dossier
LEDENLIEFDE Leden in het jeugdhuis
Leden zijn belangrijk voor een jeugdhuis. Ze voelen zich verbonden met het jeugdhuis en zorgen voor een goeie mond-tot-mondreclame. Een groot ledenaantal betekent vaak een bredere sociale inbedding en onderstreept de relevantie van het jeugdhuis. Kortom, hoe meer leden, hoe meer vreugd.
dossier•1
LED ENLI EFDE
dossier•2
Y? L N O S R E B M E M je jeugdhuis Leden in
Geen jeugdhuis zonder leden. Of toch wel? Steeds meer jeugdhuizen kiezen ervoor om het zonder te doen. Het maakt de administratie eenvoudiger, het publiek komt toch nog steeds en het is ecologischer, want er moeten geen lidkaarten meer worden gedrukt. Toch kunnen leden een absolute meerwaarde zijn voor een jeugdhuis. Het lidmaatschap zorgt voor binding en tevreden leden zorgen voor een goede mond-tot-mondreclame. In dit dossier zetten we de voor- en nadelen naast elkaar. We zetten de mogelijkheden van lidkaarten op een rij, houden het onthaalbeleid tegen het licht en gaan op zoek naar inspirerende voorbeelden. Een pleidooi voor lidkaarten? Eerst een scheut historiek. Tekst: Finn Van Dinter
De jaren 60 De ontstaansperiode van de eerste jeugdhuizen. We spreken dan nog van jeugdtehuizen. Als kersverse ukkies in het jeugdwerklandschap, moeten deze jeugdhuizen bewijzen dat ze een minimaal aan leden bereiken. Afhankelijk van het type van jeugdhuis, varieert dit tussen de 100 en 400 leden. In de praktijk zijn er echter veel jeugdhuizen die gemakkelijk meer dan 1000 leden bereiken.
Toegegeven, veel concurrentie is er op dat moment niet. En dat jeugdhuizen de enige plaatsen zijn waar jongeren mogen komen dansen, draagt uiteraard ook een steentje bij aan hun massale populariteit.
1973 De “danswet” die voorheen jongeren de toegang tot dancings verbiedt, wordt gewijzigd. Vanaf dat moment mag je vanaf de leeftijd van 16 jaar binnen in dancings. De jeugdhuizen verliezen hierdoor hun exclusiviteit bij jongeren en er is een merkbare leegloop. Helemaal dramatisch is deze leegloop niet, want over het hele land worden nog steeds jeugdhuizen en jeugdontmoetingscentra opgericht. In latere erkenningscriteria heeft men het dan ook over een regelmatig bereik van minimaal 100 jongeren.
1995 Het erkennen van het jeugdhuis is niet langer een Vlaamse bevoegdheid. Vanaf nu zijn het de gemeenten die de plak zwaaien. Overal steken jeugdhuizen en jeugdclubs de kop op.
Lidmaatschap zorgt voor binding met het jeugdhuis.
Van Vlaamse erkenningscriteria is geen sprake meer: het lokale beleid kiest zelf op basis van eigen criteria of zij een werking al dan niet erkennen. In veel gevallen liggen deze een pak lager dan de Vlaamse criteria. Veel jeugdhuizen worden dan ook losgelaten in hun werking. Dit zorgt voor een grote vrijheid in de gebruikte methodieken van de jeugdhuizen. Door het uitblijven van een prikkelend overheidsbeleid, resulteert dit in sommige gevallen echter in een achteruitgang van de kwaliteit en het ledenaantal van het jeugdhuis.
2015 Hoewel jeugdhuizen vandaag nog steeds veel jongeren bereiken, zijn er steeds minder jeugdhuizen die met lidkaarten werken. Het is soms lastig om jongeren te verbinden aan je jeugdhuis. Er is een toenemend en diversifiërend vrijetijdsaanbod. Massa’s concurrentie dus. Als jongere heb je keuze te over en te weinig tijd om het allemaal te doen. Toch willen ze het allemaal: van alles eens proeven, concerten, feestjes, reizen, een centje bijverdienen én goede studieresultaten neerzetten. Mogen jongeren nog wat ruimte om gewoon niets te doen? Dat kan, in het jeugdhuis. Haal die bezoekers binnen. Werf je leden!
dossier•3
Als je werkt met leden … • … laat je aan een (controlerende) overheid zien dat je een ledenorganisatie bent en met vrijwilligers werkt. Dat is een krachtig signaal. Jullie doen het niet om gewoon drankjes te serveren, maar verwachten een betrokkenheid en verbondenheid van jullie publiek. • … heb je een extra argument om je relevantie in het lokale jeugdwerk te illustreren. Al jouw leden vinden jouw jeugdhuis belangrijk genoeg om er een lidkaart van te kopen. Geef hen maar eens ongelijk.
• … hou je je leden lekker dichtbij. Je weet wie je jeugdhuislovers zijn, wat hen boeit en je kan hen betrekken bij de werking.
• … heb je een prima troep ambassadeurs. Je leden dragen namelijk mee het verhaal uit van je jeugdhuis, zowel naar je eigen doelpubliek als naar de rest van de wereld.
• … creëer je identiteit. Jongeren zijn meer dan ooit op zoek naar een eigen identiteit. Ergens bijhoren draagt bij tot die identiteit. Niets zegt meer “ik hoor erbij” dan een lidkaart. • … kan je je leden verwennen met exclusieve ledenvoordelen, zoals een gratis drankje op hun verjaardag, een speciale ledenavond of korting bij de plaatselijke frituur. Maar het kan ongetwijfeld een pak gekker.
• … heb je meteen een hele vijver vrijwilligers waaruit je kan vissen. Elk lid is een potentiële nieuwe vrijwilliger. De stap om vrijwilliger te worden, is kleiner wanneer dat opstapje van de lidkaart ertussen zit.
• … ben je bewust bezig met het voeren van een ledenbeleid. Nieuwe bezoekers en leden aantrekken, is namelijk iets waar je continu mee bezig moet zijn. Elke dag opnieuw. De ledenlijst herinnert jou en je collega-jeugdhuislovers hieraan. • … kan je bovendien een collectie lidkaarten beginnen. Vraag maar eens na bij al die anciens of ze hun lidkaarten uit het verleden nog hebben.
Als ledenorganisatie verwacht je een betrokkenheid en verbondenheid van je publiek.
dossier•4
E! Y B D O O G O L L E H onthaalbeleid Een goed
Een goed onthaalbeleid is een must voor elk jeugdhuis. Het is een immense stap om ergens als nieuwe bezoeker binnen te stappen. Ook in een jeugdhuis, waar vaak al vaste groepjes en kliekjes gevormd zijn. Het is de taak van elke vrijwilliger om iedereen een warm welkomstgevoel te geven. Tekst: Nick Beerens
Impress me, baby Het onthaal van nieuwe bezoekers bepaalt in grote mate of ze later lid (en misschien zelfs vrijwilliger) zullen worden. Zoals altijd geldt: “Your first impression is your last impression”. Nieuwe bezoekers moeten zich dus meteen welkom voelen.
Hallo?! Gewoon even hallo zeggen tegen een nieuw gezicht in het jeugdhuis: het lijkt eenvoudig. Toch zijn er nog heel wat jeugdhuizen waar dit niet gebeurt. Aangezien het voor veel jongeren erg spannend is om een jeugdhuis te betreden, helpt een vlotte babbel om de eerste zenuwen weg te nemen.
Eureka Door met nieuwe bezoekers te praten, kom je vaak dingen te weten waar je anders nooit achter zou komen. Vraag bijvoorbeeld eens hoe hij of zij in je jeugdhuis is terechtgekomen. Wat denkt je nieuwe bezoeker over het imago van jouw jeugdhuis – en hoe je dit zou kunnen verbeteren? Weet hij of zij wat er allemaal in het jeugdhuis te doen is (activiteiten, fuiven, optredens)? Is je jeugdhuis gemakkelijk bereikbaar? Zulke gesprekjes blijken vaak effectiever dan het bevragen van jeugdhuis-anciens. Nieuwe gasten en grieten hebben immers een onbevangen blik. Nieuwelingen hebben (voorlopig?) nog geen band met het jeugdhuis en kunnen dus vrijuit praten. Deze informatie is cruciaal voor het uitbouwen van een goede werking.
Nieuwe bezoekers moeten zich meteen welkom voelen.
De jeugdhuisfamilie
Maak een praatje met de nieuwe bezoekers in je jeugdhuis. Let op: het is niet de bedoeling om een nieuweling te overladen met duizend-en-één vragen. Leg de focus dus op wat voor jouw jeugdhuis het belangrijkste is.
En… actie! Misschien is de nieuwe bezoeker wel afgekomen op jouw wervingsactie. Als jongeren eenmaal naar je activiteit of jeugdhuis komen, zorg dan dat je daarop voorbereid bent. Probeer aan de verwachtingen die je met jouw boodschap hebt opgewekt, te voldoen. Doe je bijvoorbeeld een wervingsactiviteit waarop je leuke workshops aankondigt, zorg er dan ook voor dat die workshops doorgaan en dat ze effectief leuk zijn. Zeg je dat je jeugdhuis “een gezellige plek is waar jongeren zich thuis voelen”, zie toe dat dit zo is – voor alle jongeren. Kortom, hou je aan je woord!
Soms is een hechte band tussen de bestuursleden de oorzaak van een inefficiënt onthaal van nieuwe bezoekers. Inside jokes, geheime handgebaren en gedeelde anekdotes kunnen ervoor zorgen dat een nieuwkomer het gevoel heeft dat hij of zij er niet bij hoort. Een tip: werk met een peter- en meterschap. Iedere nieuwkomer krijgt een meter of peter toegewezen. De meter of peter is het aanspreekpunt en kan je nieuwe bezoeker informatie geven over vergaderingen, een rondleiding geven …
Goodbye?! Bij het opstellen van een onthaalbeleid, denk je best al eens na over hoe je jongeren verder kan betrekken. Een eerste stap kan zijn dat je hen een gratis toegangskaart aanbiedt voor de volgende activiteit.
dossier•5
Tekst & foto: Nick Beerens
Dries is actief in Stam X (Denderleeuw) en zorgt er als ‘peter’ voor dat nieuwe bezoekers zich welkom voelen in het jeugdhuis. “Het jeugdhuis heeft drie jaar geleden haar werking op punt gesteld. Vroeger was Stam X sterk gelinkt aan de scouts, hun lokalen liggen dan ook pal naast die van ons. De nieuwe ploeg wilde zich losweken van hen. Dat betekende dat er ook gewerkt moest worden aan het ‘mensen-buiten-kijkensyndroom’. Als je vroeger als nieuweling binnenkwam en de krakende deur naar het cafeetje opende, staarden alle hoofden van de tooghangers je meteen aan. Ik kreeg mijn vrienden niet mee naar het jeugdhuis. Al probeerde ik hen uit te leggen dat de vaste jeugdhuishangers dit helemaal niet slecht bedoelden, voelden ze zich toch niet welkom. We hebben met het nieuwe bestuur lang nagedacht hoe we meer nieuwe mensen konden aantrekken. We beseften al snel dat het met ons bereik wel snor zat, maar dat we ervoor moesten zorgen dat mensen ook effectief terugkwamen. Dat is enkel zo als ze op het einde van de avond met een goed gevoel naar huis gaan. Daarom moest het onthaalbeleid van het jeugdhuis dringend veranderen. Een onthaalbeleid was er eigenlijk niet, we begonnen van nul. We moesten werken aan onze mentaliteit en ons gedrag, maar ook enkele praktische veranderingen doorvoeren. Ons jeugdhuis is zo opgebouwd dat je binnenkomt in het fuifzaaltje en dan pas via een deurtje het café binnen wandelt, en pal naast de toog uitkomt. Door het zaaltje gezelliger te maken met zetels, gezellige lichtjes en een likje verf, zit daar nu ook volk. Daardoor kom je niet meer binnen in een lege zaal om dan meteen voor het oog van de vaste jeugdhuisbezoekers – die natuurlijk aan de toog zitten – binnen te komen. Voor de rest zorgden we ervoor dat ‘onze Stam’ een minder donker hol werd. We verfden en werkten aan het interieur en de decoratie. Het belangrijkste is onze mentaliteitsverandering. We beslisten dat iemand uit het bestuur de nieuwe gezichten moest aanspreken. Dat was mijn taak. Ik ben vrij sociaal en stap vanaf nu altijd op nieuwelingen af. Ik leid hen rond in het jeugdhuis en vertel hen wat hun mogelijkheden bij ons zijn. Voor de rest babbel ik gewoon met hen. Op die manier kwamen we al veel te weten over ons imago, over de aard van onze activiteiten, over de muziek die we draaien … Ik ben dus de ‘peter’ van de nieuwelingen.”
"Het is mijn taak om op nieuwe bezoekers af te stappen"
dossier•6
YOU ARE WHAT K N I H T E L P O E P YOU ARvEan
Je bent wat mensen denken dat je bent. Het spreekt voor zich dat een positief beeld van jouw jeugdhuis zal zorgen voor meer volk over de vloer en dus voor meer leden. Een goede reputatie opbouwen kost tijd, terwijl een slechte reputatie moeilijk verdwijnt. Hoe zet je jouw jeugdhuis in the picture als sterk merk? Tekst: Nick Beerens
Het imago je jeugdhuis
Identiteit vs. imago Met de identiteit van het jeugdhuis wordt bedoeld: ‘wat het jeugdhuis werkelijk is’. De identiteit wordt bepaald door alles wat het jeugdhuis vormgeeft. Van het soort meubels, over je vrijwilligers tot de locatie. Je identiteit is dus wat je echt bent. Het imago is daarentegen wat andere mensen denken over het jeugdhuis. Die ‘andere mensen’ zijn niet enkel je bezoekers, maar ook hun ouders, de politie, buren, de jeugdconsulent, noem maar op. Je imago is dus wat andere mensen denken dat je bent.
Ga op onderzoek uit Idealiter komen imago en identiteit volledig overeen. Je kan onderzoeken of imago en identiteit overlappen door zowel een interne als een externe bevraging te doen. Je gaat langs bij vaste vrijwilligers, raad van bestuur en leden voor de interne bevraging; bij buren, ouders en gemeente voor de externe bevraging.
De manier waarop mensen zich in je jeugdhuis gedragen, bepaalt je imago.
De interne bevraging leert je wat de identiteit van het jeugdhuis is, de externe bevraging toont je het imago van de werking. Leg beide resultaten naast elkaar en check de overeenkomsten en/of verschillen
Aan de slag
Zelfkennis als begin van alle wijsheid
De manier waarop de mensen in je jeugdhuis zich gedragen, bepaalt in grote mate het imago. De “jeugdhuismensen” zijn niet enkel de bezoekers, maar zeker ook de vrijwilligers. Kortom, de hele werking is verantwoordelijk voor het beeld van je jeugdhuis.
Wees kritisch voor je jeugdhuis en voor je eigen werking. Je kan pas werken aan je imago als jij jezelf moeilijke vragen durft stellen. Leg de schuld niet bij de anderen, maar ga binnenskamers op zoek naar de signalen die het jeugdhuis de wereld instuurt. Het zijn immers die signalen die ervoor zorgen dat mensen een bepaald beeld over je werking vormen. Communiceren doe je voortdurend, zelfs zonder dat je er zelf erg in hebt. Denk maar aan het tijdig buitenzetten van de vuilbak, aanwezig zijn op de jaarlijkse kerstmarkt, een buurtfeest organiseren (en nadien de straat proper achterlaten!) … Werken aan je imago is werken aan de signalen die je uitstuurt.
Om je imago te veranderen, houd je rekening met drie pistes.
1 Gedrag
Dat gedrag bijsturen is zeker en vast niet gemakkelijk. Cruciaal is samen nadenken over de signalen die het imago van het jeugdhuis negatief beïnvloeden. Denk met je team na over oplossingen en bewaak het beoogde resultaat.
Werken aan je imago, is werken aan de signalen die je uitstuurt.
dossier•7
Denk bijvoorbeeld aan: • het vermijden van drank- en drugsmisbruik in en rond het jeugdhuis • het vriendelijk begroeten van je buren • het tijdig opkuisen in en rond het jeugdhuis • aanpakken van het fenomeen ‘buiten kijken’ van jongeren wanneer ze het jeugdhuis binnenkomen • het bewaken van de nachtrust van je buren
2 Communicatie Zowel de manier waarop, als wat je precies communiceert, is bepalend voor je imago. Maak dus werk van een goed communicatiebeleid. Gebrek aan informatie zorgt voor roddels en leugens. Wil je dat het verhaal van buitenstaanders strookt met de werkelijkheid, vertel dan altijd je eigen verhaal. Een paar tips: • Binnenkort een te gekke party? Informeer je buurt. Laat hen weten wat er precies gepland is, van hoe laat tot hoe laat het duurt en wie ze kunnen bellen bij problemen. • Verspreid af en toe een positief bericht over je jeugdhuis in het gemeenteblad. Je hebt het dan niet enkel over geplande feestjes, maar ook over infrastructuurwerken, toffe projecten … Toon je relevantie en waarde aan.
• Vertegenwoordig je jeugdhuis tijdens de jeugdraad. Kan je niet aanwezig zijn? Laat dit dan even weten aan de jeugdconsulent. • Buurtfeestjes zijn hét moment om aanwezig te zijn met het jeugdhuis. Babbel even met de buurtbewoners en netwerk er op los.
3 Symboliek Symboliek zorgt voor herkenning en bepaalt de binding met het jeugdhuis. Dit gaat om het logo, de huisstijl, de naam, de inrichting en decoratie. • Zorg ervoor dat het niet stinkt in het jeugdhuis. Kuis die toiletten. Mest die frigo uit. • Truien of T-shirts van het jeugdhuis creëren een band en vergroten de herkenbaarheid. • Je interieur bepaalt de sfeer. Appelblauwzeegroene muren zorgen voor een ander beeld dan zwarte …
De hele werking is verantwoordelijk voor het beeld van je jeugdhuis.
Excuseer, mag ik wat vragen?
Als je wil weten of je imago en je identiteit overlappen, trek dan zelf op onderzoek uit en bevraag je verschillende groepen (intern en extern). Enkele vragen die je kan stellen: • Weet je of er een jeugdhuis is in je gemeente? Zo ja, waar? • Hoe goed ken je het jeugdhuis? • Welk beeld heb je bij het jeugdhuis? • Organiseert het jeugdhuis activiteiten? • Weet je welke? • Wat vind je van die activiteiten? • Hoe weet je wat er allemaal gebeurt in het jeugdhuis? • Kom je zelf in het jeugdhuis? • Waarom wel/niet? • Wat trekt je aan? Wat stoot je af? • Weet je wie de bestuurders van het jeugdhuis zijn? • Wat vind je van de werking van het jeugdhuis?
dossier•8
STAND BY ME n Leden werven e onderhouden
Leden zijn belangrijk voor een jeugdhuis: het lidmaatschap zorgt voor een binding met de werking. Ledenwerving is echter niet altijd evident. Het is belangrijk om je jeugdhuis goed te kennen en concrete doelen te stellen. Tekst: Valerie Vonck
Ga je op zoek naar nieuwe leden? Voor veel jeugdhuizen is dit een grote uitdaging. Terwijl het lokale jeugdhuis vroeger de ideale ontmoetingsplek was, spreken jongeren vandaag af op Facebook en via hun gsm. Toch kan een jeugdhuis niet blijven stilstaan. Het is belangrijk om voortdurend aan ledenwerving te doen. Het hebben van leden versterkt je werking en mond-tot-mondreclame is nog steeds de beste reclame. En uit deze leden stromen vaak nieuwe vrijwilligers voort.
Doel(groep)? Wat is je doel van het hebben van leden? Wil je meer bezoekers op activiteiten? Of meer bezoekers op instuifmomenten? Het is niet omdat een jeugdhuis veel volk bereikt op fuiven of optredens dat deze jongeren direct doorstromen naar de jeugdhuiswerking, of zich verbonden voelen met het jeugdhuis. Ook bereik je meestal een ander publiek op fuiven dan op optredens.
Analyse van het verleden Vooraleer met werving te starten, is het interessant om de wervingscampagnes van het verleden eens onder de loep te nemen. Wat werkte en wat niet? Is dezelfde methode nog bruikbaar? Een voorbeeld: vorig jaar organiseerden jullie een succesvolle jeugdhuisfuif om leden te werven. Gevolg: een rijkelijk gevulde Excel met gegevens. Maar achteraf kwamen de meeste van deze bezoekers niet meer in het jeugdhuis. Daar kunnen verschillende oorzaken voor zijn. Kwamen de bezoekers voor de fuif of ook om kennis te maken met het jeugdhuis? Of gewoon voor het gratis vat? Hebben jullie na die fuif effectief nog iets
Denk na over welke doelgroep je waarvoor wilt bereiken. Werving in het wilde weg heeft minder kans op slagen dan doelgericht werven. Maak daarom een goede analyse van het soort jongeren in je gemeente. Welke jongeren- of muziekculturen zijn dominant aanwezig? Wil je jezelf naar hen richten of hebben zij reeds een stek? Zijn er middelbare scholen en waar gaan de jongeren heen OT analyse Voorbeeld van een SW op vrijdagavond? Zijn er jeugdbewekomt veel uis gdh jeu Op fuiven in het gingen? Hebben zij een eigen lokaal je slaagt er niet volk af (sterkte), maar waar ze in het weekend vertoeven? Ga te betrekken bij in deze bezoekers actief Dat er veel jon. te) bijvoorbeeld eens met het jeugdhuis op het jeugdhuis (zwak evenementen op n rde ‘inspectie’ in de buurt: waar zijn de jongeren bereikt wo wil zeggen dat er geren en waar liggen hun interesses? biedt kansen, want dit en aangesprowel degelijk jongeren zijn dreiging kan be De ken kunnen worden. evenemenke elij rtg soo l zijn dat er vee w stad/gemeenten plaatsvinden in jou te stellen kan te. Door degelijke vragen wat de sterken ets je overzichtelijk sch bedreigingen en sen kan tes, zwaktes, Zo ga je doelgevan je jeugdhuis zijn. richter te werk.
Het is belangrijk dat je je leden niet vergeet.
gedaan voor hen? Hebben jullie de gegevens (doelgericht) gebruikt? Weten ze eigenlijk nog dat ze lid zijn? Een jaarlijks wervingsevenement is zeker geen slecht idee, maar het is wel belangrijk dat je verder denkt dan enkel dat evenement. Het is niet alleen belangrijk dat je leden hebt, maar ook dat je ze niet vergeet en warm maakt voor jullie jeugdhuiswerking.
Ken je jeugdhuis Daarnaast is het raadzaam om je jeugdhuis zelf te analyseren. Wat hebben de jongeren te bieden? Waarom moet zij naar het jeugdhuis komen? Waarom naar jouw jeugdhuis en niet ergens anders? Waar blinkt jouw jeugdhuis in uit? Dit moet je zelf kunnen beantwoorden voor je het jeugdhuis kan ‘verkopen’ aan anderen. Om dit doelgericht na te gaan, kan je gebruik maken van een SWOT-analyse (zie kader). Hierbij zet je de sterktes (Strengths), de zwaktes (Weaknesses), de kansen (Opportunities) en bedreigingen (Threats) van je jeugdhuis op een rijtje en leg je op een structurele manier knelpunten bloot. Probeer je hierbij in te leven in jongeren die het jeugdhuis niet kennen. Als voorbereiding kan je eens op jeugdhuizen-tour gaan. Wat is je indruk als je in een onbekend jeugdhuis binnenkomt? Voel je je welkom? Wat is de sfeer? Deze inzichten kan je prima toepassen op je eigen jeugdhuis.
Tips & tr ing een goede werk
en jeugdhuis Kritisch zijn voor je eig uis en sta open voor
Wees kritisch voor je jeugdh otste ‘tegenstanders’ vernieuwing. Let op: de gro binnen de jeugdhuis van vernieuwing vind je leden en medewerkers muren. Willen de huidige bepaalde inrichting, wel afstand doen van een ur, stijl …? ultu iec muziekkeuze, organisat
liek het grote puvobor je vaste r o o v n e it e it n Activ en activiteite
30 et alle eens een top Organiseer ni bijvoorbeeld at of La e, k. nt lie ee ub uit je gem jeugdhuisp . de jongeren en or ns do ka n e le nt el samenst uit je gemee ’s dj e nd ke be geef jonge, on n. ander volk aa k oo je ek tr Zo
er dan leden Jongeren zijn belangrijk rijk zijn, alle jongeren
ang Leden mogen dan wel bel jeugdhuis. Ga er dan ook het van oep blijven de doelgr nde communicatiekanalen steeds vanuit dat je voldoe aankondigen doe je dus moet hebben. Activiteiten f! zel uis niet enkel in het jeugdh
e sen met friss n e m r a a n n Op zoek gaa g. mensen nodi ideeën oral creatieve
s heeft vo ensen met Een jeugdhui k open voor m oo s ui dh ug je t or aanwezig? Maar staat he ructuur hiervo st de Is lijk is ? ën ak? Uiteinde nieuwe idee ensen inspra m euwe e’ ni uw k ie oo ‘n we leden Hebben dat je uit nieu g in el do be het de en. kunt rekruter medewerkers
ed geleid Goed georganiseerd eneengojeugdhuis vooral
in Het is niet omdat jongeren jeugdhuis niet op een het dat ken ma len wil plezier worden. Als het beet mo rd ernstige manier bestuu chijnen dat het allemaal stuur voortdurend laat uits g je ook volk waarmee niet zo nauw steekt, dan krij je weinig kan aanvangen.
dossier•9
N E R O T C A F S E C SUC icks voor
Meer ontspa
n
nende activit Om een echt eiten ‘wij-gevoel’ te scheppen is je als jeugdh het goed dat uis regelmat ig activiteiten participeert aa organiseert en n activiteiten van anderen. een lokaal vo Bijvoorbeeld etbaltornooi, karaoke … Dit voor meer sfee zorgt enerzijd r en een ster s kere groep, m jullie ook als aar zo treden jeugdhuisgro ep naar buite n.
Positivo’s zijn top
Wees altijd positief over je eigen werking naar leden toe. Ga bijvoorbeeld niet op jullie Facebookpagina leden aanvallen of een tira de over de luiheid van jongeren afsteken. Negat ieve signalen zorgen voor afhakers.
Contacten m
e
t sleutelfigure Medewerkers n in het jeugdw erk komen en Daarom is aa gaan. ndacht voor het netwerk jeugdhuis de rond het s te belangrijk . Hoe is jullie met de gemee contact nte, jeugddie nst, andere or ties, de politie ganisa, de pers?
Boodschap overbrenge
n Wat wil je de jongeren vertellen over je jeugd huis? Welke reden wil je hen geven om te komen? Wa armee wil je hen aanspreken? Een boodschap zend je steeds uit met een bepaalde bed oeling. Als het gaat om jongeren die het jeugdhuis no g niet echt kennen, dan maak je duidelijk waarom ze lid moeten worden: • ze kunnen iets actief doen • ze zijn welkom op act iviteiten • ze krijgen kortingen tijdens activiteiten • het jeugdhuis wil jon geren meer kansen gev en Je wilt met je actie een effect bereiken. Om dit effect te bereiken, ga je op zoek naar een kanaal dat de boodschap bij de ontvanger moet brengen. Dit lijkt gem akkelijker dan het is. Vaak bereikt een boodschap de ontvanger niet of brengt de boodschap niet het gew enste effect teweeg bij de ontva nger.
Bij het overbrengen van de boodschap is het dan ook belangrijk dat je met alle medewerke rs aan één zeel trekt. Als je bijvoorbeeld aan ledenw erving doet tijdens een fui f, en er is maar één per soon die zich daarvoor inzet terwijl de andere vrijwi lligers zich er niets van aantre kken, zal dit zeker opval len bij toekomstige leden. Zorg er dus voor dat alle me dewerkers dezelfde boodschap uitdragen.
dossier•10
JOIN THE CLUB f nee?
Lidkaarten, ja o
Met een lidkaart horen je leden er helemaal bij. Elektronisch, in verschillende kleuren, gepersonaliseerd … Lidkaarten zijn er in alle soorten en maten. Wat zijn de mogelijkheden? Waarom kies je er als jeugdhuis voor om lidkaarten te gebruiken? En wat maakt dat leden een lidkaart willen hebben? We zetten het voor je op een rijtje. Tekst: Valerie Vonck
Lidkaarten zijn er in alle geuren en kleuren, en in alle prijsklassen. Toch is het niet de bedoeling om lidkaarten alleen te verkopen als bron van inkomsten: uiteindelijk moeten de voordelen opwegen tegen de prijs van de kaart. Een lidkaart zorgt vooral voor een fysieke binding met het jeugdhuis. Het is een belangrijke stap naar actieve betrokkenheid. Met een lidkaart in de hand heb je het gevoel dat je ergens bij hoort. Het is ook een verzamelobject. Wees ieder jaar origineel met je lidkaarten. Koppel er een extraatje aan vast, en jongeren zullen sneller geneigd zijn er één aan te schaffen. Door jongeren lid te maken, vraag je ook de persoonlijke gegevens op: naam, adres, geboortedatum, e-mail … Die data kan je later nog gebruiken.
Elektronische lidkaarten
In jeugdhuis Basta in Oelegem ontwikkelden enkele knappe koppen uit het bestuur een lidkaart met een QR-code. Deze wordt gescand bij het binnenkomen en bij het bestellen van drank. Per consumptie krijgt het lid punten. Na een bepaald aantal punten, krijg je bijvoorbeeld een gratis drankje. Alles kan op afstand bediend en gemonitord worden, omdat de kaarten zijn gelinkt aan de website. Heel wat brainiacs, daar in Oelegem! Ook in Opglabbeek hebben ze een origineel systeem uitgedokterd. In jeugdhuis Sumo kunnen de leden een prepaid-bedrag op hun elektronische lidkaart zetten. Dat kunnen ze gebruiken om drank te kopen in het jeugdhuis. Handig!
Drie soorten lidkaarten
Een lidkaart zorgt voor een fysieke binding met het jeugdhuis.
In jeugdhuis Contrast te Wielsbeke hebben ze drie soorten lidkaarten. Enerzijds heeft iedere soort kaart andere voordelen, anderzijds zorgt een specifieke kaart ook voor meer groepsgevoel en samenhorigheid.
dossier•11
Ledenvoordelen alom • Jeugdhuis De Zoenk in Kessel-Lo geeft bij aankoop van een lidkaart van het jeugdhuis niet alleen korting bij het kopen van een drankkaart, maar ook een gratis gadget. Zo gaven ze bijvoorbeeld al een T-shirt en een rugzak bij een lidkaart.
• In Lokeren werkte T-Klub een origineel systeem uit om hun nieuwe leden op verschillende tijdstippen door het jaar over de vloer te laten komen. Op een lidkaart staan vier drankbonnen die de leden enkel verspreid over het jaar kunnen opgebruiken: eén bon in januari, februari of maart; één in april, mei of juni; één in juli, augustus of september en één in oktober, november of december. Op die manier komen de leden al minstens vier keer per jaar over de vloer.
• In De Grams (Kessel-Lo) zijn alle feestjes gratis voor leden. Ook tijdens de “All-you-can-drink-avond” op nieuwjaar betalen leden ongeveer 4 euro minder. Bovendien kunnen leden zelf feestjes geven in het jeugdhuis, weliswaar in samenwerking met de kern. • Tobit (Vilvoorde) bezorgt haar leden een gepersonaliseerde verjaardagskaart, met een mooi, op maat geschreven tekstje. Leden krijgen ook nog twee drankbonnetjes die ze mogen gebruiken op een tijdstip naar keuze en verlaagde inkom bij feestjes.
• Jeugdhuis Turlevis doet op een originele manier aan ledenwerving. In de scholen in de buurt worden flyers met informatie over het jeugdhuis en de werking uitgedeeld. Op vertoon van die flyers kunnen jongeren aan een goedkoper tarief lid worden. Daarnaast worden nieuwe bieren en het bier van de maand steeds goedkoper gemaakt voor leden. • In Den Troemel in Vossem probeert het bestuur regelmatig een activiteit te organiseren, exclusief voor leden en medewerkers. Leden krijgen een korting, actieve medewerkers een nog grotere korting: op die manier worden actievere leden meer beloond.
• Ook in Hoeselt kent men een exclusieve ledenavond. Zo kunnen de leden van Jeugdhuis X deelnemen aan de Kienavond in het jeugdhuis en allerlei toffe prijzen winnen.
IN DE PRAKTIJK
Leden werven en behouden Na een grondige analyse is het tijd voor actie. Leden werven is één ding, deze ook behouden is iets anders. Het is dus belangrijk om ook aandacht te hebben voor bestaande leden. Hieronder enkele tips en tricks voor het werven én behouden van leden. • Veel ledenwerving-avonden vinden plaats in het begin van het jaar. Maak hier reclame voor en koppel deze bijvoorbeeld aan een nieuwjaarsreceptie met bijhorende speeches. Kom als bestuur ook aan het woord, zo geef je je jeugdhuis een gezicht. Bedank je leden van vorig jaar en je huidige medewerkers. Zo zien potentiële leden dat je hen niet vergeet. • Zorg dat een lid genoeg voordelen krijgt. Gratis consumpties, goedkoper binnen op activiteiten, goedkopere drankbonnetjes voor hun verjaardag, exclusieve ledenactiviteiten … • Maak ten volle gebruik van sociale media. Voeg bijvoorbeeld al jullie leden toe aan een Facebookgroep. Hierop kan je ‘exclusieve’ nieuwtjes voor de leden posten. Vraag regelmatig hun mening (over de werking, over activiteiten …). Zo voelen ze zich meer betrokken in de werking. • Maak een nieuwsbrief. Licht hen in over het reilen en zeilen binnen het jeugdhuis. Zorg ervoor dat jullie “leven”. Geen zin in een nieuwsbrief? Hou dan zeker je Facebookpagina up-todate! • Verkies iedere maand een lid van de maand. Zo toon je appreciatie. Het hoeft zelfs niet iedere keer direct met het jeugdhuis te maken hebben. Heeft het lid bijvoorbeeld iets gewonnen of naam gemaakt in de gemeente? Zet hem of haar dan in het jeugdhuis nog eens extra in de bloemetjes.
dossier•12
Tekst: Inge de Wolf
Stephanie (19) is de kersverse voorzitter van Chez Choseken in Drongen. “Bij Chez Choseken werven we veel leden door onze fuiven. We organiseren een aantal vaste fuiven per jaar, waar altijd veel volk, zowel nieuwe bezoekers, als oud-leden, op afkomt. Die fuiven zijn een ideale manier om nieuwe leden te werven. Ons jeugdhuis ligt vlakbij een middelbare school. Veel studenten fietsen dan ook elke dag langs Chez Choseken. Het is bijna een ongeschreven regel dat wanneer je 16 wordt, je naar ons toe komt. Zelf ben ik ook in het jeugdhuis terechtgekomen door vrijdag na school eens op het terras van Chez Choseken te gaan zitten. Via de school trekken we dus veel nieuw volk aan. De meeste leden van ons bestuur hebben er ook gestudeerd. Flyeren of affiches ophangen op de school is nooit een probleem. We doen dat dan ook vaak om reclame te maken voor onze activiteiten. Doordat we ons lokaal op zaterdagavond verhuren voor privéfeestjes ontdekken veel jongeren hoe tof het hier is, en komen ze terug op vrijdagavond. We maken op Facebook veel reclame voor onze evenementen. Dat werkt heel goed. We zitten met negen mensen in het bestuur, dus wanneer iedereen zijn vrienden online uitnodigt en het event rondstuurt, bereik je al een groot publiek. Je kan heel gemakkelijk lid worden bij Chez Choseken. Bij elke fuif bekijken we wie er al lid is. We vragen mensen dan meteen of ze lid willen worden. Leden betalen één keer per jaar 5 euro lidgeld. Hoe we onze leden tevreden houden? We proberen zoveel mogelijk naar hen te luisteren. We vergaderen om de twee weken en iedereen mag komen om iets te zeggen. Natuurlijk is de toffe sfeer op onze vrijdagavonden ook heel belangrijk. Als je bij ons binnenkomt, word je nooit scheef bekeken. Je wordt opgenomen in een groep die graag op vrijdagavond samenkomt en iets drinkt met vrienden. Het is vanwege die goede sfeer dat ik zelf ben blijven plakken in Chez Choseken. En om de goede fuiven!”
“Als je bij ons binnenkomt, word je nooit scheef bekeken”
Over le wettelijkheden
Leden zijn een van de belangrijkste onderdelen van het jeugdhuis. Zij hebben invloed op het imago, de werking, verschillende partnerschappen, het onthaal van nieuwe bezoekers, de activiteiten, de gezelligheid … Maar ook het wettelijk kader wordt (deels) bepaald door het al dan niet hebben van leden. Tekst: Nick Beerens & Jos Meers
Jeugdhuis of jeugdcafé?
ASSISTentie nodig?
Sweet sixteen
Een jeugdhuis is veel meer dan een gewoon café. Een jeugdwerking bestaat niet enkel uit pintjes tappen, hoewel het tooggebeuren vaak centraal staat. Een ledenlijst uitbouwen is ideaal om je als werking te onderscheiden van (jeugd)cafés. Duidelijk maken dat je werking geen café is, maakt een groot verschil voor de btw-dienst.
Via Assist, het administratie- en boekhoudprogramma bij uitstek, kan je de volledige werking van je jeugdhuis online beheren. Assist kan je immers niet alleen gebruiken om de boekhouding van je jeugdhuis te beheren, maar onder andere ook voor ledenbeheer.
Een minzestienjarige mag een dansgelegenheid niet betreden zonder begeleiding van een volwassene. Jongeren, zelfs onder 16 jaar, mogen wel evenementen betreden die ‘niet uit handelsgeest worden opgezet’. Dit zijn bijvoorbeeld fuiven in het jeugdhuis.
Assist gebruiken voor je ledenadministratie zorgt voor tal van voordelen: • Het is een heel makkelijke tool om mailings te verzenden naar specifieke groepen binnen je ledenlijst. • Je hoeft niet elk jaar de gegevens van je bestaande leden opnieuw in te voegen, gewoon aanduiden dat ze lid blijven in het nieuwe jaar. • Door je ledenadministratie op zo’n overzichtelijke manier bij te houden, krijg je op den duur een goed zicht op het verloop van leden doorheen de jaren.
Wanneer het jeugdhuis een sluitend lidkaartensysteem heeft en op haar lidmaatschap een leeftijdsgrens van 16 jaar staat, mogen minzestienjarigen geweigerd worden.
Er zijn immers slechts enkele uitzonderingen op het hele btw-verhaal (dat voorts een hele complexe aangelegenheid is). Een van de vrijstellingsregels onder artikel 44§2 luidt: ‘diensten en leveringen van goederen door bijvoorbeeld jeugdwerkorganisaties waarbij de leden jaarlijks lidgeld betalen’. Leg dus een ledenadministratie aan – en vraag lidgeld (al is het een minimumbedrag) voor je lidkaarten – en je toont duidelijk aan dat het jeugdhuis meer is dan een café.
Een ledenlijst uitbouwen is ideaal om je als werking te onderscheiden van (jeugd)cafés.
dossier•13
LAW IT'S THE den en
dossier•14
! R E N T R A P , Y E H erkingen en
Samenw aangaan n e p p a h c s r e n t r pa Als jeugdhuis speel je een voorname rol in het sociale en maatschappelijke weefsel van je buurt. Je kan die relevantie nog meer onderstrepen door samen te werken met verenigingen en sleutelfiguren rondom jou. Don’t be a one-trickpony en zet die oogkleppen af. Door allerlei partnerschappen aan te gaan, kan jij je aanbod gevarieerder maken – en meer volk in je kot krijgen. Des te meer leden die je kan werven. Tekst: Nick Beerens • Foto: Vera Vryens
Maak jezelf bekend Iedereen in de buurt of gemeente/stad moet weten dat je jeugdhuis bestaat. Daarom kom je best niet enkel online, maar ook fysiek naar buiten als jeugdhuis. Door jezelf te tonen aan de buitenwereld weten potentiële partners tenminste al wie het jeugdhuis is.
Zet die oogkleppen af Durf verder te kijken dan je eigen jeugdhuis. Er zijn tal van andere (jeugd)verenigingen en jeugdbewegingen in je buurt. Waarschijnlijk zijn zij allemaal vertegenwoordigd op de jeugdraad. De jeugdraad is hét moment om te netwerken en relaties aan te gaan. Scouts, Chiro, KLJ, KSA, de jongerenfanfare, de jeugdafdeling van een voetbalploeg … Dergelijke verenigingen zijn een poel van jonge, actieve mensen. Zet ook in op jeugdcultuur en werk samen met culturele partners of met het jong talent uit de buurt. Door zulke samenwerkingen boor je een heel nieuw publiek aan waaruit je op termijn leden kan werven.
Jeugdhuis JOB werkte samen met Fietskeuken aan een fietsatelier.
Bastiaan – Blizzard, Melsbroek:
“We willen binnenkort meer inzetten op culturele activiteiten. Op Soirée Tshill hebben we al een poetry wall, een graffiti slam en optredens. Een jeugdhuis is meer dan een zuipkot, dat hebben we hiermee bewezen!” Doe eens gek Het hoeft niet te blijven bij de ‘logische’ samenwerkingen met andere jeugdorganisaties. Doe eens gek. Ga partnerschappen aan die niet zo voor de hand liggen. Op die manier leer je niet alleen je jeugdhuis op een andere manier bekijken, maar breng je ook variatie in je aanbod. Dit zorgt ervoor dat nieuwe leden geïnteresseerd raken, maar ook dat bestaande leden geïnteresseerd blijven.
Expertise en knowhow vergroten Partnerschappen, zowel lokaal als bovenlokaal, kunnen de knowhow van je jeugdhuis vergroten. Je treedt immers buiten je vaste jeugdhuismuren en komt tot nieuwe inzichten. Haal die expertise binnen en verbeter je jeugdhuis(werking).
Doe eens iets anders op WOENDAG
In 2014 lanceerde Formaat het project WOENSDAG, met steun van de Stad Gent en Alles kan. Dankzij WOENSDAG kunnen jonge mensen in Gentse jeugdhuizen terecht voor ateliers die anders zijn dan anders. Dit project toont aan dat er relaties kunnen ontstaan met de meest onverwachte partners. Enkele voorbeelden: • La Tapisserie Joyeuse werkte samen met jeugdhuis Achterban aan een atelier tapdansen. • Jeugdhuis Ekseekwo en IJverige Wijven zorgden voor een naaiatelier. • In jeugdhuis JOB kon je dankzij de hulp van Fietskeuken je fiets volledig pimpen en meedoen in de eerste Gentse fietspoloploeg (zie foto).
Deze partnerschappen zorgden voor een instroom van nieuwe mensen en maakten de leden van de respectievelijke jeugdhuizen trotser dan ooit.
dossier•15
Tekst: Nick Beerens
Laurens (24) is bestuurder in jeugdhuis Lido (Grobbendonk). Hij weet uit eigen ervaring hoe belangrijk het is om goede relaties aan te gaan met interessante partners in je buurt. “We beseffen dat het erg belangrijk is om aan buitenstaanders duidelijk te maken dat we een jeugdhuis zijn. Op de sociale media doen we dit al, maar ook fysiek willen we als jeugdhuis naar buiten treden. Vorig jaar hebben we meegedaan aan een volleybaltornooi, toen nog zonder T-shirts van het jeugdhuis. We zijn volop aan het discussiëren of ons logo willen veranderen en indien wel, hoe het er dan moet uitzien. Het, eventueel nieuwe, logo zouden we dan laten drukken op T-shirts van het jeugdhuis. Het jeugdhuis wordt ook vertegenwoordigd in de jeugdraad. We vinden dat we daarin een taak hebben. Er zetelen twee leden van het jeugdhuis in de jeugdraad, maar dan als ‘onafhankelijken’. Zo leren ze de kneepjes van het vak en is de opvolging in de jeugdraad voor het jeugdhuis verzekerd. Zo belangrijk is de jeugdraad voor ons. Eigenlijk heeft de raad een nieuw elan gekregen met de komst van het nieuwe bestuur. Het werd meer dan een verplicht nummertje. We beseften dat het een ideaal netwerkmoment is. Een actieve jeugdraad zorgt voor uitwisseling. Daaruit vloeien goede relaties. We sluiten bijvoorbeeld het jeugdhuis bij grote activiteiten van andere verenigingen Tegelijkertijd zien we het aantal bezoekers toenemen, zowel tijdens activiteiten, als op instuifmomenten. De voetbalploeg is omwille van hun uitgebreide jeugdwerking vertegenwoordigd in de jeugdraad. Ze waren al buren, maar we kenden elkaar niet. Nu zijn die voetballers soms niet meer buiten te krijgen. Zalig! Naast de jeugdraad proberen we ook de contacten met beleidsmakers te onderhouden. Onze burgemeester is top. Net als de schepen van jeugd. We zien elkaar geregeld en kunnen altijd babbelen met haar. Dat loont. Herstellingen worden bijvoorbeeld sneller uitgevoerd dan vroeger. We helpen ook waar we kunnen. Zo leent een lagere school in Grobbendonk jaarlijks onze bar krukken voor hun schoolfeest. En als in de gemeentelijke feestzaal iets speciaal te doen is, dan houden we hier rekening mee. Zo behoud je een positief imago. Een tip voor andere jeugdhuizen: start in je eigen achtertuin. In je eigen gemeente zijn er genoeg verenigingen te vinden waar je mee kan samenwerken. Begin klein en breid geleidelijk aan je netwerk uit. Door die relaties zit ons kot voller en is ons aanbod gevarieerder!”
“Door te netwerken zit ons kot voller”
dossier•16
X I R T A M N E P E O DOELGR ensen aan em
Spreek de juist
Ga eens na welke jongeren je met het jeugdhuis wil bereiken – en welke jongeren je nu al bereikt. De juiste doelgroep voor de juiste activiteit bereiken is immers essentieel. Een manier om de juiste doelgroep te bepalen? Een doelgroepenmatrix. Tekst: Nick Beerens
Een doelgroepenmatrix is een handig hulpmiddel om na te gaan welke doelgroepen je met welke activiteiten bereikt. In een tabel plaats je verticaal de verschillende doelgroepen die je in je jeugdhuis hebt. Bijvoorbeeld 14-16 jarigen, 16-18 jarigen … Ook andere onderverdelingen zijn mogelijk: jongens en meisjes, kern, regelmatige bezoekers en onbekenden, niches … Horizontaal plaats je het activiteitenaanbod. Vervolgens duid je aan welke doelgroep met welke activiteit overeenkomt. Op basis van dit overzicht kan je je activiteiten bijsturen om bepaalde groepen beter of meer te bereiken met je aanbod.
Voorbeeld van een doelgroepenmatrix Fuif
Optreden
Paintball
Klusdag
14 – 16 16 – 18 18 – 22 + 22 Jongens Meisjes Kern Bezoeker
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X X X X
X
X
X
Je ontdekt snel de gaten in je werking. Zo bereikt het jeugdhuis in het voorbeeld geen 14- tot 16-jarigen en amper meisjes … Werk aan de winkel dus!
X X X X