DANST 2022 N4

go out with a bang

Lise Surmont, Elodie Kona, Emma Meerschaert, Judith Van Oeckel, Maud Tielemans, Lara Groeneweg, Maximiliane Verlaak, Gabrielle Johansson, Sofie Cox, Koen Victoor, Koen Allary Eindredactie Antonia Volodina, Elien Lefevere, Lut

dankwoord

Lieve lezer,

De DANST die je nu vasthebt is een collector’s item … het is een feesten afscheidseditie. Na 5 mooie jaren, 20 edities, meer dan 80 diepgaande interviews met dansers, dansmakers en dansliefhebbers, stopt DANST als papieren tijdschrift. Maar geen nood – we broeden op een nieuw format dat beweegt tussen digitaal, papier, video en audio.

Want we willen vanuit Danspunt verhalen blijven vertellen van dansers, dansdocenten en makers. Wil je graag inspirerende interviews lezen en originele artiesten ontdekken? Neem dan zeker een kijkje op onze website in de rubriek In de kijker. Zien we je daar in 2023?

 bit.ly/dansindekijker

In dit nummer willen we iedereen bedanken die dit magazine mee heeft doen groeien. In deze feesteditie maak je persoonlijk kennis met onze redacteurs en hun favoriete artikel.

Wat zit er nog in? De laatste column van onze columniste van 2022 en rolstoeldanser Sofie Cox (herlees ze allemaal online!), een blik achter de schermen met Hermine en Elvire, de vormgevers van DANST en niet 5 maar 10 cultuurtips van de twee nieuwe coördinatoren van Danspunt: Koen en Koen!

Prettige kerstdagen en fijn eindejaar vanwege het hele Danspunt-team!

Volodina en Elien Lefevere Coördinatoren DANST

Antonia

FOTO ISABELLE WENZEL

BEDANKT!

We willen graag een extra grote DANK U zeggen aan al wie in de voorbije 5 jaar heeft meegewerkt aan dit magazine. Een hele grote MERCI aan…

Alle redactieleden en columnisten. Zij namen onvermoeibaar interviews af en schreven prachtige teksten.

De talloze getalenteerde dansers, dansdocenten, choreografen en makers die hun tijd namen om een interview te geven.

De fotografen die gul hun dansfoto’s met ons deelden in het tijdschrift én op de cover.

De illustratoren die DANST opfleurden met dansende tekeningen: Jannes De Schrijver, Sarah Yu Zeebroek, Sabien Clement, Shamisa Debroey, Amber Gyselings.

Dansers die een voorstelling zijn gaan vangen voor DANST en er een review over schreven voor de rubriek Dansvanger.

Elvire Delanote voor het meeslepende magazinedesign en Hermine Cooreman voor de voortreffelijke vormgeving van elke editie.

Valérie Du Pré voor de inspirerende merkteksten.

Iris Raspoet, om DANST inhoudelijk en strategisch mee vorm te geven en zo dans nog meer op de kaart van Vlaanderen en Brussel te zetten.

Onze stagiaires die hielpen met DANST: Eleni Debusschere en Emily D’Hondt.

Alle adverteerders, voor het vertrouwen in DANST.

Sonja Loots en de andere medewerkers van Bema Graphics voor de duurzame druk.

Agrafa voor de verdeling van het tijdschrift op verschillende locaties. Zo kwam je DANST tegen in culturele centra, onderwijsinstellingen, bibliotheken …

De coördinatoren en eindredactie: Elien Lefevere, Ilona Roesli, Antonia Volodina, Iris Raspoet en Lut Firlefyn.

Het team van Danspunt, de algemene vergadering en de raad van bestuur. En last but not least, alle abonnees en lezers, die 4x per jaar trouw DANST lazen!

dat zijn

Redacteurs Elodie Kona, Emma Meerschaert, Phéline Thierens, Johanna Cockx, Hildegard De Vuyst, Ine Dubois, Maud Tielemans, Karolina Maruszak, Nuria Blanckaert, Dirk Hennebel, Marc Jacobs, Lieven Van den Weghe, Jeroen Vanmulder, Eline Denolf, Eva Fierens, Gabrielle Johansson, Claudia Verplanke-Waas, Lene Van Langenhove, Nicolaas Boucquey, Frauke Goovaerts, Lieselore Remans, Lise Surmont, Lara Groeneweg, Anaïs Lauwaert, Judith Van Oeckel, Maximiliane Verlaak, Silke Rochtus, Leen Devyver, Antonia Volodina, Maya Sapera, Ilona Roesli, Amin Srasra, Sofie Cox, Liselore Remans, Elien Lefevere Fotografen Alex Vanhee, Stanislav Dobak, Rudy Carlier, Alain Honorez, Kurt van der Elst, Maarten Vanden Abeele, Bart Grietens, Tine Declerck, Karolina Maruszak, David Jacobs, Danny Willems, Olympe Tits, Robbrecht Desmet, Joke Van Den Heuvel, Jill Bertels, Koen Broos, Eric Bobrie, Axel Tihon, Hen Heeren, Laura Vanborm Dansers, dansdocenten en makers Marie-Louise Wilderijckx, Lisi Estaras, Merel Vercoutere, Meryem Jazouli, Yassin Mrabtifi, Hildegard De Vuyst, Hanne Decoutere, Lia Bolte, Jurij Konjar, Karolina Maruszak, Nuria Blanckaert, Dirk Hennebel, Victor Polster, Marc Jacobs, Ariah Lester, Imram Alam, Faustin Linyekula, Haider al Timimi, Marisa van Andel, Oliver Koch, Bert Vanden Berghe, Sam Serruys, Wannes Cappelle, Lisi Estaras, Darryl Woods, Jolande Luijten, Kathy Nagels, Cleo Vanlommel, Manuela Van Tongelen, Jan Martens, Renée De Coninck, Jo Heyvaert, Maxime Membrive, Greet Vissers, Britt Ryckebosch, Piet Lambrechts, Babette Forsythe, Vera Rosner, Nadia Beugré, Kevin Caestecker, Ilse Ghekiere, John-william Watson, Kaori Ishiguro, Jacopo Buccino, Tom Huys, Erwin Scheltjens, Geert Hendrix, Anne-Catherine Platel, Doris en Nathalie Bokongo, Lieven Annemans, Antoine Panier, Sandra Carolina Delgadillo, Sarah Huppermans, Kato Mergan, Stijn Dickel, Ingo Reulecke, Elena Werner, Bart Michiels, Elise Wauters, Magda Thielemans, Wolf Govaerts, Zoë Dumoustier, Nadine Baboy, Michel Kiyombo, Luke Jessop, Xavier Cloet, Clarisse Thomas, Koen De Preter, Lucas Katangila, Mario Barrantes Espinoza, Bérengère Bodin, Sigrid T’Hooft, Astrid De Haes, Abel Ghekiere, Elisabeth Borgermans, Thomas Vantuycom, Samir Calixto, Rebecca Lenaerts, Goedele De Raeymaeker, Jonas Vlerick, Ugo Dehaes, Delphine Hesters, Ivan Schauvliege, Philine Janssens, Aike Raes, Evelyne Van Hecke, Patricia Guerrero, Ilias Tallon, Alex Van Speybroek, Naya Mbao, Serena Wuytack, Marie-Laure

Lesage, Maya Balam Meyong, Henrik Langer, Mohamed Toukabri, Nina Muñoz, Leen Devyver, Annie Bozzini, Alexander Zhembrovskyy, Johann Clapson, Sidonie Fossé, Sooraj Subramaniam, Milan Tomášik, Joan van der Mast, Sep Vermeersch, Maud Tielemans, Sofie Kramer, Mári Mákó Vormgevers Elvire Delanote, Hermine Cooreman Illustratoren Jannes De Schrijver, Sarah Yu Zeebroek, Sabien Clement, Shamisa Debroey, Amber Gyselings Dansvangers Cynthia Steylaers, Nele Van Herck, Marie Desimpelaere, Tinne Maes, Lieven Merckx, Julie Merckx, Julie Seghers, Eleni Debusschere, Megan Vincent, Emily D’Hondt, Fien Straetmans, Annelies Plankaert High Fivers Ish Ait Hamou, Lukas Dhont, Jef Neve, Peter Verhelst, Chantal Pattyn, Jan Vandenhouwe, Lennert Coorevits, Astrid Stockman, Seckou Ouologem, Wim De Witte, Sofie van de Velde, Matthias Phlips, Dominique Van Malder, Merel Vercoutere, Erika Vlieghe, Mustafa Kör, Eva Mouton, Sophie Lauwers, Bavo Vanden Broeck, Koen Victoor, Koen Allary Adverteerders en partners Concertgebouw Brugge, Arena, Wisper, Dag van de Dans, De Spil, Maillots Pavlova, K-creation dance, Aike Raes Danscentrum, Bonheidansfestival, Danstudio Hilde Goyens, Crazy Legs Dansschool, Cultuurcentrum Brugge, Doxstudio, P.A.R.T.S, ccBe, De Ingang, Kaap, De Werft, Be Billie, De Warande, Ritmik Dansschoenen, Pure Yoga, Isabelle Beernaert, Zomer Academie, Bal Bazaar, Biodanzaschool, Dansdocent.nu, c o r s o, Werkplaats immaterieel Erfgoed, Cemper, Dans in Brugge, fABULEUS, Ethno Flanders

Elvire Delanote is grafisch vormgever, brand architect en poëtisch minimalist. Op haar naamkaartje staat “visual conversations with the time around us”, dat definieert zowat alles in haar designwerk. In haar conceptuele ontwerpen zoekt ze steeds naar essentie, abstractie en verandering. Vaak in intuïtieve samenwerking met gelijkgestemde copywriters, illustratoren, fotografen, webontwikkelaars en architecten. Zo creëert ze brand design voor onder andere Klarafestival, Walden, Lannoo, Cult!, Cultuurconnect, VI.BE, Wilde Westen, Wonderwoud, Humus x Hortense, Billie Rose Elvire ontwierp in 2018 een nieuwe grafische grid met bijhorende naam voor het magazine van Danspunt, waardoor DANST zijn huidige, herkenbare design kreeg. De eerste editie van DANST ging samen met de lancering van de nieuwe huisstijl en krachtlijn van Danspunt, dans danser danst. Sindsdien werken Danspunt en Elvire geregeld samen. Zo geeft ze mee vorm aan Dansvitrine, CODE DANS, Zone D en DANSSTORM.

Waar heb je het meest plezier aan beleefd tijdens de vormgeving van DANST? Het hele parcours, van onze eerste danspasjes, ontwerp tot uitwerking, en ook de vlotte samenwerking met Hermine Cooreman die naadloos kan dansen met elk Adobe programma. Het moment dat het magazine in de brievenbus valt, vind ik nog steeds een beetje magisch, en dat zal nu extra bijzonder zijn.

What’s next for you na DANST? Ik kijk heel erg uit naar DANSSTORM, een nomadisch dansfestival waar dans een ruimtelijk punt wordt van vele komma’s en emoties. DANSSTORM bezet de stad met dans in al haar facetten en wil inwoners en bezoekers verbinden in een dansstormend weekend. Data en locatie van de volgende editie zijn binnenkort te vinden op dansstorm.be. Dans, danser, danst.  www.elviredelanote.be

Hermine Cooreman is grafisch ontwerper en webdesigner. Na haar afstuderen als grafisch vormgever was Danspunt één van haar eerste klanten. En dat is nog steeds zo, intussen al 6 jaar lang. Hermine is een webdeveloper met een goed grafisch oog, met wie vormgevers graag samenwerken voor het bouwen van websites. Zo werkte ze al met Elvire samen voor verschillende websites (o.a. haar portfolio-website), en maakt ze deel uit van Studio RGB: een klein team dat websites ontwerpt en bouwt voor klanten uit de culturele sector. Hermine gaf vorm aan de afzonderlijke edities van DANST en toverde telkens weer met de artikels, foto’s en vaste rubrieken zodat alles op een mooie manier een plaats kreeg. Ook in Hermine heeft Danspunt een vaste partner gevonden. Ze deed de grafische vormgeving van projecten zoals d’inspiratiedag en Rendez-Vous voor volks- en werelddansers, en maakte campagnesites voor o.a. het workshopfestival Out of the Toolbox, DANSSTORM en CODE DANS.

Waar heb je het meest plezier aan beleefd tijdens de vormgeving van DANST? Het puzzelen om alle teksten en beelden te doen passen binnen het bestaande grid. En het moment dat het gedrukte magazine in de brievenbus zit. Ik mag dan wel perfect weten wat waar staat, het blijft toch leuk om er in te bladeren en het papier te voelen.

What’s next for you na DANST? Het jaar loopt op zijn einde, altijd een goed moment om even stil te staan bij het werk dat ik afgelopen jaar gedaan heb, bij wat me het meest energie geeft. En dan misschien toch eens de tijd zoeken om aan mijn eigen portfolio website te werken!  www.studiorgb.be

Dans en psychiatrie: van taboe naar erkenning

Op een warme zomerochtend vertelde Imran Alam over zijn jongste danskriebels, over de samensmelting van werk en passie, over zijn dansdromen en over de voorstelling Genen Dei. Voor het eerst kroop hij hier in de huid van choreograaf. Geïnspireerd door zijn ervaringen als psychiatrisch verpleegkundige zet Imran Alam de kunsten in om de wereld van psychose aan te raken. Want taboes zijn er om te breken en uniciteit om te omarmen.

Hoe is dans op jouw pad gekomen? Toen ik zes jaar was, ben ik gestart met turnen. Ik was er eigenlijk vrij goed in en heb het gedaan tot mijn dertiende. Op het einde was er iemand die in dezelfde zaal kwam breakdancen. Ik had het nooit eerder gezien, noch had ik er al van gehoord. We zijn wat beginnen uit te wisselen en zo kwam het tot twee lessen waarin we elkaar dingen aanleerden. Ik was volledig verkocht.

Welke plaats heeft dans sindsdien in jouw leven ingenomen? Als jong gastje ben ik dan beginnen te dansen voor de ruit in de woonkamer bij mijn moeder. Toen zag ik dat het dansen echt in mijn lijf zat. Aan de hand van filmpjes van bijvoorbeeld Nonstop en Poppin John heb ik lang op mijzelf geoefend. Enkelen spoorden mij aan om lessen te volgen. Na lang aarzelen heb ik op mijn achttiende voor het eerst een les popping gevolgd. Dit heb ik twee jaar gedaan, maar ik merkte dat strikte choreografieën mij niet volledig lagen en ik meer uit mijn schulp wou komen. Mijn studies Lichamelijke Opvoeding heb ik beëindigd, waarna ik 8 maanden ben gaan reizen doorheen Azië, Australië en Zuid-Amerika. Ook dan ben ik blijven dansen op mijzelf. Ik volgde zo een workshop in Cambodja en een cursus tango in Argentinië. Zalig om te zien hoe men daar passioneel danst op alle hoeken van de straten. Op mijn 24e ben ik gestart met mijn opleiding psychiatrische verpleegkunde, in de voetsporen van mijn oudere broer. Ik werkte zo reeds een half jaar in het Psychiatrisch centrum Sint-Jan-Baptist, en anderhalf jaar in Dr. Guislain. Ik heb er toen voor gekozen om in de nacht te werken, zodat ik meer vrije tijd had om te dansen.

Jouw voorstelling heet Genen Dei … Wat betekent deze titel? ‘Geen gezever’. Dat is eigenlijk een uitspraak uit Sleidinge waarvan ik afkomstig ben. Mijn vrienden vinden het altijd grappig als ik het gebruik, omdat bijna niemand weet wat het wil zeggen. Net daarom koos ik het voor dit stuk. Het verhaal dat ik wil overbrengen komt voort uit mijn ervaringen als psychiatrisch verpleegkundige. Mensen met een psychose hebben vaak hun eigen taal die alleen voor hen verstaanbaar is. Dit is de motivatie van mijn keuze. Men moet bij het lezen van de titel denken ‘wat betekent het’?

Mensen met een psychose voelen zich vaak alleen en onbegrepen. Zeker bij een psychotische opstoot zitten ze veelal in hun eigen wereld, waar buitenstaanders zich moeilijk aan kunnen relateren.

‘Waar woorden tekortschieten, kan beweging helpen en omgekeerd’ omschrijft dus voor een groot deel jouw stuk … Kan je wat meer vertellen over hoe je woord en dans samenbrengt om psychose een plek te geven op het podium? Ik combineer muziek, theater en dans op scène. Evelyn Jansens heeft het script geschreven, over iemand die een slechte opvoeding kreeg van haar vader en een goede van haar moeder. Deze tweestrijd zorgde gaandeweg voor de ontwikkeling van een psychose. Mijn vriendin Manon Soberon is actrice. Ze speelde al mee in musicals bij Kamer 58 en in producties van Theaterplatform Scala in Gent. Samen met Evelyn maakte ze ’t Spijkerstuk en kreeg ze de hoofdrol in de eerste langspeelfilm van Laurenzo Vergeynst I Am You. In Genen Dei acteert Manon het script. Dit wordt samengebracht met de dans van Tamara Arruti, bekend via SoYouThinkYouCanDance. Ik ben nog altijd ontzettend blij dat ik haar heb kunnen strikken. In het tweede deel dans ik zelf ook mee. Ik verbeeld de lastige stem die ze hoort. Auditieve en visuele hallucinaties zijn namelijk een voorbode voor psychose.

Welke danstaal heb je voor ogen? Een heel gekke dans. Maar het blijft natuurlijk wel urban dance. Ik dans vooral popping, en Tamara combineert urban en moderne dans. Via de danstaal wil ik de psychotische structuur weergeven van het verhaal, zoals de afwisseling in persoonlijkheid van de betreffende persoon. Ik vond de inspiratie voor het verhaal bij de casus van een patiënt. Via mijn ervaring als psychiatrisch verpleegkundige heb ik reeds veel kunnen luisteren, praten en observeren. Natuurlijk heb ik ook beroepsgeheim. Het verhaal is verteld hoe het is, maar wel uitvergroot. Dit uit zich dan in de gekke, soms grappige, bewegingen.

Wat zou je graag willen teweegbrengen met Genen Dei? Ik hoop iets vernieuwends en innovatiefs te brengen. Ook iets leerrijks: mensen bereiken en het onderwerp psychiatrie aanhalen. Onder ons zijn er velen met een psychose, maar toch blijft het een soort taboe. Die mensen hebben het niet makkelijk. Het doorbreken van de taboe kan zo een vorm van erkenning teweegbrengen.

Heb je er al over nagedacht om te dansen samen met patiënten, eventueel in de richting van danstherapie? Zeker! Op mijn stage heb ik ooit een les danstherapie gegeven. De

muziekkeuze ging uit van de patiënten. Ik gaf wat structuren mee waarmee de mensen konden bewegen. Er was een vrouw die sinds een lange tijd heel catatonisch (catatonie komt in gradaties voor, van milde symptomen waarbij patiënten zelf nog eten en drinken en er enige communicatie mogelijk is, tot volkomen onbeweeglijkheid zonder enige zelfzorg, n.v.d.r.) in haar zetel zat, ze gaf geen kik meer. Deze zetel hebben we in de danszaal geplaatst. Ik ben naast haar gaan dansen en uiteindelijk begon ze kleine pasjes te doen. Dit was een grote stap en vooral een heel mooi moment.

Wat betekent dans voor jou persoonlijk? Dans betekent voor mij weg zijn. Vertoeven in mijn eigen wereld. Als ik dans, ben ik in mijn eigen cocon en kan niets mij raken. Hoewel ik mijzelf eerder als chaotisch zou omschrijven, ben ik tijdens het dansen enorm gefocust. Ik heb al getennist, geturnd, gezwommen, maar dans is hetgeen wat blijft hangen. Het is iets puur uit jezelf, creatief en artistiek, waardoor het uniek wordt. Ik voel gewoon dat dansen is wat ik wil doen.

Wat zijn jouw (dans)dromen voor de toekomst?

We hebben net een huis gekocht dat ik graag wat zou opknappen. Ook een kindje past in dat plaatje. Wat dans betreft wil ik mij verder inwerken in de popping scene. Ik zou enorm graag naar Los Angeles gaan om er enkele weken te trainen. The place to be wat urban en popping betreft. Het is niet echt mijn ambitie om een groots professioneel danser te worden, maar ik wil gewoon blijven bijleren en ontwikkelen door hard te trainen. Ik zie het als een hobby waar ik goed in ben. Ik wil

het graag onderhouden en doen groeien. Nu zou ik graag focussen op het deelnemen aan battles. Maar stel, hypothetisch, dat Genen Dei zou aanslaan, zou ik in de toekomst wel graag nog nieuwe stukken maken. Binnenkort start ik mijn nieuwe job als opvoedkundige in Internaat Onze-Lieve-Vrouw in Ledeberg. Daar zijn er minder regels in vergelijking met de psychiatrische centra wat betreft de aanpak. Door deze vrijere keuze heb ik de mogelijkheid om mijn dans te integreren in mijn werk. Ik kijk er enorm naar uit om te dansen met deze jonge gasten. Een droom is dan om samen met hen iets te maken en op te voeren. Daar zou ik mijn voldoening uit halen.

Als een gouden combinatie om na te streven: passie en werk die samenvloeien. Dankjewel voor dit gesprek!

— Emma Meerschaert

Sinds mijn studies Theaterwetenschappen (UGent), draag ik de podiumkunsten een warm hart toe. Ik verleende artistieke assistentie aan choreografe en danseres Femke Gyselinck voor Moving Ballads 2020, Letters 2 Dance 2022 en de aankomende publicatie van een gedanst alfabet. De opleiding kunst- en cultuurkritiek rondde ik af met een essay Alphabets & Metaphors Sporen van een choreografisch onderzoek: een dansalfabet door Femke Gyselinck. Recent nam ik deel aan Write/Move, een driedaags seminarie rond danskritiek tijdens KoresponDance Festival in Tsjechië. Dat resulteerde in de publicatie Regarding the unforeseen: on the dramaturgy of the unpredictable during KoresponDance10 voor Czech Dance News en Performing Arts Hub Norway. Tijdens een stage dramaturgie bij Ballet Vlaanderen mocht ik de beeld- en tekstredactie ondersteunen voor het boek 50 jaar Ballet Vlaanderen. Verder tracht ik mijn blik op de podiumkunsten aan te scherpen als recensent voor Pzazz. DANST was voor mij een eerste, veilige haven om al schrijvend mijn liefde voor dans te veruiterlijken, als columnist in 2019.

uit DANST 2, 2020

Een stem achter de schermen

Op het ogenblik van het interview met Elena

Werner werden alle cultuurhuizen gesloten onder druk van de lockdown in 2020 en dit betekende een braakliggend dans- en theaterlandschap. Ondertussen herleeft de bühne en komen nieuwe zaadjes tot bloei die in de luwte van de tussentijd werden geplant. Een voorstelling komt tot stand in de handen van heel wat medewerkers en daarbij mogen kostuums niet ontbreken. Elena is kostuumontwerpster pur sang en vertelde ons meer over haar passie.

TEKST

LISE SURMONT FOTO ENZO MANSILLA, ELENA WERNER

Haar interesse voor kostuums ontstond op jonge leeftijd in haar thuisland Argentinië, waar ze als timide meisje opgroeide samen met haar broer. Via televisie kwam ze voor het eerst in contact met opera- en balletvoorstellingen, waar ze geboeid naar keek. Ze herinnert zich nog levendig de scène van Romeo en Julia, die voor haar een levensdroom opriep over haar eigen toekomst:

‘Ik weet nog dat ik mij toen afvroeg: hoe doen ze dat om die emotie van Julia’s dood weer te geven in een zalig vallen van stof? Ik dacht: dat wil ik bereiken.’

Toen ze vanuit het platteland naar het bruisende Buenos Aires trok, zag Elena voor het eerst een opera live op podium. Ze startte haar eigen creatieve weg als twaalfjarige in een privéschool, waar ze begon met het schetsen van haar eerste ontwerpen en patronen. Daar ontstond de basis voor haar kostuums later. Ze leerde er over de grote rolmodellen als Dior, Chanel, Dries Van Noten … een hele wereld ging open. Ze volgde haar studies Mode en textiel in de hoofdstad van Argentinië, alsook Kostuumontwerp aan het beroemde Teatro General San Martín. De eerste reis naar België was een logisch gevolg van de connecties die ze toen had. Sinds haar vijftiende kwam ze elke zomer op vakantie bij haar ‘Belgische mama’, die haar later ondersteunde bij haar studies aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten. Dankzij haar kreeg Elena vaste voet aan de grond in Gent, waar ze tot vandaag haar eigen atelier heeft onder de naam Costume Design & Scenic Arts.

Het ontwerpen van kostuums voor dansers vergt een specifieke aanpak. Het is een groeiproces dat zich ontwikkelt in lijn met de muziek en de beweging, in samenspraak met de licht- en decorontwerper, en de regisseur of choreograaf van het stuk.

‘Er is een vastgelegde datum met een presentatiemoment, dan moet ik mijn ontwerp aan de hand van schetsen voorstellen aan het hele team: de productieleider, de verantwoordelijke van financiën … Bij opera verandert er doorgaans niet veel meer vanaf dan, maar bij dansvoorstellingen moet ik flexibel zijn. Op basis van een beginnend idee, soms een tekst of stuk muziek, start ik met het ontwerp en dit kan veranderen tot vaak heel kort voor de première. Je krijgt een enorme vrijheid die beperkter wordt naarmate de try-out nadert.’

Belangrijk is ook dat de kledij functioneel moet zijn voor dansers om vlot in te kunnen bewegen. Er komt dus een grote verantwoordelijkheid bij kijken. Vaak wordt de keuze voor de belichting pas aan het einde van een creatie vastgelegd, wat ook naar de kostuums toe voor veel spanning zorgt.

‘Kostuums zijn vaak datgene waar toeschouwers als eerste een mening over uitspreken wanneer ze een voorstelling gezien hebben en uit de zaal naar buiten komen. Ze bepalen mee de uitstraling.’

Toen de crisis alles tot stilstand bracht, voelde Elena haar grote passie uit haar handen wegglijden en dat kwam hard aan. Toch bleef ze hoop vinden vanuit haar voorliefde voor een romantische kijk op het leven, zo klonk het tijdens ons gesprek in mei 2020:

‘Zoals ik las in een artikel van iemand uit Nederland, geloof ik dat ik nu door een zure appel moet bijten, maar dat ik daarna wakker gekust zal worden. (lacht) De laatste twee jaar was er een trend waarbij veel belang gehecht werd aan heel mooie en ook bombastische kostuums in opera. Daar was ik blij om, hopelijk blijft dit mogelijk wanneer besparingen zich opdringen.’

Naar aanleiding van de lockdowns twee jaar geleden, keek Elena met een voorspellende blik naar de toekomst:

‘Heel wat producties werden ter beschikking gesteld om online te bekijken. Maar ook artistiek werk heeft een prijs. Naar kostuums toe zie ik een grote uitdaging in digitalisering, je ziet

de details uitvergroot via de camera en een goed resultaat is dus des te belangrijker. Die verantwoordelijkheid zie ik als de volgende grote stap binnen de technologische evolutie. Maar in de eerste plaats willen we toch graag van dichtbij en in werkelijkheid toekijken?’

Haar kinderdroom blijft haar drijfveer: emotie weergeven in de dynamiek van stoffen als deel van een verhaal. Met oog voor de juiste stoffen zoekt ze naar manieren om een personage of danser helemaal tot zijn recht te laten komen. Toch kreeg de ‘stem achter de schermen’ ook een plaats op de voorgrond. De crisis zorgde voor de noodzaak om naar alternatieven te zoeken en Elena begon dan ook met haar eigen kennis en expertise verder uit te dragen in de vorm van lessen over mode en ontwerp.

Wie de woorden toile en moulage in de vingers wil krijgen, is bij haar aan het juiste adres.

‘We doorlopen de verschillende stappen van een ontwerpproces: van modetekenen en leren mouleren op de paspop, tot de effectieve uitvoering in het knippen en

stikken van de stoffen. Voorbeelden van bekende ontwerpers dienen als inspiratie om de eigen creativiteit aan te wakkeren en te stimuleren tot het ontwikkelen van een persoonlijke visie en stijl.’

Elena was als ontwerpster betrokken in verschillende producties binnen de opera, theater, film en hedendaagse dans in binnenen buitenland. Zo was ze verantwoordelijk voor de kostuums van de dramaserie The White Queen van de BBC. Ook maakte ze de ontwerpen voor drie opera’s van de Nederlandse Reisopera. Haar persoonlijke toets kon ze verfijnen dankzij gespecialiseerde opleidingen doorheen de jaren. Zelf noemt ze zich een dromer en een tijdreiziger. Zo zou ze het liefst in een crinoline op het toneel verschijnen, recht uit het victoriaanse tijdperk.

Met een indrukwekkend curriculum binnen theaterkostuumontwerp geeft Elena Werner haar vaardigheden nu ook met plezier door. Ze begeleidt de leerlingen op een zintuiglijke manier doorheen de wereld van mode en kostuum.

‘Iedereen die geprikkeld is om aan de slag te gaan met textiel, kan bij mij de eerste kneepjes van het vak leren. Ook kunnen de lessen een meerwaarde zijn voor wie zich professioneel verder wil ontwikkelen. Ik verwelkom dan ook graag mensen met ervaring die zich wensen te specialiseren in het maken en ontwerpen van kledij. Ik houd van originaliteit en precisie en geef naast de praktische ondersteuning graag interessante weetjes mee uit de modegeschiedenis en vanuit mijn voorliefde voor historische kostuums.’

Ontdek hier het universum van Elena Werner:  www.elenawerner.eu

facebook Costume Design & Scenic Arts

— Lise Surmont

Van jongs af aan nam mijn mama mij mee op sleeptouw, zo leerde ik naar dans kijken en liet ik mij verwonderen. Dans is voor mij ook een metafoor voor het leven, elke opvoering is anders en zoals je vogels in een vlucht kan waarnemen, zo vraagt ook een dansvoorstelling de blik van de kijker op dat specifieke moment. Dat blijft voor mij de magie van de podiumkunsten: het hier en nu. Dans heeft iets heel elementairs door de woordeloze weergave van intense emoties: van liefdesverdriet tot vreugde, boosheid of bevrijding. Dans laat de oerschreeuw van een geboorte zien en de schaduw van de dood. Tijdens mijn studies koos ik voor een bachelorproef over Akram Khan en een stage bij Ultima Vez. Later kreeg ik de kans om als dramaturge mee te werken bij Cie Monica en tot op vandaag geef ik inleidingen bij dansvoorstellingen in De Spil in Roeselare. Voor DANST begon ik te schrijven in 2018 toen ik de column verzorgde. Sindsdien schrijf ik met plezier diverse artikelen en krijg ik via interviews de kans om in contact te komen met boeiende choreografen, dansers en verrassende gezichten achter de schermen.

Terug op de planken: een dans voor Oekraïne

De Oekraïense balletdanser Alexander Zhembrovskyy (39) was jarenlang solist bij Het Nationale Ballet van Nederland. Nu heeft hij al enkele jaren zijn eigen ballet-, dans- en fitnessschool. Zes jaar geleden nam hij afscheid van zijn carrière als professionele danser, of dat dacht hij althans. Door de oorlog in zijn thuisland Oekraïne besloot hij nog één keer op te treden in een Nederlandse documentaire, Het lot van   Oekraïne.

— TEKST ELODIE KONA FOTO ERWIN OLAF

Zou je even kort je danscarrière en activiteiten tot nu willen schetsen? Ik studeerde eerst aan de Nationale Balletschool in Kiev. Toen ik afstudeerde, werd ik aangenomen bij Het Nationale Ballet van Oekraïne. Daar heb ik een tijdje gedanst voor ik aan mijn reis door Europa begon. Ik belandde eerst in Sint-Petersburg, later trok ik naar München om te dansen in het Bayerisches Staatsballett. Vervolgens danste ik bij het Sloveense Nationale Ballet in Ljubljana. Uiteindelijk kwam ik in Amsterdam terecht en mocht ik solist en eerste solist zijn (solisten in een ballet- of dansgezelschap dansen solo’s maar zijn geen hoofddanser, n.v.d.r.). Mijn favoriete danstheater was Het Nationale Ballet van Nederland. Ik voelde mij op mijn gemak, vond er mijn draai en besloot uiteindelijk in Nederland te blijven.

Na tien jaar bij Het Nationale Ballet, ben ik op mijn 33e met pensioen gegaan. Ik had een mooie carrière achter de rug. Het was trouwens tijd om mijn professionele carrière stop te zetten om verschillende redenen. Ten eerste, omdat mijn lichaam het mij niet gemakkelijk maakte. Ik had niet het lichaam van een typische balletdanser. Door hard te werken en mijn lichaam te forceren kon ik professioneel dansen. Het was een continue strijd, wat op een gegeven moment helemaal niet meer goed aanvoelde. Ik had de ene blessure na de andere en had het grootste deel van de tijd veel pijn. Zo wist ik dat mijn carrière van korte duur zou zijn. Begrijp me niet verkeerd, er was ook veel vreugde en succes, maar ik heb er een hoge prijs voor moeten betalen. Ten tweede, had ik twee jaar voordien mijn eigen ballet-, dans- en fitnessschool geopend. De school breidde uit en had meer aandacht nodig. Het was dus een ideaal moment om het podium te verlaten.

Juist, je bent de bedenker van Zhemfit. Kan je me wat meer vertellen over deze methode? Zhemfit is een work-outmethode gebaseerd op balletkennis en ballettechniek, maar tegelijkertijd heb ik ervoor gezorgd dat het geen honderd procent klassiek ballet is. Iedereen kan meedoen! De lessen zijn bedoeld om mensen te helpen in vorm te komen en te blijven. Ik heb kennis van balletdansers verzameld, benut en omgezet in een work-out.

Het is een uitdagend systeem en ik ben er ongelooflijk trots op omdat het werkt en er geen fitnessmateriaal voor nodig is!

Hoe voelde het om weer op het podium te staan na zes jaar? Ik beloofde mezelf dat ik nooit meer zou optreden omdat ik die bladzijde had omgeslagen en met nieuwe projecten aan de slag ging. Maar toch hield ik in mijn achterhoofd dat er zich een speciale gelegenheid zou voordoen om terug op het podium te springen. Ik gaf nog steeds danslessen, waardoor ik me op bepaalde momenten in topvorm voelde en wel eens dacht aan een mogelijke performance in de toekomst. En toen begon de oorlog in Oekraïne, in mijn thuisland. Wat meteen een impact had op mijn leven, vooral omdat ik er familie en vrienden heb. Documentairemakers benaderden me omdat ze me wilden interviewen en mezelf en mijn familie wilden volgen. Ze kwamen ook met het idee om een dansvoorstelling te filmen. Ik vroeg me meteen af of dit dé speciale gelegenheid was om nog eens op te treden.

Natuurlijk had ik nooit gedacht dat de gelegenheid een oorlog zou zijn. Ik had me een meer aangename aanleiding voorgesteld, maar het is zeker speciaal. Ik stemde vooral in met het project door de pijn waarmee ik zat. Ik wilde deze emoties uitdrukken voor mezelf en anderen, en de beste manier om als danser gevoelens uit te drukken is natuurlijk door te dansen. Ik had ook nog nooit echt gechoreografeerd, dus het leek me ook wel leuk om mijn eigen stuk te creëren en er een persoonlijke voorstelling van te maken.

Ik wilde dat de dans deels improvisatie zou zijn en ongekunsteld zou overkomen. Ik was verrast hoe natuurlijk het aanvoelde om te dansen na al die jaren en hoe makkelijk het was om er weer in te komen. Ik voelde me helemaal in the moment en vond het geweldig. Deze opvoering was mijn echte afsluiter, mijn finale afscheid van het podium.

Hoe heb je de muziek voor je voorstelling gekozen? Wat zegt de tekst, en hoe past het liedje in je dansroutine? Het was vrij eenvoudig.

Allereerst wilde ik dat het een Oekraïens nummer was met Oekraïense teksten, geen typische klassieke muziek. De voorstelling is voor Oekraïne en niet over Oekraïne. Eerst kwam ik op het idee dat de muziek met oorlog te maken moest hebben. Toch besloot ik al snel dat het lied in teken moest staan van het alledaagse leven in Oekraïne. Daarom koos ik een Oekraïens volkslied, vertolkt door de populaire Oekraïense rockband, Okean Elzy. Ze inspireren me al jaren, dus dansen op hun muziek leek me een geweldig idee. De tekst gaat eigenlijk over liefde, een ontmoeting tussen een jongen en een meisje. Het is erg Oekraïens

en romantisch. Een jonge man op een paard ontmoet een meisje op het platteland. Hij steekt zijn hand uit, trekt haar op het paard en ze gaan er samen vandoor.

Je zei al dat de voorstelling op natuurlijke wijze tot stand kwam. Maar hoe heb je het creatieproces ervaren? Een voorstelling begint met een idee, een gedachte. Dan is het tijd om de muziek te kiezen. De muziek of het geluid is als de wind die het schip in beweging brengt. Je moet die wind vinden om verder te kunnen. Ik heb eerst een paar liedjes uitgekozen en er herhaaldelijk naar geluisterd. De selectie

gebeurde vooral in mijn hoofd, want ik had niet veel tijd om in de studio te repeteren. Ik had het druk met helpen van mijn familie, hen naar Nederland te brengen en vrijwilligerswerk voor Oekraïne. De periode aan het begin van de oorlog was enorm zwaar. Ik kon niet veel in de studio zitten om aan de voorstelling te werken. Op een rustige avond ging ik naar één van mijn studio’s. Ik zette de muziek op volle toeren en probeerde te ontdekken hoe het voelde met beweging. Daarna structureerde ik de passen een beetje. Tijdens de eerste repetitie heb ik het nummer in stukken opgesplitst en de bewegingen kwamen me te binnen. Ik wilde de voorstelling niet té modern of té klassiek maken en wou vooral improviseren binnen een structuur om bewegingen aan elkaar te knopen. Improvisatie kan ook gestructureerd zijn, weet je. Uiteindelijk waren er twee of drie repetities nodig voor de effectieve opname.

Hoe heeft de oorlog je kijk op het leven en op dans beïnvloed? Het heeft alles veranderd en ik ben niet eens daar. Het raakt me wel heel diep via mijn familie en vrienden. Door de telefoongesprekken met mijn broers en de verhalen die ze op televisie en online zien, ben

ik er in gedachten bij. Het heeft mijn leven ook praktisch veranderd, want mijn ouders wonen nu bij mij. Zo’n oorlog verandert je kijk op het leven, en voor mensen die de oorlog in Oekraïne meemaken, weet ik zeker dat het jaren kan duren voor ze daarvan herstellen. Dansen en beweging zijn de meest natuurlijke kunstvormen, misschien wel de oudste. Dans is een krachtig middel om jezelf uit te drukken, boodschappen over te brengen en bewustzijn te creëren over belangrijke thema’s en problematische situaties. Mijn leven zal nooit meer hetzelfde zijn, maar niet noodzakelijk slechter. Uit pijn en leed kan ook veel hoop en levensvreugde groeien.

Bekijk de Zembla documentaire over de oorlog in Oekraïne en Alexander's dansoptreden: www.bnnvara.nl/zembla/ artikelen/het-lot-van-oekraine

Zhembrovskyy ballet-, dans- en fitnessschool

 www.zhembrovskyy.com instagram zhembrovskyyballetdancefitness

— Elodie Kona

Mijn dansparcours begon als 7-jarige. Ik danste in de living, rolde graag over het tapijt in mijn rooskleurige tutu … Het was hoog tijd om me in te schrijven voor mijn eerste balletlessen. Vandaag, 20 jaar later, dans ik nog steeds, met enkele pauzes hier en daar. Enkele jaren geleden ontdekte ik tijdens mijn opleiding journalistiek dat Danspunt ook een magazine uitbracht. Wat als ik mijn passie voor dans en schrijven kon combineren? Ik gaf me op als vrijwilliger en mocht als eerste opdracht een verslag maken van Dance.Classix, een wedstrijd voor klassieke dans. En nu schrijf ik nog steeds op vrijwillige basis voor Danspunt. Wat ooit begon als een interesse om over dans te schrijven, is verder ontplooid tot een gedrevenheid om verhalen over mensen te  vertellen.

FOTO ANDRE MAES

#Volgen

Een groep jonge mensen die zich smijten voor een nieuwe uitdaging, uit hun comfortzone treden en elkaar bijstaan tijdens een uniek creatieproces. Dat is wat ik zag toen ik productiestage liep bij fABULEUS. Aan een sneltempo hebben de jongeren samen met choreograaf Koen De Preter followfollow uit de grond gestampt. De voorstelling gaat over volgen: elkaar volgen, het volgen van trends op sociale media, in mode en muziek en hier tegenin gaan, kortom over de zoektocht naar identiteit en hoe moeilijk dat soms is in onze maatschappij. Ik mocht het proces op de voet ‘volgen’ en ging met drie jongeren in gesprek een maand voor de première.

— TEKST JUDITH VAN OECKEL FOTO CLARA HERMANS

ilias

15 jaar, studeert wiskundewetenschappen en volgt danslessen bij SLAC en Élan in Leuven. instagram ilias_mmt

Kan je mij iets vertellen over het creatieproces? Verloopt dit zoals je verwacht had?

Ilias Ik had geen idee waar ik aan begon en het is ook totaal niet verlopen zoals ik verwacht had. Ik heb nog nooit een dans zelf gemaakt, ik heb altijd alles aangeleerd gekregen. Ik ging ervan uit dat we veel zouden overnemen en kopiëren qua bewegingen en dat is niet zo, we maken de dans echt zelf en samen met de groep.

Wat vond je tot nu toe het meest boeiende aan deze productie?

Ilias Tot nu toe vond ik het begin van de creatie erg interessant. We werkten met Koen aan verschillende improvisatietechnieken om materiaal te verzamelen voor de voorstelling. Werken met de groep is ook zeer boeiend, als we een doorloop doen dan klikt alles opeens en daar komen hele toffe dingen uit. Het is echt gezellig met de groep tijdens de repetities.

Hoe belangrijk is het dat iedereen zich goed voelt in de groep?

Ilias Ik denk dat het wel belangrijk is ja, we doen veel in groep op de scène en als de juiste verbinding er niet is, verlies je het groepsgevoel. De voorstelling zou er wel staan, maar voor onszelf en misschien ook naar het publiek toe zou het jammer zijn moest het er niet afspatten.

Welk stukje in de voorstelling is voor jou écht followfollow? En welk deel vind je moeilijk?

Ilias Niet specifiek één stukje. Ik zie in de hele voorstelling referenties naar volgen, trends en hypes. Er is een stukje, wij noemen dit ‘het militaire gedeelte’, waarbij we ver van elkaar staan maar als groep bewegen zonder muziek. De volgorde van alle bewegingen is hier afgesproken, je moet dus goed naar elkaar kijken en dit is best moeilijk, zeker wanneer je vooraan staat.

Is er een bepaalde routine die je moet doen voor je aan een doorloop begint?

Ilias Voor een doorloop moet ik in mijn hoofd alles op een rijtje zetten: eerst zitten we op onze telefoon, dan is er de cirkel, dan het militaire gedeelte … De delen die ik wat moeilijker vind, bekijk ik nog even in mijn boekje om zeker te zijn dat ik die in mijn hoofd krijg.

Heb je misschien een nieuwe bewegingskwaliteit ontdekt tijdens het proces?

Ilias Ja, écht wel. Vanaf het begin, dus sinds de auditieworkshop, heb ik een hele nieuwe dansstijl ontdekt. Ik heb het gevoel dat Koen veel met release techniek werkt, dus wanneer ik in mijn dansclub een improvisatieopdracht krijg, ga ik echt zoeken in de bewegingen van followfollow of ik denk aan de icosaëder, waarmee we veel gewerkt hebben. (De icosaëder is een regelmatig twintigvlak, gebruikt door choreograaf en danstheoreticus Rudolf von Laban in de vorige eeuw om choreografieën vast te leggen en te onthouden. Vandaag is deze figuur een ruimtelijke tool voor het maken van bewegingsmateriaal, n.v.d.r.)

alex

16 jaar, studeert beeldende kunsten en volgt na de schooluren alle lessen die haar dansschool te bieden heeft: urban, girly hiphop, dancehall, modern, jazz, showdance.

instagram froggiemaster_alex

Sociale media zijn op verschillende manieren verwerkt in de voorstelling. Ga je hier nu anders mee om dan voordien?

Alex We hebben veel gesprekken met de groep over sociale media en ik hoor verschillende meningen hier. Dit is leerrijk, ik ga met een wijdere blik kijken naar influencers en trends enzo. Ik volg zelf wel wat modetrends of ik merk op dat ik dingen leuk of mooi vind die ‘in’ zijn en die ik voordien eigenlijk niet speciaal vond. Werken rond sociale media heeft dus echt wel een invloed op mij.

Kun je jezelf uiten in de voorstelling net zoals je dat op sociale media kan doen?

Alex Ik denk het wel. Koen laat ons onze eigen stijl gebruiken naast datgene waar hij specifiek naar vraagt. Je ziet in de voorstelling dat iedereen op zijn eigen manier danst en door te kijken naar elkaar merk je ook wat je zelf leuk vindt.

Zijn er dansstijlen die jouw dans beïnvloeden?

Alex Mijn favoriete stijl is urban. Koen vraagt ook naar dingen die we al kennen om die dan te mixen met wat we hier doen. Wat ik hier leer ga ik zeker ook meenemen naar de lessen op mijn dansschool en zo ontwikkelt mijn stijl zich verder.

Je studeert beeldende kunsten, zou je dans en beeldende kunst willen samenbrengen?

Beïnvloedt deze creatie jouw beeldend werk?

Alex Ik deel graag mijn tekeningen en schilderijen op sociale media, maar dansen houd ik liefst voor mezelf. Voor mij zijn dit dus twee aparte dingen. Maar moest ik een kans hebben om deze twee samen te brengen, zou dat wel fijn zijn. Sinds deze creatie ben ik wel meer bezig met beweging in mijn werk. Het meer abstract en op een nieuwe manier werken met beweging komt ook tot uiting in mijn tekeningen. Ik heb tijdens followfollow een nieuwe wereld van dansen leren kennen, in groep werken is voor mij vrij nieuw en hier ben ik echt blij mee.

naya

14 jaar, studeert moderne talen-wetenschappen en heeft ervaring in hiphop + instagram naya_mb_

Naya, ben je door het gebruik van TikTok meer op de hoogte van bepaalde trends?

Naya Ik heb vooral nieuwe liedjes leren kennen en de danspasjes die erbij horen. Ik ken ondertussen heel veel dansjes van op TikTok, misschien wel bijna allemaal (lacht). Het gebeurde soms tijdens een repetitie dat we improviseerden en we bewegingen konden herkennen bij elkaar omdat ze zo populair zijn op sociale media.

Het is ook logisch dat TikTok een plaatsje heeft in de voorstelling die over volgen en volgers gaat. Kun je iets zeggen over de dansjes die jullie gebruiken?

Naya De meeste TikTok-dansjes hebben we overgenomen van dingen die we gezien hebben, maar wel steeds met ons hoofd in een andere richting of een paar bewegingen meermaals herhaald, zodat het niet helemaal hetzelfde is. Hier hebben we wel gesprekken over gehad.

Wat zou jij ervan vinden moest iemand jouw dansjes gebruiken voor iets anders?

Naya Ik zou dat wel leuk vinden, maar dan krijg ik daar graag iets voor terug. Een kleine promotie ofzo of gewoon de credits door mijn naam te vermelden.

Wat is voor jou het verschil tussen dansen op TikTok en in deze voorstelling? En wat vind je het leukst?

Naya Ik vind dat we in de voorstelling vooral veel bewegen in de ruimte en op TikTok ‘dans’ ik echt meer. Ik vind werken aan de voorstelling leuker, het is heel nieuw voor mij. Ik ben het meer gewoon om op TikTok te dansen en die dansjes kan ik ook altijd terugvinden en oefenen tot ik het kan.

Sinds de selectie van de groep na de auditieworkshops, heb ik deze jongeren enorme stappen zien maken. Deze creatie heeft bij iedereen kwaliteiten naar boven gebracht waarvan ze zich wellicht niet bewust waren. Ik heb mogen getuigen van een flinke groeispurt (soms letterlijk!) van deze followfollow-ers als performers en als jonge makers. Het was fijn om met hen dieper in te gaan op de vragen die followfollow bij mij teweegbrengt.

De voorstelling followfollow is in première gegaan op 17 november 2021. Meer info over projecten met jongeren?

 www.fabuleus.be

—

Judith Van Oeckel

Tijdens mijn studies maakte ik kennis met DANST. Ik vond de diepte-interviews met dansers en makers altijd boeiend. Toen ik een oproep voor ‘schrijvende dansers’ zag, was ik vertrokken. Ik kreeg veel vrijheid om mijn artikel te schrijven. De brainstormsessie met de redactie leverde wat ideeën op en duwde mij in de juiste richting. Ik vind het een meerwaarde om als danser dieper in conversatie te treden met andere performers rond bepaalde aspecten van een werk. Je gaat vanuit je eigen ervaring denken en vragen stellen. Zelf dans ik al jaren. Ik had een vrij klassieke training met nadruk op hedendaagse dans gevolgd en kreeg daarna de kans om aan P.A.R.T.S. te studeren. Na mijn afstuderen wou ik me meer verdiepen in performancekunst. Het afgelopen jaar deed ik onderzoek naar hoe niet-tastbare artistieke praktijken gearchiveerd en verspreid kunnen worden en behaalde mijn master in Beeldende Kunsten aan KASK. Momenteel werk ik verder aan All She Wants to Do Is Dance, een mix van choreografie, performance en conceptuele kunst die speelt met thema’s als eigenaarschap en controle.

 www.judithvanoeckel.com

Weerbare kunstenaars: blijf bij je lijf

Koninklijk Conservatorium Antwerpen en Toegepaste Psychologie van de AP Hogeschool onderzochten hoe podiumkunstenaars mentale belasting ervaren en ermee omgaan. In het project Weerbare kunstenaars keken de onderzoekers naar het psychisch welbevinden in de podiumkunsten. Ze trachtten een preventieprogramma op te stellen om de uitdagingen in de artistieke praktijk vandaag de dag aan te pakken en te voorkomen. Daarvoor werkten ze samen met het kenniscentrum Antwerp HeArts van Universiteit Antwerpen. In gesprek met de drie onderzoekers –Bart Michiels, Elise Wauters en Magda Thielemans – behandelen we in dit artikel de resultaten en zoomen we in op het dansveld.

De uitdagingen voor podiumkunstenaars zijn talrijk en specifiek, maar weinig onderzocht. Ze situeren zich op het fysieke, psychologische en sociaal-artistieke domein. Het werkveld, waaronder het Koninklijk Conservatorium Antwerpen (AP Hogeschool), was bezorgd over het psychisch welbevinden van podiumkunstenaars en kunststudenten en trok aan de alarmbel. Eerder onderzoek focuste vooral op het fysieke aspect van welzijn. Het bleek toen dat er een grote connectie met het psychische welzijn te benoemen was. Het onderzoeksproject Weerbare Kunstenaars (2019-2023) diept vanuit een multidisciplinaire aanpak (kunsten, psychologie, geneeskunde en gezondheidswetenschappen) deze materie uit. Het onderzoek kent verschillende fasen en dit artikel gaat over de beginfase.

Wat zijn precies de uitdagingen van kunstenaars in het werkveld?

Bart Een belangrijk aspect is dat artiesten vaak een perfectionistische kant hebben en hooggevoelig zijn. Die combinatie van persoonlijkheidskenmerken kan zorgen voor psychische problemen bij het uitvoeren van hun kunst, bijvoorbeeld door negatieve feedback van audities of docenten. Daarnaast is er een constant gevoel van de druk om je te bewijzen. Het zijn zaken die op termijn tot een burn-out kunnen leiden. Een ander belangrijk aspect, dat zich in deze tijd nog meer manifesteert, is de werkonzekerheid. Er is gewoon weinig geld voor de kunsten en kunstenaars kunnen op niet veel terugvallen.

Kampen dansers met dezelfde uitdagingen?

Magda Dansspecifiek kijk ik naar de studenten van het conservatorium, die nog aan hun loopbaan moeten beginnen. Je uiterlijk en fysieke kenmerken zijn ontzettend doorslaggevend. Het gaat in het werkveld, op audities, helaas vaak nog altijd minder om wat je kan. Ik heb de indruk dat dat een groot deel onzekerheid en nog meer perfectionisme meebrengt. Het voortdurend presteren onder druk herken ik zelf als oud-danser en dansdocent. Het moet altijd goed zijn. Het kan niet minder zijn. Dat brengt soms niet enkel een mentale maar ook een fysieke en creatieve burn-out met zich mee.

Het is dus ook niet omdat je aan kinderen lesgeeft, dat je niet creatief of hoog technisch bezig bent. Het doorgeven van je kunstenaarschap is een essentieel onderdeel van lesgeven.

Bart Er is een bevraging geweest bij Belgische kunstenaars over hoeveel procent van hun totale werktijd ze zich artistiek geëngageerd voelden. Over alle disciplines heen lag dat ontzettend laag. De mentale belasting door alle extra’s naast de artistieke activiteit, mag niet onderschat worden. (Spelen op het scherp van de snee, in tijdschrift Etcetera, n.v.d.r.)

Waarom focussen jullie in het onderzoek op de subjectieve ervaring van de kunstenaar?

Elise Dit doen we omdat er aan de alarmbel getrokken is. We weten dus dat er een mentale belasting is. Het is onze taak deze beter in kaart brengen voor podiumkunstenaars.

Bart We merkten ook dat veel podiumkunstenaars een ontzettend individueel traject hebben dat moeilijk te onderzoeken is. We hebben gemerkt dat de uitdagingen waarmee kunstenaars worstelen, zelfs binnen één discipline, heel erg kunnen afhangen van bijvoorbeeld het instrument, het genre of de leeftijd. We kozen daarom voor het persoonlijke verhaal van iedere kunstenaar. In het preventieprogramma gaan we een opdeling maken tussen de verschillende podiumkunsten die we onderzoeken met aandacht voor de gemeenschappelijke factoren. De uitdagingen van studenten aan het conservatorium zijn namelijk heel anders dan van iemand die al jaren in de uitvoerende praktijk staat.

Wat zien jullie vandaag in de praktijk van dansers al gebeuren om aan preventie te doen?

Magda Binnen AP en het Conservatorium hebben we al een opvangnet mentale steun gecreëerd voor de kunststudenten. Er is zo onder andere eenmaal per week een permanentie van een psycholoog en er worden tal van workshops gegeven. Dit onderzoek is erop gericht om uit dit kluwen van aanbiedingen de juiste te halen. Voor de dansafdeling speelt de manier van feedback geven een grote rol. Studenten komen daarin op de eerste plaats en sturen mee hoe dat gebeurt. Als je leert omgaan met feedback, vergroot je ook je mentale weerbaarheid.

Bart In de literatuur is bekend dat dansers mentaal een moeilijke periode meemaken naar het einde van hun uitvoerende carrière toe. Vaak moeten dansers omwille van blessures gedwongen stoppen. Die leeftijd is bij dansers heel laag. Het zou goed zijn deze levensfase heel bespreekbaar te maken. Dat de community van de danser de overgang naar andere activiteiten, zoals lesgeven, ondersteunt. Uit de interviews zien we dat het constant moeten verdedigen van de keuze voor kunst in een wereld die gedreven is door economisch rationalisme zwaar weegt. De nuttigheid van kunst moet verdedigd worden tegenover anderen die het eerder als vrijblijvend en vermaak zien en niet als iets essentieels.

Hoe ziet de concrete inbedding van het preventieprogramma in de praktijk eruit?

Bart Momenteel zijn we nog onderzoek aan het doen naar het juiste format. We zijn er wel over uit dat preventie moet beginnen bij de start van de kunstopleidingen. Binnen het curriculum zullen we dan ook preventiegerichte vakken uitwerken. Ik denk aan workshops, cursussen of langer lopende trajecten. Tegelijkertijd is het ook voor het bredere kunstenaarsveld belangrijk een programma op te stellen. Hierbij denken we aan een online zelfhulptool en online cursussen om mensen te onderwijzen.

Magda Ik zag in het online gegeven mooie aanzetten in deze tijden van corona. Iedereen is aan het oefenen met wat wel en niet werkt. Daar gaan we in de toekomst voordeel uit kunnen halen.

Kunnen jullie inschatten wat de gevolgen zijn op de weerbaarheid van kunstenaars na de coronacrisis?

Elise Het is een moeilijke oefening om dit in te schatten. De onzekerheid van werk en financiën was er al en ik denk dat dat niet minder zal worden.

Magda Bij kunststudenten merk ik dat ze zich vragen stellen over het recht dat ze nog hebben om voor kunst te kiezen terwijl heel veel mensen het economisch zo moeilijk hebben.

Bart Ik denk dat deze periode ontzettend belangrijk is geweest om het belang van kunst te leren. Iedereen gebruikt nu kunst om alles te verwerken. Ook niet-artistieke mensen hebben momenteel veel steun aan kunst. De noodzaak van kunst in de maatschappij wordt onderstreept.

Kunnen jullie vanuit het onderzoek nog 1 tip meegeven voor onze lezers? Hoe maakt een danser zich weerbaarder!?

Bart Durf te praten en je open te stellen voor collega’s.

Elise Doorbreek het taboe. We moeten nu met sensibiliseren starten.

Magda Blijf bij je lijf. Luister naar wat je lijf en hoofd zegt.

— we willen een volledig preventieprogramma aanbieden dat zoveel mogelijk kennis uit verschillende wetenschappelijke disciplines combineert, en niet meer een eng beeld geeft

Maud Tielemans

Ik ben Maud Tielemans, een dansdocentduizendpoot. Na mijn opleiding tot Docent Dans en Master Kunsteducatie aan Codarts Rotterdam specialiseerde ik me tot Expert Cultuur in de Spiegel, volgde Kunst- en cultuurmanagement aan de UGent en studeer momenteel aan VIVES Hogeschool voor een Banaba Schoolontwikkeling. In 2020 werd ik uitgeroepen tot VOCATIOlaureaat, een beurs voor gepassioneerde jongeren met een missie. Mijn missie? Dans in het lager onderwijs tot evidentie maken. Om dit te bereiken geef ik momenteel dansdidactiek aan Codarts, leid ik leraren lager onderwijs op aan de KdG Hogeschool in Antwerpen en ben ik educatiemedewerker bij de Nederlandse Dansdagen Maastricht en De Dutch Don’t Dance Division in Den Haag. Ervaringen die ik hier meemaak kan ik in de praktijk omzetten met kinderen aan de Kunstacademie van Halle waar ik onder andere coördinator ben van de dagschoolprojecten. Ik werk sinds 2018 regelmatig artikels uit voor DANST en Dansdocent.nu. Ik probeer via het medium van de geschreven taal al wie gebeten is door dans te ontmoeten, te inspireren, en aan te zetten tot danseducatie.  www.maudtielemans.com

Dans en Parkinson

Vijfdaagse intensieve workshop met Andrew Greenwood

22 - 24 februari en/of 25 - 26 februari 2023

Ben je dansdocent of zorgprofessional en heb je interesse in DANSmogelijkheden creëren voor iedereen, ook voor ouderen of mensen met een chronische ziekte zoals Parkinson of MS? bit.ly/dansenparkinson

Leer tijdens deze workshop werken met de bouwstenen van de Switch2move methode van Andrew Greenwood. Hij combineert met gemak dans, lichamelijkheid en mindfulness om verandering teweeg te brengen bij de deelnemers. Leer ook de ziektes en de gevolgen ervan beter begrijpen en ga naar huis met tools om zelf aan de slag te gaan met deze doelgroep.

FOTO MARJOLEIN VAN PANHUYS

In zijn voorstelling Tender Men gaat choreograaf en performer Koen De Preter op zoek naar een nieuw perspectief op non-seksuele aanrakingen en de verschillende soorten relaties die mannen met elkaar opbouwen. Tijdens de voorstelling dansen de performers op de grenzen van sensualiteit, vriendschap en ruwheid. —

uit DANST 4, 2020

Tender Men: een hoopvolle poëzie van dans, gevoeligheden en mannelijkheid

Wat inspireerde je om dit project te starten? Ik had initieel het idee om een liefdesduet te maken over relaties tussen mannen, maar later evolueerde dit naar een kwartet over mannen in het algemeen. De aanzet om deze voorstelling te maken komt vanuit mijn observatie dat aanrakingen onder mannen vaak geseksualiseerd worden, terwijl dit niet altijd het geval is. Onze maatschappij is geconditioneerd om op deze manier naar zachte aanrakingen onder mannen te kijken. Daarbij was de grootste trigger dat ik mij geviseerd voel als ik met mijn vriend hand in hand over straat loop. We krijgen altijd aandacht, positief of negatief. Het gaat nooit onopgemerkt voorbij. Ik zou hier graag verandering in brengen.

In Tender Men worden de grenzen opgezocht tussen sensuele, vriendschappelijke en ruwe aanrakingen. Hoe was het voor de dansers zelf om deze grenzen te onderzoeken? Zowel door ons onderzoek naar verschillende perspectieven op aanraking tussen mannen als door de coronamaatregelen moesten we ons extra focussen op ‘toestemming’. Rond toestemming werken was sowieso al van groot belang, maar nu kreeg dit een extra dimensie. Open communicatie was erg belangrijk. Enerzijds moesten we afbakenen waar de dansers hun grenzen stelden met betrekking tot corona, anderzijds ging het ook over toestemming geven voor bepaalde aanrakingen, over waar de grenzen worden getrokken op vlak van ongewenste aanrakingen. Hiervoor heb ik mij vooral gebaseerd op The Wheel of Consent van de Amerikaanse seksuologe Betty Martin.

Dit zijn regels over wat je toelaat, op welke manier je iemand mag of kunt aanraken, hoe je zelf aangeraakt kunt en wilt worden, hoe iemand anders jou wilt aanraken en dat je daar toestemming voor geeft. Dansers zijn het sowieso gewend om buiten hun comfortzone te treden en om nieuwe dingen uit te proberen. De dansers die meewerkten, waren hier gelukkig heel open in. Wij zijn een erg gemengde groep op vlak van seksuele geaardheid, maar ook op vlak van diversiteit en achtergrond. Dit was ook het opzet: ik had de voorstelling niet willen maken met vier homoseksuele mannen, of vier witte mannen. Dan was het iets heel anders geworden. Gaandeweg is er een groepsdynamiek ontstaan, het is een erg hechte groep geworden. In deze tijden was dit in het begin moeilijk te verwezenlijken, omdat er door corona andere grenzen ontstonden op vlak van aanraking. Ik wou bijvoorbeeld graag beginnen met contactimprovisatie en partnerwerk om deze groepsdynamiek te versterken, maar dit kon helaas niet.

Waar gaat de voorstelling inhoudelijk over?

De voorstelling gaat voor een deel over homoseksualiteit, maar het hangt ook af van het perspectief waarmee je naar de voorstelling kijkt. Er zit een grote ambiguïteit in beweging. Zo zijn er bijvoorbeeld veel scènes met zachte aanrakingen, maar ook een aantal ruwere scènes. Er is een scène die voor mij persoonlijk over gay bashing gaat, maar voor iemand anders kan het weer iets helemaal anders betekenen. Dat vind ik het mooie aan dans, dat er ruimte is voor interpretatie.

Ik denk dat er heel veel mensen op een verschillende manier iets hebben aan de voorstelling, ontroerd kunnen worden, of zichzelf kunnen inleven in een ander. De voorstelling toont ook beelden die voor mij een politieke dimensie hebben. Ik bestempel mijn werk daarom niet direct als politiek, maar op een bepaalde manier is het dat toch wel. Ik ben ervan overtuigd dat onze maatschappij een soort hoopgevende poëzie nodig heeft, zeker in deze tijden. De gelaagdheid en poëtische kracht van dans hebben we nu zo hard nodig.

Wat is het doel van de voorstelling? Het was mijn bedoeling om de performance in te laten werken op het gevoel. Dat is de kracht van dans. Als mensen op een natuurlijke wijze moeten nadenken over ras, mannelijkheid of seksualiteit, heeft het een groter effect. Sommige mensen kijken heel erg met hun hoofd. Ik hoop dat er naar mijn voorstelling ook vanuit het hart gekeken wordt. Ik geloof dat Tender Men een voorstelling is die een breed publiek kan aanspreken.

Hoe kwam je terecht bij deze specifieke groep van vier dansers? Van de 150 dansers die zich hadden aangemeld, werden er een veertigtal uitgenodigd op auditie. De dansers kwamen soms van erg ver. Het was waanzinnig hoeveel goede dansers er aanwezig waren. Zoals ik al eerder had gesteld, wist ik dat ik sowieso geen groep van vier witte mannen wou. Ik wou graag diversiteit, dat de dansachtergronden ook zo divers zouden zijn was niet mijn uitgangspunt.

Maar het klopte eigenlijk wel met de rest van mijn werk. Ik speel ook vaak met verschillende dansstijlen. Ik heb uiteindelijk gekozen voor een klassiek geschoolde danser, een hedendaagse danser, een experimentele danser en een autodidact freestyle b-boy. Deze wisselwerking zegt voor mij ook iets over hoe uiteenlopend mannelijkheid kan zijn. Je hebt bijvoorbeeld de elegantie van een balletdanser tegenover de meer directe manier van bewegen van een breakdancer. Enerzijds botst dit, maar anderzijds weerspiegelt dit ook perfect het idee dat mannelijkheid door iedereen op een andere manier ingevuld kan worden.

Wat betekent ‘mannelijkheid’ voor jou? Ik denk dat mannelijkheid erg uiteenlopend is, maar dat er in de huidige maatschappij toch nog vaak in stereotypes gedacht wordt. Bijvoorbeeld, het beeld van de typische stoere omgang dat mannelijkheid bij velen oproept. Dit gevoel wordt steeds minder en minder, want ik denk dat wij als maatschappij ook zoekende zijn rond gender. Er wordt steeds meer nagedacht over het idee dat mannen kwetsbaar kunnen of mogen zijn en dat mannelijkheid niet gelijk hoeft te staan aan machismo. Maar in realiteit zijn de normen van de witte, heteroseksuele cisgendered mannen nog steeds dominant. Dat is het geval in heel veel sectoren. Dit is aan het veranderen, maar erg traag. Mensen moeten eraan leren wennen. Wij zijn het meer gewend om harde aanrakingen te zien en te accepteren tussen mannen. Maar er zijn ook zachte manieren waarop mannen onderling elkaar kunnen aanraken, die daarom

niet per se als romantisch geïnterpreteerd moeten worden. Als maatschappij vergeten we dit vaak. Als je bijvoorbeeld kijkt naar jongens, lopen die tot op een bepaalde leeftijd nog steeds hand in hand, maar daarna stopt dat. Meisjes blijven dit wel doen. Ook in andere culturen is er een erg groot verschil. In India is het bijvoorbeeld sociaal geaccepteerd dat mannen hand in hand lopen, ook op veel latere leeftijd. Het fascineert mij dat er daar een kameraadschappelijke lichamelijkheid bestaat tussen vrienden die hier vaak nog ontbreekt.

Je ging in de voorstelling aan de slag ging met het beeld van een wereld zonder homofobie. Hoe was het om hierrond te werken? Het is op dit moment een utopische, maar wel een wondermooie gedachte. Ik probeer met de voorstelling hier iets over te vertellen en het publiek iets te laten voelen. Het moment dat zachte aanrakingen tussen mannen tot het alledaagse beeld behoren, en er niet van wordt opgekeken, dan is homofobie aan het verdwijnen. Ik hoop op zo’n toekomst.

— Lara Groeneweg

Ik ben danseres, schrijfster en sociaal werker uit Nederland. Ik begon mijn traject aan Sint-Lucas Antwerpen, waarna ik ‘Indische Talen en Cultuur’ ging studeren. Naast mijn studie heb ik altijd intensief getraind in meerdere dansdisciplines en raakte ik betrokken bij verschillende sociaal-culturele projecten. Mijn doel was het bieden van een veilige ruimte voor mensen om te bewegen, ongeacht hun achtergrond en met een gevoeligheid voor maatschappelijke vraagstukken. Als medeoprichter van BAF - Broechem Art Factory, een artistieke werkruimte in een vluchtelingencentrum die gratis kunstmateriaal en coaching biedt, zorgde ik ervoor dat mensen die in het centrum verblijven een veilige ruimte hebben om zichzelf artistiek uit te drukken. Ik begon bij Danspunt als verslagnemer voor De Dansvitrine in 2019. Sinds 2021 nam ik zeven interviews af voor het magazine DANST. In september 2022 startte ik met de studie danstherapie. instagram lara_groeneweg

Kaartenspel met 50 speelse dansopdrachten voor kinderen

Werk je creatief met kinderen en heb je een hart voor muzische vorming en dans? Zoek je naar speelse didactische tools voor je dansatelier of -les? Dan zijn deze danskaarten een musthave! Op maat van kinderen (4 tot 12 jaar), maar ook volwassen groepen vinden er zeker inspiratie in.

BESTELLEN

Dans, danser, danst ! Wat, waar, wanneer ?

Voorstellingen, workshops, festivals, kampen en fuiven. Zoveel dans, zo weinig tijd! De dansagenda op danspunt.be geeft een handig overzicht van al dat moois in Vlaanderen en Brussel.

Danspunt is de sidekick van dansers, makers en docenten. danspunt.be

Prijs: €15 + verzendingskost

Van danslabo’s naar kortfilms en terug

Heen en weer tussen danslabo’s en kortfilms, tussen New York en Brussel, tussen danser en publiek. Dat connectie belangrijk is, ongeacht de afstand, wisten ze bij de Dancing Society al van bij de start. Nog voor covid het ons verplichtte, overbrugden zij afstanden op creatieve manieren. En dat blijven ze nog steeds doen!

In november 2021 nam ik een interview af met Maya Balam Meyong en Marie-Laure Lesage, de oprichters van het collectief. Hun wegen kruisten in 2018 in Brussel wanneer beide danseressen aan eenzelfde project deelnamen. Wat startte met een gemeenschappelijke drive en geven van workshops, mondde uit in een internationaal dansfestival Perpetuum Mobile Samen met tal van mededansers hielden ze hun eerste editie waarbij ze streefden naar een intieme maar open houding. Kijkers uitnodigen om deel te nemen en samen een relatie vormen waar dans en beweging gedeeld worden, was en is nog steeds de opzet. Afgelopen jaar breidden ze hun project nog verder uit met een kortfilm en een succesvolle nieuwe editie van het festival. Iets waar ze ontzettend naar hebben uitgekeken en wat mij betreft een absolute meerwaarde is voor de Brusselse hedendaagse dansscène. We blikken terug op enkele passages uit het interview.

Ondanks de diverse internationale achtergronden van jullie artiesten ligt de basis van jullie werking in Brussel. Is dit een specifieke keuze? Brussel is uiteraard de plaats waar we elkaar hebben leren kennen en onze eerste stappen naar de huidige Dancing Society hebben gezet. Het blijft dus zeker een speciale plaats voor ons. Daarnaast is het tevens een praktische keuze. Als je met dansers samenwerkt uit verschillende landen, kom je in Brussel gemakkelijk bij elkaar. Het is een kruispunt in Europa waar we graag komen en ook graag gebruik van maken.

Hoe ervaren jullie de Brusselse scène als uitvalsbasis voor jullie gezelschap? Geweldig! Brussel heeft een hele intieme, warme vibe Er valt zo veel te ontdekken dat niet in de klassieke danswereld past. Ook andere artiesten voelen zich hier enorm thuis. Zo voert één van onze dansers, Hannah Wagner, haast promotie voor Brussel in New York. In Brussel kan je allerlei stijlen blijven ontdekken. Er is veel ruimte voor vernieuwing en exploratie. Het is altijd een beetje thuiskomen als we er zijn.

Brussel blijft natuurlijk ook de plaats waar ons internationaal dansfestival Pertpetuum Mobile plaatsvindt. We vieren hier beweging, dans,

maar ook andere kunstvormen gerelateerd aan beweging. Beweging zit in lichamen, geluiden, beelden, en die willen we allemaal een plaats geven. Het is een heel dynamisch dansfestival met dagelijkse lessen maar ook performances. Het publiek kan hier op veel manieren aan deelnemen wat zorgt voor een hele open, sociale sfeer. Op die manier kunnen we doen wat we graag doen: onze ervaring delen met alle geïnteresseerden. Er is altijd plaats voor speciale ontmoetingen tussen mensen die anders misschien niet zouden gebeuren.

The Dancing Society onderzoekt graag nieuwe invalswegen en gaat ook de uitdaging om met andere disciplines samen te werken aan. Ik denk hierbij specifiek aan Rhythms, jullie kortfilm die begin 2022 is verschenen. Wat was de insteek voor deze film? Voor Rhythms zijn we uitgegaan van ritme in brede zin. Met name hoe we het ritme dagelijks als routine ervaren, het ritme van beweging en dans. We hebben onze alledaagse routines en bewegingen gebruikt als inspiratie. Op het moment dat we hieraan begonnen, zaten we in lockdown. Meteen werd duidelijk hoe afhankelijk we zijn van een ritme en hoe we hierop reageren als dit verandert. Maar we veranderen ook zelf onze ritmes. Het is heel boeiend geweest om hiermee te experimenteren.

Voor deze kortfilm nemen jullie zowel de rol van danser/acteur maar ook van regisseur op. Hoe hebben jullie dat ervaren? Omdat je kleinschalig werkt, neem je automatisch meerdere rollen op. De voorbereiding vroeg heel veel inspanning en tijd. We hebben enorme voldoening gehaald uit het moment waarop we effectief de opnames deden en dus ook konden dansen. Toen werd het ook duidelijk dat een filmopname een andere aanpak vereist dan dansen in een voorstelling. Tijdens de opnames kregen we ook de feedback van Jeroen Ceulebrouck, onze cameraman. Omdat hij een andere manier van werken gewoon is, was het zeer boeiend om samen te werken. We hadden twee weken om het geheel op beeld te krijgen, wat een korte, intense periode was. Mede omdat we zowel de aansturing als de uitvoering op ons hebben genomen.

Ondertussen is de film Battements du jour / Rythms in première gegaan en sloten ze de zomer af met een goed gevulde editie van hun dansfestival. Hoewel de Dancing Society blijft groeien en steeds meer publiek trekt, blijft de intieme relatie en warme sfeer op de voorgrond staan. Iedereen die er aanwezig is, voelt zich betrokken en welkom. De lijn tussen dansers en publiek blijft dun, wat zorgt voor een samenhorigheidsgevoel waaruit nieuwe connecties ontstaan.

 www.perpetuummobilefestival.com facebook thedancingsociety.asbl instagram the.dancing.society

— Maximiliane Verlaak

Al op jonge leeftijd werd ik door de dansmicrobe gebeten en een remedie is er niet. Mijn mama bracht me naar mijn eerste balletles en bij het zien van de ‘grote meisjes’ wist ik wat ik wou, dát dus. Jarenlang heb ik in de balletschool van Marijke Clijsters mijn balletschoentjes versleten en naast pirouettes ook levenslessen geleerd. ‘Nog één keer!’ betekende altijd nog minstens zes keer. Een feit als een paal boven water en iets waar ik mezelf als docente nu ook vaak op betrap. Want ballet of dans tout court is niet gemakkelijk, wel mogelijk. Je streeft ernaar om het dansen er moeiteloos uit te laten zien. Voor mij persoonlijk is het bewonderenswaardig wanneer dat lukt. Dansen als ademen te laten lijken. Ondertussen sta ik zelf ook aan de kant van docent en choreografe. Via deze weg hoop ik anderen te geven wat ik zelf uit dans kan halen. Jezelf zijn. Dans is overal en belangrijker nog, voor iedereen. De gezichten erachter en de wereld waar het zich afspeelt hoop ik door in mijn pen te kruipen ook tot bij jullie te brengen. Schrijven voor DANST is één van de extra’s die ik graag aan mijn dansgerelateerde agenda toevoeg. instagram danscompagnie.m

FOTO ALEXANDER VERLAAK

Nadia Beugré’s strijd voor vrijheid

De Ivoriaanse choreografe Nadia Beugré mengt traditionele Afrikaanse dans met urban en hiphop. Ze danste bij gerenommeerde dansgezelschappen en maakte in tussentijd haar eigen solo waarmee ze de wereld rondtoerde. Opvolgers Quartiers Libres en Legacy oogstten veel lof bij de internationale pers.

Je begon al als jong meisje met traditionele Afrikaanse dans. Vanwaar komt deze interesse? Dat is zeer simpel, dans is een belangrijk deel van mijn cultuur. Ik ben geboren in de volkse wijk van Abidjan, een omgeving die soms wel gevaarlijk was. Als kind zag ik mensen in mijn wijk dansen. Vanop de rug van mijn mama keek ik naar de mensen rond mij die elk hun ritme hadden, en een traditionele manier van bewegen. Ook mijn eigen familie was hier enorm veel mee bezig, vooral mijn vader. Door het ontmoeten van andere dansers en artiesten in het culturele centrum van mijn wijk is mijn interesse voor dans gegroeid. Het heeft mij als het ware gevormd.

Wanneer besloot je om van dans je beroep te maken? Dat is vanzelf gekomen, het is eerder zo dat dans mij gekozen heeft. Na mijn studies danste ik onder meer bij Tché Tché, het gezelschap van Béatrice Kombé. Zo ging de bal aan het rollen.

Hoe zou jij je techniek of danstaal beschrijven?

Ik heb niet echt een techniek en heb daar ook geen interesse voor. Door de omgeving waarin ik ben opgegroeid en de dansgezelschappen waarmee ik heb samengewerkt, is dans eerder iets dat zeer natuurlijk komt bij mij. Er is een vocabulaire dat ik gebruik maar ik laat me vooral leiden door spiritualiteit en wil op een vrije manier door de ruimte bewegen. Mensen trachten vaak hun stijl te definiëren maar zelf kan ik dit niet. Ooit werkte ik voor een voorstelling samen met een klassiek geschoolde danser die veel meer gefocust was op techniek. Voor mij betekent choreograferen draaien, verplaatsen, grenzen overschrijden. Ik neem de vrijheid om alles op mijn eigen manier in de ruimte te plaatsen.

Wat inspireerde jou voor je eerste solo Un espace vide: Moi? Het is een ode aan de vrouw die mij heeft gevormd tot de persoon die ik nu ben, Béatrice Kombé. Zij gaf mij als het ware de sleutel om te bereiken waar ik op dit moment in mijn leven sta. Ik ben haar erg dankbaar. Toen zij plots overleed, was dat enorm pijnlijk. Voor mij bleef er een lege ruimte over en ikzelf voelde mij ook leeg. Om dichter bij haar te zijn, maakte ik een creatie over haar.

Waarover gaat je creatie Legacy? Legacy is een stuk over sterke vrouwen. Het is een eerbetoon aan de Ivoriaanse vrijheidsstrijders. Ze werden door het regime, de Franse kolonisator, gevangengenomen. Om de vrijlating van hun echtgenoten, broers en zonen te eisen, marcheerden zo’n vijfhonderd vrouwen te voet naar de gevangenis van de stad Bassam vijftig kilometer verderop. Enkele jaren later deed zich een gelijkaardige situatie voor waarbij het weer de vrouwen waren die het voortouw namen. Van overal kwamen er mensen om zich aan te sluiten. De vraag die ik stel, niet alleen aan deze vrouwen maar aan alle vrouwen over de hele wereld, is wat hun nalatenschap is? Wat laten zij achter in deze wereld? Voor mij is niet het materiële van tel, maar hoe men zich gedraagt en wat men doet. Dat onderzocht ik in Legacy Daarvoor werkte ik samen met dertien vrouwen. Ik vroeg hen onder meer wie hun rolmodel was. De antwoorden waren erg uiteenlopend, van grootmoeders tot historische figuren als Jeanne d’Arc. De dansers waren enorm geëngageerd. Deze groep heeft mij werkelijk geraakt.

Op welke manier combineer jij je eigen traditionele dansstijl met hedendaagse stijlen zoals hiphop? Hiphop heeft zich vanuit de VS wereldwijd verspreid. Elke plaats en cultuur maakt er een eigen versie van. In Ivoorkust vermengt men hiphop met een traditionele manier van bewegen. Voor mijn voorstelling, die ik bij Vooruit in Gent maakte, bracht ik twee dansers uit verschillende hiphopstijlen samen. Ik dans zelf geen hiphop maar ik ben vertrouwd met de dansstijl die erdoor beïnvloed is. Als choreograaf tracht ik een geheel, een universum te zien en grenzen te overstijgen. Wat ik bijvoorbeeld belangrijk vind, is de wisselwerking met mijn artiesten. Zo vond één van de dansers, die zelf een zachte vorm van hiphop beoefent, dat de muzikaliteit van wat ik aangaf erg snel was. Het is boeiend om daarover van gedachten te wisselen.

Hoe ervaar je de samenwerking met dansers en artiesten in België? Mijn Engels is niet goed, dus er is wel een taalbarrière, maar de universele taal van dans maakt het communiceren makkelijker. Het belangrijkste voor mij is om niet enkel met het project bezig te zijn maar

ook te ontdekken wie de artiesten en mensen hier zijn. Voor mijn project is het belangrijk om inzicht te krijgen in wat hier leeft. Ik wil artistieke banden scheppen, vandaar dat ik mensen uitnodig. Als iemand een voorstel heeft, luister ik daar graag naar en vind ik het fijn om daarover in gesprek te gaan. Samenwerken met jonge mensen, met choreografen en andere artiesten, dat bezorgt mij energie.

Staan er nog projecten op stapel? In mijn hoofd ben ik reeds met een nieuw project bezig, dat ik L’Homme rare ga noemen. Over wat het precies zal gaan weet ik nog niet. Ik stel spirituele en metafysische vragen over het bestaan van de mens. Mensen die in erbarmelijke omstandigheden werken, in de mijnen, op de cacaovelden … Ik wil research doen naar de fysieke pijn die een mens meemaakt. Sommigen dragen veel op hun schouders.

In ons leven is er licht maar ook duisternis. Elke mens heeft een sombere, zwarte kant, ook beroemdheden die een glamoureus leven lijken te hebben. Hoe gaan we daarmee om? Hoe komt het dat sommigen er plezier in hebben om te vernielen? Ook hier wil ik niet enkel een choreografie maken, maar wil ik vooral mensen en artiesten leren kennen. Inbreng van buitenaf is welkom, dus ook voor dit project zal ik proberen om een wederzijds vertrouwen op te bouwen. Dat is eigenlijk de rode draad in mijn werk.

—

Gabrielle Johansson

Ik ben 24 jaar oud en al bijna 20 jaar gepassioneerd door dans. Jarenlang danste ik klassiek ballet, dit was gedurende mijn tienerjaren een zeer belangrijk deel van mijn identiteit. Sinds mijn studies Kunstwetenschappen aan de UGent, waagde ik mij af en toe ook eens aan een les modern of hedendaagse dans. In deze periode begon ik zelf ook lessen ballet te geven aan zowel kinderen als volwassenen, eerst bij B.O.S.S. Dance Complex en later bij Etage Tropical, beide in Gent. In de opleiding Kunstwetenschappen had ik enkele vakken over podiumkunsten, en het was via één van deze proffen dat ik ontdekte dat DANST op zoek was naar redacteurs. Naast dans is schrijven ook één van mijn passies, dus ik was direct enthousiast. Zo ben ik al ongeveer drie jaar aan de slag als sporadisch redacteur en heb ik de kans gehad om verscheidene inspirerende dansers en choreografen te mogen interviewen. Op dit moment ben ik van ballet naar paaldans geswitcht en geef ik bij Pole Arena in Gent les in zowel paaldanstechniek als exotic pole. instagram gabrielle.pole

FOTO SITHU A. PETITLION

L’Homme rare is in 2020 in première gegaan. Volg Nadia’s werk op www.nadiabeugre.com

Sofie Cox is Vice-Europees kampioen rolstoeldansen, maar voelt zich vooral danser. Ze neemt je mee on the road over de hele wereld terwijl ze danst, ten volle leeft en stereotypen doorbreekt. In haar hart vol dans - een missie om van de wereld een inclusievere plek te maken.

Van 28 tot en met 30 oktober was het de highlight van het seizoen, het Europees kampioenschap paradance in Praag. Het eerste grote kampioenschap sinds de coronapandemie heel de wereld deed stilvallen. Voor mij persoonlijk was het een extra speciale wedstrijd, ik won tijdens het laatste EK in 2018 zowel een zilveren als een bronzen medaille. Ook heb ik sindsdien een nieuwe coach en gebruikte ik de ‘vrije tijd’ tijdens corona om hard te werken aan mijn verbeterpunten. Dit alles wou ik laten zien tijdens het EK en wie weet een nog betere prestatie neerzetten. Maar natuurlijk was ik niet de enige die hard gewerkt had de afgelopen jaren, dus het zou een spannende wedstrijd worden.

Het moment vlak voor ze je op de vloer roepen, is een speciaal moment voor mij. Even een laatste keer de choreografie afspelen in mijn hoofd en de focus leggen op de performance en dan is het zover. De muziek begint te spelen en je lichaam weet gewoon wat het moet doen. Je denkt niet meer aan alle aandachtspunten waar je zo op gewerkt hebt in de lessen, je doet het gewoon. Als de muziek dan weer gedaan is, pop je weer uit die bubbel en land je weer op aarde. En dan … roepen ze je ineens 2x af als de nieuwe Vice-Europees kampioen paradance en wordt al het harde werk van de afgelopen maanden en jaren beloond! Na een fantastisch weekend met geweldige

resultaten vertrok ik met een grote glimlach naar huis. Klaar om dit te vieren met mijn familie, vrienden en team.

Of toch … dat was het plan. Want hier lig ik nu, in een ziekenhuisbed in de woonkamer deze column te schrijven. Enkele dagen nadat ik thuiskwam, ben ik gevallen en heb nu een gecompliceerde bovenbeenbreuk. Einde seizoen dus. Ik had mij de festiviteiten wel anders voorgesteld. Normaal zou ik nog naar een wedstrijd in Malta gaan en daarmee mijn seizoen afronden. Na een beetje vakantie stond de voorbereiding van het nieuwe seizoen op de planning en ging ik weer hard werken om er volgend seizoen nog sterker te staan. Maar nu lig ik dus hier de komende weken met een revalidatie van enkele maanden in het vooruitzicht. Mag ik vloeken in dit magazine? Well, it sucks … Maar ik zal het maar van de positieve kant bekijken, nu heb ik veel tijd om een nieuwe dansjurk te ontwerpen voor volgend seizoen. Eentje die past bij mijn mooi nieuw litteken en met een zilveren randje.

Volg de dansreis van Sofie: instagram sofiecox1

high five met

Koen & Koen

Koen Allary is een naam die klinkt als een klok in de cultuursector en circuswereld. Vele jaren was hij directeur van het Circuscentrum, vervolgens artistiek coördinator bij circuswerkplaats PERPLX en nu mogen we hem verwelkomen als cocoördinator bij Danspunt! Koen is in het bezit van een -jawel- ridderlijke eretitel: ‘Chevalier dans l’Ordre des Arts et des Lettres’. Zijn motto? Niets moet, alles kan!

Alexander Vantournhout –wat een artiest, wat een inspirerende maker! Through the Grapevine en VanTorhout zijn dit seizoen op tour en absoluut niet te missen. Er bestaat geen circus én geen dans zonder beweging. Alexander verenigt beide werelden, maar waarom willen we altijd labels? Het zijn gewoon steengoede voorstellingen, performances.

Glenn Gould – ik word telkens weer ontroerd door Glenn Gould met Bach’s Goldberg Variations. Wat een mooie interpretaties, wat een opname! En als je goed luistert, hoor je Glenn Gould mee murmelen.

Seagram Murals van Rothko

9 doeken die de kunstenaar voor een restaurant in New York maakte. Daar hebben ze nooit gehangen, hij vond de pretentieuze sfeer van het restaurant niet ok, verbrak het contract en schonk ze aan de Tate Gallery. Wanneer ik Londen ben, bezoek ik altijd de Rothko Room –het is echt tot rust komen omringd door kunst.

Rhinocerus van Albrecht

Dürer – een houtsnede uit 1515. De neushoorn die model stond voor de houtsnede, werd in 1515 naar Lissabon verscheept. Dürer heeft de neushoorn nooit zelf gezien. Hij baseerde zich voor deze houtsnede op beschrijvingen en een schets van een onbekende kunstenaar.

Bare Body van Jakobe Geens – de aanstormende makers Jakobe Geens en Margot Jansens creëerden de schitterende solo waarbij Jakobe intense vragen stelt over de expositie van het vrouwelijk lichaam via acrodans, flamenco en buikdans. Prachtig werk, maar wie durft nog een aankomende artiest programmeren?

FOTO MARGO MOT

#FOMO? U p-to-date agenda op danspunt.be

Koen Victoor heeft een hart voor cultuur, festivals, vinyl, dans en ‘projectjes met schone mensen’!

Af en toe organiseert hij events in zijn vrije tijd — De Scheldesessies — en hij droomt (en schrijft aan een dossier) van een rondtrekkend zelfvoorzienend Europees collectief.

Als hij even tijd heeft, trekt hij zelf rond in zijn bus. Bij Danspunt werkt Koen sinds 2016 met hart en ziel aan verschillende projecten. Nu is hij een contente co-coördinator samen met Koen Allary.

STROOK en ROA – een schone mural, ‘kunst op straat’ kan me enorm ontroeren. Het werk van STROOK, waarin oude afvalplanken omgetoverd worden tot prachtige portretten, raakt me elke keer opnieuw (check de Braderijstraat in Gent). Mezelf verliezen doe ik ook regelmatig in het werk van ROA. Zijn laatste meesterwerk in Sint-Niklaas is een must-see.

Sonar Festival, Barcelona – ik ben een fan van elektronische muziek. Techno in al zijn facetten en heel veel multi-hippe-media stuff. Dansen op techno, dat kan ik ;-). En dat ga ik ook proberen tijdens de 5 uur durende DJ-set van Mr. Scruff in Democrazy op 24-02-23. Zit stil en dans.

Maar vooral: dans!

Stijn De Paepe – dankzij hem heb ik poëzie (her)ontdekt. Een schone mens. Al zijn werk beveel ik heel hard aan. Ook op social media vind ik woordkunstenaars die me af en toe ‘raken’ met taal. Bekijk goodcopy.ink en Rogier Roeters op Instagram: “Ik vind het leven superleuk maar soms ook behoorlijk ontzettend mega superveel oneindig gedoe!”

The Bear van Christopher Storer – een waanzinnige TV-serie: rauw, hard, hectisch… en het gaat over eten  . Als er iets me soms doet denken aan dans en choreografie, dan is het een druk draaiende keuken vol koks, afwassers en ander personeel. Misschien maak ik hier eens een voorstelling over. Eerst nog wat prospectie doen!

FLAGS — een tentoonstelling in Brussel die de plaats van de vlag in de kunst verkent. Ik ben zot van vlaggen, al klinkt dat misschien wat raar. Vlaggen worden ook veel misbruikt. Maar wat Edouard Schneider ontwierp samen met een groep vluchtelingen is zo schoon, en echt een statement: “I wish I was my own country, so I could be home anywhere”.

Als u zorgt voor het verbeteren van uw persoonlijk record...

...dan zorgt arena voor de rest. Sinds jaar en dag is arena vooraanstaand verzekeringspartner van talloze sportfederaties. Zo kan u gerust zijn dat u zelfs bij het beoefenen van uw favoriete sport kan rekenen op de steun van een deskundig team op die momenten dat het minder goed gaat.

Voor meer inlichtingen en advies surf naar www.arena-nv.be

Ben je nog niet uitgelezen?

Da’s goed nieuws!

We blijven inspirerende dansverhalen vertellen – groot en klein. Neem een kijkje op onze website. In de kijker is een platform voor dansers, dansdocenten en makers. Een plek waar ze net dat ietsje meer vertellen over hun werk (of die ene gênante anekdote oprakelen ). Ontdek de diversiteit van het danslandschap, lees nieuwe interviews en laat je inspireren. Welkom!

bit.ly/dansindekijker

IN DE KIJKER

Wil je niks missen van dans, punt? Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief via www.danspunt.be/nieuwsbrief

Volg ons ook op social media voor een dansachtige blik achter de schermen van ons team, dansers, dansdocenten en makers.

instagram danspunt facebook danspunt

“als dansen helpt, is er muziek. als breien helpt, dan hou je steek. als boos zijn helpt, geef ik kritiek. als bakken helpt, let there be cake. als yoga helpt, wees fluks en zen. als slapen helpt, stop ik je in. als schrijven helpt, scherp dan je pen. als poetsen helpt, welaan: begin!” STIJN DE PAEPE