V.U .: To m Wi llo
x, Mo erh eid e 9,
92 20 Ha mm e
België – Belgique 8000 BRUGGE X 8/6301
PT EM BE R 20 11 AU GU ST US NU MM ER 1 • SE LV E IN JU NI EN JA AR GA NG 1 • DE LIJ KS , BE HA AN MA T IJN – P 60 27 45 X VE RS CH GE 26 00 Be rch em UG BR OO R 80 00 Wi tte str aa t 2, AF GIF TE KA NT aa t.b e de ren vzw – De hu isw erk Vla an at. be – ww w.f orm ma for o@ inf – Fo rm aa t Jeu gd 22 6 40 85 ) (03 F – 83 T (03 )22 6 40
E
Z N E T E D IJSLAN
P O K N E SCHAP
IN
e
50 Europ
10
ezoek • P
ren op b se jonge
IKS SnTfilEmtVickEetsNvoorZHaIEstaTla N Vista • P15 Wi
JEUGDHUIS GOES
HOLLYWOOD Schellebelle 1919 • P20
dossier
’s Katers, coma en controles
Interview: Paola Bianchi • Foto: Bert Bossaert
I
“ONZE LOCATIE, DAAR ZIJN WE ECHT TROTS OP” TITJEZZ (20) Titjezz: “Ik kom al naar Josto sinds mijn twaalfde. Mijn drie oudere zussen deden vrijwilligerswerk in het jeugdhuis, dus ging ik met hen mee. Sinds kort ben ik hoofdverantwoordelijke van het jeugdhuis. Ik zorg dat de vrijwilligers weten wat ze moeten doen en help hen waar nodig. Het allerbelangrijkste is dat we één grote familie zijn, in goede en slechte tijden.” Sarah: “Ook ik begon mijn carrière hier toen ik twaalf was. Maandelijks was er een tienerfuif in Josto, daar kwam ik steevast naar toe. En kijk, ik ben blijven plakken. Ondertussen ben ik barmanager. Ik zorg dat de barlijst gevuld is en dat de toog proper is. Wat Titjezz zegt is waar, we zijn één grote familie. Natuurlijk komen daar al eens discussies bij kijken, maar net dat maakt het boeiend. Zo leer je mensen écht kennen en kan je samen groeien. Titjezz: “Onze locatie is iets waar we echt trots op zijn. Het kasteel van Muggenberg heeft een grote geschiedenis die teruggaat tot in de Middeleeuwen. En zo’n kasteel met een tuin biedt ook veel mogelijkheden.” Sarah: “Vooral de grote tuin draagt veel bij aan de sfeer hier in Josto. We kunnen makkelijk outdoor activiteiten organiseren. En in de zomer hebben we een zomerbar met een uitgebreid terras.”
“WE ZIJN ÉÉN GROTE FAMILIE” SARAH (20)
jij! en nu k op en Titjezz ge
s Sarah Ben jij net al ntrum? Mail of jongerence s ui je jeugdh et je jeugdeet kom jij m ons en wie w pagina. huis op deze aat.be fo redactie@ rm
3
INHOUD
20
10 Paola (23) is Italiaanse en verblijft tijdelijk in België met EVS (European Volunteer Service). Samen met Sabela, Maria, Beatriz en Eszter versterkte ze de redactie tijdens het internationale kamp. (p. 10)
Thomas (23)
is ervaringsdeskundige als het gaat over alcohol. Benieuwd wat binch drinking is? Burps. (D4)
24 ij! en nu j
ld? Werk Scherpe pen of gek op bee Ashley of la net als Thomas, Pao . Mail ine gaz Ma at mee aan Forma . .be aat form ie@ naar redact
MET MEDEWERKING VAN: Ashley Noben, Beatriz Romero, Bert Bossaert, Chanika Van Wreckem, Eszter Meisztevics, Goele De Cort, Guy Junior Stevens, Ine Van Kerckhoven, Jos Meers, Jozefien Sonck, Kara Eestermans, Lars Catermans, Lotte Van de Werf, Maria Vilas Salgado, Paola Bianchi, Sabela Permuy Llopiz, Thomas Abelshausen, Thierry Willems, Tom Dierckx, Urska Pavlovic, Zakayo Wandoloh EINDREDACTIE: Bert Bossaert & Lotte Van de Werf VORMGEVING: Pepijn Haghebaert FOTO’S: Formaat, Jeugdhuizen, Lise van Trijp, Lucas Eikemans ILLUSTRATIES: Ashley Noben DRUK: Vanden Broele – Lieven Bauwensstraat 33, 8200 Brugge Alles uit deze uitgave mag worden overgenomen, mits vermelding van Formaat Magazine. Formaat Magazine verschijnt 1 x per maand, behalve in juni & augustus. Het tijdschrift is gratis voor leden, extra abonnementen kunnen verkregen worden aan 10,80 euro (leden) of 18,30 euro (niet-leden) per jaar. VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: Tom Willox, Moerheide 9, 9220 Hamme
DIT MAGAZINE 10 15 20 23 24 26
WE ZIJN ALLEMAAL JONG NIETS HOUDT MIJ TEGEN SCHELLEBELLE 1919 HET HOL VAN LIMBURG OP VAKANTIE RECHT IN DE ROOS
EN OOK … 02 06 16 18 28
I LOVE WALL MIJN BUUR(T) HARRY’S HELPDESK AGENDA
DOSSIER D2 D4 D6 D7 D8
CONTROLEFREAKS KATERS, COMA’S EN COCKTAILS JEUGDHUIS SCHAADT GEZONDHEID IK DRINK NIET ALCOHOL & DRUGS: DOE DE PROFIELTEST
TIMES THEY ARE CHANGING Binnenkort ga ik verhuizen. Naar een nieuwe plek. Een plek die meer op maat is van mijn ‘nu’. Een plek met nieuwe geluiden. Andere deuren. Meer kamers. Plaats voor twee daar waar er vroeger enkel ikzelf was. Ik kies nieuwe kleuren. Samen deze keer. Ik droom van meubels en maak schetsen van wat waar past. Ik puzzel om een moestuin op mijn terras aan te leggen. En ik droom ’s nachts van een vogel in een kooitje. Mijn huis groeit mee met mijn tijd. Ook Formaat groeit mee met zijn tijd. Met een nieuw magazine. Een magazine dat meer op maat is van jou ‘nu’. In een nieuw jasje. Met andere invalshoeken. Meer kleur. Plaats voor een dossier. Samen met het redactieteam en een bende vrijwilligers puzzelde ik. Ik maakte schetsen. Liet me inspireren. Ging op zoek naar de juiste feel, actuele onderwerpen en boeiende mensen. Het resultaat ligt nu voor je: een magazine voor jeugdhuislovers zoals jij. Veel leesplezier.
Lotte
dossier
D1-8
PS: Formaat Magazine is er voor jou. Uiteraard zijn we benieuwd naar wat je ervan vindt. Feedback geven mag altijd op redactie@ formaat.be.
’s Katers, coma en controles
WALL
Samenstelling & tekst: Lotte Van de Werf & Bert Bossaert
t
omen het m
MUURBLOEM? Iemand tegen de muur plakken? Deze leuke uitdaging werd tijdens een vormingsactiviteit van Formaat met succes volbracht. Ook dit jaar hebben we weer heel wat leuke activiteiten voor je in petto. En nu jij! Maak het mee en ontdek snel het volledige aanbod voor 2011-2012. www.formaat.be/vorming
6
PUKKELPOP Pay respect
Deze editie van Pukkelpop zal niemand nog snel vergeten. De natuur richtte een enorme ravage aan op het muziekfestival. De organisatoren, de vele vrijwilligers, de muzikanten en bezoekers zijn zwaar onder de indruk. Onder die bezoekers waren ook heel wat jongeren uit jeugdhuizen. Maak daarom in je jeugdhuis ruimte om hierover te praten. Een Gentse psychologe richt ook een praatgroep op voor mensen die over hun ervaring willen babbelen. Voor meer info over de Pukkelpop-praatgroep, bel met Freya Vandenbossche: 0473/91.98.77 Je kan je medeleven nog steeds betuigen op www.pukkelpop.be.
GESPOT DOOR ONZE FACEBOOKFRIEND
TRIPELROCK
Muzikaal talent gezocht Op zoek naar een win-winsituatie? De Lijsterbes en de Kam organiseren een rock rally, Tripelrock. Ze zijn daarom op zoek naar zoveel mogelijk jonge bands. Om deel te nemen moet minstens één groepslid in de Vlaamse rand wonen en moeten de bandleden jonger zijn dan 30 jaar. In ruil krijg je een podium, publiek en tonnen ervaring. De eindwinnaar mag een dag spenderen in de professionele opnamestudio van Sound Replay Recording Studio. Aarzel niet, kom uit je repetitiekot en schrijf je in. Stuur vóór 15 november 2011 een ingevuld inschrijvingsformulier, technische fiche en groepsfoto, samen met een demo naar GC de Kam (Beekstraat 172, 1970 Wezembeek-Oppem of info@dekam.be). www.tripelrock.be – 02 731 43 31
Jeugdhuis De Put is bezig met de voorbereiding van Delayed Sunset 2011. Noteer 22 oktober 2011 alvast in jullie agenda! Jeugdhuis Babylon ZOEKT FEMALE DJ’S VOOR EEN NIEUW CONCEPT! aanmeldingen en/of tips zijn meer dan welkom! reageren: jeugdhuis Babylon of info@jeugdhuisbabylon.be Jeugdhuis Kaktus moest effe bekomen van de Putse Feesten. Extra dank aan de mensen van AGB Putte voor de inzet en Marc vd Acker voor het fixen van de elektriciteit!
Wha? My name is
DEN EGLANTIER
JC Den Eglantier (Sint-Niklaas) Wat? Egelantier is eigenlijk een rozensoort waar rozenbottelthee van gemaakt wordt. Waarom? Ons jeugdhuis bestaat al heel lang en hoe we juist aan de naam gekomen zijn weten we niet exact. Maar de plant staat symbool voor hemelse en aardse liefde. Dat sluit mooi aan bij onze christelijke roots en inspiratie. www.deneglantier.be
7
Het overkwam jeugdhuis Nachtwacht in Zonhoven. In plaats van uit het eerste het beste raam te springen, klopten ze aan bij JC Beverlo. Daar zagen er geen graten in om het feest in hun huis te laten doorgaan. En het optreden werd een knaller. Nachtwacht leverde nadien een karrevracht dankbaarheid af in Beverlo.
FRAPPANTPOP
Muziek in Antwerpse jeugdhuizen FrappantPOP is een popconcours van de provincie Antwerpen voor beginnende muzikanten en bands. Ontdek nieuw talent tijdens de voorrondes in verschillende jeugdhuizen. Elke voorronde start om 20 uur, wordt gepresenteerd door TMF VJ Sofie Engelen, is volledig gratis toegankelijk en wordt afgesloten met een spetterende afterparty! • Vrijdag 16 september – Wollewei (Turnhout) • Zaterdag 17 – Qbus (Aarteslaar) • Vrijdag 23 september – De Bogaard (Geel) • Zaterdag 24 september – Govio (Kalmthout) • Vrijdag 30 september – Kroenkel (Nijlen) • Zaterdag 1 oktober – Kadee (Bornem) www.frappantpop.be
8
Mail ons je antwoord vóór 7 september. De eerste drie gelukkigen krijgen een ticket per mail opgestuurd. redactie@formaat.be
10sept2011 AVELGEM [ KORTRIJK ] tickets&info:
clubsoda.be
foto: eyereflection.be
Worst case scenario. Je organiseert een optreden in je jeugdhuis. Maandenlange voorbereiding. Sponsors, locatie, drukwerk, alles wordt tot in de puntjes geregeld. Het feestje is startklaar. Tot de gemeente drie dagen voor de finale doodleuk laat weten dat het feest niet kan doorgaan. In de zaal naast het jeugdhuis staat blijkbaar een bruiloft op het programma.
Markeer 10 september in je agenda: jeugdhuis Krak organiseert die dag Club Soda. Ook dit jaar belooft dit festival weer een knaller van formaat te worden. Ingrediënten: een bruisende mix van alle mogelijke dancegenres en enkele verrassende live-acts. Wil je erbij zijn? Geef dan een zinnig antwoord op volgende vraag: Club Soda viert 25 jaar Festival. Maar wat is de oorspronkelijke naam van dit festival?
facebook/clubsodafestival
GREEN VELVET LASERKRAFT 3D
[LIVE]
in JC Beverlo
Win tickets (3)
JACK BEATS G TRONIC telt dat DOCTOR P FLUX PAVILION
60%MUSTARD van de jongeren wil in de toekomst graag vrijwilligerswerk CAMO KROOKED PIMP doen. Dat blijkt uit een bevraging die de Vlaamse jeugdraad deed MUMBAI SCIENCE PARANOYAN in het kader van het Jongerenpact 2020. Het Jongerenpact 2020 VS MACHINE heeftDJVC als doel1STEP4WARD om van Vlaanderen MAN en Brussel tegen 2020 een BEAT&BANG RAGGAMUFFIN WHITEMAN topregio te maken, ook voor kinderen en jongeren. De Vlaamse Jeugdraad ging daarvoor op zoek naar de toekomstdromen en -verwachtingen van kinderen en jongeren tussen 10 en 20 jaar. AND
NACHTWACHT FEEST
CLUB SODA
VERSUS
goe b ezig!
Europese Unie: Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling
INTERREG doet grenzen vervagen INTERREG efface les frontières
Benieuwd naar alle resultaten? CS11 ADV Formaat.indd 1
Union européenne : Fonds Européen de Développement Régional
www.jongin2020.be 12/08/11 13:32
WEEK VAN DE MOBILITEIT Het is weer zover: van 16 tot en met 22 september organiseren de mobiliteitsverenigingen de Week van de Mobiliteit. Om deel te nemen moet je enkel je auto thuis laten en genieten van de voordelen. Maar je kan nog meer doen. Je kan reclame maken voor deze actie. Ga naar de website om de affiches, campagnefolders, ballonnen en webbanners gratis aan te vragen. www.weekvandemobiliteit.be
W E E k E N D
O p
M A A T
21-22-23 OkTOBER 2011 BRuggE (DE kARMEl)
RADAR is nieuw in het activiteitenaanbod van Formaat. Het is een weekend op maat. Met thema’s die er voor jou toe doen. Een weekend waar je kan doen en denken. Samen met anderen. Op basis van je interesses en tijd stel je zelf je programma samen. Je kiest voor lang of kort. Eén of meerdere dagen. Debat of workshop. Opleiding of inspiratiebabbel. Naast inhoudelijke thema’s is er ook tijd voor ontspanning en ontmoeting. En ’s avonds ga je lekker uit de bol. www.formaat.be/vorming/radar
en nu jij!
Een organisatie van Formaat i.s.m. jeugdhuis Comma
INFO & INSCHRIJVEN • WWW.FORMAAT.BE/RADAR
STUDIEDAG VRIJWILLIGERS Hoe haal en hou je vrijwilligers aan boord? Wat motiveert of demotiveert hen? Een heel jaar lang onderzochten Steunpunt Jeugd, Kazou, Formaat en JES het beleid naar (hun) vrijwilligers. Een aantal boeiende inzichten kwamen bovendrijven. Op 9 september worden tijdens een studiedag de resultaten bekendgemaakt. Schrijf je snel in. www.steunpuntjeugd.be/vrijwilligersbeleid
ZET JE KOP AF
Horsemanning is misschien dé oplossing voor de gehoorschadeproblematiek. Last van gehoorschade? Neem gewoon een ander hoofd mee.
9
REPORTAGE
Tekst: Lotte Van de Werf • M.m.v. Eszter, Paola, Thomas, Beatriz en Ine
Deze zomer verzamelde Formaat 50 jongeren uit 7 Europese landen in Antwerpen voor een internationale uitwisseling over creativiteit en event management. Gelijkheid werd de rode draad.
www.youtube.com/formaatvlaanderen
10
Jongerenhoofdstad
Lego, schapenkop en kerstbomen
Antwerpen is dit jaar Europese Jongerenhoofdstad. De ideale aanleiding voor Formaat om het jeugdhuiswerk in Europa in de kijker te zetten. Het concept van een jeugdhuis leeft in verschillende Europese landen. De invulling kan verschillen van land tot land, maar het zijn uiteindelijk allemaal plaatsen waar jongeren de ruimte creëren om te groeien, te experimenteren en te leren van elkaar. Met dit project wil Formaat vooral jongeren samenbrengen die in verschillende landen met hetzelfde bezig zijn. Om ervaring uit te wisselen. Elkaar te inspireren. En vooral een beestige week te beleven in de Europese Jongerenhoofdstad 2011.
Slovenië lijkt op een kip. In Roemenië drinken ze kerstboom. Estland bestaat vooral uit meren. In IJsland eten ze schapenkop. Denen spelen graag met Lego. Voor zover we weten zijn alle Ieren roodharig en in België regent het altijd. De grenzen mogen dan open zijn, tussen de landen zijn er heel wat verschillen. Wat gebeurt er als je jongeren uit al die landen dropt op een camping ergens in Deurne Zuid om te werken aan een evenement? De eerste uren zijn de grenzen en afstanden voelbaar, maar die vervagen gauw. “We hebben verschillende achtergronden en tradities, dat is waar. Maar vooral: we zijn allemaal jong en barsten van creativiteit en levenslust”, vertelt Mara (Roemenië) enthousiast.
Crossing borders Sinds 1993 kan je als Europese burger zonder probleem reizen van het noorden van IJsland naar het zuiden van Roemenië. Dat maakt uitwisselingen als deze tussen jongeren uit heel Europa mogelijk. Žiga (24) ziet de voordelen van die open grenzen: “Slovenië is nog maar sinds 2004 lid van de Europese Unie. We voelen die verandering op verschillende vlakken. Economisch is het soms moeilijk, omdat door de euro de prijzen verdubbeld zijn, terwijl de lonen hetzelfde bleven. Maar het grote voordeel is uiteraard dat de wereld aan mijn voeten ligt nu. Ik kan vrij reizen in Europa en dat geeft me de mogelijkheid om deel te nemen aan dit project.”
Equality Gelijkheid werd de rode draad van de uitwisseling. En dus meteen ook het thema voor het event dat de jongeren samen organiseerden. Aron (IJsland) is het daar duidelijk mee eens: “Gelijkheid hangt hier gewoon in de lucht. Het is dan ook heel organisch gegroeid dat dit het thema is voor ons slotevenement.” Dat slotevenement als team organiseren was het uiteindelijke doel van deze uitwisseling. In twee themagroepen – event management en creativiteit – werkten de jongeren aan een kickass event. Een totaalspektakel. Met draaiboeken, werkschema’s, een gelegenheidsband, een hoedenwedstrijd, films, speeches en performances.
“IN IJSLAND ETEN ZE SCHAPENKOP, DENEN ZIJN GEK OP LEGO, EN ALLE IEREN ZIJN ROODHARIG”
en zelf do
Patches maken
tches’ maakten de jongeren ‘pa Voor het slotevenement stof kje stu dig vou een ch is een over gelijkheid. Zo’n pat e ide k lden of naaien. Een leu dat je op je kleren kan spe of evenement. voor op je volgende feestje Hoe ga je te werk? en in stroken; scheur /knip een oud lak s; van verschillende grootte jes lap tot knip de stroken slogans; bedenk een aantal leuke tielverf op de lappen stof; tex t me s gan slo de r schilde laat drogen; je kleren. speld/naai de patch op = teambuilding + origin
ele promo voor je activit
eit
11
Camping kosmopolitish. Op het grote en groene
Kamperen in Deurne. Exotisc to bouwde Formaat voor de domein van jeugdhuis Jos je mping. Europa op een lap gelegenheid een festivalca h! yea l Hel ch. itis mopol grond in Deurne, lekker kos
Young, restless and awes
om
e De eerste dagen van de uitwisseling moesten de jongeren elkaar uiteraard beter leren kennen. Heel wat teambuildingactiviteite n en een wall met profielen van alle deelnemers maakten dat mogelijk.
100 kg aardappelen
Een camping met 50 jonger en, 8 begeleiders, een com municatieteam en een log istieke bende. Achter de sch ermen staken deze laatsten stevig de handen uit de mo uwen om het iedereen zo aan genaam mogelijk te maken . Om een idee te geven: 100 kilogram aardappel en schillen 3 afwasbeurten/dag (70 glazen, borden, bestek per keer dat is 210 stuks per dag ) 35 liter koffie/dag x 7 = 245 liter 25 rollen wc-papier/dag x7 = 175 30 tenten opzetten 2 flessen wc-reiniger
12
COLUMN “GELIJKHEID HANGT HIER GEWOON IN DE LUCHT” ARON (IJSLAND) Urska (21) is vrijwilliger in MC ZOS, een jeugdhuis in Zagorje ob Savi (Slovenië). Ze maakt juwelen, is gek op concerten en lacht bijna altijd. Maandelijks laat ze ons meekijken over haar grenzen. Deze keer stak zij de grens over en belandde in Antwerpen.
ALLES IS MOGELIJK “DE WERELD LIGT AAN MIJN VOETEN” ZIGA (SLOVENIË)
Zondagochtend, 24 augustus. Ik word wakker en realiseer me dat ik vanavond naar Antwerpen vertrek. Spannend, zo’n uitwisseling is een geweldige kans. Maar ook een beetje akelig. Zou het wel klikken met de deelnemers uit de andere landen? Zouden ze een open geest hebben? En vooral: zouden ze met me willen praten? Maar gelukkig: het klikte. Door de vele ijsbrekers en energizers leerden we elkaar snel kennen. We werden een team. We maakten plezier en stonden elkaar bij. Zowel voor de leuke dingen als voor de moeilijkere momenten.
“Ik trek me terug in de bezemkast en ga een potje janken” “WE ZIJN ALLEMAAL JONG EN BARSTEN VAN CREATIVITEIT EN LEVENSLUST” MARA (ROEMENIË) jij! u n n e
avontuur? internationaal n ee in het en Zin gekreg om zelf naar ogelijkheden m er at w hi el ar he na Er zijn itenland an of het bu ga roo te jv d bi an je nl n buite n Jint ka subsidies va rleg Ve n. re se ni te halen. Met g orga n uitwisselin t team beeld zelf ee and aan uit he m ie ek re sp en n is. ze ijk je gren wat er mogel t om te zien aa rm Fo n va www.jint.be t.be www.formaa NTIE A K VA P O 24
De uitwisseling was een organisatie van Formaat samen met ECYC (European Confederation of Youth Clubs) en met steun van de stad Antwerpen en het ‘Youth in action’ programma van de Europese Unie.
Zondagochtend, 31 augustus. Vanavond organiseren we ons event. Hier hebben we de hele week naar toegewerkt in twee groepen, creativiteit en event management (mijn groep). Op het programma: levende standbeelden, jamsessies, livemuziek, een gekke hoedencompetitie en stoere spelletjes. Op papier ziet alles er perfect uit. Toch heb ik er niet alle vertrouwen in. Veel activiteiten tegelijkertijd, veel mensen, veel livemuziek, dat wil zeggen dat er ook veel kan mislopen. En ik ben verantwoordelijk voor het tijdschema. De klok tikt. De spanning stijgt. Samenwerken met zoveel verschillende karakters vraagt heel wat energie. Op een bepaald moment wordt het me te veel. Ik zie het niet meer goed komen. Ik trek me terug in de bezemkast en ga een potje janken. Het moet eruit. De show must go on. Ik droog mijn tranen. De begeleiders moedigen me aan. En daar sta ik terug. Met meer zelfvertrouwen. En de show went on en was nog geweldig ook. Alles verliep vlot en iedereen was blij. Soms is het goed om even wat afstand te nemen en terug overzicht te krijgen. Zo kan je je beter inleven in waar de anderen mee bezig zijn. Met veel mensen samenwerken, vraagt ook veel geduld … iets waar ik duidelijk nog wat aan moet sleutelen. Alles is mogelijk. Dat is het belangrijkste dat ik leerde deze week. Als je iets wil, moet je er gewoon keihard voor gaan. Niemand kan je tegenhouden. Zolang je geluk dat van een ander niet in de weg staat: go and be happy!
Urska 13
10sept2011 AVELGEM [ KORTRIJK ] tickets&info:
foto: eyereflection.be
clubsoda.be
facebook/clubsodafestival
LASERKRAFT 3D
[LIVE]
GREEN VELVET JACK BEATS G TRONIC
DOCTOR P FLUX PAVILION AND
MUSTARD PIMP CAMO KROOKED MUMBAI SCIENCE PARANOYAN VERSUS
DJVC 1STEP4WARD MAN VS MACHINE BEAT&BANG RAGGAMUFFIN WHITEMAN Europese Unie: Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling
INTERREG doet grenzen vervagen INTERREG efface les frontières
CS11 ADV Formaat.indd 1
Union européenne : Fonds Européen de Développement Régional
12/08/11 13:32
S.O.S PROM ILLE dossier
S.O.S. PROMILLE Katers, coma’s en controles
Tegen een kater drink je best water, geheelonthouding is het nieuwe zuipen en de reglementering aan je laars lappen is duur. Kom alles te weten over katers, coma’s en controles in dit dossier.
dossier•2
S K A E R F E L O CONTR ontroleur
Tekst: Kara Eestermans • Foto: Lucas Eikemans
olc Help, een alcohdeur! voor de
Iedereen die alcohol serveert kan gecontroleerd worden. Ook de jeugdhuissector ontsnapt daar niet aan. De Federale Overheidsdienst Volksgezondheid gaat na of de alcoholwetgeving goed toegepast wordt. Maar hoe gaat zo’n controle precies in zijn werk? En wat als je niet in orde bent? Formaat zoekt het uit.
Fuiven en alcohol “Helft lokale jongerenfuiven schenkt toch sterke drank” kopten kranten en tijdschriften begin dit jaar. Dat bleek uit cijfers van de controledienst Volksgezondheid. De berichten deden heel wat stof opwaaien in de jeugdhuissector. Jongeren en hun favoriete uitgaansplekken kwamen negatief in beeld. Gezondheidswebsites gaven aan dat de cijfers interessant waren voor de overheid, “maar ook voor alle ouders”. Moeten ouders hun kroost weghouden van jongerenfuiven? “Zeker niet”, zegt Els Vrindts, inspecteur-coördinator van de FOD Volksgezondheid. “De slechte score van jongerenfuiven betekent niet dat de fuiven vermeden moeten worden. Wel dat het omgaan met alcohol op fuiven moet verbeteren.”
De controledienst merkt in 2011 trouwens al een positieve evolutie. “Meer organisatoren schenken bewust geen sterke drank op fuiven. De leeftijd van jonge klanten wordt ook beter gecontroleerd,” stelt Els.
Controlekoorts De controleurs trekken er ook dit jaar op uit om de alcoholverkoop te controleren. Zo ook in jeugdhuizen. Zowel op een fuif als op een gewone openingsavond kan je een controleur over de vloer krijgen. De controledienst zoekt uit of de alcoholwetgeving in je werking toegepast wordt. “Onze dienst gaat na of de leeftijd van een jonge koper gecontroleerd wordt,” geeft Els aan.
Op een controle spreken we met iedereen, zowel met tappers als bezoekers. De controle verloopt meestal als volgt: “De controleur meldt zich aan en zegt waarom hij er is. Dan observeren we de verkoop van alcoholische dranken en gaan we de leeftijd van jonge drinkers na,” legt Els uit. “Op een controle spreken we dus met iedereen, zowel met tappers als bezoekers. Bij problemen brengen we de verantwoordelijke op de hoogte. Ofwel tijdens de controle, ofwel kort erna.”
dossier•3
Boetes en waarschuwingen Boetes variëren van 275 tot 5.500 euro. De kans is groot dat de organisator beboet wordt, maar “ook individuele tappers kunnen verantwoordelijk gesteld worden voor een inbreuk op de wet”. Gelukkig wordt er niet altijd meteen een boete uitgeschreven. “De controleur heeft de mogelijkheid om nog een kans te geven. Je krijgt dan enkel een waarschuwing,” zegt Els. Om een boete te vermijden, moet je natuurlijk wel tonen dat je je best doet. “De controleur let op de inspanningen van de organisator,” legt Els uit. “Werd er een systeem voor leeftijdscontrole uitgedacht? Werden de tappers goed gebrieft? Werd het publiek geïnformeerd?” Voor de controledienst zijn dit allemaal elementen die kunnen aantonen dat je de wet wil naleven.
Ook tappers kunnen verantwoordelijk gesteld worden voor een inbreuk op de wet. Wat zegt de wet? • Het is verboden om alcohol te verkopen, te schenken of aan te bieden aan -16-jarigen. • Het is verboden om sterke drank te verkopen, te schenken of aan te bieden aan -18-jarigen. • Het is verboden om alcohol te schenken aan iemand die “kennelijk dronken” is. • Als je sterke drank wil schenken, heb je een vergunning nodig. • Je mag geen reclame aanbrengen die aanzet tot het drinken van sterke drank. • Je moet de “besluitwet inzake de beteugeling van openbare dronkenschap” en de “wet tot zedelijke bescherming van de jeugd” ophangen in je jeugdhuis. Bestel deze affiche en hang ze op in je jeugdhuis. www.gratisdrank.be
In Den Eglantier (Berchem) schenken ze geen alcohol op tienerfuiven.
Alcohol in de hand houden? Zo doen zij het Den Eglantier (Berchem) • Verschillende kleuren bandjes (-16, -18 en +18) op grote fuiven. • Sporadische identiteitscontroles op kleinere fuiven en openingsavonden. • Zo veel mogelijk beperken/niet schenken van sterke dranken. • Geen alcohol op tienerfuiven. • Duidelijk briefen van de barmedewerkers (regels hangen ook op achter de toog).
Ifighinea (Merchtem)
• Verschillende kleuren bandjes of stempels op grote fuiven. • Vertrouwen op beoordelingsvermogen van barmedewerkers op kleinere fuiven en openingsavonden. • Vertrouwen op het beoordelingsvermogen van mensen zelf: ken je grenzen. • Sociale controle als preventiemiddel: mensen die echt té veel drinken zijn niet stoer. • Geen strenge controles, want dat druist in tegen het principe van het jeugdhuis als ‘open huis’.
De Ressort (Geraardsbergen)
• Organisatoren voor feestjes zijn zelf verantwoordelijk om de reglementering na te leven in de fuifzaal. • Het jeugdhuis is klein: bezoekers zijn gekend en dus ook of ze alcohol mogen drinken. • Barmedewerkers zijn op de hoogte van de regels. Tip: www.vad.be/sectoren/jeugdwerk/materiaal.aspx
dossier•4
S ’ A M O C , S R E T KA EN COCaKlcTohAolILS 100%
Een kater later
“Drink voldoende water” at doken in hun labo-
ma De wetenschappers van For en hoe de chemie van een hal ter ach te om m oriu rat eerste experimenten wijkater in elkaar steekt. De belangrijkste oorzaak van zen uit dat vochttekort de . Drink dus voldoende water het belabberde gevoel is. van of hyde, de afbraakst Dat helpt ook om aceetalde is voor de hoofdpijn, uit k elij ord wo alcohol die verant der sprak ons onderzoeksje lichaam te zuiveren. Ver ere giftige stoffen die terug team over congeners, and r of glas wijn, die onaanbie t te vinden zijn in een pin meebrengen. Ook je maag gename effecten met zich te komen tijdens of na een durft wel eens in opstand dat alcohol het slijmvlies zware nacht. Dit komt om lt. van je maagwand prikke
Tekst: Tomas Abelshausen • Illustraties: Ashley Noben
dossier•5
Bartenderness
De ideale barman of barvrouw is sociaal, vriendelijk, grappig liefst ook een streli en ng voor het oog. Bo vendien bewaart ee medewerker de cool n barbij dronkenalarm. En kele tips: • Geef geen alcohol aan mensen die al se rieus boven hun the water zijn. e• Laat iemand die te veel gedronken heeft, niet zelf me auto rijden. Probee t de r hem/haar ervan te overtuigen dat autorijden in dronken toe stand geen goed ide e is. Zorg dat hij/zi op een veilige manie j r thuis geraakt door met iemand mee te rijden of bel een tax i. • Maakt iemand die dronken is amok in het jeugdhuis, prob hem/haar dan op ee eer n rustige manier te benaderen. Loopt he uit de hand, dan ka t n je de politie, oude rs of hulpverlenen instanties inschakele de n.
Eerst Hulp Bij Overschatting
umptie van 6 of meer Binge drinking of comazuipen is de cons r glazen voor vrouglazen alcohol voor mannen en 4 of mee goed fout gaat? het als wen, in een periode van 2 uur. Wat nele hulp in. essio prof je kel scha • De vuistregel: bij twijfel een rustige naar haar of hem g bren st, geru • Stel je vriend vertrouwd een van omgeving, zorg voor het gezelschap persoon. toffer in stabiele zij• Bij bewusteloosheid leg je het slach en. kom voor te ng tikki ligging, om vers
alcohol Mucho mojito, na?daGa voor nul promille met
ter Geen zin in een ka jito. Njam. mo rije olv oh alc deze limoensap, cranberry sap, 2 cl cl 5 Dit heb je nodig: shed ijs , muntblaadjes, cru 1 cl rietsuikersiroop Shake it: t limoenroop, de munt en he • Doe de rietsuikersi sap in een leuk glas. mper in n stamper. Geen sta • Plet alles met ee n pollepel. huis? Gebruik dan ee n. sh cru ed ijs tot bove • Vul het glas met el. lep n goed met ee • Meng het geheel en 2 rietjes. met een takje munt jito mo • Versier de
dossier•6
Tekst: Tom Dierckx
T D A A H C S S I U H JEUGD ? D I E H D N O Z E G DE iniestuk Op
Het jeugdwerk lijkt een grote boosdoener als het gaat over jongeren en alcoholmisbruik. Op verschillende niveaus ijveren overheden dan ook voor meer preventie in de jeugdsector. Tom Dierckx van Formaat heeft vragen bij die ‘probleembenadering’.
Begin dit jaar lees ik dit: “Meisjes van 13-14 jaar lopen daar stomdronken en schaars gekleed rond. De drempel naar onbeschermde en ongewilde seks wordt daardoor wel heel erg verlaagd.” (De Standaard, 28 februari 2011)'. “Wablief?!”, is wat ik denk. Kranten staan de laatste tijd bol van alarmerende berichten over alcoholmisbruik bij tieners. Na enkele bezoeken van de federale controledienst lijken fuiven georganiseerd door jeugdverenigingen daarin grote boosdoeners.
Preventie vertrekt vanuit een probleem, een jeugdhuis vanuit kansen geven. De pijlen zijn gericht op de jeugdsector. Niet alleen door journalisten en overheidscontroleurs. Ook lokale overheden schieten op de jeugdhuizen. Het geschut? Een resem preventiemaatregelen: opgelegde sluitingsuren, het weigeren van de toegang aan -16-jarigen, zwarte lijsten van jongeren die drugs gebruiken, een verbod op fuiven met bepaalde muziekgenres ... En dat allemaal zonder voorafgaand overleg.
Er zijn grenzen, maar het is de groep zelf die deze bepaalt en bewaakt.
Ook de Vlaamse overheid is scherp tegenover de sector: “het jeugdwerk heeft in meer of mindere mate een preventieve waarde”, maar het “kan evenzeer aanzetten tot het gebruik en misbruik van tabak, alcohol en illegale drugs”. Op Vlaams niveau ijveren ze dan ook voor een nauwere band tussen preventiewerk en jeugdwerk … Een opgelegde band weliswaar.
bleem zich stelt. Risico’s die bijdragen aan het probleem moeten vermeden worden. Een jeugdhuis vertrekt vanuit het geven van kansen aan jongeren. Jongeren krijgen de mogelijkheid om hun ding te doen. Hierdoor voelen ze zich beter in hun vel, hebben ze meer zelfvertrouwen en ontwikkelen ze tal van sociale vaardigheden, waardoor ze minder vatbaar zijn voor bijvoorbeeld problematisch middelengebruik. Het resultaat is hetzelfde, maar de benaderingswijze – het jeugdhuis als experimenteerruimte versus de risicobeperking van preventie – botst.
Vanwaar komt toch die moeizame relatie tussen jeugdwerk en preventie? De oorzaak ligt volgens mij in de totaal tegengestelde benaderingswijze van beide sectoren. Preventie vertrekt steeds vanuit een (mogelijk) probleem (bv. problematisch middelengebruik) en is er op gericht te voorkomen dat dit pro-
In een jeugdhuis staan openheid en experiment centraal. Net daar hebben jongeren nood aan. Natuurlijk zijn er ook grenzen, maar het is de groep zelf die deze bepaalt en bewaakt. Openheid, het opnemen van verantwoordelijkheid en sociale controle staan centraal in dit proces. Dit veronderstelt een
groot vertrouwen in jongeren. Een vertrouwen dat ze verdienen. Zeker in een tijd waar het woord ‘jongere’ bijna verworden is tot een scheldwoord. Ik ben ervan overtuigd dat jeugdhuizen een enorme preventieve waarde hebben. Hierdoor bereiken ze doelstellingen die gelijkaardig zijn aan de doelstellingen die preventie-initiatieven nastreven. Dit maakt ons bondgenoten. Ik hou hier dus geen pleidooi tegen preventie. Wel een pleidooi voor respect voor elkaars eigenheid. En ook een pleidooi om samen ten strijde te trekken. Tegen stigmatisering van jongeren. Of ze nu rondhangen, experimenteren of schaars gekleed gaan.
Tom Dierckx Formaat
Ik dr
Tekst: Lotte Van de Werf & Zakayo Wandoloh
Ashley (23)
Kristoff (28)
is allergisch aan alcohol
mag niet drinken van zijn geloof
“Ironisch genoeg was mijn lievelingsdrank kriek van Mort Subite”
“In ons jeugdcentrum schenken we geen alcohol”
“Vijf jaar geleden dronk ik mijn laatste pint. Ik vond er niets aan: de katers ‘s morgens waren niet echt een meerwaarde in mijn leven en plezier maken kon in zo ook wel. Later hebben de dokters ontdekt dat ik allergisch ben aan alcohol. Als ik dacht dat ik aan het doodgaan was van mijn kater, scheelde dat dus niet veel. Ironisch genoeg was mijn lievelingsdrank kriek van Mort Subite (lacht). Het klinkt waarschijnlijk vreemd, maar ondanks mijn allergie is mijn hobby bier brouwen. Ik had altijd een voorliefde voor bijzonder bieren. Op een dag heeft mijn vriend me een hele brouwset cadeau gedaan. Ik kan zelf nooit proeven van mijn brouwsels. Maar ik proef met mijn neus. Niets dat zo lekker ruikt als een vers gebrouwen glas bier.”
“Volgens de Islam mag ik niet drinken, maar ook los van mijn geloof ben ik ervan overtuigd dat alcohol niet goed is. Vroeger dronk ik wel, ik dacht dat ik me zo meer kon permitteren. Daar heb ik nu geen behoefte meer aan. Ik heb geleerd dat je geen alcohol nodig hebt om plezier te maken en ja, ik ben ook gewoon wat serieuzer geworden en heb een eigen bedrijf en een gezin. In ons jeugdcentrum schenken we geen alcohol. Jongeren laten zich daar niet door afschrikken. Ze komen hierheen om zich samen met hun vrienden te amuseren en daarvoor hebben ze geen drank nodig. Natuurlijk zijn er jongeren die experimenteren, het blijven jongeren hé. Wij proberen hier gewoon een omgeving te creëren waar het alcoholgehalte niet het fungehalte bepaalt.”
p? Geheelonthouding hi n druppel ies kiezen ervoor om gee
rit Ook meer en meer celeb Potter’ Radder andere Daniel ‘Harry On . en rak te n alcohol aa sloegen een e urn Lively en Kelly Osbo cliffe, ‘Gossip Girl’ Blake ol Concern oh Alc ie sat ns de Britse organi nuchtere weg in. Volge zijn voor jonge gezichten een voorbeeld kunnen deze bekende ing:”Ik dronk om ast blij met zijn onthoud mensen. Radcliffe is alv end zijn, maar ik ort zogezegd bij het bek me te amuseren. Het ho tige avondjes, rus van iet mij hoort. Ik gen weet nu dat het niet bij babbels met vrienden.” mijn vriendin en goede
dossier•7
E L L I M O R P L U N ink niet
Alcohol is stevig ingeburgerd in onze omgeving. Op café kies je al snel voor een pintje en enkel BOB zijn lijkt een geldig excuus om dat niet te doen. Ashley en Kristoff kiezen er bewust voor om niet te drinken. Omdat ze niet mogen … maar vooral omdat ze niet zat moeten zijn om zot te doen.
Tekst: Kara Eestermans
DOE DE PROFIELTEST … en frons als nooit tevore
n
Een recent onderzoek over het gebruik van alc kansspelen, deelt jonge ohol, tabak, drugs en ren op in vijf types: na ïef, tegenstrijdig, verd blasé en nieuwsgierig. eeld, Onze wenkbrauwen sch ote bij het lezen van de ke nmerken per profiel. We n alvast de hoogte in zette dingen op een rij. Benie uwd wat jij ervan vindt n de opvallendste … Herken je jezelf ?
Je bent NAÏEF
ren. … net als 48% van de jonge vrienden.
en Je voelt je goed bij familie . ool sch op d Je voelt je goe Je leeft gezond. dingen in je vrije tijd. Je doet veel verschillende de problemen die alcohol van Je bent je niet bewust kan veroorzaken. t alcohol. Je combineert cannabis me Je woont in Brussel.
EELD Je bent VER%D van de jongeren. … net als 28
en vrienden. ed bij familie Je voelt je go ed op school. Je voelt je go k. eding en dran tijd. Je let op je vo ngen in je vrije di de ht. verschillen ec el sl ve et ni et k do oo e J ed, maar go et ni l . ho is co Je vindt al k geen cannab en gebruikt oo Je rookt niet aalse stad. Vlaamse of W n ee in nt oo Je w
Je bent TEG
… net als 9% ENSTRIJDIG van de jonge ren. Je voelt je go ed
bij familie en vrienden. Je voelt je go ed op school. Je let op je vo eding en dran k. Je houdt van sport, tv-kijken en uitgaan m Je vindt alco et vrienden. hol slecht voor de gezondheid Je rookt … en . je ouders wet en dat. Je woont in ee n landelijke ge meente in Wal lonië.
Je bent BLASÉ
… net als 5% van de jonge
ren.
Je voelt je goed bij vriende n, maar minder bij familie . Je voelt je goed op school . Je let niet echt op wat je eet en drinkt. Je gaat graag een glas drin ken met vrienden. Je bent verslaafd maar vin dt alcohol niet nefast voor de gezondheid. Je rookt gemiddeld 13 sig aretten per dag. Je woont in Brussel of in een landelijke Waalse gemeente.
Je
bent NIEUW … net als 9% va SGIERIG n de jongeren. Je vo
elt je goed bij vr ienden. Je probeerde al lerlei drugs. Dit doe je graag: drinken, sporte n, tv-kijken en videospelletje s spelen. Vrije tijd = vers lavende middele n gebruiken. Je ziet alcohol als iets kwalijks, maar echt overtuigd ben je niet. Je rookt en word t omringd door rokers. Je woont in Brus sel of in een klei ne Vlaamse gemee nte.
www
ige artikel? Benieuwd naar het volled www.oivo.be
“ACHTER DE BAR VOEL IK PERFECT WANNEER IK EEN FLESJE COLA VASTHEB EN WANNEER EEN FLESJE BIER” STEVEN (26) Steven (26) uit Den Artisjoc (Oostkamp) ziet niks, maar dat houdt hem niet tegen. Hij is actief in het jeugdhuis, speelt muziek en droomt van een echte tournee. Tekst: Lotte Van de Werf
“Ik ben blind vanaf mijn zes maanden en heb dus nooit echt kunnen zien. Natuurlijk beperkt dat me in een aantal dingen. De grootste drempel is dat ik moeilijker contact leg met mensen, omdat ik hun gezicht niet kan zien. Bovendien moet ik ook vaak op anderen rekenen. Maar door die beperking kan ik een heleboel dingen ook veel beter relativeren dan mijn leeftijdsgenoten, dat geeft me dan weer een stapje voor. In het jeugdhuis behelp ik me met mijn gevoel. Achter de bar voel ik bijvoorbeeld perfect wanneer ik een flesje cola vastheb en wanneer een flesje bier. Ik heb me nog nooit vergist. En ook mijn gehoor is uitstekend. Ik ben gek op muziek en volg conservatorium in avondonderwijs. Mijn grote droom is om met een echte band op tournee te gaan.”
win!
zich Ook zij laten
uden niet tegenho vrouwen. van wijn en
t sten houden ier, maar he Drie jonge ga ze met plez n ve . oe en pr ogen smak Het eerste nog nooit m ze ie en dr bb de en tweede he wijntour reiz om van een te komen. d on gr Onder het m de n eindelijk va om e t feit dat nj he pa S et naar den. Zeker ni ou nh ge en te n n rolstoel zit Niets zal he tweede in ee de , is d in bl de eerste is. dig verlamd de derde volle ts weg voor t 5 duoticke Formaat geef Wedstrijdta la vista’. de film ‘Has uitspraak elke film is de vraag: van w ons het l ai a” bekend? M st vi la ta as “h adres. naam en je antwoord, je e. t.b aa redactie@form
15
MIJN BUUR(T)
1+1=3
Het geslaagde huwelijk tussen CAT & Time-Out Tekst en beeld: Guy Jr. Stevens
Allochtonen en autochtonen die samen aan jeugdwerk doen: niet altijd evident. Maar in Zellik bewijzen de jongeren van jeugdhuis CAT en Time-Out dat het kan. Als we ze er op aanspreken, lijken ze het te horen donderen in Keulen: “Hoezo, speciaal?”
Dat is toch normaal Je kan er niet naast kijken als je de Noorderlaan in Zellik binnenrijdt. De jongeren van Time-Out hebben het oude schooltje omgebouwd tot een gezellig jeugdhuis (mét fuifzaal!). Aan de toog zitten ze gezellig samen met de (voornamelijk) allochtone jongeren van jeugdhuis CAT. Wanneer ik vraag of iemand dat als speciaal ervaart, is het antwoord duidelijk neen. “Voor ons is dat de normaalste zaak van de wereld”, antwoorden de jongeren. Het lijkt snor te zitten tussen de twee jeugdhuizen. CAT staat voor Cultureel Actieve Tieners en is een jeugdbeweging die – vooral allochtone – tieners van straat wil houden. Jongens en meisjes die zich niet goed of welkom voelen in de traditionele jeugdbewegingen, zoals Chiro, scouts en KLJ, komen al te vaak op straat terecht, richten daar dan meer kwaad dan goed aan en komen in contact met alcohol en drugs. Door activiteiten op hun maat te organiseren, biedt CAT hen een alternatief.
Beter een goede buur Ester is de verantwoordelijke van CAT en kijkt verbaasd op wanneer ik haar vraag of zij het vanzelfsprekend vindt wat hier gebeurt. “Natuurlijk wel”, zegt ze overtuigd. “Onze lokalen zijn naast elkaar, we hebben heel wat gemeenschappelijke vrienden en zijn intussen zelf ook allemaal vrienden geworden. Ik zie het als een pluspunt dat de beide jeugdverenigingen een ander publiek aantrekken. Verschillende culturen die samenwerken maken het jeugdwerk rijker.”
“VERSCHILLENDE CULTUREN DIE SAMEN WERKEN MAKEN HET JEUGDWERK RIJKER” 16
“HET IS HEEL TOF DAT WE WETEN DAT WE ALTIJD OP ELKAAR KUNNEN REKENEN” De gouden tandem CAT en Time-Out steunen elkaar in het organiseren van allerlei activiteiten. Als Time-Out een fuif, een activiteit of een etentje organiseert, komen de jongeren van CAT dan ook graag helpen. Omgekeerd geldt hetzelfde: op de activiteiten van CAT, zoals de jaarlijkse Talentenjacht, steken de leden van Time-Out steeds de handen uit de mouwen. “Het is heel tof dat we weten dat we altijd op elkaar kunnen rekenen”, vertelt Ester enthousiast. “Het bestuur van Time-Out heeft op vele vlakken meer ervaring dan wij. Als we dan eens een fuif geven of iets willen organiseren, kunnen we altijd bij hen terecht met vragen.” “Ook in de omgekeerde richting geldt dat”, vult Marcel van Time-Out aan. “Op die manier maken we elkaar beter en leren we van elkaar.” Door ervaringen uit te wisselen en samen te werken, krijgen de jongeren ook steeds nieuwe ideeën. “Elke jeugdwerking heeft zo zijn harde werkers en zijn creatieve geesten”, vertelt Marcel. “Door twee jeugdwerkingen samen te voegen, vullen die elkaar perfect aan.”’
Ménage à Trois Maar Time-Out beperkt zich niet tot één partner. Omdat samenwerken voor hen belangrijk is, hebben ze ook een goede relatie met de Chiro van Zellik. “Zij komen heel vaak over de vloer bij ons en houden het jeugdhuis ook regelmatig open”, verduidelijkt Marcel. ‘Wij doen het jeugdhuis ook toe als zij bijvoorbeeld hun jaarlijkse barbecue hebben en dan gaan we daar helpen. Samen duurt altijd het langst.”
jij! u n n e
(t)? n leuke buur Heb jij ook ee e t.b aa rm fo redactie@
17
HARRY’S HELPDESK
DEADLINE STRESS Vergeet je belastingen niet Niet vergeten
In juli kreeg elke vzw een aangifte 276.5 voor de rechtspersonenbelasting in de bus. Deze moet je uiterlijk half september indienen. Doe je dit niet, dan betaal je een forfaitaire aanslag van 625 euro.
Verplicht
Elke vzw is verplicht dit in te dienen, ook als je geen aangifteformulier ontvangen hebt. Let wel op dat je geen formulier voor vennootschappen aan het invullen bent, want dan betaal je achteraf belastingen op je winsten.
Help?!
BEEN GEBROKEN? Verzekering voor voetbal
Heel wat jeugdhuizen organiseren regelmatig voetbalwedstrijden. Vroeger moest je die apart verzekeren. Vanaf nu zijn voetbalactiviteiten een onderdeel van je verzekering ‘medische kosten’ bij IC.
Dure kwetsuren
Vroeger moesten jeugdhuizen met een verzekering bij IC zich apart verzekeren voor voetbalwedstrijden. De kans op kwetsuren is groot bij voetbal, daarom is dit een dure polis (minimumpremie 31 euro per speler).
Goedkoop gesjot
Formaat en IC bekeken hoe ze voetballen voordeliger konden verzekeren voor de jeugdhuissector. Alle voetbalactiviteiten (je neemt deel aan een tornooi of organiseert er zelf één) worden vanaf nu automatisch gedekt binnen de verzekering ‘medische kosten’. De premie voor die verzekering stijgt daardoor van 1,10 euro naar 1,64 euro per persoon. Je hebt ook minder administratie (je moet geen namen doorgeven) en je kan niet vergeten je voetballers te verzekeren. Deze polis is niet geldig als je jeugdhuis meespeelt in een officiële competitie (voetbalbond).
Neem een polis
Bij bestaande polissen gaat de premieaanpassing in vanaf 1 december, de dekking gaat in vanaf nu. Bij nieuwe polissen gaan de premies onmiddellijk in. Heb je dus nog geen polis via Formaat bij IC en organiseer je regelmatig voetbalwedstrijden? Dan is het nu het moment om over te schakelen. Doen! Mail naar info.formaat@interdio.be en informeer je over de meest voordelige polis.
Je aangifte invullen is niet moeilijk. Het volstaat meestal om een blanco ondertekend formulier in te dienen waaraan je de gedetailleerde jaarrekening (zoals goedgekeurd door je algemene vergadering) toevoegt. Let op het gaat om de gedetailleerde jaarrekening. Het model B en C (dat je neerlegt bij de griffie) bevat niet voldoende informatie.
DA’S VERSCHIETEN 50% legt jaarrekening niet neer
Formaat deed in juli een controle bij elf rechtbanken van koophandel. Vaststelling: 50% van de jeugdhuizen heeft nog nooit een jaarrekening neergelegd en is dus zeer kwetsbaar.
Ahuuum
50 % van de jeugdhuizen heeft nog nooit een jaarrekening neergelegd bij de griffie van de rechtbank van koophandel. Zo’n jaarrekening bestaat uit een model B en C. Model B werd nog door 30% van de jeugdhuizen naar de griffie gebracht. Model C scoort zelfs maar 1 op 6.
De gevolgen
• Gerechtelijke ontbinding Leg je je jaarrekening drie jaar na elkaar niet neer, dan kan er overgegaan worden tot gerechtelijke ontbinding van je vzw. • Financieel wanbeleid Als je geen model C hebt dan hebben je raad van bestuur en je algemene vergadering geen controle over de financiën. Je jaarrekening alleen geeft geen zicht op de financiële situatie van je jeugdhuis. In de staat van vermogen (model C) kan je aflezen hoe het staat met de liquiditeiten (geld in kas, banken spaarrekening), hoeveel schulden het jeugdhuis heeft of hoeveel geld het jeugdhuis zelf nog tegoed heeft. Belangrijke informatie als het gaat over financieel beleid. Weten! Meer weten over jaarrekeningen? Op www.formaat.be/ informatie vind je nuttige documenten.
18
INTERVIEW
Een dorp maakt een film. Het startte als een café-idee en groeide uit tot een langspeelfilm waar meer dan duizend mensen uit Schellebelle en omstreken dag en nacht aan meewerkten. Ook de jongeren uit Yoka, het jeugdhuis in Schellebelle, beleefden de tijd van hun leven in Schellebellywood. Interview: Lotte Van de Werf
Arne, Melanie, Joke en Dries glunderen nog steeds na. De zomer van 2010 zullen ze niet gauw vergeten. Wat voor hen een zalig zomerkamp was, is ondertussen een succesvolle langspeelfilm. Al was dat oorspronkelijk niet de bedoeling. Melanie: “Schellebelle 1919 is eigenlijk een sociaalartistiek project. Het idee ontstond tussen pot en pint. Waarom eens geen western draaien in ons dorp? De regisseur Johan Heldenbergh deed toen de regie van een stuk in onze plaatselijke toneelvereniging en zei dat je niet moest dromen, maar doen. De mensen van OKA zijn toen in actie geschoten. Dat de film vandaag een succes is in alle cinemazalen is fantastisch, maar dat was nooit echt de bedoeling.” Arne: “De film is gemaakt met allemaal doodgewone mensen uit Schellebelle. Het doel van de film was om die mensen samen te brengen en ons dorp te verenigen.”
En is dat gelukt? Joke: “Absoluut. Ik ken nu kindjes van drie naar wie ik zwaai op straat. En ik heb ook al enkele keren afgesproken met mensen van negentig. Ik had voor de hele Schellebelle-ervaring nooit gedacht dat ik op café zou gaan met iemand die mijn grootvader zou kunnen zijn.”
Melanie voelde zich als een vis in het water op de set. Na haar huidige studies wil ze misschien nog regieassistentie studeren.
“DOOR DIT PROJECT HEEFT IEDEREEN ZIJN TALENTEN KUNNEN ONTDEKKEN EN TONEN.” MELANIE (21) Melanie: “Er zijn mensen die hier al meer dan tien jaar wonen en vroeger nooit uitgingen omdat ze hier niemand kenden. Diezelfde mensen hebben hier nu een lief en zwaaien naar hun buren. Dat is fantastisch, toch? En ook ons jeugdhuis heeft er acht nieuwe leden bij dankzij dit project.”
Jullie hadden – net als de hele crew – geen ervaring met films maken, hoe is dat verlopen? Dries: “Melanie en ik waren beiden verantwoordelijk voor een kerngroep. Ikzelf voor techniek en Melanie voor regie-assistentie. We hebben een korte opleiding gekregen van echte professionals, zodat we de basisvaardigheden hadden om aan de film te beginnen.” Melanie: “Echt zot dat we op zo’n korte tijd zoveel hebben geleerd. Op onze beurt waren we dan verantwoordelijk om onze kennis door te geven aan de rest van de groep. Dat is misschien wel het fijnste aan dit project, dat iedereen zijn talenten heeft kunnen ontdekken en tonen.”
Aan de opnames deden heel wat kinderen mee, van baby tot puber. Joke zorgde voor entertainment.
20
“IK HAD VOOR DE HELE SCHELLE BELLE-ERVARING NOOIT GEDACHT DAT IK OP CAFÉ ZOU GAAN MET IEMAND DIE MIJN GROOTVADER ZOU KUNNEN ZIJN.” JOKE (21)
“IK HOOR HOLLYWOOD NOG NIET DIRECT ROEPEN, SCHELLEBELLYWOOD VOLSTAAT MOMENTEEL.” ARNE (19)
Arne speelt de hoofdrol in de film. Zo gauw hij op een paardenkar tussen de stront zat in zijn boerenoutfit voelde hij zich helemaal 1919.
Zijn er ambities om verder te gaan in de filmwereld? Arne: “Ik hoor Hollywood nog niet direct roepen, Schellebellywood volstaat momenteel. Ik speel al jaren bij de plaatselijke toneelvereniging en dat is plezant. Maar er is wel een vriend van ons die volgend jaar regie gaat studeren.” Melanie: “Ik droom er stiekem ook wel van om er later nog iets mee te doen, want dit was echt een geweldige ervaring.”
Waarover gaat Schellebelle 1919? Arne: “Tijdens de oorlog sneuvelden heel wat vaders en zonen aan het front. Daardoor waren er veel weeskinderen. Mijn filmzus Coralie neemt tijdens de oorlog meer dan twintig van die wezen in huis. Na de oorlog wil de burgemeester het land dat wij van hem in pacht hebben terug, maar dat laten mijn vader en ik niet zomaar gebeuren. We verdedigen ons land en de weeskindjes met man en macht.” Dries: “Het is een waterzooiwestern. Alle ingrediënten van een western zitten erin: een shoot-out, heel wat clichés, paarden, grote families. Alleen het decor is eerder waterzooi dan western.”
De film vertelt het verhaal van een boerenfamilie in 1919. Hoe moeilijk was het om je in te leven in die tijd? Arne: “In het begin kreeg ik vaak te horen dat ik nog veel te ‘2010’ was. Ik ben een jongen van mijn tijd. Ik heb graag dat mijn haar goed ligt en dat
Samen een film maken? Regisseur Johan Heldenbergh leerde Schellebelle niet te dromen, maar gewoon te doen.”
ik er oké uitzie. Voor de opnames moést mijn haar vettig zijn. Vanaf dat ik dan op een paardenkar tussen de stront zat en mijn boerenoutfit aanhad, kwam dat 1919-gevoel wel.” Joke: “Het hoofdplein in ons dorp ging ook in de teletijdmachine. Voor de eigenlijke huizen kwam een decor van gevels uit de naoorlogse tijd. Toen Schellebelle 1919 in de zalen kwam, zijn er twee Nederlanders helemaal naar ons dorp afgezakt om die mooie naoorlogse gevels te komen bezichtigen. Ze waren best teleurgesteld toen ze ons dorpsplein zagen.”(lacht)
Een jeugdhuis was er nog niet toen? Dries: Neen, dat denk ik niet. Jongeren van onze leeftijd moesten toen vooral hard werken en ‘s zondags naar de kerk.” Arne: “Inderdaad, ik zou niet graag jong geweest zijn in die tijd.”
Ondertussen zijn we een jaar verder. Hoe hard missen jullie de set? Melanie: “Heel hard. Ik heb de film ondertussen al acht keer gezien. En ik kan blijven praten over alle ervaringen en anekdotes. Zo’n zomer zullen we niet meer snel meemaken.” Joke: “Dat geldt voor ons allemaal, denk ik. Gelukkig is er de film om alles steeds opnieuw te beleven.”
Wat is het gekste dat jullie hebben meegemaakt? Melanie: “De eerste dag moesten er van in de verte huurlingen te paard met fakkels komen aanwandelen. Dat lukte onmogelijk met echte paarden. Dus hebben we onze beste galop bovengehaald en gedaan alsof we op een paard zaten. En dat midden in een wei met koeienstront en een bronstige stier. Als ik die scene nu terugzie, lig ik plat van het lachen.”
Dries zorgde ervoor dat het geluid goed zat. Hij kreeg een miniopleiding voor de start van de opnames.
“ALLE INGREDIËNTEN VAN EEN WESTERN ZITTEN ERIN: EEN SHOOTOUT, HEEL WAT CLICHÉS, PAARDEN EN GROTE FAMILIES.” DRIES (21)
21
JIJ MAAKT HET Fotograaf? Illustrator? Schrijver? Filmpjesmaker? Social mediabeest? Verstrek de redactie met je scherpe woorden, rake kiekjes of straffe illustraties.
meedoen? Meer weten ofrm aat.be redactie@fo
LARS TREKT ZIJN BROEK AF Je stuurgroep, geen hol begrip
Tekst: Lars Castermans
“Onder het motto ‘je stuurgroep, geen hol begrip’, lieten we onze broek zakken. We, dat is de stuurgroep van Formaat in Limburg, een enthousiaste bende en de provinciale antenne van de federatie voor jeugdhuizen. Doordat we zelf nog actief zijn in een jeugdhuis, staan we dicht bij de realiteit. Vanuit onze ervaring zetten we ons in voor de jeugdhuizen in onze provincie. Niet veel mensen kennen ons en daar willen we verandering in brengen met een opvallende affiche. Veel mensen zitten misschien niet te wachten op ons bloot gat (lacht), maar ze zullen het zeker gezien hebben. Op de eigenlijke affiche staat ook een schaap … zeer dicht bij onze edele delen. Gelukkig bleek het een braaf schaap te zijn.” ‘Stuurgroep Limburg, geen hol begrip’ … binnenkort ook in jouw jeugdhuis.
23
REISVERSLAG
l luie openingsdagen, festivals … Een zomerbar, een zwembad, vee de voorbije maanden. Ook in de jeugdhuizen zomerde het buitenland. eigen terrein en trokken naar het Twee jeugdhuizen bleven niet op . fun of lot’s oon gew De perfecte teambuilding en ook
E J S I E R A G N HET HO T R O S S E R E VAN D
f dit jaar vij n) bestaat e p o rg e e d sb n e rd (Geera e hele b De Ressort ecte reden om met d rije). alu (Honga rf e tf p o it h a T ? g jaar. De . Bestemmin reis te gaan an we slapen op een bus – waarv Na 21 uur dubbelgevouwen den bed tot ren wa ar converteerba later merkten dat de zetels ngeï we w gau Zo ar. Leh s stal’, hui – kwamen we aan in ‘onze nis ken om op café, de beste start stalleerd waren, trokken we om ing. Daar namen we de tijd olk bev te maken met de lokale : ten zet te n op een rijtje het doel van onze reis eve
Lijstjes
Wat er dan allemaal volgde , is moeilijk samen te vatten. Een poging in lijstjes:
Top 3 muziek
van Goran Bregovic • Het verzamellied: Gas Gas ll Channel One van Thunderba • Het lokroeplied: Bonzai r Blu g 2 van • Het glazendeurlied: Son
Reisdoelen: r worden als * sterke rkersp loeg medeweeerd starten * gemotiv nieuwe werkjaar aan het n * bezinneilding * teambu ie opdoen * inspirat starten * een soap Jean-Paul was bij het horen van Song 2 van Blur zo enthousiast dat hij prompt door de glazen deur liep. Het gevolg? Anderhalve liter bloedverlies en 20 hechtingen.
Top 3 hilarische momente
n
Top 3 hongaa
rs
e woorden Hongaars is ni et te verstaan , niet uit te sp en niet te onth reken ouden … we de den toch ons • Jonapot = go best: eie dag / hallo • Karfiol = bl oemkool (koo snaampje vo jongens aan de or de meisjes) • Hol van a w eetsee = waar is het toilet? Tekst: Chaanitjen & Jozefijntjen
24
• Dansinitiatie in Boedapest : Tijdens een typisch Hongaa rse maaltijd in een typisch Hon gaars restaurant leerden we typisch Hongaars dansen van typisch Hongaarse me nsen. Gelukkig was er pal inka, de typisch Hongaa rse snaps, die recht naar je hoo fd (en je benen) schiet. • Plasinitiatie in het bos: Tijd ens een dagtocht ging het even mis: onze kaartleeskunsten bleken ondermaats. Om elf uur ‘s avonds liepen we nog steeds in een donker bos. De lange tocht had tot gevolg dat we zeer nodig ‘moest en’. Wildplassen is blijkbaar gee n natuurlijke gave, er volgde dus een initiatie ‘hoe-plas -ik-op-mijn-hurkje?’. De me isjes gingen op een rijtje ach ter elkaar staan, staken samen de broekjes naar ben eden en namen de berm vast om toch niet in hun eigen meertje te vallen. • White shark in zee: We speelden ook een stadsspel met superfabutastische opdrac hten: Hongaarse hoedjes verzamelen, de langste worst zoeken, de dikste Hongaa r zoeken, een mannelijke Hon gaar in vrouwenkleren late n kruipen … En de leukste: de white shark, waarbij de per soon met de witste kont moont in de zee en enkel zijn billen boven het water laa t uitkomen.
DE EXPEDITIE VAN DE SCHAKEL
subrechts-Woluwe) vroeg De Schakel (Sint-Lamb met n ere nis ga sseling te or sidies aan om een uitwi naar Izmir. trip Turkije. De start: een
Ze re we come Karaburn hmeijn smoothie tel ik ze na 7,8,Iz9.mir.
tie Slurpend aan ers van expedi l, de deelnem el ik de aa de m le n, al de er or zijn ijn familie w m t di l za n het prachtige Zeven dage urde busje en hu ge t atte?” he l, hen. “Karaw ontbijttafe aburun met ar K et ver ni n je va rp je do havent un is een ur ab ar K . en heren hoor ik je denk bben onze zes Turkse gast he ar van Izmir, da st. ons gehuisve
De straten van Izmir
Missie moske
Vandaag naar het centrum Het minibusje tuft verder. prachtig, een wirwar aan van Izmir. De bazaar is de geur van Turkse koffie steegjes en pleintjes met maakt de warmte draagen appelthee. De zeebries in de prachtige blauwe lijk. Terug thuis duiken we gen zich aan een roeiwa zee. De macho’s onder ons laag, het aantal blaren tocht op zee. Het tempo ligt sluiten de avond af met op onze handen hoog. We een potje rummikub.
n groot ns op ee . Gee s s u k grote e zon ieren broeierig t Lekker lu een stralende en we in he t a g, zod er ti d a n p o o lm n e ip a g v h e c s tr nig pt de boo og onwen lukkig sto n duiken. Eerst n naline gedreven nne adre s water ku snel door ter. Na vier stop e , maar al r m e te n e w e m ti n e s ze kom ek op wateren oogste d h te t s e lk e h r o v n e jk a b li v is tse ge, met v een plaa in prachti nd. Een buffet bij la leet. terug aan akt de dag comp a m taurantje
e Een minibusje tuft ons van do rpje naar dorp zijn thee slur je. De aan pende turk op het pleintje m missen door oeten we de ramadan. De hitte is on respect stijgt draaglijk, mijn met de minuu t net als de te Een kleine 35 mperatuur. °C schat ik. Va ndaag bezoek moskeeën. Al en we drie lemaal met ee n identiek gr toch verschill ondplan en end. De ene zwartgeblake kaarsen, de rd door de andere netje s met een lik dorpje even fie je verf. Ieder r op zijn exem plaar. ‘s Avon met de pracht ds dans ik ige Dounia op Turkse deuntje s.
ren Bootje va op
Girlpower op de surfplan
k
Vandaag surfen en strand . De wind staat ‘s morgens sterk, dus starten we me t een sessie zwemmen. Of wat in zeeëgels stappen zoa ls Rosa. Het arm schaap beet op haar tanden en dee d gewoon alsof er niets gebeurd was – Rosa je ben t een kanjer. Na de middag dan toch op de plank. Was het de blonde surfinstructeur of gewoon girlpow er, maar het vrouwelijk deel van de groep was er snel mee weg.
Stoemp met worst
t. Met taxi’s en een overVandaag tuft het busje nie op onze voorziene beh zetboot proberen we toc n. We arriveren te laat stemming, Fosha, te gerake te zien. We slenteren om nog veel van het stadje Karaburun trakteren we langs de haven. Terug in p met worst’. Worst veronze gastheren op ‘stoem Turkije, dus wordt het kopen ze blijkbaar niet in . Ook lekker. stoemp met gehaktballen
heid een Kunst en afserckunst op het programma. Vipaa pier.
t Vandaag staa rfvlekken op maken we ve er at w lschap om te et m bak s Turks geze on n afaa t he het tijd voor Vanavond is ue. En dan is a ec rb un ba sa se se rk rk koken: Tu g in een Tu no en m sa je nt iken de traa s scheid. We du rna is het aan aa D it. oe vl t ofd. waar ons zwee m terug, belo Turkije, ik ko om te vloeien.
Tekst: Thierry Willems
25
LE ORGAAN IA C O S T E H “DE TOOG IS UGDHUIS” BRITTA (26) VAN HET JE “DIT SPEL GA IK IN ONZE K OOK PROBER EN” SHELLY ERN (21)
RECHT IN DE ROOS Shelley en Britta volgen navigator Girl power? Deze ladies hebben het. De opleiding navigator geeft hen nog een extra boost en meer verantwoordelijkheid. Tekst & foto: Thomas Abelshausen
Om de groepsdynamiek in de nieuwe kern te leren aanvoelen, volgt Shelley van De Lochtink (Eeklo) de opleiding navigator. “Vooral het competentiespel was voor mij een leerrijke ervaring. Uit dat spel blijkt dat je verschillende talenten kan ontwikkelen in je jeugdhuis”. Britta van Joh (Hoboken) gaat volmondig akkoord: “Ik heb ook veel gehad aan de oefening met de axenroos, een manier om het gedrag van mensen te ordenen. Ik sta vaak achter de toog in ons jeugdhuis en daar melden zich de nieuwe vrijwilligers. De axenroos gaat me helpen bij het inschatten hun capaciteiten”. Met de opleiding navigator op zak kunnen de dames zich voortaan ‘hoofdanimator in het jeugdwerk’ noemen.
26
jij! p? en nu n in leiderscha y en Britta zi
rants Shelle n jou een ve Heb jij net al tor maakt va ga vi twee na g s in en id jd De ople ewerker. Ti rougdhuismed je ep e ag ijk st el d rd woo n uitdagen ee en n s va nd e an het eind cursusweeke e uit jezelf. A st be . t k’ he er je dw ject haal or in het jeug ‘hoofdanimat de rit ben je g t.be/vormin www.formaa
Ontdek het aanbod van Formaat 2011-2012
27
W E E k E N D
Trefdag
gdhuis Word miss of mister jeu gdvan de vrijwilliger. In de jeu r jaa es 2011 is het Europe Wij g. sla de aan rs ige ffe vrijwill huizen zijn heel wat stra Miss een zen kie en s etje em blo zetten de ‘best of’ in de . en een Mister Jeugdhuis ag efd e/tr www.formaat.b
FO
BRuggE (DE
Een organisa
tie van Formaat
INFO & INSCHR
11 SEPTEMBER 20 jeugdhuislovers nement voor alle
OKTOBER 2011 illigers rming voor vrijw
1 • vo roepskrachten luidstechnicus or beginnende be vo • s ui 01/10/2011 • Ge dh ug je & plaats in het vrijwilligers ule 1: rol, taak 2 volgden 2 • vorming voor us ic hn ec st 04/10/2011 • Mod id lu idstechnicus 1 of lu Ge • ge e 11 di 20 s 0/ er /1 ig ill 06 vrijw kheid aktijkdag • voor verantwoordelij ers met (zin in) idstechnicus – pr ig lu ill Ge ijw • vr 11 or 20 vo 0/ g in 15/1 d op maat vigator • opleid DAR 01 • weeken 21/10/2011 • Na 21/10/2011 • RA vrijwilligers or ix • vorming vo m io ud St • 11 27/10/20
11 NOVEMBER 20 s g voor vrijwilliger
n ejay • vormin technicus volgde 02/11/2011 • Ve illigers die licht ijw vr or vo • ag praktijkd d op maat chttechnicus – DAR 02 • weeken 12/11/2011 • Li RA • 11 20 1/ /1 25
DECEMBER 20m11 roepskrachten eente • voor be
n en de ge skrachten iedag jeugdhuize ervaren beroep n 1/12/2011 • Stud od sm ule • voor ng beroepskrachte pi ie de rd en Ve nn • gi 13/12/2011 ek • voor be di ho et sm s ui er dh vrijwillig ule 2: de jeug 3 • vorming voor 13/12/2011 • Mod luidstechnicus Ge • 11 20 2/ /1 15
Jeugdhuize n en de gem eente Denk mee na over gemeent elijke jeugdh ondersteunin uisg op deze bo eiende studie van Formaat dag en VVJ.
ieuw!) kennis Veejay (n aan geluid? Maak zorg jij beeld ejay en
Link een ve p de ols van rmance o met de to e ig perfo ld e e b n . voor ee jeugdhuis fuif in je volgende
Met de steun van de Vlaamse Gemeenschap
Gedrukt op gerecycleerd papier
V.U.: Tom Willox, Moerheide 9, 9220 Hamme
kARMEl)
i.s.m. jeugdhui
s Comma
IJVEN • WWW.F
n jeugdhuizeneve beroepskrachte efdag ‘11 • hét e themadag voor nd pe ie rd ve 24/09/2011 • Tr • ultuur ers emadag jeugdc ing voor vrijwillig 27/09/2011 • Th chnicus • vorm tte or vrijwilligers ch vo Li • g in 11 id 20 le 29/09/ ructeur • op st in t/ aa rm Fo j geleider bi 30/09/2011 • Be
Studiedag
M A A T
TOBER 2011
Weekend op maat Op basis van je interesses en tijd stel je zelf je programma samen. Je kie st voor lang of kort. Eén of meerdere dagen. Debat of workshop. Opleiding of inspiratiebabb el.
A D N E G A T A A M R
O p
21-22-23 Ok
RADAR (nieuw!)
ORMAAT.BE/RA
DAR