Τεύχος 803

Page 1

τι διαβάζει η Gen Z

803 FREE PRESS 22.02.2024

ΑΓ

Ω ΎΠ

2024

ΙΚΑ • ΑΝ

Νο

Ν

Α

SBARI • ΠΑ Ν ΑΔ

Σ ΤΟΙ Χ Ν • ΕΙ

CU

ΛΛ

FO

Ε

Ω

ΣΙ

Η ΜΌΤ ΤΕΣ Ε

Ν

Τ

onassis dance days

ΟΛΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΘΗΝΑ! ΔΩΡΕΑΝ ΟΔΗΓΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ. ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΚΑΘΕ ΠΕΜΠΤΗ


2

LiFO

22.02.24


8 ΣΤΗΛΕΣ

index803

βασιλική σιουτη

πολιτικο επταημερο γιάννησ παντελάκησ

akροβατωντασ

γιάννησ πανταζόπουλοσ

talking points

www.lifo.gr ΔΥΟ ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. ΒOΥΛΗΣ 22, 105 63 ΑΘΗΝΑ T 210 3254 290 F 210 3249 785 info@lifo.gr

εκδοτης/διευθυντησ

χάρησ καλαϊτζίδησ

Στάθης Τσαγκαρουσιάνος

ιλεκτρισιτυ

chief executive officer Μιχάλης Μιχαήλ

δεσποινα τριβολη

chief operating officer/commercial director Θανάσης Χαραμής

footnotes

σύμβουλος σχεδιασμού Γιάννης Καρλόπουλος editor in chief Αλέξανδρος Διακοσάββας διευθυντής εντυπου Τάσος Μπρεκουλάκης διευθυντής συνταξης εντυπου Γιάννης Πανταζόπουλος διευθυντής mikropragmata.lifo.gr Άρης Δημοκίδης διευθυντής ενημερωσησ Μάκης Πολλάτος

22

τι διαβάζει η Gen Z

διευθυνση newsroom και social media Χριστίνα Γαλανοπούλου υπευθυνη πολιτικου ρεπορταζ - ερευνασ Βασιλική Σιούτη αρχισυνταξία Ζωή Παρασίδη αρχισυνταξία podcasts Μερόπη Κοκκίνη

onassis dance

συντονισμοσ υλησ Νινέττα Γιακιντζή ––––––

days

ε μ π ο ρ ι κ ο τμ η μ α advertising director Ξένια Στασινοπούλου direct sales director Κώστας Μαντάς senior advertising manager Άννα Λαπαρδάγια direct sales Γιώργος Λυκουργιώτης, Ευθύμης Παχής

18

advertising manager Δημήτρης Βουκελάτος (dvoukelatos@lifo.gr) advertising coordinator Κατερίνα Κουρμούζη (kkourmouzi@lifo.gr) head of creative Βασίλης Καψάσκης branded content manager Φιλιώ Ράγκου digital campaign manager Γιώργος Γιαννή

το όνομα της φωτογράφου Λίλας Εφραιμίδου.

στο εξωφύλλο: Φωτογραφίες από τον Πάρι Ταβιτιάν. παραλειψη: Στο credit της φωτογραφίας εξωφύλλου του προηγούμενου τεύχους (802) παραλείψαμε

26

H ΑΙΜΙΛΊΑ ΥΨΗΛΆΝΤΗ ΕΙΝΑΙ H ΑΘΗΝΑΙA ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

advertising executive Χριστίνα Καλλή –––––– ψηφιακή ανάπτυξη/προγραμματισμός lifo.gr Άγγελος Παπαστεργίου –––––– σ υντα ξ η Θοδωρής Αντωνόπουλος, Λουίζα Αρκουμανέα, Γιάννης Βασιλείου, Ίωνaς Καλλιμάνης, Ντίνα Καράτζιου, Βάνα Κράβαρη, Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος, Τίνα Μανδηλαρά, Νίκος Μπακουνάκης, Γλυκερία Μπασδέκη, Αργυρώ Μποζώνη, Σταυρούλα Παπασπύρου, Μαρία Παππά, Χρήστος Παρίδης, Δημήτρης Πολιτάκης, Νικόλας Σεβαστάκης, Φώτης Σεργουλόπουλος, Δέσποινα Τριβόλη, Γιώργος Τσαγκόζης, Κορίνα Φαρμακόρη ne ws r o om αρχισυνταξια Ρούλα Βλασσοπούλου, Σόφη Ζιώγου συντακτικη ομαδα Σωτήρης Βαλάρης, Κυριάκος Κουζούμης, Πέννυ Μαστοράκου

14

123 ΛΕΠΤΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΎΡΑ ΚΆΠΗ

WORK PLACES με παρον και μελλον

social media Ιωάννα Ζέρβα, Τατιάνα Τζινιώλη –––––– ατελιέ αrt director Βανέσσα Φερλέ, Μαργαρίτα Καμαριώτη αssistant art director Μπιάνκα Σαμαρά φωτογράφοι Σπύρος Στάβερης, Πάρις Ταβιτιάν, Freddie F., Γιώργος Ξανθινάκης, Νίκος Κατσαρός διαμόρφωση ψηφιακής εκδοσης Μαρούσα Θωμά, Ελπισία Σπαθάρη επιμελεια κειμένων Μαρία Δρουκοπούλου, Μυρτώ Αθανασοπούλου –––––– λογιστηριο οικονομική διεύθυνση Δημήτρης Τασιόπουλος λογιστήριο Βασίλης Κοτρωνάκης, Άκης Ιωάννου, Έφη Ηλιοπούλου

30 49

γραμματεία Βιβίκα Ανδριανάτου –––––– κωδικος εντυπου 7639 –––––– μετοχος/νομιμοσ εκπροσωποσ Ευστάθιος Τσαγκαρουσιάνος

παρακαλουμε

ανακυκλωστε

LiFO 22.02.24

3


Feedback

5

ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Σκέψεις βλέποντας ένα αριστούργημα Υπάρχει τόσο πολύ editing στις μέρες μας. ΤΟΥ ΣΤΆΘΗ ΤΣΑΓΚΑΡΟΥΣΙΆΝΟΥ

podcasts που αξίζει να ακούσετε

ΟΠΤΙΚΗ ΓΩΝΙΑ

pageviews

Το φιάσκο της εξεταστικής για τα Τέμπη και οι σημαντικοί μάρτυρες που δεν κλήθηκαν

Ρ Ε Π Ο Ρ ΤΑ Ζ

Μύκονος: Δεν έχουν τέλος οι οικοδομικές αυθαιρεσίες ΤΟΥ ΜΑΚΗ ΠΟΛΛΑΤΟΥ

Μετά τις αποκαλύψεις για το όργιο οικοδομικών αυθαιρεσιών και την καταστρατήγηση της πολεοδομικής νομοθεσίας στη Μύκονο, η κυβέρνηση και οι κρατικές υπηρεσίες είχαν λάβει μια σειρά από μέτρα προκειμένου να σταματήσει η καταπάτηση κάθε έννοιας δικαίου και να σταματήσει η ανεξέλεγκτη δόμηση ακόμη και σε περιοχές που είχαν χαρακτηριστεί ως κόκκινες ζώνες, άρα η προστασία του περιβάλλοντος θα έπρεπε να είναι απόλυτη προτεραιότητα. Πριν από μόλις 10 μήνες το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη είχε ενισχύσει το Αστυνομικό Τμήμα Μυκόνου με επιπλέον προσωπικό, κινητοποιώντας ακόμη και ειδικές δυνάμεις της ΕΛ.ΑΣ.

4

LiFO

ti δ ι α β α σ α με αυ τη την εβ δομ α δ α σ το

Την ολοκλήρωση των εργασιών της αποφάσισε χθες η Εξεταστική Επιτροπή για τη διερεύνηση του εγκλήματος των Τεμπών, χωρίς να επιτρέψει τελικά την κατάθεση σημαντικών μαρτύρων που είχαν προτείνει βουλευτές της αντιπολίτευσης, οι οποίοι αποχώρησαν, καταγγέλλοντας απόπειρα συγκάλυψης. Είχαν προειδοποιήσει άλλωστε ότι θα αποχωρούσαν αν δεν γινόταν δεκτό το αίτημά τους για διεύρυνση της λίστας των μαρτύρων. Αντικείμενο διαμάχης έγινε και η δικογραφία της Εισαγγελίας Λάρισας, στην οποία οι βουλευτές της αντιπολίτευσης απαιτούσαν να έχουν πρόσβαση πριν από τη σύνταξη του πορίσματος. Τα κόμματα καλούνται τώρα να καταθέσουν τα πορίσματά τους στις 8 Μαρτίου, παρότι δεν έχουν εξεταστεί όλοι οι μάρτυρες που ζητήθηκαν.

LiFO.gr

ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ ΣΙΟΥΤΗ

Οι gay πάνω από τα 40 είναι μια μελαγχολική ιστορία, παρότι πρόλαβαν να πιουν νερό από την πηγή. Ακόμη και η μουσική τους (οι Φράνκι, οι Pet Shop Boys, oι Erasure…) μια μελαγχολία είναι – μην μπερδεύεσαι από το μπιτ. Κι η καρδιά μπορεί να χτυπάει σαν τρελή, αλλά είναι λυπημένη. Δυστυχώς, επέσαμε θύματα. Πολλών πραγμάτων. Εν πρώτοις, των γονιών μας. Εξού και είναι τόσο σπαρακτικά ειλικρινές το σενάριο τoυ Andrew Haigh. Ας ψευτοχαρούμε ό,τι μπορούμε και προλάβουμε, καθότι οι πληγές δεν κλείνουν, απλώς σκεπάζονται. Ένα τόσο σύνθετο, πολυεπίπεδο έργο (το είδα δύο φορές και τη δεύτερη ήταν πολύ πιο αποκαλυπτικό) έχει τόσο «απλό», σίγουρο γράψιμο. Δεν είναι τυχαίο. Andrew Haigh: «Υπάρχει τόσο πολύ έντιτινγκ στις ταινίες στις μέρες μας. Κανείς δεν δίνει στα πράγματα χώρο να ανασάνουν. Δεν χρειάζεται να κόβεις πίσω μπρος. Άνθρωποι όπως ο Αντονιόνι ήταν ευχαριστημένοι απλώς αφήνοντας τα πράγματα να υπάρχουν». Αυτό το αριστούργημα δεν είναι υποψήφιο για κανένα Όσκαρ. Μια ακόμη ένδειξη ότι άλλο το Χόλιγουντ και άλλο η πνοή του μεγάλου σινεμά. Ασφαλώς και αρκετές φορές συμπίπτουν· αλλά όχι πάντα. Το πρώτο προϋποθέτει πολύ χρήμα, πολύ εμπόριο, κοπαδιαστά κοινά που τα έχει τρελάνει το hype και το μάρκετινγκ, κόκκινα χαλιά και υστερικό λόμπινγκ· το άλλο είναι άλλου παπά ευαγγέλιο. Τα τελευταία χρόνια το Χόλιγουντ σαν να έχει καταπιεί κατά κράτος ολόκληρη την έννοια του σινεμά, έτσι όπως το χρήμα έχει καταπιεί τις Τέχνες γενικώς, ακόμη και το underground. Το γκλάμουρ θεωρείται κάτι περίπου ισοδύναμο με την ποίηση. Είναι ανώμαλο αυτό. Πιστεύω ότι μια μέρα, η μεγάλη, αληθινή ποίηση θα αυτονομηθεί ξανά από το μεγα-εμπόριο που την αποχυμώνει – και θα δείξει το μέγεθός της: απέναντι στον Χρόνο, αυτή είναι η μόνη Κυρά. Τη χρονιά που η Σαντάλ Άκερμαν έβγαζε τη δεδηλωμένα σπουδαιότερη ταινία της ιστορίας του σινεμά, τα δύο κορυφαία Όσκαρ πήγαιναν στο Ρόκυ, ρε φίλε! Ορισμένες ταινίες των αδελφών Νταρντέν είναι σαν σονάτα για πιάνο του Μπετόβεν. Αυτό το φιλμ ήταν σαν κουαρτέτο του για έγχορδα. Κάθε ένα-ενάμιση μήνα κατεβαίνω στο νησί μου, υπνοβατώντας σχεδόν, για να δω τη γριά μάνα μου. Βασικά, κατεβαίνω για να βάλω τις χαλασμένες χώρες μου σε τάξη. Το κατάλαβα, βλέποντας την ταινία. Πάω σε τάφους, πάω σε κλεισμένα σπίτια. Αλλά είναι δύσκολο να συνεργαστείς με πεθαμένους. Γλιστράνε πάντα. Μόνο η αγάπη κάποιου θα σε βγάλει από τη λούμπα που έπεσες.

Ακολουθήστε τα podcasts της LiFO στην Apple, στο Spotify ή στην Google.

1

Τόνια, τελικά η Σάμερ ήταν η απόλυτη κινηματογραφική bitch; «Η ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΜΟΥ» ΜΕ ΤΟΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑ

2

Hyper Hypo: Πώς ένα αθηναϊκό βιβλιοπωλείο κατάφερε να έχει πελάτες από όλο τον κόσμο «RADIO LIFO» ΜΕ ΤΗ ΜΕΡΟΠΗ ΚΟΚΚΙΝΗ

3

Ποιο είναι το τουρκικό κόμμα DAVA που θέλει να μπει στην Ευρωβουλή «LIFO POLITICS» ΜΕ ΤΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ Ανέκδοτες και σπάνιες εικόνες από την κατασκευή του Ηλεκτρικού στην Ομόνοια, πριν από έναν αιώνα Η LiFO, σε συνεργασία με τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, θα παρουσιάσει μια σειρά από ανέκδοτα και σπάνια ντοκουμέντα για διάφορα θέματα από τη λαμπρή, ή και όχι τόσο, ιστορία του τόπου μας. Ξεκινάμε με τον ιστορικό σταθμό του Ηλεκτρικού στην Ομόνοια, που δεν ήταν πάντοτε υπόγειος.

4

H σκληρή αλήθεια για τον Hayate «ΜΙΚΡΟΠΡΑΓΜΑΤΑ» ΜΕ ΤΟΝ ΑΡΗ ΔΗΜΟΚΙΔΗ

ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΓΕΛΑΣΑΚΗ

Στις ανέκδοτες φωτογραφίες από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους (ΓΑΚ) βλέπουμε τις εργασίες κατασκευής και το μεγάλο εργοτάξιο που ταλαιπώρησε τους Αθηναίους ειδικά από το 1928 μέχρι το 1930. Οι αντιδράσεις αλλά και η γκρίνια για την καταστροφή της όμορφης πλατείας των Αθηνών ήταν έντονες. Το τεράστιο για την εποχή εργοτάξιο είχε διαταράξει την ισορροπία στην καθημερινότητα της πόλης, είχε μειώσει την πελατεία στα θρυλικά ζαχαροπλαστεία και στα καταστήματα της περιοχής και είχε δημιουργήσει πολλές αντιπαραθέσεις. Δεν ήταν και λίγοι αυτοί που αμφέβαλλαν για το αν ήταν ασφαλής η μεταφορά του σε τούνελ. «Θέλουν να μας πετάξουν μέσα σε ένα πηγάδι» ή «η σήραγξ μοιάζει σαν καρμανιόλα» έγραφαν εκείνη την εποχή για τον επικείμενο υπόγειο σταθμό. Στις φωτογραφίες από το αρχείο των Ηλεκτρικών Σιδηροδρόμων Αθηνών-Πειραιώς (ΗΣΑΠ) βλέπουμε επίσης εικόνες από το εργοτάξιο της εποχής που μας δίνουν έντονα την εικόνα της παλιάς Αθήνας. Ο υπόγειος σταθμός της Ομόνοιας σήμερα είναι ένας από τους πιο πολυσύχναστους της γραμμής του Ηλεκτρικού, και επειδή συνδέεται με την κόκκινη γραμμή του μετρό. Δεν ήταν όμως πάντοτε υπόγειος και η ιστορία του ξεκινάει από πολύ παλιά.

5

«Ήμουν σε μακροχρόνια σχέση όπου κανείς από τους δύο δεν έπρεπε να φτάσει σε οργασμό» «SEX DIARIES UNCENSORED» ΜΕ ΤΟΝ ΑΛΕΞ ΜΑΝΟ

22.02.24


LiFO 22.02.24

5


Όμιλος ΟΤΕ: Ένα μοναδικό «οικοσύστημα» όπου κάθε εργαζόμενος έχει την ευκαιρία να εξελίσσεται καθημερινά ΑΠΟ ΤΗ ΦΙΛΙΩ ΡΑΓΚΟΥ

Υπάρχει μια φράση που κάθε εταιρεία φιλοδοξεί να ακούει τους υπαλλήλους της να λένε: «Αγαπώ τη δουλειά μου»

Σ

ε αυτή την εταιρεία δεν εργάζεσαι απλώς, είσαι ενεργό μέλος μιας κοινότητας, όπου όλοι δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους γιατί δεν είναι ακατόρθωτο να δημιουργήσεις ένα best workplace. Το εργασιακό περιβάλλον στις επιχειρήσεις έχει αλλάξει άρδην τα τελευταία χρόνια κι αν κάποτε όσοι αναζητούσαν δουλειά ενδιαφέρονταν απλώς για τον τίτλο μιας θέσης και τον αντίστοιχο μισθό της, σήμερα φαίνεται να θέτουν εντελώς διαφορετικές προτεραιότητες, επιλέγοντας εταιρείες που σέβονται τις αρχές της διαφορετικότητας, της ισότητας και της συμπερίληψης και δίνουν έμφαση στην εμπειρία των εργαζόμενων, αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες ώστε να παραμένουν παραγωγικοί, υγιείς και αφοσιωμένοι. Σε αυτήν τη ραγδαία εξελισσόμενη εποχή που οι εργασιακές πρακτικές υφίστανται δομικές αλλαγές έρευνες συμφωνούν ότι το περιβάλλον εργασίας διαδραματίζει πλέον καθοριστικό ρόλο στην προσέλκυση αξιόπιστων, δημιουργικών ανθρώπων με ομαδικό πνεύμα για να στελεχώσουν το δυναμικό μιας επιχείρησης. Ο Όμιλος ΟΤΕ, ένας από τους μεγαλύτερους κι ελκυστικότερους εργοδότες στην Ελλάδα, συνεχίζει να αποδεικνύει έμπρακτα ότι διαθέτει εκείνο το εταιρικό DNA που τον κάνει δικαίως να ξεχωρίζει. Τι είναι, όμως, τελικά αυτό που καθιστά ιδανικό ένα εργασιακό περιβάλλον;

Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΞΕΚΙΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ Στον Όμιλο ΟΤΕ γνωρίζουν καλά πως η πορεία κάθε εταιρείας ταυτίζεται απόλυτα με εκείνη των ανθρώπων της. Εργαζόμενοι που εξελίσσονται, νιώθουν σεβασμό και παίρνουν ίσες ευκαιρίες κατά κανόνα ευημερούν και προχωρούν μπροστά, «συμπαρασύροντας» τον οργανισμό στον οποίο εργάζονται, γι’ αυτό επιδίωξη είναι να προσφέρει το κατάλληλο εργασι-

6

LiFO

22.02.24


ακό πλαίσιο που θα βελτιώνει διαρκώς την καθημερινότητά τους, θα τους εκπαιδεύει συστηματικά, θα εντοπίζει και θα αναπτύσσει τις δεξιότητές τους. Καθόλου τυχαίο, επομένως, πως σε δείγμα περίπου 200.000 εταιρειών παγκοσμίως αξιολογήθηκε ως ένας από τους top 1% εργοδότες για το 2023 στη μελέτη «Leading Employers». Και δεν είναι μόνο η αφοσίωση της εταιρείας στις αξίες της ομαδικότητας και της συνεργασίας που συνέβαλαν σε αυτή την επιτυχία αλλά και το περιβάλλον εργασίας που, εκτός του ότι δίνει ίσες και διαρκείς ευκαιρίες ανάπτυξης και εξέλιξης, αποτελεί πρακτικά έναν υποδειγματικό χώρο υψηλής αισθητικής με επίκεντρο την ευεξία, την ευελιξία και την απρόσκοπτη συνεργασία μεταξύ όλων των εργαζομένων.

ΕΝΑ ΜΟΝΑΔΙΚΟ «ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑ» ΟΠΟΥ ΚΑΘΕ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ ΕΧΕΙ ΤΗΝ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΝΑ ΑΝΑΠΤΥΧΘΕΙ Υπάρχει μια φράση που κάθε εταιρεία φιλοδοξεί να ακούει τους υπαλλήλους της να λένε: «Αγαπώ τη δουλειά μου»– τέσσερις λέξεις που απαιτούν, ωστόσο, πολύ περισσότερα από την προσφορά απλώς μιας θέσης εργασίας που ταιριάζει με τα ενδιαφέροντα και τις δεξιότητες κάποιου. Αν και η ίδια η δουλειά είναι αδιαπραγμάτευτα εξαιρετικά σημαντική, αυτό πηγαίνει πολλά βήματα πιο πέρα, αφού οι άνθρωποι χρειάζονται να πιστεύουν στις επιχειρήσεις, στις οποίες περνούν τουλάχιστον 40 ώρες την εβδομάδα. Ο Όμιλος ΟΤΕ πήρε αυτή την ανάγκη και την έκανε ακρογωνιαίο λίθο της εταιρικής φιλοσοφίας του και με στόχο να προσφέρει ένα σύγχρονο και ευέλικτο περιβάλλον εργασίας μεταμόρφωσε το Διοικητικό Μέγαρο του ΟΤΕ σε ένα καινοτόμο, αλλά ταυτόχρονα απόλυτα βιώσιμο κτίριο με γραφειακούς χώρους υψηλής αισθητικής και νέες ψηφιακές δυνατότητες που διευκολύνουν ακόμη περισσότερο την απρόσκοπτη επικοινωνία και συνεργασία μεταξύ των ομάδων. Υιοθετώντας την Agile κουλτούρα, έναν τρόπο εργασίας που προσπερνά τις κάθετες δομές και φέρνει κοντά ανθρώπους από διαφορετικές ομάδες, με διαφορετικό υπόβαθρο, για να εργαστούν για το ίδιο αποτέλεσμα, η καθημερινή εργασία γίνεται «smart» με Wi-Fi υψηλής ταχύτητας σε όλους τους χώρους και με video-conference tools σε πρωτοπόρους χώρους συνεργασίας, όπως τα lounge meeting rooms, meeting booths και informal collaboration areas, ενισχύοντας έτσι ακόμα περισσότερο την ανάληψη πρωτοβουλιών και τη γρήγορη λήψη αποφάσεων. Βασική αρχή, άλλωστε, του νέου σχεδιασμού υπήρξε η ενίσχυση της ομαδικότητας και της συνεργασίας, που επιτυγχάνονται όχι μόνο με την ανοιχτή διάταξη των θέσεων αλλά και μέσω της πολιτικής desk sharing, η οποία επιτρέπει σε κάθε εργαζόμενο να ερ-

γαστεί από όποιο σημείο επιθυμεί, εντός και εκτός εταιρείας, εξασφαλίζοντας σε όλους τους εργαζομένους laptop τελευταίας τεχνολογίας και πρόσβαση σε ψηφιακές εφαρμογές, αφού, χάρη στη VoIP τηλεφωνία, οι σταθερές τηλεφωνικές γραμμές μεταφέρθηκαν στους φορητούς υπολογιστές τους. Best workplace philosophy σημαίνει, λοιπόν, ευελιξία και ο Όμιλος ΟΤΕ πρωτοπορεί και εδώ, με την εφαρμογή ενός υβριδικού μοντέλου εργασίας, μέσω του οποίου έχει καθιερωθεί η τηλεργασία ανάλογα με τις επιχειρησιακές ανάγκες κάθε μονάδας, είτε αυτό σημαίνει εργασία σε ποσοστό 80% στο γραφείο και 20% από το σπίτι είτε σε μεγαλύτερο όταν πρόκειται για Call Center agents και IT support, είτε ακόμη και πρόσληψη ανθρώπων που ζουν στην επαρχία, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να παραμείνουν εκεί. Αλλά, αν υπάρχει κάτι που καθιστά τον Όμιλο ΟΤΕ πρότυπο περιβάλλοντος εργασίας, αυτό είναι το γεγονός πως κάθε μέλος της ομάδας, ανεξαρτήτως φύλου, αισθάνεται ότι η συμμετοχή του και οι προσπάθειές του αναγνωρίζονται και ανταμείβονται. Απόδειξη πως με γνώμονα τις αρχές της ισότητας, διαφορετικότητας και συμπερίληψης δημιούργησε τα lactation rooms, δίνοντας χώρο και άνεση σε όλες τις νέες μητέρες να ανταποκριθούν στις ανάγκες της καθημερινότητας, φροντίζοντας παράλληλα να αποσυμπιέζει όλους ανεξαιρέτως τους εργαζομένους μέσα από κοινόχρηστους χώρους αποσυμπίεσης όπως το Quiet Room που υπάρχει σε κάθε όροφο για περισυλλογή και χαλάρωση, αλλά και restorative rooms με χαλαρή επίπλωση για πιο ανεπίσημες συναντήσεις με συναδέλφους.

Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ ΟΤΕ Κατανοώντας πως η εμπειρία του εργαζόμενου έχει άμεσο αντίκτυπο στην εμπειρία του πελάτη, στόχος του Ομίλου ΟΤΕ είναι να παραμείνει εργοδότης επιλογής στην ψηφιακή εποχή τόσο για τους υφιστάμενους εργαζόμενους όσο και για τους νέους. Γι’ αυτό δέσμευση του ομίλου είναι να βρίσκεται πάντα δίπλα στους ανθρώπους του και να μεριμνά για την απρόσκοπτη εξέλιξή τους. Προς αυτή την κατεύθυνση έχει επενδύσει εδώ και πάνω από μια δεκαετία πάνω από 4 εκατ. ευρώ ετησίως για την ανάπτυξη των ανθρώπων του, σχεδιάζοντας, μεταξύ άλλων, ειδικές ακαδημίες up-skilling και re-skilling, όπως το IT Next Gen, το CTS Academy 4theFuture αλλά και το Career Shifter, ενώ παράλληλα υλοποιεί και εσωτερικά προγράμματα ανάπτυξης ταλέντων. Επιπλέον, κατανοώντας τις εξατομικευμένες ανάγκες των ανθρώπων του, ο Όμιλος ΟΤΕ δημιούργησε το «Be-Flexi», ένα νέο πλαίσιο ευέλικτων παροχών, σύμφωνα με το οποίο, στην αρχή κάθε χρόνου, κάθε δικαιούχος έχει στη διάθεσή του ένα ποσό, το οποίο μπορεί να μοιράσει όπως επιθυμεί ανάμεσα σε μια κάρτα διατακτικών σίτισης και σε μια κάρτα πολλαπλών επιλογών που έχει τη δυνατότητα να αξιοποιήσει σε διαφορετικές κατηγορίες υπηρεσιών, όπως πληρωμή παιδικών σταθμών, προϊόντα τεχνολογίας, συνδρομή σε γυμναστήριο, καύσιμα κ.λπ. Και επειδή η ισορροπία επαγγελματικής και προσωπικής ζωής αποτελεί εξίσου σημαντική προτεραιότητα, στον Όμιλο ΟΤΕ δίνεται η δυνατότητα χρήσης άδειας μεγαλύτερης διάρκειας από την προβλεπόμενη στις εργαζόμενες μητέρες αλλά και στους πατέρες, αλλά και άλλες διευκολύνσεις (χριστουγεννιάτικα δώρα και χρηματικά βραβεία για τα παιδιά των εργαζομένων κ.α.). Κι αυτή ακριβώς η σταθερή προσήλωση στην ανθρωποκεντρική προσέγγιση και στις εργασιακές αξίες είναι που αποτυπώνεται καθημερινά στη θέληση, την υπερηφάνεια και το χαμόγελο των ανθρώπων του Ομίλου ΟΤΕ.

LiFO 22.02.24

7


talkofthetown 22—28 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2024 Νο 803

Το δίκιο του Κασσελάκη… p Πόσο επικίνδυνος μπορεί να γίνει ο Πούτιν; p Σταμάτα να κάνεις τον φίλο μου, είσαι τ΄ αφεντικό μου p «Τα κακά μου είναι ελληνικά»; p

8

LiFO

ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΕΠΤΑΗΜΕΡΟ

Το πραξικόπημα που δεν έγινε Τα μέλη της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ επιχείρησαν να απειλήσουν τον Στέφανο Κασσελάκη, αλλά όταν αυτός έθεσε θέμα προσφυγής στα μέλη, εκείνα επαναβεβαίωσαν την εμπιστοσύνη τους.

απ ό τh βασιλ ικη σιουτη

Τις ημέρες που ο Στέφανος Κασσελάκης βρισκόταν στο Λονδίνο δόθηκε η εντύπωση εκδήλωσης ενός προνουντσιαμέντου από την Πολιτική Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ με σκοπό την ανατροπή του προέδρου. Οι σχετικές διαρροές από τα μέλη της προς τα ΜΜΕ παρήγαγαν εντυπωσιακούς τίτλους, αλλά μετά τη σύγκλιση της Π.Γ. με τη συμμετοχή του άρτι αφιχθέντα προέδρου αυτά επιβεβαίωσαν την εμπιστοσύνη τους στο πρόσωπό του. Το ερωτηματολόγιο προς τα μέλη του κόμματος, που προκάλεσε την ανταρσία των στελεχών της Π.Γ, παραμένει στην ιστοσελίδα ως είχε, αλλά και ο Στέφανος Κασσελάκης, ως αντάλλαγμα για την επιβεβαίωση της εμπιστοσύνης τους, δήλωσε ότι παίρνει πίσω τα βαριά λόγια που ανέφερε εναντίον τους στην επιστολή του. Στην πραγματικότητα ήταν μια επίδειξη δύναμης των βαρόνων του ΣΥΡΙΖΑ εναντίον του απόντος προέδρου με σκοπό να του ασκηθεί έντονη πίεση για να μην τολμήσει να τους αγνοήσει ξανά, όπως έκανε με το ερωτηματολόγιο, για το οποίο δεν γνώριζαν τίποτα. Μερικοί, ωστόσο, δεν αποκλείεται να επιδίωκαν ακόμα και την παραίτησή του. Στις διαρροές των προηγούμενων ημερών, μέλη της Πολιτικής Γραμματείας έκαναν λόγο ακόμα και για καθαίρεση του Κασσελάκη, έλεγαν σε δημοσιογράφους ότι συζητάνε την περίπτωση να βρούνε άλλον αρχηγό και μιλούσαν για πρόταση μομφή στην Κεντρική Επιτροπή, δημιουργώντας ένα κλίμα έντονης αμφισβήτησής του. Όταν όμως ο Κασσελάκης επέστρεψε, είπε στην Πολιτική Γραμματεία ότι αν όντως δεν τον εμπιστεύονται, θα ζητήσει νέα εντολή από τα μέλη του κόμματος, επομένως θα πάνε ξανά σε εσωκομματικές εκλογές – μετά από αυτό κανείς δεν εξέφρασε την όποια αμφισβήτηση. Ο μόνος που βγήκε απέναντί του διακριτά ήταν ο Διονύσης Τεμπονέρας, όχι για να τον αμφισβητήσει ως πρόεδρο, αλλά για να δηλώσει –και να καταγραφεί– πως το γεγονός ότι δεν αίρουν την εμπιστοσύνη τους δεν σημαίνει ότι του δίνουν λευκή επιταγή, κάτι που ισχύει για όλους άλλωστε. Οι φοβέρες των μελών της Πολιτικής Γραμματείας, πάντως, που δεν διατυπώθηκαν ενώπιόν του, δεν έδειξαν να πτοούν ιδιαίτερα τον Στέφανο Κασσελάκη. Όσο για τα περί άρσης της εμπιστοσύνης και καθαίρεσής του, όπως σχολίασε σκωπτικά ιδρυτικό στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ, θύμισαν τον μύθο του Αισώπου με το Συμβούλιο των Ποντικών, όπου το δίδαγμα είναι πως όταν προτείνουμε ένα σχέδιο πρέπει πρώτα να ελέγχουμε αν μπορούμε να το υλοποιήσουμε. Στην πραγματικότητα, αυτοί που υποχώρησαν ήταν τα μέλη της Πολιτικής Γραμματείας που τον απειλούσαν, αλλά ο Κασσελάκης έδωσε τη δυνατότητα να φανεί ως αμοιβαία υποχώρηση, για να μην πάει τη σύγκρουση στα άκρα εν όψει συνεδρίου.

22.02.24


Το μυστικό της Κοντέσσας Βαλέραινας, Da, Ο ταλαντούχος κύριος Ρίπλεϊ Ο Πέτρος Ζούλιας σκηνοθετεί φέτος τρεις σημαντικές παραστάσεις, ανάμεσά τους το εμβληματικό έργο του Γρηγορίου Ξενόπουλου.

T

o Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος» συνεργάζεται φέτος με τον Πέτρο Ζούλια για το ανέβασμα του εμβληματικού έργου Το μυστικό της Κοντέσσας Βαλέραινας του Γρηγορίου Ξενόπουλου. Ταυτόχρονα, ανεβαίνουν δύο ακόμα ξεχωριστές παραστάσεις που φέρουν την υπογραφή του σκηνοθέτη. Απόφοιτος της Νομικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, της δραματικής σχολής «Επιθεώρηση Δραματικής Τέχνης» της Ρούλας Πατεράκη και της σχολής κινηματογράφου και τηλεόρασης «Σταυράκου», έχει κάνει δύο ταινίες μικρού μήκους: τη Μαγική λυχνία (1990), που απέσπασε Α’ Βραβείο στο Φεστιβάλ Δράμας, και την Παραμονή Πρωτοχρονιάς (1995), που διακρίθηκε με πέντε κρατικά βραβεία. Είναι καλλιτεχνικός διευθυντής του θεάτρου Χώρα από το 1997 και διδάσκει υποκριτική στη Δραματική Σχολή Αθηνών «Γ. Θεοδοσιάδης» από το 2002. Το 2022 τιμήθηκε με το βραβείο Σκηνοθεσίας Κάρολος Κουν από την Ένωση Ελλήνων Κριτικών. Έχει σκηνοθετήσει δεκάδες έργα στις πιο σημαντικές θεατρικές σκηνές της Αθήνας, στο Εθνικό Θέατρο, το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος και τη Λυρική Σκηνή. Το αριστούργημα του Ξενόπουλου, Το μυστικό της Κοντέσσας Βαλέραινας, ανεβαίνει με τη Νένα Μεντή στον πρωταγωνιστικό ρόλο. Το έργο που ο ίδιος ο συγγραφέας έχει χαρακτηρίσει ως το καλύτερο της ζωής του διαδραματίζεται στη Ζάκυνθο. Εκεί η γριά Βαλέραινα, της άλλοτε αρχοντικής οικογένειας, είναι η μόνη που γνωρίζει τη συνταγή που γιατρεύει μια αρρώστια των ματιών. Αν και έχει ορκιστεί ότι θα την κρατήσει μυστική και θα παρέχει το φάρμακο αφιλοκερδώς σε όποιον το έχει ανάγκη, δέχεται σωρεία δελεαστικών προτάσεων για την πώληση του μυστικού. Μια εσωτερική πάλη μεταξύ ανάγκης και ηθικού χρέους ξεκινάει, με τον Ξενόπουλο να δίνει μια μεγαλοφυή λύση. Η σκηνοθετική ματιά του Πέτρου Ζούλια δίνει μια νέα πνοή στη θεατρική διασκευή του κλασικού έργου. Όπως λέει ο ίδιος: «Όσο δούλευα το Μυστικό της Κοντέσσας Βαλέραινας ανακάλυπτα την τεράστια αξία του, τη διαχρονική, την παγκόσμια. Γιατί με αυτό το έργο ο σπουδαίος συγγραφέας εισβάλλει στο θέατρο των ιδεών, δηλαδή στο θέατρο που έχει στο επίκεντρο τον άνθρωπο, απέναντι στην κοινωνία και τα μεγάλα της θέματα». Σκηνοθεσία: Πέτρος Ζούλιας. Σκηνικά: Μαρία Φιλίππου. Κοστούμια: Νίκος Χαρλαύτης. Μουσική: Μίνως Μάτσας. Στίχοι : Σοφία Καψούρου. Φωτισμοί: Μελίνα Μάσχα. Ερμηνεύουν: Νένα Μεντή, Νίκος Νίκας, Βασιλική Τρουφάκου, Δημήτρης Καπετανάκος, Δημήτρης Αριανούτσος, Μαριάννα Τουντασάκη, Γιώργος Λόξας, Φαίη Φραγκαλιώτη, Άννα-Μαρία Κατσουλάκη. Στον ρόλο της Όρσολας η Μαρία Κανελλοπούλου Ημέρες & ώρες παραστάσεων: Τετ.-Πέμ. 19:30, Παρ.-Σάβ. 21:00, Κυρ. 19:00 Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος», Πειραιώς 254, Ταύρος, 212 2540300 www.hellenic-cosmos.gr

Ε

κτός απο την παράσταση Το μυστικό της Κοντέσσας Βαλέραινας, ο Πέτρος Ζούλιας παρουσιάζει το DA του Hugh Leonard (το οποίο μετά την πετυχημένη του πορεία στο θέατρο Ιλίσια συνεχίζει στην Θεσσαλονίκη, με όλες τις παραστάσεις sold out) και τον Ταλαντούχο κύριο Ρίπλεϊ της Πατρίσια Χάισμιθ (που ανεβαίνει στο θέατρο Ιλίσια-Βολανάκης). Στον Ταλαντούχο κύριο Ρίπλεϊ, η Αμερικανίδα Πατρίσια Χάισμιθ, μετρ των αστυνομικών ιστοριών, πρωτοδημιουργεί τον μυστηριώδη αριβίστα ήρωά της το 1955 και ακολουθεί σειρά μυθιστορημάτων της που φτάνουν ως το 1990 με κεντρικό πρόσωπο τον δαιμονικό κύριο Ρίπλεϊ, έναν σύγχρονο, ιδιαίτερο χαρακτήρα που φτάνει στο έγκλημα και την απάτη με κίνητρο την οικονομική και κοινωνική του καταξίωση. Το ταλέντο του νεαρού Τομ Ρίπλεϊ είναι η διπλοπροσωπία. Παρακολουθούμε πώς ο φτωχός και άσημος Τομ φτάνει να υποδυθεί και να πάρει τη θέση του πλούσιου και διάσημου Ντίκι Γκρίνλιφ. Ο ανομολόγητος έρωτας, ο φόνος χωρίς ίχνη και η μη αναμενόμενη πλοκή των γεγονότων είναι μερικά από τα δομικά στοιχεία της Χάισμιθ που δικαιολογούν την επιτυχία που γνώρισε ο Ρίπλεϊ. Ο Πέτρος Ζούλιας διασκευάζει και σκηνοθετεί το διάσημο ψυχολογικό θρίλερ με μια ομάδα ταλαντούχων ηθοποιών επί σκηνής. Τον κεντρικό ρόλο του Τομ Ρίπλεϊ αναλαμβάνει ο Μιχάλης Συριόπουλος. Ως Ντίκι Γκρίνλιφ εμφανίζεται ο Μιχαήλ Ταμπακάκης. Τον ρόλο του Φρέντι Μάιλς ερμηνεύει ο Ιωάννης Αθανασόπουλος και της Μάρτζι Σέργουντ η Ήβη Νικολαΐδου. Θέατρο Ιλίσια-Βολανάκης, Παπαδιαμαντοπούλου 4, 210 7223010

LiFO 22.02.24

9


AKΡΟΒΑΤΩΝΤΑΣ

TALKING POINTS

Το δίκιο του Κασσελάκη…

talkofthetown

α π ό τον γιάννη π α ν τ ε λάκη

10

LiFO

Γιατί είναι ο τελευταίος που ευθύνεται για τη μεγάλη αναταραχή στον ΣΥΡΙΖΑ.

Ο

Στέφανος Κασσελάκης έχει δίκιο σε όλα. Όχι μόνο σε όσα κάνει, αγνοώντας κορυφαία στελέχη, κομματικές διαδικασίες, όργανα, καταστατικό, φυσιογνωμία και πολιτικό περιεχόμενο, ή στο θέμα της αλλαγής του ονόματος του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και σε όσα πρόκειται να ακολουθήσουν το επόμενο διάστημα, προκαλώντας μια νέα, μεγάλη αναταραχή στο κόμμα του, ενδεχομένως και μια νέα διάσπαση, σίγουρα περισσότερα διαλυτικά φαινόμενα και μεγαλύτερη συρρίκνωση της εκλογικής επιρροής του ΣΥΡΙΖΑ. O Κασσελάκης είναι ο τελευταίος που έχει ευθύνες για όλα αυτά. Τον περασμένο Σεπτέμβριο εξελέγη με έναν σχεδόν πανηγυρικό τρόπο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ. Προτού υπενθυμίσουμε όσα συνέβησαν από τότε, ας φρεσκάρουμε λίγο τη μνήμη μας για να δούμε πώς ένας πολιτικός κομήτης, άγνωστος στους ψηφοφόρους του κόμματος, έπεσε επάνω στην Κουμουνδούρου και σε ελάχιστο χρόνο κατάφερε κάτι εντυπωσιακό: να κερδίσει την ηγεσία του κόμματος, παρότι η συντριπτική πλειονότητα των στελεχών και μελών του δεν είχε ιδέα τι ήταν ο τύπος που ερχόταν από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού με την προτροπή Τσίπρα, ο οποίος τον έβαλε στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας. Χωρίς σαφές πολιτικό στίγμα (αργότερα αποκαλύφθηκε ότι παλιά ερωτοτροπούσε με τη συντηρητική παράταξη), με σαφές όμως έλλειμμα πολιτικής κουλτούρας και απόλυτα επικοινωνιακό τρόπο, χρησιμοποιώντας τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έπεισε την πλειονότητα των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ (ιδιαίτερα αυτούς του δίευρου, αλλά όχι μόνο) για όσα τους έλεγε. Ότι μπορεί να κερδίσει τον Μητσοτάκη και να τους φέρει πάλι στην πολυπόθητη εξουσία. Και αν υποθέσουμε ότι οι απογοητευμένοι από τις συνεχείς εκλογικές ήττες ψηφοφόροι έδειξαν έτοιμοι και πρόθυμοι να πιστέψουν έναν ακόμα μεσσία που υποσχόταν όσα ήθελαν να ακούσουν τα αυτιά τους, υπήρχαν και πολλά από τα αποκαλούμενα κορυφαία στελέχη που βοήθησαν καθοριστικά να εκλεγεί ο Κασσελάκης στη θέση του προέδρου. Ο Κασσελάκης αποτελεί κλασικό φαινόμενο μεταπολιτικής με όσα χαρακτηριστικά αυτή έχει και με μοναδική ιδιαιτερότητα για τη χώρα μας ότι προήλθε από την αριστερά και όχι από τη δεξιά, όπως συνήθως συμβαίνει σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Όμως ήταν φανερό, ακόμα και στους πιο αδαείς, πόσο μάλλον σε πολιτικά στελέχη με πολύχρονη εμπειρία, ότι δεν έφερνε κάτι καινούργιο, κάτι εντυπωσιακό, κάτι ελκυστικό ή αριστερό. Πασάλειψε το προφίλ του με μια επίσκεψη στη Μακρόνησο, διεκδίκησε την ηγεσία του κόμματος και κατάφερε στον πρώτο γύρο την πρώτη θέση με μοναδικό πλεονέκτημα το άφθαρτο πολιτικά πρόσωπό του. Αυτό το φαινόμενο το έβλεπαν και κορυφαία στελέχη του κόμματος, τα οποία για πολλούς και διαφορετικούς (συνήθως ιδιοτελείς) λόγους αποφάσισαν να πάνε με το μέρος του στον δεύτερο γύρο. Η στήριξη που είχε από τον Νίκο Παππά, για παράδειγμα, ήταν καθοριστική. Από κει και πέρα, ο Κασσελάκης, ως νέος ηγέτης του κόμματος, δεν προσποιήθηκε κάτι που δεν είναι. Επιβεβαίωσε το ελαφρύ πολιτικό του βάρος και κυρίως συνέχισε την τακτική που είχε από τότε που εμφανίστηκε ως διεκδικητής της εξουσίας: αδιαμεσολάβητη σχέση με τον λαό (του) με όχημα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Πρόκειται γι’ αυτήν τη σχέση που θέλει την αποδυνάμωση ή, αν χρειαστεί, και την κατάργηση κομματικών οργάνων και αντιπροσώπων της βάσης, των ενδιάμεσων δηλαδή, και προβλέπει απευθείας συνομιλία με τα μέλη του κόμματος, έστω κι αν αυτά έγιναν μέλη έναντι δύο ευρώ και δεν είχαν καμία οργανωτική ή άλλη σχέση με τον πολιτικό φορέα. Η επικίνδυνη, αδιαμεσολάβητη σχέση, που ιστορικά απαντά μόνο σε ηγέτες μονάρχες, έγινε δεκτή με πανηγυρικό τρόπο ή, τουλάχιστον, δεν αμφισβητήθηκε από κανένα απ’ όσα στελέχη τον στήριξαν. Έβλεπαν ότι εξελίσσεται σε μια επικίνδυνη περίπτωση, αλλά σιωπούσαν. Άλλωστε, τα περισσότερα από τα στελέχη αυτά είχαν βρει μια καλή θέση δίπλα ή κοντά στον πρόεδρο και ανανέωναν τις μελλοντικές προσδοκίες τους. Το ερωτηματολόγιο προς τα μέλη μέσω isyriza, με το οποίο ζητάει γνώμες και προτάσεις για το κόμμα που φαντάζεται ο ίδιος, είναι κι αυτό προϊόν της αδιαμεσολάβητης σχέσης, τίποτα περισσότερο. Μπορεί να αγνοεί κομματικά όργανα, διαδικασίες, καταστατικό, τα οποία έχουν δώσει σαφείς και συγκεκριμένες απαντήσεις για όλα αυτά τα ζητήματα και ιδιαίτερα για την πολιτική ταυτότητα του κόμματος, αλλά αυτό τον Κασσελάκη δεν τον αφορά. Δεν είναι δικό του θέμα. Από την αρχή επιδίωξε αυτήν τη σχέση, τώρα με συνέπεια τη συνεχίζει. Όσα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ ανησυχούν, τρομάζουν, οργίζονται και διαμαρτύρονται, άργησαν αρκετά να το κάνουν. Ο Κασσελάκης τους τα είχε πει και δείξει με ξεκάθαρο τρόπο…

ΣΩΤΗΡΗΣ ΝΤΑΛΗΣ Πόσο επικίνδυνος μπορεί να γίνει ο Πούτιν; α π ό τ ο ν γ ι ά ν ν η π α ν τα ζ ό π ουλο

Ο Κασσελάκης, ως νέος ηγέτης του κόμματος, δεν προσποιήθηκε κάτι που δεν είναι. Επιβεβαίωσε το ελαφρύ πολιτικό του βάρος και κυρίως συνέχισε την τακτική που είχε από τότε που εμφανίστηκε ως διεκδικητής της εξουσίας: αδιαμεσολάβητη σχέση με τον λαό (του) με όχημα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Μιλά στη LiFO o αναπληρωτής καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκής Ενοποίησης, και πρόεδρος του Τμήματος Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Σωτήρης Ντάλης. Πώς κρίνετε τη στάση της Ευρώπης στη διαμόρφωση των γεωπολιτικών ισορροπιών, με δύο πολέμους σε εξέλιξη; Για την Ευρώπη η εποχή του εφησυχασμού τελείωσε. Με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία βίωσε τη δική της 11η Σεπτεμβρίου και ήταν υποχρεωμένη να αναλάβει περισσότερες ευθύνες, όπως ορθώς έπραξε. Σήμερα οι απειλές για την ασφάλειά της πηγάζουν μέσα από ταχύτατες αλληλεπιδράσεις όπως αυτές που προκάλεσαν η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και η πρόσφατη σύγκρουση στη Γάζα. Μπροστά σε αυτήν τη μεταβαλλόμενη πραγματικότητα η Ευρώπη έκανε το αυτονόητο, στηριζόμενη στις αρχές της αλληλεγγύης, της ασφάλειας και της ελευθερίας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μια κοινότητα αξιών που στοχεύει στην πολιτική ενοποίηση και αυτό έχει μεγάλη σημασία για την ευρωπαϊκή δημοκρατία που απειλείται σήμερα. Δημοκρατία χωρίς ασφάλεια δεν υφίσταται. Μπορεί ο θάνατος του Ναβάλνι να αποτελέσει θρυαλλίδα εξελίξεων; Πόσο επικίνδυνος μπορεί να γίνει ο Πούτιν; Πέρα από τη διεθνή κατακραυγή και τις καταδίκες από τους Δυτικούς ηγέτες, ο θάνατος του Αλεξέι Ναβάλνι ερμηνεύεται ως επίδειξη δύναμης από τον Ρώσο Πρόεδρο. Για έναν αδίστακτο αυταρχικό ηγέτη όπως ο Πούτιν δεν υπάρχουν όρια στη συμπεριφορά. Θέλει να κρατηθεί στην εξουσία και θα το κάνει με κάθε τρόπο. Η ωμότητα και η πλήρης αδιαφορία του για την ανθρώπινη ζωή καταγράφηκαν αυτά τα δύο χρόνια του πολέμου στην Ουκρανία που προκάλεσε με την εισβολή τον Φεβρουάριο του 2022. Ο Ναβάλνι πίστευε πως μπορούσε να νικήσει τον Πούτιν, γι’ αυτό και γύρισε από τη Γερμανία. Όμως ο μοναχικός του θάνατος σε ένα παγωμένο γκουλάγκ δεν αφήνει πολλές ελπίδες για εξελίξεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια ελεύθερη Ρωσία. Πόσο καθοριστικές μπορεί να αποβούν οι αμερικανικές εκλογές του Νοεμβρίου; Σε έναν κόσμο συγκρουσιακής πολυμέρειας, οι δύο πόλεμοι που προκάλεσαν η Ρωσία και η Χαμάς αποτέλεσαν «δώρο» για τους γεωπολιτικούς αντιπάλους της ευρωατλαντικής κοινότητας και απειλούν την ηγεσία της και τη συνοχή του δυτικού κόσμου. Μετά από αυτό έρχεται ο Ντόναλντ Τραμπ, που δεν εκτιμά ιδιαιτέρως τις δεσμεύσεις των διεθνών συνθηκών, υποστηρίζει πως οι ΗΠΑ πρέπει να έχουν έναν ρόλο συναλλακτικό στην παγκόσμια πολιτική και δηλώνει προεκλογικά ότι θα ενθάρρυνε τη Ρωσία να επιτεθεί σε συμμάχους των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ που δεν πληρώνουν. Ήταν επόμενο να προκαλέσει ηλεκτροσόκ στους συμμάχους της Ουάσινγκτον. Οποιαδήποτε παραχώρηση από την Ευρώπη έναντι της αμερικανικής επίδειξης ισχύος θα επηρέαζε αρνητικά τη δική της ήπια ισχύ. Η «αγοραφοβική» μετα-αμερικανική παγκόσμια τάξη που μας «υπόσχεται» ο Τραμπ προφανώς και σημαίνει παγκόσμια αταξία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα υποχρεωθεί να στρατιωτικοποιηθεί άμεσα με ό,τι σημαίνει αυτό για το κοινωνικό κράτος και τις πολιτικές συνοχής και να βιώσει ακόμα πιο έντονα τη γεωπολιτική ενηλικίωση που προκάλεσε ο πόλεμος στην Ουκρανία. Και ας μην ξεχνάμε πως υπάρχει ένα ενδεχόμενο ρωσικής πυρηνικής απειλής.

Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη στο lifo.gr.

22.02.24


LiFO 22.02.24

11


από τον χά ρ η κ α λ α ϊ τζί δ η

talkofthetown

Εκ πρώτης όψεως, η συνθήκη του «κουλ αφεντικού» δεν φαίνεται και τόσο κακή: παρέα στο πλαίσιο της δουλειάς, μια ουσιαστικότερη σχέση με όσους (αναγκαστικά) βλέπεις καθημερινά, αποφυγή ενός τοξικού και καταπιεστικού κλίματος στον χώρο εργασίας.

12

LiFO

ΙΛΕΚΤΡΙΣΙΤΥ

FOOTNOTES

Σταμάτα να κάνεις τον φίλο μου, είσαι τ΄ αφεντικό μου

«Τα κακά μου είναι ελληνικά»;

Οι νέες εταιρείες με τα ευέλικτα ωράρια, τις χιπ εγκαταστάσεις, τα «κουλ» αφεντικά, φτηνά κακέκτυπα της Google, όπως αυτή μας φανερώθηκε μέσα απ’ τα social media και τα ντοκιμαντέρ.

Τ

’ ακούω πλέον παντού: το αφεντικό της Γ. που κανονίζει ποτά μετά τη δουλειά, απόγευμα Παρασκευής, να δέσει η ομάδα· το αφεντικό του Κ. που τους προτείνει να πάνε για ορειβασία· το αφεντικό της Δ. που τους αφήνει πιο νωρίς στις 17 Νοέμβρη για να προλάβουν την πορεία. Η ίδια συνθήκη, μετουσιωμένη λογοτεχνικά στο τελευταίο βιβλίο της Κ*: «Έξω απ’ το παράθυρο, στην πίσω αυλή, οι ασφαλιστές του διπλανού κτιρίου, ντυμένοι ομοιόμορφα με εταιρικά τίσερτ πάνω απ’ τα πουκάμισά τους, χωρισμένοι σε δυο ομάδες, έπαιζαν παντομίμα υπό την καθοδήγηση ειδικών coaches».1 Εκ πρώτης όψεως, η συνθήκη του «κουλ αφεντικού» δεν φαίνεται και τόσο κακή: παρέα στο πλαίσιο της δουλειάς, μια ουσιαστικότερη σχέση με όσους (αναγκαστικά) βλέπεις καθημερινά, αποφυγή ενός τοξικού και καταπιεστικού κλίματος στον χώρο εργασίας. Μπορεί, μάλιστα, η κατάσταση αυτή να φαίνεται λαμπρή όταν τη συγκρίνουμε με την εναλλακτική: σίγουρα, ο κουλ εργοδότης είναι προτιμότερος από ένα παραδοσιακό, αυστηρό και αυταρχικό αφεντικό. Σωστά; Μπορεί και όχι. Γιατί πίσω από τα «καλά vibes» της new age εταιρείας κρύβεται μια νέα μορφή εξουσίας. Κάτω απ’ τα δρύινα χίπστερ τραπεζάκια, πίσω απ’ τα group chats με συναδέλφους στο insta, μέσα από τα ποτά και το άραγμα μετά τη δουλειά καθιερώνονται νέοι δίοδοι εκμετάλλευσης. Το βασικό πρόβλημα είναι ότι τα κουλ αφεντικά παραμένουν αφεντικά, με συγκεκριμένα συμφέροντα, ορισμένες υποχρεώσεις και σαφή έλεγχο πάνω στους εργαζομένους. Έτσι, ένα φιλικό κλίμα στο γραφείο μπορεί να γίνει ο μοχλός με τον οποίο τ’ αφεντικά θα απομυζήσουν περισσότερη παραγωγικότητα, περισσότερο μόχθο απ’ τους εργαζομένους. Πιο δύσκολα θα αρνηθεί κανείς να κάνει υπερωρίες, να δουλέψει ένα Σάββατο ή να αναλάβει μια αγγαρεία αν νιώσει ότι του το ζητά ένας κοντινός του άνθρωπος, ένα άτομο με το οποίο έχει συνδεθεί (και) φιλικά. Έτσι, η Γ., ο Κ. και η Δ. μπορεί να πούνε «ναι» σε ό,τι ζητήσει το αφεντικό, αφού εκείνο τους έχει κεράσει ποτό, πάει για ορειβασία, αφήσει λίγο πιο νωρίς για να προλάβουν την πορεία. Ξανά από την Κ*: «Είχαν περάσει την προηγούμενη νύχτα στο γραφείο. [...] Δεν θα πληρώνονταν την υπερωρία, αλλά ο Αντωνάτος τους κέρασε πίτσες και κοκακόλες και την καλή του βότκα, κι έβαλε δυνατά μουσική για να ανεβάσει τη δημιουργικότητα. Οι συνάδελφοί της χάρηκαν».2 Κατ’ αυτόν τον τρόπο, το φαινόμενο των κουλ αφεντικών αποσιωπά την πραγματική υπόσταση των πραγμάτων, εντός της οποίας τα συμφέροντα εργαζομένων και εργοδοτών είναι αλληλοαποκλειόμενα, η σχέση τους συγκρουσιακή. Καθίσταται βέβαια σαφές πως κάθε λόγος για οργάνωση των εργαζομένων, για συλλογικές δράσεις ή συνδικαλισμό εξαφανίζεται απευθείας. Στις νέες, φιλικές εταιρείες είμαστε όλοι μια παρέα και όποιος διαμαρτύρεται, ζητάει περισσότερα ή επιθυμεί διαφορετικά γίνεται ο παράξενος, ο αντι-κοινωνικός, ο εγωιστής που μας χαλάει το γλυκό, βάζοντας τις δικές του ανάγκες πάνω από την ομάδα. Πέρα, όμως, απ’ όλα αυτά, οφείλουμε να δούμε γιατί οι νέοι άνθρωποι συχνά προτιμούν αυτή την κατάσταση, γιατί πολλοί επιθυμούν τα κουλ αφεντικά. Σε ένα πρώτο επίπεδο, έχει να κάνει με το γεγονός ότι αυτές οι εταιρείες μοιάζουν λιγότερο αυταρχικές απ’ τα παραδοσιακά εργασιακά περιβάλλοντα, με το ότι η παγίδευση που φέρνουν είναι πιο διακριτική. Το ζήτημα, όμως, είναι πιο βαθύ. Πώς γίνεται κάποιοι εργαζόμενοι που κάθονται στη δουλειά μέχρι αργά, με προσφορές του αφεντικού και κερασμένη βότκα, να θέλουν αυτή την κατάσταση, να χαίρονται λιγάκι; «Οι πιο μεγάλοι έχουν δυσάρεστους γάμους και κωλόπαιδα για παιδιά και δεν τους αρέσει να γυρίζουν σπίτι. Οι πιο μικροί γυρίζουν στο πατρικό, που έχουν γονείς, ή στην Κυψέλη, όπου δεν έχουν κανέναν, κι όταν γυρίζουν σπίτι, το θυμούνται».3 Σε ένα δεύτερο επίπεδο, η επιλογή πολλών ατόμων να εντάξουν στοιχεία της κοινωνικής τους ζωής μες στη δουλειά και ν’ αντικαταστήσουν το άραγμα μ’ εταιρικό team building φανερώνει μόνο την ίδια τους την αλλοτρίωση και κοινωνική πενία. Σε μια εποχή απαράμιλλης μοναξιάς (1 στους 4 ενηλίκους αναφέρει ότι νιώθει «πολύ ή σχετικά» μόνος), σ’ έναν κόσμο όπου η εναλλακτική μετά τη δουλειά είναι για πολλούς το σάπισμα στο σπίτι, τα podcasts και μια μίνι σειρά ή μια οικογένεια που σ’ αγαπά αποπνικτικά, η δουλειά μπορεί να παρουσιαστεί ως σωτηρία, μια όαση απ’ τον κόσμο. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η επιλογή της «κοινωνικοποίησης» εντός του εργασιακού περιβάλλοντος δεν αποκαλύπτει την ομορφιά εκείνης της συνθήκης αλλά τον ζόφο των εναλλακτικών, την απόλυτη ερήμωση της καθημερινής ζωής η οποία μας σπρώχνει χαρωπά απ’ τον γκρεμό στο ρέμα. Φυσικά, τίποτε απ’ όλα αυτά δεν ισχύει για το δικό μου αφεντικό, που είναι καλό κι ευγενικό και πολύ ενδιαφέρον και που μου φέρεται σωστά, παράπονο δεν έχω. Η ανάγκη μας να προβαίνουμε σε τέτοιες ασκήσεις υποτέλειας κάθε φορά που επιχειρούμε ν’ ασκήσουμε κριτική είναι λιγάκι θλιβερή.

1 Αλεξάνδρα Κ*, Πράγματα που σκέφτεται η Παρθένος Μαρία καπνίζοντας κρυφά στο μπάνιο, σ. 172. 2 Ό.π., σ. 167. 3 Ό.π., σ. 167.

26 ερωτήσεις ενός τρίχρονου.

από τη δε σ π ο ι να τ ρ ι β ολη

(Χαϊδεύοντας τη γάτα με σοβαρό ύφος) Άκουσέ με, μπέμπα. Το λέω για το καλό σου.

Ποπ κουλτούρα και φασεϊσμός • Θες να πάμε στο Παγκράτι να φάμε πίτσα; • (τραγουδώντας) Ρόζες, ρόζες, ροζαλίες! • Πλοίο φορτηγό; Τι μου έτυχε της καψερής! • Σερφ! Θα ήθελα πολύ να το δοκιμάσω! • Έλα να παίξουμε το παιχνίδι «Βράχος, ψαλίδι, χαρτί». • Είμαι ένα δημητριακό μεγάλο, αλμυρό και κίτρινο. Χριστούγεννα • Τρίγωνα γάλατααααα! • Τα σπίτια γιορτάζουνε; • Είμαι η γυναίκα του Αϊ-Βασίλη! Η μανούλα • Μαμά, πότε θα πεθάνεις; • Μαμά, είσαι η συνεργάτα μου; • Η μαμά μου δουλεύει σε σπίτια; • Μαμά, θα έχεις πάντα αυτό το σπυράκι; • Μανούλα, μη φύγεις, είναι σκοτεινά έξω. • Μαμά, είσαι ένας κούκλος. Πουλιά • Μαμά, εσύ έχεις πουλί; • Οι ελέφαντες έχουν πουλί; • Ποιος έχει πουλί; Οι φίλοι μας τα ζώα • Οι τάρανδοι φοράνε πάνα; • (Χαϊδεύοντας τη γάτα με σοβαρό ύφος) Άκουσέ με, μπέμπα. Το λέω για το καλό σου. • Όταν σε ρωτάει ο κόσμος, γιατί λες ότι με λένε Γιώργο; Επειδή είμαι γατάκι; • Έχω μια αλεπού που τη λένε Φαουέστο Κανελλοπούλου και πετάει σαν το πουλί. Πατριωτισμός • Τα κακά μου είναι ελληνικά; • Θα γίνει χαμός στην Αθήνα μας! • Κάποτε οι Γερμανοί και οι Ιταλοί πήγαν να πάρουν την Ελλάδα μας. Μαζί με την κυρία Γ. (νηπιαγωγός) και τον κύριο Ζ. (νηπιαγωγός) τους είπαμε ένα δυνατό «ΟΧΙ» (μπουνίτσα)! • (Κουνώντας ελληνικό σημαιάκι απειλητικά) «Αέρααααα, αέρααααααα»!

22.02.24


Σκαραβαίος

«ΓΙΑ ΝΑ ΠΙΆΣΕΙΣ ΈΝΑΝ ΕΓΚΛΗΜΑΤΊΑ, ΧΡΕΙΆΖΕΤΑΙ ΝΑ ΣΚΈΦΤΕΣΑΙ ΣΑΝ ΑΥΤΌΝ»

Η νέα αστυνομική σειρά του Alpha εμπνέεται από το μεσογειακό νουάρ υποθέσεις που συγκλονίζουν!

Μ

υστήριο, περιπέτεια, αγωνία στο κόκκινο, απρόβλεπτες ανατροπές. Ο «Σκαραβαίος» είναι μια σύγχρονη ελληνική σειρά εξιχνίασης εγκλημάτων με στοιχεία κοινωνικού νουάρ και πολύ crime. Μια καταιγιστική πλοκή με φόντο το αστικό αθηναϊκό τοπίο ξεδιπλώνεται μέσα από συναρπαστικές ιστορίες 14 επεισοδίων στη νέα αστυνομική σειρά που προβάλλεται κάθε Κυριακή στις 21:00, στον Alpha. Έλκοντας, σεναριακά, την καταγωγή του από τους μετρ του είδους (Πόε, Μονταλμπάν, Καμιλέρι), ο «Σκαραβαίος» ακουμπά στο αποκαλούμενο μεσογειακό νουάρ με εγκλήματα όπου η διαφθορά και η διαπλοκή αποτελούν τη συνήθη θεματολογία. Υπόκοσμος, πολιτικά συμφέροντα, κυκλώματα μαστροπείας, εκβιασμοί, γυναικοκτονίες, οικογενειακές διενέξεις, σκοτεινά μυστικά, δολοφονικές επιθέσεις, συνθέτουν τις άκρως ενδιαφέρουσες και απόλυτα ανατρεπτικές εγκληματικές υποθέσεις της νέας σειράς.

Ο Μάρκος Αλεξίου (Γιάννης Τσορτέκης), που συνάδελφοι και φίλοι αποκαλούν Σκαραβαίο, είναι ο επικεφαλής του τμήματος Εγκλημάτων κατά Ζωής στη ΓΑΔΑ. Αναλαμβάνει με την ομάδα του υποθέσεις σύνθετες και βρίσκει απαντήσεις ενώνοντας στοιχεία, λύνοντας γρίφους και ακολουθώντας, πολλές φορές, το ένστικτό του. Συνομιλώντας με μυθιστορηματικούς ήρωες (όπως ο επιθεωρητής Μονταλμπάνο του Καμιλέρι ή ο Κώστας Χαρίτος του Π. Μάρκαρη), ο Σκαραβαίος διαθέτει χαρακτηριστικά που τον κάνουν να ξεχωρίζει: είναι γνωστός για τις επιτυχίες στη δουλειά του, για το πείσμα, την ευστροφία, την ταχύτητα και την ικανότητά του να ψυχολογεί τους συνομιλητές του. Το όνομα «Σκαραβαίος» τον ακολουθεί από τα χρόνια της σχολής, γιατί οδηγεί πάντοτε έναν παλιό σκαραβαίο, κληρονομιά του δολοφονημένου πατριού του. Είναι χωρισμένος και έχει μια κόρη, τη Χλόη, που σπουδάζει Φιλολογία και με την οποία προσπαθεί να έχει επαφή,

χωρίς να το καταφέρνει πάντοτε. Διατηρεί καλές προσωπικές σχέσεις με τους συναδέλφους του και έχει ένα μεγάλο δίκτυο πληροφοριοδοτών. Η προσωπική του ζωή είναι ένας ακόμα γρίφος και σημαντικά πρόσωπα της οικογένειάς του παίζουν βασικό ρόλο στην εξέλιξη της ιστορίας του. Ο Γιάννης Τσορτέκης, πρωταγωνιστής με πολλά εύσημα τόσο στο θέατρο όσο και στον κινηματογράφο και την τηλεόραση, ερμηνεύει τον Σκαραβαίο, σκιαγραφώντας με ακρίβεια το πορτρέτο του κάθε στιγμή. Με συναισθηματικές και εκφραστικές εναλλαγές, με ένταση όταν χρειάζεται αλλά και εσωτερικότητα στις προσωπικές του στιγμές, ξεδιπλώνει όλες τις πτυχές μιας ιδιαίτερης περσόνας. Με φόντο την Αθήνα, τις γειτονιές της, τους κεντρικούς της δρόμους αλλά και τα στενά και τις εξοχές της, η σειρά αποδίδει και μια εικονογράφηση της πόλης σήμερα σε μια σύγχρονη διαλεκτική με τον τόπο και τον χρόνο.

Η νέα αστυνομική σειρά μυστηρίου με πρωταγωνιστή τον Γιάννη Τσορτέκη έρχεται κάθε Κυριακή στις 21:00 στον Alpha!

LiFO 22.02.24

13


talkofthetown 14

LiFO

22.02.24


123' με τhν

Κύρα Κάπη συνεντευξη: γιάννησ πανταζόπουλοσ φωτογραφιεσ: δημητρησ παπαμητσοσ

Με αφορμή τη βράβευσή της στα Ermis Awards, η διευθύντρια Επικοινωνίας του πρωθυπουργού μιλά δημόσια για πρώτη φορά και σε μια εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη περιγράφει τον τρόπο που διαμορφώνει τη δημόσια εικόνα του, ενώ απαντά για τα λάθη, την κριτική και τις δύσκολες στιγμές.

στο μέγαρο μαξίμου, όπως και στο κοινοβούλιο, επικρατεί κινητικότητα λόγω της ψήφισης του νομοσχεδίου για την ισότητα στον γάμο. Μπαίνω στο εμβληματικό κτίριο όπου στεγάζεται το πρωθυπουργικό γραφείο από την ανεπίσημη είσοδο επί της οδού Βασιλέως Γεωργίου Β’. Στο τέλος του διαδρόμου, στο υπόγειο του Μεγάρου, βρίσκονται οι υπηρεσίες του πρωθυπουργικού επιτελείου, η Διεύθυνση Επικοινωνίας και το Γραφείο Τύπου. Ένα απ’ αυτά τα γραφεία ανήκει στη «σκιά», όπως την έχουν αποκαλέσει, του Κυριάκου Μητσοτάκη, αφού, όπου κι αν πάει, εκείνη τον ακολουθεί. Η Κύρα Κάπη, διευθύντρια Επικοινωνίας, ήταν το πρόσωπο που πριν από λίγες μέρες παρέλαβε την ειδική τιμητική διάκριση Ermis White (για την παρουσία του Κυριάκου Μητσοτάκη στο TikTok) στον πιο σημαντικό διαγωνισμό για τη δημιουργικότητα στην επικοινωνία στην Ελλάδα, τα Ermis Awards. Η καμπάνια του πρωθυπουργού συγκέντρωσε περισσότερα από δύο εκατομμύρια likes και 42 εκατομμύρια views. Η Κύρα Κάπη είναι υπεύθυνη όχι μόνο για το TikTok αλλά και για άλλα κοινωνικά δίκτυα του πρωθυπουργού, ενώ, ως επικεφαλής μιας ομάδας ειδικών συμβούλων, διαμορφώνει τη δημόσια εικόνα του Κυριάκου Μητσοτάκη. Ξεκινώ τη συνέντευξή μας ρωτώντας γι’ αυτό το βραβείο. Το περίμενε; Με διστακτικό ύφος θα πει: «Αν μου έλεγε κάποιος πριν από έντεκα χρόνια, που ξεκίνησα να δουλεύω με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ότι θα λάμβανα αυτό το βραβείο, νομίζω ότι θα τον κοιτούσα με απορία και έκπληξη. Δεν περίμενα ποτέ ότι θα συνέβαινε αυτό, άλλωστε είναι η πρώτη φορά που στην Ελλάδα διακρίνεται μια πολιτική καμπάνια. Ουσιαστικά, εμείς είχαμε στο μυαλό μας τις εκλογές αλλά και πώς θα μπορέσουμε να μεταδώσουμε με καλύτερο τρόπο το μήνυμά μας. Αυτό που συνέβη με το TikTok του πρωθυπουργού πραγματικά δεν μπορούσε να το προβλέψει κανείς. Ήταν μια συνταγή επιτυχίας και οφείλεται στον πρωταγωνιστή, που δεν φοβήθηκε να τσαλακωθεί. Είμαστε μια ομάδα που ξέρει να παίρνει ρίσκα και διαθέτει ένα φοβερό ΤikΤok agency το οποίο μας έμαθε άπταιστα “tiktok-ικά” και κατάφερε να μεταφράσει το περιεχόμενό μας στη γλώσσα του ΤikΤok. Αυτό όμως που χάρηκα περισσότερο σε αυτήν την καμπάνια είναι ότι επιτέλους καταφέραμε να δείξουμε ποιος πραγματικά είναι ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ένας άνθρωπος με πολύ χιούμορ που συχνά αυτοσαρκάζεται, αλλά συνάμα κάνει και πολύ σοβαρά τη δουλειά του». Η Κύρα Κάπη αποφοίτησε από το Κολέγιο Αθηνών, σπούδασε στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο και συνέχισε την ακαδημαϊκή της σταδιοδρομία στο Πανεπιστήμιο Columbia της Νέας Υόρκης, στο διάσημο δημοσιογραφικό τμήμα του. Έκανε την πρακτική της στους «New York Times», έπειτα έκανε ένα σύντομο πέρασμα από την εκπομπή έρευνας «Φάκελοι» και ακολούθησαν ο αντεννα, εταιρείες επικοινωνίας και γνωστοί ραδιοφωνικοί σταθμοί. Η κοινή της επαγγελματική πορεία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη ξεκίνησε το 2013, όταν ένας απ’ τους στενότερους συνεργάτες του την ξεχώρισε και την πρότεινε στον τότε υπουργό Διοικητικής Μεταρρύθμισης. Έκτοτε, όλοι αναρωτιούνται ποια είναι η γυναίκα που στέκεται πάντα στο πλευρό του. Εισήγαγε νεωτερισμούς, προέκρινε τις αντισυμβατικές δράσεις, τις συμβολικές ενέργειες, τις ανεπιτήδευτες συζητήσεις και συνέβαλε καθοριστικά στην καθιέρωση ενός εξωστρεφούς μοντέλου επικοινωνίας που δεν είχαμε συνηθίσει να βλέπουμε. Το Μέγαρο Μαξίμου ήταν ένα «άβατο» για τους περισσότερους. Ακόμα και σφοδροί ιδεολογικοί αντίπαλοι έχουν αναγνωρίσει ότι η πολιτική καμπάνια και η ανάδειξη ενός ανθρωποκεντρικού προφίλ του πρωθυπουργού πέτυχαν επειδή η ίδια μελέτησε ενδελεχώς και διέγνωσε εγκαίρως τα τρωτά σημεία του. Ως εκ τούτου, ο για κάποιους άκαμπτος πολιτικός ή γόνος μίας από τις ισχυρότερες πολιτικές οικογένειες της Ελλάδας εμφανίζεται προσιτός, χαλαρός και φιλικός. Στο σημείο αυτό τη ρωτώ τι απαντά σε όσους υποστηρίζουν ότι η επικοινωνία στις μέρες μας είναι συνώνυμη της παραπλάνησης. «Θα σου απαντήσω με μια φράση του Λίνκολν: “Μπορείς να τους ξεγελάς όλους για λίγο καιρό, λίγους όλο τον καιρό, αλλά όχι όλους για όλο τον καιρό”. O Κυριάκος Μητσοτάκης δεν έχει προσποιηθεί ποτέ κάτι που δεν είναι και δεν έχει προσπαθήσει να κρύψει κάποια αδυναμία του. Μάλιστα, αν και είναι ένας άνθρωπος που γνωρίζει καλά τη σοβαρότητα που απαιτεί η θέση που έχει αναλάβει, παραμένει προσηλωμένος στην ουσία και δεν δίνει μεγάλη σημασία στην εικόνα του, χωρίς, φυσικά, να υποτιμά τη δύναμη της», απαντά. Στην κριτική που διατυπώθηκε για το βραβείο, ότι δεν υπηρετεί ένα πολιτικό περιεχόμενο αλλά κάποια «likes», επισημαίνει: «Αντιθέτως, θεωρώ ότι τα βίντεο που κάνουμε είναι πολύ ουσιαστικά. Για παράδειγμα, τα βίντεο για την υγεία ή τη Στέγη δεν ακολουθούν τους κανόνες του TikTok, ούτε τη λογική του αλγόριθμου, ούτε έχουν χιούμορ. Είναι συνήθως μεγάλα σε διάρκεια, κάτι που “απαγορεύεται” εάν θες να πάει καλά ένα βίντεο. Εμείς, λοιπόν, μένουμε στην ουσία, χωρίς να μας νοιάζει εάν κάτι θα γίνει viral». Και συνεχίζει: «Το TikTok μάς παίδεψε πολύ. Πειραματιστήκαμε αρκετά μέχρι που έπεσε η ιδέα να γίνει το backstage της προεκλογικής εκστρατείας. Εκεί συνδυάσαμε το χιούμορ με τα πολιτικά μηνύματα των εκλογών. Σε αυτό το κομμάτι δεν υπήρχε ιδιαίτερη προετοιμασία, αφήναμε τα γεγονότα να μας οδηγήσουν. Μετά τις εκλογές, το περιεχόμενο είναι λογικό να αλλάξει ύφος. Ο στόχος μας ήταν να κοινοποιήσουμε τις πολιτικές της κυβέρνησης, να εξηγήσουμε στον κόσμο τι σημαίνει “υπουργικό συμβούλιο”, να του δείξουμε αθέατες όψεις από τις συνόδους στις Βρυξέλλες. Παράλληλα, δημιουργήσαμε πολλά βίντεο προκειμένου να απαντήσουμε σε ερωτήσεις πολιτών και να αποδομήσουμε fake news που κυκλοφορούσαν την περίοδο εκείνη. Σε αυτά τα βίντεο υπήρχε πολύ μεγαλύτερη προετοιμασία από άποψη περιεχομένου – ήταν πολύτιμη η βοήθεια του υπουργού Επικρατείας, Άκη Σκέρτσου, αλλά

LiFO 22.02.24

15


123 λεπτά με την Κύρα Κάπη

talkofthetown

O Κυριάκος Μητσοτάκης δεν έχει προσποιηθεί ποτέ κάτι που δεν είναι και δεν έχει προσπαθήσει να κρύψει κάποια αδυναμία του.

16

LiFO

και της ομάδας του. Για να είμαστε επίκαιροι στην πλατφόρμα στύβαμε κές με πολίτες οι οποίοι τις προηγούμενες δεκαετίες ήταν στο περιθώριο. το κεφάλι μας να βρούμε τα σωστά hooks που χρησιμοποιούνται ευρέως Να σου θυμίσω μια δράση που είχαμε κάνει ανήμερα Χριστούγεννων του στο ΤikΤok (π.χ. grwm, haul, Μπράβο Φαίδων κ.λπ.). Τώρα που το σκέ2018 με ανθρώπους που ακολουθούσαν πρόγραμμα απεξάρτησης από φτομαι, πρέπει να κάνουμε βίντεο με την προσπάθειά μας να εξηγήσουμε τα ναρκωτικά. Μία από τις προτάσεις τους προς τον Κυριάκο Μητσοτάστον πρωθυπουργό τα hooks του TikTok». κη τότε ήταν να δημιουργηθεί ο πρώτος χώρος εποπτευόμενης χρήσης Μιλά ήρεμα και χαμηλόφωνα, γενικά δεν της αρέσουν οι συγκρού(ΧΕΧ). Το 2020 καλωσορίσαμε τους ίδιους ανθρώπους στο Μαξίμου και σεις, οι υψηλοί τόνοι και οι έριδες. Όσοι τη γνωρίζουν καλά μου λένε ότι τους ενημερώσαμε ότι ξεκίνησε να κατασκευάζεται ο πρώτος ΧΕΧ στην διαθέτει χιούμορ, προτείνει διαρκώς νέες και μοντέρνες ιδέες, ενώ όλοι Ελλάδα. Το 2022 μαζί τους επισκεφθήκαμε το STEKI 46 του ΟΚΑΝΑ, τον εξαίρουν την εργατικότητά της. Στον τομέα της ένα από τα πιο δύσκολα πρώτο χώρο εποπτευόμενης χρήσης ναρκωτικών στην Ελλάδα. Γι’ αυτές κεφάλαια είναι η προσέγγιση των νέων. «Δεν νομίζω ότι μόνο το TikTok τις πολιτικές μας είμαι πάρα πολύ περήφανη». μας βοήθησε να πλησιάσουμε τους νέους αλλά και οι πολιτικές μας, οι Όλα αυτά τα χρόνια που η ΝΔ είναι κυβέρνηση η ίδια έχει ζήσει από μεταρρυθμίσεις στην εκπαίδευση, το πρόγραμμα “Σπίτι μου”, το Youth κοντά στιγμές-ορόσημο της θητείας του Κυριάκου Μητσοτάκη, αλλά ήταν Pass, το πρώτο ένσημο και πολλές ακόμη πρωτοβουλίες. Η δημοφιλής παρούσα και στη διαχείριση σοβαρών κρίσεων. «Σε όλες τις κρίσεις που πλατφόρμα απλώς μας έδωσε την ευκαιρία να έρθουμε κοντά τους και βιώσαμε ως χώρα ο πρωθυπουργός ήταν εκεί, μπροστά απ’ όλους. Τις αντινα τους εξηγήσουμε όλα όσα έχουμε κάνει. Το εάν θα σε αποδεχθούν ή μετώπισε με θάρρος, ανέλαβε την ευθύνη, δεν κρύφτηκε στις δυσκολίες, θα σε απορρίψουν εξαρτάται από το πόσο αποτελεσματικές είναι οι πολιπαραδέχθηκε λάθη και δεν δίστασε να ζητήσει συγγνώμη. Δεν ακολούθητικές σου, όχι από το πόσο καλά είναι τα βίντεό σου». Και συμπληρώνει: σε, λοιπόν, την προσφιλή τακτική περασμένων ετών ότι ο αρχηγός πρέπει «Διαβάζω πάντα με μεγάλη προσοχή τα σχόλια που γράφονται στα μέσα να διαφυλάττει το πολιτικό του κεφάλαιο. Αντιθέτως, έσκυψε πάνω από το κοινωνικής δικτύωσης. Με μεγάλη χαρά διαπιστώνω ότι τελικά ότι δεν οποιοδήποτε πρόβλημα και δεν σταμάτησε μέχρι να βρεθεί λύση. Σ’ αυτές τα βλέπουν απλώς αλλά σχολιάζουν κιόλας καίρια θέματα, είτε συμφωτις στιγμές η επικοινωνία, όπως είναι προφανές, μπαίνει σε δεύτερη μοίνούν είτε διαφωνούν. Έτσι προέκυψε και το βίντεο για τα ενοίκια, αφού ρα. Πιστεύω ειλικρινά ότι στις κρίσεις η επικοινωνία δεν προηγείται πότε η πλειοψηφία των σχολίων αφορούσε αυτό το θέμα. Υπάρχουν πολιτικοί της διακυβέρνησης. Η επικοινωνία υπηρετεί την άσκηση εξουσίας και που πιστεύουν ότι εάν βγάλεις ένα δελπροσαρμόζεται στις εκάστοτε ανάγκες. τίο Τύπου ή αν κάνεις μόνο πολιτικές Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί συνεντεύξεις ξαφνικά έχεις μεταδώσει το format του διαγγέλματος κατά τη διτο μήνυμά σου σε όλο το κόσμο. Οι ποάρκεια της πανδημίας, το οποίο γεννήλίτες στην εποχή μας είναι επιλεκτικοί, θηκε από την ανάγκη να επικοινωνεί ο ενημερώνονται από παντού και πολλές ίδιος συχνά με τους πολίτες και να τους φορές προτιμούν τα μη συμβατικά μέεξηγεί τι ακριβώς συμβαίνει σ’ αυτή την σα. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, από την πρωτόγνωρη συνθήκη που κληθήκαμε πρώτη στιγμή επέμενα να κατευθύνουνα αντιμετωπίσουμε. Δεν σκέφτηκα με το μήνυμά μας στα ειδικά κοινά. Για ούτε για μια στιγμή ότι μπορεί να ήταν ένας εσφαλμένος τρόπος έκφρασης». παράδειγμα, όταν πέρασε το νομοσχέδιο για τα ζώα συντροφιάς επιλέξαμε Όλο αυτό το διάστημα ποια ήταν η μια εκπομπή για τη φιλοζωία, η οποία πιο δύσκολη στιγμή; Χωρίς περιστροέγινε στο καταφύγιο της Ηλιούπολης, φές απαντά: «Αναμφίβολα, η τραγωδία απ’ όπου στη συνέχεια υιοθετήσαμε και των Τεμπών. Δεν πρόκειται να το ξεχάτον Πίνατ. Πιστεύω πάρα πολύ ότι οι σω όσο ζω. Ήμουν στον 6ο μήνα της πολιτικοί, εφόσον τους ταιριάζει (π.χ. εγκυμοσύνης μου και ένιωσα για πρώαυτά ταιριάζουν στον Κυριάκο Μητσοτη φορά ότι πραγματικά δεν μπορούσα Ο Κυριάκος Μητσοτάκης με την Κύρα Κάπη μετά την ολοκλήρωση της ιστορικής ομιλίας του στο Κογκρέσο των ΗΠΑ. Ήταν ο πρώτος τάκη, όχι στον Αλέξη Τσίπρα), πρέπει να κάνω τίποτα». Στην κουβέντα μας Έλληνας πρωθυπουργός που μίλησε στην αμερικανική Βουλή. να εκτίθενται σε διαφορετικά κοινά και αναφέρομαι και στις πυρκαγιές. «Όταν να επιδιώκουν εκείνοι να προσεγγίσουν τον κόσμο. Δίνουν, έτσι, την κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε τις μεγάλες πυρκαγιές το καλοκαίρι του ευκαιρία σε περισσότερο κόσμο να γνωρίσει μια εναλλακτική πλευρά 2021, ο πρωθυπουργός πήγαινε πέντε φορές την ημέρα στο Συντονιστιπου ενδεχομένως να μην αναγνώριζαν στο βήμα της Βουλής ή από μια κό της Πυροσβεστικής. Δεν βάλαμε ποτέ τις κάμερες στο εσωτερικό για συνέντευξη σε ένα δελτίο ειδήσεων. Επομένως, κάθε μήνυμα χρειάζεται να φιλοτεχνήσουμε την εικόνα ενός πρωθυπουργού που προσπαθεί να το σωστό μέσο ώστε να φτάσει στους πολίτες. Βέβαια, δεν σκεπτόμαστε διαχειριστεί μια κρίση, και ο λόγος ήταν πολύ απλός: την ώρα της κρίσης ποτέ με την προοπτική ενός viral. Όταν είδα το βίντεο με το καπέλο και δεν υπάρχει χρόνος για επικοινωνία. Η έμφαση δίνεται στο πεδίο της το Youth Pass κατάλαβα ότι θα γίνει viral, αλλά δεν ήταν στον αρχικό μάχης. Ακολουθείς τα γεγονότα και προσπαθείς να τα καλύψεις χωρίς να σχεδιασμό μας να γίνει έτσι. Είχαμε ετοιμάσει μια χαριτωμένη εισαγωγή ενοχλείς. Φαντάζεσαι να είναι σε εξέλιξη μια τεράστια κρίση κι εσύ να για να πιάσουμε το απορημένο βλέμμα του και τελικά ο ίδιος φόρεσε το κάνεις γύρισμα; Ε, προφανώς είσαι εκτός τόπου και χρόνου». καπέλο, με αποτέλεσμα όλοι να γελάσουμε. Αυτό, όσο καλά και εάν το Μέχρι τις περασμένες εκλογές ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήταν ένας ποείχαμε σχεδιάσει, δεν θα είχε το ίδιο επιτυχημένο αποτέλεσμα αν δεν ήταν λιτικός που οι αντίπαλοί του τον χλεύαζαν και τον υποτιμούσαν, ενώ έγινε αυθεντικό. Από την άλλη, υπήρξαν στιγμές που κάτι διέφυγε την προσοχή ακόμη και υβριστικό σύνθημα. Τι σκεπτόταν εκείνη τη χρονική περίοδο; μου και παίχτηκε, αλλά θα το έκοβα. Και αναφέρομαι στην τυχαία συνάΤο ύφος σοβαρεύει και υπογραμμίζει: «Είναι αλήθεια ότι την προηγούμεντηση του πρωθυπουργού με μια ενθουσιώδη θαυμάστριά του η οποία νη τετραετία είχε καλλιεργηθεί στη χώρα ένα πολύ τοξικό κλίμα εξαιτίας τον χαιρέτησε λέγοντας την ατάκα που έγινε viral: “Μα τι γκόμενος είσαι του οποίου πραγματικά ξοδέψαμε αρκετή ενέργεια. Εάν όλες αυτές τις εσύ”. Είναι κάτι που δεν θα το είχα στείλει ποτέ στα κανάλια. Εκείνη τη εργατοώρες που απαντούσαμε σε fake news τις είχαμε αφιερώσει για μέρα δουλεύαμε, όμως, σ’ έναν χώρο με αρκετή φασαρία, δεν μπορούσα το καλό της χώρας, πόσα ακόμα πράγματα θα είχαμε κάνει; Ευτυχώς, το να ακούσω καλά τους διαλόγους και όταν το βράδυ το είδα να παίζει στα αποτέλεσμα των εκλογών κατέδειξε ότι υπάρχει μια σιωπηλή πλειοψηφία δελτία έπαθα εγκεφαλικό». στην ελληνική κοινωνία που επιθυμεί την πρόοδο της χώρας και δεν κάνει Το γραφείο της είναι μικρό και σε αυτό υπάρχουν μόλις δύο ξύλινα φασαρία. Και, κυρίως, δεν εκφράζεται με χυδαία συνθήματα. Τελικά, εμείς γραφεία, ένας καναπές, μερικά σκόρπια χαρτιά με γραφήματα και αναλύσυνεχίσαμε να κάνουμε τη δουλειά μας. Επίσης, την καλύτερη απάντηση σεις, και κάποια τάπερ με φαγητό που έχει φέρει από το σπίτι. Ποια είναι, στις προσωπικές ύβρεις κατά του πρωθυπουργού και σε εκείνους που άραγε, η πρώτη σκέψη που έκανε όταν πέρασε το κατώφλι του κτιρίου; επιδίωκαν να τον παρουσιάζουν ως αυταρχικό έδωσε η προεκλογική μας «Όταν μπήκα στο Μαξίμου και κάθισα σ’ αυτό το γραφείο, είπα από την εκστρατεία ανάμεσα στον κόσμο. Εκεί στόχευε η ιδέα μας για την εξέδρα αρχή ότι πρέπει να είναι ανοιχτό σε όλους τους πολίτες. Όπως έχει πει με κωδικό “360”: ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήταν πάντοτε δίπλα στο πλήκαι ο πρωθυπουργός, εμείς είμαστε περαστικοί απ’ αυτούς τους χώρους. θος και ενωνόταν μαζί του. Εξυπηρέτησε όμως και μία ακόμη ανάγκη: Θα κάνουμε, λοιπόν, τη δουλειά μας όσο καλύτερα μπορούμε και μετά δημιουργήσαμε ένα σκηνικό το οποίο μεταφέρεται εύκολα, καθώς είχαμε θα φύγουμε για να έρθουν οι επόμενοι. Στο διάστημα αυτό, το δικό μου αποφασίσει να δίνει μικρότερες ομιλίες σε περισσότερες πόλεις. Νομίζω στοίχημα ήταν, και παραμένει, να έρθουν και να ακουστούν όσο περισσόότι η εποχή των φαραωνικών συγκεντρώσεων και των παραδοσιακών τερες ομάδες πολιτών μπορούμε. Σκοπός μας είναι να είμαστε χρήσιμοι σε ομιλιών αποτελεί παρελθόν. Οι πολίτες μπορούν πλέον να παρακολουαυτούς και να καταφέρουμε να κάνουμε τη ζωή τους έστω λίγο καλύτερη». θήσουν ό,τι θέλουν μέσα από την οθόνη του κινητού τους. Άλλωστε, δεν Στη συνέχεια απαριθμεί όλα εκείνα για τα οποία είναι περήφανη: έχει νόημα να κατασκευάζεις μια ψεύτικη εικόνα γιατί, εκτός του ότι δεν « Έχουμε καταφέρει να συνομιλούμε και να συνδιαμορφώνουμε πολιτιείναι σωστό, πολύ σύντομα η αλήθεια θα αποκαλυφθεί».

22.02.24


Η Κύρα Κάπη εμπνέεται και υλοποιεί πρότζεκτ χρησιμοποιώντας όλα τα χρήσιμα επικοινωνιακά εργαλεία. Της αρέσει να παρακολουθεί καμπάνιες του εξωτερικού, αλλά περισσότερο, όπως τονίζει, τις λαμβάνει υπόψη ως πηγή έμπνευσης, όχι ως μια ευκαιρία αντιγραφής. Ο Μπαράκ Ομπάμα, ένας από τους πιο χαρισματικούς Προέδρους των ΗΠΑ, είναι ένας πολιτικός που ξεχωρίζει. Θεωρεί ότι οι Νεοζηλανδοί έχουν κάνει φέτος ένα πολύ ενδιαφέρον TikTok, στον χώρο της Ευρώπης εστιάζει στον Εμ. Μακρόν, ενώ το ενδιαφέρον της έχει τραβήξει το Ιnstagram account της πρωθυπουργού της Δανίας, Μέτε Φρεντέρικσεν χάρη στις αυθόρμητες selfies και τα συναισθηματικά της μηνύματα. Δυσκολεύεται πολύ να μιλά για τον εαυτό της και την προσωπική της διαδρομή. Της είναι πολύ πιο εύκολο να αναφέρεται στη σχέση που έχει αναπτύξει με τον Κυριάκο Μητσοτάκη. «Είναι από τους ελάχιστους ανθρώπους που γνωρίζω που η εξουσία δεν τον έχει αλλάξει καθόλου. Πάντοτε μου έκαναν εντύπωση η συνέπεια και η μεθοδικότητά του. Εργάζεται αμέτρητες ώρες· έχει ιώβεια υπομονή· είναι άνθρωπος της συναίνεσης και όχι των συγκρούσεων· δεν τον εκφράζουν οι εντάσεις και διαθέτει μια αξιοζήλευτη ικανότητα να δημιουργεί εντελώς ετερόκλητες ομάδες. Εάν έπρεπε να βρω μια αλλαγή στον χαρακτήρα του από τότε μέχρι τώρα, θα σου έλεγα ότι η εμπειρία όλων αυτών των ετών τον έχει κάνει πιο ψύχραιμο». Όσον αφορά το αν περίμενε ότι θα γίνει πρωθυπουργός, τονίζει: «Δεν το είχαμε συζητήσει ποτέ. Ίσως γιατί το 2013 δεν νομίζω ότι υπήρχε στο μυαλό του. Όλα προέκυψαν σταδιακά. Θυμάμαι που μια μέρα πριν από τον πρώτο γύρο των εσωκομματικών εκλογών, όπου ήταν το απόλυτο outsider, ήμασταν οι δυο μας και τον ρώτησα γιατί το κάνουμε όλο αυτό και αν πίστευε ότι θα μπούμε στον δεύτερο γύρο. Εκείνος μου απάντησε: «Εμείς δώσαμε τη μάχη μας ακριβώς όπως τη θέλαμε και τώρα θα αποφασίσει ο κόσμος. Εάν κερδίσουμε όμως, να είσαι σίγουρη ότι θα αλλάξει αυτή η χώρα». Όση ώρα βρίσκομαι εκεί η ομάδα της κινείται σε πυρετώδεις ρυθμούς. Καθημερινά, το ασφυκτικό της πρόγραμμα περιλαμβάνει κλειστές συσκέψεις, ψηφιοποίηση μηνυμάτων που πρέπει να φτάσουν στους πολίτες, διαρκείς επαφές και παραγωγή πρωτότυπου περιεχομένου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Παρέα με τους στενούς συνεργάτες της διευκρινίζει πόσο πολύ πιστεύει στις ομάδες. «Εάν δεν είχα τον Κωνσταντίνο, τον Φρέντυ και τον Διονύση, δεν θα είχα καταφέρει τίποτα. Και, φυσικά, χωρίς τον Δημήτρη (σ.σ. Παπαμήτσος, ο προσωπικός φωτογράφος του πρωθυπουργού) και τον Άλεξ (Παπαχρήστος, βιντεογράφος του πρωθυπουργού), η εικόνα του δεν θα ήταν σε καμία περίπτωση η ίδια. Ωστόσο, για μένα, όσο ταλαντούχος και να είναι κάποιος, αυτό που μετράει και αποτελεί ύψιστη προτεραιότητά μου για την επιλογή των συνεργατών μου είναι ο χαρακτήρας και το ήθος τους. Είμαι πολύ τυχερή για την ομάδα που έχω γιατί νιώθω, μετά από εκατομμύρια ώρες και εκατοντάδες χιλιάδες χιλιόμετρα, ότι έχουμε γίνει φίλοι». Διαθέτει αναμφίβολα ένα επικοινωνιακό χάρισμα και από τις πρώτες κουβέντες που κάνεις μαζί της αντιλαμβάνεσαι ότι έχει την ικανότητα να σου μεταδίδει μια αίσθηση οικειότητας. Άνθρωποι που τη γνωρίζουν καλά θα σου πουν ότι το μεγάλο της προσόν είναι ότι δεν είναι δήθεν. Εκφράζει την άποψή της χωρίς να ενδιαφέρεται αν θα είναι αρεστή ή όχι. Υπεραγαπά και θαυμάζει τον πατέρα της, ενώ η απώλεια που την έχει στιγματίσει ήταν ο θάνατος της μητέρας της, όταν εκείνη ήταν δέκα ετών. Είναι παντρεμένη με τον αναπληρωτή διευθυντή του Γραφείου Τύπου του πρωθυπουργού, Χρήστο Ζωγράφο, με τον οποίο το περασμένο καλοκαίρι απέκτησαν μια κόρη. Μια στιγμή που δεν θα ξεχάσει είναι η ιστορική ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Κογκρέσο των ΗΠΑ. Γυρίζοντας τον χρόνο πίσω, το βέβαιο είναι ότι θα διέγραφε κάποια ανεπιτυχή, όπως τα χαρακτηρίζει, tweets που είχε δημοσιεύσει παλιότερα. Μια γκάφα; «Όταν κάποια στιγμή ανέβασα κατά λάθος ένα τραγούδι της Σελίν Ντιόν στον λογαριασμό του πρωθυπουργού και μόλις είδα τα χιλιάδες likes αντιλήφθηκα τι είχε συμβεί, πριν πάρει άλλες, αστείες διαστάσεις». Τέλος, δεν διστάζει να παραδεχθεί τα λάθη της, δεν απαντά σε ενοχλητικά fake news που την αφορούν, αντιπαθεί τη μιζέρια, δεν την εκφράζουν οι κώδικες και τα προσχήματα του παλιού κόσμου, είναι υπέρμαχος των δικαιωμάτων των γυναικών και παραμένει φανατική αντικαπνίστρια. Λίγο πριν την αποχαιρετήσω, τη ρωτώ αν την έχει αλλάξει η εξουσία. Με απόλυτη σιγουριά καταλήγει: «Είμαι εξαιρετικά τυχερή που βρίσκομαι σ’ αυτήν τη θέση και κάνω αυτήν τη δουλειά. Γνωρίζεις σημαντικούς ανθρώπους και ζεις συναρπαστικές στιγμές. Ωστόσο, έχω διαρκώς στο μυαλό μου ότι όλο αυτό είναι κάτι πρόσκαιρο και παροδικό, ότι είμαι εδώ για να κάνω τη δουλειά μου όσο καλύτερα γίνεται. Άρα, θα τολμήσω να πω ότι δεν με έχει αλλάξει η εξουσία και εάν κάποιος πιστεύει το αντίθετο, θα ήθελα πολύ να μου το πει. Άλλωστε, ο ίδιος ο πρωθυπουργός δεν συγχωρεί την αλαζονεία».

Εάν όλες αυτές τις εργατοώρες που απαντούσαμε σε fake news τις είχαμε αφιερώσει για το καλό της χώρας, πόσα ακόμα πράγματα θα είχαμε κάνει; Ευτυχώς, το αποτέλεσμα των εκλογών κατέδειξε ότι υπάρχει μια σιωπηλή πλειοψηφία στην ελληνική κοινωνία που επιθυμεί την πρόοδο της χώρας και δεν κάνει φασαρία. Και, κυρίως, δεν εκφράζεται με χυδαία συνθήματα.

LiFO 22.02.24

17


Ο ξέφρενος χορός πέντε νέων χορογράφων μέσα από εκρηκτικές παραστάσεις

ΧΟΡΟΣ

ODD onassis

18

LiFO

dance

22.02.24


24 days

ΑΔΡΕΝΑΛΙΝΗ ΣΤΑ ΥΨΗ, ΜΟΥΣΙΚΗ ΣΤΗ ΔΙΑΠΑΣΩΝ: «ΙΔΡΩΝΟΝΤΑΣ ΤΗ ΦΑΝΕΛΑ» ΣΤΟ ONASSIS DANCE DAYS 2024-ODD, ΕΤΟΙΜΑΣΤΕΙΤΕ ΓΙΑ ΕΝΤΑΣΗ ΠΟΥ ΧΤΥΠΑΕΙ ΚΟΚΚΙΝΟ. ΤΗΣ ΑΡΓΥΡΩΣ ΜΠΟΖΩΝΗ

ΤΙ ΣΗΜΑIΝΕΙ ΧΟΡOΣ ΣHΜΕΡΑ; Αναζήτηση του ρυθμού του κόσμου; Ανακάλυψη μιας άλλης ταχύτητας που έρχεται από τις διαδικτυακές πίστες, από τον δρόμο, από το μυαλό μας το ίδιο; Είναι κάτι που θέλει τη χορευτική σκηνή να γίνεται μέρος του ήχου των μεγαλουπόλεων, της ζωής, της έντασης που χτυπάει κόκκινο; Χορός σήμερα είναι το μήνυμα που στέλνουν οι ολοένα πιο ανήσυχοι χορογράφοι οι οποίοι συγχρονίζονται με τον ξέφρενο ρυθμό της μουσικής που αντηχεί πέρα από τα κλαμπ, τα πάρτι, τις συναυλίες, κάθε λεπτό, δονείται στα ακουστικά μας και μοιάζει με τη ζωή μας; Ιδρώνοντας τη φανέλα: δεν είναι καθόλου τυχαίος ο τίτλος που διάλεξαν στη Στέγη ως επικεφαλίδα των Onassis Dance Days 2024-ODD για να μπούμε στον ρυθμό του φεστιβάλ νέων χορογράφων, να αναζητήσουμε την κίνηση μέσα στον ήχο και να νιώσουμε την αδρεναλίνη και την ένταση να συνοδεύει κάθε βήμα μας. Αυτήν τη φρενήρη, αδιάκοπη, ευρηματική και απογειωτική ανάσα φέρνουν οι Ημέρες Χορού, με χορογράφους, περφόρμερ, συνθέτες και μουσικούς με τις μπάντες τους να καταργούν κάθε παγιωμένη αντίληψη για την κίνηση και να μας συστήνουν έναν κόσμο που δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς μουσική, φέρνοντας το μήνυμα ότι κάθε χειρονομία μπορεί να είναι χορός όταν υπάρχει πάθος, αίσθημα και συγκίνηση. Οι Onassis Dance Days 2024-ODD έρχονται από τις 23 Φεβρουαρίου έως τις 3 Μαρτίου για να μας κάνουν να χορέψουμε αυστηρά και μόνο μετά μουσικής. Άνθρωποι παθιασμένοι με τον χορό ανεβάζουν την αδρεναλίνη μας και συγκροτούν δυναμικά την επόμενη γενιά σημαντικών χορογράφων. Είναι αυτοί που στην 11η χρονιά αυτού του φεστιβάλ συστήνονται λίγο πριν τους μάθει η Ευρώπη ή έρχονται από την Ευρώπη που μόλις τους γνώρισε.

>⃝

LiFO 22.02.24

19


>⃝

ΧΟΡΟΣ

Το ODD 2024 μας συστήνει ένα διεθνές όνομα, μια εικαστικό με διεθνή ακτινοβολία που παρουσιάζει μια εκστατική περφόρμανς χορού και ταυτόχρονα μια ζωντανή συναυλία, έναν μαραθώνιο, τη Βελγίδα εικαστικό Miet Warlop. Με το One Song η δημιουργός προτείνει ένα έργο μέσω του οποίου προτάσσει ένα μαγευτικό τελετουργικό αποχαιρετισμού, ζωής και θανάτου, ελπίδας και ανάστασης. Ένας σχολιαστής και μια μαζορέτα μας προ(σ)καλούν σε έναν χώρο που μοιάζει με σκηνή συναυλίας ή το γήπεδο ενός αθλητικού αγώνα ώστε να δημιουργήσουμε μια κοινότητα εορταστική και ίσως εφήμερη, όπου τα ποικίλα στοιχεία καθενός μας αποκτούν υπερβατική δύναμη και φτιάχνουν μια γιορτή, ένα τραγούδι, που όσο διαρκέσει, θα δώσει νόημα σε ολόκληρη κοινωνία. Είναι αυτή η μαγική στιγμή που κανένας δεν είναι πια μόνος του και όλοι μαζί συντονίζονται στην ίδια χορογραφία του ήχου και της ζωής. «Η σκηνή του One Song είναι σαν ένας μικρόκοσμος όπου όλες οι πράξεις και οι επιθυμίες που διέπουν τις αρχές της συλλογικότητας μπορούν να ξορκιστούν, ακόμη και να μετατραπούν σε τελετουργία. Η ενέργεια που εκλύεται στη σκηνή θέλω να ξεπεράσει τα όρια της αίθουσας και η ξορκιστική φύση της επανάληψης μιας κίνησης ή ενός συναισθήματος να φτάσει στους θεατές», λέει η Warlop που θεωρεί αυτήν τη χορευτική πράξη παυσίπονη και παυσίλυπη και μας προτρέπει να αναπνεύσουμε συντονισμένα για να αντιμετωπίσουμε τους φόβους και τους δαίμονές μας. Το One Song είναι ένα αναστοχασμός πάνω στο θέατρο ως καλλιτεχνικό ιδίωμα που ξεκίνησε όταν η Miet Warlop επελέγη, μετά τους Milo Rau, Faustin Linyekula και Angélica Liddell, να πει την ιστορία της. Σε ανάθεση του NTGent και υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Milo Rau, ο τίτλος της σειράς «Ιστορία του Θεάτρου» είναι εμπνευσμένος από το ντοκιμαντέρ Histoire(s) du Cinéma του Jean-Luc Godard. Η Miet Warlop θριάμβευσε με το One Song στο Φεστιβάλ της Αβινιόν, μπήκε στη λίστα των «New York Times» με τις καλύτερες παραστάσεις του 2022 και έρχεται στην Αθήνα για να μας συμπαρασύρει και να μας συντονίσει στον ρυθμό του ενός και μοναδικού τραγουδιού της. Όποιος έχει δει δουλειά της Ιωάννας Παρασκευόπουλου αισθάνεται ότι βρίσκεται μπροστά σε μια περίπτωση που με τη γλώσσα της θα μας απασχολήσει ιδιαιτέρως. Η πολυσυζητημένη και ανερχόμενη Ελληνίδα χορογράφος, που απέσπασε πέρσι τη διάκριση του διεθνούς δικτύου Aerowaves, συστήνεται ξανά στο κοινό με δύο ηχοκινητικά έργα της αυτήν τη φορά, το βραβευμένο MOS (που παρουσιάστηκε πρώτη φορά πρόπερσι στο ODD) και το νέο και άκρως προσωπικό πρότζεκτ της All of my love, μια αναφορά στο τραγούδι των Led Zeppelin που συγκινεί ακόμα εκατομμύρια ανθρώπους. «Το σόλο που θα παρουσιάσω δεν έχει καμία σχέση με το γνωστό τραγούδι. Το φανταστικό κομμάτι των Led Zeppelin δεν ακούγεται ούτε χορεύεται επί σκηνής, όμως υπάρχει μέσα σε όλα όσα με οδήγησαν στη σύνθεση του έργου, οπότε ίσως τελικά και να χορεύεται με έναν τρόπο. Έψαχνα έναν τίτλο για το κομμάτι, όταν ακόμα δεν είχα ξεκινήσει καν τις πρόβες μου. Έτυχε να το ακούσω και μου φάνηκε ότι ταίριαζε με αυτό που είχα σκεφτεί να φτιάξω. Είναι ένα τραγούδι που με συγκινεί – ακόμα περισσότερο με συγκινεί ο λόγος για τον οποίο γράφτηκε», λέει για τον ύμνο της ροκ μπάντας. Στο MOS βλέπουμε να δημιουργούν μπροστά στα μάτια μας εκείνη και ο Γιώργος Κοτσιφάκης ένα soundtrack, ένα σκηνικό παιχνίδι εικόνας, ήχου και κίνησης με πρωταγωνιστές δύο περφόρμερ. «Στο MOS χρησιμοποιώ πάρα πολλά αντικείμενα π.χ. ομπρέλα, μπάλα, πράσα, βεντούζες, φυσητήρι, κλαδιά, κελύφη καρύδας, πέτρες, διακοσμητικό υλικό λάβας και άλλα πολλά. Η επιλογή τους προέκυψε από πρακτικότητα, καθώς κατά τη διάρκεια του έργου μεταμορφωνόμαστε, μεταξύ άλλων, σε foley artists, δουλεύοντας πάνω στην παραγωγή ήχου στο post production στάδιο της κινηματογραφικής παραγωγής. Δηλαδή κάνουμε ήχους για να εμψυχώσουμε ηχητικά την εικόνα», λέει, και συνεχίζει. «Στο MOS χρησιμοποιούνται επιφάνειες και αντικείμενα για να υπηρετήσουν την επαναδημιουργία του ήχου της κινηματογραφικής εικόνας. Προκειμένου να μείνουμε όσο γίνεται πιο πιστοί στο ηχητικό ζητούμενο των σκηνών, επινοήσαμε τρόπους αντιστοιχίας του οπτικού ερεθίσματος με την ακουστική περιγραφή του. Δημιουργήθηκε ένα παράδοξο γλωσσάρι, παραδείγματος χάριν οι βεντούζες ξεβουλώματος μιμούνται τον ήχο των κουμπιών ενός γιλέκου όταν ξεκουμπώνονται. Στο All of my love, από την άλλη, το ηχητικό περιβάλλον συντίθεται από τις προσωπικές μου κυρίως μνήμες. Ηχητικά περιβάλλοντα, ήχοι από υλικά που έχουν για μένα συναισθηματική αξία ή απλώς ήχοι που έχουν χαραχτεί στο ασυνείδητο από τα παιδικά χρόνια και προσπαθώ να τους ανακαλέσω. Στη νέα δουλειά ήθελα να φέρω τον ήχο και την αίσθηση των αναμνήσεων επί σκηνής», λέει. Τα έργα, της που ανοίγουν το Φεστιβάλ, μοιάζουν με μια επιστολή αγάπης, αναπόλησης και φόρου τιμής σε

20

LiFO

onassis dance

Ο χορός αντιμετωπίζεται ως μια τέχνη με ημερομηνία λήξης, καθώς το σώμα μας γερνάει και αλλάζει συν τω χρόνω. Αυτή η αναμέτρηση με τη νεότητα που φεύγει και το μέλλον που έρχεται είναι εμφανής.

όλα εκείνα που υπάρχουν ή δεν είναι πια μαζί μας. Για 30 λεπτά μια γυναίκα επιδίδεται μανιακά σε επιτόπιο τρέξιμο, μια πρακτική άσκησης αλλά και αυτοβασανισμού. Ο συνθέτης Jan Van Angelopoulos την παρακολουθεί ζωντανά, με τα πλήκτρα και τα ηλεκτροακουστικά ηχοτοπία του. Πρόκειται για τη χορογράφο και ερμηνεύτρια Χριστιάνα Κοσιάρη και το έργο της, Runway, ένα σόλο πάνω σε έναν κυλιόμενο διάδρομο γυμναστικής που δεν σταματάει ποτέ, σαν αγώνας ταχύτητας κόντρα στη φθορά του χρόνου. Όπως και σε προηγούμενα έργα της, τα Chained και Bouboulines, στο Runway εστιάζει στον χρόνο και την αλλαγή. «Μετά την πανδημία, αισθάνομαι ότι ο χρόνος περνάει γρήγορα και ότι τα δύο τελευταία χρόνια είναι σαν να χάθηκαν. Αισθάνομαι διχασμένη: ως τρόπος σκέψης είμαι όπως ήμουν πριν από τον Covid, ταυτόχρονα όμως αλλάζω, το σώμα

ODD 22.02.24


days

D 24

μου αλλάζει, τα πράγματα δεν είναι ίδια και αυτή η “χαμένη” χρονική περίοδος με τρομάζει. Ο χρόνος, πέρα από το γήρας, είναι συνδεδεμένος με τον θάνατο και αυτό μου προκαλεί φόβο. Νομίζω, λοιπόν, ότι ασχολούμαι με τον χρόνο ακριβώς γι’ αυτό, για να συνειδητοποιήσω τη φυσική κατάληξη των πραγμάτων και να την αποδεχθώ», λέει. Ως γυναίκα επαγγελματίας του χορού που βρίσκεται σε διαρκή μάχη με τον χρόνο, της ζητάμε να μοιραστεί μαζί μας τις σκέψεις της γι’ αυτή την αναμέτρηση. «Βρίσκομαι σε μια συνεχή μάχη με τον χρόνο και τις αλλαγές που φέρνει. Ο χορός αντιμετωπίζεται ως μια τέχνη με ημερομηνία λήξης, καθώς το σώμα μας γερνάει και αλλάζει συν τω χρόνω. Αυτή η αναμέτρηση με τη νεότητα που φεύγει και το μέλλον που έρχεται είναι εμφανής. Μέσω του Runway εξερευνώ τις μεταμορφώσεις και τα πρότυπα ομορφιάς, δείχνω τη σύγχυση που προκαλεί αυτή η διαδικασία. Η παράσταση αυτή αποτυπώνει τη δική μου εσωτερική αναζήτηση και αντιμετωπίζει τον φόβο του χρόνου και της αλλαγής. Προσπαθώ να αντιμετωπίσω αυτή την αναμέτρηση με τον χρόνο και να αποκαλύψω τις σκέψεις και τις αντιφάσεις που προκύπτουν από αυτήν τη διαδικασία». «We all need therapy», αναφωνεί ο Κύπριος ερμηνευτής Πέτρος Mαλακτός που ανήκει στο μόνιμο ανσάμπλ της διεθνώς φημισμένης ομάδας χοροθεάτρου Peeping Tom από το 2020. Ο ταλαντούχος περφόρμερ εδώ εξομολογείται ένα προσωπικό του βίωμα, μια κρίση πανικού που παίρνει τη μορφή δημόσιας ψυχοθεραπείας και βρίσκεται στα όρια μεταξύ χορού, παράστασης, θεάτρου, rave, εξομολόγησης και ομαδικής θεραπείας. Επί σκηνής συνυπάρχει με τον Die Arkitekt για να επιβεβαιώσουν μαζί αλλά και να αμφισβητήσουν αυτή την τολμηρή δήλωση με έμπνευση από το προσωπικό του ταξίδι στο τραύμα, την αποδοχή και τη θεραπεία. «Η ψυχική μας υγεία μάς απασχολεί έτσι κι αλλιώς καθημερινά, συνειδητά ή υποσυνείδητα. Νομίζω είναι θέμα προτεραιοτήτων. Μεγαλώνοντας, συνειδητοποιώ ότι η ψυχική μου υγεία είναι προτεραιότητα, γι’ αυτό επιλέγω να δίνω περισσότερη προσοχή σε αυτήν. Βέβαια, η θεραπευτική διαδικασία με επαγγελματία είναι κάτι που δεν επιβάλλεται. Αλλά αν αρχίσουμε να μιλάμε ανοιχτά για την ψυχική υγεία και θεραπεία, θα μπορέσουμε να σπάσουμε τα κοινωνικά ταμπού γύρω από το θέμα και τότε ίσως θα βοηθήσουμε τους ανθρώπους γύρω μας να ασχοληθούν σοβαρά με αυτήν», λέει. Ο ίδιος πίστευε ότι δεν υπάρχουν κρίσεις πανικού, μέχρι που του συνέβη. Ξεκινάει, λοιπόν, με την παραδοχή και συνεχίζει με τη διάδραση, αυτή στην οποία εμπλέκεται το κοινό ως σύνολο αλλά και κάθε θεατής προσωπικά μέχρι να νιώσει ελεύθερος να μοιραστεί, αν το θελήσει, τη δική του ιστορία. «Αν εγώ και ο Die Arkitekt σταθούμε στη σκηνή με απόλυτη ειλικρίνεια ως προς αυτό που κάνουμε, κι αν είμαστε ανοιχτοί στο να το μοιραστούμε με το κοινό, πιστεύω ότι όλοι μαζί θα κάνουμε ένα ταξίδι χωρίς προσδοκίες, απλώς θα βιώσουμε τη στιγμή», λέει ο Πέτρος Μαλακτός που επιχειρεί ενώπιόν μας, με πολύ θάρρος, μια πολυδιάστατη, επιτελεστική, απρόβλεπτη εμπειρία που εξερευνά τα τρίσβαθα των ανθρώπινων συναισθημάτων και τα βάσανα του Δυτικού ανθρώπου κόντρα στην ωμότητα της σύγχρονης ζωής, αναζητώντας γαλήνη και εκτόνωση μέσα στα πιο σκοτεινά χρώματα του κόσμου και της ύπαρξης. «Όταν είσαι σε μια συναυλία τι είναι αυτό που παρατηρείς στον κόσμο;» ρωτώ την Ξένια Κογχυλάκη, χορογράφο και χορεύτρια, δημιουργό του Slamming, μιας παράστασης χορού πάνω στην άναρχη και βουτηγμένη στην αδρεναλίνη συμπεριφορά του πλήθους μιας ροκ/ πανκ συναυλίας. «Tο “παρατηρώ” θα το αντικαθιστούσα με το “κιν-αισθάνομαι” για να διερευνήσω τους τρόπους και τις συλλογικές διαδικασίες που ενεργοποιούνται από τα σώματα για να πραγματευτούν τον κοινό χώρο, την προσμονή, την κοινή μουσική προτίμηση», λέει. «Τον τρόπο που δημιουργείται η αίσθηση του επείγοντος στα σώματα από μια φαινομενικά απλή συνθήκη συνεύρεσης». Ιδού, λοιπόν, μπροστά μας μια «ιδρωμένη» ιεροτελεστία από τρεις περφόρμερ που συμφωνούν σε κάτι από κοινού, σε έναν τελετουργικό χορό με αφετηρία το slamming. Μεταμορφώνουν στη σκηνή πρακτικές του mosh pit, του χώρου ακριβώς μπροστά από τη σκηνή μιας συναυλίας, και ταλαντεύονται μεταξύ οργής και απαλότητας, ωμότητας και εμπιστοσύνης, πόνου και ευχαρίστησης, βίας και τρυφερότητας, εξερευνώντας αυτές τις ποιότητες όχι ως δίπολα αλλά ως αλληλένδετα στοιχεία μιας ιδιότυπης μορφής χορού. Το κοινό «βλέπει» τον ιδρώτα να στάζει, τις αναπνοές να εντείνονται, τις καρδιές να χτυπούν δυνατά, ενώ οι τρεις περφόρμερ είναι ολοκληρωτικά δοσμένοι στην «παγίδα» του pit. Tο χορογραφικό αυτό τρίο αναζητά τις συναισθηματικές αποχρώσεις στο επιθετικό πλήθος, ανασυγκροτώντας ένα συλλογικό τελετουργικό που κρύβεται πίσω από μια φαινομενική οργή. «Ιδανικά, θα ήθελα να αισθανθεί το κοινό ότι κινείται μαζί μας, νιώθοντας τον ρυθμό, τη ροή και την ένταση στο δικό του σώμα, δηλαδή να αφεθεί στην εμπειρία της παράστασης. Δεν επιδιώκω μια συγκεκριμένη νοηματοδότηση αλλά τη σύνδεση με τη σωματικότητα που εκφράζεται μέσω της κίνησης και της ενέργειάς της», λέει η Ξένια Κογχυλάκη που προσεγγίζει τους χορούς του πλήθους όχι ως κάτι που πρέπει να αποκρυπτογραφηθεί αλλά ως τόπους εμπειρίας, ερευνώντας τη σημασία της συλλογικής κίνησης ως πρακτική αντίστασης.

Onassis Dance Days 2024 «Ιδρώνοντας τη φανέλα» 23.02—03.03.2024 €5—22 Στέγη Ιδρύματος Ωνάση

LiFO 22.02.24

21


ΡΕΠΟΡΤΑΖ

τι διαβάζει η Gen ΡΩΤΉΣΑΜΕ ΠΟΙΟ ΒΙΒΛΊΟ ΑΠΌ ΤΗΝ ΕΚΔΟΤΙΚΉ ΠΑΡΑΓΩΓΉ ΤΩΝ ΤΕΛΕΥΤΑΊΩΝ ΕΤΏΝ ΤΟΎΣ ΤΡΆΒΗΞΕ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΉ ΚΑΙ ΒΡΊΣΚΕΤΑΙ ΑΥΤΈΣ ΤΙΣ ΜΈΡΕΣ ΣΤΟ ΚΟΜΟΔΊΝΟ ΤΟΥΣ. ΑΠΟ ΤΗ LIFO TEAM. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΠΑΡΙΣ ΤΑΒΙΤΙΑΝ

Μαριανίκη Ζαφειράκη

Μάρκος Φλόκας Ναταλία Πετρίτη

Δημοσιογράφος Διάλεξα η Συνάντηση της Natasha Brown να είναι το επόμενο βιβλίο που θα μου κάνει παρέα επειδή αποτελεί ένα δείγμα σύγχρονης μαύρης λογοτεχνίας με την οποία μόλις πρόσφατα ήρθαμε, στην Ελλάδα τουλάχιστον, σε εντονότερη επαφή – και γνωρίζει πιένες. Η αφηγήτρια του βιβλίου είναι Βρετανή, κόρη Αφρικανών μεταναστών, και σκοπός της ζωής της δεν είναι άλλος από την οικονομική και κοινωνική ανέλιξη. Τα κάνει όλα σωστά, σκύβοντας πάντα το κεφάλι, όταν όμως μια ιατρική διάγνωση τη φέρνει αντιμέτωπη με τη δική της θνητότητα, τότε αναγκαστικά επανεξετάζει τη ζωή της. Τάξη, φύλο και φυλή βρίσκονται σε πρώτο πλάνο, με τη Συνάντηση να μοιάζει ταυτόχρονα σχετική αλλά και τόσο μακρινή από τα δικά μας, γεμάτα πολλές φορές προνόμια βιώματα. Διαβάζεται απνευστί και οι hard to swallow αλήθειες που χωράνε στις 120 σελίδες του βιβλίου πυροδοτούν σκέψεις και συζητήσεις.

Natasha Brown, Συνάντηση, εκδόσεις Gutenberg

22

LiFO

Φοιτητής Κυβερνοασφάλειας και Δικτύων Υπολογιστών Η αγάπη μου για την ιστορία από μικρή ηλικία με οδήγησε να επιλέξω αυτό το βιβλίο, αναγνωρίζοντας πάντοτε την αξία προσωπικοτήτων όπως ο Lawrence (Lawrence of Arabia). Κάθε ευκαιρία στη ζωή μου την αντιμετωπίζω με αποφασιστικότητα και πάθος, όπως διδάσκει αυτό το βιβλίο. Αυτό που κατά τη γνώμη μου κάνει ξεχωριστό το βιβλίο είναι η σοφία του και το ότι δίνει βάση στην ανθρώπινη εμπειρία. Μέσα από τα μάτια του Lawrence ζεις τα γεγονότα της Αραβικής Επανάστασης και νιώθεις μια έλξη για την περιπέτεια. Πάνω απ’ όλα, απέκτησα ανεκτίμητες γνώσεις για την πολυπλοκότητα της ηγεσίας, έμαθα πόσο σημαντικό είναι να εκμεταλλεύεσαι κάθε ευκαιρία που θα σου δοθεί στη ζωή και να παίρνεις ρίσκα. Αυτή η έμπνευση με βοηθάει να πετύχω στις σπουδές μου και συνεχίζει να με βοηθάει και με άλλα σχέδια που κάνω, π.χ. στην ίδρυση εταιρείας που εξειδικεύεται σε εφαρμογές βασισμένες στο cloud με άτομα που μοιράζονται την ίδια νοοτροπία, με ευκαιρίες που μου έχουν δοθεί στον κινηματογράφο και το modelling.

T.E. Lawrence, Seven Pillars of Wisdom

Social media manager Όταν ήμουν δώδεκα χρονών, η ρουτίνα μου μετά το σχολείο περιλάμβανε παιχνίδια στον υπολογιστή, μουσική στο YouTube και τηλεόραση. Έχοντας περάσει τη φάση των κινουμένων σχεδίων, οι κωμικές, νεανικές σειρές του Nickelodeon, όπως το «iCarly», ήταν η τηλεόραση που απευθυνόταν σε κάθε έφηβο στην αρχή των ’10s. Το 2022 η Jennette McCurdy που υποδυόταν την αστεία, αντισυμβατική και ταλαντούχα Sam Puckett στο «iCarly» δημοσίευσε το memoir της με τον προβοκατόρικο τίτλο I’m glad my mom died. Σε αυτό περιγράφει την καριέρα της ως παιδί στη βιομηχανία του θεάματος, τις διατροφικές διαταραχές, τις καταχρήσεις καθώς και τη συστηματική συναισθηματική κακοποίηση που βίωνε από τη μητέρα της έως ότου εκείνη πέθανε το 2013. Σε μια σφιχτή και κατά τόπους χιουμοριστική αφήγηση, η McCurdy κάνει μια θαρραλέα αναδρομή στο τραύμα και προσφέρει μια διαφορετική οπτική του τι συνέβαινε στη ζωή της πίσω από τα φώτα της πρόωρης δημοσιότητας. Το I’m glad my mom died είναι η σκληρή απάντηση στην ερώτηση «πού χάνονται τα παιδιά ηθοποιοί όταν δεν γεμίζουν στάδια και δεν κερδίζουν Grammys;». Είναι όμως και μια συγκινητική ιστορία η οποία συνδέεται με την ενηλικίωση του καθενός από εμάς που, μεγαλώνοντας, χρειάζεται να αντιμετωπίσουμε την αλήθεια, να αναλογιστούμε τις δικές μας οικογενειακές σχέσεις μακριά από την εξωραϊσμένη παιδική και εφηβική ηλικία και, τελικά, να βρούμε τον χώρο που θέλουμε και μας αναλογεί.

Jennette McCurdy, I’m glad my mom died, εκδόσεις Έσοπτρον

Μαίρη Λεονάρδου

Φωτογράφος H Σπουδή στο μπλε είναι ένα από τα βιβλία που δεν τα βρίσκεις, σε βρίσκουν. Εμένα με βρήκε όταν μια αγαπημένη μου φίλη ανέβασε μια σελίδα από αυτό με μια πρόταση υπογραμμισμένη: «Ο έρωτας δεν είναι παρηγοριά, ο έρωτας είναι φως». Αμέσως μετά μου έστειλε «εσένα σκέφτηκα όταν το διάβασα» και ζεστάθηκε η καρδιά μου. Την επόμενη μέρα αγόρασα και «ρούφηξα» ένα βαθιά προσωπικό, υπέροχα ρεαλιστικό και σπαρακτικά τρυφερό βιβλίο για το μπλε και τον έρωτα· οι λέξεις και οι ιστορίες διαφορετικών ανθρώπων κούμπωσαν με αυτό που βλέπουν τα δικά μου μάτια όταν βλέπουν τις πιο αγαπημένες μου μπλε αποχρώσεις και τα πιο αγαπημένα μου μάτια. Μου αρέσουν τα βιβλία που συγκεντρώνουν πολλές διαφορετικές ιστορίες, πάντα στο τέλος σκέφτομαι τι μου έμεινε από την καθεμία και τι μου βγάζουν όλες μαζί. Στο τέλος της Σπουδής σκέφτηκα κάτι που είχα δει κάπου γραμμένο και έλεγε «όλα υπάρχουν στο βλέμμα μας» – συμφωνώ απόλυτα. Αυτό είναι ένα βιβλίο που μοιάζει με τοπίο χαρτογραφημένο γι’ αυτούς που ξέρουν να βλέπουν στα πράγματα, εκτός από το να τα κοιτάζουν.

Maggie Nelson, Σπουδή στο μπλε, εκδόσεις Αντίποδες

22.02.24


Z

Tsolimon

Μουσικός, performer Επέλεξα το Ποιος σκότωσε τον πατέρα μου γιατί είναι ένα βιβλίο που «καίγεται» να αφηγηθεί αυτά που κινδυνεύουν να μείνουν ανείπωτα: την οργή, την απελπισία, τη βία, τη σκληρότητα, την τρυφερότητα, την αποδοχή, την αγάπη. Βαθιά προσωπικό, χωρίς ποτέ να πέφτει στην παγίδα του ατομισμού και της αυτοαναφορικότητας, είναι ένα ανθρώπινο βιβλίο που κρατάει τη ματιά του καρφωμένη στην πολιτική διάσταση των γεγονότων και στις συνέπειες των ταξικών διαχωρισμών που επηρεάζουν καταλυτικά ακόμα και τις πιο στενές μας σχέσεις. Συνήθως διαβάζω βιβλία που προέρχονται από την παράδοση της ηπειρωτικής φιλοσοφίας, της κριτικής και πολιτικής θεωρίας. Αλλά, πού και πού, κάτι πιο λογοτεχνικό με συνεπαίρνει. Τα campus novels είναι η ένοχη απόλαυσή μου. Όλα μου τα βιβλία τα προμηθεύομαι από το βιβλιοπωλείο της γειτονιάς, το Literature House, όπου η κυρία Ανδρονίκη πάντα μου κάνει τις καλύτερες βιβλιοπροτάσεις.

Εντουάρ Λουί, Ποιος σκότωσε τον πατέρα μου, εκδόσεις Αντίποδες

LiFO

22.02.24

23


ΡΕΠΟΡΤΑΖ

τι διαβάζει η Gen Z

Παναγιώτα Βαγιού

Μανόλης Καραφύλλης

— Δεν είναι ότι οι νέοι διαβάζουμε μόνο τωρινά πράγματα, μας γοητεύουν και οι φτασμένοι τίτλοι, φυσικά εκτιμάμε και κάποιους σύγχρονους εκδοτικούς. Η επιλογή μου σήμερα μοιάζει προκλητική, μια και πρόκειται για ένα «νευριασμένο», queer ποιητικό έργο. Η/ το Τίνσελ, κουρασμένη/-ο απ’ την απόμακρη ποίηση, καταγράφει σε απλή και αυθάδικη γλώσσα φάσεις απ’ τη ζωή της/του σήμερα. Εύκολα κατατάσσει κάποιος μπουχτισμένος τη συλλογή στην κατηγορία «Τραύμα» της μοντέρνας ποίησης, και καλά κάνει δηλαδή, μια και πρόκειται για θεατρικά στημένα δυσάρεστα βιώματα. Ωστόσο, υπάρχει κάτι παράδοξο: η/το Νόα δεν γράφει για χάρη της λύπης· γράφει επιθετικά, ξεμπροστιάζοντας την αδικία και τη δηθενιά της κοινωνίας μας. Οι στίχοι, συχνά με ειρωνεία και υπερβολή, προκαλούν ανάμεικτα συναισθήματα και το σημαντικό είναι ότι βγάζουν γέλιο. Πρόκειται για ένα ουσιαστικά σατιρικό έργο που διάβασα όρθιος μονοκοπανιά.

Νόα Τίνσελ, Μακάρι να το είχα κάνει νωρίτερα, εκδόσεις Θράκα

24

LiFO

Φοιτήτρια Νομικής Ήρθα στον κόσμο σχεδόν δύο μήνες προτού η Νίκη-Ρεβέκκα Παπαγεωργίου τον αφήσει για πάντα(;). Θα έλεγε κανείς πως δεν είχαμε την ευκαιρία να συναντηθούμε σε αυτήν τη ζωή. Aλλά ούτε και γι’ αυτό είμαι απολύτως βέβαιη. Ανήμερα των δέκατων όγδοων γενεθλίων μου δημοσιεύτηκε στη LiFO ένα μικρό αφιέρωμα στο έργο της. Διαβάζοντας αποσπάσματα των πεζοποιημάτων της από το εν λόγω αφιέρωμα ένιωσα πως το χέρι που τα είχε γράψει συνδεόταν με κάποια αόρατη κλωστή με τα χέρια που είχαν γράψει τα ως τότε αγαπημένα μου, αυτά που με είχαν περιθάλψει κατά τη διάρκεια μιας ομολογουμένως δύσκολης εφηβείας: με τις Ιστορίες του κ. Κόινερ του Μπρεχτ, την Κασσάνδρα και τον λύκο της Καραπάνου και την Προετοιμασία του Επαμεινώνδα Χ. Γονατά. Τα γραπτά εκείνης όμως δεν έγιναν απλώς αγαπημένα μου αλλά κάτι πολύ περισσότερο, μια πολύ προσωπική προσευχή ενηλικίωσης. Είναι αδύνατο να υπολογίσω πόσα αντίτυπα του βιβλίου που εμπεριέχει το σύνολο του έργου της (Του λιναριού τα πάθη - Ο Μέγας μυρμηγκοφάγος από τις εκδόσεις Άγρα) έχω αγοράσει τα τελευταία έξι χρόνια, αν σκεφτεί πως κανείς πως πάντα χαρίζω το εκάστοτε αντίτυπο που υπάρχει σπίτι μου σε όποιον τύχει να με επισκεφθεί. Καμιά φορά, αισθάνομαι πως η Παπαγεωργίου άφησε πίσω της μια τρυφερή και παράδοξη θρησκεία γεμάτη φως και σκοτάδι και πως δική μου δουλειά είναι να είμαι ιεραπόστολός της.

Νίκη-Ρεβέκκα Παπαγεωργίου, Του λιναριού τα πάθη - Ο Μέγας Μυρμηγκοφάγος, εκδόσεις Άγρα

Μαρία Γεωργιάδου

Δασκάλα Διαβάζω αρκετά, αν και όχι όσο θα ήθελα (κάτι που μάλλον ισχύει για όλα τα άτομα που αγαπούν την ανάγνωση). Το τελευταίο διάστημα δυσκολεύομαι να διαβάσω πεζογραφία και έχω στραφεί στις μελέτες και τα δοκίμια – το βέβαιο είναι πως δεν βγαίνω από το σπίτι χωρίς βιβλίο στην τσάντα. Το πρώτο μισό του τίτλου μού τράβηξε την προσοχή, το δεύτερο όμως ήταν αυτό που με έπεισε να αγοράσω το βιβλίο. Κι αυτό γιατί μέσα σε όλη αυτήν τη δυσοίωνη πραγματικότητα προσπαθώ, μεταξύ άλλων, να διαχειριστώ τις ενοχές μου για τα όποια προνόμια απολαμβάνω ακόμα. Είναι καλό που μία φορά τον μήνα πηγαίνω σε ένα από τα όχι-ιδιαίτερα-φτηνά εστιατόρια που έχουν ανοίξει στη γειτονιά μου ή με αυτόν τον τρόπο συμβάλλω στο gentrification; Το σεξ μπορεί να λειτουργήσει ανατρεπτικά σε κοινωνικοπολιτικό επίπεδο ή δρα κατευναστικά, κλείνοντάς μας ακόμσ περισσότερο στον μικρόκοσμό μας; Δεν έπεσα έξω, το βιβλίο θίγει πολλά από τα ζητήματα που ήλπιζα ότι θα έθιγε.

Λυδία Μάρθα Σιούστη

Michaël Foessel, Κόκκινα φανάρια: Η ηδονή και η αριστερά, εκδόσεις Πόλις

Etel Adnan, Το τίμημα που δεν είμαστε διατεθειμένοι να καταβάλουμε για τον έρωτα, εκδόσεις Άγρα

Φοιτήτρια Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης Όταν επέλεξα να διαβάσω αυτό το βιβλίο, δεν ήξερα τι να περιμένω, μια και ο τίτλος (Το τίμημα που δεν είμαστε διατεθειμένοι να καταβάλουμε για τον έρωτα), αν και περιγραφικός, σε μπερδεύει. Το βιβλίο αυτό απ’ την αρχή μέχρι το τέλος αγγίζει την καρδιά και το μυαλό αυτού που το διαβάζει, με την ευαισθησία που η Etel Adnan χρησιμοποιεί τις λέξεις. Δεν φοβάται να εξερευνήσει τις πιο σκοτεινές πλευρές του εαυτού της και να τις μοιραστεί με τον αναγνώστη, και η ειλικρίνεια αυτή σε κάνει να συνδέεσαι μαζί της και να σκεφτείς για τον έρωτα με έναν νέο τρόπο. Μέσα από τη γραφή της η Adnan περιγράφει τις συναισθηματικές αντιφάσεις και τις προκλήσεις που συναντούν οι άνθρωποι όταν ερωτεύονται. Αναδεικνύει την πονηρή φύση και την ομορφιά του έρωτα και ο ποιητικός και ανθρώπινος λόγος της σου υπενθυμίζει τι σημαίνει να αγαπάς και να είσαι αγαπημένος με τον πλέον γνήσιο τρόπο.

22.02.24


Νάγια Θεοδοσίου

Αλίκη Τζίφα

Mεταπτυχιακή φοιτήτρια Ψυχολογίας Σύμφωνα με πολλούς στον χώρο της ψυχανάλυσης, ο Massimo Recalcati είναι συνεχιστής της φροϊδικής και λακανικής σκέψης. Το ερώτημα που παρακινεί τη σκέψη του ψυχαναλυτή είναι τι έχει απομείνει από τον πατέρα σε μια εποχή όπου η εικόνα του συμβόλου του πατέρα είναι αντικρουόμενη, πατριαρχο-υποτακτική. Χρησιμοποιεί την υπερμοντέρνα εποχή ως τον νεότερο σταθμό της επαναλαμβανόμενης ιστορίας της εξάχνωσης του πατέρα, με μοναδική διαφορά πως σε αυτήν, εκτός από την αέναη ανάγκη υπάρχουν και τα μέσα για να αξιοποιηθεί το πατρικό σύμβολο, ρευστοποιώντας το τρίπτυχο «πατέρας - νόμος - πράγμα». Ως εκκολαπτόμενη ψυχολόγος, θα επιστήσω την προσοχή των μελλοντικών αναγνωστών στο κομμάτι που μιλάει για τη σημασία της λειτουργίας του πατέρα στα κοινωνικά σύνολα, καθώς ζούμε σε μια εποχή εσκεμμένα ραγδαίας ανάπτυξης, οπότε προκύπτουν συνεχώς νέα πατρικά σύμβολα που καταστρέφονται αυτόματα στον βωμό της επιθυμίας με εντολή από τον «νόμο». Επίσης, είναι αρκετά ενδιαφέρων ο τρόπος που εξερευνώνται τα όρια του πεπερασμένου χαρακτήρα μέσω της άυλης σύνδεσής του με τον εξίσου πεπερασμένο χαρακτήρα του πατέρα δημιουργού.

Massimo Recalcati, Τι απομένει από τον πατέρα – Η πατρότητα στην υπερμοντέρνα εποχή, εκδόσεις Κέλευθος

LiFO

Σκηνοθέτης Τυχαία, πριν πάω για ποτό κάποια στιγμή, βρέθηκα σε ένα βιβλιοπωλείο και έπεσα πάνω στο Όλα είναι ερωτικά, που ένας φίλος μού είπε να το πάρω. Πήρα ένα ποτήρι κρασί και αυτό το βιβλίο. Καλά έκανα. Ένιωσα. Θυμήθηκα πώς είναι να είναι πάλι όλα ερωτικά. Ο Φλεβάρης έγινε και πάλι ερωτικός, υγρός, ζεστός, ιδρωμένος σαν Αύγουστος. Διαβάζοντας, νοστάλγησα. Ταξίδεψα σε μνήμες· στα κακοπλυμένα ποτήρια στο κάμπινγκ με ζεστή μπίρα και γεύση αλατιού· στα αχτένιστα μπλεγμένα μαλλιά· στο κρύο ντους· στη βόλτα στην ανατολή μετά από 25 τζιν τόνικ· στα κόκκινα μάτια μετά από ξενύχτι· στη φρεσκοπλυμένη κουβέρτα·στο κρύο πάτωμα μετά από καυτό ντους· σε μια ζεστή σούπα που μου έφτιαξες εσύ· στο τσιγάρο που μου στρίβεις. Αν τα βρίσκεις όλα ερωτικά, να το διαβάσεις. Θα επιβεβαιωθείς. Αν δεν βρίσκεις τίποτα ερωτικό, να το διαβάσεις, θα βρεις. Δεν ήθελα να τελειώσει. Δεν βρήκα κάτι να διαφωνήσω, γιατί όλα είναι ερωτικά. Αυτά και άλλα τόσα, και άλλα τόσα. Ήθελα να διαβάζω για πάντα. Όλα αυτά τα ερωτικά.

Φοιτήτρια Ψυχολογίας Το Μόρια: Μετέωροι στο πουθενά της Ευρώπης αποτελείται από τα γράμματα που έγραφε η δικηγόρος Marie Doutrepont στους οικείους της κατά τη διάρκεια της παραμονής της ως εθελόντριας στο hot-spot της Μόριας τον Μάιο του 2017 με σκοπό να παρέχει δωρεάν νομικές υπηρεσίες σε πρόσφυγες. Ο λόγος που επέλεξα να μιλήσω για το συγκεκριμένο βιβλίο είναι γιατί οι ενημερωτικές πηγές για το προσφυγικό στην Ελλάδα είναι περιορισμένες για συγκεκριμένους πολιτικούς λόγους. Η συγγραφέας ξεκινάει το βιβλίο περιγράφοντας αναλυτικά τη διαδικασία διεξαγωγής των συνεντεύξεων των αιτούντων άσυλο στην Ελληνική Υπηρεσία Ασύλου στη Λέσβο. Οι επιστολές που ακολουθούν είναι ένα μείγμα καταγραφής των προσωπικών ιστοριών των προσφύγων που γνώρισε εκεί, της καθημερινότητας-κόλασης που καλούνται να ζήσουν και μιας αφοπλιστικής και ειλικρινούς κριτικής όσων αντίκρισε η ίδια κατά την παραμονή της εκεί. Μιλάει, λοιπόν, για το τι σημαίνει να φτάνεις κατατρεγμένος από τη χώρα σου στα ευρωπαϊκά εδάφη, ελπίζοντας ότι θα έχεις μια ανθρώπινη αντιμετώπιση και αντ’ αυτού να πέφτεις συνέχεια σε «τοίχους». Τι σημαίνει να είσαι κολλημένος για μήνες ή και χρόνια σε ένα «προσωρινό κατάλυμα», περιμένοντας να εγκριθεί η αίτησή σου για άσυλο. Τι σημαίνει να είσαι επιζώντας βασανιστηρίων ή επιζήσασα βιασμού και η προτεινόμενη θεραπεία από το νοσοκομείο της Μυτιλήνης να είναι η παρακεταμόλη. Με άλλα λόγια, τι σημαίνει να είσαι πρόσφυγας και να βιώνεις στο πετσί σου το καφκικό παράλογο κάθε μέρα. Το hot-spot της Μόριας κάηκε ολοσχερώς τον Σεπτέμβριο του 2020. Από τότε οι πρόσφυγες και οι αιτούντες άσυλο μένουν στο καμπ του Μαυροβουνίου, το οποίο μετατράπηκε από Κέντρο Υποδοχής και Ελέγχου σε Κλειστή Ελεγχόμενη Δομή, και προγραμματίζεται να μεταφερθούν σε μια καινούργια ΚΕΔ στη Βάστρια. Όποιο άτομο ενδιαφέρεται να ενημερώνεται για την καθημερινότητα των προσφύγων εκεί και τις καμπάνιες που τρέχουν, μπορεί να ακολουθήσει τον λογαριασμό now_you_see_me_moria στο Ιnstagram.

Johanna Hedva / Καίη καίει / μκχ, Όλα είναι ερωτικά, εκδόσεις Τεφλόν

Marie Doutrepont, Μόρια: Μετέωροι στο πουθενά της Ευρώπης, εκδόσεις Ποταμός

Γιώργος Χιώτης

Hθοποιός-συγγραφέας «Κάποτε αγαπούσα ένα κορίτσι και ναι εντάξει κάποτε αγαπούσα ένα κορίτσι» γράφει ο Ron Padgett στο ποίημά του «Olivetti Lettera». Πρόκειται για μια φράση που συμπυκνώνει κατά κάποιον τρόπο τις ποικίλες ατμόσφαιρες που διαπερνούν τις λέξεις του. Ατμόσφαιρες ετερόκλητες που σε πρώτο χρόνο πλαισιώνουν ανοργάνωτα το φάσμα της ανθρώπινης καθημερινότητας, σε δεύτερο χρόνο ωστόσο συναντιούνται, συμπορεύονται και συγκροτούν έναν πίνακα του απλού και του αυτονόητου. Ένας καφές, μια γραφομηχανή, ένα κορίτσι που ακουμπά το κεφάλι του στο μαξιλάρι. Αρκούν αυτά, τοποθετημένα εντός μιας εικονικής και ρυθμικής ροής με τα κατάλληλα τσαλακώματα, προκειμένου να γεννηθεί η ποίηση ανεπαίσθητα, στην πιο απτή και ήπια εκδοχή της. Το διάβασμα ουδέποτε αποτέλεσε για μένα μια τελετουργική, χρονικά οριοθετημένη διαδικασία. Ενυπάρχει στην καθημερινότητά μου σε τέτοιο βαθμό, ώστε παύει να έχει τον χαρακτήρα του ιερού. Δεν αποζητώ να γίνεται εν μέσω απόλυτης ησυχίας και το θεωρώ ισάξιο με την παρακολούθηση ενός αγώνα ποδοσφαίρου. Λέξεις ποίησης και πεζογραφίας, επιστημονικοί συλλογισμοί και φιλοσοφικές θέσεις· είναι όλα τους συνεχώς εκεί. Για μένα ο ιδανικός αναγνώστης μοιάζει με μια γιαγιά που πλέκει στο πανηγύρι του χωριού.

Ron Padgett, Πέρασα ωραία μαζί σου πάλι, εκδόσεις Σαιξπηρικόν

Στέλιος Χριστοφόρου

22.02.24

25


q Γεννήθηκα στον Πύργο Ηλείας, αλλά ένα μεγάλο μέρος των παιδικών μου χρόνων το πέρασα και στην Αμαλιάδα, επειδή οι γονείς μου εργάζονταν εκεί ως εκπαιδευτικοί. Ουσιαστικά, βρισκόμουν σε μια διαρκή μετακίνηση ανάμεσα σε αυτές τις δύο πόλεις, ενώ επισκεπτόμασταν πολύ συχνά και το χωριό του πατέρα μου, έναν οικισμό δίπλα στην Ακράτα. Ήταν ωραία χρόνια, ευτυχισμένα και ανέμελα. Μπορεί να αντιμετώπιζες τις δυσκολίες και τις κακουχίες της εποχής, ωστόσο δεν μπορώ να μην πω ότι υπήρχε μια αθωότητα. Ανατρέχοντας σ’ εκείνη την περίοδο, θυμάμαι πόσο μας καθόρισε η σχέση που είχαμε αποκτήσει με το χώμα. Δεν υπήρχε άσφαλτος και όλη μέρα παίζαμε στους δρόμους, τις αυλές, τα περιβόλια και τα κτήματα. Ερχόμασταν σε επαφή με τη φύση, τα ζώα και την καλλιέργεια της γης. Μεγαλώσαμε σ’ ένα ασφαλές περιβάλλον, στο οποίο δεν εξαρτιόμασταν μόνο από τους γονείς μας· υπήρχε η προστασία από τις γιαγιάδες, τους παππούδες και τους θείους. Ήμασταν μέλη μιας ευρύτερης οικογένειας.

Ηθοποιός. Γεννήθηκε στον Πύργο Ηλείας, ζει στην Κυψέλη.

γωγικά στην Ελβετία. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να απουσιάζει αρκετό καιρό από το σπίτι. Ο πατέρας μου δεν ήταν κοινωνικός, αλλά σε αρκετά θέματα ήταν πολύ προοδευτικός άνθρωπος. Στήριζε τη μητέρα μου σε κάθε της βήμα και εκπλήρωνε την όποια επιθυμία της. Είχαν μεγάλη διαφορά ηλικίας, γι’ αυτό δεν μας θεωρούσαν μια οικογένεια-πρότυπο. Επίσης, η μητέρα μου έλειπε για μεγάλα χρονικά διαστήματα, κι αυτό θεωρούνταν ως μη συνηθισμένο, ίσως και σκανδαλώδες για τις επικρατούσες αξίες της τοπικής κοινωνίας. Φανταστείτε ότι όταν φόρεσα για πρώτη φορά μπικίνι στην παραλία με πήρε ο πατέρας μου από το χέρι και πήγαμε βόλτα κατά μήκος όλης της παραλίας. Τους είμαι ευγνώμων για όσα μου δίδαξαν. Από τον εκείνον δεν θα ξεχάσω την έγνοια που είχε για να σπουδάσουμε και να μορφωθούμε εγώ και οι δυο αδελφές μου, ενώ απ’ τη μητέρα μου δεν θα σβήσει ποτέ από τη μνήμη μου η μυρωδιά της αγκαλιάς της.

q Όταν μετακομίσαμε στην Αθήνα, μείναμε σ’ ένα διαμέρισμα στο Παγκράτι. Η μητέρα μου υποστήριζε πάντοτε ότι έπρεπε να έρθουμε στην πρωτεύουσα γιατί ακόμα και ένας περίπατος έξω από ένα βιβλιοπωλείο, το οπτικό ερέθισμα, είναι κάτι θετικό. Όλη αυτή η μετακίνηση ήταν ένα τεράστιο άλμα εξέλιξης για μας. Γνωρίσαμε ανέσεις που στην επαρχία δεν υπήρχε περίπτωση να βιώσεις. Το τσιμεντένιο πάτωμα, το τζάκι ως μέσο θέρμανσης, η τουαλέτα που ήταν εκτός σπιτιού και το μπάνιο στη σκάφη, όλα αυτά άλλαξαν απ’ τη στιγμή που μπήκαμε σε διαμέρισμα.

q Σπούδασα στην Ανώτατη Σχολή Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών, ενώ παράλληλα παρακολουθούσα μαθήματα στη δραματική σχολή του Θεάτρου Τέχνης. Από μικρή ήθελα να γίνω ηθοποιός. Στην απόφασή μου αυτή οι γονείς μου δεν με εμπόδισαν, αλλά δεν με ενθάρρυναν κιόλας. Πάντα ήμουν ανήσυχη ως χαρακτήρας. Θυμάμαι ότι ο πατέρας μου διάβαζε την εφημερίδα του στο καφενείο, εμείς είχαμε μόνο βιβλία στο σπίτι, αλλά όσα θέλαμε. Επειδή λαχταρούσα να διαβάζω εφημερίδες, ξέρετε τι έκανα; Όταν ο πατέρας μου έφερνε τα ψάρια ή τα ψώνια από το μπακάλικο που ήταν τυλιγμένα σε εφημερίδες, εγώ τις έπαιρνα και τις διάβαζα.

q Ποτέ δεν άφηνα το κοινωνικό περιβάλλον να με επηρεάζει. Για μένα η υποκριτική είναι απλώς ένας τρόπος

ΑΙΜΙΛΊΑ ΥΨΗΛΆΝΤΗ

q Ο πατέρας μου ήταν θεολόγος και η μητέρα μου δασκάλα. Μάλιστα, συνέχισε τις σπουδές της στα παιδα-

για να αντιμετωπίσουμε κάποια δικά μας, εσωτερικά θέματα. Από μικρή ηλικία μεταμφιεζόμαστε, παίζουμε ρόλους για να επιβιώσουμε, μιμούμαστε, αφηγούμαστε ιστορίες. Επομένως, η υποκριτική είναι ένα ωραίο παίγνιο.

q Η γοητεία που ασκεί το θέατρο είναι ότι σου δίνει τη δυνατότητα να επικοινωνήσεις μέσω της συνύπαρξης με άλλους ανθρώπους. Το ανήκειν είναι το πρώτιστο σ’ ένα επάγγελμα που γνωρίζεις καλά ότι δεν έχει μονιμότητα. Ένα επάγγελμα που η μόνη σταθερή του είναι η ανεργία. Στο σανίδι αφήνεις το κέλυφός σου εκτός. Γι’ αυτό και είναι μορφή ψυχοθεραπείας. Υποδύεσαι κάτι διαφορετικό σε συνεργασία με κάποιους άλλους. Επαναπροσδιορίζεις. Ανακαλύπτεις πτυχές του εαυτού σου που δεν ήξερες.

q Μου κάνει εντύπωση που με ρωτούν συχνά πώς ήταν η σχέση μου με άλλους ηθοποιούς την περίοδο που άκμαζε ο ελληνικός κινηματογράφος. Πραγματικά, μπορεί να είσαι με έναν συνάδελφό σου για έξι μήνες μαζί και να μη γνωρίζεις ότι έχει παιδιά. Γιατί πρέπει να μας ενδιαφέρει αυτό; Αφού μέσα σε ένα συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο καλούμαστε απλώς να συμμετέχουμε σε μια κοινή δουλειά, τίποτα περισσότερο. Γιατί να ξέρω τι κάνει ένας συνάδελφός μου στην προσωπική του ζωή; Γιατί να κάνω παρέα μαζί του; Θέλω να πω, δεν σημαίνει κάτι επειδή είσαι με τον άλλο έξι μήνες μαζί. Δεν χτίζονται έτσι οι φιλίες.

q Μάλιστα, σπανίζουν οι σχέσεις εκτίμησης και στενών κοινωνικών σχέσεων μέσα στον επαγγελματικό χώρο. Είμαι ένας άνθρωπος που έχει ελάχιστους φίλους. Η φιλία απαιτεί χρόνο, αφοσίωση και κόπο. Από την άλλη, το να συγχρωτίζεσαι και να συγχρονίζεσαι σε μια επαγγελματική σχέση με διαφορετικούς ανθρώπους αποτελεί συνταγή επιτυχίας και δεν συμβαίνει συχνά. Για παράδειγμα, φέτος που παίζω στη σειρά «Famagusta» μπορώ να πω ότι οι συνθήκες είναι ιδανικές, το κλίμα υπέροχο και το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα εξαιρετικό.

ΟΙAΘΗΝΑΊΟΙ

q Διακρίνω στη νέα γενιά ηθοποιών μια αλλαγή στάσης όταν παίρνουν έναν ρόλο στην τηλεόραση. Αλλάζει

26

LiFO

ο τρόπος που περπατάνε. Είναι ένα στυλ που το παρατηρώ σήμερα και χαμογελώ. Πιθανόν κι εγώ κάποια στιγμή να είχα αυτήν τη συμπεριφορά. Όλο αυτό, πάντως, ας γνωρίζουν ότι έχει ημερομηνία λήξης, τη μέρα που θα μείνουν άνεργοι. Κι αυτό είναι που σε διαμορφώνει, οι απορρίψεις και οι ήττες. Διότι σε προσγειώνουν. Εγώ ευτύχησα να κάνω τρεις ταινίες τον χρόνο και ήταν αρκετές για να ζήσω. Συνήθως έπαιρνα ρόλους στους οποίους υποδυόμουν το «κορίτσι του κωμικού», έχοντας παρτενέρ τον Βουτσά, τον Κωνσταντάρα. Για μένα, οι ηθοποιοί είναι τεχνίτες και κατ’ επέκταση πωλητές προϊόντων. Δεν έχω περάσει άσχημα. Το ντεμπούτο μου στο θέατρο έγινε το 1968, στο έργο Ο Λεωνίδας δεν τρώει λουλούδια, ενώ στον κινηματογράφο πρωτόπαιξα στο πλευρό του Θανάση Βέγγου στην ταινία Ποιος Θανάσης;.

q Έζησα όμορφες στιγμές, αλλά είχα και δύσκολες συνεργασίες. Στον κινηματογράφο σίγουρα ξεχωρίζω την πολύ καλή συνεργασία μου με τον Θανάση Βέγγο. Όταν δεν περνάς καλά, αυτό οφείλεται στους ανθρώπους. Πολλές φορές αυτός που κατέχει την εξουσία την ασκεί με καταπιεστικό τρόπο. Ήταν θετικό ότι λόγω των αποκαλύψεων του MeΤoo άνοιξαν στόματα. Λίγα, αλλά ικανά ώστε να γίνει ορατό ένα θέμα που υπήρχε και παλιότερα, αλλά δεν μιλούσαμε γι’ αυτό. Και δεν το συζητούσαμε γιατί αναγκάζεσαι να υποχωρείς και να ανέχεσαι τη λεκτική βία, έχοντας στο μυαλό σου την επιβίωση.

q Όταν είσαι μέρος μιας ομάδας είναι πολύ πιθανό να δημιουργηθούν εντάσεις. Το ζητούμενο είναι να φερόμαστε διαφορετικά και όταν ξεπεραστούν τα όρια να απολογηθείς μπροστά σε όλους. Ουσιαστικά, το ζήτημα είναι πώς την ασκείς αυτήν την εξουσία. Υπήρξε στην καριέρα μου μια κακοποιητική συμπεριφορά που δέχθηκα, αλλά γι’ αυτήν είμαι ευγνώμων. Κάποια στιγμή έπαιζα στην παράσταση Βούδας του Νίκου Καζαντζάκη, η οποία θα ανέβαινε στο Ηρώδειο μόνο για δύο μέρες. Τον πρωταγωνιστικό ρόλο είχε η Μαίρη Αρώνη και εγώ ερμήνευα τον ρόλο της Γαλάζιας Πεταλούδας. Κατά τη διάρκεια της πρόβας, λέει ο σκηνοθέτης, Αλέξης Σολομός: «Μαίρη, σε πειράζει να παίξει η Αιμιλία τον πρωταγωνιστικό σου ρόλο στη μία εκ των δύο παραστάσεων;». Μη έχοντας επιλογή, εκείνη το αποδέχθηκε. Και γυρίζοντας σ’ εμένα ο Σολομός, μου λέει: « Έχεις μόνον μία γενική πρόβα». Ανέβηκε και κάθισε

απο τον γιάννη πανταζόπουλο φωτογραφιeσ: παρισ ταβιτιαν

22.02.24


ηθοποιοσ Διακρίνω στη νέα γενιά ηθοποιών μια αλλαγή στάσης όταν παίρνουν έναν ρόλο στην τηλεόραση. Αλλάζει ο τρόπος που περπατάνε. Είναι ένα στυλ που το παρατηρώ σήμερα και χαμογελώ. Πιθανόν κι εγώ κάποια στιγμή να είχα αυτήν τη συμπεριφορά. Όλο αυτό, πάντως, ας γνωρίζουν ότι έχει ημερομηνία λήξης, τη μέρα που θα μείνουν άνεργοι.

LiFO 22.02.24

27


q Ένα θέμα που με είχε ενοχλήσει πολύ όσον αφορά τον κλάδο μας ήταν η φασαρία που είχε δημιουργηθεί για την εξασφάλιση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων καλλιτεχνικών σχολών. Πραγματικά, απορώ, όλα αυτά τα παιδιά δεν ήξεραν σε ποιες σχολές πήγαιναν; Δεν είναι ενήλικες πολίτες που ψηφίζουν για την κυβέρνηση; Αντιθέτως, όλα δήλωναν αθώες περιστερές και διατυμπάνιζαν ότι για όλα φταίει το κράτος. Μα κάπου έλεος. Οι καθηγητές τους γιατί δεν τους ενημέρωσαν ότι αυτό το πτυχίο δεν μετράει καθόλου, ότι είναι ένα τίποτα; Θεωρούμαστε σοβαρός λαός όταν όλοι υποστηρίζουμε ότι το πτυχίο αυτό πρέπει να έχει αξία;

q Λίγοι γνωρίζουν ότι ήμουν στο Πολυτεχνείο, ότι με συνέλαβαν, ότι με πήγαν στην Ασφάλεια και ότι οδηγήθηκα στα κρατητήρια της ΕΑΤ-ΕΣΑ. Αλλά είναι μια περίοδος για την οποία δεν θέλω να μιλώ δημόσια, γιατί ξέρω ότι άλλοι άνθρωποι υπέφεραν περισσότερο. Αντιθέτως, μία απ’ τις πιο δημιουργικές περιόδους της ζωής μου ήταν η ενασχόληση με την πολιτική. Αυτό προέκυψε ως αποτέλεσμα συγκυριών και ανθρώπων που ήταν δίπλα μου. Μια περίοδο δεν εργαζόμουν. Έχουν υπάρξει πολλές στιγμές στη ζωή μου που καθόμουν στο σπίτι και περίμενα να χτυπήσει το τηλέφωνο για δουλειά. Όταν μπήκα στον κινηματογράφο, δέχτηκα «πόλεμο», γιατί τους πείραζε που ξεχώριζα στις ταινίες. Την ίδια στιγμή, είχα φτιάξει μια εικόνα πρωταγωνίστριας στο κινηματογράφο που δεν μου άφηνε περιθώρια να έχω τα αντίστοιχα προσόντα για να μου δίνουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο στο θέατρο. Φυσικά, οι θέσεις ήταν ήδη πιασμένες από άλλες συναδέλφους εκείνη την εποχή.

q Για κάποια χρόνια είχα μια ερωτική σχέση με τον δημοσιογράφο και πρώην υπουργό Γιώργο Λιάνη. Πήρα

ΟΙ ΑΘΗΝΑΙΟΙ Αιμιλία Υψηλάντη

στην υψηλότερη θέση του διαζώματος. Καθώς έτρεχα, όπως έγραφε ο ρόλος, για να πω τον μονόλογο, ξαφνικά, τον ακούω να φωνάζει: «Ποια είναι αυτή η κατσαρίδα που τρέχει εκεί κάτω;». Αυτή η φράση ειπώθηκε μπροστά σε όλους τους ανθρώπους του Εθνικού Θεάτρου. Υπάρχει χειρότερη λεκτική βία απ’ αυτή; Την επόμενη μέρα με πήρε τηλέφωνο και μου είπε: «Είχα δίκιο τελικά που επέμενα να παίξεις, ήσουν καταπληκτική». Με αυτό το παράδειγμα θέλω να δείξω ότι μια κακοποιητική συμπεριφορά του Γιώργου Κιμούλη δεν μπορεί να σου γεννήσει τίποτα καλό. Αντιθέτως, ο τρόπος διαχείρισης του Αλέξη Σολομού σε πεισμώνει και σε κάνει καλύτερη. Ο σκηνοθέτης έχει τον ρόλο του μάνατζερ ανθρώπινων ψυχών. Δημιουργεί σχέσεις εμπιστοσύνης. Η διαφορά, λοιπόν, ανάμεσα στους δύο έγκειται στο ότι ο ένας ήθελε να σε εξελίξει για να βγάλεις τον καλύτερο σου εαυτό, ενώ ο άλλος απλώς να σε ακυρώσει. Ένας ηθοποιός ξέρει πολύ καλά σε ποια περίπτωση δέχεται βία αλλά και πότε κάτι γίνεται με αγάπη και φροντίδα.

πολλά πράγματα απ’ αυτόν τον άνθρωπο. Με εισήγαγε σ’ έναν κόσμο εντελώς διαφορετικό. Θυμάμαι που κάθε εβδομάδα πηγαίναμε στο σπίτι του Γιάννη Ρίτσου. Κι ήταν αυτός που με μύησε στον κόσμο της δημοσιογραφίας. Έτσι, ξεκίνησα να εργάζομαι στη «Νέα Ελλάδα» και έφυγα έπειτα από έναν χρόνο, όταν έγινε «Ριζοσπάστης». Αλησμόνητη περίοδος, που έγραφα στην εφημερίδα, αλλά ταυτόχρονα ήμουν και εξώφυλλο στο «Φαντάζιο».

q Σ’ εκείνα τα γραφεία γνώρισα και τον αείμνηστο Γρηγόρη Φαράκο, ο οποίος ήταν διευθυντής της εφημερίδας αλλά και ο ιθύνων νους της μετάβασής μου στην ενασχόληση με τα κοινά. Αρχικά ως δημοτική σύμβουλος στον δήμο Αθηναίων και στη συνέχεια, το 1981, ως βουλευτής με το ΚΚΕ. Αν και υπήρξα για έντεκα χρόνια συνδικαλίστρια και πρόεδρος του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών, δεν ήμουν πολιτικοποιημένο άτομο. Νομίζω ότι ήταν αποτέλεσμα θυμού. Άλλωστε, το να είσαι ΚΚΕ δεν ήταν μόνο μια ταμπέλα αλλά και μια πολιτική δράση. Ακόμη και σήμερα ιδεολογικά ανήκω στο Κομμουνιστικό Κόμμα. Μάλιστα, παρακολουθώ τις εξελίξεις στον ΣΥΡΙΖΑ και με θλίβει όλο αυτό που συμβαίνει, επειδή υπάρχουν εκεί άνθρωποι που εκτιμώ, όπως η Μαρία Κανελλοπούλου. Νομίζω ότι ο Κασσελάκης ζει το όνειρό του, δεν έχει καμία σχέση με την πολιτική και αποτελεί ένα αστείο φαινόμενο. Δικό τους πρόβλημα, βέβαια, ας το λύσουν μόνοι τους.

q Στις μέρες μας με ενοχλούν η άγνοια και η κακή χρήση της γλώσσας. Με θυμώνει η υπερβολή που οδηγεί σε παρεξηγήσεις. Σήμερα δεν μπορείς να χρησιμοποιήσεις πολλές λέξεις διότι είτε δεν σε εκφράζουν είτε κινδυνεύεις να παρερμηνευτείς. Κακοποιούμε τη γλώσσα διαρκώς και σε αυτό προφανώς έχουν συμβάλει και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το έγκλημα της εποχής μας είναι αυτό: η καταστροφή της γλώσσας, η οποία συνεχίζεται αδυσώπητη. Επίσης, δεν αντέχω τη μιζέρια. Στην Ελλάδα, έναν τόσο όμορφο τόπο, πώς είναι δυνατό να έχουμε μπολιασμένη τόση κακομοιριά; Αναρωτιέμαι, γιατί είναι τόσο δύσκολο να αποθηκεύουμε μόνο ωραίες εικόνες και όχι τοξικές; Γιατί μαυρίζουμε τις ψυχές μας με αρνητικά συναισθήματα;

q Η ομορφιά είναι διαβατήριο αλλά και εμπόδιο. Δημιουργεί προβλήματα, όπως η ζήλια και ο φθόνος. Στη δική μου διαδρομή δεν με άφησε ποτέ κανένας άνδρας, εγώ ήμουν εκείνη που τους άφηνα. Έκανα έναν γάμο το 1964 με τον Άγγελο Υψηλάντη, ο οποίος ήταν ναυτικός, και απέκτησα την κόρη μου. Σήμερα ζω με τον Στέλιο Αργυρό και είμαστε μαζί πάρα πολλά χρόνια. Αν και πρώην προέδρος του ΣΕΒ και έπειτα ευρωβουλευτής της ΝΔ, δεν έχουμε ποτέ διαφωνήσει για ιδεολογικούς λόγους.

q Το βράδυ, όταν κοιμάμαι, με βαραίνουν οι απώλειες. Μέχρι να χάσω την κόρη μου δεν την είχα βιώσει αυτή την αίσθηση. Η Μαρίνα έφυγε ξαφνικά πριν από λίγο καιρό. Ήταν μόλις 55 ετών. Το να χάνει μια μητέρα το παιδί της δεν θεωρείται φυσιολογικό γεγονός. Σήμερα, η εγγονή μου, η Άρτεμις, δεν έχει ούτε πάτερα, ούτε μητέρα, ούτε αδέλφια. Αλλά δεν μπορώ να μπω στη θέση της, δεν μπορώ να καταλάβω πώς είναι να είσαι ένα ολομόναχο παιδί. Δεν ξέρω αν ο χρόνος θα αποδειχθεί γιατρικό, πάντως, όσο περνάει ο καιρός, τόσο χειρότερα νιώθω. Αναμφίβολα, αυτό το γεγονός, εκτός από το ότι ήταν η πιο δύσκολη στιγμή της ζωής μου, συνειδητοποιώ ότι εξελίσσεται σ’ ένα συνεχόμενο βάρος.

Προσωπικά, ο θάνατος της κόρης μου με συμφιλίωσε με τον δικό μου, όταν έρθει. Μου έμαθε πόσο εύθραυστη είναι η ζωή. Με εκπαίδευσε στο αιφνίδιο, στο απρόσμενο. Ο μεγαλύτερός μου φόβος είναι πλέον αυτός: πόσο εύκολα μπορεί να χαθεί ένας αγαπημένος σου άνθρωπος.

q Ταυτόχρονα, αυτή η δυσβάστακτη απώλεια των δικών μας ανθρώπων μπορεί να αποδειχθεί και μια ευλογία.

ΙNFO

Η Αιμιλία Υψηλάντη υποδύεται τη Σοφία Κούρτη στη σειρά του Mega «Famagusta», ενώ από τις αρχές της άνοιξης θα εμφανίζεται στο θέατρο Αργώ και στην παράσταση Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα του Λόρκα.

28

LiFO

Έχει σημασία η ηλικία που βρίσκεσαι. Προσωπικά, ο θάνατος της κόρης μου με συμφιλίωσε με τον δικό μου, όταν έρθει. Μου έμαθε πόσο εύθραυστη είναι η ζωή. Με εκπαίδευσε στο αιφνίδιο, στο απρόσμενο. Ο μεγαλύτερός μου φόβος είναι πλέον αυτός: πόσο εύκολα μπορεί να χαθεί ένας αγαπημένος σου άνθρωπος.

q Ευτυχία είναι μια ωραία κουβέντα που θα κάνεις με έναν άνθρωπο, μια υπέροχη βόλτα στην οδό Πατησίων, να σε χτυπάει ο ήλιος στο πρόσωπο και να κοιτάς την Ακρόπολη. Και νομίζω ότι ένα μεγάλο πρόβλημα στη χώρα μας είναι ότι δεν μας έμαθαν να ζούμε. Στο σχολείο δεν μας εκπαίδευσαν να γνωρίζουμε το σώμα μας. Κοιτάμε μόνο τα εφόδια που θα μας χρησιμεύσουν στην αγορά εργασίας αλλά και όχι στην προσωπική μας ανάπτυξη και καλλιέργεια. Η ζωή με έχει διδάξει ότι κάθε άνθρωπος χρειάζεται να δημιουργεί το δικό του καταφύγιο. Εγώ το βρήκα στο βιβλίο. Διαβάζοντας, νιώθω ότι είμαι επαρκής.

22.02.24


LiFO 22.02.24

29


30

WORK με παρον και μελλον

Οι τάσεις, οι βέλτιστες πρακτικές, οι εξελίξεις και οι νέες εργασιακές κουλτούρες που αλλάζουν τους χώρους που δουλεύουμε και μεταμορφώνουν τον τρόπο που εργαζόμαστε.

ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ ΚΕΙΜΈΝΩΝ: LIFO TEAM 30

LiFO

22.02.24


0

31

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

PLACES LiFO 22.02.24

31


Τι ζητούν οι νέοι εργαζόμενοι και πώς προσαρμόζονται οι εργοδότες στις απαιτήσεις τους, διαμορφώνοντας ελκυστικά και σύγχρονα workplaces.

πώς αλλάζει η gen z τους χώρους εργασίας; ΑΠΟ ΤΟΝ ΝΙΚΟ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ

32 32

LiFO

22.02.24


33

LiFO 22.02.24

33


34

ΠΩΣ ΑΛΛΑΖΕΙ Η GEN Z ΤΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ;

Η

Gen Z έχει πλέον ενηλικιωθεί για τα καλά και σύντομα θα είναι η γενιά που θα πρωταγωνιστεί περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη στους σύγχρονους χώρους εργασίας. Μέχρι το 2025, οι νέοι εργαζόμενοι που σήμερα βρίσκονται στο 27ο έτος της ηλικίας τους θα αποτελούν περίπου το ένα τρίτο του παγκόσμιου εργατικού δυναμικού. Αυτή η ηλικιακή ομάδα που μεγάλωσε σε έναν κόσμο όπου τα όρια μεταξύ του ψηφιακού και του πραγματικού κόσμου είναι πλέον δυσδιάκριτα και γαλουχήθηκε μέσα στις ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις και στις αλλεπάλληλες κρίσεις του 21ου αιώνα, κάθεται πλέον στα γραφεία και φέρνει μαζί της νέες απαιτήσεις για τον χώρο και τον τρόπο που εργάζεται. Είναι κοινό μυστικό πως για αρκετά χρόνια στα γραφεία ανθρώπινου δυναμικού ανά την υφήλιο επικρατούσε μια υπερβολική, και μάλλον αδικαιολόγητη, ανησυχία για το πώς θα ενσωματώνονταν οι Gen Zers στο περιβάλλον εργασίας. Κάτι ο φόβος λόγω του κύματος του quiet quitting, κάτι οι διαφορετικοί κώδικες επικοινωνίας, κάτι το γεγονός πως οι περισσότεροι εκπρόσωποι της Gen Z πρωτομπήκαν στο περιβάλλον εργασίας την ανατρεπτική περίοδο της πανδημίας, η μετάβαση της νέας γενιάς στους χώρους εργασίας έμοιαζε εξαιρετικά πολύπλοκη. Ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου, το προφίλ του εργαζομένου της Gen Z έχει πλέον χαρτογραφηθεί και αντί να προβληματίζονται, οι εταιρείες αλλάζουν πλέον ριζικά το εργασιακό τους περιβάλλον για να προσελκύουν νέα ταλέντα και οι νέοι εργαζόμενοί τους να είναι χαρούμενοι και παραγωγικοί. «Δεν έχει να κάνει με την ηλικία ή χάσματα των γενεών», ανέφερε πρόσφατα ο κορυφαίος σύμβουλος ανθρώπινου δυναμικού Μπράιαν Ντρίσκολ, σχολιάζοντας τα αποτελέσματα μιας σχετικής έρευνας που επικεντρώθηκε στις απαιτήσεις των νέων εργαζομένων. «Πρόκειται για μια αλλαγή στάσης απέναντι στην εργασία, στην επικοινωνία και στη χρήση της τεχνολογίας. Για να το πω απλά: οι παλιοί τρόποι εργασίας δεν μπορούν να εφαρμοστούν στις νεότερες γενιές».

Διαρκώς μεταβαλλόμενα πρότζεκτ Υπάρχουν δύο πράγματα που χαρακτηρίζουν τους Gen Zers, διαφοροποιώντας τους από τις προηγούμενες γενιές: μεγάλωσαν εξ ολοκλήρου στην ψηφιακή εποχή και διαμορφώθηκαν σε ένα παγκοσμιοποιημένο και πλήρως διασυνδεδεμένο περιβάλλον, όπου η πληροφορία ταξιδεύει με αστραπιαίους ρυθμούς και οι δυνατότητες μοιάζουν να είναι απεριόριστες. Έχοντας ενηλικιωθεί σε έναν διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο, όπου η μονιμότητα πλέον δεν υπάρχει, οι εργαζόμενοι της Gen Z δείχνουν να μην ενδιαφέρονται για την παραδοσιακή γραμμική πορεία ανέλιξης εντός μιας εταιρείας, όπως έκαναν οι παλαιότερες γενιές. Πλέον, αναζητούν ένα μονίμως εναλλασσόμενο εργασιακό περιβάλλον, στο οποίο θα μπορούν να καταπιάνονται συνεχώς με νέα πρότζεκτ που θα προκαλούν το ενδιαφέρον τους. Αυτό πιστεύει και η Νάντια, που έκλεισε πρόσφατα τα 26, και από πέρσι εργάζεται σε μια κορυφαία συμβουλευτική εταιρεία στην Αθήνα όπου νιώθει «τρομερά παραγωγική». «Νομίζω πως ένας από τους βασικότερους λόγους που μου αρέσει το εργασιακό μου περιβάλλον είναι πως τίποτα δεν είναι στατικό», εξηγεί στη LiFO, «μονίμως ασχολούμαι με καινούργια πράγματα κι έτσι νιώθω πως συνεχώς μαθαίνω, κάτι που για μένα είναι τρομερά σημαντικό. Δεν θα μπορούσα με τίποτα να δουλεύω κάπου όπου κάθε μέρα είναι η ίδια», συμπληρώνει. Τις προσδοκίες της Νάντιας επιβεβαιώνουν και τα στοιχεία των πρόσφατων ερευνών: σύμφωνα με τις μετρήσεις, το αν θα επέλεγαν μια καλύτερα αμειβόμενη, αλλά βαρετή δουλειά έναντι μιας πιο ενδιαφέρουσας, που ωστόσο δεν πληρώνει εξίσου καλά, διχάζει τους Gen Zers, σε αντίθεση με τις προηγούμενες γενιές. Μια άλλη έρευνα στην οποία συμμετείχαν Αμερικανοί φοιτητές έδειξε πως οι Gen Zers ενδέχεται να αλλάξουν δουλειά έως και 10 φορές μέχρι τα 34 τους χρόνια αν αισθαν-

34

LiFO

θούν πως βαλτώνουν έστω και λίγο. Γι’ αυτό και τα σύγχρονα εργασιακά περιβάλλοντα φροντίζουν τα πρότζεκτ που αναθέτουν στους νεαρούς υπαλλήλους τους να εναλλάσσονται συνεχώς μέσα από έξυπνα προγράμματα όπως οι οριζόντιες entry level θέσεις εργασίας που δίνουν τη δυνατότητα στους Gen Zers να δοκιμαστούν σε διαφορετικά τμήματα από ολόκληρο το φάσμα λειτουργίας της εταιρείας.

Ευέλικτα ωράρια και μοντέλα εργασίας

«Τις πιο παραγωγικές και δημιουργικές μου ημέρες τις περνάω στο σπίτι, το πιστεύεις;»

Αν υπάρχει μια λέξη που περιγράφει τις προσδοκίες της Gen Z από το περιβάλλον εργασίας, είναι αναμφίβολα η ευελιξία. Ο παραδοσιακός τρόπος εργασίας με το αυστηρό ωράριο 9-5 θεωρείται ξεπερασμένος από τους νέους εργαζομένους που προτιμούν κάτι πιο ελεύθερο και ευέλικτο ώστε να νιώθουν πως δίνουν το 100% των δυνατοτήτων τους. Γι’ αυτό και οι πιο επιτυχημένες όσον αφορά την προσέλκυση νέων εργαζομένων εταιρείες είναι αυτές που προσφέρουν υβριδικές πρακτικές και μοντέλα εργασίας, παρέχοντας στους νέους την ευκαιρία να επιλέγουν από πού θέλουν να εργάζονται αρκετές ημέρες τον μήνα. Ο 25χρονος Αλέξανδρος, για παράδειγμα, δουλεύει ως designer σε μια διαφημιστική εταιρεία, την οποία διάλεξε ακριβώς επειδή πρόσφερε ένα hybrid μοντέλο εργασίας με αρκετές ημέρες work from home. «Τις πιο παραγωγικές και δημιουργικές μου ημέρες τις περνάω στο σπίτι, το πιστεύεις;» εξηγεί στη LiFO, «παρότι, φυσικά, θέλω να πηγαίνω στο γραφείο για το brainstorming και την κοινωνικοποίηση με τους συναδέλφους. Περνάμε πολύ καλά και στα γραφεία μας, απλώς νιώθω πως σε ορισμένες περιπτώσεις πρέπει να κάνω πραγματικά hyperfocus για να βγάλω τη δουλειά, κάτι που μου είναι σχεδόν αδύνατο όταν με περιτριγυρίζουν άλλοι άνθρωποι». Η Αριάδνη, που δουλεύει ως developer σε μια εταιρεία με δεκάδες νέους εργαζομένους και εργάζεται «κατά κύριο λόγο από το σπίτι», συμφωνεί με τον Αλέξανδρο. «Είναι πολύ πιο εύκολο να γράφεις κώδικα όταν είσαι μόνη σου», αναφέρει, «και επίσης μου αρέσει τρομερά που οι managers μάς εμπιστεύονται και μας δίνουν τη δυνατότητα του work from home, αρκεί, φυσικά, να προλαβαίνουμε τα deadlines».

Έμφαση στον κοινωνικό αντίκτυπο, στο περιβάλλον και στις αξίες Η Gen Z κληρονομεί, φυσικά, και μια σειρά από περίπλοκα παγκόσμια προβλήματα, από την κλιματική κρίση μέχρι την αυξανόμενη κοινωνική ανισότητα, έτσι δεν προκαλεί εντύπωση πως περισσότερο από κάθε άλλη γενιά απαιτεί να εργάζεται σε περιβάλλον που κάνει ό,τι μπορεί για να κάνει τον κόσμο καλύτερο. Σύμφωνα με τις παγκόσμιες έρευνες, μάλιστα, οι πιο συχνές ερωτήσεις που θέτουν οι Gen Zers στους πιθανούς εργοδότες τους στο τέλος των συνεντεύξεων είναι σχετικές με την πολιτική που ακολουθεί η εταιρεία σε μια σειρά ζητημάτων που τους ενδιαφέρουν. Επομένως, οι πολιτικές εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, οι βέλτιστες πρακτικές βιωσιμότητας και η κουλτούρα συμπερίληψης δεν είναι απλώς ρυθμιστικές υποχρεώσεις για τις επιχειρήσεις αλλά εργαλεία με τα οποία οι χώροι εργασίας μπορούν να προσελκύσουν νέους και υπευθύνους εργαζόμενους. Μεταξύ άλλων, οι Gen Zers ζητούν να υπάρχουν τολμηρές πολιτικές ανακύκλωσης στους χώρους εργασίας, απαιτούν να μειώνεται κατά πολύ το αποτύπωμα χαρτιού των εταιρειών και αντιδρούν πολύ θετικά σε προγράμματα mentorship και συμπερίληψης στον εργασιακό χώρο. «Ένα από τα καλύτερα κομμάτια της δουλειάς μου είναι το πρόγραμμα γυναικείας ενδυνάμωσης για female developers», εξηγεί χαρακτηριστικά η Αριάδνη, «που συνδυάζει το πάθος μου για τον προγραμματισμό με τον φεμινισμό, που με αφορά». Οι εταιρείες που ικανοποιούν τις απαιτήσεις τους δεν καταφέρνουν απλώς να εμπλουτίζουν το εργατικό τους δυναμικό με νέο κόσμο αλλά παράλληλα αλλάζουν τον τρόπο λειτουργίας τους, αφήνοντας θετικό αντίκτυπο στο περιβάλλον και την κοινωνία.

22.02.24


Στον πολυσυλλεκτικό χώρο του λιανεμπορίου τροφίμων, η METRO ενσωματώνει τη διαφορετικότητα και την αξιοκρατία ως αναπόσπαστα στοιχεία της εταιρικής της κουλτούρας.

Αξιοκρατία, σεβασμός και αίσθημα του «ανήκειν»

Ο

κλάδος του λιανεμπορίου τροφίμων αποτελεί διαχρονικά έναν απαιτητικό και συνεχώς μεταλλασσόμενο κλάδο. Οι άνθρωποι που εργάζονται σε αυτόν φροντίζουν για την απρόσκοπτη λειτουργία της εφοδιαστικής αλυσίδας, έτσι ώστε οι καταναλωτές να προμηθεύονται τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης για την καθημερινότητά τους. Για τη METRO (My market και METRO Cash & Carry) η υποστήριξη, η ανάπτυξη και η ενδυνάμωση των ανθρώπων της σε ένα ασφαλές εργασιακό περιβάλλον αποτελεί διαχρονική στρατηγική προτεραιότητα από την πρώτη μέρα της λειτουργίας της, 48 χρόνια τώρα. Με πάνω από 11.000 εργαζόμενους σε κάθε γωνιά της Ελλάδας η METRO έχει συνδέσει την εταιρική της κουλτούρα με έννοιες όπως ο σεβασμός, η αξιοκρατία, η αποδοχή της διαφορετικότητας χωρίς αποκλεισμούς και εξαιρέσεις και η μηδενική αποδοχή της βίας και της παρενόχλησης σε οποιαδήποτε μορφή τους. Στην εταιρεία, οι διαφορετικές κουλτούρες αποτελούν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα που σηματοδοτεί και κινητοποιεί την περαιτέρω ανάπτυξή της, ενώ η ενσωμάτωσή τους συμβάλλει στην αποτελεσματικότερη επικοινωνία, στη γρηγορότερη επίλυση των ζητημάτων που προκύπτουν και στην αύξηση της παραγωγικότητας.

ΕΝΙΣΧΥΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΙΣΘΗΜΑ ΤΟΥ «ΑΝΗΚΕΙΝ» Μέσα από μια σειρά ενεργειών η METRO καλλιεργεί το αίσθημα του «ανήκειν», της ασφάλειας και της ενότητας μέσα από τη συμμετοχή σε μια δυνατή και μεγάλη ομάδα με κοινό όραμα και στόχους. Έτσι, οι εργαζόμενοι μπορούν να αναπτυχθούν, νιώθοντας αναπόσπαστο κομμάτι της εταιρείας και συνδιαμορφωτές των αλλαγών που συντελούνται, γνωρίζοντας με σιγουριά πως το φύλο, η ηλικία, το θρήσκευμα, η καταγωγή ή ο σεξουαλικός προσανατολισμός δεν θα αποτελέσουν εμπόδιο για την ατομική τους ανάπτυξη και την επιτυχία της ομάδας. Όλοι έχουν τις ίδιες ευκαιρίες ανέλιξης. Μοναδικά κριτήρια για την πορεία στη METRO είναι η προσήλωση στις αξίες της εταιρείας, η εργασιακή τους απόδοση και οι ικανότητές τους.

METRO Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ Για τη METRO η τεχνολογία αποτελεί αναμφίβολα έναν καταλύτη, οι άνθρωποι όμως παραμένουν το μέλλον. Αναγνωρίζοντας ότι σε ένα ταχύτατα μεταβαλλόμενο επιχειρηματικό περιβάλλον δεν υπάρχει θέση εργασίας που θα μείνει ανεπηρέαστη από τις νέες τεχνολογίες, πρόκληση για την εταιρεία αποτελεί το να μην υπάρξει πόστο εργασίας που να μην εκμεταλλευτεί τις δυνατότητες της τεχνολογίας ώστε να γίνει η εργασιακή καθημερινότητα πιο ευχάριστη, πιο εύκολη και πιο ουσιαστική. Το ζητούμενο είναι με την αξιοποίηση της τεχνολογίας να μειώνονται τα «βήματα» και να αυξάνεται η παραγωγικότητα, ενώ μέσα από πλατφόρμες και εφαρμογές οι εργαζόμενοι να μπορούν να ενημερώνονται, να ψυχαγωγούνται και να διεκπεραιώνουν υποθέσεις που τους αφορούν. Έτσι, η αναβάθμιση της εργασιακής εμπειρίας οδηγεί και σε αύξηση της απόδοσης των εργαζομένων.

35

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Οι άνθρωποι κάνουν τις εταιρείες να αναπτυχθούν και να επιτύχουν, ανεξάρτητα από τον κλάδο στον οποίο δραστηριοποιούνται. Και για τη METRO οι άνθρωποί της αποτελούν βασικό σημείο αναφοράς. Η εταιρεία, άλλωστε, υποστηρίζει πως οι επιχειρήσεις πρέπει να βγαίνουν μπροστά, ενθαρρύνοντας και συντονίζοντας την προσπάθεια διαρκούς αναβάθμισης των δεξιοτήτων των ανθρώπων τους, βοηθώντας τους παράλληλα να μετέχουν στη διά βίου μάθηση. Έτσι, η METRO επενδύει σε ειδικά σχεδιασμένα εκπαιδευτικά συστήματα και προγράμματα με στόχο την ανάπτυξη των γνωστικών ικανοτήτων των εργαζομένων της στον τομέα ευθύνης τους, απευθυνόμενη ταυτόχρονα σε όλα τα επίπεδα της ιεραρχίας. Παράλληλα, δημιουργεί ακαδημίες για τα στελέχη της σε συνεργασία με πανεπιστημιακά ιδρύματα, συνδυάζοντας την ακαδημαϊκή γνώση με την καθημερινότητα του καταστήματος. Εξατομικευμένα προγράμματα coaching αλλά και ακαδημίες ηγεσίας λειτουργούν για τα στελέχη διοίκησης, ενώ υποστηρίζεται εκπαιδευτικά το σύνολο του προσωπικού μέσα από ένα καινοτόμο καινοτόμο LMS. Πρόκειται για την πλατφόρμα METRO Learn που δίνει στο προσωπικό τη δυνατότητα να παρακολουθεί εκπαιδεύσεις που αφορούν τον ρόλο του αλλά και να επιλέξει επιπλέον μαθήματα από μια ευρεία θεματολογία. Η METRO Learn σήμερα έχει περισσότερους από 10.200 ενεργούς χρήστες.

LiFO 22.02.24

35


Η Netcompany-Intrasoft ανεβάζει τον πήχη του κλάδου της Πληροφορικής, προσφέροντας ένα σύγχρονο περιβάλλον εργασίας.

Συνθέτοντας το παζλ για ένα σύγχρονο μοντέλο εργασίας

Αγγελίνα Παναγοπούλου

36

Consultant - Full Stack Engineer «Η ομάδα μου ασχολείται με έργα ψηφιοποίησης που αφορούν τη Δανία. Αυτό μου δίνει τη δυνατότητα να δουλεύω με συναδέλφους από διαφορετικές κουλτούρες και να επισκέπτομαι συχνά την Κοπεγχάγη. Οι συνάδελφοί μου μού δείχνουν μεγάλη εμπιστοσύνη, έχω ownership και όταν πετυχαίνω τους στόχους μου, νιώθω ακόμα μεγαλύτερη ικανοποίηση».

LiFO

Η

Netcompany-Intrasoft, μέλος του δανέζικου ομίλου Netcompany, γνωρίζει πώς να παραμένει ένας από τους κορυφαίους εργοδότες παρέχοντας το καλύτερο δυνατό εργασιακό περιβάλλον στους ανθρώπους της. Απόδειξη το γεγονός πως δεν σταματά να προσελκύει κορυφαία ταλέντα στον κλάδο, προσφέροντας ευελιξία, work-life balance, προσωπική ανάπτυξη και ανέλιξη, τεχνολογία και νέα εργαλεία, οικονομική σταθερότητα και benefits, αλλά, πάνω απ’ όλα, στόχο και όραμα. Ας δούμε πώς καταφέρνει να συνθέσει το παζλ της πραγματικής στήριξης των ανθρώπων της.

φωτο: γιωργοσ ξανθινακησ

φωτο: γιωργοσ ξανθινακησ

36

NETCOMPANY -INTRASOFΤ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΓΡΑΦΕΙΑ ΜΕ ΠΥΛΩΝΕΣ ΤΗ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΕΛΙΞΙΑ Σημαντικά κομμάτια αυτού του παζλ αποτελούν τα νέα γραφεία της εταιρείας, σε τρία κομβικά σημεία στην Αθήνα. Με state of the art αισθητική, μοντέρνες προδιαγραφές και πυλώνες τη βιωσιμότητα και την προσβασιμότητα, οι νέες εγκαταστάσεις της σε Μαρούσι, Σύνταγμα και Αμπελοκήπους, βασισμένες σε μια ανθρωποκεντρική κατεύθυνση, δεν διαθέτουν μόνο σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό, αλλά και χώρους εκπαίδευσης και ψυχαγωγίας, προκειμένου να προσφέρουν το καλύτερο δυνατό εργασιακό περιβάλλον στους περισσότερους από 1.800 εργαζομένους της στην Αθήνα. Την ίδια ώρα, η εταιρεία έχει φροντίσει ώστε και τα τρία κτίρια να συμβάλλουν ενεργά στον στόχο για ένα βιώσιμο περιβάλλον, καθώς είναι σχεδιασμένα με βάση τα υψηλότερα περιβαλλοντικά πρότυπα και εκμεταλλεύονται στο έπακρο το φυσικό φως με στόχο τόσο τη μείωση της ενέργειας, όσο και την ευεξία των εργαζομένων. Η εταιρεία υποστηρίζει, άλλωστε, το μοντέλο υβριδικής εργασίας, δίνοντας τη δυνατότητα στους εργαζομένους της να συντονίζονται με τις ομάδες τους και να έχουν πρόσβαση σε όλα τα κτίρια, ώστε να μπορούν καθημερινά να επιλέγουν σε ποιο θα εργαστούν, συνδυάζοντας ευέλικτα τον φυσικό χώρο εργασίας με την προσωπική τους ζωή. Είναι σημαντικό ότι οι εγκαταστάσεις στην Αθήνα είναι εύκολα προσβάσιμες με τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Παράλληλα, η εταιρεία ενθαρρύνει την υιοθέτηση πιο πράσινων τρόπων μετακίνησης, επιδοτώντας, μάλιστα, την κάρτα απεριορίστων διαδρομών του ΟΑΣΑ, ενώ ειδικά για τα γραφεία στο Μαρούσι παρέχει minibuses για τη μεταφορά από και προς τους πλησιέστερους σταθμούς μετρό και Ηλεκτρικού.

Θεατίνα Κυλάφη

IT Business Analyst «Μέσω της συμμετοχής μου στην AI/ML CoE, ασχολούμαι με όλα τα τελευταία trends στην τεχνολογία. Στόχος μας είναι να αξιοποιήσουμε την τεχνητή νοημοσύνη και ιδίως το Generative AI, για να διευκολύνουμε διάφορα tasks συναδέλφων μας, όπως analysis, coding, testing και bidding, αυξάνοντας την παραγωγικότητα και την αποδοτικότητα, να βελτιώσουμε τα προϊόντα και τις υπηρεσίες μας αλλά και να βρούμε νέες AI driven λύσεις για τους πελάτες μας».

22.02.24


37 Με τη συμπερίληψη και τη διαφορετικότητα να αποτελούν ανέκαθεν σημεία αναφοράς της, η Netcompany-Intrasoft έχει φτάσει να απασχολεί σήμερα ανθρώπους από δεκάδες διαφορετικές εθνικότητες, καλλιεργώντας μια πολυπολιτισμική κουλτούρα που σέβεται απόλυτα κάθε εργαζόμενο. Κι αν είθισται ο κλάδος της Πληροφορικής να συνδέεται περισσότερο με τους άνδρες, η εταιρεία κάνει κι εδώ τη διαφορά, αφού το 34% του δυναμικού της είναι γυναίκες, ξεπερνώντας κατά πολύ τον ελληνικό (21%) και ευρωπαϊκό (20%) μέσο όρο του κλάδου της τεχνολογίας (στοιχεία Eurostat για τον High Technology Sector), ενώ το 15% του δυναμικού είναι άτομα άνω των 50 ετών, καθώς η εταιρεία πιστεύει τόσο στην εμπειρία των senior στελεχών όσο και στη δυναμική της νέας γενιάς. Παράλληλα, η παρουσία της εταιρείας σε μεγάλα και πολύπλοκα έργα με τεράστιο θετικό αντίκτυπο στη ζωή εκατομμυρίων πολιτών στην Ευρώπη και στον υπόλοιπο κόσμο, σε συνδυασμό με τις πολλαπλές δυνατότητες ανάπτυξης και εξέλιξης, αποτελεί επιπλέον κομμάτι του παζλ, συμβάλλοντας σημαντικά και στο brain regain. Είναι χαρακτηριστικό ότι την περασμένη χρονιά περισσότεροι από 110 άνθρωποι άλλαξαν τμήμα και τους δόθηκε έτσι η δυνατότητα να εργαστούν σε άλλα έργα, ή για άλλους πελάτες, να χρησιμοποιήσουν διαφορετικές τεχνολογίες και να αναπτύξουν νέες δεξιότητες. Η εταιρεία άλλωστε παραμένει σε δυναμική τροχιά ανάπτυξης, προχωρώντας σε 630 νέες προσλήψεις πέρυσι, ενώ αυτήν τη στιγμή μόνο στην Ελλάδα είναι ανοιχτές πάνω από 250 θέσεις εργασίας, και είναι διαθέσιμες στο www.netcompany-intrasoft. com/talent. Όσο για την εκπαίδευση, πρόκειται για έννοια άρρηκτα συνδεδεμένη με την εργασιακή κουλτούρα και το αξιακό της σύστημα. Γι’ αυτό επενδύει συνεχώς σε νέες στρατηγικές μάθησης, ώστε οι άνθρωποί της να χτίζουν δεξιότητες που θα τους προετοιμάσουν για μελλοντικές προκλήσεις. Συγκεκριμένα, η κουλτούρα της εκπαίδευσης ξεκινά να χτίζεται ήδη από την πρώτη μέρα εργασίας στην εταιρεία, μέσω των Onboarding trainings, αλλά και των ακαδημιών. Ταυτόχρονα, τα νέα μέλη της εταιρείας αποκτούν δωρεάν πρόσβαση στα 5.000+ online courses της πλατφόρμας Udemy for Business. Στην εταιρεία λειτουργούν, τέλος, διάφορα CoE (Centers of Excellence), π.χ. αυτό που ασχολείται με το Artificial Intelligence και το Machine Learning (AI/ML). Πρόκειται για ομάδες με κοινό ενδιαφέρον και στόχο να ανακαλύψουν, να μελετήσουν και να υιοθετήσουν τελικά νέες πρακτικές, τεχνικές και εργαλεία τεχνολογίας που θα βελτιώσουν την καθημερινότητα εκατομμυρίων πολιτών στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΕΞΙΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ Οι άνθρωποι της Netcompany-Intrasoft υπήρξαν ανέκαθεν βασικός άξονας της φιλοσοφίας της κι αυτό τη διαφοροποιεί. Γι’ αυτό δεν θέτει ως προτεραιότητα μόνο την επαγγελματική τους εξέλιξη αλλά και την ψυχική υγεία και ευεξία τους, προσφέροντας προγράμματα ψυχολογικής υποστήριξης, wellness workshops, ακόμα και ημέρες μασάζ στον χώρο εργασίας. Για να ενθαρρύνει τη φυσική δραστηριότητα, τη συμμετοχή σε κοινωνικές πρωτοβουλίες αλλά και την ενίσχυση της ομαδικότητας, έχει δημιουργήσει κοινότητες όπως το Running Club ή το Volunteers Club για τα μέλη των οποίων διοργανώνει δραστηριότητες, όπως η συμμετοχή στον Μαραθώνιο και άλλους αγώνες δρόμου ή οι δεντροφυτεύσεις. Και όλα αυτά είναι μερικοί μόνο από τους λόγους που η Netcompany-Intrasoft παραμένει πρωτοπόρος σε αυτό που γνωρίζει να κάνει πολύ καλά, δηλαδή να διασφαλίζει ένα περιβάλλον εργασίας όπου οι άνθρωποι θα μπορούν να συνδέουν τον προσωπικό τους στόχο και σκοπό εργασίας με εκείνον της εταιρείας, ενώ ταυτόχρονα θα εξελίσσονται, απολαμβάνοντας την καθημερινότητά τους.

φωτο: γιωργοσ ξανθινακησ

ΙΣΟΤΗΤΑ, ΣΥΜΠΕΡΙΛΗΨΗ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΕ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΑΙΧΜΗΣ

Μιχάλης Κοντόπουλος

IT Consultant «Νιώθω ιδιαίτερα τυχερός που δουλεύω με άτομα με φιλοδοξίες και όνειρα όμοια με τα δικά μου. Αυτό είναι κάτι που δεν βρίσκει κανείς εύκολα σε άλλους εργασιακούς χώρους και μου δίνει κίνητρο να εξελιχθώ ακόμα περισσότερο. Πραγματικά χαίρομαι να πηγαίνω στο γραφείο και να δουλεύω με αυτή την ομάδα».

LiFO 22.02.24

37


38

γιατί η συμπερίληψη κάνει καλό στις επιχειρήσεις ΑΠΟ ΤΟΝ ΝΙΚΟ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ

Η ισότητα, η ποικιλομορφία, και η συμπερίληψη δεν είναι απλώς ηθικές επιταγές αλλά στρατηγικά εργαλεία που ενισχύουν την παραγωγικότητα και βελτιώνουν τον τρόπο λήψης αποφάσεων. 38

LiFO

Ε

ν έτει 2024 η συζήτηση για τη σημασία της ποικιλομορφίας, της συμπερίληψης και της ισότητας στον χώρο εργασίας έχει ανοίξει πλέον για τα καλά, ωστόσο υπάρχουν συντηρητικές φωνές που αντιστέκονται σθεναρά. Κι όμως, οι πρακτικές συμπερίληψης και ποικιλομορφίας στο εταιρικό περιβάλλον δεν είναι «πολυτέλεια», όπως συχνά τις χαρακτηρίζουν εκείνοι που τις θεωρούν υπερβολές της woke κουλτούρας, ούτε φυσικά και υποχρέωση που πρέπει να εφαρμόσουν επιδερμικά οι επιχειρήσεις για να ανταποκριθούν σε κάποιου είδους check-list. Αντιθέτως, όσες εταιρείες εφαρμόζουν πρωτοβουλίες για να ενισχύσουν την ποικιλομορφία, τη συμπερίληψη και την ισότητα στα εργασιακά τους περιβάλλοντα αντιλαμβάνονται γρήγορα πως δεν κάνουν απλώς κάτι ηθικά σωστό αλλά ενισχύουν την παραγωγικότητά τους και βελτιώνουν σημαντικά τον τρόπο λήψης αποφάσεων. Βασική προϋπόθεση, βέβαια, είναι να χτίσουν ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα που δεν μένει απλώς στα λόγια και τις επιφανειακές δεσμεύσεις αλλά μεταμορφώνει πραγματικά την εταιρική κουλτούρα και τον τρόπο λειτουργίας σε όλα τα επίπεδα της εταιρικής πυραμίδας. Ας δούμε, λοιπόν, τέσσερις λόγους για τους οποίους η συμπερίληψη κάνει καλό στις επιχειρήσεις, όπως αποδεικνύουν οι μελέτες αλλά και τα συμπεράσματα των ίδιων των εταιρειών.

22.02.24


39

LiFO 22.02.24

39


40

ΓΙΑΤΙ Η ΣΥΜΠΕΡΙΛΗΨΗ ΚΑΝΕΙ ΚΑΛΟ ΣΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

Οι ποικιλόμορφες ομάδες παίρνουν καλύτερες αποφάσεις Δεν είναι παράδοξο, αν το καλοσκεφτεί κανείς: οι ποικιλόμορφες ομάδες είναι πιο διορατικές στις αποφάσεις τους και εφαρμόζουν πιο αποτελεσματικές πρακτικές. Άλλωστε, όταν υπάρχουν διαφορετικές απόψεις και οπτικές είναι φυσικό οι συζητήσεις να είναι πιο εμπεριστατωμένες, αφού λαμβάνονται υπόψη πολλές διαφορετικές πτυχές ενός θέματος, εξετάζονται με μεγαλύτερη λεπτομέρεια, και να καταλήγουν σε κερδοφόρες αποφάσεις. Ίσως η πιο συχνά αναφερόμενη σχετική μελέτη είναι αυτή που πραγματοποιήθηκε το 2020 από την αμερικανική εταιρεία ερευνών Gartner. Σύμφωνα με τα ευρήματά της, τρεις στις τέσσερις εταιρείες που εφαρμόζουν «μια συμπεριληπτική κουλτούρα δίχως αποκλεισμούς» καταφέρνουν τελικά να υπερβούν τους οικονομικούς στόχους που θέτουν. Αντίστοιχα συμπεράσματα έβγαλε και η περίφημη περσινή έρευνα της McKinsey, που έδειξε πως οι επιχειρήσεις που έχουν υψηλούς δείκτες ισότητας των φύλων έχουν 25% πιθανότητες να ξεπεράσουν τους ανταγωνιστές τους, ενώ οι εταιρείες που εφαρμόζουν πολιτικές συμπερίληψης για άτομα διαφορετικής καταγωγής αυξάνουν τις πιθανότητες αυτές στο 35%. Η υπεροχή των εταιρειών αυτών οφείλεται στο γεγονός ότι οι ομάδες τους φέρνουν στο τραπέζι ένα ευρύ φάσμα προοπτικών και εμπειριών που βελτιώνει τον τρόπο που λειτουργούν. Από την άλλη, οι ειδικοί προειδοποιούν πως για να είναι απτά τα οφέλη της συμπερίληψης δεν αρκεί μια απλή αριθμητική προσέγγιση της ποικιλομορφίας αλλά απαιτείται μια ουσιαστική αντίστοιχη κουλτούρα, στο πλαίσιο της οποίας κάθε διαφορετική φωνή βρίσκει τον χώρο και την αυτοπεποίθηση να εκφραστεί.

Η ισότητα προσελκύει και διατηρεί το ταλέντο Στο σύνηθες παράπονο πολλών εταιρειών πως δυσκολεύονται να βρουν προσωπικό πολλοί ειδικοί απαντούν με το εξής ερώτημα: «Μήπως δεν ψάχνετε στο κατάλληλο μέρος ή μήπως το εργασιακό σας περιβάλλον δεν είναι ελκυστικό για όλες τις κοινωνικές ομάδες;». Ολοένα περισσότερο επιχειρήσεις που αγκαλιάζουν το τρίπτυχο «ποικιλομορφία - ισότητα - συμπερίληψη» διαπιστώνουν πως μπροστά τους βρίσκεται μια πολύ μεγάλη δεξαμενή ταλέντων που προηγουμένως αγνοούσαν και άφηναν εντελώς αναξιοποίητη. Τα οφέλη μιας πιο πλουραλιστικής προσέγγισης στο εργατικό δυναμικό, μάλιστα, λειτουργούν πολλαπλασιαστικά: όσο πιο ποικιλόμορφη είναι μια εταιρική ομάδα τόσο πιο πολύ διευρύνεται το δίκτυο των ταλέντων από το οποίο μπορεί να προσλάβει μελλοντικούς συνεργάτες. Καθώς η κοινωνία εξελίσσεται, μαζί της αλλάζουν και οι απαιτήσεις των εργαζομένων ως προς το περιβάλλον εργασίας. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Harvard Business Review, περίπου το 70% των ατόμων που αναζητούν εργασία θεωρεί τη διαφορετικότητα ως κρίσιμο παράγοντα για την αξιολόγηση ενός υποψήφιου εργοδότη, ενώ, όσο εστιάζει κανείς στις νεότερες ηλικίες, τόσο ανεβαίνει το συγκεκριμένο ποσοστό. Τέλος, οι πρακτικές συμπερίληψης δεν προσελκύουν απλώς νέα ταλέντα αλλά καταφέρνουν να τα διατηρήσουν και σε βάθος χρόνου. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Deloitte που εξέτασε τη στάση των millennials απέναντι στο περιβάλλον εργασίας, η πλειοψηφία των εργαζομένων δηλώνει ότι θα προτιμούσε να παραμείνει σε εταιρείες που εκτιμούν την ισότητα του εργατικού δυναμικού τους, ενώ πάνω από το ένα τρίτο δηλώνει πως θα άλλαζε δουλειά για να συμμετάσχει σε ένα πιο ποικιλόμορφο εταιρικό σχήμα.

40

LiFO

Μια πρόσφατη αναλυτική έρευνα του περιοδικού «Forbes» διαπίστωσε ότι οι χώροι εργασίας που εφαρμόζουν πολιτικές ισότητας και συμπερίληψης έχουν πέντε φορές περισσότερες πιθανότητες να λανσάρουν καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες σε σχέση με τα εργασιακά περιβάλλοντα που δεν εφαρμόζουν μια κουλτούρα δίχως αποκλεισμούς.

Συμπερίληψη σημαίνει καλύτερη κατανόηση της αγοράς Φανταστείτε ένα δωμάτιο που αποτελείται εξ ολοκλήρου από άνδρες να συζητά για το πώς θα λανσάρει μια υπηρεσία που απευθύνεται σε γυναίκες ή μια ομάδα ηλικιωμένων βετεράνων του μάρκετινγκ να προσπαθεί να διαφημίσει ένα προϊόν στη γενιά του TikTok. Ακούγεται παράδοξο, όμως ήταν πραγματικότητα για αρκετές δεκαετίες στον ανδροκρατούμενο κόσμο του επιχειρείν, με τα κλειστά και παντοδύναμα golden boys’ clubs να μονοπωλούν τα κέντρα λήψης αποφάσεων. Όμως η άνοδος των πρακτικών ισότητας και ποικιλομορφίας οδήγησε τις επιχειρήσεις σε ένα συμπέρασμα που σήμερα μοιάζει κάπως προφανές: όσο πιο συμπεριληπτικές είναι οι εταιρείες, τόσο πιο συχνά αναπτύσσουν προϊόντα και υπηρεσίες που αντικατοπτρίζουν με ακρίβεια την κοινωνία στην οποία ζούμε και ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες της. Η αγορά, άλλωστε, είναι κάτι ετερόκλητο και πολυσυλλεκτικό και οι εταιρείες μπορούν να προσελκύσουν το ευρύ και πολύχρωμο σύνολό της μονάχα όταν ανταποκρίνονται σε ερωτήματα όπως «είναι η υπηρεσία μας προσβάσιμη σε άτομα με αναπηρία ή νευροδιαφορετικότητα;» και «μήπως ο τρόπος που διαφημίζουμε το προϊόν μας είναι υποτιμητικός προς τους ΛΟΑΤΚΙ+;».

Ποικιλομορφία σημαίνει καινοτομία Η δημιουργικότητα είναι ο κινητήριος μοχλός της καινοτομίας και δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος για να πυροδοτηθεί από την ενσωμάτωση διαφορετικών προοπτικών και τρόπων σκέψης στο εργασιακό περιβάλλον. Άλλωστε, όταν ένα ετερόκλητο σύνολο ανθρώπων συνεργάζεται, διεγείρει ο ένας το μυαλό του άλλου με τρόπους που είναι απλώς αδύνατο να αναπαραχθούν σε ομοιογενή περιβάλλοντα με ιδρυματοποιημένη λογική. Αυτό ακριβώς είναι που οδηγεί τις συμπεριληπτικές εταιρείες στη διερεύνηση νέων τρόπων λειτουργίας και οριζόντων, όπως αποδεικνύει και μια πρόσφατη αναλυτική έρευνα του περιοδικού «Forbes», που διαπίστωσε ότι οι χώροι εργασίας που εφαρμόζουν πολιτικές ισότητας και συμπερίληψης έχουν πέντε φορές περισσότερες πιθανότητες να λανσάρουν καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες σε σχέση με τα εργασιακά περιβάλλοντα που δεν εφαρμόζουν μια κουλτούρα δίχως αποκλεισμούς. «Αναμφίβολα, οι ποικιλόμορφες εταιρείες έχουν ένα τεράστιο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα», ήταν το αντίστοιχο συμπέρασμα της «Wall Street Journal» από την πρώτη της μελέτη που εξέτασε τις επιδόσεις των εταιρειών του S&P 500 στο κομμάτι της διαφορετικότητας και τη συμπερίληψης· συμπληρώθηκε από την προειδοποίηση πως όσες επιχειρήσεις μένουν πίσω «κινδυνεύουν σε βάθος χρόνου με εξαφάνιση».

22.02.24


Με επίκεντρο τους ανθρώπους της, καθημερινά «ζυθοποιεί για ένα καλύτερο σήμερα και αύριο»

Μ

ε πυξίδα τον εταιρικό της σκοπό, η Ολυμπιακή Ζυθοποιία θέτει ως μόνιμη δύναμη και πηγή έμπνευσής της τους ανθρώπους της. Για αυτό και δεν στοχεύει μόνο στη διασφάλιση των απαραίτητων συνθηκών για ένα ασφαλές, ευχάριστο και σύγχρονο περιβάλλον εργασίας. Αξιοποιεί νέες τεχνολογίες, υιοθετεί καινοτόμες πρακτικές και προγράμματα δράσεων, αφουγκραζόμενη παράλληλα τις ανάγκες των εργαζομένων της και επιδιώκοντας την ευημερία και εξέλιξή τους.

Η εταιρεία στοχεύει σταθερά στο να προσφέρει ένα σύγχρονο εργασιακό περιβάλλον, όπου ο κάθε εργαζόμενος έχει τη δυνατότητα να εκπαιδευτεί, να εξελιχθεί και κυρίως να εκφραστεί ελεύθερα.

ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΙα

Η ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ Η ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΩΣ ΒΑΣΙΚΟ ΜΕΛΗΜΑ Στο πλαίσιο ενός συνεκτικού πλάνου ενεργειών και πρωτοβουλιών, ώστε οι εργαζόμενοί της όχι μόνο να είναι αλλά και να αισθάνονται ασφαλείς στους χώρους εργασίας και στις μετακινήσεις τους, μεταξύ άλλων, υλοποιούνται: τήρηση αυστηρών κανόνων και πρωτοκόλλων ασφαλείας για το σύνολο των εγκαταστάσεων, πληθώρα εκπαιδεύσεων τόσο θεωρητικών όσο και πρακτικών που αφορούν σε ένα πολύ ευρύ φάσμα ως προς την ασφάλεια στην εργασία, τακτικά online webinars, διεξαγωγή ειδικά σχεδιασμένων «Health & Safety Days», εγκατάσταση αλκοολόμετρου στο σύνολο των εταιρικών οχημάτων κ.λπ.

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ, ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΚΡΑΤΙΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ Ο χώρος εργασίας αποτελεί ένα πεδίο όπου οι εργαζόμενοι έχουν τη δυνατότητα καταρχάς να εκφράσουν και να ξεδιπλώσουν τις ικανότητες και δεξιότητές τους, να τις καλλιεργήσουν περαιτέρω και κατ’ επέκταση να εξελιχθούν σε θέσεις και ρόλους. Συγκεκριμένα, ενισχύονται και εμπλουτίζονται διαρκώς ψηφιακά εργαλεία εκμάθησης για όλες τις θέσεις εργαζομένων, πραγματοποιείται πληθώρα εκπαιδεύσεων και σεμιναρίων για την εξέλιξη ικανοτήτων ηγεσίας, τη διαχείριση ομάδων, την ανάπτυξη δεξιοτήτων επικοινωνίας και διαπραγματεύσεων, υλοποιούνται workshops βάσει εξειδικευμένων αναγκών σε συγκεκριμένα τμήματα του οργανισμού και ακολουθούνται διαφανείς διαδικασίες 360 αξιολόγησης για το σύνολο των εργαζομένων, με εναλλακτικές προοπτικές εξέλιξης.

ΣΥΜΠΕΡΙΛΗΠΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Η Ολυμπιακή Ζυθοποιία επιδιώκει τη διατήρηση ενός ισότιμου, ποικιλόμορφου και συμπεριληπτικού εργασιακού περιβάλλοντος που αγκαλιάζει τη διαφορετικότητα, προάγει την ίση και δίκαιη αντιμετώπιση και ενθαρρύνει την ελευθερία έκφρασης του κάθε εργαζόμενου, σε όλα τα επίπεδα. Απτή απόδειξη της φιλοσοφίας της εταιρείας, εκτός του ότι αποτελεί μέλος του ΚΕΑΝ, αποτελεί και το βασικό της μήνυμα «#NoLabel. Καμία “ετικέτα” δεν μπορεί να μας προσδιορίσει και να μας αποκλείσει!», μέσω του οποίου εστιάζει: → Στην ισορροπία εκπροσώπησης ως προς το φύλο: με συγκεκριμένο πλάνο για την εξομάλυνση ενδεχόμενων αποκλίσεων ως προς τις αμοιβές για όλες τις εργασιακές θέσεις με γνώμονα το φύλο και ως προς την αύξηση του ποσοστού γυναικών σε όλες τις θέσεις του οργανισμού. → Στην υποστήριξη ομάδων Ατόμων με Αναπηρία: μέσα από συνέργειες και δράσεις στήριξης προς σχετικούς φορείς και ΜΚΟ, εκπαιδεύοντας όχι μόνο το κοινό αλλά και τους εργαζομένους της, σε συνδυασμό και με την ενεργή τους συμμετοχή. → Σε δράσεις επικοινωνίας, για τη διάδοση του μηνύματος υπέρ της διαφορετικότητας και της συμπερίληψης, όπως χαρακτηριστικά αποτέλεσε η πρώτη πλήρως προσβάσιμη καμπάνια στην κατηγορία της μπίρας, μέσω του brand Mythos.

ΕΥΕΞΙΑ ΚΑΙ ΕΥΗΜΕΡΙΑ ΩΣ ΒΑΣΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ Το να αισθάνεται καλά ο καθένας στην εργασία του και η ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής αποτελούν εξαιρετικά σημαντικούς παράγοντες της ευημερίας των εργαζομένων, για αυτό και βρίσκονται σταθερά στο πλαίσιο των δράσεων της Ολυμπιακής Ζυθοποιίας. Η εταιρεία, μεταξύ άλλων, έχει καθιερώσει την εξ αποστάσεως εργασία για συγκεκριμένο αριθμό ημερών εβδομαδιαίως, τακτικά training sessions σχετικά με την ψυχική υγεία, την ψυχολογική υποστήριξη και τις διατροφικές συνήθειες, την ομαδική συμμετοχή σε μεγάλες αθλητικές διοργανώσεις κ.λπ. H Ολυμπιακή Ζυθοποιία καθημερινά «ζυθοποιεί», στοχεύοντας στην καλλιέργεια, εδραίωση και διαρκή εξέλιξη ενός ελκυστικού εργασιακού περιβάλλοντος, που λαμβάνει σοβαρά υπόψη τις ανάγκες των μελών του, προάγει την ανάπτυξη και εξέλιξή τους και κυρίως επιδεικνύει μηδενική ανοχή σε κάθε μορφής διάκριση. Αυτή, άλλωστε, είναι και η βάση, για τον σκοπό που υπηρετεί, να «ζυθοποιεί για ένα καλύτερο σήμερα και αύριο!».

LiFO 22.02.24

41


Η Deloitte προσφέρει διαρκώς τη δυνατότητα σε όλους να εξελίσσονται στην καλύτερη εκδοχή του εαυτού τους.

DELOITTE

42

Ε

δώ και χρόνια η Deloitte εργάζεται μεθοδικά και υλοποιεί πρωτοβουλίες και προγράμματα που στόχο έχουν να εξελίσσουν διαρκώς ένα περιβάλλον εργασίας που χαρακτηρίζεται από σεβασμό και προωθεί τη συμπερίληψη. Ένα πλαίσιο ασφάλειας που σέβεται την ατομικότητα κάθε μέλους της ομάδας, προσφέροντας παράλληλα τον χώρο και την αναγνώριση που χρειάζεται για να αναπτύξει τις δεξιότητές του. Γι’ αυτό, αλλά και για πολλούς άλλους λόγους, η εταιρεία έχει κερδίσει δύο διαδοχικές χρονιές μια θέση στη λίστα «10 Best Workplaces Hellas» του Great Place to Work Hellas 2022 & 2023 αλλά και σε αυτήν των Best Workplaces for Women του 2023. Φέτος, μετά από μια διεξοδική αξιολόγηση, η οποία πραγματοποιήθηκε από τον οργανισμό Great Place to Work Hellas, απέκτησε για τέταρτη συνεχή χρονιά την πιστοποίηση ως ένα από τα καλύτερα εργασιακά περιβάλλοντα στην Ελλάδα.

Οι πρακτικές που την καθιστούν ιδανικό περιβάλλον εργασίας Οι άνθρωποι και η κουλτούρα της Η Deloitte υποστηρίζει τους ανθρώπους της τόσο στην επαγγελματική όσο και στην προσωπική τους ζωή. Σημαντικό μέρος της κουλτούρας του οργανισμού αποτελεί η ευεξία των εργαζομένων καθώς και η δημιουργία ενός περιβάλλοντος που αγκαλιάζει κάθε μορφή διαφορετικότητας. Πέρα από τη συστηματική παροχή ευκαιριών ανάπτυξης επαγγελματικών δεξιοτήτων, η Deloitte επιδιώκει συνεχώς να αναδεικνύει και να ενισχύει τα ατομικά ταλέντα και τη δημιουργικότητα των ανθρώπων της, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να εκφραστούν, να εμπνευστούν και να αναπτυχθούν. Παράλληλα, φροντίζει ώστε οι άνθρωποί της να μπορούν να εξισορροπούν τις απαιτήσεις της εργασίας και της προσωπικής τους ζωής μέσω ενός μοντέλου εργασίας που στηρίζεται στην ευελιξία (flexibility) όσον αφορά τον χρόνο και τον τόπο εργασίας τους (υβριδικό μοντέλο).

Διαφορετικότητα, ισότητα και συμπερίληψη Η Deloitte φιλοδοξεί να θέτει τα πρότυπα για τον σεβασμό, τη διαφορετικότητα, την παροχή ίσων ευκαιριών και τη συμπερίληψη και να προσφέρει διαρκώς τη δυνατότητα σε όλους να εξελίσσονται ώστε να γίνονται η καλύτερη εκδοχή του εαυτού τους.

Γυναικεία ενδυνάμωση Ο πυλώνας «EmPowerful Women by Deloitte» στοχεύει στην ενδυνάμωση των γυναικών. Για τις εργαζόμενες της Deloitte περιλαμβάνει το πρόγραμμα καθοδήγησης «Shatter the glass ceiling!» που αφορά τη διαχείριση επαγγελματικών προκλήσεων και τις εσωτερικές κοινότητες SHE.Leads, για την ανέλιξη γυναικών σε θέσεις ευθύνης μέσω coaching και mentoring, και Her.Net, με σκοπό την ενθάρρυνση της συμμετοχής γυναικών στον τομέα του STEM. Ακόμη περιλαμβάνει το «Deloitte HerInTech Accelerator», ένα πρόγραμμα reskilling και upskilling για γυναίκες που δεν εργάζονται στην Deloitte αλλά επιθυμούν να διεκδικήσουν μια θέση εργασίας στον χώρο της τεχνολογίας.

Υποστήριξη των οικογενειών Η Deloitte στηρίζει τους εργαζόμενους γονείς, συμπεριλαμβανομένων των ΛΟΑΤΚΙ+, μέσω πρωτοβουλιών όπως η εσωτερική κοινότητα για την αλληλοϋποστήριξη των γονέων, η χρηματοδότηση/υποτροφίες καλοκαιρινών κατασκηνώσεων για τα παιδιά των εργαζομένων, τα επιδόματα ανατροφής, οι εκπτώσεις και επιπλέον ημέρες άδειας με αποδοχές. Επιπλέον, διοργανώνει open days που δίνουν την ευκαιρία στα παιδιά να επισκεφθούν τον εργασιακό χώρο των γονέων τους και να γνωρίσουν καλύτερα το επάγγελμά τους.

Συμπερίληψη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας Μέσα από την ομάδα GLOBE για την υποστήριξη και ενίσχυση της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας οι άνθρωποι της Deloitte συμμετέχουν σε σεμινάρια, δράσεις καθώς και εκπαιδεύσεις καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, που στοχεύουν στην ενημέρωση και ευαισθητοποίησή τους.

Συμπερίληψη Νευροποικιλότητας / Αναπηρίας Η Deloitte οργανώνει σειρά δράσεων, από δωρεές και οικονομική στήριξη ΜΚΟ που βοηθούν άτομα με νευροποικιλότητα και αναπηρία μέχρι και το Respect & Inclusion Μonth, έναν μήνα αφιερωμένο σε ενέργειες για την ισότητα και τη συμπερίληψη.

Δημιουργία θετικού αποτυπώματος Σκοπός της Deloitte είναι όχι μόνο να δημιουργεί θετικό αντίκτυπο στους πελάτες της αλλά και στους ανθρώπους της, στην κοινωνία και στο περιβάλλον. Στηρίζει αυτόν τον στόχο με μια σειρά από δράσεις μέσα από τα προγράμματα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και του Deloitte Foundation για έναν πιο βιώσιμο και δίκαιο κόσμο. Μέσω του WorldClass προσπαθεί να εξασφαλίσει ίσες ευκαιρίες πρόσβασης στην εκπαίδευση για όλους και μέσω του Impact Every Day κινητοποιεί το δυναμικό της ώστε με την τεχνογνωσία και την εμπειρία του να βοηθά την κοινωνία να αντεπεξέλθει στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει, ενθαρρύνοντάς το να συμμετέχει σε εθελοντικές δράσεις. Τέλος, ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός Deloitte Foundation υλοποιεί δράσεις στήριξης βασισμένες στους πυλώνες του πολιτισμού, του περιβάλλοντος και της παιδείας, αλλά και δράσεις ανακούφισης σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, μέσα από δωρεές.

42

LiFO

22.02.24


Εκπαίδευση και Ανάπτυξη Mέσω του Ever-Growing, της εμπειρίας εκπαίδευσης και ανάπτυξης που έχει σχεδιαστεί για να ακολουθεί τους ανθρώπους της Deloitte σε όλη τη διαδρομή τους στην εταιρεία, η Deloitte υλοποιεί τη δέσμευσή της να συμβάλει στην επαγγελματική και προσωπική τους εξέλιξη. Μετά την πρόσληψή του, κάθε εργαζόμενος ξεκινά ένα εκπαιδευτικό ταξίδι, μέσω διαδραστικών εργαστηρίων πάνω σε τεχνικές και ανθρώπινες δεξιότητες, αλλά και μέσω διαφόρων επαγγελματικών πιστοποιήσεων. Έτσι, ο εργαζόμενος παίρνει τα εφόδια προκειμένου να αποκτήσει την απαραίτητη τεχνική κατάρτιση αλλά και να εξελίξει τις επικοινωνιακές του δεξιότητες, προκειμένου να εργαστεί ομαδικά και αρμονικά. Όλα αυτά μέσα από περισσότερες από 50.000 πηγές digital learning, στις οποίες οι εργαζόμενοι της Deloitte έχουν πρόσβαση όποτε και απ’ όπου επιθυμούν. Παράλληλα, η Deloitte παρέχει στους εργαζομένους τη δυνατότητα του Career Coaching προκειμένου να θέσουν επαγγελματικούς στόχους και φιλοδοξίες και να βοηθηθούν στην εξέλιξή τους μέσα στον οργανισμό, με την υποστήριξη εκπαιδευμένων εσωτερικών coaches. Τέλος, στους Deloitters προσφέρεται η μοναδική εμπειρία παρακολούθησης εκπαιδεύσεων υψηλού επιπέδου στο Deloitte University στο Βέλγιο και στη Γαλλία, όπου έχουν τη δυνατότητα να έρθουν σε επαφή με συναδέλφους τους από διαφορετικές χώρες και να χτίσουν ένα δίκτυο επικοινωνίας και ανταλλαγής ιδεών για τη διαχείριση των προκλήσεων της εργασιακής τους καθημερινότητας.

Εστίαση στη βιωσιμότητα

Στήριξη της οικονομικής ευημερίας Ένας από τους βασικούς στόχους της Deloitte είναι η υποστήριξη της οικονομικής ευημερίας των ανθρώπων της. Δίνονται ανταγωνιστικά πακέτα αποδοχών και σημαντικές παροχές και προνόμια, ενώ προσφέρεται και η ευκαιρία εξοικονόμησης στις καθημερινές αγορές μέσα από ειδικά διαμορφωμένες εκπτώσεις. Αυτά τα προνόμια δεν προάγουν μόνο την οικονομική ευεξία αλλά ενισχύουν και το γενικότερο αίσθημα εκτίμησης και φροντίδας προς τους εργαζομένους. Παρόλο που υπάρχουν πολλοί λόγοι ικανοί να καταστήσουν την Deloitte έναν από τους κορυφαίους χώρους εργασίας στην Ελλάδα ο πιο σημαντικός είναι η δέσμευσή της για τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος που είναι ανοιχτό για όλους, εστιάζει στην ευημερία των ανθρώπων της και φροντίζει για την ανάπτυξή τους.

Γνωρίζοντας καλά ότι η αλλαγή ξεκινά μέσα από τον ίδιο τον οργανισμό, η Deloitte σχεδίασε το WorldClimate, μια παγκόσμια στρατηγική για την προώθηση υπεύθυνων κλιματικών επιλογών εντός της εταιρείας αλλά και πέρα από αυτή. Μέσω του WorldClimate η Deloitte συμβάλλει στην προσπάθεια επίτευξης της Συμφωνίας του Παρισιού, μετατρέποντας όλες τις δραστηριότητές της σε ενέργειες μηδενικών εκπομπών ρύπων (net zero) μέχρι το 2030 και ευαισθητοποιώντας το δυναμικό της και τους συνεργάτες της για τον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.

Υποστήριξη της ψυχικής ισορροπίας Αναγνωρίζοντας ότι η ψυχική υγεία είναι ζωτικής σημασίας για την προσωπική και επαγγελματική ζωή, η Deloitte σχεδιάζει και διοργανώνει πρωτοβουλίες που στοχεύουν στη δημιουργία ενός υποστηρικτικού εργασιακού περιβάλλοντος. Συγκεκριμένα, οι εργαζόμενοι της Deloitte και οι οικογένειές τους έχουν πρόσβαση σε μια 24ωρη γραμμή ψυχολογικής υποστήριξης, ενώ μπορούν να συμβουλεύονται εκπαιδευμένο σε πρώτες βοήθειες προσωπικό και να αξιοποιούν επιπλέον ημέρες άδειας. Ενημερώνονται για θέματα ψυχικής υγείας μέσω webinars και podcasts και συμμετέχουν σε σειρά εκδηλώσεων και εκπαιδεύσεων με θέμα την ψυχολογική, σωματική και εργασιακή ευεξία στο πλαίσιο μιας ξεχωριστής πρωτοβουλίας της Deloitte, της Εβδομάδας Ευεξίας (Wellbeing week). Ταυτόχρονα, η Deloitte καλλιεργεί το αίσθημα της κοινότητας και του ανήκειν μέσα από ομαδικές δραστηριότητες (team bonding activities) και εταιρικές κοινωνικές ομάδες (social clubs) που έχουν ως στόχο την αλληλεπίδραση των εργαζομένων με κοινά ενδιαφέροντα. Τέλος, διαθέτει στις εγκαταστάσεις της ειδικά διαμορφωμένους χώρους αποφόρτισης, χαλάρωσης και θηλασμού.

Υποστήριξη της φυσικής ευεξίας Για την ενίσχυση της σωματικής ευεξίας των ανθρώπων της, η Deloitte σχεδιάζει εξειδικευμένα προγράμματα όπως σεμινάρια για τη σωστή διατροφή, παροχή υγιεινών γευμάτων στην εταιρεία και δράσεις για την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση γύρω από θέματα υγείας, ενώ διαθέτει ειδικά διαμορφωμένο γυμναστήριο για τους εργαζομένους της (στο γραφείο της Αθήνας). Επίσης, μέσα από τη δημιουργία διαφορετικών sports clubs, κινητοποιεί τους ανθρώπους της να συνδεθούν μέσω της αγάπης τους για τον αθλητισμό, ενισχύοντας τόσο τη σωματική δραστηριότητα όσο και την ομαδικότητα.

Επισκεφθείτε το site της Deloitte και μάθετε περισσότερα

43

LiFO 22.02.24

43


Συμπερίληψη, κατανόηση, υψηλά standards, πολλή όρεξη και, πάνω απ’ όλα, θετική ενέργεια

44

Έ

νας τοπικός οργανισμός ενός από τα μεγαλύτερα πολυεθνικά δίκτυα επικοινωνίας και διαφήμισης παγκοσμίως. Ένας endto-end solution πάροχος επικοινωνίας που δραστηριοποιείται τοπικά στα communication brands Publicis, Leo Burnett, Digitas, MSL, και στα media agencies Zenith, Starcom, Spark Foundry. Εκατόν σαράντα οκτώ άνθρωποι που εργάζονται και επικοινωνούν με γνώμονα τον σεβασμό, τον επαγγελματισμό, την ανοιχτή επικοινωνία και την ευελιξία, αυτή είναι η Publicis Groupe Greece, μια εταιρεία συμπεριληπτική, με κατανόηση, υψηλά standards, πολλή όρεξη και, πάνω απ’ όλα, θετική ενέργεια. Ένας οργανισμός-μέλος της Χάρτας Διαφορετικότητας, που αγκαλιάζει τη διαφορετικότητα και εμπνέεται από τη μοναδικότητα των ανθρώπων της.Ως πρωταγωνίστρια του κλάδου, το να αποτελεί υπόδειγμα εργοδότη όχι μόνο για τους ανθρώπους της αλλά και για όλο το εργατικό δυναμικό της εντός και εκτός συνόρων, είναι μια επιπλέον ευθύνη που αναλαμβάνει. Γι’ αυτό η στρατηγική της γύρω από το employee experience είναι ολιστική και αφορά και τις τρεις ανθρώπινες διαστάσεις: σωματική, πνευματική, συναισθηματική.

ΥΒΡΙΔΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΕ ΕΥΕΛΙΚΤΟ ΩΡΑΡΙΟ ΚΑΙ ΕΝΙΣΧΥΜΕΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΥΓΕΙΑΣ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ

Άρτεμις Καπουράλου,

Chief Talent Officer, Publicis Groupe Southeast Europe

44

LiFO

Εδώ και δύο χρόνια, η Publicis Groupe Greece εφαρμόζει υβριδικό μοντέλο εργασίας που περιλαμβάνει τρεις ημέρες στο γραφείο και δύο μέσω τηλεργασίας. Το ευέλικτο ωράριο και ο ευέλικτος τόπος εργασίας δεν προϋποθέτουν καμία οικονομική μεταβολή, κι αυτό διευκολύνει γονείς με παιδιά που δίνουν Πανελλήνιες, τις ανεξαρτήτως διάρκειας αναρρωτικές, τις φοιτητικές άδειες και διάφορες οικογενειακές περιστάσεις. Οι εργαζόμενοι έχουν, ωστόσο, την υποστήριξη του οργανισμού και σε ακόμη πιο ειδικές συνθήκες μέσω του προγράμματος Working With Cancer που εξασφαλίζει εργασία, προνόμια, οικονομικές απολαβές και ψυχολογική υποστήριξη σε ανθρώπους που πάσχουν από καρκίνο ή άλλη χρόνια πάθηση. Η εταιρεία παρέχει σε όλους τους εργαζομένους ανεξαιρέτως, εκτός από ενισχυμένο πρόγραμμα υγείας, σεμινάρια πρώτων βοηθειών και εμβολιασμό κατά της γρίπης.

Τέσσερις χρονιές συνεχόμενα πιστοποιημένοι από το Great Place to Work® – στην Publicis Groupe Greece ακούνε τους ανθρώπους τους και προχωράνε μαζί.

PUBLICIS GROUPE GREECE

LIFE - WORK BALANCE: Η ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΤΗΣ ΕΥΤΥΧΙΑΣ Από το onboarding, όπου κάθε νέα και νέος συνάδελφος καλωσορίζεται στο theuniverse.gr της Publicis Groupe Greece, μέχρι την καθημερινότητα, κατά τη διάρκεια της οποίας οι εργαζόμενοι έχουν τη δυνατότητα να απολαύσουν φρέσκα φρούτα, healthy snacks και chair massage, η εταιρεία φροντίζει με άυλα και υλικά incentives το well-being των ανθρώπων της, ψάχνοντας πάντα αφορμές είτε για life-work balance είτε για team-bonding. Π.χ. διοργανώνει early Fridays από Μάιο μέχρι Αύγουστο, day off την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας, εκδρομές και πολλές εορταστικές εκδηλώσεις. Κι επειδή στην Publicis Groupe Greece αφουγκράζονται τόσο τις ανάγκες του σύγχρονου ανθρώπινου δυναμικού, με την προσοχή τους παράλληλα στραμμένη στο blend των τεσσάρων γενεών που αποτελούν το προσωπικό τους, όσο και τις επιταγές της αειφορίας, φροντίζουν παράλληλα να επενδύουν σημαντικά σε ESG trainings και πρωτοβουλίες, soft και business skills εκπαιδευτικά σεμινάρια καθώς επίσης και σε πιστοποιήσεις και business tools. Τέλος, η εταιρεία διαθέτει, μεταξύ άλλων, πρόγραμμα coaching και reverse mentoring με την ενεργή συμμετοχή του leadership team. Παράλλληλα, δίνει τη δυνατότητα για μετακινήσεις συναδέλφων τόσο μεταξύ των τοπικών brands όσο και εντός δικτύου στο εξωτερικό, προκειμένου να δημιουργεί ευκαιρίες εξέλιξης και να ικανοποιεί τα επαγγελματικά πλάνα ανάπτυξης συναδέλφων. Την ίδια στιγμή, μέσω του προγράμματος Work Your World, οι εργαζόμενοι έχουν τη δυνατότητα κάθε χρόνο να δουλεύουν για έξι εβδομάδες ζώντας σε οποιαδήποτε χώρα στον κόσμο. Όσο για το περιβαλλοντικό αποτύπωμα, πρωτοπορεί και εκεί, διαθέτοντας στόλο υβριδικών εταιρικών αυτοκινήτων και διευκολύνοντας το commuting με ποδήλατο, ταυτόχρονα εφαρμόζοντας διαδικασίες εξοικονόμησης ενέργειας, μείωσης χρήσης χαρτιού αλλά και ανακύκλωσης.

22.02.24


Στην Κωτσόβολος είμαστε πολύ περισσότερα από μία εταιρεία retail, γιατί εδώ οι άνθρωποί μας είναι πολλά περισσότερα.

Θέλεις κι εσύ περισσότερα; Στην Κωτσόβολος #LEARN τα έχεις

Εδώ μπορείς να μάθεις περισσότερα μέσα από εξειδικευμένες ακαδημίες, μέσα από την πρόσβαση σε πλατφόρμες e-learning αλλά και με εσωτερικές και εξωτερικές εκπαιδεύσεις που αγγίζουν τις 53.000 ώρες και τα 350 workshops κάθε χρόνο.

#EVOLVE

ΚΩΤΣΟΒΟΛΟΣ

Εδώ μπορείς να κάνεις περισσότερα και να εξελιχθείς εσωτερικά. Πιστεύουμε στην εσωτερική εξέλιξη. Κάθε χρόνο πραγματοποιούνται πάνω από 120 εσωτερικές μετακινήσεις και προαγωγές, είτε στα κεντρικά γραφεία είτε στο δίκτυο καταστημάτων.

#INCLUDE Εδώ ακούγεσαι περισσότερο ως μέρος μιας ομάδας που είναι μέλος της Χάρτας Διαφορετικότητας και αγκαλιάζει την ομαδικότητα, τη διαφορετικότητα, τη μοναδικότητα, την ελευθερία, τη δημιουργικότητα και ενδυναμώνει την αυθεντικότητα.

#INNOVATE Εδώ θα δουλέψεις σε καινοτομίες και τεχνολογίες αιχμής που δεν «κρύβονται» και βραβεύονται κάθε χρόνο στα 90+ καταστήματα, στο τηλεφωνικό κέντρο, στις state-of-the-art αποθήκες και στα γραφεία μας σε Ελλάδα και Κύπρο. Η καινοτομία είναι το πάθος μας, γι’ αυτό πειραματιζόμαστε με νέες ιδέες, εκπαιδευόμαστε σε τεχνολογίες αιχμής και συμμετέχουμε σε πρωτοποριακά projects, ώστε να φέρνουμε πρώτοι τις τεχνολογικές εξελίξεις.

#REACT Εδώ θα κάνεις REACT μέσα από πράξεις για το περιβάλλον, την κοινωνία και τον άνθρωπο. Σκέψου ότι στην Κωτσόβολος, εδώ και 10 χρόνια, διοργανώνουμε και συμμετέχουμε σε πάνω από 11.000 εθελοντικές δράσεις, όπως η «Ημέρα Καλής Πράξης», η μεγαλύτερη εθελοντική ενέργειά μας, όπου όλοι οι άνθρωποί μας από κάθε γωνιά της Ελλάδας και της Κύπρου ενώνουν τις δυνάμεις τους για καλό σκοπό, προσφέροντας στις τοπικές κοινωνίες. Γιατί μόνο αντιδρώντας σε αυτό που συμβαίνει μπορούμε να κάνουμε τον κόσμο μας καλύτερο. Στην Κωτσόβολος, κάθε μέρα, δεσμευόμαστε να κάνουμε περισσότερα, με σκοπό να ενδυναμώνουμε τους ανθρώπους ώστε να ζήσουν μια καλύτερη ζωή με την τεχνολογία. Για να το πετύχουμε, πρέπει πρώτα εμείς να επιδιώκουμε περισσότερα. Είμαστε άτομα αυθόρμητα, τολμηρά, δραστήρια, φιλικά, διαφορετικά, αυθεντικά, που στόχο έχουμε να προσφέρουμε στην κοινωνία και στο περιβάλλον, με αξίες που μας ενώνουν και μας εμπνέουν. Στην Κωτσόβολος είμαστε πολλά περισσότερα! Ανακάλυψε περισσότερα εδώ

LiFO 22.02.24

45


Με τον ανθρώπινο παράγοντα στον πυρήνα του εταιρικού DNA της, η AEGEAN φροντίζει να εξελίσσεται και ταυτόχρονα να εξελίσσει τους εργαζομένους της.

Η ομάδα που κερδίζει και εξελίσσεται διαρκώς προς το καλύτερο

AEGEAN

46 46

LiFO

Δ

ιαρκής εύρεση ταλέντων και ανάπτυξη των δεξιοτήτων τους, συνεχείς εκπαιδεύσεις, σταθερότητα και ασφάλεια, υποτροφίες πιλότων και μηχανικών, άριστο εργασιακό περιβάλλον, μα πάνω από όλα αφοσίωση, μεράκι, ενθουσιασμός και «ταξιδιάρικη» διάθεση. Με τον ανθρώπινο παράγοντα στον πυρήνα του επιχειρηματικού της πλάνου, αλλά και του DNA της, η AEGEAN δεν ανήκει καθόλου τυχαία στους πιο ελκυστικούς εργοδότες της χώρας, καταφέρνοντας διαρκώς να εξελίσσεται και ταυτόχρονα να εξελίσσει τους εργαζομένους της. Αναγνωρίζοντας ότι το έμψυχο δυναμικό της αποτελεί την καλύτερη επένδυση, η εταιρεία προχωράει μπροστά, πάντα μαζί με τους ανθρώπους της, αφού είναι αυτοί που την οδήγησαν εδώ, προσφέροντάς τους έμπνευση και εργαλεία για να αναπτυχθούν όσο και η ίδια αναπτύσσεται, ενώ παράλληλα με τις επενδύσεις στον κλάδο, φροντίζει να δημιουργεί συνεχώς νέες θέσεις εργασίας, αλλά και καινούργιες επαγγελματικές ευκαιρίες, φτάνοντας, σήμερα, αισίως τους 3.000 εργαζόμενους.

Η μακροχρόνια πορεία της AEGEAN επιβεβαιώνει και επικυρώνει το κύρος και τη δυναμική της, αφού βασίζεται τόσο στους ανθρώπους που είναι ενταγμένοι στο δυναμικό της, όσο και στις δράσεις της, με στόχο την κάλυψη των αναγκών κάθε ενός φέρνοντας κοντά το παρελθόν, με το παρόν και το μέλλον. Με τους Gen X, τους Millenials αλλά και τους Gen Z να ακολουθούν, προσαρμόζεται σε μια νέα εποχή, ενισχύει τις εργασιακές της πρακτικές και δημιουργεί μια σύγχρονη εργασιακή πραγματικότητα, αφού, όπως φαίνεται, οι νέοι δεν αναζητούν μόνο μια θέση εργασίας σε ένα καλό εργασιακό περιβάλλον, αλλά έναν συνδυασμό από συνεχώς βελτιωμένες επαγγελματικές ευκαιρίες, εξέλιξη καριέρας, υψηλές εταιρικές αξίες και συνεχή εκπαίδευση. Στο πλαίσιο αυτό, υλοποιεί επενδύσεις και προγράμματα με επίκεντρο τους ανθρώπους και τα επαγγέλματα του κλάδου, ενώ δημιουργεί διαρκείς ευκαιρίες στελέχωσης και ανάπτυξης.

ΕΝΑ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΕΡΟΜΕΤΑΦΟΡΑ Σε συνεργασία με τη CAE ολοκληρώνει το πρώτο σύγχρονο Κέντρο Προσομοιωτών Πτήσεων και Εκπαίδευσης Πληρωμάτων στην Ελλάδα που θα μπορεί να εκπαιδεύει έως και 3.500 πιλότους ετησίως και πολλαπλάσιο αριθμό πληρωμάτων καμπίνας, αποτελώντας τον πιο τεχνολογικά αναβαθμισμένο κόμβο αεροπορικής εκπαίδευσης στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Παράλληλα, δημιουργεί 500 νέες άμεσες θέσεις εργασίας και συνολικά περισσότερες από 1.100 νέες άμεσες και έμμεσες, υψηλών δεξιοτήτων.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΥΠΟΤΡΟΦΙΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΠΙΛΟΤΩΝ Με τους πρώτους υποτρόφους ήδη στα πιλοτήριά της, επεκτείνει το επιτυχημένο Πρόγραμμα Υποτροφιών Πιλότων, προσφέροντας τη δυνατότητα σε νέες και νέους να αποκτήσουν επαγγελματικό πτυχίο πολιτικής αεροπορίας και να ξεκινήσουν τη σταδιοδρομία τους στα αεροσκάφη του στόλου της AEGEAN και της Olympic Air. Η εκπαίδευση έχει διάρκεια από 17 έως 19 μήνες και προβλέπει θεωρητική συν πτητική εκπαίδευση σε αεροσκάφη και εξομοιωτές πτήσεων.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΥΠΟΤΡΟΦΙΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΑΕΡΟΣΚΑΦΩΝ Σε συνεργασία με τη διεθνώς αναγνωρισμένη και πιστοποιημένη σχολή μηχανικών της Olympic Air (Olympic Air Maintenance Training Organization) προσφέρει τη δυνατότητα σε 20 υποψηφίους κάθε φορά να γίνουν μηχανικοί αεροσκαφών. Η φοίτηση διαρκεί 24 μήνες και περιλαμβάνει θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση σε αεροσκάφη, εργαστήρια αλλά και την τεχνική βάση, ενώ με την απόκτηση του πτυχίου οι απόφοιτοι εντάσσονται στην AEGEAN.

22.02.24


Η Kaizen Gaming, μία από τις μεγαλύτερες GameTech εταιρείες στον κόσμο, επενδύει σταθερά στην ευημερία των ανθρώπων της.

Πώς δημιουργεί ένα εξαιρετικό εργασιακό περιβάλλον για το #oneteam της

KAIZEN GAMING

Η

Kaizen Gaming, μία από τις μεγαλύτερες GameTech εταιρείες παγκοσμίως, βρίσκεται μεταξύ των Best Workplaces για το 2023-2024 στην Ελλάδα καθώς και την Ευρώπη. Ποια είναι όμως τα στοιχεία εκείνα που την έφεραν στη λίστα με τα καλύτερα εργασιακά περιβάλλοντα; Τι κάνει το workplace της Kaizen Gaming ξεχωριστό για τους περίπου 2.500 ανθρώπους της; Πριν λίγες μέρες έκλεισε 1 χρόνος από τα εγκαίνια του Kaizen Campus, των υπερσύγχρονων κεντρικών γραφείων της εταιρείας στο Μαρούσι. Το Kaizen Campus δημιουργήθηκε με βάση τα τελευταία workplace standards, προκειμένου να ενισχύσει το well-being των ανθρώπων της Kaizen Gaming στον χώρο εργασίας τους. Διαθέτει ένα playroom για αναψυχή, αποδυτήρια, Quiet Room και ηχομονωμένα booths για χαλάρωση και συγκέντρωση, καθώς και εσωτερικό και εξωτερικό χώρο εστιατορίου, το Kaizen Bistro. Είναι σχεδιασμένο για να βοηθάει την παραγωγικότητα στις ώρες εργασίας με λεπτομέρειες από τον φωτισμό των γραφείων μέχρι και την εργονομική καρέκλα στην οποία κάθεται κάποιος, ενώ ενισχύει τη συνεργασία μεταξύ των Kaizeners με τη λογική του open space. Έχοντας λοιπόν ήδη επενδύσει σημαντικά στον ίδιο τον χώρο εργασίας, ας δούμε με μια πιο κοντινή ματιά τι άλλο την ξεχωρίζει ως εργοδότη. Έχοντας ως βασική αξία της το «People First», έχει μάλιστα σχεδιάσει διαφορετικές δράσεις κάτω από την ομπρέλα του προγράμματος well-being «Better You». Το πρόγραμμα περιλαμβάνει την παροχή φρέσκων φρούτων δύο φορές την εβδομάδα στο γραφείο, την παροχή μασάζ στους εργαζόμενους, καθώς και μηνιαία trainings πρώτων βοηθειών και αιμοδοσίες ανά τακτά διαστήματα. Επίσης, προσφέρει τις υπηρεσίες της Hellas EAP με γραμμή υπηρεσιών ψυχολογικής υποστήριξης και συμβουλευτικής για όσους το χρειαστούν. Στο Kaizen Campus, η ομάδα της Kaizen Gaming διοργανώνει πληθώρα δράσεων για τους ανθρώπους της και εορτασμών για τις σημαντικότερες στιγμές του οργανισμού. Από in-house parties, βιωματικές δραστηριότητες, όπως κυνήγι θησαυρού, μέχρι bazaars για καλό σκοπό, Kids day στο Campus και πολλά ακόμη, δημιουργεί πολλαπλές ευκαιρίες στους ανθρώπους της για να συνδεθούν μεταξύ τους. Αυτό επεκτείνεται και σε δράσεις και εκδηλώσεις εκτός του Kaizen Campus, όπως για παράδειγμα η κοπή της πίτας για το νέο έτος ή το ετήσιο καλοκαιρινό event. Ένα κορυφαίο περιβάλλον εργασίας βέβαια δεν αφορά απλώς έναν χώρο εργασίας, αλλά ευρύτερα τις δράσεις ενός οργανισμού για να προάγει την ανάπτυξη και την εξέλιξη των ανθρώπων του. Στην Kaizen Gaming, έχουν σχεδιαστεί ειδικά προγράμματα ανάπτυξης ηγεσίας, το “Kaizen Leadership Academy”, καθώς και εκπαιδευτικά προγράμματα για ανάπτυξη δεξιοτήτων. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι ίδιοι οι άνθρωποι της εταιρείας την ανέδειξαν ως ένα Great Place to Work μέσα από την αντίστοιχη έρευνα του οργανισμού Great Place to Work, αξιολογώντας παραμέτρους όπως ο σεβασμός, η ομαδικότητα, το εργασιακό περιβάλλον κ.ά. Μπορείς να ανακαλύψεις περισσότερα για την Kaizen Gaming στο career site της, careers.kaizengaming.com, και να πάρεις μια γεύση από το πώς είναι να εργάζεσαι εκεί, ακολουθώντας τη στα social media. Facebook: WeAreKaizenGaming, Instagram: kaizenplanet, LinkedIn: kaizen-gaming, YouTube: KaizenGamingOneTeam

LiFO 22.02.24

47


48

LiFO

22.02.24


803

50

THE WEEK Όσα ξεκινάνε αυτή την εβδομάδα

52

ΣΙΝΕΜΑ Οι νέες ταινίες της εβδομάδας

54

ΜΟΥΣΙΚΗ Η κωμική δυστοπία του «The Vince Staples Show» στο Netflix

55

ΘΕΑΤΡΟ ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

Yolanda Markopoulou: White Dwarf Η εντυπωσιακή διαδραστική εγκατάσταση που παρουσιάζει με όρους εικονικής αλλά και επαυξημένης πραγματικότητας (AR & VR) τη γέννηση της πρώτης ατομικής βόμβας από τον J. Robert Oppenheimer επιστρέφει. Οι θεατές βιώνουν μια ολιστική εμπειρία που θολώνει τα όρια μεταξύ εικονικής και φυσικής πραγματικότητας, έτσι γίνονται συμμέτοχοι σε ένα επιστημονικό πείραμα που θα αλλάξει την ανθρωπότητα για πάντα.

Τι έχει να πει σήμερα το φάντασμα του «Σαλό»;

56

ΒΙΒΛΙΟ «Γουέιτζερ»: Aυτό είναι το πιο ιστορικό ναυάγιο στον κόσμο

58

ΒΙΒΛΙΟ Ο Έλληνας Scouffi και το ομοερωτικό μυθιστόρημα

23/2-28/4, Μουσείο Μπενάκη - Κτήριο της οδού Πειραιώς, Πειραιώς 138 & Ανδρονίκου, είσοδος: 5-8 ευρώ

LiFO 22.02.24

49


the week

νοθετική επιμέλεια αναλαμβάνουν οι Δημήτρης και Ορέστης Σταυρόπουλος, ενώ τη μουσική και ηχητική σύνθεση υπογράφει ο Τζεφ Βάγγερ. 25/2, 17:00, Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, λεωφ. Ανδρέα Συγγρού 364, Καλλιθέα

6 ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ «… προβάλλουν λαμπρά στα ανώτερα ύψη των αιθέρων»

Ο Γιώργος Αλεξανδρίδης παρουσιάζει τρεις εγκαταστάσεις, σχολιάζοντας θέματα όπως ο πόλεμος, ο ρατσισμός, η βία, η εξουσία και το σεξ. 22/2 – 23/3, Αίθουσα τέχνης «Έκφραση - Γιάννα Γραμματοπούλου», Bαλαωρίτου 9α, Aθήνα, Τρ., Πέμ.-Παρ. 12:00 – 20:00, Τετ. 12:00 – 18:00, Σάβ. 12:00 – 15:00

STOEP TH S PR ES

ΞΕΝΑΓΗΣΕΙΣ 2 2- 28 φ εβρ ου αρ ιου 20 24

1 ΠΑΡΤΙ 2ManyDJs στο Ωδείο Αθηνών Tα αδέλφια και ιδρυτές της θρυλικής Soulwax, David και Stephen Dewaele, έρχονται στην Αθήνα. Για πάνω από 20 χρόνια το βελγικό ντουέτο θεωρούνται μάστορες των mash-ups και δημιουργούν ένα διασκεδαστικό χάος σε κάθε τους εμφάνιση. Μαζί τους οι Paranoid London και Duster Valentine.

και αμείωτα περιπετειώδες Πρώτο Κοντσέρτο του Shostakovich. 23/2, 20:30, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Βασ. Σοφίας 68, Αθήνα, είσοδος: 15-90 ευρώ

4 ΘΕΑΤΡΟ «Παγώνια» στο Bios

25/2, 16:30, Ωδείο Αθηνών, Βασ. Γεωργίου B 17-19, είσοδος: 20-30 ευρώ

26-27/2, 21:30, Θέατρο Νους, Τροίας 34, Αθήνα, είσοδος: 13-18 ευρώ

3 ΚΛΑΣΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ H Φιλαρμονική Ορχήστρα του Λονδίνου στο Μέγαρο Μουσικής

απο τη μαρια παππα

50

LiFO

Το 2020 η Φιλαρμονική Ορχήστρα του Λονδίνου, μία από τις παλαιότερες ορχήστρες της Ευρώπης, ανέθεσε για πρώτη φορά σε γυναίκα, την ελληνικής καταγωγής Αμερικανίδα μαέστρο Karina Canellakis, τη θέση του πρώτου προσκεκλημένου αρχιμουσικού. Στο Μέγαρο η ορχήστρα θα ερμηνεύσει την Τέταρτη Συμφωνία του Brahms. Σολίστ ο Γερμανός βιολιστής Christian Tetzlaff στο εκρηκτικό

Μια μοναδική ξενάγηση στο Μουσείο της Ακρόπολης την ώρα που ο χώρος αποκτά τη δική του μαγεία στο φως του ηλιοβασιλέματος και τα εκθέματα ακόμη μεγαλύτερη γοητεία όσο προχωρά η νύχτα. Στα διαφορετικά επίπεδα του μουσείου με τους άνετους διαδρόμους η Ακρόπολη αφηγείται τη δική της πορεία μέσα στους αιώνες.

Δύο από τα πιο ενεργά mobile party crews της Αθήνας, οκτώ DJs και επτά ώρες χορευτικής, ηλεκτρονικής μουσικής με κερασάκι στην τούρτα το αθηναϊκό ντεμπούτο των ανερχόμενων Βορειο-ιρλανδών Black Bones για ένα μοναδικό τετράωρο b2b DJ set με τον χαρακτηριστικό fusion, leftfield disco, indie-dance ήχο τους. 24/2, 23:00, Ρομάντσο, Αναξαγόρα 3, Ομόνοια, είσοδος: 10-12 ευρώ

8 ΣΥΝΑΥΛΙΕΣ Sivert Hoyem σόλο

24/2, 17:00, Διονυσίου Αρεοπαγίτου 15, Αθήνα, είσοδος: 5-15 ευρώ

2 ΘΕΑΤΡΟ «Deus Nos Acudi - God Help Us» από τον Pak Ndjamena Μια σόλο περφόρμανς σύγχρονου χορού στην οποία ο χορευτής από τη Μοζαμβίκη εξερευνά πώς η παράδοση χρησιμοποιήθηκε στρατηγικά από τις δομές της εκάστοτε εξουσίας με στόχο τη διατήρηση του κοινωνικού ελέγχου.

Βραδινή ξενάγηση στο Μουσείο της Ακρόπολης

7 ΠΑΡΤΙ Needless x Street Outdoors w/ Black Bones (NI)

Τα Παγώνια της Στέλλας Ζαφειροπούλου είναι ένα θεατρικό έργο γραμμένο το 2022 που μιλά για το σήμερα με χιούμορ, αγωνία και ανατροπές. Ο Τάσος Πυργιέρης σκηνοθετεί τις ζωές τριών φίλων που προσπαθούν να φτιάξουν τη ζωή τους και να ισορροπήσουν ανάμεσα στα θέλω και στα πρέπει, το σωστό και το λάθος, το δίκαιο και το άδικο. 22/2-17/3, Bios Tesla main, Πειραιώς 84, Πέμ.Σάβ. 21:00, Κυρ. 19:00, είσοδος: 5-12 ευρώ

5 ΘΕΑΤΡΟ Ο Χρήστος Λούλης διαβάζει «Ερωτόκριτο» Στο πλαίσιο των Παραβάσεων, της σειράς θεατρικών αναλογίων του ΚΠΙΣΝ, ο Χρήστος Λούλης επιχειρεί μια σκηνική ανάγνωση αποσπασμάτων από τον Ερωτόκριτο του Βιτσέντζου Κορνάρου. Τη σκη-

Ο frontman των Madrugada φέρνει τη μελαγχολία του στην Αθήνα, μόνος του αυτήν τη φορά, όπως είχε κάνει πριν από 8 χρόνια. Θα πει τραγούδια που οι φίλοι του έχουν αγαπήσει όλα αυτά τα χρόνια και κάποια από τον δίσκο με τίτλο «On an island» που κυκλοφόρησε φέτος. 27/2, 21:00, Floyd, Πειραιώς 117, Αθήνα, είσοδος: 45 ευρώ

9 ΘΕΑΤΡΟ «Η Αγρυπνία» Το έργο του Δημήτρη Δημητριάδη που έχει πρωτότυπο τίτλο Τα δώρα της νύχτας παρουσιάζεται σε σκηνοθεσία Αντώνη Καλογρίδη. Πριν από κάποια χρόνια, όταν ήταν έφηβος, ο Λίνος έπιασε στο βλέμμα του το βλέμμα ενός άλλου νεαρού άντρα που αμέσως εξαφανίστηκε, αφήνοντας τον Λίνο να τον αναζητά συνεχώς. Την πρωτότυπη μουσική της παράστασης υπογράφει ο Κωνσταντίνος Βήτα. Η

22.02.24


EKΔΗΛΩΣΕΙΣ

22/2-31/3, Θέατρο Συγγρού 33, λεωφ. Ανδρέα Συγγρού 33, Αθήνα, Τετ. 20:00, Πέμ.-Σάβ. 21:00, Κυρ. 18:15, είσοδος: 18-50 ευρώ

ΘΕΑΤΡΟ

10 ΣΥΝΑΥΛΙΕΣ Pan Pan και Years of Youth

Alseides

BOUTIQUE HOTEL

the week

παράσταση είναι κατάλληλη για άνω των 16 ετών. Περιέχει σκηνές ευαίσθητου περιεχομένου, ήχο από πυροβολισμούς και γίνεται χρήση στροβοσκοπικού φωτισμού.

Στο Ελατοχώρι υπάρχει ένα ξενοδοχείο που προσφέρει αυθεντική φιλοξενία.

Αγάπη Η Ελένη Ευθυμίου σκηνοθετεί για πρώτη φορά στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης ένα έργοβίωμα βασισμένο στην προσωπική της μαρτυρία. Ο Αντώνης και η Γεωργία, ένα ζευγάρι ηλικιωμένων που έχουν περάσει μια ολόκληρη ζωή μαζί, έρχεται αντιμέτωπο με μια νέα, επώδυνη κατάσταση που θα αλλάξει την πραγματικότητα όπως τη γνώριζαν ως τότε. Με τους Παντελή Παπαδόπουλο, Μαριέττα Σγουρδαίου, Κωνσταντίνα Τάκαλου. 26/2-19/3, Θέατρο Τέχνης-Υπόγειο, Πεσμαζόγλου 5, Δευτ.-Τρ. 21:00, είσοδος: 15-18 ευρώ

O Pan Pan ενώνει τις δυνάμεις του με τον Years Of Youth σε μια μοναδική, άχαστη εμφάνιση στην οποία θα παρουσιάσουν για πρώτη φορά το άλμπουμ τους με τίτλο «Λύκοι στον Άρη», αλλά και τραγούδια του Pan Pan γεμάτα επίμονα beats, τραγούδι και χορό. 24/2, 20:00, Floyd, Πειραιώς 117, Αθήνα, είσοδος: 17-20 ευρώ

11 ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ «Γόρδιοι Δεσμοί» του Στέργιου Στάμου

Ε

ΠΑΡΤΙ Coma w/SNTS

Ο Στέργιος Στάμος παρουσιάζει έργα που εντάσσονται σε δύο μεγάλες ενότητες δουλειάς του των τελευταίων χρόνων και επικεντρώνεται στην Ελλάδα της κρίσης, των μνημονίων και της μετανάστευσης, αφηγούμενος μικρές ιστορίες αποξένωσης, βίας, ρατσισμού αλλά και ελπίδας και αισιοδοξίας. 22/2-24/3, Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων, Λεωνίδου & Μυλλέρου, πλ. Αυδή, Τρ.-Σάβ. 11:0019:00, Κυρ. 10:00-16:00

Το πρώτο πάρτι του Coma για τη νέα χρονιά καλωσορίζει ξανά τον SNTS, έναν από τους πιο σημαντικούς εκπρόσωπους της industrial techno τα τελευταία χρόνια και ιδρυτή των SNTS Records και Sacred Court Labels. Μαζί του το πιο «βρόμικο» b2b της Αθήνας, το DOPA (Jerm + BMSK) και ο Αθηναίος industrial techno παραγωγός DΛS. 23/2, 23:30, Temple Athens, Ιάκχου 16, είσοδος: 20-23 ευρώ

12 ΘΕΑΤΡΟ Ο «Κροκόδειλος» του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι

Τo κλασικό έργο του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι παρουσιάζεται σε σκηνοθεσία των Δημήτρη και Ορέστη Σταυρόπουλου. Μια νεανική ομάδα συντελεστών προσεγγίζει τον Κροκόδειλο με φρέσκο βλέμμα, αναδεικνύοντας το κωμικό του στοιχείο, χωρίς όμως να μένει μόνο σε αυτό. 26/2-30/4, θέατρο Πόρτα, Μεσογείων 59, Αθήνα, Δευτ.-Τρ. 21:00, είσοδος: 15-18 ευρώ

Παλιό Ελατοχώρι Πιερίας, 23510 82812-3-4, www.alseides.gr

ίναι άλλο πράγμα η διαμονή και άλλο η φιλοξενία. Αν βρεθείς στο ξενοδοχείο Alseides boutique hotel, θα καταλάβεις ποια είναι η διαφορά. Και μόνο το γεγονός ότι πρόκειται για μια οικογενειακή επιχείρηση που ξεκίνησε το 2007 και πλέον έχει περάσει στη δεύτερη γενιά αποδεικνύει ότι η σπιτική περιποίηση είναι βασικό μέλημα των ανθρώπων της. Μάλιστα, η Κυριακή και ο Γιάννης καταφέρνουν να συνδυάζουν όλη την παραδοσιακή ατμόσφαιρα που αποπνέει το Ελατοχώρι με την έννοια της σύγχρονης φιλοξενίας που όμως παραμένει τόσο οικεία όσο η υποδοχή που σου κάνουν στο σπίτι τους αγαπημένοι φίλοι. Τα 9 δωμάτια του ξενοδοχείου είναι όλα φτιαγμένα με την παραδοσιακή μακεδονίτικη αρχιτεκτονική όπου η πέτρα κυριαρχεί, ενώ το τζάκι σε κάνει να ονειρεύεσαι βραδιές δίπλα στη φωτιά. Ακούγεται πολύ καλό για να είναι αληθινό; Κι όμως στις Alseides θα βρεις όλα όσα χρειάζεσαι και μάλλον δεν θα θέλεις να κουνηθείς από εδώ. Η κουζίνα ξεκινάει από νωρίς, προσφέροντας παραδοσιακό πρωινό με χειροποίητα εδέσματα και λιχουδιές αλμυρές και γλυκές, όλες βγαλμένες από την ελληνική παράδοση και πάντα με βάση τα εποχικά υλικά. Οι γεύσεις συνεχίζονται μέχρι το βράδυ με σνακ ή εστιατορικές επιλογές για μεσημεριανό ή βραδινό και με υπηρεσίες σπα ή χαμάμ που θα απολαύσεις όπως σου αξίζει. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλές φορές όλα τα δωμάτια κλείνονται από μια παρέα ή ακόμα και από οικογένειες που θέλουν να βρεθούν μαζί σε μια φανταστική απόδραση. Άκρως kids friendly αυτός ο χώρος, διαθέτει κι έναν μικρό παιδότοπο, αλλά εκείνο που ενθουσιάζει μικρούς και μεγάλους είναι οι διαδρομές στη φύση μέσα από ασύλληπτα μονοπάτια – η Κυριακή και ο Γιάννης ευχαρίστως θα σας ξεναγήσουν σε αυτά. Ιδανικό σημείο για yoga retreat ή το εταιρικό σας team building και, φυσικά, για κάθε εκδρομή που ονειρεύεσαι μακριά από την πόλη, οι Alseides ζωντανεύουν τον μύθο με τις Αλσηίδες Νύμφες (προστάτιδες της φύσης) και σε κάνουν να νιώθεις ότι χάνεσαι εκεί όπου ο πλούτος της ελληνικής φύσης συναντά τις σύγχρονες ανέσεις.

LiFO 22.02.24

51


Σινεμά

λύψει πολλά. Έχοντας κληρονομήσει το διάσημο κιαροσκούρο του εξπρεσιονισμού από το σινεμά της χώρας του, ο Βέντερς τολμά να διεισδύσει σε ένα λεπτό χαρακτηριστικό μιας διαφορετικής κουλτούρας, όπως το komorebi, που άλλωστε είναι και ο εναλλακτικός τίτλος της ταινίας, μαζί με το πρωτότυπο Perfect Days, παραδίδοντας μινιμαλισμό στους διαλόγους και τον τόνο, και ιμπρεσιονιστικές πινελιές στο φως και στο χρώμα. Με δεδομένο πως ο Ριγιουσούκε Χαμαγκούτσι και ο Χαγιάο Μιγιαζάκι έχουν ήδη κερδίσει Όσκαρ, η Ιαπωνία προτίμησε να υποβάλει τις Υπέροχες Μέρες στα φετινά διεθνή Όσκαρ και δικαιώθηκε, αφού το φιλμ βρίσκεται στην πεντάδα της κατηγορίας του μετά την παγκόσμια πρεμιέρα του στις Κάννες. VILLAGE MALL 11—VILLAGE PAGRATI 1—OPTIONS GLYFADA 2—ΚΗΦΙΣΙΑ CINEMAX 1—NANA CINEMAX 5—ΑΘΗΝΑΙΟΝ 1—ΑΙΓΛΗ 1,4—ΑΤΛΑΝΤΙΣ 1—ΒΑΡΚΙΖΑ 1—CINERAMA—WEST CITY 1,3—ΔΙΑΝΑ —ΕΛΛΗ— ΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ-ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ 1,2—ΣΠΟΡΤΙΓΚ 1—ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 1—ΤΡΙΑΝΟΝ— ΑΡΤΕΜΙΣ—ΖΕΑ

Εκεί που το κακό παραμονεύει

Υπέροχες μέρες

WHEN EVIL LURKS

Η νέα ταινία του Βιμ Βέντερς είναι μία ωδή στους ταπεινούς ανθρώπους.

ΣΚΗΝΟΘΕΣIΑ: Ντέμιαν Ρούγκνα ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΟΥΝ: Εζεκιέλ Ροντρίγκεζ, Ντεμιάν

Σαλομόν, Σιλβίνα Σαμπάτε απο toν θοδωρη κουτσογιαννοπουλο

ΣΥΝΟΨΗ: Ο Xιραγιάμα μοιάζει απόλυτα ικανοποι-

ημένος με την καθημερινότητά του, εργαζόμενος ως καθαριστής τουαλετών στο Τόκιο. Πέρα από την αυστηρά δομημένη καθημερινή του εργασία, απολαμβάνει το πάθος του για τη μουσική, τα βιβλία και τη φωτογραφία. Μια σειρά από απροσδόκητες συναντήσεις αποκαλύπτουν σταδιακά περισσότερες λεπτομέρειες για το παρελθόν του.

Τ

Αριστούργημα Πολύ Καλό Καλό Ικανοποιητικό Μέτριο Κακό

52

LiFO

ρεις είναι οι μεγάλες φάσεις στην καριέρα του Βιμ Βέντερς: η τριλογία των road movies από τα ’70s με την Αλίκη στις πόλεις, τη Λάθος Κίνηση και τους Βασιλιάδες του Δρόμου, τα πιο στυλιζαρισμένα, φιλόδοξα και ανοιχτών οριζόντων ’80s με τα Φτερά του Έρωτα και τον Χρυσό του Φοίνικα, το Παρίσι, Τέξας, και η ιδιαίτερη, εστέτ ματιά του στο ντοκιμαντέρ με το άκρως επιτυχημένο Buena Vista Social Club, την Πίνα και το Αλάτι της Γης, και τα τρία υποψήφια για Όσκαρ στην κατηγορία τους. Είχαμε συμφιλιωθεί με την ιδέα πως ο άλλοτε πανίσχυρος Βιμ του νέου γερμανικού κινηματογράφου αριστεύει στην τεκμηρίωση και πράττει σοφά που στράφηκε εκεί, αλλά απογοητευτήκαμε αρκετά έως εντελώς με τις πρόσφατες απόπειρές του στη μυθοπλασία, τα Million Dollar Hotel, Land of Plenty και Submergence, που φανέρωναν την αμηχανία του στο είδος, τουλάχιστον στον αιώνα που διανύουμε, σαν να είχε χάσει έμπνευση και κίνητρο. Κανείς δεν περίμενε την ολική επαναφορά του με τις Υπέροχες Μέρες, ένα κομψοτέχνημα αισθητικής και αφήγησης, που μάλιστα ξεκίνησε τελείως αλλιώς, ως παραγγελιά για μικρού μήκους προώθηση από το Shibura Toilet Projects, τον πρότυπο οργανισμό δημόσιων τουαλετών του Τόκιο. Ο Βέντερς αντιπρότεινε μια επεξεργασία για ταινία μεγάλου μήκους, οι επενδυτές το δέχτηκαν και το αποτέλεσμα είναι όχι μόνο η καλύτερη ταινία του εδώ και τουλάχιστον τρεις δεκαετίες, και μία από τις εξέχουσες της διαδρομής του, αλλά ένα σπουδαίο φιλμ χαρακτήρων, ή χαρακτήρα αν προτιμάτε, και

ταυτόχρονα μια αυθεντικά ιαπωνική δημιουργία που λειτουργεί οικουμενικά, σύγχρονη, διαχρονική, φόρος τιμής στον δηλωμένο του μάστερ, τον Γιαζουχίρο Όζου. Ο πρωταγωνιστής Χιραγιάμα καθαρίζει τις υπερσύγχρονες τουαλέτες με αφοσίωση που συναγωνίζεται την προσήλωση στην καθημερινή τελετουργία ενός μοναχικού ανθρώπου ο οποίος δεν ενοχλεί κανέναν, ζει σε έναν περιορισμένο χώρο, ακούει την παλιά του ροκ, τον Van Μorrison και τους Velvet από τις καλά τακτοποιημένες κασέτες του, διαβάζει τα βιβλία που μοιάζουν πολύτιμα και σημαντικά στα χέρια του και, στην καθιερωμένη του βόλτα στο πάρκο, απαθανατίζει το φως όπως ξεπροβάλλει από τις φυλλωσιές των δέντρων. Αυτό που οι Ιάπωνες έχουν βαφτίσει komorebi ο Χιραγιάμα το εμφανίζει από το φιλμ της παλιάς του φωτογραφικής μηχανής, και φυλάει τις εκτυπωμένες του λήψεις σε ένα κουτάκι, κρατώντας εκείνες που κρίνει πως αποδίδουν τη δέσμη φωτός πιο κοντά στη στιγμή και στη διάθεσή του. Δεν γνωρίζουμε πολλά για τη ζωή ενός ανθρώπου που αποφεύγει τις κοινωνικές επαφές και τα περιττά λόγια· τις πρώτες σιωπηλές ημέρες διαδέχονται ταραγμένες στιγμές που αναστατώνουν την ηρεμία ενός φιλήσυχου λουδίτη. Ανάμεσα στις επαναλαμβανόμενες κινήσεις του μεθοδικού και πειθαρχημένου Χιραγιάμα, ενός υπερήφανου επαγγελματία που καθαρίζει τουαλέτες σαν να παραδίδει σεμινάριο και ζει αναλογικά, λακωνικά και ταπεινά, με χαρά για την αξιοπρεπή επιλογή του, διακρίνουμε τον καλά κρυμμένο πόνο να τρεμοπαίζει σαν βαριά σκιά μιας ζωής που έθαψε ανεπιστρεπτί, στη βραβευμένη στο Φεστιβάλ Καννών ερμηνεία του σπουδαίου καρατερίστα Κότζι Γιακούσο (13 Δολοφόνοι, Βαβέλ). Η ανατροπή φέρνει ένταση και συγκινήσεις και ο Βέντερς δεν διστάζει να πειράξει την ισορροπία που έχτισε στο μεγαλύτερο μέρος της ταινίας του για να σκάψει, μαζί με τον έξοχο ηθοποιό του, βαθιά στην ψυχή του, χωρίς να χρειαστεί να αποκα-

INFO PERFECT DAYS ΣΚΗΝΟΘΕΣIΑ:

Βιμ Βέντερς ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΟYΝ:

Κότζι Γιακούσο, Τόκιο Εμότο, Αρίσα Νακάνο

ΣΥΝΟΨΗ: Όταν τα αδέλφια Πέδρο και Τζίμι ανακα-

λύπτουν ότι μια δαιμονική οντότητα έχει στοιχειώσει ένα κοντινό αγροτόσπιτο, δηλητηριάζοντας ταυτόχρονα τα ζώα της γύρω περιοχής, προσπαθούν να την εκδιώξουν από τη γη τους. Όμως, η προσπάθειά τους αυτή θα προκαλέσει μεγαλύτερο κακό. Tο When evil lurks ξεκίνησε το ταξίδι τoυ πέρσι τον Σεπτέμβριο στο Φεστιβάλ του Τορόντο και πήρε αμέσως τον τίτλo της ταινίας τρόμου της χρονιάς. Πρόκειται για συμπαραγωγή Αργεντινής και ΗΠΑ, ένα μέρος όπου αναπόφευκτα θα μετακομίσει για να κάνει σινεμά ο Αργεντινός δημιουργός Ντέμιαν Ρούγκνα. Αντικείμενο της ταινίας είναι μια επιδημία δαιμονισμών στην αργεντίνικη επαρχία με κεντρικούς ήρωες δυο αδελφούς που πασχίζουν να βγάλουν άκρη μέσα από το δαιμονικό χάος και να σώσουν εν ζωή απογόνους και προγόνους. Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε στον Ρούγκνα ότι, σε μια εποχή που τα έχεις δει όλα, καταφέρνει να διατηρήσει το στοιχείο της έκπληξης και να σε κάνει να νιώσεις άβολα στο κάθισμά σου. Ακόμα κι αν έχεις καταναλώσει αμέτρητες ώρες γενναίου gore, τα πρώτα λεπτά της ταινίας είναι ικανά να σε ανακατέψουν, όχι λόγω της αποκρουστικής χρήσης των σωματικών υγρών αλλά κυρίως λόγω ενός προσεκτικά καμωμένου ηχητικού σχεδιασμού που κάνει το πύον από τις οπές του δαιμονισμένου να ακούγεται απόκοσμο, όπως αναβλύζει, αλλά και λόγω των έντονων αντιδράσεων των λοιπών χαρακτήρων στη θέα του παραμορφωμένου σώματος, στις οποίες ο φακός εστιάζει πονηρά. Μιλώντας για ένταση, η ταινία κάνει επιθετικό μπάσιμο, από τα πρώτα λεπτά επιχειρεί να σε κρατήσει στην τσίτα. Επιστρατεύει επιτακτικές ερμηνείες, ένα μουσικό score

22.02.24


ΠΡΩΤΗ ΠΡΟΒΟΛΗ που, όταν δεν μηρυκάζει Σανταολάγια, ηχεί δυσοίωνα και με στόμφο, σαν να περιγράφει το τέλος του κόσμου –μήπως αυτό περιγράφει όμως;– και μια αντίληψη της αφήγησης και του ρυθμού σαν να μην υπάρχει λεπτό για χάσιμο. Και όντως, βάσει του σεναρίου, δεν υπάρχει καθόλου χρόνος για χάσιμο, το κακό εξαπλώνεται γρήγορα και μόνο αν τηρήσεις επτά συγκεκριμένους κανόνες μπορείς να του αντισταθείς. Ο Ρούγκνα θα μεταχειριστεί κάθε δυνατό και αδύνατο τέχνασμα για να σε τρομάξει. Αρκετά νωρίς στην ταινία έρχεται μια αγωνιώδης σκηνή όπου, ενώ βλέπεις τη ζημιά να έρχεται, ελπίζεις ότι τελευταία στιγμή ο Αργεντινός σκηνοθέτης θα κάνει πίσω, μα εκείνος όχι μόνο δεν υποχωρεί αλλά ακόμα και μετά το σοκ της επίθεσης θα συνεχίσει τη σκηνή μέχρι τελικής πτώσης και με τους ηθοποιούς να ουρλιάζουν, θέλοντας να σου στερήσει το ευεργέτημα της ανάσας. Κι όταν ησυχάσεις επιτέλους, αναρωτιέσαι εύλογα τι θα ακολουθήσει· όταν μια τέτοια σκηνή τοποθετείται τόσο νωρίς στο έργο, φοβάσαι μήπως η κορύφωση ήρθε βιαστικά. Κι όμως, ο Ρούγκνα έχει κι άλλα ευρήματα στη συνέχεια, μέχρι να φτάσει στην καρπεντερική, νυχτερινή τρίτη πράξη που θα τέρψει τον φαν, την ίδια στιγμή που θα τον εξοργίσει. Αν δεν έγινε ήδη αντιληπτό, το When evil lurks είναι μια ταινία για γερά στομάχια. Μπορεί κάλλιστα να στιγματίσει μερίδα θεατών συνηθισμένη σε ένα «ασφαλέστερο» σινεμά τρόμου. Υπάρχουν, όμως, πολλές και σοβαρές ενστάσεις για το θέαμα. Καταρχάς, στα μικρότερα, ο Ρούγκνα συστήνει επτά κανόνες επιβίωσης απέναντι στη δαιμονική απειλή, τους οποίους τσαλαπατά βάναυσα. Πότε ισχύουν, πότε δεν ισχύουν, ανάλογα με το τι μας βολεύει στην εκάστοτε σκηνή. Ακόμα κι αν μοναδικό μέλημά του είναι να προκαλέσει δυσφορία και να μας τρομάξει –spoiler alert: αυτό είναι–, όπως και να το κάνουμε, η καταστρατήγηση των κανόνων μαρτυρά μια προχειρότητα που θα «κλοτσήσει» σε όσους επενδύσουν στο φιλμικό σύμπαν και δεν μυριστούν από την αρχή ότι πρόκειται απλώς για μια κινηματογραφική βόλτα με ένα (αποκρουστικό) τρενάκι του τρόμου. Στα μεγαλύτερα και πιο σοβαρά, η ταινία προσπαθεί να σοκάρει μέσω της άσκησης ακραίας βίας σε παιδιά. Ξεκινώντας από την κινηματογραφική μεταφορά του It το 2017, αυτό το ταμπού για το σινεμά τρόμου φαίνεται να έχει καταργηθεί ακόμα και στη mainstream παραγωγή, ωστόσο παραμένει ένα πολύ φτηνό τρικ πρόκλησης φρίκης, φθηνότερο και από τα απαράσκευα jump scares του multiplex-άδικου τρόμου. Κι έπειτα, μετά την πολλοστή επανάληψη, αντιλαμβάνεσαι ότι οι σχετικές σκηνές στόχο έχουν κυρίως να προκαλέσουν ομοβροντία επευφημιών και χειροκροτημάτων στις προβολές της ταινίας σε φεστιβάλ σαν το καταλανικό Sitges, οι θαμώνες των οποίων περιμένουν ευλαβικά για να πανηγυρίσουν σε στιγμές καφρίλας, σε σκηνές που ο κινηματογραφιστής ξεπερνά κάποιο όριο και προσφέρει εντελώς αμοραλιστικά ένα εξωφρενικό στιγμιότυπο ωμής, ακατάλληλης βίας – το ζητούμενο είναι η καλλιγραφία της φρίκης καθαυτή, ανεξάρτητα από τον δραματουργικό και τον σημειολογικό στόχο της. Όχι τυχαία, η ταινία έφυγε νικήτρια από το φετινό Sitges, όπου όντως οι θεατές πανηγύριζαν έξαλλα στις σχετικές σκηνές. Περαιτέρω, σε μια άλλη σκηνή ο Ρούγκνα χρησι-

μοποιεί τους ήχους που παράγει ένα παιδί με αυτισμό ως sound design για να προκαλέσει ένα κλιμακούμενο αίσθημα δυσφορίας – μια ατυχέστατη δημιουργική επιλογή, δεν χρειάζεται καν να μπούμε στον κόπο της επιχειρηματολογίας. Κι αν όλα τα παραπάνω αφορούν τον τρόπο που αντιλαμβάνεται τον τρόμο ο Ρούγκνα –ως έναν σκοπό που αγιάζει κάθε μέσο–, στον πυρήνα της η ταινία του είναι βαθιά συντηρητική. Το Κακό, όπως μαθαίνουμε, ήρθε επειδή οι ενήλικες έκλεισαν τις εκκλησίες και θέλει να πάρει τα παιδιά μας. Οι ηλεκτρικές συσκευές, η πρόοδος της τεχνολογίας δηλαδή, βοηθούν την εξάπλωσή του. Και οι αμαρτίες των γονιών περνούν στα τέκνα, μεταβιβάζονται από τη μια γενιά στην άλλη, έτσι «ωραία» και χριστιανικά. Όσο προοδευτικός στην εικονογραφία της φρίκης παρουσιάζεται ο Ρούγκνα, τόσο σκοταδιστής προκύπτει σε όσα κρύβονται πίσω από αυτή. Το αποτέλεσμα είναι μια ταινία που «γαργαλάει» μεν ευχάριστα τον φαν του σινεμά τρόμου μέσα σου και από μια μεριά σού αρέσει, καθώς εκτιμάς το ταλέντο του δημιουργού, μα ταυτόχρονα ενοχλείσαι με τον εαυτό σου που σου αρέσει. Όταν πέφτουν οι τίτλοι τέλους, αισθάνεσαι βρόμικος, νιώθεις ότι χρειάζεσαι άμεσα μπάνιο. Ίσως αυτό να ήταν και το ζητούμενο.

Ανθότυρο ΑΡΒΑΝΙΤΗ

Βελούδινη απόλαυση που κατέκτησε το Χρυσό Βραβείο.

Aπό τον Γιάννη Βασιλείου VILLAGE RENTI 4,7.15—VILLAGE MALL 3,5—VILLAGE PAGRATI 5—VILLAGE AG.DIMITRIOS 2—OPTIONS ILION 5—WEST CITY 1—ΝΙΡΒΑΝΑ CINEMAX 2—ΝΑΝΑ CINEMAX 3,4—ΑΕΛΛΩ CINEMAX 2—ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ 2— ΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ-ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ 1,2—ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 2—ΣΙΝΕΑΚ

Τ

Η Μητέρα του Σταθμού ΣΚΗΝΟΘΕΣIΑ: Κωστούλα Τωμαδάκη

ΣΥΝΟΨΗ: Μετεμφυλιακή Ελλάδα, φτώχεια, ανερ-

γία, η μετανάστευση μονόδρομος για τις χιλιάδες γυναίκες, κυρίως, από τα χωριά της Βόρειας Ελλάδας που ερήμωσαν μέσα σε μια δεκαετία. Με τρένα, καράβια και εισιτήριο χωρίς επιστροφή, νέες γυναίκες, χωρίς να γνωρίζουν τη γλώσσα, κάποιες αγράμματες, έφτασαν στις φάμπρικες της Γερμανίας. Θαρραλέες εξομολογήσεις, τρεμάμενες φωνές, υγρά μάτια. Όπως έχουμε αναφέρει πολλές φορές στο παρελθόν, στις ταινίες τεκμηρίωσης, τα ντοκιμαντέρ δηλαδή, η απουσία κινηματογραφικού ενδιαφέροντος μπορεί να καλυφθεί από το θέμα και τη δύναμη του υλικού. Ναι, η Μητέρα του Σταθμού μπορεί να απαρτίζεται σε μεγάλο βαθμό από ομιλούσες κεφαλές, μα έχει σημασία και τι λέγεται. Κοινές, αλλά όχι και επαναλαμβανόμενες, οι μαρτυρίες της ταινίας φωτίζουν μια λιγότερο προβεβλημένη πλευρά του μετεμφυλιακού κύματος μετανάστευσης, μια ομάδα για την οποία ελάχιστα έκλαψε «ο καημός του Καζαντζίδη»: τις γυναίκες που, δίχως άλλη επιλογή, μετανάστευσαν στη Γερμανία με το όνειρο μιας καλύτερης ζωής, για να το δουν να ξεθωριάζει μέρα με τη μέρα στις σκληρές συνθήκες της φάμπρικας. Aπό τον Γιάννη Βασιλείου ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΛΑΪΣ 2

Νεοχωρούδα Θεσσαλονίκης 2310 709559-951 www.cheese.gr Social: feta.arvaniti

ρεις γενιές βρίσκονται πίσω από το όνομα Αρβανίτη. Τρεις γενιές που έχουν διαγράψει μια σημαντική πορεία μέσα στον χρόνο παράγοντας εκλεκτά τυριά, τα οποία πλέον διατίθενται όχι μόνο στην ελληνική αγορά αλλά και σε περισσότερες από 30 χώρες. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο το ότι η επιτυχία του Τυροκομείου Αρβανίτη αποτυπώνεται με συνεχείς διακρίσεις. Πιο πρόσφατη το Χρυσό Βραβείο 2024 στον Παγκόσμιο Διαγωνισμό Γευσιγνωσίας στη Φρανκφούρτη για το ανθότυρό του. Το Ανθότυρο ΑΡΒΑΝΙΤΗ, παρασκευασμένο με τυρόγαλο αγνού πρόβειου, γίδινου και αγελαδινού γάλακτος, εντυπωσιάζει με τη βελούδινη γεύση του, ενώ η κρεμώδης υφή του λιώνει στο στόμα, αφήνοντας ένα ίχνος φρεσκάδας που αιχμαλωτίζει. Η προσθήκη γίδινου αφρόγαλου προσδίδει μια εκλεπτυσμένη πινελιά, ενώ η χαμηλή περιεκτικότητα σε αλάτι και λιπαρά κάνει αυτό το ανθότυρο ιδανική επιλογή για μια υγιεινή διατροφή. Αν θέλεις να απολαύσεις τη μοναδική γεύση του, μπορείς να το σερβίρεις με φρέσκο ψωμί ή τριμμένο πάνω σε ζεστά ζυμαρικά για μια απλή, αλλά πολύτιμη γευστική εμπειρία, να το προσθέσεις σε μια φρέσκια σαλάτα με φρούτα και παραδοσιακά ελληνικά βότανα για μια ελαφριά και υγιεινή επιλογή ή να το βάλεις στις αγαπημένες σου πίτες, αλμυρές αλλά και γλυκές, ενώ οι λάτρεις του οίνου θα συνοδεύσουν μοναδικά ένα ποτήρι λευκό κρασί. Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, ότι το Frankfurt Trophy, ένα εμβληματικό γεγονός που έχει κατακτήσει την εμπιστοσύνη πολλών αξιολογητών και παραγωγών ανά τον κόσμο, ξεχώρισε το προϊόν αυτό. Μέσα σε ένα πλαίσιο αυστηρού ανταγωνισμού και υψηλής ποιότητας, το Ανθότυρο ΑΡΒΑΝΙΤΗ εντυπωσίασε την κριτική επιτροπή και απέσπασε το Χρυσό Βραβείο ως το καλύτερο ελληνικό τυρί της διοργάνωσης! Η οικογένεια του Τυροκομείου ΑΡΒΑΝΙΤΗ εισπράττει την επιβράβευση ως κίνητρο για να συνεχίσει να προσφέρει απαράμιλλης ποιότητας τυριά και να προωθεί την κουλτούρα και τη διατροφή του τόπου μας στο εξωτερικό. Το μεγαλύτερο βραβείο για το Τυροκομείο ΑΡΒΑΝΙΤΗ παραμένει η προτίμηση του κόσμου που συνεχώς αυξάνεται, δίνοντας αξία στην αγάπη και το μεράκι που κρύβεται πίσω από κάθε προϊόν με αυτό το όνομα.

LiFO 22.02.24

53


TV SHOW

Μουσική

λέσει πανικό όταν σε μια συνέντευξή του στο Coachella άρχισε να μιλάει ανοιχτά για τον R. Kelly, αποκαλώντας τον κάθαρμα, βιαστή και αγράμματο, πρoτού ο R&B καλλιτέχνης συλληφθεί επίσημα για παιδεραστία. Στην ίδια συνέντευξη είχε δηλώσει ότι δεν θα έκανε ποτέ κωμωδία. «Δεν κάνω πλάκα όταν μιλάω, απλώς ο κόσμος γελάει μαζί μου», είχε πει, πιάνοντας τέλεια τον τόνο του «The Vince Staples Show». Υποθέτω ότι στην πορεία κάτι του άλλαξε γνώμη τελικά. Αν σου αρέσε το «The Vince Staples Show», πρέπει να τσεκάρεις οπωσδήποτε και τα εξής:

ATLANTA

Η κωμική δυστοπία του «The Vince Staples Show» στο Netflix Ο 30χρονος ράπερ προστίθεται στη λίστα των ομοτέχνων του που δοκιμάζουν τις δυνάμεις τους στην κωμωδία του παραλόγου.

Ο «The Vince Staples Show» του Netflix

από th maρια παππα

54

LiFO

Vince Staples παίζει τον εαυτό του ή μια δραματοποιημένη βερσιόν του εαυτού του στο πρόσφατο «The Vince Staples Show» του Netflix. Είναι ένα σουρεαλιστικό sitcom στον δρόμο που χάραξε ο Donald Glover με το «Atlanta». Αναπόφευκτα συγκρίνεις αυτές τις δύο σειρές, αλλά δεν έχουν καμία σχέση μεταξύ τους. Το «The Vince Staples Show» δεν επικεντρώνεται καθόλου στη μουσική καριέρα του 30χρονου ράπερ ή στη σκηνή του χιπ-χοπ στην Αμερική αλλά στην προσπάθειά του να επιβιώσει κάθε μέρα στη γενέτειρά του, το Long Beach, το οποίο στη σειρά αναφέρεται ως «the Beach» από μια ομάδα αστυνομικών που τον συλλαμβάνει για υπερβολική ταχύτητα. Ο μόνος διάσημος ράπερ που κάνει ένα πέρασμα, στο δεύτερο επεισόδιο, είναι ο Rick Ross που δίνει συμβουλές στον ήρωα για το πώς να πάρει δάνειο για να ανοίξει μια μικρή επιχείρηση που θα φτιάχνει δημητριακά χωρίς ζάχαρη. Από τα πιο διασκεδαστικά επεισόδια είναι αυτό που ο Staples επισκέπτεται μια τράπεζα για το δάνειο και ξαφνικά εισβάλλουν οπλισμένοι ληστές που τυγχάνει να είναι παλιοί συμμαθητές του. Τους βοηθάει να ανοίξουν το χρηματοκιβώτιο, το οποίο, όμως, προς έκπληξή τους, έχουν ήδη αδειάσει άλλοι, άσχετοι ληστές πριν από αυτούς, ανοίγοντας μια τρύπα στον τοίχο. Ο Staples βιώνει παράλογες καταστάσεις που συμβαίνουν γύρω του, συχνά με απαθές βλέμμα. Σοβαρότερα θέματα, όπως η οπλοκατοχή, η βια, τα ναρκωτικά, ο ρατσισμός, οι δύσκολες οικογενειακές σχέσεις, υπονοούνται περισσότερο και υπάρχουν ως κινητήριοι μοχλοί της πλοκής παρά ως πεδία προς βαθύτερη διερεύνηση. Επιπλέον, προς το τέλος η σειρά γίνεται αρκετά σκοτεινή, σαν να κάνει

ένα σχόλιο πάνω στην κατάληξη διαφόρων σύγχρονων ράπερ. Δεν είναι τυχαίο που κάθε επεισόδιο ξεκινάει με την προειδοποίηση ότι πρόκειται για προϊόν που ουδεμία σχέση έχει με την πραγματικότητα και κάθε ομοιότητα με αληθινά πρόσωπα ή γεγονότα είναι συμπτωματική. Οι NYT τη χαρακτήρισαν ως κωμική δυστοπία. Τα πέντε επεισόδια της πρώτης σεζόν –κανείς δεν γνωρίζει αν θα υπάρξει δεύτερη– είναι γρήγορα και δεν διαρκούν πάνω από 20 λεπτά. Για αρκετούς, το «The Vince Staples Show» αντικατοπτρίζει τη μουσική του που συνήθως εκφράζει το μαύρο χιούμορ του. Όταν, στο πρώτο επεισόδιο, τον κλείνουν στη φυλακή –το περιστατικό με την υπερβολική ταχύτητα συνέβη στ’ αλήθεια–, βιώνει μια κατάσταση σαν αυτή που περιγράφει στο κομμάτι του «Norf, Norf», το οποίο αναφέρουν οι ρατσιστές αστυνομικοί στο τμήμα, που τυχαίνει να είναι φαν του, και τον κοροϊδεύουν για τον στίχο «I ain’t never ran from nothing but the police». Προσπαθεί να ξεφύγει από την αστυνομία, στη συνέχεια από έναν τύπο που, στο κελί πια, θέλει να τον πλησιάσει για να συνεργαστούν σε ένα κομμάτι, και γενικότερα από το παρελθόν του, ένα περιβάλλον γεμάτο συμμορίες. Ο Staples συχνά αναφέρεται σε αυτό. Μεγάλωσε μέσα στη φτώχεια, ήταν ο μικρότερος από πέντε αδέρφια σε μια μονογονεϊκή οικογένεια που στηριζόταν μόνο στη μητέρα του. Ασχολήθηκε πιο ενεργά με το ραπ όταν έγινε μέλος της κολεκτίβας των Odd Future. Ανήκει σε μια οικογένεια που περιλαμβάνει κορυφαία ονόματα, όπως οι Earl Sweatshirt, Tyler the Creator και Frank Ocean. Συνεργάστηκε με τον συγχωρεμένο Mac Miller στο πρώτο του mixtape. Η μουσική του συχνά ξεχωρίζει για τον άκρατο πειραματισμό του με μουσικά είδη. Πέρα από αυτό, είχε προκα-

Η σειρά που απογείωσε την καριέρα του Donald G l o ve r . Ω ς C h i l d i s h Gambino ήταν γνωστός ράπερ, αλλά κανείς δεν περίμενε τέτοια εξέλιξη. Ερμηνεύει τον μάνατζερ του ξάδελφού του που θέλει να κάνει καριέρα στο χιπ-χοπ με το ψευδώνυμο Paper Boi, με κωμικοτραγικά, συχνά σουρεαλιστικά αποτελέσματα. Το «Atlanta» έκανε επίσης σταρ τον LaKeith Stanfield.

DAVE Το « D ave » ε ίνα ι έ να sitcom του Lil Dicky –το πραγματικό του όνομα είναι Dave Burd– που αφορά έναν νευρωτικό άνδρα γύρω στα 30, ο οποίος πείθει τον εαυτό του ότι είναι ένας από τους καλύτερους ράπερ όλων των εποχών και μπλέκει σε κωμικοτραγικές περιπέτειες καθώς παρελαύνουν από κάθε επεισόδιο μια πλειάδα μεγάλων σταρ, όπως οι Drake, J Balvin, Lil Nas X, Doja Cat κ.ά.

RAP SH!T Δυο φίλες που μετά το σχολείο έχασαν επαφή ξανασυναντιούνται για να δημιουργήσουν ένα γυναικείο χιπ-χοπ ντουέτο. Η Issa Rae κρύβεται πίσω από αυτή την κωμωδία όπου παίζουν τα πάντα, από τα social media και το OnlyFans μέχρι το πώς τα καταφέρνει κανείς στη μουσική βιομηχανία.

WU-TANG: AN AMERICAN SAGA Κάτι στο πιο σοβαρό. Ένα βιογραφικό δράμα για μία από τις σημαντικότερες κολεκτίβες στην ιστορία του χιπ-χοπ. Το καλό είναι ότι έχει την υπογραφή του RZA, ο οποίος αφηγείται την ιστορία του ραπ σχήματος που δημιούργησε τη δεκαετία του ’90 κατά τη διάρκεια της επιδημίας της κοκαΐνης και του κρακ στη Νέα Υόρκη.

SWARM Το «Swarm» λειτουργεί ως μια εξερεύνηση της stan culture και είναι γεμάτo μαύρο χιούμορ και βία. Είναι ένα ακόμα δημιούργημα του Donald Glover με ηρωίδα μια serial killer που λατρεύει στα όρια της ψύχωσης μια σύγχρονη ποπ σταρ η οποία μοιάζει επικίνδυνα με την Beyoncé – κι αυτό ξένισε αρκετό κόσμο επειδή κανείς δεν τα βάζει με την Queen B τόσο απροκάλυπτα.

22.02.24


Ε

ίναι μάλλον γνωστή, ίσως και θρυλική, η ιστορία που αφηγείται πώς το χειρόγραφο των 120 ημερών των Σοδόμων χάθηκε τη 14η Ιουλίου 1789, τη μέρα που έπεσε η Βαστίλλη, για να εμφανιστεί ξανά γύρω στα 1900, στο κατάστημα ενός Γερμανού βιβλιοπώλη. Ο τελευταίος δήλωσε, μάλιστα, ότι έχυσε «δάκρυα από αίμα» αναλογιζόμενος την απώλεια που είχε υποστεί η ανθρωπότητα∙ παρ’ όλα αυτά χρειάστηκε να χυθούν πολύ περισσότερα δάκρυα και ποταμοί από αίμα, στη διάρκεια δύο παγκοσμίων πολέμων, μέχρις ότου καταστεί φανερό ότι το έργο του Ντε Σαντ είχε ήδη προβλέψει τη φρίκη, είχε ήδη προσεγγίσει το απερινόητο, αυτό που δεν τολμούσαμε να διανοηθούμε. Ακόμα και τότε χρειάστηκαν διανοητές του επιπέδου του Πιερ Κλοσοφσκί, του Μορίς Μπλανσό, της Σιμόν ντε Μποβουάρ και του Ζορζ Μπατάιγ προκειμένου να στραφεί η προσοχή των ειδικών και του κοινού στην ιδιαίτερη αξία του έργου του Ντε Σαντ. Το 1947, στο έργο του Ντε Σαντ, ο γείτονάς μου, ο Κλοσοφσκί ήταν ίσως ο πρώτος που αντιμετωπισε τον Μαρκήσιο ως σοβαρό στοχαστή. Στη μορφή του δεν είδε απλώς τον εκπρόσωπο μιας ξεπεσμένης αριστοκρατίας που εκστομίζει παραισθησιογόνες κραυγές θανάτου αλλά έναν μυστικιστή, ο οποίος, «πίσω από τη μάσκα του αθεϊσμού», εκφράζει σκοτεινές θεολογικές ανησυχίες στο πλαίσιο της Γαλλικής Επανάστασης, ταυτόσημες με τον θάνατο του Θεού. Ο Παζολίνι δημιουργεί ατελείωτες αντανακλάσεις μεταξύ του ιστορικού και του ψυχικού, του πολιτικού και του σεξουαλικού, του συλλογικού και του ατομικού. «Ξαφνικά, έχουμε όλοι γίνει μικροί Χίτλερ, μικροί κυνηγοί εξουσίας», είχε πει ο σκηνοθέτης στην τελευταία συνέντευξή του κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων. Τα σώματα μετατρέπονται σε αντικείμενα που καταναλώνονται μηχανικά. Η επιθυμία δίνει τη θέση της στην απάθεια. Κάθε σκηνή επιτίθεται στην ευαισθησία του θεατή, κάθε ανθρωπιστική αξία συνθλίβεται, η γλώσσα συρρικνώνεται, οι βασανιστές μιλούν «φιλοσοφικά», η καπι-

ταλιστική μηχανή μάς ταΐζει κόπρανα, καμία ελπίδα δεν απομένει, ο Ρομαντισμός έχει πεθάνει, η Επανάσταση το ίδιο, όλες οι απόπειρες αντίστασης είναι καταδικασμένες, και ίσως μονάχα η Τέχνη στέκεται ικανή να εκστομίσει ένα «φτάνει πια». Η ταινία λειτουργεί υποδειγματικά σε δύο χωροχρονικά επίπεδα: στο «τότε» και στο (εκάστοτε) «τώρα»∙ στη μεταπολεμική Ιταλία αλλά και στην κάθε «χώρα» (εκτός μας και εντός μας) που απειλείται από τις δυνάμεις του ολοκληρωτισμού. Είναι σημαντική αυτή η αναγωγή από το συγκεκριμένο στο αφηρημένο και ο Παζολίνι την εκτελεί αριστοτεχνικά, με μεγάλη περισυλλογή: προτού κλειστούμε στον πύργο της κολάσεως, έχουμε αντιληφθεί πλήρως τι συμβαίνει έξω από αυτόν, έχουμε δει τις ανατριχιαστικές συλλήψεις των νέων αγοριών και κοριτσιών στα σπίτια και τις πλατείες των γύρω χωριών, έχουμε γνωρίσει τα τσιράκια των επιφανών που φρόντισαν για την περισυλλογή των νοστιμότερων «κομματιών», το τσουβάλιασμα αυτών στα φορτηγά από τους μελανοχίτωνες φρουρούς τους, το πέρασμα από το Μαρτζαμπότο (όπου πραγματοποιήθηκε μία από τις μεγαλύτερες σφαγές στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου), τις εκτελέσεις των δραπετών, κ.ο.κ. Έτσι, ακόμα και όταν οι βαριές πόρτες της απομονωμένης έπαυλης των Σοδόμων κλείσουν πίσω μας, δεν ξεχνάμε ποτέ ότι βρισκόμαστε στο Σαλό, τη γενέτειρα του κόμματος του Μουσολίνι και κέντρο της κυβέρνησής του, με την οποία είναι άρρηκτα συνδεδεμένοι οι τέσσερις βασανιστές (ένας δούκας, ένας δικαστής, ένας επίσκοπος κι ένας τραπεζίτης) και η αμετροέπεια της εξουσίας τους. Ανά πάσα στιγμή, και ενόσω η φρίκη κορυφώνεται, ο διάλογος με την Ιστορία –του «έξω» με το «μέσα»– παραμένει ενεργός. Και αυτή ακριβώς η διάσταση είναι που απουσιάζει εκκωφαντικά από την παράσταση που σκηνοθέτησε ο Άρης Μπινιάρης στην Εναλλακτική Σκηνή της Λυρικής. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πρόκειται για μια εξαιρετι-

«Σαλό»: Ούτε λίγο chemsex, ούτε τίποτα; Τι έχει να πει σήμερα το φάντασμα της ταινίας του Παζολίνι;

κά δουλεμένη και αισθητικά καλοσμιλεμένη δουλειά, που στέκεται εντυπωσιακά ως παραστασιακό θέαμα, προκαλώντας στον θεατή τις ίδιες περίπου αντιδράσεις (κυρίως την αίσθηση απώθησης) με την ταινία. Το επιβλητικό σκηνικό με τους λευκούς μαρμάρινους τοίχους, τους όμορφους ερωτιδείς-φωτιστικά, τις αλυσίδες στους τοίχους και τα δύο μακρόστενα έπιπλα πολλαπλών «βασανιστικών» χρήσεων υποδέχεται γενναιόδωρα τους τρεις σαδιστές, τις δύο αφηγήτριες-τσατσάδες, τους τέσσερις φρουρούς και τα εννέα νεαρά θύματά τους, που εισέρχονται στον χώρο σαν φοβισμένο κοπάδι έτοιμο για σφαγή. Οι φιόγκοι που κοσμούν τα σκυμμένα κεφαλάκια τους (των κοριτσιών) εκπέμπουν άμεσα το μήνυμα της άσπιλης αθωότητας που σύντομα θα θυσιαστεί στον βωμό των ακόλαστων ορέξεων των διαφθορέων. Τις γαργαλιστικές πορνογραφικές ιστορίες (έξοχα ειρωνική η Ιωάννα Μαυρέα) θα ακολουθήσουν οι εξευτελιστικές σεξουαλικές πράξεις που θα εκτυλιχθούν στους κύκλους της μανίας, των κοπράνων και του αίματος, όπως και στην ταινία, αυξάνοντας το μέτρο της οδύνης (των θυμάτων) και της απόλαυσης (των εκτελεστών) από κύκλο σε κύκλο. Και, όπως προείπα, όλα αυτά εκτυλίσσονται στον σωστό ρυθμό, με τον κατάλληλο φωτισμό, και χάρη στην αφοσίωση των ηθοποιών που υπηρετούν με θέρμη μια τόσο απαιτητική και εξοντωτική συνθήκη (κι ας μην κατάφεραν οι δύο από τους τρεις «κορυφαίους», ο Γιάννης Κότσιφας και ο Ιερώνυμος Καλετσάνος, να πείσουν στους ρόλους των αδίστακτων σαδιστών). Χωρίς κανένα ιστορικό, «υλικό» πλαίσιο, όμως, το θέαμα ενώπιόν μας καταντάει μια αφαιρετική κατασκευή, μετέωρη και πασπαρτού. Ποιο είναι το ζητούμενο, αναρωτιέμαι: να μεταφέρουμε όσο το δυνατό πιο πιστά την όψη και τη δράση μιας ταινίας στη σκηνή ενός θεάτρου; Να πετύχουμε την αναπαράσταση της αναπαράστασης; Μα τόση πιστότητα καταλήγει προβληματική, αν δεν συνοδεύεται από έναν βαθμό προσωπικής συμμετοχής και σκέψης, αν απουσιάζει η διάθεση αναγωγής στο σήμερα, αν θεωρούμε αρκετό να δείξουμε τους στρατιώτες με τα μαύρα φουφουλέ παντελόνια, τις μπότες και τα εθνικοπατριωτικά «συνθήματα», βασιζόμενοι σε αυτά τα λιγοστά εξωτερικά γνωρίσματα δηλαδή, ούτως ώστε να προσεταιριστούμε την κλασική, πλέον, αξία ενός έργου και μιας εποχής. Ούτε λίγο chemsex, ούτε τίποτα; Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο θεατής να μένει στο τέλος αμήχανος: αν έχει δει την ταινία, θα περιοριστεί στις αναπόφευκτες συγκρίσεις. Αν δεν την έχει δει, θα εντυπωσιαστεί από τον σκηνικό ρεαλισμό των βασανιστηρίων (παραβλέποντας ίσως τα ψεύτικα πέη, που μάλλον αστεία φάνταζαν). Σε κάθε περίπτωση, ακόμα και η αναπαράσταση της αναπαράστασης οφείλει να έχει έναν δικό της σκοπό, μια δική της ερμηνεία για την εποχή μας, έστω ένα μετα-σχόλιο. Ειδαλλιώς, συρρικνώνεται σε κούφιο ομοίωμα. Το μόνο στοιχείο που δραπετεύει απ’ αυτήν τη λογική και μας ταξιδεύει σε νέους ορίζοντες είναι η μουσική του Τζεφ Βάγγερ: επεξεργασμένα συνθεσάιζερ, ήχοι εκκλησιαστικών οργάνων, χροιές από τσέλο και βιόλα, ανθρώπινες φωνές και ηλεκτρονικοί ρυθμοί (έτσι περιγράφει ο ίδιος τα βασικά συστατικά της σύνθεσής του) ενώνονται για να δημιουργήσουν ένα απόκοσμο ηχητικό τοπίο μέσα στο οποίο νιώθουμε περισσότερο ελεύθεροι να αναλογιστούμε τι σημαίνει το Σαλό για μας μετά από τόσα χρόνια...

Θέατρο

ΚΡΙΤΙΚΗ

INFO «ΣΑΛΌ, 120 ΜΈΡΕΣ ΣΤΑ ΣΌΔΟΜΑ» Σκηνοθεσία: Άρης Μπινιάρης Μετάφραση, δραματουργία, θεατρική διασκευή: Άρης Μπινιάρης, Έλενα Τριανταφυλλοπούλου Μουσική: Τζεφ Βάγγερ Σκηνικό: Μικαέλα Λιακατά Κοστούμια: Ηλένια Δουλαδίρη Παίζουν: Κώστας Μπερικόπουλος, Γιάννης Κότσιφας, Ιερώνυμος Καλετσάνος, Ιωάννα Μαυρέα, Αγορίτσα Οικονόμου, Αλέξανδρος Βαρδαξόγλου, Απόστολος Καμιτσάκης, Νικόλας Ντούρος, Άιντι Ορμένι, Εβίτα Αγαΐτση, Γιώργος Ζιάκας, Νάντια Κατσούρα, Μάριος Κρητικόπουλος, Λένα Μποζάκη, Εύη Οικονόμου, Ειρήνη Τσέλλου, Γιάννης Χαρκοφτάκης, Κώστας Phoenix Εναλλακτική Σκηνή - ΕΛΣ Παραστάσεις: 22-25, 28-29/2, 1-3, 6-10/3

απο τη λουιζα αρκουμανεα

LiFO 22.02.24

55


Βιβλίο

Γουέιτζερ: Aυτό είναι το πιο ιστορικό ναυάγιο στον κόσμο Το «Γουέιτζερ» του Ντέιβιντ Γκραν, συγγραφέα των «Δολοφόνων του Ανθισμένου Φεγγαριού», έμεινε πάνω από έναν χρόνο στην πρώτη θέση των «New York Times», αφορά μια πραγματική ναυτική περιπέτεια του 18ου αιώνα και είναι, επίσης, το θέμα της επόμενης ταινίας του Μάρτιν Σκορσέζε.

Δ ντέϊβιντ γκραν Γουέιτζερ

Μτφρ.: Δέσποινα Κανελλοπούλου Εκδόσεις Δώμα

απο την τινα μανδηλαρα

56

LiFO

εν είναι να απορείς που το Γουέιτζερ «σκαρφάλωσε» στο Νο1 των «New York Times» όπου παρέμεινε πάνω από έναν χρόνο, ρεκόρ σχεδόν ακατόρθωτο για βιβλίο, σαν το σφηνωμένο ανάμεσα στα βράχια σκαρί του πλοίου που πρωταγωνιστεί στο πολύκροτο βιβλίο του Ντέιβιντ Γκραν. Το αξιοθαύμαστο που κατάφερε ο συγγραφέας και ερευνητής δημοσιογράφος του «New Yorker» είναι ότι δεν μπόρεσε απλώς να αφηγηθεί με μυθιστορηματική δεινότητα την πραγματική ιστορία του θρυλικότερου ίσως ναυαγίου στον κόσμο, που ενέπνευσε, μεταξύ άλλων, τον Χέρμαν Μέλβιλ, τον Κάρολο Δαρβίνο αλλά και τους φιλοσόφους Ρουσό, Βολτέρο και Μοντεσκιέ –και αποτελεί, όχι τυχαία, το θέμα της επόμενης ταινίας του Μάρτιν Σκορσέζε με πρωταγωνιστή τον Λεονάρντο Ντι Κάπριο– αλλά και να εντρυφήσει στα υπάρχοντα ντοκουμέντα, ανιχνεύοντας μέσα από δικαστικά αρχεία, ναυτικά ημερολόγια, άρθρα στον Τύπο, ιστορικά βιβλία και δηλώσεις ναυαγών τι πραγματικά συνέβη με το ιστορικό πλοίο της Αυτού Μεγαλειότητας και τους ναυαγούς του. Το ενδιαφέρον του ερευνητή και συγγραφέα είναι παραπάνω από εύλογο, αφού η πραγματική ιστορία των ανδρών που ξεβράστηκαν το 1743, με κάποιους μήνες διαφορά και με αυτοσχέδια πλοιάρια, στις ακτές της Βραζιλίας, ισχυριζόμενοι ότι ήταν επιζήσαντες ενός παλιότερου ναυαγίου, όχι μόνο απασχόλησε τον παγκόσμιο Τύπο αλλά επηρέασε και όλους τους φιλοσόφους του Διαφωτισμού και τους κατοπινούς συγγραφείς που αναρωτιούνταν ποια μπορεί να είναι η βαθύτερη αλήθεια της ανθρώπινης φύσης σε τόσο ακραίες συνθήκες: αν είναι ουσιαστικά καλή ή κακή, ικανή για το καλύτερο και το χειρότερο και τι συμβαίνει με τη λεγόμενη φυσική κατάσταση γύρω από την οποία διαξιφίζονταν φιλόσοφοι όπως ο Βολτέρος ή ο Χομπς. Αρνούμενος να πάρει οριστική θέση και διατηρώντας εσκεμμένα ως παρατηρητής την τριτοπρόσωπη αφήγηση, ο Γκραν στήνει με μαεστρία ένα συναρπαστικό αφήγημα για το τι σημαίνει τελικά άνθρωπος και ποια είναι τα βασικά υλικά του, που διαβάζεται σαν θρίλερ, ναυτική ιστορία ή φιλοσοφική πραγματεία. Γνωρίζοντας καλά ότι η απάντηση δεν είναι μονοσήμαντη, όπως ούτε και η εξέλιξη του πολιτισμού και της βαρβαρότητας, ο συγγραφέας του Γουέιτζερ προτιμά, αντί για απαντήσεις, λειτουργώντας κατά κάποιον τρόπο ως ιδανικός αφηγητής ή σχολαστικός αρχειοδίφης, να καταγράψει τα τεκμήρια, ανασύροντας από το βάθος του χρόνου τα πρωτογενή υλικά της συναρπαστικής ιστορίας του. «Πέρασα χρόνια πολλά», γράφει στον πρόλογο του βιβλίου του, «χτενίζοντας τα αρχειακά συντρίμμια: ξεβρα-

σμένα ημερολόγια πλοίων, μουχλιασμένες επιστολές, προσωπικά ημερολόγια γεμάτα μισές αλήθειες, τα σωζόμενα πρακτικά της αγχώδους δίκης στο ναυτοδικείο. Κυρίως όμως μελέτησα τις δημοσιευμένες μαρτυρίες των εμπλεκομένων στην υπόθεση, οι οποίοι υπήρξαν όχι μόνο μάρτυρες των γεγονότων αλλά και αυτουργοί». Όλα ξεκίνησαν όταν το μικρό «μπασταρδάκι» του στολίσκου, όπως χαρακτηριστικά αποκαλούνταν το «Γουέιτζερ», άνοιξε πανιά, μαζί με τα υπόλοιπα πλοία, πολεμικά, φορτηγά και ένα ανιχνευτικό, τον Σεπτέμβρη του 1740 για μια μυστική αποστολή που σκοπό είχε ουσιαστικά να υφαρπάξει τους θησαυρούς των θαλασσοκρατόρων Ισπανών, εφόσον βέβαια οι άντρες του πληρώματος κατάφερναν να ξεπεράσουν τα ανυπέρβλητα εμπόδια που έθετε το νοτιότερο άκρο της αμερικανικής ηπείρου, το ακρωτήριο Χορν, διασχίζοντας τον Πορθμό του Ντρέικ, που φαίνεται ότι είχε καταπιεί απειράριθμα εμπορικά. Τα επιπλέον προβλήματα που διαφαίνονταν εξαρχής δεν είχαν να κάνουν μόνο με τις δύσκολες συνθήκες υπό τις οποίες έτσι κι αλλιώς διαβιούσαν τότε οι ναυτικοί αλλά με την πραγματική δυστοκία και αδυναμία των κυβερνώντων να επανδρώσουν τα πλοία τους: όσοι τελικά επιβιβάζονταν, πολλές φορές με επίταξη, σε καράβια για τέτοιου είδους δύσκολες αποστολές ήταν αν όχι ανάπηροι πολέμου και υπέργηροι, στην καλύτερη περίπτωση δοκιμασμένοι στη στεριά τυχοδιώκτες, ξεπεσμένοι απόγονοι της αριστοκρατικής τάξης, όπως ο καπετάνιος

Ντέιβιντ Τσηπ, ή ρομαντικοί θαλασσοπόροι που πίστευαν ότι διαμορφώνουν μια άλλη γενιά ηρώων και εξερευνητών της θάλασσας, όπως ο πρόγονος του Λόρδου Μπάιρον, ο δεκαεξάχρονος δόκιμος Τζων Μπάιρον που βρέθηκε κι αυτός ανάμεσα στα μέλη του πολύπαθου «Γουέιτζερ». Αφού το πλοίο κατάφερε, ξεπερνώντας μυριάδες δυσκολίες, με τους ναύτες να πεθαίνουν από τύφο και αμέτρητες αρρώστιες όπως το σκορβούτο –είναι συγκλονιστικές οι σκηνές όπου ο Γκραν περιγράφει ανάγλυφα τι προκαλούσε στο δέρμα η έλλειψη βιταμίνης C, μετατρέποντάς τους κυριολεκτικά σε ζόμπι–, να φτάσει τελικά στα μακρινά νερά της Γης του Πυρός, όπου δυστυχώς παγιδεύτηκε για έναν μήνα σε μια τεράστια κακοκαιρία στον όχι άδικα τρομακτικό για τους ναυτικούς Πορθμό του Ντρέικ. Μετρώντας σημαντικές απώλειες, ο καπετάνιος Τσηπ, μαζί με κάποια μέλη του πληρώματος, οδήγησε για λίγο το πλοίο μακριά από τη δίνη του κυκλώνα, για να προσαράξει τελικά στα βράχια και να καταλήξουν οι περισσότεροι στην ακτή ενός ερημικού νησιού. Το φαινομενικό τέλος του δράματος ήταν, όμως, απλώς η αρχή του, αφού το νησί δεν είχε να προσφέρει τίποτε άλλο από κακές συνθήκες, καθιστώντας τους ναυτικούς όχι απλώς απελπισμένους ναυαγούς αλλά κυνηγούς του ίδιου τους του εαυτού. Σε μια σχεδόν αναμενόμενη εξέλιξη, μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, ο αρχικά χαρακτηριζόμενος ως ηρωικός καπετάνιος Τσηπ μετατράπηκε σε τιμωρό-δυνάστη, δημιουργώντας δύο αντικρουόμενες ομάδες: αυτή που συνασπίστηκε γύρω από το αξίωμά του και την αντίπαλη, που επέλεξε τον ικανό αρχιπυροβολητή Μπάλκλεϊ για να χαράξει όχι μόνο το σχέδιο επιβίωσης αλλά και πιθανής απόδρασης από το νησί. «Ο Τσηπ ήξερε πως η ενότητα είχε πρωταρχική σημασία για την επιβίωσή τους: αντιλαμβανόταν διαισθητικά μια αρχή που αργότερα θα επιβεβαιωνόταν και επιστημονικά», γράφει χαρακτηριστικά ο Γκραν, παρεμβαίνοντας πολλές φορές στην αφήγηση είτε με μια ειρωνική διάθεση, είτε για να παραθέσει γνωστά ρομαντικά ποιήματα του Κόλεριτζ για τη θάλασσα, ή

22.02.24


ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ του Λόρδου Μπάιρον, ή του έτερου κυνικού μελετητή της ναυτικής φύσης, Κόνραντ, ή του Μέλβιλ, είτε για να παραπέμψει σε άλλου είδους επιστημονικές πληροφορίες, όπως η εξής: «Το 1945, σε μία από τις πιο εκτενείς σύγχρονες μελέτες της ανθρώπινης συμπεριφοράς υπό συνθήκες στέρησης, γνωστή ως Πείραμα Λιμοκτονίας της Μινεσότας, επιστήμονες εξέτασαν τον αντίκτυπο της πείνας σε μια ομάδα ατόμων. Για διάστημα έξι μηνών, σε 36 άντρες εθελοντές –όλοι τους άγαμοι, ειρηνιστές, με καλή φυσική κατάσταση και αποδεδειγμένη ικανότητα να τα πηγαίνουν καλά με τους άλλους– μειώθηκαν στο μισό οι θερμίδες που κατανάλωναν ημερησίως». Δεν χρειάζεται να γράψουμε αναλυτικά τα αποτελέσματα αυτού του πειράματος αφού είναι ίδια ανά τους αιώνες: οι πεινασμένοι έδειξαν αδιανόητες τάσεις παραφοράς και επιθετικότητας. Μάταια, επομένως, ο πλοίαρχος Τσηπ προσπαθούσε να επιβάλει την τάξη στο αποδεκατισμένο και χτυπημένο από την πείνα πλήρωμα του «Γουέιτζερ», αφού η ελάχιστη πειθαρχία μετατράπηκε σε αφορμή για χάος, αντιδικίες και διχόνοια. Ακόμα και όσοι κατάφεραν να παραμείνουν ουδέτεροι, όπως ο πιο ρομαντικός Μπάιρον, ζώντας σε μια αυτοσχέδια απομακρυσμένη καλύβα, γρήγορα αναγκάστηκαν να πάρουν θέση, αλλάζοντας, ωστόσο, στις κρίσιμες στιγμές, πάνω από μία φορά στρατόπεδα. Όσα φρικαλέα ακολούθησαν ενδεχομένως να επιβεβαίωναν το «Homo homini lupus» του Χομπς, αν ταυτόχρονα δεν αναδεικνυόταν το υψηλά δημιουργικό ανθρώπινο πνεύμα που έκανε τους άνδρες, παρά τις ακραίες συνθήκες, να κατασκευάσουν αυτοσχέδια σκάφη για να διαφύγουν και αν δεν υπήρχαν κάποιες σπάνιες στιγμές σεβασμού και τρυφερότητας. Συγκλονιστικό, εν προκειμένω, το περιστατικό με τον σκύλο του Μπάιρον που τελικά έγινε αντικείμενο βρώσης από τους απελπισμένους ναυαγούς ή άλλες «ακρότητες», όπως τις χαρακτήρισαν οι ίδιοι, από τις οποίες δεν έλειψαν ακόμα και φαινόμενα κανιβαλισμού. Σε αυτή την ακραία συνθήκη η μόνη σωτήρια παρέμβαση ήταν αυτή της φυλής των Καουέσκαρ, των ιθαγενών της περιοχής που είχαν μάθει να ζουν σε ακραίες συνθήκες, περνώντας το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου τους σε κανό και τρεφόμενοι αποκλειστικά από τη θάλασσα, αφού οι γυναίκες τους βουτούσαν σε μεγάλα βάθη. Αυτοί συνέδραμαν, όπως μπορούσαν, με τη τροφή που συνέλεγαν τους ναυαγούς, βοηθώντας τους και μαθαίνοντάς τους πώς να προφυλάσσονται από τα ακραία στοιχεία. Δείχνοντας, δηλαδή, ότι ήταν ουσιαστικά οι ιθαγενείς αυτοί που βοήθησαν τους Δυτικούς και όχι το αντίθετο, ο Ντέιβιντ Γκραν επιβεβαιώνει για μία ακόμα φορά τη διαπίστωση που άφησε να διαφανεί και στο προηγούμε-

νο βιβλίο του, τους Δολοφόνους του Ανθισμένου Φεγγαριού, που έγινε ταινία από τον Σκορσέζε, αντιστρέφοντας όμως τους όρους. Μετά την πρωτοφανή ασέβεια που έδειξαν προς τους σωτήρες τους οι άνδρες του Γουέιτζερ, παρενοχλώντας σεξουαλικά τις γυναίκες τους, τους ανάγκασαν να φύγουν και να βυθιστούν και πάλι σε συνθήκες πείνας και διχόνοιας· δύσκολα μπορούσες, άλλωστε, να διακρίνεις ποιος πραγματικά είχε σώας τας φρένας από τους 145 αρχικά –τελικά επιβίωσαν οι 92– ναυαγούς. Και εδώ ακριβώς έγκειται το ενδιαφέρον του συναρπαστικού αυτού βιβλίου που εν πρώτοις διαβάζεται σαν συναρπαστικό θρίλερ –σε αυτό συμβάλλει η πολύ καλή μετάφραση της Δέσποινας Κανελλοπούλου– πάνω στη σκληρή και πικρή αλήθεια ενός ναυαγίου που δεν κρύβει τίποτα ρομαντικό όπως θα ήθελε ο Ροβινσώνας Κρούσος, μάλλον το αντίθετο· αποδεικνύει στην πράξη ότι ο πραγματικός εχθρός του ανθρώπου είναι ο ίδιος ο άνθρωπος και ότι τελικά είναι οι ακραίες συνθήκες της απληστίας και της επιδιωκόμενης κατάκτησης που κάνουν τους ανθρώπους λύκους και όχι η φύση. Ξεπερνώντας, επομένως, το ερώτημα για το αν τελικά ήταν δικαιολογημένη η περίπτωση της ανταρσίας –ας μην ξεχνάμε το σχετικό μυθιστόρημα του Μέλβιλ, Μπίλι Μπαντ, που ήθελε τους στασιαστές να κρεμιούνται στα κεντρικά κατάρτια του πλοίου προς παραδειγματισμό–, ο Ντέιβιντ Γκραν βλέπει τη μεγαλύτερη εικόνα της ιστορίας που είναι, εκτός από το ουσιαστικό πολιτικό μήνυμα, η αιώνια ανάγκη για αφήγηση από άνθρωπο σε άνθρωπο, την οποία δεν μπορεί να ανταγωνιστεί καμία τεχνολογία, παρά μόνο το βίωμα και η έρευνα. Σε μια προσπάθεια εξακρίβωσης των πραγματικών περιστατικών ο συγγραφέας του Γουέιτζερ δεν δίστασε να διασχίσει ο ίδιος τις ακραίες αυτές θάλασσες και να φτάσει στην επικίνδυνη περιοχή για να δει ιδίοις όμμασι τα παλιά συντρίμμια του ναυαγίου. Γράφει συμπερασματικά: «Κοντά στο Όρος της Θλίψης, εκεί όπου οι ναυαγοί έχτισαν το προκεχωρημένο τους φυλάκιο, εξακολουθούν να φυτρώνουν λίγα κλωνιά αγριοσέλινο, κι όποιος ψάξει, θα βρει και λίγες σκόρπιες πεταλίδες, σαν αυτές που έτρωγαν οι άντρες για να επιβιώσουν. Και λίγο παραμέσα, μισοθαμμένες σ’ ένα παγωμένο ρυάκι, υπάρχουν σάπιες σανίδες που ξεβράστηκαν στην ακτή πριν από εκατοντάδες χρόνια. Έχουν μήκος κάπου 5 μέτρα, είναι καρφωμένες με ξυλόκαρφα και προέρχονται από τον σκελετό ενός σκαριού του 18ου αιώνα – του Πλοίου της Αυτού Μεγαλειότητος “Γουέιτζερ”. Τίποτα άλλο δεν έχει απομείνει από τον άγριο αγώνα που δόθηκε κάποτε εκεί, ούτε και από τα αδηφάγα όνειρα των αυτοκρατοριών».

Και εδώ ακριβώς έγκειται το ενδιαφέρον του συναρπαστικού αυτού βιβλίου που εν πρώτοις διαβάζεται σαν συναρπαστικό θρίλερ: aποδεικνύει στην πράξη ότι ο πραγματικός εχθρός του ανθρώπου είναι ο ίδιος ο άνθρωπος και ότι τελικά είναι οι ακραίες συνθήκες της απληστίας και της επιδιωκόμενης κατάκτησης που κάνουν τους ανθρώπους λύκους και όχι η φύση.

LiFO 22.02.24

57


Βιβλίο

Ο Έλληνας Scouffi και το ομοερωτικό μυθιστόρημα Ο κόσμος των ομοφυλοφίλων στο Παρίσι του Μεσοπολέμου και ο πρώιμος λόγος για τη ρευστότητα των σεξουαλικών ταυτοτήτων στο «Χρυσόψαρο» του Αλεξανδρινού Αλέξανδρου Σκούφη, που είχε εκδοθεί στη Γαλλία το 1929. Η πρώτη ελληνική έκδοση.

Σ

τις αρχές Φεβρουαρίου 1929 κυκλοφόρησε στο Παρίσι το μυθιστόρημα Χρυσόψαρο, δωμάτια μετ’ επίπλων (Au poiss’ d’or, hôtel meublé), που, στον Τύπο της εποχής, διαφημίστηκε ως το βιβλίο που «τραβά τη μάσκα» από εκατομμύρια άντρες. Πρόκειται για ένα από τα πιο σημαντικά ομοερωτικά μυθιστορήματα της γαλλικής λογοτεχνίας του Μεσοπολέμου, όπου, μέσα από μια ιστορία γραμμένη με όρους μελοδράματος, πα-

απο toν niko μπακουνακη

58

LiFO

ρουσιάζονται ο κόσμος των ομοφυλοφίλων της Μονμάρτρης, της πλατείας Πιγκάλ, της Βαστίλλης, οι ρευστές ταυτότητες και το παιγνίδι των φύλων στα μυθικά, σήμερα, μπαρ, καμπαρέ και ξενοδοχεία αυτής της περιοχής του Παρισιού. Είναι ο κόσμος που έχουμε δει στις διάσημες φωτογραφίες του Ουγγρογάλλου φωτογράφου Μπρασάι από το νυχτερινό Παρίσι των αρχών της δεκαετίας του 1930. Μολονότι οι ομοφυλόφιλοι βρίσκονταν στη Γαλλία υπό τη διαρκή απειλή της επιτήρησης και της καταστολής, το Παρίσι θεωρούνταν ως «μία από τις μητροπόλεις όπου η σωματική αυτοδιάθεση και η ομοερωτική επιθυμία μπορούσαν να βιωθούν πολύ πιο ελεύθερα». Σταθμό στην ομοερωτική έκφραση, που «κυοφορεί μια νέα αντίληψη και προαναγγέλλει σε ορισμένα σημεία μυθιστορήματα όπως η Παναγία των Λουλουδιών του Ζενέ» θεωρούν το Χρυσόψαρο ο Νίκος Σκοπλάκης και η Νίκη Τζανάκη, που υπογράφουν το πολύ σημαντικό επίμετρο της ελληνικής έκδοσης του μυθιστορήματος. Ο Νίκος Σκοπλάκης είναι και ο με-

alec scouffi Χρυσόψαρο Δωμάτια μετ’ επίπλων

ΜετάφρασηΣημειώσεις: Νίκος Σκοπλάκης Επίμετρο: Νίκος Σκοπλάκης, Δήμητρα Τζανάκη Εκδόσεις Κίχλη Σελ.: 360

ταφραστής του Χρυσόψαρου, ο οποίος, εκτός από το επίμετρο, εμπλουτίζει την έκδοση και με σημαντικές σημειώσεις. Πολλές από τις σημειώσεις αφορούν την κοινωνική τοπογραφία των μπαρ, των καμπαρέ και των δρόμων που αναφέρονται στο μυθιστόρημα, μια queer γεωγραφία, θα λέγαμε σήμερα. Άλλες είναι σημειώσεις γλωσσολογικού και λεξικογραφικού χαρακτήρα, κυρίως για λέξεις με διπλή σημασία όταν χρησιμοποιούνται στην αργκό των ομοφυλοφίλων, στα «φραγκολουμπινίστικα» ή στα «καλιαρντά», όπως θα έλεγε ο Ηλίας Πετρόπουλος. Μία απ’ αυτές είναι και η λέξη του τίτλου, «poisson», που, εκτός από ψάρι, σημαίνει και τον μαστροπό ή τον αγαπητικό. Για τους Έλληνες αναγνώστες είναι σημαντικό ότι ο συγγραφέας του Χρυσόψαρου είναι Έλληνας, ο Alec Scouffi ή Αλέξανδρος Σκούφης. Ο Alec Scouffi γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια το 1886, σε αστική οικογένεια, με επιρροή και με μεγάλο καλλιτεχνικό κύκλο. Φοίτησε σε γαλλικά σχολεία. Από τα δεκατέσσερά του άρχισε να σπουδάζει μουσική και εξελίχτηκε σε πολύ καλό λυρικό τραγουδιστή. Παρά τη χωλότητά του, διακρινόταν ως ερμηνευτής στη σκηνή, σύμφωνα με τις μαρτυρίες της εποχής. Ο μαέστρος και συνθέτης Δημήτρης Μητρόπουλος θαύμαζε το ταλέντο του. Μάλιστα ο Μητρόπουλος είχε γράψει ένα από τα πρώτα βιογραφικά σημειώματα για τον Σκούφη, που είχε δημοσιευτεί στην εφημερίδα «Ελεύθερον Βήμα» στις 24 Σεπτεμβρίου 1926. Την ίδια χρονιά ο Σκούφης εγκαθίσταται στην Αθήνα. Διδάσκει στο Ελληνικό Ωδείο και δίνει ρεσιτάλ. Αλλά ξαφνικά, στα τέλη του 1927, χάνεται από την ελληνική πρωτεύουσα. Τον ξαναβρίσκουμε στο Παρίσι. Έχει ήδη γράψει και εκδώσει ποιητικές συλλογές στα γαλλικά και γίνεται δεκτός από την εταιρεία συγγραφέων, τη Société des gens de lettres. To 1929 κυκλοφορεί το Χρυσόψαρο, ένα κατά βάση νατουραλιστικό μελόδραμα, αλλά πολύ πρωτοποριακό στις αναπαραστάσεις της σεξουαλικότητας και στον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζεται η ρευστότητα της σεξουαλικής ταυτότητας. «Για να μείνουμε ελεύθεροι πρέπει να λυτρωθούμε από το ένα φύλο μέσω του άλλου», γράφει κάπου. Και κάπου αλλού, προς τις τελευταίες σελίδες: «Μάλλον η ψυχή σου, μικρέ μου, δεν βρήκε το πραγματικό της φύλο (διότι και οι ψυχές έχουν φύλο). Μα ναι, έχουν φύλο κι οι ψυχές κι αυτό το φύλο δεν ταυτίζεται απαραιτήτως και πάντα με το φύλο του σώματος (ατύχημα της ύλης, εντελώς τυχαίο συμβάν, το οποίο οφείλεται σε μια φύση τυφλή, που σφάλλει). Ναι, ναι, όπως το λέω: που σφάλλει… Καταλαβαίνεις, παιδί μου;». Μοιράζοντας τις μέρες του και τις νύχτες του μεταξύ του γραψίματος και της αναζήτησης του έρωτα, ο Scouffi ζει το Παρίσι με ελευθεριότητα. Το νήμα της ζωής του διακόπτεται όμως βίαια. Στις 24 Μαρτίου 1932 δολοφονείται με πολύ άγριο τρόπο μέσα στο διαμέρισμά του, στον αριθμό 97 της οδού Ρώμης, στη δεξιά όχθη του Σηκουάνα. Το πτώμα βρέθηκε το επόμενο πρωί από την καθαρίστρια. Ο Scouffi φορούσε ρομπ ντε σαμπρ και κρατούσε την πίπα στο κοκαλωμένο χέρι του. Τον είχαν μαχαιρώσει και στραγγαλίσει. Το πορτοφόλι του, άδειο, ήταν πεταμένο μέσα στο δωμάτιο. «Ο Αλέξανδρος Σκούφης, 46 ετών, Έλληνας υπήκοος, γεννηθείς εν Αλεξανδρεία», όπως έγραφαν τότε οι εφημερίδες, είχε νοικιάσει το τεσσάρι διαμέρισμα της οδού Ρώμης στις 10 Αυγούστου 1931. Το

22.02.24


ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ είχε επιπλώσει πολυτελώς και ζούσε εκεί με τον νεαρό εραστή του, Πιερ Παρί. Λίγο μετά την εγκατάσταση στο διαμέρισμα ο 22χρονος Πιερ Παρί κατατάχθηκε στον στρατό. Θεωρήθηκε ο πρώτος ύποπτος. Όμως, λόγω του στρατού, είχε ακλόνητο άλλοθι. Ο δολοφόνος πρέπει να ήταν «κάποιος από τους πολλούς νεαρούς που ο Scouffi δεχόταν στο σπίτι του». Η δολοφονία, που είχε χαρακτηριστεί από τον αστυνομικό επιθεωρητή της περιοχής «πραγματική σφαγή», είχε γνωρίσει μεγάλη δημοσιότητα στον Τύπο της εποχής, με πολλές λεπτομέρειες, σκανδαλιστικές και μη, για το θύμα. Όμως ο δολοφόνος δεν βρέθηκε ποτέ. Ο Scouffi είχε κατά κάποιον τρόπο προαναγγείλει τη μοίρα του στις πρώτες σελίδες του Χρυσόψαρου, εκεί που παρουσιάζει τον ήρωά του: «Τα μαλλιά του, φρεσκοκουρεμένα, γυαλοκοπούσαν από την μπριγιαντίνη. Κόνταιναν πολύ και σταματούσαν ψηλά στο σβέρκο. Εκείνος ο σβέρκος, ροδαλός και ξυρισμένος, ήταν σαν να προοριζόταν για το φιλί ή για το λεπίδι». Πιερ ήταν ο τελευταίος εραστής του Scouffi, αλλά και Πιερ είναι το όνομα του ήρωα στο Χρυσόψαρο. Το όνειρό του είναι να κάνει τον γύρο του κόσμου, αλλά αυτό που κατορθώνει είναι να κάνει τον γύρο της πλατείας Πιγκάλ. «Εκεί θα τελείωνε η τρελλή περιπέτεια, το ωραίο ταξίδι που είχε ονειρευτεί». Ο Πιερ ζει με τη μητέρα του και τον πατριό του σ’ ένα προάστιο του Παρισιού. Ο πατριός του, που διατηρεί ζαχαροπλαστείο, είναι πολύ βάναυσος και τον κακοποιεί. Τον μαστιγώνει και τον κάνει ασήκωτο από το ξύλο. Το παιδί αποφασίζει να δραπετεύσει από την οικογενειακή εστία, αφού βουτήξει δύο χιλιάδες φράγκα από το ταμείο του ζαχαροπλαστείου. Βρίσκει καταφύγιο στη Μονμάρτρη, ψάχνοντας τη σεξουαλικότητά του. «Η επιθυμία για το αρσενικό ζυμωνόταν με την επιθυμία για τη γυναίκα. Δεν κατάφερνε να διαχωρίσει τις δύο επιθυμίες για τη γυναίκα. Δεν κατάφερνε να διαχωρίσει τις δύο επιθυμίες, που τώρα πια γίνονταν μία στις αισθήσεις του». Όμορφος, διάφανος, αγαλματώδης σαν αρχαίος έφηβος, αρχίζει να εκδίδεται, έχοντας ως βάση του το ξενοδοχείο «Χρυσόψαρο». Είναι πια ο Πιερ/Σουσού. Μέσα από την περιπλάνησή του, ο συγγραφέας μάς οδηγεί στην ανθρωπολογία των ομοφυλόφιλων του Παρισιού και δείχνει ότι το κοινό πάθος, παρά τα φαινόμενα, δεν καταργεί τα ταξικά όρια. Λογοτεχνικά, εντάσσει επίσης στην αφήγηση όλες τις θεωρίες της εποχής περί ομοφυλοφιλίας, ενώ περιγραφές πάρτι όπως αυτό του ζωγράφου Μάξγουελ, του οποίου ο Πιερ είναι εραστής και μοντέλο, μοιάζουν

να βγαίνουν μέσα από σελίδες του Μαρσέλ Προυστ. Ο Scouffi μιλάει ακόμη για τη ρευστή ταυτότητα – το είπαμε κιόλας, γράφοντας για τους «ανδρόγυνους» αλλά και για τους «γύναινδρους». Στο Χρυσόψαρο ζουν κι άλλοι σαν τον Πιερ/Σουσού. Ανάμεσά τους και η Λουίζ, που ερωτεύεται τον Πιερ. «Μπροστά σε αυτόν τον αδύναμο αισθάνθηκε ισχυρή. Μπροστά σε αυτόν τον παθητικό ένιωσε ακαθόριστα την αμφισημία του φύλου της… Σ’ αυτό το σώμα γυναίκας ανασταινόταν ένας άντρας». Για τον Πιερ/Σουσού κάποια στιγμή αρχίζει η πτώση. Αρρωσταίνει από φυματίωση, το σώμα του αλλοιώνεται. Τον συλλαμβάνουν για διακίνηση ναρκωτικών. Κλείνεται στη φυλακή. Όταν βγαίνει, ο δρόμος δεν μπορεί πλέον να του δώσει ψωμί, ούτε ηδονή. Ερωτεύεται έναν νεαρό, που θέλει όμως να τον αποτρέψει από το να ακολουθήσει τον δικό του δρόμο. Γι’ αυτό, παρόλο που συζούν στο ίδιο δωμάτιο, δεν κάνουν ποτέ έρωτα. Ο Πιερ βρίσκει δουλειά σε χαμάμ, όπου ανακαλύπτει την ηδονή του σαδομαζοχισμού. Το τέλος του δεν θα αργήσει όμως να έρθει, καθώς χάνει ό,τι πραγματικά έχει αγαπήσει. Μετά τη δολοφονία του Alec Scouffi το Χρυσόψαρο γνώρισε μεγάλη επιτυχία. Πούλησε σαράντα χιλιάδες αντίτυπα. Η εποχή όμως άλλαζε και το Χρυσόψαρο θεωρήθηκε πορνογραφικό. Πέρασε στη λήθη. Αλλά τίποτα το σημαντικό δεν χάνεται. Αρκετά χρόνια αργότερα, ένας άλλος συγγραφέας που κινείται στη λογοτεχνική γεωγραφία του Παρισιού ανακαλύπτει τον Scouffi. Είναι ο Πατρίκ Μοντιανό, που «ανασταίνει» τον Αλέξανδρο Σκούφη σε τρία βιβλία του: στο Livret de famille το 1977 (αμετάφραστο στα ελληνικά), στον Δρόμο των σκοτεινών μαγαζιών το 1978 (μτφρ. Λήδα Παλλαντίου, Κέδρος) και στο Paris Tendresse το 1990 (αμετάφραστο στα ελληνικά). Το 2019, εβδομήντα χρόνια μετά την πρώτη έκδοσή του, το Χρυσόψαρο επανεκδόθηκε από τον εκδοτικό οίκο Séguier. Άρχισε έτσι μια νέα εποχή για ένα μυθιστόρημα πρωτοποριακό ως προς την ιδεολογία του, που σίγουρα θα επανεκτιμηθεί και θα βρει τη θέση του σήμερα. Το αποδεικνύει και η θαυμάσια ελληνική έκδοση από την Κίχλη. Έτσι κι αλλιώς ο Σκούφης εξακολουθεί να «βρίσκεται» στην Αθήνα χάρη στην αρχειακή συλλογή «Alec Scouffi Collection, 1912-1921», στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη. Η συλλογή, δωρεά της πριγκίπισσας Catherine Aleya Aga Khan το 2015, αποδεικνύει και τη στενή σχέση του Άλεκ ή Αλέξανδρου Σκούφη με τον Κ.Π. Καβάφη. Ανάμεσα στα τεκμήρια υπάρχει και το χειρόγραφο του ποιήματος «Τα κεριά» με ιδιόγραφη αφιέρωση στον Σκούφη.

Ο Πιερ, όμορφος, διάφανος, αγαλματώδης σαν αρχαίος έφηβος, αρχίζει να εκδίδεται, έχοντας ως βάση του το ξενοδοχείο «Χρυσόψαρο». Είναι πια ο Πιερ/Σουσού. Μέσα από την περιπλάνηση του Πιερ, ο συγγραφέας μάς οδηγεί στην ανθρωπολογία των ομοφυλόφιλων του Παρισιού και δείχνει ότι το κοινό πάθος, παρά τα φαινόμενα, δεν καταργεί τα ταξικά όρια.

LiFO 22.02.24

59


PERSONAL SHOPPER

î

IKEA Κάλυμμα μαξιλαριού Mandelpil με χειροποίητη κεντητή λεπτομέρεια. Στα καταστήματα IKEA

î

Carrera Ducati Γυαλιά ηλίου. Σε επιλεγμένα καταστήματα

ö

La Roche Posay

ò

L’Oréal Paris Panorama Mascara.

Serum προσώπου Pure Niacinamide 10. Στο www. larocheposay.gr και επιλεγμένα φαρμακεία

Στα Hondos Center και επιλεγμένα καταστήματα

ò

Superdry Duvet μπουφάν. Στο www.bloobox.gr

î

Asus Laptop Zenbook DUO με δύο οθόνες αφής.

ô

Στα καταστήματα Public

Vans Unisex backpack. Στο www.notos.gr

ô

Converse Unisex platform sneakers. Στο Sport And Fashion Freedom

60

LiFO

22.02.24


ΈΧΕΙΣ ΓΟΎΣΤΟ Δήμητρα Κόλλια Αρχιτέκτονας

Mε τι ασχολείσαι; Είμαι γατομαμά και αρχιτέκτονας, αλλά κατά κύριο λόγο ασχολούμαι με αυτό που αγαπώ πιο πολύ, τη μόδα, μέσα από το πρίσμα της τέχνης, της προσωπικής έκφρασης, της έρευνας και της ανακάλυψης του κόσμου και του εαυτού μου. Τον τελευταίο καιρό με ενδιαφέρει πολύ και το κομμάτι της προβολής της μόδας στα social media. Όλα αυτά κυρίως στο TikTok (@dcollia) και σύντομα σε podcast γιατί, ενώ είμαι ο πιο εσωστρεφής άνθρωπος, δεν μπορώ να σταματήσω να μιλάω για τα πράγματα που λατρεύω.

Τι φοράς και πόσο κοστίζει; Φοράω μια μπαλακλάβα που έχω φτιάξει η ίδια, ένα πουκάμισο αρκετά παλιό –δεν θυμάμαι το brand και την τιμή του–, μια διαφάνεια από Stradivarius (την οποία έχω πολλά χρόνια, οπότε δεν θυμάμαι την τιμή της), μια ασύμμετρη φούστα thrift 5 ευρώ, από κάτω μια pencil της μαμάς μου, και κάτω απ’ όλα αυτά ένα φόρεμα λευκό που επίσης έχω πολλά χρόνια και δεν θυμάμαι πόσο είχε. Τα παπούτσια είναι loafers από ASOS και αν θυμάμαι καλά κόστισαν περίπου 20 ευρώ. Πού πας τώρα; Στη γιαγιά μου να πιούμε τσάι και να τα πούμε, και είμαι πολύ χαρούμενη γιατί έχω να τη δω καιρό. @dimitracollia Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη στο lifo.gr.

από τη μίνα καλογερά

φωτο: παρισ ταβιτιαν

Τι έχεις στο τσαντάκι σου; Στην τσάντα μου έχω κλειδιά, πορτοφόλι, κινητό, ένα μικρό τετράδιο sketchbook και μολύβι, πάντα κρέμα χεριών, ένα lip balm και ένα lip oil.

LiFO 22.02.24

61


H LIDL ΕΛΛΆΣ ΠΑΡΑΜΈΝΕΙ ΣΤΑΘΕΡΆ ΓΙΑ 8Η ΧΡΟΝΙΆ ΚΟΡΥΦΑΊΟΣ ΕΡΓΟΔΌΤΗΣ ΣΕ ΕΛΛΆΔΑ ΚΑΙ ΕΥΡΏΠΗ, ΜΕΤΟΥΣΙΏΝΟΝΤΑΣ ΤΟ «ΜΑΖΊ» ΣΕ ΕΤΑΙΡΙΚΉ ΚΟΥΛΤΟΎΡΑ Όταν μια επιχείρηση διακρίνεται ως Κορυφαίος Εργοδότης από τον φορέα Top Employers Institute είναι σίγουρο ότι κάτι κάνει πολύ καλά. Όταν όμως αυτή η διάκριση έρχεται για όγδοη συνεχόμενη χρονιά, τότε μπορείς να αντιληφθείς ότι ο σεβασμός στον άνθρωπο, η έννοια της ομάδας, η ουσία της συμπερίληψης, η ισότητα των ευκαιριών και η επένδυση στη νέα γενιά είναι στοιχεία που βρίσκονται στο εταιρικό της DNA. Η Lidl Ελλάς βρίσκεται και πάλι στην κορυφή, αποδεικνύοντας ότι κορυφαίος εργοδότης είναι αυτός που μετουσιώνει το «μαζί» σε τρόπο σκέψης και θεμέλιο καθημερινής πρακτικής. Η Νικολέτα Κολομπούρδα, CHRO & Member of the Board της Lidl Ελλάς, μας μιλά για αυτή την επιτυχία που συνθέτει το #teamLidl. — Είναι η όγδοη χρονιά που η Lidl Ελλάς βραβεύεται ως κορυφαίος εργοδότης σε Ελλάδα και Ευρώπη. Αυτή η διάκριση είναι για εσάς ένα στοίχημα; Πώς καταφέρνετε να το κερδίζετε οκτώ συνεχόμενα έτη; Η ανάδειξη της Lidl Ελλάς σε κορυφαίο εργοδότη έρχεται κάθε φορά ως επιβεβαίωση μιας πολύ συνειδητοποιημένης στρατηγικής που ακολουθεί η εταιρεία τα τελευταία χρόνια. Είναι η απόδειξη πως ο άνθρωπος μας αφορά, μας ενδιαφέρει, μας εμπνέει και μας εξελίσσει. Αν έπρεπε να διαλέξω μόνο μία λέξη, τότε θα ήταν το «μαζί». Γύρω από αυτή την έννοια δημιουργούμε τις κατάλληλες συνθήκες για όλους. Πιστεύουμε πως με γνώμονα την ομαδικότητα και τον σεβασμό στον άνθρωπο μπορούμε να πετύχουμε όλους μας τους στόχους. Είναι οι άνθρωποι που μας κάνουν αυτό που είμαστε. Γι’ αυτό και εργαζόμαστε με αφοσίωση για να

παρέχουμε με συνέπεια ένα εργασιακό περιβάλλον που θα προωθεί την ευημερία και την εξέλιξη. — Πρακτικά πώς εφαρμόζεται αυτή η φιλοσοφία της ομαδικότητας μέσα στην καθημερινή λειτουργία; Με πάνω από 6.700 ανθρώπους σε καταστήματα, logistics centers και γραφεία –σε διαφορετικούς ρόλους, με διαφορετικές καταβολές, από διαφορετικούς τόπους και γενιές– είναι μια πραγματική πρόκληση να δημιουργήσεις ένα περιβάλλον συμπερίληψης βασισμένο στην έννοια του «μαζί». Γι’ αυτό και σχεδιάσαμε μια ολιστική και δομημένη στρατηγική ισότητας, διαφορετικότητας και ενσωμάτωσης. Εφαρμόζουμε διαφανείς και δίκαιες εταιρικές οδηγίες, ενισχύοντας τον σεβασμό. Ευαισθητοποιούμε τους ανθρώπους μας σε σχέση με κάθε μορφή άνισης μεταχείρισης μέσω εκπαιδεύσεων και τους υποστηρίζουμε

Η Νικολέττα Κολομπούρδα, CHRO & Member of the Board της Lidl Ελλάς.

έμπρακτα, έχοντας πάντα την προσοχή μας στραμμένη στις ανάγκες τους. Έχουμε υπογράψει τη Χάρτα Διαφορετικότητας (Diversity Charter Greece), πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την προώθηση των ίσων ευκαιριών και της διαφορετικότητας στον χώρο εργασίας. Επίσης, ακολουθούμε τις Αρχές των Ηνωμένων Εθνών για την Ενδυνάμωση των Γυναικών (WEPs), προσφέροντας καθοδήγηση για το πώς να προωθήσουμε την ισότητα των φύλων και την ενδυνάμωση των γυναικών στον χώρο εργασίας, την αγορά και την κοινωνία. Τέλος, είμαστε μία από τις μόλις 18 εταιρείες στην Ελλάδα που πιστοποιούνται με το Σήμα Ισότητας SHARE με κριτήρια αξιολόγησης την εξασφάλιση ίσης μεταχείρισης, την ισότητα στη λήψη αποφάσεων, την εξισορρόπηση προσωπικής και επαγγελματικής ζωής, καθώς και την εταιρική κουλτούρα και


επιχειρησιακή πολιτική. Έτσι, διασφαλίζουμε ότι το «μαζί» είναι πραγματικό «μαζί» και ότι η ομάδα μας ανήκει σε ένα ασφαλές περιβάλλον. — Ποια είναι τα κριτήρια αξιολόγησης ώστε να αποδοθεί στην εταιρεία ο τίτλος του κορυφαίου εργοδότη; Υπάρχει τρόπος να μετρηθεί η εταιρική κουλτούρα; Στην περίπτωση της βράβευσης από τον φορέα Top Employers Institute γίνεται ένας ενδελεχής και μακροχρόνιος εξωτερικός έλεγχος κατά τον οποίο αξιολογούνται πυλώνες όπως η στρατηγική ανθρώπινου δυναμικού, το περιβάλλον εργασίας, η προσέλκυση ταλέντων, η εκπαίδευση, η ποικιλομορφία και η ενσωμάτωση, η ευημερία, η εξέλιξη και πολλά άλλα. Αυτή είναι μια διαδικασία που φέρνει και σ’ εμάς μια πολύ ουσιαστική γνώση για το πού βρισκόμαστε και πού θέλουμε να πάμε. Παράλληλα, διενεργούμε σε ετήσια βάση εσωτερικές έρευνες και focus groups, απ’ όπου λαμβάνουμε τη σημαντικότερη πληροφορία, δηλαδή τις ανάγκες και τα θέλω των ανθρώπων μας, και βάσει αυτών θέτουμε τους στόχους μας για την επόμενη χρονιά. Καθώς η κοινωνία αλλάζει μέρα με τη μέρα, επανερχόμαστε με συνέπεια σε αυτές τις έρευνες, παραμένοντας πιστοί στη βασική μας αρχή που έχει ως προτεραιότητα τον άνθρωπο. Δημιουργούμε πρωτοβουλίες που καλύπτουν διάφορες πτυχές της εργασιακής και μη ζωής της ομάδας. Ενδεικτικά αναφέρω τις βραβεύσεις μας στα HR Awards 2023 για τη συμμετοχή μας στο Athens Pride 2023, για το πρόγραμμα «New Way of Work» και το υβριδικό μοντέλο τηλεργασίας που σχεδιάσαμε καθώς και το καινοτόμο εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Lidl UP: Learn & Work» για την υποστήριξη της νέας γενιάς. — Στο #teamLidl όντως συναντιούνται διαφορετικές γενιές. Ποια είναι η στάση της Lidl Ελλάς απέναντι στη νέα γενιά που αναζητά ευκαιρίες για να μπει στην αγορά εργασίας;

Η εμπιστοσύνη που επιδεικνύουμε μάς επιστρέφεται πολλαπλάσια από τη νέα γενιά που υποδεχόμαστε στην ομάδα μας. Προσφέρουμε ευκαιρίες σε όλους και όλες, ανεξαρτήτως προσόντων ή προηγούμενης εμπειρίας, ενθαρρύνοντας τη μάθηση και την εξέλιξη σε ένα φιλόξενο περιβάλλον. Το πρωτοποριακό πρόγραμμα διττής εκπαίδευσης «Lidl UP: Learn & Work» προσφέρει τη δυνατότητα στη νέα γενιά να σπουδάσει και να εργαστεί αμέσως μετά το σχολείο. Σύντομα αναμένεται η αποφοίτηση των πρώτων σπουδαστών και σπουδαστριών, ενώ από την 1η Μαρτίου θα εργάζονται στις θέσεις υποδιευθυντών/-ριών καταστημάτων. Μέσω του προγράμματος «Lidl UP: Learn & Work», η Lidl Ελλάς για το 2024-2025 φιλοδοξεί να υποστηρίξει σχεδόν 80 νέους σπουδαστές σε όλη τη χώρα ώστε να ολοκληρώσουν τη μεταδευτεροβάθμια εκπαίδευση που επέλεξαν, να αποκτήσουν αναγνωρισμένο πτυχίο ως στελέχη λιανικού εμπορίου και να ξεκινήσουν την καριέρα τους στο #teamLidl. Σήμερα σχεδιάζουμε τον 3ο κύκλο του προγράμματος, που αυτήν τη φορά θα βασίζεται στην απομακρυσμένη θεωρητική εκπαίδευση, παρέχοντας την ευκαιρία σε νέους και νέες από ακριτικές και απομακρυσμένες περιοχές της Ελλάδας να συμμετάσχουν. Παράλ ληλα, σχεδιάζουμε και ειδικά προγράμματα που απευθύνονται σε αποφοίτους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Το «Lidl UP: International Trainee» είναι ένα ειδικά σχεδιασμένο πρόγραμμα για την προσέλκυση των ταλέντων που θα αναλάβουν μια θέση ευθύνης στη Lidl Ελλάς. Πρόκειται για ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης που ενεργοποιούμε δύο φορές τον χρόνο, βασισμένο σε πραγματικές ανάγκες επιλεγμένης θέσης εργασίας, και μέσα σε διάστημα 18 μηνών παρέχουμε όλα τα εφόδια ώστε με την ολοκλήρωσή του προγράμματος, κάθε trainee να αναλάβει μια θέση ευθύνης.

Περιλαμβάνει on the job training, εκπαίδευση στα κεντρικά μας γραφεία αλλά και 6 μήνες εκπαίδευση στο εξωτερικό. — Εκτός από το εργασιακό περιβάλλον, το μισθολογικό κίνητρο και οι επιπλέον παροχές είναι σημαντικά στοιχεία που καθορίζουν τον κορυφαίο εργοδότη. Θα λέγατε ότι αυτός ο συνδυασμός είναι το μυστικό για τη δημιουργία μιας ομάδας που μαζί πετυχαίνει τους στόχους της και γιορτάζει τις επιτυχίες της; Πέρα από το συμπεριληπτικό και ασφαλές περιβάλλον εργασίας, φροντίζουμε με πράξεις να επιβραβεύουμε την ομάδα μας. Από την 1η Δεκεμβρίου εισαγάγαμε στη Lidl Ελλάς τον κατώτατο μισθό στα 1.000 ευρώ και σήμερα ερχόμαστε να κάνουμε το επόμενο βήμα, καθώς από 1η Μαρτίου ο κατώτατος μισθός για τους ανθρώπους μας στα καταστήματα σε όλη την Ελλάδα θα είναι στα 1.050 ευρώ για τους άγαμους και για έγγαμους 1.200 ευρώ. Πρόκειται για μια επένδυση που, σε συνδυασμό με ένα πακέτο επιπρόσθετων παροχών, ανέρχεται στα 7 εκατομμύρια ευρώ. Εξασφαλίζουμε ένα ανταγωνιστικό πακέτο αμοιβών και επιπρόσθετων παροχών, όπως ιδιωτική ασφάλεια για όλους και όλες, διατακτικές τροφίμων σε μηνιαία βάση, επενδύσεις στην εκπαίδευση των ανθρώπων μας της τάξεως του 1.000.000 ευρώ ετησίως και παροχές γονεϊκότητας. Στηρίζουμε την οικογένεια με 6 επιπλέον ημέρες άδειας πατρότητας μετ’ αποδοχών, πέρα από τις 14 που προβλέπονται από τον νόμο. Παράλληλα, καλύπτουμε οικονομικά και τον 3ο μήνα της γονικής άδειας ανατροφής τέκνου. Όλα όσα κάνουμε για την ομάδα είναι χάρη στην ομάδα και προσωπικά θα ήθελα να ευχαριστήσω καθεμία και καθέναν από τους πάνω από 6.700 εργαζομένους μας γιατί μας εμπνέουν για να γινόμαστε κάθε χρόνο καλύτεροι.



Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.