»اﺳﺘﺎدان ﻏﯿﺒﻲ« و »ﻋﻠﻢ ﺧ ُ ﺸﻨﻮم« از ﻣﺪتھﺎ ﭘﯿﺶ درﺑﺎره ﺗﺄﺛﯿﺮات ژرف و ﻏﯿﺮﻋﺎدي اﺳﻔﻨﺪﻳﺎر رﺣﯿﻢ ﻣﺸﺎﻳﻲ ﺑﺮ ﻣﺤﻤﻮد اﺣﻤﺪيﻧﮋاد ﻣﻄﺎﻟﺒﻲ ﻣﻲﺷﻨﯿﺪم. ﻣﺜﻼ ً ،ﺑﺮﺧﻲ ﺧﻮﻳﺸﺎن اﺣﻤﺪيﻧﮋاد از ﺗﺄﺛﯿﺮات »ﻣﺎوراءطﺒﯿﻌﻲ« ﻣﺸﺎﻳﻲ ﺑﺮ اﺣﻤﺪيﻧﮋاد اﺑﺮاز ﻧﮕﺮاﻧﻲ ﮐﺮده و از اﺣﺘﻤـﺎل ﮐﺎرﺑﺮد »طﻠﺴﻢ« و »ﺳﺤﺮ« و ﻏﯿﺮه ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ .اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻣﻄﺎﻟﺐ را دﻳﮕﺮان ﻧﯿـﺰ ،ﺟﺴـﺘﻪ و ﮔﺮﻳﺨﺘـﻪ ،ﺷـﻨﯿﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺪانﺟﺎ ﮐﻪ در ﺑﺮﺧﻲ ﻣﺤﺎﻓﻞ روﺣﺎﻧﯿﻮن ﻗﻢ ﺷﺎﻳﻊ ﺷﺪه ﺑﻮد :ﻣﺸﺎﻳﻲ ﺳﺎﺣﺮ اﺳﺖ! در روزھﺎي آﻏﺎزﻳﻦ ﻣﺮداد ﻣﺎه 1388اطﻼﻋﺎﺗﻲ ﻧﺸﺮ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ ﮐﻪ ﺷﻨﯿﺪهھﺎي ﻗﺒﻠﻲام را ﺗﺄﻳﯿﺪ ﻣﻲﮐﻨﺪ .اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟـﺐ را ﻧﻘﻞ ﻣﻲﮐﻨﻢ و ﺳﭙﺲ ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت و اطﻼﻋﺎت ﺧﻮد را ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﻢ: دﻳﮕﺮان ﭼﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ؟ -1ﻋﻠﻲ ﻣﻄﮫﺮي راﺑﻄﻪ ﻣﺤﻤﻮد اﺣﻤﺪيﻧﮋاد ﺑﺎ اﺳﻔﻨﺪﻳﺎر رﺣﯿﻢ ﻣﺸﺎﻳﻲ را ﭼﻨﯿﻦ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮐﺮده اﺳﺖ: »آﻗﺎي اﺣﻤﺪيﻧﮋاد ارادت ﺧﺎﺻﻲ ﺑﻪ آﻗﺎي ﻣﺸﺎﻳﻲ دارد و از ﻧﻈﺮ ﻣﻌﻨـﻮي او را ﻣـﺮاد ﺧـﻮد و ﺧـﻮدش را ﻣﺮﻳﺪ او ﻣﻲﺑﯿﻨﺪ .ﮔﻮﻳﺎ راﺑﻄﻪ ﻣﻌﻨﻮياي ﻣﯿـﺎن آنھـﺎ ﺣـﺎﮐﻢ اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺑﻨـﺪه از ﺟﺰﺋﯿـﺎت آن ﺧﺒـﺮ دﻗﯿﻘـﻲ ﻧﺪارم .ﺷﺎﻳﺪ اﻳﺸﺎن ﮐﺮاﻣﺎﺗﻲ از آﻗﺎي ﻣﺸﺎﻳﻲ دﻳﺪهاﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺮﻳﺪﺷﺎن ﺷﺪهاﻧﺪ) «.ﺗﺎﺑﻨﺎک 27 ،ﺗﯿﺮ [1] (1388 -2ﭘﺲ از اﺑﺮام ﻋﺠﯿﺐ اﺣﻤﺪيﻧﮋاد ﺑﺮ ﺗﺪاوم ﺣﻀﻮر ﻣﺸـﺎﻳﻲ در دوﻟـﺖ ،وﺑﮕـﺎه »ﺧﺒـﺮاﻧﻼﻳﻦ« اﻳـﻦ ﻋﻨـﻮان را در ﺗﺒﯿـﯿﻦ راﺑﻄﻪ ﻣﯿـﺎن اﺣﻤـﺪيﻧﮋاد و ﻣﺸـﺎﻳﻲ ﺑﺮﮔﺰﻳـﺪ» :ﻣﺸـﺎﻳﻲ و اﺣﻤـﺪيﻧﮋاد؛ ﺷـﻤﺲ و ﻣﻮﻻﻧـﺎي دوﻟـﺖ« ] [2ﺗﯿﺘـﺮ ﻓـﻮق دﺳﺘﻤﺎﻳﻪ طﻨﺰي ﭘﺮﺧﻮاﻧﻨﺪه از اﺑﺮاھﯿﻢ ﻧﺒﻮي ﺷﺪ[3] . -3در 4ﻣﺮداد » ،1388ﺟﮫﺎن ﻧﯿﻮز« ،ﺑﺪون ذﮐﺮ ﻧﺎم ﻣﺸﺎﻳﻲ ،از ارﺗﺒﺎطﺎت ﭘﻨﮫﺎن او ﺑﺎ ﻳﮏ »ﻣﺮﺗﺎض ھﻨﺪي« ﺧﺒﺮ داد: »ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر ﺟﮫﺎن ﺑﻪ ﮔﻮﺷﻪ ھﺎﻳﻲ از ارﺗﺒﺎط ﻳﮏ ﻣﻘﺎم ارﺷﺪ ﮐﺸﻮر ﺑـﺎ ﻳـﮏ ﻣﺮﺗـﺎض ھﻨـﺪي ﮐـﻪ ادﻋـﺎ ﻣـﻲ ﺷﻮد ﻋﻤﺮي 400ﺳﺎﻟﻪ دارد ﭘﻲ ﺑﺮد .ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺟﮫـﺎن ،اﻳـﻦ ﻣﻘـﺎم ارﺷـﺪ ﮐﺸـﻮر در ﭼﻨـﺪ ﺳـﺎل اﺧﯿـﺮ ﺳﻔﺮھﺎي ﻣﺘﻌﺪدي ﺑﻪ ھﻨﺪ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻣﺎﻧﻲ ﺑﺮﺧﻲ از اﻳﻦ ﺳـﻔﺮھﺎ ﮐﻤﺘـﺮ از 50روز ﺑـﻮده اﺳﺖ .وي در اﻳﻦ ﺳﻔﺮ ﺑﻪ دﻳﺪار ﻣﺮﺗﺎﺿﻲ ﻣﻲرود ﮐﻪ ادﻋﺎ ﻣﻲﺷﻮد ﺑـﯿﺶ از 400ﺳـﺎل ﺳـﻦ دارد و از ﺟﺎﻳﮕﺎه ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺎﻻﻳﻲ در ﻣﯿﺎن طﺮﻓﺪاران ﺧﻮد ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ و ﻧﮑﺘﻪ ﺟﺎﻟﺐ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ ﻣﺮﺗـﺎض از ﻣﯿﺎن ﻣﺮاﺟﻌﻪﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺧﺎرﺟﻲ ﺧﻮد ﺗﻨﮫﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻘﺎم ارﺷﺪ اﻳﺮاﻧـﻲ اﺟـﺎزه دﻳـﺪارھﺎي ﻣـﻨﻈﻢ ﺑـﺎ ﺧـﻮد را داده اﺳﺖ .در اﻳﻦ دﻳﺪارھﺎ ﻓﺮد ﻣﺬﮐﻮر در ﺟﺮﻳـﺎن ﭘـﯿﺶ ﺑﯿﻨـﻲ و آﻳﻨـﺪه ﻧﮕﺮيھـﺎي ﻣﺮﺗـﺎض در ﺧﺼـﻮص ﺗﺤﻮﻻت ﺟﮫﺎن و ﺑﻌﻀﺎ ً اﻳﺮان ﻗﺮار ﻣﻲﮔﯿﺮد و ﺗـﺎﮐﻨﻮن ﺑﺴـﯿﺎري از اﻳـﻦ اﻳـﺪهھﺎ و ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﻲھـﺎ ﺑـﻪ داﺧـﻞ ﮐﺸﻮر ھﻢ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪه و ﺗﻼشھﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ھﻢ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ از اﻳﻦ اﻓﮑﺎر و ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮات در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪھﺎ و ﺳﯿﺎﺳﺖﮔﺬاريھﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ ﺑﺮﺧﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ و ﻣﻘﺎوﻣﺖھـﺎي ﮔﺴـﺘﺮده ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪ .اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﻣﻘﺎم در داﺧﻞ ﮐﺸﻮر ھﻢ دﻳﺪارھﺎي ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻨﻈﻤﻲ ﺑﺎ ﺑﺮﺧﻲ از ﭼﮫﺮهھـﺎ و اﻓـﺮاد ﻋﺠﯿﺐ و ﻏﺮﻳﺐ در ﻣﻨﺎطﻖ ﮐﻮﻳﺮي و ﻣﺮزي اﻳﺮان اﻧﺠﺎم داده ﮐﻪ ﮔﺮاﻳﺸـﺎت ﻣﺸـﺎﺑﮫﻲ ﺑـﺎ ﻣﺮﺗـﺎض ھﻨـﺪي دارﻧﺪ ،و اﻧﺘﻘـﺎدات ﺑﺴـﯿﺎري ھـﻢ از اﻳـﻦ ﺟﮫـﺖ ﺑـﻪ وي وارد ﺷـﺪه ﮐـﻪ ﺗـﺎﮐﻨﻮن در ﺟﮫـﺖ رﻓـﻊ ﺷـﺒﮫﺎت و اﻧﺘﻘﺎدات در اﻳﻦ ﺧﺼﻮص اﻗﺪام ﺧﺎﺻﻲ را ﺻﻮرت ﻧﺪاده اﺳﺖ) «.ﺟﮫﺎن ﻧﯿﻮز 4 ،ﻣﺮداد [4] (1388
ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺑﻌﺪي روﺷﻦ ﻣﻲﮐﻨﺪ ﮐﻪ اﻳـﻦ »ﻣﺮﺗـﺎض ھﻨـﺪي« ﻳﮑـﻲ از ﺳـﺮان ﭘﺎرﺳـﻲ )زرﺗﺸـﺘﻲ( طﺮﻳﻘـﺖ رازآﻣﯿﺰ ﺗﺌﻮﺳﻮﻓﻲ اﺳﺖ. -4ھﻤﺎن روز» ،ﺟﮫﺎن ﻧﯿﻮز« ﻣﻘﺎﻟﻪاي ﻣﻨﺘﺸﺮ ﮐﺮد از وﺣﯿﺪ ﺟﻠﯿﻠﻲ ،ﺑﺮادر ﺳﻌﯿﺪ ﺟﻠﯿﻠـﻲ )دﺑﯿـﺮ ﺷـﻮرايﻋﺎﻟﻲ اﻣﻨﯿـﺖ ﻣﻠّﻲ( ،ﺑﺎ ﻋﻨﻮان »ﺣﺎﺷﯿﻪاي ﺑﺮ ﺑﺎﺑﻲﮔﺮي ﺟﺪﻳﺪ« .وﺣﯿﺪ ﺟﻠﯿﻠﻲ ﻧﻮﺷﺖ: »ﻓﺘﻨﻪ ﺑﺎﺑﯿﺖ در ﻳﮑﻲ دو دھﻪ اﺧﯿﺮ ﺑﻪ ﻣﺪد ﺻﻮرت ﻣﻮﺟﻪ و ﻣﻌﻨﻮى ﺧـﻮد اﺑﻌـﺎد ﺗـﺎزه اى ﭘﯿـﺪا ﻛـﺮده اﺳـﺖ .ﺗـﻮ ﮔـﻮﻳﻰ ﺟﻤﮫﻮرى اﺳﻼﻣﻰ ذاﺗﺎً ﻧﺴﺒﺘﻰ ﺑـﺎ ﻣﻮﻋـﻮد و ﻣﮫـﺪوﻳﺖ ﻧـﺪارد و ﮔﺮوھـﻰ ﻛـﻪ ﻋﻤـﺪﺗﺎ ً ھـﻢ رﻳﺸـﻪھﺎى اﻧﺠﻤﻨـﻰ ]اﻧﺠﻤﻦ ﺣﺠﺘﯿﻪ[ دارﻧﺪ آﻣﺪهاﻧﺪ ﺗﺎ اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻣﮫﺪوﻳﺖ را اﺣﯿﺎ ﻛﻨﻨﺪ! روش اﺣﯿﺎى ﻣﮫـﺪوﻳﺖ ھـﻢ آن اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑـﺎ ﻋﻠﻢ ﻛﺮدن ﺑﺤﺚ ھﺎى ﻣﻌﻨﻮى و ﺑﻪ ھﻢ ﺑﺎﻓﺘﻦ ﺷﺎﻳﻌﺎت و ﺷﻨﯿﺪهھﺎ ،ﻛﺮاﻣﺎﺗﻰ ﺑﺮاى ﺑﻌﻀﻰ اھﻞ ﻣﻌﻨﺎ ﻛﻪ ﻣﺴـﺘﻘﯿﻤﺎً از در ﭘﺸﺘﻰ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﻮرﺷﯿﺪ راه ﭘﯿﺪا ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻧﻘﻞ ﻛﻨﯿﻢ و اﻗﺸﺎر ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﻣﺬھﺒﻰ را »ﻓﺮد ﻓﺮد« ﺑﻪ ﺳﻮى ﺷﺨﺺ ﻣﮫﺪى)ﻋﺞ( و ﻧﻪ آرﻣﺎن و رﺳﺎﻟﺖ او رواﻧﻪ ﻛﻨـﯿﻢ .ﻧﻈﺮﻳـﻪ »ﺑﺎﺑﯿـﺖ« ﻳـﺎ »در ﭘﺸـﺘﻰ« ﺑـﺎ ﺳﻮءاﺳـﺘﻔﺎده از اﺣﺴﺎﺳـﺎت ﻣﺤﺒﺎن اھﻞ ﺑﯿﺖ ﺑﻪ ﺑﮫﺎﻧﻪ ﻧﺸﺎن دادن راهھﺎى ﺳﺮﻳﻊﺗﺮ و ﻣﻄﻤﺌﻦﺗﺮ ،ﻧـﻮﻋﻰ دﻳـﻦدارى و وﻻﻳﺖﻣـﺪارى اﺧﺘﺼﺎﺻـﻰ را ﺑﺎب ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﻢ ﻛﻢ ﺑﻪ اﺳﺘﻐﻨﺎ از ﻣﺴﯿﺮ اﻣﺎﻣﺖ ﻣﻰاﻧﺠﺎﻣﺪ .اﻣﺎﻣﺖ ،ﻛﻪ ﻗﺮار ﺑﻮده ﻣﺤﻮر ﺗﺠﻤﯿﻊ و ﺗـﺮاز ﺗﺠﺮﺑـﻪھﺎى ﻓﺮدى ﺑﺮاى ﺗﺴﺮﻳﻊ در ﺳﻠﻮك و ﺣﺮﻛﺖ ﺟﻤﻌﻰ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ و ﺟﮫﺎﻧﻰ ﻣﺆﻣﻨﯿﻦ ﺑﻪ ﺳﻮى ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﺟﮫﺎن اﻳﺪهآل ﺑﺎﺷﺪ، در اﻳﻦ روﻳﻜﺮد اﻧﺤﺮاﻓﻰ ﺑﻪ ﺑﮫﺎﻧﻪاى ﺑﺮاى اﻧﻔﺮاد و اﻧﺸﻌﺎب ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻰﺷﻮد .اﻣﺎم ﺧﻤﯿﻨﻰ ،ﺑﺎ ﺑﺴﺘﻦ درھﺎى اﻧﺤﺮاﻓﻰ، دروازه ﺑﺰرگ اﻧﺘﻈﺎر را در ﻋﺼﺮ ﺟﺪﻳﺪ ﮔﺸﻮد و ﺷـﺎهراه ظﮫـﻮر را ﺑـﺎ ﻓﮫـﻢ دﻗﯿـﻖ و ﻓﻘﯿﮫﺎﻧـﻪ ﺧـﻮد از ﻣﻜﺘـﺐ اھـﻞ ﺑﯿـﺖ ﻋﻠﯿﮫﻢاﻟﺴﻼم و ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ ﻋﻤﯿﻖ ﻋﺪاﻟﺖﺧﻮاھﺎﻧﻪاى ﻛﻪ از اﺟﺪاد طﺎھﺮﻳﻨﺶ ﺑﻪ ارث ﺑﺮده ﺑﻮد ﻧﺸﺎن داد .ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﻌﺎﺻـﺮ ﺗﺸﯿﻊ ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ ﻛﻪ ﺻﺎدقﺗﺮﻳﻦ و ﺑﺮﺟﺴﺘﻪﺗﺮﻳﻦ ﻣﺤﺒﺎن و ﭘﯿﺮوان ﺣﻀﺮت ﺻـﺎﺣﺐاﻻﻣﺮ ﺗﺮﺑﯿﺖﻳﺎﻓﺘﮕـﺎن »ﻣﻜﺘـﺐ وﻻﻳﺖ ﻓﻘﯿﻪ« ﺧﻤﯿﻨﻰاﻧﺪ و ﺟـﺪ ّيﺗﺮﻳﻦ دﺷـﻤﻨﺎن ﻧﺎﻳـﺐ اﻣـﺎم زﻣـﺎن )ﻋـﺞ( ﻣـﺪﻋﯿﺎن ﺑﺎﺑﯿـﺖ در ھـﺮ دو رواﻳـﺖ ﺑﮫــﺎﻳﻰﮔﺮى و اﻧﺠﻤــﻦ ﺣﺠﺘﯿــﻪاى آن .اﮔــﺮ ﻛﺮاﻣــﺖ در ﻧﮕــﺎه آﻧــﺎن در ﺧــﻮاب دﻳــﺪن اﺳــﺖ و ﺷــﻔﺎ دادن و ﭘﯿﺸﮕﻮﻳﻰ ﻛﺮدن و ﺟﻔﺖ ﺷﺪن ﻛﻔﺶ ﭘﯿﺶ ﭘﺎ و ...ﻛﺮاﻣﺖ ﺑﺰرگ اﻣﺎم ﺧﻤﯿﻨﻰ ﺑﺴﺘﻦ ﺑﺎب »ﺑﺎﺑﻰﮔﺮى« و ﮔﺴﺘﺮاﻧﺪن ﺟﺒﮫﻪاى در اﻧﺪازه آرﻣﺎنھﺎى ﻣﮫﺪوى و در اﻓﺘﺎدن ﺑﺎ ﺷﯿﻄﺎن ﺑـﺰرگ و ﺑـﻪ راه اﻧـﺪاﺧﺘﻦ ﺟﻨـﮓ ﺟﮫﺎﻧﻰ ﻓﻘﺮ و ﻏﻨـﺎ و ﻣﺴﺘﻀـﻌﻔﯿﻦ و ﻣﺴـﺘﻜﺒﺮﻳﻦ اﺳـﺖ .وﻻﻳـﺖ ﻓﻘﯿـﻪ ﻧﺨﻮاھـﺪ ﮔﺬاﺷـﺖ دﺳـﺘﺎوردھﺎى ﺗــﺎرﻳﺨﻰ ﺗﺸــﯿﻊ در اﻧﻘــﻼب اﺳــﻼﻣﻰ دﺳــﺘﺨﻮش ﻓﺘﻨــﻪھﺎى ﺟﺮﻳــﺎن ارﺗﺠــﺎﻋﻰ و اﺳــﺘﻌﻤﺎرى ﺑــﺎﺑﻰﮔﺮى ﺷﻮد) «.ﺟﮫﺎن ﻧﯿﻮز 4 ،ﻣﺮداد [5] (1388 -5روز ﺑﻌﺪ» ،ﻣﻠّﺖ ﻧﯿﻮز« ]ﺧﻄﺎب ﺑﻪ اﺣﻤﺪي ﻧﮋاد[ ﻧﻮﺷﺖ: »ﺑﻪ دﻧﺒﺎل اﻧﺘﺸﺎر اﺧﺒﺎري در ﻣﻮرد ﺳﻔﺮھﺎي ﻣﮑﺮر ﻳـﮏ ﻣﻘـﺎم دوﻟﺘـﻲ ﺑـﻪ ھﻨـﺪ ﭘﺮﺳـﺶھﺎﻳﻲ در ﻣـﻮرد آﻗﺎي ﻣﺸﺎﻳﻲ ﺑﻪ وﺟﻮدآﻣـﺪه اﺳـﺖ .ﺑـﻪ ﻧﻮﺷـﺘﻪ ﺧﺒـﺮآﻧﻼﻳﻦ ،ﭘﺎﺳـﺦ رﺋـﯿﺲ دﻓﺘـﺮ آﻗـﺎي اﺣﻤـﺪيﻧﮋاد ﺑـﻪ ﭘﺮﺳﺶھﺎي زﻳﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ اﺑﮫﺎﻣﺎت را ﺑﺮطﺮف ﮐﻨﺪ :آﻳﺎ درﺳـﺖ اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺑـﺎ ﻣﺮﺗﺎﺿـﻲ اﻳﺮاﻧـﻲ اﻻﺻـﻞ و زرﺗﺸﺘﻲ ﻣﺴﻠﮏ در ھﻨﺪ ارﺗﺒـﺎط دارﻳـﺪ؟ آﻳـﺎ واﻗﻌﯿـﺖ دارد ﮐـﻪ اطﻼﻋـﺎت دوﻟﺘـﻲ را ﺑـﻪ اﻳـﻦ ﻓـﺮد ﻣﻨﺘﻘـﻞ ﻣﻲﮐﻨﯿﺪ و از او رھﻨﻤﻮد ﻣﻲﮔﯿﺮﻳـﺪ؟ آﻳـﺎ ﺻـﺤﺖ دارد ﮐـﻪ اﻳـﻦ ﻓـﺮد زرﺗﺸـﺘﻲ ﺑـﻪ ﺷـﻤﺎ ﮔﻔﺘـﻪ ﮐـﻪ دوران ﮔﺮاﻳﺶ ﺑﻪ اﺳﻼم ﺑﻪ ﺳﺮ آﻣﺪه اﺳﺖ؟ آﻳﺎ درﺳﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻣﺮز ﭘﺎﮐﺴـﺘﺎن ﺑـﺎ اﻓـﺮاد رﻣـﺎل و ﺟﻦﮔﯿـﺮ و دﻋﺎﻧﻮﻳﺲ ارﺗﺒﺎط ﻣﺴﺘﻤﺮ دارﻳﺪ؟ آﻳﺎ اﻳﻦ ﺳـﺨﻦ ﻣﻨﺘﺴـﺐ ﺑـﻪ ﻳﮑـﻲ از ﻣﻌﺎوﻧﯿﻦﺗـﺎن را ﮐـﻪ ﮔﻔﺘﻪاﻳـﺪ ﺣﮑـﻢ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺘﺶ را ﺑﻌﺪ از ﺗﺄﻳﯿﺪ ﺣﻀﺮت ﺣﺠﺖ)ﻋﺞ( ﺻﺎدر ﻣﻲﮐﻨﯿﺪ ﺗﮑﺬﻳﺐ ﻣﻲﮐﻨﯿﺪ؟ اﻳﻦ ﺳﺨﻦ ھﻤﺮاھﺎنﺗﺎن ﮐﻪ در ﺑﺮﺧﻲ ﺳﻔﺮھﺎ ﻧﺎﮔﮫﺎن دﺳﺘﻮر ﺗﻮﻗﻒ ﺧﻮدرو را ﺻﺎدر و ﺑﺮاي دﻗﺎﻳﻘﻲ ﻻﺑﻼي درﺧﺘﺎن ﮐﻨﺎر ﺟﺎده ﮔﻢ
ﻣﻲﺷﻮﻳﺪ و ﭘﺲ از آن ادﻋﺎ ﻣﻲﮐﻨﯿﺪ ﺑﺎ راﺑﻂ اﻣﺎم زﻣﺎن ﺣﺮف زدهاﻳﺪ دروغ اﺳـﺖ؟« )ﻣﻠّـﺖ ﻧﯿـﻮز 5 ،ﻣـﺮداد [6] (1388 -6در ﺟﻠﺴﻪ 31ﺗﯿﺮ 1388ھﯿﺌﺖ دوﻟﺖ ،ﺑﺮﺧﻮرد ﺷﺪﻳﺪي ﻣﯿﺎن رﺋﯿﺲ ﮐﺎﺑﯿﻨﻪ )ﻣﺤﻤﻮد اﺣﻤﺪيﻧﮋاد( و ﻣﺤﻤﺪﺣﺴـﯿﻦ ﺻﻔﺎر ھﺮﻧﺪي ،وزﻳﺮ ﻓﺮھﻨﮓ و ارﺷﺎد اﺳﻼﻣﻲ ،رخ داد .ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻄﻠﻌﯿﻦ ﻣﺎﺟﺮاي ﺟﻠﺴﻪ ﻓﻮق را ﭼﻨﯿﻦ رواﻳﺖ ﻣﻲﮐﻨﻨﺪ: »در اﻳﻦ ﺟﻠﺴﻪ ﺻﻔﺎر ھﺮﻧﺪي در اﻋﺘﺮاض ﺑﻪ اﺣﻤﺪيﻧﮋاد ﮔﻔﺖ :ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﻣﺸﺎﻳﻲ ھﺰار ﺣﺴـﻦ داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ از اﻣﺮ آﻗﺎ اطﺎﻋﺖ ﺑﮑﻨﯿﺪ .اﺣﻤﺪيﻧﮋاد ﺑﺎ ﻋﺼﺒﺎﻧﯿﺖ ﺟﻮاب داد :ھﻤﻪ ﮐﺎرھـﺎ و ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪھﺎي ﻣﻦ در اطﺎﻋﺖ از آﻗﺎ اﺳﺖ اﮔﺮ ﺷﻤﺎ از ﻧﺎﻳﺐ آﻗﺎ اطﺎﻋﺖ ﻣﻲﮐﻨﯿﺪ!« ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ،ﺑﺮاي ﺑﺴﯿﺎري روﺷﻦ ﺷﺪ اﺣﻤﺪيﻧﮋاد واﻗﻌـﺎ ً ﻣـﺪﻋﻲ اﺳـﺖ ﺑـﺎ اﻣـﺎم زﻣـﺎن )ﻋـﺞ( راﺑﻄـﻪ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ دارد. -7در 4ﻣﺮداد 1388ﺻﻔﺎر ھﺮﻧﺪي ،رﺋﯿﺲ ﺷﻮراي ﺗﺮوﻳﺞ ﻓﺮھﻨﮓ اﻳﺜﺎر و ﺷﮫﺎدت ،در ﺟﻠﺴﻪ اﻳﻦ ﺷﻮرا ﮔﻔﺖ: »ھﺮ ﮐﺲ ادﻋﺎ ﮐﻨﺪ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺎ ﺧﻮد آﻗﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺞ( ارﺗﺒﺎط دارد ،در ذھﻦ ﻣﺎ ﺣﺠﺘـﻲ ﺑـﺮاي ﭘـﺬﻳﺮش اﻳﻦ ادﻋﺎ وﺟﻮد ﻧﺪارد و ﻣﺎ ارﺗﺒﺎطﻣﺎن ﺑﺎ آن ﺣﻀﺮت از طﺮﻳﻖ ﻧﺎﻳﺐ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺞ( اﺳﺖ[7] «. اﻳﻦ ﮔﻔﺘﻪ ،ﻣﺆﻳﺪ ﺧﺒﺮ ﭘﯿﺸـﯿﻦ اﺳـﺖ و ﻧﺸـﺎن ﻣﻲدھـﺪ ﺻـﻔﺎر ھﺮﻧـﺪي ﭼﻨـﯿﻦ ادﻋـﺎﻳﻲ را از اﺣﻤـﺪيﻧﮋاد ﺷﻨﯿﺪه اﺳﺖ. -8در 2ﻣﺮداد ،1388ﻋﻠﯿﺮﺿﺎ زاﮐﺎﻧﻲ درﺑﺎره ﻣﺸﺎﻳﻲ ﮔﻔﺖ: »رﻓﺖ و آﻣﺪھﺎي ﻣﺸﮑﻮک ﺑﻪ ﺧﺎرج از ﮐﺸﻮر ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻣﺪدﮔﯿﺮي از ﺑﺮﺧﻲ ﺧﺮاﻓﺎت ھﻢ از ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ اﺳـﺖ ﮐﻪ ﺻﻼﺣﯿﺖ اﻳﺸﺎن ﺑﺮاي ﺗﺼﺪي ﻳﮏ ﭘﺴﺖ ﻣﯿﺎﻧﻲ را زﻳﺮ ﺳﺌﻮال ﻣﻲ ﺑﺮد ﭼﻪ رﺳﺪ ﺑﻪ اﻳـﻦ ﮐـﻪ ﺷـﺨﺺ دوّم ﮐﺎﺑﯿﻨـﻪ ﺷﻮد. زاﮐﺎﻧﻲ از ﺣﻀﻮر ﻣﺸﺎﻳﻲ در ﺑﺮﺧﻲ ﻣﺮاﺳﻢ ﻧﺎﻣﺘﻌﺎرف ،دﻳﺪار و ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺴﺌﻠﻪدار و داراي ﺗﻔﮑﺮات اﻧﺤﺮاﻓﻲ و اﻟﺘﻘﺎطﻲ ،ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮي اﻓﺮاد ﻣﺴﺌﻠﻪدار و ﺑﺎ ﭘﯿﺸﯿﻨﻪھﺎي ﻧﺎﺷﺎﻳﺴﺖ در زﻳﺮﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣـﺪﻳﺮﻳﺘﻲ و ﻓـﺮدي ﺧـﻮد، ﻋﺪم ﺗﺒﻌﯿﺖ از دﺳﺘﻮر ﻣﺮاﺟﻊ و ﺑﺰرﮔﺎن دﻳﻦ ﺧﺼﻮﺻﺎً در ﻣﺴﺌﻠﻪ دوﺳﺘﻲ ﺑﺎ اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﻳﺎ ﺑﺮﺧﻲ اﻣﻮر دﻳﮕﺮ اﻧﺘﻘﺎد ﮐﺮد و اﻓﺰود :ﺧﻠﻂ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﺣﮑﻮﻣﺘﻲ و اﻳﺠﺎد ﺷﻖ ﺟﺪﻳﺪي از اطﺎﻋﺖﭘﺬﻳﺮي در ﻣﯿﺎن ﻣﺴﺌﻮﻻن ﮐﺸﻮر، ﺑﺪﻋﺖ ﺟﺪﻳﺪي اﺳﺖ ﺑﻪ طﻮري ﮐﻪ اﺧﯿﺮا ً آﻗﺎي ﻣﺸﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺻﺮاﺣﺖ ﺑﯿﺎن داﺷﺘﻪاﻧﺪ ﮐﻪ" :اﺳﺘﻤﺎع دﺳﺘﻮر رﻳﯿﺲﺟﻤﮫﻮر ﺑﺮ ﻣﻦ واﺟﺐ اﺳﺖ!" وي ]زاﮐﺎﻧﻲ[ ﺑﺎ اﺷﺎره ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﻧﮑﺎت ﻣﺸﮑﻮک اﻣﻨﯿﺘﻲ ﭘﯿﺮاﻣﻮن ﻣﺸﺎﻳﻲ ﮔﻔﺖ :ﻣﺴﺎﺋﻞ اﻣﻨﯿﺘﻲ آﻗـﺎي ﻣﺸـﺎﻳﻲ ھﻢ از ﻣﺸﮑﻼت ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞاﻏﻤﺎض اﻳﺸﺎن اﺳﺖ ...ﻣﻼﻗﺎﺗﺶ ﺑﺎ ﺟﮏ اﺳﺘﺮاو ،وزﻳﺮﺧﺎرﺟﻪ ﺳﺎﺑﻖ اﻧﮕﻠـﯿﺲ، ھﻢ از ﻧﻘﺎط ﻣﻨﻔـﻲ ﮐﺎرﻧﺎﻣـﻪ اﻣﻨﯿﺘـﻲ اﻳﺸـﺎن اﺳـﺖ .ھـﺮ ﭼﻨـﺪ اﺑﮫﺎﻣـﺎت اﻣﻨﯿﺘـﻲ ﻓﺮاواﻧـﻲ درﺑـﺎره آﻗـﺎي ﻣﺸﺎﻳﻲ و ﺑﺮﺧﻲ ﻧﺰدﻳﮑﺎﻧﺶ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ در ﻣﺠﺎﻟﻲ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ آنھﺎ ﭘﺮداﺧﺖ) «.ﺟﮫﺎن ﻧﯿـﻮز 2 ،ﻣـﺮداد [8] (1388
-9در ھﻤﯿﻦ روزھﺎ ،ﺳﺨﻨﺎن ﻗﺎﻟﯿﺒﺎف ،ﺷﮫﺮدار ﺗﮫﺮان ،درﺑﺎره اﺣﻤﺪيﻧﮋاد و ﺑﺮﺧﻲ اﻋﻀﺎي دوﻟﺖ او در اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﭘﺨﺶ ﺷﺪ .در ﺑﺨﺸﻲ از اﻳﻦ ﺳﺨﻨﺎن ،ﻗﺎﻟﯿﺒﺎف ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ: »اﺣﻤﺪيﻧﮋاد را آدم ﺳﺎﻟﻢ و ﺻﺎدﻗﻲ در ﮐﺎر ﻧﻤﻲدوﻧﻢ ،اﻧﻘﻼﺑﻲ ھﻢ ﻧﻤﻲﺷﻨﺎﺳﻤﺶ ،راﺳـﺘﮕﻮ ھـﻢ در ﮐﺎرش ﻧﻤﻲﺷـﻨﺎس ،ﺳـﺮﺑﺎز وﻻﻳـﺖ ھـﻢ ﻧﻤـﻲدوﻧﻤﺶ ...ﻣﺸـﺎﻳﻲ ﻣﻨـﺎﻓﻖ ﺑـﻮد و ھﻤﺴـﺮش ھـﻢ ﺟـﺰء ﻣﻨﺎﻓﻘﯿﻦ ﺑﻮده و ﺑﻌﺪھﺎ ﮐﻪ ﺑﺎزﺟﻮي او در زﻧﺪان ﻣﻲﺷـﻮد ﺑـﺎ ھﻤﺴـﺮش ازدواج ﻣﻲﮐﻨـﺪ ...آﻗـﺎ ﺑـﺎ ﻧﺼـﺐ ﻣﺸﺎﻳﻲ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻮده و آﻗﺎي اﺣﻤـﺪيﻧﮋاد ﺑـﺎ اﻧﺘﺼـﺎب اﻳﺸـﺎن آﻗـﺎ را در ﻣﻘﺎﺑـﻞ ﻋﻤـﻞ اﻧﺠـﺎم ﺷـﺪه ﻗـﺮار دادهاﻧﺪ .آﻗﺎي اﺣﻤﺪيﻧﮋاد ﺣﺘﻲ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻳﮏ ﺳﺎﻋﺖ و ﻳﮏ روز ﺟﺒﮫﻪ را ﻧﺪارﻧﺪ .اﺣﻤﺪيﻧﮋاد ﺣﺘﻲ ﻳـﮏ روز ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻗﺒﻞ از اﻧﻘﻼب ﻧﺪارد .ﺣﺘﻲ ﻳﮏ ﺳﯿﻠﻲ در راه اﻧﻘﻼب ﻧﺨﻮرده اﺳﺖ .اﮔﺮ ﺑﻮده ﺑﯿﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﺪ .اﺣﻤﺪي ﻧﮋاد اﮔﺮ ﻳﮏ روز در ﺟﺒﮫﻪ ﺑﻮده ﺗﺎ ﺣﺎﻻ ھﺰار ﺑﺎر ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد .اﺣﻤﺪيﻧﮋاد در دوران ﺗﺴﺨﯿﺮ ﻻﻧﻪ ﺟﺎﺳﻮﺳـﻲ ﺧﻄﺎب ﺑﻪ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ﮐﻪ" :ﭼﺮا رﻓﺘﯿﺪ ﺳـﻔﺎرت آﻣﺮﻳﮑـﺎ را ﺗﺴـﺨﯿﺮ ﮐﺮدﻳـﺪ" و ﺣﺘـﻲ او ﭘـﺲ از ﺗﺄﻳﯿﺪ اﻣﺎم )ره( در ﻣﻮرد ﻗﻀﺎﻳﺎي ﺗﺴﺨﯿﺮ ﻻﻧﻪ ﺟﺎﺳﻮﺳﻲ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ" :اﻳﻦ ﭼﻪ ﮐﺎري ﺑﻮد ﮐﻪ اﻣﺎم آﻣﺪ ﮐﺮد و اﻳﻦ ﮐﺎر ﻏﻠﻂ را ﺗﺎﻳﯿﺪ ﮐـﺮد؟" ...اﮔـﺮ روزي ﻗـﺮار ﺑﺎﺷـﺪ اﻳـﻦ ﻣﺴـﺎﺋﻞ را ﺑﮕـﻮﻳﻢ ،ھﻤـﻪ اﻳـﻦ ﻣﺴـﺎﺋﻞ را ﺑـﺎ ﺻﺮاﺣﺖ ﮐﺎﻣﻞ ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ[9] «. ﻣﻦ ﭼﻪ ﻣﻲداﻧﻢ؟ اطﻼﻋﺎت زاﮐﺎﻧﻲ و ﻗﺎﻟﯿﺒﺎف درﺑﺎره ﭘﯿﺸﯿﻨﻪ ﻣﺸﺎﻳﻲ ﺑﺎ اطﻼﻋﺎت ﻣﻦ ﻣﻨﻄﺒﻖ اﺳﺖ ﺑﺎ ﺑﺮﺧﻲ ﺗﻔﺎوت در ﺟﺰﺋﯿﺎت: -1آنﮔﻮﻧﻪ ﮐﻪ ﻣﻦ ﺷﻨﯿﺪهام ،ھﻤﺴﺮ آﻗﺎي ﻣﺸﺎﻳﻲ ﻋﻀـﻮ ﮔـﺮوه ﻣﺎرﮐﺴﯿﺴـﺘﻲ اﻓﺮاطـﻲ »ﭘﯿﮑـﺎر« ﺑـﻮد ﻧـﻪ ،ﭼﻨﺎنﮐـﻪ ﻗﺎﻟﯿﺒﺎف ﮔﻔﺘﻪ» ،ﻣﻨﺎﻓﻘﯿﻦ« .ﻣﺸﺎﻳﻲ ،در ﻣﻘﺎم ﺑﺎزﺟﻮي وي ،ﻣﻘﺪﻣﺎت آزادي او را ﻓـﺮاھﻢ آورد و ﺳـﭙﺲ ﺑـﺎ وي ازدواج ﮐﺮد .در ﻳﮏ دﺳﺘﮕﺎه اطﻼﻋﺎﺗﻲ و اﻣﻨﯿﺘﻲ ،در ھﺮ ﮐﺸﻮري ،ﭼﻪ آﻣﺮﻳﮑﺎ ﺑﺎﺷﺪ ﭼﻪ اﻳﺮان ﻳﺎ روﺳﯿﻪ ﻳﺎ اﺳﺮاﺋﯿﻞ و ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﯿﺎ، اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان »ﭘﯿﺸﯿﻨﻪ ﻣﻨﻔﻲ« در ﮐﺎرﻧﺎﻣﻪ ﻣﺄﻣﻮر اطﻼﻋﺎﺗﻲ ﺛﺒﺖ ﻣﻲﺷﻮد .در ﺑﺮﺧﻲ ﺳـﺮوﻳﺲھﺎي اطﻼﻋـﺎﺗﻲ، ﭼﻨﯿﻦ اﻗﺪاﻣﻲ ﺑﺎ ﻣﻮاﺧﺬه ﺷﺪﻳﺪ و ﺣﺘﻲ اﺧﺮاج ﻣﻮاﺟـﻪ ﻣﻲﮔـﺮدد .ﻣﻌﮫـﺬا ،ﻣﺸـﺎﻳﻲ اﺧـﺮاج ﻧﺸـﺪ و ﺗـﺎ ﺳـﺎلھﺎ اداره ﻧﺸﺮﻳﻪ »ﺳﺮوه« را در ﮐﺮدﺳﺘﺎن و اداره ﻳﮑﻲ از ﻣﺆﺳﺴﺎت ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﻲ وزارت اطﻼﻋﺎت را در ﺗﮫﺮان ﺑﻪ دﺳﺖ داﺷﺖ. اﻳﻦ ﻣﺆﺳﺴﻪ در زﻣﯿﻨﻪ اﻣﻮر ﻗﻮﻣﻲ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﻲﮐﺮد .آن را ﮐﻢ و ﺑﯿﺶ ﻣﻲﺷﻨﺎﺧﺘﻢ .ﮐﻢ ﺑﺎزده ﺑﻮد و ﺳﻄﺤﻲ. -2اﻳﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﻋﻠﯿﺮﺿﺎ زاﮐﺎﻧﻲ را ﺗﺄﻳﯿﺪ ﻣﻲﮐﻨﻢ ﮐﻪ ﻣﺸﺎﻳﻲ در در دوران ﭼﮫﺎر ﺳﺎﻟﻪ دوﻟﺖ اﺣﻤﺪيﻧﮋاد ،در ﻣﻘﺎم ﻣﻌﺎون رﺋﯿﺲﺟﻤﮫﻮر و رﺋﯿﺲ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﯿﺮاث ﻓﺮھﻨﮕﻲ ،در »زﻳﺮﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ« ﺧﻮد »اﻓﺮاد ﻣﺴـﺌﻠﻪدار ﺑـﺎ ﭘﯿﺸـﯿﻨﻪھﺎي ﻧﺎﺷﺎﻳﺴﺖ« را ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﺮﻓﺖ .ﺑﺮاي ﺗﺄﻳﯿﺪ ﺳﺨﻦ زاﮐﺎﻧﻲ ،ﻧﻤﻮﻧﻪھﺎي ﻣﺘﻌﺪد ،و ﻣﺴﺘﻨﺪ ،ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻢ و ﺗﺄﮐﯿﺪ ﻣﻲﮐﻨﻢ ﻣﺸﺎﻳﻲ در اﻳﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﺗﻌﻤﺪي ﻋﺠﯿﺐ داﺷﺖ .از ذﮐﺮ ﺑﺮﺧﻲ ﻧﻤﻮﻧـﻪھـﺎ ﻣﻲﮔـﺬرم و ﺗﻨﮫـﺎ ﺑـﻪ ﻳـﮏ ﻣـﻮرد ﺑﺴـﻨﺪه ﻣﻲﮐﻨﻢ: ﺣﻤﯿﺪ ﺑﻘﺎﻳﻲ ﻗﺎﺋﻢﻣﻘﺎم ﻣﺸﺎﻳﻲ در ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﯿﺮاث ﻓﺮھﻨﮕﻲ ﺑﻮد .او اﮐﻨﻮن ﻣﻌـﺎون رﺋﯿﺲﺟﻤﮫـﻮر و رﺋـﯿﺲ ﺳـﺎزﻣﺎن ﻣﯿﺮاث ﻓﺮھﻨﮕﻲ ،ﭘـﺲ از ﻣﺸـﺎﻳﻲ ،اﺳـﺖ .اﺧﯿـﺮاً ﻣﺮاﺳـﻢ ﻣﻌﺎرﻓـﻪ وي ،ھﻢزﻣـﺎن ﺑـﺎ ﺗﻮدﻳـﻊ ﻣﺸـﺎﻳﻲ ،اﻧﺠـﺎم ﺷـﺪ و اﺣﻤﺪيﻧﮋاد در ﺳﺘﺎﻳﺶ از ھﺮ دو ﺳﻨﮓ ﺗﻤﺎم ﮔﺬاﺷﺖ .ﺣﻤﯿﺪ ﺑﻘﺎﻳﻲ [10] ،ﭼﻮن ﻣﺸﺎﻳﻲ ،ﮐﺎرﺷﻨﺎس وزارت اطﻼﻋﺎت ﺑﻮد وﻟﻲ ﺑﻪ اﺗﮫﺎم ھﻤﺠﻨﺲﮔﺮاﻳﻲ از اﻳﻦ وزارﺗﺨﺎﻧﻪ طﺮد ﺷﺪ .ﺷﮫﺮت ﺑﻘﺎﻳﻲ در اﻳﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﺗﺎ ﺑﺪانﺟﺎ ﺑـﻮد ﮐـﻪ ﺑﺮﺧـﻲ اﺳﺎﺗﯿﺪ در ﮐﻼسھﺎي درس ﺧﻮد در داﻧﺸﮑﺪه وزارت اطﻼﻋﺎت» ،ﮐـﯿﺲ ﺣﻤﯿـﺪ ﺑﻘـﺎﻳﻲ« را ،ﺑـﺪون ذﮐـﺮ ﻧـﺎم وي ،ﺑـﻪ ﻋﻨﻮان »ﻧﻤﻮﻧﻪاي ﻣﺜﺎلزدﻧﻲ« ﻋﻨﻮان ﻣﻲﮐﺮدﻧﺪ.
-3ﻣﺸﺎﻳﻲ اھﻞ روﺳﺘﺎي »ﻣﺸﺎ« راﻣﺴﺮ اﺳـﺖ» .ﻣﺸـﺎء« واژه ﻋﺒـﺮي اﺳـﺖ ﺑـﻪ ﻣﻌﻨـﻲ »اﺟﺘﻤـﺎع« و »طﺎﻳﻔـﻪ« و »ﮐﻠﻨﻲ« و »ﺟﻤﻊ« .ﺑﺎ »ﻣﺸﺎع« ﻓﺎرﺳﻲ ھﻢرﻳﺸﻪ اﺳﺖ .در ﺷﻤﺎل دﻣﺎوﻧﺪ ﻧﯿﺰ روﺳﺘﺎ و دﺷﺖ ﻣﺸـﺎء وﺟـﻮد دارد .ﻣﻨﻄﻘﻪ دﻣﺎوﻧﺪ ،ﺗﺎ ﺳﺪه ھﯿﺠﺪھﻢ ﻣﯿﻼدي ،ﻣﻨﻄﻘﻪاي ﺑﺎ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻣﺘﺮاﮐﻢ ﻳﮫﻮدي ﺑﻮده .ﭘﯿﺶﺗﺮ درﺑﺎره ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻓﺮﻗﻪ دوﻧﻤﻪ در دﻣﺎوﻧﺪ ﻧﻮﺷﺘﻢ: »دوﻧﻤﻪھﺎ در ظﺎھﺮ ﺧﻮد را ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ و ﺑﻪ ﺷﺪت ﻣﻘﯿﺪ ﺑـﻪ اﻧﺠـﺎم ظـﻮاھﺮ اﺳـﻼﻣﻲ ﺑﻮدﻧـﺪ. ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﮔﺮوه دوﻧﻤﻪھﺎ در ﺣﻮاﻟﻲ ﺳﺎل 1690ﺑﻪ زﻳﺎرت ﻣﮑـﻪ رﻓﺘﻨـﺪ .ﻣﻌﮫـﺬا ،آﻧـﺎن "ﻳﮫﻮدﻳـﺎن ﻣﺨﻔـﻲ" ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﭘﻨﮫﺎن ﻣﻨﺎﺳﮏ ﺧﻮد را ،ﮐﻪ آﻣﯿـﺰهاي از ﻣﻨﺎﺳـﮏ ﺳـﻨﺘﻲ ﻳﮫـﻮدي و آداب ﺟﺪﻳـﺪ اﺳـﺖ، اﻧﺠﺎم ﻣﻲدادﻧﺪ .در زﻣﺎن ﺟﻨﮓ او ّل ﺟﮫـﺎﻧﻲ ،ﺗﻌـﺪاد آنھـﺎ 10اﻟـﻲ 15ھـﺰار ﻧﻔـﺮ ﺗﺨﻤـﯿﻦ زده ﻣﻲﺷـﺪ. دوﻧﻤﻪھﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪھﺎي ﺧﻮد را ﺑﺮ روي ﮐﺎﻏﺬھﺎي ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻮﭼﮏ ﻣﻲﻧﮕﺎﺷﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﻗﺎﺑـﻞ ﻣﺨﻔـﻲ ﮐﺮدن ﺑﻮد .دوﻧﻤﻪھﺎ ﭼﻨﺎن ﻣﺎھﺮاﻧﻪ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﭘﻨﮫـﺎن ﮐـﺮدن ﻣﺴـﺎﺋﻞ دروﻧـﻲ ﺧـﻮد ﺑﻮدﻧـﺪ ﮐـﻪ ﺗﻨﮫـﺎ ﻣﻨﺒـﻊ ﺷﻨﺎﺧﺖ اﻳﺸﺎن ﺷﺎﻳﻌﺎﺗﻲ ﺑﻮد ﮐﻪ در ﺑﯿﺮون از آﻧﺎن در ﭘﯿﺮاﻣﻮنﺷﺎن وﺟﻮد داﺷﺖ» ...ﻳﮫﻮدﻳﺎن ﻣﺨﻔﻲ« در ﺑﺴﯿﺎري از ﻧﻘﺎط اﻳﺮان ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ داﺷﺘﻪ و رﻳﺸﻪ دواﻧﯿﺪهاﻧﺪ وﻟﻲ در ﺗﻨﮫﺎ ﻣﮑﺎﻧﻲ ﮐـﻪ اﻳـﻦ ﭘﺪﻳـﺪه ﺑـﺎ ﻧـﺎم رﺳﻤﻲ ﻓﺮﻗﻪ دوﻧﻤﻪ ﺷﻌﺒﻪ ﻳﺎ ﺷﺎﺧﻪ ﭘﺪﻳﺪ آورده دﻣﺎوﻧـﺪ اﺳـﺖ .ﮔﻮرﺳـﺘﺎن و ﺧﺮاﺑـﻪھﺎي ﮐﻨﯿﺴـﻪاي در دﻣﺎوﻧﺪ ﮔﻮاه ﺑﺮ ]ﻗﺪﻣﺖ[ اﺳﺘﻘﺮار ﻳﮫﻮدﻳﺎن در اﻳﻦ ﺷﮫﺮ اﺳﺖ .در ﺳﺪه ھﻔﺪھﻢ ،ﺑﺎﺑﺎﻳﻲ ﺑﻦ ﻟﻄﻒ ،ﻣـﻮرخ ﻳﮫﻮدي -اﻳﺮاﻧﻲ ،از ﻳﮫﻮدﻳﺎن دﻣﺎوﻧﺪ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﮑﻲ از ھﯿﺠﺪه ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻳﮫﻮدي ﻳﺎد ﮐـﺮده ﮐـﻪ در ﺟﺴـﺘﺠﻮي ﻧﺴﺦ ﮐﺎﺑﺎﻟﯿﺴﺘﻲ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻗﺮﺑـﺎﻧﻲ ﻣـﻮج ﮔـﺮوش اﺟﺒـﺎري ]ﺑـﻪ اﺳـﻼم[ ﺷـﺪﻧﺪ .ﺗﺒﻠﯿﻐـﺎت ﻓﺮﻗـﻪ ﺷـﺎﺑﺘﺎي ]دوﻧﻤﻪ[ در اﻳﺮان ﺑﺎ ﻧﺎم ﺷﻤﻮﺋﯿﻞ ﺑﻦ ھﺎرون دﻣﺎوﻧﺪي در ﭘﯿﻮﻧﺪ اﺳﺖ[11] «. ﻣﺤﻔﻠﻲ ﻣﻨﺴﺠﻢ از »دﻣﺎوﻧﺪيھﺎ« ،و واﺑﺴﺘﮕﺎن آنھﺎ ،در ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺣﮑﻮﻣﺘﻲ اﻳـﺮان ،ﺑـﻪوﻳﮋه در ﻧﮫﺎدھـﺎي ﺣﺴـﺎس، ﺑﺴﯿﺎر ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪﻧﺪ و از اﻳﻨﺮو ﺳﺎلھﺎﺳﺖ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺮا ﺟﻠﺐ ﮐﺮدهاﻧﺪ .آﻧﺎن در ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺟﻨﺎحھﺎي ﺳﯿﺎﺳـﻲ ﺣﻀـﻮر دارﻧـﺪ؛ ھﺮ ﭼﻨﺪ ھﻤﻪ ﮐﺴﺎﻧﻲ ﮐﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻣﻦاﻧﺪ »دﻣﺎوﻧﺪي« ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ و اﻳﻦ ﺗﻠﻘـﻲ ﻣـﻦ ﺗﻤـﺎﻣﻲ »دﻣﺎوﻧـﺪيھﺎ« را ﺷـﺎﻣﻞ ﻧﻤﻲﺷﻮد .دﻳﮕﺮان ﻧﯿﺰ ﻓﺮاوان ھﺴـﺘﻨﺪ ﺑـﺎ ﭘﯿﺸـﯿﻨﻪ و ﻋﻤﻠﮑـﺮد ﻣﺸـﮑﻮک .درﺑـﺎره ﭘﺮاﮐﻨـﺪﮔﻲ ﺟﻐﺮاﻓﯿـﺎﻳﻲ ﮐﺎﻧﻮنھـﺎي ﻣﺸﮑﻮک در ﺳﺮاﺳﺮ اﻳﺮان ﭘﮋوھﺸﻲ طﻮﻻﻧﻲ ﮐـﺮدهام؛ از ھﻤـﺪان و ﮐﺎﺷـﺎن و اﺻـﻔﮫﺎن و ﻣﺸـﮫﺪ و ﻳـﺰد و ﮐﺮﻣـﺎن و ﺷﯿﺮاز و آﺑﺎده و ﻧﻲرﻳﺰ و ﺳﺮوﺳﺘﺎن ﻓﺎرس ﺗﺎ ﺧﻄﻪ ﺷﺮﻗﻲ ﻣﺎزﻧﺪران و ﮔﺮﮔﺎن و آذرﺑﺎﻳﺠﺎن و ﻏﯿﺮه. اﺣﺘﻤﺎﻻ ً ،در ﻧﯿﻤﻪ دوّم ﺳﺪه ھﻔﺪھﻢ ﻣﯿﻼدي ،در زﻣﺎن ﺣﮑﻮﻣﺖ ) 1666 -1642م (.ﺷﺎه ﻋﺒﺎس دوّم ﺻﻔﻮي ،ﮐﻪ ﮔﺮوه ﮐﺜﯿﺮي از ﻳﮫﻮدﻳﺎن اﺻﻔﮫﺎن و دﻣﺎوﻧﺪ و ﺳﺎﻳﺮ ﻧﻘﺎط اﻳﺮان ﺑﻪطﻮر ﺟﻤﻌﻲ »ﻣﺴﻠﻤﺎن« ﺷﺪﻧﺪ وﻟﻲ ،طﺒﻖ ﻧﻮﺷـﺘﻪ ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﻣﺘﻌﺪد ﺗﺎرﻳﺨﻲ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻳﮫﻮدي ،در ﺑﺎطﻦ »ﻳﮫﻮدي« ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ ،ﺑﺨﺸﻲ از ﻣﮫﺎﺟﺮﻳﻦ دﻣﺎوﻧﺪي ﮐﻠﻨـﻲ ﻓـﻮق را ،ﺑـﺎ ھﻤﺎن ﻧﺎم »ﻣﺸﺎ« ،در ﺣﻮاﻟﻲ راﻣﺴﺮ ﭘﺪﻳﺪ آوردﻧﺪ. اﻳﻦ زﻣﺎن ،ﻣﻘﺎرن ﺑﺎ اﻗﺘﺪار »ﺗﺠﺎر« ﭘﺮﺗﻐﺎﻟﻲ و ﮐﻤﭙﺎﻧﻲھـﺎي ھﻨـﺪ ﺷـﺮﻗﻲ اروﭘـﺎي ﻏﺮﺑـﻲ ،ﺑـﻪوﻳﮋه ﮐﻤﭙﺎﻧﻲھـﺎي ھﻨـﺪ ﺷﺮﻗﻲ ھﻠﻨﺪ و ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﯿﺎ ،و ﻧﻔﻮذ »ﮐﻤﭙﺮادور«ھﺎي )واﺳﻄﻪھﺎ و دﻻﻻن( ھﻨﺪي آنھﺎ در اﻳـﺮان اﺳـﺖ .ﺑـﺮاي ﻣﺜـﺎل ،در زﻣﺎن ﺷﺎه ﺳﻠﯿﻤﺎن ،ﮐﻪ ﭘﺲ از ﺷﺎه ﻋﺒﺎس دوّم ﺑﻪ ﻗﺪرت رﺳﯿﺪ ) 1694 -1666م ،(.ﻧﯿﻤﻲ از درآﻣﺪ ﺑﻨﺪر ﻣﮫﻢ ﺗﺠﺎري ﮐﻨﮓ ﺑﻪ ﻳﮑﻲ از اﻋﻀﺎي ﭘﺮﺗﻐـﺎﻟﻲ ﺧﺎﻧـﺪان ﻳﮫـﻮدي )ﻣـﺎراﻧﻮ( داﮐﻮﺳـﺘﺎ ،ﺑـﻪﻧﺎم ژﻧـﺮال دن رودرﻳﮕـﻮ داﮐﻮﺳـﺘﺎ ،ﭘﺮداﺧـﺖ ﻣﻲﺷﺪ .ﺧﺎﻧﺪان داﮐﻮﺳﺘﺎ ،ﮐﻪ از ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪﺗﺮﻳﻦ زرﺳﺎﻻران ﻳﮫﻮدي ﺟﮫﺎن در آن ﻋﺼﺮ ﺑﻮد ،در ھﻤﯿﻦ دوران ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪه ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺧﻮد را از ﭘﺮﺗﻐﺎل ﺑﻪ ﻟﻨﺪن ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲﮐﺮد .آﻟﻮارو )ﻳﺎﮐﻮب( داﮐﻮﺳﺘﺎ در زﻣﺎن ﺗﺒﻌﯿﺪ ﭼﺎرﻟﺰ دوّم ،ﭘﺎدﺷﺎه ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﯿـﺎ، اداره اﻣﻮر ﻣﺎﻟﻲ او را ﺑﻪ دﺳﺖ داﺷﺖ .آﻧﺎن »ﻳﮫﻮدي ﻣﺨﻔﻲ« ﺑﻮدﻧﺪ؛ ﻳﻌﻨﻲ در ظﺎھﺮ ﻣﺴـﯿﺤﻲ و در ﺑـﺎطﻦ ﻳﮫـﻮدي. ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﺎرﻳﺨﻲ از ﺳـﻪ ﺧﺎﻧـﺪان زرﺳـﺎﻻر و ﻗﺪرﺗﻤﻨـﺪ ﮐﺎرواﺧـﺎل و ﻣﻨـﺪس و داﮐﻮﺳـﺘﺎ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان رھﺒـﺮان
»ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻳﮫﻮدﻳﺎن ﻣﺨﻔﻲ« ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﯿﺎي ﺳﺪه ھﻔﺪھﻢ ﻧﺎم ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ .آﻧﺘﻮﻧﯿﻮ ﻓﺮﻧﺎﻧﺪز )آﺑﺮاھﺎم اﺳﺮاﺋﯿﻞ( ﮐﺎرواﺧﺎل، ﮐﻪ در ﺣﻮاﻟﻲ 1630از اﺳﭙﺎﻧﯿﺎ ﺑـﻪ ﻟﻨـﺪن ﻣﮫـﺎﺟﺮت ﮐـﺮد و در رأس »ﺟﺎﻣﻌـﻪ ﻳﮫﻮدﻳـﺎن ﻣﺨﻔـﻲ« ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﯿـﺎ ﻗـﺮار ﮔﺮﻓـﺖ، ﺗﺠﺎرﺗﻲ ﮔﺴﺘﺮده را ﺑﺎ ﺷﺮق و ﻏﺮب )ﻗﺎره آﻣﺮﻳﮑﺎ( ﺳﺎﻣﺎن ﻣﻲداد .او ،ﮐﻪ ﻳﮑﻲ از ﭘﻨﺞ ﺗﺎﺟﺮ ﺑﺰرگ ﻟﻨﺪن ﺑﻮد ،ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﺗﺪارﮐﺎت ارﺗﺶ ،ﺑﻪ ﻋﻨﻮان »ﭘﯿﻤﺎﻧﮑﺎر اطﻼﻋﺎﺗﻲ« ،ﺳﺎزﻣﺎن اطﻼﻋﺎت ﺧﺎرﺟﻲ ﮐﺎراﻣـﺪي ﺑـﺮاي دوﻟـﺖ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﯿﺎ اﻳﺠﺎد ﮐﺮد. ﺑﺨﺶ ﻣﮫﻤﻲ از ﻳﮫﻮدﻳﺎن ﺳـﺎﮐﻦ اﻳـﺮان ،ﻣﮫـﺎﺟﺮان دوران ﺣﮑﻮﻣـﺖ ) (1642 -1629ﺷـﺎه ﺻـﻔﻲ ﺑﻮدﻧـﺪ ﮐـﻪ ﺑـﻪ دﻟﯿـﻞ ﮔﺴﺘﺮش ﺑﻲﺳﺎﺑﻘﻪ ﺗﺠﺎرت اﻳﺮان ﺑﺎ ﻏﺮب در اﻳﺮان ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪﻧﺪ .ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺗﺎورﻧﯿﻪ ،در دوران ﭘـﺲ از ﺷـﺎه ﻋﺒـﺎس اوّل ،ﺻﺮاﻓﺎن ﻣﮫﺎﺟﺮ ﺳﻮاﺣﻞ ﻏﺮﺑﻲ ھﻨﺪ ﺑﺎ ﺑﻲرﺣﻤﻲ ﺗﻤﺎم ﺑﺴﯿﺎري را ﺧﺎﻧﻪ ﺧـﺮاب ﮐـﺮده و ﺑـﻪ ﺗﺒـﺎھﻲ ﮐﺸـﯿﺪﻧﺪ .او ﻧﻤﻮﻧﻪھﺎﻳﻲ از ﻓﺠﺎﻳﻌﻲ را ﮐﻪ اﻳﻦ ﻣﮫﺎﺟﺮﻳﻦ ﻧﻮرﺳﯿﺪه آﻓﺮﻳﺪهاﻧﺪ در ﺳﻔﺮﻧﺎﻣﻪ ﺧﻮد ﺑﯿﺎن ﮐﺮده اﺳﺖ .در اﻳﺮان آن ﻋﺼﺮ، ﺑﻪ ﻣﮫﺎﺟﺮان ﮐﺜﯿﺮ ھﻨﺪي ،ﮐﻪ ﮐﻤﭙﺮادورھﺎي ﮐﻤﭙﺎﻧﻲھﺎي ﻳﮫﻮدي -اروﭘـﺎﻳﻲ ﺑﻮدﻧـﺪ» ،ﺧﻄﯿـﺮ« ﻣﻲﮔﻔﺘﻨـﺪ .اﻣـﺮوزه ،در ﻓﺮھﻨﮓ ﻋﺎﻣﻪ ﺟﻨﻮب اﻳﺮان »ﺧﻄﯿﺮھﺎ« ھﻨﻮز ﺑﺪﻧﺎماﻧﺪ؛ ﺑﻪ ﮐﺴﺎﻧﻲ ﮐـﻪ ﺑﻲاﺻـﻞ و ﻧﺴـﺐاﻧﺪ و »ﺑﻲﺟﻨﺒـﻪ« ،ﻳﻌﻨـﻲ ﺑـﺎ دﺳﺘﯿﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻗﺪرت ﻳﺎ ﺛﺮوت ﺑﻪ ﺷـﺪت ﻣﺘﮑﺒـﺮ و ﻣﺘﻔـﺮﻋﻦ و ﻟﺠﺎمﮔﺴـﯿﺨﺘﻪ ﻣﻲﺷـﻮﻧﺪ ،ﻣﻲﮔﻮﻳﻨـﺪ» :ﺗﺨـﻢ ﺧﻄﯿـﺮ«. ﻋﺒﺪاﻟﺤﻲ ﺑﻦ ﻋﺒﺪاﻟﺮزاق اﻟﺮﺿﻮي اﻟﮑﺎﺷﺎﻧﻲ ،از ﻋﻠﻤﺎي ﺷﯿﻌﻪ آن ﻋﺼﺮ ،در رﺳﺎﻟﻪ »ﺣﺪﻳﻘﺔ اﻟﺸﯿﻌﻪ« ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺣﮑﻮﻣـﺖ ﺻﻔﻮي ﭘﺲ از ﺷﺎه ﻋﺒﺎس اوّل را ﺑﺎ »ﮐﻔﺮهاي« ﮐﻪ از »ﻧﻮاﺣﻲ اﻟﮫﻨﺪ« ﺑﻪ اﻳﺮان ﻣﮫﺎﺟﺮت ﮐﺮدهاﻧﺪ ﺑﻪ ﺷﺪت ﻧﻘﺪ ﮐـﺮده اﺳﺖ. -4ﻳﮑﻲ از طﺮاﺣﺎن و ﺑﺎﻧﯿﺎن اﺻﻠﻲ »ﻓﺘﻨﻪ ﺑﺰرگ« اﺧﯿﺮ در اﻳﺮان ،ﺣﺴﯿﻦ ﺷﺮﻳﻌﺘﻤﺪاري ،دﻣﺎوﻧﺪي اﺳﺖ. از روزي ﮐﻪ وي در ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ اﺻﻔﮫﺎن زﻣﺰﻣﻪ »ﺟﻨﮓھﺎي ﺻﺪر اﺳﻼم« را آﻏﺎز ﮐﺮد ،و ﻣﯿﺮﺣﺴﯿﻦ ﻣﻮﺳﻮي و ﮐﺮوﺑﻲ و دﻳﮕﺮان را ﺑﻪ »طﻠﺤﻪ و زﺑﯿﺮ و ﻳﺰﻳﺪ« ﺗﺸﺒﯿﻪ ﻧﻤﻮد ،در زﻣﺎﻧﻲ ﮐﻪ ھﯿﭻ ﮐﺲ از وﻗﺎﻳﻊ ﺗﻠﺦ ﭘﺴﯿﻦ ﺧﺒﺮ ﻧﺪاﺷﺖ، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﻳﻦ ﮐﺎﻧﻮن را ﺑﺮاي ﺑﺮاﻓﺮوﺧﺘﻦ »ﺟﻨﮓ داﺧﻠﻲ« در اﻳـﺮان ﻓـﺎش ﮐـﺮدم و ﺳـﭙﺲ اﺑﻌـﺎد اﻳـﻦ ﺳـﻨﺎرﻳﻮ را ﺗﺮﺳـﯿﻢ ﻧﻤﻮدم .ﺳﯿﺮ ﺣﻮادث ﺻﺤﺖ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﻲھﺎي ﻣﺮا ﺛﺎﺑﺖ ﮐﺮد[15 ،14 ،13 ،12] . اﮐﻨﻮن ،ﺷﺮﻳﻌﺘﻤﺪاري در روزﻧﺎﻣﻪ ﮐﯿﮫﺎن ﺑﻪ ﺷﺪت ﻋﻠﯿﻪ ﻣﺸﺎﻳﻲ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ .ﻣﻦ او را در اﻳﻦ ﮐﺮدار ﺻﺎدق ﻧﻤـﻲداﻧﻢ. ﺳﺎلھﺎﺳﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺤﻠﯿﻞ رﺳﯿﺪهام ﮐﻪ اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ رﻓﺘﺎرھﺎ ﻧـﻮﻋﻲ »ﺗﻘﺴـﯿﻢ ﮐـﺎر« اﺳـﺖ و ﺑـﻪ ﻋﺒـﺎرت ﻋـﻮام »ﺟﻨـﮓ زرﮔـﺮي« .ھﻤــﺎره ،ﺑـﻪ ﺷــﺪت ﺑــﻪ ﺷـﺮﻳﻌﺘﻤﺪاري ﺑــﺪﺑﯿﻦ ﺑــﻮدم ،وﻟـﻲ ﺟــﺰ در ﻣﺤﺎﻓـﻞ دوﺳــﺘﺎن ﻧﺰدﻳــﮏ ،ﮐـﻪ ﺑﻌﻀـﺎً ﺑــﺎ ﺷﺮﻳﻌﺘﻤﺪاري ﻧﯿﺰ دوﺳﺖ ﻧﺰدﻳﮏاﻧﺪ ،ھﯿﭽﮕﺎه اﻳﻦ ﺑﺪﺑﯿﻨﻲ را ﺑﺮوز ﻧﻤﻲدادم .ﺑﻪﮔﻔﺘﻪ اﺳـﺘﺎد ﺷـﮫﯿﺪ ﻣﻄﮫـﺮي ،اﻻﻣـﻮر ﻣﺮھﻮﻧﺔ ﺑﺎوﻗﺎﺗﮫﺎ. در ﺗﯿﺮ 1378ﻧﯿﺰ ،ﮐﻪ ھﻤﯿﻦ ﮐﺎﻧﻮن »ﻓﺘﻨﻪاي« ﻣﺸﺎﺑﻪ را ﻋﻠﯿﻪ ﺧﺎﺗﻤﻲ ﭘﺪﻳﺪ آورد ،و ﻣﻌﺮﮐﻪﮔﯿﺮان ﺣﺴﯿﻦ ﺷﺮﻳﻌﺘﻤﺪاري در ﮐﯿﮫﺎن و ﺳﺮدار ﻣﺤﻤﺪﺑﺎﻗﺮ ذواﻟﻘﺪر در ﺳﭙﺎه و ﮔﺮوھﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه در ﺳﺎزﻣﺎن ﺻﺪا و ﺳﯿﻤﺎ ﺑﻮدﻧﺪ ،در ﺗﺤﻠﯿﻠـﻲ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻋﺎﻟﻲ ﻧﻈﺎم ﺗﻘﺪﻳﻢ ﮐﺮدم ،ﺑﻪ ﺻﺮاﺣﺖ ﺑﺮﮐﻨﺎري ﺷﺮﻳﻌﺘﻤﺪاري از رﻳﺎﺳﺖ ﻣﺆﺳﺴـﻪ ﮐﯿﮫـﺎن را ﭘﯿﺸﻨﮫﺎد ﻧﻤﻮدم .ﭘﺲ از ﮔﺬﺷﺖ ﻳﺎزده ﺳﺎل ،در ﮐﻮران ﺣﻮادث اﺧﯿﺮ ،اﻳﻦ ﺗﺤﻠﯿـﻞ را در وﺑﮕـﺎھﻢ ﻣﻨﺘﺸـﺮ ﮐـﺮدم[16] . ﺷﺮﻳﻌﺘﻤﺪاري ،ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ارﺗﺒﺎطﺎت ﺧﺎص ﺧﻮد ،ﺑﻪ ﻳﻘﯿﻦ ھﻤﺎن زﻣﺎن از ﮔﺰارش ﻣﻦ ﻣﻄﻠﻊ ﺑﻮد. اﮔﺮ ﻣﻦ ﻣﻮرخ ،ﭘﺲ از وﻗﻒ ﻋﺎﺷـﻘﺎﻧﻪ دو دھـﻪ از زﻧـﺪﮔﻲام ﺑـﻪ ﮐـﺎر ﺗﺨﺼﺼـﻲ در ﺣـﻮزه ﻣﻌـﯿﻦ ،ﻧﺘـﻮاﻧﻢ ﮐﺎرواﺧﺎلھﺎ و ﻣﻨﺪسھﺎ و داﮐﻮﺳﺘﺎھﺎي اﻳﺮان ﻣﻌﺎﺻﺮ را ،در دورانھـﺎي ﻗﺎﺟﺎرﻳـﻪ و ﭘﮫﻠـﻮي و ﺟﻤﮫـﻮري اﺳﻼﻣﻲ ،ﺑﺸﻨﺎﺳﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪي ﻓﮑﺮي ﺧﻮد ﺷﮏ ﮐﻨﻢ!
اﮔﺮ ﻣﻦ ﻣﻮرخ ،ﭘﺲ از وﻗﻒ ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ دو دھﻪ از زﻧﺪﮔﻲام ﺑـﻪ ﮐـﺎر ﺗﺨﺼﺼـﻲ در ﺣـﻮزه ﻣﻌـﯿﻦ ،ﭘﯿـﺪاﻳﺶ ﮔﺮوهھﺎﻳﻲ در اﻳﺮان را ،ﺑﺎ ﮐﭙﻲﺑﺮداري ﻣﻄﺎﺑﻖ اﺻﻞ از »ﮔـﻮش اﻣـﻮﻧﯿﻢ« )ﺟـﯿﺶ اﻟﻤـﺆﻣﻨﯿﻦ( اﺳـﺮاﺋﯿﻞ، ﻧﺒﯿﻨﻢ ،ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪي ﻓﮑﺮي ﺧﻮد ﺷﮏ ﮐﻨﻢ! -5در 3ﺗﯿﺮ ،1384زﻣﺎﻧﻲ ﮐﻪ ،ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﻌﯿﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺧﺘﻲ از ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺗﮑﻮﻳﻦ و ﺗﺼﻠﺐ ﺳﺎﺧﺘﺎر اﻟﯿﮕﺎرﺷﯿﮏ در اﻳﺮان ،ﮐﻪ ھﻨـﻮز ﻧﯿـﺰ ﺑـﻪ درﺳـﺘﻲ آن ﺑـﺎور دارم ،آن اطﻼﻋﯿـﻪ ﻣﻌـﺮوف را در ﺣﻤﺎﻳـﺖ از ﻧـﺎﻣﺰدي اﺣﻤـﺪيﻧﮋاد ﺑـﺮاي رﻳﺎﺳﺖﺟﻤﮫﻮري ﺻﺎدر ﮐﺮدم ،ﮐﻪ ﭘﮋواک وﺳﯿﻊ داﺷﺖ [17] ،دوﺳﺘﻲ اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪ ،ﮐﻪ ﺧﺎﺳﺘﮕﺎه اﺣﻤﺪيﻧﮋاد را ﺧـﻮب ﻣﻲﺷﻨﺎﺧﺖ ،ﻣﻌﺘﺮﺿﺎﻧﻪ ﺑﺮاﻳﻢ ﻧﻮﺷﺖ: »ﭘﻨﺪار ﻣﻦ ،ھﺮ ﭼﻨﺪ ﺧﺎم ،اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎﻓﯿﺎي ﻗﺪرت در اﻳـﺮان ﻳﻜـﻲ ﻧﯿﺴـﺖ؛ ﺑﻠﻜـﻪ ﻣﺘﻜﺜـﺮ و ﭼﻨﺪﮔﻮﻧـﻪ اﺳﺖ .ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﺘﺎن ﺷﻤﺎ را دﺳﺖ ﻛﻢ ﺑﺎ دو ﮔﻮﻧﻪ از اﻳﻦ ﭼﻨﺪ ﮔﻮﻧﻪ ﻋﻤﯿﻘﺎ آﺷﻨﺎ ﻛﺮده اﺳﺖ .ﺑﻪ او ّﻟﻲ ﻣـﻲ ﮔﻮﻳﻢ ﻣﺎﻓﯿﺎي ﻗﺪرت و ﺛﺮوت و ﺑـﻪ دو ّﻣـﻲ ﻣـﻲﮔـﻮﻳﻢ ﻣﺎﻓﯿـﺎي ﻗـﺪرت و اﻣﻨﯿـﺖ .ﻣـﺎﺟﺮاي ﺷـﺎﺧﺺ او ّﻟـﻲ ﻗﺮاردادھﺎي ﻧﻔﺘﻲ اﺳﺖ و ﻣﺎﺟﺮاي ﺷﺎﺧﺺ دو ّﻣﻲ روزﻧﺎﻣﻪھﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛـﻪ ھـﺮ ﺑـﺎر و ھـﺮ ﺟـﺎ ﻳﻜـﻲ از ﻣﻘﺎمھﺎي ﺳﺎﺑﻖ اﻣﻨﯿﺘﻲ ﻋﻠﻢﺷﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﺧﻮاه اﻳﻦ ﻣﻘﺎم ﺳﻌﯿﺪ ﺣﺠﺎرﻳﺎن ﺑﺎﺷﺪ ،ﺧﻮاه ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻄﺮﻳﺎن ﻓﺮ ،ﺧﻮاه ﻓﺮﻳﺪون ورديﻧﮋاد ،ﺧﻮاه ﺣﺴﯿﻦ ﺷﺮﻳﻌﺘﻤﺪاري و ﺧﻮاه ﻋﻠـﻲ رﺑﯿﻌـﻲ .اﻳـﻦھـﺎ ﮔﻔﺘﻤـﺎن اطـﻼع رﺳﺎﻧﻲ را در اﻳﺮان ﺑﻪ اﺑﺰاري ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ و ﮔﺴﺘﺮش ﻗﺪرت ﺧﻮد و ادﺑﯿـﺎت اطـﻼعرﺳـﺎﻧﻲ را ﺑـﻪ ادﺑﯿـﺎت اﻣﻨﯿﺘﻲ ﺑﺪل ﻛﺮدﻧﺪ .در واﻗﻊ ﻣﻦ دارم از ﻳﻚ ﻧﻈﺎم ﻣﺘﻜﺜﺮ ﻣﺎﻓﯿـﺎﻳﻲ ﺣـﺮف ﻣـﻲزﻧـﻢ ،ﭼﯿـﺰي ﺷـﺒﯿﻪ آن ﻛـﻪ اﻣﺒﺮﺗﻮ اﻛﻮ در ﻣﻘﺎﻟﻪاش در ﺷﻤﺎره ﭼﮫﺎر ﻓﺼﻞﻧﺎﻣﻪي »ارﻏﻨﻮن« ﺧﯿﻠﻲ واﺿـﺢ ﺗﻮﺻـﯿﻔﺶ ﻛـﺮده اﺳـﺖ. اﮔﺮ آن ﻣﻄﻠﺐ را ﻧﺨﻮاﻧﺪهاﻳﺪ ﺣﺘﻤﺎ ﺑﺨﻮاﻧﯿﺪ .ﻣﻄﻤﺌـﻨﻢ ﺷـﻤﺎ ﻧﻜﺘـﻪھـﺎي ﺑﺴـﯿﺎري در رد و ﻧﯿـﺰ در ﺗﺄﻳﯿـﺪ آن ﻣﻄﻠﺐ در ذھﻦﺗﺎن دارﻳﺪ. اﻣﺎ اﻳﻦھﺎ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﯿﻢﺷﺎن ﺗﻨﮫﺎ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺑﺎﻓﺖ ﻗﺪرت ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ .در ﺑﺎﻓﺖ ﻣﺘﻜﺜﺮ ﻗـﺪرت ﻧﯿـﺰ ،درﺳـﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ،ﮔﺮوهھﺎﻳﻲ ھﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺣﺎﺷﯿﻪ راﻧﺪهاﻧﺪﺷﺎن و ﺣﺎﻻ ﺳﺮ ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮدهاﻧـﺪ و ﺳـﮫﻢ ﺧـﻮد را ﻣﻲطﻠﺒﻨﺪ .ﺑﻲدﻟﯿﻞ ﻧﯿﺴﺖ ﻛﻪ اﻳـﻦ ﮔـﺮوهھـﺎ ﺑـﺎ رھﺒـﺮي اﺣﻤـﺪيﻧـﮋاد ﺻـﺪاي ﻣﺮدﻣـﻲ ﺷـﺪهاﻧـﺪ ﻛـﻪ در ﺣﺎﺷﯿﻪاﻧﺪ .ھﺮ دو در اﻳﻦ در ﺣﺎﺷﯿﻪ ﺑـﻮدن ﺷـﺮﻳﻚ اﻧـﺪ .آن ﺣﻜﺎﻳـﺖ ﻣﺜﻨـﻮي را ﻛـﻪ ﻳﺎدﺗـﺎن ھﺴـﺖ؟ »آن ﺣﻜﯿﻤﻲ ﮔﻔﺖ دﻳﺪم در ﺗﻜﻲ /ﻣﻲدوﻳﺪي زاغ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻟﻚﻟﻜﻲ /اﻳـﻦ ﻋﺠـﺐ دﻳـﺪم ﺑﺠﺴـﺘﻢ ﺣﺎﻟﺸـﺎن /ﺗـﺎ ز وﺟﻪ ﻣﺸﺘﺮك ﻳﺎﺑﻢ ﻧﺸﺎن.... /ﺣﯿﺮان و دﻧﮓ /ﭼﻮن ﺑﺪﻳﺪم ھﺮ دوان ﺑﻮدﻧﺪ ﻟﻨﮓ«. اﻳﻦ ﮔﺮوهھﺎي ﺑﻪ ﺣﺎﺷﯿﻪ ﻗﺪرت راﻧﺪه ﺷـﺪه ﭼﻨـﺪان ﻧﺎﺷـﻨﺎس ھـﻢ ﻧﯿﺴـﺘﻨﺪ .ﺳـﺎﺑﻘﻪ ﺣﺠﺘﯿـﻪاي ﻣﮫـﺪي ﭼﻤﺮان و ﺣﺴﻦ ﺑﯿﺎدي و ﻣﺸﺎﻳﻲ و ﺷﯿﺦ ﻋﻄﺎر و ﺣﻀﻮر ﭘﺮرﻧﮓ اﻳﻦ اﻧﺠﻤﻦ در داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻢ و ﺻـﻨﻌﺖ و ﺗﺎﺛﯿﺮ رﮔﻪ ﻛﻤﻮﻧﯿﺴﻢﺳﺘﯿﺰﺷﺎن ﺑﺮ اﻓﺮادي ﭼﻮن اﺣﻤـﺪيﻧـﮋاد ﮔـﻢ ﻧﯿﺴـﺖ .ھﻤـﯿﻦ رﮔـﻪ در زﻣـﺎن ﺗﺴـﺨﯿﺮ ﺳﻔﺎرت آﻣﺮﻳﻜﺎ در اﺣﻤﺪيﻧﮋاد ﺑﻮد ﻛﻪ او را ﻣﻌﺘﻘﺪ ﻛﺮده ﺑﻮد ﺧﻄﺮ اﺻﻠﻲ اﻟﺤﺎد ﻛﻤﻮﻧﯿﺴﻢ ﺷﻮروي اﺳﺖ ﻧﻪ اﻣﭙﺮﻳﺎﻟﯿﺴﻢ آﻣﺮﻳﻜﺎي اھﻞ ﻛﺘﺎب و ﺗﺎ آﺧﺮﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ ھﻢ ﺑﺮش ﭘﺎي ﻣﻲﻓﺸﺮد .ھﻤﯿﻦ روﺣﯿﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺗﻨﺪروھﺎي آن روز »ﺗﺤﻜﯿﻢ« ﻧﺘﻮاﻧﻨـﺪ ﺗﻨـﺪروھﺎي »اﻧﺠﻤـﻦ«زده را ﺗﺤﻤـﻞ ﻛﻨﻨـﺪ و ﻋﻤـﻼ ً اﺣﻤـﺪيﻧـﮋاد و ﺳﯿﺪزاده را طﺮد ﻛﻨﻨﺪ] .ﺑﻨﮕﺮﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻟﻪ »دﻓﺘﺮ ﺗﺤﮑﯿﻢ وﺣﺪت« در وﻳﮑﻲ ﭘﺪﻳﺎي ﻓﺎرﺳﻲ -ﺷﮫﺒﺎزي[ ھﻤﯿﻦ روﺣﯿﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺗﮫﺮان ﭼﻨﺪ ﻋﻀﻮ ﺷـﻮراي ﺷـﮫﺮ را ﺑـﻪ ﻣﺠﻠـﺲ »ﻋﻤﺮﻛﺸـﺎن« ﻣـﻲﻛﺸـﺎﻧﺪ و ھﻤﯿﻦ روﺣﯿﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻓﺮھﻨﮕﻲ و ھﻨﺮي ﺷﮫﺮداري ﺗﮫﺮان را واﻣﻲدارد ﻛﻪ روز ﺷﮫﺎدت اﻣـﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي را ﺟﺸﻦ آﻏﺎز وﻻﻳﺖ اﻣﺎم زﻣﺎن اﻋﻼم ﻛﻨﺪ و ﺗﻤـﺎم ﺗﮫـﺮان را ﺑـﺎ ﺗﺒﻠﯿـﻎھـﺎي ﺳـﻪ ﻣﺘـﺮ در ﭼﮫﺎر ﻣﺘﺮ ﺑﭙﻮﺷﺎﻧﺪ و ﺑﻪ روي ﺧﻮدش ھﻢ ﻧﯿﺎورد ﻛﻪ اﻧﮕﯿﺰه اﺻﻠﻲاش ﺑـﯿﺶ از ﺑـﻪ اﻣﺎﻣـﺖ رﺳـﯿﺪن اﻣـﺎم
زﻣﺎن ،ﺗﻘﺎرن اﻳﻦ روز ﺑﺎ روز ﻣﺮگ ﻋﻤﺮ اﺳﺖ .ھﻤﯿﻦ روﺣﯿﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳـﮫﺮاﺑﻲ ﻧـﺎﻣﻲ را واﻣـﻲدارد ﻛـﻪ ﻧﻘﺸﻪ ﻣﺴﯿﺮ ﺣﺮﻛﺖ اﻣﺎم زﻣﺎن را ﺗﺮﺳﯿﻢ ﻛﻨﺪ و از ﺷﮫﺮداري ﺧﻮاھﺎن ﭼﺎﭘﺶ در ﺗﯿﺮاژ وﺳﯿﻊ ﺟﮫﺖ ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﻣﺆﻣﻨﯿﻦ ﺑﺎﺷﺪ... اﻣﺎ اﻧﺠﻤﻦ ﺣﺠﺘﯿﻪ ﻳﻜﻲ از ﮔﺮوهھﺎي ﺑﻪ ﺣﺎﺷﯿﻪ راﻧﺪه اﺳﺖ .در ﻛﻨﺎر اﻳﻦھﺎ ﺳﺮداري ھﻢ ھﺴـﺖ ﻛـﻪ در ﺣﯿﺎت اﻣﺎم ﺧﻤﯿﻨﻲ آن ﻗﺪر ﺧﻄﺎ و ﻓﺴﺎد ﻛﺮد ﻛﻪ او دﺳﺘﻮر داد ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﺗﺒﻌﯿـﺪش ﻛﻨﻨـﺪ ﻛـﻪ ﻗﻠـﺐ ﺧﻄـﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺷﺎﻳﺪ ﺷﮫﯿﺪ ﺷﻮد و ﺣﺴﻨﺎت ﻗﺒﻠﻲاش از ﻛﻒاش ﻧﺮود .و دﻋﺎي ﺧﯿﺮ اﻣﺎم ھﻢ ﻛﺎرﺳﺎز ﻧﺸﺪ و اﮔـﺮ ﺑﺪاﻧﯿﺪ اﻻن در ﻛﺪام ﻣﺪرج و ﻣﺮﺗﺒﻪ ھﺴﺖ ﻳﻘﯿﻦ دﺳﺖ ﺧﻮد را ﺑـﻪ دﻧـﺪان ﺧﻮاھﯿـﺪ ﮔﺮﻓـﺖ .اﻳـﻦ ﺳـﺮدار و اطﺮاﻓﯿﺎﻧﺶ ﻧﯿﺰ دﻳﮕﺮ دوﺳﺖ ﻧﺪارﻧﺪ در ﺣﺎﺷﯿﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ] .ﻣﻨﻈﻮر ﺳﺮدار ﻣﺤﻤﺪﺑﺎﻗﺮ ذواﻟﻘﺪر اﺳﺖ .ﺷﮫﺒﺎزي[ در ﺣــﻮزهھــﺎي ﻣــﺎ ﻛﺴــﻲ ﺑــﺎ دارودﺳــﺘﻪاش ﺟــﺎ ﺧــﻮش ﻛــﺮده اﺳــﺖ ﻛــﻪ در زﻣــﺎن اﻣــﺎم ﺟﺒﮫــﻪ رﻓــﺘﻦ ﺷﺎﮔﺮداﻧﺶ را ﻣﻤﻨﻮع ﻛﺮده ﺑﻮد ،در اﺑﺘﺪاي رھﺒﺮي آﻗﺎي ﺧﺎﻣﻨـﻪاي در ﺟﻤـﻊ دوﺳـﺘﺎﻧﺶ ﻛﺘـﺎﺑﻲ در ﺣـﺪ ﻣﻘﺪﻣﺎت در دﺳﺘﺶ ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ و ﻣـﻲﮔﻔـﺖ ﺧﺎﻣﻨـﻪاي اﮔـﺮ ﺗﻮاﻧﺴـﺖ دو ﺻـﻔﺤﻪ از اﻳـﻦ ﻣـﺘﻦ را درﺳـﺖ ﺑﺨﻮاﻧﺪ آن وﻗﺖ ﺑﯿﺎﻳﺪ و ادﻋﺎي ﻓﻘﺎھﺖ ﻛﻨﺪ .ھﻤﯿﻦ آدم و اطﺮاﻓﯿﺎﻧﺶ ھﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺣﻮزه ﻗـﻢ را ﺑـﻪ ﺷـﻜﻞ ﻳﻚ ﻣﻌﺒﺪ ﻣﻘﺪس ﺑﺮاي ﺗﻜﺮﻳﻢ و ﻋﺒﺎدت ﺷﺨﺺ و ﻧﻔـﺲ اﺳـﺘﺎد درآوردهاﻧـﺪ و ﮔـﻮش ھـﺮ ﻛـﻪ را ﻛـﻪ ﺟـﻢ ﺑﺨﻮرد ﭼﻨﺎن ﻣﻲﭘﯿﭽﺎﻧﻨﺪ ﻛﻪ آھـﺶ دودآﻟـﻮده ﺑـﻪ ﻓﻠـﻚ ﺑﺮﺳـﺪ .ﻣﮕـﺮ ﻳﺎدﺗـﺎن رﻓﺘـﻪ آن ﺑـﺪﺑﺨﺖ را ﻛـﻪ ﻳـﻚ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ »ﺷﺮق« ﻛـﺮد و ﺑـﻪ ﭼﻨـﺎن ﺷـﻜﺮ ﺧـﻮردﻧﻲ واداﺷـﺘﻨﺪش ﻛـﻪ ﮔﻔـﺖ ﻣﻄﺎﻟـﺐ آن ﻣﺼـﺎﺣﺒﻪ را ﺷﯿﻄﺎن ﺑﻪ ﻣﻦ اﻟﻘﺎ ﻛﺮده و ﻣﻦ از روي اﺳﺘﺎد ﺧﺠﺎﻟﺖزدهام .و رﻓﺖ و ﻣﺜﻞ ﺳﮓ ﺗﯿﭙﺎ ﺧﻮرده ﺑﺮ در ﺳﺮاي اﺳﺘﺎد ﻧﺸﺴﺖ ﺗﺎ ﺑﺎﻻﺧﺮه ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪش .و ﺻﺪ اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ دو ﺻﺪ ﺷﺮط و ﺑﻨﺪ. ﻣﻦ ﺗﻌﺠﺐ ﻣﻲﻛﻨﻢ و ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﻨﻢ اﻳﻦ روزھﺎ ﺧﺴﺘﻪاﻳﺪ ،وﮔﺮﻧﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺎ آن ھﻮش درﺧﺸﺎن و ﺣﺴـﺎدت ﺑﺮاﻧﮕﯿﺰﺗﺎن ﺑﺎ ﻧﮕﺎھﻲ ﻛﻮﺗﺎه ﺑﻪ آن ﻓﮫﺮﺳﺖ اﺳﺎﻣﻲ ﺣﺎﻣﯿﺎن روﺣﺎﻧﻲ اﺣﻤﺪيﻧﮋاد ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴـﺘﯿﺪ ﺑﻔﮫﻤﯿـﺪ ﻛـﻪ اﻳــﻦھـﺎ ﻛﻪاﻧــﺪ و اھـﻞ ﻛــﺪام ﻣﺸــﺮباﻧﺪ .و ﺑﺒﯿﻨﯿـﺪ آن ﭘﺮورﻧــﺪهھـﺎ ﭼــﻪ ﻣﻮﺟـﻮداﺗﻲ ھﺴــﺘﻨﺪ و ﭼﻘــﺪر ﺧﻄﺮﻧﺎكاﻧﺪ ﻛﻪ در ﻳﻚ ﻗﻠﻢ از ﻛﺎرھﺎﺷﺎن اﻳﻦ ھﻤﻪ اﺳﻢھﺎي ژﻧﺮﻳﻚ ﻓﺮاھﻢ ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻛـﻪ در روزھـﺎي ﻻزم در ﺑﺮاﺑﺮ ﻳﺎ ﺑﺎ ﻳﺎد اﺳﻢھﺎي اﺻﻠﻲ ﻋﻠﻢ ﻛﻨﻨﺪ... و ﭘﺮﺗﻮانﺗﺮﻳﻦ و داﻧﺎﺗﺮﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮﻻت اﻳﻦ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻋﻠﯿﻞﭘﺮور ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻣﺜﻞ ﻋﻠﯿﺮﺿﺎ ﭘﻨﺎھﯿﺎناﻧﺪ ﻛﻪ در ﺗﮫﺮان ﺑﺎ آن ﻟﺤﻦ ﻻﺗﻲﺷﺎن ﻋﺮﺑﺪهھﺎي »اي اﻣﺎم زﻣﺎن ﻣﺎ رو از اﻳﻦ ﻛﻔﺮ و ﻣﻮﺳﯿﻘﻲ ﺧﻼص ﻛﻦ« ﻣﻲﻛﺸﻨﺪ و ﺗﺎ ﭘﺎيﺷﺎن ﺑﻪ ﺗﻮرﻧﺘﻮ ﻣﻲرﺳﺪ ﭼﻨﺎن ﻣﺮﻋﻮب ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ از ھﺮ روﺷﻨﻔﻜﺮي روﺷﻨﻔﻜﺮﺗﺮ ﻣـﻲﺷـﻮﻧﺪ و ﮔﻔﺘﻪھﺎﺷﺎن ﺧﻨﺪهدار ﻣﻲﺷﻮد و ﻣﺠﺒﻮر ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﺑﺮادري ﺧﯿﺎﻟﻲ ﺑﺮاي ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﺴﺎزﻧﺪ و ﺑﮕﻮﻳﻨـﺪ آن ھﺎ ﻛﻪ از ﻗﻮل ﻣﻦ ﺷﻨﯿﺪهاﻳﺪ ﺣﺮفھﺎي ﺑﺮادر ﻣﻦ اﺳﺖ .ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻳﻜـﻲ آن ﻣﯿـﺎن ﺑﻠﻨـﺪ ﺷـﻮد و ﺑﮕﻮﻳـﺪ ﻣﻦ ﺧﻮدم اﻳﻦھﺎ را در ﻣﮫﺪﻳﻪ ﺗﮫﺮان از دھﺎن ﺧﻮدت ﺷﻨﯿﺪهام و ﺧﻼﺻﻪ ﻛـﺎر ﺑـﻪ ﺟـﺎﻳﻲ ﺑﺮﺳـﺪ ﻛـﻪ ﻟﻘـﺐ »ﺣﺎج ﻋﻠﯿﺮﺿﺎ ﻣﺎرﻣﻮﻟﻚ« ﺑﮫﺶ ﺑﺪھﻨﺪ... آن ﻧﺴﻞ ﻛﻪ در ﺧﻮدش ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪر و ﺣﻜﯿﻢ و ﻣﺤﻤﺪﺑﺎﻗﺮ ﺻﺪر و ﺣﺴﻦ زاده آﻣﻠـﻲ و ﺟـﻮادي آﻣﻠـﻲ و ﺑﮫﺸﺘﻲ و ﻣﻄﮫﺮي و ﻗﺪوﺳﻲ و اﺷﺮاﻗﻲ داﺷﺖ ،ﻛﺎرش ﺑﻪ اﻳﻦﺟﺎ ﻛﺸﯿﺪه اﺳﺖ ﻛـﻪ اﻣـﺮوز ﺷـﺎھﺪﻳﻢ. ﻧﻤﻲداﻧﻢ ﭼﻪ طﻮر ﻣﻲﺗﻮاﻧﯿﻢ دل ﺑﻪ اﻳﻦ ﻓﻀﻼي ﻗﻼﺑﻲ ﻛﻪ دﺳﺖ ﺑﺎﻻ ﻣﺜﻞ ﻣﻘﺘﺪا ﺻـﺪرﻧﺪ ،ﺧـﻮش ﻛﻨـﯿﻢ. دﺳﺖ ﻛﻢ ﻣﻦ ﺗﺮﺟﯿﺢ ﻣﻲدھﻢ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺿﺮﻳﺢ ﻛﻪ ﻛﻮر ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺷﻔﺎ ﻧﻤﻲدھﺪ دﺧﯿﻞ ﻧﺒﻨﺪم.
ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺎﻓﯿﺎﻳﻲ ﺗﺨﺮﻳﺐ اﺣﻤﺪيﻧﮋاد را ﺧﻮب دﻳﺪﻳﺪ ،اﻣﺎ ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺎﻓﯿﺎﻳﻲ ﺗﻌﺰﻳﺰ اﺣﻤـﺪيﻧـﮋاد ھـﻢ ﻧﮕـﺎه ﻛﻨﯿﺪ .دﻳﺪهاﻳﺪ ﺑﺮ دﻳﻮارھﺎ ﭼﻪ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﻨﺪ؟ »ﺗﺎ دوﻟﺖ ﻛﺮﻳﻤﻪ ﻳﻚ ﻳﺎ ﺣﺴﯿﻦ دﻳﮕﺮ« و »ﻣﺮگ ﺑﺮ اﻏﻨﯿـﺎ ،درود ﺑﺮ اﺣﻤـﺪيﻧـﮋاد «.اﻳـﻦ ﻓﺮﻣـﻮل ﺗﺤﺮﻳـﻚ اﺣﺴﺎﺳـﺎت طﺒﻘـﺎﺗﻲ و ﻣـﺬھﺒﻲ ﻣـﺮدم ﺑـﺮاي ﻳـﻚ ھـﺪف ﻓﺎﺳـﺪ ﺳﯿﺎﺳﻲ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﻣﻦ و ﺷﻤﺎ ﻧﺎآﺷﻨﺎ ﺑﺎﺷﺪ» .ﺷﺎس« ھﻤﯿﺸﻪ ﺑﺎ ھﻤﯿﻦ دوز و ﻛﻠﻚھﺎ رأي ﻣﻲآورد و ﺧﻮدش را ﺳﻜﺎن ﻗﺎﻳﻖ طﻮﻓﺎنزده اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ .روﻧﻮﺷﺖھﺎ ﺷﺪﻳﺪا ﺑﺮاﺑﺮ اﺻﻞ اﺳﺖ. ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺷﻤﺎ ھﻢ در ﺑﺎره ﺗﺤﻠـﯿﻠﻢ از »اﻟﻘﺎﻋـﺪه« ﺑـﺎ ﻣـﻦ ﻣﻮاﻓـﻖ ﺑﺎﺷـﯿﺪ .اﻳـﺮان اﻧﻘـﻼب ﻛـﺮد .ﺧﻄـﺮ اﺳﻼم ،ﺑﮫﻌﻨﻮان ﭼﯿﺰي ﻧﺎﺷﻨﺎس و ﺟﺪا از ﻛﻤﻮﻧﯿﺴﻢ ،اردوﮔﺎه اﺳﺘﻜﺒﺎر را ﺗﺮﺳﺎﻧﺪ .ﻣﺴـﻠﻤﺎنھـﺎي ﻋـﺎﻟﻢ ﭼﺸﻢ ﺑﻪ اﻳﺮان دوﺧﺘﻨﺪ .اﻳﻦ ﺳﻠﻔﻲھﺎ و وھﺎﺑﻲھـﺎ را ﻧﯿـﺰ آزرد .از اﺗﺤـﺎد اﺳـﺘﻜﺒﺎر ﺑـﺎ اﻳﻨـﺎن »اﻟﻘﺎﻋـﺪه« ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ و ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺎ ژﺳﺖھﺎي رادﻳﻜﺎل و اﻳﺠﺎد ﻗﻄﺒـﻲ ﻣﻘﺎﺑـﻞ اﻳـﺮان ﭘﺘﺎﻧﺴـﯿﻞ ﺟـﻮان و ﺟﮫـﺎدﮔﺮ ﻋﺎﻟﻢ اﺳﻼم را دور ﺧﻮد ﺟﻤﻊ ﻛﻨﺪ و ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﺣﺮﻛﺖ اﺣﻤﻘﺎﻧﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻳﺎزده ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﺑﻪ ﺻﻔﺮ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ .اﻳﻦھـﺎ ﻧﯿﺰ ﺧﻮدﺷﺎن ﺧﻮب ﻣﻲداﻧﻨﺪ ﻛﻪ در ﺳﻄﺢ ﻧﺨﺒﮕﺎن ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞﺷﺎن ﺻﻔﺮ اﺳـﺖ ،و ﺑـﺮاي ﻳﻐﻤـﺎي ﭘﺘﺎﻧﺴـﯿﻞ ﻣﺬھﺒﻲ و ﻋﺪاﻟﺖﺟﻮﻳﺎﻧﻪ ﻣﺮدم آﻣﺪهاﻧﺪ .اﻳﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﻣـﻲﺷـﻮد ﻛـﻪ ﭼﮫـﺎر ﻳـﺎ ھﺸـﺖ ﺳـﺎل دﻳﮕـﺮ »ﻳـﻚ ﻳـﺎ ﺣﺴﯿﻦ دﻳﮕﺮ« و »ﺟﻨﮓ ﻓﻘﺮ و ﻏﻨﺎ« ،ﻛﻪ از اﺻﻠﻲﺗﺮﻳﻦ ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞھﺎي ﺣﺮﻛﺖ اﻣﺎم ﺧﻤﯿﻨـﻲ ﺑـﻮد ،ﺑـﻪ واژه ھﺎﻳﻲ ﻣﺸﻜﻮك ﺑﺎ ﺧﺎطﺮهاي دوﺳﺖﻧﺪاﺷﺘﻨﻲ ﺑـﺪل ﺷـﻮﻧﺪ .ﻳﺎدﺗـﺎن ﻧـﺮود ﻛـﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪرﻳـﺰ اﻗﺘﺼـﺎدي اﻳـﻦ ﺣﻀﺮت دﻛﺘﺮ ﺧﻮشﭼﮫﺮه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮق اﻗﺘﺼﺎد ﺧﺮد و ﻛﻼن را ﻧﻤﻲداﻧﺪ و ﻣﻲﻛﻮﺷﺪ ﺑﺮاي اداره اﻳـﺮان ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاي ﺑﺮﻳﺰد ﻛﻪ دﺳﺖ ﺑﺎﻻ ﺑﻪ درد اداره ﻳﻚ ﺑﻘﺎﻟﻲ ﻣﻲﺧﻮرد .ﺗﻘﺼﯿﺮي ھـﻢ ﻧـﺪارد .دﻛﺘـﺮاﻳﺶ ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ رﻳﺰي ﺷﮫﺮي اﺳﺖ و ﻧﻪ اﻗﺘﺼﺎد. ﻋﻠﯿﺮﻏﻢ ﻓﺴﺎد آﺷﻜﺎر و ﮔﺴﺘﺮده ﺻﻨﻌﺖ ﻧﻔﺖ اﻳﻦ ﺣﻘﯿﻘﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ وزارت ﻧﻔﺖ در اﻳـﺮان ﺗﻨﮫـﺎ ﺳـﺎزﻣﺎن اداري اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﻮروﻛﺮاﺗﯿﻚ ﭼﻨﺪ دھﻪ ﺧﻮد را ﻧﮕﻪ دارد و دﭼﺎر ﮔﺴﺴﺖ ﻧﺸﻮد .روا ﻧﻤﻲ ﺑﯿﻨﻢ ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ از ارزش اﻳﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪي ﻣﺪون ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻛﻪ اوﻟﯿﻦ ﺑﺎر ﺷﻤﺎ ﺑﻮدﻳـﺪ ﻛـﻪ ﺿـﺮرھﺎي ﮔﺴﺴـﺖ در ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﻮروﻛﺮاﺗﯿﻚ را ﻧﺸﺎن ﻣﻦ دادﻳﺪ .و واﻗﻌﯿﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦھﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ از ﻧﯿﺎزھﺎي ﻣﺎﻟﻲﺷـﺎن در راه رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﻗﺪرت و از ﺳﻔﺮه ﮔﺴﺘﺮده ﭘﺮﻧﻌﻤﺖ ﻧﻔﺖ ﺻﺮفﻧﻈﺮ ﻛﻨﻨﺪ و در ﻋﯿﻦ ﺣـﺎل ﻗـﻮل دادهاﻧـﺪ ﻛﻪ دﺳﺖ ﺑﺮ ﻧﻔـﺖ ﺑﮕﺬارﻧـﺪ و ﻛﺎرھـﺎ را ﺑـﺮ ﻣـﺪاري دﻳﮕـﺮ درآورﻧـﺪ .ﺗﻘـﺪﻳﺮ ﻛـﺎر از ھﻤـﯿﻦ اﻻن ﭘﯿـﺪا اﺳـﺖ. ﻗﺮاردادھﺎ ھﻤﭽﻮن ﭘﯿﺶ و ﮔﺎه ظﺎﻟﻤﺎﻧﻪﺗﺮ ﺧﻮاھﺪ ﺑﻮد .ﻧﺎم ﭘﻮرﺳﺎﻧﺖﮔﯿﺮھﺎ ﻋﻮض ﺧﻮاھـﺪ ﺷـﺪ .ﻋـﺪهاي ھﻢ ﺑﻪ ﺷﺨﻢ زدن ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪه از ﭘﯿﺶ ﻣﻲاﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ ھﻢ ﻧﺸﺎن ﺑﺪھﻨﺪ ﻛـﻪ دارﻧـﺪ در ﻧﻔـﺖ ﻛﺎرھـﺎﻳﻲ ﻛﻼن ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ھﻢ رد ﻗﺮاردادھﺎ را ﭘﺎك ﻛﻨﻨﺪ. ﺑﺎ ﺷﻤﺎ ﻣﻮاﻓﻘﻢ ﻛﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻳﺮان در ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻧﯿﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺘﻮان درش را ﺑﺴﺖ و دﺧﺘﺮاﻧﺶ را از رﻳﻤـﻞ و ﺷﻠﻮار ﭘﺎﭼﻪ ﻛﻮﺗﺎه و روﺳﺮي ﺷﻞ ﻣﺤﺮوم ﻛﺮد .اﻣﺎ اﺗﻔﺎﻗﺎ ً درﺳﺖ در ھﻤﯿﻦ ﺷﺮاﻳﻂ اﺳﺖ ﻛـﻪ ﻣـﻲﺗـﻮان ﺟﻤﻮد و ﺧﺸﻚاﻧﺪﻳﺸﻲ را ﺑﺎ ظﺎھﺮي دلﻓﺮﻳﺐ ﺣﺎﻛﻢ ﻛﺮد .ﺑﻨـﺎ ﻧﮫـﺎدن ﺟﺎﻣﻌـﻪاي ﺑﯿﻤـﺎر ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﻣـﺎﻟﺰي ﻳـﺎ اﺳﺮاﺋﯿﻞ در اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﭼﻨﺪان ﺳﺨﺖ ﻧﯿﺴﺖ و اﺗﻔﺎﻗﺎ ً ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ داﺧﻠﻲ و ﺧﺎرﺟﻲ و اﻗﺘﺼﺎدي و ﮔﺮاﻳﺶ ھﺎي ﻋﻘﯿﺪﺗﻲ ﺣﻀﺮات ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺗﺎم و ﺗﻤﺎم دارد .ﻳﻘﯿﻦ دارم ﻛﻪ ﺣـﻖ ﺑـﺎ ﺷـﻤﺎ اﺳـﺖ ﻛـﻪ »دوﻟـﺖ آﻳﻨـﺪه ﻣﺠﺒﻮر اﺳﺖ ﺳﻼﻳﻖ و ﻋﻼﻳﻖ آﺣﺎد ﻣﻠﺖ و ﺗﻮده ﻣـﺮدم را ﺑـﻪ ﺣﺴـﺎب آورد «.و ﻓﻜـﺮ ﻣـﻲﻛـﻨﻢ دﻗﯿﻘـﺎ ً ﺑـﻪ ھﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ از ھﻢ اﻛﻨﻮن دارد زﻳﺮﻛﺎﻧﻪ اﻳﻦ ﺳﻼﻳﻖ و ﻋﻼﻳﻖ را ﺑﻪ ﺳﻮي ﺣﺪاﻗﻞھـﺎي ﻣﺒﺘـﺬل و ﭼﻨﺪشآور ﺳﻮق ﻣﻲدھﺪ .اﻳﻦ ﺣﺮفھﺎ ﺣﺴﺎبﺷـﺪه اﺳـﺖ ﻛـﻪ »اﺣﻤـﺪيﻧـﮋاد ﺑـﺎ ﻣـﻮ و آﺳـﺘﯿﻦ ﻛـﺎري ﻧﺪارد «.و ﻧﺘﯿﺠﻪاش راﺿﻲ ﻛﺮدن ﻣﺮدم اﺳﺖ ﺑﻪ اﻳـﻦ ﻛـﻪ از آزاديھـﺎ آزاديھـﺎي ﺗﻨـﻲ و ﺟﻨﺴـﻲ و از آزاديھﺎي ﺗﻨﻲ و ﺟﻨﺴﻲ ﺗﻨﮫﺎ ﻣﺸﺮوﻋﺎت را ﺑﺨﻮاھﻨﺪ و اﺣﻤﺪيﻧﮋاد ھﻢ ھﻤـﯿﻦھـﺎ را ﺑﮫﺸـﺎن ﻣﺮﺣﻤـﺖ
ﻛﻨﺪ .آنﭼﻪ در اﻳﻦ ﻣﯿﺎن اﻟﺒﺘﻪ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺧﻮاھـﺪ ﺷـﺪ آزادي ﺑـﻮدن و اﻧﺪﻳﺸـﯿﺪن و ﭘـﻲﮔـﺮﻓﺘﻦ و ﭘﮋوھﯿـﺪن و داﻧﺴﺘﻦ اﺳﺖ .ھﻤﺎن ﺣﻖ ﻣﻐﺼﻮب ﺷﻤﺎ و ،اﮔﺮ ﺑﻲادﺑﻲ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺧﻮد را ﻛﻨﺎر ﺷﻤﺎ ﺑﺒﯿﻨﻢ ،ھﻤﻪ ﻣﺎ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﺮوف و ﻛﻠﻤﻪھﺎ ﺳﺮ و ﻛﺎر دارﻳﻢ. ﭘﯿﺮوزي اﺣﻤﺪيﻧﮋاد ھﻤﺎن ﺻﻔﺮ ﻛﺮدن ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞھﺎ و ﺣﺎﻛﻢ ﻛﺮدن ﺑﻲﻟﯿﺎﻗـﺖھـﺎ و آﻏـﺎز ﺷﻜﺴـﺖ ﺟﻨـﺒﺶ ﻣﺤﺮوﻣﺎن و ﺟﻨﮓ ﻓﻘﺮ و ﻏﻨﺎ ﺧﻮاھﺪ ﺑﻮد .ﺷﻤﺎ ﺷﺮاﻳﻂ ﺑـﺮ ﺳـﺮ ﻛـﺎر آﻣـﺪن ھﯿﺘﻠـﺮ در آﻟﻤـﺎن را ﺧـﻮب ﻣـﻲ ﺷﻨﺎﺳﯿﺪ .ﻣﻨﻈﻮرم ﺷﺮاﻳﻂ داﺧﻠﻲ آﻟﻤﺎن در آن زﻣﺎن اﺳﺖ .ﺧﻮب ﻣﻲداﻧﯿﻢ ﻛﻪ ﺳﺮﺧﻮردﮔﻲ ﻓﺮودﺳﺘﺎن و ﺗﻮطﺌﻪ ﺗﻮطﺌﻪﮔﺮاﻧﻲ ﻛﻪ ھﻤﯿﺸﻪ ﺗﻮطﺌـﻪ ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ ﺑـﻪ راﻳـﺶ ﺳـﻮ ّم اﻧﺠﺎﻣﯿـﺪ .در آﻏـﺎز راﻳـﺶ ﺳـﻮ ّم، ﻣﺎرﺗﯿﻦ ھﯿﺪﮔﺮ ،ﻣﺘﻔﻜﺮي ﻛﻪ ﻣﻦ ﺳﺨﺖ دوﺳﺘﺶ دارم ،و ﺷﺠﺎﻋﺖ ،دراﻳﺖ و ﻧﮕﺎه ﺗﯿﺰش را ھﻤﯿﺸﻪ ﻣﻲ ﺳﺘﺎﻳﻢ ﺑﺎ ﻧﮕﺎھﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺤﺮوﻣﺎن ﻧﻮﻳﺪ ﻋﺼﺮي ﻧﻮ در ﺳﺎﻳﻪي ﻣﻮﻋﻮدي ﻛـﻪ دارد ﻣـﻲآﻳـﺪ را داد. ﭼﻨﺪان ﻧﮕﺬﺷﺖ ﻛﻪ او ھﻢ آﻧﭽﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻲدﻳﺪ را دﻳﺪ و آنﭼﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻛﻨﺪ را ﻛﺮد ،و ﻛﺎر ﻧﺎزيھـﺎ ﺑـﺎ او ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﺸﯿﺪ ﻛﻪ ﻛﻼسھﺎﻳﺶ را ﺑﺴﺘﻨﺪ ،ﻛﺘﺎبھﺎﻳﺶ را از ﻛﺘﺎبﻓﺮوﺷﻲھﺎ ﺟﻤﻊ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺳـﻮزاﻧﺪﻧﺪ، و ﺑﻪ اردوﮔﺎه ﻛﺎر اﺟﺒﺎري ﺗﺒﻌﯿﺪش ﻛﺮدﻧﺪ .اﻣﺎ ھﻨﻮز ھﻢ ﭘﺲ از ﮔﺬﺷﺖ اﻳﻦ ھﻤﻪ ﺳﺎل ،آدمھﺎي ھـﺮزه و ﺑﻲﻣﺎﻳﻪاي ﻣﺜﻞ ﻛﺎرل ﭘﺎﭘﺮ و دارودﺳﺘﻪاش او را ﺣﺎﻣﻲ ﻧﺎزﻳﺴﻢ ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ و ﺑـﻪ او طﻌﻨـﻪھـﺎي زھـﺮآﮔﯿﻦ ﻣﻲزﻧﻨﺪ .اﻳﻦ ﭼﯿﺰي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ را ﻧﮕﺮان ﻣﻲﻛﻨﺪ .اﻳﻦ ﻛﻪ ﺧﻮد ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ اﻳﻦ ﻛﻮﺗﻮﻟﻪھﺎ آنھﺎ ﻧﺒﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ ﭼﺸﻢ اﻧﺘﻈﺎرﺷﺎن ﺑﻮدﻳﻢ و ﻣﻮﻋﻮد ﻧﺒﻮدﻧﺪ و ﻧﺸﺪﻧﺪ و ﻣﯿـﻞ ﻣـﺮدم ﺑـﻪ ﻣﻮﻋـﻮد را ﺧﺒﯿﺜﺎﻧـﻪ ﻏـﺎرت ﻛﺮدﻧـﺪ و ﻣﺮدم را از ھﺮ ﻣﻮﻋﻮدي رويﮔﺮدان... و ﻋﺠﯿﺐﺗﺮﻳﻦ ﭼﯿﺰ در ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﻤﺎ .ﺷﻤﺎ واﻗﻌﺎ ً از اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑـﺎ وﻳـﺮان ﺷـﺪن اﻳـﺮان ﭘـﯿﺶﺑﯿﻨﻲﺗـﺎن درﺳـﺖ درآﻣﺪه ﺷﺎدﻳﺪ؟ ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻢ ﺳﮫﻮ ﻗﻠﻢ اﺳـﺖ .اﮔـﺮ ﻧـﻪ در ﺷـﻤﺎ ھﺮﮔـﺰ ﭼﻨـﯿﻦ روﺣﯿـﻪاي ﻧﺪﻳـﺪهام و ﺑﺎرھـﺎ ﺧﻼﻓﺶ را دﻳﺪهام .ﻳﻘﯿﻦ دارم ﻛﻪ ﺷﺎد ﻧﯿﺴﺘﯿﺪ .ﺗﻨﮫﺎ اﻣﯿﺪوارﻳﺪ .اﻣﯿﺪوار ﺑﻪ ھﻤﯿﻦ ﻣﻮﻋﻮدھـﺎي ﻛﻮﺗـﺎهﻗـﺪ ﭘﺮﻣﺪﻋﺎ«. -6در ﻣﻮاردي ،رﻳﺸﻪ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻧﺎمھﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺸﺎء ﻗﻮﻣﻲ و ﻧﮋادي اﻓﺮاد را روﺷﻦ ﮐﻨﺪ .ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﯿﻞ ،ﺗﻐﯿﯿﺮ »ﻧﺎم« در ﺷﻨﺎﺳﻨﺎﻣﻪ ،ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر از ﻣﯿﺎن ﺑﺮدن ﭘﯿﺸﯿﻨﻪ ﻓﻮق ،در ﺳﺎلھﺎي ﭘﺲ از اﻧﻘـﻼب رواج ﻓـﺮاوان ﻳﺎﻓـﺖ .ﺑـﺮاي ﻣﺜـﺎل، ﻣﻲﺗﻮان »ﺑﻨﯿﺎﻣﯿﻦ« )ﺑﻦ +ﻳﺎﻣﯿﻦ= ﻧﺎم ﻳﮑﻲ از ﻗﺒﺎﻳﻞ ﺑﻨﻲاﺳﺮاﺋﯿﻞ( را ﺑﻪ »ﻳـﺎﻣﯿﻦﭘﻮر« ﺗﻐﯿﯿـﺮ داد) .ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﻧـﺎم وﺣﯿـﺪ ﻳﺎﻣﯿﻦﭘﻮر از ﺑﻨﯿﺎﻧﮕﺬاران وﺑﮕﺎه اﻓﺮاطﻲ »رﺟﺎﻧﯿﻮز« و ﻣﺠﺮي ﻣﺼـﺎﺣﺒﻪھﺎي ﻣﮫـﻢ ﺳﯿﺎﺳـﻲ ﺷـﺒﮑﻪ اوّل ﺳـﯿﻤﺎ در دوره اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت (.اﺳﺎﻣﻲ ﭼﻮن »ﺑﻨﯿﺎﻣﯿﻦ« و »اﺳﺮاﺋﯿﻞ« و »ﻳﮫﻮدا« ﮐﺎﻣﻼ ً ﻳﮫﻮدي اﺳﺖ و ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ ﺑﺎ اﺳﺎﻣﻲ ﻗﺮآﻧﻲ، ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺑﺮاھﯿﻢ و اﺳﺤﺎق و ﻳﻌﻘﻮب ،ﮐﻪ در ﻣﯿﺎن ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن رواج دارد .اﺳﺎﻣﻲ اﻣﺎﮐﻦ ﻧﯿﺰ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﻣﻮاردي روﺷﻨﮕﺮ ﺑﺎﺷﺪ .ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ ،ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﯿﻢ ﺑﻪ اﺳﺎﻣﻲ »ﻣﺸﺎ« و »ﮔﻠﻌـﺎد« در دﻣﺎوﻧـﺪ .رﻳﺸـﻪ ﻧـﺎم »ﮔﻠﻌـﺎد« دﻣﺎوﻧـﺪ رﺑﻄـﻲ ﺑـﻪ »ﮔﯿﻞ« و »ﮔﯿﻼن« ﻧﺪارد؛ ھﻤﺎن ﮔﻠﻌﺎد )ﻋﺒﺮي( ﻳﺎ ﺟﻠﻌﺎد )ﻋﺮﺑﻲ( در ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ اﺳﺖ. -7ﺑﻪ دﻟﯿﻞ آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﭘﯿﻮﻧﺪھﺎي ﻋﺠﯿﺐ ،در ﻳﺎدداﺷﺖ 28ﺑﮫﻤـﻦ 1387از »ﻓﺮﻗـﻪ ﺧ ُ ﺸـﻨﻮم« و اﻋﺘﻘﺎد اﻳﺸﺎن ﺑﻪ ظﮫﻮر ﻣﮫﺪي )ﻋﺞ( از ﮐﻮه دﻣﺎوﻧﺪ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻢ .آنﭼﻪ ﻧﻮﺷـﺘﻢ ،ﺑـﺎ ﻋﻤﻠﮑـﺮد ﻣﺸـﺎﻳﻲ و ارﺗﺒﺎطﺎت وﻳﮋه او ﺑﺎ »اﺳﺘﺎد ﻏﯿﺒﻲ 400ﺳﺎﻟﻪ«اش ﻣﻨﻄﺒﻖ اﺳﺖ .اﻳﻦ اﺳﺘﺎد ﻏﯿﺒﻲ »ﭘﺎرﺳﻲ« اﺳـﺖ. در ھﻨــﺪ ،ﺑــﻪ زرﺗﺸــﺘﯿﺎن ﺳــﺎﮐﻦ اﻳــﻦ ﺳــﺮزﻣﯿﻦ »ﭘﺎرﺳــﻲ« ﻣﻲﮔﻮﻳﻨــﺪ .اﻟﯿﮕﺎرﺷــﻲ زرﺳــﺎﻻر ﭘﺎرﺳــﻲ )زرﺗﺸﺘﻲ( ھﻨﺪ ھﻤﺎن اﺳﺖ ﮐﻪ »ﻓﺮﻗﻪ ﺧ ُ ﺸﻨﻮم« را ،ﮐﻪ ﻣﮑﺎن ﻣﻘﺪس اﻳﺸﺎن دﻣﺎوﻧﺪ اﺳﺖ ،ﭘﺪﻳﺪ آورد. ﻧﻮﺷﺘﻢ:
»ﺑﺮﺧﻼف ﺑﺎور اﺳﺎطﯿﺮي اﻳﺮاﻧﯿـﺎن ،ﮐـﻪ دﻣﺎوﻧـﺪ را ﻣﺤـﺒﺲ و در ﻧﮫﺎﻳـﺖ ﻣﺤـﻞ ﺧـﺮوج ﺿـﺤﺎک )»دﺟـﺎل« اﺳـــﻼﻣﻲ ﻳـــﺎ »ﻟﻮﺳـــﯿﻔﺮ« ﻏﺮﺑـــﻲ= ﻧﯿـــﺮوي ﺷـــﺮ و ﺗـــﺎرﻳﮑﻲ( در آﺧﺮاﻟﺰﻣـــﺎن ﻣﻲداﻧﻨـــﺪ ،از دﻳـــﺪﮔﺎه ﺗﺌﻮﺳﻮﻓﯿﺴﺖھﺎ و ﻧﺤﻠﻪھﺎي رازآﻣﯿﺰ ﻣﺎﺳﻮﻧﻲ دﻣﺎوﻧﺪ ﻣﺄﻣﻦ و ﻣﺨﻔﯿﮕﺎه »اﺳﺘﺎدان ﻧﻮر« و ﻣﺤـﻞ ﺧـﺮوج »ﻣﻮﻋﻮد« و »ﻣﻨﺠﻲ« اﻳﺸﺎن اﺳﺖ .از اﻳﻨﺮو ،دﻣﺎوﻧﺪ در ﺑﺎورھﺎي ﻣﺎﺳﻮﻧﻲ -ﻳﮫﻮدي ﺟﺎﻳﮕﺎھﻲ ﻣﻘـﺪس و ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ دارد. ﺑﮫﺮامﺷﺎه ﻧﺎﺋﻮروﺟﻲ ﺷﺮوف )ﺑﮫﺮامﺷﺎه ﻧﻮروزﺟﻲ ﺻﺮاف( ،ﺗﺌﻮﺳﻮﻓﯿﺴﺖ ﻧﺎﻣﺪار ﭘﺎرﺳـﻲ )زرﺗﺸـﺘﻲ( ھﻨﺪ ،ﻣﺪﻋﻲ اﺳﺖ ﮐﻪ از ھﯿﺠﺪه ﺳـﺎﻟﮕﻲ ) (1876ﺳـﯿﺮ و ﺳـﯿﺎﺣﺖ ﺧـﻮد را آﻏـﺎز ﮐـﺮد و در ﻣـﺮز ھﻨـﺪ و اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺗﺼﺎدﻓﺎ ً ﺑﺎ ﮔﺮوھﻲ از »زرﺗﺸﺘﯿﺎن ﻣﺨﻔﻲ« آﺷﻨﺎ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻧﺎم ﻓﺮﻗـﻪ ﺻـﻮﻓﻲ »ﺻـﺎﺣﺒﺪﻻن« ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﻲﮐﺮدﻧﺪ .رھﺒﺮ ﻓﺮﻗﻪ از ﺑﮫﺮامﺷﺎه دﻋـﻮت ﮐـﺮد ﮐـﻪ ﺑـﺎ آﻧـﺎن ﺑـﻪ ﻣﺨﻔﯿﮕﺎهﺷـﺎن ،ﻏـﺎري در ﮐـﻮه دﻣﺎوﻧﺪ ،رود .ﺑﮫﺮامﺷﺎه ﺑﺎ اﻳﺸﺎن ﺑﻪ اﻳﺮان و ﺑﻪ دﻣﺎوﻧﺪ رﻓﺖ ،ﺳﻪ ﺳﺎل ﺑﺎ آﻧﺎن در ﻏﺎرﺷﺎن زﻧﺪﮔﻲ ﮐـﺮد، »ﻋﻠﻢ ﺧ ُ ﺸﻨﻮم« را از اﻳﺸﺎن ﻓﺮا ﮔﺮﻓﺖ» ،اﺳـﺮار« را آﻣﻮﺧـﺖ ،ﺻـﺎﺣﺐ »ﮐﺮاﻣـﺖ« ﺷـﺪ و ﺣﺘـﻲ ﻗـﺪرت ﺣﺎﻓﻈﻪاش ﺑﻪ طﺮزي ﺷﮕﻔﺖ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ .او ﺑﻪ ﺑﻤﺒﺌﻲ ﺑﺎز ﮔﺸﺖ و در اواﻳﻞ ﺳﺪه ﺑﯿﺴﺘﻢ »دﻋـﻮت« ﺧﻮد را ﻋﻠﻨﻲ ﮐﺮد .ﺧﻮرﺷﯿﺪﺟﻲ ﮐﺎﻣﺎ و ﺟﯿﻮاﻧﺠﻲ ﻣﻮدي ،ﺳﺮﺷﻨﺎسﺗﺮﻳﻦ ﻣﺎﺳﻮنھﺎي ھﻨﺪ ﮐـﻪ ھـﺮ دو ﭘﺎرﺳــﻲ ﺑﻮدﻧــﺪ ،از او ﺣﻤﺎﻳــﺖ ﻣﻲﮐﺮدﻧــﺪ .ﺑــﺮ ﻣﺒﻨــﺎي آﻣﻮزهھــﺎي ﺑﮫﺮامﺷــﺎه در ﺳــﺎل 1910در ﺑﻤﺒﺌــﻲ »اﻧﺴﺘﯿﺘﻮي ﻋﻠﻢ ﺧ ُ ﺸﻨﻮم« ﺗﺄﺳﯿﺲ ﺷﺪ .در اﻳـﻦ اﻧﺴـﺘﯿﺘﻮ ﭼﮫﺮهھـﺎي ﻧﺎﻣـﺪاري آﻣـﻮزش دﻳﺪﻧـﺪ ﮐـﻪ در ﺗﺤﻮﻻت ھﻨﺪ و اﻳﺮان ﻣﺆﺛﺮ ﺑﻮدﻧﺪ :ﻓﯿﺮوز و دﻳﻨﺸﺎه ﺷـﺎﭘﻮرﺟﻲ ﻣﺎﺳـﺎﻧﻲ ،ﻓﺮاﻣـﺮز و ﺟﮫـﺎﻧﮕﯿﺮ ﺳـﮫﺮاﺑﺠﻲ ﭼﯿﻨﻲواﻻ ،ﮐﺎﻣﺎﺟﻲ ﮐﺎﻣﺎ ،ﺟﻤﺸﯿﺪﺟﻲ ﺷﺮوف ،ﻓﯿﺮوزﺷﺎه ﺷﺮوف ،م .اﻳﺮاﻧﻲ و دﻳﮕﺮان. طﺒﻖ آﻣﻮزهھﺎي »ﺧ ُ ﺸﻨﻮم« ،ﺑﻪرﻏﻢ اﻳﻦﮐﻪ ﺑﮫﺮامﺷﺎه از »اﺳﺘﺎدان« ﺧﻮد ،ﻓﺮﻗﻪ »ﺻﺎﺣﺒﺪﻻن« دﻣﺎوﻧﺪ، ﺟﺪا ﺷﺪ وﻟﻲ اﻳﻦ »اﺳﺘﺎدان ﻏﯿﺒﻲ« ھﻤﺎره ﺑﻪ ﺷﮑﻠﻲ ﻣﺮﻣﻮز ﺑﺮ او ظـﺎھﺮ ﻣﻲﺷـﺪﻧﺪ و راھﻨﻤـﺎﻳﻲاش ﻣﻲﮐﺮدﻧﺪ» .ﻓﺮﻗﻪ ﺻﺎﺣﺒﺪﻻن« ﻣﺮﮐﺐ از 72ﺗﻦ ﭘﯿﺮوان »دﻳﻦ ﺑﮫﻲ« اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﭘـﺲ از ﺣﻤﻠـﻪ اﻋـﺮاب و ﺳﻘﻮط دوﻟﺖ ﺳﺎﺳﺎﻧﻲ در ﻏﺎري در دﻣﺎوﻧﺪ ﭘﻨﮫﺎن ﺷـﺪﻧﺪ .آﻧـﺎن ﺗـﺎ ﺑـﻪ اﻣـﺮوز زﻧﺪهاﻧـﺪ .اﻳـﻦ ﻏـﺎري وﻳـﮋه اﺳﺖ ﮐﻪ در ﮔﺬﺷﺘﻪ دور ﺑﺎ ھﻤـﯿﻦ ھـﺪف ﺳـﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪ و ﺑﯿﮕﺎﻧﮕـﺎن را ﺑـﻪ آن راھـﻲ ﻧﯿﺴـﺖ .طﺒـﻖ اﻳـﻦ ﺑﺎورھــﺎ ،ﺑﮫــﺮامﺷــﺎه ورﺟﺎوﻧــﺪ ،ﮐــﻪ ھــﺮ از ﭼﻨــﺪ در ﻗﺎﻟــﺐ اﻧﺴــﺎن ﺑــﻪ زﻣــﯿﻦ ﺑــﺎزﻣﻲﮔﺮدد ،در ﻳﮑــﻲ از »ﺑﺎزﮔﺸﺖ«ھﺎﻳﺶ در وﺟﻮد ﻳﮏ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﻠﻨﺪﭘﺎﻳﻪ اﻳﺮاﻧﻲ زاده ﻣﻲﺷﻮد و رﺋﯿﺲ ﻓﺮﻗﻪ ﻣﺨﻔﻲ دﻣﺎوﻧﺪ را از ﻣﺮگ ﻣﻲرھﺎﻧﺪ. اﻳﻦﮔﻮﻧـﻪ ﺑﺎورھـﺎي رازﮔﻮﻧـﻪ ﺑــﻪ ظـﺎھﺮ ﻣﮫﻤـﻞ ،وﻟـﻲ ﻣﻌﻨــﺎدار ،را ﻣـﺄﻣﻮران اطﻼﻋـﺎﺗﻲ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﯿـﺎ ﻧﯿـﺰ رواج ﻣﻲدادﻧﺪ .ﮐﻠﻨﻞ ﺳ ِﺮ راﺑﺮت ﻳﺎﻧﮕﮫﺰﺑﻨﺪ ،ﮐﻪ در ﺳﺎل 1877ژﻧﺮال ﺷﺪ ،در ﺧﺎطﺮاﺗﺶ ﻣﺪﻋﻲ اﺳـﺖ :روزي در ﮐﻮه دﻣﺎوﻧﺪ ﺷﮑﺎر ﻣﻲﮐﺮد ،ﺑﻪﻧﺎﮔﺎه دري ﻣﺨﻔﻲ ﻳﺎﻓﺖ ،ﺑﻪ درون ﻏﺎري رﻓﺖ ،از ﺳﻮي »ﺻـﺎﺣﺒﺪﻻن« ﻣﻮرد ﭘﺬﻳﺮاﻳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ ،ﻋﺼﺮ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎز ﮔﺸﺖ ،ﻓﺮدا و روزھﺎي ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﭘﺮداﺧﺖ وﻟﻲ ھـﯿﭻ ﻧﺸﺎﻧﻲ از آن ﻏﺎر ﻧﯿﺎﻓﺖ) «.ﻋﺒﺪﷲ ﺷﮫﺒﺎزي» ،دﻣﺎوﻧﺪ و ﻓﺮﻗﻪھﺎي رازآﻣﯿﺰ 28 ،ﺑﮫﻤﻦ [18] (1387 -8طﺮﻳﻘﺖ رازآﻣﯿﺰ ﺗﺌﻮﺳﻮﻓﻲ را ﮐﻠﻨﻞ ھﻨﺮي اﻟﮑﺎت آﻣﺮﻳﮑﺎﻳﻲ ،ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه وﻳﮋه ھﺎﻳﺲ رﺋﯿﺲﺟﻤﮫﻮر وﻗﺖ آﻣﺮﻳﮑﺎ در ھﻨﺪ، و ھﻠﻨﺎ ﺑﻼواﺗﺴﮑﻲ ،زﻧﻲ روسﺗﺒﺎر ،در 1875ﭘﺪﻳﺪ آوردﻧﺪ .اﻋﻘﺎب ﮐﻠﻨـﻞ اﻟﮑـﺎت از ﺑﻨﯿﺎﻧﮕـﺬاران ﮐﻤﭙـﺎﻧﻲ ھﻨـﺪ ﺷـﺮﻗﻲ ھﻠﻨﺪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻣﻲداﻧﯿﻢ اﻳﻦ ﮐﻤﭙﺎﻧﻲ را زرﺳﺎﻻران ﻳﮫﻮدي ﺳﺎﮐﻦ ﺑﻨـﺪر آﻣﺴـﺘﺮدام در ﺳـﺎل 1602ﻣـﯿﻼدي ﺗﺄﺳـﯿﺲ ﮐﺮدﻧﺪ .طﺮﻳﻘﺖ ﺗﺌﻮﺳﻮﻓﻲ در ھﻨﺪ ﮔﺴﺘﺮش ﻓﺮاوان ﻳﺎﻓﺖ و در اﻧﻘﻼب ﻣﺸﺮوطﻪ اﻳـﺮان ،از طﺮﻳـﻖ ﺳـﺎزﻣﺎن ﻣﺎﺳـﻮﻧﻲ »ﺑﯿﺪاري اﻳﺮان« ،ﺗﺄﺛﯿﺮات ژرف ﺑﺮ ﺟﺎي ﻧﮫﺎد .ﭘﺲ از اﻟﮑﺎت و ﺑﻼواﺗﺴﮑﻲ ،آﻧﻲ ﺑﺰاﻧﺖ رھﺒﺮي طﺮﻳﻘﺖ ﺗﺌﻮﺳﻮﻓﻲ را ﺑﻪ
دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺖ .اﻳﻦ زن ﺑﻪ ﺧﺎﻧﺪان وود ﺗﻌﻠﻖ دارد ﮐﻪ از ﻣﮫﻢﺗﺮﻳﻦ ﺧﺎﻧﺪانھﺎي اﻟﯿﮕﺎرﺷـﻲ ﻣﺴـﺘﻌﻤﺮاﺗﻲ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﯿﺎﺳـﺖ. ﺑﺰاﻧﺖ ﻧﺎم ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ ﺷﻮھﺮ اوﺳﺖ .ﺳِﺮ ﺟﺎن ﭘﯿﺞ وود ﻋﻤﻮي اﻧﻲ ﺑﺰاﻧﺖ اﺳﺖ و ﻓﯿﻠﺪ ﻣﺎرﺷـﺎل ﺳِـﺮ ھﻨـﺮي وود ،از ﻓﺮﻣﺎﻧﺪھﺎن ارﺗﺶ ھﻨﺪ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﯿﺎ و از ﺳﺮﮐﻮﺑﮕﺮان اﻧﻘﻼب ﺑﺰرگ ھﻨﺪوﺳﺘﺎن ) (1858 -1857ﭘﺴﺮﻋﻤﻮي او .ﺑﻼواﺗﺴﮑﻲ و ﺑﺰاﻧﺖ از ﻣﻌﺪود زﻧﺎﻧﻲ ھﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ دو ﻟﮋ ﻣﺎﺳﻮﻧﻲ ﺑﻪﻧﺎم اﻳﺸﺎن اﻳﺠﺎد ﺷﺪه .در ﺑﻤﺒﺌﻲ و ﻏﺮب ھﻨـﺪ ،زرﺳـﺎﻻران ﭘﺎرﺳﻲ )زرﺗﺸﺘﻲ( طﺮﻳﻘﺖ ﺗﺌﻮﺳـﻮﻓﻲ را ﺗﻮﺳـﻌﻪ دادﻧـﺪ .ﺧﻮرﺷـﯿﺪﺟﻲ ﮐﺎﻣـﺎ و ﺟﯿـﻮاﻧﺠﻲ ﻣـﻮدي ،دو ﭘﺎرﺳﻲ ﻧﺎﻣﺪار ﮐﻪ از ﺳﺮﺷﻨﺎسﺗﺮﻳﻦ ﻣﺎﺳـﻮنھﺎي ھﻨـﺪ و ﺟﮫـﺎن ﺑﻪﺷـﻤﺎر ﻣﻲروﻧـﺪ ،از دوﺳـﺘﺎن ﮐﻠﻨـﻞ ھﻨﺮي اﻟﮑـﺎت و ﻣـﺎدام ﺑﻼواﺗﺴـﮑﻲ ،ﺑﻨﯿﺎﻧﮕـﺬاران ﻓﺮﻗـﻪ ﺗﺌﻮﺳـﻮﻓﻲ ،ﺑﻮدﻧـﺪ .در ﻧﯿﻤـﻪ او ّل ﺳـﺪه ﺑﯿﺴـﺘﻢ ﻣﯿﻼدي ،ﺣﺴﯿﻦ ﮐﺎظﻢزاده اﻳﺮاﻧﺸﮫﺮ ،ﮐﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﻗﻪ ﺑﮫﺎﺋﻲ ﺗﻌﻠﻖ داﺷﺖ ،ﻣﺮوج ﺳﺮﺷﻨﺎس ﺗﺌﻮﺳﻮﻓﯿﺴﻢ ﺑــﻮد .او در ﺳــﺎل 1919ﺑــﻪ ھﻤــﺮاه اﺑــﺮاھﯿﻢ ﭘــﻮرداوود ،ﮐــﻪ ﺑــﻪ زرﺗﺸــﺘﻲﮔﺮي ﮔــﺮاﻳﺶ داﺷــﺖ ،ﻣﺠﻠــﻪ اﻳﺮاﻧﺸﮫﺮ را در ﺑﺮﻟﯿﻦ ﺑﻨﯿﺎن ﻧﮫﺎد. ﺗﺌﻮﺳﻮﻓﯿﺴﻢ »ﻣـﺎدر« ﻓﺮﻗـﻪھﺎي رازآﻣﯿـﺰ ،از ﺟﻤﻠـﻪ »ﻓﺮﻗـﻪ ﺧ ُ ﺸـﻨﻮم« ،اﺳـﺖ» .ﺻـﺎﺣﺒﺎن ﮐﺮاﻣـﺖ« و »اوﻟﯿﺎﻳﻲ« ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﮫﺮﺑﺎﺑﺎ ،ﮐﻪ او ﻧﯿﺰ زرﺗﺸﺘﻲ ﺑﻮد و در اﻳﺮان ﭘﯿﺮواﻧـﻲ ﻳﺎﻓـﺖ ،در اﻳـﻦ ﺑﺴـﺘﺮ زاده ﺷـﺪﻧﺪ. ﻳﮑﻲ از اﻳﻦ ﻣﮫﺪﻳﺎن دروﻏﯿﻦ ﮐﺮﻳﺸﻨﺎ ﻣﻮرﺗﻲ اﺳﺖ .او ﮐﻮدﮐﻲ ھﻨﺪي ﺑﻮد ﮐـﻪ ﺧـﺎﻧﻢ ﺑﺰاﻧـﺖ ﭘـﺮورشاش داد و ﺳﭙﺲ ﻣﺪﻋﻲ ﺷﺪ روح ﻣﺴﯿﺢ در ﺟﺴﻢ او رﺟﻌﺖ ﮐـﺮده اﺳـﺖ .وﻳﻮﮐﺎﻧﺎﻧـﺪا ،ﻣـﺪﻋﻲ دﻳﮕـﺮ ،ﻧﯿـﺰ از ھﻤﯿﻦ ﺑﺴﺘﺮ ﺳﺮ ﺑﺮآورد.
آرم اﻧﺠﻤـــــﻦ ﺗﺌﻮﺳـــــﻮﻓﻲ ﮐـــــﻪ در آن ﻧﻤﺎدھـــــﺎي ﺑﻌـــــﺪي ﻧﺎزﻳﺴـــــﻢ و ﺻﮫﯿﻮﻧﯿﺴـــــﻢ آﻣﯿﺨﺘـــــﻪ اﺳــــــﺖ. )ﻣﺠﻠﻪ »ﺗﺌﻮﺳﻮﻓﯿﺴﺖ« ،ﺷﻤﺎره 11ژاﻧﻮﻳﻪ (1911 -9ﻧﺎزﻳﺴـﻢ ﻧﯿـﺰ در طﺮﻳﻘـﺖ رازآﻣﯿـﺰ ﺗﺌﻮﺳﻮﻓﯿﺴـﻢ رﻳﺸــﻪ دارد .ﺳـﺎلھﺎ ﭘـﯿﺶ ،در ﻣﻘﺎﻟـﻪ »ﺳـﻌﯿﺪ اﻣــﺎﻣﻲ و دوﺳﺘﺎن ﻧﺌﻮﻧﺎزي او« ،در اﻳﻦ ﺑﺎره ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻪ ام [20 ،19] .اﺧﯿﺮاً ﻓﺮدي ﺑﻪﻧﺎم ﺑﯿﮋن ﻧﯿﺎﺑﺘﻲ ،ﺑـﺎ ﺑﮫﺮهﮔﯿـﺮي از ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﻣﺘﻌﺪد آﻟﻤﺎﻧﻲ ،اطﻼﻋﺎﺗﻲ درﺑﺎره رﻳﺸﻪھﺎي رازآﻣﯿﺰ ﻧﺎزﻳﺴﻢ و ﭘﯿﻮﻧﺪ آن ﺑﺎ طﺮﻳﻘﺖ ﺗﺌﻮﺳﻮﻓﻲ و اﻧﺠﻤﻦ ﺗﻮل ﮔﺮد آورده ﮐﻪ ﺑﺎ ﻧﺎم »ﺟﻨـﮓ ﺟﮫـﺎﻧﻲ ﭼﮫـﺎرم« در اﻳﻨﺘﺮﻧـﺖ ﻣﻨﺘﺸـﺮ ﺷـﺪه .ﺑﯿـﮋن ﻧﯿـﺎﺑﺘﻲ را اﻗﺘﺒـﺎسﮔﺮ ،ﻧـﻪ ﻣﺤﻘـﻖ ،ﻣـﻲداﻧﻢ و اﺳﺘﻨﺘﺎجھﺎي ﺳﯿﺎﺳﻲ او ﻣﻮرد ﺗﺄﻳﯿﺪم ﻧﯿﺴﺖ؛ ﻣﻌﮫﺬا اطﻼﻋﺎت ﻏﻨﻲ ﻣﻮﺟﻮد در ﮐﺘﺎﺑﺶ ،ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻓﻘﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻓﺎرﺳـﻲ در اﻳﻦ زﻣﯿﻨﻪ ،ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻔﯿﺪ اﺳﺖ. در ﺑﮫﻤﻦ 1378درﺑﺎره رﻳﺸﻪھﺎي ﻣﺸﺘﺮک »ﻳﮫﻮديﺳﺘﯿﺰي« )آﻧﺘﻲﺳﻤﯿﺘﯿﺴﻢ( و »ﻧﺎزﻳﺴﻢ« ﭼﻨﯿﻦ ﻧﻮﺷﺘﻢ: »ﻣﻮﺟﻲ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺑﻨﯿﺎد ﻋﻮاﻣﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﺳﯿﺎﺳﻲ و ﻓﺮھﻨﮕﻲ ﻋﺪﻳﺪه در آﻟﻤﺎن ﮔﺴﺘﺮش ﻳﺎﻓﺖ ،ﭘﺪﻳﺪهاي ﺑﻪﻧﺎم آﻧﺘﻲﺳﻤﯿﺘﯿﺴﻢ را آﻓﺮﻳـﺪ و ﺳـﺮاﻧﺠﺎم ﺑـﻪ ﺗﺄﺳـﯿﺲ ﺣـﺰب ﻧـﺎزي و ﺻـﻌﻮد آدوﻟـﻒ ھﯿﺘﻠـﺮ اﻧﺠﺎﻣﯿـﺪ، ﺑﻪﺷﮑﻠﻲ ﻋﺠﯿﺐ ﺑﺎ زرﺳﺎﻻران ﻳﮫﻮدي و ﺳﺎزﻣﺎن اطﻼﻋﺎﺗﻲ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﯿﺎ ﭘﯿﻮﻧـﺪ دارد .اﻳـﻦ ﭘﯿﻮﻧـﺪ ﺗـﺎ ﺑـﺪان ﺣـﺪ ﻣﺴﺘﻨﺪ و ﻋﻤﯿﻖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻲﺗﻮان ﻣﻮج ﻓﻮق را ﻳـﮏ ﺣﺮﮐـﺖ ﺳـﺎزﻣﺎنﻳﺎﻓﺘﻪ ﺗﺒﻠﯿﻐـﺎﺗﻲ -ﻓﺮھﻨﮕـﻲ ﺑـﺮاي اﻳﺠﺎد ﺗﻮ ّھﻢ در ﻓﺮھﻨﮓ ﺳﯿﺎﺳﻲ ﺟﮫﺎن و ﭘﻨﮫﺎن ﮐﺮدن واﻗﻌﯿﺖھﺎي ﻋﯿﻨﻲ و ﻣﻠﻤﻮس و ﻗﺎﺑﻞ ﺷـﻨﺎﺧﺖ و ﺳـﻨﺠﺶ و ﺳـﻮق دادن اﻓﮑـﺎر ﻋﻤـﻮﻣﻲ ﺑـﻪ ﺳـﻮي اﺷـﺒﺎح و ﻣﻮھﻮﻣـﺎت دﺳـﺖﻧﯿﺎﻓﺘﻨﻲ و ﻧﺎﺷــﻨﺎﺧﺘﻨﻲ داﻧﺴﺖ .اﻳﻦ ﻣﻮج را ﺣﮑﻤﺮاﻧﺎن و ﮐﺎﻧﻮنھﺎي زرﺳﺎﻻر آﻟﻤﺎن ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘﻨﺪ ،ﮐﺎدتھـﺎ )داﻧﺸـﺠﻮﻳﺎن ﻣـﺪارس ﻧﻈـــﺎﻣﻲ آﻟﻤـــﺎن( اﺳـــﺘﺨﻮانﺑﻨﺪي آن را ﺗﺸـــﮑﯿﻞ ﻣﻲدادﻧـــﺪ و ﺑﺴـــﺘﺮ اﺟﺘﻤـــﺎﻋﻲ رﺷـــﺪ و ﺑـــﺎﻟﺶ آن ﻋﻘﺐﻣﺎﻧﺪهﺗﺮﻳﻦ و ﻋﻮامﺗﺮﻳﻦ ﺑﺨﺶھﺎي ﺗﻮده ﻣﺮدم آﻟﻤﺎن ﺑـﻮد .اﻳـﻦ ﻣـﻮﺟﻲ ﺑـﻮد در ﻣﺎھﯿـﺖ ﺧـﻮد ﻋﻠﯿـﻪ ﺟﻨﺒﺶ اﻧﻘﻼﺑﻲ آﻟﻤﺎن و رﺷﺪ ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴـﻢ ﻣﮫـﺎﺟﻢ در ﻋﺮﺻـﻪ ﻓﺮھﻨـﮓ و ﺳﯿﺎﺳـﺖ و ﻧﻈـﺎﻣﻲﮔﺮي در ﻋﺮﺻﻪ اﻗﺘﺼﺎد را ﺑﻪدﻧﺒﺎل داﺷﺖ .ﻳﮑﻲ از ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﮐﺎﻧﻮنھﺎي اﺷﺎﻋﻪ آﻧﺘﻲﺳﻤﯿﺘﯿﺴﻢ در آﻟﻤـﺎن ﺣـﺰب ﺳﻮﺳﯿﺎل ﻣﺴﯿﺤﻲ ﮐﺎرﮔﺮي آﻟﻤﺎن ﺑﻮد ﮐﻪ در ﺳﺎل 1878ﺑﻪوﺳﯿﻠﻪ آدوﻟﻒ اﺳﺘﻮﮐﺮ ﺑـﺎ ھـﺪف ﻣﺒـﺎرزه ﺑـﺎ ﺟﻨﺒﺶ اﻧﻘﻼﺑﻲ آﻟﻤﺎن و ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﮔﺴـﺘﺮش آن در ﻣﯿـﺎن ﮐـﺎرﮔﺮان و ﺑـﺎ ﺣﻤﺎﻳـﺖ ﮐﺎﻧﻮنھـﺎي زرﺳـﺎﻻر دﻧﯿــﺎي ﻏــﺮب ،از ﺟﻤﻠــﻪ ﺷــﺒﮑﻪ ﻣﻌﯿﻨــﻲ از زرﺳــﺎﻻران ﻳﮫــﻮدي ،ﺗﺄﺳــﯿﺲ ﺷــﺪ .اﻳــﻦ ﺣــﺰب از ﺗﺒﻠﯿﻐــﺎت ﺿﺪﻳﮫﻮدي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﺎﮐﺘﯿﮏ ﺑﺮاي ﻧﻔﻮذ در ﻣﯿﺎن ﺗﻮدهھﺎي ﮐﺎرﮔﺮي آﻟﻤﺎن ﺑﮫﺮه ﻣﻲﺟﺴﺖ .ﺑﺪﻳﻨﺴﺎن ،در دھــﻪھﺎي 1880و 1890اﻧﺠﻤﻦھــﺎي ﺿــﺪﻳﮫﻮدي در آﻟﻤــﺎن ﻣﺎﻧﻨــﺪ ﻗــﺎرچ روﺋﯿﺪﻧــﺪ و ﺑــﺎ ﺑﺮﺧــﻮرداري از ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪھﺎي ﻣﺎﻟﻲ ﮐﻼن و ﻣﺮﻣﻮز و ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺳﺎل 1893ﻣﺠﻠﺲ آﻟﻤﺎن )راﻳﺸـﺘﺎک( 250 ھﺰار رأي و 16ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﺑﻪ دﺳﺖ آوردﻧﺪ. وﻳﻠﮫﻠﻢ دوم ،اﻣﭙﺮاﺗﻮر آﻟﻤﺎن ،از ﺳﺮدﻣﺪاران و ﻣﺮوﺟﺎن اﻳﻦ ﻣﻮج آﻧﺘﻲ ﺳﻤﯿﺘﯿﺴﻢ ﺑﻮد .ﻋﺠﯿﺐ اﻳﻨﺠﺎﺳـﺖ ﮐﻪ وﻳﻠﮫﻠﻢ دوﺳﺖ ﺻﻤﯿﻤﻲ ﺳ ِﺮ ارﻧﺴﺖ ﮐﺎﺳﻞ ،زرﺳﺎﻻر ﻧﺎﻣﺪار ﻳﮫﻮدي اﻧﮕﻠﯿﺲ ،ﺑﻮد و ﮐﺎﺳـﻞ در ﻋـﯿﻦ ﺣﺎل ﻧﺰدﻳﮏﺗﺮﻳﻦ دوﺳﺖ ادوارد ھﻔﺘﻢ ،ﭘﺎدﺷﺎه اﻧﮕﻠﯿﺲ ،و ﺳﺎﻳﺮ اﻋﻀﺎي ﺧﺎﻧﺪان ﺳﻠﻄﻨﺘﻲ اﻧﮕﻠـﯿﺲ ﻧﯿـﺰ ﺑﻪﺷﻤﺎر ﻣﻲرﻓﺖ ﺗﺎ ﺑﺪاﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺑﻌﺪھﺎ ﻧﻮه و وارث او ،ﺑﻪﻧﺎم ادوﻳﻨﺎ اﺷﻠﻲ ،ﺑـﺎ ﻟـﺮد ﻣﻮﻧﺖﺑـﺎﺗﻦ ﺑﺮﻣـﻪ ،ﻧـﻮه ﻣﻠﮑﻪ وﻳﮑﺘﻮرﻳﺎ و داﻳﻲ ﻣﻠﮑﻪ اﻟﯿﺰاﺑﺖ دوم ،ازدواج ﮐﺮد .ﮐﺎﺳﻞ و ﻟﺮد ﻧﺎﺗﺎﻧﯿﻞ روﭼﯿﻠﺪ ﺑﻨﯿﺎﻧﮕﺬاران و ﻣﺎﻟﮑـﺎن اﺻﻠﻲ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﻧﻈﺎﻣﻲ وﻳﮑﺮز-آرﻣﺴﺘﺮاﻧﮓ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ در دوران ﺟﻨﮓ او ّ ل ﺟﮫﺎﻧﻲ ﺑـﻪﻋﻨﻮان ﻣ ُﻌﻈ َﻢﺗـﺮﻳﻦ و ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪﺗﺮﻳﻦ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺗﺴﻠﯿﺤﺎﺗﻲ ﺟﮫـﺎن ﺷـﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷـﺪ و ﻓﻌﺎﻟﯿـﺖ آن ﺗـﺎ ﺑـﻪ اﻣـﺮوز ،ﺑـﻪﻋﻨﻮان ﻗﻠـﺐ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻧﻈﺎﻣﻲ اﻧﮕﻠﯿﺲ ،ﺗﺪاوم دارد...
اﻳﻦ ﻣﻮج آرﻳﺎﻳﻲﮔﺮاﻳﺎﻧﻪ و آﻧﺘﻲﺳﻤﯿﺘﯿﺴﺘﻲ را ﺑﺮﺧﻲ از اﻋﻀﺎي ﺧﺎﻧﺪان ﭼﻤﺒﺮﻟﯿﻦ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن داﻣﻦ زدﻧـﺪ ﮐـﻪ از دﻳﺮﺑــﺎز ،از ﺳــﺪه ﺷـﺎﻧﺰدھﻢ ﻣــﯿﻼدي و دوران ھﻤﮑــﺎري ﺑــﺎ ﮐﻤﭙـﺎﻧﻲ ﻣﺎﺟﺮاﺟﻮﻳــﺎن ﺗﺠــﺎري ﻟﻨــﺪن و ﮐﻤﭙــﺎﻧﻲ ﻣﺴــﮑﻮي ،ﻧﺰدﻳﮑﺘــﺮﻳﻦ رواﺑــﻂ را ﺑــﺎ اﻟﯿﮕﺎرﺷــﻲ ﻳﮫــﻮدي اروﭘــﺎ داﺷــﺘﻨﺪ ...ھﻮﺳــﺘﻦ ﭼﻤﺒــﺮﻟﯿﻦ، ﺑﺮادرزاده ﻓﯿﻠﺪﻣﺎرﺷﺎل ﻧﻮﻳﻞ ﭼﻤﺒﺮﻟﯿﻦ ... ،در ﺳﺎل 1898ﮐﺘﺎﺑﻲ ﺑﺎ ﻋﻨﻮان »ﺑﻨﯿﺎد ﺳﺪه ﻧﻮزدھﻢ« ﻣﻨﺘﺸﺮ ﮐﺮد ﮐﻪ در آن ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﻌﺎﺻﺮ اروﭘـﺎ را ﺑـﻪﻋﻨﻮان ﻋﺮﺻـﻪ ﺗﻌـﺎرض دو ﻧـﮋاد »آرﻳـﺎﻳﻲ« و »ﺳـﺎﻣﻲ« ﺗﺮﺳـﯿﻢ ﻣﻲﮐﺮد... ﺑﺎ ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪھﺎي ﻣﺸﮑﻮک و ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ،ﺻﺪھﺎ ھﺰار ﻧﺴﺨﻪ از ﮐﺘﺎب ﭼﻤﺒﺮﻟﯿﻦ در ﺳﺮاﺳـﺮ اروﭘـﺎ ﺗﻮزﻳﻊ ﺷﺪ و ﺑﺮ ﻓﺮھﻨﮓ آﻟﻤﺎﻧﻲ ﺗﺄﺛﯿﺮات ﻋﻤﯿﻖ ﺑـﺮ ﺟـﺎي ﻧﮫـﺎد و ﭘﺎﻳـﻪھﺎي ﻓﮑـﺮي ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴـﻢ ﻣﮫـﺎﺟﻢ آﻟﻤﺎن را اﺳﺘﻮار ﺳﺎﺧﺖ .ﻗﯿﺼﺮ وﻳﻠﮫﻠﻢ ﺷﺨﺼﺎ ً اﻳﻦ ﮐﺘﺎب را ﺑﺮاي ﻓﺮزﻧﺪاﻧﺶ ﻣﻲﺧﻮاﻧـﺪ و ھﻤـﻮ ﺑـﻮد ﮐـﻪ دﺳﺘﻮر داد اﻳﻦ ﮐﺘﺎب در داﻧﺸﮕﺎه اﻓﺴﺮي آﻟﻤﺎن ﺗﺪرﻳﺲ ﺷﻮد .اﻳﻦ ﺳﺮآﻏﺎز ﻣﻮﺟﻲ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺸﺮﻳﺖ را ﺑﻪ ﺳﻮي او ّﻟﯿﻦ و ﻋﻈﯿﻢﺗﺮﻳﻦ ﺟﻨﮓ ﺟﮫﺎﻧﻲ ﺳﻮق داد و در ﻋﯿﻦ ﺣـﺎل ﭘﺎﻳـﻪھﺎي ﺟﺮﻳـﺎﻧﻲ را ﺑﻨـﺎ ﻧﮫـﺎد ﮐـﻪ دو ّﻣﯿﻦ ﺟﻨﮓ ﺟﮫﺎﻧﻲ را ،در ﻣﻘﯿﺎﺳﻲ ﺑﺲ ﻣﺪھﺶﺗﺮ از اوﻟﻲ ،آﻓﺮﻳﺪ... راﺑﻄﻪ ھﯿﺘﻠﺮ ﺟﻮان ﺑﺎ واﻟﺘﺮ اﺷﺘﯿﻦ ﻧﯿﺰ از ﻣﻮاردي اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺤﻘﻘﯿﻦ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ .واﻟﺘﺮ اﺷﺘﯿﻦ ،ﻣﻘﺎرن ﺑـﺎ دوران ﺟـﻮاﻧﻲ ھﯿﺘﻠـﺮ و اﻗﺎﻣـﺖ او در وﻳـﻦ ،ﻳـﮏ ﻓﺮاﻣﺎﺳـﻮن ﻓﻌـﺎل ﻣـﺪﻋﻲ ارﺗﺒـﺎط ﺑـﺎ ﻣﻮﺟﻮدات ﻓﺮاطﺒﯿﻌﻲ در وﻳﻦ ﺑﻮد و ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺎﺳﻮﻧﻲ ﭘﻨﮫﺎﻧﻲ را ﺑﻨﯿﺎن ﻧﮫﺎد ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺮوﻳﺞ ﻋﻘﺎﻳﺪ رازوراﻧﻪ، آرﻳﺎﻳﻲﮔﺮاﻳﺎﻧﻪ و ﺗﺌﻮﺳﻮﻓﯿﺴﺘﻲ اﺷﺘﻐﺎل داﺷﺖ .ھﯿﺘﻠﺮ ﺟﻮان ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺎﺳﻮﻧﻲ اﺷﺘﯿﻦ ﭘﯿﻮﺳﺖ و از ﻧﻈﺮ ﻓﮑﺮي ﺑﻪﺷﺪت از آن ﺗﺄﺛﯿﺮ ﮔﺮﻓﺖ .واﻟﺘـﺮ اﺷـﺘﯿﻦ ﺑﻌـﺪھﺎ ،ﺑـﺎ ﻧـﺎم دﮐﺘـﺮ اﺷـﺘﯿﻦ ،ﮐﺘﺎبھـﺎي ﻣﺘﻌـﺪدي درﺑﺎره »رازوري آرﻳﺎﻳﻲ« ﻧﻮﺷﺖ و ﻧﻮﻋﻲ آﺋﯿﻦ ﺷﯿﻄﺎنﭘﺮﺳـﺘﺎﻧﻪ را ﺗﺒﻠﯿـﻎ ﻣﻲﮐـﺮد .در ﺳـﺎلھﺎي ﺟﻨـﮓ دو ّم ﺟﮫﺎﻧﻲ ،دﮐﺘﺮ اﺷﺘﯿﻦ در اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن اﻗﺎﻣﺖ داﺷﺖ و در اﻳﻦ زﻣﺎن ﻣﺸـﺎور ﺷﺨﺼـﻲ ﺳ ِـﺮ وﻳﻨﺴـﺘﻮن ﭼﺮﭼﯿﻞ و ﻋﻀﻮ ﺳﺮوﻳﺲ اطﻼﻋﺎﺗﻲ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﯿﺎ ﺑﻮد. در اواﺧﺮ ﺳﺪه ﻧﻮزدھﻢ ﺳﺎزﻣﺎن ﭘﻨﮫﺎﻧﻲ و ﻣﺮﻣﻮزي ﺑﻪﻧﺎم طﺮﻳﻘﺖ طﻠﻮع طﻼﻳﻲ در اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﭘﺪﻳـﺪ ﺷـﺪ ﮐﻪ داراي ﭘﻨﺞ ﻟﮋ در ﻓﺮاﻧﺴﻪ و آﻟﻤﺎن ﻧﯿﺰ ﺑﻮد .ﻳﮑﻲ از رھﺒﺮان اﻳﻦ طﺮﻳﻘﺖ ﺑﻪﻧﺎم ﺳﺎﻣﻮﺋﻞ ﻟﯿـﺪل ﻣـﺎﺗﺮز در ﺳﺎل ،1892ﺑﺎ اﻗﺘﺒﺎس از ﻧﻈﺮﻳﺎت ﮐﻠﻨﻞ اُﻟﮑﺎت و ﺳﺎﻳﺮ رھﺒﺮان ﺗﺌﻮﺳﻮﻓﯿﺴﻢ ،وﺟـﻮد اﺳـﺘﺎدان ﻏﯿﺒـﻲ را اﻋﻼم ﮐﺮد ﮐﻪ در ﻟﮋ ﺑﺮادري ﺳﻔﯿﺪ ﻣﺄوا دارﻧﺪ و اﻣﻮر ﺟﮫﺎن را ھﺪاﻳﺖ و اداره ﻣﻲﮐﻨﻨﺪ .ﻣﺎﺗﺮز از ھﻮاداران ﺳﻔﺖ و ﺳﺨﺖ ھﯿﺘﻠﺮ و ﺣﺰب ﻧﺎزي در اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﺑﻮد. ﻓﺮﻗﻪ ﻣﺸﮑﻮک دﻳﮕﺮي ﮐﻪ در ﭘﯿﺪاﻳﺶ ﻧﺎزﻳﺴﻢ آﻟﻤﺎن ﺗـﺄﺛﯿﺮ داﺷـﺖ و ﺑـﻪطﻮر ﻣﺴـﺘﻘﯿﻢ ﺑـﺎ ﺗﺌﻮﺳﻮﻓﯿﺴـﻢ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑـﻮد ،اﻧﺠﻤـﻦ ﺗـﻮل اﺳـﺖ ﮐـﻪ در ﺳـﺎل 1912ﺗﺄﺳـﯿﺲ ﺷـﺪ و ﻣﺮﮐـﺰ آن در ﻣـﻮﻧﯿﺦ ﻗـﺮار داﺷـﺖ. ﺑﻨﯿﺎﻧﮕﺬار اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﻓﺮدي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻋﻨﻮان اﺷﺮاﻓﻲ ﮐﻨﺖ ھﻨﺮﻳﺶ ﻓﻦ ﺳﺒﺎﺗﻨﺪروف ﺷﮫﺮت داﺷـﺖ و ﻧﺎم اﺻﻠﻲاش رودﻟﻒ ﮔﻠﻮﺋﺮ ﺑﻮد .او در اواﻳﻞ ﺳﺪه ﻧﻮزدھﻢ در اﺳـﺘﺎﻧﺒﻮل )ﻋﺜﻤـﺎﻧﻲ( اﻗﺎﻣـﺖ داﺷـﺖ و ﺗﺎﺟﺮي ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪ ﺑﻪﺷﻤﺎر ﻣﻲرﻓـﺖ .وي ﭘـﺲ از ﺑﺎزﮔﺸـﺖ ﺑـﻪ آﻟﻤـﺎن ،اﻧﺪﻳﺸـﻪ ﺗـﻮل ،ﺳـﺮزﻣﯿﻦ ﻣﺮﻣـﻮز و اﻓﺴـــﺎﻧﻪاي آرﻳﺎﻳﻲھـــﺎي ﺑﺎﺳـــﺘﺎن ،را از ﮐﺘـــﺎب آﻣـــﻮزه ﺳـــﺮ ّي ﻣـــﺎدام ﺑﻼواﺗﺴـــﮑﻲ ،از ﺑﻨﯿﺎﻧﮕـــﺬاران ﺗﺌﻮﺳﻮﻓﯿﺴﻢ ،ﺑﻪ وام ﮔﺮﻓﺖ ،ﺳﺎزﻣﺎن ﺧﻮد ﺑﻪ ﻧﺎم اﻧﺠﻤﻦ ﺗﻮل را ﺑﺮﭘـﺎ ﮐـﺮد و ھـﺪف ﺧـﻮﻳﺶ را ﺳـﺮوري ﻧﮋاد ﺑﺮﺗﺮ اﻋﻼم داﺷﺖ .وي ﺑﻪ ﺟﺬب اﻋﻀﺎي ﺧﺎﻧﺪانھﺎي اﺷﺮاﻓﻲ و ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪان و ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪداران آﻟﻤﺎﻧﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ اﻧﺠﻤﻦ ﭘﺮداﺧﺖ و ﺑﺎ اوجﮔﯿﺮي ﺟﻨﺒﺶ اﻧﻘﻼﺑﻲ در آﻟﻤﺎن ،و ﺑﻪوﻳﮋه ﻗﯿـﺎم ﺧـﻮﻧﯿﻦ ﮐـﺎرﮔﺮان ﺑﺎوارﻳـﺎ، ﻳﮏ ﺷﺒﮑﻪ ﺗﺮورﻳﺴﺘﻲ ﺑﻪ رﻳﺎﺳﺖ ﻓﺮدي ﺑﻪﻧﺎم دﻳﺘﺮﻳﺶ اﮐﺎرت اﻳﺠﺎد ﮐـﺮد ﮐـﻪ ﻳﮑـﻲ از اﻗـﺪاﻣﺎت آن ﻗﺘـﻞ
وﺣﺸﯿﺎﻧﻪ ﮐﻮرت اﻳﺰﻧﺮ ،رﺋﯿﺲﺟﻤﮫﻮر ﺑﺎوارﻳﺎ ،ﺑـﻮد .طـﻲ ﺳـﺎلھﺎي 1923 -1919اﻳـﻦ ﺳـﺎزﻣﺎن ﺑـﻪ 300 ﻓﻘﺮه ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺗﺮورﻳﺴﺘﻲ دﺳﺖ زد .در ﻣﯿﺎن اﻋﻀﺎي اﻧﺠﻤﻦ ﺗﻮل ﻧﺎم ﺑﻠﻨﺪﭘﺎﻳﮕﺎﻧﻲ ﭼﻮن ﻓـﺮاﻧﺘﺲ ﮔـﻮرﺗﻨﺮ )وزﻳﺮ دادﮔﺴﺘﺮي ﺑﺎوارﻳﺎ( ،ﭘﻮھﻨﺮ )رﺋﯿﺲ ﭘﻠﯿﺲ ﻣﻮﻧﯿﺦ( ،و وﻳﻠﮫﻠﻢ ﻓﺮﻳﮏ )ﻣﻌﺎون ﻳﻮھﻨﺮ( دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد. ﺑﻌﺪھﺎ ،در دوﻟﺖ ھﯿﺘﻠﺮ ،ﻓﺮﻳﮏ وزﻳﺮ ﮐﺸﻮر و ﮔﻮرﺗﻨﺮ وزﻳﺮ دادﮔﺴﺘﺮي آﻟﻤﺎن ﺷﺪﻧﺪ .ﻣﻮرﺧﯿﻦ اﻧﺠﻤـﻦ ﺗـﻮل را ﻗﺪرﺗﻤﻨــﺪﺗﺮﻳﻦ ﺳــﺎزﻣﺎن ﭘﻨﮫــﺎﻧﻲ آﻟﻤــﺎن در دوران ﺻــﻌﻮد ﻓﺎﺷﯿﺴــﻢ ﻣﻲداﻧﻨــﺪ .ﻳﮑــﻲ از اﻋﻀــﺎي اﻳــﻦ اﻧﺠﻤﻦ ،رودﻟﻒ ھﺲ ﺑﻮد .ﻓﺮدي ﺑﻪﻧﺎم ﭘﺮوﻓﺴﻮر ھﻮﺳﮫﻮﻓﺮ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮداز اﻧﺠﻤﻦ ﺗـﻮل ﺷـﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ .ھﻮﺳﮫﻮﻓﺮ از طﺮﻳﻖ ھﺲ ﺑﺎ ھﯿﺘﻠﺮ آﺷﻨﺎ ﺷـﺪ و ﺗﻌـﺎﻟﯿﻢ او دﺳـﺘﻤﺎﻳﻪ اﺻـﻠﻲ ھﯿﺘﻠـﺮ در ﻧﮕـﺎرش ﮐﺘﺎب زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻦ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. ﺻﻌﻮد ھﯿﺘﻠﺮ در ھﺮم ﺳﯿﺎﺳﻲ آﻟﻤﺎن ﺑﺮ ﺑﻨﯿﺎدھﺎي رازوراﻧﻪ ﺗﺌﻮﺳﻮﻓﯿﺴﺖ ﻧﯿﺰ اﺳﺘﻮار ﺑﻮد .ﺑـﺮاي ﻧﻤﻮﻧـﻪ، ﺑﯿﻮه ﻓﯿﻠﺪﻣﺎرﺷﺎل ﻓﻦ ﻣﻮﻟﺘﮑﻪ ،ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﻧﻈﺎﻣﻲ آﻟﻤﺎن در دوران ﻗﯿﺼﺮ و از دوﺳـﺘﺎن ھﻮﺳـﺘﻦ ﭼﻤﺒـﺮﻟﯿﻦ )ﻓﯿﻠﺪ ﻣﺎرﺷﺎل ﻓﻦ ﻣﻮﻟﺘﮑﻪ ﻳﮏ ﻣﺎﺳﻮن ﺑﻠﻨﺪﭘﺎﻳـﻪ ﻧﯿـﺰ ﺑـﻮد( ،اﻋـﻼم ﮐـﺮد ﮐـﻪ ﺑـﺎ >روح ھﻤﺴـﺮ ﻓﻘﯿـﺪش< ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻪ و وي اﻋﻼم ﮐﺮده ﮐﻪ رھﺒﺮ آﻳﻨﺪه آﻟﻤﺎن ھﯿﺘﻠـﺮ ﺧﻮاھـﺪ ﺑـﻮد .اﻳـﻦ ﭘﯿﺸـﮕﻮﻳﻲ ﺑـﺮ ﺗﻮدهھـﺎي ﻋﻮام و ﺟﺎھﻞ آﻟﻤﺎن ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻓﺮاوان داﺷﺖ. زﻣﺎﻧﻲ ﮐﻪ ھﯿﺘﻠﺮ از ﺳﻮي ﺿﺪاطﻼﻋﺎت ارﺗﺶ آﻟﻤﺎن ﻣﺄﻣﻮر ﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺰب ﮐﺎرﮔﺮي آﻟﻤﺎن ﺑﭙﯿﻮﻧﺪد ،ﭼﮫـﻞ ﻧﻔﺮ از اﻋﻀﺎي اﻧﺠﻤﻦ ﺗﻮل ،ﺑﺎ ھﺪاﻳﺖ دﻳﺘﺮﻳﺶ اﮐﺎرت ،ﺑﺮاي ﺣﻤﺎﻳﺖ از او ﺑﻪ ﻋﻀﻮﻳﺖ اﻳﻦ ﺣﺰب درآﻣﺪﻧـﺪ. اﮐﺎرت در زﻣﺎن ﻣﺮگ ،در ﺳﺎل ،1923ﺑﻪ اﻋﻀﺎي اﻧﺠﻤﻦ ﺗﻮل وﺻﯿﺖ ﮐﺮد ﮐﻪ از ھﯿﺘﻠـﺮ ﺗﺒﻌﯿـﺖ ﮐﻨﻨـﺪ زﻳـﺮا وي ﺑﺎ اﺳﺘﺎدان ﻏﯿﺒﻲ در ارﺗﺒﺎط اﺳﺖ... ﻧﻘﺶ ﺳﺎزﻣﺎن اطﻼﻋﺎﺗﻲ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﯿﺎ )اﻳﻨﺘﻠﯿﺠﻨﺲ ﺳﺮوﻳﺲ( و ﺷـﺒﮑﻪ ﭘﻨﮫـﺎن زرﺳـﺎﻻران ﻳﮫـﻮدي در ﺻـﻌﻮد ﻧﺎزﻳﺴﻢ در آﻟﻤﺎن را از طﺮﻳﻖ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻣﺮﻣﻮز اﻳﮕﻨﺎس ﺗﺮﺑﯿﺶ ﻟﯿﻨﮑﻠﻦ ﻧﯿﺰ ﻣﻲﺗﻮان ﭘﯿﮕﯿـﺮي ﮐـﺮد .ﺗـﺮﺑﯿﺶ ﻟﯿﻨﮑﻠﻦ ،ﮐﻪ ﺑﻪ ﻳﮏ ﺧﺎﻧﻮاده ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪ ﻳﮫﻮدي ﺳﺎﮐﻦ ﻣﺠﺎرﺳﺘﺎن ﺗﻌﻠﻖ داﺷﺖ ،ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﮑـﻲ از ﻣـﺄﻣﻮران اطﻼﻋﺎﺗﻲ و ﺗﻮطﺌﻪﮔﺮان ﺑﺰرگ و اﻓﺴﺎﻧﻪاي ﻧﯿﻤﻪ او ّل ﺳﺪه ﺑﯿﺴﺘﻢ ﻣﯿﻼدي ﺷـﮫﺮت ﻓـﺮاوان دارد] ...او[ از اواﻳﻞ ﺳﺎل 1919ﺑﻪطﻮر ﮐﺎﻣﻞ در آﻟﻤﺎن ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪ و در ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺧﺮاﺑﮑﺎراﻧﻪ و ﺗﻮطﺌﻪھﺎي ﮔﺮوهھﺎي اﻓﺮاطﻲ ﻓﺎﺷﯿﺴﺘﻲ ﻧﻘﺶ ﻓﻌﺎﻟﻲ ﺑﻪدﺳﺖ ﮔﺮﻓﺖ .در اﻳﻦ دوران ،او ﻳﮑﻲ از ﻋﻮاﻣﻞ اﺻﻠﻲ ﭘﺲ ﭘﺮده در ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪھﻲ و ﺗﺤﺮﮐﺎت ﮔﺮوهھﺎي اوﺑﺎش ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ ﻟﺸﮑﺮ آزاد ﺑﻮد ﮐﻪ از درون آن ﺣـﺰب ﻧـﺎزي زاﺋﯿـﺪه ﺷﺪ .ﻳﮑﻲ از اﻗﺪاﻣﺎت اﻳﻦ ﮔﺮوه ﻗﺘﻞ ﻓﺠﯿﻊ رزا ﻟﻮﮐﺰاﻣﺒﻮرگ و ﮐﺎرل ﻟﯿﺒﮑﻨﺨﺖ اﺳﺖ ...در 24ژوﺋـﻦ 1922 ﻧﯿﺰ واﻟﺘﺮ راﺗﻨﻮ ،وزﻳﺮ ﺧﺎرﺟﻪ آﻟﻤﺎن ﮐﻪ ﺳﯿﺎﺳﺖھﺎي وي ﻣﻄﻠﻮب ﻣﺎﻓﯿـﺎي ﺻﮫﯿﻮﻧﯿﺴـﺘﻲ اﻧﮕﻠـﯿﺲ ﻧﺒـﻮد، ﺑﻪدﺳﺖ ﻳﮑﻲ از اﻋﻀﺎي ﻟﺸﮑﺮ آزاد ﺑﻪ ﻗﺘﻞ رﺳـﯿﺪ] ...واﻟﺘـﺮ راﺗﻨـﻮ ﻳﮫـﻮدي ﺑـﻮد و ﭘـﺪر وي )اﻣﯿـﻞ راﺗﻨـﻮ( ﺑﻨﯿﺎﻧﮕﺬار ﮐﻤﭙﺎﻧﻲ ﻣﻌﺮوف AEGاﺳﺖ .ﻟﻮﮐﺰاﻣﺒﻮرگ و ﻟﯿﺒﮑﻨﺨﺖ ﻧﯿﺰ ﻳﮫﻮدي ﺑﻮدﻧﺪ [.در ھﻤـﯿﻦ زﻣـﺎن ﺑـﻮد ﮐﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺳﯿﺎﺳﻲ ھﯿﺘﻠﺮ آﻏﺎز ﺷﺪ و وي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺄﻣﻮر ﻣﺨﻔﻲ ﺳﺎزﻣﺎن ﺿﺪاطﻼﻋﺎت ارﺗﺶ آﻟﻤـﺎن، و در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺑﺮﺧﻲ رھﺒﺮان اﻓﺮاطﻲ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﭼﻮن ژﻧﺮال ﻟﻮدﻧﺪروف ،ﮔﺮوه ﮐﻮﭼﮏ ﺧﻮد را ﺗﺄﺳﯿﺲ ﮐﺮد؛ ھﻤﺎن ﮔﺮوھﻲ ﮐﻪ ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺣﺰب ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎل ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺖ ﮐﺎرﮔﺮي آﻟﻤﺎن )ﻧﺎزي( ﺑﺪل ﺷـﺪ .در ﻧـﻮاﻣﺒﺮ 1923ژﻧﺮال ﻟﻮدﻧﺪروف و ھﯿﺘﻠﺮ ﮐﻮدﺗﺎي ﻧﺎﻓﺮﺟﺎﻣﻲ را ﺗﺮﺗﯿﺐ دادﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﮐﻮدﺗﺎي ﻣﻮﻧﯿﺦ ﻣﻌﺮوف اﺳـﺖ. اﻣﺮوزه ﻣﻮرﺧﯿﻦ ﻣﻲداﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﻳﮑﻲ از ﮔﺮداﻧﻨﺪﮔﺎن طﺮحھﺎي ﻣﺘﻌـﺪد ﮐﻮدﺗـﺎﻳﻲ ژﻧـﺮال ﻟﻮدﻧـﺪروف و ھﯿﺘﻠـﺮ ھﻤﺎن آﻗﺎي ﺗﺮﺑﯿﺶ ﻟﯿﻨﮑﻠﻦ ﺑﻮد .ﺗﺮﺑﯿﺶ ﻟﯿﻨﮑﻠﻦ ﺑﻌﺪھﺎ در ﺑﻨﺪر ﺷﺎﻧﮕﮫﺎي ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷـﺪ ،ﻧـﺎم ﭼﯿﻨـﻲ ﭼـﺎﺋﻮ ﮐﻮﻧﮓ را ﺑﺮ ﺧﻮد ﻧﮫﺎد ،ﺳﺮ ﺧﻮد را ﺗﺮاﺷﯿﺪ و 12ﺳﺘﺎره ﮐﻮﭼﮏ ﺑﺮ ﭘﻮﺳﺖ ﺟﻤﺠﻤـﻪاش داغ زد ،ﺑـﻪﻋﻨﻮان راھﺐ ﺑﻮداﺋﻲ ﺻﻮﻣﻌﻪاي ﺑﻪ راه اﻧﺪاﺧﺖ و ﮔﺮوھﻲ ﻣﺮﻳﺪ وﻓﺎدار در ﭘﯿﺮاﻣـﻮن ﺧـﻮﻳﺶ ﮔـﺮد آورد .ﺑـﺎ آﻏـﺎز
ﺟﻨﮓ دو ّم ﺟﮫﺎﻧﻲ ،ﭼﺎﭘﻮ ﮐﻮﻧﮓ ،ﻳﺎ ھﻤﺎن آﻗﺎي ﺗﺮﺑﯿﺶ ﻟﯿﻨﮑﻠﻦ ،ﺑﺎ ﺳﺮﮐﻨﺴﻮل آﻟﻤﺎن در ﺷﺎﻧﮕﮫﺎي ﺗﻤـﺎس ﮔﺮﻓﺖ و ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎ ھﯿﺘﻠﺮ ﺷﺪ ﺗـﺎ »ﻗـﺪرت ﻣـﺎوراءطﺒﯿﻌﻲ« ﺧـﻮد را در ﺧـﺪﻣﺖ او ﻗـﺮار دھـﺪ .از ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ اﻳﻦ ﭘﯿﺸﻨﮫﺎد اطﻼﻋﻲ ﻧﺪارﻳﻢ[21] «.
اﻳﮕﻨــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــﺎس ﺗــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــﺮﺑﯿﺶ ﻟﯿــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــﻨﮑﻠﻦ ﻳﮫــــــــــــــــــﻮدي ﻣﺠــــــــــــــــــﺎر و ﻣــــــــــــــــــﺄﻣﻮر ﻧﺎﻣــــــــــــــــــﺪار اطﻼﻋــــــــــــــــــﺎﺗﻲ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﯿــــــــــــــــــﺎ در اﻳﻦ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺑﺎ ﻧﺎم ﭼﯿﻨﻲ »ﭼﺎﺋﻮ ﮐﻮﻧﮓ« رھﺒﺮ ﻳﮏ ﻓﺮﻗﻪ ﺑﻮداﻳﻲ اﺳﺖ و ﺑﻪ ﺟﺎي ﻳﮑﻲ 12داغ ﺑﺮ ﭘﯿﺸﺎﻧﻲ دارد! -10در ﭼﺎرﭼﻮب ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻓﻮق ،ﻣﻲﺗﻮان ﻣﻌﻨﺎي »ﺟﻨﺠﺎل ھﻮﻟﻮﮐﺎﺳﺖ« اﺣﻤﺪيﻧﮋاد را ﻓﮫﻤﯿﺪ و ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻲ راﻣـﯿﻦ، ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮداز اﻳﻦ ھﯿﺎھﻮ ،را ﺷﻨﺎﺧﺖ .در ﭼﺎرﭼﻮب اﻳﻦ ﺗﺤﻠﯿﻞ ،ﻋﺠﯿﺐ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ راﻣﯿﻦ ،ﻓﺮدي ﻓﺎﻗﺪ ھـﺮ ﮔﻮﻧـﻪ ﺳـﺎﺑﻘﻪ ﻋﻠﻤﻲ در زﻣﯿﻨﻪ ﺻﮫﯿﻮﻧﯿﺴﻢﭘﮋوھﻲ و ﻳﮫﻮدﺷﻨﺎﺳﻲ ،ﻓﺮدي ﻓﺎﻗﺪ ﺷﮫﺮت ﻳﺎ ﻣﻘﺎم و ﻣﻨﺼﺐ ﺳﯿﺎﺳﻲ ،ﺑـﻪ دﻟﯿـﻞ درج ﻣﺼﺎﺣﺒﻪاش در روزﻧﺎﻣﻪ »والاﺳﺘﺮﻳﺖ ژورﻧﺎل« ،ارﮔﺎن ﺑﺎﻧﮑﺪاران ﻧﯿﻮﻳﻮرک ،ﺑﻪﻧﺎﮔﺎه ﺷﮫﺮت ﺟﮫﺎﻧﻲ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ ،ﮐﻨﻔـﺮاﻧﺲ ھﻮﻟﻮﮐﺎﺳﺖ ﺑﻪﭘﺎ ﻣﻲﮐﻨﺪ و ﺑﻪ »ﺗﺌﻮرﻳﺴﯿﻦ دوﻟﺖ اﺣﻤﺪيﻧﮋاد« در اﻳﻦ ﺣﻮزه ﺑﺪل ﻣﻲﺷﻮد .اﻳﻦ ﻓﺮد در زﻣﺎن اﻗﺎﻣﺖ در آﻟﻤﺎن ﻣﻨﺎدي اﻓﺮاطﻲ »ﺳﻨﻲﺳﺘﯿﺰي« در ﻣﯿﺎن اﻳﺮاﻧﯿﺎن و ﺳﺎﻳﺮ ﺷﯿﻌﯿﺎن ﻣﻘﯿﻢ آﻟﻤـﺎن ﺑـﻮد .اﻳـﻦ روﻳـﻪ ،ﻳﻌﻨـﻲ اﻳﺠـﺎد ﺧﺼﻮﻣﺖ ﻣﯿﺎن ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن آﻟﻤﺎن ﮐﻪ اﮐﺜﺮﻳﺖﺷﺎن اھﻞ ﺳﻨﺖاﻧﺪ ،ﻗﻄﻌﺎً ﺑﻪ ﺳﻮد اﺳﻼم و ﻣﺴﻠﻤﯿﻦ ﻧﺒﻮد .ﭘﺲ ،ﻋﺠﯿﺐ ﻧﯿﺴﺖ اﮔﺮ در ﮐﻮران ﺣﻮادث اﺧﯿﺮ راﻣﯿﻦ را از ﺣﺎﻣﯿﺎن ﺳﺮﺳﺨﺖ اﻧﺘﺼﺎب ﻣﺸﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻌـﺎون اوّل رﺋﯿﺲﺟﻤﮫـﻮر ﺑﯿﺎﺑﯿﻢ) .ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻲ راﻣﯿﻦ دﺑﯿﺮﮐﻞ ﺑﻨﯿﺎد ﺟﮫﺎﻧﻲ ﺑﺮرﺳﻲ ھﻮﻟﻮﮐﺎﺳﺖ» ،ﻓﻀﺎﺳﺎزي ﻋﻠﯿﻪ ﻣﺸﺎﻳﻲ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﻧﯿﺴﺖ«، ﺧﺒﺮاﻧﻼﻳﻦ 1 ،ﻣﺮداد [22] (1388
-11ﻋﻠﯿﺮﺿﺎ زاﮐﺎﻧﻲ از »رﻓﺖوآﻣﺪھﺎي ﻣﺸﮑﻮک« ﻣﺸﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺧﺎرج از ﮐﺸﻮر و ارﺗﺒﺎط او ﺑﺎ ﺟﮏ اﺳﺘﺮاو، وزﻳﺮ ﺧﺎرﺟﻪ ﭘﯿﺸﯿﻦ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﯿﺎ ،ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻪ .اﻳﻦ راﺑﻄﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ دﻗﯿﻖ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد و ﺑﻪوﻳﮋه ﺑـﻪ دو ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺎه در ﻟﻨﺪن ﺗﻮﺟـﻪ ﺷـﻮد ﮐـﻪ ﺑـﺎ اﻧﺘﻘـﺎل ﮔﻨﺠﯿﻨـﻪ ﻣﻨﺤﺼـﺮﺑﻪﻓﺮد ﺑﺨـﺶ ﻣﮫﻤـﻲ از آﺛـﺎر ﻣﻮﺟـﻮد در ﻣﻮزهھﺎي اﻳﺮان ،ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ادوار ھﺨﺎﻣﻨﺸﻲ و ﺻﻔﻮي ،ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪ .ﺣﻀﻮر ﺟـﮏ اﺳـﺘﺮاو در ﻧﻤﺎﻳﺸـﮕﺎه او ّل ،دوره ھﺨﺎﻣﻨﺸﻲ ،ﻣﻮﺟﻪ اﺳﺖ زﻳـﺮا در آن زﻣـﺎن وزﻳـﺮ اﻣـﻮر ﺧﺎرﺟـﻪ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﯿـﺎ ﺑـﻮد .وﻟـﻲ ﭼـﺮا او در ﻣﺮاﺳﻢ ﮔﺸﺎﻳﺶ ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺎه آﺛﺎر دوره ﺻﻔﻮي ﻧﯿﺰ ﺣﻀﻮر ﻳﺎﻓﺖ در ﺣﺎﻟﻲﮐﻪ اﻳﻨﮏ وزﻳـﺮ دادﮔﺴـﺘﺮي ﺑـﻮد؟ آﻳﺎ اﻳﻦ ﺣﻀﻮر ﻧﺎﻣﺘﻌﺎرف ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ راﺑﻄﻪاي ﻓﺮاﺗﺮ از راﺑﻄﻪ رﺳﻤﻲ دوﻟﺘﻲ ﻧﯿﺴﺖ؟ ﭘﺲ ،اﻳﻦ ﺳﺨﻦ را ﺑﺎﻳﺪ ﺑـﻪ ﺟﺪّ ﮔﺮﻓﺖ: »از دﻳﺪﮔﺎه ﻣﻦ ،و ﻗﻄﻌﺎ ً ﺑﺴـﯿﺎر ﮐﺴـﺎن ﮐـﻪ ﺑـﺎ اﻳـﻦ ﺣـﻮزه آﺷـﻨﺎﻳﻲ دارﻧـﺪ ،ﺑﺨﺸـﻲ از آنﭼـﻪ ﺑـﻪ اﻳـﺮان ﺑﺎزﮔﺸﺘﻪ ،ارزﺷﻤﻨﺪﺗﺮﻳﻦ ﺑﺨﺶ آن» ،ﺑﺪل« اﺳﺖ ﻧﻪ اﺻﻞ .ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﺗﻮﺿـﯿﺤﺎت ﻓـﻮق ،ﺿـﺮور اﺳـﺖ ﺷﺨﺼﯿﺖھﺎ و ﻧﮫﺎدھﺎي ﻓﺮھﻨﮕﻲ ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﯿـﺮاث ﺗـﺎرﻳﺨﻲ اﻳـﺮان ﮐﻤﯿﺘـﻪاي ﺑﻲطـﺮف و ﻏﯿﺮدوﻟﺘـﻲ ﺗﺸﮑﯿﻞ دھﻨﺪ و ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﺻﺎﻟﺢ و ﺧﻮشﻧﺎم داﺧﻠﻲ و ﺧـﺎرﺟﻲ اﻳـﻦ اﺷـﯿﺎء را ﻣـﻮرد ﺑﺮرﺳـﻲ ﻗﺮار دھﻨﺪ ﺗﺎ ﺷﺒﮫﻪ ﺳﺮﻗﺖ و ﺗﻌﻮﻳﺾ آنھـﺎ ﻣﺮﺗﻔـﻊ ﺷـﻮد) «.ﻋﺒـﺪﷲ ﺷـﮫﺒﺎزي» ،ﻣﯿـﺮاث ﻓﺮھﻨﮕـﻲ اﻳـﺮان و ﮐﺎرﻧﺎﻣﻪ اﺳﻔﻨﺪﻳﺎر رﺣﯿﻢ ﻣﺸﺎﻳﻲ«( ][23 -12اﻳﻨﮏ وﺟﺪاﻧﻢ آرام اﺳﺖ زﻳﺮا ﺗﺎ ﺣﺪودي از ﻳﺎدداﺷﺖھﺎي ﭘﯿﺸﯿﻦ ﺧﻮد »رﻣﺰﮔﺸﺎﻳﻲ« ﮐـﺮدم .ﭘﯿﺶﺗـﺮ ﺑـﻪ ﺗﻠـﻮﻳﺢ ﻣﻲﻧﻮﺷﺘﻢ و اﻳﻨﮏ ﺑﻪ ﺻﺮاﺣﺖ .اﮐﻨﻮن ﺑﺨﺸﻲ از ﺧﻮاﻧﻨـﺪﮔﺎن ﮐﺘﺎبھـﺎﻳﻢ ﻋﻠـﺖ ﻣﺨﺎﻟﻔـﺖ ﺳﺮﺳـﺨﺘﺎﻧﻪام را ﺑـﺎ ﺗـﺪاوم رﻳﺎﺳﺖﺟﻤﮫﻮري اﺣﻤﺪيﻧﮋاد درﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ؛ ھﻤﺎﻧﺎن ﮐﻪ اﻧﺪﮐﻲ ﭘﯿﺶ ﺑـﻪ ﺳـﺨﺘﻲ از ﻣـﻦ ﮔﻠﻪﻣﻨـﺪ ﺑﻮدﻧـﺪ و اﮐﻨـﻮن ﺧـﻮد واﻗﻌﯿﺖ را ،ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺧﻮﻳﺶ ،درﻳﺎﻓﺘﻪاﻧﺪ .در ﮐﻮران اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ،و در اوج ھﯿﺠﺎﻧﻲ ﮐﻪ ﺑﺨﺸﻲ از ﻧﺴﻞ ﺟﻮان اﺻﻮلﮔﺮا را، ﺑﺎ ﺗﻌﺼﺒﻲ ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ وﺻﻒ ﺑﻪﺳﻮد اﺣﻤﺪيﻧﮋاد ،ﻓﺮاﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ،ﻧﻮﺷﺘﻢ: »ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪي ﺧﺪا ،ﻣﯿﺮﺣﺴﯿﻦ ﻣﻮﺳﻮي رﺋﯿﺲﺟﻤﮫﻮري ﺑﮫﺘﺮ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻧﻈﺎم اﺳـﺖ؛ ﭘﺎﺳـﺪاري اﻣﯿﻦﺗـﺮ ﺑﺮاي ﻣﯿﺮاث اﻣﺎم راﺣﻞ و ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ اﺳﺖ .اﺣﻤﺪيﻧﮋاد ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد ﻧﯿﺴﺖ .او ﻣﻌﻠﻮم ﻧﯿﺴﺖ ﻓﺮدا ﺑﺎ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ و اﻳﺮان اﺳﻼﻣﻲ ﭼﻪ ﻣﻲﮐﻨﺪ .اﮔـﺮ اﻣـﺮوز آﻳـﺖﷲ ھﺎﺷـﻤﻲ رﻓﺴـﻨﺠﺎﻧﻲ و ﻣﮫﻨـﺪس ﻣﯿﺮﺣﺴﯿﻦ ﻣﻮﺳﻮي را از ﻣﯿﺪان ﺑﻪ در ﮐﻨﺪ ،ﻓﺮدا ﻣﻌﻠﻮم ﻧﯿﺴﺖ ﺑـﺎ دﻳﮕـﺮان ﭼـﻪ ﺧﻮاھـﺪ ﮐـﺮد .ﻣـﻦ ﺗـﺎرﻳﺦ ﺧﻮاﻧﺪهام و ﺷﻤﺎ ﻧﯿﺰ ﺧﻮاﻧﺪهاﻳﺪ .ﺑﻪ ﺗـﺎرﻳﺦ آﻟﻤـﺎن دھـﻪ 1930رﺟـﻮع ﮐﻨﯿـﺪ و ﺑﺒﯿﻨﯿـﺪ ﮔـﺎم ﺑـﻪ ﮔـﺎم ﭼـﻪ رخ داد) « ..ﻋﺒﺪﷲ ﺷﮫﺒﺎزي ،ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺑﺮادرم آﻗﺎي ﺣﺪادﻋﺎدل 28 ،ﺧﺮداد [24] (1388