Formaat Magazine februari 2015 by Formaat vzw

PB- PP

V.U.: Formaat vzw,

t.a.v. Tom Willox

– De Wittestraat

2, 2600 Berchem

BELGIE(N) - BELGIQUE

BR UA RI 20 15 AU GU ST US NU MM ER 6 • FE LV E IN JU NI EN JA AR GA NG 4 • DE LIJ KS , BE HA AN MA T IJN – P 60 27 45 X VE RS CH GE 26 00 Be rch em UG BR OO R 80 00 Wi tte str aa t 2, AF GIF TE KA NT de ren vzw – De orm aa t.b e hu isw erk Vla an ma at. be – ww w.f for o@ inf – Fo rm aa t Jeu gd 85 22 6 40 ) (03 F – 83 T (03 ) 22 6 40

RELATIELESSEN

? V A , E E J OH

Snelcursus voor langdurige relaties met je vrijwilligers • P20

mene Boost je alge

#LICHTUIT MEER FEEST

, MINDER ST

ROOM • P14

vergadering

• P18

DE DHUIS IS M G U E J T “HE E PLEK O PERFECTTEN ROND TRAJEC EXPRESSIE KE ARTISTIERNEMERSCHAP EN ONDE E ZETTEN” OP T

dossier

en, 43 jeugdhuiz n te c je 56 pro

Tekst: Valerie Vonck & Pieter Van der Schoot Foto: Valerie Vonck

BLIKOPENER

“EEN JEUGDHUIS IS ZOVEEL MEER DAN ENKEL EEN CAFÉ”

Jeugdhuizen die zich inzetten voor een betere wereld. Het is geweldig schoon. De Prik (Hooglede) organiseert al enkele jaren ‘Rechte Deur Ooglé’, een loopwedstrijd waarmee ze het goede doel steunen.

Steunfonds Een succesvolle activiteit organiseren die het leuke aan het sportieve koppelt is niet altijd evident. JOC De Prik doet het al enkele jaren met ‘Rechte Deur Ooglé’, een loopwedstrijd waarbij de inkomsten worden geschonken aan Steunfonds Louis Tanghe. “Het geld dat we inzamelen komt van sponsoring, inschrijvingen en drankverkoop. Het ingezamelde bedrag gaat integraal naar het Steunfonds Louis Tanghe, dat gezinnen uit Hooglede met ernstig zieke kinderen financieel ondersteunt”, vertellen voorzitter Fash en penningmeester Bartel. Het idee voor ‘Rechte Deur Ooglé’ kwam van oud-voorzitter Steven. “Hij was zelf heel sportief en kwam op het idee om een sportactiviteit voor het goede doel te organiseren. Er is zowel een run voor kinderen als voor volwassenen. Zo houden we het laagdrempelig.” Voor de niet West-Vlamingen onder ons: 'rechte deur Ooglé' is het West-Vlaams dialect voor 'recht door Hooglede'.

Hooglede loopt mee Die aanpak loont. Ondertussen zijn we vijf jaar later en is ‘Rechte Deur Ooglé’ uitgegroeid tot een succesvol jaarlijks event. De wedstrijd brengt een breed publiek naar De Prik. “Op deze dag komen er bezoekers naar het jeugdhuis die we anders nooit zouden zien, van jong tot oud. De reacties zijn allemaal positief.” Een goed imago is erg belangrijk voor het jeugdhuis. “Jeugdhuizen worden vaak als cafés beschouwd, maar een jeugdhuis is meer dan een café”, vinden Fash en Bartel. “We willen activiteiten organiseren die de mensen bijblijven.”

jij! or en nu n ander of vo s iets voor ee

t of ugdhui , nobel projec Doet jouw je je goed doel jij jker il ki W de d? in el de wer menleving uis t voor de sa dh ze ug in je e en uw m jo alge rtel waarom ve en s on l zetten? Mai verdient. deze pagina aat.be redactie@form

INHOUD

Lobke (27)

ging een kijkje nemen bij Fabriek a Brak, het artistiek upcycle-project van Lodejo en ‘t Kasseiken.

Stagiaire Vera (23) hielp het redactieteam uit de brand met haar fantastische InDesign skills.

20 ij! en nu j

beeld? Scherpe pen of gek op ine. gaz Ma at ma Werk mee aan For . .be aat form ie@ act Mail naar red

MET MEDEWERKING VAN: Nick Beerens, Sandra Bogaers, Tim Bryon, Jolien Clauw, Roxanne Cox, Inge de Wolf, Matthias De Maesschalck, Kevin Moens, Lobke Van Damme, Pieter Van der Schoot, Finn Van Dinter, Valerie Vonck EINDREDACTIE: Pieter Van der Schoot & Inge de Wolf VORMGEVING: Pepijn Haghebaert & Vera Vryens FOTO’S: : Tim Bryon, Tine De Wilde, Matthias De Maesschalck, Margot Hermans, Lobke Van Damme, Valerie Vonck,, Formaat, jeugdhuizen DRUK: EPO – Lange Pastoorstraat 25, 2600 Berchem Gedrukt op FSC gelabeld, 100% gerecycleerd en chloorvrij gebleekt papier. Alles uit deze uitgave mag worden overgenomen, mits vermelding van Formaat Magazine. Formaat Magazine verschijnt 1 x per maand, behalve in juni & augustus. Het tijdschrift is gratis voor leden, extra abonnementen kunnen verkregen worden aan 20 euro per jaar. VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: Formaat vzw, t.a.v. Tom Willox – De Wittestraat 2, 2600 Berchem

DIT MAGAZINE 10 12 14 15 16 18 24

RELATIELESSEN SO HAPPY TOGETHER LICHT UIT JEUGDHUISOPLEIDING POP-UP POPT UP OH JEE, AV? ANNELIES

EN OOK â&#x20AC;Ś 02 06 20 21 22 25 26 27

BLIKOPENER WALL HET PROJECT DE MAAND VAN HOTSPOT DIY VRAAGHET@FORMAAT DE MASCOTTE

DOSSIER D2 D4 D6 D8 D10 D11 D12 D14 D15 D16

BOVENLOKALE PROJECTEN ARTISTIEKE EXPRESSIE EN ONDERNEMERSCHAP SAMEN STERK VAN INSPIRATIE NAAR EXPERIMENT EN EXPERTISE SHARING IS CARING JONATHAN VERS VOLK YOUNG & DRIVEN DEAN WORK IT

#LICHTUIT Als de temperaturen onder het vriespunt zakken, zet ik de verwarming een graadje hoger. De donkere dagen zorgen ervoor dat het licht vaker en langer brandt, en door de kou blijf ik vaker binnen voor de tv hangen. Dat doet natuurlijk de energierekening oplopen. Nee, de winter is niet bepaald een zuinige periode. Energie besparen? Graag! Minder energie verbruiken, moeilijk? Echt niet. En vaak ook logisch: gloeilampen vervangen door spaarlampen, de vaatwasser pas opzetten als hij vol is, elektrische apparaten niet in stand-by modus laten staan. En die warmte? Maak van de nood een deugd. De verwarming lager, een hoop vrienden over de vloer en je verwarmen aan elkaar. Kaarslicht en gitaarspelende vrienden, een fijne avond verzekerd. Heb je een goed idee om energie te besparen in je jeugdhuis? Laat het zien op 7 maart. Die dag worden alle jeugdhuizen uitgedaagd om het zuiniger aan te doen. Met elektriciteit weliswaar, want dat betekent niet dat het een zuinig feestje moet worden.

dossier

En in de tussentijd zet je de verwarming wat lager en kruip je gewoon lekker dicht tegen elkaar aan. Koud, anyone?

en, 43 jeugdhuiz n te c je 56 pro

D1-16

Inge

WALL

Samenstelling & tekst: Pieter Van der Schoot & Inge de Wolf

RAFIKI

DE BROEDKASSE

DE GNIRK

eld in be

WAAR Rafiki (Grimbergen), De Broedkasse (De Haan), De Gnirk (Merelbeke) WAT De blokperiode en het jeugdhuis? Geen makkelijke combinatie. Dat in het jeugdhuis ook goed geblokt kan worden bewijzen Rafiki, De Broedkasse en De Gnirk. Om het jeugdhuis toegankelijk te houden voor studerende jongeren organiseerden ze blokdagen. Zo hield jeugdhuis Rafiki een heuse â&#x20AC;&#x2DC;Rafiki-Blokâ&#x20AC;&#x2122;. Vier zondagen na elkaar konden studenten er terecht om in een grote zaal rustig te kunnen blokken. De Broedkasse toverde de kelder om tot een gezonde blokomgeving, compleet met de nodige vitamientjes om de studenten van extra energie te voorzien. Als dat geen goede punten oplevert?

jij! en nu iedereen wil t je graag met

eld da en Heb jij een be kwaliteit sam to aan goede fo je l ai M delen? l door. met je verhaa aat.be fo redactie@ rm

NIEUWE RAAD VAN BESTUUR voor Formaat

Formaat wordt gerund door een gedreven en ervaren raad van bestuur. Samen met de directie zet de raad van bestuur de strategie van Formaat uit voor de toekomst. De raad van bestuur houdt zich daarnaast bezig met financiën en personeelsbeleid. Elke twee jaar worden verkiezingen gehouden. De algemene vergadering van Formaat komt daarvoor samen op donderdag 19 maart 2015. Als bestuurder heb je een hart voor jeugdhuiswerk en heb je door je ervaring en achtergrond een aantal troeven om Formaat en de jeugdhuissector verder te laten groeien. Meer informatie over deze verkiezingen en de werking van de raad van bestuur kan je krijgen bij Tom Willox. tom.willox@formaat.be / 03 226 40 83

ELKE DAG EEN TEKENING Voel je jouw vingers al kriebelen als je een tekenpotlood ziet? Of popel je van ongeduld om je creatieve hersenkronkels op papier te zetten? Geen nood. Kunstwerkt organiseert dit voorjaar twee initiatieven waar gepassioneerde kunstbeoefenaars van zullen smullen. Vanaf 15 februari kan je jouw dagboektekening doorsturen voor het project ‘A paper / a day’. Van 1 maart tot 1 april kan je dit tekendagboek terugvinden op www.facebook.com/ kunstletters. Wie eerder houdt van collages kan dan weer meedoen aan de wedstrijd Collage Minimal met als thema ‘eenvoud’. Stuur jouw collage op vóór 1 april en wie weet maak je wel kans op een plaats in de collageruimte van de Verbeke Foundation. Meer informatie vind je op

www.kunstwerkt.be/wedstrijden

goe b ezig!

JONGEREN RENOVEREN JEUGDHUIS DADIZELE JOC ’t Congres uit Dadizele blaast dit jaar vijfendertig kaarsjes uit. Om dat te vieren hebben de leden het lokaal waar ze al vijfentwintig jaar samenkomen grondig gerenoveerd. Ze besloten om alles zelf te doen. Tien jongeren offerden een flink deel van hun vrije tijd op om de muren een vers verflaagje te geven, een nieuwe vloer te leggen en het sanitair te verbeteren. Op Super Saturday, 31 januari vieren ze hun frisse jeugdhuis met een nieuwe beheerraad, een nieuw logo en de Rebirthdayparty.

DRUNK’IN LOVE Juvenes (Zele), ’t Klokhuis (Hamme), ’t Kasseiken (Wachtebeke), Sjatoo (Kalken), Snuffel (Grembergen) en Exixion (Wetteren) geven op zaterdag 14 februari een eerbetoon aan de liefde. Samen organiseren ze een groot Valentijnsfeest in het gebouw van Juvenes. De avond begint met een speeddate of blind date en eindigt met een fuif. Drunk’in Love staat voor iedereen open, of je nu vrijgezel of bezet bent, hetero of holebi, romantische ziel of gewoon zin hebt om iets te drinken. www.facebook.com/JuvenesJc

ARTISTIEKE TELEFOONCEL Tegen het einde van 2015 zullen alle telefooncellen in België verdwenen zijn. Aangezien bijna iedereen een gsm heeft hebben ze immers nog weinig nut. Proximus schenkt dertig telefooncellen aan personen of instellingen die een telefooncel kunnen gebruiken voor een artistiek project. Weet jouw jeugdhuis wel raad met een telefooncel? Stel je kandidaat via onderstaande link. Inschrijven kan tot 31 maart.

OPBRENGST ‘NACHT VAN GWENNY & CO’ NAAR TONZENT

www.proximus.be/nl/id_cr_tel_booths/particulieren/ onze-producten/r-orphans/wedstrijd-telefooncellen.html

Voor jeugdhuis TonzenT uit Kampenhout begon 2015 met een leuke verrassing. Ze kregen van ex-schepen van jeugd Gwenny De Vroe maar liefst 2.112,16 euro overhandigd. Dit bedrag is afkomstig van de fuif ‘De Nacht van Gwenny & Co’ dat op meer dan zevenhonderd aanwezigen kon rekenen. Met de opbrengst van de fuif probeert De Vroe jaarlijks een jeugdvereniging te steunen. Aangezien TonzenT nood heeft aan een nieuwe verwarmingsinstallatie was haar keuze voor het jeugdhuis snel gemaakt.

WELKOM M’N ZIEL Als er een wedstrijd zou zijn voor origineelste jeugdhuisnaam dan staat M’n Ziel ongetwijfeld ergens bovenaan. De naam is gebaseerd op het Turkse dorp Menzil. De jongerenwerking ontstond enkele jaren geleden toen jongeren uit de Turkse gemeenschap van Diest een locatie zochten voor een nieuw jeugdhuis. Uiteindelijk kregen ze van de eigenaar van een appartementsgebouw een appartement dat ze zelf hebben gerenoveerd. Momenteel heeft de werking al zo’n vijfendertig leden, maar dat aantal zal ongetwijfeld nog toenemen. We wensen de jongeren van M’n Ziel alvast veel succes.

NIEUWE SABAM-APPLICATIE SABAM heeft onlangs een applicatie gelanceerd waarmee je de papieren rompslomp die komt kijken bij het beheren van je persoonlijke gegevens en licenties drastisch kan verminderen. De nieuwe gebruiksvriendelijke applicatie biedt meer mogelijkheden zoals het ontvangen van de facturen van je evenementen via e-mail. www.sabam.be/nl.

echt

gezeg

“WE MAKEN HEN STERKER DOOR HUN ZELFRESPECT TE LATEN ONTWIKKELEN” Door: M’hamed Elouali, jeugdwerker in Regionaal Open Jeugdcentrum Mechelen Verschenen in: Het Laatste Nieuws, 19 januari 2015

DON’T HYPE DE KEMPEN Zes jeugdhuizen uit de Kempen slaan op vrijdag 20 februari de handen in elkaar voor een muzikaal evenement om duimen en vingers bij af te likken. De Splinter (Oud-Turnhout), ’t Onkrooid (Arendonk), Wollewei (Turnhout), Zig Zag (Merksplas), Korridor (Beerse) en De Nok (Vosselaar) trommelen elk drie dj’s en drie bands op. Door loting wordt bepaald wie in welk jeugdhuis zal spelen. Zes jeugdhuizen, achttien bands en achttien dj’s: de perfecte ingrediënten voor een geslaagde avond. En dat helemaal gratis en voor niets. www.facebook.com/donthypedekempen

Op donderdag 30 april zet Poppunt in heel Vlaanderen en Brussel lokale muzikale helden in de kijker. Rappers, deathmetal-bands, strijkerskwartetten of dj’s … Alles is mogelijk zolang er maar een verband is met je lokale scene. Als kers op de muzikale taart maakt Studio Brussel een live uitzending op één locatie. Reden genoeg dus om je tot 13 maart in te schrijven. Kan je wel wat inspiratie gebruiken? Neem dan een kijkje op de website. www.lokalehelden.be/inspiratie

OH DENNENBOOM Kerst is inmiddels lang gepasseerd maar Formaat Gent kan nog geen afscheid nemen van de boom. Gezelligheid kent geen tijd, toch?

EEN SNELCURSUS LANGDURIGE RELATIES MET VRIJWILLIGERS Een goede relatie draait om meer dan enkel liefde. Goed met elkaar kunnen praten, samen dingen doen, elkaar appreciëren … Kortom, sleutelelementen voor een relatie met toekomst. Dat geldt ook voor de relatie met je jeugdhuisvrijwilligers. De weg naar een langdurige relatie verloopt via verschillende fases. Elke fase wordt gekenmerkt door een nieuwe uitdaging en aandachtspunten voor beide partners. Als het al even moeilijk loopt, denk dan even na in welke fase jouw relatie zich bevindt. Word je bewust van de aandachtspunten en werk eraan. Tekst: Jolien Clauw

Fase 1: kennismaking In deze fase is er nog geen sprake van een relatie. Beide personen kennen elkaar oppervlakkig en hebben zich een idee gevormd over de andere persoon. Er is een zekere mate van nieuwsgierigheid naar de ander. Probeer op die nieuwsgierigheid in te spelen. Durf de eerste stap te zetten. Stel vragen over de interesses van de ander, vertel over je eigen bezigheden. Zorg voor een positieve sfeer en appreciatie.

Fase 2: een beginnende, losse relatie

(1 – 6 maanden)

Liefde overheerst deze fase. Beide partners leren elkaar volop kennen. Alles wat ze van elkaar leren kennen wordt als uitermate positief ervaren. Geniet van deze fase en zorg voor een gezond evenwicht. Verwacht nog niet te veel van je partner. Neem de ander op in je eigen groep en geef hem/haar de ruimte om te groeien in de rol van partner. Toon duidelijk dat je de inspanningen van de ander apprecieert en dat je hem/haar vertrouwt.

Fase 3: een middellange, intensievere relatie

(7 – 12 maanden)

Na een fase die gekenmerkt wordt door een overheersende positiviteit, beginnen de partners elkaar beter te kennen. Beide personen zien in dat de ander ook mindere kantjes heeft en kunnen kritisch reageren op bepaalde karaktertrekken. Dit hoeft uiteraard niet voor problemen te zorgen. Sta open voor de bedenkingen van je partner en praat erover. Dit maakt de relatie alleen maar sterker. In deze fase krijgt elke partner zijn rol in de relatie. Samen zoeken jullie naar een verdeling van de taken, afgestemd op wie waar het liefst mee bezig is. Door elk je eigen verantwoordelijkheden op te nemen, ontstaat er een diepgaande vertrouwensrelatie.

Fase 4: een langdurige relatie

(vanaf 1 jaar)

Waar het in de vorige fases vooral draaide rond de relatie zelf en het zoeken naar een goed functionerend systeem, zal er in fase 4 meer aandacht naar de individuen en de buitenwereld gaan. In een goed functionerende relatie is er tijd voor de interesses van de individuele partners. De partners gaan op zoek naar iets extra buiten de relatie (een cursus volgen, met vrienden uitgaan …). Als partner geef je die ruimte aan de ander. Blijf wel praten over waar jullie mee bezig zijn, betrek de ander in je interesses.

Fase 5: een einde… Een relatie kan ook eindigen. De meeste mensen maken dit ooit mee. Door emoties kunnen verkeerde dingen gezegd worden. Probeer in zo’n periode je emoties te beheersen. Relativeer wat je denkt, want je denken is vooral gekleurd door je gevoelens. Het kan natuurlijk ook dat een relatie positief eindigt. Beide partners komen overeen dat een toekomst er niet in zit of ze ontdekken andere wegen waar de partner niet bij past. Zorg er steeds voor dat het einde positief is. Denk samen nog eens na over de mooie momenten van vroeger en bedank de ander voor wat hij/zij voor jou heeft betekend.

Fase 1 • KENNISMAKING Houding vrijwilliger • • • • •

Houding jeugdhuis

Potentiële vrijwilliger heeft oordeel/mening over jeugdhuis Potentiële vrijwilliger twijfelt om engagement op te nemen Er is enige interesse en nieuwsgierigheid Positieve ingesteldheid Vage grens tussen vrijwilliger en bezoeker, er ontwikkelt een beginnende vertrouwensband

• Jeugdhuis legt eerste contact met potentiële vrijwilliger • Jeugdhuis heeft goed gevoel bij deze persoon • TIP: praten, kennismaken, persoon info geven

Fase 2 • LOSSE VRIJWILLIGER Houding vrijwilliger

Houding jeugdhuis

• De vrijwilliger wordt ‘verliefd’ op het jeugdhuis • Alles aan het jeugdhuis wordt als positief ervaren • Het jeugdhuis wordt door de vrijwilliger ook naar buiten uitgedragen • De vrijwilliger ontdekt het breder kader van het jeugdhuis

• Ook het jeugdhuis draagt de vrijwilliger nauwer bij het hart • TIP: info geven, positieve bevestiging van de vrijwilliger, hem opnemen in de groep, ruimte geven om te groeien

Fase 3 • VASTE VRIJWILLIGER Houding vrijwilliger

Houding jeugdhuis

• De vrijwilliger vormt kritische bedenkingen over het jeugdhuis • De vrijwilliger ontdekt eigen rol, ontdekt interesses en specialiseert

• Er ontstaat een diepgaande vertrouwensrelatie • TIP: jeugdhuis moet openstaan voor nieuwe perspectieven, praten over kritische bedenkingen, duidelijk zijn in wat er verwacht wordt van de vrijwilliger

Fase 4 • KERN Houding vrijwilliger

Houding jeugdhuis

• De vrijwilliger zoekt naar iets extra, drukt eigen stempel • Vaardigheden en competenties worden ondertussen verder ontwikkeld en gebruikt. • Valkuil: te individueel gaan werken, binding met groep verliezen

• TIP: Genoeg vertrouwen bieden aan vrijwilliger, experimenteerruimte, op de hoogte willen blijven waar de vrijwilliger mee bezig, blijven werken aan de groep (het relationele aspect)

Fase 5 • AFSCHEID Houding vrijwilliger • De vrijwilliger kreegt het gevoel dat hij alles uit het jeugdhuis gehaald heeft • De vrijwilliger gaat op zoek naar nieuwe oorden • De vrijwilliger geeft kennis door aan opvolgers

Houding jeugdhuis • TIP: positief afscheid bezorgen

Samen met jeugdhuis Toekoer organiseerde ’t Verzet een workshop ‘light graffiti’

Samenwerken met een ander jeugdhuis? Dat is altijd een goed idee. Alleen is maar alleen en twee (of drie, of vier?) weten – en kunnen – meer dan één. Een samenwerking met een ander jeugdhuis kan je werking een serieuze boost geven. Nieuwe activiteiten organiseren, elkaars locatie gebruiken, nieuwe mensen leren kennen … Naast interessant is het vooral heel plezant. Durf ook eens binnen te stappen in een jeugdhuis met een bovenlokaal project in je buurt. Zij hebben een hoop expertise en middelen in huis. We gingen aan tafel met Leen en Frauke. Twee projectmedewerkers die een samenwerking in gang trapten met jeugdhuizen uit hun buurt. Tekst: Tim Bryon

Youngsters, Inc. is het bovenlokaal project ondernemerschap van jeugdhuis Zenith in Dendermonde. Onder de vleugels van Youngsters, Inc. lopen nu vier projecten in twee jeugdhuizen: een zeefdruk-atelier, brei-café, Bar BQ en het Snuffelbier. In 2015 staan een feestgids en café-plan voor de Dendermondse jeugd in de steigers. De jeugdhuizen werken samen door bij elkaar op bezoek te gaan en elkaars ateliers te gebruiken. Voor de Bar BQ-workshop worden schorten gedrukt in het zeefdruk-atelier van het andere jeugdhuis. In ruil daarvoor mogen de jongeren van de zeefdruk komen workshoppen bij Bar BQ. Projectmedewerker Leen (27) geeft tips voor een straffe samenwerking. Een goed begin van een bovenlokaal project is samen activiteiten organiseren. Zo leer je elkaar kennen en ga je elkaar zien als concufrienden

in plaats van concurrenten. “Ja, zo zeggen ze dat hier”, lacht Leen. “Op die manier verdwijnen er veel vooroordelen over andere jeugdhuizen.” Zo werd het initiatief ‘Komen instuiven’ vorig jaar een groot succes. De jeugdhuizen gingen bij elkaar op bezoek en mochten elkaar punten geven op sfeer en gezelligheid, assortiment en activiteiten. “Dat is een goede opener. Start daarna de juiste projecten in de juiste jeugdhuizen en geef hen veel inspraak”, geeft Leen als tip. “De samenwerking moet in het verlengde liggen van de interesse van de vrijwilligers of de activiteiten die het jeugdhuis normaal opzet.” Of het idee nu komt van niet-leden of van leden, geef iedereen recht op inspraak. Het is tenslotte hun jeugdhuis. Zorg wel dat het binnen de algemene lijn van het bovenlokaal project past.

Werk enkel samen als je genoeg plaats, tijd en vrijwilligers hebt. Loopt het nu niet zo vlot in je jeugdhuis? Heb je het moeilijk om steeds iemand te vinden om open te doen? Maak daar dan eerst werk van. Anders komt het project steeds op de tweede plaats. Maar is er wel een hechte groep aanwezig die de projecten kan trekken, zet dan de deuren van het jeugdhuis open en laat dat bovenlokaal project maar komen. “Werk eerst iets uit binnen de eigen werking voordat je je stort op ledenwerving. Organiseer workshops, maak iets nieuws, zet je jeugdhuis op de kaart

en dan komt de interesse vanzelf”, vindt Leen. Praat veel met de projectmedewerker over interesses en verwachtingen. Alleen dan kan een project slagen. En vooral: geef niet op. “Bij één jeugdhuis had ik een moeilijke start”, geeft Leen toe, “Zij waren moeilijk te overtuigen om mee te stappen. Maar nadat ze de voordelen voor hun jeugdhuis en zichzelf zagen, schoten ze uit de startblokken. Ze komen dan zelf met ideeën naar voren. En als het in één jeugdhuis lukt, zal de rest ook wel volgen. Blijven gaan dus.”

’t Verzet werkt regelmatig samen met andere jeugdhuizen, waardoor ze een breder publiek aanspreken.

CURB is het bovenlokaal project artistieke expressie van ’t Verzet in Knokke-Heist. Het is een multidisciplinair project en bestaat uit een reeks ateliers en masterclasses gedurende het jaar die zich toespitsen op streetart en muziek. Tijdens de zomermaanden is er een open atelierwerking die toewerkt naar het First Men Art Kunstenfestival dat onder het dak van ’t Verzet plaatsvindt. Projectmedewerker Frauke (24) deelt haar ervaring. Volgens Frauke is de vorm van een samenwerking met een ander jeugdhuis steeds afhankelijk van de gemeenschappelijke noden. Samenzitten om die te bepalen is dan ook de essentiële eerste stap. “Het jeugdhuis waar we tot nu toe het meest mee samengewerkt hebben, had zeker nog ruimte om een extra activiteit te organiseren, maar niet meteen de mankracht om dat te doen”, zegt Frauke, “Een activiteit van het bovenlokaal project in hun instuif was een goed begin van de samenwerking.” Voor beide jeugdhuizen zorgde de samenwerking voor een breder publiek, bredere promotie, nieuwe ideeën voor feestjes, activiteiten en de werking in het algemeen. Het is niet altijd even gemakkelijk om een evenwicht te vinden tussen de betrokkenen. Het jeugdhuis met het project heeft meestal al een vrij duidelijk idee van waar ze naar toe willen, terwijl het andere jeugdhuis daar misschien nog niet over nagedacht heeft. Daarom is

het belangrijk om in het begin regelmatig samen te zitten en goed af te spreken wie wat nodig heeft binnen de samenwerking. Frauke ziet echter ook een voordeel in samenwerken met andere jeugdhuizen: “Wat samenwerken een stuk gemakkelijker maakt, is het feit dat beide partners meer dan vertrouwd zijn met de jeugdhuiswerking. Dat is met andere partners niet altijd het geval.” Zit dus op tijd en vaak samen om af te stemmen wat iedereen wil. Laat als initiatiefnemer zeker genoeg ruimte voor de ideeën van het andere jeugdhuis en blaas ze niet omver met het bovenlokaal project en alles wat daarbij hoort.

"HET IS DE IDEALE MANIER OM JE WERKING TE VERBREDEN" FRAUKE “Een jeugdhuis met beroepskrachten en een projectmedewerker kan veel tijd steken in het project. Dat zorgt ervoor dat er meer daad- en mankracht is om de samenwerking te laten werken”, zegt Frauke. “Het is de ideale manier om je werking te verbreden. Wees ambitieus, durf groots te denken binnen deze samenwerking.”

Een geweldig feest in je jeughuis zonder veel energie te verbruiken. Klinkt als een moeilijke opgave? Bewijs dat het kan! Formaat en Newsmonkey dagen alle jeugdhuizen uit: organiseer op 7 maart een energiezuinige avond in je jeugdhuis. Heeft jouw jeugdhuis het creatiefste, leukste en slimste idee? Dan win je op 7 maart een groot #Lichtuit-feest.

DOE MEE! 1 Stuur voor 15 februari jouw voorstel naar lichtuit@formaat.be. 2 Op 18 februari maken we de winnaar bekend. Alle jeugdhuizen krijgen een digitale affiche die je vrij kan gebruiken en aanpassen om je eigen #Lichtuit-evenement aan te kondigen. 3 Laat ons weten wat je doet! Mail het naar lichtuit@formaat.be, gebruik #Lichtuit op Twitter en Facebook. Wij verspreiden je warme boodschap mee in het magazine en op onze online kanalen. 4 Meet je verbruik op eender welke zaterdag, vergelijk het met het stroomverbruik op 7 maart en ontdek zelf hoe je met creativiteit impact kan genereren.

WIN! WIN! WIN! Akoestische set van Wannes Cappelle

Electrifying gig van Lalalover

Energiezuinige tappers

Wannes Cappelle (Het Zesde Metaal) fietst naar je jeugdhuis en speelt een akoestische set. De West-Vlaamse poëet en rasverteller draagt onze planeet een warm hart toe en laat tijdens dit optreden enkele groene ballonnetjes op.

Lalalover speelt een ‘electrifying gig’ in je jeugdhuis – unplugged uiteraard. Tom Kestens brengt twee bandleden mee voor een akoestische set en belooft nieuwe songs. Primeur!

Bekers van plastic? Dat kan anders. De mannen en vrouwen van Boomtown Festival nemen stapels herbruikbare bekers mee en helpen je om soepeltjes lekkere pinten te tappen. Het gebruik van herbruikbare bekers is ook in jouw jeugdhuis perfect haalbaar. Burgerbar De hamburgertent van Paul’s Boutique rolt voor de deur en brengt vegetarische schotels mee. Wist je dat 15.000 liter water verbruikt wordt voor 1 kilo rundsvlees? Dan zijn veggieburgers een stuk duurzamer. En oh zo lekker als Paul en Mike ze maken. Energie trappen

TIPS OM ENERGIE TE BESPAREN? WWW.LICHTUIT.BE

De stroomfiets van Bric-à-Brock laat je voelen wat elektriciteit produceren is. Energie in je kuiten.

dossier

BOVENLOKALE PROJECTEN

43 jeugdhuizen, 56 projecten Sinds 1 januari 2014 kunnen een aantal jeugdhuizen een subsidie ontvangen van de Vlaamse overheid voor het opzetten van bovenlokale projecten. Het doel? Jeugdhuizen stimuleren om jongeren in aanraking te brengen met artistieke expressie en ondernemerschap.

dossierâ&#x20AC;˘1

BOVEN LOKAL EPROJ ECTEN

dossier•2

E L A K O L N E V BO PROJECu TprEecNies? Hoe zit dat n

Aandachtige lezers zagen het afgelopen jaar geregeld artikels over bovenlokale projecten verschijnen. Het gaat steeds over artistieke expressie en ondernemerschap, dat heeft iedereen ondertussen wel begrepen. Maar waar komen die projecten vandaan en waar gaan ze heen? Kan elk jeugdhuis zo’n project opzetten? Wat is er nu precies aan de hand met die bovenlokale projecten? Eén ding is zeker: ze bieden voor veel jeugdhuizen interessante kansen. Tekst: Tim Bryon

Tessloo – Startschot

Bovenlokaal wat?

De ambitie

Voor wie?

Een jeugdhuis met een bovenlokaal project krijgt van de Vlaamse overheid de kans en middelen om een medewerker aan te werven die een project opzet. Een dergelijk project heeft enkele kenmerken. De meest opvallende zijn: bovenlokaal en artistieke expressie of ondernemerschap. Daarna komen natuurlijk nog andere belangrijke elementen zoals jongeren, projectmatig werken, partners, doelgroepen, maar de elementen bovenlokaal, artistieke expressie en ondernemerschap onderscheiden deze subsidie van andere. Ze vertellen iets over wat de overheid met de ondersteuning wil bereiken.

Over wat artistieke expressie en ondernemerschap betekenen hebben we het verderop in het dossier. Maar wat is nu eigenlijk de bedoeling van de bovenlokale projecten? Jeugdhuizen zijn buitengewone plekken waar jongeren terecht kunnen om zich te ontspannen en te groeien in hun talenten. Creativiteit en ondernemerschap zitten dan ook ingebakken in de jeugdhuiswerking. De overheid wil met deze subsidie jeugdhuizen stimuleren om frisse, actuele plekken te blijven die inspelen op veranderingen bij de doelgroep en hun omgeving. De combinatie van jongeren die van onderuit de projecten vormgeven, en een projectmedewerker die het project professioneel organiseert, houdt de projecten dynamisch en innovatief.

Zoals bij elk subsidiereglement bepalen een aantal criteria wie in aanmerking komt. Zo vermijdt de overheid dat er aanvragen binnenstromen waarvoor de middelen niet bestemd zijn. Uiteraard zijn de middelen voor jeugdhuizen bedoeld, dat staat zelfs in de titel van het reglement. Een ander belangrijk criterium is dat wie in aanmerking wil komen minstens moet beschikken over een halftijdse medewerker op de loonlijst. Op het eerste gezicht een rare verwachting. Daar zit echter een redenering achter. Een professionele kracht die de focus op een inhoudelijk thema als artistieke expressie of ondernemerschap legt, komt beter terecht op een plek waar er ervaring is met tewerkstelling en waar er collega’s zijn die de dagelijkse werking ondersteunen. Zo komt een projectmedewerker terecht in een team en kan hij of zij zich optimaal op het project concentreren.

"Creativiteit en ondernemerschap zitten ingebakken in de jeugdhuiswerking"

dossier•3

De voorgeschiedenis Voor enkele jeugdhuizen kwam er eind 2013 een einde aan de subsidies voor tewerkstelling die zij sinds de jaren tachtig ontvingen. Door deze beslissing van de overheid moesten deze jeugdhuizen afscheid nemen van medewerkers die meestal administratieve en onderhoudstaken uitvoerden. Formaat ging al in 2012 bij de toenmalige minister van Jeugd langs om te praten over een alternatief om dit budget in te zetten. Na verschillende gesprekken en voorstellen werden er begin 2013 knopen doorgehakt over de inzet van de middelen. Het Besluit van de Vlaamse Regering betreffende de toekenning van subsidies aan jeugdhuizen voor de uitvoering van een bovenlokaal project was geboren. De eerste projecten startten in 2014.

T-Klub

Waar? Op dit moment lopen er 56 bovenlokale projecten in 43 jeugdhuizen verspreid over Vlaanderen (zie kaart). • Rode bollen: artistieke expressie • Sterren: ondernemerschap

Bovenlokale projecten in 2015

BOVENLOKALE PROJECTEN

JEUGDHUIZEN

JEUGDHUIZEN HEBBEN 2 PROJECTEN LOPEN

WAARVAN

BEROEPSKRACHTEN WERDEN NIEUW AANGEWORVEN VOOR DE PROJECTEN

21 PROJECTEN ONDERNEMERSCHAP

35 PROJECTEN ARTISTIEKE EXPRESSIE

PROJECTMEDEWERKERS 40% VROUWEN 60% MANNEN

WEST-VLAANDEREN OOST-VLAANDEREN ANTWERPEN VLAAMS-BRABANT LIMBURG

BEROEPSKRACHTEN WAREN AL AAN DE SLAG IN EEN JEUGDHUIS MAAR VERANDERDEN VAN FUNCTIE EN WERDEN PROJECTMEDEWERKER

VERDELING VAN DE PROJECTEN OVER DE PROVINCIES:

Meer weten?

www.formaat.be/bovenlokaleprojecten • www.sociaalcultureel.be

dossier•4

N E E I S S E R P X E ARTISTIEKE ERSCHAP ONDERNEM rom? a

Wat, hoe en wa

Artistieke expressie en ondernemerschap: je kan je er wel iets bij voorstellen. Maar wat betekent het voor een jeugdhuis? We legden ons oor te luisteren bij organisaties in cultuur en ondernemerschap. Het voorbije jaar spraken we met projectmedewerkers en bestuurders in jeugdhuizen over hun visie en ambitie met de projecten, over de methodiek en de positie van de projecten in de sectoren jeugd, cultuur en ondernemerschap. Op basis van die gesprekken werken we aan een visie op de bovenlokale projecten. We vatten het graag voor je samen. Tekst: Tim Bryon

Artistieke expressie Alle projecten artistieke expressie zijn verschillend, maar ze hebben een ding gemeen: het maken van kunst met jongeren. De manier waarop is voor iedereen anders. Er zijn enkele bekende manieren om met kunst aan de slag te gaan: • Actief: zelf beoefenen van een kunstdiscipline. • Receptief: kijken en luisteren naar kunstproducten en -producties. • Reflectief: nadenken en praten over kunst vindt eigenlijk voortdurend plaats tijdens artistieke processen en vormt de basis om inhoudelijk te werken. Elk jeugdhuis legt afhankelijk van de partners, de context en de discipline natuurlijk eigen klemtonen. Maar de actieve beleving van kunst – het beoefenen, het maken – staat in elk bovenlokaal project op de voorgrond.

SOJO – Muziekfabriek

Ondernemerschap Wanneer we over ondernemerschap praten, zien we meestal alleen de resultaten, zoals het opstarten van een zaak, het ontwikkelen van een product … Het traject dat daar aan vooraf gaat, de droom, het denkproces, het experiment, het mislukken, omgaan met hindernissen, het vinden van middelen, partners, klanten, publiciteit … heet ondernemingszin. Ondernemingszin is een sleutelcompetentie die gaat over het bezitten van attitudes, kennis en vaardigheden die zelfontplooiing en actief burgerschap stimuleren: creativiteit aanscherpen, uitdagingen durven aangaan, leren plannen, evalueren, bijsturen, en als het mislukt opnieuw beginnen. Bovenlokale projecten rond ondernemerschap zetten vooral trajecten op om deze competenties bij jongeren op te sporen, aan te wakkeren en te stimuleren. Deze projecten starten, net als bij artistieke expressie, vaak

met laagdrempelige instapmogelijkheden en nemen geïnteresseerde jongeren op sleeptouw in langdurige trajecten.

Samenwerken Voor veel bovenlokale projecten wordt samengewerkt met partners. Deskundige partners betrekken zorgt voor extra draagvlak, communicatie, instroom, expertise, hogere kwaliteit en dus een straffer resultaat. De projectmedewerker besteedt aandacht aan het opzetten van samenwerkingen met deze partners. Logische partners in projecten artistieke expressie zijn bijvoorbeeld kunstacademies,

De projecten nemen jongeren op sleeptouw.

dossier•5

Het jeugdhuis is de perfecte plek om trajecten rond artistieke expressie en ondernemerschap op te zetten. cultuureducatieve organisaties, jonge of ervaren kunstenaars, scholen en culturele centra. Voor projecten ondernemerschap komen de activiteitencoöperaties, lokale organisaties van zelfstandigen en kmo’s, ondernemerschaps-educatieve organisaties, scholen, lokale ondernemers, jonge startups of coworkingspaces in beeld. De projectmedewerkers bouwen een netwerk en leggen contacten met potentiële partners. Ook andere jeugdhuizen zijn logische partners, zowel met of zonder lopend project.

Waarom in jeugdhuizen? De minister van Jeugd vindt dat elke jongere kunst en cultuur moet kunnen ervaren om zelf culturele competenties te kunnen opbouwen. Het doel van de projecten is dan ook niet in de eerste plaats om economische meerwaarde of artistieke toptalenten te creëren. Er is vooral een maatschappelijke meerwaarde: jongeren kansen geven om ideeën te realiseren en te groeien, zonder prestatiedruk. Als laagdrempelige plek met jongeren aan het roer is het jeugdhuis een logische uitvalsbasis om trajecten op te zetten rond deze thema’s.

Een biotoop voor artistieke en ondernemende jongeren Er zijn veel manieren om aan de slag te gaan met ondernemerschap en artistieke expressie. We ontleden de bovenlokale projecten en zetten enkele tips op een rij (zie kader hiernaast). Elk individueel project kiest er uit wat bij het parcours past. De lijst is natuurlijk niet af en zal waarschijnlijk nog langer worden. De bovenlokale projecten hebben juist de opdracht om te experimeteren en nieuwe manieren toe te voegen aan de lijst.

Artistiek project van jeugdhuis Terlinden. © Lies Drijkoningen en Leslie Gun

Aan de slag met ondernemerschap of artistieke expressie?

• Breng goede voorbeelden van jonge kunstenaars en ondernemers onder de aandacht bij jongeren. • Geef technische en inhoudelijke input en laat jongeren nieuwe manieren van werken verkennen via workshops. • Daag jongeren uit en zet hen aan het denken over eigen en nieuwe projecten. • Organiseer ontmoetingsmomenten waar jongeren ideeën kunnen pitchen bij elkaar of bij ervaren ondernemers en kunstenaars. • Zoek mee naar oplossingen wanneer een jongere vast zit. Blijf hem of haar motiveren om opnieuw te proberen na een mislukking of een stap verder te gaan na een succeservaring. • Zorg voor werkruimte, vergaderruimte, een atelier, een opslagruimte, repetitieruimte … • Voorzie budget voor de realisatie van ideeën, om kleine investeringen te maken. • Breng jongeren in contact met een netwerk van ervaren kunstenaars, ondernemers en organisaties. • Stel de communicatiekanalen van het jeugdhuis open om over de projecten van jongeren te communiceren.

De projecten kunnen dus veel vormen aannemen, maar deze ingrediënten zijn cruciaal in de mix: • Een evenwaardige samenwerking tussen jeugdhuis en partners. • Kwaliteitsvolle begeleiding. • Draagvlak in en rond het jeugdhuis bij bestuur en vrijwilligers.

ij! en nu j

geen projectmiddelen Heeft jouw jeugdhuis slag met artistieke exde maar wil je toch aan chap? Neem contact op pressie of ondernemers lijst op www.formaat.be/ met Formaat of check de rojecten en ga op zoek jeugdhuizen/bovenlokalep een bovenlokaal ondernaar een jeugdhuis met w buurt. Zij zijn vaak op nemerschapsproject in jou zoek naar partners.

dossier•6

SAMEN STERK met Samenwerken ties a andere organis

Samen is leuker dan alleen. En niet enkel leuker, maar ook interessant en handig. Daarom wordt er bij de meeste bovenlokale projecten samengewerkt met andere organisaties. Welke mogelijkheden zijn er en waar moet je zeker aan denken wanneer je wilt samenwerken? Tekst: Tim Bryon

De bovenlokale projecten bieden interessante kansen om samenwerkingen op te starten. Niet enkel tussen jeugdhuizen, maar ook met andere organisaties. De projectmedewerker speelt daarin een belangrijke rol. Hij of zij voorziet namelijk een belangrijk ingrediënt voor samenwerking: tijd. Tijd om te zoeken naar partners, naar de meerwaarde, om planningen op elkaar af te stemmen, op te volgen en achteraf te evalueren. Samenwerken kan op veel verschillende manieren. Van oppervlakkig en eenmalig tot erg intensief en langdurig. Een eenmalige samenwerking kan snel resultaat brengen, maar meerwaarde creëren door krachten te bundelen werpt toch vooral op lange termijn vruchten af. Club 9 – We Claim the Streets

Samenwerken met …

Lokale organisaties en verenigingen

Andere jeugdhuizen met een bovenlokaal project

Waarom? Breder draagvlak in de regio, doorstroom/uitwisseling van deelnemers, koppelen van wervings- of toonmomenten … Mogelijke partners: Scouts, Chiro, co-workingspaces, kunstenaarscollectieven, toneelgroepen.

Waarom? Opgebouwde expertise delen, samen sterker in deals met partners, samen voordeliger materiaal aankopen en delen, bredere communicatie … Voorbeeld: ‘De Verlichters’ is een collectief van enkele jeugdhuizen die in hun project een link hebben met ‘licht’. Onder andere Krak (Avelgem), T-Klub (Lokeren), Govio (Kalmthout) maken deel uit van het collectief. Een resultaat van de samenwerking was te zien op het Lichtfestival in Gent.

Andere jeugdhuizen zonder bovenlokaal project

Bovenlokale, professionele culturele organisaties Waarom? Inhoudelijke expertise, netwerk van experten. Voorbeelden: De Kim (Oostende) zet in nauwe samenwerking met sociaal-artistieke organisatie Klein Verhaal een multidisciplinair traject op. Tydeeh (Mol) interpreteert de collectie van het Jacob Smits Museum en exposeert in het museum.

Waarom? Breder draagvlak en uitstraling in de regio, diverser activiteitenprogramma, afwisseling in locatie voor ateliers of toonmomenten … Voorbeelden: ’t Verzet (Knokke-Heist) werkt in hun artistiek project samen met Toekoer (Moerkerke). Zenith (Dendermonde) werkt in hun project ondernemerschap samen met Snuffel (Dendermonde).

Bovenlokale cultuureducatieve organisaties

Lokale/regionale scholen

Bovenlokale professionele organisaties ondernemerschap

Waarom? Wervingskanaal, aansluiting op schoolprojecten (miniondernemingen, culturele projecten binnen de lessen), expertise en coaching (hogescholen). Voorbeelden: Lodejo (Lochristi) werkt samen met een middelbare school als werkplek voor mini-ondernemingen, Wollewei (Turnhout) werkt voor coaching in het project ondernemerschap samen met Hogeschool Thomas More.

Waarom? Inhoudelijke expertise, netwerk van experten, doorstroom/uitwisseling van deelnemers. Voorbeelden: De Moeve (Lier) betrekt Artforum als klankbord onderweg. Piazza Dell’arte geeft regelmatig workshops in Alfa (Brakel).

Waarom? Inhoudelijke expertise, netwerk van experten, doorstroom/uitwisseling van deelnemers Voorbeelden: De projectmedewerker van Jakkedoe (Desselgem) volgde een cursus bij Starterslabo West-Vlaanderen, Unizo biedt zijn netwerk aan voor pitchsessies in verschillende projecten ondernemerschap.

dossier•7

Door krachten te bundelen creëer je meerwaarde.

Partners voor artistieke projecten

Ook de overheid wil samenwerkingen in het kader van de bovenlokale projecten stimuleren. Projecten artistieke expressie moeten zelfs kunnen aantonen dat ze samenwerken met een organisatie uit het decreet vernieuwd jeugd- en kinderrechtenbeleid. In deze categorie vind je naast Formaat onder andere cultuureducatieve organisaties.

Enkele tips voor duurzame samenwerkingen

• Gelijkwaardigheid. Het initiatief om samen te werken komt vaak van één organisatie, maar zodra een samenwerking loopt beschouw je elkaar als gelijkwaardige partners. Streef naar evenwaardige inbreng en opbrengst. Weet ook dat die inbreng op verschillende manieren kan: financieel, in tijd, communicatie, ter beschikking stellen van ruimte … • Formuleer samen heldere doelstellingen op korte en lange termijn. Dit lijkt een open deur maar weten wat je wil bereiken op lange termijn moet de maatstaf zijn in een evaluatie. Kijk niet alleen naar operationele evaluatie van activiteiten maar weeg die ook af tegenover de doelstellingen. • Openheid en transparantie. Communicatie en transparantie over wat goed of slecht loopt is de basis voor vertrouwen tussen de partners en een basis voor nieuwe plannen in de toekomst. • Leer elkaar kennen en heb geduld. Contacten leggen en samen brainstormen leidt niet altijd meteen tot een effectieve samenwerking. Het hoeft ook niet per se zo snel te gaan. Leer elkaars noden en werkwijze kennen en bekijk of er een match is in doelstellingen. • Denkoefening: verplaats je in de ander. Maak een lijst van wat volgens jou een samenwerking met een potentiële partner kan opleveren in je jeugdhuis. Zo kom je tot nieuwe inzichten die jouw vraag naar samenwerking sterker zullen maken.

Tydeeh

dossier•8

R A A N E I T A R I P S VAN IN E S I T R E P X E N EXPERIMENT E Kopenhagen Mosterd halen

Artistieke expressie en ondernemerschap zitten intussen ingebakken in veel Vlaamse jeugdhuizen. De inzet van beroepskrachten vraagt echter om nieuwe modellen en methodes. Waar doen projectmedewerkers inspiratie op om hun projecten vorm te geven? Een reis naar Kopenhagen bood tal van inzichten en inspiratie. Tekst: Tim Bryon

In januari 2015 trok Formaat, samen met negentien jeugdwerkers, richting Denemarken voor een studiebezoek. Zij zaten er niet stil: zes dagen, negen bezoeken en zeven workshops later maken we verslag van een inspirerende reis. Enkele verhalen tonen hoe verschillende jongerenorganisaties in Kopen hagen talentgericht werken rond jongeren, artistieke expressie en ondernemerschap. Op tocht in Kopenhagen ontmoetten we twee werkingen die sterk vertrouwd aanvoelen met jeugdhuizen in Vlaanderen. Kraftwerket is een jeugdcentrum van Stad Kopenhagen met twee locaties. De werking van dit jeugdcentrum bevindt zich op de grens tussen artistieke expressie en ondernemerschap. Er zijn verschillende polyvalente ruimtes, een fuif- en concertzaal, een bar, een studio … De jongeren bepalen wat er in de ruimtes gebeurt, ondersteund door professionals. Ungdomshuset heeft de look en feel van jeugdhuizen uit jaren negentig, maar werkt in tegenstelling tot Kraftwerket volledig autonoom en op vrijwillig engagement. Verschillende werkgroepen en collectieven geven inhoud aan de plek. Er staat heel wat activisme, punk en metal op de agenda maar ook een volkskeuken, bibliotheek, repetitielokalen, ateliers en praatgroepen. Het reilen en zeilen wordt elke maandagavond besproken door de vrijwilligers, collectieven en werkgroepen die activiteiten organiseren en verantwoordelijk zijn voor de bar, volkskeuken, bibliotheek …

dossier•9

In beide jeugdhuizen zien we iets merkwaardigs. Iets wat je ook in andere Deense jeugdorganisaties terugvindt: elke jongere met een idee voor een project is meteen welkom op de planningsvergaderingen en krijgt een eigen sleutel zodra dat voor zijn of haar project nuttig is. Deze jeugdhuizen hebben elk ongeveer driehonderd sleutels in omloop waarmee jongeren altijd (of het nu midden in de nacht is of op zondagochtend) binnen kunnen om te werken aan individuele of groepsprojecten. In combinatie met goede afspraken maakt dit van beide plekken zeer bruisende werkingen. Of dat geen problemen veroorzaakt? Natuurlijk loopt het wel eens in het honderd. De opbrengst van het systeem in engagement en creativiteit is echter groter dan de occasionele ondeugd. Naast een jeugdcentrum heeft Kraftwerket ook een co-workingspace opgericht: KW3. KW3 is een open huis en werkplaats voor

Elke jongere met een goed idee krijgt een sleutel. creatieve en ondernemende jongeren. Onder het dak van KW3 vinden verschillende creatieve ondernemers een werkplek in de vergaderruimtes en op de ‘flex desks’: ‘cultureel entrepreneurs’, maar ook architecten, vormgevers … Het wordt aangemoedigd om van elkaar te leren en de organisatie bouwt een netwerk uit dat jonge ondernemers met de juiste mensen in contact brengt. Huur betalen doe je volgens het ‘Robin Hood’-principe: goed draaiende projecten en bedrijfjes betalen meer en zorgen ervoor dat de jongere projecten en bedrijfjes goedkoper huren. KW3 wil door een mix van verhuur aan jonge ondernemers, private organisaties en particulieren (eventruimtes) binnen drie jaar volledig autonoom kunnen werken, zonder subsidiëring of ondersteuning vanuit de overheid of moederorganisatie Kraftwerket.

Meer weten over de week in Kopenhagen en inspirerende Deense voorbeelden? younganddrivencopenhagen.wordpress.com

De week in Kopenhagen leverde enorm veel inspirerende verhalen op. We vatten de meest treffende conclusies samen. Wat is ons het meest opgevallen? Wat kunnen we leren uit de knowhow die de bedrijvige Denen al opbouwden? • •

•

• •

Organisaties streven naar inhoudelijke onafhankelijkheid en proberen niet afhankelijk te zijn van één geldbron. Jongeren zijn (bijna) onvoorwaardelijk eigenaar van de plekken waar ze hun ding doen: ze bepalen mee wat er gebeurt en hoe het eruit ziet. Ze dragen zelf eindverantwoordelijkheid. Er is een groot vertrouwen: de voorbeelden van de open sleutelpolitiek waar elke jongere altijd binnen kan, met duidelijke afspraken en regels, versterken het eigenaarschap en de verantwoordelijkheid. Jeugdwerkers nemen vooral een faciliterende rol aan. Ze creëren kaders en infrastructuur waarbinnen jongeren kunnen werken, maar de jongere bepaalt inhoud en vorm. Elke organisatie is ook een netwerkorganisatie: vrijwilligers, collectieven, organisaties, bedrijven en professionals ontmoeten elkaar. Deense organisaties werken efficiënt: enkele duidelijke basisregels, simpele procedures, duidelijke afspraken, korte vergaderingen, weinig structuren, open communicatie en feedback.

We keren terug met heel wat boeiende modellen en good practices onder de hersenpan. Een flinke brok inspiratie die hopelijk tot heel wat experiment zal leiden in Vlaanderen. Copenhagenize your Youth Club!

dossierâ&#x20AC;˘10

SHARING IS CARING

selen

Expertise uitwis

Samenwerken met andere organisaties en op bezoek gaan bij interessante initiatieven levert veel nieuwe inzichten op, maar ook van elkaar valt genoeg te leren. Naast enthousiaste verhalen over de projecten, geven de projectmedewerkers elkaar regelmatig wijze raad in hun ultrageheime Facebookgroep. Like!

Tekst: Tim Bryon • Foto: Margot Hermans

Jonathan is projectmedewerker ondernemerschap in Kavka. Voor het nieuwe project BAAS werken zij samen met verschillende partners. “Kavka wil er zijn voor jongeren die ideeën hebben en initiatief willen nemen. Ondernemerschap past helemaal in dat plaatje. Het is een uitdaging om ook jongeren te bereiken die niet op de hoogte zijn van de klassieke ondernemerschapsorganisaties. We werkten samen met twaalf scholen uit Antwerpen en gaven zeshonderd leerlingen initiatiesessies rond ondernemerschapscompetenties en hun eigen (creatieve) business-idee. Dat was een voorsmaakje voor het project dat daarna zou komen: BAAS. We zaten ondertussen in een overleg rond jongeren en ondernemerschap, samengebracht door Stad Antwerpen. Via die weg kregen we de kans om een project op poten te zetten met de leden van het overleg als partners. Die tien partners (KBC Startit, Unizo, Securex, Netwerk Ondernemen, Syntra, VDAB, Voka, Xerius, MicroStart en YouthStart) waren enthousiast om met Kavka samen te kunnen werken. Als jongerencentrum hebben wij expertise in het opbouwen van duurzame relaties met jongeren, op meer vlakken dan enkel ondernemerschap. De partners zijn op hun beurt experten in ondernemen. We vullen elkaar dus uitstekend aan, en stellen jongeren centraal. Naast de uitdaging om een nieuw merk te ontwikkelen (BAAS), inhoudelijk het project uit te tekenen en het geheel organisatorisch te dragen, brengt dit project nog een uitdaging met zich mee, namelijk het creëren van een professioneel netwerk en dat te laten aansluiten op het bestaande netwerk van jongeren. Om dit project te laten slagen moet je als jongerencentrum zelfverzekerd zijn. Je moet in een netwerk van grote partners kunnen stappen én het kunnen onderhouden. Wees overtuigd van de kracht van wat je te bieden hebt: een netwerk van jongeren. Het is een cliché, maar het is belangrijk om authentiek te blijven, zowel naar de partners, maar vooral naar de jongeren toe.”

“Je moet zelfverzekerd zijn.”

n erpen uit om va ngeren in Antw jo le al t t ed ag bi da BAAS maken. BAAS onderneming te n ee ijk el m nk oo ha dr af n hu s aan, rnemers sessie AS potentiele onde twikkeld is. BA on an pl of n idee t hen ch at m van hoe ver hu en en er noden van jong zoekt naar de en helpen. nn ku j bi er hi e aan partners di .be www.baasbaas www.kavka.be

BAAS

dossier•11

JONATHAN (25)

dossier•12

VERS VOLK Nieuw publiek bereiken

Het lijkt een aannemelijke voorspelling: nieuwe projecten met een specifieke focus bereiken jongeren die voordien niet te zien waren op ‘gewone’ activiteiten. Maar zorgt een nieuwe wind effectief ook voor nieuw volk in het jeugdhuis? En hoe wordt het nieuwe publiek in het jeugdhuis betrokken? We kijken binnen bij twee bovenlokale projecten die het afgelopen jaar nieuwe gezichten uit het project zagen terugkomen in hun jeugdhuis. Tekst: Tim Bryon

ARTAFACT – Het doel: jongeren hun eigen talenten laten ontdekken op een informele, leuke manier.

Sven (22) is bestuurder van De Moeve in Lier. Hun bovenlokaal project artistieke expressie luistert naar de naam ARTAFACT. Sven is al enkele jaren actief in De Moeve. Het afgelopen jaar zag hij iets veranderen in zijn jeugdhuis. Er komt nieuw volk over de vloer en ARTAFACT zit er voor iets tussen. Sven vertelt wat hieraan vooraf ging. Waarom besloot De Moeve om een aanvraag te schrijven voor een bovenlokaal project? “We wilden graag ons aanbod en ons publiek uitbreiden. Ons aanbod was voorheen louter op muziek gericht. Het thema van ons project is streetart. Het doel: jongeren hun eigen talenten laten ontdekken op een informele, leuke manier. Om dit doel te bereiken vullen we het begrip streetart breed in: van graffiti tot paste-up en van film naar dans. Aangezien je in een groep van tien jongeren tien verschillende persoonlijkheden, interesses

"Het bovenlokaal project maakt het jeugdhuis bekend bij een breder publiek"

en talenten vindt, biedt het jeugdhuis een zo gedifferentieerd mogelijk aanbod aan waar jongeren hun talenten en zichzelf in kunnen ontdekken.”

Welke verwachtingen had je voor het project? “We merkten dat het jeugdhuis op een aantal vlakken stilgevallen was: geen nieuwe vrijwilli-gers, steeds dezelfde muziek … Het project indienen was dan ook een sprong in het diepe om een nieuwe wind door het jeugdhuis te jagen. Dit ging zeker in het begin samen met heel wat faalangst waardoor niet heel het bestuur stond te springen om het project aan te nemen.”

We zijn één jaar verder. Wat is er ondertussen in het jeugdhuis veranderd? Komen er nieuwe mensen over de vloer? “We zijn heel blij dat we de sprong hebben gewaagd. Het project zorgde zeker voor een nieuwe wind in het jeugdhuis. De projectmedewerker die we hebben aangeworven speelt daar een grote rol in. De gedrevenheid waarmee An-Sofie het project op poten zette, zorgde ervoor dat een volledig nieuw publiek de weg naar het jeugdhuis vond. Hier is een super leuke groep van nieuwe vrijwilligers uit voortgekomen. Zij zetten zich niet enkel in voor het project, maar hebben van De Moeve

hun jeugdhuis gemaakt. Het bovenlokaal project maakte het jeugdhuis bekend bij een breder publiek. ARTAFACT maakte dat het jeugdhuis een gezellige plek werd waar jongeren bleven terugkomen. De projectmedewerker, de jeugdhuiswerker en een droombestuur dat zich honderd procent voor het jeugdhuis geeft, zorgen er voor dat ik enorm trots ben wanneer ik tegen mensen vertel dat ik vrijwilliger ben in het jeugdhuis.”

Hoe denk je dat dit zal evolueren? Wat is je droom voor het jeugdhuis? “In een jeugdhuis is het werk nooit gedaan en is er aan dromen geen gebrek. Zo wordt De Moeve in 2015 verbouwd. Dit gaat ongetwijfeld zorgen voor een nog grotere aantrekkingskracht van onze werking. Mijn grootste droom is dat het bovenlokaal project een vaste waarde wordt. Dat het jeugdhuis niet hervalt in de oude gewoonte zich voornamelijk te richten op het organiseren van fuiven, maar ook andere vormen van cultuur blijft aanbieden aan jongeren. Bovendien merk ik dat we nu voornamelijk jongeren uit de middenklasse aantrekken. Dit is iets om in de toekomst over na te denken. De Moeve wil er zijn voor alle jongeren. www.artafact.be

www.moeve.be

A New Breeze: een artistiek atelier streetart.

“JOC Ieper organiseerde in september en oktober 2014 een artistiek atelier streetart nitiatiefnemer was Timothy, een jongen die aan een vorig atelier deelnam en sindsdien kind aan huis is. Mede dankzij zijn promotie en netwerk werd het atelier een succes met een tiental deelnemers. Deelnemers Amber, Fatoesh, Mileen en Silke zijn sindsdien elke vrijdag na school in het jeugdhuis te vinden. Ze zijn nieuwsgierig geworden naar meer jeugdhuisactiviteiten. Erg leuk om te zien.

"Door het project komt er nieuw volk over de vloer" Op de externe locatie van het atelier kwamen we Gauthier tegen. Hij deed niet mee aan de workshop maar leerde wel het artistiek project en de werking van JOC Ieper kennen. Inmiddels is hij vrijwilliger in het jeugdhuis. Binnenkort organiseert hij zijn eerste eigen activiteit, een FIFA-toernooi. Ook Timothy blijft bij het jeugdhuis betrokken en maakt nu deel uit van de werkgroep hiphop.” www.jocieper.be anewbreeze.ieperjongt.be

dossier•13

In JOC Ieper loopt het project artistieke expressie A New Breeze. Projectmedewerker Joachim vertelt hoe het project nieuw volk binnenbrengt in het jeugdhuis en hoe er enkele doorgroeien naar vaste vrijwilligers.

dossier•14

RIVEN YOUNKGop&enD hagen

Kraakpanden, boeiende jeugdhuizen, inspirerende workshops, dansmoves, bijzondere Denen, een fantastische stad en een geweldige week.

DAG 1

Foto’s: Ken Van Roose, Tim Bryon, projectmedewerkers

DAG 2

We bedenken samen met outreachend werker Ward van jeugdhuis T-Klub een strategie om de stad te leren kennen. Hoe kijkt een straathoekwerker naar wat op straat gebeurt? We vliegen er in old school: pennen, papier en liters koffie.

DAG 3

Lunchen tijdens een workshopdag rond cultuur en ondernemerschap bij KPH. We durven stellen dat zowel de workshops als de inrichting én de broodjes inspirerend waren.

Even onze moves showen tijdens een workshop Dancehall bij Game, een organisatie die werkt rond urban sport en dans. --Een babbel met Ungdomsringen, de Deense Formaat. --Verserbro Ungdomsgard houdt het midden tussen een jeugdhuis en naschoolse kinderopvang. Een kwartier na deze foto werd de plek overspoeld door honderden jongeren. Indrukwekkend!

DAG 4

DAG 5

Soms gebeuren er op dag 4 dingen waar geen bijschrift bij te verzinnen valt.

Er zijn verschillende kraakpanden in Kopenhagen waar telkens heel wat jongeren in actief zijn. Bolsjefabrikken legt ons hun geschiedenis en toekomstplannen uit.

Benieuwd naar meer verhalen en foto’s van het uitwisselingsproject in Kopenhagen?

Wat hebben we geleerd vandaag …

younganddrivencopenhagen.wordpress.com

dossier•15

DEAN (24) Dean is projectmedewerker bij Ten Goudberge in Wevelgem. Met BAT heeft Ten Goudberge een artistiek project om trots op te zijn. Naast het creëren van een artistiek platform, zorgt BAT ook voor een boost in de dagelijkse werking van het jeugdhuis. Tekst: Tim Bryon & Pieter Van der Schoot • Foto: Dean Kenes

“B.A.T. staat voor Bijzonder Artistiek Traject of Be Art Together, maar je mag ook gewoon BAT zeggen. Met BAT willen we enerzijds de creatieve dromen van jongeren waarmaken en anderzijds een platform creëren waarmee we artistieke projecten laten plaatsvinden in Wevelgem en omstreken. De projecten ontstaan vanuit groepen jongeren. Een groepje wil bijvoorbeeld meubels leren stofferen. BAT zoekt dan uit hoe een workshop stofferen kan

worden ingepland. De projecten ontstaan ook naar aanleiding van kansen die zich aanbieden. Zo kan BAT een lege bibliotheek gebruiken om er atelierruimtes te plaatsen. Het eerste jaar hebben we gebruikt om BAT op de kaart te zetten in het jeugdhuis, maar ook in de gemeente en daarbuiten. Iedereen moest weten wat BAT is. Dit deden we door het project te lanceren met een kick-off om vervolgens in te spelen op enkele kansen die zich voordeden. Zo ontstonden enkele unieke projecten. De samenwerking met de dagelijkse werking was niet altijd even makkelijk, maar toch hebben we al zeer positieve ervaringen gehad. Dankzij BAT hebben we een aantal nieuwe vrijwilligers. Jongeren die deelnamen aan de artistieke workshops stelden voor om het jeugdhuis eens open te houden, of kozen ervoor om hun talenten verder te ontwikkelen binnen de jeugdhuiswerking. Terwijl BAT in 2014 een artistiek platform was met activiteiten waaraan jongeren kunnen deelnemen, moeten jongeren in 2015 ook mede-eigenaar kunnen worden. Tegen maart

willen we een denktank oprichten die zelf projecten opzet. Zowel jongeren van het jeugdhuis als externe kunstenaars en jongeren met een interesse in kunst nemen hieraan deel. Zij werken hun eigen projecten uit en stimuleren artistieke expressie bij anderen.

“We hebben nieuwe vrijwilligers dankzij BAT.” Als ik enkele tips mag geven voor andere jeugdhuizen: zorg dat de vrijwilligers van het jeugdhuis op de hoogte zijn van wat het bovenlokaal project inhoudt. Laat hen zien dat het iets betekent voor het jeugdhuis. Zo lieten onze vrijwilligers in het eerste werkjaar een dj-booth onder handen nemen door jonge kunstenaars. Last but not least: zorg dat de jongeren inspraak hebben via een orgaan zoals een stuurgroep of een klankbordgroep.”

dossier•16

WORKwIeTrken?

Projectmatig ks Tips & tric

Roxanne is projectmedewerker in Vizit waar ze het project B.I.T. onder haar vleugels heeft. B.I.T. staat voor Build It Together. Het project schoot begin 2014 uit de blokken met de kernwoorden “digitale en monumentale installatiekunst”. Ja hallo, hoor ik u denken. Dat is de gemiddelde reactie die Roxanne op haar bord kreeg. Hoe ze ermee aan de slag ging en wat haar aanpak typeert, doet ze hier uit de doeken.

BUILD IT TOGETHER IN 3 STAPPEN

Tekst: Tim Bryon & Roxanne Cox

“Een project heeft een duidelijk begin en einde. Wat daar tussen zit kan complete chaos zijn – wat soms aan te raden is – maar het begin en het einde liggen qua timing vast. Het eindresultaat echter … Mijn methodieken heb ik geplukt uit verschillende organisaties. Ik neem mee wat goed is en gooi ballast overboord. Organiseren is op zich iets wat iedereen kan. Je moet gewoon je eigen manier, draaiboek of tools vinden. Wat moeilijk is, is om je organisatie aan te passen aan de doelgroep. Als de doelgroep niet mee wil, dan heb je geen project. Ik heb al vele projecten begeleid en merk dat de groep hier zeer moeilijk te bereiken is. Maar eens je ze mee hebt, zijn ze geweldig plezant. Ze geven mij de kans om zelf nog mee te spelen. De baas spelen? Vergeet het maar. Je bouwt mee, of we bouwen niet.”

Enkele tips van Roxanne

• Elk project begint met een goede brainstorm. Waar kom ik vandaan? Waar wil ik naartoe? • Blik tijdens het project regelmatig terug. Wat was ons doe? Zitten we nog op de juiste golflengte? Of zwieren we die golflengte weg en gaan we verder op een ander spoor? • All work and no play makes Jack a dull boy. De boog kan niet altijd gespannen zijn. Tijdig teambuildingsactiviteiten inlassen is geen overbodige luxe. • Voor het toonmoment: een laatste check-up. Noem het een generale repetitie. Zijn we blij met het eindresultaat? Kunnen we het zo afleveren? • Na het toonmoment: werken we verder? Gaan we ons verdiepen of stappen we in een ander project? Je kan veel vooraf vastleggen. Logistiek, begin- en einddatum, begroting, een ruimte om in te werken. Inhoud daarentegen moet je vrij laten. Een krijtlijn is meer dan genoeg om te starten. Wie zich vanaf het begin vastzet, geeft zichzelf weinig creatieve denkruimte."

INSTROOM

WORKSHOPS – Als eerste kennismaking met B.I.T. kan je meedoen aan één van de 5 euro deals. Elke maand vinden er twee workshops plaats in een andere kunstzinnige discipline, een workshop kost – je raad het al – 5 euro. We bieden workshops aan van bier brouwen, tot schrijfsalon en 3D-printen. Smaakt de workshop naar meer? Tijd voor de volgende stap: een traject starten.

VERDIEPING

TRAJECT – Wat heb je nodig? Vijf vrienden om een traject te starten. Je kiest zelf hoe lang een traject duurt en wanneer je afspreekt met de vijf vrienden. Wil je liever één intense week, of elke week drie afspraken? Het kan allemaal. Op het einde van de rit lever je een kunstwerk af dat wij in de openbare ruimte kunnen plaatsen.

DOORSTROOM

BARVIZART – Wil je daarna als kunstenaar professionaliseren? Geen probleem, na B.I.T. kan je doorgroeien naar BarVizArt, het ondernemingsproject dat ook binnen Vizit huist.

DÉ BASIS VOOR ZICH IEDEREEN DIE IN T IJ SM IG STEV HET JEUGDHUIS

JEUGDHUISOPLEIDING

Bouwen aan een sterk jeugdhuis Eind maart start weer een nieuwe jeugdhuisopleiding. De jeugdhuisopleiding is dé basis voor iedereen die zich stevig smijt in het jeugdhuis. De opleiding versterkt vrijwilligers met verantwoordelijkheid en geeft je tools om te bouwen aan een nog straffer jeugdhuis. Ben je bestuurder of sta je aan het roer van een kern- of werkgroep in je jeugdhuis? Dan is de jeugdhuisopleiding iets voor jou. Rond je de opleiding succesvol af, dan krijg je het attest ‘hoofdanimator in het jeugdwerk’.

“De opleiding maakte duidelijk dat het niet slecht is om een nieuwe kijk op de dingen te hebben. Een klein detail kan een groot verschil maken.” Thierry (Contrast) “Niemand is perfect, ook jeugdhuizen niet. De opleiding leidt niet tot perfectie, maar je krijgt wel een beter beeld van de werking van je jeugdhuis.“ Seppe (Nieuw Pagode) “Het heeft me echt een persoonlijke boost gegeven. Ik leerde dat je zoveel meer kan doen in je jeugdhuis. Het opende deuren, zowel op jeugdhuisvlak als op persoonlijk vlak.“ Louis (Contrast) “We werkten als oefening een project uit om meer vrouwen naar het jeugdhuis te lokken. Dat zetten we nu om in de praktijk. Met succes. We hebben al meer losse vrijwilligers, en verwachten binnenkort enkele vaste te verwelkomen.“ Yasmin (De Route) “Voor mij is het duidelijk geworden dat je echt je eigen ding kan doen in een jeugdhuis“ Jelle ('t Klokhuis)

jij! iemand en nu u? Of ken je t iets voor jo

iding zeker moe Is deze ople uisopleiding die de jeugdh s ui weekends, dh ug ee je in je bestaat uit tw g in id le op age. volgen? De ssentijdse st ent en een tu 15 een slotmom rt 20 1: 27-29 maa • WEEKEND Gent) of n oo gl or B n– (Antwerpe 15 20 : 24-26 april • WEEKEND 16) R A D A R , tijdens 2015 (Oostmalle AG: 8-9 mei D D + ZATER N O AV G e A ag D • VRIJ of Gent) + st n – Borgloon (Antwerpe in t.be/vorm g www.formaa

De voordelen

Ze zijn superhip. En je ziet ze overal. We hebben het natuurlijk niet over die vervelende reclamevensters op het internet. Nee, pop-upwinkels, pop-upbars, pop-upshows, pop-upateliers … Je kan het zo gek niet bedenken, of er bestaat een pop-upversie van. Maar wat is dat nu eigenlijk, ‘pop-up’? Tekst: Finn Van Dinter

Wat? Pop-ups zijn initiatieven die tijdelijk opduiken om vlug weer van het toneel te verdwijnen. Hun tijdelijkheid maakt het concept aantrekkelijk: je moet er nu heen, want binnenkort is het weer weg. Eigenlijk is het niet zo nieuw. Marktkramers doen het al eeuwen: winkeltje opbouwen, spulletjes verkopen, en weer weg. Maar pop-up is net dat ietsje anders. Pop-ups moeten spannend zijn en zin geven om te ontdekken. Doordat pop-ups een tijdelijk verschijnsel zijn, laten ze ondernemers toe om nieuwe concepten of producten te testen. Voor een beperkte tijd kan het publiek ermee kennismaken. Werkt het, dan is er dus een potentiële groeibasis voor. Logischerwijs vind je ze daarom meestal ook in hippe buurten en op plaatsen waar de doelgroep vertoeft. Twee goede redenen om als jeugdhuis mee op de pop-upkar te springen: wanneer je (tijdelijk) geen locatie hebt, of wanneer je buiten je eigen muren wil treden.

Kom uit je kot Je bent ervan overtuigd dat je jeugdhuis geweldig is? Reden genoeg om je jeugdhuis in de kijker te zetten. Door met je werking naar buiten te treden, kom je in contact met enthousiaste jongeren die een meerwaarde kunnen betekenen. Ook voor een beginnend jeugdhuis kan een pop-up soelaas bieden. Als startend jeugdhuis beschik je vaak nog niet over een eigen locatie. Dan is een pop-up jeugdhuis de ideale oplossing. Je kan tijdelijk je intrek nemen in een bestaand pand, zelf je mobiele jeugdhuis maken of je organiseert een activiteit op een andere locatie. Zo kan je laten zien dat er in de buurt aan een jeugdhuis gewerkt wordt.

• Je brengt je jeugdhuis naa r je doelpubliek. Zit niet te wachten totdat jongeren je jeugdhuis ontdekken. Breng het jeugdh uis naar hen. • Je naam ‘popt up’ in het straatbeeld. Reclame is alti jd goed! • Je prikkelt de nieuwsgierig heid van voorbijgangers. Eve n een kijkje nemen om te zien wa t daar nu precies aan het gebeuren is. Voor je het weet, heb je er nieuwe bezoekers bij. • Je kan rechtstreeks pol sen naar de interesses van je potentiële publiek. • Je kan onbegrensd sam enwerkingen aangaan me t plaatselijke creatievelingen. • Jouw gemeente heeft een jeugdhuis nodig: de vele geï nteresseerde passanten bewijze n dat. • Je kan er je creativiteit in kwijt: think outside the box. Daag jezelf uit om je grenzen te verleggen. Letterlijk en figu urlijk. • Alleen lukt je dit niet: dit vergt teamwerk. Een ideale teambuilding. • Je kan er andere organi saties bij betrekken: twee handen op één buik en samen sterk. Samenwerkingen lonen alti jd. Of misschien wil die andere organisatie wel gastheer zijn voor jouw pop-upproject • Als jeugdhuis is een goe de relatie met je gemeente een noodzaak. Een pop-upinitiatief dat vlot verloopt, zet je als speler op de kaart bij je gemeenteb estuur. • Met zo’n zichtbaar initiati ef is het gemakkelijk om spo nsoring los te peuteren. En als je het handig aanpakt, zou het nog wel eens een aardig centje kun nen opleveren voor het jeu gdhuis. • Breng leven in de brouw erij: tover het saaie dorpsp lein om tot een bruisend tijdelijk jeugdh uis!

“POP-UPS MOETEN SPANNEND ZIJN EN ZIN GEVEN OM TE ONTDEKKEN.”

Mobiel jeugdhuis Perron 4 Perron 4 in Willebroek zit tijdelijk zonder locatie, maar wil de werking niet laten stilvallen. Ze betrekken momenteel een leegstaand café. Daar blijven is echter geen optie. “We maken met een mobiele werking van de nood een deugd. We vragen jongeren waar ze graag een activiteit zien gebeuren. Dat kan bijvoorbeeld in een lokaal van een jeugdvereniging. Zo kunnen we onze werking de komende jaren voortzetten. De naam Perron 4 blijft dus nog regelmatig klinken in Willebroek”, aldus Stef van Perron 4.

De Brusselse jeugdhuizen kochten samen een busje aan en maken daar dankbaar gebruik van. “Daarmee deden we al een paar keer een school take-over. We palmen de speelplaats in en spreken de jongeren rechtstreeks aan”, zegt Samuel, beroepskracht in Brussel, “Maar de komende tijd gaan we het busje vooral inzetten voor De Branding (Jette). Het jeugdhuis zit tijdelijk zonder locatie. We willen de naam levendig houden. Daarom palmen we regelmatig het plein in waar het nieuwe gebouw zal komen. Een tip? Verwittig de buren, behoud een goede relatie met de gemeente en denk goed na over je logistiek. Opbouwen en afbreken is veel werk, maar goed begonnen is half gewonnen.”

De rules

get. Ja, het mag al eens prettig • Bedenk een leuk concep stoord zijn. ar let Zichtbaarheid is nodig, ma • Kies een goede locatie. n. nne pla je bij t tuur pas er ook op dat de infrastruc l jongeren passeren. vee ar wa ats pla een r voo • Kies rk. we net en • Betrek je achterban n media om een buzz te creëre • Ga aan de slag met sociale je d: hei end ing gdr hoo van gevoel • Hou het kort: creëer een en ser pas NU et mo liek pub vebreng verschillende creatie • Zet samenwerkingen op: d han de r voo t nie aar. Zelfs lingen en elementen bij elk zijn de aar erw me te olu een abs liggende partners kunnen ie. lijnde praktische organisat om tro ges een r voo g • Zor zijn! Laat zien dat jullie de top nicatie. Ook al reken je mis mu com je • Begin tijdig aan g zor h toc , ten san pas vallige schien voornamelijk op toe op l mogelijk mensen reeds vee zo er dat r voo t bes er je ser ‘tea and Hoor ik daar iem voorhand geprikkeld zijn. ? gen campagne’ zeg er er dan één dag, zorg dan zek • Staat je pop-up er voor me zor nts g party. Speciale eve voor een opening en closin gen voor extra buzz. n officieel uit. • Nodig ‘belangrijke’ mense afen tijdens en achteraf. Fotogr • Zorg voor zichtbaarheid beste vrienden. en de sociale media zijn je ers. oek bez je • Vraag feedback aan nen bereiken, vraag dan kun ien nad k blie • Wil je je doelpu contactgegevens. t weatie mee op een flyer. Laa • Geef je bezoekers inform ze je ar wa of at actie doorga ten waar je volgende pop-up jeugdhuis kunnen vinden

Bruksellive Zomerfestivals zijn pop-upfeestjes pur sang. Maar wat als je er nog een schepje bovenop doet en het festival pimpt met een popupjeugdhuis? De Brusselse jeugdhuizen deden het op Bruksellive. “Tijdens de opbouwweek stond er een pop-upjeugdhuis op de weide: Jeugdhuis BOS, oftewel Balls Of Steel, een verwijzing naar het vlakbij gelegen Atomium”, vertelt Baptist, beroepskracht in Brussel. “De pop-up werd elke dag door een ander Brussels jeugdhuis opengehouden. Na het werken konden we daar ontspannen en vielen er ook andere jongeren binnen. Iedereen voelde zich betrokken bij het festival. Tijdens het festival zelf was BOS een exclusieve chillzone voor de vrijwilligers. Volgend jaar doen we dit zeker opnieuw.”

De algemene vergadering. Voor veel jeugdhuizen is dit een verplicht nummertje waar weinig spannends op te beleven valt. Natuurlijk zijn er een aantal regels aan een av verbonden. Maar dat wil niet zeggen dat je er geen aantrekkelijke vergadering van kunt maken. Neem je av onder de loep. Tekst: Valerie Vonck

Waarom? Als vzw moet je aan enkele verplichtingen voldoen. Het organiseren van een algemene vergadering is er daar één van. De meeste jeugdhuizen kiezen voor één of twee algemene vergaderingen per jaar. Wanneer deze moet plaatsvinden en wie tot de algemene vergadering behoort, is opgenomen in de (oprichting)statuten van jouw vzw. Sowieso moet de algemene vergadering plaatsvinden ten laatste zes maanden na het afsluiten van het boekjaar. Als jullie dit niet meer goed weten, kan je deze te allen tijde online opvragen in het Belgisch staatsblad.

Verplichte inhoud De algemene vergadering begint met het uitnodigen van de leden van die vergadering. Dit moet tenminste acht kalenderdagen voor de vergadering gebeuren. Dit kan per post of per e-mail. Vermeld hierin de agendapunten, en stuur indien nodig een volmachtformulier mee.

“DE ALGEMENE VERGADERING MOET TEN LAATSTE ZES MAANDEN NA HET AFSLUITEN VAN HET BOEKJAAR PLAATSVINDEN.” • Goedkeuring van de jaarrekening en kwijting aan bestuurders. De jaarrekening moet voorgelegd en goedgekeurd worden. Dit mag een beknopte versie zijn. Leden van de algemene vergadering moeten wel de mogelijkheid hebben om voor de vergadering de volledige boekhouding te mogen inzien. Vergeet niet dat je deze jaarrekening nog moet indienen bij de griffie van de Rechtbank van koophandel. De jaarrekening moet opgesteld zijn volgens de vormvereisten die vastgelegd zijn door de wetgever. Let op! Als je drie opeenvolgende boekjaren je rekening niet neerlegt, riskeer je een gerechtelijke ontbinding. De kosten die dit met zich meebrengt komen terecht op de schouders van de bestuurders die in gebreke bleven. • Goedkeuring begroting. Als bestuur dien je een begroting op te maken voor het volgende boekjaar. Baseer je hiervoor op de jaarrekening van vorig jaar. • Ontslag en benoemingen. De jaarlijkse algemene vergadering is voor vele jeugdhuizen ook het moment om bestuurders te ontslaan of te benoemen omdat dit de goedkeuring vereist van de algemene vergadering.

Pimp your av Een algemene vergadering lijkt misschien saai, maar het is hét moment waarop je leden en jeugdhuislovers bij elkaar zijn. Profiteer hiervan. Maak er een belevenis van die niemand wil missen.

Tijdstip Denk goed na wanneer je de algemene vergadering laat plaatsvinden. Als je weet dat veel leden werken, organiseer dit dan niet op woensdagmiddag. Veel jeugdhuizen geven hun algemene vergadering op zondag, anderen kiezen bewust voor een vrijdag- of zaterdagavond en koppelen dit aan hun avondactiviteiten.

Humor Zorg dat je algemene vergadering geen lezing is van saaie materie. Het gebruiken van een presentatie kan hierbij al een grote hulp zijn. Herkenbaarheid en humor maken het interessant. Benoem bijvoorbeeld bestuurders terwijl je gekke foto’s van hen in het jeugdhuis toont.

Inspraak Als je leden de mogelijkheid krijgen om te participeren kan een saaie vergadering juist heel dynamisch worden. Laat hen ook opmerkingen geven, daar kan je alleen maar uit leren. Organiseer een quiz, spel of brainstormmoment. Een algemene vergadering is het moment om te denken aan de toekomst. Welke evenementen moeten er in de toekomst komen? Wat kan er beter in de interne werking?

't Molentje ’t Molentje organiseert telkens een open av, zodat naast de leden, ook liefhebbers kunnen komen. “We organiseren twee keer per jaar een av in ons jeugdhuis”, vertelt voorzitter Niels. “We doen dat op een gewone openingsavond, zodat iedereen welkom is. We gebruiken altijd een PowerPoint en overlopen het jaar aan de hand van hilarische foto’s van onze activiteiten.” Dat ’t Molentje graag een feest maakt van de algemene vergadering blijkt uit hun originele ideeën. “Dit jaar zijn er vijf nieuwe bestuurders gestart. Zij kwamen op het grappige idee om een lied te maken om zichzelf voor te stellen. Er was zelfs gitaarbegeleiding bij”. Sfeer verzekerd.

ij! en nu j

uding en staat van Je jaarrekening, boekho n? Dat gaat gemakvermogen in orde brenge wat hulp gebruiken? wel kelijk met Assist. Kun je maart) leer je tijri-1 rua feb Op RADAR 15 (27 kneepjes van het vak. dens de vorming Assist de www.formaat.be/radar

Vanaf dit jaar enkel digita

belastingaangifte Ook in 2015 moet het jeugdh uis belastingaangifte doen. Dit zal dit jaar echter enkel digitaa l mogelijk zijn. Om de aan gifte te kunnen indienen moet je opgegeven zijn als bestuu rder van jouw jeugdhuis in het Bel gisch staatsblad. Het is dus extra belangrijk dat je de bestuu rswissel tijdig indient bij de griffie. Doe dit bij voorkeur samen met de jaarrekening en sta at van vermogen. Drie vliegen in één klap.

Je algemene vergadering hoeft geen saaie bedoening te zijn.

HET PROJECT Broei.On

hout) ei (Turn w e l l o W is: • Jeugdhu Broei.On rtistiek : t c e j schap: a o r e m • Pr e n r e ek/ond • Artisti bende s: Kunst re jeugdhuizen: r e • Partn de rking an • Samenwe oei.On k.com/Br o o Tydeeh b e c a f : www. • Website

Jeugdhuis Wollewei vond dat het welletjes was geweest: al die jeugd die in de woonkamer zat te kliederen met verf of het tuinhuis ombouwde tot een theater. Met Broei.On geeft projectmedewerkster Eva (28) jongeren een plaats om hun artistieke ei kwijt te kunnen. De Turnhoutse ouders zijn haar ongetwijfeld dankbaar. Tekst: Sandra Bogaers

Onder de mensen komen

Een multidisciplinair project dat ruimte biedt aan creatieve jongeren. Zo omschrijft Eva het nieuwe project van de Wollewei. Elk half jaar werkt het jeugdhuis rond een thema waaraan jongeren uit elke kunstdiscipline mogen deelnemen. De resultaten worden tentoongesteld aan het grote publiek. “Onze missie is een ruimte bieden waar jongeren creatief aan de slag kunnen gaan en gelijkgezinden ontmoeten”, legt Eva uit.

Vrijheid boven alles Broei.On zorgt ook voor coaches om de

Nieuw jaar 2015 brengt een tweede traject met meer inschrijvin-

jongeren te inspireren. “De coaches doen het erg goed. Samen met de jongeren plannen zij zelf hun sessies”, zegt Eva, “De deelnemers krijgen veel vrijheid. In het begin was dit moeilijk omdat ze het schoolse gewoon waren. Maar toen ze begrepen dat de bal volledig in hun kamp lag, waren de artistieke uitspattingen niet te stoppen.”

gen. De deelnemers van het eerste traject zijn ambassadeurs geworden en voeren die job met glans uit. “’Voor en Oordelen’ is het nieuwe thema”, vertelt Eva, “We willen dat iedereen in Turnhout het project leert kennen.” Kortom: allen naar het toonmoment in april.

Veel volk Tijdens het eerste traject kwamen dans, performance,

ZIJ BOUWT MEE

mode, film, fotografie, beeldende kunst en elektronica aan bod. Een groep jongeren bouwde oude orgels om tot moderne instrumenten. “Ik heb geen idee hoe je eraan begint,” geeft Eva toe, “maar het resultaat is fantastisch.” En dat denkt Turnhout er ook van. Op het eerste toonmoment in oktober 2014 kwamen zo’n 300 bezoekers hun lof betuigen.

ltuur 56 projecten cu

schap en ondernemer uizen n aantal jeugdh

2014 kunnen ee id Sinds 1 januari Vlaamse overhe tvangen van de t on He ie id n. bs te su ec n oj ee ale pr n van bovenlok erem rn de on voor het opzette op cus ten met een fo gaat om projec e. si es pr ex tieke schap of artis

De planken van Broa dway gaan nog even moeten wachten. Caroline (21) heeft eerst nog een rol te vervullen in de Wo llewei. “Ik heb de kans gekregen om stage te doen bij de Wollewei. Toen werden de eerste sta ppen voor Broei.On gezet. Als je zo’n project ziet ontstaan, dan blijf je wel geïnteresseerd. Na mijn stage ben ik dus blijven hangen, maar als deelnemer. Ik speelde al amateurt oneel in Mortsel. Werken rond performance was dus een logische stap voor me. Samen met twee and ere meisjes en een coach kwamen we elke week sam en om een toneelstuk te schrijven en te oefenen. De vrijheid die we kregen maakte het een fantastisc he ervaring. Toneel spelen en ons goesting doen, wie wil dat nu niet?”

“JE EIGEN GOESTING DO HEERLIJK!” EVA (28) EN,

DE MAAND VAN ... Craftwerk?

Sinds 1 januari 2014 kunnen een aantal jeugdhuizen subsidie ontvangen van de Vlaamse overheid voor het opzetten van bovenlokale projecten. 56 projectmedewerkers geven momenteel het beste van zichzelf in jeugdhuizen over heel Vlaanderen. Ze zetten projecten op met een focus op ondernemerschap of artistieke expressie. Elke maand gunt een projectmedewerker je een kijkje in zijn of haar drukke leven. Deze maand: een blik achter de schermen bij Matthias, projectmedewerker van het artistieke project Craftwerk in Juvenes (Zele).

Craftwerk is he t creatieve proj ect van JC Juvenes. Het pr oject wil jonger en de kans geven om hun talenten te ontw ikkelen op een laagdrempe lige manier. De jongeren kiezen zelf waar ze meer over wi llen leren. Ze mogen prob eren, op hun be k gaan en opnieuw prober en. www.craftwerk. be

Tekst & fotoâ&#x20AC;&#x2122;s: Matthias De Maesschalck

Computer en koffie

Computer en koffie: twee goede vrienden van de projectmedewerker. En beide onmisbaar tijdens het schrijven van een subsidiedossier. Op naar nieuwe uitdagingen. Hopelijk wordt het goedgekeurd met een Europees avontuur als gevolg!

3D-printers zijn de max!

Jongeren helpen om hun 3D-ontwerpen om te zetten naar de werkelijkheid. Creativiteit in tekenen moet ook niet tot 2D beperkt blijven.

Opkuisen Atelier Op bezoek bij Den Eglantier in Sint-Niklaas

Met Joyce op bezoek bij wat jeugdhuizen in de buurt. Meteen nog eens koffieklets met collega-projectmedewerker Roel.

Een tof nieuw atelier dat iedereen wil gebruiken. Het proper houden is natuurlijk een andere uitdaging!

Ook stagiairs zijn de max!

Joyce, onze stagiair hier in Juvenes. Zij loopt mee in de algemene werking en de projectwerking. Van toog tot aan het atelier. Heel tof om iemand op deze manier te kunnen begeleiden.

Onze trots

De ratjes, gemaakt door meneer Dzia Krank, verwelkomen ons altijd mooi aan het atelier.

HOTSPOT

Fabriek a Brak is het artistiek project van Lodejo en ’t Kasseiken. Het is een upcycle-project voor en door jongeren. Ze bieden verschillende ateliers en workshops aan met als rode draad hergebruik, duurzaamheid en upcycling. Hierbinnen hebben ze drie belangrijke pijlers: artistieke ateliers, technische ateliers en workshops. Bij Jeugdhuis ’t Kasseiken leggen ze de nadruk op mixed media. Wij gaan op bezoek bij het textiel- en textuuratelier van jeugdhuis Lodejo. Tekst & foto’s: Lobke Van Damme

Op de zolder Al vijfenveertig jaar is Lodejo pal in het centrum van Lochristi gevestigd. Bij de oprichting namen de jongeren enkel de zolder in, nu wordt het volledige gebouw in beslag genomen door de jeugdhuiswerking. De zolder had tot voor kort geen echte functie meer tot het artistieke project Fabriek a Brak er kwam. Waar Lodejo ooit zijn eerste stappen zette, volgt Fabriek a Brak in zijn voetsporen.

Mijn gids is Jessie Coppens, projectmedewerker van Fabriek a Brak. Ze leidt mij de trap op. Na het beklimmen van wel vijftig treden, bereiken we eindelijk het atelier. Dezelfde verwondering over het uitzicht die een bergbeklimmer aan de top voelt, ervaar ik wanneer de deur van het atelier openzwaait. Het is één grote open ruimte, toch weet ik niet waar ik eerst naar moet kijken.

Schatkamer Er is een overvloed van ingezameld materiaal voor upcycling-doeleinden. “Wij hebben dit jaar twee materiaaloproepen gedaan met Fabriek a Brak in samenwerking met de gemeente”, vertelt Jessie. “Die hebben veel succes gehad. Er staat zelfs nog meer materiaal opgeslagen in een oude pastorij.” Ik snuister in oude koffers die overstromen van bollen wol en stukjes stof, door rekken met schalen vol knopen, cactussen, flamingo’s, cassettedoosjes, oud behangpapier, lintjes en nog zoveel meer. Ik voel me hier net als Jommeke, een echte schattenjager.

Singers

Experimenteerruimte Aan de linkerzijde van het atelier liggen de experimenten van het artistieke atelier. “In de eerste ateliers hebben de deelnemers allerlei dingen uitgeprobeerd met kaarsvet en PU-schuim”, legt Jessie uit. “De focus van het artistieke atelier ligt nu vooral op het experimenteren met verschillende texturen en technieken. Het artistieke atelier staat open voor alle impulsen van de deelnemers. Zij krijgen op hun beurt allerlei prikkels om hen te inspireren in hun creatief proces”, gaat ze enthousiast verder.

Het gaat duidelijk over textiel en textuur. Naast al het stof, wol, draad en garen wordt mijn aandacht getrokken door een aanlokkelijke berg bubbeltjesplastiek. Ik kan mezelf nog net bedwingen om deze berg niet te beklimmen en richt mijn aandacht op de Singers. Zoals het gedicht van Paul Van Ostaijen toch beweert: Singers naaimasjien is de beste. Tegen de muur staat een lange tafel met deze luxebeestjes. Jessie licht toe: “De naaimachines zijn al gretig gebruikt tijdens de technische naaiateliers. Boven de naaimachines zie je nog enkele werkjes aan de wasdraad die we tijdens de naaimarathon van Fabriek a Brak voor Music For Life hebben gemaakt.” Ik wil een mopje maken over de dubbele betekenis van die marathon, maar vele anderen zijn me blijkbaar al voor geweest.

Inspiratieruimte Er is nog een klein zithoekje om even te verpozen tussen het creëren door. Daar vinden we enkele kledingcreaties die tijdens de workshop ‘junk couture’ door enkele enthousiaste creatievelingen zijn vervaardigd. In het midden van het atelier staat één grote tafel als epicentrum van al die creativiteit. “Het atelier van Fabriek a Brak is niet gewoon een ruimte voor het project, ze werkt als inspiratie voor creatie,” besluit Jessie. Ik kan haar alleen maar gelijk geven. Ik voel het ook al kriebelen om mijn armen te vullen met materiaal uit de rekken, alles op tafel te smijten en mij even te laten gaan. Helaas wordt mij vriendelijk verzocht de ruimte te verlaten wanneer ik dit in praktijk tracht om te zetten. Na mijn excuses voor mijn overmatig enthousiasme verlaat ik het atelier en het jeugdhuis als even goede vrienden. Gelukkig, want hier kom ik graag nog eens terug. Lezerswaarschuwing: de schrijver van dit artikel is niet geheel objectief…

www.fabriekabrak.be

Annelies (26) is de kersverse projectmedewerker artistieke expressie in Jakkedoe in Desselgem. Tekst: Inge de Wolf

“Ik ben sinds 6 januari aan de slag in Jakkedoe. Als projectmedewerker is het mijn taak om een project op poten te zetten en workshops te voorzien rond artistieke expressie voor de jongeren van Jakkedoe en omgeving Desselgem. Hiervoor werk ik samen met cultuurcentrum De Schakel in Waregem. Ik ben nog aan het nadenken over een naam voor het project, al heb ik wel al een beeld in mijn hoofd. Met dit project wil ik ervoor zorgen dat jongeren zichzelf overstijgen. Vandaar dat ik voor het beeld denk aan een kooi waarvan de deur openstaat. Ik wil graag workshops organiseren waarbij jongeren aan de slag gaan met verschillende kunstvormen, zowel woord, beeld als muziek. Het zou fantastisch zijn als we verschillende vormen samen kunnen brengen tot een samenhangend geheel waar veel jongeren hun gading in kunnen vinden.”

“JE WEET OP VOORHAND NOOIT WAT JE KAN VERWACHTEN” ANNELIES “In april komen we met het project naar buiten. Er staan al een aantal leuke momenten gepland. Op 11 april organiseren we in Jakkedoe ‘Jakhals’, een evenement waarbij verschillende bands komen optreden en lokale kunstenaars hun werken tentoonstellen. Een perfecte gelegenheid om jongeren te betrekken. Daarnaast werk ik samen met cc De Schakel aan ‘De Opsluiting’. Hiervoor worden een twintigtal jongeren 24 uur lang opgesloten in het cultuurcentrum. Onder leiding van professionals werken zij samen een artistieke creatie uit. En op 30 april doen we met het jeugdhuis mee aan Lokale Helden, waar ik graag een tentoonstelling bij wil betrekken. Werken met jongeren is een grote uitdaging. Je weet op voorhand nooit wat je kan verwachten. Maar als je ze eenmaal meekrijgt kan je wonderlijke dingen meemaken. Ik sta er vaak van versteld waar jongeren toe in staat zijn. Vooral omdat de meesten het zelf niet door hebben. Het is zo leuk om jongeren hun talenten te laten ontdekken en hen te zien groeien.”

DIY Handen uit de mouwen. Iedere maand geeft Formaat je een pittig project om zelf te doen. Tekst: Roxanne Cox

BARKRUKKEN Het project

Tools

Waarom iets duurs kopen wanneer je het net zo goed zelf kan maken? Bij Build it Together, het project van Vizit en Fabriek a Brak, het project van Lodejo en ’t Kasseiken, weten ze daar wel raad mee. Zij zijn constant bezig met het betrekken van jongeren in hun bouwprojecten en maken regelmatig van oude materialen nieuwe pronkstukken. Roxanne van Vizit deelt deze doe-het-zelf-klus. Vallen de barkrukken in je jeugdhuis van ellende uit elkaar? Kunnen de zitvlakken uit de jaren stillekes wel een update gebruiken? Maak gewoon je eigen barkrukken! En, met het gebruik van oude palletten of resthout, denk je ook nog aan het milieu. Koop je wat vijzen en je bent vertrokken.

• Schuurmachine of, voor de straffe klussers, schuurpapier • Hamer (handig om de spijkers eruit te halen) • Schroevendraaier (een vijsmachine is handig) • Wipzaag • Vouwmeter • Potlood • Lat

Budget Low. Palletten kan je altijd gratis vinden bij doe-het-zelf zaken. Een hamer en wat vijzen slingeren meestal rond in het jeugdhuis en een schuurmachine (tegen de splinters) kan je wel lenen. Zo niet, dan ben je wel wat geld kwijt aan je machinerie. Je barkrukken zijn dus zo duur als je ze zelf wil maken.

Mankracht Je kan gemakkelijk in je eentje een barkruk in elkaar flansen. Maar alleen is maar alleen. Zoek dus een assistent om je gereedschap aan te geven

Bouwtijd Handige Harry’s zoals Stephan van Vizit: anderhalf uur. Onervaren klunzen: een uur of drie.

Winkelkar

Plan

1 Leg al je materiaal en gereedschap klaar. 2 Haal de palletten uit elkaar, zodat je losse

planken hebt. 3 Haal de spijkers eruit. Controleer of je geen

spijkers gemist hebt, we willen geen gaten in de kleding van je jeugdhuisbezoekers. 4 Schuur de planken mooi af. Doe dit netjes, een gat vol splinters is niet fijn. 5 Meet alles goed op. Je hebt 10 plaatjes van 30 centimeter nodig en 4 gelijke planken voor de poten. De lengte van de 4 planken kan je zelf bepalen. Meet ook nog 2 dunne latjes van 30 centimeter op voor de versteviging. 6 Begin met de poten. Maak een plank van 30 centimeter vast aan 2 lange planken. Niet in het midden, maar bovenaan. Herhaal met de andere lange planken. Gebruik 2 planken van 30 centimeter om de poten aan elkaar vast te maken in een vierkant. Dat begint erop te lijken. 7 Tijd voor het zitvlak. Maak met nog eens 2 planken van 30 centimeter de poten vast aan het zitvlak. 8 Maak je zitvlak dicht. Gebruik 2 vijzen aan elke kant. 9 Verstevig je barkruk met plankjes in het midden van de poten. 10 Je hebt een drankje verdiend!

• Palletten • 36 vijzen

Deel je DIY

project? n inspirerend Heb je zelf ee uizen: dh ug je andere Deel het met t.be. ctie@formaa mail naar reda

VRAAGHET@FORMAAT

Tekst: Finn Van Dinter

Jij vraagt, Formaat antwoordt. Iedere maand verzamelen we vragen heet van de naald.

wanneer moet de jaarrekening opgemaakt worden? Boekjaar Als vzw ben je uiteraard verplicht een boekhouding bij te hou den. Deze boekhouding loopt per boekjaar. In de meeste ge vallen loopt het boekjaar gelijk met het kalenderjaar, dus van 1 januari tot 31 december. In sommige gevallen wordt er een andere datum gekozen voor de start van het boekjaar. Dat kan je terugvinden in je statuten.

Goedkeuring

moet het jeugdhuis een geregistreerd kassasysteem installeren? Verschillende jeugdhuizen ontvingen een brief van de FOD financiën in verband met het geregistreerd kassasysteem. Gezien jeugdhuizen geen restaurant, taverne, eetcafé … zijn, is dit niet van toepassing op de meeste jeugdhuizen. Enkel jeugdhuizen die meer dan tien procent van hun omzet realiseren via restaurantactiviteiten vallen hieronder. Kortom, het is niet omdat je een brief hebt gekregen dat je een GKS moet installeren.

Op het einde van je boekjaar moet je je boek houding afsluiten en een nieuw boekjaar beginnen. Het afsluiten van het boekjaar wil zeggen dat je alle laatste boekhoud kundige verrichtingen verwerkt en je boek houding als volledig verklaart. Je kan nu je jaarrekening opmaken. Deze moet je ter goed keuring voorleggen aan de algemene vergadering van de vzw. Je hebt hiervoor zes maanden de tijd.

Rechtbank van koophandel Vergeet ook niet je goedgekeurde jaarrekening neer te leggen bij de rechtbank van koophandel van het gerechte lijk arrondissement waar je vzw haar zetel heeft. Ook hiervoor heb je uiterlijk zes maanden na afsluiting van het boekjaar. Het neerleggen van je jaarrekening is gratis, maar moet wel volgens een verplicht mo del worden opgesteld. Meer info www.formaat.be/informatie/themas/ financieelbeleid/

ij! en nu j

je nood aan Zit je met een vraag? Heb at. ma support? Vraag het @ For .be aat form MAIL: vraaghet@ BEL: 03 226 40 83

DE MASCOTTE

Tekst: Kevin Moens

Sinds de kerstvakantie is JoKa in Sint-Katelijne-Waver drie sterkhouders rijker. Kwik, Kwek en Kwak. Breedgebekt pluimvee? Mis. Gevinde vinnige goudvisjes, hoewel Kwak, de gekleurde medezwemmer zo u wil, verre van goud is. "Noem mij gerust het zwart schaap van de familie," aldus Kwak . Zwemmertjes die niet vies zijn van een woordspeling. Of twee. Misschien zelfs drie.

Best verwarrend, als blijkt dat én de woonkamer, én de keuken én het toilet één en dezelfde ruimte zijn. Gêne kent Kwak alleszins niet. "Beter een smerig toilet dan een vies geweten, toch?", redeneert hij. Blij dat we geen aquarium moeten delen met deze s(c)eptische filosoof.

"Tegen de klok in of met de klok mee dobberen, veel keuze heb je niet in een bokaal. En al zeker niet in een bierkelk", jammert Kwik. "Ik voel me als een leeuw in een kooi, aan wanhoop ten prooi." Ook wij durven de grootse denker W. Sommers al eens citeren als we te diep in het glas hebben gekeken. Laat staan erin gezwommen.

Stellen dat Kwek wat bleekjes ziet voor een goudvis, is zich op glad ijs begeven. "Spreken is zilver, zwijgen is goud. En anders een stevige vin op uw muil", bitst hij ons toe.

Ondanks zijn gelimiteerde habitat en bedremmelde gezichtsuitdrukking, beweert Kwek dat hij zich als een vis in het water voelt. Droge humor en vissen, het went nooit.

Kwak dacht beet te hebben, maar al snel zakte de moed hem in de vinnen eens hij voor de zoveelste keer achter het net bleek te vissen. "Een vrouw zonder man is als een vis zonder fiets, declameerde ons moeder altijd. Maar zij was dan ook een alleenstaand smerig viswijf."

Het neusje van de zalm, heerlijke waterzooi of boter bij de vis? Niets van dat alles. "Ganser dagen krijgen we niets anders te vreten dan van die smerige confetti", vertrouwt Kwek ons toe.

sch voor 1rijf in 6/02 =

10% KOrt

iNG

27 februari - 1 maart 2015

- OOstmalle -

Voor bestuurders, medewerkers, leden en bezoekers van jeugdhuizen

WWW.fOrmaat.be/raDar Met de steun van de Vlaamse Gemeenschap

Gedrukt op gerecycleerd papier

V.U.: Formaat vzw, t.a.v. Tom Willox – De Wittestraat 2, 2600 Berchem

Met de steun van de Vlaamse Gemeenschap

Gedrukt op FSC gelabeld, 100% gerecycleerd en chloorvrij gebleekt papier

V.U.: Formaat vzw, t.a.v. Tom Willox – De Wittestraat 2, 2600 Berchem