Argitaratzailea: Goierriko Hedabideak SL Koordinatzailea: Kerman Garralda Kudeatzailea: Miren Sudupe Erredakzio burua: Loinaz Agirre Diseinua: Adaki (Eneko Maiz) Banaketa: Bidera zerbitzuak Berria Taldea Lege gordailua: SS 1638/2011
Egoitzak: Beasain: Oriamendi, 32 20200 Urretxu: Iparragirre, 11 (Kaletxiki) 20700
Telefonoak: Beasain: 943 16 00 56 Urretxu: 943 72 34 08
Webgunea: goiberri eus
Posta elektronikoa: goiberri@hitza eus Publizitatea: 607 530 424 jizagirre@hitza eus Bezero arreta, harpidetzak: 943 30 30 35 hitzakide@hitza eus Diruz laguntzen duten erakundeak: Udalak: Altzaga Arama Ataun Beasain Itsasondo Legorreta, Mutiloa, Olaberria, Segura, Urretxu, Zaldibia, Zerain eta Zumarraga
Asko dira euskarak latinetik hartutako h i t z a k , e t a h o r i e t a k o a s k o e t a a s k o ezin gureagoak: zerua, pagoa, marru bia B a i n a g u t x i b a t z u k e r e b a d i r a a r a b i e r a t i k j a s o t a k o a k : aldaba, alkandora edo azoka bera… A z k e n h o n e k arabierazko zoco hitzean du o i n a r r i e t a m e r k a t u a e s a n n a h i d u , e t a z a l a p a r t a … D e n b o r a r e n p o d e r i o z e t a , h o r r e n o n d o r i o z , l e h e n Vi llaprankako peria z e n a Or diziako azoka b i l a k a t u z i t z a i g u n ; b a k a r r e n b a t i h i t z e u s k a l d u n a g o a i r u d i t u , nonbait
Patxi Zubizarreta Dorronsoro Idazlea
G a z t e l a n i a k e z d i t u h i t z a s k o l a t i n e t i k h a r t u : g a z t e lania latina da, izan, edo la t i n a r e n b i l a k a e r a r e n e m a i tza, katalana edo portugesa b e z a l a . H i z k u n t z a l a t i n o a k dira horiek guztiak Ezin gu r e a g o a k h o r i e k e r e . B a i n a g a z t e l a n i a k , z a l a p a r t a e t a z a r a t a a d i e r a z t e k o , algara bia hitz gaitzesgarria erabil tzen du, eta hitz horrek, eti m o l o g i k o k i , z e r , e t a al‘arabiyya e s a n n a h i d u , hau da, arabiera!
Lehen ‘Villaprankako peria’ zena ‘Ordiziako azoka’ bilakatu zitzaigun; bakarren bati hitz euskaldunagoa iruditu, nonbait
N a g i b M a h f u z N o b e l s a r i d u n a r e n Mirarien kalezuloa e t a Mila eta bat gauen gauak ere goza ditza k e g u , b a i n a i r a k u r l e a k n e kez jakingo du integrista ba t e k M a h f u z i l a b a n k a d a b a t e m a n z i o l a l e p o a n , e s a t e n z i t u e n a k e s a t e n z i t u e l a k o E t a , h a r r e z k e r o , f i s i k o k i e z i n d u t a , i s t o r i o a k l a g u n b a t i d i k t a t u b e h a r i z a n z i z k i o l a , a s k o t a r i k o d i k t a d u r e n e r a g i n e z . B a i n a e u s k a l irakurleak nekez jakingo du liburu horiek kostata argita r a t u z i r e l a g u r e a n : i t z u l p e nak eginda zeuden, baina li teratura agenteek argitara t z e k o b a i m e n i k e m a n e z : « N o l a t a n i t z u l i t e r r o r i s t e n hizkuntza horretan…?». Bai, l a t z a k z i r e n g a r a i a k , l a t z a k e g i a k E t a , h a l a e r e , z u k z e r o r r e k n o b e l a h o r i e k g u z tiak gozatu ditzakezu eta nozitu gaur egun.
Azaleko irudia: GoiBerri
D e n a d e l a , h i z k u n t z e n a r t e k o h a r r e m a n a k , e t a azokatik s o r t z e n d e n n a h a s k e t a a b e r a s g a rriak biziarazi du gure hizkuntza, eta biziaraz ten gaitu gu ere Airezko eta haragizko mo numentuak dira hizkuntzak Eta gaur egun zu z e n e a n a r a b i e r a t i k i t z u l t z e n d u g u e u s k a r a r a .
Abdela Taia idazle marokoar paristartua gu rean izan berria delako kontatzen dut hau guz tia. Zure argitan bizitzea nobela ere ama, Ma r o k o n , s e m e h o m o s e x u a l a r e n i k u s p u n t u t i k haren aurreko hiru eleberriak bezala, Durangon d a u k a g u e s k u r a , e d o L a z k a o n , e d o G o i e r r i k o gainerako azoketan.
Hala bada, Durangoko Azokan eskura dauzkagu Mohamed Xukri marokoarraren Ogi hutsa, edo Alaa Al Aswany egiptoarraren Jakobian eraikina nobela
Gari bezala ezagunagoa da Iñaki Igon Garitaonaindia Murgiondo (Legazpi, 1963), eta Gariren izena pil pilean dabil azken asteotan bi gertakari garrantzitsu direla eta. Maldanbera taldearekin ateratako zuzeneko diskoa estreinatu berritan, aurkezpen biran murgilduta dabil Gari bakarlaria. Hertzainak talde mitikoko Gari abeslaria, berriz, taldearen behin betiko agurrerako kontzertuei begira dago.
Hertzainak bueltan da.
B a i O r a i n e s k u a r t e a n d a u k a g u n h a u o s o g a r r a n t z i t s u a d a , e t a j a s o t z e n a r i g a r e n e r a n t z u n a i k u s i t a , t a l d e a r e n oihartzunak noraino iritsi ziren kontu r a t z e n g a r a B a i n a a r g i u t z i b e h a r d a H e r t z a i n a k e z d e l a b i z i r i k d a g o e n proiektu bat, hau ez da despedida bat. Agurra ez bada, zer da orduan?
Hau da zirkunstantzialki sortu zen ideia bat, eta abiapuntua izan zen duela hiru urte Arriagan aurkeztu behar nuen dis ko berriak bat egin zuela Hertzainaken l e h e n d i s k o a r e n 3 5 u r t e u r r e n a r e k i n J o s u [ Z a b a l a ] o s a s u n e z g a i z k i z e g o e n u n e h a r t a n , e t a n i r e k i n a b e s t e r a e t o r tzeko esan nion, bion artean Hertzaina ki omenaldi txiki bat egiteko, eta berari e r e b a i , b i d e b a t e z . A r r i a g a k o k o n t z e r t u a 3 6 0 g r a d u k o f o r m a t u a n e g i n g e nuen, eta publikoaren aldetik oso eran tzun berezia jaso genuen, oso ona Txis pa bat sortu zen, eta txispa haren harira aukera gehiago aztertzen hasi ginen.
H e r t z a i n a k e n o m e n a l d i a r e k i n j a r r a i t z e a p e n t s a t u g e n u e n , e t a a u k e r a e g o k i e n a i r u d i t u z i t z a i g u n E u s k a l d u n a n egitea, areto horrek kontzertuari mere z i z u e n g a r r a n t z i a e t a b a l i o a e m a n g o ziolako. Musikaren munduko jende ba tzuk ez zuten ikusi, baina Euskalduna ko arduradunek baiezkoa esan zutenez, apustua egin genuen denon artean Eta erantzuna ikaragarria izan zen! Bi egu n e z b e t e g e n u e n E u s k a l d u n a , e t a g e r o
Kafe Antzokia
Testua: Tere Madinabeitia
Argazkia: Gari
Hertzainak entzuteko gogoa zegoen. Argi dago baietz. Baina emanaldi haie kin ez genuen lortu bakarrik publikoak ere parte hartzea taldeari egin nahi ge nion omenaldi txiki hartan Oso inpor tantea izan zen, baita ere, Hertzainaken
hamaika urteko ibilbideari, Hertzaina ken liburu potoloari itxiera polit bat eta benetakoa emateko, eta elkarrekin egin genuen ibilbide hartan sortu ziren zau riak, dagoeneko itxiak zeudenak, baina gaizki itxiak, zauri haiek gainditzeko Baina ez zineten horretan geratu. E z . N o r m a l a z e n b e z a l a , G a s t e i z e n amaitzea falta zitzaigun.
Gasteizek lotura berezia du Hertzaina k e n p r o i e k t u a r e k i n . G a r a i h a i e t a n e z zen oso normala horrelako talde bat jus tu Gasteizen sortzea, eta euskaraz abes ten zuen Gasteizko talde batek jipoitzea Euskal Herriko kultura tradizionala guk j i p o i t u g e n u e n m o d u a n . G a s t e i z k o a z ken urratsa falta genuen, baina pande m i a e t o r r i z e n o r d u a n e t a a l d e b a t e r a u t z i b e h a r i z a n g e n u e n . P a n d e m i a amaitutakoan Gasteizekin genuen zor h o r i b e r r e s k u r a t u d u g u , e t a h o r r e t a n gabiltz.
Gasteizen urtarrilaren 6an joko duzue baina aurretik, BEC en bi emanaldi. Abenduaren 16an eta 17an, eta horietan ere, jendearen harrera ikaragarria izan d a . E u s k a l d u n a r e k i n n o l a b a i t p r e s t i g i o a e m a n g e n i o n g u r e i b i l b i d e a r i , e t a hurrengo urratsa ahalik eta maila altue nera eramatea zen, eta gurekin batera, b a i t a e u s k a l k u l t u r a e r e , g u e r e e u s k a l kulturaren parte bihurtu ginelako Ha l a k o f e s t a o r o k o r b a t i z a n g o d i r a h i r u kontzertu horiek, gu izango gara prota gonistak, baina azken finean, gure kul tura izango da protagonista nagusia Ez zarete bakarrik izango. A r t i s t a a s k o i z a n g o d i r a g u r e k i n , B E C eko bi saioetan eta Gasteizen, lehengo koak, oraingoak eta gerokoak Gure his toriaren parte izan direnak, gure ibilbi dean bidai lagunak izan direnak eta izan
ez direnak… Zaharragoak, gazteagoak...
Jende asko izango dugu alboan, zerren da oso luzea da Nolako publikoa espero duzue? G u r e g a r a i k o p u b l i k o a b a i , h a s i e r a k o a eta Aitormena abestiaren ondokoa Le h e n e n g o g a r a i e t a n , n i r e a u r r e a n n u e n publikoa ni baino zaharragoa zen... eta Aitormena ren ondoren, askoz ere gaz t e a g o a K o n t z e r t u h a u e t a n d e n e t a r i k izango da, nik uste dut belaunaldi arte k o f e s t a b a t i z a n g o d e l a . G e h i e n a k 4 0 urtetik gorakokak izango dira, eta asko e t a a s k o s e m e a l a b e k i n e t o r r i k o d i r a Polita izango da gure historia ixteko N o l a i r i t s i z i n e n z u t a l d e h o r r e t a r a ? Nondik zatoz?
G i p u z k o a k o h e r r i t x i k i b a t e t i k n a t o r , L e g a z p i t i k , n o n , g u g a z t e a k g i n e n g a raian, inguruan genuen gizartea, gizar te itxi bat zen, alde batetik gizarte eus kalduna eta beste batetik, euskaldunak e z z e u d e n a N o n d i k z a t o z e n i n p o r t a n tea da, horrek markatzen zaituelako. Nolakoa zinen zu?
Ni Legazpiko ikastolako lehen promo ziokoa naiz, eta kaleumea Herrian, gaz te gaztetatik izan nuen aukera ni baino helduagoak ziren artistekin harremana izateko, Carlos Ausserladscheiderrekin, J a v i e r L a r r e a r e k i n . . . H e r r i a n b a z e g o e n n o l a b a i t e k o m u g i m e n d u a , e t a g a u z a k elkarrekin egiteko gogoa genuen. Nik 14 urte nituen, eta orduan hasi ginen aste buruetan elkartzen lagunak, nire ama ma Cresenen Olaberriko baserrian lehe n e n g o , e t a Z u r r a n t e g i b a s e r r i a n g e r o Mugimendu haren harira sortu genuen Ziper.
Ziper, zure lehen taldea. Bai Santikutz jai batzuetan kuadrillan e r a b a k i g e n u e n m u s i k a t a l d e b a t s o r tzea, eta Los Babys taldekoek utzi zigu ten eliza azpian zuten lokala eta mate riala erabiltzen, baita Briesekoek ere G e h i e n o k m u s i k a j o t z e n b a g e n e k i e n Jon Azpiazu gitarrarekin hasi zen, bajis ta Ramon Lasa txistularia, baterian Mi txel Gurrutxaga, eta ni teklatuekin, sol feoa eta pianoa banekielako
Zer gogoratzen duzu garai haietaz? Oso gazteak ginen, eta ilusioa eta inda rra azpimarratuko nuke Garai haietan e z z e u d e n h o r r e l a k o t a l d e a k o s o g i r o a r r o t z a z e n h e m e n g o a . H a l a e r e , g u e z ginen izan lehenak. Gero Itoiz bihurtu ko zen Indar Trabes taldeak Legazpin jo zuela gogoratzen dut Eta bai, oso gazte ak ginen, baina onak. Mandiope disko
t e k a n e g o n g i n e n , e u s k a l m u s i k a r e n l e h i a k e t a b a t e a n , u n e h a r t a k o e u s k a l musikari ia guztiak bezala eta flipatu ta geratu ziren gurekin, ez zuten sinis ten gu Legazpiko talde bat izatea. Herri t x i k i b a t e k o a k i z a n d a , h a r r e s i e r r a l d o i a k a p u r t u b e h a r d i t u z u , e t a h o r r e k i n d a r t u e g i t e n z a i t u N i k u s t e d u t h o r i adierazten genuela.
Ziperrek hiru urte oso emankor izan zituen, nahiz eta formazioa aldatu zen behin baino gehiagotan… Leku askotan j o g e n u e n , e t a 1 4 1 5 u r t e b a k a r r i k i z a n a r r e n , i a e d o z e i n m u s i k a r i r e n p a r e a n g e u n d e n , o s o j a r r i a k g e u n d e n m u s i k a g a i e t a n , b a t e z e r e A u s s e r l a d s c h e i d e r r i e s k e r , g a r a i h a i e t a n l o r t z e n o s o z a i l a k ziren diskoak entzuten uzten zigulako Nola sartu zinen Hertzainaken?
K o n t z e r t u b a t e a n e l k a r t u g i n e n , O ñ a tin. Taldearen barruan arazoak zeuden a b e s l a r i a r e k i n , e t a n i r i e m a n z i d a t e n a b e s t e k o a u k e r a H a s i e r a b a t e a n e z nuen ikusten, besteak baino hamar urte gazteagoa nintzelako, ingurua… nahiko arrotz egiten zitzaidan dena Baina gero m o t o r i s t r i p u b a t i z a n n u e n , e t a h a r k une hartan eman zidan egonkortasuna ren ondorioz, Gasteizera joatea erabaki nuen Orduan 19 urte nituen Hamaika urte egin zituen taldeak. Gasteizera iritsi eta handik aurrerakoa ezaguna da. Etapa desberdinak izan ge n i t u e n L e h e n e n g o d i s k o a r e n e z t a n d a (Hertzainak, 1984) izan zen lehena, bai n a a u r r e t i k e m a i t z a o n i k i z a n e z z u e n casette bat kaleratu genuen, urteak pa sa ondoren altxor bat bilakatu zena Bi g a r r e n e z t a n d a e t o r r i z e n g e r o , Aitor mena abestiarekin, eta horrekin publi
«Hertzainaken kontzertu hauetan denetarik izango da, nik uste dut belaunaldi arteko festa bat izango dela»
«Zuzeneko diskoa egitea pentsatu dugu badugulako sonoritate propioa, eta ukitu hori erregistratu nahi genuelako»
koa aldatu zen erabat. Belaunaldi alda keta sumatu genuen, eta kristoren jen d e t z a e t o r t z e n h a s i z e n g u r e k o n t z e r tuetara Aitormena ereserki edo horre lako zerbait bihurtu zen. Zer izan zen Hertzainak zuretzat? Hamaika urte konplikatu egin genituen e l k a r r e k i n , e t a o r a i n d i s t a n t z i a r e k i n ikusten ditut. Ni oso gaztea nintzen, eta kanpotik iritsi nintzen Gasteizera. Tal dea osatuta zegoen, eta niretzat konpli katua izan zen sartzea. Eta konplikazio hori areagotu egin zen lehen diskoa ka l e r a t z e a n , o s o e p e m o t z e a n i g a r o n i n tzelako taldera azkena iritsi zena izate t i k p u b l i k o a r e n t z a t t a l d e k o a u r p e g i a i z a t e r a . H o r r e l a i z a t e n d a n o r m a l e a n , eta normala izaten da, baita ere, kanta riek alkoholarekin edo drogarekin ara zoak izatea, nik bezala.
Zer gertatu zitzaizun?
Guk egin genuena ikaragarria izan zen, eta horretarako prestatuta egon behar d a , e t a n i e z n e n g o e n p r e s t a t u t a , e z n i ezta besteak ere, baina haiek beste mo du batean bizi izan zuten guztia Orain denborak ematen duen distantziarekin ikusten dut dena, eta atzera begiratzen dut, gehienbat jakiteko zer gertatu zen e t a z e r g a t i a k N i r e t z a t i k a s k e t a i n p o r tantea izan da hori aztertzea Nik arazo pila bat izan nituen, oso urte latzak bizi nituen, batez ere taldea desegin eta ge r o , e t a a r a z o h o r i e k g a i n d i t z e n a t z e r a begirada horrek lagundu dit
Gaur egun harro sentitzen naiz, pa s a r t e a s k o r e k i n h a l a k o s e n t i m e n d u kontrajarriak ditut, baina guzti horren emaitza naiz, eta oso gustura nago, oso gustura sentitzen naiz orain.
Gari Legazpin jaio eta hazi zen, eta legazpiartzat du bere bu rua, baina bilbotarra ere sentitzen da, «dualtasun hori izan dut beti nire bizitzan», dio Izan ere, urteak dira Bilbon bizi de la, eta gaztetxoa zela ere, astea igarotzen zuen hiri horretan, gurasoekin, haiek lanean familiako Maga haurrentzako den dan, eta bera ikasten, «mojetan, eta Legazpin Arantxa Rodriguezekin hasi nituen solfeo eta piano ikasketa haiekin jarraitu nituen». Asteburuetan Legazpira joaten ziren, eta horregatik mantendu zuen kuadrilla, gaur egun ere oraindik mantentzen duena
Bilbon du gaur bizitza Garik Bere musika proiektua bertan ezarrita eta egonkortuta du, batetik, eta bestetik, familia eta lana ere bai. Lana, Indautxu auzoko Atxukarro kalean duen ne gozio txiki batean du, hiri erdi-edian Kokorilo izena du, eta bertan haurrentzako arropa eta bestelako materiala saltzen du, gurasoen eta familiaren denda hari keinu eginez edo.
Etxekoak eta lagunak ere inguruan ditu. Eta lagunekin, bizikletan ibiltzea gustatzen zaio, mendiko bizikletan zein errepidekoan Badu irteerak egiteko talde bat, gainera, dendatik ger tu dagoen Indusi taberna eta erretegian egoitza duena, eta ha ren izena daramana, Indusi Basque Team. Instagramera igo izan ditu inoiz bizikleta gaineko abentura horiek
Instagram aipatuta, badu kontu bat @garimaldanbera izena rekin, baina ez du berak eramaten, «ez nago horretarako» ai tortzen du, «ez dut nahi ere, nik anonimoa izan nahi dut, eta nire bidetik ibiltzea» Azken hilabeteetan anonimotasun hori apur bat galdu duela dio atsekabetuta, Hertzainaken kontzer tuen ondorioz bere eguneroko tokietan, «nire etxean», nabari tu duelako halako ikusmin bat bere pertsonaren inguruan.
Eta oraingo Garik, Hertzainak bukatu e t a g e r o s o r t u z e n b a k a r l a r i g i s a j arraitzen du.
B a i , e t a 2 7 u r t e k o i b i l b i d e a e g i n d u t O r a i n t x e k a l e r a t u d u t Areria, Arriaga, Muxikebarri, Seminarixue. Zuzenean 2022 i z e n e k o d i s k o a , l a u l e k u h o r i e t a n g r a b a t u t a k o h a m a s e i a b e s t i z o s a t u t a , e t a b a k a r l a r i b e z a l a e g i n d a k o i b i l b i d e horri errepasoa egiten dio. Hainbat eta pa izan ditut, artistikoki, musikalki, so noritateen aldetik desberdinak izan di renak, eta lehen esan dudanaren harira, n i r e l a n e k o s o o n d o a d i e r a z t e n d u t e zein egoeratan nengoen momentu ba k o i t z e a n B e r a z , a z k e n d i s k o h a u n i r e ibilbide pertsonalaren errepasoa ere ba da. Amets abestiarekin hasten da, kanta
d e s e s p e r a t u b a t d a h o r i , e t a h o r t i k a u rrera, badaude une argitsuagoak eta ilu nagoak... denetarik. Baina azkenaldian, b i z i t z a r e n a u r r e a n l a s a i t a s u n e z p o s i z i o n a t z e n d e n a r t i s t a b a t b e z a l a s e n t i tzen naiz.
Zergatik egin duzu orain zuzenekoa?
Z o r b a t d a A s p a l d i f i n k a t u n u e n n i r e p r o i e k t u a B i l b o n D u e l a 1 6 1 7 u r t e t i k , nire sare tekniko, artistiko eta musikal guztia Bilbon dago: Maldanbera talde ko musikariak, teknikariak, lokala Eta azken urteetan, gu musikari bezala haz ten joan garen heinean, gure proiektua e r e h a z t e n j o a n d a , e g o n k o r t u e g i n d a , eta sonoritate propioa izatea lortu du g u Z u z e n e k o d i s k o a e g i t e a p e n t s a t u dugu badugulako sonoritate berezi bat,
eta orain dugun ukitu hori erregistratu nahi genuelako. Oso gustura geratu ga ra lanaren emaitzarekin. Aurkezpenean murgilduta zaude. Bai, Bilbon aurkeztu nuen azaro hasie r a n , A r r i a g a n , e t a e g i n d i t u t e m a n a l d i batzuk. Durangon ere izango naiz, nos k i , e t a e t o r r i k o d i r a s a i o g e h i a g o g e r o Baina orain okerrena dator, Hertzaina ken erritmoak eta Gari Maldanberare nak uztartzea eta lantzea, eta oso zaila i z a t e n a r i d a H e r t z a i n a k e n a t s u n a m i bat da, ikaragarria da dimentsioa Gari Maldanberarena beste liga bat da, eta ni erosoago sentitzen naiz beste dimentsio h o n e t a n M a i l a a p a l a g o a n , L e g a z p i n ibiltzen nintzenean bezala, kultura ziri katzen eta astintzen jarraitu nahi dut.
Banatu: Aditzaren ohiko erabilera eza gunaz gain, ‘burutik banatu’ espresioak bestelako esanahi bat hartzen du Goierrin. Burua galdu, endredatu, zo ratu, kordura galdu du burutik bana tuta dagoenak
«Astoak, ardoa ekarri eta ura edan»
Lana batek egin eta etekinak beste batek jasotzen dituenean erabil daiteke esaera hau. Esfortzu handiena egiten duenak, gainera, ordain apalena izan ohi du sarri edo ia beti
1829. Ataunen 47 orkatz eta 16 ba saurde ehizatu zituzten, bi hilabetean, 1829ko abendutik 1830eko otsailera 1892 12 5. Hilario Bereziartua Uranga organista eta konpositorea jaio zen Ataunen
Gu r e l e k u i z e n e t a n l e h e n a g o hizkuntzak zituen hitz batzuk nola gorde diren ikusi genuen a u r r e k o a r t i k u l u a n . H i t z h o riek bere garaian toponimoak sortzeko erabili bai, baina, gerora, ahozko tradi ziotik ezkutatu eta galtzera egin zuten.
Hitz horiek ez dira gureganaino hel d u a h o z a h o . B e r e k u l t u r a n a g u s i k i e s kolaz besteko bideetatik eta komunika bide modernoez baliatu gabe osatu du ten belaunaldiez ari gara, jakina.
E z d u t u s t e g u r e a h o z k o o n d a r e t r a d i zionaleko hitz ezaguna denik. Eta, hala e r e , t o p o n i m i a n b a r r a b a r r a a z a l d u k o zaigu, nonahi Aspaldiko garaietan, to ponimo horiek sortu zirenean, hitz oso erabilia izango zela esaten digu horrek.
H o n a a d i b i d e b a t e d o b e s t e : A i e s t a r a n ( Z a l d i b i a ) ; A r a n a u n d i ( I d i a z a b a l ) ; A r a n b u r u ( B e a s a i n , G a b i r i a , G a i n t z a , I d i a z a b a l , Z u m a r r a g a … ) ; A r a n b e l t z (Olaberria); Arangoiti (Gabiria, Itsaso); A r a n g u r e n ( O l a b e r r i a , Z u m a r r a g a ) ; Arriaran (Beasain); Astiazaran (Beasain, Gabiria); Berrara(i)n (Ataun, Idiazabal); Igoaran (Gabiria); Legazpiaran (Legaz pi); Lenkaran (Mutiloa); Sagastiberria r a n ( O r m a i z t e g i ) ; U r b i z u a r a n ( M u t i loa); Urtsuaran (Idiazabal)…
igera / igara
‘ E r r o t a ’ d u g u g u r e a h o z k o o n d a r e k o
hitz tradizionala Baina, hala ere, topo n i m o z a h a r b a t z u e t a n b e s t e e u s k a l k i b a t z u e t a n o r a i n e r e e r a b i l t z e n d e n ‘ e i ( h ) e r a / e i ( h ) a r a ’ r e n k i d e k o ‘igera/igara’ ageri da: Igaraberri (Zuma r r a g a ) ; I g a r o n d o ( I d i a z a b a l ) ; I g e r a l d e (Legazpi); Igeribar (Gabiria).
Azken batean, izenaren forma horiek g u z t i a k ‘ e ( h ) o t u ’ r e k i n d a u d e l o t u t a G o i e r r i a l d e a n k o n t s e r b a t u d i r e n i z e n horiek, beraz, hizkuntzak garai hartan zuen batasun handiagoa erakusten du te behin berriro
E z a g u n a e t a e r a b i l i a d u g u , b a i , ‘ g i b e l ’ Goierriko hizkeran Toponimo zaharre tan ere ageri da, baina guretzat zentzu g a b e a k d i r a , h i t z a k o r a i n d u e n a d i e r a
a p l i k a t u z u l e r t u n a h i b a d i t u g u b e h i n t z a t I z a n e r e , G i b e l o l a ( L e g a z p i ) e z i n b a i t a i z a n « g i b e l a ( e g i t e n ? ) z u e n o l a » e d o a n t z e k o z e r e d o z e r ; k i d e k o a d u g u Olazargibel ere (Idiazabal) Izen horien esanahia ulertzeko, Lezo eta Hondarribi a r t e k o J a i z k i b e l e z a g u n a r i b e g i r a t z e a d u g u o n e n a : « h a i t z g i b e l » h o r i m e n d i malkarraren atzealdea da (itsaso aldera dagoen isuria ez, bestea baino), hau da, halako maldarik ez duen bizkarra. Beste e u s k a l k i b a t z u e t a n a t z e a a d i e r a z t e k o e r a b i l t z e n d u t e o r a i n e r e ‘ g i b e l ’ h i t z a (‘gibelean dago’ = ‘atzean dago’).
E d o , a d i e r a g a l d u h o r i h o b e t o u l e r tzeko, begiratu hain aipatua den ‘gibe lurdin’ ari Gibelurdinak ez dauka gibe l i k , e z h o r i x e , b a i n a e z a l d a u k a , b a d a , bizkar urdina?
Arantxa Lasa • Fisioterapeuta eta odol emailea
Arantxa Lasa (Legorreta, 1979) fisiotera peuta da eta Legorretan bertan du kon t s u l t a 1 8 u r t e z i t u e n e t i k o d o l e m a i l e a d a . « L e h e n a l d i z p i s u k i d e e k i n b a t e r a joaten ginen ospitalera». Eta harrezke ro 50 aldiz eman du odola Ikasketak bu k a t u e t a L e g o r r e t a r a b u e l t a t u t a k o a n , b e r t a n j a r r a i t u z u e n o d o l a e m a t e n . «Hasi nintzenean agian ez nintzen hain kontziente baina gerora ikustea tokatu zait ze mesede egiten duen Besteei la guntzeko era bat da. Beraz, jendea ani matuko nuke emaile izatera».
Ze zaletasun dituzu?
Korrika egitea, mendia eta bidaiatzea Pelikula bat edo telesail bat.
P e l i k u l a The father e t a t e l e s a i l a The Knick Liburu bat.
E g u n k a r i a k e t a a l d i z k a r i a k i r a k u r t z e n ditut.
Musika talde edo abeslari bat.
Maldita Nerea
Abesti bat.
Mikel Urdangarinen Non geratzen den denbora Oporretarako leku bat Islandiara gustura joango nintzake. Zer gosaltzen duzu?
J o g u r t a , o g i t x i g o r t u a o l i o a r e k i n e t a fruta.
Inoiz ahaztuko ez duzun eguna. Sema alabak jaio zirenekoak Jaso duzun oparirik bereziena.
Maitasunez egiten diren opari guztiak dira bereziak.
Amets bat.
Pertsona guztiak aukera berdinak edu kitzea.
Bizitzako plazer txiki bat.
A f a l o n d o r e n s o f a n , t e l e b i s t a i k u s i z l o hartzea
Goierriko txoko bat.
Legorretan bertan Urdaneta. Legorretan biziko ez bazina... Elizondo asko gustatzen zait
B e t i dan ik gustatu izan za it argazk ilar i t za. Gaz te tat ik izan dut kamera bat es k u e t a n e t a h e r r i k o t x o k o a k, p a i s a i a k, pertsonak nire inguruan mug itzen de n a argazk i e tan gord e t zea gu s tu ko du t Ataundarra izanik, izugarrizko zortea du gu bizi garen inguruneaz gozatzeko. Ara larren magalean egonik etxetik irten or duko naturarekin topo eg iten dugu alde batera edo bestera jo.
Argazki hau 201 7ko abenduaren 3an a t e r a n u e n U r t e k o l e h e n e n g o e l u r t e h a n d i a i z a n z e n e t a k a m e r a h a r t u t a mendi buelta bat eman nuen. Zenbat al d i z e g i n d u g u n L i za rru s t it i k La re o ra ko buelta, pagadi artean, harkaitzean zula tu ta ko tu n e l a k i ga ro z . Ur te ko e d o ze i n ur tarotan eg iteko ibilbide atseg ina izan arren, niretzat elurrez jazten denean da go dotoreen
He g o a k z a b a l d u , h a i z e u f a d a e r r i m e a r e k i n a i r e r a t u , e t a , zuhaitz gaineko argiaren be g i t i k k a n t a t u k o d i z u t , A r r i a ran. Aspaldi elkartu ginen. Aspaldi, hai ze gorriak elkartu gintuen Zure bihotza ezagutu dut, zure erraiak ezagutu, baita larruazala ere. Itsasoarra batzuetan, ba tzuentzat; beasaindarra besteetan, bes t e e n t z a t ; a r r i a r a n d a r r a , o r d e a , e s e n tzian.
1914. urteko argazkia datorkit gogo r a A p a i z e t x e a , e l i z a , I n t x a u r r o n d o a bera bien artean Intxaurrondo ederra, i n t x a u r r o n d o m a r d u l a , i n t x a u r r o n d o j o r i a . B i d a i d e i z a n g i n e n h a i n b a t h a markadetan Gaur, bere gerriari oratuta kantatuko dizut
K a n t a t u k o d i o t , z u r e b e s o z a n g o e tan eraikitako errepideari. 1930. urtea ren aurretik bide zaharrak zeharkatzen z i n t u e n I b a r r e b a s e r r i a e l i z a r e k i n l o tzen zuen lehenengo, eliza Ola baserria r e k i n o n d o t i k , e t a K o r t a r a j a r r a i t z e n z u e n , o n d o z o n d o , e r r e k a l a g u n B i d e hau bera ei zen Garin eta Astigarreta ra j a r r a i t z e n z u e n a . 1 9 3 3 . u r t e i n g u r u a n , errepide berriaren eraikitze lanekin ha s i z i r e n L a n a k b u r u t u b i t a r t e a n , B e a s a i n g o G o r r o t x a t e g i d e i t u r i k o r e n b a t , kanpin dendarekin egon omen zen ber
tan, kaminoa eraikitzen ari ziren langi l e e n t z a t o t o r d u a k s u k a l d a t z e n O n d o rengo urteetan ikusi zuten automobila lehenengoz Arriaranen.
Argi indarra XX. mende erdian K a n t a t u k o d i o t , a r g i i n d a r r a h a i n b a t baserrietara eroateko obratutako elkar l a n a r i X X m e n d e a r e n e r d i a l d e r a i z a n zen hura Zabalondo, Serotegi zein Ola baserriko bi familik gauzatua. Baserrie tara iristen zen argi indarraren kalitate e s k a s a z e l a e t a , u r k a n a l a e r a i k i t z e a erabaki zuten; pizarreri zaharra zeneko iskinatik kanala hartu eta Ola n zegoen depositura bideratu zuten. 700 m. luze, 50 zm zabal eta 70 zm ko altuera zuen kanalak Turbina, beheko txabolan jarri z u t e n , u r a k m u g i t u , e t a h a l a s o r t z e n z u e n a r g i i n d a r r a . O n d o t i k , l a u b a s e r r i e t a r a b a n a t z e n z u t e n E s k u z o b r a t u zuten lan hura guztia, baita harria moz tea ere, familia bakoitzeko bina senide
ren eskulanari esker Onura nabarmena e k a r r i z i e n o b r a h a r k l a u b a s e r r i e i B i t x i k e r i a m o d u a n , e s a n , u r g u t x i k o g a raietan, turbina ezin mugitu, eta, ipur targiarekin egoten zirela
Atzenez, kantatuko diet, Jose Martin Insausti ren infernuko hauspoak kon p o s a t u t a k o n o t e i . E s k u s o i n u h a r k h i t z egingo balu, bere altzoan jasotako fere k a k k o n t a t u k o l i z k i g u k e , J o s e M a r t i n e n a t z a m a r r e n j o a n e t o r r i e z a r i k o l i t z a i g u k e . Z e n b a t a b e s t i g o x o k a n t a t u g e n i t u e n a r r i a r a n d a r r o k b e r e b a b e s e an Zenbat dantza, oinak arin arin, be re epelean… Larrinaga Guerrini.
Intxaurrondoaren gerriari lotuta Kantari jarraituko dut, argiaren begiak lez, etengabe, zuhaitz gaineko adarrean p a u s a t u t a , I n t x a u r r o n d o a r e n g e r r i a r i o r a t u t a K a n t u a n , A r r i a r a n z a i n d u z K a n t u a n , A r r i a r a n b a b e s t u z K a n t u a n , Arriaran maitatuz.
Be a s a i n g o A i t t u E u s k a r a T a l d e a k g a z t e t a l d e a e r e b a d u e t a g a z t e t a l d e h o n e n e k i m e n e z Aittugazte eune antolatu dute. Abenduaren 3an hitzordu garrantzitsua ezarri dute Beasaingo eta Goierriko eus kaltzale gazteentzat. Aurten, abendua r e n 3 a l a r u n b a t a d e l a k o n t u a n i z a n i k , egun osoko egitaraua prestatu dute, ohi bezala euskara bultzatzeko helburuare kin. Gazteei zuzendutako eguna izango da, izenak dioen moduan.
G o i z e a n 1 1 : 0 0 e t a n , j o a l d u n e k i n h a siera eman eta trikipoteoak emango dio segida egunari. Goizeko 12:00etan hasi k o d a t r i k i p o t e o a . O n d o r e n , 1 4 : 3 0 e a n b e r t s o b a z k a r i a i z a n g o d a B e r t a n , e n tsalada, paella eta euskal pastela izango d i t u z t e m e n u a n . B a z k a l o s t e a n h a s i k o d a b e r t s o h o t s a G e r n i k a P a s e a l e k u k o frontoi estalian, hiru bertsolari goierri t a r r e k i n A r a t z I g a r t z a b a l g a b i r i a r r a , izango da bertsolarietako bat; beste bat M i k e l E t x e z a r r e t a g a z t e o l a b e r r i t a r r a e t a h i r u g a r r e n a , J u n e A i e s t a r a n b e a s a i n d a r r a a r i t u k o d a , b e s t e b e h i n h e rrian kantatzeko aukera izanik.
A t s e d e n a l d i t x i k i b a t e n o n d o r e n , 1 9 : 0 0 e t a n e l e k t r o t x a r a n g a i z a n g o d a h e r r i k o k a l e a k g i r o t u z e t a a m a i t z e k o , 22:00etan hasita, Mugi Panderoa erro meri taldea izango dute Gernika Pasea
«Arratsalde partean eta gauean jende ugari ibiliko dela uste dugu. Giro polita sortuko da herriko gazteen artean»
Asier Saez Aittuko gazte taldeko kidea
lekuko frontoian. Talde hau aski ezagu na da jada Euskal Herriko zenbait txoko a l a i t z e a g a t i k e t a a z k e n a l d i a n h e r r i k o j a i e t a k o e g i t a r a u a s k o t a n i k u s i a h a l izan ditugu
Aittuko Euskara Taldeko gazte taldeko kide den Asier Saezek dioenaren arabe r a , e u s k a r a r e n e g u n a l a r u n b a t a i z a n i k a u r t e n , g a z t e e i b i d e r a t u t a k o e u s k a r a r e n e g u n a a n t o l a t z e k o e r a b a k i a h a r t u d u t e , « h e r r i k o g a z t e e n g a n a i r i t s i e t a e u s k a r a a i t z a k i a h a r t u r i k g i r o e u s k a l dun batean aisialdi eskaintza bat egite ko herriari». Egun osoko egitaraua izan da emaitza
Aurreikuspenei buruz galdetuta on d o r e n g o a e r a n t z u n d u S a e z e k : « 2 0 0 p e r t s o n a i n g u r u r e n t z a t e g o n g o d a l e k u a f r o n t o i a n b a z k a l t z e k o , b a i n a l e k u a k l i b r e g e r a t u k o d i r e l a k o a n g a u d e , izan ere, jendeak jada planak eginak zi tuen aurrez, hala ere, arratsalde partean eta gauean jende ugari ibiliko dela uste d u g u G i r o p o l i t a s o r t u k o d a h e r r i k o gazteen artean».
Metodologia zientifikotik eta ikuspegi antropologikotik eremu familiarretan bizitza historiak biltzea da Vitagramaren helburua. Hala ere, filosofia kolektiboa ere izan dezake, Seguran egin duten bezala. Joxe Insaustiren memoria bizia jaso dute.
r e n a u r k e z p e n e a n « p r o p o s a t u z u t e n ideia bat zen, ondarea jasotzen jarraitu b e h a r z e l a e t a J o x e I n s a u s t i k z e u k a n e z a g u t z a j a s o t z e a i n t e r e s g a r r i a z e l a » .
U d a l a r i e g o k i a i r u d i t u z i t z a i o n « J o x e k duen Segurarekiko ezagutza, memoria e t a a h o z k o t r a n s m i s i o r a k o g a i t a s u n a ikusita. Joxe Insausti bertsolari ezaguna e r e b a d a e t a b e r t s o l a r i t z a k e r e i z a n g o du lekua lan honetan».
I d e i a h a r t u e t a e g i n . A b e n d u a r e n 3 a n , 1 2 : 0 0 e t a n , B o t i k a x a h a r r e a n a u r k e z t u k o d u t e I n s a u s t i r i e g i n d a k o h a mabi ordutako elkarrizketetan jasotako pasarteen laburpena.
Ez da lehenengoa, eta ez da azke n a i z a n g o 2 0 1 4 a n Amantalek ezkutuan daramaten gerra do kumentala eta 2021ean Laurea no Telleriaren Iragana orain, orainage ro d o k u m e n t a l a o s a t u z i t u z t e n S e g u r a n , e t a a u r t e n , a b e n d u a r e n 3 a n , J o x e Insausti Urbizu (Segura, 1935) bertsola r i a r e n o r o i m e n b i z i a r e n b i l k e t a r e n l a burpena aurkeztuko dute
E g o i t z A p a o l a z a S e g u r a k o U d a l e k o zinegotziaren esanetan, «gure aurreko belaunaldiek bizi zuten Segura, bizimo d u a , k u l t u r a , e k o n o m i a j a s o t z e a » d a h e l b u r u a , « a h o z k o t r a n s m i s i o a r e n b i tartez pasa izan den ezagutza hori jaso tzea». Era berean, Joxe Insaustiri ere ai tortza egin nahi izan dio Segurako Uda lak vitagramarekin
Laureano Telleriaren dokumentala
Vitagrama, oroimen bizia Vitagrama formatua aukeratu dute In saustiren memoria bizia jasotzeko, La b r i t O n d a r e a r e k i n K l a r a L a r r u z e a r e n e s a n e t a n , « d e s a g e r t z e n d e n p e r t s o n a edo belaunaldi bakoitzeko, Ondare Im m a t e r i a l a r i b u r u z k o i n f o r m a z i o a r e n ehuneko oso handia galtzen dugu, kon turatu gabe, gure sustrai eta lotura kul turalei pixkanaka forma eman dien me m o r i a p r e z i a t u a g a l d u z » . V i t a g r a m a b e l a u n a l d i e n a r t e k o t r a n s m i s i o h o r i «gaitzen» saiatzen da; «gure artisauen j a k i n t z a , g u r e a r b a s o e n , f a m i l i a r e n , etxebizitzen memoria biltzen, babesten eta transmititzen»
I r a g a n e k o o r o i t z a p e n e k e t a g a u r e g u n g o e t a e t o r k i z u n e k o t e k n o l o g i e k b a t e g i t e n d u t e V i t a g r a m a n , a i t o n a a m o n a k p a n t a i l a r e n e r d i a n j a r r i t a : «Ezinbestekoa da ahozko kultura tradi zional hori sistematikoki biltzea, inde
«Gure aurreko belaunaldiek bizi zuten Segura, bizimodua, kultura, ekonomia... jasotzea da helburua»
Egoitz Apaolaza Segurako Udaleko zinegotzia «Ezinbestekoa da, ahozko kultura tradizional hori sistematikoki biltzea, indexatzea, babestea eta zabaltzea»
Klara Larruzea Labrit Ondarea
1956ko iraila, Arantzazun, soldadu joan baino urte bete lehenago Insaustirekin Burgosen soldadutzan egondako bi ere badira argazkian Parranda ederra egin zuten Urbian, soinu jole eta guzti Labrit Ondareak utzia
xatzea, babestea eta zabaltzea, inguru ne sozial eta kultural aldakorrera egoki tzeko prozesu etengabe eta dinamikoan b e r o n e k b i z i r a u t e k o b e r m e b a k a r r a izango baita».
Segurako Udalarekin eta Insaustiren familiarekin batera egin dute lana, «bil d u b e h a r r e k o e d u k i e n e z a u g a r r i e n d i seinuan ekarpenak egin» eta Labrit On d a r e a k a u r r e z e z a r r i t a k o g a l d e t e g i a k a d o s t u t a k o r a e g o k i t u z H i r u g r a b a z i o saio egin dituzte, hamabi ordu guztira « H o n e n o s t e a n e r r e g i s t r a t u t a k o a r e n azterketa antropologikoa egiten da, Vi tagramaren oinarri antropologikoa den Ondare Immaterialaren Unitate bihur t z e k o . H o r d a t o z e t i k e t a t z e a , s e k u e n tziazioa eta edizioa, bai elkarrizketare n a , b a i i n t e r p r e t a t u t a k o m a t e r i a l e n a Elkarrizketaren grabazio gordina irau pen laburreko sekuentzia batzuetan ba natzen da, izenburuarekin eta gako hi tzekin Honi esker VitApp ean gertaera e d o g a i z e h a t z e i b u r u z k o t e s t i g a n t z a k aurkitzeko aukera izanen da».
Era berean, «prozesua interpretatu t a k o m a t e r i a l e t a r a k o e r r e p i k a t z e n d a , kasu honetan Joxeren familiak esangu ratsuak izan daitezkeelako aukeratuta k o a k . P r o t a g o n i s t a r e n i s t o r i o a k e t a ahotsa gehituz, irudiek bizia har deza ten lortzen da»
Belaunaldi berriei lekukoa pasatu Kultura Ondare Immaterialaren inben tarioarekin batera, «biztanleen ehune ko handi bati bizitza historien bilketek, gure herriak duela 50, 70 edo 80 urte no lakoak ziren» erakusten dute. «Artxibo horiek, altxor horiek, herri bakoitzaren, b a i l a r a b a k o i t z a r e n i d i o s i n k r a s i a e t a nortasuna (iruditeria kolektiboak) eza gutzeko, indartzeko eta elikatzeko tres na ona dira»
H a l a e r e , l a n a e z d a h o r b u k a t z e n « K o n t u z i b i l i b e h a r d u g u . O r a i n a r t e egindako bilketa lanek erakutsi digute bilketa hutsa ez dela nahikoa Belaunal di berriei lekukoa pasatu behar zaie on d a r e h o r i g u z t i a e z a g u t a r a z t e k o , b i l o
ugari izan dituzte hizpide Joxe Insaustik eta Labrit On dareko lankideek, hiru egunetan eta hamabi ordutan Baserriaren egitura, bizimodua ; kaleak eta zerbitzuak; udalaren barruan agintariak, alkatetza, bitxikeriak, obra eta ekitaldi esanguratsuak; auzolana; lanbideak eta arti sauak; enpresak eta tailerrak; dendak eta komertzioak; taber nak eta ostatuak; emigrazioa; ki rola; herriari nortasuna ematen dioten toki aipagarriak; herriaren gertaerak (izurritea, Congreso Eucaristico 1945), Urtsuaran; euskara, bertsolaritza Haurtzaroaz, nerabezaroaz eta gaztaroaz, historiaz eta politikaz, erlijioaz eta bestelako sinesme nez eta jai kutsuko ospakizunei buruz ere luze jardun da segura rra Segurako historia eta oroi men bizia jasota geratu da beraz
b e k e u r e n a i t o n a a m o n e n b i z i t z a r e n eta pentsamenduen berri izan dezaten. Ezinbestekoa da, beraz, partaidetzazko transmisioaren bidez kontzientzia ko l e k t i b o a b e r p i z t e a : d o k u m e n t a l a k , webguneak, unitate didaktikoak, libu r u a k , b u l e t i n a k , k o m u n i k a b i d e e t a k o p r e s e n t z i a , k u l t u r a e k i t a l d i a k ( h i t z a l diak, proiekzioak, eta abar)».
L a r r u z e a r e n e s a n e t a n , « z a b a l k u n de aukerak izugarriak dira, eta guztiek dute komunean bizilagunak beren his toriaren eta nortasunaren inguruan ko hesionatzeko balio izatea. Ahozko me moria hori biltzean eta zabaltzean, ahoz transmititutako ezagutzak ez desager tzea da kontua». Oraingoz Segurako li burutegian kontsultatu ahal izango da Insaustiren memoria bizia
Jasotzen jarraitzeko asmoa Segurako Udalak jasotze lan honetan ja rraitzeko asmoa daukala aurreratu du, «oraindik zehazki zerekin segi erabaki gabe daukagun arren».
Jose Luis Otamendi Banuen zurekin topo egiteko gogoa Pasa den astean gertatua Sartu naiz Iruñeko Arrosadia auzoko liburutegian eta Eleder berarentzako liburu bila b i d a l i d u d a n e a n , l a u k i z u z e n e t a h o r i h a r r a p a t u e g i n nauzu Zuk tira eta nik heldu Landura, aurtengo irailean argi taratutako lan berria Liburuzainak barre egin dit, «Aurrea har tu didazu, gaur liburu hori etxera eramateko asmoa nuen». Eta nik heldu egin diot liburuari, «Ez didazu ihes egingo». Irribarre egin diot liburuzainari «Irati, zu zara liburua maileguan har tzen lehena» Eta nik heldu egin diot liburuari Ederra da oso erabilia dagoen liburutegiko liburu bat esku artean hartu eta bere baitan biltzen duen usain festan sudurra sartzea. Libu ruak lehen usaina nirea izango duela jakitea, ordea, izugarri gustatu zait Heldu egin diot, eutsi, eta motxilara zuzenean Landura. Lana nabari da hitzetan, eta ura. Gogortasuna, eta aldi berean irristada; pausa eta ibilia, nekea eta atsedena. Kan poaren eta barruaren artean osatzen den ur pelikula nabari da lerro artean Begi hutsez ikusteko jarrera eskatzen du horrek, ordea; ihes egingo dizu bestela, urak eta pelikulak. Sarri begira da zorroztea ez da nahikoa irakurtzen dugun hori sentitzeko. Eta poema on batek hori merezi du: irakurleak irakurri duena sentitzea
«Ez bizitzea zen normalena / ez jaiotzea ez hiltzea...» dio Jose Luisek bere azken la n e k o a z k e n p o e m a n E t a b a i , e z b i z i t z e a z e n n o r m a l e n a , b a i n a j a i o g i n e n e z g e r o , segi dezagun punturik gabeko poema ja rraietan atseden hartzeko leku bila. Aurki tzen badugu, zoriona hor topatuko baitu gu Eta merezi izango du jaio izanak
Arkaitz Miner, Lutxo Neira, Ha s i e r O l e a g a , E d u a r d o L a z a g a eta Nando de La Casa musika riekin joko du Legorretako He r r i A n t z o k i a n E g u n a : A b e n duak 11 • Ordua: 19:00
Santa Lutzi feria ospatuko dute bi udalerrietako kale eta plaze t a n , e t a b i u r t e r e n o n d o r e n , normaltasunez. Ekitaldiak, as ko t a r i ko a k Eg u n a : A b e n d u a k 12 • Ordua: Goizetik iluntzera
Pirritx, Porrotx eta Marimotots p a i l a z o e k U r t e a k b e t e , a b e n d u rak bizi ikuskizuna egingo dute O rd i z i a ko M a j o r i k i ro l d e g i a n E g u n a : a b e n d u a k 2 9 • Ordua: 16:00 eta 18:30
Eu s k a l H e r r i ko B e r t s o l a r i Tx a p e l ke t a ko z o r t z i fi n a l i s t a k O r d i z i a ko M a j o r i k i ro l d e g i a n e l kartuko dira beste behin Egu n a : a b e n d u a k 3 0 • O r d u a : 17:00 • Sarrera: 10-15-18€
Nahia, Amaia, Ainhoa, Montse • Kresala Logopedia Psikologia gabinetea (Beasain)
Oraingoan lengoaiaren balora z i o r i b u r u z h i t z e g i n g o d u g u . B a i a h o z k o a ( h i z k e t a a t z e r a p e n a , T D L ) e t a b a i t a i d a t z i z k o a e r e ( i r a k u r k e t a i d a z k e t a z a i l t a s u n a k , D i s l e x i a ) . P r o f e s i o n a l o n h e l b u r u nagusiena, gugana jotzen duten pertso na zein familiei, ahalik eta harrera ho berena eman eta gure laguntza eskain tzea da.
Zailtasuna vs trastornoa
Hizketa atzerapena. Adin kronologi koari dagokiona baina hizketa maila ba xuagoa Tratamendu eta lanarekin kon pentsatzen da
T D L ( Le n g o i a re n N a h a s t e E s p e fi z i fi koa). Neurologikoa da, hizketaren atal gehiago daude inplikatuak Tratamen d u r a e r r e s i s t e n t z i a g e h i a g o a g e r t z e n dituen arren landu behar da.
I r a k u r - i d a z ke t a z a i l t a s u n a k . A d i n k r o n o l o g i k o a r i d a g o k i o n a b a i n o i r a kurketa eta idazketa maila baxuagoak. T r a t a m e n d u e t a l a n a r e k i n e r r a z k o n pentsa daitezke
I r a k u r ke t a Z a i l t a s u n a re n Tr a s t o r n o E s p e z i fi ko a ( D i s l e x i a ) N e u r o l o g i k o a d a , i r a k u r k e t a r e n m e k a n i k a e t a u l e r m e n e k o z a i l t a s u n a k d a u d e O n d o r i o z i d a t z i z k o a k T r a t a m e n d u a o i n a r r i d a e t a l a n e s p e z i f i k o a e s k a t z e n d u , h o b e tzen da.
Zein dira baloraziorako pausoak?
Erlazio honen hasiera, lehen elkarrizke t a e t a d a t u e n j a s o t z e p r o z e s u a i z a t e n d a P r o z e s u h o n e t a n e z i n b e s t e k o a d a familiak, ikastetxeak zein beste entita teak ematen diguten informazioa jaso
tzea. Informazio honen arabera, balora z i o a r e n d i s e i n u a b u r u t z e n d a . H a s i e r a batean, froga batzuen pasatzea erabaki tzen da, familiarekin hitzorduak ados tuz (beharren arabera aldatzen joan dai t e k e ) . F a m i l i a p r o z e s u o s o a n z e h a r i n formatua izanen da
Bigarren pausoa ebaluazioarena da K r e s a l a n d i t u g u n b a l i a b i d e a k ( p e r t s o nazkoak, frogak, ezagutza eta beste en titate batzuekin kolaborazioa) dira gure balorazio prozesuan zigilua uzten dute nak.
H i r u g a r r e n i k , t x o s t e n a r e n e m a t e a izanen da, honen azalpen zabala Gura soek edota pertsonak dituen momentu k o z a l a n t z a k a r g i t z e n d i r a . T r a t u a o s o
gertukoa da, erosotasun giro bat sortuz. P r o z e s u h o n e t a n o s o g a r r a n t z i t s u a d a i n f o r m a z i o a u l e r k o r r a i z a t e a e t a a z a l penak argiak izatea
Azken prozesua, beste ikastetxe (ira kasle, orientatzaile) zein zentroekin ha r r e m a n a s o r t z e a d a B a l o r a z i o a p a s a z a i o n p e r t s o n a z e i n h a u r r e n g u r a s o e i z a l a n t z a b e r r i a k s o r t z e n b a z a i z k i e , hauek argitzen joaten gara uneoro.
Eskua eman K a l i t a t e z k o b a l o r a z i o t x o s t e n a k b u r u tzearen helburu nagusia, gure eskuetan dagoen pertsonari zein bere ingurukoei i b i l b i d e a n e s k u a e m a n e t a h a u e n b i z i kalitatea hobetzea da!
Naroa Elortza Eraldatzaile soziala
Pultsera morearekin irten zen gure txikia eskolatik pa sa den ostiralean, poz pozik. «Honek minik ez esan nahi du!» esan zidan harro Arratsaldean, berriz, es k o l a k o e m a i l a j a s o g e n u e n : a z a r o a r e n 3 0 e a n g r e b a egin(go) dute, gehiengo sindikalaren deialdiari erantzunez. Irribarrez irakurri dut, ni ere poz pozik.
Iruditzen zait pedagogiari edota hezkuntza sistemari bu ruz hitz egitean ez diegula greba eta mobilizazioari duten ga rrantzia aitortzen. Ikasle kooperatiboaren ideia oso interes garria da, zeharkako konpetentziak eta talde lana ezinbeste k o a k d i r a , a d o s B a i n a e g u n e r o k o a n e r a k u s t e n d i z k i e g u n apustu eta ekintza politikoek bihurtzen dute ikaslea subjektu kooperatibo eta kolektibo, nire ustez. Grebak, protestak, bil k u r a k , e l k a r l a n a k h o r i e k g a b e , n o l a i k a s i k o d u t e i k a s l e e k kooperatibo izaten? Nola ikasiko dute eskubideak defenda tzen? Nola ikasiko dute injustizien aurka borrokatzen? Horre
gatik da hain garrantzitsua kalera irtetea, azaroaren 25a mo duko egunak morez margotzea edota azaroaren 30ean esko lak hustea
Hezkuntzaren pribatizazioa, zerbitzu publikoen prekari zazioa eta arrakala sozialak sakontzen ari diren honetan, hez kuntza politikoari berebiziko garrantzia eman behar diogu. Are gehiago, hezkuntza publikoak eta kooperatiboak bereziki konprometitua behar luke honekin, eta zalantza dut ideologi zazioari zer nolako garrantzia ematen zaion gaur egun hain bat espaziotan.
G a u r k o a n e s k e r t u n a h i n i e k e h e z k u n t z a k o l a n g i l e e i b e r a i e n ekintza politikoei esker g u r e t x i k i a k b a l i o e t a n h e z t e a . J a k i n e z i n b e s t e k o a k d i t u g u l a e t a i k a r a g a r r i e s t i m a t z e n ditugula zuen greba eta m o b i l i z a z i o a k , h e z kuntzaren kalitatea bo rroka eta lanarekin soilik eraiki daitekeelako Horregatik, hu rrengoetan ere alboan izango gaituzue, guztion artean guz tiontzat etorkizun duina bermatzeko bide bakarra delako.
Hezkuntzaren kalitatea borroka eta lanarekin soilik eraiki daiteke
