Avganistan ali i tada Avganistan ostaje neutralna država. Od 1960. do početka 1990. vojska Avganistana je bila obučavana i opremana od strane Sovjetskog Saveza. Prije Saurske revolucije, aprila 1978. godine (saur je Dari naziv za drugi mjesec Persijskog kalendara), kada je Narodna komunistička demokratska partija preuzela vlast u Avganistanu, oružane snage su se sastojale od tri oklopne i osam pješadijskih divizija, dvije planinske pješadijske i jedne artiljerijske brigade, dva puka komandosa, padobranskog i puka garde i brojala je ukupno oko 90.000 vojnika. Poslije ovog državnog udara, dezerterstvo je preplavilo vojsku, odražavajući se na lojalnost i moralne vrijednosti vojnika. Formacije divizija i brigada padaju na veličine bataljona i pukova, a ukupno brojno stanje se smanjuje na samo 75.000 naoružanih pripadnika. Tokom sovjetskog rata u Avganistanu, Nacionalna vojska Avganistana bila je uključena u borbe protiv mudžahedinskih pobunjeničkih grupa sa bilansom od 50-60.000 žrtava. I tada dezerterstvo i prebjeg postaju ogroman problem, tako da je između 1980-1989. godine stopa dezerterstva bila oko 10.000 godišnje. Poslije povlačenja sovjetskih trupa iz Avganistana i pada komunističkog režima u Kabulu, vojska Avganistana, obučavana po sovjetskim principima dijeli se između Vlade u Kabulu i različitih zaraćenih strana, tako da na primjer u to vrijeme egzistiraju dva paralelna šesta korpusa koja su bila aktivna na sjeveru. Jedan je bio lociran u Poli-e- Khomriju, a vladin u Kunduzu. Zemlja je bila suočena sa različitim ratnim gospodarima koji kontrolišu teritoriju i zvanično nije postojala nacionalna vojska. Ovo je bilo pogodno tlo za uspostavljanje talibanskog režima 1996. godine, koji je uklonio oružane snage i odlučio da kontroliše državu u skladu sa šerijatskim pravom, vjerskom zakonu islama, utemeljenom na božjoj objavi i izvedenom iz četiri glavna izvora. Utvrđuje sve glavne aspekte ljudskog života, uključujući politiku, ekonomiju, bankarstvo, trgovinu, ugovore, socijalna pitanja itd. Talibani takođe počinju obuku svojih jedinica i komandanata. Neki od njih su tajno obučavani od strane oružanih snaga Pakistana, u regionu duž granične linije. Poslije uklanjanja talibanskog režima krajem 2001. godine, privatne oružane snage i milicija preuzimaju kontrolu bezbjednosti u zemlji, tako da krajem 2002. godine od vojnih formacija postoji osam korpusa sa oko 2.000 pripadnika. Nova ANA formirana je dekretom predsjednika Avganistana Hamida Karzaija, 1. decembra 2002. godine. Odmah nakon izbora Karzai je postavio svojoj administraciji cilj da vojska mora imati najmanje 70.000 vojnika do kraja 2009. godine. Međutim, mnogi zapadni vojni eksperti, a i ministar odbrane Avganistana Abdul Rahim Wardak vjerovali su da zemlji treba najmanje 200.000 ak-
tivnih vojnika radi uspješne borbe protiv neprijateljskih snaga. Prvi ,,novi” avganistanski kandak (na Paštu jeziku bataljon) obučen je od strane britanskih vojnika iz sastava ISAF-a i postaje 1. bataljon Avganistanske Nacionalne Garde. Iako je obuka bila na visokom nivou, britanske snage su bile malobrojne i donesena je odluka da se regrutacija i obuka povjeri 3. grupi specijalnih snaga vojske SAD. Ova grupa je, takođe, izgradila niz objekata, poligona i strelišta za obuku, a i veoma brzo stavila u upotrebu objekte, izgrađene od strane Sovjetskog Saveza za vrijeme njihovog boravka u Avganistanu. Prva obuka počinje u maju 2002. godine i zbog različitih nacionalnosti ista je izvođena na Paštu, Dariju i nekim arapskim jezicima. Do januara 2003.godine, preko 1.700 vojnika je završilo 10-nedjeljnu obuku, a do polovine 2003. godine ukupno 4.000 pripadnika je obučeno. Značajno je napomenuti da je ovoj godini 1.000 ANA vojnika bilo uključeno u borbenu operaciju ,,Warrior Sweep” - Ratničko čišćenje. Ova borbena operacija vođena od strane vojske SAD se smatra prvom borbenom operacijom jednica novoformirane avganistanske vojske. Nakon toga, izvedeno je nekoliko značajnih zajedničkih operacija, kako borbenih, tako i traganja, spasavanja,pomoći lokalnom stanovništvu, sprečavanju trgovine drogom, uspostavljanja kontakata sa plemenskim liderima i sl. U to vrijeme problemi koji su kočili dalji razvoj ANA su se ogledali u nedostatku saradnje sa lokalnim plemenskim vođama koji su morali dati saglasnost za regrutovanje i u nedosljednoj međunarodnoj podršci. Dezerterstvo ponovo zaokuplja vojsku, tako da je u ljeto 2003. godine stopa dezerterstva procijenjena na 10 procenata, a do sredine marta 2004. godine procijenjeno je da je 3.000 vojnika dezertiralo. Prema podacima Generalnog Inspektorata za rekonstrukciju u Avganistanu, jedan od četiri vojnika napusti službu u prvih 12 mjeseci. U cilju onemućavanja dezerterstva, neki vojnici nakon obuke bivaju direktno upućeni u borbene operacije. Ipak, radi poređenja, ohrabruje podatak da je u novijoj istoriji Avganistana (period nakon izbora predsjednika Karzaija) broj profesionalnih pripadnika ANA povećan sa 1.750, koliko je bilo 2003. do 164.000 u 2011. godini. Vojnici početno primaju 30 dolara tokom mjeseci obuke i dodatnih 50 dolara nakon završetka obuke, tako da plata vojnika koji nakon završene obuke koji bude raspoređen u neku od jedinica bude do165 dolara. U zavisnosti od rizika, plata se kreće oko 230 u zoni srednjeg rizika do 240 dolara u zoni visokog rizika. Nastaviće se... stariji vodnik I klase Miodrag Jokanović mentor u Školi vojne policije u Kabulu januar 2012.
PARTNER 21