Formaat magazine maart 2014 / verkiezingsspecial by Formaat vzw

PB- PP

x, Mo erh eid e 9,

92 20 Ha mm e

BELGIE(N) - BELGIQUE

V.U .: To m Wi llo

AR T 20 14 AU GU ST US NU MM ER 7 • MA LV E IN JU NI EN JA AR GA NG 3 • DE LIJ KS , BE HA AN MA T IJN N X – P 60 27 45 PE VE RS CH ER 26 00 Be rch em TW AN OO R 20 99 Wi tte str aa t 2, AF GIF TE KA NT aa t.b e de ren vzw – De hu isw erk Vla an at. be – ww w.f orm ma for o@ inf – Fo rm aa t Jeu gd 22 6 40 85 ) (03 F – 83 T (03 )22 6 40

D A VID LIGT

S N O T A LA ZIJN JONG KNOKKE

UIMTE N VOOR R

WAKKER VAN INSPRA AK P

• P10

JA, WIJ WILLEN

WERKEN AMBITIEUS EN

VOL IDEEËN • P

OLITICI HEBB EN TE WEINIG VERT ROU IN JONGEREN WEN • P22

UGDHUIS R ALS JEONGEREN E G R O Z “ R DAT J DE MEE VOO RBEREID NAAR ” N O E O V K GOED ZINGEN TREK VERKIE

dossier

st,

Ik kies, jij kie wij kiezen

Tekst & foto: Lotte Van de Werf

BLIKOPENER

“WE DOEN ZOVEEL VOOR ONSZELF. SOMS MOET JE IETS DOEN DAT WAARDE HEEFT VOOR ANDEREN” Een jeugdhuis dat zich belangeloos inzet voor anderen. Het is geweldig schoon. De jongeren en tieners uit De Schietgang in Hoboken doken de keuken in en bereidden een feestmaal voor meer dan honderd daklozen. De Schietgang organiseert heel wat activiteiten: wafels bakken, voetballen, thaiboksen … “We doen zoveel voor onszelf. Soms moet je iets doen dat waarde heeft voor anderen”, vertelt Redouan (19). Vanwaar dat besef komt om zich in te zetten voor anderen? “Als je naar het nieuws kijkt, zie je dat niet iedereen het zo goed heeft als wij. Ook vanuit mijn geloof is het belangrijk om voor mensen te zorgen die het minder goed hebben.” Die anderen, dat werden meer dan honderd daklozen. “We zamelden geld, kledij en ingrediënten in”, vult Abdelilah (12) enthousiast aan. De jongeren trokken van deur tot deur om spullen in te zamelen. “Iedereen heeft wel spullen in huis die hij zelf niet meer nodig heeft. Dan geef je die beter aan iemand die ze wel kan gebruiken.” Abdelilah is nog maar net twaalf jaar en heeft het hart duidelijk op de goede plaats. De actie was een groot succes. Meer dan honderd daklozen schoven aan bij het diner. Op het menu? Spaghetti, soep en een lekker dessertje. “De daklozen waren ons echt heel dankbaar. Ze vonden het fantastisch dat we als jongeren aan hen dachten.” Redouan blinkt wanneer hij erover vertelt. Abdelilah was ook erg onder de indruk van de verhalen van de daklozen. “Veel van hen hadden het voordien echt wel goed. Ze waren bakker of hadden een eigen zaak. Door tegenslag zijn ze vaak alles kwijt gespeeld.” Het was de tweede keer dat de jongeren een daklozenactie hielden. Deze editie was een heel groot succes. Binnenkort zetten de jongeren ook een benefietactie op poten. “Het goede doel moeten we nog kiezen, maar we willen regelmatig iets doen voor mensen die het nodig hebben”, vertelt Redouan vastberaden.

rage wij v

waard Stimuleer en

erswerk eer vrijwillig vesteren in den om te

lokale overhe uizen. For• Stimuleer zoals jeugdh n ve ie at t iti in oging van he in vrijwillige der een verh ka t di in d. ei gt el maat vraa lokaal jeugdb het decreet gagement. en ig budget van ill ijw vr n eren voor hu tenties die • Erken jong en en compe ed gh di ar va amse kwalifi Veranker de ren in de Vla le s ui dh ug je ze in het r. catiestructuu

INHOUD

WERK

Deze verkiezingsspecial laat jongeren aan het woord. Ze geven hun dromen, verhalen en meningen over belangrijke thema’s in aanloop naar de verkiezingen:

MET MEDEWERKING VAN: Finn Van Dinter, Gerd Vanmeenen, Jolien Clauw, Jos Meers, Lotte Lambin, Sandra Bogaers, Sofie Mercier, Stef Moens, Thomas Vanmarcke, Tim Bryon, Tim Neefs, Tom Dierckx, Tom Willox, Yves Domanski, Zakayo Wandoloh

• Meer ruimte voor jongeren om jong te zijn. • Minder administratie en een vereenvoudigde wetgeving voor jeugdhuizen. • Meer participatie en inspraak van jongeren in het beleid. • Meer jongeren aan het werk. • Meer waardering en erkenning voor het vrijwillig engagement van jongeren. • Een focus op kwaliteitsvol en betaalbaar wonen voor iedereen. Formaat bepaalde deze prioriteiten op basis van een bevraging bij 30 jeugdhuisvoorzitters. En verspreidde die eind 2013 naar alle politieke partijen.

EINDREDACTIE: Gerd Vanmeenen & Lotte Van de Werf VORMGEVING: Pepijn Haghebaert FOTO’S: Bram Tack, Katrien Van den Broeck, Lena Verstraete, Tim Joosten, Formaat, jeugdhuizen DRUK: EPO – Lange Pastoorstraat 25, 2600 Berchem Gedrukt op FSC gelabeld, 100% gerecycleerd en chloorvrij gebleekt papier. Alles uit deze uitgave mag worden overgenomen, mits vermelding van Formaat Magazine. Formaat Magazine verschijnt 1 x per maand, behalve in juni & augustus. Het tijdschrift is gratis voor leden, extra abonnementen kunnen verkregen worden aan 20 euro per jaar. VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: Tom Willox p/a De Wittestraat 2, 2600 Berchem

DIT MAGAZINE 10 13 16 19 22

LAAT ONS JONG ZIJN TIM LIGT WAKKER VAN WONEN JA, WIJ WILLEN WERKEN ISABELLA LIGT WAKKER VAN WERKEN DAVID LIGT WAKKER VAN INSPRAAK

EN OOK … 02 06 09 14 20 23

BLIKOPENER WALL HARRY DURFTEVRAGEN HOTSPOT DIY: SCHAF EENS EEN WET AF

25 MEI 2014

DOSSIER D2 D4 D5 D6 D9 D10 D14 D15 D16

VERKIEZINGSKOORTS SENNE KIEST ’T IS BESLIST VERKIEZINGEN WHAT?! MORENO KIEST INSPIRERENDE ACTIES GRATIS KRANT PETROUSCHKA KIEST #DURFTEVRAGEN2014

Op 25 mei stap ik op tram 3. Ik verlaat mijn twintigerjaren voor de langverwachte ‘thirty something’. Ik ben benieuwd of ik dat zal voelen. Of het pijn zal doen. En wat zal de toekomst brengen? Op 25 mei stap ik ook naar de stembus. Om mijn stem te laten horen en aan te vinken wie mijn toekomst zal bepalen. Benieuwd of we dat zullen voelen. En of dat pijn zal doen. Op 25 mei stap ook jij hopelijk naar de stembus. Om mee te beslissen over je toekomst. Deze verkiezingsspecial wijst je de weg in het kluwen van standpunten en kiesniveaus. Het laat zien waar andere jongeren van wakker liggen. Het toont aan waarom jouw stem een verschil kan maken. En het daagt je uit om in het jeugdhuis aan de slag te gaan rond de verkiezingen. Eind december stuurde Formaat dit magazine als memoran dum naar de politieke partijen en politici. Met de duidelijke vraag om werk te maken van de prioritaire thema’s waar jongeren van wakker liggen. Wat we hen vragen, vind je telkens aan het einde van de artikels.

dossier

Nu is het aan jou. Het stopt niet bij wakker liggen. Bouw mee aan

D1-16 st,

Ik kies, jij kie wij kiezen

je toekomst, lees en laat van je horen.

Lotte

WALL

Samenstelling & tekst: Lotte Van de Werf & Sofie Mercier

beeld

Foto’s: Tim Joosten

WAAR Wollewei (Turnhout), Korridor (Beerse), 'T Onkrooid (Arendonk), De Nok (Vosselaar), De Sjepap (Ravels) en De Splinter (Oud-Turnhout), zes Kempische jeugdhuizen. WAT Een jeugdhuis is de bakermat voor muzikaal talent. Dat muzikaal talent willen de Kempense jeugdhuizen niet hypen, wel een forum geven. En dat deden ze op zaterdag 15 februari op elkaars podium tijdens de tweede editie van Don’t Hype De Kempen. In totaal stonden er 36 artiesten ge programmeerd in de zes verschillende jeugdhuizen, zowel dj’s als live bands. Honderden jongeren zakten af naar één of meerdere jeugdhuizen voor de concerttour. Deelnemers konden tijdens de tour stempels verzamelen in de verschillende jeugdhuizen. Wie minstens vier jeugdhuizen bezocht, maakt kans op een golden ticket. Daarmee kan de winnaar een jaar lang gratis naar alle evenementen in de zes deelnemende jeugdhuizen.

jij! en nu iedereen wil t je graag met

eld da men Heb jij een be e kwaliteit sa foto aan goed je l ai delen? M l door. met je verhaa aat.be redactie@form

#DURFTEVRAGEN2014 Op zaterdag 26 april organiseert Formaat #DURFTEVRA GEN2014, een politiek vragen(v)uur voor jeugdhuizen. Hét moment om te weten te komen wat beleidsmakers in petto hebben voor jonge mensen na 25 mei 2014. Op de affiche? Vertegenwoordigers uit de vijf grootste partijen, een vragenkanon, twee scherpe vuurmeesters en jij. Want jij bepaalt wat we vragen. Hoe? Check gauw pagina 16 van het dossier in dit magazine en #durftevragen.

EARTH HOUR Feest voor het klimaat

Op 29 maart roept Earth Hour iedereen op om te feesten voor het klimaat. Een low impact party in het jeugdhuis? Hey, ho, let’s go. Op zoek naar een idee voor een toffe thema-avond? Bouw op zaterdag 29 maart een klimaatvriendelijk feest. Doe de lichten uit. Steek wat kaarsen aan. Dans, maak muziek of hou een gezellige sofa-avond. Earth Hour biedt je een handig feestpakket met tips en tricks voor een low impact party. Bovendien zit er in het pretpakket een spel. Volgens de makers iets tussen Trivial Pursuit, Time’s up, ‘De slimste mens en Hints. En dat doorspekt met onmisbare weetjes over klimaat en energie. Wie zich inschrijft maakt bovendien kans om één van de 40 gastoptredens te winnen. Inspiratie? Check de DIY ‘Een avond zonder elektriciteit’ in Formaat Magazine, december 2013. www.earthhour.be

PUB

gezeg echt

Ervaring en kennis delen Vier keer per jaar organiseert Formaat een uitwisselingsmoment voor beroepskrachten: PUB. Het is een netwerk van professio nals uit de jeugdhuizen waar ze ervaringen, kennis en tips delen. PUB vindt plaats in vier regio’s verspreid over heel Vlaanderen. Je kiest zelf welke regio het best gelegen is voor jou. Werk jij in een jeugdhuis? Zorg dat je erbij bent op de eerste PUB. • West-Vlaanderen: 27 maart • Oost-Vlaanderen: 3 april • Antwerpen, Vlaams-Brabant & Brussel: 10 april • Limburg: 20 maart

“GEEF JONGEREN VOORAL DE KANS OM 'JONG' TE ZIJN. GEEF ZE DE KANS OM ZICH TE ONTPLOOIEN EN VERANTWOORDELIJKHEDEN OP TE NEMEN. JONGEREN ZIJN CREATIEF EN DENKEN MEESTAL MINDER IN 'HOKJES' DAN VELE VOLWASSENEN. MAAK HIER GEBRUIK VAN. BEKNOT JONGEREN NIET DOOR REPRESSIEVE MAATREGELEN ZOALS GAS OP TE LEGGEN.” Door: Rens Segers, voorzitter van jeugdhuis De Betonneuse Verschenen in: Bevraging Jeugdhuisvoorzitters – Memorandum Formaat

hiep hi ep hoer a

16 JAAR CONTRAST Contrast (Wielsbeke) haalde met het vorige verjaardagsfeest net nog de ‘jeugdraadaward’ voor ‘evenement van het jaar’ binnen. Op naar de volgende, hopelijk even spectaculaire editie. Met een quiz, een crayz bike wielerwedstrijd en uiteraard een stevig feestje. Dat alles in het weekend van 21 en 22 maart. Zestien maal hoera van Formaat.

MAAK GROOTE KUNST Van 25 april tot en met 4 mei is het Week van Amateurkunsten. Het thema dit jaar is ‘De Groote Kunst’. Om de WAK extra kracht bij te zetten en meer zichtbaarheid te geven, ontwikkelden de organisatoren enkele concepten die ze graag op zoveel mogelijk plaatsen, met zoveel mogelijk mensen op hetzelfde tijdstip willen uitvoeren. Drie leuke concepten om ook met je jeugdhuis iets te doen in de Week van de Amateurkunsten. • De Kunstbom - zaterdag 26 april Breng kunst in de open ruimte. Laat straten, pleinen, gevels, vensterbanken, parkjes, fonteinen, voortuinen … veroveren door artistieke interventies. Muziek bij de bakker, theater in de etalage, dans op de trappen van het gemeentehuis, poëzie op zitbanken, kunstwerken in bushokjes. Alles kan. • De Last Post – zaterdag 3 mei Breng hulde aan de gesneuvelde soldaten uit de Eerste Wereldoorlog en laat de mensen in je gemeente even stilstaan, bij oorlog en bij kunst. Hoe? Door op zo zoveel mogelijk plekken in Vlaanderen en Brussel de Last Post te laten weerklinken. Haal die trompetten maar al boven! • De Opsluiting Wat krijg je als je 1 of meerdere theatergroepen 24 uur lang opsluit in een ruimte met enkele decorstukken, spots, wat lijnen tekst en een speelopdracht? Probeer het uit en sluit een theatergroep op in je jeugdhuis. www.wak.be

HARRY’S HELPDESK

DE GELUIDSNORMEN IN TIEN GEBODEN Eens kijken of je nog zin hebt om muziek te programmeren na het lezen van deze geboden?

JE BESTUUR WIJZIGEN Een wijziging in je raad van bestuur? Met deze checklist sla je geen stap over. Bereid je voor: het zijn veel stappen, struikel dus niet. • Je roept de algemene vergadering samen, zoals beschreven in de statuten van het jeugdhuis. • Je organiseert deze algemene vergadering en wijzigt de samenstelling van de raad van bestuur. • Je maakt een verslag op van de vergadering en bewaart dit in het jeugdhuis. • Je zoekt de formulieren A en C van aanvraagformulier II. • Je vult deze formulieren in op je computer. • Je drukt ze in tweevoud af. • Je laat de formulieren handtekenen door de wettelijke vertegenwoordigers van de vzw. Let op, doet dit op de juiste plaatsen. • Je betaalt vooraf 121,97 euro om de wijziging te publiceren in het Belgisch Staatsblad. Je voegt een kopie van het betalingsbewijs toe. • Bezorg de documenten aan de Griffie van de Rechtbank van Koophandel: - Optie 1: je stuurt alles per aangetekende zending op. PS: Hiervoor ga je naar een postkantoor. - Optie 2: je geeft de documenten ter plaatse af. • Als het niet in orde is dan krijg je de formulieren teruggestuurd en begin je van vooraf aan. Opgelet: je moet elke wijziging in de raad van bestuur publiceren in het Belgisch Staatsblad. Voor veel jeugdhuizen betekent dit één publicatie per jaar.

1/ Gij zult weten hoe luid de muziek mag staan zonder de buitennormen te overschrijden. 2/ Gij zult een akoestisch onderzoek light laten uitvoeren. 3/ Gij zult kiezen voor een melding Klasse 3 of een vergunning Klasse 2. Tenzij ge een stil jeugdhuis wilt worden. 4/ Gij zult een geluidsmeter of -begrenzer Klasse 2 aanschaffen. 5/ Gij zult bij categorie 3 gratis oordopjes ter beschikking stellen. 6/ Gij zult een geluidsplan laten opmaken indien ge een vaste installatie hebt binnen Klasse 3. 7/ Gij zult een uitzondering aanvragen voor activiteiten die niet horen binnen uw categorie bij het College van Burgemeester en Schepen. 8/ Gij zult uw vrijwilligers informeren over de geluidsnormen die van toepassing zijn. 9/ Gij zult contracten afsluiten met groepen en dj’s met de geldende geluidsnormen. 10/ Gij zult permanent meten en eventueel registreren tijdens activiteiten.

rage wij v

dministratie envoudig a re e v n e Beperk huizen g voor jeugd ieve procedures en wetgevin trat

is ig de admin ie in het • Vereenvoud door publicat ld ee rb oo jv bi , e tool. ’s w voor vz via een onlin ijk te maken el og m d la sb Staat

REPORTAGE Jongeren moeten knokken voor ruimte op pleinen, in straten, in de media, in de politiek. Ze moeten knokken om jong te kunnen zijn. Er is een groeiende maatschappelijke intolerantie. Jongeren, en ook jeugdhuizen, zijn daar jammer genoeg vaak het onderwerp van. Maar ze geven niet op, want … what doesn’t kill you makes you stronger. Tekst: Stef Moens, Finn Van Dinter • Foto’s: Bram Tack

DEN BIEL

BLIJFT GAAN ONDANKS GAS Jeugdhuis Den Biel heeft alles. Een sterke en gemotiveerde vrijwilligersploeg, een prachtige infrastructuur, een goede band met de ouders van hun leden, een vertrouwensrelatie met de gemeente en vooral veel goesting om activiteiten op poten te zetten. Enkel een intolerante buur en een salvo aan Gemeentelijke Administratieve Sancties gooien vaak roet in het eten.

Veilige jongerenplek Den Biel is een jeugdhuis in Sint-Gillis-Waas, hartje Waasland. Een groep jongeren engageert er zich om een sterk en aantrekkelijk activiteiten aanbod uit te werken voor andere jongeren uit de buurt. Activiteiten waar ouders hun kinderen met een gerust hart naar toe kunnen sturen. Op een veilige en bereikbare plek, dicht bij huis. “We willen jonge mensen een warme plek geven waar ze kunnen uitgaan. In het jeugdhuis is er een grote vorm van sociale controle die op andere plaatsen vaak niet bestaat”, vertelt voorzitter Matthias (22).

DEN BIEL

“WE WILLEN JONGE MENSEN EEN WARME PLEK GEVEN WAAR ZE KUNNEN UITGAAN” DEN BIEL

Enthousiaste vrijwilligers “Onze vrijwilligers zijn de sterkte van Den Biel”, laat Daan (22) weten. Daar horen Daan en Matthias zelf ook bij. “We zetten ons graag in om andere jongeren ontmoetingskansen te bieden”, zo klinkt het. En dat doen ze niet alleen. “We proberen zoveel mogelijk de mensen uit de buurt bij onze werking te betrekken. Zo onderhouden we een goede relatie met de gemeente. We organiseren jaarlijks ook onze ‘natteneuzentocht’. Daarbij werken we samen met de buurt en geven ouders de kans om samen met hun opgroeiende tieners het jeugdhuis te leren kennen. En één keer per jaar houden we een burenoverleg met het jeugdhuis, alle omwonenden, de jeugddienst en de politie”, vertelt Matthias enthousiast. “Deze buurt gerichte werking is tijdsintensief voor de vrijwilligers. Maar dankzij die inspanningen hebben we een sterk netwerk en is er een grote gedragenheid bij ouders”.

Intolerante buurman Ondanks alle inspanningen is er toch één buurman die het niet zo op het jeugdhuis begrepen heeft. Daan geeft een voorbeeld: “Onlangs droegen we een flightcase het jeugdhuis binnen. De buurman legde op basis daar van onmiddellijk een klacht neer bij de politie. En dat nog voor er iemand een noot gespeeld had. Hij dacht dat we boxen van een externe firma hadden gehuurd om zo de geluidsbegrenzer – en de geluidsnormen - te omzeilen. Het enige wat we huurden was een mengpaneel.”

14 Gemeentelijke Administratieve Sancties in 6 maanden Dit is geen alleenstaand geval. “In de afgelopen zes maanden zorgden de vermeende klachten van onze buurman al voor 14 ‘gemeentelijke administratieve sancties’ in 6 maanden tijd”, zucht Matthias. “We engageren ons als vrijwilligers om een fijne plek te creëren voor jongeren uit

de buurt. Dat je het risico loopt om daarvoor ‘gestraft’ te worden door een intolerante buurman, werkt heel demotiverend. Na een succesvolle activiteit kunnen we het altijd gaan uitleggen met een boete erbij.” De belangrijkste klachten die Den Biel kreeg zijn het niet opvolgen van het wettelijk sluitingsuur en het verstoren van de nachtrust. “Het jeugdhuis krijgt ook vaak een boete, terwijl de klachten gericht zijn tegen mensen die op de terugweg naar huis te veel lawaai maken. Zeer frustrerend”, legt Matthias uit. “Niet alleen Den Biel wordt geviseerd trouwens. Ook de jeugdraad kreeg onlangs een GAS op naam van de jeugdconsulent toen die een feestje organiseerde in het jeugdhuis.’

Gelijk Gelukkig slaagt het jeugdhuis er telkens in om een duidelijke verdediging op te stellen. “Onze voorzitter is er ondertussen heel bedreven in”, lacht Daan. Tot nu toe werd er ook altijd in het voordeel van het jeugdhuis beslist. “Nogal logisch als je bedenkt dat de politie nooit inbreuken heeft vastgesteld”, vult Matthias aan.

Slecht systeem “Dat een jeugdhuis zich moet inzetten om lawaaihinder en andere overlast zoveel mogelijk binnen de perken te houden, is de normaalste zaak van de wereld”, bevestigen beide vrijwilligers. “En dat je boetes riskeert als je dit niet doet ook. Alleen is het huidige systeem met GAS niet geschikt. Een ongefundeerde klacht van een persoon en je krijgt onmiddellijk een boete.” De boetes blijven ook binnenkomen, ondanks dat de veertien vorige klachten aan het adres van Den Biel onterecht bleken. “Bij deze een oproep aan de politici die dit lezen om hier eens over na te denken”.

“KINDEREN EN JONGEREN MOETEN KUNNEN SPELEN EN SAMENKOMEN. DICHT BIJ HUIS EN IN VEILIGE LOKALEN.” DE GRAMS Inspanningen

DE GRAMS

DE GRAMS NIET WELKOM IN DE WIJK

In het najaar van 2013 zou De Grams een nieuwe locatie krijgen voor de bouw van hun jeugdhuis op het huidige terrein van de Chiro. Dat was buiten het protest van de buurt gerekend. Al bijna een jaar worden de plannen opgehouden door boze buurtbewoners die geen jeugdhuis willen in hun achtertuin.

Onder de kerktoren Het buurtcomité deed voorstellen om het jeugdhuis op een andere locatie onder te brengen, buiten de dicht bevolkte dorpskern. Roeland laat weten dat het net belangrijk is dat het jeugdhuis op een zichtbare en bereikbare plaats ligt. “Een jeugdhuis openhouden in een dichtbevolkte dorpskern is niet makkelijk. Toch vinden we zo’n plek ‘onder de kerktoren’ belangrijk. Er is voldoende sociale controle en jongeren hebben een plek dichtbij waar ze elkaar ontmoeten, waar ze zichzelf kunnen zijn, dingen organiseren en hun creativiteit kunnen tonen.” Bovendien ziet het jeugdhuis een grote meerwaarde in de samenwerking met de Chiro. “Een gedeelde locatie geeft ons de kans om samen te werken”, zo klinkt het.

Samen bouwen

Strijdlustiger dan ooit

Tot de zomer van 2013 zat het jeugdhuis in een lokaal van de gemeente school. Door een gebrek aan lesruimte, moest het jeugdhuis op zoek naar een nieuwe plek. En die vonden ze makkelijk. Verderop in het dorp, aanpalend aan de lokalen van de Chirojongens, plannen de Chiro en het jeugdhuis een gemeenschappelijke nieuwbouw. “In januari 2013 ontvin gen we van de stad de bouwvergunning en een bouwtoelage voor de nieuwe lokalen”, vertelt Roeland (32), die al vijftien jaar actief is in het jeugdhuis en ook bestuurder is bij Chiro Blauwput. Alles leek in orde. Tot het project werd voorgelegd aan de buurt.

De verstandhouding met sommige buren is ondertussen slechter dan ooit. “Als de kinderen van de Chiro buitenspelen, komen ze vragen of dat stiller kan. Als we een tent opzetten, vragen ze of we de haringen niet wat zachter in de grond kunnen slaan. En de buitenverlichting moeten we doven vanaf acht uur omwille van zogenaamde lichtpollutie”, Roeland vindt het te absurd voor woorden. “We proberen zoveel mogelijk rekening te houden met de opmerkingen van de buurt. Maar hoe ver moet je daar in gaan? Kinderen en jongeren moeten toch nog ruimte hebben om te spe len en samen te komen. En dat dicht bij huis, in veilige lokalen.” Ondanks alles blijft de kernploeg van De Grams positief. “We zijn fier op de motivatie van onze ploeg en van de jongeren. Al die tijd slagen we erin om onze werking op een zo goed mogelijke en creatieve manier verder te zetten, dankzij het engagement van vrijwilligers. Dit werkjaar verwelkomden we veertig nieuwe leden. We zijn strijdvaardiger dan ooit om ons jeugdhuis levend te houden.”

Protest Toen de jongeren hun plannen uit de doeken deden op een buurtvergadering kwamen er veel negatieve reacties van de buren. “Ze zagen een jeugdhuis in hun woonwijk niet zitten. Er volgde zelfs een protestactie van het buurtcomité aan de Blauwput”, vult Roeland aan. Met een petitie tegen de bouw van de nieuwe jeugdlokalen trokken de buurtbewoners naar de schepen van Jeugd. De stad bleef de jongeren gelukkig steunen. Er volgden heel wat overlegmomenten met de buren. Er kwamen aanpassingen aan de plannen en afspraken met het jeugdhuis en de Chiro. “Dat bleek niet genoeg…”, laat Roeland weten. “ De buurt tekende ondanks alle stappen die we ondernamen beroep aan bij de raad van vergun ningsbetwistingen. Het is afwachten of de jeugdlokalen een droom blijven of realiteit worden.”

Nochtans huist het jeugdhuis al langer in de dorpskern. En doet er ook heel wat inspanningen om het contact met de buren goed te houden. “We houden jaarlijks een buurtvergadering. Daar nodigen we de politie, de jeugddienst, de bemiddelingsdienst en de buren op uit. We luisteren naar de klachten en opmerkingen. Gelukkig zijn die niet allemaal negatief. Waar er problemen zijn zoeken we samen naar een oplossing. We hebben ook een meldpunt voor de buren en bij grotere activiteiten voorzien we stewards buiten die de lawaaioverlast moeten inperken”, licht Roeland toe. Maar ook dat is blijkbaar niet voldoende, want in de krant staat te lezen dat de buurtbewoners vinden dat ‘jeugdhuis Grams al jaren voor overlast zorgt’ (Het Nieuwsblad, 6 maart 2013).

rage wij v

jong te zijn n ruimte om nGeef jongere or jongeren en hun verenigi vo rve op t on he et m nm

• Nee worde confronteerd gen als die ge id. te draagzaamhe lgeving laat . Deze rege S A G ’, st de rla jk ve begrip ‘o • Herbeki toe voor het tie ta ng lli re rp he te de in veel hten op iding der mac het ze zet de sche jongeren en or vo es et bo st pe t en leidt to d jeugdwerk. georganiseer

dossier

VERKIEZINGSKOORTS

IK KIES, JIJ KIEST, WIJ KIEZEN Op 25 mei zijn het federale, Vlaamse en Europese verkiezingen. Op wie moet je dan stemmen? En waarom? Wat kan je zelf doen in aanloop naar de verkiezingen? Dit dossier wijst je de weg en daagt je uit om goed voorbereid naar de stembus te trekken.

dossierâ&#x20AC;˘1

VERK IEZIN GSKOO RTS

dossier•2

S T R O O K S G N I Z E VERKI t, wij kiezen Ik kies, jij kies

Stimuleer gesprekken rond de verkiezingen en politieke thema’s. Zorg dat jongeren laten weten waar ze van wakker liggen en wat ze graag willen dat er anders is na 25 mei 2014.

Zondag 25 mei trekken we met zijn allen naar de stembus. We kiezen dan een nieuw Vlaams, federaal en Europees parlement. Een hele hap. En een heel kluwen aan personen, partijen en standpunten. Tekst: Yves Domanski

Hoge koorts In de aanloop naar de verkiezingen word je in de media platgeslagen met meningen, visies, en uitspraken van heel wat politici, opiniemakers en journalisten. Wie zegt wat? Wat was de mening van die partij over dat onderwerp? Op welk bestuursniveau komt wie op? Ja, je krijgt er soms een punthoofd van. Ja, het is soms een groot circus. Ja, het lijkt allemaal een vervan-mijn-bed-show voor veel jongeren. En toch is dat hele circus heel belangrijk. Want het zijn die politici die beslissingen nemen over onze samenleving en dus over een deel van je levenskwaliteit.

Koortswerende middelen

Wakker schudden

Dit dossier laat je verkiezingskoorts een beetje zakken. Het toont aan dat je stem er wel degelijk toe doet en wijst je de weg in het grote boze verkiezingsbos. Het laat vooral ook zien dat je jeugdhuis een belangrijke rol kan spelen om jongeren te informeren en inspireren over de verkiezingen. Het jeugdhuis is een plek waar jongeren samenkomen en samen dromen. Een plek waar ze uitwisselen en een mening hebben. Dé plek dus om over de verkiezingen te praten, denken en dromen.

Als jeugdhuis kan je jongeren wakker schudden rond het thema. Je kan hen ook helpen om een zicht te krijgen op de standpunten van verschillende partijen of hen uitdagen om zelf na te denken over oplossingen. Pluis de kranten en het internet uit. Maak zichtbaar wat er allemaal gezegd wordt door de heren en vrouwen politici. Leg de overeenkomsten en verschillen tussen de politieke partijen bloot. Let vooral op nuances. Zo zorg jij er als jeugdhuis mee voor dat jongeren goed voorbereid naar de verkiezingen trekken.

Mijn stem Jongeren hebben een mening en komen er graag voor uit. Het jeugdhuis kan daar, als ontmoetingsplek bij uitstek, op inspelen. Stimuleer gesprekken rond de verkiezingen en politieke thema’s. Zorg dat jongeren laten weten waar ze van wakker liggen en wat ze graag willen dat er anders is na 25 mei 2014. Dat kan aan de toog, in een boeiend debat of tijdens een pittige verkiezingsparty.

Zorg er als jeugdhuis mee voor dat jongeren goed voorbereid naar de verkiezingen trekken.

dossier•3

Formaat Memorandum

Deze verkiezingsspecial is er voor jou en je jeugdhuis. Formaat maakte eerder al een versie voor politici: het Formaat Memorandum. Dat werd in december van vorig jaar verzonden naar de politieke partijen en politici. De verhalen van jongeren, die je ook in dit ma gazine kan lezen, staan er centraal. Daarnaast bevat dat memorandum een duidelijke opdracht aan de politici. We vragen hen om concreet werk te maken van de prio riteiten voor jongeren:

Meer ruimte voor jongeren om jong te zijn.

Minder administratie en een vereenvoudigde wetgeving voor jeugdhuizen. Meer participatie en inspraak van jongeren in het beleid.

Waarom moet ik stemmen op zondag 25 mei? 1

Meer jongeren aan het werk.

Meer waardering en erkenning voor het vrijwillig engagement van jongeren.

Een focus op kwaliteitsvol en betaalbaar wonen voor iedereen.

In dit magazine vind je die vragen terug in de kaders ‘Wij vragen’.

5 6 7

Je mening telt. Geef ze dus.

Je stem bepaalt mee het beleid van de komen de jaren. Zo kan je jezelf niet verwijten dat je had kun nen meebeslissen.

Anders geef je politici de vrijheid om te doen en laten wat ze willen. Je wil niet om het even wie aan de macht zien. Anders verspeel je het morele recht straks te zeuren over het beleid.

Er wordt beweerd dat jongeren tussen 18 en 25 jaar niet geïnteresseerd zijn in politiek. Be wijs het tegendeel. Jonge mensen hebben het meeste te winnen of verliezen bij verkiezingen aangezien zij later langer moeten leven met de gevolgen ervan. Je mag blij zijn dat je in België mag stemmen en dat tijdens eerlijke verkiezingen. Dat is ze ker niet overal evident. Je komt nog eens buiten en kan een babbeltje doen met mensen uit de buurt.

dossier•4

SENNE (21)

Tekst & foto: Lotte Van de Werf

“Ik kies omdat het moet. En omdat het mag. Het zou stom zijn om geen gebruik te maken van het recht om te stemmen.” “Ja, ik trek op 25 mei naar de stembus. In de eerste plaats omdat het moet. En ook wel omdat het mag. Het zou stom zijn om geen gebruik te maken van het recht om te stemmen. Wat er voor mij mag veranderen na 25 mei? Vooral het feit dat we steeds langer moeten werken, baart me zorgen. Mijn opa kon met pensioen op 54 jaar. Voor onze generatie zal die leeftijd een pak hoger liggen. Ik kan me niet inbeelden dat ik op de leeftijd die mijn opa nu heeft, en met zijn gezondheid, nog steeds voltijds zal werken. Volgens mij zal dat de samenleving in verhouding alleen maar meer geld kosten. En uiteraard lig ik ook wakker van de crisis. We moeten langer en harder werken tegen lagere lonen, met minder voordelen. En dan mag je al blij zijn dat je werkt hebt. Ook in het jeugdhuis voelen we de crisis. We hadden vier mensen in dienst bij Dido. Door een herverdeling van middelen moesten we drie mensen ontslaan. Dat is nooit leuk. Bovendien is dat allemaal werk dat weer op de schouders van vrijwilligers terechtkomt. Ik lig dus zeker wakker van een aantal maatschappelijke evoluties. Toch heb ik niet het gevoel dat mijn stem het verschil kan maken op 25 mei. Tussen die tien miljoen mensen ben ik maar een snotneus. Ook al weet ik wat ik wil, door een gebrek aan kennis stem ik die zondag misschien toch nét op de verkeerde partij. Hoe ik beslis op wie ik stem? Ik lees de krant dagelijks online, volg de extreme uitspraken en standpunten en dan probeer ik zo goed mogelijk te kiezen. De federale verkiezingen lijken ook een ver-vanmijn-bedshow. Ik heb niet het gevoel dat beslissingen die daar worden genomen rechtstreeks impact hebben op mij. Misschien verandert dat wanneer ik alleen woon.”

SLISTgen ’T IS BaE n beslissin

De impact v

Vlaamse, federale en Europese verkiezingen. Het lijkt een ver-van-je-bedshow. Integendeel, de politieke beslissingen hebben vaak een sterke impact op het lokale jeugd(huis)werk en het leven van jongeren. Je stem is dus een middel om mee te wegen op deze beslissingen, om te kiezen voor wat jij belangrijk vindt. We zetten een aantal recente Vlaamse, federale en Europese dossiers op een rij die de laatste jaren voelbaar waren of zullen zijn voor jeugdhuizen en jongeren in het algemeen.

Subsidies aan jeugdhuizen voor de uitvoering van een bovenlokaal project Niveau: Vlaams

’T IS BESLIST: Vanaf 1 januari 2014 stelt Minister van Jeugd Pascal Smet in 35 jeugdhuizen middelen ter beschikking voor bovenlokale projecten die ondernemerschap of artistieke expressie bij jongeren stimuleren. De subsidielijn bestaat voor het grootste deel uit tewerkstelling, aangevuld met een beperkt werkingsbudget. Op 1 januari startten 42 projecten in jeugdhuizen verspreid in Vlaanderen. De projecten leiden op korte termijn tot innovatie en extra tewerkstelling in de sector. VOOR JOU: Jeugdhuizen die aan de voorwaarden voldoen, worden uitgedaagd om out of the box te denken en hun werking een nieuwe impuls te geven. In ruil krijgen ze middelen om een projectcoördinator aan te stellen. Formaat beschouwt deze subsidielijn als een sterk initiatief van de Vlaamse regering en is ervan overtuigd dat de projecten een grote meerwaarde zullen hebben voor jongeren en jeugdhuiswerk.

Resolutie jeugdhuizen Niveau: Vlaams

’T IS BESLIST: De Vlaamse regering onderstreepte in 2013 het belang van jeugdhuiswerk. Op initiatief van enkele Vlaamse parlementsleden stemde de Vlaamse regering vorige zomer in met een resolutie. VOOR JOU: In essentie vraagt het parlement blijvende erkenning voor jeugdhuizen als ankerplekken (lees ontmoetingsplekken) voor jongeren. Meer over de resolutie op www.formaat.be/jeugdhuizen/resolutiejeugdhuizen.

Vanaf 1 januari 2014 stelt Minister van Jeugd Pascal Smet in 35 jeugdhuizen middelen ter beschikking voor bovenlokale projecten die ondernemerschap of artistieke expressie bij jongeren stimuleren.

Geluidsnormen Niveau: Vlaams

’T IS BESLIST: In 2013 ging de nieuwe wetgeving inzake geluidsnormen, goedgekeurd door de Vlaamse Regering, in voege. VOOR JOU: Meer preventie en bewustzijn bij jongeren op vlak van gehoorschade. En vooral ook veel administratieve regels, onkosten en een strakke regelgeving. Vanaf nu heb je om een optreden te organiseren in jeugdhuizen professionele meetapparatuur nodig om je decibelniveau te controleren. Een goede zaak voor de oren van jongeren dus, maar ook een serieuze en misschien onnodige hinderpaal voor kleinschalige initiatieven als jeugdhuizen.

Staatshervorming Niveau: Federaal

’T IS BESLIST: Begin dit jaar keurde de regering Di Rupo I de zesde staatshervorming goed. Een van de gevolgen hiervan is dat een aantal bevoegdheden vanaf juli 2014 overgeheveld worden naar andere niveaus. Zo is ‘wonen’ niet langer een federale bevoegdheid en wordt het woonbeleid gevoerd door de gewesten (Vlaanderen, Wallonië … ). VOOR JOU: De effectieve gevolgen hiervan zullen pas later duidelijk worden. Zo zal het systeem van de woonbonus, waardoor een lening voor een huis fiscaal aftrekbaar is, veranderen. Dat wordt nu een bevoegd heid van Vlaanderen en de Vlaamse regering wil dit anders invullen.

Erasmus Plus

Niveau: Europees ’T IS BESLIST: De laatste twee jaar werkte de EU aan een nieuw subsidieprogramma voor internationale initiatieven. Ook de Belgische Europese Parlementsleden en politici ijverden mee voor een sterk nieuw programma dat, in tijden van crisis, zelfs meer centen voorziet voor jongeren en hun projecten. VOOR JOU: De Europese Unie (EU) zorgt ervoor dat jongeren, met Europese overheidssteun, internationale ervaringen en belevingen kunnen opdoen. Een buitenlandse stage, een groepsuitwisseling met het jeugdhuis naar Spanje, een jaar lang als vrijwilliger aan de slag gaan in een organisatie in het buitenland (EVS)…

In 2013 ging de nieuwe wetgeving inzake geluidsnormen in voege. Meer preventie en bewustzijn bij jongeren op vlak van gehoorschade. En vooral ook een strakke regelgeving voor wie optredens wil organiseren.

dossier•5

Tekst: Gerd Vanmeenen

dossier•6

, N E G N I Z E I K VER SAY WHAhTe?t ! Wegwijs in l verkiezingsspe

De verkiezingen op 25 mei 2014 zijn van enorm belang. Niet alleen moeten we stemmen op Vlaams, federaal en Europees niveau, er staan ook nog eens cruciale kwesties op het spel: de sociaal-economische crisis, ons klimaat, het voortbestaan van België. Al die uitdagingen hebben vooral op jongeren een bijzonder grote impact. Dit artikel maakt je wegwijs in het verkiezingsspel. Tekst: Nancy De Backer (De Ambrassade)

Vaak horen we dat politiek zich afspeelt boven de hoofden van mensen. Toch staat politiek veel dichter bij je bed dan je zou vermoeden.

WAAROM ZOU IK STEMMEN? HET HAALT TOCH NIETS UIT! Vaak horen we dat politiek zich afspeelt boven de hoofden van mensen, dat burgers het gevoel hebben geen invloed te hebben op politici, dat ze toch maar gewoon hun zin doen. Toch staat politiek veel dichter bij je bed dan je zou vermoeden. Politiek heeft met ons dagelijks leven te maken. Politici nemen voortdurend beslissingen die ons allemaal aanbelangen. Ze maken wetten, beslissen over geld dat uitgegeven wordt en moeten weloverwogen keuzes maken. Wat moet je je daar concreet bij voorstellen? In onze buurt bijvoorbeeld worden nieuwe sociale woningen gebouwd. Ik sta op de wachtlijst om er een te kopen. Mijn buurjongen heeft een ernstige handicap. Er is voorlopig geen plaats voor hem in een voorziening. Op weg naar school is een nieuw fietspad aangelegd,

met bomen tussen de weg en het pad. Het is nu veel veiliger om naar school te fietsen. Het zijn allemaal dingen waar politici mee over beslissen.

MAG /MOET IK WEL GAAN STEMMEN? Vanaf 18 jaar kan je mee beslissen over politiek en zo je stem laten horen. In België geldt opkomstplicht, je moet je dus aanmelden bij een stembureau als er verkiezingen zijn. In België heb je stemrecht als je: • de Belgische nationaliteit bezit; • 18 jaar bent op de dag van de verkiezingen; • ingeschreven bent in het bevolkingsregister van een gemeente van het kiesgebied; • niet uitgesloten bent wegens criminele feiten, of omdat je onbekwaam bent verklaard.

EN HOE MOET IK DAT DAN DOEN? Met potlood en papier Om geldig te stemmen moet de kiezer met het rode potlood dat zich in het stemhokje bevindt de nodige bolletjes inkleuren. Geldig stemmen gaat als volgt: • Bovenaan een lijst. Dat is dan een lijststem of kopstem. De kiezer geeft daarmee te kennen dat hij voor die lijst stemt en dat hij akkoord gaat met de volgorde van de kandidaten op die lijst. Een lijststem op twee verschillende lijsten uitbrengen, is ongeldig. • Bij de naam van een of meerdere kandidaten of plaatsvervangers van dezelfde lijst. Dat is een voorkeurstem of naamstem. Om geldig te stemmen moet men in elk geval binnen één lijst blijven. • Als je zowel een lijststem geeft als één of meerdere naamstemmen, dan tellen alleen de naamstemmen.

dossier•7

Digitaal In de meeste stembureaus kan je ondertussen digitaal stemmen. Op www.jongerengids.be (optie 16+, luik politiek) staat een filmpje over hoe je dat nu exact moet doen.

ONGELDIG, BLANCO OF MET VOLMACHT Wie op zijn stembrief schrijft of er iets op aanbrengt, maakt zijn stem ongeldig. Wie een niet-ingevulde stembrief in de urn stopt, stemt blanco. Met de computer kan je niet ongeldig stemmen, wel blanco. Een blanco stem is niet ongeldig, maar ze telt niet mee. Blanco en ongeldige stemmen tellen niet mee bij de zetelverdeling. In België bestaat de opkomstplicht. Wie ziek is, in het buitenland verblijft op de dag van de verkiezingen, wie moet werken of wie moet studeren omwille van examens, kan bij volmacht stemmen. Dan stemt iemand anders in jouw plaats.

VOOR WIE MOETEN WE DAN EIGENLIJK GAAN STEMMEN EN WIE DOET WAT VOOR ONS? 1. Regionale verkiezingen Waarvoor? • Mensen die in Vlaanderen wonen brengen hun stem uit voor het Vlaams parlement. • Brusselaars brengen hun stem uit voor het Brussels parlement. • Walen stemmen dan weer voor het Waalse parlement. • Personen uit de Duitstalige gemeenschap stemmen voor de samenstelling van het Duitstalige parlement.

• de budgetten voor de VRT om radio- en televisieprogramma’s te maken.

2. Federale verkiezingen: voor de kamer Waarvoor? Op dit niveau worden beslissingen genomen die bindend zijn voor alle Belgen. Bekende koppen uit de huidige federale Regering? Premier Di Rupo, Maggie De Block, Pieter De Crem en Monica De Coninck Wat beslissen zij o.a.? • Ze zorgen ervoor dat NMBS en Bpost goed werken. • Ze beslissen of mensen die in ons land willen wonen, mogen blijven of terug moeten naar hun land van oorsprong. • Ze houden het leger draaiende. • Ze kennen nummerplaten toe.

3. Europese verkiezingen: voor de Belgische leden van het Europees Parlement Waarvoor? Vandaag bepaalt de EU het merendeel van de wetgeving die op ons van toepassing is. Elke dag komen we, zonder het goed te beseffen, Europa tegen.

Wie vertegenwoordigt ons momenteel op het Europese niveau? Guy Verhofstadt, Bart Staes, Saïd El Khadraoui, Frank Vanhecke, Ivo Belet … Wat beslissen zij o.a.? • De waarschuwingen op etiketten van sigaretten. • Het vrije verkeer van personen binnen de Europese Unie. Dat wil zeggen dat je de grenzen zomaar kan oversteken. Je hebt ook het recht om te wonen, te studeren of te werken in een andere lidstaat van de Europese Unie. • Het verbod op dierenproeven voor cosmeticadoeleinden. • Universele gsm-opladers.

ZOVEEL POLITICI, OP WIE MOET IK NU STEMMEN? Dit is waarschijnlijk nog wel de moeilijkste opdracht waar je voorstaat. We kennen allemaal Bart De Wever, Elio Di Rupo of Guy Verhofstadt, maar er zijn dit jaar meer dan 1500 personen die opkomen. Begrijpelijk dat je door de bomen het bos niet meer ziet. Om op zoek te gaan naar de partij of politicus die het best bij je past, kan je bijvoorbeeld ‘de stemtest’ invullen. Je kan ook de brochures doornemen die (met overvloed) in je brievenbus zullen vallen, snuisteren op

Bekende koppen uit de huidige Vlaamse Regering? Kris Peeters, Jan Peumans, Ingrid Lieten, Pascal Smet. Wat beslissen zij o.a.? De Vlaamse regering heeft beslissingsbevoegdheid over onder andere: • alles wat met onderwijs te maken heeft; • de verdeling van de subsidies voor jeugdwerkorganisaties; • het dossier geluidsnormen; Om op zoek te gaan naar de partij of politicus die het best bij je past, kan je bijvoorbeeld ‘de stemtest’ invullen.

dossier•8

de websites van de verschillende partijen, in discussie gaan met familie en vrienden, aan je tv-scherm gekluisterd zitten om alle actuaprogramma’s te volgen … Als je echt kort, krachtig en visueel wil weten hoe de verschillende partijen naar zeer diverse thema’s kijken, hou dan zeker de websites van www.deschoonmoeder.be en www.bpolitix.be in de gaten. Vanaf 1 mei zoomen die dagelijks in op één concreet thema en leggen het uit in mensentaal.

POLITIEKE TAAL VOOR DUMMIES: WAT BEDOELEN POLITICI NU EIGENLIJK WANNEER ZE PRATEN? Politici spreken soms een eigen taaltje, gebruiken vaak moeilijke termen en hebben andere definities voor bepaalde woorden. Een duik in hun woordenboek: • Coalitie: een coalitie is een samenwerking tussen twee of meer partijen. Om goed te kunnen regeren moet je minstens de helft +1 van alle zetels hebben. Geen enkele partij is zo groot. Daarom gaan verschillende partijen samenwerken. • Blanco stem: wanneer kiezers op het stembiljet geen kandidaat of lijst van hun keuze aanduiden, is dat een blanco stem. Blanco stemmen worden niet meegerekend bij de verdeling van de zetels. • Confederalisme: confederalisme is een politiek model waarbij onafhankelijke deelstaten op basis van een verdrag een staat vormen. N-VA wil bijvoorbeeld naar een confederaal België waarbij Vlaanderen en Wallonië onafhankelijk zijn. Zij beslissen samen wat ze nog samen willen doen. Brussel Hoofdstad krijgt een apart statuut. • Democratie: democratie wil zeggen dat het hele volk aan de politieke besluitvorming deelneemt. In een parlementaire democratie gebeurt dat via vertegenwoordigers in het parlement. • Kartel: een kartel is een samenwerking tussen verschillende politieke partijen om met één gezamenlijke lijst aan de verkiezingen deel te nemen. • Kiesdrempel: een kiesdrempel is een bepaald percentage van de geldige stemmen dat een lijst moet behalen, om te kunnen meedoen aan de zetelverdeling. Als de kiesdrempel 5 procent is, en een partij behaalt slechts 4 procent van de geldige stemmen, dan kan die partij geen enkele zetel krijgen.

• Ongeldige stem: een ongeldige stem is een stem die niet meegerekend wordt bij de zetelverdeling, omdat het stembiljet niet correct werd ingevuld. Bijvoorbeeld wanneer op verschillende kandidaten van verschillende lijsten werd gestemd, of wanneer op het stembiljet werd geschreven. • Portefeuille: de bevoegdheden waar een minister verantwoordelijk voor is, noem je zijn portefeuille. • Zetel: een zetel in het politieke taalgebruik wil zeggen een plaats als lid van het parlement. Wanneer een partij tien zetels heeft behaald, wil dat dus zeggen dat er tien vertegenwoordigers van die partij lid zullen zijn van het parlement.

IK WIL OOK IETS DOEN Ben je nu al gebeten door de verkiezingen, wil je je graag mengen in het politieke en maatschappelijke debat? • In dit dossier vind je heel wat inspiratie om zelf iets te doen rond de verkiezingen. • Check het project ‘De Schoonmoeder aller Verkiezingen’ van De Ambrassade. Het is een participatief project met 100 jongeren in de aanloop naar de Europese, federale en Vlaamse verkiezingen van 25 mei 2014. Het Schoonmoederproject wil jongeren tijdens de nakende verkiezingscampagne niet lijdzaam laten toekijken hoe de strijd voor hun toekomst gevoerd wordt in tv-studio’s en politieke columns in de krant. Het geeft jongeren de kans om mee te wegen op het maatschappelijke debat en de aandacht te vestigen op wat zij denken en wat zij belangrijk vinden. De inschrijvingen om een van de honderd strijders te worden zijn al afgesloten. Je kan nog wel steeds deelnemen aan een lokale actie, de schoonmoeder aan het werk zien, in gesprek gaan met andere jongeren …

check

De Ambrassade

De Ambrassade zet de jeugd, het jeugdwerk, jeugdinformatie en het jeugdbeleid op de kaart. Ze versterken de positie van kin deren en jongeren in de samen leving en hebben een positieve impact op hun levenskwaliteit. Ze strijden voor een samenleving waarin kinderen en jongeren hun leven zelf in handen kunnen nemen. Ze versterken de kansen en kwaliteit van het jeugdwerk, jeugdinformatie en het jeugd beleid. www.ambrassade.be

nmoeder.be www.deschoo gids.be www.jongeren ik politiek) (optie 16+, lu .be www.bpolitix

Dit artikel werd geschreven door Nancy De Backer, een medewerker van De Ambrassade, en dankzij de informatie verkregen via ‘De Kracht van je Stem’, de educatieve dienst van het Vlaams Parlement.

dossier•9

MORENO (18) Tekst & foto: Lotte Van de Werf

“Ik volg de Facebookpagina’s van politici. Zo blijf ik op de hoogte van hoe zij denken over bepaalde topics.” “Op 25 mei breng ik voor de allereerste keer mijn stem uit. Alleen kan ik het verschil niet maken, neen. Daarom ik wil zoveel mogelijk jonge mensen goed informeren, want samen kunnen we dat wel. Naar aanleiding van de laatste gemeenteraadsverkiezingen interviewde ik verschillende lokale politici. Dat wil ik nu opnieuw doen, nationaal dan. Ik verzamel vragen van jongeren door met hen te praten in mijn jeugdhuis – De Schietgang in Hoboken – en op pleintjes in de buurt. Jongeren hebben vaak het gevoel dat politici niet naar hen luisteren, dat hun mening er niet toe doet. Ik wil ervoor zorgen dat ze toch de kans krijgen om hun vragen te stellen. Waar ik vooral van wakker lig? De kloof tussen allochtone en autochtone jongeren. Of je nu wit, bruin, geel of oranje bent, uiteindelijk zijn we gewoon allemaal jonge mensen. Daarnaast vind ik het belangrijk dat er voldoende infrastructuur is voor jongeren. Toen ik zeven jaar was, beloofden ze ons om een leegstaand pand om te bouwen tot jongerencentrum. Een plek waar de kinderen en jongeren uit de buurt konden samenkomen en spelen. Ondertussen zijn we elf jaar verder en staat dat pand nog steeds te verkrotten. Zo’n plekken trekken foute mensen aan en zetten aan tot criminaliteit en vandalisme. Jammer, toch? Het is ook belangrijk dat jongeren de weg vinden naar de ruimte die er wél is voor hen. Ik denk dat heel veel jongeren verdwalen in het aanbod. Ze vinden de weg niet naar wat er allemaal mogelijk is op vlak van vrijetijd, werk, opleiding … Daar ligt een grote uitdaging. Hoe ik beslis op wie ik stem op 25 mei? Ik probeer me vooral niet te laten beïnvloeden door de traditionele nieuwskanalen. Ik haal mijn informatie vooral uit sociale media. Ik volg de Facebookpagina’s van politici van verschillende partijen. Zo blijf ik op de hoogte van hoe zij denken over bepaalde topics en waar ze mee bezig zijn. Ik stem ook altijd op een persoon, niet op een partij.”

dossier•10

N E G N I Z E I K R E V DE A TOT Z N A V s 26 inspirerende

actie

Tekst: Finn Van Dinter, Gerd Vanmeenen, Sandra Bogaers, Yves Domanski & Zakayo Wandoloh

LLES WAAR JIJ VAN WAKKER LIGT

• Doel: de standpunten van jongeren in kaart brengen. • Doen: - Start een poll op Facebook. - Vraag jongeren waar zij van wakker liggen. - Verzamel de antwoorden en maak een top tien van de meest populaire thema’s en standpunten. - Gebruik deze top tien om je eigen memorandum te maken. (>> M)

Kieskoorts? Hier vind je zesentwintig acties die je in het jeugdhuis kan opzetten rond de verkiezingen en politiek in het algemeen. Ze geven je inspiratie om in debat te gaan rond prioritaire jongerenthema’s, om jongeren te informeren over de verkiezingen of om ze te sensibiliseren over het belang van kritisch stemmen.

EVRAAG EEN POLITICUS

• Doel: de standpunten van lokale politici in kaart brengen. • Doen: - Interview een bekende politicus uit je buurt. Inspiratie nodig? Check de vragen en antwoorden op pagina 14-15. - Je kan dat interview als basis gebruiken voor een debat of gesprek in het jeugdhuis. - Nodig eventueel een expert in jeugdzaken uit die de standpunten van de politici objectief kan toetsen aan de realiteit.

EBAT

- OP- TV

• Doel: jongeren de kans geven om de aanloop naar de verkiezingen te volgen en met elkaar in gesprek te gaan over belangrijke topics. • Doen: - Nodig jongeren en vrijwilligers uit om samen de kopstukdebatten te bekijken. - Organiseer achteraf je eigen verkiezing om te bepalen wie gewonnen heeft. INEMA SENSIBILISATION

• Doel: jongeren sensibiliseren om na te denken over politiek en verkiezingen. • Doen: - Hou een filmavond met films die jongeren laten nadenken over politiek en verkiezingen. - Kijktips: Battle in Seattle, The Yes Men, No - Koppel er een groepsgesprek aan over hoe jongeren zelf denken over de verkiezingen en hun stemgedrag.

VEN TESTEN

• Doel: standpunten van jongeren in kaart brengen. • Doen: - Nodig je vrijwilligers en bezoekers uit voor een ‘stemtest-debat’. - Kies een vrijwilliger die kan presenteren en de gesprekken in goede banen leidt. - Overloop elke vraag van ‘de stemtest’ (deredactie.be). - Vraag aan het publiek om stelling te nemen. Doe dat visueel: kies je bijvoorbeeld antwoord A, verzamel dan rond de toog.

AKE FANTASTIC

• Doel: jongeren kunnen zich inleven in de standpunten van verschillende partijen. • Doen: - De kopstukken van partijen zijn meestal drukbezet. Een politiek kopstukkendebat in het jeugdhuis ligt dus niet voor de hand. Dan doe je het toch gewoon zelf. - Zoek gemotiveerde jongeren die in de huid van bijvoorbeeld Kris (Peeters), Bart (Dewever), Wouter (Van Besien), Bruno (Tobback), Jean-Marie (Dedecker), Gwendolyne (Rutten) of Gerolf (Anne mans) willen kruipen.

- Bereid hen goed voor op hun rol: wat zijn de belangrijkste standpunten van de partij? - Organiseer een debat. - Zorg voor een scenario van de avond inclusief welkomswoord, speech van de kopstukken, debat en vragen van het publiek. - Laat je publiek stemmen: wie overtuigt de meeste kiezers? - De winnaar betaalt een tournée générale.

OEDE SLOGAN

• Doel: jongeren laten nadenken over standpunten en verkiezingsthema’s. • Doen: - Organiseer een thema-avond rond de verkiezingen. - Vraag iedereen om zijn eigen verkiezingsslogan te bedenken. - Voorzie papier, verf of ander materiaal zodat ieder zijn slogan zichtbaar kan maken.

- Maak van iedereen een foto met zijn of haar slogan. - Hang een compilatie van de foto’s uit in het jeugdhuis. Dat kan bijvoorbeeld op de WALL. (>> W)

NTERVIEW

• Doel: standpunten van jongeren en mensen uit de buurt in kaart brengen. • Doen: - Ga de straat op met een microfoon en camera. - Vraag jongeren en buurtbewoners wat zij willen vragen aan politici. Welke verkiezingsthema’s vinden zij belangrijk? - Monteer de antwoorden in een filmpje of geluidsfragment. - Verspreid het resultaat via sociale media. - Gebruik de vragen en ideeën van jongeren als input voor een debat in het jeugdhuis over de verkiezingen. (>>J)

ONGERENVOOZITTERS IN DEBAT

• Doel: jongeren informeren over standpunten van politici en politieke partijen. • Doen: - Organiseer een debat tussen de voor zitters van de jongerenafdelingen van politieke partijen (Jong CD&V, Jong SP.A, Jong N-VA … ). - Leg hen een aantal stellingen over relevante jongerenthema’s voor. (>> A, L)

ELDEN VAN LATER

• Doel: jongeren aanmoedigen om zelf creatieve oplossingen te vinden voor problemen. • Doen: - Organiseer een creatieve brainstorm in het jeugdhuis met het pakket dat je vindt op www.heldenvanlater.be). - Bedenk creatieve oplossingen voor grote of kleine problemen over thema’s waar jongeren van wakker liggen. (>>A)

- Dien de ideeën voor 31 maart in op www.heldenvanlater.be (je kan alleen, met twee of drie een idee indienen). - Toppolitici (zoals Kristof Calvo, Bert Anciaux, Jan Peumans, Ivo Belet, Marleen Vanderpoorten, Mieke Vogels … ) en experts reageren en bouwen mee aan jouw ideeën. - Een jury van politici kiest de drie meest inspirerende ideeën. Zij winnen: hun eigen borstbeeld in het Vlaams parlement (3D-geprint), een roadtrip door Europa op zoek naar inspiratie, verdere coaching voor het idee, een GoPro-camera om alle ervaringen vast te leggen.

LAP AAN DE TOOG

• Doel: standpunten van jongeren in kaart brengen; gesprekken over politieke thema’s op gang brengen. • Doen: - Kies een aantal stellingen uit ‘de stemtest’ en schrijf die op bierkaartjes. - Leg de bierkaartjes op te toog van het jeugdhuis. - Nodig je bezoekers uit om over de thema’s te praten bij een drankje.

dossier•11

- Per vraag laat de moderator een aantal mensen hun keuze toelichten. Ze kunnen anderen dan van hun standpunt overtuigen. Zo breng je een interessant debat op gang. - De standpunten die het meest gedragen worden, kan je uithangen in het jeugdhuis of toevoegen aan de WALL. (>> W)

dossier•12

• Doen: - Blijf op de hoogte. - Teken in op een maand lang gratis De Standaard in de brievenbus van het jeugdhuis. - Lees de krant en kleef interessante artikels op de WALL. (>>W)

O L

AAT VAN JE HOREN OP RADAR 12

• Doel: standpunten van jongeren in kaart brengen. • Doen: - Laat aan Formaat weten wat jij wil vragen aan de beleidsmakers. Dat kan via de Facebook poll vanaf 1 april 2014. - Op 26 april (RADAR 12) organiseert Formaat een verkiezingsdebat met vertegenwoordigers uit vijf verschillende partijen. Wie weet stellen we een vraag uit jouw jeugdhuis tijdens het debat. Zorg dus dat jij erbij bent.

EMORANDUM

• Doel: politieke standpunten en vragen van het jeugdhuis in kaart brengen. • Doen: - Denk in het jeugdhuis na over de belangrijkste zaken waar jullie van wakker liggen met het oog op de verkiezingen. (>> A, L) - Zet dat op papier en publiceer het als een open brief op je website en Facebookpagina.

EEM EEN GRATIS ABONNEMENT OP DE STANDAARD

• Doel: informeren in de laatste rechte lijn naar de verkiezingen.

UD EN JONG

• Doel: standpunten in kaart brengen • Doen: - Nodig je ouders uit om mee te debatteren over politieke standpunten. - Zo breng je een gesprek op gang tussen mensen van verschillende generaties. - Haal inspiratie uit andere debatformats in het alfabet. (>> E, J, K)

RONOSTIEK

• Doel: standpunten en politieke voorkeuren van jongeren en vrijwilligers in kaart brengen. • Doen: - Organiseer een pronostiek in het jeugdhuis waarbij jongeren kunnen voorspellen welke partijen de federale, Vlaamse en Europese verkiezingen zullen winnen. - Je kan jongeren ook laten voorspellen welke politici de meeste voorkeursstemmen halen. - Hou de pronostiek in het jeugdhuis bij op een duidelijk zichtbare plaats. (>>W) - Een poll op Facebook is natuurlijk ook mogelijk.

UOTE VAN DE DAG

• Doel: jongeren informeren over standpunten van politici en politieke partijen • Doen: - Volg wat politici te zeggen hebben over thema’s die relevant zijn voor jongeren (werk, onderwijs, jongeren … ). Haal daarvoor input uit duidingsprogramma’s, het nieuws of de krant. (>>N) - Post elke dag een opvallende quote op Facebook. - Zorg ervoor dat verschillende partijen en thema’s aan bod komen.

ECEPTIE OP ZONDAG 25

- 05

• Doel: samen de verkiezingen beleven. • Doen: - Stem uitgebracht? Nodig jongeren uit om na te praten in het jeugdhuis. - Geef mensen die politieke kleur bekennen een drankje in de kleur van de gekozen partij.

NAP JE HET

• Doel: jongeren informeren over de verkiezingen, de politieke structuur van België en hen sensibiliseren over bewust stemmen. • Doen: - Leg de complexe politieke structuur van België uit. - Voorzie op de WALL (>> W) een plek waar je uitlegt welke verschillende regeringen er zijn, welke bevoegdheden ze hebben en op wie je kan stemmen. - Info daarover vind je in dit magazine en op www.formaat.be/ikkies vanaf half maart.

OUR LANGS DE PARLEMENTEN

• Doel: jongeren informeren over de politieke structuur van België en de werking van onze regering en hen sensibiliseren over bewust stemmen. • Doen: - Breng een bezoek aan het Europees, Vlaams en/of federaal parlement in Brussel.

dossier•13

BENT WELKOM

• Doel: jongeren informeren over de standpunten van politici. • Doen: - Ga op zoek naar een politicus uit je gemeente die opkomt in je provincie. - Nodig hem of haar uit voor een meet & greet in het jeugdhuis. - Stel hem of haar het jeugdhuis voor en verduidelijk de belangrijkste thema’s en standpunten die leven bij jongeren. (>> A, L)

• Doel: standpunten van jongeren in kaart brengen en hen informeren over standpunten van politici. • Doen: - Organiseer een verkiezingsfuif. - Dresscode? Kom verkleed als je favoriete politicus. - Voorzie een TwitterWALL waarop mensen hun prioritaire verkiezingsthema’s tweeten. - Verkies de best verklede politicus. Je kan stemhokjes plaatsen in het jeugdhuis en iedereen vragen om een stembiljet in te vullen. - Gebruik de thema’s die je verzamelt als input voor een eventueel debat.

ALL

• Doel: jongeren informeren over standpunten van politici en politieke partijen. • Doen: - Maak een muur vrij in het jeugdhuis. - Behang die met krantenknipsels (>>N), quotes (>>Q) en andere informatie over de verkiezingen. Je kan ook foto’s van de belangrijkste kopstukken (zowel federaal, Vlaams als Europees) in je collectie opnemen. - Je kan deze WALL ook gebruiken als input voor een politiek debat in het jeugdhuis.

ERKIEZINGSFUIF

• Doel: standpunten van jongeren en vrijwilligers in kaart brengen.

-NO

• Doel: standpunten van jongeren in kaart brengen. • Doen: - Hang wekelijks een maatschappelijke stelling uit op je WALL (>>W). - Voorzie een YES en NO vakje. - Laat mensen een streep zetten of sticker kleven in het vak van hun keuze. - Je kan daarover uiteraard ook in gesprek gaan met elkaar.

• Doen: - Organiseer een debat in het jeugdhuis met twee vrouwelijke en twee mannelijke vrijwilligers. - Zoek een vrijwilliger die het gesprek in goede banen leidt. - Leg hen stellingen en vragen voor over de verkiezingen. Input voor stellingen kan je vinden in dit magazine. Je kan het publiek ook vragen om vooraf interessante vragen door te geven. - Laat het publiek op het einde een winnaar kiezen: YX of XX

ONDAG

SHOWDAG

• Doel: samen de verkiezingen beleven. • Doen: - Open het jeugdhuis op zondag 25 mei. - Nodig jongeren uit de buurt uit om samen naar de verkiezingsshow te kijken en de bekendmaking van de eerste resultaten te volgen. Bijna spannender dan de Wereldbeker voetbal. - Maak de resultaten van de pronostiek bekend. (>>P) - Voorzie pannenkoeken. Laat iedereen beleg kiezen in de kleur van de partij waarop hij of zij heeft gestemd: aardbeiconfituur voor sp.a; abrikozenconfituur voor CD&V; blauwe smarties voor Open Vld …

Op zoek naar inspiratie?

Op zoek naar inspiratie over thema’s? In dit magazine komen verschillende onderwerpen aan bod waar jongeren van wakker liggen. Formaat bepaalde die onderwerpen niet zomaar. In de zomer van 2013 deden we een bevraging bij 30 jeugdhuisvoor zitters. Dit zijn hun verhalen, dromen en meningen. Daarnaast biedt deze verkie zingsspecial heel wat nuttige informatie die je meteen op je WALL kan pinnen.

JA IK WIL

GRATIS AL HET VERKIEZINGSNIEUWS IN HET JEUGDHUIS EEN MAAND LANG Blijf op de hoogte van het verkiezingsnieuws. Formaat en De Standaard geven je jeugdhuis de hele maand mei een gratis abonnement op de krant*. Mét een speciale bijlagereeks over de verkiezingen op maat van jongeren. De krant ontvangen in je jeugdhuis? Mail voor 31 maart naar redactie@formaat.be met vermelding ‘KRANT2014’ en de naam van het jeugdhuis. *Dit aanbod is enkel geldig voor jeugdhuizen die lid zijn van Formaat.

dossier•15

PETROUSCHKA (21) Tekst: Finn Van Dinter

“Ik vind dat het beleid te weinig aandacht heeft voor veiligheid en de kwetsbare mensen in onze samenleving. Niet stemmen lost die zaken niet op” “Uiteraard ga ik kiezen op 25 mei. Vooral omdat het moet. Bovendien zou het stom zijn om mijn stemrecht niet te gebruiken. Ik heb een duidelijke visie over een aantal dingen. Dingen die anders en beter kunnen. Zo vind ik dat het beleid te weinig aandacht heeft voor veiligheid en de kwetsbare mensen in onze samenleving. En dat terwijl er veel geld zinloos overgeïnvesteerd wordt, bijvoorbeeld in alweer een nieuw wegdek. Niet stemmen lost die zaken niet op. Ja, ik vind het belangrijk om gehoord te worden. Ook al maakt mijn stem alleen het verschil niet, participeren aan het proces zorgt er wel voor dat ik achteraf een oordeel kan hebben over het beleid. Wie niet stemt, heeft geen recht om over de beleidskeuzes te klagen. Dit is de tweede keer dat ik naar de stembus trek. En deze keer vind ik het een pak moelijker. Bij lokale verkiezingen zijn de strijdpunten veel concreter en dichterbij. Als je een fietspad vraagt, zie je hoe ze daar de maanden nadien aan bouwen. Ik besef wel dat verkiezingen op Vlaams, Europees en federaal niveau ook belangrijk zijn en dat het gaat over relevante thema’s. Toch, het speelt zich allemaal verder van mijn leefwereld af. Het zijn vaak ook beleidskeuzes die pas op langere termijn effect hebben of die wij als jonge burger niet onmiddellijk voelen. Het is allemaal een pak abstracter. Ik zal me net als bij de vorige verkiezingen verdiepen in de partijboekjes om zo de verschillende standpunten te leren kennen. Met bepaalde vrienden discussieer ik in de aanloop naar de verkiezingen ook over politieke thema’s en standpunten. Het helpt me om mijn mening te vormen. Het stembureau in Boortmeerbeek ligt vlakbij mijn jeugdhuis, Zomaar. Bij de vorige verkiezingen was het jeugdhuis open. Mensen kwamen dan achteraf of tijdens het wachten iets drinken. Dat gaan we bij deze verkiezingen waarschijnlijk ook doen.”

dossierâ&#x20AC;˘16

4 1 0 2 N E G A R V E T #DURF waar jij Laat weten van wakker ligt

DURFTEVRAGEN

Drie manieren om je vraag

Een vraag voor een politicus? Shoot! Op RADAR 12 nodigen we vijf politici uit. Jij kan hen iets vragen. Als je durft.

te stellen:

neer. Knip uit en Kriebel je vraag hieronder RADAR 12. laat achter in de postbus op via de Facebook Laat weten wat jij wil vragen op de pagina van poll op (vanaf 1 april 2014 Formaat).

ens het debat op 26 Tweet je vraag voor of tijd 4 april: #DURFTEVRAGEN201 gen stelt Formaat tijdens De meest interessante vra vragen(v)uur op 26 april.

jij! en nu t grote ij bent op he erb Zorg dat jij GEN-debat. A R V E T #DURF ril 2014

ap WANNEER 26 INDE 21u E u 19 ostmalle T R STA gscentrum O nciaal vormin r da ra WAAR Provi t.be/ N www.formaa INSCHRIJVE . IS GRAT Het debat is

het

#DURFTEVRAGEN2014 NAAM: JEUGDHUIS: IK DURF TE VRAGEN:

“JE HEBT HEEL WAT GELD NODIG OM TE KUNNEN STARTEN. IK HOOP DAT HET TOEKOMSTIG BELEID WERK MAAKT VAN BETAALBAAR WONEN.” TIM (23)

TIM

LIGT WAKKER VAN

WONEN Tim (23) studeert sociaal-cultureel werk en is voorzitter van ’t Bastion. Dat kersvers jeugdhuis richtte hij op samen met wat vrienden in Brecht. Een jeugdhuis heeft hij dus al. Maar Tim droomt ook van een echt huis. Voor hem en zijn vriendin. En dat blijft voorlopig bij dromen. Tekst: Thomas Vanmarcke

rage wij v

onen voor betaalbaar w n e f e ti ta li a w Zorg voor k op een n vol wonen e re e ied en kwaliteits

leid in 2014. ‘betaalbaar eit voor het be • Maak van rit io pr n maat ee uze’ nvormen (op plaats naar ke ternatieve woo al ade en di on es ur ew oced of kangoero en iz • Voorzie pr hu en m ) zoals sa van jongeren r maken. vineenvoudige f lpen bij het ie at ministr e starters he ng g. jo in e on di w op ties aliteitsvolle • Zet meer ac albare en kw ta be , te rs ee den van een

“Ik ben drieëntwintig, de leeftijd waarop je zin krijgt om het nest te verlaten. Veel vrienden zijn op zoek naar een eigen plek. En dat is niet altijd evident. De huurprijzen zijn hoog, alvast voor de starterslonen van jonge twintigers. En bouwen of kopen is al helemaal onbetaalbaar. Vooral in vele landelijke gemeentes, zoals bij mij in Brecht, zijn de huurprijzen riant. Veel jongeren willen graag in de gemeente waar ze opgroeiden blijven wonen, maar trekken noodge dwongen toch naar de stad. Sommige jonge mensen kunnen gelukkig rekenen op steun van thuis om hun huur of de waarborg te betalen. Anderen zoeken creatief naar oplossingen en huren bijvoorbeeld samen een woning. Een van mijn vrienden wil graag een eigen stekje, en wacht nu tot hij iemand vindt met wie hij een huis kan delen. Alleen kan hij de kosten niet dragen. Samenhuizen is fijn, maar heeft ook een belangrijk nadeel: je bent altijd afhankelijk van andere mensen. Als de persoon met wie je het huis deelt plots beslist om weg te gaan, blijf je achter in een huis dat je niet alleen kan financieren. Zo gauw ik werk heb, wil ik graag een eigen plekje voor mij en mijn vrien din. Al blijft dat voorlopig nog even bij dromen, denk ik. De waarborg is drie maal de huur, tel daar je eerste maand huur bij en de kosten voor je verhuis en verzekering … Je hebt dus al heel wat geld nodig om te kunnen starten. Ik hoop dat het toekomstig beleid werk maakt van betaalbaar wonen. Er zijn kleine initiatieven die kunnen helpen. Zo zijn er in mijn gemeente sociale verkavelingen die jonge mensen de kans geven om te bouwen. Maar jongeren missen dan weer de middelen om te bouwen. Sociale huurwoningen zijn vooral gericht op maatschappelijk kwetsbaren en ouderen. Soortgelijke projecten voor ‘starters’ zie je zelden. Al lijkt me dat toch een heel relevante doelgroep om in te investeren.”

#DURFTEVRAGEN De Choke in Herselt stelt in de aanloop naar de verkiezingen een aantal prangende vragen aan vijf bekende politici.

MEYREM ALMACI

WOUTER BEKE

Wat is volgens u de functie van jeugdhuiswerk en wat kan u zelf nog extra verwezenlijken om jeugdhuizen hierin te ondersteunen?

Almaci: De kracht en rijkdom van jeugdhuiswerk schuilt in de participatie en het mede-eigenaarschap van jongeren in de organisatie. Jeugdhuizen moeten hun vernieuwende rol kunnen opnemen op vlak van diversiteit, jongerencultuur, aandacht voor kwetsbare groepen, brede scholen en zin voor creativiteit en ondernemen. Ik pleit ervoor om het netwerk van en rond jeugdhuizen in Vlaanderen nog meer te versterken.

Beke: Jeugdhuizen zijn belangrijke lokale ontmoetingsplaatsen waar jongeren zelf de kans krijgen om te ondernemen op cultureel, sportief, sociaal of mediavlak. Lokale besturen moeten jeugdhuizen daarin ondersteunen door via hun lokaal jeugdbeleid maatregelen te nemen die een antwoord bieden op de behoeften van het jeugdhuis. Het gemeentebestuur en het jeugdhuis moeten daarover permanent in dialoog gaan.

Denkt u dat de wetgeving en administratieve lasten voor jeugdhuizen niet te complex zijn? Wat zouden u of andere politici kunnen doen om dat te vereenvoudigen?

Almaci: Ik vind dat we het jongeren gemakkelijker moeten maken om verantwoordelijkheid op te nemen. Vereenvoudig de regelgeving en ondersteun hen, als ze erom vragen door een professional. En laat het jeugdhuis vooral zijn wat het is: een geborgen plaats waar je ongedwongen jezelf kunt zijn, waar je geen klant bent, maar een deelnemer en een initiator.

Beke: CD&V is heel erg bekommerd over het feit dat de werking van de jeugdhuizen bemoeilijkt wordt door nieuwe weten regelgeving die soms onvoldoende rekening houden met de eigenheid van jeugdhuizen. Op voorstel van CD&V keurde het Vlaams parlement daarom een resolutie goed met concrete aanbevelingen zoals extra begeleiding, administratieve vereenvoudiging, dialoog en overleg.

Door de nieuwe geluidsnormen is het moeilijker voor kleinschalige initiatieven als jeugdhuizen om gereglementeerd concerten te organiseren. Wat kan de regering volgens u doen om dergelijke kleinschalige initiatieven blijvend kansen te geven?

Almaci: Ik ben voor de invoering van een muzieksubsidie voor de horeca en jeugdhuizen. Een kleine financiële ondersteuning zal jeugdhuizen helpen om beginnend talent een podium te bieden. Groen pleit voor de oprichting van een fonds voor klein mecenaat voor muziek, dat projecten en personen steunt op vlak van muziekcreatie of -productie. Zo brengen we burgers en bedrijven dichter bij opkomend muziektalent.

Beke: Jeugdhuizen moeten kunnen samenwerken met een sterke lokale jeugddienst die hen praktisch bijstaat en adviseert over reglementeringen. De Vlaamse overheid biedt voornamelijk ondersteuning via de lokale besturen, zoals een subsidie voor de aankoop van geluidsmeters. Het kan nooit de bedoeling zijn om jeugdige creativiteit te beknotten, maar goede afspraken maken goede buren.

Denkt u dat jongeren genoeg inspraak hebben in het Vlaamse jeugdbeleid. Zo ja, op welke manieren kunnen zij hun zegje doen? Zo nee, op welke manier kan hier verbetering in komen?

Almaci: De minister van Jeugd moet niet alleen luisteren naar de Vlaamse Jeugdraad. Het komt erop aan in de bres te springen op alle beleidsdomeinen, wanneer de belangen van kinderen en jongeren op het spel staan. Dat gebeurt te weinig. Er is meer coördinatie nodig. Collegaministers moeten actief aangesproken worden op hun verantwoordelijkheid om mee werk te maken van een beter jeugdbeleid.

Beke: Jongeren kunnen via verschillende kanalen inspraak hebben: door zich kandidaat te stellen voor de Vlaamse Jeugdraad (het officiële adviesorgaan van de Vlaamse overheid), door actief te zijn in een jeugdbeweging of andere organisatie die haar stem laat horen in het maatschappelijke debat, door actief te zijn in een politieke jongerenorganisatie of in de Vlaamse scholierenkoepel. Of heel eenvoudig: door een mail te sturen naar een minister of parlementslid.

Denkt u dat GAS voor jongeren een echte oplossing zijn of is deze maatregel eerder een onrechtstreeks gevolg van een mogelijk verzuurde maatschappij?

Almaci: De nieuwe GAS-wet bewijst dat jong zijn vandaag als overlast wordt beschouwd. Ik vind dat echt niet kunnen. Sancties opleggen aan jongeren is een taak van de jeugdrechter en niet van een ambtenaar. Het stoort mij enorm dat het onderbouwde protest van jeugdverenigingen en middenveldorganisaties compleet werd genegeerd door de regering. Minister Milquet had het over ‘een beetje internetkabaal’.

Beke: In bepaalde gevallen moet men vaststellen dat een aantal vormen van overlast, gecreëerd door jongeren, te weinig gesanctioneerd worden via het normale circuit. GAS zijn nuttig om die op een efficiënte en effectieve wijze aan te pakken. Wij verzetten ons echter in elk geval tegen GAS voor zogenaamde overlast, die verbonden is aan de jeugdige leeftijd van mensen en hun lerend groeien. Daar kunnen GAS geen oplossing voor zijn. In dat opzicht geven we dus zeker niet toe aan een mogelijke verzuring. Verder pleiten wij bij minderjarigen in de eerste plaats voor alternatieve sancties en bemiddeling. Die maken duidelijker dat iets niet kan en waarom niet, dan wanneer bijvoorbeeld de ouders een boete betalen.

GROEN

CD&V

MATHIAS DE CLERCQ

PASCAL SMET

BEN WEYTS

De Clercq: De belangrijkste functie van een jeugdhuis? Het is een ontmoetingsplek voor en door jongeren. Het is een biotoop waar jongeren ‘hun ding’ moeten kunnen doen. Initiatieven van onderuit, hebben de beste slaagkansen. Ik geloof in de zelfredzaamheid van de jeugdhuizen. We mogen ons niet teveel moeien met de activiteiten. Daarom moeten we in de eerste plaats de randvoorwaarden ondersteunen, zoals infrastructuur.

Smet: Het jeugdhuis is voor veel jongeren een vrijplaats met nestwarmte om hun creativiteit, ideeën en engagement de vrije loop te laten. Gedeeld plezier gaat er hand in hand met individueel leren en talenten detecteren. Om de werking van jeugdhuizen te verbreden en nieuwe jongeren aan te trekken, heb ik onder andere samen met Formaat 42 projecten opgestart rond cultuur en ondernemerschap. Totale investering = 1.8 miljoen euro.

Weyts: Jeugdhuizen geven jongeren een eigen plaats, een eigen ruimte waarin ze elkaar kunnen ontmoeten zoals zij dat willen. Zonder al te veel pottenkijkers van buitenaf. Je leert er ook verantwoordelijkheid te nemen, zaken organiseren en samenwerken. Ken je Maizena? Da’s een soort bindmiddel op basis van maïs. Jeugdhuizen zijn dat ook, een soort Maizena om jongeren met elkaar te verbinden. Dat vinden wij megabelangrijk.

De Clercq: Het zou goed zijn dit eens in kaart te brengen. Het parlement zou een soort van doorlichting moeten organiseren om na te gaan welke administratie rechtstreeks te maken heeft met het jeugdhuis en welke administratie afkomstig is van allerlei zaken rondom het jeugdhuis waarmee het te maken krijgt. Dat om rompslomp te vermijden.

Smet: Jeugdhuizen moeten inderdaad met veel regels rekening houden wanneer ze een event willen organiseren. Het is vooral een kwestie van evenwicht zoeken tussen de terechte zorg en de overbodige planlast. De politici en jeugdhuissector moeten de koppen bijeen steken, een gemeenschappelijke commissie oprichten en alle wetgeving en administratieve lasten screenen op noodzaak.

Weyts: Elke wet of regel die ooit is opgelegd, is er ongetwijfeld gekomen met goede bedoelingen. Toch moeten we oog hebben voor de concrete gevolgen op het terrein. Daarom heeft de N-VA in 2013 een resolutie gestemd waarin we vragen om de administratieve lasten voor jeugdhuizen te beperken in alle beleidsdomeinen, zeker op het vlak van brandveiligheid, veiligheid, geluidsnormen en vrijwilligerswerk.

De Clercq: Ik denk dat de regering zich daar niet voldoende van bewust is. Vaak gelden dezelfde regels zowel voor de kleine als voor de grote organisatoren. Grote organisatoren hebben vaak een ruimere omkadering. Aandacht voor het verschil moet kunnen. Als schepen van Jeugd heb ik in het verleden een reglement geïnitieerd met vier niveaus van jeugdhuizen, elk met specifieke eisen en ondersteuning vanuit de stad.

Smet: De Ambrassade screende op mijn vraag alle regelgeving waar de jeugdsector en jonge vrijwilligers ‘last’ van hebben rond de organisatie van kampen, optredens of fuiven, het gebruik van jeugdlokalen en de inzet van vrijwilligers. Die lijst met knelpunten op lokaal, regionaal en federaal niveau is nu de basis voor verdere actie.

Weyts: Aan tafel gaan zitten met de jeugdhuizen zelf, tot wanneer we er uit komen. Jeugdhuizen moeten jong plaatselijk talent een podium kunnen blijven geven. Alleen zo kunnen zij podiumervaring opdoen en doorgroeien.

De Clercq: Jongeren vormen echt onze toekomst. Daarom is het belangrijk dat zij zich in onze maatschappij goed voelen en dus ook gehoord worden door het beleid. Het jeugdwerk zelf kent redelijk goed zijn weg naar het beleid. Moeilijker is het bereiken van individuele jongeren en kinderen. De laagdrempelige werking van jeugdhuizen kan daartoe bijdragen.

Smet: Ja! Kinderen en jongeren zijn onze toekomst. Hen betrekken bij het maken van die toekomst is onze grootste doelstelling. Ik zorgde ervoor dat de stem van alle jongeren weerklinkt in de lokale meerjarenplanning van gemeenten. Via het jongerenpact 2020 ging ik zelf rechtstreeks in dialoog met een twintigtal jongeren over hun toekomst. Verenigingen die inzetten op beleidsparticipatie van jongeren (Karuur) krijgen volop steun.

Weyts: De Vlaamse Jeugdraad is het officiële adviesorgaan van de Vlaamse overheid inzake thema’s die kinderen en jongeren aanbelangen. Hun advies is niet bindend en wordt soms niet gevolgd. Dat kan soms vervelend zijn, maar de regering moet nu eenmaal met diverse standpunten, adviezen en belangen rekening houden. Wellicht kan veel frustratie vermeden worden als de regering bij een beslissing duidelijker verwoordt waarom bepaalde standpunten niet konden meegenomen worden.

De Clercq: Ik vind het niet fout dat er federaal een kader is gecreëerd waarbinnen steden en gemeenten hun eigen reglement uitwerken. In Gent ligt de focus bijvoorbeeld op wildplassen en sluikstorten. Wel moeten we steeds waakzaam zijn dat dit systeem niet doorschiet en om pietluttigheden gaat. Het is belangrijk hier voorzichtig te zijn en te evalueren.

Smet: De beste GAS zijn vermeden GAS. Maar nog beter is jongeren belonen en positief stimuleren. Dat kan met een Gemeentelijke Administratieve Beloning voor jongeren die zelf verantwoordelijkheid opnemen voor de buurt, voor de buren of voor andere jongeren. Je zou gemakkelijk het geld van de geïnde GAS-boetes kunnen gebruiken voor een soort vrijwilligersfonds waarmee jongeren kunnen worden beloond.

Weyts: De GAS-reglementering gaat niet over jongeren, het gaat over overlast van wie dan ook. Jong en oud kunnen dader zijn of slachtoffer. Een doordachte toepassing van GAS kan werken. Sluikstorten, straatlawaai, vandalisme … dat is overlast waar iedereen last van heeft. Het drama in dit land is dat politie en justitie er niet meer in slagen om daar tegen op te treden. En omdat toch íemand dat moet doen, zijn er de GAS. De sancties moeten natuurlijk wel oordeelkundig gebruikt worden. De absurde GAS-gevallen moeten eruit, want die ondermijnen het systeem.

OPEN VLD

SP.A

N-VA

Jongeren zijn de grootste slachtoffers van de economische crisis, dat blijkt uit de cijfers van Eurostat, de statistische dienst van de Europese Unie. De werkloosheid bij jongeren in ons land steeg het voorbije jaar dramatisch van 19,7% naar 24,6%. In de eurozone zit een kwart van

TESSLOO MOEDIGT JONGE ONDERNEMERS AAN

Zes op tien ondernemers vindt dat de 'jeugd van tegenwoordig' onrealistische eisen heeft of te weinig gemotiveerd is. Dat blijkt uit een rondvraag in 2012 van Jong Unizo, de werking voor jonge ondernemers bij Unizo-Limburg. In Tessloo, het jeugdhuis in Tessenderlo, denken ze daar anders over. “De huidige generatie heeft veel in zijn mars”, zo klink het. Tekst: Yves Domanski

Risico’s nemen Tessloo zet vanaf 2014 in op ondernemerschap. Het jeugdhuis diende een project in via de subsidie voor bovenlokale projecten. Met deze nieuwe subsidieregeling voor jeugdhuizen wil de Vlaamse overheid inspelen op veranderingen die zich in de jeugdhuissector voordoen en impulsen geven voor creativiteit en vernieuwing. Tessloo zag in de nieuwe regeling een kans om een leuk en maatschappelijk relevant project op te starten voor de jongeren in Tessenderlo. Een project met een focus op ondernemen.

Ideeën voor de toekomst De medewerkers van Tessloo zijn ervan over tuigd dat de huidige generatie jongeren veel in zijn mars heeft. Jongerenen zijn ambitieus en hebben absoluut ideeën voor een betere toekomst. Maar waar kunnen ze aankloppen met die ideeën? Wie helpt hen op weg om ze te verwezenlijken? Wie durft er risico’s te nemen? Het huidige economische klimaat is niet mild voor ondernemende jongeren.

alle -25-jarigen zonder job. Dat zijn 3,7 miljoen jongeren in totaal. Nochtans willen jongeren graag werken en ondernemen. Jeugdhuizen kunnen jongeren hierin op verschillende manieren ondersteunen. Illustraties: Jong Goud

Drempels verlagen Tessloo wil de drempel voor ondernemende jongeren verlagen en de spanning tussen ‘idee’ en ‘uitwerking’ wegwerken. Hoe? Door maandelijks een ondernemerscafé te organiseren: een veilige en gezellige omgeving waar jonge mensen met een goed idee inspiratie vinden en kunnen uitwisselen. De bedoeling is dat de jongeren er leren van elkaar en van ervaren ondernemers. Het uiteindelijke doel is uiteraard dat jongeren hun idee ook werkelijk realiseren met de nodige ondersteuning.

Support Naast inhoudelijke support, krijgen de jongeren met een straf idee een klein startkapitaal om hun eerste ondernemersstappen te zet ten. Twee keer per jaar organiseert het jeugdhuis ook een ondernemersmarkt. De kans voor de jonge ondernemers om hun ideeën en afgewerkte producten voor te stellen aan een groter publiek. Hiervoor werkt Tessloo samen met jeugdhuis Tydeeh uit Mol en jeugdhuis De Bogaard uit Geel. Daarnaast voorziet het jeugdhuis doorheen het jaar workshops, waarbij vooral jonge ondernemers het woord krijgen.

Broedplaats Volgens de jongeren van Tessloo is een jeugdhuis de ideale omgeving om een project rond ondernemerschap te organiseren. Het is een plaats waar heel veel jongeren in een veilige om geving samenkomen en initiatief nemen. Het jeugdhuis is een broedplaats voor ideeën. Een plek waar je samen met vrienden durft dromen. En het is en blijft voor hen ‘den Tessloo’, hun Tessloo. Dat maakt de drempel voor zo’n project heel laag.

“JONGERENEN ZIJN AMBITIEUS EN HEBBEN ABSOLUUT IDEEËN VOOR EEN BETERE TOEKOMST. MAAR WAAR KUNNEN ZE AANKLOPPEN MET DIE IDEEËN?” TESSLOO

“JEUGDHUIZEN KUNNEN JONGEREN OOK TRAINEN OP VLAK VAN SOLLICITEREN OF HET BENOEMEN VAN VERWORVEN COMPETENTIES.” TALENTBOOST

FORMAAT

Band met jongeren

ONDERSTEUNT JONGEREN IN HUN ZOEKTOCHT NAAR WERK Je weg vinden op de arbeidsmarkt is niet altijd evident. Zeker niet voor jongeren uit kansengroepen. Formaat startte in zijn twee jeugdcentra, in Hoboken en Linkeroever, een project om net die jongeren te ondersteunen in hun zoektocht naar werk. Tekst: Gerd Vanmeenen

De combinatie van de persoonlijke aanpak van het jeugdwerk en het wat meer dwingende karakter van een activeringstraject van de VDAB zorgt voor een win–winsituatie. De jeugdwerkers hebben een persoonlijke band met de jongeren en weten hoe je jongeren kan motiveren. Die expertise kan heel goed van pas komen in begeleidings- en activeringsprojecten. Dit is iets waar veel partners naar op zoek zijn. Ondertussen loopt het project bijna een jaar. Het blijft zoeken. Toch is het wel al duidelijk dat het jeugd(huis)werk echt wel een rol kan spelen in het ondersteunen van jongeren in hun zoektocht op de arbeidsmarkt.

Jeugdwerkloosheid

Vrijetijdsaanbod

In 2012 deed Formaat een uitgebreide omgevingsanalyse in zowel Linkeroever als Hoboken. Jeugdwerkloosheid en ongekwalificeer de uitstroom uit het onderwijs bleken belangrijke uitdagingen in beide wijken. Daarom ging Formaat op zoek naar partners en specifieke projecten om vanuit zijn jeugdcentra jongeren te ondersteunen op vlak van tewerkstelling. Formaat vond voor het project extra middelen via specifieke fondsen zoals het ESF (Europees Sociaal Fonds).

De context van het jeugdhuis biedt jongeren ook heel wat kansen. Jongeren die deelnemen aan dergelijke tewerkstellingsprojecten leren het jeugdhuis kennen. Zo ontdekken ze dat het jeugdhuis hen ook in hun vrijetijd veel te bieden heeft. Ze kunnen er deelnemen aan activiteiten, mensen leren kennen en vinden er op termijn een tweede thuis.

Activering

Deze Antwerpse projecten focussen op het activeringsverhaal. Jeugdhuizen kunnen jongeren ook trainen op vlak van solliciteren of het benoemen van verworven competenties. Het hoeft niet altijd om grote en ingrijpende projecten te gaan, zolang ze maar afgestemd zijn op de noden van de buurt en de doelgroep.

Het jeugdcentrum in Hoboken en dat in Linkeroever focussen met specifieke projecten op het activeren van werkloze jongeren. Talent boost in Hoboken helpt jongeren via individuele begeleiding en ‘ervaringsweken’. Dat project wordt gerealiseerd samen met VDAB, JES en andere Antwerpse partners. In Linkeroever identificeert Formaat, vanuit het jeugdcentrum, werkloze jongeren en leidt ze toe naar activeringtrajecten op maat.

Laagdrempelige eerste werkervaring In het jeugdcentrum in Linkeroever krijgen jongeren bovendien de kans om een eerste werkervaring op te doen. Formaat werkt hiervoor samen met WELA (Werken en Leren Antwerpen). Zo krijgen jongeren uit het deeltijds onderwijs de kans om, onder begeleiding van WELA, in het jeugdhuis klusjes op te knappen en kleine reno vatiewerken uit te voeren. Recent startte het jeugdcentrum met het aanbieden van warme maaltijden aan jongeren uit middelbare scholen in de buurt. Deze maaltijden worden voorzien door jongeren uit het deeltijds onderwijs, ook in samenwerking met WELA.

Activeren en trainen

WERK

SEHER BOUWT EEN

Eigen jeugdhuis bouwen

JEUGDHUIS

Jeugdhuizen kunnen op een informele manier bijdragen aan de professionele toekomst van jongeren. Bijvoorbeeld door zelf een jeugdhuis te bouwen. Seher (Houthalen-Helchteren) bouwt aan een eigen stek én aan de talenten en skills van jongeren. Tekst: Zakayo Wandoloh

Vooral de manier waarop Seher zijn bouwproject aanpakt is opmerkelijk. Het hele bouwproject wordt gecoördineerd door de vaste kern van dertig vrijwilligers, bijgestaan door professionals uit de buurt. Daarnaast vond het bestuur het belangrijk dat ook de jongeren zelf hun steentje konden bijdragen. Door zelf mee te bouwen aan het jeugdhuis krijgen de jongeren het gevoel dat Seher ook echt van hen is. In totaal staken ongeveer honderd jongeren en tieners mee de handen uit de mouwen, onder begeleiding van lokale professionals en meer ervaren vrijwilligers. Daarnaast krijgen de meer ervaren jongeren de kans om zelf andere jongeren te begeleiden.

Samen

Leren voor later

Seher is een ontmoetingsplek voor meer dan 400 jongeren uit Houthalen-Helchteren, vaak jongeren met Turkse roots. De vrijwilligers willen jongeren uit de buurt een zinvolle vrijetijdsbesteding bieden en hen helpen bij hun ontwikkeling in de brede zin van het woord. En ja, ook samen een gebouw neerzetten hoort daarbij. Seher kocht zijn eigen gebouw met de steun van lokale zelfstandigen en leden en sympathisanten. Overheidsmiddelen kregen ze niet voor hun werken. Momenteel geven zowel vrijwilligers en jongeren het beste van zichzelf om het gebouw te renoveren.

De deelnemende jongeren steken tijdens het proces enorm veel op. Ze leren tijdens de verbouwingswerken vaardigheden die ze later nodig zullen hebben als ze zelf een huis zullen kopen. En ze ontdekken hun talenten en kunnen aan den lijve ondervinden wat het zou betekenen om later effectief in de bouw te werken. Daarnaast leren ze er ook professionals kennen en vergroten zo hun netwerk. Een aantal jongeren hebben ondertussen ook effectief de stap gezet naar een job in de bouwsector.

WERK

“JONGEREN ONTDEKKEN TIJDENS DE VERBOUWINGSWERKEN HUN TALENTEN EN KUNNEN AAN DEN LIJVE ONDERVINDEN WAT HET ZOU BETEKENEN OM LATER EFFECTIEF IN DE BOUW TE WERKEN.” SEHER

rage wij v

ndern Stimuleer o

emende jon

geren

kanekomst om ook in de to n ze hun ui dh en ug je de jongeren • Stimuleer ondernemen n ectoj aa pr en de ed kader om sen te bi dt vraagt in dit ug aa je rm in Fo n n. te te projec okale projec nl ve bo or subsidies vo . uit te bouwen jeugd(huis) huizen verder erk van om w id le be t he it nu erplekken va le • Maak er potentiële s al n re le ofi pr werk meer te en. en er ng jo ppen en sam or vo r partnerscha kee lit er ci w fa te en derwijs en • Stimuleer ugdwerk, on je en ss tu werking nisaties. stellingsorga

ISABELLA LIGT WAKKER VAN

WERKEN “JONGEREN DIE VROEGTIJDIG STOPPEN MET SCHOOL, LOPEN COMPLEET VERLOREN OP DE ARBEIDSMARKT” ISABELLA (19)

rage wij v

erkstelling eren en tew prioriteit in het g n jo p o in Zet telling een van tewerks

• Maak ing na 2014. jeugdbeleid ieve begeleid ke en proact er ng st ga n er ee ov op de • Zet in tijdens eren voor en . ng kt jo ar le sm al id n be va de ar banken naar erkgevan de school mies voor w re sp ng gi di oe n. nm ve aa ge n kans • Voorzie e jongeren ee nd te n die ar tte st ze e di te vers om acties op n ze ui ar dh ug je zoektocht na • Stimuleer unen in hun te rs nd ro de on es di jongeren projectsubsi e gerichte werk. Voorzi ’. ‘tewerkstelling

Meer dan een jaar was Isabella (19) werkloos. Niet door een gebrek aan motivatie, maar door een tekort aan educatie en door onvoldoende begeleiding in haar zoektocht naar een job. Met dank aan ‘Talentboost’, een tewerkstellingsproject van Formaat, kreeg ze haar leven weer op de rails. Tekst: Sofie Mercier • Foto: Katrien Van den Broeck

“Na een moeilijke periode in mijn leven, vond ik het tijd om weer op eigen benen te staan. Ik ging op zoek naar werk. Ik was gemotiveerd en deed mijn best om de juiste houding aan te nemen. Ik zei op alles ‘ja’. Maar ik pakte het niet op de juiste manier aan. Zo had ik bijvoorbeeld geen e-mailadres en mijn cv stelde niet veel voor. Ik ben maar tot mijn zeventiende naar school geweest. Niemand had mij verteld hoe het moest. Voor jongeren zonder diploma, middenin tijden van crisis, is het extra moeilijk. Ik klopte aan bij VDAB, maar na een jaar had ik nog steeds geen concrete vooruitzichten. Ik had nood aan een nieuw doel. En toen stuurde VDAB mij naar Formaat. Hier heb ik geleerd wat mijn zwakke punten waren, hoe ik gericht moest zoeken naar vacatures en hoe ik mijn cv kon optimaliseren. Jonge mensen zijn vaak onvoldoende voorbereid. Je moet in de eerste plaats gemotiveerd zijn. Je moet snappen dat werk ook iets leuks kan zijn; dat je werkt voor een werkgever, maar vooral voor jezelf. In België mogen we echt niet klagen. Ik geloof dat er werk is voor wie wil werken. Al moet iedereen zich aanpassen aan het aanbod. Je kan niet meteen aan de top staan. Een groot deel van mijn vrienden is werkloos. Sommigen wonen nog bij hun ouders en hebben alles wat ze nodig hebben. Ze gaan uit en slapen tot de middag. Waarom zouden ze werken? De lonen liggen amper hoger dan wat ze krijgen om thuis te zitten. Heel veel mensen profiteren van het systeem. VDAB moet in tensiever begeleiden en sneller ingrijpen. Bovendien moeten jongeren de juiste technieken aanleren om te solliciteren. Iedereen die een uitkering krijgt, zou verplicht een traject moeten volgen. Of ze zouden de werkvloer moeten ontdekken aan de hand van stages of vrijwilligerswerk. Ook het onderwijs moet inspelen op het gebrek aan kennis over solliciteren. Mensen die vroegtijdig stoppen met school, lopen compleet verloren op de arbeidsmarkt.”

HOTSPOT

Eigen zweet

Alveringem, een gemeente in de Westhoek met een kleine 5.000 inwoners. Drie jaar geleden opende er een jeugdsite. Deze plek biedt onderdak en speelruimte aan de Chiro, KLJ, kinderopvang, tekenacademie, muziekschool, speelpleinwerking en jeugdhuis De Voenke. De site bevindt zich aan de belangrijkste invalsweg van het dorp en functioneert als ‘groene en jonge poort’. Wij kijken binnen én buiten. Tekst & foto’s: Jolien Clauw

Wie de jeugdsite binnenwandelt, waant zich in een groen jongerenpa radijs. Tussen wilgen en water, naast de muziekschool, ligt jeugdhuis De Voenke. De twee klaslokalen die het jeugdhuis ter beschikking kreeg, bouwden de vrijwilligers om tot een instuif met berging die ook dienst doet als backstage. Behalve de vloer, het plafond en het sanitair, verbouwden ze alles zelf. Samen met hun buurman, die schrijnwerker is, bouwden ze een toog en partytafels. Er zit veel eigen zweet in de inrichting en infrastructuur. Jongeren voelen zich er vrij om te experimenteren, net omdat ze zelf verantwoordelijk zijn voor de ruimte waarin ze zich bewegen.

Nieuw bestuur, nieuwe inrichting Iedere bestuursploeg maakt zich de ruimte eigen. Onlangs startte een kersverse ploeg. Zij maken volop kennis met de ruimte die ze ter beschikking hebben en zoeken naar mogelijkheden om die ten volle te benutten. Ze hoeven zich niet te verantwoorden bij de gemeente als ze aanpassin gen doen aan hun lokalen, zo kunnen ze het jeugdhuis inrichten naarge lang hun noden. Ze maakten ze een projectiescherm om FIFA-tornooien op groot scherm te spelen. Ze hingen ook een kabelgoot aan het plafond om een discobal, beamer en spots aan te hangen.

het voetbalterrein en anderzijds aan de weiden en velden buiten de bebouwde kom. Eventuele geluidsoverlast van het jeugdhuis en spelende kinderen wordt zo beperkt. En toch blijft de jeugdsite zichtbaar en ingebed in het dorp.

Samen plannen

12+ De lokalen van het jeugdhuis worden tijdens de zomermaanden overdag bezet door de 12+ werking van de speelpleinwerking. De infrastructuur van het jeugdhuis wordt zo ten volle benut. Bovendien zorgt dit voor een instroom van nieuwe jongeren in het jeugdhuis. De jonge tieners zien het jeugdhuis als een plek waar ze de vrijheid hebben om zelf hun dingen te organiseren. De 12+ werking is ook gebaseerd op eigen inbreng van de jongeren. Veel van deze jongeren stromen door naar een engagement in het jeugdhuis als ze 16 worden. Een voorbeeld van hoe jeugdhuis en gemeente samen een sterk aanbod voor tieners kunnen vormgeven.

baar. De Voenke gebruikte het domein al voor verschillende feestjes waarbij ze dj’s buiten laten draaien en in de zomer stond er zelfs een zwembad voor beachparty’s. Toch zorgt dat niet voor overlast. Doordat het jeugdhuis met zijn ingang naar het domein is gericht, hebben de omwonenden weinig last van de muziek of de rokers die buiten staan.

Jonge poort De ligging van de site in zijn geheel is van essentieel belang. De voorkant van het domein ligt aan de belangrijkst invalsweg van het dorp, net voor je het dorp binnen komt. Zo vormt het domein een jonge poort naar het dorp. De achterkant van het domein grenst enerzijds aan

Zichtbaar in stilte Het jeugdhuis ligt aan de straatkant van het domein, zo blijft het goed toegankelijk en zichtontwerp 28 05 08

speel se J e u g d s it e te Alveringem

Fris in het Landschap - Mozaiek

zit- ligrand/ podium vuurplaats talud in herbruik dallen zone skate toestellen

0.05

-96

.55

EL 0.37

0.17

buitenvergaderzone boomstammen

0.10

Ontmoetingsruimte in het dorp De jeugdsite situeert zich op het oude domein van het Gemeenschapsonderwijs. De gemeente kon die site kopen met steun vanuit het Eu ropese Leader project en de provincie WestVlaanderen. De aankoop past perfect in de visie die de provincie West-Vlaanderen heeft op de plattelandsontwikkeling in de Westhoek. De toegenomen mobiliteit zorgt ervoor dat volwassenen buiten de grenzen van hun dorp gaan denken. Hun sociaal en professioneel leven speelt zich vaak af in de stad, waardoor het dorp enkel nog een woonfunctie heeft. Een fysiek aantrekkelijk dorp is dan ook heel belangrijk. Jongeren (en senioren) zijn minder mobiel. Zij zijn veel meer op het dorp aangewezen voor hun soci ale activiteiten. Ontmoetingsruimte creëren in het dorp is voor deze doelgroep belangrijk.

- 50

ir ch

De volledige jeugdsite werd ontworpen door landschapsarchitectenbureau ‘Fris in het Landschap’. Zij ontwierpen een duurzaam, creatief en avontuurlijk speelterrein met aandacht voor mens, landschap en milieu. Het plan werd met inspraak van de kinderen en jongeren uit het dorp uitgetekend. De lagere scholen hielpen zelfs bij de aanplanting van bomen en wilgentunnels.

0.08

.9 2-

verharding in herbruik dallen

0.09

0.07

EL 0.39

0.08

EL 0.36

ale lyv DO 0.07

po RP

0.06

0.10 EL 0.41

ac DO

0.10

0.08

kl j

0.08

en tek

0.07

0.11

0.10

g gi n DO

04 9508

0.09

EL 0.37 0.10

0.07 0.07 07 07 0.0.

0.10

0.11

0.12 0.06

fiets

0.08

- 37

0.10

0.11

-51.

multiveld: verhard geborsteld beton

0.08

toegang leveringen, brandweer,... grindgazon

-0

-3

.22-0.2

03 95

-0

speelheuvels / speelwadi extra boomstammen, kiezel, zand...

.21

EL 0.41

l ui

0.10

fel

toegang o.a. speelkoffers

zone voor wilgentunnels aanplanten met jeugd

0.09 DO

EL 0.42

- 29.5 5-

0.100.

EL 0.10RP 39 DO 0. EL RP DO 0.38

p: op m 2 61 87

kle

open ruimte aansluitend bij luifel

-0

.30

wadi: zachte uitholling in gazon: waterinfiltratie

EL 0.09RP 40 0.09 DO 0.

skate -lijn geborsteld beton

0.10

- 62

0.05

el 0.41

EL 0.40

verblijfszone dolomiet

hu is

mu k zie

- 29.7

0.09

EL 0.42

0.19 0.10

ie tit pe re lkon ba

kleuter zandbak afgesloten waterspeellijn

.07

0.13

-0

jeu

0.13

vlechtwerk

02 95

0.10

0.09

01 95

-6.38-

-7.24-

-1

6 5099-8.2

fruitige ontvangst

-5. -0

.18

-9.4

-0 -0

.18

-5

.36

-0

.04

-1

-5.1

3.9

toegang leveringen, schrijnwerkerij 5 m grasplaten dorps-muziekplein verhoogd geborsteld beton +12

0.05

rage wij v

ldoende itiatieven vo in n u h n e n Geef jongere ) te im lannen (RUP ru e k ie s fy uitvoeringsp in de ruimtelijke

de en jongeren • Voorzie in voor kinderen te im ru e nd voldoe ugdankelijke je stadskern. are en toeg tb ch leid zi be n d ee ee in is in een br • Investeer die ingebed ur tu uc tr as huisinfr die uimte. oplossingen rond jeugdr or creatieve vo n, n ke de ak he np ijk el ructuur aa • Creëer mog dwerkinfrast ke lij ug de je tij n n aa ee en het gebrek nde gebouw door leegstaa bijvoorbeeld ven. invulling te ge

H H

veilige oversteek: auto als gast (remmende maatregelen) overgang fietspad - fietssuggestiestrook

DAVID LIGT WAKKER VAN

INSPRAAK

“POLITICI HEBBEN WEINIG VERTROUWEN IN JONGEREN. DAT IS EEN GEMISTE KANS.” ” DAVID (22)

David (22) is voorzitter van ’t Kalf in Zedelgem. Hij vertegenwoordigt de jongeren in zijn gemeente in de jeugdraad en zet zich in voor Jomba, vakanties voor kinderen en jongeren met bijzondere aandacht. Gebeten door engagement en inspraak dus. Al maakt het hem soms moedeloos dat inspraak niet noodzakelijk wil zeggen dat er geluisterd wordt. Tekst: Tim Neefs

“Jongeren moeten meer inspraak hebben. Volwassenen nemen de beslissingen in het jeugdbeleid, vaak zonder die af te toetsen bij de doelgroep. Terwijl net de jongeren zelf het best weten wat er leeft bij hun peers en waar er nood aan is als het gaat over jeugd. Waar er inspraak is, moet er ook geluisterd worden uiter aard. Neem nu de jeugdraad. We formuleren er adviezen, maar is er iemand die er iets mee doet? Ik heb soms het gevoel dat dit een overbodig orgaan is, iets dat enkel bestaat, omdat het verplicht is. Ook bij het opstellen van het gemeentelijk beleidsplan zouden ze jongeren meer kunnen en moeten betrekken. Het is nu vooral een document om uitgaven en kosten te verantwoorden met zeer breed geformuleerde doelstellingen. Inspraak geven aan jongeren en samen nadenken over concrete doelen en inhoud, dat zou zo’n beleidsplan veel waardevoller en gedragen maken. Wat ik graag zou zien veranderen na de verkiezingen in 2014? De rol en functie van het jongerenparlement. Momenteel is dat een toneeltje. De discussies zijn interessant, maar wat is dat waard als er niemand luistert? Ik heb het gevoel dat politici weinig vertrouwen hebben in wat jongeren kunnen en denken. Ze nemen ons niet serieus. Dat is een gemiste kans. Er is nood aan een mentaliteitsswitch: beleidsmakers moeten jongeren meer zien als ‘experten in jong zijn’. Dan pas kunnen we evolueren naar een jeugdbeleid voor en door jongeren.”

rage wij v Luister naar

jongeren

gin bij n bij het be actief en va en er louter ng et jo ni k n • Betre vraag he n het beleid, va en ak m t he t t ervoor ijver om advies. jeugdbeleid da n ee le n ka va lo k er de • Maak w doorklinkt in van jongeren hiervoor dat de stem aat vraagt rm nning. Fo la np reet. re ec rja ed ee nt m het gemee n va ng ni ie dt toegepast. een herz R correct wor E K JO de bede t • Zorg da erke stem in nveld een st de id m t he f • Gee eiding. leidsvoorber

DIY Handen uit de mouwen. Iedere maand geeft Formaat je een pittig project om zelf te maken. Deze maand: een tip voor de beleidsmakers.

POLITICUS, SCHAF EENS EEN WET AF Het project Wetten en regels zijn belangrijk. Ze zorgen ervoor dat er structuur en orde bestaat in de samenleving: een kader voor respect. Maar ze brengen ook lasten met zich mee. Een teveel aan wetten zorgt ervoor dat je door de bomen het bos niet meer ziet, of omgekeerd. En dat fnuikt spontaniteit en enthousiasme. Daarom zetten we de haagschaar in deze wildgroei!

Budget Low.

Mankracht Een politicus, aangevuld met een wetgevende meerderheid

Bouwtijd Vijf minuten politieke moed.

Tools • Het wetboek • Ervaringsdeskundigen uit het jeugd(huis)werk • Balpen of potlood • Dikke stift

Werkplan

1 Ga in dialoog met de plaatselijke ervaringsdeskundigen uit het jeugdhuiswerk. Zij zullen je probleemloos kunnen duiden waar zij van wakker liggen. Je kan ook proactief tewerk gaan en zelf het wetboek ter hand nemen. Of neem er de juridische checklist van de federaties en koepels bij. Instant overdosis aan regelgeving gegarandeerd. 2 Duid met balpen of potlood de paragrafen aan die geschrapt moeten worden. 3 Zoek je wetgevende meerderheid op en stem die wet weg. 4 Schrap de paragraaf met de dikke stift.

Afwerken

Tip

• Maak je resultaten kenbaar en bouw een feestje met de betrokken partijen. • Kijk en geniet van hoe het vrijwillige verenigingsleven u dankbaar is voor de verworven vrijheden en vrijstelling van de juridische en administratieve rompslomp.

Deze actie kan ondernomen worden op elk beleidsniveau. Op die manier kunnen bijvoorbeeld ook de grote lokale verschillen worden weggewerkt en wordt het overzichtelijker voor iedereen.

Alternatieve werkwijze In plaats van door middel van een bevraging op zoek te gaan naar wetten die overtollig zijn, kan je ook screenen op wetten die niet worden nageleefd zonder dat dit problemen oplevert. Deze wetten zijn dus duidelijk irrelevant en dus gemakkelijk te schrappen.

rage wij v

dministratie envoudig a re e v n e rk uizen Bepe voor jeugdh aarin de regels g in v e tg e w en f beleid w

een positie • Zorg voor zijn. ttig en gekend idelijk nu , ijk duidel kader dat du nd n wetgeve ee TW. B st ei n t va aa jn • Form ijgesteld zi vr n ze ui dh stelt dat jeug

STIMULEER EN WAARDEER VRIJWILLIGERSWERK

GEEF JONGEREN RUIMTE OM JONG TE ZIJN

• Stimuleer lokale overheden om te investeren in vrijwillige initiatieven zoals jeugdhuizen. Formaat vraagt in dit kader een ver hoging van het budget van het decreet lokaal jeugdbeleid. • Erken jongeren voor hun vrijwillig engagement. Veranker de vaardigheden en competenties die ze in het jeugdhuis leren in de Vlaamse kwalificatiestructuur.

BEPERK EN VEREENVOUDIG ADMINISTRATIE EN WETGEVING VOOR JEUGDHUIZEN

• Vereenvoudig de administratieve procedures voor vzw’s, bijvoorbeeld door publicatie in het Staatsblad mogelijk te maken via een online tool. • Zorg voor een positief beleid waarin de regels duidelijk, nuttig en gekend zijn. • Formaat eist een wetgevend kader dat duidelijk stelt dat jeugdhuizen vrijgesteld zijn van BTW.

STIMULEER ONDERNEMENDE JONGEREN

• Stimuleer jeugdhuizen ook in de toekomst om kansen te bieden aan ondernemende jongeren en hun projecten. Formaat vraagt in dit kader om de projectsubsidies voor bovenlokale projecten in jeugdhuizen verder uit te bouwen. • Maak er vanuit het beleid werk van om jeugd(huis)werk meer te profileren als potentiële leerplekken voor jongeren. • Stimuleer en faciliteer partnerschappen en samenwerking tussen jeugdwerk, onderwijs en tewerkstellingsorganisaties.

GEEF JONGEREN EN HUN INITIATIEVEN VOLDOENDE FYSIEKE RUIMTE

• Voorzie in de ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUP) voldoende ruimte voor kinderen en jongeren in de stadskern. • Investeer in een zichtbare en toegankelijke jeugdhuisinfra structuur die ingebed is in een breed beleid rond jeugdruimte. • Creëer mogelijkheden voor creatieve oplossingen die het ge brek aan jeugdwerkinfrastructuur aanpakken, bijvoorbeeld door leegstaande gebouwen een tijdelijke invulling te geven.

Met de steun van de Vlaamse Gemeenschap

• Neem het op voor jongeren en hun verenigingen als die geconfronteerd worden met onverdraagzaamheid. • Herbekijk de GAS. Deze regelgeving laat te veel interpretatie toe voor het begrip ‘overlast’, ze zet de scheiding der machten op de helling en leidt tot pestboetes voor jongeren en het georganiseerd jeugdwerk.

ZORG VOOR KWALITATIEF EN BETAALBAAR WONEN VOOR IEDEREEN

• Maak van ‘betaalbaar en kwaliteitsvol wonen op een plaats naar keuze’ een prioriteit voor het beleid in 2014. • Voorzie procedures die alternatieve woonvormen (op maat van jongeren) zoals samenhuizen of kangoeroewonen administra tief eenvoudiger maken. • Zet meer acties op die jonge starters helpen bij het vinden van een eerste, betaalbare en kwaliteitsvolle woning.

ZET IN OP JONGEREN EN TEWERKSTELLING

• Maak van tewerkstelling een prioriteit in het jeugdbeleid na 2014. • Zet in op een sterke en proactieve begeleiding van alle jongeren voor en tijdens de overgang van de schoolbanken naar de arbeidsmarkt. • Voorzie aanmoedigingspremies voor werkgevers die startende jongeren een kans geven. • Stimuleer jeugdhuizen om acties op te zetten die jongeren ondersteunen in hun zoektocht naar werk. Voorzie gerichte pro jectsubsidies rond ‘tewerkstelling’.

LUISTER NAAR JONGEREN

• Betrek jongeren actief en van bij het begin bij het maken van het beleid, vraag hen niet louter om advies. • Maak werk van een jeugdbeleid dat ervoor ijvert dat de stem van jongeren doorklinkt in de lokale meerjarenplanning. Formaat vraagt hiervoor een herziening van het gemeentedecreet. • Zorg dat de JOKER correct wordt toegepast. • Geef het middenveld een sterke stem in de beleidsvoorbereiding.

Gedrukt op FSC gelabeld, 100% gerecycleerd en chloorvrij gebleekt papier

V.U.: Tom Willox - p/a De Wittestraat 2, 2600 Berchem