Max De Schryver Hoofdredacteur LVSV Gent
Opinie
Met de verdwijning van de Senaat is de verdere ontmanteling van onze rechtstaat een feit Max De Schryver Onze hoofdredacteur formuleert in deze opiniebijdrage een reactie op het recent door de Open VLD gelanceerde idee om de Senaat af te schaffen. Daarbij bespreekt hij het belang van het instandhouden van een machtsevenwicht bij politieke structuren en beargumenteert hij dat instituties uit het verleden vaak verborgen waarden hebben. De lezer zal hier dan ook zeker en vast enige terughoudendheid ten aanzien van het afschaffingsvoorstel kunnen terugvinden. Recent kondigde onze huidige senaatsvoorzitster met toeters en bellen aan dat het einde van de Senaat nabij is. Het zou een ouderwets en log instituut zijn dat hoegenaamd niets bijdraagt aan onze democratische rechtsstaat. Er gaat enkel geld aan verloren en we halen er geen enkel voordeel uit. Tijd om het af te schaffen met andere woorden, of zo verkondigt een bepaalde politieke partij toch. We moeten daarentegen kritisch zijn bij deze glorierijke mededeling dat onze staat nu veel efficiënter én goedkoper georganiseerd zal kunnen worden. De Senaat bestaat namelijk reeds sinds de creatie van onze Belgische overheid. Zij is tevens een deel van onze Grondwet. Er zal waarschijnlijk wel een reden geweest zijn om deze tweede kamer institutioneel te verankeren. Jammer genoeg schenken de populaire media hier bijna nauwelijks aandacht aan. De meerwaarde van bepaalde instellingen lijkt de moderne mens weinig meer te kunnen schelen. Een specifieke scene uit ‘Star Wars: Episode III Revenge of the Sith’ spookt even kort door mijn gedachten. Reeds verschillende reacties volgden op de lancering van het idee om de Senaat volledig af te schaffen (of om te vormen tot een burgerkamer – wat mogelijks nog erger is dan het afschaffen ervan). Dit artikel heeft de bedoeling om aan deze kritiek een bijdrage te leveren. Met dit artikel wil ik dan ook kort duiden wat de meerwaarde kan zijn van een tweede kamer en op welke manier deze kan
14
werken in een democratische rechtsstaat. Gezien blijkbaar niet iedereen deze voordelen erkent, lijkt het mij relevant om er in detail nog eens op in te gaan. Het is daarentegen niet zozeer de bedoeling van dit artikel om nieuwe inzichten binnen de politieke filosofie aan te dragen. Checks en balances als onderdeel van een maatschappelijke evolutie In de geschiedenis van politieke instellingen heeft men steeds getracht via de creatie van specifieke overheidsorganen een evenwichtig staatsysteem uit te denken. Daarbij tracht men extremen te vermijden. Deze extremen worden vaak in twee categorieën onderverdeeld. Aan de ene kant is er het risico op tirannie. Dit kan zich voordoen wanneer de macht in een samenleving te veel geconcentreerd is. Deze samenleving is onwenselijk omdat het mensen onderdrukt en geen vrijheid toekent. Aan de andere kant van het spectrum bevindt zich de anarchie. Dit ontstaat wanneer er te weinig samenwerkingsverbanden worden gecreëerd. In anarchie vindt de volledige desintegratie van de samenleving plaats waarbij niemand meer zeker is van zijn leven en zijn bezittingen en er algemeen wantrouwen heerst ten opzichte van de ander. Gezien beide samenlevingen onwenselijk zijn, is het de zoektocht naar een evenwicht dat centraal staat in de ontwikkeling van politieke instituties.
