S.O.S PROM ILLE dossier
S.O.S. PROMILLE Katers, coma’s en controles
Tegen een kater drink je best water, geheelonthouding is het nieuwe zuipen en de reglementering aan je laars lappen is duur. Kom alles te weten over katers, coma’s en controles in dit dossier.
dossier•2
S K A E R F E L O CONTR ontroleur
Tekst: Kara Eestermans • Foto: Lucas Eikemans
olc Help, een alcohdeur! voor de
Iedereen die alcohol serveert kan gecontroleerd worden. Ook de jeugdhuissector ontsnapt daar niet aan. De Federale Overheidsdienst Volksgezondheid gaat na of de alcoholwetgeving goed toegepast wordt. Maar hoe gaat zo’n controle precies in zijn werk? En wat als je niet in orde bent? Formaat zoekt het uit.
Fuiven en alcohol “Helft lokale jongerenfuiven schenkt toch sterke drank” kopten kranten en tijdschriften begin dit jaar. Dat bleek uit cijfers van de controledienst Volksgezondheid. De berichten deden heel wat stof opwaaien in de jeugdhuissector. Jongeren en hun favoriete uitgaansplekken kwamen negatief in beeld. Gezondheidswebsites gaven aan dat de cijfers interessant waren voor de overheid, “maar ook voor alle ouders”. Moeten ouders hun kroost weghouden van jongerenfuiven? “Zeker niet”, zegt Els Vrindts, inspecteur-coördinator van de FOD Volksgezondheid. “De slechte score van jongerenfuiven betekent niet dat de fuiven vermeden moeten worden. Wel dat het omgaan met alcohol op fuiven moet verbeteren.”
De controledienst merkt in 2011 trouwens al een positieve evolutie. “Meer organisatoren schenken bewust geen sterke drank op fuiven. De leeftijd van jonge klanten wordt ook beter gecontroleerd,” stelt Els.
Controlekoorts De controleurs trekken er ook dit jaar op uit om de alcoholverkoop te controleren. Zo ook in jeugdhuizen. Zowel op een fuif als op een gewone openingsavond kan je een controleur over de vloer krijgen. De controledienst zoekt uit of de alcoholwetgeving in je werking toegepast wordt. “Onze dienst gaat na of de leeftijd van een jonge koper gecontroleerd wordt,” geeft Els aan.
Op een controle spreken we met iedereen, zowel met tappers als bezoekers. De controle verloopt meestal als volgt: “De controleur meldt zich aan en zegt waarom hij er is. Dan observeren we de verkoop van alcoholische dranken en gaan we de leeftijd van jonge drinkers na,” legt Els uit. “Op een controle spreken we dus met iedereen, zowel met tappers als bezoekers. Bij problemen brengen we de verantwoordelijke op de hoogte. Ofwel tijdens de controle, ofwel kort erna.”
dossier•3
Boetes en waarschuwingen Boetes variëren van 275 tot 5.500 euro. De kans is groot dat de organisator beboet wordt, maar “ook individuele tappers kunnen verantwoordelijk gesteld worden voor een inbreuk op de wet”. Gelukkig wordt er niet altijd meteen een boete uitgeschreven. “De controleur heeft de mogelijkheid om nog een kans te geven. Je krijgt dan enkel een waarschuwing,” zegt Els. Om een boete te vermijden, moet je natuurlijk wel tonen dat je je best doet. “De controleur let op de inspanningen van de organisator,” legt Els uit. “Werd er een systeem voor leeftijdscontrole uitgedacht? Werden de tappers goed gebrieft? Werd het publiek geïnformeerd?” Voor de controledienst zijn dit allemaal elementen die kunnen aantonen dat je de wet wil naleven.
Ook tappers kunnen verantwoordelijk gesteld worden voor een inbreuk op de wet. Wat zegt de wet? • Het is verboden om alcohol te verkopen, te schenken of aan te bieden aan -16-jarigen. • Het is verboden om sterke drank te verkopen, te schenken of aan te bieden aan -18-jarigen. • Het is verboden om alcohol te schenken aan iemand die “kennelijk dronken” is. • Als je sterke drank wil schenken, heb je een vergunning nodig. • Je mag geen reclame aanbrengen die aanzet tot het drinken van sterke drank. • Je moet de “besluitwet inzake de beteugeling van openbare dronkenschap” en de “wet tot zedelijke bescherming van de jeugd” ophangen in je jeugdhuis. Bestel deze affiche en hang ze op in je jeugdhuis. www.gratisdrank.be
In Den Eglantier (Berchem) schenken ze geen alcohol op tienerfuiven.
Alcohol in de hand houden? Zo doen zij het Den Eglantier (Berchem) • Verschillende kleuren bandjes (-16, -18 en +18) op grote fuiven. • Sporadische identiteitscontroles op kleinere fuiven en openingsavonden. • Zo veel mogelijk beperken/niet schenken van sterke dranken. • Geen alcohol op tienerfuiven. • Duidelijk briefen van de barmedewerkers (regels hangen ook op achter de toog).
Ifighinea (Merchtem)
• Verschillende kleuren bandjes of stempels op grote fuiven. • Vertrouwen op beoordelingsvermogen van barmedewerkers op kleinere fuiven en openingsavonden. • Vertrouwen op het beoordelingsvermogen van mensen zelf: ken je grenzen. • Sociale controle als preventiemiddel: mensen die echt té veel drinken zijn niet stoer. • Geen strenge controles, want dat druist in tegen het principe van het jeugdhuis als ‘open huis’.
De Ressort (Geraardsbergen)
• Organisatoren voor feestjes zijn zelf verantwoordelijk om de reglementering na te leven in de fuifzaal. • Het jeugdhuis is klein: bezoekers zijn gekend en dus ook of ze alcohol mogen drinken. • Barmedewerkers zijn op de hoogte van de regels. Tip: www.vad.be/sectoren/jeugdwerk/materiaal.aspx
dossier•4
S ’ A M O C , S R E T KA EN COCaKlcTohAolILS 100%
Een kater later
“Drink voldoende water” at doken in hun labo-
ma De wetenschappers van For en hoe de chemie van een hal ter ach te om m oriu rat eerste experimenten wijkater in elkaar steekt. De belangrijkste oorzaak van zen uit dat vochttekort de . Drink dus voldoende water het belabberde gevoel is. van of hyde, de afbraakst Dat helpt ook om aceetalde is voor de hoofdpijn, uit k elij ord wo alcohol die verant der sprak ons onderzoeksje lichaam te zuiveren. Ver ere giftige stoffen die terug team over congeners, and r of glas wijn, die onaanbie t te vinden zijn in een pin meebrengen. Ook je maag gename effecten met zich te komen tijdens of na een durft wel eens in opstand dat alcohol het slijmvlies zware nacht. Dit komt om lt. van je maagwand prikke
Tekst: Tomas Abelshausen • Illustraties: Ashley Noben
dossier•5
Bartenderness
De ideale barman of barvrouw is sociaal, vriendelijk, grappig liefst ook een streli en ng voor het oog. Bo vendien bewaart ee medewerker de cool n barbij dronkenalarm. En kele tips: • Geef geen alcohol aan mensen die al se rieus boven hun the water zijn. e• Laat iemand die te veel gedronken heeft, niet zelf me auto rijden. Probee t de r hem/haar ervan te overtuigen dat autorijden in dronken toe stand geen goed ide e is. Zorg dat hij/zi op een veilige manie j r thuis geraakt door met iemand mee te rijden of bel een tax i. • Maakt iemand die dronken is amok in het jeugdhuis, prob hem/haar dan op ee eer n rustige manier te benaderen. Loopt he uit de hand, dan ka t n je de politie, oude rs of hulpverlenen instanties inschakele de n.
Eerst Hulp Bij Overschatting
umptie van 6 of meer Binge drinking of comazuipen is de cons r glazen voor vrouglazen alcohol voor mannen en 4 of mee goed fout gaat? het als wen, in een periode van 2 uur. Wat nele hulp in. essio prof je kel scha • De vuistregel: bij twijfel een rustige naar haar of hem g bren st, geru • Stel je vriend vertrouwd een van omgeving, zorg voor het gezelschap persoon. toffer in stabiele zij• Bij bewusteloosheid leg je het slach en. kom voor te ng tikki ligging, om vers
alcohol Mucho mojito, na?daGa voor nul promille met
ter Geen zin in een ka jito. Njam. mo rije olv oh alc deze limoensap, cranberry sap, 2 cl cl 5 Dit heb je nodig: shed ijs , muntblaadjes, cru 1 cl rietsuikersiroop Shake it: t limoenroop, de munt en he • Doe de rietsuikersi sap in een leuk glas. mper in n stamper. Geen sta • Plet alles met ee n pollepel. huis? Gebruik dan ee n. sh cru ed ijs tot bove • Vul het glas met el. lep n goed met ee • Meng het geheel en 2 rietjes. met een takje munt jito mo • Versier de
dossier•6
Tekst: Tom Dierckx
T D A A H C S S I U H JEUGD ? D I E H D N O Z E G DE iniestuk Op
Het jeugdwerk lijkt een grote boosdoener als het gaat over jongeren en alcoholmisbruik. Op verschillende niveaus ijveren overheden dan ook voor meer preventie in de jeugdsector. Tom Dierckx van Formaat heeft vragen bij die ‘probleembenadering’.
Begin dit jaar lees ik dit: “Meisjes van 13-14 jaar lopen daar stomdronken en schaars gekleed rond. De drempel naar onbeschermde en ongewilde seks wordt daardoor wel heel erg verlaagd.” (De Standaard, 28 februari 2011)'. “Wablief?!”, is wat ik denk. Kranten staan de laatste tijd bol van alarmerende berichten over alcoholmisbruik bij tieners. Na enkele bezoeken van de federale controledienst lijken fuiven georganiseerd door jeugdverenigingen daarin grote boosdoeners.
Preventie vertrekt vanuit een probleem, een jeugdhuis vanuit kansen geven. De pijlen zijn gericht op de jeugdsector. Niet alleen door journalisten en overheidscontroleurs. Ook lokale overheden schieten op de jeugdhuizen. Het geschut? Een resem preventiemaatregelen: opgelegde sluitingsuren, het weigeren van de toegang aan -16-jarigen, zwarte lijsten van jongeren die drugs gebruiken, een verbod op fuiven met bepaalde muziekgenres ... En dat allemaal zonder voorafgaand overleg.
Er zijn grenzen, maar het is de groep zelf die deze bepaalt en bewaakt.
Ook de Vlaamse overheid is scherp tegenover de sector: “het jeugdwerk heeft in meer of mindere mate een preventieve waarde”, maar het “kan evenzeer aanzetten tot het gebruik en misbruik van tabak, alcohol en illegale drugs”. Op Vlaams niveau ijveren ze dan ook voor een nauwere band tussen preventiewerk en jeugdwerk … Een opgelegde band weliswaar.
bleem zich stelt. Risico’s die bijdragen aan het probleem moeten vermeden worden. Een jeugdhuis vertrekt vanuit het geven van kansen aan jongeren. Jongeren krijgen de mogelijkheid om hun ding te doen. Hierdoor voelen ze zich beter in hun vel, hebben ze meer zelfvertrouwen en ontwikkelen ze tal van sociale vaardigheden, waardoor ze minder vatbaar zijn voor bijvoorbeeld problematisch middelengebruik. Het resultaat is hetzelfde, maar de benaderingswijze – het jeugdhuis als experimenteerruimte versus de risicobeperking van preventie – botst.
Vanwaar komt toch die moeizame relatie tussen jeugdwerk en preventie? De oorzaak ligt volgens mij in de totaal tegengestelde benaderingswijze van beide sectoren. Preventie vertrekt steeds vanuit een (mogelijk) probleem (bv. problematisch middelengebruik) en is er op gericht te voorkomen dat dit pro-
In een jeugdhuis staan openheid en experiment centraal. Net daar hebben jongeren nood aan. Natuurlijk zijn er ook grenzen, maar het is de groep zelf die deze bepaalt en bewaakt. Openheid, het opnemen van verantwoordelijkheid en sociale controle staan centraal in dit proces. Dit veronderstelt een
groot vertrouwen in jongeren. Een vertrouwen dat ze verdienen. Zeker in een tijd waar het woord ‘jongere’ bijna verworden is tot een scheldwoord. Ik ben ervan overtuigd dat jeugdhuizen een enorme preventieve waarde hebben. Hierdoor bereiken ze doelstellingen die gelijkaardig zijn aan de doelstellingen die preventie-initiatieven nastreven. Dit maakt ons bondgenoten. Ik hou hier dus geen pleidooi tegen preventie. Wel een pleidooi voor respect voor elkaars eigenheid. En ook een pleidooi om samen ten strijde te trekken. Tegen stigmatisering van jongeren. Of ze nu rondhangen, experimenteren of schaars gekleed gaan.
Tom Dierckx Formaat
Ik dr
Tekst: Lotte Van de Werf & Zakayo Wandoloh
Ashley (23)
Kristoff (28)
is allergisch aan alcohol
mag niet drinken van zijn geloof
“Ironisch genoeg was mijn lievelingsdrank kriek van Mort Subite”
“In ons jeugdcentrum schenken we geen alcohol”
“Vijf jaar geleden dronk ik mijn laatste pint. Ik vond er niets aan: de katers ‘s morgens waren niet echt een meerwaarde in mijn leven en plezier maken kon in zo ook wel. Later hebben de dokters ontdekt dat ik allergisch ben aan alcohol. Als ik dacht dat ik aan het doodgaan was van mijn kater, scheelde dat dus niet veel. Ironisch genoeg was mijn lievelingsdrank kriek van Mort Subite (lacht). Het klinkt waarschijnlijk vreemd, maar ondanks mijn allergie is mijn hobby bier brouwen. Ik had altijd een voorliefde voor bijzonder bieren. Op een dag heeft mijn vriend me een hele brouwset cadeau gedaan. Ik kan zelf nooit proeven van mijn brouwsels. Maar ik proef met mijn neus. Niets dat zo lekker ruikt als een vers gebrouwen glas bier.”
“Volgens de Islam mag ik niet drinken, maar ook los van mijn geloof ben ik ervan overtuigd dat alcohol niet goed is. Vroeger dronk ik wel, ik dacht dat ik me zo meer kon permitteren. Daar heb ik nu geen behoefte meer aan. Ik heb geleerd dat je geen alcohol nodig hebt om plezier te maken en ja, ik ben ook gewoon wat serieuzer geworden en heb een eigen bedrijf en een gezin. In ons jeugdcentrum schenken we geen alcohol. Jongeren laten zich daar niet door afschrikken. Ze komen hierheen om zich samen met hun vrienden te amuseren en daarvoor hebben ze geen drank nodig. Natuurlijk zijn er jongeren die experimenteren, het blijven jongeren hé. Wij proberen hier gewoon een omgeving te creëren waar het alcoholgehalte niet het fungehalte bepaalt.”
p? Geheelonthouding hi n druppel ies kiezen ervoor om gee
rit Ook meer en meer celeb Potter’ Radder andere Daniel ‘Harry On . en rak te n alcohol aa sloegen een e urn Lively en Kelly Osbo cliffe, ‘Gossip Girl’ Blake ol Concern oh Alc ie sat ns de Britse organi nuchtere weg in. Volge zijn voor jonge gezichten een voorbeeld kunnen deze bekende ing:”Ik dronk om ast blij met zijn onthoud mensen. Radcliffe is alv end zijn, maar ik ort zogezegd bij het bek me te amuseren. Het ho tige avondjes, rus van iet mij hoort. Ik gen weet nu dat het niet bij babbels met vrienden.” mijn vriendin en goede
dossier•7
E L L I M O R P L U N ink niet
Alcohol is stevig ingeburgerd in onze omgeving. Op café kies je al snel voor een pintje en enkel BOB zijn lijkt een geldig excuus om dat niet te doen. Ashley en Kristoff kiezen er bewust voor om niet te drinken. Omdat ze niet mogen … maar vooral omdat ze niet zat moeten zijn om zot te doen.
Tekst: Kara Eestermans
DOE DE PROFIELTEST … en frons als nooit tevore
n
Een recent onderzoek over het gebruik van alc kansspelen, deelt jonge ohol, tabak, drugs en ren op in vijf types: na ïef, tegenstrijdig, verd blasé en nieuwsgierig. eeld, Onze wenkbrauwen sch ote bij het lezen van de ke nmerken per profiel. We n alvast de hoogte in zette dingen op een rij. Benie uwd wat jij ervan vindt n de opvallendste … Herken je jezelf ?
Je bent NAÏEF
ren. … net als 48% van de jonge vrienden.
en Je voelt je goed bij familie . ool sch op d Je voelt je goe Je leeft gezond. dingen in je vrije tijd. Je doet veel verschillende de problemen die alcohol van Je bent je niet bewust kan veroorzaken. t alcohol. Je combineert cannabis me Je woont in Brussel.
EELD Je bent VER%D van de jongeren. … net als 28
en vrienden. ed bij familie Je voelt je go ed op school. Je voelt je go k. eding en dran tijd. Je let op je vo ngen in je vrije di de ht. verschillen ec el sl ve et ni et k do oo e J ed, maar go et ni l . ho is co Je vindt al k geen cannab en gebruikt oo Je rookt niet aalse stad. Vlaamse of W n ee in nt oo Je w
Je bent TEG
… net als 9% ENSTRIJDIG van de jonge ren. Je voelt je go ed
bij familie en vrienden. Je voelt je go ed op school. Je let op je vo eding en dran k. Je houdt van sport, tv-kijken en uitgaan m Je vindt alco et vrienden. hol slecht voor de gezondheid Je rookt … en . je ouders wet en dat. Je woont in ee n landelijke ge meente in Wal lonië.
Je bent BLASÉ
… net als 5% van de jonge
ren.
Je voelt je goed bij vriende n, maar minder bij familie . Je voelt je goed op school . Je let niet echt op wat je eet en drinkt. Je gaat graag een glas drin ken met vrienden. Je bent verslaafd maar vin dt alcohol niet nefast voor de gezondheid. Je rookt gemiddeld 13 sig aretten per dag. Je woont in Brussel of in een landelijke Waalse gemeente.
Je
bent NIEUW … net als 9% va SGIERIG n de jongeren. Je vo
elt je goed bij vr ienden. Je probeerde al lerlei drugs. Dit doe je graag: drinken, sporte n, tv-kijken en videospelletje s spelen. Vrije tijd = vers lavende middele n gebruiken. Je ziet alcohol als iets kwalijks, maar echt overtuigd ben je niet. Je rookt en word t omringd door rokers. Je woont in Brus sel of in een klei ne Vlaamse gemee nte.
www
ige artikel? Benieuwd naar het volled www.oivo.be