GoiBerri 490. zenbakia

Argitaratzailea: Goierriko Hedabideak SL Koordinatzailea: Kerman Garralda Kudeatzailea: Miren Sudupe Erredakzio burua: Loinaz Agirre Diseinua: Adaki (Eneko Maiz)

Banaketa: Bidera zerbitzuak Berria Taldea Lege gordailua: SS 1638/2011

Egoitzak: Beasain: Oriamendi, 32 20200 Urretxu: Iparragirre, 11 (Kaletxiki) 20700

Telefonoak: Beasain: 943 16 00 56 Urretxu: 943 72 34 08 Webgunea: goiberri eus

Posta elektronikoa: goiberri@hitza eus Publizitatea: 607 530 424 jizagirre@hitza eus Bezero arreta, harpidetzak: 943 30 30 35 hitzakide@hitza eus Diruz laguntzen duten erakundeak: Udalak: Altzaga Arama Ataun Beasain Itsasondo Legorreta, Mutiloa, Olaberria, Segura, Urretxu, Zaldibia, Zerain eta Zumarraga

Itzain

Merke ala duin?

Sa l m e n t a z u z e n a e g i t e n d u g u n b a s e r r i t a r r o k behin baino gehiagotan entzun dugu guk sortu, eraldatu eta merkaturatzen di tugun elikagaiak garestiak dire la eta halako supermerkatu ba t e a n m e r k e a g o d a u d e l a e d o e l i k a g a i e k o l o g i k o a k g a r e s t i e g i a k d i r e l a e t a h e r r i t a r a s k o k ezin dituztela ordaindu…

Judit Garcia Llorens Baserritarra

H o r r e k n o s k i , z e r p e n t s a ematen digu prezioak jartzeko garaian. Hasteko, elikadura osa s u n g a r r i r a k o e s k u b i d e a a d m i n i s t r a z i o p u b l i k o a k b e r m a t u beharko lukeen zerbait delako Bigarrenik, supermerkatue tako jaki merkeago horiek segur a s k i e z d i r a p a r e k a g a r r i a k b e r tan sortutako elikagai ekologi k o e k i n . S a l t o k i h a n d i e t a n s a l t z e n d i r e n j a k i gehienak industrialak direlako (hori konproba tzeko osagai etiketa luzeegiak ikustea besterik ez dago) eta gehienak gainera urruti ekoitziak.

Elikadura osasungarrirako eskubidea administrazio publikoak bermatu beharko luke

H o n e n i n g u r u a n B i o l u r r e k EHUko ikerlariekin batera Dui na i z e n e k o i k e r k e t a o s o i n t e resgarria argitaratu du Azter ketak dioenez, gurean barazki e k o l o g i k o a k s o r t z e n d i t u z t e n b a s e r r i t a r r e k j a s o t z e n d u t e n m o z k i n a , e s k u b i d e s o z i a l e n gutunak planteatzen duen sol data duinaren azpitik dago eta b a r a z k i g e h i e n a k , d i t u z t e n e k o i z p e n k o s t u e n a z p i t i k s a l tzen dira Ekoizpen prozesuan egiten diren lan asko ez direla k o a i n t z a k o t z a t h a r t z e n p r e zioak jartzeko garaian

Azaleko irudia: Mikel Albisu

Horretaz gain, ekoizpen kostuen azpitik sal tzen dira gehienetan, ez baita kontuan hartzen ekoizpen eredu horrek sortzen dituen albo ondo r i o k a l t e g a r r i a k i n g u r u m e n e a n , a r l o s o z i a l e a n edo osasunean. Nahiz eta herritarrok ordaindu beharreko kostu ekonomiko handiak sortzen di tuzten

P r e z i o m e r k e a g o b a t e a n s a l d u a h a l i z a t e k o , g a i n e r a , a u t o e s p l o t a z i o m a i l a a l t u a g o a e z a r r i beharko nioke neure buruari Eta dagoeneko, lan ordu kopurua aintzakotzat hartzen badugu, pre zioak oso estu jartzen ohituta gaudelakoan nago.

Asko eta merke erostera ohi tzen joan gara eta garapen ere dua aldatzen joan behar badu g u , i r a u n k o r r a g o a e t a j u s t u a goa izateko, gutxiago eta prezio duinetan erosteko hautua egin beharko dugula uste dut. Aldiro gure kontsumo ohiturak berraz tertuz Gainera, prezio aldeak konpentsatuz, ka nal hurbiletan eta ekoizpen autonomoetan in flazioa txikiagoa izaten ari da askotan, espekula zio dinamiketatik kanpo egoteko aukera erraza goa delako

Munduan 8.000 milioi biztanlera iritsi gara eta baliabideak gero eta urriagoak dira. Aginta rien aldetik larrialdirako mezuak errepikatzen doaz biltzar oro, orain berriz COP27 biltzarrean, b a i n a a z k e n e a n e l i t e e n i n t e r e s e k o n o m i k o e i men egiten zaie. Oraingoan ere jira eta buelta ibi li dira hitzetatik benetako konpromezu eta ekin tzak zehaztu gabe (arazo gutxiago jarrita bidal tzen dituzte bere selekzioak Qatarrera).

Judit Garcia Llorens

Erreportajea

OSASUN, HEZKUNTZA ETA GIZA KOHESIOA , INKLUSIOAREN ALDE

Gaixotasun arrarodun haurrak dituzten familien bizi kalitatea hobetuko lukeen osasun, hezkuntza eta gizarte sistemen koordinazioan lanean dabil Inkluni ikerketa taldea, familien beharrak jendarteratzea eta haien inklusioa lortzea helburu.

Testuak: Laida Goiburu Ariane Vierbücher

Argazkiak: Mikel Albisu

e r a n t z u n a e m a t e n a h a l e g i n t z e n d i r a . Familiak eta profesionalak dira proiek tuaren oinarria Angelman Sindromea ren elkarteak eta Dravet elkarteak parte hartu dute, besteak beste. Esti Amena barro eta Nagore Ozerinjauregi Inkluni i k e r k e t a t a l d e k o k i d e a k d i r a A u r r e k o u r t e e t a n g a r a t z e n i b i l i d i r e n i k e r k e t a lerro baten azken proiektua da esku ar t e a n d u t e n a « A u r r e k o p r o i e k t u e t a n i k u s i g e n u e n g a i x o t a s u n a r r a r o a k d i t u z t e n e k i k u s p e g i i n k l u s i b o t i k h u t s u n e a k d i t u z t e l a b i z i t z a k o e t a g i z a r t e r a t z e k o p r o z e s u e t a n » , a z a l d u d u E s t i A m e n a b a r r o k . I k u s p e g i i n k l u s i b o h o r i garatzeko tresnak eta beharrak landuz, «hiru eremu horien arteko kohesioa eta k o o r d i n a z i o a o s o g a r r a n t z i t s u t z a t » j o dute, «ez hitzezkoa bakarrik, sistemati zatua eta arautua» baizik.

dia». Ikerketan parte hartzearekin ba t e r a , s a r e t z e b a t s o r t u d u t e , a n t z e r a k o egoeran daudenekin Gaixotasun arra r o a k d i t u z t e n f a m i l i a k b a l d i n t z a t u t a e g o t e n d i r a g i z a r t e , o s a s u n z e i n h e z kuntza esparruetan Eskolara asko fal t a t z e n b a d u t e m e d i k u h i t z o r d u a k d i tuztelako, esate batera, eragin bat dau ka haien eskolaratzean. Edo eskolak in klusioa bermatzeko behar dituen balia b i d e a k e s k a i n t z e n e z b a d i t u , g i z a r t e eratzean oztopoak eragin ditzake.

«Bizi kalitatea, lehen planoan»

Iz e n i k e z d u e n a e z d a , e z d a e x i s t i t z e n . E z t a e z a g u t z e n e z d e n a e r e . G a i x o t a s u n a r r a r o d u n h a u r r a k d i tuzten familiek alboratze hori pai r a t u b e h a r i z a t e n d u t e m a i z G a i x o t a sun arraro batzuek badute izena; beste batzuek ez, ordea. EHU Euskal Herriko Unibertsitateko Inkluni ikerketa talde ak gizarte bazterketa sufritzeko arris kuan daudenen hezkuntza baliabideak hobetzeko egiten du lan. Azken proiek t u a n , g a i x o t a s u n a r r a r o a k d i t u z t e n haurren behar sozial eta hezkuntza eta osasun beharrei erantzuteko proposa m e n a k l a n d u d i t u z t e , h i r u e r e m u t a k o Gipuzkoako, Bizkaiko eta Arabako pro fesionalekin zein gaixotasun arrarodun haurrak dituzten familiekin.

Osasuna, hezkuntza eta gizarte arlo en koordinazioa lortu eta familien bizi kalitatea hobetzea da proiektuaren ar d a t z a . E H U k e g i t e n d u e t a b e h a r b a t i

« E r r e k l a m u b a t » d a i k e r k e t a a z k e n f i n e a n , b e h a r b a t z u e i e t a e s k a e r a b a t z u e i s o l u z i o a k e m a t e n a h a l e g i n t z e n baita. Ikerketak esperantza eskaintzen die familiei, unibertsitatetik babes hori ematen zaie, eta instituzioei dei egiten zaie elkarteek egiten duten lana babes tu dezaten. Familia bakoitzak errealita t e b a t d u e n a r r e n , « b a d a g o e l e m e n t u komun bat, eta da denek sentitu dutela m o m e n t u r e n b a t e a n b a k a r d a d e h a n

«Gaixotasun arraroak dituztenek ikuspegi inklusibotik hutsuneak dituzte bizitza eta gizarte prozesuetan»

Esti Amenabarro Inkluni ikerketa taldeko kidea

I k e r k e t a a u r r e r a e r a m a t e k o , f a m i l i e n beharrak aztertu, definitu eta hiru ere muetan jasotzen duten erantzuna eza gutu dute Ondoren, proposamen zeha t z a k m a h a i g a i n e r a t u d i t u z t e , i n k l u s i o hori bideragarri izan dadin, betiere fa milien iritzia kontuan hartuta Nagore Ozerinjauregiren hitzetan, ikertzailea ren filosofia «testuinguruan kokatu eta b i d e r a t z a i l e l a n a k e g i t e a » b a i t a . « B i z i k a l i t a t e a l e h e n p l a n o a n j a r t z e n d u g u P r o p u l s o r e b a t d a g u r e t z a t p e r t s o n e n bizitzaz ari garelako».

Tartean, talde fokalak eta elkarrizke tak egin dituzte datu kualitatiboak ate ratzeko Osasun, hezkuntza eta gizarte a r l o k o p r o f e s i o n a l e k i n i z a n d a k o e l k a

«Bakoitzak bere aldetik, protokolo batzuk dituzte, familia batzuen beharretara egokitzen ez direnak»

Nagore Ozerinjauregi Inkluni ikerketa taldeko kidea

rrizketetan ondorioztatu dute profesio nalak haien lan egiteko moduak malgu tu beharrean daudela «Bakoitzak bere aldetik, protokolo batzuk dituzte, fami lia batzuen beharretara egokitzen ez di r e n a k » . H e z k u n t z a s i s t e m a r e n e r a n t z u n a « b a z t e r t z a i l e a g o t z a t » j o d u t e , e r a n t z u n a a p a r t e k o e s k o l a k e m a t e a izan delako, eta ikertzaileek «kontrako begirada» proposatzen dute.

Hezkuntza, komunitarioa Protokoloek, gainera, ez dute balio iza t e n i z e n i k g a b e k o g a i x o t a s u n e n t z a t . «Kolektibo honek badauka problemati ka gehitu bat, eta da inklusioa oso lotuta d a g o e l a d a u z k a t e n d i a g n o s i e k i n , l a

Aurre-emaitzak, hilaren 29an

Ikerketaren aurre emaitzak aur kezteko, profesional eta fami lien arteko jardunaldi zientifikoa antolatu dute astearterako, aza roaren 29rako, EHUren Bilboko Bizkaia Aretoan. 16:00etan hasi ko da 18:15ean, Koordinazioa hezkuntza, gizarte eta osasun eremuan: aurrerapenak eta erronkak. Protagonistei entzuten mahai ingurua egingo dute Aitor Furundarenak (Kimetzen aita), Ainhoa Mendok (Haizearen ama), Luis Miguel Aras ek (Dravet ba besa), Itxaso Martí k (neurope diatra, DUO), Guillermo Guerre rok (irakasle aholkularia) eta Biz kaiko Foru Aldundiko Balorazio Zerbitzuko ordezkari batek In kluni ikerketa taldeko kideek mo deratuko dute solasaldia

g u n t z a k s i s t e m a t i z a t z e k o e d o b a b e s a j a s o t z e k o » . A l o r b a k o i t z e a n e r a b a k i a k h a r t u b e h a r d i t u z t e n e k h a i e n a r t e k o koordinazioa eta komunikazioa gauza tu dezaten eta hiru sistemak konexioan j a r r i d i t z a t e n n a h i d u t e . H e z k u n t z a , baina, gizarte osoari dagokion eremua dela diote ikertzaileek, eta «edozein gi z a r t e k i d e k » i z a n b e h a r d u e l a k o n t u a n «hezkuntza denen ardura dela». Inklu s i o a l o r t u a h a l i z a t e k o , g i z a r t e k o n t z i e n t z i a z i o a r e n b e h a r r a a z p i m a r r a t u dute. Ikerketaren emaitzak, hala, fami lientzako ez ezik, «gizartearentzat ga r r a n t z i t s u a k » d i r a A r l o z i e n t i f i k o t i k egindako ekarpena inklusio errealaren abiapuntua izan daiteke.

Bizi kalitatea lehen planoan

Beasainen bizi diren Nagore Ozerinjauregi eta Esti Amenabarro, EHUko Inkluni ikerketa taldeko kideak dira

FURUNDARENA-AGIRRE FAMILIA

t r a b a h o r i e n a r t e a n b a t z u k a i p a t z e a rren; «Beasaingo kiroldegian, sartu dai t e k e , b a i n a n o r b a i t e n l a g u n t z a b e h a r d u , e t a u d a l e t x e k o g o i k o a l d e a n , u d a l t z a i n e n e r e m u a n e r e , e z i n d a s a r t u » . E r a i k i n p u b l i k o g u z t i a k , e t a A i t o r r e k dioen moduan «erraz konpon daitezke e n g a u z a k d i r a » . B e s t e e g o e r a b a t z u k , «agian konpontzeko zailagoak direnak dira, ibilgailuak gaizki aparkatuta dau nean»

Horrelako egoerak gerta ez daitezen, «ikasteko asko dugu, eta gauzak aldatu n a h i b a l d i n b a d i t u g u , b a k o i t z a k g u r e a l d e t i k j a r r i b e h a r d u g u » , h o r r e t a n l a g u n t z e k o , « g u k g u r e e k a r p e n a k e g i n behar ditugu, nahiko era naturalean», adierazi du Aitorrek

Kimetz Furundarena Agirreren esperientzia, positibotik ikasten

Proiektuan parte hartzeko gon b i t a o n a r t u z u e n f a m i l i e t a k o b a t d a F u r u n d a r e n a A g i r r e sendia. Beasainen bizi dira. Se me zaharrenak, Kimetzek, 14 urte ditu; «ezintasun fisiko ugari ditu», kontatu du Aitorrek, Kimetzen aitak, kognitibo k i , b e r r i z , « e z d a u k a a r a z o b e r e z i r i k , b e s t e o k b e z a l a k o a d a » , o s a t u d u Proiektuan parte hartzeko aldeko arra z o i e n a r t e a n « e r a n t z u k i z u n a » n a b a r mendu du Aitorrek.

«Ikasteko asko dugu, eta gauzak aldatu nahi baldin baditugu, bakoitzak gure aldetik jarri behar dugu»

Aitor Furundarena Kimetzen aita

E z i n t a s u n a k d i t u z t e n p e r t s o n a k dauden familien artean, sortzen da, ha lako «konplizitate bat». Nahiz eta nor bere errealitatea bizi, enpatia dago, no labait, elkar ulertzen dute Gaixotasun arraroak dituzten pertsonen eskubide ak bermatze aldera, afektatuen ahotsa e n t z u t e a o s o g a r r a n t z i t s u a d a . H a i e n esperientziatik asko ikas daitekeelako, f i n e a n , e u r a k d i r e l a k o e g u n e r o k o a n i z a n d i t z a k e t e n h u t s u n e a k o n d o e n identifikatuta dituztenak.

K i m e t z e k , g u r p i l d u n a u l k i e l e k t r i k o a d a r a b i l , e t a b e r e e g u n e r o k o a n , «irisgarritasun trabak, oztopoak...» di ra gehienbat gertatzen zaizkionak. «Gi zarte honek pentsatzen ez duen egoera bateko parte gara», gogoeta egin du Ai t o r r e k . E g u n e r o k o a n t o p a t z e n d i t u e n

Ohikoa ez den egoera bat K a s u b e r e z i a d a K i m e t z e n a , e t a e z o s o ohikoa; «Irisgarritasun oztopoez hara go, Kimetzen bizitza, bai eskolan, bai la gunekin, bere jardueretan, bere harre m a n e t a n , o s o n o r m a l a d a , z o r i o n t s u a d a ! » H o r i p a r t e k a t z e a , o s o i n t e r e s g a r r i a i r u d i t u z i t z a i e n p r o i e k t u k o i k e r t z a i l e e i . H o r i g u z t i a , « n o r m a l t a s u n handiarekin» bizi dute Kimetzen etxe a n e t a i n g u r u a n E r a b e r e a n , k o n t u r a tzen dira, «ez dela oso ohikoa normalta s u n h o r i » . K i m e t z e n a n t z e k o e g o e r a n e g o n l i t e z k e e n b e s t e p e r t s o n a b a t z u k « a p a r t a t z e k o j o e r a d a g o , e d o b e r a i e k a p a r t a t z e n d i r a » . K i m e t z e n a , o r d e a , « e r a b a t i n t e g r a t u t a d a g o e n p e r t s o n a baten kasua da»

H o r r e g a t i k e r e , e s p e r i e n t z i a p a r t e katzeko beharra ikusi zuten; «hain po sitiboak ez diren esperientziak kontatu e g i n b e h a r d i r a , o z t o p o e i i r t e n b i d e a k jartzen hasteko bidea baita, baina inte resgarria da baita ere, esperientzia posi tiboagoei ahotsa ematea, eta hori da gu re kasua!», adierazi du Kimetzen aitak

Proiektuaren inguruan, eta abian ja rritako ikerketa eta hausnarketaren in g u r u a n i r i t z i « p o s i t i b o a » d u A i t o r r e k . «Ekarpenak egiten ditugu» eta egoera desberdinak «ikusarazten ditugu», eta hori da «oso garrantzitsua».

Horrez gain, «guk ere ikasten dugu, beste egoera batzuk dituzten pertsone k i n e t a f a m i l i e k i n h a r r e m a n t z e n g a i tu».

ODRIOZOLA-ALZERREKA FAMILIA

Benetako inklusiora iristeko, urrats asko daude emateko

La z k a o n b i z i d a O d r i o z o l a A l z e r r e k a s e n d i a O l a t z i z e n a d u haien alabak, 12 urte ditu, eta es k l e r o s i t u b e r o s o a i z e n e k o g a i xotasun arraroarekin jaio zen. Bost hi labete zituela detektatu zioten gaixota s u n a . H a i n b a t g e n a l t e r a t u t a d i t u , e t a horren erruz tumoreak sortzen zaizkio gorputzeko organo guztietan Goierrin kasu bakarra dela uste dute, edo ez dute b e s t e r i k e z a g u t z e n b e h i n t z a t . P r i n t z i pioz, tumore onak dira, baina asko haz ten badira, arazoak sortzen dira, larriak kasu batzuetan Kognitiboki ere eragi na izan dute tumoreek. «Gure alabaren kasuan, bihotzean eta biriketan ez bes t e o r g a n o g u z t i e t a n d i t u t u m o r e a k » , k o n t a t u d u L i d i a k , O l a t z e n a m a k , h o r i d e l a e t a , « n i k e s a t e n d u d a n m o d u a n , ‘ o l o g o ’ g u z t i a k p a s a d i t u g u » , e s a n d u egoerari pisua kentzeko broma bat egi nez, «espezialista guztiekin izan baika ra; oftalmologoa, neurologoa, onkolo goa...denak!».

O l a t z , b e r e a d i n e k o b e s t e p e r t s o n a b a t z u k b e z a l a , e s k o l a r a j o a t e n d a e g u nero, bertan «laguntza» dauka. Proiek t u h o n e t a n , h a i n z u z e n e r e , e s k o l a r e n b i d e z j a s o z u t e n i n f o r m a z i o a « G a i a lantzen hastek0 aurkezpen bat antola t u z u t e n e t a i z e n a e m a n g e n u e n , i n t e

r e s g a r r i a i z a n z i t e k e e l a p e n t s a t u t a » , a z a l d u d u L i d i a k , p r o i e k t u a r e n b e r r i n o l a i z a n z u t e n o r o i t u z . « E g o e r a d e s b e r d i n a k b i z i d i t u g u n f a m i l i a k g a r a , n o r b e r a k b e r e e s p e r i e n t z i a k o n t a t z e n du, eta interesgarria da oso»

Esparruak bateratzea

O l a t z e n k a s u a n , a m a k a u r r e r a t u d u e n moduan, medikuntzako esparru ia guz tietako espezialistetatik pasa behar du. Egoera hori, «nahiko deserosoa» suer tatzen zaiela adierazi du; «egun desber dinetan, Donostiaraino joan behar iza t e n d u g u , e s p a r r u b a k o i t z e k o m e d i k u batekin egoteko. Urtean zehar hitzordu pila bat dira, mediku askorekin»

Denbora galeraz gain, bidean infor mazio galera bat ere izan daiteke. «Bes

te komunitate batzuetan, diziplina ani t z e k o m e d i k u a k d a u d e , h a u d a , g a u z a bakoitzerako bat egon beharrean espa r r u d e s b e r d i n a k b a t e r a t z e n d i t u e n a » . Osakidetzan, «ez dago halakorik».

«Badakit gure eskaera dela, beste ba tzuek, beste kexa batzuk izango dituz t e » , a d i e r a z i d u L i d i a k . D e n a d e n , e t a hor dago proiektu honen indarguneeta ko bat, partaide guztien testigantzak ja soko dira, «gu guztion beharrak identi f i k a t z e k o a h a l e g i n a e g i t e n a r i d i r a e t a hori da zerbait oso garrantzitsua, etor k i z u n e r a b e g i r a u r r a t s a k e m a n d a i t e zen, gaixotasun arraroak dituzten per t s o n e n e g u n e r o k o a h o b e t z e a l d e r a » . E r a k u n d e e t a n e s k a e r a k o n k r e t u a k e r e egingo dituzte

Inklusioa, argi-ilunak

Alzerreka Olatzen ama

O l a t z e n e g u n e r o k o a n , b e r e j a r d u e r e tan, «babesa» duela adierazi du Lidiak Beste gauza bat da, harreman pertsona letan. Hortxe du arazo handiena; «ezin d a i n o r b e h a r t u O l a t z e n l a g u n a i z a t e ra», onartu du kostata, ez baita xamurra g a i h o r r e t a z h i t z e g i t e a , b a i n a h o r i d a egia. Olatzek, lagunekin planak egiten h a s t e k o a d i n a d u I n k l u s i o a z a s k o h i t z egiten da, baina oraindik bide luzea da go benetako inklusiora iristeko.

Bizi kalitatea lehen planoan

«Egoera desberdinak bizi ditugun familiak gara, norberak bere esperientzia kontatzen du, eta interesgarria da oso»

Lidia

Hitzen ganbara

Sastrapea: Sasia, sasi artea Sastraka Laharrak eta sasiak hartutako sastrakadiari esan ohi zaio, Goierrin Nahi ez den landaretzaz betetako leku ‘zikina’ izaten da, sartzen zaila eta erabilerarik gabea, itxiturak egiteko ez bada

G ertaera

Esaera zaharra

«Katuak alde egiten duenean, saguek dantza»

Ordena edo diziplina gabeziari egiten dio erreferentzia esaerak. Goragoko indar orekatzailea desagertzen dene an, azpikoek arnasa hartzen dute

Efemerideak

1971 11 25. Javier Palacin txirrindulari profesional beasaindarra jaio zen 1996-11-26 Xabier Azurmendi idazle eta poeta zegamarra hil zen, Hernanin. 1825 11 27. Jose Felix Amundarain idazle zegamarra hil zen, Mutiloan

A lkatea eta epailea ere bertsotan

o l a G a i j a r t z e n e t a k r o n i k a r i , e t o r k i zuneko lehendakaria eta txapelduna

Hilario Nazabal irabazle

Lehenengo saria Hilario Nazabalek ira b a z i z u e n B e r t s o k e r a k l a s i k o a z u e n , baina «gaitasun aparta». «Harritzekoa nola bere adineko apurren batzuk beza la plazaz plaza ez den bertsotan aritu», ebatzi zuen Egaña kronikagileak. Biga rren Altzo geratu zen, saio guztian «on gi» aritu ondoren. Bertso onenaren sa r i a , b e r r i z , E l e u t e r i o J a u r e g i Makalo k eraman zuen.

Testua: Aimar Maiz

Herri bertsozalea izan da Zaldi b i a . B e r t s o l a r i e n a e r e b a i , i n o n d i k e r e 1 9 8 3 k o e k a i n a r e n 1 1 n , l a r u n b a t g a u e z , G u raso Elkarteak zeukan elkartean jokatu zen herriko bertsolarien txapelketa da horren adierazgarri Oso herri gutxitan lor zezaketena (eta dezaketena) egin zu ten: mahaikada bertsolari elkartu. Fina la jokatu zen, gainera, egun hartan.

K o p u r u a k e z z i r e n n o l a n a h i k o a k A u r r e t i k , k a n p o r a k e t a b a t e a n p a s a t u zuten lehenengo galbahea. «Plazaratu g a b e k o z a l d i b i a r b e r t s o l a r i e n t z a t t x a pelketa» antolatu zuten Izena 29 herri tarrek eman zuten, eta astebeteko lehe nagoko finalaurrekoan 18k kantatu zu

ten. Han ondoen aritu ziren zortzi izen datu zituzten finalerako: Joxe Mari Ira o l a , A ñ e g i , M u n d u a t e , T x u b e l , Z u r d o , M i g e l M a r i J a u r e g i Altzo, M a k a l o e t a Hilario Nazabal.

Esan beharrik ez, egundoko ikusmi na piztu zuen, eta elkartea leporaino be te zen azken saioa entzuteko ere, 150 la g u n b a i . E p a i l e a k e r e z a l d i b i a r r a k j a r r i zituzten: Patxi Iraola, Altzo Txiki, Rufi no Iraola, Nekane Etxeberria eta Amu r r i o . A u r k e z l e e t a g a i j a r t z a i l e t z a r a k o , okasioak merezi zuela eta, Iñaki Murua gabiriarra eraman zuten

M a i l a o n e k o s a i o a o s a t u z u t e n , g a raiko kronikek diotenez (La Voz de Eus kadi egunkariko kronika, adibidez, An doni Egaña batek idatzi zuen) Tartean z i r e n , b e r t s o t a n , o r d u k o a l k a t e a A l tzo eta herriko epailea Joxe Mari Ira

Zaldibian, orain 40 urteko bertso gi roa beste inon «nekez» aurki zitekeela gehitu zuen berriemaileak «1 800 biz tanle dituen herri bateko txapelketara 29 bertsolarik izena ematea hasiera ba t e a n h a r r i g a r r i a g e r t a d a i t e k e , b a i n a han bertsolaritzarekiko dagoen jarrera ikusi ondoren, ez da hain harritzekoa».

Historikoki, ordea, ozpina ere ezagu t u a z u t e n z a l d i b i a r r e k J u a n I n a z i o I z t u e t a b e r t s o l a r i e t a d a n t z a r i a k m e n d e eta erdi lehenagoko egoeraren berri utzi z u e n i d a t z i t a . « A m e z k e t a n z i l l e g i d a itz neurtuetan kantuz aritzea, eta bera gatik irteten dirade andik ainbeste itz neurtulari, eta ain egokiak. Auzo errie t a n e r e b e r e b a t i z a n g o l i r a k e , b a l d i n kantatzea lokabe balute», hasi zen

B e r t s o t a n a r i t z e h u t s a g a t i k j e n d e a preso sartzen zutela agintariek (alkate ak) gaitzetsi zuen. Jai gauean etxera bi d e a n i r r i n t z i b a t e g i n z u e n n e k a z a r i a bederatzi egunean preso edukitzen eza gutu zuela dio Iztuetak.

Orrialde honetarako ekarpenik egin nahi izanez gero: goiberri@hitza.eus

Zaldibian, inoiz plazaratu gabeko herritarren bertso txapelketa, 1983an Garmendia /Voz de Euskadi

G aiak hala dio

Kate motzean

Loli Barreal Diaz • Fruta saltzailea

«Egunero gertatzen dira gauza politak»

Gaia: Azaroak 25

Neurria: Hamabiko handia

Doinua: Kubako gerrarenak

Gaur azaroak 25 da... ezin da jardun erdizka gai baten bueltan, sare sozialak, prentsa eta telebista; instituzio aurrealdetan argi moreak dizdizka; eskola umeek eskutxo bana paparrean dindilizka aldarri batek hartuagatik hiri, kale zein herriska erroak sendo, beti hor dago indarkeria matxista

Beldurra eta kontrola noiznahi bide egiten dabiltz ta lege berrien letra txikiek itota ez al gabiltz pa? aski ote da urtean behingo antzerki inkonformista? Antolatzea ta saretzea izan leike lehen pista, ezinbesteko pieza delako justizia feminista, errotik moztu nahi baldin bada indarkeria matxista.

HURRENGOA »

Bertsolaria: Aratz Lasa Galparsoro

Loli Barreal Diazek (Lazkao, 1977) Muji ka fruta dendaren Ordiziako eta Idiaza balgo dendetan lan egiten du Urtebete darama Idiazabalen eta oso gustura da g o . « I d i a z a b a l e k x a r m a d u . O s o p o l i t a da Eta jendea oso atsegina da» Zeintzuk dira zure zaletasunak? Mendira joatea, irakurtzea eta lagune kin egotea. Egia esan, ez dut denbora li bre askorik

Zein da zure mendi kuttuna? Txindoki, Oiangu... Pelikula edo telesail bat?

La casa depapel Abeslari bat edo musika talde bat?

G a z t e a i r r a t i a e n t z u t e k o o h i t u r a d u t . D e n e t a r i k e n t z u t e n d u t , e u s k a r a z e t a gazteleraz, eta dena dut gustuko Seme e n r e g g a e t o i a e r e e n t z u t e n d u t : g a z t e sentiarazten nau. Abesti bat?

Aitanaren Ya noquedan mariposas Liburu bat?

C l a u d i a O s b o r n e r e n Lo mejor de ti a r i naiz irakurtzen Kolore bat?

Gorria. Oporretarako toki bat?

G a l i z i a N i r e g u r a s o a k h a n g o a k d i r a Oso gustura joaten gara bertara Zer gosaltzen duzu?

O g i t x i g o r t u a g u r i n a r e k i n e t a m a r m e ladarekin eta ebaki bat Inoiz ahaztuko ez duzun eguna. Semeen jaiotze eguna.

Jaso duzun oparirik bereziena. Nire gurasoak ondo egotea Bizitza opa ria da eta egunero gertatzen dira gauza politak.

Amets bat.

Bidaiatzeko denbora edukitzea Goierriko txoko kuttuna.

Oiangu. Ordizian biziko ez bazina...

U n e h o n e t a n e z n i n t z a t e k e O r d i z i a t i k mugituko

Testua eta argazkia: Asier Zaldua

Nerea Elustondo Plazaola

Bertsoa

Nerea Elustondo Plazaola • Loli Barreal

Elkarrizketa Iker Antia Artista «GALERIA TXIKI BAT IREKI NUEN, ARTE MUNDUAREKIN LOTUAGO EGOTEKO»

Iker Antiak (Urretxu, 1972)

Arte Ederrak ikasi zuen eta duela urte batzuk Arteztu galeria ireki zuen Donostiako Benta Berri auzoko Resurreccion Maria de Azkue kalean. Inguruko artisten lanak erakusteaz gain, marrazki, pintura, argazkilaritza eta sormen ikastaroak ematen dituzte. Auzoan erroturik egoteak, ilusio berezia egiten dio.

Umetatik al zara arte zalea?

B a i U m e t a n m a r r a z t e a g u s t a t z e n z i tzaidan Amari marraztea gustatzen zi t z a i o n e t a b e r a k s a r t u z i d a n a r t e a r e n h a r r a b a r r u a n . B e r a k e g i n d a k o l a n a k g u s t a t z e n z i t z a i z k i d a n e t a h o r t i k jo nuen

G a r a i h a r t a n e z z e n o s o a r r u n t a a m a marrazkilaria izatea.

Hala da Ama artista duten gutxi ezagu tzen ditut Nola landu zenuen zure zaletasuna?

I k a s t a r o b a t z u k e g i n n i t u e n e t a o n d o ren Arte Ederrak ikastea erabaki nuen Hura beste mundu bat zen Beste mun du bat zabaldu zen nire aurrean.

A r g i a l z e n u e n A r t e E d e r r a k i k a s i ko zenuela?

Gustukoa nuen eta aukeretako bat zen Nire curriculuma ez zegoen bikainez jo sita eta ez nuen argi hartuko ote nindu ten Nire aukeren artean Heziketa Fisi koa eta Psikologia ere bazeuden, baina lehen aukera Arte Ederrak zen.

Zer moduz Bilbon?

E z n u e n a r g i a r t e a k z e r e m a t e a n a h i n u e n . Z e r o t i k h a s t e a i z a n z e n . B a t e t i k b e s t e r a i b i l i n i n t z e n . E t x e t i k k a n p o k o lehen esperientzia izan zen Nire burua ren arduradun nintzen lehenengoz eta e z z e n e r r a z a i z a n . K a l e a e t a m u n d u a e z a g u t z e n i b i l i g i n e n . A k a t s a k e g i n e z eta estropezu eginez, bidea topatzen Arte Ederren fakultatean jende berezia ezagutuko zenuen, gainera Bai, baina beste karrera askotako jendea ere ezagutu nuen eta toki guztietan da g o j e n d e b e r e z i a : s u k a l d a r i t z a n , k i m i kan, fisikan, matematiketan...

Nondik nora ibili zara lanean?

B i l b o t i k i t z u l i n i n t z e n e a n , L e g a z p i k o P l a s n o r e n p r e s a n l a n e g i t e n h a s i n i n tzen. Serigrafia industriala egiten nuen. Oso lan polita da. Edozein zereginetan murgiltzen zarenean, bere aberastasu nez eta zailtasunez jabetzen zara Seri g r a f i a m u n d u a n k o n p e t e n t z i a h a n d i a z e g o e n , V a l e n t z i a i n g u r u a n o s o o n d o eta merke lantzen baitzuten Hori dela eta, serigrafia utzi eta Plasnorren beste l a n b a t z u k e g i n n i t u e n . D e n e t i k e g i n

n u e n . O s o e s p e r i e n t z i a a b e r a s g a r r i a i z a n z e n A s k o i k a s i n u e n K o m o d i n a n i n t z e n M a k i n a b a k o i t z a k b e r e e s p e zialista zuen eta ez nintzen beraiek be z a i n o n d o m o l d a t z e n , b a i n a m a k i n a guztietan lan egiteko gai nintzen Nolatan ireki zenuen Arteztu galeria? J u b i l a t z e r a z i h o a z e n l a n k i d e e t a k o b a t z u k o s o e r r e t a z e u d e l a i k u s i n u e n e t a s a l t o i n k o n t z i e n t e e t a a r d u r a g a b e s a marra egin nuen: galeria txiki bat ireki n u e n , m a r g o t z e k o d e n b o r a g e h i a g o e d u k i t z e k o e t a a r t e m u n d u a r e k i n l o t u a g o e g o t e k o H a s i e r a k o u r t e e t a k o zailtasunak gainditu eta hemen jarrai tzen dugu. Miraria da, baina hemen ja rraitzen dugu Donostiara joatea erabaki zenuen. Urretxun zailagoa izango litzateke. Do n o s t i a e z d a h i r i h a n d i a . E u s t e n d i o g u , baina ez da batere erraza Gainontzeko galeristek, Estatu mailan mugimendua n a h i b a d u z u , M a d r i l e r a j o a n b e h a r r a d u z u l a d i o t e . M a d r i l e r a j o a t e a s a l t o handia da: gogoa eta aukera behar dira Ni oso gustura nago Donostian Eskolak e m a t e n d i t u g u , a u z o a r e n g e r t u t a s u n a sumatzen dugu... Ikastaroak dira gale riaren diru iturri nagusia Horrek ema ten digu egonkortasuna Horretaz gain, artistek garai zaila bizi dute eta beraien lanak erakusteko aukera ematen diegu. Eta beraien artelanei etxe berri bat aur k i t z e n s a i a t z e n g a r a E r o s l e a k a u r k i tzen, alegia.

Testua: Asier Zaldua Argazkia: Iker Antia

Jendea galerietara gerturatzen al da? B a i , b a i n a h a u e z d a t a b e r n a b a t G u r e galeria xume eta txiki honek duen gau z a e d e r r e n a e g u n e r o i k a s l e a k e t o r t z e n direla da Bizirik dago Erakusketak al datu ahala, ikasleek bisita egiten dute H a u e z d a t a b e r n a b a t , b a i n a h o n a e r e etortzen da jendea. Lan handia egin be h a r d a j e n d e a g a l e r i e t a r a s a r t z e k o e t a erakusketak bisitatzeko Europako gai n o n t z e k o h e r r i a l d e e t a n o h i t u r a h a n diagoa dago. Hemen artearekiko intere sa dutenak ez dira gizartean gehiengoa Zure helburuetako bat margotzeko astia lortzea zela esan duzu Lortu al duzu?

Errazagoa izango zela uste nuen Ikas t a r o a k e t a e r a k u s k e t a k a n t o l a t z e a k d e n b o r a a s k o k e n t z e n d u . G e l d i t z e n zaidan denbora margotzeko erabiltzen dut Gehien pozten nauena auzoan in tegratu izana da Bizilagunen eta artis ten artean harreman estua dago. Pixka

naka, jendea artera gerturatzea eta ar teaz gozatzea lortu dugu Ze erakusketa duzue egunotan?

Iker Valle andoaindarraren margolanak ditugu ikusgai, abenduaren 12a arte Be re lana bi hitzetan azaldu behar badut, p o e s i a m a r g o t z e n d u e l a e s a n g o d u t . Sentimenduetara jotzen du. Margotzen h a s i a u r r e t i k o s o l a n t e k n i k o a e g i t e n d u e n a r r e n ( p i g m e n t u a k b e r a k e g i t e n d i t u ) , s e n t i m e n d u e t a r a h e l t z e k o a h a l m e n a d u . B e r t a t i k b e r t a r a i k u s i b e h a rreko margolanak dira Argazkietan ez da bere beltzen eta urdinen intentsita tea nabaritzen.

Donostian luzaroan jarraitzeko asmoa al duzu?

H o r i n a h i k o n u k e A r t e a z b i z i t z e n j a rraitu nahiko nuke. Ireki nuenetik ziur g a b e t a s u n a i z a n d a n a g u s i , b a i n a h e men jarraitzen dugu Ez da erraza, baina jarraituko dugu Lana gustukoa dut eta bete egiten nau.

«Oso gustura nago Donostian: eskolak ematen ditugu, auzoaren gertutasuna sentitzen dugu...»

«Artistek garai zaila bizi dute eta beraien lanak erakusteko eta saltzen saiatzeko aukera ematen diegu»

Iker Antia • Arteztu galeriako

Erretratua

KAMINEROAK, SUHILTZAILEAK, BIKINGOAK...

Iñaki Leturia Ormaiztegi

Ur t e r o , h e r r i k o j a i a k g e r t u r a tzen direnean, nire aita zena r e k i n a k o r d a t z e n n a i z . « Z e r den zoriontasuna? 18 urte, di r u a p o l t s i k o a n e t a S a n A n d r e s b e z p e ra», esaten zuen berak, eta argazki hau i k u s i d u d a n e a n e s a e r a h u r a e t o r r i z a i t b u r u r a . I z a n e r e , e z d a k i t d i r u a s k o r i k poltsikoan izango ote genuen (segurue nera ez), baina aurpegietan nabari zaigu z o r i o n t s u a k g i n e l a . K a m i n e r o z j a n t z i g i n e n u r t e h a r t a n , n o r b a i t e k i n g u r a t u zuen kamioi zahar bat aprobetxatuz eta h e r r i a n e g i t e n a r i z i r e n l a n b a t z u k a i tzakia hartuta. 1994 zen. Paperean sartu ginen erabat, eta tarteka trafikoa moz ten genuen «Herri honetan beti obra tan!» kexatu zen auto gidari bat, bene tako langileak ginela sinetsita.

K a m i o i b e r a t u n e a t u t a s u h i l t z a i l e z irten ginen baita ere, eta hurrengo urte an, bikingoz. Kuadrillako batek eskue

1994an San Andres jaietako argazkia Goierritarra

kin bazkaldu zuen, bikingoek ez zutela k o m a h a i t r e s n a r i k e r a b i l t z e n k u x i dade ederra! Bikingoen itsasontzia egi t e k o o h o l e z f o r r a t u g e n u e n k a m i o i o s o a , p u n t a b a t e t i k b e s t e r a , b r a n k a k o d r a g o i b u r u e t a g u z t i A z e l a n a k h a r tzen genituen mozorroak prestatzeko! G a u r b a i n o g o g o e t a i l u s i o h a n d i a g o a genuen, dudarik gabe Nora joan da ilu sio hura?

L a n e k o k o n t u b a t e g a t i k ( o s a s u n m e n t a l a r i b u r u z k o e r r e p o r t a j e b a t ) j a p o n i a r r e k e r a b i l t z e n d u t e n k o n t z e p t u bat ezagutu dut Ikigai esaten diote bi zitzeko arrazoiari edo ilusioari. Urte as

k o h a r r a p a t z e n d i t u z t e h a n , e h u n d i k gora askok, eta hainbat ikerketaren ara bera zahartzaro zoriontsua izaten omen dute, filosofia hori aplikatu eta ilusioa pizten dien jarduerak eginez. Horrela k o e n g a t i k , b e s t e a k b e s t e , m i r e s t e n d i tut japoniarrak.

Gauza bat aitortuko dizuet: kamioia ren gainean ibiltzen gineneko ilusio be r a e z d u t i z a n g o , b a i n a o r a i n d i k e r e z i rraratxoa sentitzen dut barrenean garai hau heltzen denean. Eta, bai, mozorroa prestatzen ari gara lagunak Zertaz goa z e n j a k i t e k o , i n g u r a t u O r m a i z t e g i k o festetara!

EIDER RUIZ DE GORDOA PUEBL A • Biologoa

gizakiekin harremana izan

hartu ditugu aztergai»

Ei d e r R u i z d e G o r d o a P u e b l a ( Z u m a r r a g a , 1 9 9 8 ) b i o l o g o a d a e t a albaitaritzako lagun t z a i l e a e t a a n i m a l i a z o o l o g i koen zaintzailea izateko ikas ketetako praktikak burutzen a r i d a K a t a l u n i a n H o r r e z g a i n , i k e r k e t a b a t e g i t e n a r i da praktikak egiten ari den le ku berean, Zoo del Pirineuen E g u n p r a k t i k a k e g i t e n a r i z a r a Z o o d e l P i r i n e u n . Z e i n ibilbide izan duzu horra iritsi arte?

L e h e n e n g o b i o l o g i a i k a s i n u e n , L e o n e n ( E s p a i n i a ) e t a h a u a m a i t z e a n , M a s t e r r e n bat egitea pentsatu nuen ani malien gaian eta zehazki ani m a l i e n j a r r e r e n g a i a n e s p e zializatzeko. Master egokirik t o p a t u e z n u e n e z e t a a r g i n u e n e z a n i m a l i e k i n l a n e g i n n a h i n u e l a k u r t s o b a t e g i t e a erabaki nuen Albaitaritza la g u n t z a i l e a e t a a n i m a l i a z o o l o g i k o e n z a i n t z a i l e k u r t s o a e g i t e n h a s i n i n t z e n , a n i m a l i e n j a r r e r a k a z t e r t u e t a h a u e k u l e r t z e n i k a s t e k o Egun, kurtso honetako prak t i k a l d i a e g i t e n a r i n a i z K a t a l u n i a n , p u b l i k o a r i i r e k i t a d a g o e n a n i malia basatien babeslekuan Zer moduko esperientzia izaten ari da praktikaldi hau? Espero zenuen beza lakoa da lana?

Bai, egia esan espero nuen bezalakoa da Oso gustura nago gainera, izan ere, au tonomiaz jokatzeko aukera daukat he men ia une oro eta praktiketako ikaslea izanda ere, asko hartzen naute kontuan, ardurak nire gain hartzeko aukera iza n e z . E s p e r i e n t z i a b i k a i n a i z a t e n a r i d a animaliekin lan egitearena eta aspaldi tik izan dudan desio bat izanik, asko ari naiz disfrutatzen momentua.

Praktikaldiaz gain ikerket a b a t e g i t e n e r e a r i z a r a . Eman ikerketa honen gako batzuk.

Ikerketa hau egiteko propo samena praktikak egiten ari n a i z e n l e k u a n j a s o n u e n , i z a n e r e , a l b a i t a r i t z a k o l a g u n t z a i l e a e t a a n i m a l i a zoologikoen zaintzailea iza teaz gain biologian gradua t u a n a i z e l a i k u s i b a i t z u t e n eta arlo honetatik ere beste a u k e r a b a t e m a n d i d a t e . Animalien babesaren ingu r u k o i k e r k e t a d a , a n i m a l i a inprentatuena. A n i m a l i a inprentatuak t x i k i t a t i k g i z a k i e k i n h a r r e m a n a i z a n dutenak dira, espezie bere kotzat hartzen dituztelarik gizaki horiek. Beraz, anima l i a h a u e n j a r r e r a k e z d i r a gainontzekoenen berdinak izaten. Ikerketa honetarako txikitatik gizakiekin harre m a n a i z a n d u t e n a z e r i a k h a r t u d i t u g u a z t e r g a i e t a mekanismo neurologikoak aztertzen ari gara hauen ja rrerak ulertu eta aztertzeko, h a i e n o n g i z a t e a b e r m a t z e aldera.

D u e l a g u t x i a n i m a l i e n o n g i z a t e k o araudian aldaketak egin dituzte eta al daketa horiek direla eta, animalien ba beslekuek, suspertze zentroek eta aba r r e t a n b e t e b e h a r r e k o b a l d i n t z a k g o gortu dituzte eta hemendik aurrera ani m a l i a k g i z a k i a r e k i n i z a n d a k o h a r r e m a n h o r r e n b e h a r r e z k o t a s u n a r e n justifikazioa egin beharko dute Hau ha la izanik, ikerketan animalia inprenta tuen o n g i z a t e a b e r m a t z e k o h a u e n j a rrerak aztertzen ari naiz, Bartzelonako unibertsitateko etnologo baten lagun tzarekin eta gai hau lantzen duten beste zenbait zentrorekin elkarlanean.

Eider Ruiz de Gordoa Puebla

Testua: Maider Insausti Argazkia: Eider Ruiz de Gordoa

HERRI BIZITZAREN KEZKA G arapena

Goierriko udalerri ‘txikien’ artetik Berrabiarazin partaidetza handiena izaten ari dena da Idiazabal. Industria indartsua du, baina, gaur gaurkoz, udalaren kezka nagusietako bat merkataritza eta ostalaritza sektoreen etorkizunean dago. Ekintza plan baten aldarria egin du.

Pa n d e m i a k « g a b e z i a e g o e r a a s k o » b e g i b i s t a n j a r r i d i t u e l a , e t a h a l a k o e g o e r a b a t i a u r r e egiteko «udal txiki baten bitar teko eza» nabarmena dela uste du Iñaki A l b e r d i I d i a z a b a l g o a l k a t e a k . H o r i x e izan zen udalak Berrabiarazi proiektua r e n a l d e e g i t e k o a r r a z o i n a g u s i e t a k o b a t « G a r b i z e g o e n e s k u a l d e i z a e r a eman behar zitzaiola proiektuari, Goie kik guk iritsi ezin dugun lekuetara iris teko aukera gehiago baitauka Kanpoko argi bat jartzea interesgarria izan zite keela ikusten genuen. Horrez gain, bai ta enpresa bakoitzaren errealitatea iku si, zalantzak partekatu eta egiteko mo duak partekatzeko ere» Hori bai, diag n o s i a e g i n o n d o t i k « e k i n t z a p l a n b a t » lantzea ezinbestekotzat jotzen du.

B i z t a n l e r i a a i n t z a t h a r t u t a , B e r r a b i a r a z i n p a r t a i d e t z a h a n d i e n a i z a t e n ari den herria da Idiazabal, eta zuzeneko

Idiazabalgo Udalaren erronka nagusietako bat ostalaritzan eta merkataritzan etor litezkeen gabeziei aurre egiteko neurriak hartzea da

feed backik jaso ez badu ere, «partaide t z a m a i l a n a h i k o a f e e d b a c k » b a d e l a iruditzen zaio. «Hor ikusten da jendeak interesa eta gogoa azaldu duela Kanpo t i k a r g i h o r i e d u k i t z e a o s o o n d o d a g o , g e r o e g i n b e h a r d e n a d a m a m i t u e t a martxan jarri». Gerora begira, «aplika zio maila zertarainokoa» izan den jaki tea «interesgarria» litzatekeela uste du a l k a t e a k . « A l d a k e t a s u p o s a t u d i z u e ? A b a n t a i l a i z a n d a ? N i r e t z a k o h a u s n a r keta hori behar beharrezkoa da»

Herriko zerbitzuekiko kezka P a r t a i d e t z a h a n d i a b a i , b a i n a g e h i e n a industriari lotutakoa izan da «Datuak ikusita, konturatu naiz komertzio gutxi sartu dela, eta arrazoietako bat ostalari e t a t a b e r n a r i e n a d i n e a n i k u s t e n d u t . Bost hamar urtera jubilatuko den jen d e a d a , e t a h o r r e g a t i k e z z u t e n p a r t e hartuko. Arazoa da ez dugula ondoren

Testua / argazkia: Iñaki Gurrutxaga

«Merkataritzako eta ostalaritzako lana oso lotua da. Uste dut hor daukagula hurrengo hausnarketa potoloa»

Iñaki Alberdi Idiazabalgo Udala

g o r i k i k u s t e n » G o i e r r i i n d u s t r i a l k i « o s o i n d a r t s u a » i z a t e a k o n u r a k d a u z k a l a d i o , b a i n a « g a b e z i a k e r e s o r t z e n » d i t u A l b e r d i r e n u s t e z « I n d u s t r i a r e n ordutegiak eta soldata nahi ditu jende a k , n o r m a l a d a h o r i , b a i n a n e g o z i o b a t m a r t x a n j a r t z e k o o n u r a o s o h a n d i a k ikusi behar dituzu Komertzioa oso lan lotua da, eta uste dut hor daukagula hu rrengo hausnarketa potoloa». Ostalari t z a k o e t a m e r k a t a r i t z a k o e s k u a l d e k o d i a g n o s i a e g i n a d u G o i e k i k , e t a a u r r e rago ekintza plan bat diseinatuko du. Merkataritzarekin ez ezik, ostalari tzarekin ere «arazoa» dute Idiazabalen. «Pilarreneko otordu zerbitzua ez dela, ez daukagu jatetxerik, ez daukagu ohe rik, ez hotel ez nekazalturismorik, eta ez dauka itxurarik izango denik Idiazabal herri fantasma batean bihur daiteke, ez dauka zerikusirik N 1 errepidea hemen dik pasatzen zen garaiarekin». Alberdi r e n u s t e t a n , « k o m e r t z i o e t a e r o s k e t a o h i t u r e i » b u e l t a e m a n b e h a r z a i e : « B i mila biztanleko eta hortik beherako he rriak hiltzera doaz. Erronka handia dau kagu zerbitzu horiei eusten»

Tailerraren digitalizazioan urratsa Orain zortzi urtetik hona anaiarekin ba tera gidatzen du Eider Iztuetak Guardi i n d u s t r i a l e k o A i z k o r r i G a l d a r a t e g i a

«Industrian eraldaketa digitala abiadura oso handian doa, eta ikusten genuen atzean geratzen ari ginela»

Eider Iztueta Aizkorri Galdarategia

«Bigarren belaunaldiko enpresa bat da, aitak sortu zuen 1990ean. Ondo ari gara l a n e a n , b a i n a b o r r o k a n . G a z t e a k g a r a , motibatuta gaude, eta horregatik sartu gara digitalizazioan eta berrikuntzan» P a n d e m i a g a r a i a n d i a g n o s t i k o a e g i n zien Goiekik, eta Digitalizazioa indus t r i a n e k i n t z a n p a r t e h a r t z e k o g o m e n datu zieten «Industrian eraldaketa di g i t a l a a b i a d u r a o s o h a n d i a n d o a , e t a ikusten genuen atzean geratzen ari gi n e l a G u r e b e z e r o a k e t a h o r n i t z a i l e a k h o r z e b i l t z a n , b a i n a g u k b e r d i n j a r r a i t z e n g e n u e n l a n e a n , e t a e s a n g e n u e n

«Iruditzen zitzaidan Goierriko Azokako komunitateko parte izan behar nuela. Proiektu oso interesgarria da»

Maite Fernandez Alquizal higiezin agentzia

a p u s t u e g i n b e h a r g e n u e l a H o r r e t a n gabiltza buru belarri».

T o n a h a n d i k o p i e z e k i n e g i t e n d u t e lan, eta Goierriko enpresak dituzte be z e r o n a g u s i a k « D i g i t a l i z a z i o a r e k i n lortu duguna da tailerreko datu guztiak g u k e r e e d u k i t z e a , e t a h o r r e k l a g u n d u digu hobeto prestatzen, lehiakorragoak izaten eta bezeroei zerbitzu hobea ema ten». Proiektuari «balio handia» ikus ten dio Iztuetak. «Babesa sentitzen du zu, eta pauso positiboa eta beharrezkoa izan dela uste dut. Merkatuan pasatzen denari kasurik egiten ez badiozu, bide an gelditzeko arriskua daukazu».

44Idiazabalgo enpresek proiektuan izan duten parte hartzea. Berrabiarazi proiektuko ekintza arlo ia guztietan parte hartu du eragile sozioekonomikoren batek Elektromugikortasun estrategian lau izan dira; Enpresak eraldatu bat; Nazioartekotzean 10; Digitalizazioa Industrian 4; Enpresen dibertsifikazioan 6; Formakuntza saioetan 17; eta Goierriko Merkataritza Mahaian eta Goierriko Azokan bana

Komunitateko parte izateko Higiezin agentziarekin 2016an hasi zen M a i t e F e r n a n d e z , g u r a s o e k d u t e n e n presa barrutik, baina pandemiaren on doren, Alquizal izenarekin bulegoa ireki z u e n I d i a z a b a l e n . « G u r e l a n e g i t e k o modua on line da Posizionamendu oso ona daukagu Interneten, baina ikusten g e n u e n b u l e g o f i s i k o b a t e r e b e h a r g e nuela». Haren kabuz sortu zuen enpre sa, ez da Ekintzailetza zerbitzuaz balia t u , b a i n a e g i t e n d u t e n l a n a g o r a t u d u G o i e r r i k o A z o k a p l a t a f o r m a r e n p a r t e da gaur egun: «Iruditzen zitzaidan ko munitateko parte izan behar nuela, oso proiektu interesgarria da»

Berrabiarazi proiektua herriz herri

Musika

Asteburuak dakarrena

Mikel Sarriegi Dantzaria

G oruntz

Noizbait irakurria nuen Gabiria herri izena Gain+hi ria etimologiaz azaltzen zuen teoria Egiazko hipo t e s i a i z a n a l a e z , b a d a B i z k a i a n b e s t e h e r r i t x o b a t txikia eta mendi gain batean kokatzen dena, hala ber: Garai, hori ere etimologikoki goitik begira, eta ohituraz o s o d a n t z a r i a d e n a , G a b i r i a r e n a n t z e r a G o i k o h a i z e h o r i e k hauspotuta beharbada, dantzarako aspaldiko zaletasuna gor detzen da bai batean, nola bestean.

Gaur egun murgilduta gauden bizimodu zoro eta gehiegi tan txepel honetatik begiratuta, gero eta gehiago miresten di tut ezer gutxirekin, baina ahalegin eta ilusio handiz aurrera ateratzen diren zenbait ekimen. Halakoxea izan zen orain as te batzuk Gabiriako plazan Goruntz taldearen 50 urteurrena o s p a t z e k o a i t z a k i a n i k u s i a h a l i z a n g e n u e n d a n t z a s a i o a (oraindik ere GITBn ikus daiteke: Goruntz Dantza Taldearen 50. urteurreneko emanaldia).

Harrigarria da apenas 500 biztanleko herrian 150 herritar dantzari plazan elkartzea Poztekoa da naturaltasun osoz ge nero bereizketarik gabeko saio bikain bat ikustea. Miresgarria da adin guztietako dantzariak izateaz gain, gizonezkoen par te hartzea oso altua, parekidetasunetik gertu, izan zela baiez tatzea Inbidiagarria da dantzari guztien ongi pasatzeko go goa. Txalotzekoa saioaren prestaketan jarritako interesa eta l a n a , t x i k i t x i k i e n e t a t i k h a s i e t a a d i n e a n o n d o k o s k o r t u t a daudenetaraino

I n g u r u g u z t i a n d a n t z a t a l d e o k d i t u g u n a j e e t a t i k u r r u n , eredu dira Gabirian dantza eta musikaren bitartez komunita te osasuntsu eta alai bati eusten. Hori da behintzat ikusleen artean geundenoi erakutsi ziguten argazkia eta erantsi zigu ten inbidia osasuntsua Urte askotarako eta segi Goruntz!

Goiargi abesbatzaren kontzertu berezia

U r re t x u Z u m a r r a g a ko G o i a rg i a b e s b a t z a k 4 0 u r t e u r re n e ko kontzertua egingo du Mertzedarien elizan Kontzertu «oso be rezia» izango da, koruaren historian garrantzitsuak izan diren kantak abestuko baitituzte Lehen zatian egungo kideek kan tatuko dute, bigarrenean ahots zuriek eta hirugarrenean garai bateko eta egungo kideek Elkarrekin bazkalduko dute gero Eguna: Bihar, azaroak 26 • Ordua: 12:30 • Sarrera: Doan

S e g u r a ko H i s t o r i a O ro i t u z e l karteak Orreagatik iragan hurbi l e ra h e r r i a n t z e z l a n e s t re i n a t u berria taularatuko du gaur, hilak 25, Zegamako Aitxuri herri e s ko l a ko p a t i o a n E m a n a l d i a 19:00etan da.

Jon Maiaren ‘Kantu bat gara’ Beasainen

Jon Maia bertsolari eta sortzaileak herriz herri darabilen Kantu bat gara ikuskizuna dakar Beasaingo Usurbe antzokira Eguna: Gaur, hilak 25 • Ordua: 20:30 • Sarrera: 12€

‘Orreagatik iragan hurbilera’ herri antzezlana Zegaman

Bertakoek, bertakoa

Go i e r r i k o m e r k a t a r i e l k a r t e a k k a n p a i n a b e r e z i a k egiten ari dira azken asteetan, azaroko azken osti raleko BlackFriday entzutetsuaren harira, Egube rrietako kanpaina bereziarekin hasi aurretik. Iru dimenik ez zaie falta Goierriko merkatariei Bestalde, herrie t a k o d e n d e t a n e r o s k e t a k e g i t e a r e n g a r r a n t z i a n a b a r m e n tzen ari dira egunotan, sentiberatze kanpaina bereziekin.

Ordizian, Ostiral urdina BlackFriday ri erreferentzia eginez, azaroaren 27ra arte, Os tiral Urdina kanpainan murgilduta dago Ordizian elkartea. «Denek beltza ikusten dutenean, guk urdina ikusten dugu», diote 300 euroko erosketa balea zozkatuko dute erosketak Ordizianeko dendetan erosketak egiten dituztenen artean

Erosketa baleaz gain, 20.240 zenbakidun hamabost Ga bonetako loteria dezimo ere banatuko dituzte. Zozketan par te hartzeko, parte hartzaile diren establezimenduetan eros ketak eginez lortu daitezkeen txartelak bete eta Ordizian el k a r t e k o b u l e g o k o p o s t o n t z i a n b o t a b e h a r d i r a . A z a r o a r e n 29an egingo dute zozketa.

Legazpin, Ostegun Gorria

I l i n t i k k a n p a i n a b e r e z i a j a r r i d u m a r t x a n O s t e g u n G o r r i a i z e n a r e k i n , ‘ b l a c k f r i d a y ’ r e n p u b l i z i t a t e m e z u a r i e t a d e s kontuei aurre egiteko Ostegun Gorriak sariak ere izango di tu, eta Ilintik 800 euro banatuko ditu zozketa bidez, 100 eu roko zortzi baletan banatuta.

Zozketan parte hartzeko, argazkia edo selfy a atera behar da merkatari batekin Argazki hori Facebook edo Instagra m e r a i g o b e h a r k o d a , e r o s k e t a r e n u n e a h i t z b a k a r b a t e k i n d e s k r i b a t u z , e t a #ostegungorriailinti t r a o l a e r a b i l i z . G u z t i e n a r t e a n z o z k a t u k o d i r a 1 0 0 e u r o k o t x a r t e l a k Z o z k e t a azaroaren 25ean egingo dute

Beasainen, 500 euro arteko sariak Beasain Bareak txartelarekin (gaur, azaroak 25 da azkeneko eguna) erosketak ordaintzen dituztenen artean 500 euro ar teko sariak zozkatuko ditu Bareak elkarteak. Bestalde, kan paina berezia egiten ari dira herrian erosketak dituen onuraz sentsibilizatzeko, Zure, nire, herriarengatik lelopean Mer kataritza, ostalaritza eta zerbitzuek herrian duten eragina azpimarratu nahi du sentiberatze kanpaina horren bitartez.

Abenduaren 1etik aurrera, Eguberrietako kanpaina bere zia egingo dute

Urretxun eta Zumarragan, abenduaren 1etik 31ra Bitartean merkatari elkarteak abenduaren 1etik 31ra arteko Eguberrietako kanpaina berezia diseinatu du Herrian eros tearen magia lelopean Laster emango dituzte xehetasunak

LazkaOn

Abenduko gabonetako kanpainarekin hasi aurretik, Lazkaon s e n t i b e r a t z e k a n p a i n a r e k i n a r i d i r a e g u n o t a n , Konektatu merkaritzara, konektatu irribarrera lelopean.

Komikia

Aliritzian

Igor Susaeta Kazetaria

Non dutxatzen zara?

Esango nuke denbora gehiegi galtzen dudala ulertezi nak zaizkidan jarreren arrazoiak argitu nahian. Ha sieran beti egiten dut ahalegintxo bat, morroi irekia naiz, open minded, baina duela ez asko erabaki nuen b u r u h a u s t e a s k o , h a u s n a r k e t a g e h i e g i , d e n b o r a inbertsio handiegia eta erantzunak bainoago galderak planteatzen zi tuzten kasuetan amore emango nuela. Adibidez, tenperatura hamar gradutik beherakoa denean orkatilak estali gabe era mateko fenomenoaren aurrean Ene une sinpatikoenetan en patia ariketa goren bat eginda ere jarraituko nuke buruarekin ezetz egiten eta «zuek gaixotu egin nahi duzue» pentsatzen.

Erretzeari utzi nionetik azken bi urteotan gerri bueltan pi l a t u t a k o g a n t z a k k e n t z e k o a s m o a r e k i n a t z e r a k i r o l d e g i r a j o a t e n h a s i n a i z e n e t i k , k o n t u r a t u n a i z i n g u r u a n i z e r d i t a n

ikusten ditudanetako asko gero ez direla instalazioko aldage letan dutxatzen. Ulertuko nuke hori egitea ur berorik ez bale go, baina oraindik ur beroa eskaintzen du udalaren zerbitzu publiko horrek Konstatazio bat: izerdituta eta orkatilak bis tan kiroldegitik etxera edo auskalo nora joaten diren gehie nak 40 45 urtetik beherakoak dira.

Oso oker ez baldin banago, behintzat, guri erakutsi ziguten kirola eginez izerdituz gero komenigarriena zela ez hoztea, eta, horretarako aukera baldin bazegoen, berehala dutxatzea. Ez da pedagogia gehiegi behar hori barneratzeko eta ulertze k o , e z e t a e s k o l a o r d u e t a t i k k a n p o k o jarduerarik ere. Fut bol taldean denok el k a r r e k i n d u t x a t z e n g i n e n e n t r e n a m e n d u e n e d o p a r t i d e n o n d o r e n , e t a , o r d u a n k o n t z i e n t e e z ginen arren, hura ere t a l d e t a s u n a i n d a r tzeko modu bat zen Orain, antza, nerabe batzuk etxera joaten dira dutxatzera Jakin nahiko nuke zergatik egiten duten hori, nork irakasten dien, zein eredu segitzen duten.

Inguruan izerditan ikusten ditudanetako asko gero ez dira instalazioko aldageletan dutxatzen