Een jeugdhuis in je gemeente

S I U H D G U E EEN J E T N E E M E G IN JE geling e r ie id s b u s n e e Voorstellen tot ugdhuizen voor je

INHOUD

3

Inleiding

4

1. MOOIE WOORDEN IN DE PRAKTIJK: DE JEUGDHUISMETHODIEK

6

2. GEMEENTEN MET DUURZAME, SUCCESVOLLE JEUGDHUIZEN Rol van de gemeente Succesfactoren van jeugdhuiswerk: een aantal jeugdhuisprincipes

8

12

13 16

19 21

22 23

3. EEN KWALITEITSVOLLE SUBSIDIEREGELING VOOR JEUGDHUIZEN: EEN WERKVORM Waarom een werkvorm om te komen tot een kwaliteitsvolle subsidieregeling?

Voorwaarden voor een kwaliteitsvolle subsidieregeling Een kader voor een kwaliteitsvolle subsidieregeling Opstellen van een subsidieregeling op maat van jeugdhuizen.

Een werkvorm van Formaat Bijlagen Inspiratielijst met voorbeeldcriteria Verslag van een brainstorm over mogelijke criteria voor een basissubsidie Bibliografie Colofon

INLEIDING Vlaanderen telt, anno 2011, ongeveer 400 jeugdhuizen. Deze jeugdhuizen bieden jongeren uit de gemeente een laagdrempelige ontmoetingsplaats en een eigen stek aan. Vanuit deze ontmoetingsplaats ontstaan boeiende processen tussen jongeren.

Ze leren er elkaar kennen, organiseren er de zotste activiteiten en geven samen richting aan het beleid van het jeugdhuis.

Dit kunnen ze echter niet zonder de financiële, materiële en inhoudelijke steun van de lokale overheid. Gemeentebesturen erkennen al tientallen jaren het belang van jeugdhuizen voor het lokale jeugdbeleid. Ze stellen gebouwen ter beschikking, bieden subsidies aan, ondersteunen jeugdhuismedewerkers bij inhoudelijke vragen.

Formaat hecht veel belang aan een kwaliteitsvolle gemeentelijke ondersteuning voor jeugdhuizen en wil gemeentebesturen inspireren om hierover na te denken. In deze brochure geven we tips en tricks over hoe je als gemeentebestuur jeugdhuismedewerkers kan stimuleren en ondersteunen. Daarnaast zoomen we in op de financiële ondersteuning. We schetsen een kader van hoe een kwaliteitsvolle subsidieregeling voor jeugdhuizen een hefboom kan zijn voor de ondersteuning van jeugdhuismedewerkers.

We vertalen dit in een werkvorm om samen met jeugdhuisvrijwilligers de subsidieregeling te optimaliseren of te updaten.

We ontwikkelden deze brochure met de medewerking van VVJ, de Vereniging Vlaamse Jeugddiensten.

Een jeugdhuis in je gemeente – Voorstellen tot een subsidieregeling voor jeugdhuizen Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw

3

Hoofdstuk 1

MOOIE WOORDEN IN DE PRAKTIJK: DE JEUGDHUISMETHODIEK In dit hoofdstuk gaan we dieper in op de kern van de zaak: het jeugdhuis. We schetsen een beeld van jeugdhuiswerk in de praktijk en omschrijven de jeugdhuismethodiek en de kansen die eruit voortvloeien.

WHAT’S IN A NAME Jeugdhuizen zijn er in alle maten en gewichten. Grote en kleine jeugdhuizen, jeugdhuizen met een uitgebreid activiteitenaanbod en jeugdhuizen waar de instuifruimte centraal staat.

Sommige jeugdhuizen draaien enkel op vrijwilligers, andere beschikken over een (team van) beroepskracht(en). Ze zijn gehuisvest in een (eigen) huis, een boot, zijn geïntegreerd in een jeugdcentrum. De jeugdhuismethodiek is aanwezig in verschillende praktijkvormen: jeugdhuizen, jongeren(ontmoeting)centra, jeugdclubs… Daarnaast heb je ook tal van jongerenwerkingen, die de jeugdhuismethodiek uitdragen maar niet altijd als ‘jeugdhuizen’ te typeren zijn (bv allochtone jongerenwerkingen). We gebruiken verder in deze tekst de term jeugdhuis, maar bedoelen deze diversiteit aan praktijkvormen en benamingen.

DE JEUGDHUISMETHODIEK Wat maakt jeugdhuizen dan zo uniek? Wat drijft jonge mensen om een jeugdhuis draaiende te houden?

Een jeugdhuis kenmerkt zich door zijn openheid en de participatie van jongeren. Het is een plek waar de jongeren zelf kunnen bepalen wat ze wanneer doen. Er is geen keurslijf. Jongeren leren er met vallen en opstaan.

4

Een jeugdhuis heeft een eigen smoel. Door de ver doorgedreven zelforganisatie slagen jeugdhuizen erin om de vinger aan de pols van de jongerencultuur te houden. Logisch, het zijn de jongeren zelf die aan het roer staan. Jongeren ervaren het jeugdhuis vaak als een tweede thuis. Een plaats waar ze zich goed voelen, waar ze vriendschappen voor het leven sluiten en waar ze enorm veel bijleren. Het empowert hen, maakt hen sterker.

Het verhaal van het jeugdhuiswerk is bovenal een positief verhaal. De klemtoon ligt op het vertrouwen in de groeikracht van jongeren. Het participeren van jongeren staat daarom centraal in het jeugdhuis. De jeugdhuismethodiek daagt jongeren uit om verantwoordelijkheid op te nemen en hun dromen te verwezenlijken. In het jeugdhuis maken jongeren vrienden, ze genieten.

Een jeugdhuis creëert ruimte die stimuleert tot experiment. Jongeren leren er nadenken over waar ze mee bezig zijn en waar ze naartoe willen. Ze krijgen een ruimte waarin ze kunnen experimenteren, proberen, mislukken, herbeginnen en overwinnen.

Een jeugdhuis is een open werking, een ruimte voor iedereen dus. Het is toegankelijk en laagdrempelig. Om dit te realiseren werken de vrijwilligers aan een gedifferentieerd en dialooggestuurd aanbod. Samen een werking uitbouwen en ervoor zorgen dat iedereen zich welkom voelt, vraagt een grote betrokkenheid van iedereen die mee wil.

Hiermee geeft jeugdhuiswerk jongeren de nodige bagage om de uitdagingen aan te gaan van de alsmaar complexere samenleving. Het prikkelt hen om te kijken naar de wereld rondom hen, zonder oogkleppen. Daar liggen misschien wel de kansen.

Het jeugdhuis is er voor, door en van jongeren. Dit vereist dat zij engagement opnemen om hun eigen jeugdhuiswerking op peil te houden. Zelforganisatie is daarbij het fundament. Doordat jongeren in het jeugdhuis samenkomen en er hun ding doen, kan het jeugdhuis bestaan.

Dit is wat het jeugdhuis (onder andere) zo uniek maakt. Meestal ontstaat het vanuit initiatief van een groep jonge mensen. Deze groep is dynamisch, jongeren komen en gaan, waardoor de structuren van het jeugdhuis voortdurend in beweging zijn. Dit vereist een transparante en democratische basis, zodat jongeren zichzelf en het jeugdhuis steeds verder weten te ontplooien.

Een jeugdhuis in je gemeente – Voorstellen tot een subsidieregeling voor jeugdhuizen Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw

Vanuit deze doelen en principes vervullen jeugdhuizen een aantal functies (OASE): • Ontmoeten: In het jeugdhuis kunnen jongeren elkaar tegenkomen in een ongedwongen en open sfeer. Vanuit deze ontmoeting start de dynamiek.

• Activeren: Een jeugdhuis geeft ruimte aan wie dingen wil organiseren, aan kritische zin, aan actie. Wie zich engageert wordt actief ondersteund. Het jeugdhuis speelt een actieve rol in de (lokale) samenleving.

• Samen: Jeugdhuiswerk is samen werken, leven en zijn. Het is groepswerk.

• Educatie: Het jeugdhuis biedt leerkansen. Jongeren leren er van elkaar, al doende of op een vormingsmoment.

en is elke woensdag, vrijdag“Het jeugdhuis in ons dorp zaterdagavond open. t de vrijwilligers langs wan Op woensdag komen vooral en ring ade erg rsv n- en bestuu dan gaan de werkgroep-, ker ssieerd, laatst nog over de iscu ged wat l hee dt door. Er wor De ene groep wou werken uis. herinrichting van het jeugdh wou vooral de belichting aan met graffiti, de andere groep vinats pla uis gdh die in het jeu pakken. Ook de activiteiten sten gepland en uitgewerkt. om enk bije de op den, worden rty: alles kan aan bod ko-pa Concerten, fuiven, film, LAN rken voor de vrijwilligers om men, maar het is wel doorwe .” alles georganiseerd te krijgen De uis open na de schooluren.

Vrijdagavond is het jeugdh esm en gs school komen lan jongeren uit de middelbare reirbe voo tste laa kend. De den er plannen voor het wee avond worden uitgevoerd. die van it ivite act de r dingen voo t riaatsruimte wordt gewerk Aan de computer in de secreta geen sam voor de fuif die aan de lay-out van de affiche ewegingen. Ondertussen gdb jeu de t me dt organiseerd wor uis en aan de toog of het jeugdh discussiëren enkele jonger en. zing kie ver ale lok de bij een debat zal organiseren deejayhoek en zoekt wat cd’s Evenveel volk staat rond de de stelijke wijze in te zetten. In uit om het weekend op fee s nik r groep meisjes zich daa zetels in de hoek trekt een hét uis gdh jeu dagavond in het van aan . Voor hen is de vrij r de voorbije schoolweek.” ove ten pra te moment om na

Jeugdhuis UZU Z - Gistel “De naam JH ‘Uzuz’ staat vo or ‘ons huis’ en weer wat we w dat geeft illen bereiken : een tweede th jongeren creë uis voor ren, ongeacht afkomst of ge loof.”

Jeugdhuis Phoenix – Weste rlo ‘Huis van de jeugd’ Iets organiseren wat bij jon geren aanslaat Dat is waar het allemaal om gaat Met een groep gemotiveerde mensen Werken aan wat de jongeren wensen Samen sterk, een oude spr euk Vele hemden maken licht wer k Het groepsgevoel en erbij hor en Mensen wat is dit leuk Ook een pluim voor de vrijwill igers Die mogen er wel zijn Want eerlijk gezegd Het is niet altijd rozengeur en maneschijn Kortom, een goed jeugdhuis Is voor iedereen een thuis Dit concept moet altijd blijven bestaan En dan zal ‘de groep’ nooit vergaan’

Een jeugdhuis in je gemeente – Voorstellen tot een subsidieregeling voor jeugdhuizen Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw

5

Hoofdstuk 2

GEMEENTEN MET DUURZAME, SUCCESVOLLE JEUGDHUIZEN Een sterk jeugdhuis kan heel wat betekenen voor een gemeentebestuur. Het kan een bijdrage leveren aan het gemeentelijk jeugdbeleid door het creëren van ontmoetingskansen voor jongeren én door jongeren te activeren.

Een sterk jeugdhuis is niet alleen een zegen voor het lokaal jeugdbeleid. Een goed functionerend en ondersteunend lokaal bestuur kan eveneens een zegen zijn voor een jeugdhuis. De manier waarop een lokale overheid jongeren (vrijwilligers) en hun organisatie betrekt en versterkt bepaalt mee het succes van een jeugdhuis In een eerste onderdeel gaan we in op rol van de gemeente in het ondersteunen van het lokaal jeugd(huis)beleid en het belang van een constructieve relatie tussen gemeentebestuur en jeugdhuizen. Vervolgens focussen we op de ondersteuning die gemeentebesturen kunnen aanbieden.

ROL VAN DE GEMEENTE De lokale overheid kan, zoals beschreven, op verschillende manieren bijdragen tot een succesvol lokaal jeugdhuiswerk. Ieder gemeentebestuur doet dat uiteraard op zijn eigen manier en beslist autonoom hoeveel tijd, middelen en personeel worden geïnvesteerd in het lokale jeugdhuiswerk. Bovendien zijn er naast jeugdhuizen nog andere jeugdwerkvormen die gemeentelijke ondersteuning wensen en verdienen. In dit onderdeel gaan we dieper in op de rol van het gemeentebestuur in de ondersteuning van jeugdhuizen.

Het gemeentebestuur regisseert het lokale jeugdwerk Lokale overheden zijn verantwoordelijk voor de uitbouw en uitvoering van het lokale jeugdbeleid. Het is hun opdracht om een functioneel kader te creëren waarbinnen het jeugdwerk zich optimaal kan ontplooien (Steuperaert, 2010). De rol die gemeentebesturen spelen binnen dit lokaal jeugdbeleid is diffuus. Gemeentebesturen kunnen zowel het beleid bepalen, ondersteunen of coördineren als het zelf uitvoeren. Elke rol vraagt telkens om een andere aanpak. In het jeugdbeleid is het gemeentebestuur de regisseur. Het tekent, samen met jongeren en jeugdverenigingen, de beleidslijnen uit voor het lokale jeugdbeleid. Daarnaast stimuleert het gemeentebestuur lokale partners (jeugdwerkorganisaties, jeugdhuizen, andere…) om dit beleid in de praktijk te vertalen en vorm te geven.

6

Daardoor heeft het gemeentebestuur een belangrijke faciliterende en voorwaardenscheppende rol. Ze schept voorwaarden om een b(l)oeiend jeugdwerk mogelijk te maken. Ze stelt organisaties in staat om hun werking zo kwaliteitsvol mogelijk te maken.

Een regierol vereist een flexibele aanpak, van coördineren van op afstand tot maatwerk. Elke organisatie is uniek en heeft een eigen expertise. Afhankelijk van de situatie zal de relatie van de gemeente met de afzonderlijke actoren en organisaties onderling sterk verschillen.

Regierol in de (jeugdhuis)praktijk Jeugdhuizen dragen op verschillende manieren bij tot het lokaal jeugdbeleid. Ze ontwikkelen een vrijetijdsaanbod voor jongeren, fungeren als ontmoetingsplaats voor de lokale jeugd en werken aan de persoonlijke ontwikkeling van jongeren. Het is een opdracht voor gemeenten om als ‘regisseur’ te zoeken naar instrumenten en mechanismen om dit lokale jeugdhuiswerk te stimuleren, te ondersteunen en te faciliteren (vrij naar Steuperaert, 2010).

Gemeentebesturen ondersteunen jeugdhuizen door bijvoorbeeld subsidies of infrastructuur te voorzien, vrijwilligers te informeren. Hierdoor kunnen gemeentebesturen jeugdhuizen uitdagen en stimuleren om hun werking verder uit te bouwen. Dit kan door specifieke verwachtingen te stellen en hierover in dialoog te gaan met de vrijwilligers.

Uit dit beperkt aantal voorbeelden blijkt hoe complex de verhouding van de gemeente tot de jeugdhuizen kan zijn. De ene keer profileert de gemeente zich als partner, de andere keer als beoordelaar, bemiddelaar of ondersteuner. Dit terwijl het jeugdhuiswerk slechts één onderdeel is van de actoren en werkvormen waarmee binnen een gemeentelijk jeugdbeleid gewerkt wordt.

Een jeugdhuis in je gemeente – Voorstellen tot een subsidieregeling voor jeugdhuizen Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw

Een constructieve relatie tussen gemeente en jeugdhuis: hefboom voor bloeiend jeugdhuiswerk

Een gezonde relatie tussen een jeugdwerkinitiatief en een gemeentebestuur start vanuit een gedeelde ambitie om samen iets duurzaams te betekenen. Door samen te investeren wat je in huis hebt, kan je iets bereiken in de lokale gemeenschap. In dat opzicht ‘ruilen’ de twee partners met elkaar. Een jeugdwerkinitiatief, in dit geval een jeugdhuis, kan iets bieden wat een gemeentebestuur zoekt: een kader vol kansen voor ontplooiing van jongeren, wat past binnen de missie van een gezond cultuuren welzijnsbeleid. En het heeft meer wat een gemeentebestuur niet heeft: het juiste imago, contacten, tijd en energie, kennis van jongerencultuur … Omgekeerd kan een gemeentebestuur bieden wat een jeugdhuis zoekt: accommodatie, netwerk, centen, technische hulp, kennis, ervaring in procesbegeleiding …

Zo’n perspectief op ondersteuning maakt dat twee volwaardige en respectabele onderhandelingspartners aan tafel schuiven, om te bekijken wie wat in het midden legt om samen een maatschappelijk project te realiseren. Geen gebedel van het jeugdhuis, geen aalmoezen van het gemeentebestuur. Maar evenmin: geen luiheid van het jeugdhuis, en geen sturing van het gemeentebestuur. Samen op de tandem: een jeugdhuisploeg kan (doorgaans) niet zonder een gemeentebestuur, maar een gemeentebestuur ook niet zonder jeugdhuisploeg, als het haar menens is met lokaal jeugdwerkbeleid.

Bovendien vereist zinvolle, duurzame ondersteuning maatwerk: een dergelijk uitgangspunt veronderstelt dat een lokale overheid (meestal in de persoon van een betrokken expert, zoals een jeugddienstmedewerker) samen met de jonge trekkers op zoek gaat naar wat primaire behoeften zijn, en welke ontwikkelingskansen benut kunnen worden.

Een dergelijke relatie typeert zich door wederzijdse erkenning en vertrouwen. Jeugdhuis en gemeentebestuur behandelen elkaar als volwaardige partners met aandacht voor dialoog, samenwerking en respect voor elkaars eigenheid. Beide zijn hier samen voor verantwoordelijk. Dat betekent dat het van twee kanten moet komen en dat ze elkaar hierop kunnen aanspreken.

In onderstaand kader geven we een aantal praktische tips. We hopen zo inspiratie te bieden die een voor het zoeken naar een constructieve ‘partnerrelatie’ op te bouwen met de vrijwilligers van jeugdhuizen.

Tips en tricks voor het uit bouwen van een constructieve relatie tussen gemeenten en jeugdhuizen • Bereikbaarheid - Zorg dat jeugdhuisvrijwilligers makkelijk bij het gemeen tebestuur / de jeugddienst terecht kunnen (we kelijkse openingsuren van de jeugddienst in de vrije tijd van jongeren, informele bezoeken van sch epen, jeugddienst medewerkers in het jeugdhuis ) • Dialoog - Leg niet te vee l zaken op. Ga in dialoog met het bestuur en de vrij willige medewerkers.

Regeltjes en verplichtingen van bovenaf kunnen de relatie tussen jeugdhuis en gemeente bemoeilijken, wat niemand ten goe de komt. Ga in dialoog met de jongeren en zie hen als gelijkwaardige partners. Geef jongeren ook voldoende uitleg over je verwachtingen, over wa arom iets niet kan. Dat stimuleert wederzijds res pect, een voorwaarde voor een constructieve sam enwerking.

• Vertrouwen - Geef jonger en de ruimte en de verantwoordelijkheid om zel f hun aanbod vorm te geven, met eventuele stim ulansen vanuit de gemeentelijke jeugddienst.

• Betrokkenheid - Plan jaa rlijks een aantal gesprekken met de jongeren om de jeugdhuiswerking te bespreken. Op die manier heb je een duidelijk zicht op de plannen van het jeu gdhuis en bouw je aan een goede relatie met de vrijwilligers.

Een jeugdhuis in je gemeente – Voorstellen tot een subsidieregeling voor jeugdhuizen Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw

7

SUCCESFACTOREN VAN JEUGDHUISWERK: EEN AANTAL JEUGDHUISPRINCIPES Jeugdhuiswerk is een specifieke werkvorm die steunt op een aantal principes. Deze principes zijn de fundamenten van jeugdhuizen. Beschouw ze als de toegangssleutels tot de jeugdhuismethodiek. Ze zetten processen in gang en zorgen ervoor dat de doelstellingen die het jeugdhuiswerk zich stelt, gerealiseerd worden.

In de zoektocht naar een geschikte gemeentelijke ondersteuning hou je best onderstaande werk- en handelingsprincipes voor ogen. Zo geef je als gemeentebestuur stimulansen om ze te versterken. In de praktijk zien we dat dit niet steeds het geval is. Ter illustratie: • Een subsidieregleing die puur op output gericht is, dwingt een jeugdhuis om volledig in te zetten op het realiseren van die output waardoor het interne proces verwaarloosd wordt • De gemeente schenkt een lokaal ter beschikking dat totaal niet geschikt is als ontmoetingsplaats • …

We zetten de jeugdhuisprincipes op een rijtje:

8

Openheid ‘Verschillende stijlen en jongerenculturen moeten aan bod kunnen komen in het jeugdhuis’ Het concept openheid is in een jeugdhuiscontext zeer ruim te begrijpen. Het gaat hier veel verder dan enkel toegankelijke openingsuren. Een open jeugdhuis, waarin zoveel mogelijk jongeren optimale kansen krijgen om hun ding te doen, heeft een aantal essentiële karakteristieken: • Toegankelijke openingsuren: de openingsuren zijn afgestemd op de vrije tijd van jongeren, er is continuïteit en duidelijkheid (uren zijn kenbaar gemaakt op het gebouw, op de website, in het tijdschrift).

• Een open, toegankelijke ontmoetingsplaats: het jeugdhuis is voor iedereen toegankelijk. Daarmee bedoelen we: - fysiek toegankelijk (bv. jongeren met een handicap).

- laagdrempelig: een uitnodigende locatie waar je spontaan kan binnenvallen.

• Een bereikbare ontmoetingsplaats: Jongeren kunnen het jeugdhuis vlot bereiken (bereikbaar met de fiets, niet te afgelegen, met een correcte bewegwijzering, voldoende openbare verlichting, fietsstallingen en parkeerplaatsen ).

• Zichtbaarheid: een open jeugdhuis oefent aantrekkingskracht uit op de jongeren uit de buurt. Daarom moet het jeugdhuis goed zichtbaar zijn in het straatbeeld. Banners in de huisstijl, verlichting, pijltjes en een aantrekkelijk logo zijn middelen die hiertoe bijdragen. Deze ‘eyecatchers’ zorgen ervoor dat jongeren het jeugdhuis zien, herkennen en gestimuleerd worden om eens binnen te komen.

• Polyvalente ruimtes: de inrichting en constructie van een jeugdhuis zijn bepalend voor de invulling van de jeugdhuisfuncties. Een goede infrastructuur heeft polyvalente ruimtes die de mogelijkheden en de diversiteit in aanbod en doelgroep verhogen, zodat jongeren (lees: verschillende groepen jongeren) er hun ding kunnen doen. De ene groep kijkt naar de film, de artistiekelingen werken verder aan een graffitipaneel, in de zaal vindt een fuif plaats en op zolder repeteren muzikanten met hun band.

• Experimenteerruimte voor jongeren: Een open jeugdhuis geeft jongeren de kans om te experimenteren, zelf initiatief te nemen inzake de planning van activiteiten en af en toe eens het programma en de manier van werken om te gooien.

• Goede communicatie en een uitgewerkt onthaalbeleid: hoe open een jeugdhuis ook is, er zijn altijd wel drempels aanwezig die jongeren ervan kunnen weerhouden de weg te vinden naar het jeugdhuis (een bepaalde reputatie in de buurt, ligging, vrees om alleen binnen te stappen, verschillende smaken en voorkeuren). Een jeugdhuis dat zich bewust is van mogelijke drempels, kan daarop een antwoord bieden met een goede communicatie en een uitgewerkt onthaalbeleid.

Een jeugdhuis in je gemeente – Voorstellen tot een subsidieregeling voor jeugdhuizen Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw

Het gemeentebestuur kan een belangrijke rol spelen in het scheppen van de voorwaarden voor een open jeugdhuiswerking.

Ze kan jeugdhuizen uitdagen, bijvoorbeeld via gerichte items in de subsidieregeling, om acties te ondernemen om hun open ontmoetingsfunctie effectief waar te maken en zich zoveel mogelijk open te stellen voor de verschillende jongerengroepen uit de buurt. Anderzijds kan het gemeentebestuur openheid in jeugdhuizen stimuleren door hen infrastructuur ter beschikking te stellen die openheid in de hand werkt (flexibele en polyvalente ruimtes, goede bereikbaarheid en toegankelijkheid, vrijheid van inrichten door de jongeren). Tenslotte zijn er ook kleine ingrepen, die de openheid in de lokale jeugdhuizen een duwtje in de rug geven. Door bijvoorbeeld voor te stellen om de maandelijkse jeugdraad in het jeugdhuis te laten doorgaan, komen andere jongerengroepen in contact met het jeugdhuis en dat levert misschien op termijn nieuwe doelgroepen op voor het jeugdhuis.

Betrokkenheid ‘Eigenaarschap leidt tot betrokkenheid’ Het is een kerntaak van ieder jeugdhuis om actieve betrokkenheid bij jongeren te stimuleren en in stand te houden. Zonder betrokken jongeren is er van jeugdhuiswerking geen sprake.

Betrokkenheid betekent dat de jongeren op een intense manier ergens mee bezig zijn, dat ze er samen iets van willen maken.

Jeugdhuizen wakkeren de betrokkenheid van jongeren aan door hen uit te dagen en de kans te geven te experimenteren in het jeugdhuis. Als jongeren het gevoel hebben dat ze ruimte krijgen om samen met anderen dingen te realiseren verhoogt hun betrokkenheid. Ook hier kan het gemeentebestuur een belangrijke rol spelen. Hiervoor zijn heel wat manieren, bijvoorbeeld: • Jongeren verdienen de vrijheid om hun lokaal zelf in te richten.

Als ze hun eigen plek en stijl kunnen vormgeven, krijgen ze het gevoel dat het jeugdhuis van hen is. Dit gevoel van eigenaarschap is bepalend voor de mate van betrokkenheid van vrijwilligers en hun wil om er iets van te maken.

• De gemeentelijk subsidieregeling kan jeugdhuizen ertoe aanzetten uitdrukkelijk werk te maken van de betrokkenheid van hun leden en medewerkers.

• Geef de jongeren de kans om nieuwe projecten te organiseren en out of the box te denken. Het gevoel innovatief en vernieuwend te zijn binnen het jeugdhuis, kan de betrokkenheid van jongeren ten opzichte van het jeugdhuis een nieuwe boost geven. Een aparte subsidiepot voor vernieuwende initiatieven rond actuele en relevante thema’s kan hier dienst doen als extra stimulans (zie deel C van de brochure).

• Geef jeugdhuizen en hun vrijwilligers voldoende autonomie in het bestuur en de uitbouw van hun werking.

’ t Biejke, Jo (Borgloon) “Iedereen is hier welkom en dat zie je ook. Er zijn hier zoveel verschillende soorten jongeren. Ik vind het schitte rend dat het allemaal zo kan dra aien. Het is hier echt een sm eltkroes van leeftijden en sub culturen.”

In al deze voorbeelden staat het concept ‘eigenaarschap’ steeds centraal. Jongeren voelen zich meer betrokken bij het jeugdhuis (of breder het jeugdbeleid) als ze het gevoel hebben dat het echt van hen is. Wil je als gemeentebestuur de betrokkenheid van jongeren in de jeugdhuizen vergroten, dan speel je best in op dit ‘eigenaarschap’. Dit impliceert ook verantwoordelijkheid. Jongeren krijgen kansen om zelf hun jeugdhuis vorm te geven, maar hebben ook de verantwoordelijkheid om er iets van te maken. Als gemeentebestuur mag je hen hier zeker op aanspreken.

lik) Time-Out (Zel jeugdhuisd aan het hele af la rs ve ‘Ik ben loslaten.’ el l me niet sn za et H . en ur gebe

) De Klinker, Sigi (Aarschot ik fier zijn zal , heb en ‘Als ik later kinder ageren.” eng uis gdh jeu een in als zij zich

Een jeugdhuis in je gemeente – Voorstellen tot een subsidieregeling voor jeugdhuizen Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw

9

Engagement ‘Gemeente als extra trigger voor het engagement van jongeren in het jeugdhuis’ Een jeugdhuis leeft van engagement. Vanuit hun betrokkenheid worden jongeren uitgenodigd tot het opnemen van engagement.

Vrijwilligers zijn van A tot Z verantwoordelijk voor het jeugdhuis.

Ze vervullen administratieve taken, regelen de boekhouding, houden het jeugdhuis open, maken het jeugdhuisbeleid, verzorgen de activiteiten en de ontmoetingsfunctie, zijn verantwoordelijk voor het onderhoud, enzovoort.

Het spreekt voor zich dat jongeren zelf kunnen kiezen welk engagement ze opnemen en in welke mate ze dat doen. Sommige jongeren kiezen voor korte, duidelijke taken (een vaste shift aan de draaitafel of de toog, promoactiviteiten, de voetbalploeg …) of komen enkel af en toe eens langs. Anderen engageren zich meer op lange termijn als actieve vrijwilliger, bestuurslid of kernmedewerker.

De jeugddienst kan een rol spelen in het ondersteunen en stimuleren van de jongeren in hun vrijwillig engagement in het jeugdhuis. Hieronder geven we een aantal voorbeelden:

10

• Jeugdhuisvrijwilligers voelen zich gesteund door een jeugddienst die bereikbaar is, openstaat voor hun vragen en die jongeren concrete info geeft, voelen jeugdhuisvrijwilligers zich gesteund. Zo ervaren ze dat er buiten het jeugdhuis ook mensen zijn bij wie ze terecht kunnen.

• Treed niet te snel in de plaats van jeugdhuiswerkers als je denkt dat iets niet goed loopt. De voorzitter van het jeugdhuis weet soms best hoe hij specifieke jeugdhuistaken moet aanpakken. Als jeugddienst vertrouw je, bij dringende zaken of problemen, beter op zijn competenties in plaats van zelf een sturende rol op te nemen. Hiermee bevestig je de jongere in zijn positie en competenties, wat rechtstreeks invloed heeft op zijn welbevinden en betrokkenheid.

• Een simpel dankjewel of een complimentje voor de geleverde inzet, kan wonderen doen, zeker als het komt van de jeugdconsulent of van de schepen. Zo kan de jeugddienst jaarlijks een activiteit organiseren om de vrijwilligers uit het jeugdwerk te bedanken voor hun inzet (etentje, uitstap), een bedankbriefje sturen op het einde van het werkjaar, een ‘vrijwilliger van het jaar’-verkiezing houden met awards voor jeugdwerkers.

Kader uit Steuperaert (2010) Positief effect op engagement

Negatief effect op engagement

• Duidelijke afspraken • Eerlijke verwachtingen • Ondersteuning op vraag • Ondersteuning op maat • Flexibiliteit en bijsturing • Evenwicht tussen draagkracht en draaglast van een organisatie • Open communicatie en overleg • Kansen

• Onuitgesproken verwachtingen • Strakke regels • Starre, zakelijke ondersteuning • Beperkte bewegingsvrijheid • Eenheidsworst • …

Een jeugdhuis in je gemeente – Voorstellen tot een subsidieregeling voor jeugdhuizen Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw

Zelforganisatie ‘Autonomie om zelf het jeugdhuis vorm te geven is een belangrijk aspect van de motivatie van een jeugdhuismedewerker’ Jeugdhuizen zijn er voor en door jongeren. Ze zijn een gevolg van de beslissing van een groep jongeren om de handen in elkaar te slaan en een aantrekkelijk vrijetijds- en ontmoetingsaanbod voor jongeren te organiseren. Dat betekent dat jongeren de eindverantwoordelijkheid dragen in de organisatie, zowel formeel-juridisch als informeel. Met de instroom van nieuwe jongerengroepen kan de structuur en de manier van werken al eens drastisch veranderen en worden er soms plotse bochten gemaakt. Jeugdhuizen zijn een dynamisch product van de jongeren zelf.

Daarom is het belangrijk dat gemeentebesturen erkennen dat de kracht van jeugdhuiswerk zit in de vrijheid en autonomie om hun werking vorm te geven en beslissingen te nemen. Deze autonomie - de kans om zelf het jeugdhuis vorm te geven - is de sleutel tot betrokkenheid van jongeren. Als alles voorgekauwd wordt en op een presenteerblaadje aangereikt wordt, temper je immers het initiatief of wek je frustratie op (Steuperaert, 2010).

Daarmee zeggen we niet dat lokale besturen geen (inhoudelijke) vragen of verwachtingen mogen stellen aan jeugdhuizen. Integendeel, gemeenten hebben het recht om actief mee te denken met het jeugdhuis en duidelijke verwachtingen te stellen. Een mogelijkheid is om permanent in dialoog te gaan met jongeren en via regelmatig overleg het jeugdhuis op te volgen. Eventuele verwachtingen en vragen vanuit de jeugddienst/gemeente kunnen dan in wederzijds overleg worden besproken, beargumenteerd en bediscussieerd. Op die manier worden de jeugdhuisjongeren bevestigd in hun autonomie en krijgen ze de mogelijkheid om mee na te denken over hoe het jeugdhuis deze verwachtingen in de praktijk kan omzetten.

Gemeenten kunnen dus actief meedenken met het jeugdhuis. Het is heel belangrijk dat dit gebeurt in een gelijkwaardige relatie waarin jeugdhuis en gemeente als volwassen partners met elkaar in dialoog gaan, met respect voor elkaar. Op die manier laat de gemeente ruimte voor de eigenheid van het jeugdhuis, een basisvoorwaarde voor een goedgemikte gemeentelijke ondersteuning (vrij naar Steuperaert, 2010).

Een jeugdhuis in je gemeente – Voorstellen tot een subsidieregeling voor jeugdhuizen Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw

11

Hoofdstuk 3

EEN KWALITEITSVOLLE SUBSIDIEREGELING VOOR JEUGDHUIZEN: EEN WERKVORM In dit onderdeel zullen we inzoomen op de financiële ondersteuning van jeugdhuizen. Doorheen deze tekst zullen de termen subsidieregeling en erkenning vaak aan bod komen. Voor de duidelijkheid geven we hieronder meer uitleg bij deze begrippen, zodat het duidelijk is wat we er precies mee bedoelen.

Erkenning: Door middel van een erkenning, bevestigt een gemeentebestuur dat een vereniging bestaat binnen een bepaalde context, categorie of sector (bvb jeugdwerk, cultuurvereniging, jeugdhuis…).

Subsidieregeling: Via een subsidieregeling zal een gemeentebestuur bepalen aan welke criteria een persoon of vereniging moet voldoen om financiële middelen te krijgen van de gemeente. Het gemeentebestuur gebruikt hiervoor een vastgelegde regeling om enerzijds beleidsaccenten te kunnen leggen in de ondersteuning die ze bieden en anderzijds gelijkheid na te streven tussen de verschillende actoren die in aanmerking komen voor financiële ondersteuning.

(Bron: VVJ)

WAAROM EEN WERKVORM OM TE KOMEN TOT EEN KWALITEITSVOLLE SUBSIDIEREGELING? Gemeentebesturen ondersteunen jeugdhuizen op tal van manieren (financieel, materieel, inhoudelijk …). De meest gekende en zichtbare vorm van gemeentelijke ondersteuning is de jaarlijkse subsidie. Deze financiële ondersteuning is van essentieel belang.

Het verlicht de financiële druk en zorgt ervoor dat de vrijwilligers maximaal kunnen focussen op de kern van de zaak, de inhoudelijke werking.

te optimaliseren. In de praktijk merken we ook dat jeugdconsulenten vaak vragen hebben over het opstellen en herwerken van subsidieregelingen, convenanten of overeenkomsten. In wat volgt bieden we gemeentebesturen en jeugddienst medewerkers stof tot nadenken. Eerst overlopen we de basisvoorwaarden van een kwaliteitsvolle financiële ondersteuning. Vervolgens stellen we een werkvorm voor om samen met jeugdhuisvrijwilligers tot een efficiënte subsidieregeling (of een update hiervan) te komen.

VOORWAARDEN VOOR EEN KWALITEITSVOLLE SUBSIDIEREGELING Een efficiënte subsidieregeling is zoals gezegd een basis voor een goede relatie tussen gemeente en jeugdhuizen en dus ook voor kwalitatief lokaal jeugdwerk. Maar wat bedoelen we daar nu mee? Hieronder sommen we de belangrijkste eigenschappen op.

Een kwaliteitsvolle subsidieregeling is opgesteld en gedragen door het jeugdhuis en de gemeente Vrijwilligers actief betrekken bij het ontwikkelen van de subsidieregeling en het vastleggen van kwaliteitscriteria werpt op verschillende manieren zijn vruchten af.

Ten eerste zorg je er zo voor dat de kloof tussen de subsidieregeling en de eigenheid van het jeugdhuis zo klein mogelijk is en kan je de feedback van jeugdhuismedewerkers continu mee verwerken tijdens het proces. Een subsidieregeling bepaalt immers mee welke doelstellingen jeugdhuizen realiseren tijdens een werkjaar. Als de vrijwilligers zich kunnen vinden in deze criteria, zullen ze ook meer gedreven zijn om ze in de praktijk te realiseren. ‘Als dit niet zo is, bestaat het risico dat de kwaliteitscriteria van de gemeente niet altijd te rijmen vallen met de eigenheid van het jeugdwerk. In dat geval vergroot de kans dat het ondersteuningsbe-

Gemeentebesturen subsidiëren niet zomaar. Het doel is om bij te dragen tot een kwalitatief lokaal jeugd(huis)werk. Daarom zijn deze subsidies gekoppeld aan een subsidieregeling, een instrument voor een lokaal bestuur om beleidsaccenten te leggen en een gelijke verdeling van de beschikbare middelen na te streven onder de erkende lokale actoren.

Een realistische subsidieregeling en een goede opvolging hiervan fungeren als hefboom voor een sterk en kwaliteitsvol lokaal jeugdwerk. Zo vormt een kwaliteitsvolle subsidieregeling een stevige basis voor een constructieve relatie tussen gemeentebesturen en jeugdhuisvrijwilligers. Het zorgt ervoor dat jeugdhuizen en gemeentebesturen weten wat ze van elkaar kunnen verwachten en stimuleert jeugdhuismedewerkers hun werking

12

Een jeugdhuis in je gemeente – Voorstellen tot een subsidieregeling voor jeugdhuizen Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw

leid van de gemeente (hoewel goedbedoeld) als inmenging of betutteling wordt ervaren’ (Steuperaert, 2010). Dat betekent echter niet dat je als gemeentebestuur niet je eigen accenten kan leggen.

Ten tweede zijn de bestuurders van jeugdhuizen op hun manier expert inzake jeugdhuiswerk in hun gemeente. Als een gemeentebestuur ze op een volwaardige manier mee betrekt bij het opstellen van een subsidieregeling, erkent het ook hun expertise en ziet het hen als volwaardige partners.

Ten derde creëer je op deze manier een gedeelde verantwoordelijkheid.

Een kwaliteitsvolle subsidieregeling is aanpasbaar Jeugdhuizen zijn een product van jongeren en dus zijn ze continu in ontwikkeling. Vrijwilligers komen en gaan en ook het bestuur wijzigt ieder jaar van samenstelling. Dit heeft als gevolg dat de doelstellingen, de cultuur en de visie van het jeugdhuis al eens kunnen verschillen van tijd tot tijd. De kans is groot dat kwaliteitscriteria, opgemaakt in 2010, niet meer echt op maat zijn van het lokaal jeugdhuiswerk in 2015. Daarom is het nuttig om op regelmatige tijdstippen de subsidieregeling met de jeugdhuizen te evalueren (tweejaarlijks bijvoorbeeld). Op basis daarvan kunnen eventueel kleine wijzigingen doorgevoerd worden.

Een kwaliteitsvolle subsidieregeling geeft jeugdhuis­medewerkers de kans om eigen accenten te leggen Zoals gezegd bepaalt een subsidieregeling in grote lijnen mee het beleid van het jeugdhuis. Toch is het belangrijk dat jeugdhuisvrijwilligers voldoende ruimte hebben om binnen dit kader hun doelstellingen op hun eigen manier te bereiken. Daarom is het aangewezen om de criteria en de indicatoren in de subsidieregeling niet te strak te benoemen. In het ideale geval bepalen de kwaliteitscriteria de grote lijnen en meer algemene doelstellingen. Zo kunnen jeugdhuizen zelf beslissen hoe ze deze doelstellingen in de praktijk zullen realiseren en doe je recht aan de autonomie en de expertise van de vrijwilligers. Een subsidieregeling mag richting geven aan jeugdhuizen, maar mag geen strak keurslijf worden die de mogelijkheid tot experiment en vernieuwing in de weg staat. Een voorbeeld ter verduidelijking.

I.v.m. de interne communicatie van het jeugdhuis • Sturend: Het jeugdhuis moet zijn leden maandelijks op te hoogte houden van de werking via een jeugdhuismagazine.

• Stimulerend: Het jeugdhuis communiceert maandelijks met haar leden over zijn werking.

Ten slotte legt de subsidieregeling best niet té veel druk op de werking en het beleid van het jeugdhuis. Als gemeentebestuur stimuleer je best jeugdhuizen om vernieuwende initiatieven te nemen als antwoord op de actuele situatie van het jeugdhuis. Dat is echter niet mogelijk als de geformuleerde criteria en de indicatoren te veel van de vrijwilligersploeg vragen.

Een kwaliteitsvolle subsidieregeling waardeert niet alleen het resultaat, maar ook het proces Subsidieregelingen zijn vaak outputgericht. Ze waarderen vooral tastbare resultaten van jeugdhuizen (bereik, aantal activiteiten …).

Hierdoor wordt voorbijgegaan aan de inspanningen van vrijwilligers, zeker wanneer deze geen concrete resultaten opleveren.

Denk maar aan een activiteit waarmee niet veel volk werd bereikt, maar waar wel veel tijd in geïnvesteerd werd. Of een denkproces binnen de raad van bestuur over de structuur van het jeugdhuis.

Dit werkt demotiverend. Een subsidieregeling die dergelijke relevante processen wel waardeert, doet recht aan de inspanningen die jongeren dagelijks leveren en stimuleert vrijwilligers om te experimenteren en interne processen op te zetten. Dit binnen het bestuurskader van een gemeentelijke overheid in de praktijk brengen is niet altijd even makkelijk. In het volgende puntje willen we extra inspiratie bieden en doen we een voorstel over hoe je dergelijke processen kan erkennen binnen een subsidieregeling.

EEN KADER VOOR EEN KWALITEITSVOLLE SUBSIDIEREGELING Een blauwdruk voor een subsidieregeling voor jeugdhuizen bestaat niet. Iedere gemeente, ieder jeugdhuis en iedere vrijwilligersploeg is anders. De sleutel tot succes is om, samen met alle betrokken partners, te komen tot een subsidieregeling waar iedereen zich kan achter scharen.

Een jeugdhuis in je gemeente – Voorstellen tot een subsidieregeling voor jeugdhuizen Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw

13

Wat we wel kunnen bieden is een kader, een concept dat je kan gebruiken als basis om de discussies over het huidige subsidiebeleid op te starten. Eerder vermeldden we al het belang van duidelijke, gedragen kwaliteitscriteria op maat van de jeugdhuizen enerzijds, en van de nood aan flexibiliteit en aanpasbaarheid van een subsidieregeling anderzijds. Een mogelijke manier om hieraan tegemoet te komen is door een vaste basissubsidie op basis van kwaliteitscriteria te koppelen aan een jaarlijks aanpasbare afsprakennota die wordt vastgelegd op basis van een gesprek met de jeugdhuizen aan het begin van het werkjaar.

Een vaste basissubsidie De gemeente bepaalt, samen met de jeugdhuizen, een duidelijk kader met criteria om als jeugdhuis erkend en betoelaagd te worden. Jeugdhuizen die aan die criteria voldoen, komen in aanmerking voor een structurele subsidie (b.v. werkings- of basissubsidie). Deze basissubsidie richt zich voornamelijk op de output en resultaten die jeugdhuizen jaarlijks realiseren.

Een flexibele subsidie op basis van een afsprakennota We raden aan om jeugdhuizen jaarlijks de kans te geven om – in overleg met de jeugddienst – een aantal prioriteiten en daaraan gekoppelde inspanningen voor het volgend werkjaar te bepalen.

Het gemeentebestuur kan dan een bijkomende subsidie voorzien om jeugdhuisvrijwilligers te stimuleren deze afspraken in de praktijk te realiseren. Zo kun je jeugdhuismedewerkers prikkelen om gericht acties te ondernemen ter verbetering van de werking.

Door in deze afsprakennota specifieke inspanningen te benoemen, focus je meer op het proces dan op de bereikte resultaten.

Hoe gaat dit precies in zijn werk? Iedere jeugdhuisploeg krijgt de mogelijkheid om jaarlijks een gesprek aan te gaan met de jeugddienst/de gemeente voor aanvang van het nieuwe werkjaar.

Jeugdhuisvrijwilligers bereiden dit gesprek voor door uitdagingen en inspanningen te formuleren. Deze vormen de basis voor een gesprek met de jeugddienst. De te realiseren uitdagingen en inspanningen kunnen vastgelegd worden in een afsprakennota tussen het jeugdhuis en de gemeente. In deze afsprakennota verbindt het jeugdhuis zich niet om de uitdagingen, maar wel de afgesproken inspanningen te realiseren (inspanningsindicatoren). Als stimulans voor het opmaken van zo’n afsprakennota voorziet de gemeente best een bijkomende subsidie waarmee het jeugdhuis en zijn vrijwilligers zijn inspanningen in de praktijk kan brengen.

Hieronder maken we dit verhaal concreter met een voorbeeld.

‘Jeugdhuis ’t Voorbeeld bestaat al 10 jaar en krijgt al jaren een structurele subsidie van de gemeente. Om die werkingssubsidie te krijgen, moeten de medewerkers van het jeugdhuis na ieder werkjaar aangeven in een werkingsverslag dat het een aantal algemene criteria realiseert (activiteiten, openingsuren …). Over het algemeen draait het jeugdhuis goed. Het startte vorig jaar met het organiseren van een sporttornooi voor tieners uit de buurt en merkt dat dit heel goed aanslaat en een nieuwe instroom van jongeren genereert. De medewerkers zien een uitdaging om met deze nieuwe jongeren een traject af te leggen om hen verder te activeren en te integreren als vrijwilligers binnen de reguliere werking.’

Binnen het voorgestelde concept, zouden de jeugdhuismedewerkers de mogelijkheid hebben om een gesprek aan te gaan met de jeugddienst als gemeentedienst. Tijdens dit gesprek kunnen het jeugdhuis en de gemeente een aantal bijkomende uitdagingen formuleren, naast de verplichte criteria voor de werkingssubsidie. In het kader van jeugdhuis ’t Voorbeeld zouden in dit gesprek volgende afspraken gemaakt kunnen worden:

14

Een jeugdhuis in je gemeente – Voorstellen tot een subsidieregeling voor jeugdhuizen Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw

• Jeugdhuis ‘t Voorbeeld maakt in 2011 verder werk van een instroom van tieners in zijn werking. Daarom organiseert het jeugdhuis minstens twee sporttornooien voor tieners in 2011.

• Aansluitend zal ’t Voorbeeld inspanningen doen om deze nieuwe jongeren te motiveren om een vrijwillig engagement op te nemen in het jeugdhuis. Dit door te experimenteren met projectmatig werken, het aanbod meer af te stemmen op een jonger doelpubliek en een onthaalbeleid uit te werken voor nieuwe jongeren.

• Jeugdhuis ’t Voorbeeld werkt in 2011 aan de bekendheid van zijn activiteitenaanbod. Daarom investeert het in de opmaak van een maandelijkse nieuwsbrief voor leden en een tweemaandelijkse activiteitenkalender die in de gemeente verspreid wordt.

• De jeugddienst en ‘t Voorbeeld ondertekenen deze overeenkomst en de gemeente stelt, bovenop de basissubsidie, 600 euro ter beschikking om deze extra inspanningen mogelijk te maken.

Output vs Inspanning • Doelstelling gericht op output: Het jeugdhuis moet 30% meer tieners bereikt hebben dan vorig jaar.

• Doelstelling gericht op inspanning: Het jeugdhuis organiseert twee sporttornooien met als doel meer tieners te bereiken.

Schematisch zou het subsidiereglement voor jeugdhuis ’t Voorbeeld er als volgtSUBSIDIE uitzien: VOOR JEUGDHUIS ‘t VOORBEELD JAARLIJKSE jeugdhuizen en hun vrijwilligers meer actief kunnen betrekken bij hun subsidiebeleid. Jeugdhuismedewerkers krijgen de kans om zelf bepaalde accenten te leggen en worden hier ook effectief in ondersteund en voor beloond. Op die manier creëer je gedeelde verantwoordelijkheid en leg je de basis voor een constructieve relatie, gebaseerd op partnerschap en gelijkwaardige dialoog. Een belangrijke voorwaarde voor een goede gemeentelijke jeugdhuisondersteuning.

Basissubsidie op basis van kwaliteitscriteria, opgesteld in overleg met het jeugdhuis

Jaarlijkse extra subsidie op basis van afsprakennota (vastgelegd in overleg tussen jeugdhuis en jeugddienst tijdens jaarlijks gesprek)

We geloven dat gemeentebesturen, via deze manier van werken,

Een jeugdhuis in je gemeente – Voorstellen tot een subsidieregeling voor jeugdhuizen Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw

15

m

werkvor

OPSTELLEN VAN EEN SUBSIDIE­REGELING OP MAAT VAN JEUGDHUIZEN. EEN WERKVORM VAN FORMAAT In de loop van 2010-2011 besloot Formaat, samen met VVJ, zijn visie op gemeentelijke jeugdhuisondersteuning in de praktijk af te toetsen. In de gemeentes Merchtem en Zonhoven zetten we jeugddiensten en jeugdhuizen rond de tafel om werk te maken van een nieuwe subsidieregeling op maat van de jeugdhuizen.

We vertrokken hierbij telkens van het voorstel (zie boven) om een vaste subsidie te koppelen aan een aanpasbare subsidie op basis van een jaarlijks gesprek.

Op basis van deze trajecten ontwikkelden we, samen met VVJ, een werkvorm die gemeentebesturen inspiratie kan bieden bij het herwerken van hun subsidieregeling voor jeugdhuizen. De focus van deze werkvorm ligt vooral op het inhoudelijke en het proces dat samen met jeugdhuisvrijwilligers afgelegd kan worden om tot een kwaliteitsvolle regeling te komen. Hieronder doen we deze werkvorm stap voor stap uit de doeken.

1. Organiseer een startvergadering en stel een werkgroep samen Duidelijkheid vanaf de start is heel belangrijk. Een startvergadering geeft je de kans om alle betrokkenen te informeren en verwachtingen kenbaar te maken.

Wie betrek je bij een startvergadering?

Het is evident dat de jeugddienst en (een delegatie van) de jeugdhuisvrijwilligers aanwezig zijn op de startvergadering. Ook de schepen van jeugd en de jeugdraadvoorzitter kunnen interessante partners zijn om van bij het begin rond te tafel te hebben.

Wat kan tijdens zo’n startvergadering aan bod komen?

• Begin met de huidige subsidieregeling te evalueren en te bepalen wat er aan veranderd moet worden. Het is niet altijd nodig om heel het subsidiebeleid opnieuw vorm te geven. Soms kan het ook volstaan om enkel de inhoudelijke criteria of de manier van jaarlijkse verslaggeving te veranderen.

• Ten tweede is het nuttig om tijdens de eerste vergadering niet van een leeg blad te vertrekken en de grote lijnen voor de nieuwe subsidieregeling te schetsen. Zo maak je als gemeentebestuur meteen duidelijk wat je wil bereiken en wat de mogelijkheden zijn. Hierbij is duidelijkheid over het financiële plaatje enorm belangrijk.

Indien dit voorstel op de goedkeuring van alle betrokken partijen kan rekenen, biedt dit een goede basis voor verdere discussie omdat het algemene kader al vastligt.

In Zonhoven en Merchtem presenteerden we tijdens deze eerste vergadering telkens ons voorstel (het koppelen van een vaste subsidie en een jaarlijks aanpasbare subsidie).

16

Laat ruimte voor discussie …

In Merchtem stelden we de jeugdhuizen voor om te werken met een basissubsidie in combinatie met een extra subsidie gekoppeld aan een afsprakennota. De vrijwilligers van de twee jeugdhuizen vonden het idee te werken met een jaarlijkse afsprakennota heel stimulerend. Ze vonden het echter veel moeilijker om tot gezamenlijke criteria en indicatoren te komen voor de basiscriteria. De twee jeugdhuizen zijn namelijk qua grootte en stijl enorm verschillend. Daarom werd tijdens de eerste vergadering besloten om een aantal criteria voor de basissubsidie voor elk jeugdhuis afzonderlijk te bepalen. Ieder jeugdhuis moet in Merchtem vanaf nu een aantal basiscriteria behalen die voor elk jeugdhuis hetzelfde zijn, aangevuld met een aantal jeugdhuisspecifieke criteria en indicatoren. Uiteindelijk bleek dit een zeer goede keuze te zijn, tot tevredenheid van alle partijen.

• Geef de vertegenwoordigers van de jeugdhuizen de kans om de voorstellen terug te koppelen als dat nodig is. Als iedereen (jeugdhuizen, jeugddienst, schepen) zich kan vinden in het plan van aanpak en het globale concept, kan het proces beginnen.

• Start een werkgroep op. Onze ervaring leert ons dat het nuttig is om een werkgroep op te richten die sturing geeft aan het hele proces. Minimaal bestaat deze stuurgroep uit de jeugdconsulent en een aantal bestuursleden van de verschillende jeugdhuizen. Eventueel kunnen ook de voorzitter van de jeugdraad en/of de schepen van jeugd deel uit maken van de werkgroep.

2. Ga met de werkgroep op zoek naar geschikte criteria voor de basissubsidie voor alle jeugdhuizen Duidelijke en gedragen kwaliteitscriteria zijn een essentieel onderdeel van een kwaliteitsvolle subsidieregeling voor jeugdhuizen. Om ervoor te zorgen dat deze criteria op maat zijn van het lokale jeugdhuiswerk is het essentieel dat dit proces in de werkgroep gebeurt, samen met de vrijwilligers van jeugdhuizen dus.

Formaat ontwikkelde tijdens de trajecten in Merchtem en Zonhoven een methode om via een brainstormsessie tot nieuwe, up-todate criteria te komen.

2.1. Brainstormsessie Centrale vragen Tijdens een brainstormsessie denken de leden van de werkgroep na over twee centrale vragen: ‘Wat zijn basiscriteria voor een jeugdhuiswerking?

‘Wat moet een jeugdhuis zeker doen of bereiken om als jeugdhuis door de gemeente erkend te worden?’

Een jeugdhuis in je gemeente – Voorstellen tot een subsidieregeling voor jeugdhuizen Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw

Werkvorm • Ter inspiratie krijgen de leden van de werkgroep een lijst met voorbeelden van basiscriteria. Formaat ontwikkelde deze lijst op basis van de kernfuncties van jeugdhuiswerk (OASE). Je vindt deze lijst terug in bijlage bij deze brochure. De lijst is klaar voor gebruik, want alle criteria zijn vormgegeven als afscheurbare fiches. Deze lijst kan eventueel aangevuld worden met criteria van het bestaande subsidiereglement.

• Afhankelijk van de grootte van de werkgroep werk je in één of twee groepen.

• De voorbeeldcriteria worden één voor één voorgelegd.

- Per criterium gaan de leden van de werkgroep na of ze dit een geschikt criterium vinden voor de basissubsidie of niet.

- Bij de weerhouden criteria bespreek je ook de indicatoren (de minimaal te behalen resultaten).

• Na deze brainstorm houdt de werkgroep een lijst over met gedragen criteria of voorstellen hiertoe. Deze lijst wordt nog eens opgesomd en er wordt een laatste brainstormsessie gehouden om criteria te formuleren die nog ontbreken.

• Tijdens de trajecten in Zonhoven en Merchtem werkten we volgens deze methodiek. In bijlage vind je een voorbeeld van een mogelijk resultaat van zo’n denkoefening.

2.2. Schrijfproces Na deze brainstormsessie kan de jeugddienst de geleverde input gebruiken om een eerste voorstel tot kwaliteitscriteria voor een basissubsidie op te stellen. Hieronder geven we nog twee aandachtspunten mee voor de formulering van de criteria en indicatoren.

• Formuleer de criteria duidelijk maar niet te concreet. Laat jeugdhuizen nog ruimte om zelf te kiezen hoe ze aan de criteria voldoen.

• Wees realistisch bij het vastleggen van de indicatoren. Baseer deze indicatoren niet op een jaar waarin het jeugdhuis uitzonderlijk goed draaide, anders zal het voor het jeugdhuis moeilijk zijn om de indicatoren te halen als het eens een jaar iets minder goed gaat.

2.3. Terugkoppeling in de werkgroep Het eerste voorstel voor de criteria voor de basissubsidie wordt vervolgens ter feedback op de volgende vergadering van de werkgroep gebracht. Iedereen kan dan zijn mening geven op het voorstel. Dit geeft de jeugdconsulent de kans om toelichting te geven bij formuleringen en de gekozen indicatoren af te checken.

3. De jaarlijkse subsidie op basis van een jaarlijks gesprek 3.1. Een procedure voor het jaarlijks gesprek en de opmaak van de afsprakennota Als het gemeentebestuur ervoor kiest om naast een vaste basissubsidie ook met een flexibele, jaarlijks aanpasbare subsidie op

basis van van een afsprakennota te werken, bespreek je op de werkgroep hoe dat in zijn werk gaat. Bespreek zeker de volgende zaken: • Hoe verloopt het jaarlijks gesprek en wanneer vindt dat plaats?

• Hoe wordt zo’n gesprek best voorbereid?

• Hoe wordt de afsprakennota opgemaakt en hoe ziet die er precies uit?

• Welk subsidiebedrag krijgen jeugdhuizen in ruil voor het realiseren van de inspanningen vervat in de afsprakennota?

Voorbeeld uit de trajecten in Merchtem en Zonhoven Zowel in Merchtem als in Zonhoven waren de gemeentebesturen en de jeugdhuizen te vinden voor dit voorstel.

In beide gemeenten zal op het einde van het jaar met elk jeugdhuis een evaluatievergadering georganiseerd worden.

Tijdens deze vergadering zal enerzijds het werkingsverslag voor de basissubsidie besproken worden. Ten tweede krijgen de vrijwilligers van de jeugdhuizen de kans om een aantal prioriteiten voor het komende werkjaar en hieraan gekoppelde inspanningen/acties aan te geven. Na onderling overleg zullen deze prioriteiten en inspanningen in een afsprakennota gegoten worden.

3.2. Tips en aandachtspunten In wat volgt gaan we dieper in op het proces dat leidt tot het opstellen van de afsprakennota tussen jeugdhuis en gemeente. We geven tips en aandachtspunten.

Jeugdhuizen stimuleren tot het maken van een afsprakennota Het jaarlijks gesprek en de bijkomende subsidie zijn middelen om inspraak te genereren van jeugdhuizen en de jeugdhuisvrijwilligers optimaal bij het subsidiebeleid van gemeenten te betrekken. Het zijn ook tools om jeugdhuizen te stimuleren om jaarlijks uitdagingen te formuleren en die gericht aan te pakken. Daarom vinden we dat je als gemeentebestuur jeugdhuizen best stimuleert om jaarlijks zo’n afsprakennota op te maken. Het komt de kwaliteit van het jeugdhuiswerk ten goede.

Toch is het belangrijk dat jeugdhuizen zich niet verplicht voelen.

Nodig hen uit voor een jaarlijks gesprek in plaats van het op te leggen. Deze uitnodiging werkt volgens Formaat op zich stimulerend en geeft een gevoel van erkenning. De jeugddienst vraagt jongeren op die manier niet enkel naar hun mening, maar daagt hen ook uit om zelf voorstellen te bedenken en hierover in overleg te gaan.

Als de gemeente daarentegen jeugdhuizen zou opleggen om een bijkomend traject aan te gaan met de jeugddienst, vergroot de kans dat het als een vorm van verplichting en betutteling wordt ervaren. En dat staat haaks op de doelstellingen van dit traject.

Een jeugdhuis in je gemeente – Voorstellen tot een subsidieregeling voor jeugdhuizen Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw

17

Voorbeeld uit de trajecten De jeugdconsulent van Merchtem toonde veel interesse in ons voorstel om naast een vaste basissubsidie ook een flexibele subsidie te voorzien op basis van een afsprakennota. Hij vond dit een goede manier om de jeugdhuismedewerkers te stimuleren om de kwaliteit van hun werking te optimaliseren. Ook de jongeren toonden interesse omdat zo’n subsidieregeling volgens hen meer op maat is van de jeugdhuizen en meer kansen biedt om eigen accenten te leggen. Om de jeugdhuizen nog een extra stimulans te geven besloot het gemeentebestuur om een bijkomende subsidie van 500 euro te voorzien in ruil voor de opmaak van zo’n afsprakennota. De jeugdhuizen tekenden hier enthousiast op in en zullen eind 2011 van start gaan met de opmaak van hun eerste afsprakennota.

Vertrek vanuit de ideeën van het jeugdhuis Als het jeugdhuis ervoor kiest om met de jeugddienst in gesprek te gaan, is het belangrijk dat de jeugddienst/gemeente de vrijwilligers de ruimte laat om zelf hun belangrijkste uitdagingen te formuleren. Als gemeente moet je zeker je mening geven en zoeken naar een consensus, geschikt voor beide partijen. Toch bewaak je dat je niet eenzijdig zaken oplegt aan de jeugdhuisjongeren. Dit tast namelijk hun gevoel van eigenaarschap aan. Als de geformuleerde uitdagingen en te leveren inspanningen niet vanuit de jongeren zelf komen, zal de motivatie om er echt iets van te maken minder intrinsiek aanwezig zijn. Dit kan natuurlijk niet de bedoeling zijn. Daarenboven zijn de jeugdhuisjongeren zelf het best geplaatst om uitdagingen voor hun werking te formuleren en is dit voor de gemeente de beste garantie dat de subsidie bijdraagt aan het versterken van de jeugdhuismethodiek.

Jongeren durven het vaak nogal groot zien. Het kan zijn dat bepaalde uitdagingen of voorgestelde acties niet meteen haalbaar zijn. De gemeente/jeugddienst kan dan bewaken dat jeugdhuizen niet overambitieus te werk gaan.

Afsprakennota met het jeugdhuis en niet enkel met de voorzitter Het afsluiten van een extra afsprakennota tussen de gemeente en het jeugdhuis heeft enkel zin als de gemaakte afspraken breed gedragen worden binnen de vrijwilligersploeg van het jeugdhuis.

Enerzijds is het de verantwoordelijkheid van het jeugdhuis zelf om ervoor te zorgen dat de uitdagingen en inspanningen die geformuleerd worden als voorbereiding op het gesprek tot stand komen met een zo groot mogelijk aantal geïnteresseerde vrijwilligers. Anderzijds kan je deze gedragenheid als gemeente in de hand werken door het gesprek niet met enkelingen te voeren maar wel met een ruime delegatie uit de raad van bestuur en de kernvergadering van het jeugdhuis. Zo zorg je ervoor dat meerdere actieve medewerkers weet hebben van de gemaakte afspraken en die ook daadwerkelijk dragen.

18

In welke vorm concretiseren we de subsidieregeling Een subsidieregeling moet niet per definitie in een reglement gegoten worden. Er bestaan ook andere vormen zoals een convenant of overeenkomst. Een reglement is algemeen opgesteld voor alle jeugdhuizen. Een convenant is een overeenkomst die je afsluit tussen gemeentebestuur en één jeugdhuis (of andere vereniging). Het voordeel van een convenant is dat je veel meer op maat van elke vereniging kan werken en dat je er ook niet-financiële regelingen in kan opnemen (bv. afspraken over het onderhoud van het jeugdhuis). Een reglement is daarentegen altijd voorzien op het ontstaan van nieuwe jeugdhuizen die gewoon moeten voldoen aan de voorwaarden en mee kunnen genieten van de subsidies. Er bestaat geen strikte regel om te bepalen welke vorm het beste is voor jouw gemeente. We kunnen alleen maar aanraden te proberen zoveel mogelijk op maat van het jeugdhuis te werken.

Heb je echter meerdere jeugdhuizen, dan kan een reglement een doorzichtigere oplossing zijn.

Aandacht voor nazorg en opvolging Een goede opvolging vanuit de gemeente kan het jeugdhuis een steuntje in de rug geven om gemaakte afspraken effectief te realiseren. In dit kader is vooral bereikbaarheid van belang. Sta open voor vragen van jeugdhuismedewerkers, vraag in toevallige contacten eens hoe het staat met de werking. Op die manier geef je als gemeente de jongeren het gevoel betrokken te zijn en dat is een belangrijke voorwaarde voor een goed onderling contact en een gepaste gemeentelijke jeugdhuisondersteuning.

Een jeugdhuis in je gemeente – Voorstellen tot een subsidieregeling voor jeugdhuizen Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw

Bijlage 1

INSPIRATIELIJST MET VOORBEELDCRITERIA Tijdens onze trajecten in Merchtem en Zonhoven ontwikkelden we een handige tool om, samen met jeugdhuisvrijwilligers, te brainstormen over mogelijke criteria en indicatoren voor de basissubsidie voor jeugdhuizen.

Uitleg over de werkvorm zelf vind je in de brochure op p.16-17-18.

Hieronder vind je een overzicht van voorbeeldcriteria die je kan gebruiken om de denkoefening in gang te zetten. We gebruikten de jeugdhuisfuncties (OASE) als rode draad.

Op pagina 20 hebben we de voorbeeldcriteria vormgegeven in handige fiches. Als je deze kopieert en verknipt, zijn ze klaar voor gebruik tijdens de brainstorm.

ONTMOETEN: Jeugdhuizen bieden jongeren uit de

ACTIVEREN: Jeugdhuizen stimuleren jongeren om

gemeente ontmoetingskansen.

• Een jeugdhuis heeft een minimum aantal toegankelijke openingsmomenten.

• Een jeugdhuisaanbod is zichtbaar in de gemeente (digitaal, infokranten, jeugdhuiskrantje, affiches, folders met jeugdhuisagenda, activiteitenkalender verspreiden).

• Een jeugdhuis opent zijn deuren voor andere jeugdwerkverengingen.

• Een jeugdhuis opent zijn deuren voor vergaderingen van de jeugdraad.

• Een jeugdhuis organiseert specifieke activiteiten voor tieners.

• Een jeugdhuis neemt initiatieven om zijn naambekendheid te vergroten.

• …

SAMEN: Een jeugdhuis is het product van een groep (of verschillende) jongeren en niet van enkelingen.

• Een jeugdhuis werkt met een lidmaatschapssysteem.

• Een jeugdhuis organiseert planningsmomenten met alle vrijwilligers.

• Een jeugdhuis organiseert acties ter bedanking voor zijn vrijwilligers.

• Een jeugdhuis onderneemt acties die het groepsgevoel vergroten of in de verf zetten.

• Jeugdhuizen uit de gemeente hebben regelmatig onderlinge contacten.

• Jeugdhuizen organiseren activiteiten die de betrokkenheid van leden op de lokale gemeenschap vergroten (initiatieven zoals politieke debatten, benefieten …).

• Jeugdhuizen werken samen met andere (jeugdwerk) verenigingen.

• …

te experimenteren, om de handen uit de mouwen te steken, om mee de werking te maken. Dit impliceert dat een jeugdhuis jongeren informeert over zijn werking en hen aanzet tot participatie en betrokkenheid.

• Een jeugdhuis toont aan dat het voor en door jongeren werkt.

• Een jeugdhuis organiseert naast openingsavonden ook activiteiten voor jongeren.

• Een jeugdhuis geeft zijn leden inspraak in de werking (programma, inrichting …).

• Een jeugdhuis informeert zijn vrijwilligers over zijn werking (met een vrijwilligersnota, infovergaderingen …).

• Een jeugdhuis heeft of werkt aan een onthaalbeleid voor nieuwe medewerkers.

• Een jeugdhuis onderneemt acties om nieuwe vrijwilligers te werven.

• Een jeugdhuis communiceert met zijn leden en bezoekers over werking, programma …

• Een jeugdhuis heeft aandacht voor de individuele behoeften van zijn vrijwilligers.

• …

EDUCATIE: Jeugdhuizen bieden jongeren leerkansen door hun manier van werken.

• Jeugdhuisvrijwilligers volgen regelmatig vormingen.

• Een jeugdhuis organiseert workshops, vormingen voor de eigen leden.

• Een jeugdhuis biedt zijn vrijwilligers kansen om te experimenteren en eigen voorstellen uit te werken.

• …

Een jeugdhuis in je gemeente – Voorstellen tot een subsidieregeling voor jeugdhuizen Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw

19

Als je deze lijst kopieert, dan kun je de verschillende voorbeeldcriteria verknippen tot handige fiches waarmee je tijdens de vergadering aan de slag kan.

ONTMOETEN / Een jeugdhuis heeft een minimum

ACTIVEREN / Een jeugdhuis toont aan dat het voor en

ONTMOETEN / Een jeugdhuisaanbod is zichtbaar in

ACTIVEREN / Een jeugdhuis organiseert naast ope-

aantal toegankelijke openingsmomenten.

de gemeente (digitaal, infokranten, jeugdhuiskrantje, affiches, folders met jeugdhuisagenda, activiteitenkalender verspreiden).

ONTMOETEN / Een jeugdhuis opent zijn deuren voor andere jeugdwerkverengingen.

ONTMOETEN / Een jeugdhuis opent zijn deuren voor

door jongeren werkt.

ningsavonden ook activiteiten voor jongeren

ACTIVEREN / Een jeugdhuis geeft zijn leden inspraak in de werking (programma, inrichting …).

ACTIVEREN / Een jeugdhuis informeert zijn vrijwilligers over zijn werking (met een vrijwilligersnota, infovergaderingen …).

vergaderingen van de jeugdraad.

ONTMOETEN / Een jeugdhuis organiseert specifieke

ACTIVEREN / Een jeugdhuis heeft of werkt aan een onthaalbeleid voor nieuwe medewerkers.

activiteiten voor tieners.

ONTMOETEN / Een jeugdhuis neemt initiatieven om

ACTIVEREN / Een jeugdhuis onderneemt acties om nieuwe vrijwilligers te werven.

zijn naambekendheid te vergroten.

ACTIVEREN / Een jeugdhuis communiceert met zijn leden en bezoekers over werking, programma …

SAMEN / Een jeugdhuis werkt met een lidmaatschapssysteem.

ACTIVEREN / Een jeugdhuis heeft aandacht voor de individuele behoeften van zijn vrijwilligers.

SAMEN / Een jeugdhuis organiseert planningsmomenten met alle vrijwilligers.

SAMEN / Een jeugdhuis organiseert acties ter bedan-

EDUCATIE / Jeugdhuisvrijwilligers volgen regelmatig vormingen.

king voor zijn vrijwilligers.

SAMEN / Een jeugdhuis onderneemt acties die het

EDUCATIE / Een jeugdhuis organiseert workshops, vormingen voor de eigen leden.

groepsgevoel vergroten of in de verf zetten.

SAMEN / Jeugdhuizen uit de gemeente hebben regelmatig onderlinge contacten.

EDUCATIE / Een jeugdhuis biedt zijn vrijwilligers kansen om te experimenteren en eigen voorstellen uit te werken.

SAMEN / Jeugdhuizen organiseren activiteiten die

de betrokkenheid van leden op de lokale gemeenschap vergroten (initiatieven zoals politieke debatten, benefieten …).

SAMEN / Jeugdhuizen werken samen met andere (jeugdwerk)verenigingen.

20

Een jeugdhuis in je gemeente – Voorstellen tot een subsidieregeling voor jeugdhuizen Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw

Bijlage 2

VERSLAG VAN EEN BRAINSTORM OVER MOGELIJKE CRITERIA VOOR EEN BASISSUBSIDIE Voorbeeld jeugdhuis Nachtwacht (Zonhoven)

Het jeugdhuis is er voor en door jongeren. De werking richt zich tot alle jongeren in de gemeente en wordt gerund door jongeren die zich vrijwilliger engageren.

Het jeugdhuis stimuleert jongeren om initiatief te nemen en de werking mee vorm te geven. Jongeren worden aangesproken om zelf de handen uit de mouwen te steken en dingen uit te proberen.

Het jeugdhuis stelt zich open voor jongeren in de buurt.

Het jeugdhuis stimuleert bezoekers om mee na te denken over de werking van het jeugdhuis.

• Het jeugdhuis is een ontmoetingsplaats voor jongeren uit de buurt. Daarom is het minstens 50 dagen per jaar open en streeft het naar minstens één wekelijkse openingsdag. Dit minimumcriterium moet het jeugdhuis in staat stellen om de functie als ontmoetingsplaats voor jongeren te vervullen.

• De openingsdagen en -uren worden duidelijk gecommuniceerd (afficheren aan het raam).

• Het jeugdhuisaanbod is zichtbaar in de gemeente (digitaal, infokranten, jeugdhuiskrantje, affiches, folders met agenda, activiteitenkalender verspreiden …).

• Het jeugdhuis werkt met een systeem van lidmaatschap.

• Het jeugdhuis organiseert jaarlijks een promotiecampagne om de naambekendheid van het jeugdhuis te bevorderen.

• Het jeugdhuis staat open voor alle jongeren, ongeacht afkomst of situatie waarin zij zich bevinden en werkt aan een diversiteitsbeleid.

• De bezoekers van het jeugdhuis kunnen participeren in de programmering en inrichting van het jeugdhuis. Dat kan o.a. via een ideeënbus, contactmogelijkheid via internet (website, sociale netwerksites, e-mail …), affiches …

Het jeugdhuis ondersteunt zijn vrijwilligers en geeft hen kansen om vaardigheden te ontwikkelen.

Het jeugdhuis wordt gerund door de jongeren zelf.

• Het jeugdhuis informeert de vrijwilligers. Bijvoorbeeld via een informatienota.

• Er is een onthaalbeleid voor nieuwe medewerkers.

• Het jeugdhuis stimuleert het volgen van vorming en/of organiseert zelf vorming. Er wordt gestreefd naar minstens één persoon per jaar die vorming volgt.

• Het jeugdhuis organiseert jaarlijks een evaluatie- en/of planningsmoment met alle vrijwilligers.

• Het jeugdhuis organiseert bedankingsacties voor zijn vrijwilligers.

• Minstens de helft + 1 van de leden van de raad van bestuur is jonger dan 30 jaar.

• Het mandaat van de bestuurders duurt maximum 2 jaar. Dit mandaat is na afloop verlengbaar.

Het jeugdhuis is geen eiland. Het maakt deel uit van het lokale jeugdwerk en komt met verschillende partners in contact.

Het jeugdhuis informeert de bezoekers en leden over het reilen en zeilen van het jeugdhuis, de structuur en belangrijke beslissingen.

• Het jeugdhuis werkt samen met andere (jeugdwerk)verenigingen, bijvoorbeeld door uitwisselen van materiaal, wederzijdse promotie, wederzijdse diensten, projecten …

• Het jeugdhuis informeert zijn leden en bezoekers over vergaderingen, beslissingen van de algemene vergadering en raad van bestuur. Bijvoorbeeld via een tijdschrift, infobord, infovergadering …

• Het jeugdhuis biedt jongeren ruimte die stimuleert tot experimenteren.

Een jeugdhuis in je gemeente – Voorstellen tot een subsidieregeling voor jeugdhuizen Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw

21

BIBLIOGRAFIE

• Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen, 2007. Open huis houden, Welkom in de jeugdhuismethodiek. Brochure • Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen, 2008. Gewoon doen… en af en toe eens denken. Brochure • Vereniging Vlaamse jeugddiensten, 2009. Beleidsplan 2010-2012 • Elhcardus et al, 2000. Het maatschappelijk middenveld in Vlaanderen. Brussel: VUBPress • Steuperaert, 2010. Ongezouten: jeugdwerkondersteuning, de bijsluiter!. In Dropzone, februari 2010 (p.23-27)

22

Een jeugdhuis in je gemeente – Voorstellen tot een subsidieregeling voor jeugdhuizen Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw

COLOFON

Deze brochure is het resultaat van een denkoefening van Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen over gemeentelijke jeugdhuisondersteuning. Gedurende dit proces werd samengewerkt met de Vereniging voor Vlaamse Jeugddiensten (VVJ). Bij deze bedanken we VVJ voor de boeiende samenwerking.

Auteurs Barbara Redant Ellen De Boeck Gerd Vanmeenen Joris De Bleser Jos Meers Paulien Verhaest Renee De Pauw Tom Dierckx Tom Willox Vormgeving & lay-out Pepijn Haghebaert Foto’s Formaat, jeugdhuizen, Lucas Eikemans, Toon Walleyn Met dank aan (voor citaten, nalezen en dergelijke) Educatief team van Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen VVJ – Vereniging Vlaamse Jeugddiensten Ben Versteyden (Lejo vzw, ex- VVJ) ’t Biejke Jeugdhuis Uzuz 10R20 Phoenix Tydeeh De Klinker Time-Out Tot slot willen we iedereen bedanken die mee gewerkt heeft aan de trajecten te Merchtem en Zonhoven.

Alles uit deze uitgave mag worden overgenomen met uitdrukkelijke bronvermelding.

Met de steun van de Vlaamse Gemeenschap

Gedrukt op gerecycleerd papier

V.U.: Tom Willox, Moerheide 9, 9220 Hamme