Ag Ionadú an Náisiúin

An 27 Meitheamh 2020, cheap an tUachtarán Micheál D. Ó hUigínn baill an Rialtais, ag searmanas i gCaisleán Bhaile Átha Cliath

Is poblacht é Stát na hÉireann agus is é an tUachtarán an Ceann Stáit, duine a thoghann na daoine go díreach.

Forordaíonn Bunreacht na hÉireann, ról agus cumhachtaí an Uachtaráin, lena n-áirítear:

• An Taoiseach, baill an Rialtais, breithiúna agus oifigigh eile a cheapadh; • Fios a chur ar Dháil Éireann agus ar Sheanad

Éireann agus Dáil Éireann a dhíscaoileadh, nó an díscaoileadh a dhiúltú; • Reachtaíocht a shíniú ina dhlí agus/nó Billí a tharchur chuig an gCúirt Uachtarach; • Ionadaíocht a dhéanamh do mhuintir na hÉireann; • Gníomhú mar Cheannasaí Uachtarach ar na Fórsaí

Cosanta.

Cuimsíonn ról taidhleoireachta an Uachtaráin fáilte a chur roimh Cheannairí Stáit agus ambasadóirí eachtracha, agus cuairteanna a thabhairt thar lear in áiteanna a ndéanann an tUachtarán ionadaíocht ar Éirinn ag an leibhéal is airde. Tá buntáistí taidhleoireachta tábhachtacha ag tionchar an Uachtaráin, ag neartú tionchar na hÉireann ar eagraíochtaí iltaobhacha amhail na Náisiúin Aontaithe, ach go heacnamaíoch freisin, ag cuidiú le doirse a oscailt do chuideachtaí, acadóirí agus ealaíontóirí Éireannacha.

Chomh maith lena chúraimí foirmiúla a chomhlíonadh, tá ról tábhachtach ag an Uachtarán freisin ag déanamh ionadaíochta ar náisiún iomlán na hÉireann. Mar phríomhionadaí agus mar cheannaire na tíre, ní amháin go ndéanann an tUachtarán pearsanú ar Éirinn ar an stáitse idirnáisiúnta, ach bíonn sé ina shiombail ar fhéiniúlacht, luachanna, tosaíochtaí agus mianta na hÉireann.

Trí labhairt ar son an náisiúin ag amanna tragóide náisiúnta nó idirnáisiúnta, nó ag amanna ceiliúrtha, is féidir leis an Uachtarán guth a thabhairt do mothúcháin mhuintir na hÉireann. Ina theannta sin, trí aird a tharraingt ar obair agus ar éachtaí daoine agus eagraíochtaí, is féidir leis an Uachtarán aitheantas a thabhairt do rannchuidithe tábhachtacha inár sochaí, agus aird a tharraingt ar théamaí nó ar ghníomhaíochtaí ar leith.

Cuairt Stáit ó Uachtarán Pavlopoulos na Gréige

I mí Eanáir, thug a Shoilse, Uachtarán na Poblachta Heilléanaí, Prokopios Pavlopoulos, Cuairt Stáit ar Éirinn, ar chuireadh ón Uachtarán Micheál D. Ó hUigínn.

Tharla an Chuairt Stáit tar éis Chuairt Stáit an tUachtarán Ó hUigínn ar an nGréig, i mí Feabhra 2018 agus tar éis óráide Aristotle an Uachtaráin in 2019 san Aithin, inar labhair an tUachtarán Ó hUigínn faoi nádúr an daonlathais agus conas is féidir leis freagairt do na dúshláin a bhaineann le díghrádú comhshaoil agus éagothroime atá ag fás i sochaithe.

Cuireadh tús leis an gCuairt Stáit le fáilte searmanais ag Áras an Uachtaráin, agus ina dhiaidh sin bhí cruinniú déthaobhach ann idir an bheirt Cheann Stáit. Ina gcruinniú, labhair an tUachtarán Ó hUigínn agus an tUachtarán Pavlopoulos faoin tábhacht a bhaineann le dlúthchomhar idir Éire agus an Ghréig maidir le bearta chun aghaidh a thabhairt ar na dúshláin dhomhanda is práinní, lena n-áirítear athrú aeráide, neamhionannas, bochtaineacht, coimhlint fhoréigneach agus imirce. Sa tráthnóna, d’óstaigh an tUachtarán Ó hUigínn agus Saidhbhín Dinnéar Stáit in onóir an Uachtaráin Pavlopoulos, inar labhair an tUachtarán Ó hUigínn faoi na bannaí doimhne idir an dá thír, agus faoin gcaoi ar féidir leis an dá náisiún oibriú le chéile chun an daonlathas a dhoimhniú ar fud an Aontais Eorpaigh.

“Tugadh deis uathúil, agus freagracht go deimhin, dúinn inár saolta féin, bunluachanna an daonlathais, an chomhtháthaithe, na n-ionchas roinnte, chearta an duine agus an smacht reachta a dhearbhú i ndomhan atá ag éirí níos idirspleáiche ina gcuirtear dúshlán roimh na luachanna sin. Ligimis é a dhéanamh le chéile.”

I mí an Mheithimh, tar éis blianta d’fheachtais ag an Uachtarán, ag an Rialtas agus ag taidhleoirí na hÉireann, vótáladh Éire ar Chomhairle Slándála na Náisiún Aontaithe.

Sna blianta roimh an vótáil, bhain an tUachtarán Ó hUigínn úsáid as an iliomad cruinnithe a bhí aige le ceannairí domhanda agus le Cinn Stáit chun an cás a dhéanamh ar son na hÉireann, ag rá go bhfuil taifead na hÉireann ar neamhspleáchas agus a huaillmhian ról cuiditheach a imirt i rannchuidiú maidir le síocháin, slándáil agus forbairt inbhuanaithe a bhaint amach mar bhonn agus thaca ag iarrthóireacht na hÉireann.

An tUachtarán Ó hUigínn agus an tUachtarán Pavlopoulos na Gréige, ag bualadh le leanaí scoile ag Áras an Uachtaráin, Eanáir 2020

Toghcháin 2020

An 14 Eanáir, shínigh an tUachtarán Ó hUigínn Forógra an Díscaoilte don 32ú Dáil.

Faoi Airteagal 13 den Bhunreacht, “Déanfaidh an tUachtarán Dáil Éireann a thoghairm agus a dhíscaoileadh ar chomhairle an Taoisigh,” ach is féidir leis an Uachtarán, i gcásanna áirithe, deonú an díscaoilte a dhiúltú.

Tar éis próiseas fada chun rialtas a bhunú, shínigh an tUachtarán Ó hUigínn an barántas lena gceaptar comhaltaí an Rialtais, de réir Airteagal 13 den Bhunreacht, an 27 Meitheamh. Mar gheall ar shrianta sláinte poiblí Covid-19, tharla an searmanas, ar iarratas ón Uachtarán Ó hUigínn, i gCaisleán Bhaile Átha Cliath, ní in Áras an Uachtaráin.

Shínigh an tUachtarán Ó hUigínn Forógra an Díscaoilte don 32ú Dáil

An tUachtarán Ó hUigínn ag sochraid John Hume, Lúnasa 2020

Coinnle i gcuimhne ar John Hume An tUachtarán Ó hUigínn, agus an Tiarna-Leifteanant, an Dr. Angela Garvey, ag sochraid John Hume, Lúnasa 2020