DANST 2022 N3

Danst in beeld met Hen Heeren Het En-Enverhaal

Dans is wie je bent

#danstagram

A pole tragedy

Van appropriation naar appreciation Column On the road

Dansvanger

colofon

High five met Bavo Vanden Broeck

dansbeeldig

Na een warme zomer lopen de danszalen weer vol, programma’s voor het nieuwe seizoen vliegen ons om de oren als herfstblaadjes. Aan het begin van het schooljaar zijn we vaak nog op zoek naar inspiratie, een frisse kijk op wat we doen … Ik hoop dat je in deze DANST een stukje van die inspiratie zal vinden. Maud Tielemans doet haar onderzoek over dans op school uit de doeken, met rake quotes en toffe tips om zelf (als danser of dansdocent) de stap te zetten naar het onderwijs. Joan van der Mast vertelt ons dan weer alles over de Laban methode, over lesgeven en zichzelf terugvinden in dans.

Op een andere manier inspirerend is het verhaal van LouisLou: een swingende organisatie die er niet voor terugschrikt om blind spots en grijze zones op te zoeken en de drempel (letterlijk en figuurlijk) te verlagen voor meer inclusiviteit. We eindigen met een verrassend interview met Sofie Kramer en geluidskunstenaar Mári Mákó. Ben je benieuwd naar een paal die muziek maakt en een paaldansstuk dat het tragische verhaal vertelt van Iphigenia? Lees dan zeker verder.

Antonia Volodina Coördinator DANST

#dansttt #dansttt

#dansttt #dansttt

#dansttt #dansttt

DANST IN BEELD Hen Heeren

Mijn interesse voor fotografie is ontstaan in de laatste 2 jaren van mijn lager onderwijs in de jaren 60. Mijn toenmalige leerkracht werkte ook als freelancefotograaf en columnist voor De Haagse Courant. Deze man heeft mij toen erg geïnspireerd om de veelzijdigheid van fotografie te leren kennen. Samen met hem bezochten we vele musea waar de oude schildermeesters hingen, we leerden observeren en kijken welke invloed licht op een compositie kon hebben. Het zaad van een bijzondere passie is in de jaren daarna in positieve zin tot ontwikkeling gekomen.

Mijn beginjaren in de fotografie waren vooral gericht op straat- en festivalfotografie. Jazz Bilzen en Pink Pop waren de eerste grote evenementen waar ik veel ervaring mocht opdoen. In de jaren 90 heb ik mij vooral toegelegd op de mens in een dansomgeving in al zijn vormen. Een nieuwe en een andere wereld ging open en een andere en snelle manier van focussen was zeker nodig. Dansen bleek een waarlijke topsport bij momenten. Een generale repetitie bijwonen van een voorstelling geeft dikwijls een wonderlijk effect op het licht en de beleving van de choreografie. Iedere shoot is en blijft een bijzonder avontuur, zelfs nu nog, na zoveel jaren.

www.henheerenfotografie.com facebook Hennie Heeren instagram hennieheeren

#dansttt #dansttt

Dans is wie je bent

In het kader van de podcast Cross-Roads in Dance ontmoette ik Joan van der Mast tijdens het workshopfestival van Danspunt, Out of the Toolbox. Joan is een internationaal gerespecteerde docent, choreograaf, coach en adviseur in hedendaagse dans en Laban Movement Analysis (LMA). Maar ze is vooral een vat vol ervaring en ze doorleeft dans. Benieuwd wie de vrouw is achter de naam?

— TEKST MAYA SAPERA FOTO NEW DANCE CENTER

Welkom Joan. Je bent docent en choreograaf hedendaagse dans, gespecialiseerd in Laban Movement Analysis (LMA), maar wat is nu de meerwaarde van dans in je leven? Dans is mijn passie en het omvat voor mij veel meer dan gewoon ‘iets wat je doet’. Als je goed kijkt naar dans en hoe je jezelf uitdrukt, dan zie je dat dans is wie je bent. Dans is voor mij het geheel van je lichaam, je geest en jij als unieke goddelijke persoonlijkheid. Deze visie intrigeert me enorm als danser, maar ook als leerkracht, maker van choreografieën of in de wijze waarop ik samenwerk met anderen. Ontdekken wie je bent en wat je plaats is in dit universum is een eindeloos, wonderlijk leerproces. Ik vind het ongelofelijk boeiend om alles wat er zich in de wereld afspeelt of met mij als mens te kunnen begrijpen. Dans geeft alles een plaats en een betekenis.

Kan je dan zeggen dat dans eerder een levenswijze is? Dat het een manier is om te groeien als mens? Helemaal. Ik realiseer me

meer en meer hoe rijk wij dansers zijn! Hoe ouder ik word, hoe meer ik vat krijg op het leven. Ik geloof echt dat alles wat is, niet eindigt wanneer ik sterf, dat mijn energie blijft voortbestaan. Interessant is dat dans ons helpt om dichtbij deze magie te blijven.

Je bent naar Out of the Toolbox gekomen om een workshop LMA te geven. Kan je kort uitleggen wat dat betekent? Laban was de grondlegger van LMA. Voor hij danser en choreograaf was, werkte hij als architect. Hij leefde aan het einde van de 19e, begin 20e eeuw. In deze periode kreeg men voor het eerst toegang tot de hele wereld. Het was ook de tijd dat het humanisme zijn intrede deed. Men keek naar de mens in zijn volledigheid. Je bent niet alleen het lichaam, de geest of het intellect, maar het geheel. LMA is geworteld in dit mensbeeld. Laban was op zoek naar een manier om dit geheel te analyseren. Welke elementen kan men bestuderen wanneer een lichaam beweegt?

Hoe is het bewegende lichaam in de ruimte georganiseerd? Hij was gefascineerd door Plato en de Platonische lichamen. Hij begon de relatie te zien tussen enerzijds hoe je van plek naar plek beweegt en anderzijds de figuren die de bewegingen met deze Platonische lichamen vormen. Zo ontwikkelde hij Space Harmony Dat is het geheel van harmonische principes in vormverandering in de ruimte. Wat je ook doet, er zijn altijd verbindingen en onderlinge relaties. Hij zag ook dat elke dansvorm specifieke patronen had. Zo merkte hij op dat elke cultuur bewegingen anders in de ruimte organiseert en begon dat te bestuderen. Hij ontwikkelde scales – opeenvolgingen van bewegingen – om de verschillende modellen en mogelijkheden te kunnen onderzoeken. Dan ontdekte hij dat we niet alleen in de ruimte bewegen, maar ook in de tijd en met een bepaalde energie. Daarom creëerde hij Eukinetics Eu betekent goed en staat voor harmonieuze beweging. Eukinetics was de basis van wat later Effort werd. Effort behelst alles wat verband houdt met dynamiek en expressie van de innerlijke drijfveer. In de uitwerking van Effort werkte hij nauw samen met de psycholoog Carl Jung. Na hem ontwikkelden zijn studenten het derde aspect: het lichaamssysteem. Welk lichaamsdeel beweegt er? Waar begint de beweging? Hoe verhouden de lichaamsdelen zich tot elkaar? Hoe verloopt de beweging door het lichaam? Het vierde aspect is de vorm. Dat werd veel later ontwikkeld. We hebben dus 4 elementen om beweging te observeren: Space (ruimte), Effort (dynamische kwaliteit), Body (lichaam) en Shape (vorm).

Als je die 4 elementen kent, begrijp je het geheel van de beweging en kun je vervolgens ook in kaart brengen hoe deze 4 elementen samenwerken. Dat is een complex systeem in een notendop uitgelegd. Kan je eenmaal een beweging analyseren, dan kan je ook een notatiesysteem bedenken en dat is ook wat hij deed. Het Laban notatiesysteem is het meest gevestigde notatiesysteem van beweging. Het wordt naast de partituur van de muziek geschreven. Je kan het dus samen met de muziekpartituur lezen.

Het klinkt allemaal wel intellectueel. Toch is het ook heel praktisch. Het eerste wat we doen wanneer we geboren worden, is bewegen. Leven is bewegen. Of het nu de miljoenen cellen zijn in ons lichaam die samenwerken of een complexe lichaamsbeweging. In se is iedereen bewegingsexpert. Alleen gebeurt dat meestal onbewust. Dat is nu net de magie van LMA. Het maakt je bewust. Het kan antwoorden bieden op de grote levensvragen. Het maakt je ook bewust van nog te ontdekken mogelijkheden. Voor docenten is dat heel interessant. Als je weet wat jouw voorkeuren van nature zijn, kan je ook de voorkeuren van anderen beter onderscheiden. Zo kan je hen dan weer beter ondersteunen in hun ontwikkeling.

Je hebt ook een onderwijsmethode ontwikkeld gebaseerd op LMA. Kan die toegepast worden op elke dansstijl? De methode is niet gelinkt aan een specifieke vorm. Het gaat eerder om een mensvisie. Wat wil je écht doorgeven en waarom? Is het doel enkel de dansvorm of de expressie van het innerlijke? Elke dansvorm is volgens mij het resultaat van een innerlijke behoefte om te bewegen en zich uit te drukken. Die nood is aanwezig zowel in gecodificeerde als vrijere dansvormen. Als leerkracht wil ik dat elke student zijn eigen manier van bewegen kan ontdekken. Daarom is creativiteit belangrijk voor mij. Het heeft te maken met je Zelf te leren kennen en er verbinding mee te maken. Maar, aan je Zelf uitdrukking geven, betekent ook uit je kot komen en groot gaan. Een onderwijssysteem moet dus beide aspecten in zich hebben. LMA geeft de studenten tools om iets heel specifiek te leren, maar je kan hen ook laten proeven van een spectrum aan mogelijkheden en daarmee spelen. Als leerkracht wil ik hen graag een wereld aan mogelijkheden geven.

LMA geeft je dus de veiligheid om de wereld te ontdekken aan de hand van gelijk welke stijl om dan je eigen techniek te herontdekken met nieuwe ogen … en nog steeds het geheel te begrijpen. Volgende week ga ik een danscompagnie in Burundi bezoeken die op een meer hedendaagse manier wil werken. Ik ga daar dus choreograferen en dan gebruik ik dit systeem met de dansers.

Het is ook de bedoeling dat de acteurs en dansers van de compagnie met deze methode gaan werken.

Wat is een goede dansdocent voor jou? Goede (dans)leerkrachten zijn essentieel voor de toekomst en de ontwikkeling van kinderen en toekomstige dansers. Een goede leerkracht is niet alleen motiverend. Hij geeft ook tools voor zelfontdekking en -ontplooiing. Hij heeft kennis en is tegelijk inspirerend. Hij stimuleert zijn leerlingen, geeft hoop en moedigt aan grenzen te verkennen, maar laat hen ook reflecteren.

Wat is de rol van een dansdocent in onze maatschappij? Onze hersenen hebben lichaamsbeweging nodig om zich te ontwikkelen. Dat is een probleem in een maatschappij waar kinderen steeds minder buiten spelen en meer voor het scherm zitten. Kinderen slaan soms belangrijke ontwikkelingsfasen over. Ik merk dat kinderen vandaag over het algemeen minder soepel zijn. Ook hun coördinatie is minder. En eerlijk, wie loopt nog om de trein te halen? We nemen gewoon de volgende. Dat betekent dat het lichaam niet meer gebruikt wordt waar het voor gemaakt is: werken en bewegen. Positief dan weer is dat dans en wetenschap elkaar eindelijk kunnen ontmoeten. Het is bijvoorbeeld bewezen dat voor een Parkinsonpatiënt beweging (in de vorm van dans) een belangrijk medium is om de coördinatie en het brein te stimuleren.

Kan LMA ook een tool zijn om te diversifiëren in de dansles? Wel, ik werk binnen LMA niet met specifiek gecodeerde bewegingen, maar met principes. Die zijn voor iedereen toegankelijk.

Je kan bijvoorbeeld met het lichaam werken vanuit 4 basisbewegingen: Yield (toegeven), Push (duwen), Reach (reiken) en Pull (trekken). Iedereen kan dat, of je nu kan staan of in een rolstoel zit. Als je 5 of 6 principes over elkaar legt, kan het dan weer zeer complex worden. Het werkt voor iedereen.

Ik zou het ook graag over het creatieproces hebben. Hoe helpt LMA je bij het choreograferen? LMA is mijn dramaturgietool. Ik vertrek vanuit een intentie en begin te creëren. Dan zet ik een stap terug en observeer. Ik overloop alle elementen van LMA. Hoe bewegen de lichamen? Welke dynamiek ontstaat er en ondersteunt het mijn intentie? Hoe is mijn vormgeving in de ruimte? Hoe verhoudt het zich tot de muziek, de kostuums …? Heb ik de juiste keuzes gemaakt? Welke mogelijkheden passen beter bij wat ik wil zeggen? Sommige choreografen werken met een dramaturg. Ik werk met LMA.

Nog een laatste vraag. Heb je een wens voor de lezers? Zeker! Ik wens iedereen het plezier van sámen dansen. En dat steeds meer mensen de weg vinden om dat geluk met elkaar te delen.

Het volledige interview beluisteren? Dat kan op www.mayasapera.com/podcast of op Spotify: Cross-roads in dance (Maya Sapera). In november start het derde seizoen.

EEN STIL(L) IN DANS

Rendez-Vous voor volksdansers

Een kaartenspel met 50 speelse dansopdrachten voor kinderen

Werk je creatief met kinderen en heb je een hart voor muzische vorming en dans? Zoek je naar speelse didactische tools voor je dansatelier of -les? Dan zijn deze danskaarten een musthave! Op maat van kinderen (4 tot 12 jaar), maar ook volwassen groepen vinden er zeker inspiratie in.

Prijs: €15 + verzendingskost

Photo

Van appropriation naar appreciation

Swing dans, swing jazz en jazz cultuur op een aangepaste manier brengen op verschillende locaties via festivals, workshops of op specifieke aanvraag van evenementen. Dat is het doel van LouisLou, een organisatie die ondertussen tien jaar bestaat en de uitdaging aangaat om blind spots en grijze zones niet uit de weg te gaan. Een gesprek met Sep Vermeersch.

— TEKST LISE SURMONT FOTO UPSIDE DOWN, STEPHANIE O’CONNOR

Kan je iets meer vertellen over hoe het voor jou begon en de evolutie van LouisLou binnen de swing wereld? Samen met Leni Denorme ontstond LouisLou als een uit de hand gelopen hobby. Zelf was ik een social dancer, al kende ik dat begrip toen niet. Als ik uitging, was het om te dansen. Vroeger gebruikten mensen ‘swingen’ in de volksmond nog voor lindy hop bekend werd. Lindy hop was de eerste dans waar ik lessen in nam. Daarna ging ik op zoek naar meer uitdaging door rond te reizen en workshops te volgen op internationale festivals.

Jullie organiseren elk jaar een festival, Upside Down. Wat maakt dat festival speciaal? Upside Down is uitgegroeid tot één van de meest gekende swing dance festivals ter wereld. Als zelfstandig danser reisde ik naar honderden festivals in Europa. Daaruit blijkt dat ons festival heel vernieuwend is binnen de swing dans wereld. We durven nieuwe concepten proberen en nieuwe mensen engageren, nieuwe talenten een plek geven en andere manieren onderzoeken om een festival te organiseren. Tijdens Upside Down zijn er geen niveaus, alles is open, er lopen ook fantasiekarakters rond op het festival, wat nergens anders het geval is. Tot nu toe vond dit festival jaarlijks plaats met oudjaar.

Waar liggen de culturele roots van de swing stijl? Swing verwijst zowel dansant als muzikaal naar verschillende vormen zoals lindy hop, balboa, shag … dat kan op swing muziek zijn, maar ook op rhythm & blues. De neiging om die stijlen in hokjes te steken past eigenlijk niet bij de Afro-Amerikaanse oorsprong ervan. Dat is iets wat onze maatschappij er achteraf mee gedaan heeft. In oorsprong zeiden de mensen in die cultuur eenvoudig: ‘I dance’. Als je vandaag op swing jazz danst, dan dans je vanuit historisch perspectief veel verschillende stijlen samen.

Swing en jazz worden vernacular dance genoemd, dat betekent dat ze door een bevolking ontwikkeld en doorleefd zijn. Dat is eigen aan de Afro-Amerikaanse cultuur. Er is geen systeem van conventies zoals er bij ons nu workshops en lessen gegeven worden. Vandaar dat swing heel duidelijk gelinkt is aan die cultuur, ook tot vandaag. Voor het ontstaan kijken we

terug naar de eerste helft van de twintigste eeuw. De meeste dansvormen tussen 1900-1950 zitten in de sfeer van de swing. Bij de zwarte bevolking was de muziek het populairste. De jaren 20-30 waren de hoogdagen van de swing en jazz.

Hoe verspreidde swing zich over de wereld? Een dans leeft en evolueert doorheen de tijd, door verschillende dynamieken en doorheen de generaties. De jeugd doet altijd iets nieuws met wat ze van hun ouders leren. Televisie en media spelen een grote rol qua bereik in de mainstream Amerikaanse witte cultuur. Swing dance werd ook gekopieerd buiten de zwarte gemeenschap, waardoor er een wereldwijde populariteit ontstond via westerse media en big bands. Daarnaast is veel van die muziek via orkesten naar hier gekomen in de oorlog. Veel Amerikaanse soldaten konden ook swing dansen. In de Eerste Wereldoorlog was er hier al sprake van de vroege jazz muziek en daardoor ook de allereerste vormen van de dans. Met WOII kwam er een doorbraak in de bekendheid van swing in Europa. In de jaren 40 werden voor het eerst in onze streken lessen swing dans gegeven, waardoor de dans gereduceerd werd tot pasjes en tellen. In onze tijd gaat alles heel snel aan overdracht via TikTok of Instagram, vroeger gebeurde dat echt nog via mensen die zich over de wereld verplaatsen of via de eerste films en reclame.

Op welke manier gaat LouisLou om met de Afro-Amerikaanse roots van de stijl? Het is altijd heel belangrijk wanneer je met dans en muziek werkt om de erkenning mee te geven vanwaar het komt, van wie het komt, uit welke cultuur. Dat wil zeggen dat je verwijst naar de geschiedenis en ook naar de relevantie van die thema’s vandaag. Dansen is een manier voor een community om zichzelf uit te drukken. In het Westen zijn we dat voor een heel groot stuk verloren, terwijl zang en dans in heel veel culturen een belangrijk expressiemiddel zijn. In een tijd waarin er onderdrukking was van zwarte mensen in de samenleving, waren zang en dans manieren om zichzelf te laten horen en zien, om te overleven. Al ver terug in de tijd beseften ze dat drums een manier waren om te communiceren onder slaven, waardoor er

een verbod op kwam omdat ze konden spreken via ritme. Tot vandaag verwijst ook de rap cultuur hiernaar terug en blijft die betekenis aanwezig. Daarom worden lindy hop, swing en jazz ook wel resilient dances genoemd: dans om zich te verweren tegen racisme, pijn en een maatschappij waarin je niet welkom bent. Die socioculturele context in een tijd van segregatie en racisme meegeven is essentieel om ook de eigenschappen van die dansstijlen te begrijpen. Wanneer er geen vrijheid voelbaar is in het dagelijks bestaan, dan ga je ook niet dansen vanuit een opgelegde structuur, een dans die net heel los en vrij is. Dat de laatste jaren de populariteit van swing en lindy hop heel merkbaar toegenomen is, kan ook iets over onze samenleving vandaag vertellen. Dans als vrije manier om jezelf te kunnen uitdrukken, is deel van het succes ervan.

Ook wijzelf zijn binnen LouisLou gegroeid in dat proces om dans te zien als manier om een community te creëren en mensen met elkaar te verbinden. Door de jaren heen deden we research en konden we voelen wat de dans echt betekent. Het is een blijvend proces om respectvol om te gaan met de oorspronkelijke context. Ook inclusie en diversiteit zijn daarbij

verantwoordelijkheden voor een organisator vandaag. ‘Your dept to swing dance is your activism’, is een uitspraak die mij altijd is bijgebleven.

Hoe vertaal je waarden en normen rond diversiteit en inclusie in concrete acties en keuzes die je maakt als organisatie? We werken aan het creëren van een veilige ruimte. Diversiteit betekent dat je als organisatie de diversiteit van de maatschappij kan vertegenwoordigen en wij merken (zoals bij veel socioculturele activiteiten) dat ook bij ons het publiek nog grotendeels behoort tot de witte middenklasse. Het is een werk van lange adem waarbij we ons inzetten om verschillende bevolkingsgroepen te bereiken. We zijn daarover in gesprek met verschillende dansscholen en via Refu Interim, alsook een organisatie uit Brussel die met vluchtelingen werkt. De beste manier is nog altijd om de dans zelf op straat te brengen naar mensen toe, aansluitend bij de oorsprong van de dans. Veel mensen kennen ons van de Gentse feesten. We kiezen er ook voor om mensen te engageren die effectief uit de Afro-Amerikaanse cultuur komen om workshops te geven op onze evenementen,

er zijn ook mensen uit de Afrikaanse diaspora die vertrouwd zijn met dynamieken van gemeenschapscultuur via dans. Zij kunnen nog altijd beter vertellen wat ik zelf als blanke man niet kan vertegenwoordigen.

LouisLou is een speelse naam waar een verwijzing naar Louis Armstrong in zit, één van de meest vooraanstaande jazzmuzikanten ooit.

Maar ook het spelen met zowel mannelijk als vrouwelijk zit in de naam. Op vlak van mannen en vrouwen is er wel een evenwichtige verdeling en er is aandacht voor genderneutraliteit.

Everybody leads, everybody follows, geeft weer dat het niet altijd een man hoeft te zijn die leidt in de dans en een vrouw die volgt. Het is de bedoeling dat ook mensen die zich als minder genderconform ervaren zich welkom voelen. Recent is merkbaar dat hier internationaal aandacht voor is. Op vlak van leeftijd is er op onze evenementen een mooie variatie: van zestienjarigen tot tachtigers.

Hoe uit de aandacht voor duurzaamheid zich binnen jullie organisatie? Wij kiezen heel bewust voor enkel plant based food op onze festivals, dat deden we van in het begin. We maken een groot verschil in ecologische voetafdruk door geen dierlijke producten aan te bieden. Gezond seizoensgebonden eten, de laatste drie jaar puur veganistisch. Door mensen lekker eten aan te bieden en ze geïnspireerd naar huis te sturen, kan je ook een impact hebben. Er zijn bij ons geen gadgets te vinden en we werken zo veel mogelijk met gerecycleerde materialen. We stimuleren car sharing en hebben aandacht voor bewustzijn rond vliegen door met quota te werken waarbij maximum 30% van de mensen

mogen invliegen naar een festival. Ik denk dat we het allereerste festival ter wereld zijn binnen ons genre die dat durft te doen. We zijn op veel niveaus op zoek door vooral onszelf vragen te blijven stellen over wat we beter kunnen doen.

Hoe ga je om met blind spots als de witte, mannelijke danser? Die kan je zelf niet zien natuurlijk, maar ik geloof wel dat je die kan opruimen door nieuwsgierig te zijn en door te luisteren. Het is heel belangrijk te erkennen dat ik veel privileges heb als witte man in een omgeving die mij daarin bevoordeelt. Door zonder weerstand te luisteren naar mensen met een ander profiel, kan je ontdekken waarin je zelf nog racistisch of seksistisch bent. Zo krijg je meer inzicht in de rechten die niet gelijk verdeeld zijn. Als presentator sprak ik het publiek heel lang aan met ‘Good evening ladies and gentlemen’, tot iemand mij hierover aansprak. Toen kreeg ik de kans tot een inzicht en nu start ik altijd met ‘Everybody welcome!’, en vraag ik ook andere MC’s om hetzelfde te doen. Die veranderingen maken het verschil om echt iedereen welkom te heten.

Volg LouisLou op www.louislou.be facebook LouisLou instagram louislou_events

dansvanger

Elke editie vragen we een of twee gepassioneerde danser(s) naar dé dansvoorstelling die zijn/ haar blik vangt. Hoe kijken dansers zélf naar dansvoorstellingen? Een dansaardig verslag.

FOTO RUDY CARLIER

danser : Annelies Planckaert (danser, dansdocent, dansmaker en danstherapeut in haar eigen praktijk Qimoonyoga) vangst : Dearest (Helena Vandecasteele) waar : NTGent

Het bijzondere festival Roots brengt hedendaagse dans met een hart voor jonge en kwetsbare groepen en is een creatie van Helena Vandecasteele en diverse andere makers. Ik ging kijken naar Dearest, een voorstelling over rouw. Mijn eerste gedachte: wat een moedige keuze om een voorstelling te maken rond rouw met zowel mensen van OverKop die nog nooit gedanst hadden, als semiprofessionele en professionele dansers.

Heel de avond werd mooi aan elkaar gepraat door Eefje Verbeke. Doordat ze op voorhand met de dansers in gesprek ging over hun creatieproces, durfde ze hun kwetsbaarheid te tonen. Je voelde het respect in de zaal groeien. In sommige Indiaanse tradities worden rouwende mensen beschouwd als ‘wakker’ en heilig. Door het plotse licht van verlies staan ze in verbinding met de spirituele wereld. Er is geen beschermlaagje meer, er valt niks meer te beschermen. Dat accepteren, stoppen met vast te houden aan het verleden of te reiken naar de toekomst, maar in de openheid staan van de heelheid van het moment. Dit is net wat ik belichaamd zag in Dearest

Rouw laat zich niet definiëren in techniciteit, maar in wezenlijke verbinding met het thema. Dat raakte me wel, daar op de eerste rij. Ik liet een traantje en af en toe rezen vragen op. ‘Rouwen we om een fysieke persoon, om het verlies van een deel van onszelf of om de existentiële crisis in deze tijdsgeest?’

Wil je zelf eens een dans(voorstelling) vangen?

Mail jouw idee naar dansdanser@danst.be

Het samenspel tussen de dansers was fenomenaal, een hechte groep die het flying low werk met invloeden van David Zambrano zo zacht kan laten vloeien. Noortje Dhaenens en Manuel De Vos-Clinckspoor vielen me vooral op, alsof ze de grote groep een stukje meenamen onder hun vleugels. Als je toch even wil proeven van de sfeer, luister dan naar de prachtige muziekkeuze, Path 5(delta) van Max Richter en Grace Davidson en laat het zinderen!

Het En-Enverhaal

Waarom kan een kringgesprek geen dansvorm krijgen? Waarom is dans vaak niet meer dan het bewegingstussendoortje? Sluipt het niet vaker de rekenles in? Of hebben we het niet dansend over het milieu? In het onderstaande artikel mag ik jullie meenemen in een deel van de antwoorden op die vragen en geef ik een korte inkijk in enkele gesprekken met experten hierover. Dans als evidente onderwijsmethode zou in een ideale realiteit namelijk bij kunnen dragen aan een onderwijscontext waarin de diversiteit van leren bij leerlingen erkend wordt. Welke rol kan jij als dansdocent spelen? Kom het hieronder te weten!

In het voorjaar van 2021 hield ik, in het kader van mijn VOCATIO-beurs, interviews met enkele experten. De gesprekken focusten op de mogelijkheden, de betekenis in de ontwikkeling van een kind en de meerwaarde van dans in het Vlaamse lager onderwijs. Uit deze gesprekken kwam naar voren dat dans in het Vlaamse basisonderwijs zich niet toe moet spitsen op stijlen of technieken maar dat vooral werkvormen als dansexpressie en improvisatie een meerwaarde kunnen bieden. Die meerwaarde bracht ik op basis van de gesprekken terug naar negen elementen.

1. DANS speelt in op het oerinstinct van kinderen om te bewegen en moet daarom een integraal onderdeel van de dagelijkse ervaring in de klas zijn.

“Ik beschouw dans als de oervorm van expressie. Als je vanuit een antropologisch perspectief kijkt, dan is het de eerste vorm waarin mensen zich altijd en overal uiten. Je hebt er geen taal of voorwerpen voor nodig. Alleen je eigen lichaam, de expressie begint daar. Vanuit die insteek hoort het ook zeker in het onderwijs thuis.”

Prof. Dr. Barend Van Heusden Cultuur in de Spiegel

2. DANS houdt rekening met verschillende leerstijlen van leerlingen.

“Je hebt een aantal leerkrachten die bang zijn en die zeggen ‘ik ben geen danser’. Maar als we weten dat hersenen een netwerk zijn, hoe kunnen we dan zelf een netwerk van leerkrachten worden? Hoe kunnen we elkaar daarin helpen? Want we weten dat we de aandachtsspanning van kinderen verbeteren als een leerkracht rekenen een kwartier klassiek les geeft, zoals hij dat kan, en dan schakelt naar een collega die dat omzet in bijvoorbeeld beweging. Om vervolgens terug naar het klassieke te gaan … uiteindelijk keer je terug naar het grote thema en de doelstelling van de les en spreek je meerdere kinderen aan.”

Prof. Dr. Peter Adriaenssens Kinderpsychiater

3. DANS vormt een tegenhanger voor het denkonderwijs en kan zo bewegings plezier en lichaamsbewustzijn aanmoedigen.

“Hoe erg scholen ook naar alternatieve wegen zoeken, in de realiteit wordt er toch steeds op een cognitieve, denkende manier gewerkt. Alsof we op nieuwe kennis alleen maar vat kunnen krijgen door rationaliteit. Ik ben ervan overtuigd dat verbinding, onbewust leren en leren zonder denken alleen ontdekt kunnen worden door te dansen en ermee aan de slag te gaan.” Anne-Lore Baeckeland Cacao Bleu en Danspunt

4. DANS is ook een cognitieve vaardigheid waarbij aan reflectie wordt gedaan.

“Dans voegt door reflectie ook iets toe aan ‘het eigen Ik’ van het kind. Dans kan een spiegel zijn voor kinderen. Het is belangrijk dat het ook op die manier in het onderwijs een plaats krijgt.”

Lynn Kosakoy Dans en burgerschap, ArtEZ

5. DANS stimuleert creativiteit, een open mind en flexibiliteit vanaf een jonge leeftijd.

“Een impact van dans is dat het fantasie, creativiteit en een open mind kan aanmoedigen. In de kindertijd leren kinderen heel vaak dat bepaalde dingen moeten. Ik geef improvisatie in een school en je merkt dat al die opgelegde regels ontzettend ingebakken zijn. Voor een kind kan het net fijn zijn te ontdekken dat er meer kan bestaan dan binnen de lijntjes blijven. Daar tegenin gaan is niet makkelijk omdat het ontzettend diep ingebakken zit in de kernwaarden van leerlingen.”

Ivan Schauvliege Kunstacademie Zaventem en Kunsthumaniora Brussel

6. DANS is een taal en vorm van expressie.

“Dans is voor mij de meest veilige taal die er bestaat. Zeker voor een kind in het basisonderwijs om dingen verwoord te krijgen.”

Oliver Roels De Conventie

7. DANS bereidt voor op vaardigheden om in het volwassen leven bewuste keuzes te maken.

“In mijn ogen kan dans een sociale lijm zijn. Dans gaat over verbondenheid. Het moment dat je samen met een groep in de ruimte staat heb je mijn lichaam, jouw lichaam en er is de ruimte waar je in beweegt. Op het moment dat ik aan het dansen en bewegen ben, verhoud ik me altijd tot een andere persoon in de ruimte. Dat heb je later ook nodig.”

Lynn Kosakoy Dans en burgerschap, ArtEZ

8. DANS biedt nieuwe inzichten aan de klasleerkracht in de talenten van zijn leerlingen.

“Wat mij het meest blijft motiveren om naar scholen te trekken is de manier waarop leerkrachten zo goed als na iedere workshop zeggen dat ze hun klas niet herkennen. Wie in de klas haantje de voorste is, verdwijnt soms en wie eerder verveeld is, wordt heel alert. Het kan ook helemaal omgekeerd zijn.”

Anne-Lore Baeckeland Cacao Bleu en Danspunt

“Maar de meest inspirerende momenten zijn wanneer je leerkrachten en leerlingen, op een ander niveau, dezelfde vragen stelt over dans. De inzichten die dan over elkaar verworven worden zijn goud waard.”

Dafne Maes

LAP vzw en Karel de Grote Hogeschool

9. DANS kan zowel een artistieke als geïntegreerde functie opnemen in het onderwijs.

“Dans is iets wat op zich staat. Maar het is ook altijd een leermiddel. Het moet niet altijd zo rigoureus gescheiden worden. Als het een middel wordt, gaat dans dienen om andere dingen te ontwikkelen. Het kan bijvoorbeeld bijdragen aan de taalontwikkeling. Maar als je het alleen als middel inricht, vind ik dat geen goede zaak. Soms ben je eraan toe om in één enkele discipline, dans, door te gaan omdat daar een weg voor je ligt.”

Tijl Bossuyt De Veerman

“Ik vind geïntegreerd werken zeer zinvol waar het een meerwaarde oplevert. Daarmee bedoel ik in combinatie met andere vakken. Ik weet dat kinderen dingen beter onthouden als ze bewegen. Je kan fysiek werken en dat is ontzettend belangrijk omdat we dat ook veel te weinig doen. Maar je moet in die combinatie wel dubbele doelen van beide behandelen.”

Koen Crul Zeppelin, Oetang, VIVES Hogeschool

Maar wat kan je als dansdocent

doen?

Dansdocenten kunnen in Vlaanderen via verschillende kanalen terecht in het dagonderwijs. Een eerste manier is via een Kunstkuurproject. Je gaat dan voor een academie (deeltijds kunstonderwijs) aan de slag in een dagschool. Dit in een co-teacherschap met de klasleerkrachten. Een tweede piste is het lesgeven voor een kunsteducatieve organisatie in korte workshops, projecten of langere lessenreeksen. Je kan ook vast in dienst gaan als Muzische Leerkracht in een lagere school. Kansen genoeg! Maar waar let je dan best op volgens de experts?

TIP 1

DRAAG JE KENNIS OVER DANS UIT

“Er is te weinig kennis bij leerkrachten. Als je weet wat dans inhoudt, waar het uit voortkomt en welke plaats het inneemt in de menselijke cognitie, ga je zeker nadenken over hoe je het in het onderwijs kunt verankeren.”

Prof. Dr. Barend Van Heusden Cultuur in de Spiegel

TIP 2

INTEGREER DANS IN ANDERE LEERGEBIEDEN EN OMGEKEERD

“Verwijs ook steeds naar andere vakken in dans. Zo blijven leerlingen zich de inhoud van de les herinneren en kunnen linken gelegd worden.”

Zoë Dumoustier

Choreograaf bij f ABULEUS , Platform-K, Utlima Vez

“Ik denk dat het een En-En-verhaal is. In hoe het toekomstig onderwijs verder gaat evolueren zal het eerder naar dans als middel gaan evolueren. Maar het kan ook op zich staan zodat je door dans kan exploreren. Dansexpressie vind ik een gemakkelijke ‘toegang’ om ook in andere vakken te integreren en op lange termijn na te denken hoe je met dans aan de slag kan gaan.”

Dafne Maes

LAP vzw en Karel de Grote Hogeschool

TIP 3

BETREK DE KLASLEERKRACHT

“Zorg dat de klasleerkracht aanwezig is. Laat hem geen koffiepauze nemen tijdens de dansmomenten. Als de leerkracht iets samen met zijn leerlingen kan doormaken ziet hij hoe leerlingen reageren en kan hij het zo weer meenemen. Laat de klasleerkracht daarom niet enkel de rol van stiltemaker opnemen.”

Zoë Dumoustier

Choreograaf bij f ABULEUS , Platform-K, Utlima Vez

“Er bestaan heel weinig leerkrachten in het lager onderwijs die zichzelf op muzisch vlak vaardig genoeg vinden. Ze voelen zich niet zeker genoeg om te zeggen: ‘Ik ben vaardig om dans te geven in mijn klas’.”

Oliver Roels De Conventie

“Ik vind dat je een kunstenaar een kunstenaar moet laten zijn, een dansdocent — een dansdocent en een leerkracht — een leerkracht. Ik denk dat leerkrachten tot op een bepaald niveau zelf dans kunnen geven, maar als je artistieke vaardigheden wil ontwikkelen bij de leerlingen moet je werken met een kunstenaar. Ik denk dat leerkrachten zowel baat zouden hebben bij tools als bij extra leerkrachten ter ondersteuning. Het moet een En-En-verhaal zijn.”

Anne-Lore

Baeckeland Cacao Bleu en Danspunt

“Anne Teresa De Keersmaeker, meter van onze Muzekapel (een oude schoolkapel die we ombouwden tot een muzische ruimte), raadde ons aan om naar onze naaste omgeving te kijken in de zoektocht naar (dans)kunstenaars. Al onze huidige kunstenaars/partners komen uit Brussel. Het is moeilijk om goede dansers structureel aan onze school te koppelen, maar we zijn op de goede weg met mensen als Inne Goris en organisaties als Ultima Vez. Het blijft ook moeilijk om budgetten te vinden om dit alles te financieren, dat vergt veel tijd.”

Eva Vandersypen Directie Sint-Albertschool Molenbeek

TIP 4

WEES JE BEWUST VAN DE EINDTERMEN DANS IN HET LAGER ONDERWIJS

“Eindtermen geven aan wat de essenties zijn in onderwijs. Ik hoop dat die nieuwe eindtermen zo geformuleerd worden dat ze de leerkrachten uitdagen om die te bereiken (in dans).”

Koen Crul Zeppelin, Oetang, VIVES Hogeschool

“In de eindtermen voor het secundair onderwijs werden cultureel bewustzijn en culturele expressie opgenomen. Ik hoop dat er ook voor de lagere school duidelijke en haalbare eindtermen komen, zodat het voor iedereen evidenter wordt om het goed toe te passen. Binnen de leerplannen is er nu wel al voldoende aandacht voor Muzische Vorming, maar voor mij mag er nog meer gefocust worden op het Cultureel Bewustzijn, ook binnen andere domeinen.”

Eva Vandersypen Directie Sint-Albertschool Molenbeek

In het bovenstaande artikel heb ik getracht jullie een inkijk te geven in de mening van enkele experten over dans in het lager onderwijs. Ik hoop jullie zo enthousiast en warm te maken om als dansdocent (jullie eerste) stappen in het dagonderwijs te zetten en dans naar een hoger niveau te brengen. Willen we dans in het lager onderwijs beter verankeren en de meerwaarde uitdragen? Dan moeten we inzetten op een En-En-verhaal en dat op twee fronten. Een En-En-verhaal waarbij we zowel de artistieke als de geïnstrumentaliseerde waarde van dans uitdragen. En een En-En verhaal waarbij wij als dansdocent de verbinding met de klasleerkracht (in opleiding) aangaan. Stappen jullie met mij mee in het En-En-verhaal?

Op 14 mei 2020 werd Maud Tielemans gekozen tot één van de VOCATIO-laureaten 2020. Ze mocht haar missie om ervoor te zorgen dat dans in het Vlaamse basisonderwijs een evidentie wordt twee jaar lang met hun steun realiseren. Aan de hand van een artistiekeducatieve voorstelling enerzijds en de publicatie van een dansboek anderzijds, hoopt ze de meerwaarde van dans in het basisonderwijs te onderbouwen en uit te dragen in Vlaanderen. De interviews die ze hier presenteert zijn een onderdeel van een groter onderzoek dat gehouden werd in 2021. Benieuwd naar het hele onderzoek? Twijfel dan zeker niet om contact op te nemen via het contactformulier op de site www.maudtielemans.com

Dansexpressie en improvisatie Dansexpressie is één van de werkvormen binnen het domein dans. Leerlingen gaan vanuit dansopdrachten op zoek naar creatieve bewegingen aan de hand van bewegings- en belevingsimpulsen. Zo is bibberen een beweging en dansen alsof je op glad ijs staat een beleving. Het is één van de meest gebruikte werkvormen in het onderwijs omdat het veel eigen inbreng van de leerlingen toelaat en niet technisch hoeft te zijn. Daardoor stelt het de leerlingen in staat los te komen van hun denkproces: het op voorhand bedenken van bewegingen. Je geeft leerlingen hierdoor de kans een eigen (dans)identiteit te ontwikkelen.

In de lente van 2023 verschijnt het boek Inspiratiegids Dansexpressie Zeppelin waarin Maud op basis van haar verzamelde kennis en in nauwe samenwerking met Koen Crul en Pelckmans Uitgeverij een inspiratiegids mocht ontwikkelen voor het basisonderwijs. Op dit moment is ook de DoeDoos onweerDANSbaar te verkrijgen, die je enkele praktische tools biedt om aan de slag te gaan met dansexpressie in de schoolcontext.

zone d is een nieuw luik binnen danspunt waar je al onze bijscholingen en opleidingen voor dansdocenten kan vinden zone D

doen durven denken delen dansen

09.10.2022 Muziekanalyse 16.10.2022 Move (with) kids 11.11—13.11.2022 Choreografie Met een choreograaf naar keuze: Koen de Preter of Michaël Boucherie 26.11—27.11.2022 Omgaan met conflictsituaties 21.01—22.01.2023 Stemgebruik en dans 22.02—26.02.2023 Dans en Parkinson 25.03—26.03.2023 Blessurepreventie 15.04—16.04.2023

Inspiratieweekend: dansen met kinderen en jongeren 04.06.2023 Inspiratiedag: Lesgeven aan 50-plussers 06.2023 EHBO

A Pole Tragedy

In een wereld waarin mannen oorlog met elkaar voeren, wordt een jong meisje als object gebruikt om hun problemen op te lossen. Het verhaal van Troje kende je waarschijnlijk al, met Achilles en het houten paard dat de ondergang van de stad zou betekenen. Maar ken je het verhaal van Iphigenia, de Griekse prinses die werd geofferd opdat de Griekse vloot naar Troje zou kunnen varen? In A Pole Tragedy geeft theatermaker en performer Sofie Kramer dit jonge meisje een stem en de mogelijkheid om haar eigen verhaal te vertellen. Componist en geluidskunstenaar Mári Mákó creëerde hiervoor een paal die niet alleen als muziekinstrument, maar ook als volwaardig antagonist dient.

Sofie Kramer is theatermaker, performer en schrijver. Vanuit een grote liefde voor muziek en beeldende kunst ontwikkelde zij een eigenzinnige, sterk beeldende theatertaal waarin muzikaliteit en lichamelijkheid een belangrijke rol spelen. Het vechtende lichaam is een terugkerend thema in haar werk: het lichaam dat vecht tegen de tijd, tegen de zwaartekracht, tegen de blik van de ander. Dat gevecht laat zij zien in interdisciplinaire performances waarin zij telkens experimenteert met nieuwe vormen. In 2019 studeerde zij af aan de regieopleiding van Toneelacademie Maastricht.

Mári Mákó (HU) is componist, elektronisch muzikant, geluidskunstenaar en performer. Haar unieke geluidswereld wordt omschreven als een mix van ur-industriële muziek, experimentele elektronische en glitch muziek gecontrasteerd met drone texturen. Ze studeerde af als componist aan het Conservatorium van Den Haag. Ze is gefascineerd door elektrische instrumenten en hoe deze zelf geluid kunnen maken.

— TEKST GABRIELLE JOHANSSON FOTO NICHON GLERUM

Is dit je eerste project met paaldans?

Sofie Ik had het idee om paaldans in een act te gebruiken al sinds het eerste jaar aan de academie. Het concept van ondersteboven aan de paal hangen in een monoloog bestond al in mijn hoofd, ik had gewoon nog geen idee hoe ik dit kon vertalen naar de werkelijkheid. Dan vertelde iemand mij over het verhaal van Iphigenia en haar offer en plots zag ik het helemaal voor mij: Iphigenia zou met paaldans haar eigen verhaal vertellen.

De performance is gebaseerd op het mythologische verhaal van Iphigenia van Aulis, zou je dit verhaal nog even kunnen toelichten?

Sofie Deze Griekse tragedie, geschreven door Euripides, speelt zich af tijdens de Trojaanse oorlog wanneer het Griekse leger verzamelt in de stad Aulis en men niet kan vertrekken naar Troje door de afwezigheid van wind. Dit was een straf van de godin Artemis aangezien koning Agamemnon in haar heilige woud was gaan jagen. Volgens het orakel is de enige manier om terug wind te krijgen het offeren van Iphigenia, zijn dochter. Met een list wordt ze naar Aulis gelokt waar er enorm wordt gediscussieerd of ze nu werkelijk moet geofferd worden of niet. Uiteindelijk beslist ze zelf om te sterven.

Hoe heb jij dit verhaal gebruikt in je performance?

Sofie Het verhaal van Iphigenia heeft mij enorm geraakt. Ze is een uiterst sterk personage en een object in een mannenwereld. De manier waarop de mannen met haar omgaan in hun eigen voordeel raakte mij als vrouw. Ze vechten om haar, twijfelen of ze haar wel zouden offeren, ze voelt de stijgende, agressieve energie en kiest er zelf voor om geofferd te worden. Dit is iets wat ik vaak zie, dat wij vrouwen graag problemen willen oplossen in plaats van de oorzaak ervan te zijn. Het moment in het verhaal dat Iphigenia naar Aulis wordt gelokt met de smoes dat ze met Achilles zou trouwen, waarop ze stiekem wel verliefd is, zie ik als een moment waarin ze misbruik maken van de seksualiteit van een jong meisje. Ik gebruik Iphigenia als een alter ego in deze act om haar terug zelfbeschikking te geven over haar eigen seksualiteit. Het draait plots over haar eigen verlangens als vrouw, iets dat

in onze maatschappij vaak wordt afgestraft. Er bestaan veel voorschriften over wat een vrouw al dan niet met haar lichaam zou moeten doen maar niet over welke vrijheden ze zelf heeft. Ik laat haar een jonge tiener zijn met donkere fantasieën over Achilles die ze op een vrij expliciete manier uit. In het pivotale moment van het offer brengt ze dit als een act van verleiding, waarin zij bepaalt op welke manier ze wil sterven. Hierbij haalde ik inspiratie bij George Bataille, die schrijft over La petite mort, als het ware de Franse benaming voor een orgasme. Op het einde van de performance wordt haar dood er eentje van genot en plezier, een waar orgasme. Ik combineer dit ook met anekdotes uit mijn eigen leven, beeltenissen van bad boys uit de media die voor jonge meisjes zo aantrekkelijk kunnen zijn. Ik wilde een universeel herkenbaar concept maken voor vele vrouwen en moderne problematieken aankaarten.

Waarom koos je voor paaldans als medium van je performance?

Sofie Paaldansen wordt vaak beschouwd als iets uitdagends, het is een sport waar nog veel taboe rond bestaat. Mensen hebben er allemaal wel een mening over en stellen soms de vraag: ‘Kan je wel een feminist zijn én paaldansen?’ Paaldans is ambigu door de controverse errond, de paal komt daadwerkelijk oorspronkelijk uit de stripclub, waar mannen ernaar kijken en hun eigen lid in die paal zien. Maar je kan zoveel met deze dansstijl doen, je hebt er veel kracht voor nodig maar kan er ook je vrouwelijkheid en sierlijkheid in leggen. Het is een heerlijke manier om jezelf uit te drukken. In het verhaal deed het element van het offer mij denken aan hoe we als paaldanser soms ons eigen lichaam opofferen om iets te kunnen. Het is enorm pijnlijk maar je krijgt zoveel terug van deze sport. Er zijn zoveel paaldansscholen opgericht door vrouwen voor vrouwen. Het is een inclusieve en vrije wereld waar alle lichamen welkom zijn. Ik speel graag met dit idee, ik toon zowel de atletische kant, de soms lelijke kant met spastische bewegingen om mijn woede uit te drukken. Choreograaf Keren Levi, die mij artistiek coachte, moedigde mij zelfs aan om voor de act de kant van paaldans te exploreren die zelfs voor mij wat meer taboe is, namelijk de meer sexy kant met de hele hoge hakken. Ik speel met de verwachtingen van het publiek rond paaldans.

Deze act bevat een verscheidenheid aan media, kan je deze eens allemaal toelichten?

Sofie Naast paaldans bevat deze act tekst, visuals zoals de projectie van een grote clitoris als een soort godin, en geluid. Muziek speelt een zeer belangrijke rol. Al de muziek is live behalve het stuk dat ik op het einde zing. De paal zelf is een instrument die ik met mijn lichaam bespeel.

Mári De tekst die Sofie schreef is zeer sterk, ze brengt al deze media tezamen naast de verhaallijn. Niet alleen sterk maar ook met een komisch karakter. Op het einde doet ze een meer traditionele paaldans act, ik vond het

fascinerend om al deze bewegingen en poses die ze gedurende de performance uitvoert op het einde gecombineerd te zien.

In deze act is de paal niet enkel een instrument om mee te dansen maar ook een werkelijk muziekinstrument, hoe werkt dit en hoe visualiseert deze het verhaal?

Mári Het proces van de paal maken was een heuse uitdaging. We wilden een instrument creëren dat de performance zou ondersteunen maar de aandacht er niet van zou wegnemen. De paal maakt zelf geluid wanneer deze in contact komt met Sofie haar lichaam,

afhankelijk of ze aan het klimmen is of er een hardere impact is, zal deze anders klinken. Vervolgens kan het vergeleken worden met een theremin, dit is een instrument dat werkt met radiofrequenties waarvan de pitch verandert wanneer iemand met de hand dichterbij of verderweg komt. Sofie benadert de paal die om te beginnen gevuld is met spanning en beïnvloedt deze. In dit geval gebruikte ik lichtsensors om het lichaam van Sofie te vinden, een herwerking van het geluidsprincipe van de theremin. De paal is een instrument op zich en de aanwezigheid van haar lichaam en naargelang welke bewegingen ze maakt met welke intensiteit wordt deze bespeeld. Het is een zingende antagonist. Sofie Dit stuk gaat voor mij over vrouwelijke autonomie, het vrouwelijke lichaam dat vaak geen zelfbeschikking heeft. Ik vond dat ik als maker van het verhaal ook de baas was. Ik wilde dan ook zelf het geluid maken. Als storyteller vond ik het een interessant concept om een instrument te hebben. Toen realiseerde ik mij tijdens het trainen aan de paal dat mijn lichaam op verschillende manieren geluid creëert, van het tikken met mijn nagels tot het schuren van de huid. Het is een solo performance maar de paal wordt een tweede personage, die kan variëren van mijn geliefde tot mijn vijand, naargelang hoe ik deze aanraak en welk geluid ik ermee creëer. De onderlinge afhankelijkheid tussen de paal en mij wordt groter door er een instrument van te maken. Vanuit theatraal perspectief wordt de paal op een gewelddadige en erotische manier gebruikt. Wanneer ik met veel impact tegen de paal beweeg, creëer ik het geluid van de oorlog. Maar op andere momenten bespeel ik het instrument met mijn heupen, dit veroorzaakt een aangenaam geluid. Hier creëer ik een erotische connotatie, alsof de paal mijn vibrator zou zijn. De soundscape gaat van gewelddadig naar erotisch en ik bespeel het hele verhaal met mijn lichaam.

Zijn jullie aan nog andere projecten bezig? Sofie Ik ben zeer gefascineerd door het scheppen van een soundscape en een paal die geluid maakt en we werden uitgenodigd door een Instrument Inventors Initiative om hiermee verder te gaan. In het project Monolith, waar we momenteel aan bezig zijn, wordt de paal een

heilige sculptuur. Meer een ritueel van transcendentie: monolieten zijn verschijningen die je over heel de wereld kan vinden en gekoppeld worden aan oeroude wijsheid. Ook komt er sowieso een Iphigenia 2, want in het verhaal gaat ze eigenlijk niet echt dood maar vervangt de godin Artemis haar op het offeraltaar met een hert en neemt ze haar mee naar haar tempel. Dat moet een grote zaalvoorstelling worden met een leger van paaldansende mannen. Hoe meer ik in paaldansen duik, hoe meer ik ontdek hoe rijk deze wereld is. De doos van Pandora is geopend.

Waar halen jullie meestal jullie inspiratie voor projecten?

Mári Hoe vaker je projecten maakt, hoe meer je een patroon ziet. Ik hou erg veel van literatuur, als ik aan muziek denk, denk ik eerst in beelden en transcribeer ik die tot geluid. Mijn ideeën komen ook vaak tijdens het dagdromen, ik leg kleine puzzelstukjes bij elkaar en geleidelijk aan ontstaat een concreet idee.

Sofie De oorspronkelijke inspiratie voor dit project haalde ik in de paaldansles toen ik iemand anders bezig zag, soms fantaseer ik terwijl ik iets zie. Wanneer je dan nog een andere input krijgt vallen de puzzelstukjes samen, en creëer ik een dialoog met mijn innerlijke en de uiterlijke wereld. Het zijn soms kleine vreemde momenten die je gaat linken aan andere indrukken en waar je iets mee wilt doen.

www.sofiekramer.nl www.marimako.com

Sofie Cox is Vice-Europees kampioen rolstoeldansen, maar voelt zich vooral danser. Ze neemt je mee on the road over de hele wereld terwijl ze danst, ten volle leeft en stereotypen doorbreekt. In haar hart vol dans - een missie om van de wereld een inclusievere plek te maken.

Als kind was ik altijd al sportief. Ik deed verschillende sporten, van rolstoeltennis tot zeilen. Ik speelde dwarsfluit en volgde toneellessen. Maar toen films als Step Up en Take the lead uitkwamen, wou mijn 9-jarige ik maar één ding: DANSEN. En dan vooral tango dansen. Geen idee waarom precies tango, maar ik denk dat ik geen kinderlijk dansje wou doen. Ik wou ‘echt’ dansen met een moeilijke choreografie, kledij, alles erop en eraan. Ik keek vol bewondering naar deze films en vroeg mij af of dit voor mij ook mogelijk zou zijn. Natuurlijk op mijn eigen manier, in een rolstoel.

Niet veel later was er een sportdag voor mensen met een beperking. Op het programma stond onder andere rolstoeldansen. Ik was zo blij! Snel schreef ik mij in en wachtte tot de dag eindelijk daar was, dat ik zou gaan dansen. En toen werd mijn hart gebroken. Tijdens de sessie rolstoeldans werd er alleen maar gedanst op nummers als Plop, K3 … Ik was zo teleurgesteld en besloot om mijn droom op te bergen.

Enkele weken later, kon mijn mama mij gelukkig overtuigen om toch eens naar een dansles te gaan kijken van diezelfde groep. Daar zag ik tot mijn grote vreugde dat ze inderdaad ook op andere nummers dansten en dat het niveau veel hoger lag dan op de sportdag. Een nog grotere verrassing kwam toen de lesgever

vertelde dat ze ook aan stijldansen deden en er zelfs rolstoeldanswedstrijden waren! Ik was helemaal verkocht.

Het was midden in het seizoen en de groep was zich aan het voorbereiden op een show enkele maanden later. Ik mocht dus instappen, maar de show zou ik jammer genoeg nog niet kunnen meedoen, omdat ik totaal nog geen danservaring had. Dat vond ik niet erg. Zolang ik maar kon dansen. Ik deed het zo graag en ging snel vooruit, pikte de choreografieën snel op en bleek talent te hebben. Enkele maanden later stond ik op het podium tijdens de show en danste gewoon mee alsof het nooit anders was geweest. Nu ik er op terugkijk, ben ik best wel trots op mezelf dat ik in zo’n korte tijd en zonder ervaring erin geslaagd was om toch te dansen tijdens de show. Het bloed kruipt waar het niet gaan kan, zeker?

Zo begon ik datzelfde jaar ook deel te nemen aan de rolstoeldanswedstrijden in stijldansen. Ik zou deelnemen aan een grote internationale wedstrijd in Nederland. In de debutantenreeks, de starterscategorie zeg maar. Met een jeugdige onschuld en geen besef wat die grote wedstrijd eigenlijk inhield, genoot ik gewoon van het feit dat ik kon dansen. Met een fantastische 2e plaats tot gevolg. Elk jaar neem ik nog deel aan deze wedstrijd, maar dan in de hoogste categorie. En elk jaar denk ik terug aan dat 9-jarige meisje dat wou dansen, hopend dat ik haar trots maak.

Volg de dansreis van Sofie op Instagram: @sofiecox1

high five met Bavo Vanden Broeck

Bavo Vanden Broeck (48 en samen met Liesbeth vader van drie kinderen) bouwt al meer dan 20 jaar mee aan de werking van Dranouter vzw. Hij programmeert

Festival Dranouter en zet mee z’n schouders onder diverse projecten zoals De Klankmakerij, Flanders Folk Network of inclusiefestival BAD.

03

Vers gezocht van Stijn De Paepe – in de dagelijkse stroom van nieuws maakte Stijn als huisdichter van De Morgen de dag verteerbaar met z’n gedichten geënt op de actualiteit. Helaas is Stijn begin dit jaar overleden. Recent is een bundel verschenen met gelegenheidsgedichten van zijn hand, ideaal voor wie de juiste woorden zoekt bij momenten van vreugde, troost of verdriet.

Caesar tour van Meskerem Mees – voor de liefhebbers van pure songs is dit een absolute must. Met een uniek stemtimbre en oprechte songs weet ze elk publiek te bekoren. Ik had het geluk haar al enkele keren een podium te mogen geven, zowel voor een klein zittend publiek als voor een volgepakte tent, en steeds wist ze iedereen in te pakken.

01 04

Mutes van David Poltrock – deze muzikant/ producer is de man achter diverse soundtracks voor tv-reeksen en films. Als toetsenist speelde hij met alle grote namen in de Vlaamse muziekscène. In zijn soloprojecten verkent hij de grenzen van piano en combineert dat met electronica. De vinyl uitgave is een pareltje (al kan je de muziek ook op spotify vinden).

Sven Verhaeghe – ik deelde ooit nog de schoolbanken met deze beeldend kunstenaar. Hij werkt al jaren aan een zeer eigen beeldtaal en exposeert steeds vaker op mooie locaties. In het voorjaar had ik de kans om op een open atelier bij hem thuis langs te gaan en werd ik overdonderd door de poëzie in z’n op het eerste zicht ruwe beelden. Hou die man in de gaten!

02 05

Parel Radio – soms is het wat zoeken naar de bomen in het bos van podcasts. Een handige insteek is dan de podcastreeks van Parel Radio Hier verzamelt een ploeg toegewijde radiomakers de mooiste radiodocumentaires, podcasts en luisterspelen uit Vlaanderen en Nederland. Ideaal om nieuwe reeksen te leren kennen, die ze steeds mooi inleiden en waarvan ze telkens één aflevering presenteren.

#FOMO? U p-to-date agenda op danspunt.be

FOTO SEPPE VANDEN BROECK

Als u zorgt voor het verbeteren van uw persoonlijk record...

...dan zorgt arena voor de rest. Sinds jaar en dag is arena vooraanstaand verzekeringspartner van talloze sportfederaties. Zo kan u gerust zijn dat u zelfs bij het beoefenen van uw favoriete sport kan rekenen op de steun van een deskundig team op die momenten dat het minder goed gaat.

Voor meer inlichtingen en advies surf naar www.arena-nv.be

#danst

Dans is alles en alles is dans: post je meest memorabele, hilarische, alledaagse dansplaatje op Instagram, Facebook of Twitter met de hashtag #dansdanserdanst . Springt je foto in het oog, dan krijg je een flitsend Danspunt-flipboekje én een ereplaats in de volgende editie van DANST.

dans geeft alles een plaats en een betekenis

JOAN VAN DER MAST, P. 9

JRG 21/N3 september 2022

VU: Koen Victoor, p/a Danspunt, Sint-Salvatorstraat 18a, 9000 Gent

4 maal per jaarP209281Afgiftekantoor Antwerpen X

DANST is een driemaandelijkse uitgave van Danspunt en verschijnt