ExtraPolska 25

Page 1

Remigiusz Mróz: Uwolnić umysł od pomysłów

Z życia gwiazd: Martyna Wojciechowska Małgorzata Kożuchowska

Motoryzacja: Nowa Honda Civic Type R Prototype

Turystyka: Poznań na weekend albo na dłużej 21 N 0 ak 00 ład 0 eg z

Nr 25 Luty 2017 www.extrapolska.pl

OGÓLNOPOLSKA GAZETA BEZPŁATNA

Senior Phone

– telefon zaprojektowany z myślą o osobach starszych

Czytaj strona 5

Magda Femme:

Zawsze FOT. TOMASZ URBANEK CREDIT:EAST NEWS

idę

do przodu Zeskanuj obrazek telefonem pobierz darmową aplikację i czytaj gazetę na telefonie lub tablecie

.


2

Na tapecie

Zmiany, zmiany, zmiany… Czas zdaje się przyśpieszać. Dotychczas myślałem, że to tylko za sprawą rozwoju techniki, pojawiania się i rozwijania nowych kanałów komunikacji oraz szeroko rozumianej nauki. Świat już dawno stał się globalną wioską i mam wrażenie, że posiada jeszcze spory potencjał do kurczenia się. Jednak pozostawiając „wielkim tego świata” sprawy globalne, wróćmy na nasze polskie podwórko. To bardzo nam wszystkim bliskie, czyli samorządowe. A tu… Zmiany. Te już wprowadzane i dopiero planowane, ale wydaje mi się, że jeśli obecnie władająca naszym krajem partia coś zapowiada, to można z dużym prawdopodobieństwem uznać, że zapowiedzi te lada dzień wejdą w życie. Wraz z podpisem prezydenta Andrzeja Dudy, reforma oświaty stała się faktem. Czas gimnazjów dobiegł końca. Marzena Pucek, dyrektorka Gimnazjum w Brzoziu, w wypowiedzi dla „Extra Brodnica”, tak widzi sprawę, która wywołała wielkie poruszenie wśród nauczycieli, rodziców a także uczniów. „Miałam do końca nadzieję. Wierzyłam, że prezydent Andrzej Duda znajdzie się po naszej stronie, że zrozumie nasze, nauczycieli stanowisko. Wszystko na to wskazywało, nawet prezentacja przez niego swego stanowiska przed kamerami telewizji. Wierzyłam, że w ostatnim zdaniu usłyszę sprzeciw. I co? Tylko złudzenie. Mój syn kończy w tym roku szkołę podstawową i mówi mi, że idzie teraz do gimnazjum. Tłumaczę, iż może to być niemożliwe, a on swoje, że do gimnazjum”. Oczywiście mówiło się, że utworzenie gimnazjów było złym pomysłem. Że dzieci w „najgorszym” wieku, zostały umieszczone w jednej szkole, a to bardzo zły pomysł z wychowawczego punktu widzenia, prowadzący do wielu patologii. Mimo wszystko te szkoły funkcjonowały. Samorządy zainwestowały w nie ogromne pieniądze – także te pozyskane z Unii Europejskiej. Dziś trzeba wszystko rozebrać, zdemontować, część zwyczajnie wyrzucić do kosza i ponieść kolejne koszty, związane z przystosowaniem szkół do tego, aby mogły się w nich spokojnie uczyć dzieci zarówno w wielu 7 lat jak i 13 czy 14. Zapewne za chwilę zostaną wprowadzone zmiany w samorządowej ordynacji wyborczej. Na jej mocy większość wójtów, burmistrzów i prezydentów miast nie będzie mogła ubiegać się o kolejną kadencję. Wybory zostaną zapewne przyśpieszone, aby obecni włodarze nie zdążyli przygotować i „namaścić” swoich następców. Zaś ci nowi, nieprzygotowani, będą po wyborach potrzebowali przynajmniej kilku miesięcy, aby odnaleźć się w zastanej rzeczywistości i zazwyczaj będzie to czas stracony. Wielu samorządowców zgadza się, że o ograniczeniu liczby kadencji samorządowych liderów warto rozmawiać. Natomiast sposób, w jaki rządzący chcą „wyczyścić” urzędujących obecnie włodarzy, budzi wiele kontrowersji. Trudne więc czasy przyszły dla polskiego samorządu, który, co by nie mówić, jest jedną z lepiej funkcjonujących instytucji naszej, wciąż młodej, polskiej demokracji.

ROBERT STĘPOWSKI REDAKTOR NACZELNY EXTRA POLSKA

Bez komentarza

Redagują: Robert Stępowski (red. naczelny) , Mirosław Ochnio, Andrzej Piechocki

Adres Redakcji: ul. Barkocińska 6, lok. 20 03-543 Warszawa www.extrapolska.pl Artykułów nie zamówionych redakcja nie zwraca. Zastrzega sobie prawo redakcji i skrótów.

Każdy człowiek jest skończonym idiotą co najmniej przez pięć minut dziennie. Mądrość polega na tym, by nie przekraczać tego limitu.

Plus dla Roberta Górskiego Robert Górski założyciel kabaretu „Moralnego Niepokoju” w miniserialu internetowym „Ucho prezesa” od kilku tygodni parodiuje prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego. Każdy z czterech, dotychczasowych opublikowanych w serwisie YouTube, odcinków, wyświetlono już po kilka milionów razy. YT.COM/UCHOPREZESA Kolejny ukaże się 15 lutego.

Elbert Hubbard

Liczba tygodnia

107

Minus dla Ministerstwa Rodziny Krajowy Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy Towarzystwa Przyjaciół Dzieci, którym od 27 lat kierowała Barbara Passini, nie dostał od Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zgody na adopcje zagraniczne, a to oznacza jego koniec.

to ogólna liczba prezydentów polskich miast. Zaledwie 41 sprawuje swój urząd po raz pierwszy i to oni mogliby w przypadku zapowiadanych zmian w ordynacji wyborczej ubiegać się o reelekcję. Dla pozostałych 66 byłoby to niemożliwe.

Ciekawostki z tego świata

Komputery kwantowe już działają

C

hociaż do niedawna wydawało się, że powstanie komputerów kwantowych to sprawa dalekiej przyszłości, okazało się, że te niewyobrażalnie skomplikowane maszyny już działają. Są co prawda, w niektórych aspektach jeszcze dużo wolniejsze od komputerów tradycyjnych, których procesory zbudowane są z krzemowych układów scalonych, ale wzrost ich mocy obliczeniowych to tylko kwestia czasu. Na jakiej zasadzie działają komputery kwantowe? Upraszczając komputer kwantowy wykorzystuje pewne niesamowite prawa rządzące w świecie fizyki kwantowej, które są inne niż w fizyce klasycznej. Podstawowymi elementami budowy kwantowego komputera są kwantowe bramki logiczne. Kwantowy bit, który w komputerach kwantowych jest określany jako kubit, zgodnie z prawami fizyki kwantowej nie będzie miał ustalonej wartości 1 lub 0, tak jak bit w standardowym komputerze. W trakcie obliczeń będzie się znajdował w jakimś sta-

Czy wiesz, że...

EXTRA POLSKA Dwutygodnik – Ogólnopolska Gazeta Bezpłatna Wydawca: Senise sp. z o.o.

Cytat na dziś

Plus - Minus

O Pchła potrafi skoczyć na wysokość aż 200 razy większą niż ona sama. O Testy przeprowadzone na mężczyznach wykazały, że żeń-szeń efektywnie zwalczył zaburzenia erekcji, chociaż w mniejszym stopniu niż Viagra, a u obu płci zwiększył pożądanie i podniecenie. Żeń-szeń bezsprzecznie zasłużył na miano najlepszego naturalnego afrodyzjaku. O Znajdujący się pod wodami Oceanu Pacyficznego w odległości ok 1,600 km od Japonii,

nie pośrednim. Rządzi tym prawo prawdopodobieństwa, podobnie jak położeniem elektronu w atomie. Kubit jest kwantową superpozycją dwóch stanów – zera i jedynki. I chociaż brzmi to niewiarygodnie i niedorzecznie – kubit może być jednocześnie zerem i jedynką. Dlatego też jednorazowy wynik obliczeń komputera kwantowego jest niepewny, zgodnie z zasadą prawdopodobieństwa. Jeżeli natomiast komputer będzie wykonywał całą serię obliczeń – dopiero ich średnia wartość z dużą dokładnością określi prawidłowy wynik – tym dokładniejszy, im więcej komputer dokona obliczeń. Kwantowy kubit niesie w sobie naraz o wiele więcej informacji niż zero-jedynkowy bit. Dlatego jest w stanie wykonać równolegle wiele obliczeń. Na tym polega przewaga, w dużym uproszczeniu komputerów kwantowych nad tradycyjnymi. Jedna z najbardziej zaawansowanych firm w dziedzinie budowy komputerów kwantowych – kanadyjska firma D-Wave Systems,

ogłosiła, ze zbudowała komputer o nazwie D-Wave 2X. Obecnie testy tego komputera prowadzi firma Google oraz agencja kosmiczna NASA, które ogłosiły, że podczas testów komputer pracował nawet 100 000 000 razy szybciej, niż standardowy komputer wyposażony w jednordzeniowy procesor. Firma Google poinformowała również, że komputer D-Wave 2X rozwiązał pewien problem, w ciągu jednej sekundy podczas gdy tradycyjnym komputerom zajęłoby to ponad 10 000 lat. Tak więc wyniki te pokazują wprost niesamowite możliwości tych maszyn. Na potwierdzenie tej tezy przemawia fakt, że Google i NASA podpisały z kanadyjską firmą następną umowę na wspólne prace nad komputerem kwantowym nowej generacji. Ma im to zająć 7 lat. Następna dekada pokaże, czy komputery kwantowe zastąpią tradycyjne komputery krzemowe i dokona się następna technologiczna rewolucja.

Masyw Tamu to największy wulkan świata. Dopiero w 2013r. naukowcy stwierdzili, że jest on samodzielnym wulkanem, a nie jak wcześniej sądzono, systemem wielu mniejszych wulkanów. Tamu jest wygasły – jego ostatnia erupcja miała miejsce ok. 144 mln lat temu. O Największe terytorialnie państwo świata to Rosja. Podobnie jak Chiny, Rosja graniczy z czternastoma innymi państwami. Tajga, określana czasem największym lasem świata, rozciąga się od wschodnich granic Kanady aż po północne krańce Rosji. Pod zamarzniętymi

lasami tundry znajdują się ogromne złoża ropy naftowej, niestety ze względu na trudności w ich wydobyciu, znaczna ich część pozostaje niewykorzystana. O Położone w Dolinie Białobrzeskiej w pow. białobrzeskim, w woj. mazowieckim Wyśmierzyce, są najmniejszym pod względem ludności miastem Polski. Według ostatnich badań, zamieszkuje je 921 mieszkańców. Co ciekawe, największa wieś w Polsce, Kozy, liczy sobie ponad 13 razy więcej mieszkańców niż Wyśmierzyce.


3

Wielki Świat

Z życia gwiazd

Poza wspomnieniami i trasą koncertową z okazji 10-lecia istnienia „Ich Troje” jeszcze coś łączy panią z tym zespołem? Nie. Co uważa pani za największy sukces w swojej zawodowej karierze? Całe moje zawodowe życie jest dla mnie sukcesem, ponieważ robię to co kocham. Jestem świadoma tego, że nie każdy ma tyle szczęścia, by móc realizować swoje marzenia a pasje połączyć z pracą. Czy są jakieś marzenia, cele, które chce pani zrealizować, a wciąż się to nie udaje? Mam tu na myśli takie marzenia, które towarzyszą pani od lat. Do których pani usilnie dąży? Marzenia a cele to dwie różne rzeczy... Marzę sobie o wyjeździe na Malediwy. Natomiast cele to już znacznie poważniejsza sprawa (śmiech). Stawiam sobie cel i do niego dążę. Czasem coś się przeciąga w czasie, niektóre rzeczy są poza moim zasięgiem, ale zawsze idę do przodu i nie myślę w kategoriach „czego się nie udało osiągnąć”. Zawsze myślę o tym, co mogę zrobić a nie o tym, czego nie zrobiłam. Myślenie o przeszłości zabiera czas, który można poświęcić na lepsze i ciekawsze rzeczy. Cały czas mówi się o tym, że kobiety w P o l s c e w c i ą ż n a t r a f i a j ą na „szklane sufity”. Odczuwa to też pani w show-biznesie? Naprawdę coś takiego istnieje? Kobietom jest ciężej w tym biznesie? Kobietom jest raczej ciężko w przebi-

bardzo luksusową i ciężką pracę (śmiech). Mam nadzieję, że dzięki krajobrazom, które pokazujemy w klipie, można będzie poczuć tamtejszy klimat, bo naprawdę na żywo, tamtejsza „scenografia” zapierała dech w piersiach. Myślę, że wielu Polaków nie zna Tunezji od tej strony. W 2016 roku wielu wyśmienitych artystów już na zawsze zeszło ze sceny. Kogo najbardziej będzie pani brakować? Każda śmierć wybitnego artysty wywołuje we mnie smutek, ale George Michael i Freddie Mercure, to dla mnie najwybitniejsi wokaliści naszych czasów. W ostatnich latach furorę robi muzyka disco-polo. Rosną wyniki słuchalności stacji radiowych, które tę muzykę emitują. Najwyższą oglądalność wśród telewizyjnych stacji muzycznych ma PoloTV. Maryla Rodowicz zaśpiewała w duecie z Zenkiem Martyniukiem. Pani zgodziłaby się na taki duet, aby dotrzeć także do fanów tej muzyki? Przypuszczam, że to zaczepne pytanie i ciężko na nie odpowiedzieć, ale chyba wszystko zależałoby od piosenki, jaką miałabym zaśpiewać. Nie ma wokalistów uniwersalnych. I Niech się wszystkim nie wydaje, że tak łatwo dźwignąć piosenkę disco polo. Może one mają banalne teksty i proste linie melodyczne, ale nie każdy potrafi zrobić to tak, by publiczność doceniła wykonanie.

ciu się w męskich zawodach. W show-biznesie, jak w każdej innej branży, często liczą się znajomości i układy, ale nie zauważyłam by płeć miała tu jakieś istotne znaczenie. Początek roku, to też doskonały czas na planowanie tego, co w najbliższych miesiącach. Jak ten rok zapowiada się w pani karierze? Akurat w moim przypadku początek tego roku to początek ciężkiej i fantastycznej pracy. Nakręciłam w Tunezji teledysk, nagrałam piosenkę w dwóch wersjach językowych. Za chwilę premiera. Początek roku zapowiada się więc dla mnie pracowicie i ekscytująco. Przy okazji wizyty w Tunezji, była choćby chwila na odpoczynek, czy tylko praca i powrót do Polski? Z odpoczynkiem było ciężko. Byliśmy tam 7 dni i chcieliśmy wykorzystać każdą chwilę na pracę. Dzięki Instytutowi Tunezji w Polsce mieliśmy

FOT. MICHAL WARGIN CREDIT:EAST NEWS

Wokalistka Magda Femme z grupą „Ich Troje” rozstała się tuż przed największym komercyjnym sukcesem tej formacji, by skupić się na solowej karierze. Była też pierwszą żoną Michała Wiśniewskiego. Od wielu lat nagrywa i pracuje na własny sukces. Właśnie ukazał się jej najnowszy teledysk do piosenki „Z Tobą do gwiazd”.

Jaki klimat koncertów – jako wokalistka – pani lubi – klubowe, bardziej kameralne, czy raczej duże – „stadionowe”? To trudne pytanie. Koncerty w klubie różnią się od tych plenerowych i od tych kameralnych. W klubie ludzie chcą się bawić. Zaś na koncerty w plenerze spora grupa ludzi przychodzi posłuchać muzyki. Obie formy są fascynujące, a ja uwielbiam grać i wchodzić w interakcję z publicznością. ROZMAWIAŁ: ROBERT STĘPOWSKI

FOT. FACEBOOK.COM

Małgorzata Kożuchowska o macierzyństwie Aktorka pracuje obecnie na planie 3. sezonu serialu „Druga szansa”, który już w lutym pojawi się na antenie stacji TVN. Nowe odcinki przyniosą jej bohaterce duże zmiany życiowe – Monika Borecka zostanie mamą małej Basi, otrzyma też wyjątkową propozycję zawodową. Aktorka twierdzi, że jest to wątek ważny dla wielu Polek, które łączą macierzyństwo z życiem zawodowym. Przyznaje też, że nie jest to łatwe, nie tylko dla jej bohaterki. Aktorka uważa, że matki czynne zawodowo muszą stale szukać proporcji między czasem spędzanym z dzieckiem a obowiązkami zawodowymi. Zdarza się, że praca zabiera im każdą wolną chwilę, często jednak mają też więcej czasu dla dzieci. Zdaniem gwiazdy kobiety po urodzeniu dziecka nabierają jednak niezwykłych zdolności gospodarowania czasem.

Magdalena Zawadzka i jej wnuczka Helena Aktorka jest matką operatora filmowego Jana Holoubka oraz babcią dwuletniej wnuczki Heleny. Gwiazda stara się spędzać z wnuczką jak najwięcej czasu, z czego czerpie ogromną radość. Twierdzi, że Helena zapewniła jej drugą, anawet trzecią młodość. – To jest chęć robienia z nią wszystkiego, co jest możliwe, nawet zwariowanych rzeczy iprzyglądanie się jej rozwojowi, co też rozwija mnie –mówi Magdalena Zawadzka agencji informacyjnej Newseria Lifestyle. Aktorka zapewnia, że nie zamierza być dla swojej wnuczki mentorką. Jej zdaniem najwięcej dziecko może się bowiem nauczyć od rodziców, z którymi stale przebywa. Chce jednak dawać dziewczynce pozytywny przykład. – Chciałabym, żeby się uczyła tak, jak uczył się mój syn odnas, zprzykładu, który zmężem jemu dawaliśmy – mówi Magdalena Zawadzka. Gwiazda twierdzi, że tylko od Heleny zależeć będzie, czy w przyszłości skorzysta ze wzorców otrzymanych od babci. ŹRÓDŁO: NEWSERIA.PL

FOT. FACEBOOK.COM

Zawsze idę do przodu

FOT. TOMASZ URBANEK CREDIT:EAST NEWS

Magda Femme:

FOT. AGNIESZKA TOŁOCZYŃSKA / WWW.TOLOCZYNSKA.COM

FOT. AGNIESZKA TOŁOCZYŃSKA / WWW.TOLOCZYNSKA.COM

Martyna Wojciechowska w Travel Channel Po dziesięciu latach Martyna Wojciechowska odeszła ze stanowiska redaktor naczelnej magazynów „National Geographic Polska” i „National Geographic Traveler”. Dziennikarka postanowiła się skoncentrować na produkowaniu filmów i programów dokumentalnych. W styczniu 2017 roku objęła funkcję dyrektora programowego Travel Channel, który wszedł w skład Grupy TVN. Gwiazda twierdzi, że jest to kultowy już kanał o podróżach i poznawaniu świata, którym inspirowała się przy tworzeniu swojego pierwszego programu podróżniczego „Misja Martyna”. Gwiazda zapewnia, że Travel Channel będzie kanałem mówiącym nie tylko o podróżach, lecz także przybliżającym widzom świat, ludzi i obce kultury, a wyprawy podróżnicze pokazywać będzie w sposób prawdziwy. Obecnie gwiazda wraz z zespołem pracuje nad polskimi programami, które na antenie Travel Channel pojawią się już jesienią. Do współpracy zaprasza również blogerów i vlogerów, którzy mogą przesyłać jej swoje pomysły programowe. Jesienią widzowie Travel Channel na pewno zobaczą kolejne odcinki cyklu „Kobieta na krańcu świata” oraz nowy autorski cykl „Martyna Wojciechowska prezentuje”.


4

Z pasją

Trochę kultury MARIA SADOWSKA: SZTUKA KOCHANIA. HISTORIA MICHALINY WISŁOCKIEJ

REWERS Jedenastu najlepszych polskich autorów kryminałów, jedenaście miejscowości, z których każda naznaczona jest zbrodnią. Każde miasto ma swój rewers. Znajome nazwy, utarte ścieżki i oswojone miejsca kryją ciemną stronę schowaną pod osłoną nocy, w zapomnianych schowkach, starych piwnicach, a często – za oknami pozornie zwykłych mieszkań. Pamiętają i wiedzą o niej mury budynków, brukowane uliczki, ciemne zakamarki parków, miejskie stawy i rzeki. „Rewers” to podróż po mrocznej stronie polskich ulic, zaułków i dzielnic, po kraju nierozwikłanych zabójstw, zdrad i tajemnic przeszłości. Czytelnik nie może się od niej oderwać. Poszczególne historie wciągają i pobudzają wyobraźnię. Każdy, kto przeczyta przynajmniej jedno z opowiadań, na pewno sięgnie także po kolejne.

RENATA PRZEMYK: „BOOGIE STREET”

Remigiusz Mróz:

Uwolnić umysł od pomysłów Remigiusz Mróz pisząc każdego dnia przez 10 godzin, wydaje średnio cztery książki rocznie. Twierdzi, że nawet w polskich realiach, dość szybko można zacząć zarabiać na pisaniu, jeśli ma się oczywiście dużo szczęścia i determinacji, by całkowicie poświęcić się pisaniu. Co tak naprawdę wydarzyło się w 2013 roku, że od tego czasu jest pan „prawdziwym pisarzem”? Wydaje mi się, że każdy, kto pisze, ma pełne prawo się tak nazywać. Oczywiście można zżymać się, twierdząc, że potencjalnych kryteriów do przyjęcia jest aż nadto, ale ostatecznie, w przypadku powieści, wszystko sprowadza się do spisania jakiejś historii, która powstała wcześniej w wyobraźni. Tyle w moim przekonaniu wystarczy – choć zazwyczaj prawo a gotowość do nazywania się w ten sposób to dwie różne rzeczy. Kiedy zaczynałem pisać, trudno było mi przykleić sobie tę – skądinąd szlachetnie brzmiącą – łatkę. Do dziś zresztą czuję się dziwnie, kiedy w urzędzie na pytanie o zawód odpowiadam: pisarz. Czy 1 stycznia 2013 roku usiadł pan przy biurku i zaczął co miesiąc

Niezapomniane piosenki wielkiego barda Leonarda Cohena w brawurowym wykonaniu Renaty Przemyk, wykonane w czasie spektaklu „Boogie Street” w 2016 roku w Teatrze Starym w Lublinie. Wielkim atutem płyty są aranżacje Krzysztofa Herdzina i wybitne tłumaczenia tekstów Daniela Wyszogrodzkiego. Płyta miała swoją premierę 27 stycznia 2017 roku. Na krążku znajduje się 13 utworów Leonarda Cohena. Fani Renaty Przemyk nie powinni być zaskoczeni bo to kolejne poszukiwania artystki, a już powinni się przyzwyczaić, że artystka lubi iść własną drogą i wymykać się wszelkim ramom.

pisać kolejną książkę? Czy może wtedy już w szufladzie kilka gotowych, lub naszkicowanych powieści było? Poważną pracę nad pierwszą książką, „Parabellum”, zacząłem chyba pod koniec 2011 roku. Przez cały 2012 rok pisałem, dzieląc czas między pracę nad powieściami, a inne obowiązki, a od 2013 roku postawiłem wszystko na jedną kartę. Na początku roku wyszła „Wieża milczenia”, a ja kilka tygodni wcześniej wyprowadziłem się z Warszawy, wróciłem do rodzinnych stron i rzeczywiście zacząłem pisać książkę za książką. Ile zgromadziło się ich do tamtej pory w szufladzie? Trudno powiedzieć. I może lepiej nie wnikać. Z dniem wydania pierwszej książki porzucił pan pracę zawodową i postanowił żyć tylko z pisania? Od czasu debiutu nie, skupiłem się wyłącznie na pisaniu. Wiązało się to z… cóż, niemałym ryzykiem, ale nie spaliłem za sobą żadnych mostów. Dałem sobie rok, po którym mogłem ewentualnie wrócić do Warszawy i zacząć mniej więcej w miejscu, gdzie skończyłem. Okazało się jednak, że nie było takiej potrzeby. I mogłem dalej pisać. W Polsce podobno wciąż niewielu pisarzy żyje z pisania. Kiedy, po ilu

Remigiusz Mróz, to jeden z najpoczytniejszych polskich pisarzy młodego pokolenia (15 stycznia obchodził swoje 30 urodziny). Wyróżnia go nienaganny, elegancki strój oraz, co najważniejsze, błyskotliwa kariera i liczba wydanych książek. Choć jego pierwsza książka ukazała się w 2013 roku, to do dziś wydał już 16 powieści. Najnowsza „Wotum nieufności”, dostępna jest na rynku od połowy stycznia tego roku. Jak przyznaje w licznych wywiadach, napisanie powieści średnio zajmuje mu około miesiąca. Po skończeniu jednej, niemal natychmiast zabiera się za pisanie kolejnej. Podobno w jego przepastnych szufladach znajduje się około 20 już napisanych i gotowych do wydania powieści, a wciąż powstają kolejne. Jak to się dzieje, że jest wstanie pisać, tak dużo? Odpowiedź znajdziemy na stronie internetowej pi-

FOT: DOMINIK SKARŻYŃSKI

Michalina Wisłocka napisała książkę, która zmieniła wszystko. Ale zanim „Sztuka kochania” podbiła rodzimy rynek księgarski i zrewolucjonizowała seksualność PRL-u, jej autorka musiała przejść długą drogę. Słynna ginekolog poświęciła lata na przełamywanie konserwatywnej obyczajowości i przepychanki z bezduszną cenzurą. Opowieść o powstaniu „Sztuki kochania” Michaliny Wisłockiej to historia rewolucji seksualnej w wersji PRL. Reżyseria: Maria Sadowska Scenariusz: Krzysztof Rak Muzyka: Radzimir Dębski Zdjęcia: Michał Sobociński Obsada: Magdalena Boczarska - Michalina Wisłocka Piotr Adamczyk - Stach Wisłocki Justyna Wasilewska - Wanda Eryk Lubos - Jurek

wydanych lub sprzedanych książkach, przekracza się ten magiczny Rubikon, który pozwala skupić się tylko pisaniu, bez martwienia się o stabilny dochód, umożliwiający codzienne funkcjonowanie? To zależy, kto czego oczekuje. Jeśli tego, że będzie mógł opłacić rachunki i oprócz tego właściwie tylko pisać, to istnieje duża szansa, że szybko tak się stanie. Jeśli chce utrzymywać rodzinę, to nawet przy dużym szczęściu minimum rok musi minąć. Jeśli chce mieć poczucie, że i wnukom coś skapnie, kilka lat. Zależy to od zbyt wielu czynników, by dać jasną odpowiedź – są wydawcy, którzy zainwestują w autora, wypromują nieznane nazwisko i machina ruszy znacznie szybciej. Są też tacy, przy których to własne działania autora są jedynymi, które mogą pozwolić mu się wybić. Rozumiem, że można zmusić się do ciągłego pisania (uderzania w klawiaturę), ale skąd czerpie pan pomysły, wciągające historie? Gdzie czas na dokumentacje, bo przecież w większości są to opowieści osadzone w realnej rzeczywistości? Research staram się robić przed przystąpieniem do pisania, żeby związać się emocjonalnie z książ-

sarza: „Właściwie to nie kwestia tempa, a wytrwałości (czyli zgrabnie określonego pracoholizmu). Piszę bowiem mniej więcej dziesięć godzin dziennie, przez trzysta sześćdziesiąt pięć dni w roku. Bez wyjątków, bez wymówek i bez czekania na nadejście mitycznej muzy (…). Wstaję rano, robię yerbę, a potem czytam wszystko to, co napisałem zeszłego dnia (i staram się poprawić, by miało ręce i nogi). Po tej codziennej katordze zasiadam do pisania, wchodzę do innego świata i wynurzam się z niego po kilku godzinach. Potem oczyszczam umysł biegając po lesie i słuchając mocnych brzmień. Pizza z orkiszu na obiad, po czym powrót do pisania. Kończę zazwyczaj o 23: 30, by zasiąść wygodnie w fotelu z dobrą książką i się zrelaksować”. Najczęściej, spod jego pióra, a raczej klawiatury,

ką, nad którą będę pracować. To sytuacja podwójnej wygranej, bo z jednej strony mam faktograficzny fundament dla opowieści, a z drugiej świadomość, że dokonałem pewnej inwestycji w ten projekt. Dzięki temu drugiemu elementowi łatwiej przychodzi praca nad właściwym materiałem. Idzie pan na rekord? Jest szansa, że niebawem będzie pan miał na swoim koncie najwięcej wydanych książek, choćby wśród współczesnych polskich autorów? Bo jeśli już tak nie jest, to na pewno jest pan w czołówce tych, którzy mają bardzo dużą liczbę w y d a n y c h k s i ą ż e k w stosunku do swojego wieku. Dobrze, że dodał pan „współczesnych”, bo gdybym miał się mierzyć z Kraszewskim, byłby pewien problem. Jemu niewiele zabrakło, by dobił do liczby dwustu wydanych książek. Ale poważnie mówiąc – nie zliczam powieści, zliczam znaki. Codziennie, by wyrobić swoją normę i czuć się komfortowo. Oprócz tego chcę po prostu pisać, uwolnić umysł od pomysłów, które się w nim kotłują. I opowiadać ciekawe historie – zarówno sobie, jak i czytelnikom. ROZMAWIAŁ: ROBERT STĘPOWSKI

wychodzą kryminały. Nie ma jednak problemu także z powieściami historycznymi, fantastyką, czy trillerami. Jak sam zdradza, niektóre jego powieści niebawem doczekają się ekranizacji. Już w tej chwili trwają zaawansowane prace nad miniserialem telewizyjnym (12 odcinków) opartych na przygodach Joanny Chyłki. Remigiusz Mróz jest absolwentem administracji na Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie, gdzie obronił doktorat z nauk prawnych, a konkretnie z prawa konstytucyjnego. Rozprawa doktorska nosiła tytuł „Cyfryzacja sfery władztwa publicznego” i dotyczyła problematyki prawnoustrojowej w kontekście rozwoju Internetu. W 2013 roku porzucił swoją pracę naukową, wrócił do Opola i zaczął pisać. My postanowiliśmy podpytać pisarza o jego pisarskie początki I warsztat.


5

Warto wiedzieć Zdrowie

Jak dbać o piękny uśmiech? Uśmiech zmienia wszystko – sprawia, że mamy więcej energii na każdy dzień i dzielimy się nią z naszymi najbliższymi. A przede wszystkim uśmiechamy się do siebie! Nieważne czy hoolywoodzki – ważne, żeby nasz uśmiech był piękny dla nas samych. – Prawidłowe szczotkowanie zębów to najważniejszy element codziennej pielęgnacji jamy ustnej. Jednak jak pokazują badania pacjenci nie zawsze wiedzą, jak powinni dokładnie zadbać o zdrowy uśmiech. Mycie zwykłą szczoteczką niestety nie daje możliwości zadbania o zdrowie i czystość jamy ustnej tak, jak byśmy tego chcieli. Dlatego szczoteczka Genius i aplikacja Oral-B korzystają z innowacji, aby zwrócić naszą uwagę na to, co faktycznie dzieje się za każdym razem, gdy myjemy zęby i czy robimy to właściwie – mówi dr n. med. Beata Golan, Dyrektor ds. Naukowych Instytutu Blend-a-med Oral B. – Dodatkowo dostajemy w czasie rzeczywistym wskazówki, dzięki którym dowiadujemy się jak najlepiej wykorzystać każdą sesję szczotkowania zębów. To trochę tak, jakbyśmy byli pod okiem fachowca, który rzeczywiście podpowiada nam jak lepiej zadbać o uśmiech. Możemy więc kontynuować profesjonalną pielęgnację

zębów w domu, a nie tylko w gabinecie stomatologicznym – dodaje. Oral-B Genius to pierwsza w swoim rodzaju i najbardziej inteligentna szczoteczka elektryczna, która poprzez łączność z aplikacją Oral-B pozwala na indywidualne ustawienie programów pielęgnacji w zależności od tego, jakie mamy potrzeby i cele w higienie jamy ustnej – bielszy uśmiech, wrażliwość zębów lub dziąseł, dbałość o szkliwo czy inne problemy. – Każdy z nas jest inny i powinniśmy na to zwrócić uwagę również podczas codziennej higieny jamy ustnej. Niestety pacjenci nie szczotkują zębów tak jak powinni. Chociaż może im się wydawać, że robią to dobrze lub nie zwracają na to uwagi. Ważne jest szczotkowanie zębów przez odpowiednio

długi czas, bez stosowania zbyt dużego nacisku i w taki sposób, by nigdy nie pomijać żadnych obszarów jamy ustnej. Oral-B Genius pomaga myć zęby dokładnie tak jakbyśmy chcieli tego my – dentyści. Precyzyjnie monitoruje czas i poszczególne obszary – to jego największa zaleta. Dla nas, jako dla lekarzy stomatologów to doskonały pomocnik w opiece nad naszymi pacjentami i kontynuacja perfekcyjnej dbałości o zęby nie tylko w gabinecie, ale i w domu – podkreśla prof. Ewa Iwanicka-Grzegorek, ekspert Oral-B, Warszawski Uniwersytet Medyczny. Badania Instytutu Blend-a-med Oral-B wykazały, że nawet 80% osób poświęca zbyt mało czasu na szczotkowanie zębów, a 60% albo wcale nie myje zębów trzonowych, albo poświęca zbyt mało czasu na ich mycie. A co ciekawe aż 40% osób praworęcznych zbyt krótko szczotkuje zęby żuchwy po prawej stronie.

Aby właściwie zadbać o higienę jamy ustnej i piękny uśmiech, każdy powinien przestrzegać kilku najważniejszych zasad: 1. Pilnuj czasu: 2 minuty! 2. Nie omijaj żadnych obszarów. 3. Nie naciskaj zbyt mocno! 4. Zwrócić uwagę na trudno dostępne obszary.

Extra porady prawne

Leczenie bez ubezpieczenia. Nowe przepisy o dostępie do POZ Osoby korzystające z podstawowej opieki zdrowotnej nie poniosą kosztów z tym związanych, nawet jeśli wystąpią trudności z potwierdzeniem posiadanego przez nich prawa do świadczeń. Przewidują to przepisy, które w styczniu weszły w życie. Osoby, które nie zgłosiły się do ubezpieczenia, choć mają potencjalne prawo do świadczeń zdrowotnych, oraz osoby, które mają prawo do świadczeń, choć system eWUŚ tego nie potwierdza, mogą od czwartku liczyć na ułatwienia w dostępie do POZ. W obu przypadkach pacjenci – lub ich prawni opiekunowie – będę mogli złożyć oświadczenie o przysługującym im prawie do świadczeń opieki zdrowotnej i uzyskać nieodpłatnie poradę lekarską, obejmującą również podstawowe badania laboratoryjne związane z realizacją świadczeń z zakresu POZ. Ich koszty pokryje Narodowy Fundusz Zdrowia. Nowe przepisy, mają wyeliminować sytuacje, w których pacjenci mający teoretycznie prawo do świadczeń nie korzystają z opieki zdrowotnej z obawy przed poniesieniem kosztów. Obowiązujące dotychczas przepisy rodziły problemy m.in. w przypadku studentów, którzy podejmując pracę, uzyskiwali prawo do ubezpieczenia, ale nie wiedzieli, że

po rozwiązaniu umowy muszą ponownie zostać zgłoszeni do systemu przez ubezpieczonych członków rodziny. Aktualne przepisy przewidują możliwość wstecznego zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego. Skorzystanie z niej zagwarantuje pacjentom, że NFZ nie będzie dochodził od nich należności za udzielone świadczenia, jeżeli jedyną przyczyną braku prawa do świadczeń w chwili ich uzyskania był brak zgłoszenia do ubezpieczenia. Wprowadzane zmiany nie znoszą obowiązku potwierdzenia prawa do świadczeń. ŹRÓDŁO: WWW.KURIER.PAP.PL

Motoryzacja:

Nowa Honda Civic Type R Prototype

Prototyp Nowej Hondy Civic Type R debiutuje w Azji podczas tegorocznego salonu samochodowego w Tokio. Type R Prototype zbudowany w oparciu o nowy model Civic hatchback, wyróżnia się muskularną stylizacją nadwozia oraz licznymi modyfikacjami mającymi na celu poprawę właściwości aerodynamicznych. Samochód prezentowany na wystawie został pokryty powłoką dającą efekt szczotkowanego aluminium. Legendarny czerwony znaczek „H” – który ozdabia wszystkie modele Type R – znalazł się powyżej nowego wlotu powietrza umieszczonego w przednim pasie nadwozia. Agresywny przedni zderzak uzupełnia wyprofilowany splitter z włókna węglowego, natomiast wokół całego nadwozia biegnie sportowa, czerwona linia dekoracyjna. Dodatkowe kanały z kratowanymi

osłonami optycznie poszerzają zderzak, a wydatne otwory skrywają się za sportowymi osłonami siatkowymi. Między przednimi a tylnymi, 20-calowymi felgami aluminiowymi w kolorze Piano Black z kontrastującymi czerwonymi elementami, rozciągają się boczne nakładki progowe wykonane z włókna węglowego. Nowe obręcze ze sportowymi oponami o szerokości 245 mm ukryto pod wydatnymi nadkolami. Masywny dyfuzor umieszczono pod szerokim tylnym zderzakiem, gdzie znalazło się również miejsce dla potrójnej końcówki układu wydechowego. Środkowa rura wydechowa wyróżnia się mniejszą średnicą oraz jasną, metaliczną, czerwoną barwą. Ukoronowaniem tylnej części nadwozia jest masywny, sportowy spojler zawieszony nad pokrywą bagażnika.

Technika:

Senior Phone – telefon zaprojektowany z myślą o osobach starszych Seniorzy, podobnie jak młodsi wiekiem ludzie, pragną utrzymywać ciągły kontakt z najbliższymi. Dlatego niczym dziwnym nie wydaje się obecnie fakt, że starsze osoby aktywnie korzystają z telefonów komórkowych. Jednak nie można zapomnieć o tym, że współczesne technologie rozwijają się niezwykle dynamicznie, urządzenia stają się coraz bardziej uniwersalne, a na ich pokład bezustannie trafiają dziesiątki aplikacji, za pomocą których telefony można przekształcić w aparat fotograficzny, odtwarzacz wideo czy czytnik prasy lub książek. Oczywiście obsługa takich rozbudowanych w funkcje telefonów nie jest wielkim problemem dla młodych i biegłych technologicznie osób. Starszym osobom może sprawić to jednak pewne trudności, a dla niektórych bariera może być wręcz nie do przekroczenia. Dlatego powinniśmy zadać sobie pytanie, czy faktycznie wszyscy potrzebują aż tak wielu różnych funkcji i aplikacji instalowanych na współczesnych smartfonach? Zapewne nie. Dla części osób możliwości, które dostarczały stare, analogowe telefony były w zupełności wystarczające. Ich podstawowym przeznaczeniem było po prostu łączenie ze sobą ludzi, dawanie im sposobności do dzielenia się z najbliższymi troskami i radościami dnia codziennego. Najnowsze telefony są już tak zaawansowane, że osoby starsze mogą mieć pewne problemy z ich obsługą. Dodatkowo współczesne smartfony nie mają klasycznych klawiszy, zastąpiono je ekranami dotykowymi, których wyświetlacze często charakteryzują się nieodpowiednią wielkością i kontrastem wyświetlanych treści, stąd starsze osoby mogą mieć trudności z odczytaniem treści. Na rynku są już jednak dostępne telefony dedykowane specjalnie seniorom. Firma Lark, popularny

w Polsce producent elektroniki użytkowej, wypuścił na rynek nową linię urządzeń oznaczonych symbolami SP- 2 2 0 i SP-230, wyróżniających się solidną budowa, wysoko kontrastowym ekranem z którego znacznie łatwiej odczytać ważne informacje, dużymi i czytelnymi klawiszami ułatwiającymi obsługę. Dodatkowo telefony serii SP wyposażono w niezwykle ważny przycisk SOS – niezastąpiony w przypadku potrzeby wezwania pomocy. Dla jeszcze prostszej obsługi do urządzeń dołączana jest stacja dokująca, która znacznie ułatwi ładowanie urządzenia. Cała rodzina, razem z posiadaczem słuchawki Larka, na pewno będzie znacznie spokojniejsza wiedząc, że w każdej chwili istnieje możliwość łatwego i szybkiego kontaktu. Również, wbrew częstym obawom, obecnie na posiadanie telefonu komórkowego może pozwolić sobie właściwie każdy. Operatorzy oferują szereg przystępnych planów taryfowych, na czele z kartami przedpłaconymi, które nie wiążą użytkownika umową nadługi czas. Opłaty są naliczane tylko w przypadku połączeń wychodzących.

Dzięki współczesnej technologii można więc budować bliskość i wzajemne bezpieczeństwo, co z pewnością jest ważne dla wszystkich bez względu na wiek.


6

Reklama


7

Rozmaitości

Miłośnicy historii powinni skierować swoje kroki na Ostrów Tumski. Tam można podziwiać najstarszą polską katedrę. Prawdopodobnie tutaj książę Mieszko I przyjął chrzest, co dało początek Państwu Polskiemu. Tutaj jest pochowany wraz ze swym synem, królem Bolesławem Chrobrym. Tę historię można poznać w Bramie Poznania – nowoczesnym multimedialnym centrum interpretacji dziedzictwa (www. bramapoznania. pl). Odwiedzając Poznań nie sposób ominąć Starego Rynku, z przepięknym rene-

FOT. ZBIGNIEW RATAJCZAK

Wystarczy rzut oka na mapę, by przekonać się, że Poznań leży w połowie drogi między Karkonoszami i Bałtykiem, a także dokładnie pomiędzy Warszawą a Berlinem. Może właśnie dzięki temu można tu spędzić idealny weekend, łączący atrakcje dużego miasta z rekreacją nad wodą albo szusowaniem na nartach.

sansowym ratuszem. Na jego wieży każdego dnia w samo południe trykają się słynne koziołki. Również na Starym Rynku, w kamienicy naprzeciwko ratusza swoją siedzibę ma Rogalowe Muzeum Poznania. Nie ma tu jednak gablot z ekspo-

natami, za to odbywają się pokazy z udziałem publiczności, która może zarówno skosztować, jak i na żywo poznać sekrety rogali świętomarcińskich (www. rogalowemuzeum. pl). Kolejnym miejscem w stolicy Wielko-

polski jest Centrum Kultury Zamek, czyli dawny Zamek Cesarski. Zamki słyną z tego, że ich historia sięga dawnych wieków. Jednak ten poznański jest wyjątkowy. To najmłodszy zamek w Europie wzniesiony dla koronowanego władcy. Zbudowano go w 1910 roku dla niemieckiego cesarza Wilhelma II. Historia tego gmachu jest skomplikowana jak całe XX stulecie. Dziś to jedna z największych instytucji kultury w Polsce z setkami wydarzeń (www. ckzamek. pl). Gdzie najlepiej zrelaksować się po tak intensywnym zwiedzaniu? Niecałe dwa kilometry od Starego Rynku znajduje się Jezioro Maltańskie, uchodzące za jeden z lepszych i piękniejszych profesjonalnych torów regatowych Europy. Dla poznaniaków to jedno z ulubionych miejsc aktywnego wypoczynku. Nad jego brzegami znajduje się całoroczny stok narciarski (www. maltaski. pl), a także imponujący park wodny Termy Maltańskie, z 14 rodzajami saun i mnóstwem atrakcji (www. termymaltanskie. com. pl).

FOT. WOJCIECH MANIA

Poznań na weekend albo na dłużej

To ledwie kilka propozycji, a przecież czekają także okolice Poznania, z Pałacem w Rogalinie (www. rogalin. mnp. art. pl), Puszczą Zielonką albo Wielkpolskim Parkiem Narodowym (www. wielkopolskipn. pl), gdzie chroni się unikalny krajobraz polodowcowy. Wystarczy by spędzić cały weekend z rodziną lub znajomymi. Więcej pomysłów można znaleźć na stronie www.poznan.travel, lecz najlepiej po prostu przyjechać do Poznania i odkryć go dla siebie. WOJCIECH MANIA

? ? ? ? ? Horoskop zimowy

Baran (21.03 – 19.04)

www.ezotv.pl

Zimowy czas niesie ze sobą dużą szansę na poprawę stosunków z najbliższym otoczeniem. Będzie to okres obfitujący wwiele szans napoprawę Twojej sytuacji materialnej. Już niebawem polepszą się Twoje stosunki z współpracownikami i rodziną. Możesz zaplanować jakieś zmiany w pracy lub w domu.

Strzelec (22.11- 21-12)

Kochany Strzelcu, to będzie bardzo ważny okres. Trygon Jowisza zapowiada wspaniałe osiągnięcia w każdej sferze życia, do których wytrwale dążyłeś przez poprzednie lata. Twoje wysiłki w pracy przyniosą wymarzone wyniki. Również w sferze uczuciowej zapanuje harmonia i stabilizacja.

Koziorożec (22.12 – 19.01)

Zimową porą roku, nic, co by mogło zachwiać Twoim uporządkowanym światem się nie wydarzy. Układ planet na niebie wróży same sukcesy. Pochłonie Cię bardziej zarabianie pieniędzy niż rozwój kariery. Jeśli się postarasz, spłynie ich do Twojej kieszeni sporo.

Byk (20.04 – 22.05)

Najbliższe miesiące będą dosyć zróżnicowane. Musisz zadbać o siebie i najbliższych. Pomyśl i zorganizuj wspólny wyjazd, może do ciepłych krajów. Naładowana energią słońca będziesz mógł podejmować odważne i trudne decyzje oraz nadać im odpowiedni kierunek, siłę i moc.

Wodnik (20.01 – 18.02)

Będziesz teraz pełen energii i twórczych pomysłów. Plany, jakie teraz zrobisz będą gwarancją sukcesów zawodowych. Już niebawem pojawią się nowe intratne propozycje finansowe. Żyj z rozmachem i podejmuj odważne decyzje. W życiu uczuciowym możesz liczyć na wsparcie Wenus.

Bliźnięta (23.05 – 21.06)

Będziesz teraz przepełniony dobrą energią, miłością i pozytywnym nastawieniem do świata i ludzi. I tak trzymaj, bo nadchodzący okres będzie dla Ciebie wyjątkowo udany. Masz szansę zrealizować wiele swoich planów i postanowień.

Panna (24.08 -22.09)

Zimowy czas rozpoczniesz w bardzo dobrym nastroju i przyjacielskiej atmosferze. Ta atmosfera wpłynie korzystnie na pracę i finanse. Będziesz miał mnóstwo energii i pomysłów. W ferworze zajęć nie zapomnij o właściwej diecie i badaniach

kontrolnych.

Rak (22.06 – 22.07)

Przed Tobą czas zmian i odważnych posunięć. Czas wyjść ze swojej skorupki i rozpocząć realizację swoich marzeń. Myślisz o zmianie pracy lub domu, śmiało do przodu! Przy ogromnym wsparciu Plutona osiągniesz każdy cel. A to dopiero początek zmian.

Waga (23.09 – 22.10)

Będzie to bardzo pracowity okres. Masz szansę wprowadzić zmiany o których od dawna myślisz. Postaraj się zrobić jak najlepszy pożytek z szans, jakie otrzymasz od losu, pamiętaj nikt nikomu nie ofiaruje nic za darmo. Planety będą mocniej wspierać Twoją działalność zawodową i sferę uczu-

ciową.

Lew (23.07 – 23.08)

Staniesz u progu zmian zawodowych, a co za tym idzie, doskonalenia samego siebie. Jowisz pomoże osiągnąć Ci niezdobyte dotąd szczyty. W sferze uczuciowej masz zielone światło, możesz bez obaw wypłynąć na głębokie wody.

Skorpion (23.10 – 21.11)

Dostojny Skorpionie dużo będzie zależało od Twojej silnej woli i umiejętności wyboru. Skieruj swoją energię ku sprawom zawodowym i finansowym. Dobrze będzie Ci się jedynie wiodło w uczuciach, ale znajdź więcej czasu na wspólne spacery, wypady do kina

Ryby (19.02 – 20.03)

Ten zimowy czas będzie bardzo pracowity, nie licz jednak od razu na sukcesy, to okres ciężkiej mozolnej pracy, na nagrody przyjdzie pora. Teraz możesz podejmować trudne decyzje, masz pełne wsparcie gwiazd. Pomyśl o zdrowiu, co mógłbyś zrobić żeby lepiej o siebie zadbać.

Kontakt z Wróżką 24H Witaj!

EZO TV od dziesięciu lat wyciąga do Ciebie pomocną dłoń. Przez te 10 lat otrzymaliśmy kilkaset tysięcy pytań, pomogliśmy setkom tysięcy ludzi rozwiązać ich poważne, jak i te wydawałoby się proste problemy. Pomagamy, uczymy, doradzamy, pocieszamy, wskazujemy właściwą drogę. Tylko u nas masz szansę na konsultację na żywo z najlepszymi

wróżkami w Polsce.

Powierz właśnie nam swój problem ponieważ jesteśmy merytorycznie najlepsi!

Zadzwoń lub napisz SMS

708 577 220 (4.92 z VAT/min)

EZO.(PYTANIE) NA 73212 (3.69 z VAT/sms)

www.ezotv.pl


8

Reklama


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.