders en beroepskrachten en zetten in op sterke ondersteuningstools op het vlak van zakelijk beheer in het jeugdhuis.

Formaat kiest resoluut voor een brede invulling van de jeugdhuismethodiek en ondersteunt de jeugdhuizen in al hun diversiteit. Jeugdhuiswerk kent anno 2014 verschillende organisatievormen. Er zijn kleine vrijwilligersjeugdhuizen, jeugdhuizen met één of meer beroepskrachten, jeugdhuizen voor en door etnisch-culturele minderheden, professionele jeugdcentra in grote steden, jeugdhuizen die met specifieke doelgroepen werken ... Veel verschillende contexten dus. Toch is er een duidelijke rode draad: jongeren een eigen plek geven waar ze elkaar ontmoeten en kunnen experimenteren.

• Formaat start in 2014 met de ‘jeugdhuisopleiding’. Een nieuwe basisopleiding voor jongeren die meer verantwoordelijkheid willen opnemen in het bestuur van een jeugdhuis • Formaat lanceert een vernieuwd opleidingsaanbod voor de diverse profielen van professionals die werkzaam zijn in jeugdhuizen. • Formaat brengt voorzitters uit jeugdhuizen samen tijdens Voorzitters.kom en bouwt deze netwerken verder uit.

3 MEER JONGEREN EN

MEER INITIATIEF IN EEN EIGENTIJDSE EN DIVERSE SECTOR

EUGDHUISOPLE2 I DINGJEUGDHUIS OPLEIDINGJEUG DHUISOPLEIDING JEUGDHUISOPLE IDINGJEUGDHU!S OPLEIDINGJEUG DHUISOPLEIDIN GJEUGDHUISOPL EIDINGJEUGDHUI DÉ BASIS VOOR H ZIC IEDEREEN DIE IN STEVIG SMIJT HET JEUGDHUIS

WWW.FORMAAT.BE/VORMING Met de steun van de Vlaamse Gemeenschap

Gedrukt op gerecycleerd papier

Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw - De Wittestraat 2, 2600 Berchem / V.U.: Tom Willox, Moerheide 9, 9220 Hamme

4 STERK JEUGDHUISWERK

IN DE STAD

Waar jeugdhuizen in kleinere steden en dorpen als paddenstoelen uit de grond schieten, zien we dat kleinschalige jeugdhuizen in de centrumsteden onder druk staan. Ze hebben een gebrek aan medewerkers, kampen met problemen met geluidsoverlast, verliezen hun lokaal en kunnen moeilijk op tegen de concurrentie met het commercieel vrijetijdsaanbod. Formaat zet de komende jaren sterk in op het ondersteunen van jeugdhuiswerk in de centrumsteden.

Jeugdhuizen zijn jongeren. Ze zijn er bezoeker, dj, concertganger. Alles kan en niets is onmogelijk. Toch zijn er heel wat jongeren die hun weg naar het jeugdhuis niet vinden. Formaat ziet het als een belangrijke uitdaging voor de toekomst om meer jongeren kansen te geven in de jeugdhuizen. Dat wil zeggen zowel jongeren die nu al in het jeugdhuis actief zijn en jongeren die hun weg naar het jeugdhuis nog niet vinden. Een van de sleutels om dit te bereiken is een sterk, divers en innovatief jeugdhuisaanbod dat jongeren met diverse achtergronden en interesses uitdaagt.

• Formaat biedt in Kortrijk, Gent en Antwerpen een specifiek ondersteuningsaanbod aan, aangepast aan de context van de jeugdhuizen in deze steden. • Formaat runt in Antwerpen drie jeugdcentra: Formaat Linkeroever, De Schietgang in Hoboken en Den Egelantier in Berchem. • Formaat start een netwerk op voor medewerkers van jeugdhuizen in de centrumsteden. • Formaat maakt actieplannen op voor de ondersteuning van jeugdhuizen in de verschillende centrumsteden.

• Formaat inspireert jongeren uit jeugdhuizen tijdens vormingsevenementen om out of the box te denken en vernieuwende projecten op te zetten in het jeugdhuis. • Formaat inspireert jongeren uit jeugdhuizen met sterke jeugdhuisverhalen in Formaat Magazine. • Formaat ondersteunt de jongeren en professionals die boven lokale projecten opzetten rond de thema’s artistieke expressie en ondernemerschap via vorming, netwerken en partners. • Formaat ontwikkelt een nieuwe visie op kwaliteitsvolle jeugdhuisinfrastructuur op basis van een onderzoek in 2014 en verspreidt die visie naar lokale overheden. • Formaat start vanaf 2016 netwerken op van jeugdhuizen die samen een sportwerking willen uitbouwen of een multidisciplinair podiumaanbod willen uitwerken.

5 SAMEN VOOR EEN

STERK IMAGO

Een sterk imago is een belangrijke hefboom voor sterke jeugd huizen. Een interessant imago creëert dynamiek en een instroom van nieuwe bezoekers in het jeugdhuis. Ieder jeugdhuis streeft op zijn eigen manier naar zijn gewenste imago en identiteit. En dan is er natuurlijk nog zoiets als het imago van jeugdhuiswerk in het algemeen. Dat beïnvloedt in grote mate het imago van elk jeugdhuis afzonderlijk. Formaat zet daarom stevig in op beeldvorming en promotie van de jeugdhuissector. We werken sterke imagocampagnes uit. Denk maar aan ‘I love my jeugdhuis’, ‘Don’t Hype’ en ‘Real life’. • Formaat organiseert jaarlijks een Dag van de Jeugdhuizen. • Formaat organiseert een sterke campagne rond verbondenheid in de sector. • Formaat zet een persactie op om de belangen van jeugdhuiswerk te verdedigen.

Formaat De Wittestraat 2 2600 Berchem (T) 03 226 40 83 (E) info@formaat.be