PB- PP
– De Wittestraat
2, 2600 Berchem
BELGIE(N) - BELGIQUE
V.U.: Formaat vzw,
t.a.v. Tom Willox
TO BE R 20 14 AU GU ST US NU MM ER 2 • OK LV E IN JU NI EN JA AR GA NG 4 • DE LIJ KS , BE HA AN MA T IJN – P 60 27 45 X VE RS CH GE 26 00 Be rch em UG BR OO R 80 00 Wi tte str aa t 2, AF GIF TE KA NT de ren vzw – De orm aa t.b e hu isw erk Vla an ma at. be – ww w.f for o@ inf – Fo rm aa t Jeu gd 85 22 6 40 ) (03 F – 83 T (03 ) 22 6 40
GO TEAM
TIEME L U E D J BEN JI UISLOVER? JEUGDH st • P20
Teambuildin
g met je jeug
Doe de te
D-DAY VOOR C. N I , S R E T S G N U YO 18
mand komt” • P
“Stel dat er nie
dhuis • P10
LEIDT ISWERK TISCH U H D G U RA “JE R DEMOC TOT MEEGERSCHAP BIJ BUR EN.” JONGER
dossier
Het grote ek erzo jeugdhuisond
Tekst: Inge de Wolf • Foto: Cédric Dezitter
BLIKOPENER
“BUURTBEWONERS ZIEN DAT HET JEUGDHUIS EEN PLEK IS WAAR JONGEREN ZICH ENGAGEREN VOOR MAATSCHAPPELIJKE THEMA’S EN OOK MET ANDERE DINGEN BEZIG ZIJN DAN FEESTEN.” Jeugdhuizen die zich inzetten voor een betere wereld. Het is geweldig schoon. Onder de Toren in Londerzeel staat jaarlijks een deel van hun winst af aan een goed doel.
Muco Hoopt De Londerzeelse zomerkermis is elk jaar het moment waarop Onder De Toren de deuren van het jeugdhuis zestig uur aan een stuk opengooit. “Tijdens dit kermisweekend vinden veel mensen de weg naar het jeugdhuis. Omdat we gedurende deze dagen veel winst maken, stelde onze toenmalige voorzitter drie jaar geleden voor om een deel van de inkomsten aan een goed doel te geven”, vertelt huidig voorzitter Sara enthousiast. “Hij zat zelf in de organisatie van Muco Hoopt, een organisatie die zich inzet voor muco-patiënten. Dus de keuze voor dat goede doel was snel gemaakt. De rest van het bestuur was hier direct voor te vinden.”
Meer dan feest Inmiddels zijn we drie jaar en drie goede doelen verder. “Na het succes van onze inzameling voor Muco Hoopt besloten we om jaarlijks een deel van onze winst aan een goed doel te schenken. Het tweede jaar werd er een mooi bedrag overgeschreven naar Het Rode Kruis. Dit jaar kozen we voor vzw Eindelijk, een dagcentrum voor mensen die een auto-ongeluk hebben gehad en daardoor gehandicapt zijn”, vult Sara aan. Met hun actie tijdens de zomerkermis trekt Onder de Toren niet alleen veel volk uit de buurt, maar tonen zij ook dat het jeugdhuis niet enkel een plaats is waar feestjes georganiseerd worden. “Buurtbewoners zien dat het jeugdhuis een plek is waar jongeren zich engageren voor maatschappelijke thema’s en ook met andere dingen bezig zijn dan feesten. We krijgen dan ook veel positieve reacties”.
Wordt vervolgd Volgens Sara is dit zeker niet de laatste keer dat Onder de Toren een goed doel steunt. “We organiseren de zestig-uren-tap nu al verschillende jaren en we blijven dit graag doen in de toekomst. We kunnen alweer gaan nadenken over een goed doel voor volgend jaar”.
jij! u n n e
r of voor or een ande dhuis iets vo ug je oject of pr l uw jo be t Doe goed doel, no je jij il kijker W leving in de de wereld? or de samen vo t dhuis ze ug in je e algemen aarom jouw s en vertel w on l ai M n? zette verdient. deze pagina aat.be @ redactie form
3
INHOUD
10
14
27 ij! en nu j
Tim (18)
trok met zijn camera naar Dessel voor een interieurinspec tie bij De Spin. (p. 24)
Kevin (26) heeft zich laten verlei den door Tamara, het halve everzwijn uit Niel en mascotte in Jokot. (p. 27)
beeld? Scherpe pen of gek op ine. gaz Ma at ma Werk mee aan For . .be aat form ie@ act Mail naar red
MET MEDEWERKING VAN: Leen Raes, Don Pandzou, Jolien Clauw, Finn Van Dinter, Gerd Vermeenen, Jos Meers, Hannah Verhellen, Kevin Moens, Cynthia Van Wiele, Sandra Bogaerts, Cédric Dezitter, Inge de Wolf, Tim Joosten, Lobke Van Damme, Niels Vansteenvoort EINDREDACTIE: Cynthia Van Wiele & Inge de Wolf VORMGEVING: Pepijn Haghebaert FOTO’S: Tim Joosten, Bram Tack, Cédric Dezitter, Cynthia Van Wiele, Finn Van Dinter, Lena Verstraete, Formaat, jeugdhuizen DRUK: EPO – Lange Pastoorstraat 25, 2600 Berchem Gedrukt op FSC gelabeld, 100% gerecycleerd en chloorvrij gebleekt papier. Alles uit deze uitgave mag worden overgenomen, mits vermelding van Formaat Magazine. Formaat Magazine verschijnt 1 x per maand, behalve in juni & augustus. Het tijdschrift is gratis voor leden, extra abonnementen kunnen verkregen worden aan 20 euro per jaar. VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: Formaat vzw, t.a.v. Tom Willox – De Wittestraat 2, 2600 Berchem
DIT MAGAZINE 10 12 14 16 20 23
TEAMBUILDING IN HET JEUGDHUIS VOORZITTERS.NET FREEK DEED DE JEUGDHUISOPLEIDING WERKGEVERSCHAP IN HET JEUGDHUIS ONTDEK DE JEUGDHUISLOVER IN JEZELF ELLEN: GELUIDSTECHNICUS VAN ONDER DE TOREN
EN OOK … 02 06 18 19 22 24 26 27
BLIKOPENER WALL LEEN DIY HET PROJECT HOTSPOT VRAAGHET@FORMAAT DE MASCOTTE
DOSSIER D2 D4 D5 D6 D8 D10 D12 D14 D16
JEUGDHUISWERK ANNO 2014: HET GROTE JEUGDHUISONDERZOEK DOOR DE OGEN VAN … VRIJWILLIGERS & BEZOEKERS: DE HARDE CIJFERS OVER DE DREMPEL: BEZOEKERS VRIJWILLIGERS: DE KERN VAN HET VERHAAL EEN PLEK ONDER DE ZON ON THE JOB: BEROEPSKRACHTEN DE MANCAVE DE HOTLIST VAN HET JEUGDHUISONDERZOEK
LIJSTJES Lijstjes. Ik ben er dol op. To-do lists, verlanglijstjes, boodschappenlijstjes, bucketlists, vriendenlijstjes, ze bieden me houvast in een wereld vol keuzes en verplichtingen. Hoe behoud je anders een overzicht van de belangrijke zaken in het leven? Het is heerlijk om je lijstje af te gaan en de zaken die gedaan zijn weg te strepen. Met dingen die je verwezenlijkt of ervaren hebt. Dit jaar ben ik goed op weg met mijn lijstjes. Mijn verlanglijstje voor mijn verjaardag ligt al klaar, ik kan Griekenland van mijn “landen-waar-ik-zeker-naartoe-wil”-lijst schrappen en de eerste vijf kilometer aan één stuk op mijn loopschoenen zijn gerealiseerd. Ik was dan ook blij om te zien dat ik het eerste puntje op de Jeugdhuisloverchecklist in dit magazine kon aanvinken. Op de zetel in slaap vallen in het jeugdhuis? Driedubbelcheck. Wat overigens niet betekent dat ik het niet naar mijn zin had, de zetel was gewoon zo heerlijk zacht. In 2013 en 2014 vulden bezoekers en medewerkers van jeugdhuis ook lijsten in. Voor het grote jeugdhuisonderzoek waren
dossier
duizend jeugdhuislovers bereid om vragenlijsten in te vullen. Daardoor weten we nu officieel dat jongeren trots zijn op hun jeugdhuis. In dit magazine vind je dan ook volop lijstjes met de
D1-16 Het grote ek erzo jeugdhuisond
belangrijkste resultaten uit het onderzoek. Om in te lijsten?
Inge
WALL
Samenstelling & tekst: Cynthia Van Wiele & Inge de Wolf
eld in be
WAAR Tydeeh, Mol WAT Met 370 pannenkoeken zette Tydeeh in Mol het nieuwe werkjaar goed in gang. Onder de naam ‘Tydeehten’ kunnen jongeren elke woensdag terecht in het jeugdhuis voor goedkope en lekkere snacks. De komende weken staan er nog enkele lekkernijen op de menukaart, waaronder kebab, spaghetti en hotdogs. Allen daarheen!
6
jij! en nu iedereen wil t je graag met
eld da en Heb jij een be kwaliteit sam to aan goede fo je l ai M delen? l door. met je verhaa aat.be fo redactie@ rm
TEGEN BESPAREN OP JONGEREN Om beleidsmakers te overtuigen van het belang van jeugdwerk schreven verschillende jeugdwerkorganisaties, waaronder Formaat, aan een manifest. Dit kreeg de klinkende naam ‘jeugdmanifest’. Aangezien de jeugdsector in het nieuwe beleidsplan niet ontzien zal worden voor besparingen maken wij nu al duidelijk: besparen op jeugdwerk vandaag, schaadt de jongeren van morgen. http://vlaamsejeugdraad.be/nieuws/jeugdsector-ondertekentmanifest-tegen-besparingen
hiep hi ep hoer a
DE SALAMANDER STAPT OP TRAM 1 Eindelijk mag De Salamander 10 kaarsjes uitblazen. Het jeugdhuis is nu officieel een tiener en dat moest gevierd worden. Twee dagen lang kon je in de Salamander terecht voor een spetterend verjaardagsfeest. www.jhsalamander.be
7
goe b ezig!
ANDERLECHTSE JONGEREN BOUWEN EIGEN JEUGDHUIS Enkele Anderlechtse jongeren sloegen de handen in elkaar om een pop-up jeugdhuis te bouwen. Vroeger hingen de jongeren op straten en pleintjes, maar nu kunnen ze terecht op een plek die ze zelf gebouwd hebben. De nieuwe stek bestaat volledig uit recyclagemateriaal. Zo kan je chillen in stoelen gemaakt uit paletten, banden en bakken. De jongeren zien het jeugdhuis in de toekomst uitgroeien tot een plek waar jongeren en kinderen kansen krijgen en waar hun vrije tijd omkaderd wordt.
LOKALE HELDEN IN JE JEUGDHUIS Op 30 april 2015 geeft Poppunt aan alle jeugdhuizen de unieke kans om in één klap lokale muzikale helden op te sporen, ze in de kijker te zetten, nieuw volk over de vloer te krijgen én bruggen te slaan tussen iedereen uit de buurt bezig met cultuur, jeugd en muziek. Of je nu een feest, festival(letje), vrij podium, dj-contest of iets daar tussenin organiseert, anything goes, als het maar met lokaal talent gebeurt. Aanmelden kan op www.lokalehelden.be. Je vindt er ook de spelregels, inspiratie, enkele subsidiemogelijkheden en een actieplan dat zal helpen om alles te kickstarten en tot een goed einde te brengen.
FUTURE TALENTS Future Talents is een videoproductiehuis dat uitsluitend werkt met jong geweld. Ze scannen de Vlaamse studentenpopulatie en grijpen de grootste talenten bij hun nekvel om hen vervolgens op een resem uitdagende projecten te zetten. Vanaf oktober kan je ook terecht op Future Talents TV, een online platform waarop alle creatieve studenten het hele jaar door eigen videoproducties kunnen delen. Anders dan de internationale spelers in videoportfolio's wordt dit een lokaal platform waar de student met zijn werk uitgelicht kan worden.
TRIP LOKAAL Trip Lokaal heeft een pak sessies in de aanbieding om van jou een straffe en getrainde jeugdwerkvirtuoos te maken. Trip Lokaal biedt vorming aan jeugdraadleden, jeugdwerkers en alle jongelui met goesting. Met keuze uit een brede waaier aan vormingssessies zet Trip Lokaal je op weg om een nog straffere jeugdwerker of nog sterker jeugdraadlid te worden. Leer succesvol netwerken, creatief ondernemen, organiseren en nog veel meer. Power up your skills and impress! Meer informatie en inschrijven
www.triplokaal.be
www.lokalehelden.be
d
gezeg t h c e
“EEN JEUGDHUIS BETEKENT EEN AANZIENLIJKE MEERWAARDE VOOR ONZE GEMEENTE EN BIEDT JONGEREN DE KANS ZICH OP TAL VAN DOMEINEN TE ONTWIKKELEN.” Door: Judith De Muynck, voorzitster Jong CD&V Waarschot Verschenen in: Het Nieuwsblad 10 september 2014
8
iew
masterv
DE STARTSCHOT AFTERMOVIE Eerder ontdekten we al een filmpje over hoe de Tessloo Brew Crew dankzij Startsschot een eigen bier brouwt. Nu zet het project ook de andere jon geren in de kijker met de aftermovie van de eer ste Startschot namiddag. Startschot geeft een plaats aan jongeren met een passie of talent, die nog een duwtje in de rug kunnen gebruiken. Tijdens een eerste namiddag toonden de jongeren die deelnemen aan het project zich al van hun beste kant. In de aftermovie zie je hoe zij mannen van een nieuwe coupe voorzien, dierenkoppen maken, koken en nog veel meer.
DAG VAN DE JEUGDBEWEGING Vrijdag 17 oktober
Vrijdag 17 oktober is het weer zo ver. Heel jeugdbewegend Vlaanderen trekt de straat op voorzien van jeugdbewegingsuniform, T-shirt en sjaaltje. Dag van de Jeugdbeweging is de dag waarop duizenden jongeren die zich engageren voor andere kinderen en jongeren in de kijker worden gezet. Meer informatie over de acties in je buurt vind je op www.dagvandejeugdbeweging.be
Heb je zelf een goed idee, maar een gebrek aan plaats of kapitaal, dan kan je terecht in Tessloo. Deze aftermovie is alvast een voorsmaakje van wat je te wachten staat in het jeugdhuis.
Eerste Startschot Namiddag aftermovie!
'T KLOKHUIS GAAT ELKAAR TE LIJF Een wervingsactiviteit bedenken vraagt veel originaliteit. In ’t Klokhuis (Hamme) bleek dit geen probleem te zijn. Op een groot opgeblazen colosseum gingen toekomstige leden van het jeugdhuis elkaar te lijf. Het ging er hevig aan toe daar in Hamme.
9
REPORTAGE
Een jeugdhuis, dat is meer dan wat bakstenen en een dak. Het is met een groep jongeren samen dingen op poten zetten. En die groep die moet je goed verzorgen. Want werken aan een groep, staat gelijk aan werk ma ken van een super jeugdhuisteam. En dat leidt automa tisch tot een beter jeugdhuis.
Enkele inspirerende voorbeelden Teambuildingsweekend Tijdens een teambuildingsweekend staan groepsgevoel en samenwerking centraal. Er worden activiteiten georganiseerd waarbij vertrouwen en efficiënt samen werken centraal staan.
Tekst: Hannah Verhellen • Foto’s: jeugdhuizen
Fundering van het jeugdhuis Teambuilding zorgt voor een stevige fundering in het jeugdhuis. Je brengt een groep vrijwilligers samen, zodat zij elkaar beter en anders leren kennen. Een groep groeit tijdens zulke activiteiten. Je werkt samen aan een hechtere band. Het is eens wat anders dan vergaderen en samen werken.
Jeugdhuis Exixion (Wetteren) houdt vaker teambuildingsweekends. “Het versterkt de band onder de vrijwilligers. We kunnen er onze frustraties kwijt, maar het is vooral gezellig”, aldus Maaikel. “Tijdens deze weekends gaan wij bijvoorbeeld kajakken, doen we fietstochten of hoogteparcours.” JOB (Sint-Amandsberg) zag in dat naast al dat avontuur, samen je lachspieren aan het werk zetten ook stimulerend werkt voor het groepsgevoel. Tijdens een vrijwilligersweekend hield het jeugdhuis een heuse lachsessie. Pret gegarandeerd!
Teambuilding zorgt voor een geweldige opkikker in je jeugdhuis. Het is een manier om je vrijwilligers te belonen voor al het straffe werk dat zij doen. De beste teambuildingsactiviteiten blijven nog jaren nazinderen. Zinnen zoals: ‘Weet je nog die ene keer toen we samen op weekend waren?’, die worden steeds gevolgd door geweldige anekdotes. Als een hele bende vrijwilligers kan terugkijken op dezelfde activiteit brengt dit een gevoel van samenhorigheid met zich mee.
ALS EEN HELE BENDE VRIJWILLIGERS KAN TERUGKIJKEN OP DEZELFDE ACTIVITEIT BRENGT DIT EEN GEVOEL VAN SAMENHORIGHEID MET ZICH MEE.
10
EXIXION
D'AMBI
Vlottentocht D’ambi (Neeroeteren) en De Harp (Zwevegem) organiseren geregeld een vlottentocht. Samen met je jeugdhuis een vlot bouwen en er in geloven dat het niet zal zinken, dat is pas teambuilding. Je moet elkaar goed vertrouwen om het water op te gaan in zo een zelfgebouwd vaartuig.
'T KLOKHUIS
DE BESTE TEAMBUILDINGS ACTIVITEITEN BLIJVEN NOG JAREN NAZINDEREN.
Duik samen in een bubbelbad
We spelen een spel vanavond
De Broedkasse (De Haan) verwent hun leden en vrijwilligers na de examens steeds met een hete jacuzzi. Dit is pas een originele manier om elkaar op een andere manier te leren kennen. En geef toe, hier moet je elkaar toch ook een beetje voor vertrouwen.
Los van teambuildingsweekends en activiteiten zijn er nog andere leuke ideeën om je team samen te brengen. Een gigantisch Gotcha spel bijvoorbeeld. Bij dit spel krijgt iedere deelnemer een andere deelnemer toegewezen die hij moet uitschakelen. Het wapen wordt vooraf bepaald. Dit is dan bijvoorbeeld een sticker of een waterpistool. Heb jij een moord begaan, dan krijg je een nieuw slachtoffer. Wie als laatste overblijft is de winnaar. ‘t Klokhuis (Hamme) speelde dit spel reeds in hun jeugdhuis. De deelnemers zijn het er over eens: het was legendarisch! Een 30-tal leden werden door ‘The Godfather Of Gotcha’ uitgenodigd op de overbekende Mirabrug in Hamme, daar kregen ze hun wapen (een waterpistool) en hun eerste target. Een badmuts of duikbril was het enige wat je onschendbaar kon maken tegen de wapens. Twee maanden lang liepen vrijwilligers in het jeugdhuis en zelfs op festivals rond met badmutsen en duikbrillen, tot winnaar Jelle na twee maanden als laatste overbleef.
Maak een thuis van je jeugdhuis Tel18 (Ekeren) organiseert elk jaar het Telwonen. Een week lang leven de vrijwilligers samen in het jeugdhuis en vormen ze een kleine familie. Je kookt samen, maakt huiswerk, kijkt tv en doet verschillende activiteiten. Op korte tijd leer je elkaar kennen zoals nooit tevoren.
TEL18
11
REPORTAGE
Vier keer per jaar organiseert Formaat Voorzitters.net. Tijdens deze bij eenkomsten wisselen voorzitters van verschillende jeugdhuizen hun ken nis en ervaring uit. Een mooi moment om onder het genot van een hapje en een drankje te horen waar andere jeugdhuizen zoal mee bezig zijn. Pim (24), voorzitter van jeugdhuis Achterban, gunt ons een exclusief kijkje ach ter de schermen. Tekst & foto's: Pim Maeckelberghe
18u30:
Het volk begint binnen te stromen. Jolien kijkt na wie er is en wie niet.
maandag 22/09, 14u15:
Binnen vier uur is ons jeugdhuis voor de tweede keer gastheer voor Voorzitters.net. Er is nog werk aan de winkel. Eerst nog ons podium aanpakken en dan de zaal wat ordenen. Het komt in orde!
17u41:
Onze nieuwe salontafel is nog onder constructie. Hopelijk valt het niet teveel op. Een bloempje op tafel maakt de sfeer compleet.
18u31: We zijn klaar om te beginnen. We
beginnen in grote groep met het bepalen van de onderwerpen voor vanavond.
17u59: Andy, beroepskracht van ‘t Klok17u17: Nog even wat reclame ophangen
voor WOENSDAG, dat ook bij ons doorgaat.
huis en de voorzitter van De Cramme, is er als eerste. Precies op tijd.
18u39:
Iedereen krijgt een post-it en mag onderwerpen voorstellen. Deze drie zaken zijn volgens mij de belangrijkste punten voor ons jeugdhuis.
12
18u39:
Hard aan het werk. We krijgen allemaal dezelfde opdracht. Soms wordt er eens gespiekt bij een buur.
18u59: Alle onderwerpen worden voor-
gesteld en opgeschreven. We krijgen elk twee rode stickers om aan te duiden waar we graag over zouden praten. We splitsen op in twee groepen om de eerste twee onderwerpen te bespreken: ‘bezoekers werven’ en ‘vrijwilligers met een beperking’.
19u58:
We zijn opnieuw begonnen. Nu zijn ‘tapwerking’ en ‘motiveren vrijwilligers’ aan de beurt. Jeugdhuis Dido uit Erpe-Mere krijgt het initiatief.
21u24:
De eersten zullen de laatsten zijn. Andy vertrekt als een van de laatsten en neemt nog een stukje pizza mee naar huis.
20u27: We zitten voor een laatste keer
samen. Opnieuw worden de bevindingen in de groep gesmeten. We sluiten af met een korte reflectie en informatie over het aanbod van Formaat. De andere voorzitters zien er tevreden uit.
22u22:
Het was een geslaagde avond. Het verliep naar mijn gevoel vlotter dan de vorige keer. Allicht had de kleinere groep daar mee te maken. Ook wisten wij als organiserend jeugdhuis wat we moesten verwachten. Tijd om in bed te kruipen!
jij! en nu uis? in een jeugdh
zitter Ben jij voor l je samen tters.net wisse zi or vo Tijdens is en ervaorzitters kenn met andere vo babbel. ge lli ns een geze de tij t ui g rin aats op vernet vindt pl Voorzitters. caties. schillende lo ken aat.be/netwer rm .fo w w w
19u36: Even tijd voor een pauze.
20u44: Daar is de pizza! Kennis uitwisselen is goed voor de eetlust.
13
Freek (19) is bestuurslid in jeugd huis De Moane in Zonnebeke. Hij heeft net de jeugdhuisopleiding met succes afgerond. Tekst: Inge de Wolf • Foto: Finn Van Dinter
“Met jeugdhuis De Moane, waar ik actief ben, staan we nog in de kinderschoenen. Anderhalf jaar geleden openden we de deuren. Omdat alle begin moeilijk is, leek het me handig om af en toe een cursus te volgen. Na een aantal RADARs kreeg ik van enkele Formaatmedewerkers de uitnodiging om deel te nemen aan de jeugdhuisopleiding. Daar hoefde ik niet lang over na te denken. Het fijne van de jeugdhuisopleiding is dat je echt op maat van je eigen jeugdhuis aan de slag gaat. Veel van de dingen die ik in de jeugdhuisopleiding heb geleerd pas ik nu ook toe. Voor de stage-opdracht koos ik er bijvoorbeeld voor om manieren te zoeken om jonger volk bij het jeugdhuis te betrekken. De verhalen
14
en ideeën van de andere deelnemers hebben me daarbij zeker op weg geholpen. Er liggen al een paar plannen klaar om nieuwe jongeren aan te spreken! Ik vind het tof dat er in de opleiding veel plaats is voor interactie en je eigen jeugdhuisverhaal. Je hoeft gelukkig niet van ’s morgens tot ’s avonds op een stoel te zitten en te luisteren. Het was ook gewoon erg fun. Na drie weekends leer je de andere deelnemers echt goed kennen. We hebben veel gelachen en plezier gemaakt. Wat me het meest is bijgebleven? Ik heb mijn lief tijdens de opleiding leren kennen! Zo gek als het er soms aan toe gaat tijdens de drie weekends, zo gaat het bij ons nog steeds. Nu heb ik er zelfs een extra jeugdhuislidkaart bij in mijn portefeuille. Ik kan het dan ook iedereen aanraden om de jeugdhuisopleiding te volgen. Drie weekends vol plezier, veel kennis met het reilen en zeilen van een jeugdhuis, een pak nieuwe vrienden, en natuurlijk het attest van animator in het jeugdwerk.”
“HET FIJNE VAN DE JEUGDHUIS OPLEIDING IS DAT JE ECHT OP MAAT VAN JE EIGEN JEUGDHUIS AAN DE SLAG GAAT.” FREEK (19) jij! en nu er van k aan het ro
s Free Sta jij net al een stevige s en wil je ui het jeugdh idingsweekie toffe ople basis? Na dr g je het atstage ontvan ends en een dwerk. ug ator in het je test van anim november 2 – r 31 oktobe • Weekend: Ronse) rlo, Brugge of 2014 (Tonge r 2014 be 8-30 novem • Weekend:2 ) 14 R ns RADA (Dworp, tijde december e dag: 12-13 lv ha • Avond + Ronse) rlo, Brugge of 2014 (Tonge + stage t.be/vorming www.formaa
dossier
JEUGDHUISWERK ANNO 2014
Het grote jeugdhuisonderzoek Geen jeugdhuis zonder jongeren. Maar wie zijn zij en wat vinden zij nu écht van hun jeugdhuis? En hoe staat het ervoor met de jeugdhuizen zelf? In 2013 en 2014 werkten meer dan 1000 bezoe kers en medewerkers van jeugdhuizen mee aan het grote jeugdhuisonderzoek. Het resultaat? Een onderzoeksrapport vol cijfers en bevindin gen over jeugdhuiswerk anno 2014.
dossier•1
JEUGD HUISW ERKAN NO2014
dossier•2
K R E W S I U H D G U JE ANNOgr2ot0e14 Het zoek jeugdhuisonder
Onderzoekers van de VUB en Katholieke Hogeschool VIVES bevraagden in 2013 en 2014 meer dan 1000 bezoekers en medewerkers van jeugdhuizen. Het resultaat? Een onder zoeksrapport vol cijfers en bevindingen over jeugdhuiswerk anno 2014. In dit dossier doen we opmerkelijke conclusies uit de doeken en geven we een aantal aanbevelingen. Wil je weten wat jeugdhuisbezoekers tevreden houdt, waar jeugdhuizen sterk in zijn of wat beter kan? Je leest het in dit dossier. Tekst: Gerd Vermeenen
Jeugdhuiswerk anno 2014 Het jeugdhuisonderzoek kwam er op vraag van minister Pascal Smet en de Vlaamse Overheid. Het maakt deel uit van een grotere reeks onderzoeken in het jeugdwerk. Zo verscheen er in 2011 al een onderzoeksrapport over de jeugdbewegingen in Vlaanderen. Met dit onderzoek wil de Vlaamse Overheid een beeld vormen van wat jeugdhuizen doen, hoe ze werken en wat ze voor jongeren en hun medewerkers betekenen.
jeugdhuizen en gingen ze te rade bij zo goed als alle beroepskrachten die actief zijn in het jeugdhuiswerk. Formaat speelde tussenpersoon en uiteindelijk kregen meer dan 1.000 voorzitters, bestuurders, bezoekers en beroepskrachten een digitale vragenlijst voorgeschoteld. Iedereen die hieraan deelnam verdient een welgemeende dankjewel. Zowel zij die de vragenlijsten invulden als de Vlaamse overheid en de onderzoekers. Want nooit eerder werd het jeugdhuiswerk op zo’n grote schaal onderzocht.
1.000 Enquetes
Jeugdhuizen scoren een 8,1 op 10
In 2013 gingen de onderzoekers van de VUB (Vrije Universiteit Brussel) en Katholieke Hogeschool VIVES van start met het onderzoek. Via internetenquêtes bevraagden ze voorzitters, bezoekers en medewerkers van
En wees maar zeker dat het eindresultaat interessant is. Logischerwijs bevestigt het onderzoek grotendeels wat jeugdhuiskenners al langer wisten. Bezoekers en vrijwilligers zijn zeer tevreden in het jeugdhuis. Deze doel-
groep geeft de sector gemiddeld maar liefst 8,1 op 10. Verder is nu ook officieel bevestigd dat jeugdhuiswerk leidt tot meer democratisch burgerschap bij jongeren. Op deze manier dragen jeugdhuizen bij tot een open, solidaire en sociale samenleving. Deze vaststellingen lijken misschien vanzelfsprekend, maar ze zetten wel de kracht van jeugdhuiswerk in the picture. Het onderzoek brengt ook een aantal succesfactoren en uitdagingen aan het licht. Een goede infrastructuur (afgestemd op de doelen van het jeugdhuis), een sterk aanbod aan activiteiten, een goede relatie met de buurt en inspelen op de motivatie van bezoekers en vrijwilligers zijn belangrijke triggers voor sterk jeugdhuiswerk. Je leest er meer over in dit dossier.
dossier•3
Met dit onderzoek wil de Vlaamse Overheid een beeld vormen van wat jeugdhuizen doen, hoe ze werken en wat ze voor jongeren en hun medewerkers betekenen.
Hans Vermeersch Katholieke VIVES
Hogeschool
“Een aantal aanbevelingen uit het onderzoek springen er wat mij betreft uit. Als een jeugdhuis de kans krijgt of beslist om met een beroepskracht aan de slag te gaan, moeten ze zichzelf ook als ‘werkgever’ professionaliseren. Een beroepskracht aansturen en evalueren vraagt om een professionele aanpak. Daar lijkt nog wat werk aan de winkel. Daarnaast is het interessant om na te denken over het open karakter van jeugdhuizen. Hoe problematisch is het als bepaalde groepen systematisch minder worden bereikt? De vrouwelijke bezoekers bijvoorbeeld, of bezoekers met een andere muzieksmaak. Dat is iets waarmee de jeugdhuizen zelf aan de slag moeten gaan.”
Johan Van Gaens Agentschap Jeugd
“Jeugdhuizen, maar ook de overheid, halen veel uit het onderzoek. Aan de hand van de resultaten hopen we ons beleid (bijvoorbeeld de subsidiëring van jeugdhuisprojecten) kritisch verder te ontwikkelen en inspiratie te geven aan de lokale overheden. We moeten voldoende aandacht blijven hebben voor de diversiteit van en in de jeugdhuizen. Maar ook als jeugdhuis moet je goed nadenken over welke rol je wilt spelen ten aanzien van verschillende jongeren. Hoe breng je hen samen en maak je een leuke plek van je jeugdhuis? Verder blijven we samen met de andere overheden waken over de hoeveelheid regels die aan jeugdhuizen worden opgelegd. En natuurlijk nemen we de aanbevelingen over de projectsubsidies mee in de evaluatie daarvan.”
Het jeugdhuisonderzoek in cijfers
• 1.117 jeugdhuislovers werkten mee aan het onderzoek. • 73 jeugdhuisverantwoordelijken (lees: voorzitters) vulden een vragenlijst in over de werking van het jeugdhuis. • 795 bezoekers en 245 bestuurders/kernvrijwilligers uit ongeveer 80 jeugdhuizen beantwoordden vragen over wat het jeugdhuis voor hen betekent. • 114 beroepskrachten uit 75 jeugdhuizen beantwoordden de enquête over wat het betekent om als beroepskracht actief te zijn in het jeugdhuis. • Het onderzoek duurde anderhalf jaar. • Jeugdhuis Krak stak iedereen de loef af. 101 jongeren en vrijwilligers vulden er een enquête in. Respect. • De vragenlijst voor bezoekers telde 57 vragen en 20 pagina’s. • De onderzoekers vulden meer dan 300 pagina’s om al hun bevindingen neer te schrijven.
In dit dossier komen de belangrijkste bevindingen en aanbevelingen uit het jeugdhuisonderzoek aan bod. Voor een volledig overzicht van de resultaten en conclusies kan je terecht op de website van het Agentschap Sociaal-Cultureel Werk. www.wela.bewww.sociaalcultureel.be/jeugd/onderzoek.aspx
dossier•4
DOOR DE OGEN VAN …
Het jeugdhuisonderzoek biedt zeer veel stof tot nadenken. Jeugdhuizen evolueren en bezoekers, vrijwilligers en beroepskrachten veranderen mee. Het jeugdhuisonderzoek brengt de sterktes van jeugdhuizen en jeugdhuisjongeren in kaart, maar geeft ook ruimte aan verbeterpunten en aanbevelingen. Zoveel verschillende jeugdhuizen, zoveel verschillende resultaten. Het loont alvast de moeite om ze even voor te leggen aan twee mensen met kennis van zaken, Jochen Smets en Joris De Bleser. Tekst: Gerd Vanmeenen & Inge de Wolf
INTERVIEW
COLUMN
Jochen Smets /
Joris De Bleser /
Wat onthoud je uit de conclusies van het jeugdhuisonderzoek?
“Er zijn nog zekerheden in het leven en soms helpt een onderzoek om je daaraan te herinneren. Toen ik mijn allereerste stappen in het jeugdhuis zette was de muziekkeuze onderwerp van vele verhitte discussies, vond het oude bestuur nooit nieuwe vrijwilligers, investeerde de gemeente nauwelijks in het afgeleefde rijtjeshuis, vroegen de jongens zich af waarom er zo weinig meisjes waren en bleven de meisjes weg omwille van de stank van de wc’s. Wat ik mij ook herinner is dat wij ons geweldig amuseerden, dat we ons identificeerden met ons jeugdhuis, er al bij al heel content over waren en dat wij enthousiast meededen met alles wat ons sterkte in ons kritisch maar democratisch burgerschap. Toen deed men daar nooit onderzoek naar. Vandaag gelukkig wel. Het is voor onze samenleving een goede zaak dat er jeugdhuizen zijn. Dat wisten wij uiteraard al langer, maar het is goed om dit bevestigd te zien in conclusies en aanbevelingen van een wetenschappelijk gefundeerd onderzoek. De onderzoekers erkennen dat de manier waarop jeugdhuizen met jongeren werken vruchten afwerpt. Het zijn de jongeren zelf die kiezen, plannen, beheren, besturen en beslissen. Jeugdwerkers in het buitenland benijden ons hiervoor. We zijn er fier op. Jazeker, deze manier van werken heeft zijn sterktes. Maar ook zijn zwaktes, iets waar de onderzoekers niet voorzichtig rondfietsen maar waardevolle aanbevelingen over geven. Ik zou graag zien dat jeugdhuizen ook in de toekomst verder groeien en bloeien. Ik zou graag meer overheden zien die bewust kiezen voor een stevige investering in jeugdhuiswerk, omdat zij geloven dat het een goede belegging is met op termijn een verzekerde return on investment. Ik zou graag jeugdhuizen nog beter ondersteund zien, niet enkel om hun boîte beter te kunnen runnen, maar vooral om op een duurzame manier te kunnen evolueren en vernieuwen. Ik zou graag meer jeugdhuizen zien als gelijkwaardige partners, om sterker in te kunnen spelen op de reële noden en interesses van hun jongeren. Ik breek dan ook graag een lans voor meer professionele jeugdhuiswerkers, niet om het werk van de vrijwilligers af te pakken, maar om ervoor te zorgen dat er nog veel meer enthousiaste en gemotiveerde, jonge vrijwilligers zijn. En ja, ik zou ook graag zien dat die jonge gasten blijven discussiëren over muziekkeuzes, pop of rock, hiphop of r&b.”
jeugdconsulent in Leuven
“De conclusies komen overeen met wat ik zie in de praktijk bij de Leuvense jeugdhuizen. Jongeren engageren zich in het jeugdhuis voor de sfeer en het groepsgevoel. Dat is de essentie van jeugdhuiswerk voor mij. Uit het onderzoek blijkt wel dat jeugdhuizen die de sfeer en de groep als belangrijkste sterkte zien, vaker een minder groot en divers publiek hebben. De hechte groep kan het voor nieuwe jongeren soms moeilijk maken om hun eigen plek te vinden in de werking. Op zoek gaan naar een evenwicht tussen werken aan een hechte teamsfeer en het opzetten van een werking die jongeren uit de hele buurt bereikt, is voor mij een belangrijke, zo niet de belangrijkste, uitdaging voor elk jeugdhuis.”
Wat zijn verder belangrijke uitdagingen voor het jeugdhuiswerk? “Een buurtgerichte aanpak is essentieel. Dit lees ik in het onderzoek en zie ik ook in de Leuvense jeugdhuizen. Als een jeugdhuis anno 2014 niet werkt aan het uitbouwen van een goede relatie met de buurt, dan heeft het vroeg of laat een probleem. Je moet van een buurt zeker tolerantie verwachten ten aanzien van jongeren en hun activiteiten. Maar als jeugdhuis kan en moet je dat absoluut in de hand proberen werken en de eerste stap durven zetten.”
Op welke manier kunnen jeugddiensten jeugdhuizen helpen om deze aanbevelingen in de praktijk waar te maken? “Door actieve betrokkenheid te tonen, zoals ook in de conclusies te lezen is. Ik raad alle jeugddienstmedewerkers om regelmatig in hun jeugdhuizen binnen te springen en af en toe samen met de jeugdhuizen initiatieven op te zetten. Een jeugddienst blijft natuurlijk wel ingebed binnen de context van het lokaal bestuur. De visie van een schepen of burgemeester op jeugdhuiswerk bepaalt vaak wat je wel en niet kan doen. Anderzijds kan je, door te blijven hameren op het belang van jeugdhuiswerk, wel een lans breken voor de jeugdhuizen en hun vrijwilligers en hen hoger op de politieke agenda zetten.”
“Een evenwicht tussen werken aan een hechte teamsfeer en het opzetten van een werking die jongeren uit de hele buurt bereikt, is de belangrijkste uitdaging voor elk jeugdhuis.”
voorzitter van Formaat
dossier•5
VRIJWILLIGERS S R E K E O Z E B & rde cijfers
Voor het jeugdhuisonderzoek werden meer dan 1000 bezoekers en vrijwilligers bevraagd over hun ervaringen met en in het jeugdhuis. Wat kenmerkt hen en wat hebben zij gemeen? De be langrijkste achtergrondkenmerken op een rij.
De ha
BEZOEKERS SECUNDAIR HOGER UNIVERSITAIR 35% MEISJES 65% JONGENS
DE HELFT VAN DE BEZOEKERS IS JONGER DAN 21 JAAR
DE HELFT VAN DE BEZOEKERS HEEFT OUDERS DIE OOIT HEBBEN DEELGENOMEN AAN JEUGDWERK
DE MEESTE BEZOEKERS HEBBEN EEN HOOGGESCHOOLDE ACHTERGROND
EEN DERDE VAN DE BEZOEKERS MOET ZICH MINDER DAN 1 KILOMETER VERPLAATSEN OM HET JEUGDHUIS TE BEZOEKEN
VAN DE SCHOOLGAANDE BEZOEKERS VOLGT EEN DERDE SECUNDAIR ONDERWIJS, EEN DERDE HOGER ONDERWIJS EN ONGEVEER EEN KWART UNIVERSITAIR ONDERWIJS
DE HELFT VAN DE BEZOEKERS VAN HET JEUGDHUIS ZIJN VASTE GASTEN. ZIJ GAAN MINSTENS ÉÉN KEER PER WEEK NAAR HUN JEUGDHUIS.
DE HELFT VAN DE BEZOEKERS OVERWEEGT LATER VRIJWILLIGER TE WORDEN IN HUN JEUGDHUIS
VRIJWILLIGERS SECUNDAIR HOGER UNIVERSITAIR 27% MEISJES 73% JONGENS
DE MEESTE VRIJWILLIGERS ZIJN TUSSEN DE 20 EN 23 JAAR
DE MEESTE VRIJWILLIGERS HEBBEN EEN HOOGGESCHOOLDE ACHTERGROND
EEN JEUGDHUIS HEEFT GEMIDDELD EEN VASTE GROEP VAN 17 VRIJWILLIGERS
DE HELFT VAN DE VRIJWILLIGERS HEEFT OUDERS DIE OOIT HEBBEN DEELGENOMEN AAN JEUGDWERK
DE HELFT VAN DE VRIJWILLIGERS IS SCHOOLGAAND. VAN DE SCHOOLGAANDE VRIJWILLIGERS VOLGT EEN VIJFDE SECUNDAIR ONDERWIJS, TWEE VIJFDE HOGER ONDERWIJS, EN EEN DERDE UNIVERSITAIR ONDERWIJS
DRIEKWART VAN DE BEZOEKERS MOET ZICH MINDER DAN 2 KILOMETER VERPLAATSEN OM HET JEUGDHUIS TE BEZOEKEN
DE HELFT VAN ALLE VRIJWILLIGERS IS BETROKKEN BIJ DE WERKING VIA VRIENDEN, KENNISSEN OF FAMILIE
dossier•6
L E P M E R D E D R VE
O
ekers o z e b is u h d g u e J in de kijker
Het hebben van een degelijk bezoekersbestand is essen tieel voor een goede jeugdhuiswerking. Daar trappen we uiteraard een open deur mee in. Maar er zijn nog meer opvallende resultaten, vaststellingen en aanbevelingen. We zetten er een aantal op een rij en zoomen in op wat jongeren motiveert om naar het jeugdhuis te komen. Tekst: Finn Van Dinter
Veel bezoekers? Dat het jongerenbereik belangrijk is, dat is logisch. Maar wat zorgt er nu voor dat het ene jeugdhuis meer bezoekers heeft dan het andere? Hét antwoord vinden we niet in het onderzoek, maar het onderzoek legt wel een aantal succesfactoren bloot. Een goede infrastructuur, een sterke vrijwilligersploeg, een beroepskracht en een goede relatie met de buurt werken alvast een groter jeugdhuispubliek in de hand. Daarnaast kunnen ook meisjes een impact hebben op het aantal jongeren dat zijn weg vindt naar het jeugdhuis. Hoe meer meisjes, hoe meer bezoekers en hoe blijer ze zijn.
De eerste keer Gemiddeld stappen jongeren voor het eerst het jeugdhuis binnen op hun zestiende. Wervingsstrategieën focussen zich dan ook best op deze leeftijdsgroep. Jongeren laten zich in de eerste plaats overtuigen door vrienden of familie die al naar het jeugdhuis gaan. Slechts 37% van de bezoekers bracht een eerste bezoek aan het jeugdhuis uit eigen beweging.
Drempels voor nieuwe jongeren
Eens bezoekers de weg naar het jeugdhuis gevonden hebben willen ze vooral een toffe tijd in het jeugdhuis beleven. Sfeer, vrienden ontmoeten en de amusementsfactor zijn dé belangrijkste redenen om naar het jeugdhuis af te zakken.
Je zou kunnen zeggen dat jeugdhuizen vooral jongeren werven in de doelgroepen die ze het beste kennen: vrienden van vrienden. Een gevolg daarvan is dat jeugdhuizen een aantal jongeren structureel niet aanspreken. En dat is jammer, want er is nog marge.
Sfeer, vrienden ontmoeten en de amusementsfactor zijn dé belangrijkste redenen om naar het jeugdhuis af te zakken.
Jongeren die uit eigen beweging voor het eerst naar een jeugdhuis komen, doen dit voornamelijk voor een activiteit die ze niet willen missen.
Uit vorig onderzoek blijkt dat 80% van alle Vlaamse jongeren nog nooit een voet in een jeugdhuis heeft gezet. Dit betekent dat er dus een erg grote wervingsreserve is. Waarom zijn deze jongeren nog nooit in een jeugdhuis geweest? De grootste reden hiervoor is dat die jongeren, hun ouders en de buurt geen of een fout beeld hebben van wat er in het jeugdhuis gebeurt. Twee derde van de jeugdhuisvoorzitters geeft deze onwetendheid als de reden aan waarom jongeren de weg
naar het jeugdhuis niet vinden. Een imagoprobleem dus. Hoe zet je het jeugdhuis en je werking beter in the picture? De resultaten geven ons een aantal ideeën. Inzetten op de buurt is alvast een goed begin. Maak je bekend in de buurt, werk hiervoor samen met de jeugddienst en zorg ervoor dat zoveel mogelijk verengingen en actoren uit de buurt het jeugdhuisverhaal kennen. Ouders zijn daarbij van een niet te onderschatten belang. Tenslotte kunnen ook scholen interessante partners zijn. Uit de resultaten blijkt dat een samenwerking met scholen uit de buurt ervoor kan zorgen dat meer jongeren het jeugdhuis kennen en er ook daadwerkelijk over de vloer komen.
dossier•7
Activiteiten Zoek het vooral niet te ver. Een sterk en uitdagend activiteitenaanbod blijft een trigger voor een sterk bereik. Jongeren die uit eigen beweging voor het eerst naar een jeugdhuis komen, doen dit voornamelijk voor een activiteit die ze niet willen missen. Wil je de 80% van de jongeren die nog nooit in een jeugdhuis is geweest bereiken, dan is het essentieel om in te zetten op het werven via de vriendenkring van de huidige bezoekers én op activiteiten. Kies voor een gericht, maar divers aanbod.
Opvallende cijfers
• Driekwart van de bezoekers kan het zeer goed vinden met de kernvrijwilligers: ze vertrouwen hen en beschouwen hen als vrienden. • De gemiddelde tevredenheid van de bezoekers hangt zeer sterk samen met de mate waarin ze tevreden zijn met de muzikale stijl van het jeugdhuis en hun relatie met de kernvrijwilligers. • Bezoekers verwachten van het jeugdhuis in de eerste plaats het organiseren van feestjes. • Een derde van de jeugdhuisbezoekers wil graag meer jongeren in het jeugdhuis zien. • Rock is overduidelijk het favoriete muziekgenre van de gemiddelde jeugdhuisbezoeker. De jeugdhuisbezoeker geeft een score van 7,8/10 aan de muzikale stijl van zijn jeugdhuis. • Voor de helft van de bezoekers is naar het jeugdhuis gaan hun favoriete vrijetijdsbesteding.
TERUG NAAR SCHOOL Uit het onderzoek blijkt dat het werven van jon geren via scholen bijzonder effectief is. Weinig jeugdhuizen gaan daar echter mee aan de slag. Wollewei in Turnhout spreekt regelmatig de scholen in de buurt aan. Anil (25), educatief me dewerker in Wollewei, legt uit. “Om nieuwe bezoekers te betrekken bij ons jeugdhuis richten we ons tegenwoordig ook op scholen. Tijdens de middagpauze van de middelbare scholen in de buurt delen we flyers uit om onze activiteiten en feestjes onder de aandacht te brengen. Zo willen we een nieuw publiek bereiken voor onze Happy Hour op vrijdag en voor onze middagmomenten. Elke schoolmiddag bieden wij in het jeugdhuis goedkope drankjes en croques aan. Voor 1 euro eet je al een croque en de drankjes worden met 20 cent goedkoper dan normaal verkocht. Op vrijdag serveren we zelfs een warme maaltijd aan een lage prijs. Natuurlijk kunnen jongeren ook hun eigen boterhammen bij ons komen opeten. Tijdens de middag schenken we uiteraard geen alcoholische dranken. Sinds we op scholen reclame maken voor de middagmomenten begint het jeugdhuis tijdens de middag steeds vaker vol te lopen. Af en toe zitten we zelfs stampvol. Het loont dus zeker om eens op een andere manier reclame te maken voor je activiteiten.”
“Sinds we op scholen reclame maken begint het jeugdhuis steeds vaker vol te lopen.”
dossier•8
VRIJWeIrLn LvaInGhEetRS De k verhaal
De gemiddelde leeftijd om als vrij williger te starten in het jeugdhuis ligt tussen de 18 en 19 jaar. Dit be tekent dat jeugdhuisvrijwilligers al vrij snel na hun eerste bezoek de transitie maken. Sfeer, een plaats om vrienden te ontmoeten en amu sement zijn nog steeds dé klassieke redenen om als vrijwilliger aan de slag te gaan in het jeugdhuis. Maar er is meer. Tekst: Finn Van Dinter
Tevreden vrijwilligers Wanneer vrijwilligers tevreden zijn en onderling goed kunnen samenwerken, straalt dat af op de werking en op de bezoekers. Meer nog, het zorgt voor een hogere tevredenheid bij bezoekers. Dat werkt aanstekelijk. Daarom is het essentieel om ervoor te zorgen dat de graad van tevredenheid bij de vrijwilligers zo hoog mogelijk ligt. Hier zijn een aantal factoren van belang, die voor elke vrijwilliger anders zijn.
Organisatieklimaat In de eerste plaats hangt de algemene tevredenheid samen met een positief organisatieklimaat. Een degelijke interne communicatie is hiervan de basis. Deze versterkt op haar beurt het onderlinge vertrouwen binnen de ploeg.
Vrijwilligers zijn op zoek naar erkenning en horen graag dat hun inzet ertoe doet.
dossier•9
Opvallende cijfers
Appreciatie Wanneer vrijwilligers zich meer geapprecieerd voelen – door bezoekers, andere bestuurders, ouders, de gemeente, maar ook de samenleving in het algemeen – geven ze ook een hogere mate van tevredenheid aan. Appreciatie kan veel vormen aannemen: een complimentje, een eigen plek in het jeugdhuis. Vrijwilligers zijn op zoek naar erkenning voor wat ze doen. Ze horen graag dat hun inzet ertoe doet. Het is beter wanneer deze schouderklopjes niet alleen van binnen het jeugdhuis komen. Een blijk van erkenning van een jeugdconsulent, een schepen of een ouder kan wonderen doen. Hiervoor is natuurlijk een goede relatie met de buren, buurt en andere lokale actoren nodig. Een jeugdhuis dat geen goede verstandhouding heeft met zijn lokaal bestuur, zal zelden of nooit dat schouderklopje krijgen dat het verdient.
Ga op zoek naar de verschillende motiverende factoren bij de bezoekers en vrijwilligers van je jeugdhuis. meer tevreden. En in een jeugdhuis valt veel te leren: omgaan en communiceren met anderen, de organisatie draaiende houden, projectmatig werken …
Leerkansen
Kernvrijwilligers die vinden dat hun jeugdhuis erin slaagt om kansen tot zelfontplooiing te bieden zijn zelf ook het meest tevreden. Uit het onderzoek blijkt bovendien dat het bieden van zelfontplooiingskansen hand in hand gaat met het innovatieve klimaat van het jeugdhuis. Hoe innovatiever het jeugdhuis is, hoe sterker die zelfontplooiingsfactor weegt op de motivatie van vrijwilligers.
Jeugdhuizen zijn leerplekken. Dat uit zich ook in de motivatie van vrijwilligers. Vrijwilligers die het gevoel hebben dat ze iets leren zijn
Het bieden van leerkansen heeft daarnaast impact op de doorstroom van bezoekers naar vrijwilligers. Bezoekers die zeer tevreden zijn
• De helft van de vrijwilligers krijgt een vergoeding voor hun engagement. Dat gebeurt meestal in natura. Minder dan 1% van de vrijwilligers ontvangt hiervoor een financiële vergoeding. • Vrijwilligers nemen vooral activiteiten organiseren, tappen en schoonmaken op zich. • Vrijwilligers krijgen vooral waardering van collega vrijwilligers, beroepskrachten en hun partner. • Andere vrijwilligers zijn de grootste bron van ondersteuning. • Vrijwilligers leren door hun engagement in het jeugdhuis het meest over organiseren en plannen, omgaan met anderen, doorzetten en initiatief nemen. • Top 3 van jeugdhuisdoelstellingen volgens vrijwilligers: jongeren plek geven om elkaar te ontmoeten, veilig samen te zijn en bij te leren. • 40% van de vrijwilligers volgde ooit vorming in het kader van hun jeugdhuisengagement • Vrijwilligers stoppen omwille van de leeftijd of als er teveel andere vrijwilligers opstappen.
met hun jeugdhuis en zelfontplooiing belangrijk vinden zijn het meest geneigd om vrijwilliger te worden in het jeugdhuis. Dit is veel minder het geval bij jongeren die sfeer of de chill-factor hoog in het vaandel dragen.
Motiverende factoren De helft van alle bezoekers geeft aan ooit vrijwilliger te willen worden in het jeugdhuis. Ga dus op zoek naar de verschillende motiverende factoren bij de bezoekers en vrijwilligers van je jeugdhuis. Zorg ervoor dat die voorlopige overeenkomst niet louter een belofte blijft. Actie!
dossier•10
EEN PLEK N O Z E D R E D N O tuur van Infrastruc het jeugdhuis
Gezond huis, gelukkig huis Het jeugdhuisonderzoek bevestigt het belang van een goede en geschikte infrastructuur. Zo trekken jeugdhuizen gemiddeld meer bezoekers en vrijwilligers aan als de infrastructuur gezonder, moderner en groter is en verschillende ruimtes bezit voor afzonderlijke doeleinden. Jongeren voelen zich meer op hun gemak als de toiletten in goede staat zijn, als het er warm is in de winter en als het interieur gezellig en proper is. Hoe beter het gebouw, hoe meer volk en hoe beter het imago. Daarnaast zorgt een goede locatie ook voor meer tevredenheid bij de vrijwilligers. Het neemt een hoop frustraties weg, want de helft van de jeugdhuisverantwoordelijken beschouwen een minder goede infrastructuur als een hinderpaal voor de werking en een bron van irritatie.
Gezond huis, gelukkige buurt Ook voor een constructieve relatie met de buurt is een goed gebouw, met een degelijke geluidsisolatie, een zegen en een voorwaarde, zo blijkt uit de resultaten. Als het jeugdhuis een sterk en gevarieerd activiteitenaanbod kan uitwerken zonder veel implicaties voor de buurt en omwonenden, dan maakt dit een goede relatie met de buurt veel makkelijker. De gedragenheid van het jeugdhuis in de buurt stijgt en mensen staan er meer positief tegenover. Resultaat: een sfeer van vertrouwen en een goed imago. Dé basis om een sterke werking met een groot bereik uit te bouwen. Een positieve vicieuze cirkel en het bewijs dat een goede infrastructuur zowel het jeugdhuis als de omgeving enkel maar ten goede komt.
Een goede infrastructuur is essentieel voor elk jeugdhuis. Dat blijkt ook uit de resultaten van het jeugdhuisonderzoek. Een gebouw kan een trigger zijn voor sterk jeugdhuiswerk, maar kan ook wrevel opwekken als ze niet aangepast is aan de werking van het jeugd huis. We zetten hieronder een aantal resultaten op een rijtje. Tekst: Sandra Bogaerts
Opvallende cijfers
• 69% van de jeugdhuizen is in orde inzake brandveiligheid. • Driekwart van de jeugdhuisvoorzitters vindt zijn gebouw ruim genoeg voor het aantal bezoekers dat het jeugdhuis bereikt. • 40% van de jeugdhuisvoorzitters zou de inrichting van het jeugdhuis vernieuwen als ze daarvoor budget zouden hebben. Een betere zichtbaarheid en isolatie maken de top 3 van de infrastructuurwensen compleet. • In 45% van de jeugdhuizen functioneren de toiletten goed en zijn ze hygiënisch • 61% van de jeugdhuizen is over het algemeen best tevreden met hun infrastructuur. • De kleine helft van de jeugdhuizen heeft afzonderlijke ruimtes voor verschillende doeleinden. • 48% van de jeugdhuizen ziet infrastructurele problemen als een bedreiging voor het jeugdhuis. • 30% van de jeugdhuisvoorzitters vindt dat hun jeugdhuis op een opvallende en goed zichtbare plek gelegen is. • 70% van de bevraagde jeugdhuizen ligt in een dorpskern. • Bijna 80% van de jeugdhuizen is omgeven door woningen. Dat zorgt ervoor dat geluidsisolatie enorm belangrijk is.
Jeugdhuisinfrastructuur anno 2014 De meerderheid van de bevraagde jeugdhuizen (61%) is best tevreden met hun infrastructuur. Toch wil dat niet zeggen dat er geen problemen zijn. Want voor ongeveer de helft van de bevraagde jeugdhuisverantwoordelijken is de infrastructuur een reële bedreiging voor de werking. Zaken die ze graag zouden willen veranderen? De inrichting, de isolatie, de zichtbaarheid van het gebouw en de concert/fuifzaal.
Hoe beter het gebouw, hoe meer volk en hoe beter het imago.
dossier•11
Rol voor de overheid en het jeugdhuis Er is dus nog wat werk aan de winkel. Een goede infrastructuur is essentieel voor sterk jeugdhuiswerk, maar niet elk jeugdhuis heeft zo’n goed gebouw tot zijn beschikking. En alles kan altijd beter. De onderzoekers roepen daarom lokale overheden op om voldoende aandacht te blijven hebben voor de infrastructurele tekortkomingen van jeugdhuizen. Het onderzoek geeft alvast een idee over welke onderdelen van de infrastructuur een facelift kunnen gebruiken in veel jeugdhuizen, bijvoorbeeld isolatie en sanitair. Daarnaast zijn ook de jeugdhuizen zelf verantwoordelijk voor hun infrastructuur. Het is belangrijk dat het bestuur en de vrijwilligers aandacht besteden aan een gezellige uitstra-
ling en hun jeugdhuis zelf uitbouwen tot een toffe plek. Ze beseffen dat zelf ook maar uit het onderzoek blijkt dat ze hierbij zeker advies en hulp kunnen gebruiken.
Formaat helpt je op weg
'T SCHIPKE VERNIEUWD Het sanitair van ’t Schipke in Lauwe werd een aantal jaar geleden volledig vernieuwd en dat levert op. Voorzitter Zeno (22) vertelt. “Een tijdje geleden hebben wij ons sanitair volledig vernieuwd. Er waren voordien veel problemen: de wc’s zaten constant verstopt. Blijkbaar zat de essentie van het probleem in de sanitairbuizen onder de vloer. Dat heeft ertoe geleid dat we het hele sanitaire blok onder handen hebben genomen. Gelukkig staat de stad aan onze kant als we werken willen uitvoeren. Hun subsidies helpen ons echt vooruit. ” “Sinds deze veranderingen hebben de bezoekers meer respect voor het jeugdhuis. Voordien hingen de wc’s vol toiletpapier en de deuren vol stickers. Vandaag is het er altijd netjes en hangen er enkel stickers van het jeugdhuis zelf. Meisjes én jongens appreciëren het nieuwe sanitair. We merken ook het belang van een goede infrastructuur op onze samenwerking met de buurt. Telkens als we iets veranderen zijn de buren er als de kippen bij om de nieuwigheden te keuren. Zo zien ze dat wij als werking niet stilstaan, maar innoveren en moderniseren. Het infrastructuurverhaal is dus zeker nog niet voorbij voor ’t Schipke. De vrijwilligers en bezoekers verdienen een goed jeugdhuis.”
Sinds 2014 biedt Formaat ondersteuning aan jeugdhuizen die willen investeren in hun infrastructuur. Dit doen we samen met enkele partners die brugprojecten organiseren. Tijdens een brugproject voeren leerlingen van het deeltijds beroepsonderwijs werkzaamheden uit in de jeugdhuizen. Deze handige Harry’s voeren klusjes uit, schilderen muren, installeren isolatie, lossen hardnekkige sanitaire problemen op en meer. Ondertussen is er altijd een begeleider van de partnerorganisatie aanwezig die garant staat voor een deskundige en technische ondersteuning ter plaatse. Belangrijk voor Formaat is het ‘jeugd voor jeugd’-verhaal. Het project brengt de jongeren van het deeltijds onderwijs in contact met de jeugdhuissector en geeft hen de kans om werkervaring op te doen. Heeft je jeugdhuis ook baat aan een extra paar (en meer) handige handen? sandra.bogaers@formaat.be
dossier•12
B ON THnEinJhO et jeugdhuis e
Beroepskracht
De onderzoekers van VIVES schotelden zo'n 130 beroepskrachten een vra genlijst voor. Ze vroegen naar hun achtergrondkenmerken, hun functies en taken, waar ze fier op zijn en welke impact ze kunnen hebben op een werking. En ja hoor, het jeugdhuisonderzoek geeft duidelijke antwoorden, maar legt ook een aantal pijnpunten bloot. Tekst: Gerd Vanmeenen
Beroepskrachten ondersteunen De resultaten liegen niet. Beroepskrachten hebben expertise die vrijwilligers soms niet hebben. Daarbovenop zijn ze sterk in het ondersteunen en begeleiden van vrijwilligers bij het runnen van hun jeugdhuis. Zowel beroepskrachten als jeugdhuisverantwoordelijken beschouwen de begeleiding op maat die professionals kunnen bieden als een belangrijke meerwaarde voor het jeugdhuis. Beroepskrachten houden jongeren wakker en stimuleren hen.
Jeugdhuizen met tewerkstelling zijn vaker open, bereiken meer jongeren en hebben een betere relatie met de buurt.
Andere werking
Niet voor elk jeugdhuis
Toch zorgt een beroepskracht niet altijd voor een betere werking of extatische vrijwilligers. Professionals in een jeugdhuis maken eerder een ander type werking mogelijk. Jeugdhuizen met tewerkstelling zijn vaker open, bereiken meer jongeren en hebben een betere relatie met de buurt. Daarnaast zijn ze sterker in het ondersteunen van vrijwilligers en bieden ze meer experimenteerruimte. Anderzijds blijkt dat jeugdhuizen zonder beroepskracht vaak beter scoren op sfeer en groepsgevoel.
Een beroepskracht is een meerwaarde voor bepaalde jeugdhuizen. Maar voor anderen niet, bijvoorbeeld voor kleinschaligere jeugdhuizen. Meer dan de helft (64%) van de jeugdhuizen is geen vragende partij voor een beroepskracht. Dit klinkt misschien raar, maar er is een duidelijke reden voor. Jeugdhuizen vrezen de spontaniteit en vrijheid van de vrijwilligers te verliezen.
Opvallende cijfers
• Belangrijkste meerwaarde van een beroepskracht volgens voorzitters? Ze beschikken over expertise (wetgeving, ondersteunen van vrijwilligers …) die vrijwilligers niet hebben. • Vrijwilligers ondersteunen, wetgeving/administratie en activiteiten begeleiden zijn de drie belangrijkste taken volgens beroepskrachten. • De veelzijdigheid van het werk, de relatie met de jongeren en de flexibiliteit zijn dé troeven van een job in het jeugdhuis. • Volgens beroepskrachten ligt hun meerwaarde in het feit dat ze jongeren kunnen stimuleren tot inspraak en initiatief. Zij kunnen jongeren helpen hun talenten te ontdekken. • 90% van de beroepskrachten vindt zijn functie in het jeugdhuis uitdagend. • Beroepskrachten vinden zichzelf het sterkst in het begeleiden en motiveren van jongeren. Daarnaast beschouwen zij het onderhouden van contacten met partners als een sterk punt. • Met de werkdruk, administratie en de verwachte flexibiliteit hebben beroepskrachten het soms lastig. • 65% van de beroepskrachten zegt geen coaching te krijgen. • Jeugdhuizen die een team van beroepskrachten tewerkstellen hebben meestal een beter uitgewerkt personeelsbeleid. • Driekwart van de beroepskrachten vindt dat projectmatig werken (bijvoorbeeld de bovenlokale projecten) kansen biedt voor het jeugdhuis om nieuwe richtingen in te slaan.
BEROEPSKRACHTEN
DE HELFT VAN DE BEROEPSKRACHTEN IS JONGER DAN 30
EEN BEROEPSKRACHT HEEFT MEESTAL EEN BACHELOR DIPLOMA OP ZAK (52%)
EEN BEROEPSKRACHT START MEESTAL OP Z’N 21STE AAN ZIJN OF HAAR JEUGDHUISCARRIÈRE
36% VAN DE BEROEPSKRACHTEN IS AFGESTUDEERD ALS BACHELOR SOCIAAL CULTUREEL WERK
Werk aan tewerkstelling Een beroepskracht is geen automatisch succes. Een doordacht personeelsbeleid en goed werkgeverschap zijn van essentieel belang. Deze twee elementen beïnvloeden de tevredenheid en het functioneren van een beroepskracht. De onderzoekers roepen jeugdhuizen op om systemen uit te werken voor het opvolgen, vormen en evalueren van hun beroepskrachten. Hier wringt nu net het schoentje. Niet elk jeugdhuis heeft voldoende aandacht voor werkgeverschap. Zo bevestigt slechts de helft van de bevraagde beroepskrachten dat hun bestuur over voldoende kennis beschikt om als werkgever op te treden. Er is werk aan de winkel.
90% van de beroepskrachten vindt zijn functie in het jeugdhuis uitdagend.
MEER DAN DE HELFT VAN DE BEROEPSKRACHTEN WAS ZELF VRIJWILLIGER IN HET JEUGDHUISWERK
ER ZIJN MEER MANNEN (69%) DAN VROUWEN (31%) ONDER DE BEROEPSKRACHTEN
29% VAN DE VRIJWILLIGERS WIL OOIT BEROEPSKRACHT WORDEN
BEROEPSKRACHTEN GEVEN HUN JEUGDHUIS GEMIDDELD 7,3 OP 10
DE MEESTE BEROEPSKRACHTEN ZIEN ZICHZELF NOG MINSTENS 3 JAAR IN HET JEUGDHUIS WERKEN. LEEFTIJD EN EEN GEZINSLEVEN ZIJN BELANGRIJKE REDENEN OM UITEINDELIJK VOOR EEN ANDERE JOB TE KIEZEN.
dossier•13
Beroepskrachten zijn er in alle soorten en maten. De opvallendste achtergrondkenmerken uit het jeugdhuisonderzoek op een rijtje.
dossier•14
CAVE DE MAitN eit in het Divers jeugdhuis
Jongens zijn oververtegenwoordigd in de meeste jeugdhuizen. Toch bereiken jeugdhuizen waar meer meisjes rondlopen over het algemeen meer jongeren.
Het jeugdhuisonderzoek onder zocht de diversiteit aan vrijwilli gers en bezoekers van de jeugdhui zen. Hoeveel jongeren hebben een andere etnische afkomst, komen er jongeren uit ASO, TSO en BSO en zijn vrouwen voldoende vertegen woordigd? We zetten het voor jou op een rijtje. Tekst: Jolien Clauw
Een gedeelde identiteit De resultaten zijn duidelijk. Niet iedereen vindt zijn weg in en naar het jeugdhuis, en dat is eigenlijk ook een beetje logisch. Jeugdhuizen zijn het product van een groep mensen die er een gedeelde identiteit vormen. Ze werken en leven er samen, delen hun interesses en scheppen zo een unieke jeugdhuiscultuur, een eigen stijl. Deze jeugdhuisstijl verenigt jongeren, maar zorgt er ook voor dat jongeren die deze stijl niet delen afhaken of zich niet aangesproken voelen. De onderzoeksresultaten leren ons dat ‘het jeugdhuispubliek’ – en daarmee bedoelen bezoekers en vrijwilligers – vooral bestaat uit hoger opgeleide jongeren waarvan beide ouders in België geboren zijn. Zo volgden 54% van bezoekers les in het ASO-onderwijs. Al moeten we dit ook nuanceren, want dat wil ook zeggen dat de kleine helft van de bezoekers hun voeten niet onder de ASO-schoolbanken schoven. Ze komen dan vooral uit het KSO en het technisch onderwijs. Zij komen vaker naar het jeugdhuis om dingen bij te leren en zichzelf te ontplooien. Jongeren uit BSO zijn wel duidelijk ondervertegenwoordigd.
Meisjes VS jongens Daarnaast zijn vooral jongens in de meerderheid. 3 op 10 van de vrijwilligers zijn meisjes. Als bezoeker vinden meisjes wel makkelijker hun weg naar het jeugdhuis en de activiteiten, maar ook daar zijn de jongens met 65% in de
meerderheid. Dit inspireert de onderzoekers om jeugdhuizen te omschrijven als mancaves. Plekken waar vooral jongens komen, waar vooral ‘mannelijke’ muziekgenres gedraaid worden (metal of rock) en het sanitair groezelig is. Dat is natuurlijk een karikatuur en doet een beetje oneer aan de vele inspanningen die jeugdhuizen doen om meer meisjes aan te trekken. Maar toch kunnen we ons er iets bij voorstellen.
Meer diversiteit, meer plezier
Een divers publiek is vaak een blijer publiek. Jongeren rapporteren een hogere tevredenheid over hun jeugdhuis als er meer meisjes en jongeren met verschillende sociaalculturele achtergronden zijn. Het zorgt voor dynamiek en een grotere uitstraling van het jeugdhuis. Jeugdhuizen waar meer meisjes rondlopen bereiken over het algemeen meer jongeren, hebben een beter imago, een meer aantrekkelijke infrastructuur en een betere band met de buurt. Toch plakt er ook aan deze medaille een (kleine) keerzijde. Diversiteit gaat soms ten koste van de sfeer in het jeugdhuis en maakt het voor de groep moeilijker om een gedeelde identiteit op te bouwen. Zo zijn jongeren uit jeugdhuizen met een klein en selectief publiek enthousiaster over de sfeer in hun jeugdhuis, dan jongeren uit meer diverse jeugdhuizen. Dat brengt ons bij een belangrijke vraag voor de toekomst: hoe zorg je ervoor dat het jeugdhuis een plek is waar
Jeugdhuizen waar meer meisjes rondlopen bereiken over het algemeen meer jongeren, hebben een beter imago, een meer aantrekkelijke infrastructuur en een betere band met de buurt.
jongeren uit verschillende leefwerelden zich thuis kunnen voelen en tegelijkertijd een eigen betekenis aan het jeugdhuis kunnen geven? En moet dat wel altijd?
Verlaat die mancave Leve het verschil. Jeugdhuisvoorzitters beseffen dit ook. Want vaak zien zij een meer divers bereik als een belangrijke uitdaging voor het jeugdhuis. De vraag is dan: hoe? Op basis van het jeugdhuisonderzoek kunnen we alvast zeggen: begin met het jeugdhuis aantrekkelijk te maken voor meisjes. Breek los van dat mannenbastion. Zorg voor propere wc’s en dito sanitair, geef meisjes de kans om je interieur te pimpen en maak het jeugdhuis ook voor hen gezellig. Je zal versteld staan van de gevolgen.
Kies je platen Muziek bepaalt mee de smoel van het jeugdhuis, het zorgt voor id entiteit. Maar het kan ook een drempel zijn voor nieuwe jongeren. Als jongeren te vaak muziek horen die ze niet leuk vinden, haken ze sneller af. Wissel dus af, zorg ervoor dat iedereen aan zijn trekken komt. Maar doe dit subtiel, want een te grote kakafonie aan muziekstijlen kan er op zijn beurt voor zorgen dat niemand zich echt thuis voelt in het jeugdhuis.
Opvallende cijfers
• 73% van de vrijwilligers in jeugdhuizen is mannelijk. • 35% van de bezoekers is vrouwelijk. • 48% van de vrijwilligers wil meer meisjes in het jeugdhuis. • 46% van de jeugdhuisbezoekers sleet zijn secundair onderwijs niet op een ASO-schoolbank. • 10% van de jeugdhuisjongeren studeert aan de universiteit.
dossier•15
INGE (24)
Tekst: Cynthia Van Wiele
Inge is ondervoorzitter van jeugdhuis Achterban in Sint-Amandsberg. Ach terban valt onder de categorie ‘vrou wenjeugdhuis’. Het bestuur bestaat voor driekwart uit vrouwen. In de zes jaar dat Inge naar het jeugdhuis komt, zag ze heel wat veranderingen in de man-vrouw verhouding. “Je kan Achterban wel een vrouwenjeugdhuis noemen. Bij onze bezoekers is er geen overwicht van een geslacht, maar ons bestuur is wel vrij vrouwelijk. Daardoor voel ik me 100% op mijn gemak. Vroeger was Achterban meer een mannenkot. Dan moest je je als vrouw vaker bewijzen. Zo’n 2 jaar geleden was er een perfect evenwicht tussen mannen en vrouwen. Eigenlijk vond ik dat het beste. Maar de laatste twee jaar krijgen de vrouwen de bovenhand. Gelukkig sijpelt dit niet te hard door naar onze activiteiten. De enige activiteit die écht alleen op vrouwen is gericht, is de kledingruil. Dan komen de vrouwen samen, drinken we champagne en ruilen we onze kleren. Ook de muziekstijl van Achterban varieert. We draaien een mix van genres, al staan we bekend voor onze reggae. Zelf stap ik ook niet graag binnen in een jeugdhuis waar ze een zeer uitgesproken muzieksmaak hebben. Als er enkel metal of punkrock wordt gedraaid zou ik me er minder amuseren. Ook smerige jeugdhuizen, en dan vooral vuile wc’s, vind ik echt niet aantrekkelijk. Ja, je moet wat doen om vrouwen gelukkig te houden. Het is in een jeugdhuis belangrijk om iedereen gelijk te behandelen. Laat vrouwen evenwaardig hun zeg doen in het bestuur. Sta open voor vrouwen door de ruimte gezellig te maken en organiseer af en toe een exclusief evenement.”
“Het is in een jeugdhuis belangrijk om iedereen gelijk te behandelen.”
dossier•16
T E H N A V T S I L DE HOT K E O Z R E D N O S JEUGDHUI en op een rij ing
ind 13 centrale bev
1 Jeugdhuizen zijn een goede maatschappelijke investering, ook in tijden van crisis en besparingen. Jeugdhuisparticipatie versterkt het democratisch burgerschap van jongeren en draagt zo bij tot een solidaire, open en sociale samenleving. 2 Jongeren zijn fier op hun jeugdhuis en geven het een 8 op 10. Vrijwilligers en jeugdhuisverantwoordelijken zijn vooral fier op de sfeer en het groepsgevoel in hun jeugdhuis, de ruimte die ze er krijgen om mee te denken en te participeren en het sterke activiteitenaanbod. Volgens de bezoekers is een sterk activiteitenaanbod dan weer het uithangbord van het jeugdhuis. 3 Jongeren uit niet-ASO richtingen halen meer uit hun jeugdhuisengagement dan jongeren die een ASO-richting volgden. Zo geven ze vaker aan actief te zijn in het jeugdhuis omdat ze er zichzelf kunnen ontplooien en dingen kunnen bijleren. Bij jongeren met een ASO-achtergrond staat sfeer en groepsgevoel vaker op de eerste plaats. Inspelen op deze verscheidenheid aan wensen en motieven is belangrijk. Zo blijven vrijwilligers tevreden en gemotiveerd. Af en toe een babbel met de vrijwilligers over hun engagement en wat ze daarmee willen bereiken in het jeugdhuis is aangeraden. 4 Een goede relatie tussen lokale overheden en jeugdhuizen zorgt voor een tevreden vrijwilligersploeg en is een sleutel tot sterk jeugdhuiswerk. Een actieve betrokkenheid van de jeugddienst en het lokaal bestuur ten aanzien van het jeugdhuis (regelmatig contact, bezoeken …) is een goed recept voor een sterke onderlinge relatie.
5 Een goede jeugdhuisinfrastructuur is essentieel. Een goed gebouw zorgt voor meer bezoekers en vrijwilligers, een hogere tevredenheid en een betere relatie met de buurt. Kortom, degelijke infrastructuur op maat van het jeugdhuis komt zowel het jeugdhuis als de omgeving ten goede. Maar net die infrastructuur is voor veel jeugdhuizen een probleem. 6 Een aantal succesfactoren voor een groot bereik zijn: • Een beroepskracht • Een goede infrastructuur • Een sterke vrijwilligersploeg • Een goede relatie met de buurt 7 Een aantal succesfactoren voor een grote vrijwilligersploeg zijn: • Een beroepskracht • Een goede infrastructuur • Voldoende financiële middelen • Een goede relatie met de buurt 8 Veel bezoekers hebben goesting om hun schouders onder het jeugdhuis te zetten. De helft van de bevraagde bezoekers zegt ooit vrijwilliger te willen worden in het jeugdhuis. 9 Beroepskrachten kunnen jeugdhuizen een boost geven, bijvoorbeeld omdat ze expert zijn in het ondersteunen en stimuleren van vrijwilligers. Ze zorgen onder meer voor sterke vrijwilligersploegen die op hun beurt zorgen voor tevreden bezoekers. Jeugdhuizen met een beroepskracht zijn over het algemeen vaker open, hebben een groter en meer divers bereik, organiseren meer activiteiten en vorming en leggen een sterke nadruk op het ondersteunen en begeleiden van jongeren.
10 Te weinig mensen kennen het jeugdhuiswerk. Een gebrek aan kennis over wat er in een jeugdhuis gebeurt zorgt ervoor dat nieuwe generaties de weg naar het jeugdhuis niet altijd vinden. Daarnaast vissen veel jeugdhuizen hun jongeren uit de vijvers die ze kennen (familie en vrienden van leden). De uitdaging? Zorg ervoor dat mensen weten wat je doet en waarom en betrek hier partners bij. Scholen en jeugddiensten zijn alvast interessante potentiële partners. 11 De onderlinge band en communicatie tussen de vrijwilligers is heel belangrijk voor de uitstraling van het jeugdhuis. Een sterk en tevreden vrijwilligersteam zorgt voor tevreden bezoekers en een sterker imago. 12 Een divers jongerenbereik is een goed recept voor een succesvolle werking en zorgt voor een groter jongerenbereik in het algemeen. Denk na over je activiteitenaanbod en probeer in te spelen op de interesses van zoveel mogelijk verschillende groepen jongeren. 13 Muziek heeft veel invloed op de tevredenheid van jongeren met het jeugdhuis. Als de bezoekers zich niet kunnen vinden in het muziekaanbod van het jeugdhuis, zullen zij minder tevreden zijn over het jeugdhuis in het algemeen. Een te specifieke muziekstijl kan dus een divers jongerenwerk in de weg staan. Anderzijds is een kakafonie aan muziekgenres in het jeugdhuis ook niet altijd de oplossing, omdat jongeren zich dan niet kunnen identificeren met het jeugdhuis. Een goede balans vinden qua muziekstijlen is dus zeer belangrijk.
woensdag.gent.be
E E E DO
Met medewerking van
Een organisatie van
A S T E I S N P O S R E D N
Jeugdhuizen zijn er in alle soorten en maten. Je hebt er aan de kust, in de stad, in kleine en grote gemeenten. En je hebt jeugdhuizen met of zonder beroepskracht. In Vlaanderen hebben ongeveer 65 werkingen personeel in dienst. Maar hoe ga je best om met personeel in een jeugdhuis? Tekst & foto: Hannah Verhellen
Het jeugdhuis als werkgever In verschillende jeugdhuizen vind je een beroepskracht. Zijn of haar taak is om jongeren in het jeugdhuis te ondersteunen, zodat zij hun eigen plek kunnen uitbouwen. Hierbij fundeert de raad van bestuur (rvb) als werkgever. Zelfs voor de poetsvrouw of een logistiek medewerker ben je als raad van bestuur verantwoordelijk. Het is jouw taak als lid van de rvb om hen te ondersteunen en hun baan zo aangenaam mogelijk te maken. Een goed personeelsbeleid is belangrijk om sterke profielen in het jeugdhuis aan te trekken.
Personeelsverantwoordelijke Iemand in dienst nemen is een grote verantwoordelijkheid. Daarom is het aangeraden om een personeelsverantwoordelijke aan te stellen. Hij of zij ondersteunt de beroepskracht en volgt de taken op. Het is belangrijk om elke week enkele minuten samen te zitten met de werknemer. Op dit moment kan je het verloop van de week bespreken en kan de beroepskracht met zijn vragen terecht. De personeelsverantwoordelijke vormt zo het aanspreekpunt in de rvb voor de beroepskracht. Hij of zij heeft vooral een ondersteunende functie en kent het reilen en zeilen in het jeugdhuis.
DE PERSONEELS足VERANTWOORDELIJKE VORMT HET AANSPREEK足PUNT IN DE RVB VOOR DE BEROEPSKRACHT.
16
De voordelen van een beroepskracht volgens Wouter en Arne: • Een beroepskracht brengt de schwung in het jeugdhuis. • Problemen worden sneller opgespoord. • Er is meer continuïteit en een vaste lijn in je werking. • Een beroepskracht zorgt voor vernieuwing in het jeugdhuis. • Het jeugdhuis staat strategisch sterker. • Een beroepskracht kan het jeugdhuis naar een hoger niveau leiden.
In Ten Goudberge (Wevelgem) wer ken maar liefst vijf personeelsleden. Samen met de vrijwilligers maken zij het beste van het jeugdhuis. Het team bestaat uit een administratief medewerker, twee logistiek mede werkers, een projectmedewerker en een coördinator. Coördinator Wou ter en lid van de raad van bestuur (rvb) Arne vertellen over het jeugd huis als werkplek.
De rvb als werkgever Arne: “Personeelsleden aansturen is niet altijd gemakkelijk als rvb. Je bent minder vaak aanwezig dan bijvoorbeeld de coördinator. Wouter werkt daarom heel zelfstandig. Hij is degene die de andere personeelsleden aanstuurt. De rvb ondersteunt zijn personeel zo goed mogelijk. Ik moet toegeven dat dit soms te weinig gebeurt. Het is geen evidentie om zonder werk ervaring personeel te ondersteunen. Je mist de ervaring om iemand te ondersteunen in zijn werk.” Wouter: “Je moet als jeugdhuis goed weten waaraan je begint. Een beroepskracht is niet zomaar een assistent van de rvb. Je moet hem autonomie en bewegingsruimte geven. Een boeiende job en uitdagingen zijn belangrijk
om een werknemer tevreden te houden. Het belangrijkste: je moet zelf tijd en aandacht investeren in de werknemer. Een welgemeende dankjewel aan een beroepskracht doet vaak wonderen.”
“JE MOET ZELF TIJD EN AANDACHT INVESTEREN IN DE WERKNEMER.” De kwaliteiten van een goede werkgever Over de kwaliteiten van een goede werkgever zijn Arne en Wouter het eens. Een goede werkgever heeft kennis over werkgeverschap, kent de wetten en kan deze toepassen. Wouter: “Als personeelslid moet je weten wat je aan een werkgever hebt. Het is belangrijk dat je werkgever luistert naar je problemen en naar oplossingen zoekt. Tussen beide partijen moet voldoende dialoog, eerlijke communicatie, appreciatie en respect zijn. Enkel op die manier kan er aan een vertrouwensband gewerkt worden. Maar de grootste moeilijkheden voor mij zijn de vele wissels in de rvb. Een andere samenstelling brengt vaak een nieuwe visie met zich mee. Het jeugdhuis staat of valt met de rvb.” Arne: “Ook een goede accommodatie is echt een must. Steek je beroepskracht niet in een
klein en deprimerend kot. Bied een ruimte aan waar hij of zij aan het werk kan en inspiratie opdoet. Want in een jeugdhuis werken betekent niet dat je letterlijk aan de toog moet werken.”
“EEN GOEDE WERKGEVER PRAAT VEEL MET ZIJN PERSONEEL.” Formaliteiten Wouter: “Geplande functioneringsgesprekken komen weinig voor in Ten Goudberge. Eigenlijk houden we elke dag een functioneringsgesprek, maar dan op een informele manier. Als de rvb plots formeel doet, dan denk ik meteen dat er iets niet klopt.” Arne: “We hebben hier niet echt een werkgroep Personeel, maar daar werken we aan. Ook het arbeidsreglement wordt vernieuwd. We moeten meegaan met onze tijd, want binnenkort start er nog een nieuwe medewerker. Voor zes personeelsleden moeten de zaken goed op orde zijn.”
17
COLUMN
Sinds 1 januari 2014 zijn 42 pro jectmedewerkers aan de slag in jeugdhuizen. Ze zetten er bovenlo kale projecten op met een focus op cultuur of ondernemerschap. Beur telings delen twee van hen de erva ringen die ze opdoen. Leen (26) is projectmedewerker bij Youngsters, Inc. en helpt jongeren om een eigen business op te starten.
De uren aftellen Het is vandaag 11 september. D-day voor Youngsters, Inc. Vanavond om 19u start onze kickoff. En mijn poep wil niet op mijn stoel blijven zitten. Ik zou niet zenuwachtig moeten zijn, want alles komt in orde. Of dat zeggen ze mij toch … Ik ben in elk geval klaar om de jongeren te verwelkomen. De line-up voor vanavond ziet er heel goed uit. Hoplr, De Instrumentheek en Musketon komen eerst hun verhaal doen. Daarna volgt een optreden van The Black Band. Oh ja, er is een gratis vat. Dus wat zou er mis kunnen gaan? Mensen die te snel, te diep in het glas kijken? Dat levert misschien originelere ideeën en vlottere babbels op. Een spreker die te laat of niet komt opdagen? Dat zou een kleine ramp zijn, maar daar verzinnen we wel iets op. We zien wel, als er iets fout loopt, kan ik altijd nog weglopen.
Vijf voor zeven Eindelijk is het zo ver. Het is vijf voor zeven, maar nog geen kat te bespeuren. Natuurlijk niet, het begint pas om zeven uur en mensen komen altijd te laat. Het zweet breekt me uit. Stel dat er echt niemand komt? Dan sta ik hier mooi voor schut. Ik sta net klaar om weg te rennen wanneer de eerste gasten toekomen. We besluiten om een halfuurtje later te starten en de mensen nog wat tijd te geven om te arriveren. En om half acht zit er toch al een man of twintig in de zaal.
18
“HET ZWEET BREEKT ME UIT. STEL DAT ER ECHT NIEMAND KOMT.” LEEN
De stress valt van mijn schouders en ik beloon mezelf met een pintje. Ondertussen komen Gijs, Dorien, Ewout en Tine mij af en toe een schouderklopje geven. Vanaf nu mag ik me ontspannen.
Opluchting Het is ondertussen acht uur en de ruimte voor het podium staat vrij vol. Zestig of zeventig bezoekers? Ik ga ze in elk geval niet tellen. Ik ben tevreden met de opkomst, met de sprekers en met de ideeën waar de jongeren mee afkomen. Bram, onze jongste telg van Zenith, heeft ondertussen mijn zenuwen overgenomen. Voor hem staan er nog interviews met Hoplr, De Instrumentheek en Musketon te wachten. Maar ik heb alle vertrouwen in hem. Hoe deze gesprekken aflopen kan je op mijn Facebookpagina ontdekken. Voeg mij gerust toe: Leentje van jeugdhuizen Dmd.
Youngsters, In
c.?
Youngsters, Inc. is een ondernem erschapsproject dat jong eren activeert om in groep een eigen busin ess op te starte n. Het project vindt plaats in de vier Dender m on dse jeugdhuizen Zenith, Move, Fluks en Snuffel. In een professione el maar open ka der laten ze jongeren extra expertise opbo uwen inzake ondernemerscha p. www.youngsters inc.be
DIY Handen uit de mouwen. Iedere maand geeft Formaat je een pittig project om zelf te doen. Tekst: Lobke Van Damme
GEPERSONALISEERD GLAS Het project Heb jij er altijd van gedroomd om drankjes te nuttigen uit een zelfgemaakt glas? Dan is jou moment aangebroken. In een mum van tijd maak je een gepersonaliseerd glas. Dit is mogelijk dankzij het eenvoudigste materiaal: een glazen fles.
Budget Very, very low.
Mankracht Een karwei die perfect door één persoon geklaard wordt. Samen is natuurlijk altijd gezelliger (zeker voor de ingebruikname). Opgelet! Hou die ene vrijwilliger die altijd iets voor heeft uit de buurt. Er komen scherpe kantjes bij kijken.
Bouwtijd Zeker geklaard in 1 uur.
Winkelkar • Wol • Aceton (nagellakremover) • Schuurpapier
Tools • Schaaltje • Aansteker • Schaar • Emmer ijskoud water • IJsblokjes • Glazen fles naar keuze Tip: kies een fles met een leuk logo of iets in gegraveerd. • Vod
Plan 1 Kies een mooi glazen fles. 2 Als de fles nog niet leeg is, drink je ze leeg. 3 Spoel de fles uit. 4 Vul een emmer met ijskoud water en en-
kele ijsblokjes. 5 Doe wat aceton in een schaaltje.
6 Knip een stuk wol af en wikkel dit 4 tot 6
keer rond de fles op de hoogte die je zelf wil. Doe dit zeer strak. Knoop de eindjes elkaar. 7 Haal de gewikkelde wol af de fles en week deze in aceton 8 Plaats de wol terug over de fles op dezelfde plaats. Doe dit boven een vod! 9 Hou de fles vast, zover mogelijk van de wol verwijderd, boven de ijsemmer. Steek met de aansteker de wol in brand en draai de fles rond tot de vlam uit is. 10 Wanneer de vlam uit is leg je de fles onmiddellijk in de ijsemmer. 11 De fles los komt los op de plaats waar de wol zat.
12 Wacht een halfuur en schuur dan de randen
glad met schuurpapier. 13 Neem je glas, hou het in de zon en bewon-
der je prachtige werk. 14 Vul je glas met een drankje naar keuze en
geniet van je eigen gepersonaliseerde glas.
Deel je DIY
project? n inspirerend Heb je zelf ee uizen: andere jeugdh Deel het met e. t.b ctie@formaa mail naar reda
19
Tekst: Jolien Clauw • Foto: Bram Tack
Ben jij de grootste fan van het jeugdhuis? Met dit lijstje ontdek je de jeugdhuislover in jezelf. Instal leerde jij al een zwembad in je jeugdhuis en dans te je rondjes in je onderbroek? Dan sta jij al iets dichter bij de ultieme jeugdhuislover!
Op de tafel/toog/stoel dansen, kortom overal behalve op de vloer * Want een vloer is zo nineties!
Blijven slapen in de zetel * Ook al mag het vaak niet, toch is een nachtje zetelcrashen vaak onvermijdelijk. “Vijf minuutjes rusten”. En enkele uren later word je wakker op je favoriete plek …
Het jeugdhuis onherkenbaar inrichten voor een thema-feestje * Of het nu een sixties Woodstock feestje is of een Barbie-avond, je kunt je op thema-avonden altijd volledig laten gaan met de inkleding. Kringloopwinkels en Action zijn hiervoor dierbare partners.
Dansen in je onderbroek * Een tip van ’t Klokhuis in Hamme. Daar worden de broeken wel vaker uitgetrokken. Beachparty mét zand in het jeugdhuis * Er gaan wilde verhalen rond over jeugdhuizen die hun stek ombouwen tot indoor strand. Gezellig aan de voeten en helemaal anders. Al is de opkuis niet altijd evenveel fun. Een lief opdoen * Uiteraard doe je dit in het jeugdhuis. Waar anders? Uit het niets de boel volledig herinrichten * Het wordt zomer, de examens zijn nog even bezig, maar je hersenen snakken naar een druppel creativiteit. Plots vormen zich allerlei plannen in je hoofd en voor je het weet sta je de hele zomer te schilderen, schuren en gaten te boren in het jeugdhuis. Een nieuwe cocktail uitvinden * Cocktailfeestjes staan gelijk aan experimenteren en proberen. Kleuren mengen, proeven, smaken combineren, proeven, nog een suikerrandje en een parasolletje … Je naam ergens schrijven * Je wilt toch zeker zijn dat de volgende generaties jouw naam kennen? Jongleren met colaflesjes * Misschien wel handig om eerst te oefenen met flesjes zonder inhoud … Je sleutel vergeten en dan maar ‘inbreken’ in je eigen jeugdhuis *Je kan toch moeilijk wachten tot iemand met de sleutel komt? Als jeugdhuislover ken je toch al de geheime openingen in je jeugdhuis. Een actie doen tegen een beslissing van het gemeentebestuur * Al enkele maanden geen werkende verwarming? Zet dan die van het gemeentehuis eens uit. Ze zullen wel voelen dat je de jeugd niet zomaar in de kou laat staan. 4 uur lang vergaderen * Het valt niet aan te raden, maar af en toe gebeurt het toch. Probeer de vergadering dan toch leuk te maken met enkele brainstormspelletjes en hou het vooral constructief.
Alle zetels buiten zetten op een mooie zomeravond * Niets is gezelliger. Hang wat lampjes in de boom of zet enkele kaarsen buiten. Laat de muziek door het raam stromen en laat die lange avond maar komen!
Een zwembad installeren in het jeugdhuis * Op een zwoele, lange zomeravond doet een frisse duik wonderen. Diep of ondiep, het maakt niet uit. Zolang je grote teen nat kan worden heeft een zwembad altijd een plaats in het jeugdhuis. Een eigen dans uitvinden * Geweldig om samen dezelfde originele moves te doen. Dat is pas teambuilding. Als laatste doorgaan en er ‘s morgens als eerste terug staan * Want wie gaat anders al die rotzooi opruimen? Een echte jeugdhuislover maakt opofferingen. Een toilet ontstoppen * Je moet wat over hebben voor het jeugdhuis … Op het gezicht tekenen van iemand die in slaap is gevallen * Wat staat die ene vriend toch goed met een snor … en een baard … en een bloempje … en nog zo veel meer. Nachtje door doen * Al is het om te kletsen, feesten, dansen of zingen, in het jeugdhuis is het zo gezellig dat je niet naar huis wil gaan. Dan blijf je toch gezellig heel de nacht?
*Deze lijst is geen zekerheid. Een jeugdhuislover kan ook andere zaken in het jeugdhuis verwezenlijkt hebben. Voel je dus niet verplicht om op de toog te dansen.
jij! u n n e
jes van de vink r dan de helft ee sm ui dh jij e ug kt je Vin ultieme n jij bijna de de is en do t aan? Dan be g moe ige wat jij no het lover. Het en . Zo behaal jij en lg vo ng di ei pl so . ui k’ jeugdh t jeugdwer animator in he attest ‘hoofd rmaat.be .fo w w ie? w Meer informat
21
HET PROJECT M.art
h (Mol) s: Tydee i u h d g u e , • J la Basta : M.art • Project : Mooss vzw, Vil Smitsmuseum, s • Partner el k.ERF, Jakob vele anderen Erfgoedc Zonder Eind en huizen: Straatje ing andere jeugd or project k vo r • Samenwe wei in Turnhout ssenderlo e e l T l o in ct) De Wo en Tessl apsproje Broei.On d (ondernemersch e n voor M.o www.marttydeeh.b : e t i • Webs
Het jeugdhuis is een broeiplaats voor boeiende pro jecten. Formaat zet er iedere maand een in de kijker voor jou. Tekst: Sandra Bogaerts
Creatieve werkplek Iedereen met zin en inspiratie kan deelnemen aan de M.artlabs. De instuifruimte van Tydeeh of het hofje buiten worden hiervoor hervormd tot een mobiel atelier voor elke kunstdiscipline. Illustratie, fotografie, film, muziek – alles waar je normaal thuis aan zou werken, mag je in Tydeeh komen doen. “M.artlabs zijn vrije ateliermomenten en ze zijn bovenal volledig gratis. We hopen hiermee een creatieve werkplek te kunnen aanbieden aan de jongeren in Mol. Soms houden we labs met een thema, bijvoorbeeld fotografie. Maar de basis is dat jongeren er hun eigen zin kunnen doen”, legt projectmedewerker Liesbeth uit.
Kunstzinnige cursussen Daar stopt het uiteraard niet. M.art biedt ook workshops aan waar verschillende kunstdisciplines verder worden ontdekt. Afhankelijk van de interesses van de jongeren, worden deze workshops ingevuld. “M.artlabs geeft ons de kans om te horen bij de jongeren waar ze zin in hebben en wat ze willen bijleren. Op basis hiervan spreken wij organisaties als Villa Basta en Mooss aan voor de workshops”, meldt Liesbeth. Het talent wordt echter niet altijd buitenshuis gezocht. Jongeren die uitblinken in een bepaald artistiek talent mogen eveneens mentor worden tijdens een workshop.
42 projecten cultuur en
ondernemerschap
en nen een aantal jeugdhuiz Sinds 1 januari 2014 kun rheid ove se am Vla de van een subsidie ontvangen Het bovenlokale projecten. voor het opzetten van erem ern ond een focus op gaat om projecten met er n rtte sta r jaa Dit . ressie schap of artistieke exp eeh Tyd en. uiz gdh jeu el nve 42 projecten in bijna eve is er daar een van.
22
Groot Mol veroveren Iedere M.artiest, zoals elke deelnemer zich mag noemen, die het ziet zitten, mag zijn werk op de MARKET gooien. Verkopen, verhuren, veilen – zolang het werk maar van de hand wordt gedaan! Het werk kan zelfs getoond worden op bepaalde plekken in de stad. “Qua kunst en jongeren bestond er vroeger niets in Mol. Met M.art is er veel veranderd. De jeugddienst, het cultureel centrum, de lokale erfgoedcel, het Jacob Smitsmuseum; allemaal zijn ze laaiend enthousiast over dit project”, zegt Liesbeth vol passie. Al is en blijft de essentie nog altijd: de jongeren doen hun eigen, artistieke zin.
ZIJ BOUWT MEE
Als studente illustrati e heeft Debbie haar plek gevonden in jeu gdhuis Tydeeh. Ze is een fervent gebruiker van de M.artlabs, zit in de stuurgroep van Ty deeh én ontwerpt affiches. Een bezig bij , die Debbie. “Ik had de naam M.art al verschillende keren horen vallen in het jeugdh uis, maar het was de facebookpagina die me éch t nieuwsgierig maakte. Sindsdien ga ik vaak me t vrienden naar M.artlabs. Het leuke hieraan is het mu ltidisciplinaire. Veel jonger en met verschillende talente n komen naar deze nam iddagen en dat creëert een inspirerende omgeving. Bovendien is het jeugdhuis een zeer makkelijke plek om te werken aan je eigen kunst. Het feit dat M.art ons de kan s biedt om ons werk te verkop en, werkt uiteraard ook zee r motiverend. Van kleins af aan ben ik bezig met kun st. In het middelbaar heb ik archite cturale vorming gestudeer d en nu krijg ik de kans om deze interesses verder uit te bouwen in mijn jeugdhuis . Geweldig toch?!”
“VEEL JONGEREN KO NAAR DEZE NAMIDDAMEN EN DAT CREËERT EE GEN INSPIRERENDE OMG N ZEER EVING.” DEBBIE (20)
Ellen (21) volgde de cursus geluidstechnicus. Samen met haar collega Mathias mag ze zich de geluidstechnicus noemen van Onder de Toren. En daar mag ze trots op zijn. Tekst: Cynthia Van Wiele
“In ons jeugdhuis organiseren we veel optredens. Dit zorgt altijd voor veel sfeer, maar er hangt ook een kostenplaatje aan vast. Een geluidsinstallatie en bijbehorende geluidstechnicus vragen meteen een flink stuk van je budget. Toen we in het jeugdhuis hoorden van de cursus geluidstechnicus, leek dit een ideale oplossing. En dat was het ook. Mathias en ik offerden ons met plezier op om de eerste geluidstechnici te worden van Onder de Toren. In korte tijd leerden we enorm veel bij. Tijdens het eerste weekend kregen we veel uitleg over geluid en de PA-installatie. De week daarna was het meteen tijd voor het grote werk. Met ons groepje van zes ‘studenten’ regelden we zelf de PA tijdens een optreden. Ieder kreeg zijn eigen taak en zo brachten we het optreden tot een goed einde. Daarom was het ook goed dat we met zo’n kleine groep waren. Tijdens het theoretische gedeelte kregen we elk de aandacht die we nodig hadden en veel kans om vragen te stellen. Dat zorgde er voor dat we nu goed zijn opgeleid. Bij al de optredens in het jeugdhuis regelen Mathias en ik het geluid. Dat komt veel goedkoper uit. En ook voor ons is het leuk om aan de PAinstallatie te staan. Als andere mensen van het jeugdhuis een vraag hebben, dan vinden ze meteen de weg naar ons. Zo zijn wij de geluidsspecialisten geworden van Onder de Toren. De opleiding was een meerwaarde voor mij persoonlijk, maar ook voor het jeugdhuis. Dat maakt het extra leuk. Als er nog interessante vormingen op de planning staan van Formaat zal ik daar zeker aan deelnemen.”
“DE OPLEIDING WAS EEN MEERWAARDE VOOR MIJZELF, MAAR OOK VOOR HET JEUGDHUIS.”
jij! en nu n? Of wil je n de knoppe
g aa Leer soundDraai je graa graag doen? st om ek id. to dat in de or goed gelu en. En ga vo ix m en n ke chec t.be/vorming www.formaa
23
HOTSPOT
In de immerschone Pastorijstraat in Dessel staat De Spin. Van donderdag tot en met zondag staan de deuren van dit jeugdcentrum wagenwijd open voor de jonge ren uit Dessel en daarbuiten. De Spin staat in de wijde omtrek Ze maken het in De Spin dan ook graag gezellig, zowel op gewone avonden als op feesten. Tekst: Inge de Wolf • Foto’s: Tim Joosten
Spinnenkop Het valt direct op als je binnenkomt. Aan het plafond hangt een gigantische luster, die de naam De Spin draagt. What’s in a name? De luster doet met de vele poten inderdaad denken wat aan een spin, maar straalt in tegenstelling tot zijn veelpotige vriend licht en warmte uit.
24
The Games Bij een jeugdcentrum met een café mogen de nodige caféspelen natuurlijk niet ontbreken. Aan het trainen van de oog-handcoördinatie zit je in De Spin wel goed. De sjotterbak staat regelmatig in het middelpunt van de belangstelling en ook de pooltafel mag niet ontbreken. Perfect voor een avondje competitie.
Even chillen Ook aan gezellige hoekjes is er geen gebrek in De Spin. Even stoom afblazen na een rondje shaken in de zithoek, bijpraten met vrienden of misschien zelf een klein dutje op de zetel. De zetels zitten in elk geval prima.
Lichtpunten
I Love De Spin
De toog is het centrale punt in het jeugdcentrum. Onder de bar hebben de vrijwilligers gekleurde tl-buizen geïnstalleerd die de bar aan warm licht laten uitstralen. Dat ze bij De Spin nadenken over licht en gezelligheid moge duidelijk zijn.
Drie jaar geleden bouwden de Spinners een eigen discobarmeubel. Een ware eyecatcher op feestjes. Het motto I Love De Spin kreeg een prominente plaats. Al hebben de vrijwilligers en vaste bezoekers van De Spin natuurlijk geen enkele moeite om het motto te onthouden. www.jcspin.be
25
VRAAGHET@FORMAAT
Tekst: Jos Meers & Cynthia Van Wiele
Jij vraagt, Formaat antwoordt. Iedere maand verzamelen we vragen heet van de naald.
WELKE STREAMINGDIENSTEN MAG JE GEBRUIKEN IN HET JEUGDHUIS? Geen jeugdhuis zonder muziek. En muziek beluisteren we vaak online. Er zijn dan ook verschillende streamingdiensten actief op de Belgische markt die op een legale wijze muziek aanbieden via abonnementformules.
Beperkingen De bestaande afspraken tussen SABAM en leveranciers als Spotify, Deezer, YouTube, Google Play, Simfy, Rdio, Napster, Microsoft Xbox Music, Qobuz, Rara en Omnifone beperken echter de auteursrechtelijke toelating tot persoonlijk (privé) en niet-commercieel gebruik. Publiek toegankelijke plaatsen, zoals een winkel, restaurant, café, bioscoop, bedrijfsruimte en ook jeugdhuizen mogen hierdoor geen gebruik maken van de hierboven vermelde streamingdiensten. Wil je als jeugdhuis toch gebruik maken van een streamingdienst, dan moet je een leverancier kiezen die een overeenkomst heeft gesloten met SABAM.
WAT IS DE DEADLINE VOOR DE AANGIFTE VAN DE RECHTSPERSONENBELASTING? De FOD Financiën had enige achterstand bij het verzenden van de aanslagformulieren voor de rechtspersonenbelastingen. Deze zijn pas in de tweede week van september op de post gegaan. Hierdoor is ook de deadline voor de aangifte verschoven naar 22 oktober 2014. De deadline voor de online aangifte via Biztax verschuift eveneens naar 22 oktober 2014. Vanaf volgend jaar moet de aangifte verplicht gebeuren via Biztax. Het is daarom aangeraden om dit jaar al over te schakelen op dit systeem.
Beschikbare diensten Formaat onderhandelde voor zijn leden alvast een voordelig contract op maat van jeugdhuizen met Xmusix. Een lijst van de beschikbare leveranciers met een overeenkomst voor professioneel gebruik is terug te vinden via onderstaande link.
+ www.sabam.be/nl/sabam/muziekgebruik-ondernemingen
jij! en nu od g? Heb je no vraa Zit je met een . Val ons lastig t? or aan supp t.be aa rm fo @ et gh MAIL vraa 40 83 BEL 03 226
26
DE MASCOTTE
Tekst: Kevin Moens
“OBAMA MAG ALTIJD EENS AAN MIJN RIBBEKES KOMEN SABBELEN” “Een Mascotte? Jazeker, Tamara ’t half everzwijn!” Na dergelijke zinnenprikkelende tip doken we verlekkerd in de koelkast, op zoek naar de eerste de beste appel die we vervolgens Obelix-gewijs in Tamara haar openge sperde muil zouden proppen. De – laat ons eerlijk zijn – meest logische reflex na het horen van dergelijke up per class-meisjesnaam. Little did we know. Formaatjes, aanschouw: Waregem Koerse avant la lèttre. Waregem Wat? Waregem Koerse, het jaarlijks event waarop stinkend rijke West-Vlaamse boerenkinkels de perkamentsmoel van hun vrouwmens verbergen met de meest onnozele hoofdtooi. Originele bedoening? Niets van, in Niel geeft Tamara al jaar en dag, maar dan vooral in ’t weekend, van hoofddekseljetje.
Zo hangt de beruchte Tamara – of toch alleszins haar kanis – de stamgasten die hun gerstenatje leegsloeberen horribel aan te staren, voorzien van een driekleurig permanentje. Bij ’t zien van dergelijk krulpracht schreit Jean-Marie Pfaff vol afgunst zijn fameuze hemdskraag kleddernat. Tamara is trouwens een vrijgevochten zeug die met alle vier haar pootjes stevig in de 21e eeuw staat. De bloemetjes buitenzetten – of in haar geval letterlijk het zwijn uithangen – doet dit hitsig spekfakkeltje in stijl: een stevige streep lipstick op de smikkel en een boa om ’t ontbreken van de derrière te verdoezelen. Wie heeft er nood aan twee stevige achterhespen met dergelijke voorgevel?
Wat een uitermate harige tuttebel, horen we jullie denken. Harig, tot daaraan toe. Tuttebel? Niets is minder waar. The war on terror, IS in Syrië of onze eigen Vaderlandsche strijdmacht: Tamara weet er alles van. ’t Oorlogsorakel van Niel draagt in ’t bijzonder de Amerikaanse president een warm hart toe: “Obama Obama Obama, mijn ebben houten adonis … Hij mag altijd eens passeren in Niel om aan mijn ribbe kes te sabbelen!” Jongens en meisjes van Jokot, reserveer alvast een plaatsje op de parking voor Airforce One. Zelfs de machtigste man ter aarde kan niet weerstaan aan een dergelijke sappige druif als Tamara!
OKTOBER 8/10/2014
Publiek en project, een perfecte match
Voor projectmedewerkers
Voor jeugdhuislovers
Voor beroepskrachten
Voor vrijwilligers met verantwoordelijkheid
10-12/10/2014 RADAR 13
22-23/10/2014 Module: leiding geven aan de raad van bestuur 31/10-2/11/2014 Jeugdhuisopleiding – deel 1/2
NOVEMBER 7-10/11/2014
Instructeur – deel 1/3
Voor jeugdhuislovers die begeleider bij Formaat willen worden
Voor soundfreaks
Voor jeugdhuislovers
Voor soundfreaks
Voor jeugdhuislovers
Voor vrijwilligers met verantwoordelijkheid
8-9/11/2014 15/11/2014
Geluidstechnicus – deel 1/2
DAG VAN DE JEUGDHUIZEN
22-23/11/2014 Geluidstechnicus – deel 2/2 28-30/11/2014 RADAR 14
31/10-2/11/2014 Jeugdhuisopleiding – deel 2/2 (op RADAR 14)
DECEMBER 1-5/12/2014
9-10/12/2014
Vzw-wetgeving & boekhouding
Voor bestuurders
Module: financieel beleid voor beroepskrachten Voor beroepskrachten
Met de steun van de Vlaamse Gemeenschap
Gedrukt op FSC gelabeld, 100% gerecycleerd en chloorvrij gebleekt papier
V.U.: Formaat vzw, t.a.v. Tom Willox – De Wittestraat 2, 2600 Berchem