zk. 448 2021eko abenduaren 24a www.goiberri.eus
Iritzia Iñaki Dorronsoro Plazaola. Ahuntzak arriskuan daude
03
Elkarrizketa
10-11
Aitor Perez ‘Guda’: «Borrokaldietan gustura gelditzea da nire helburua»
Garapena
14-15
Goierriko Enpresa Ekimen Berrien 24. Sariketak baditu irabazleak
BIDESARIA ABIATZEAR 04
Beasain-Bergara autobidea ordainpekoa izango da 2022an
02 Publizitatea # 448 • 2021eko abenduaren 24a
Iritzia 03 Iñaki Dorronsoro Plazaola • Erretiratu aktiboa
2021EKO ABENDUAREN 24A
# 448 Argitaratzailea: Goierriko Hedabideak SL
Koordinatzailea: Iñaki Gurrutxaga
Kudeatzailea: Josu Iñigo
Erredakzio-burua: Loinaz Agirre
Diseinua: Adaki (Eneko Maiz)
Banaketa: Bidera zerbitzuak. Berria Taldea Lege gordailua: SS-1638/2011
Egoitzak: Beasain: Oriamendi, 32. 20200.
Urretxu: Iparragirre, 11 (Kaletxiki). 20700.
Telefonoak: Beasain: 943-16 00 56 Urretxu: 943-72 34 08 Webgunea: goiberri.eus
Posta elektronikoa: goiberri@hitza.eus
Publizitatea: 607 530 424 jizagirre@hitza.eus
Bezero arreta, harpidetzak: 902-82 02 01 harpidetza@hitza.eus
Diruz laguntzen duten erakundeak: Udalak: Altzaga, Arama, Ataun, Beasain, Itsasondo, Legorreta, Mutiloa, Olaberria, Segura, Urretxu, Zaldibia, Zerain eta Zumarraga
Azaleko irudia: Gorka Gomez
Itzain
Ahuntzak arriskuan daude
W
orld Wide Weba 1990ean sortu zen. duena». Psikologoek aspalditik ondo ezagutzen Interneten garapenaren lehen ur- dute presio sozialak daukan indar arriskutsua teetan, munduaren askatasuna, menpekotasuna eta etsipena sortzeko. 25.000 milioi konputagailu eta tresna elektrodemokrazia eta atzeratutako herrien garapen tresna iraultzaile bezala irudikatu niko adimentsu erabiltzen dituzte jada, presio sozialaren bitartez, gure portaerak moldatzeko ziguten sarea hainbat intelektualek. Ondoren, kapitalismoa eta teknologia digita- eta parametro normal batzuetan sartzeko. Lehen laren ohiko bat-egite prozesua etorri zen. Harrez- modernitateak jartzen du garaia. Tradizio zahakero, mundua aldatu eta demokratizatu nahia- rraren arau eta zentzumenetatik aldenduz, zorionez, askoren bizitzak bereizren inguruan hitz egiten zuten ten eta indibidualizatzen joan talentu handiko gazteek Apple, dira. Bizitza bakoitza, helmuGoogle, Facebook eta antzeko gak irekiak dituen ziurgabetaenpresak sortu dituzte. Google sunez betetako eta esploratu bemunduko informazio guztia guharreko espazio bat bihurtu da. retzat ezin hobe antolatzeko Eta ez, beste batzuek ezarritako ideiaren inguruan sortu zen. Urpatu eta ibilbideeen mendetate gutxitan, irabazi goseak akuisunezko toki bat. Horrela, bere latuta, aurrekaririk ez duen aberastasun, informazio eta Iñaki Dorronsoro Plazaola bizitzaren jabe eta arduradun Erretiratu aktiboa den pertsona autonomo askea ezagutza bilketaren ondoren, jaiotzen da. Nonahiko ordenagailurrean kokatuta daude. Eta gailu sistema honek arriskuan orain gizarte globalaren antolajartzen duena gizakiaren arrakuntza optimizatzeko ametsazoimen autonomoa bera da. Pertsona batez rekin dabiltza. Beraien esanetan: «Nerbio-sistema bat sortu gehiago jakinda, errazagoa da bera kontrolatzea! Ekintzaile heroiko hauek aitortzen digute gibeharra dago gizateria osoarentzako, ordenagailuz osatutako makina-sistema erraldoi bat. zakiok badugula pentsamen eta ekintza indeGure eguneroko esperientzia errealak, emozioak pendienterako gaitasuna, baino negozioa handieta portaerak ezkutuan ikuskatzeko eta ondo xe- tzeko ez dute inongo axolarik hori dena alde batehatutako bakoitzaren erretratoak sortzeko». Eta ra uzteko. Gehienez ere, benetako arazoa izatekosegidan: «Gizonak eta emakumeak behatu ditza- tan, noiz behinka «barne pentsamendu indepenkegu eta portaera arau batzuk ondorioztatu. Po- diente» horiek tirabira iturri izatea, beraien pulazio horietan, kolektiboak presioa eragiten du proiektu manipulatzailea hondatzea litzateke. gizabanakoarengan, portaera arruntak jarraia- Badirudi aurre-ezarritako jokabide arruntetatik razteko eta artaldetik ez banantzeko. Azken fine- desbideraketa kasuak oso portzentaia txiki bat an, badirudi batzuk besteak imitatzeko jaioak ga- direla. Edo, gizabanako autonomo eta askea jada rela, imitazioa baita giza existentzia definitzen gertakari iragankor bat besterik ez dela.
04 Sakonean A-636 errepidea ordainpekoa izango da urtarriletik aurrera
# 448 • 2021eko abenduaren 24a
Erreportajea
A-636 ERREPIDEKO ARKUAK PASATZEKO, MAKURTU EGIN BEHAR
Testuak: Kerman Garralda Zubimendi / Ariane Vierbücher Iturbe Argazkiak: Gorka Gomez
Urtarrilaren erdialdean hasiko da foru aldundia bidesaria kobratzen A-636 autobidean. Erabakia haserre hartu dute sektore batzuek, eta Ormaiztegik eta Ezkio-Itsasok kezkaz.
U
rtarrileko aldapa A-636 errepidekoa baino gogorragoa izango da 2022an. Ohiko prezioen igoerari gehitu behar zaio Beasain eta Bergara arteko errepidea ordainpekoa bilakatuko dela. Noiz hasiko diren kobratzen ez dago zehaztuta oraindik, baina Bidegitik urtarrileko bigarren astean izango dela aurreratu dute, sistema informatikoak prest dituztenean. Egun zehatza garaiz iragarriko dutela adierazi dute, ez dezan erabiltzailerik ezustean harrapatu.
Ordaindu beste erremediorik ez dagoela esan zuen Aintzane Oiarbide Gipuzkoako Foru Aldundiko Bide Azpiegituretako diputatuak bidesariaren inguruko xehetasunak aletzerakoan. «Jakitun gara ez dela gustuko neurria, baina ordaindu egin beharra dago. Gauza asko daude ordaindu beharra eta aurrekontua mugatua da», esan zuen. A-636 errepidean bildutako dirua bertan geldituko dela zin egin zuen. «Dirua errepidea mantentzeko eta hobetzeko erabiliko da. Premia badu, asko gainera»,
Sakonean 05 A-636 errepidea ordainpekoa izango da urtarriletik aurrera
2021eko abenduaren 24a • # 448
JOAN-ETORRIEN PREZIOAK Beasain eta Ormaiztegi arteko arkua. Azpitik igarotzean, gelditu gabe, 0,38 euro kobratuko zaie gidariei, Abiatu sistemarik ez badute behintzat.
Ibilbidea
Abiaturik Abiaturekin* gabe 1-8 bidaia %25
9-20 bidaia %55
21 bidaiatik aurrera %75
Beasain-Ormaiztegi
0,38€
0,28€
0,17€
0,09€
Ormaiztegi-Zumarraga
0,74€
0,55€
0,33€
0,18€
Legazpi/Urretxu-Bergara
1,41€
1,06€
0,63€
0,35€
Legazpi/Urretxu-Antzuola
0,48€
0,36€
0,22€
0,12€
*Deskontu progresiboak gutxienez hilean 6 joan-etorri eginda.
aitortu zuen. «Orain arte ez dugu baliabiderik izan lanei ekiteko», desenkusatu zen. Lanean 2022an bertan hasiko dira: zorua aldatuko dute, zarata bakartzeko panelak jarriko dituzte eta mendiari eusteko prebentzio lanak egingo dituzte; gainera, ordainpekoak diren errepideek dituzten etengabeko zerbitzuak izango ditu. Bidegiko langileak bertan izango dira, adibidez, artatzedenbora murrizteko. Oiarbidek Gipuzkoako Batzar Nagusietan ordezkaritza duten alderdi gehienek babestutako erabakia dela esanez berretsi zuen bere postura. Elkarrekin Ahal Duguk eta EH Bilduk bozkatu zuten aurka. Eta ez zuten egin errepidea doakoa izan behar dela uste dutelako, baizik eta ez datozelako bat aplikatuko diren deskontu progresiboekin. Kotxea gehien erabiltzen dutenei eta, hortaz, gehien kutsatzen dutenei mesede egiten dien neurria dela defendatu zuten.
Ziztu bizian ordaindu
18.000 Joan-etorri, A-636 errepidean. Beasain eta Bergara arteko bidean 18.000 ibilgailu ibiltzen dira egunero. Teleordainketa sistemaren bat jarri beharko dute aurrerantzean ere bertatik joan nahi badute.
Bidesaria Free flow edo etengabeko jarioaren sistemaren bidez kobratuko dute. Hau da, Beasaingo, Ezkioko edota Deskargako arkutik pasatzean –Antzuolako irteeran beste arku bat dago, txikiagoa– zuzenean kobratuko dute. «Ez dagoenez gelditu beharrik gutxiago kutsatzen da eta erosoagoa da. Gainera, trafikoa monitorizatu ahalko dugu», aipatu zuen Oiarbidek. «Handicap» bat ere badu, ordea, ezin dela esku dirutan ordaindu. Horregatik, gidariak behartuta egongo dira teleordainketa sistema bat ezartzera edo autoa kontu korronte batera helbideratzera. «Gipuzkoako Foru Aldundiaren aholkua Abia-
tu sistema ezartzea da. Abantailak asko dira eta desabantailarik ez du», gomendatu zuen diputatuak. Abiatu sistemaren indargune nagusia da zenbat eta joan-etorri gehiago egin deskontu handiagoak pilatzen dituela. Esaterako, Abiaturik gabe, auto arin bati Beasaindik Bergarara joatea 2,53 euro kostatuko zaio; Abiatu sistemarekin, 1,89 euro. Hau da, %25 gutxia-
EGUTEGIA Bidegiren herriz herriko arreta zerbitzuaren ordutegia 09:30etik 13:30era eta 16:00etatik 20:00etara da.
» Beasain Abenduaren 27an eta urtarrilaren 17an, udaletxean.
» Legazpi Abenduaren 28an eta 29an eta urtarrilaren 18an, 21ean eta 28an, udaletxean.
» Urretxu Urtarrilaren 3an, 4an, 24an eta 25ean, udaletxean.
» Ezkio Urtarrilaren 11n, udaletxean.
» Ormaiztegi Urtarrilaren 12an, Gizarte etxean.
» Zumarraga Urtarrilaren 13an, 14an eta 27an, Zelai Arizti kultur etxean.
06 Sakonean A-636 errepidea ordainpekoa izango da urtarriletik aurrera
# 448 • 2021eko abenduaren 24a
Jon Enrike Galarza
Joseba Telleria
Patxi Agirrre
Ormaiztegiko alkatea
Ezkio-Itsasoko alkatea
Hiru sindikatuko idazkaria
«Ormaiztegiko herritarren bizi kalitatea lehenestea da gure helburua»
«Bizitza neurririk gabe garestitzea ongizatetik oso urruti dago»
«Bidesariak garraiolarien egoera prekarioa okertu baino ez du egingo»
Ormaiztegiko alkate Jon Enrikek, lehenik eta behin, nabarmendu du, «ordainsaria ezartzeko erabakia, Batzar Nagusietan ordezkaritza duten gehiengoaren adostasunarekin onartu» zela. Hori esanda, bidesaria martxan jarri arte, Ormaiztegiko herria zeharkatzen duen GI2632 errepidearen trafikoan izan lezakeen eraginaz baieztapenak egiteko «momentuz goiz» dela esan du, baina uste duela, «martxan jarri eta hasiera batean behintzat, herrian bai jasan beharko dugula trafiko dentsitateak gora egitea». Eta nahiz eta gidariek ordaindu nahi ez izatea ulertu, «Ormaiztegiko herritarren bizi kalitatea lehenestea» dagokiola, «beti egin dugun moduan». «Herritarren ongizatea bermatzeko helburuarekin», Ormaiztegiko alkateak aurreratu du «elizaren eta udaletxearen arteko errepide eremuan aldaketak» izango direla, «oinezkoak lehenesten» dituen eremu batean bihurtuz. Hau da, ibilgailuak pasa ahal izango dira, baina semi-peatonalizatu egingo dute. Obraren ardura, foru alduandiren esku dagoela ere zehaztu du, eta aurrikusitakoa betetzen bada, «urtarrilan» hasiko direla lanekin.
Ezkio-Itsasoko alkate Joseba Telleriak erabateko desadostasuna erakutsi du bidesariarekin. «Langileak eta ikasleak dira errepide hori gehien erabiltzen dutenak, eta bidesaria bezalako gastu bat gehiago izateak edo hori ekiditeko hartu ditzaketen alternatibek, ez dut uste haien bizitzetan positiboki eragingo duenik». Gehiago ere esan du, «bizitzen ari garen honetan, eta gainera, bestela ere bizitza asko garestitu baita, argiak gora egin duela, gasak, automobilentzako erregaien prezioak... eta igoera horien eraginez elikagaien prezioek ere gora...». Galdetzen du, «noiz arte horrela?». Herritarren poltsikoetan, beraz, gastu ahalmenean izango duen eragin negatiboaz gain, beste kezka bat ere agerian utzi du Telleriak; Ezkio-Itsaso zeharkatzen duen GI-2632 errepideko trafiko dentsitateak gora egiten badu, bertako herritarren bizi-kalitatean izango duen eragina, hain zuzen ere. «Bizitza neurririk gabe garestitzea, edo hartutako erabakien eraginez herritarren bizi-kalitatea okertzea, herritarren ongizatea bilatzetik urrun» dagoela adierazi du Telleriak.
Euskal Herriko garraiolari autonomoen Hiru sindikatuko idazkaria da Patxi Agirre, eta bidesariaren gaia ez da berria berarentzat. Hiru sindikatua aspalditik ari bidesariak kentzeko borrokan mobilizazioen bidez, besteak beste. Azkeneko protesta, larunbatean bertan, Gasteizen egin zuten, Eusko Jaurlaritzari exijitzeko, «garraiolari autonomoek bizi duten egoera larriaren aurrean neurriak» har ditzala. Hala, beste behin ere salatu du, garraiolariak egoera «jasazinean» daudela, eta bidesariak, orain arteko zama handitzea baino ez duela ekarriko. Horregatik, Euskal Herriko industria, ekonomia eta gizartearen beharrei erantzungo dien garraio sarea defenditzeko «neurri eta jokabide integralak» behar direla nabarmendu du, baina horretarako, «administrazioaren konpromisoa beharrezkoa» dela, «eta ez soka gehiago estutzea». Bidesariei dagokienez, zergen bidez ordain daitezela proposatzen du Hiruk. «Errepideak azpiegitura publikoak dira, eta errepideak konpontzeko garraiolariari ordainaraztea bidegabea eta diskriminatzailea da».
go; bederatzigarren bidaiatik aurrera beherapena are handiagoa izango da, %55ekoa; eta 21 joan-etorritatik gora, %75ekoa izango da. Halere, 33,37 euroan tope egingo du eta hortik gora ez da gehiago kobratuko. Abiatu sistema ibilgailu guztientzat da balekoa eta edozein unetan jar daiteke, Bidegiren webgunetik edo aurrez aurre Aritzetako Bezeroaren Arreta Zerbitzuan, AP-8 autobideko 27. kilometroan. Goierritarrentzako ez da erosoa
eta iristerraza, eta horregatik arreta zerbitzu ibiltaria egokitu dute A-636 errepideak gurutzatzen dituen herrietan. Bi hilabete daramatza martxan, eta Bidegiko arduradunen hitzetan «harrera ona» izan du. 1.500 herritar artatu dituzte. Horietatik 730ek Abiatu gailua hartzeko eskaera egin dute, eta beste 70ek, autoaren matrikula kreditu txartel bati lotzea aukeratu dute. Lehen eta azken egunetan izan dute lan-kargarik handiena, eta horregatik, hilabete luza-
tzea erabaki dute, azken uneko eskaerak ere jasotzeko. Gainera, Arreta Zerbitzua Goierrin urtarril bukaerara arte izango denez, egun batzuetan kobrantza sistema martxan dagoela kointzidituko du. Orduan ere eskariek gora egingo dutela aurreikusten dute. Prest egon gabe harrapatuko dituen horiek ez dute isunik jasoko, ez behintzat zuzenean. Autoaren jabearen etxera faktura helaraziko dute eta ordainketa nola eta noiz egin behar duen zehaz-
Sakonean 07 A-636 errepidea ordainpekoa izango da urtarriletik aurrera
2021eko abenduaren 24a • # 448
tuko zaio. Orduan ere ordaintzen ez badu, isuna jarriko zaio, orduan bai. «Gidariek denbora izango dute ordainketak egiteko, baina zorrotzak izango gara. Gauzak ongi egin dituztenek txintxo-txintxo ordainduko dute eta beste batzuk ezin dute ordaindu gabe egon», esan du Oiarbidek.
Herritarren ahotsa Oiarbidek Europa jarri zuen adibide gisa. Nabarmendu zuen Europako gainerako herrialdeetan bidesariak Gipuzkoan baino ohikoagoak direla, eta Europar Batasunetik datozen politikak errepideak ordainpeko bilakatzeko joera dutela. Baina ordaintzea ez da inorentzako atsegina. Bidesariaren inguruan eta ordainketa sistemaren inguruan iritziak jasotzeko, herritarrei ere eman die hitza aldizkari honek, eta gehiengo zabal batek, ez du ondo ikusten orain arte doakoa zen errepide batetik igarotzeagatik ordaindu behar izatea. Haserrea handiagoa da errepide hori maizago erabili behar dutenen artean, eta batez ere, kontutan hartuta, errepide hori erabiltzearen arrazoi nagusia lanera eta ikastera joateko dela. Bidesari berriak, praktikan, karga laukoiztea suposatuko duela adierazi dute, galdetutakoen artean dauden herritar askok; matrikulazio, zirkulazioedo hidrokarburo-zergak, diesel eta gasolina litroari aplikatzen zaizkionak ere ordaintzen direlako. Bidesaria, beraz, orain arteko gastuei, beste bat gehitzea izango dela iritzi dute denek, eta gehiengoa, «mesfidati» agertzen da, ez baitute uste errepide tarte horretan iragarri dituzten zerbitzuen eta azpiegituren hobekuntza, aldundiak zin egin duen adinakoa izango denik. Gainera, errepidearen erabiltzaileen poltsikoan izango duen eraginaz harago, bidesariak, orokorrean, produktuen prezioen garestitzea ekarriko duela, merkantzien garraio zerbitzuek, gastu berri honi ere aurre egin beharko diotelako, hortaz, zerbitzuaren prezioa igoko dutelako. Hori horrela bada, gutxi-asko, herritar denen poltsikoetan eragingo duela, gastu ahalmena murriztuz. Testuinguru hori planteatu zaien herritar guztiek, kezka erakutsi dute. Bidesaria ordaintzeko metodoen inguruan ere galdetu zaie herritarrei. Ar-
ku bidezko ordainketa, «ohiko sistema baino erosoagoa» iruditzen zaiela adierazi dute gehienek. Dena den, erdiak baino gehiagok, momentuz ez dute teleordainketa sistemarik kontratatu, eta arrazoi desberdinak eman dituzte: oraindik denbora dagoelako, eta beste alternatiba batzuk erabiltzea baloratzen ari direlako (beste errepide bat erabiltzea, garraio publikoa erabiltzea,...), besteak beste. Alderdi ekonomikoaz gain, beste faktore batzuk ere sortzen dute bidesariarekin desadostasuna edo kezka. Izan ere, ordaindu beharra ekiditeko, EzkioItsaso eta Ormaiztegi erdi-erditik ze-
harkatzen dituen GI-2632 errepidea erabiltzea da aukera.Trafiko dentsitateak gora egingo duela, errepide horrek erdi-erditik zeharkatzen dituen herrietan eta bertako bizilagunen egunerakoan, modu negatiboan eragingo duela uste dute, batez ere, Ezkio-Itsason eta Ormaiztegin bizi direnen artean. Dena, den, horrenbesterako ez dela izango uste duenik ere bada, izan ere, alternatiba hori aukeratzeak, kilometro gehiago egitea suposatzen duelako, beraz denbora gehiago, eta arriskutsuagoa dela gainera. Herritarren artean jasotakoagatik atera daitekeen ondorioa da, orokorrean ez daudela ados bidesariarekin.
Herritarren artean jasotakoagatik atera daitekeen ondorioa da orokorrean ez daudela ados bidesariarekin
Deskargako arkua. Zatia amaitu baino lehen erabakita zegoen errepidea ordainpekoa izango zela.
08 Herri jakintza Gertaera
# 448 • 2021eko abenduaren 24a
Orrialde honetarako ekarpenik egin nahi izanez gero: goiberri@hitza.eus
Hitzen ganbara
Esaera zaharra
Efemerideak
Subille: Beheko sutan sartzen den enbor handia. (aldaerak: zupil, subil,sugil, sunpil, sunbil...). Gabon gauean jartzen zen subilari dohain edo birtute batzuk aitortzen zizkioten: etxekoak eta abereak gaitzetik libratzekoa.
«Eguberriz leihoan, pazkoz sutondoan»
1976-12-26. Aitor Sarriegi Galparsoro bertsolaria jaio zen, Beasainen. 1984-12-27. Irati Goikoetxea Asurabarrena idazlea jaio zen, Beasainen. 1921-12-28. Inozentzio Olea bertsolaria eta idazlea jaio zen, Zerainen.
Eguberri garaia neguaren hasierarekin lotzen dute esaera zahar askok. Orduan eguraldi ona bada, Pazkoan gordin egingo du: ‘Eguberrirainoko udazkena, Pazko arteko neguaren ama’.
Gertaera
Anduaga 300 urte feriarik gabe Testuak: Aimar Maiz
A
urten ez Urretxun, ez Zumarragan, ez inon ospatu da Santa Lutzia azokarik. Ia 300 urte dira ganadu eta salgai feria hori Urretxuko hiribilduan egiten hasi zirena. 1727an aldatu zuten lekuz abenduaren 13ko azokagunea, urte hartako maiatzean Ordizian elkartu ziren Gipuzkoako Batzar Nagusiek hala erabakita. Aurreko urtera arte, 1726ra arte, Ezkioko Anduaga auzoan egin izan zen feria, Santa Lutzia ermitaren inguruan hain zuzen. Gertatzen ziren «abusuengatik», biztanle gutxiko parajeetan azokak ospatzea debekatu egin zuten. Feria orokorra edo jenerala deitzen zitzaiona zen Santa Lutzitakoa, Anduagan egiten zenean ere. Mota guztietako abereak eta jeneroak saltzeko baimena zuten horiek, izan bertakoak, izan atzerritik ekarritakoak. Anduagako Santa Lutzia feriaz gain, Beasaingo Loinatzen ere egiten zen beste feria orokor bat, Azentzio egunean eta bigarrenean. Iturriotzen San Joan egunez eta Elosuan San Andresetan ere bai, beste batzuk. Oso antzinatik zetozen feria horien ohiturak, Pablo Gorosabelek dioenez. Jakina, hiribilduek ere bazituzten beren feria nagusiak, Gipuzkoako lauk hain justu: Seguran, Arrasaten, Azpeitian (San Sebastian) eta Donostian (San Tomas). Gipuzkoako zortzi feria nagusietatik hiru, beraz, Goierrikoak ziren.
Gorosabelek dioenez, hiribilduetatik kanpo egiten ziren lau feria horien jatorria festa erlijiosotik zetorren. Hirietakoek ez bezala, ez dago errege-baimenik edo eskubiderik. Ermitaren inguruan, erromeria giroan gorpuztuak ziratekeen, Anduagakoa barne.
Gotzainaren kexuak Santa Lutzi azoka Ezkioko auzoan zapuztearen eragile bat Iruñeko gotzaina izan zen. 1726an hara joan zenean, ez zitzaion gustatu nonbait jendearen portaera, gaua pasatzeko baselizaren aterpera biltzen zirenean batik bat. Autoritatearen errepresioa asko ahultzen zen
Santa Lutzia ermita, Ezkioko Anduagan. Agirietan lehen aipamena 1585ekoa da. Kanpandorrea 1906an eraiki zuten. Aimar Maiz
halako leku irekietan, eta debekatzeko indarra eragin zien Batzar Nagusiei. Iturriozko feria Asteasura lehenik eta Aiara gero eraman zuten, Elosukoa Bergarara, Loinazkoa Beasaingo herrira, eta Anduagakoa, Urretxura. Berez Ezkioko herrigunera aldatzea zegokion arren, hura ere leku apartean eta mendi aldera dagoenez, Urretxuko hiribilduak ez zuen pagotxa galtzen utzi. Gaztelako Kontseiluari feria hartzeko eskatu zion, baita onartu ere 1727-5-24an. Urretxuk, hala, Santa Lutzi feria antolatzeko eskubidea lortu zuen. Azoka abenduaren 8an has zitekeen, gainera, eta hurrengo sei egunetan jarraitu.
Bertsoa • Kate motzean 09 Iñaki Apalategi Astigarraga • Amaia Aranburu
2021eko abenduaren 24a • # 448
Gaiak hala dio
Kate motzean Amaia Aranburu • Kazetaria
«Abesbatzara itzultzea gustatuko litzaidake» Iñaki Apalategi Astigarraga
Gaia: Bizi moduak Neurria: Hamarreko handia Doinua: Itsasoari begira Orain ez asko deskubritu dut bizitza honen mamia Gabonetako kontsumoa da bizitzaren legamia dendari edo ekoizle denek daukate nire premia eros dezadan denetik eta salbatu ekonomia munduak badu ni bezalako salbatzaileen premia Baina kolpetik gogoratu dut urtarrilean barrena iaz Gabonak pasa ostean gomendatzen zidatena dena zen ontzi, dena hondakin, zikinkeria zen dena gasta nezala gutxi ta salba nezala ingurumena ta nik ez dakit zer den hontatik salbatuko gaituena
Testua eta argazkia: Asier Zaldua
Amaia Aranburu urretxuarrak kazetaritza ikasi zuen eta 2022an 25 urte beteko ditu EITBren prentsa bulegoan lanean. Lehenago, ETBn, Euskadi Irratian eta Gaztean aritu zen. Horretaz gain, Urretxu eta Zumarragako hainbat ekitaldi aurkeztu ditu: Urretxuko jaietako txistu kontzertua, Urretxuko Euskal Jaiko karroza desfilea, Kimets eta Goiargi abesbatzen kontzertuak, ikastolako jaialdiak... Kaixo aldizkariko erredakzio taldeko kidea ere izan zen.
Zeintzuk dira zure zaletasunak?
Bertsolaria: Maide Garmendia Jauregi Gaia: Covid ziurtagiria
Musika talde bat edo musikari bat? Olatz Salvador eta Izaro asko entzuten ditut autoan. Oso gustura.
Abesti bat? Imanolen Mendian gora. Oporretarako toki bat? Kosta edo mendia duen edozein. Oporretan, toki guztiak dira onak.
Zer gosaltzen duzu? Laranja zukua eta kafesnea tostadekin.
Zein izan da zure bizitzako egun bereziena?
Egunen batean josten ikastea gustatuko litzaidake. Eta abesbatzara itzultzea.
Nire hiru alaben jaiotze egunak.
Gustuko liburua?
Familia. Gurasoak, ahizpa, senarra eta alabak.
Ane Odriozolaren hirugarrena gaur utzi didate. Beste biak oso gustura irakurri ditut.
HURRENGOA »
da. Hori ere gustatu zait.
Pelikula bat? Duela gutxi La trinchera infinita ikusi dut telebistan eta gustatu zait. Zinean ikusi dudan azkena Madres paralelas
Jaso duzun opari bereziena?
Goierriko txoko kuttuna. Santa Barbara eta Antio. Bi tokietara gustura joaten naiz.
Urretxun biziko ez bazina... Zumaian. Txikitan izeba baten etxera joaten ginen eta oroitzapen polita dut.
10 Elkarrizketa Aitor Perez ‘Guda’ • K1 borrokalaria
# 448 • 2021eko abenduaren 24a
Elkarrizketa Aitor Perez ‘Guda’ K1 borrokalaria
«RING-EKOAK BAINO GOGORRAGOAK DIRA BIZITZAKO KOLPEAK» Testuak: Loinaz Agirre
Txakurraren izenarekin osatu du Aitor Perezek (Beasain, 1990) borrokarako izena: Aitor Guda. K1 arte martzialean aritzen da, arerioari eskuekin, hankekin eta belaunekin kolpeak emanez. Aurten profesional mailara igoz urrats bat gehiago egin du eta inongo babes neurririk gabe aritzen da ringean. Bigarren konbate profesionala prestatzen ari da. Zer da K1? Boxeoaren tankera bat badu, baina boxeoan ez bezala, hankekin eta belaunekin golpatu daiteke arerioa. Arte martzial bat da. Boxeoaren antza badu, baina hala ere, boxeoan eskuak bakarrik erabiltzen dira, kickboxingean eskuak eta hankak, eta K1ean eskuak, hankak eta belaunak. Boxeoa egiteko eskuekin oso trebea izan behar da. Eta ni hankekin ondo moldatzen naiz.
Noiz hasi zinen? Duela 11 urte Beasaingo Lorea gimnasioan hasi nintzen, baina beste arte martzial bat egiten genuen, Wushu Sanda. Baina borroka gutxi egiten genituen eta K1a egiten zuen lagun bat ezagutu nuen duela 4-5 ute, berarekin hasi nintzen entrenatzen Alegria-Dulantzin (Araba). Lorea gimnasioan jarraitzen dut entrenatzen. Bietan aritzen naiz.
Ze entrenamendu egiten duzu? Alegria Dulantziko Lumpinee Fight Teamen hiru egun fisikoa egiten ditut eta larunbatetan sparring-a. Hau da, beste batekin borroka bat simulatzen dugu, babes neurriekin, ring edo tatami batean. Asaltoak jarri eta simulazioak egiten dugu. Kolpeak ematen ditugu. Astearte eta ostegunetan pisuak egiten ditut, Alex Rodriguez K1 borrokalariaren eskutik.
Entrenamenduetako borrokaldietan babes neurriekin aritzen zarela diozu. Borrokaldietan ez? Orain arte amateur mailan ibili izan naiz, eta amateur mailan babesgarriak edukitzen ditugu hanketan eta buruan; eskularruak ere handiagoak dira. Aurten profesionaletan hastea erabaki dut eta entrenamenduetan minik ez hartzeko babesgarriekin aritzen bagara
ere, borrokaldietan babesik gabe borrokatzen dugu. Eskularruak ere txikiagoak dira, azpitik bendaje gogor bat eramaten dugu. Alde handia dago, oso desberdina da.
Lehenengo borrokaldia azaroaren 20an izan zenuen Bilbon. Zer moduz joan zen? Miribilllan izan zen. Ez zen oso ondo atera. Bigarren asalto erdian nokeatu egin ninduten. Baina hurrengorako beste esperientzia bat daukat.
KO geratuz gero, hurrengo borrokaldian parte hartzeko eperik badago? Errekuperatzeko protokolorik edo denborarik badaukazue? Esaten dute KO utzi ondoren, beste borroka bat egiteko hiru aste edo hilabete bat pasatu behar dela. Lehenengo borrokaren ondoren pare bat aste hartu nituen entrenatzen hasi aurretik.
Elkarrizketa 11 Aitor Perez ‘Guda’ • K1 borrokalaria
2021eko abenduaren 24a • # 448
nituen, eta hurrengo egunerako 5 kilo berreskuratu nituen. Besteek ere berdina egiten dute. Nutrizionistarekin (nire anaia Mikel da) ibiltzen naiz.
Nola hartzen dira egun batean bost kilo? Borrokaren astean fibra eta hidratoak murrizten joan ginen gutxinaka eta azkeneko egunean, pisaketa egunean, barau egin nuen. Aurreko egunetan pixkanaka ura kentzen joaten zara eta azkeneko egunean daukazuna kentzen duzu. Eta gero egun bat daukazu errekuperatzeko. Pixaketa ondoren errehidratazioan zentratu ginen. Hau da, ondo asentatzen zaidan janari karga sartzen joan ginen nire pisu normala lortu arte.
Egun zailak eta gogorrak datoz pisua zaintzeko. Gabonetan ondo egiten saiatuko naiz. 24an eta 31n askeago ibiliko naiz baina besteetan ondo egiten saiatuko naiz.
Badakizu hurrengo borrokaldia noiz daukazun? Otsail hasieran edo.
Ingurukoek zer esaten dizute? Ondo. Amari ez diot esaten noiz daukadan borrokaldia. Begia hazita dudala ikusten didanean, esaten dit 31 urte dauzkadala eta badudala garaia uzten joateko... Ezkerrean, Aitor Perez ‘Guda’ entrenamendu batean, hanketako babesgarriekin. Borrokaldietan batere gabe aritzen dira.
«K1a arte martzial bat da. Boxeoaren antza badu, baina eskuak, hankak eta belaunak erabiltzen dira borrokaldietan»
Kolpeak emateko prestatzen zarete, baina hartzeko ere prest egon beharko zarete. Prestatu baino gehiago, kolpeak saihestea da gakoa, arerioak jo ez zaitzan. Azkenean inori ez zaio gustatzen jasotzea, baina jakin behar duzu, eman egingo duzula, baina jaso ere bai. Bestela, balletean edo beste kirol batean hasi. Emateko jaso egin behar da.
Hala ere, gustuko lekuan aldaparik ez dagoela dio esaera zaharrak. Hori da, kolpeak hartzea tokatzen da. Baina gustatzen zait K1a. Serio entrenatzen dut.
Pisua ere zaindu beharko duzu. Kiloen araberakoak dira mailak? Zenbat kilotan lehiatzen zara? Gose pixka bat pasatu behar izaten dugu bai. 70 kilo pisatzen baduzu, 64 kiloko mailan borrokatzen da normalean. Bilbon 66 kiloko mailan borrokatu nuen; 65 kilo pisatu nituen. Hurrengoan 63-64an egin nahiko nuke.
Horrek zer esan nahi du? Gabonetan gosea pasatu beharko dudala. Baina profesionaletan pisaketa aurreko egunean egiten da. Orduan, pisatu ondoren, errebote efektu bat eginda, kiloak irabazten dituzu. Aurreko borrokan, adibidez, ostiralean 65 kilo pisatu
Zenbat denborakoak izaten dira borrokaldiak? Profesionaletan hiru minutuko hiru borrokaldi izaten dira; amateurrean, bi minutuko hiru borrokaldi. Amaitezinak egiten dira hiru minutuak, oso gogorrak egiten dira.
Zein ezaugarri behar ditu K1eko borrokalari batek? Erreflexu onak, bizia izatea... eta kolpea aguantatzen jakitea. Kolpe bat ematen badizute, aurrera jarraitu behar da.
Bizitzan bezala. Bizitzako golpeak ring-ekoak baino gogorragoak dira, denok dakigu hori.
Epe motzean, zein duzu helburua K1 kirolean? Gustura entrenatzen dut, forman mantentzen naiz eta hori da nire helburua une honetan. Janaria zaintzen dut, kirola egiten dut, 31 urtetan hobby-a izan da eta horrela izaten jarraitu nahi dut. Ez dut txapelduna izatea bilatzen. Euskadiko txapeldun izan naiz K1ean amateurretan, bi urtetan segidan, Espainiakoa Samdan. Orain gustura gelditzea da helburua.
12 Erretratua Irudi baten istorioa
# 448 • 2021eko abenduaren 24a
Erretratua
DANTZAK EMANDAKO FAMILIA
Taldeak 2007. urtean 25. urteurrena ospatu zuen eta oso emanaldi berezia izan zen. Argakia honetan justu taldea sortu zuten hiru pertsonei aurreskua dantzatzen ari gara. Sortzailetako bat gure aita izan zen eta aurreskua berari dantzatzea oso hunkigarria izan zen. Amaia Aizpuruak utzia
Amaia Aizpurua Legazpi
L
au urtetxo besterik ez nituenean hasi nintzen dantzako lehen pausoak ikasten, Legazpiko Korosti dantza taldean, 1982an, gure aitak –Luis Mari Aizpuruak– Socorro Ibarretak eta Dani Garcia de Andoinek sortutako dantza taldean eta harrezkeroztik, nire bizitza ez dut dantzarik gabe irudikatzen. Lehenengo urte haietaz oroitzapen handirik ez dut, baina argi eta garbi esan dezaket, dantza taldeaz ditudan oroitzapen guztiak onak direla. Oso ongi pasatzen genuen
entsaioetan. Eta baita entsaioetan ikasitako koreografiak herriz herri dantzari txiki egunetan erakusten ere. Dantzari txiki egunak izan ziren jendaurreko gure dantza emankizunak. Ondoren etorri ziren bestelako dantza jaialdiak. Urtean hiru-bat emanaldi eskaini ohi genituen Euskal Herritik kanpo. Italiara, Frantziara eta Portugalera ere iritsi gara dantzari esker. Ez nuke jakingo esaten zein dantza edo pauso kostatu zitzaidan ikastea. Ez daukat buruan zaila egin zaidan pausorik. Agian, Zuberoako Maskaradan edalontzira igotzea egin izan zailena. Bertigo pixka bat ematen zidan hasieran, baina azkenean beldurra kentzea izan zen gakoa. Eta lortu nuen.
Bigarren familia Nire bigarren familia da Korosti dantza taldea. Gazteagoa nintzenean ordu gehiago pasatzen nituen dantzako nire lagunekin kuadrillakoekin baino. Eta orain, gaztetxoak nire umetxoak balira bezala hartzen ditut. Hori bai, dantza haurren kontua bakarrik ez dela alda-
rrikatu nahiko nuke. Gure taldean, adibidez, haurrak baino heldu gehiago gaude momentu honetan. Beti izan dut gustukoa dantza egitea eta dantzari esker momentu polit asko bizi izan ditut. Momentu berezietako bat 2007 urtea izan zen. Taldeak 25. urteurrena bete zuen eta berezia izan zen. Batez ere bi momentu aipatuko nituzke: taldetik pasatako guztiekin eman genuen emanaldia eta bestetik udalak Olaria saria eman zigunean.
Abenduaren 29ko saioa Taldeko emanaldi bereziena Gabonetan egiten dugun jaialdia izaten da. Urtero gai bat aukeratzen dugu, eta guztiz berria den jaialdia antolatzen dugu. Aurten ere, dena zalantzan badago ere, abenduaren 29an saiatuko gara egiten jaialdia. Denboraren makina ikuskizuna prest daukagu jaialdiaren 30. urteurrena ospatzeko. Iaz ezin izan genuen gure jaialdi preziatua egin eta faltan botatzen dugu! Ume txikietatik helduetaraino desiatzen egoten gara egun hori iristeko.
Gaztejira 13 Iraia Arburua eta Itsaso Bolinaga • Garazi Regil Etxabe
2021eko abenduaren 24a • # 448
GARAZI REGIL ETXABE
Amorruaren inpotentziatik
Antolakuntzaren potentzia
«Gaztetatik talde kirola sustatzea da helburua» IRAIA ARBURUA ETA ITSASO BOLINAGA • LEINNeko ikasleak
Testua eta argazkia: Aitor Garmendia
L
idergo Ekintzailea eta Berrikuntzako Gradua (LEINN) ikasten ari dira Iraia Arburua Amantegi (Zizurkil, 2002) eta Itsaso Bolinaga Saldaña (Ordizia, 2002). Ikasketei lotuta, proiektu ezberdinak gauzatzen dituzte eta horietako bat da Gabonetako futbol kanpusa. Ordiziako Anexo zelaian ospatuko da abenduaren 27tik 31ra. Goierri Gorri futbol elkartearen laguntza jaso dute, eta 9 eta 11 urte bitarteko neskei zuzenduta dago.
Nola bururatu zitzaizuen kanpusaren ideia? Iraia Arburua: Lehenago ere saiatu ginen udaleku itxi batzuk prestatzen, baina covidagatik ezinezkoa izan zen. Orduan, planteatu genuen soilik goizez izango den kanpusa antolatzea. Itsaso [Bolinaga] futboleko jokalari eta entrenatzailea izanda iruditu zitzaigun erraztasunak izango genituela gai hori lantzeko.
Zergatik mugatu duzue 9 eta 11 urte bitarteko nesketara? @goierrigorri
@GoierriGorri
Elkarrizketa osoa: www.goiberri.eus
Itsaso Bolinaga: Gure helburu nagusia futbola ezagutzeaz gain, gaztetatik talde kirola sustatzea da. Elkar ezagutzea, euskaraz egitea, eta batez ere, gaztetatik kirola egiteko ohitura hartzea. Zaharragoek, kirola egiteko ohiturarik ez badute, ez dute Gabonetan kanpus batean izena emango. I.A.: Gainera, pandemiarekin, gure adineko jendeak elkarrekin komunikatzeko aukera eduki dugu. Adin horretan, ordea, askoz zailagoa da. Beraz, sozialki duten hutsune hori betetzeko ere antolatu dugu.
Goierri Gorri taldearekin elkarlanean arituko zarete. I.B.: Ideia proposatu genien, eta lehenengo momentutik, guri laguntzeko prest agertu dira: zelaia bilatzen lagundu digute, publizitatea lortzen… I.A.: Proposamenaren helburuak zein ziren ikusita, ideia gustatu zitzaien. I.B.: Gainera, kanpus honetan parte hartzeko ez dago federatuta egon beharrik. Horregatik, jendea klubean izena ematera animatu dezake.
Zer topatuko dute kanpusean? I.B.: Gehiena futbola izango da, baina bestelako talde kirolak eta elkar ezagutzeko jokoak ere egingo ditugu. I.A.: Nahasketa bat izango da: futbola eta talde dinamikak.
B
urgesiak errealitatea desitxuratu (TB bidez, egunkarien bidez...) eta gure arteko zatiketak sortzeko gaitasuna dauka. Covid birusaren ondorioz sortu den testuinguruan, nabarmen azaleratu da ez dutela osasun aterabide errealik planteatu, eta jendearen miseriak bost axola izan diela. Langile klaseko kideok, gure artean eztabaida antzuetan zentratzea nahi izan dute, eta lortu dute. Beraiek jo puntutik ateraz. Bizitzaren garestitze orokor bat ematen ari den bitartean (elektrizitatea eta gasolinaren igoera, etxebizitza lortzeko edo mantentzeko ezintasuna, gazteen erdia pobreziaren atalasean...), geroz eta jarrera autoritarioagoekin aurkitzen gara. Askatasun zibil eta politikoak urratzen dizkiguten lege erreformak onartzen dituzte edo kontrol sozialerako baliabide berriak sortu, besteak beste. Covid ziurtagiria horren azken adibide. Langile klaseko kideok burgesiaren eta politikari profesionalen fartsatik kanpo antolatzeko beharrean aurkitzen gara. Honen aurrean, antolakuntza komunista indartu behar genuke eta langileon betebehar historikoari erantzunez, prozesu sozialistari ekarpena egin. Azkenik, GKSek urtarrilaren 29an Bilbon eta Iruñean deitu dituen mobilizazioak aipatu nahi nituzke, miseria garai hauetan garrantzitsua delako independentzia politikoz antolatzea.
14 Garapena Goierriko Enpresa Ekimen Berrien Sariketaren balioak
# 448 • 2021eko abenduaren 24a
Garapena Goierriko Enpresa Ekimen Berrien 24. Sariketako sarituak, antolatzaileak eta udal agintariak, Igartzako jauregian. Goieki
ENPLEGUA ETA ABERASTASUNA SORTZEKO SARIAK Testua: Iñaki Gurrutxaga
Goierriko Enpresa Ekimen Berrien 24. Lehiaketaren sariak banatu dituzte dagoeneko. Ekintzailetzaren kultura sustatzea dute helburu sariok, zentzurik zabalenean.
I
azko etenaren ondoren, aurten egin da Goieki garapen agentziak antolatutako Goierriko Enpresa Ekimen Berrien 24. Lehiaketa. Uztailean egin zuten deialdia, eta joan den azaroaren 24an egin zuten sari-emate ekitaldia Beasaingo Igartzako jauregian. Eta posible balitz? izan da aurtengo sariketaren helburua, eta bai, posible izan da, zentzu guztietan gainera. Hiru kategoriak kontuan hartuta, 14 proiektu aurkeztu dira guztira: Enpresa Ekimen Berriko Proiektu Onenaren sariketara 8, eta hiruna Enpresan Egindako Proiektu Berritzaile onenera eta Ekintzailetza-
ren bitartez Gizarte Inklusio proiektu onenera. Saria nagusia 6.000 eurokoa bada ere, Bizigaia proiektu sarituak ez du kopuru osoa jaso (4.000 euro), kategoria berera aurkeztutako Oasis Living enpresari aipamen berezia ematea ebatzi baitu epaimahaiak (2.000 euro). Bizigaia kooperatibak, hala ere, 3.000 euroko sari gehigarri bat eskuratu du, proiektuak kooperatiba izaera duelako. Enpresa barruko proiektu berritzaile onenarengatik 2.000 euro jaso ditu Beasaingo Iruko berri SL. enpresak eta beste horrenbeste Toque Terapeuticok gi-
«Lehiaketaren bitartez eskualdearen izaera ekintzailea sustatu eta ekintzaileen motibazioa areagotu nahi dugu» Maialen Sanchez Goiekiko Ekintzailetza arloa
«Lehiaketa txalogarria eta oso aberasgarria iruditzen zaigu; praktika bikainen berri izateko aukera ematen du» Alberto Lorenzo Eun enpresako arduraduna
Garapena 15 2021eko abenduaren 24a • # 448
zarte inklusiorako proiektu onena aurkezteagatik. Horrez gain, Goierri Eskolako Administrazio eta Finantzatako Goi Mailako Zikloan ekintzailetza sustatzeko helburuz orain 8 urtetik martxan den Ekintzaile proiektu garapen onenaren saria Kellesensarentzat izan da. Guztira 6 proiektu landu dira atal honetan, eta Goierri Eskola, Lortek eta Goieki aritu dira lankidetzan.
Lehiakortasunerako pizgarri Goiekiko Enpresa Ekimen Berrientzako Zerbitzua orain 26 urte jarri zuten martxan, eta harrezkero 400dik gora izan dira haren bitartez Goierrin sortutako enpresak. Horren pizgarri ere bada sariketa hau, Maialen Sanchez Goiekiko Ekintzaile arloko teknikariak adierazi duenez: «Lehiaketarekin eskualdeko izaera ekintzailea sustatzen dihardugu 24 urteotan. Ekintzaileen motibazioa indartu, goraipatu eta eskualdeko berrikuntza eta lehiakortasun areagotzeko lanean ari gara urtez urte». Sanchezek esker oneko hitzak izan ditu sariketa diruz babesten duten enpresa guztientzat (enpresak handiak zein ETEak daude tartean). «Haien laguntza ezinbestekoa da, ideia berritzaileetan sinistu eta lehiaketa posible egiten baitute». Leire Artola Beasaingo Udaleko alkateak hartu zuen lehen hitza sari-emate ekitaldian, eta segidan Eun enpresako ordezkari Alberto Lorenzok enpresen kudeaketari buruzko hitzaldia egin zuen. Sariketa honek egiten duen ekarpenaz honako hausnarketa egiten du Lorenzok: «Lehiaketa txalogarria eta oso aberasgarria iruditzen zaigu. Ekintzailetzak jarraitzea, pertsonak elkartzea, ikastea, hobetzea eta positibismoa handitzea lehiaketa honen ondorio dira». Lorenzoren esanetan, ekintzailetzan «jarraitzeko edo murgiltzeko» gonbita egiten du lehiaketak. «Praktika bikainen berri izateko aukera ematen du. Goierrin gauza asko bikain egiten ditugu, eta horren berri izatea onuragarria da goierritar guztientzako».
Goierriko Enpresa Ekimen Berrien Sariketaren balioak
ENPRESA EKIMEN BERRIEN 24. LEHIAKETAREN SARITUAK » Ekimen berriko proiektu onena Bizigaia. Goierriko Elikadura Kooperatiba da Bizigaia. Elikadura burujabetzarantz pausuak ematea du helburu, lurrarekiko eta pertsonekiko errespetuzkoak diren ekoizpen ereduak sustatuz, lehen sektorea artikulatuz eta berrikuntzaren bidez sektore erresilientegoa bat antolatuz.
» Aipamen berezia Oasis Living. Hutsik edo utzita dauden etxebizitzak dituzte lanerako ardatz Julen Saldaña eta Markel Markos ordiziarrek. Etxebizitza horiek berritu, beste bizitza bat eman eta herritarrei alokairu duin bat eskaintzea dute helburu. Alokairu eskaintza erakargarria sortu nahi dute Goierrin.
» Enpresako proiektu berritzailea Iruko berri SL. Enpresa barruan egindako proiektu onenaren saria Beasaingo Salbatore auzoko enpresa honek irabazi du. Merkatu eta sektore dibertsifikazio prozesu sakon baten ondorioz bezero eta herrialde berrietara iritsi da, negozio eredua zabalduz eraikin modularren bitartez.
» Gizarte inklusio proiektu onena Toque terapeutico. Zegaman bizi den Maria Pereira portugaldarrak lortu du ekintzailetzaren bitartez gizarte inklusio proiektu onenaren saria. Estres-antsietate prozesuetan edo blokeo emozionaletan dauden pertsonei laguntzea du helburu, Reikiaren eta kristaloterapiaren bidez.
» Ekintzaile proiektu garapen onena Kellesensa. Mugikortasun arazoak dituen Aziz Ndaye 17 urteko mutiko gaztearentzat egokitutako triziklo bat diseinatu, ekoitzi eta Kellera (Senegal) bidali dute Asier Alvarez, Izaskun Mateos eta Mirian Mateos Goierri Eskolako ikasleek. Mezenas guztiei esker ona adierazi diete.
16 Eszena Goierriko kultur plaza
# 448 • 2021eko abenduaren 24a
Kultur proposamenak
Kalakan taldeak Legorretan joko du Legorretako udalak eta Satto taldeak antolatu duten Eguberrietako egitarauaren barruan, Kalakan ahots eta perkusio talde lapurtarrak kontzertua egingo du igandean, Herri Antzokian. Artizar disko berria besapean dutela dator, gainera, hirukotea. Sarrerak udaletxean eta wegow.com webgunean eskura daitezke. Lekua: Herri Antzokia • Eguna: Abenduak 26 • Ordua: 19:00
Nerea Arriolaren bakarrizketa saioa Seguran Youtuben eta telebistan egin zen ezagun, baina Nerea Arriolak oholtza gainean ere egiten ditu umorezko bakarrizketak. Asteazkenean, hilak 29, kultur etxean ariko da, 18:30ean. Izena aurrez eman behar da.
Hiri Galduak eta Willis Drummond, 30ean Zelai Ariztiko musika emanaldien barruan, kontzertu berezia antolatu dute, urte bukaerarako. Izan ere, Willis Drummond taldeak joko du. Hainbat hilabetez saio akustikoak egiten aritu eta gero, ohiko formatura itzuli dira. Aurretik, Hiri Galduak etxeko taldeak joko du. Sarrerak, zelaiarizti.eus webgunean eros daitezke. Lekua: Zelai Arizti aretoa • Eguna: Abenduak 30 • Ordua: 19:30
Erakusleihoa 17 Merkataritza eta zerbitzuak
2021eko abenduaren 24a • # 448
Osasuna Tania Hernandez eta Maria Eugenia Zurutuza • Natxo belar denda (Beasain)
Sistema immunitarioa indartzearen eta hesteetako flora babestearen garrantzia
I
mmunitate-sistemak garrantzi handia du, eta are handiagoa urteko garai honetan, eguraldi aldaketa handiak izaten baitira. Era berean, maila emozionalean ondo egoteak sistema immunitarioa ondo edukitzen lagun diezaguke. Izan ere, animikoki ongi aurkitzen garenean, ia ez gara gaixotzen eta ez dugu gaitzik izaten. Animikoki ondo egoteaz gain, badira equinacea bezalako landareak, immunitate-sistema igotzeko oso ezagunak direnak; horrela, infekzioak hartzea saihestu edo garai hauetako katarrotxoei buelta ematea lortuko dugu. Ekialdeko Asiako siitake perretxikoak ere baliagarriak dira. Asko erabiltzen dugu anpoiletan. Baina jatorrizko forman ere aurkitzen ditugu fruta-dendatan.
Hesteetako flora zaintzeko Bestalde, sistema immunea ondo edukitzea bezain garrantzitsua da hesteetako flora ona izatea, kasu horretan ere, era guztietako gaixotasunak saihestuko baititigu. Hesteetako flora zaintzeko probiotikoak dira gomendagarrienak. Oso modan dagoen konbutxa ere oso egokia da Eguberri hauetako gehiegike-
rietatik babesteko. Edari probiotikoa da hori ere. Liseriketan laguntzen du, antioxadatzailea da eta sistema immnunologikoari lagunduko dio. Gaur egun gainera, freskagarriak bailiran edateko prestatuta dago konbutxa, edozein momentutan edateko moaduan.
Azkenik, jai egun berezi hauetako gehiegikeriak arintzeko, garbiketa bat eskertuko du gure gorputzak. Gibela garbitzeko oso eraginkorrak dauden belar ugari dauzkagu: besteak beste, boldoa, parietaria, txikori belarra edo desmodioa.
18 Kontrakantxa Komikia • Aliritzian
# 448 • 2021eko abenduaren 24a
Komikia
Aliritzian
Monika Arratibel • Irakaslea
Gabonetako menua
M
ahai gainean urdaiazpiko iberikoa, gulak edo ahal eta besteak egina ez daki onartzen. Jan baratzuria erruz, gogodituenak angulak, langostinoak, txuleta kozko- tik, sokan, asko... guztiaren beharra izango duzue eta! rra... baina oharkabean Familian bat gehiago gara. Nikole izango duten Gabonetako jaio da. Aulki hutsik ez eta bat gehiago menua etxe askotan, muturrak saltsan. jarri behar. Hori bai oparia. Gure meGabonetako menua Ez du asko elikatzen baina lehen emannuan espero muturrik ez izatea, hori bai, etxe askotan, muturrak dako hitzak ere izango dira jateko, norbaratzuria erruz botako diet gulei. Ez saltsan. Ez du asko beraren hitzetan ere itoko dira ugari. dut gaitzik nahi, ez niretzat, ez nire maMuturrei, gula edo angulei, txuletari... haian daudenentzat. Aurreko urtean elikatzen, baina lehen oso ondo doakie baratzuriekin egindako minbiziaren gaitzak harrapatu zuen emandako hitzak ere refrito goxo bat. ama eta ez nuke berriz ere hori gure izango dira jateko, Baratzuria erruz botako nieke baetxean sartzerik nahi. Mina bizi-bizi norberaren hitzetan tzuei menuan. Zazpi gaitzen kontrakoa izan nuen nik ere orduan, baratzuria denez eta gaitza indarrean denez, on hozkaka jateko moduan, gaitz guztiak ere itoko dira ugari egingo lieke bat baino gehiagori. Eta ez, uxatzeko esperantzan. ez naiz COVID-19 edo neguko gripeaz Gabona, gau ona izan dezazuela, zoari. Bista ona izan eta elkar ezin ikusia rionekoak izan, ederra da eta. Ni zorioduten pertsonez baizik. Gogorra da benetan horiei gertatzen nez zoratzen nago, zori ona gehiago izan dut txarra baino aurzaiena, ezin eraman bestearen ona, horrela beti sufrimen- tengoan, afari handiren beharrik gabe, asetuta oheratzen duan bizi da pertsona. Bere buruarekin ez da konformatzen naiz. Gabon deizuela, onak izan!
g019_goiberri.qxp_Maquetación 1 22/12/21 15:44 Página 1
Publizitatea 19 2021eko abenduaren 24a • # 448
