Nieuwsbrief 2008-6 by VLS

muziek#onderwijs / digitale nieuwsbrief van de Vereniging Leraren Schoolmuziek (VLS)

Beste collegaâ&#x20AC;&#x2122;s, Voorwoord bij m#o.nl 6, 2008 pag. 2 >

Van het bestuur Een woord van de nieuwe waarnemend voorzitter VLS pag. 3 >

Jaarvergadering VLS 2008 Een terugblik pag. 4 >

Teleblik Een greep uit duizenden uren radio- en televisiemateriaal pag. 5 >

Boekbespreking Cultuurbeleid in Nederland pag. 6 >

BOEM PAUKESLAG Column pag. 7 >

Nr. 6, 2e jaargang, september 2008

Voorwoord B

este collega’s en meelezers,

Het schooljaar 2008-2009 is weer van start gegaan. Wat blijft het toch verbazingwekkend: die vreemde plankenkoorts aan het begin van het schooljaar, ook na 35 jaar leservaring. Hoe snel het went om weer in de klas te staan, je draai weer te vinden in de kunst van het lesgeven. Ineens is de vakantie lang geleden. En als altijd het ongewisse wat het jaar zal gaan brengen. Planningen, jaarroosters, vergaderschema’s en goede voornemens doen daar niet aan af. Steeds zingt het duiveltje in mijn hoofd mee met Lotte Lenya: “Ja, mach nur einen Plan, sei nur ein großes Licht! Und mach dann noch´nen zweiten Plan gehn tun sie beide nicht“ (YouTube). In Engeland is beroering ontstaan over de muziekexamens GCSE. Op sommige scholen bleken in mei de antwoorden op de achterzijde van de examens te zijn afgedrukt. Leerlingen konden hun ogen niet geloven over dit wonder. In augustus ontstond vervolgens een rel rondom muzieknotatie in de examens. Uit onderzoek is gebleken dat leerlingen hoge cijfers behalen zonder een noot te kunnen lezen. Komkommertijd wellicht, in elk geval goed voor de nodige opwinding en ingezonden brieven in de Times. Gelukkig weten we dat ook Paul McCartney geen noten kan lezen. Niettemin roept zo’n bubbel belangrijke vragen op die passen in het straatje van recente onderzoeken naar de basiskennis van de leerlingen in taal- en rekenvaardigheid. Want hoe staat het met de feitelijke kwaliteit van de muzikale basiskennis anno 2008 van onze examenleerlingen mavo, havo en vwo en – met het verdwijnen van de basisvorming – met het eindniveau in 3 havo of 2 vmbo?

DAG VAN DE LERAAR 5-6 oktober De Dag van de Leraar, 5 oktober, de internationale World Teacher’s

Voor mij zou het thema ‘basiskennis’ of ‘kennisbasis’, daarmee bedoel ik zowel die van de scholieren als van de student-leraren een rode draad van het jaar mogen zijn. En wat mogen we verwachten van een leraar muziek, vijf jaar ervaring? Hoe is de stand in de Nederlandse muziekpedagogiek? Zijn we tevreden met zijn allen, of wordt het niet weer eens tijd voor een inhoudelijk debat. In m#o.nl nummer 6 berichten wij over de bestuurlijke ontwikkelingen in de VLS. Floris Yperlaan nam afscheid en Amir Pool neemt sindsdien energiek de honneurs waar als waarnemend voorzitter van de VLS. Lees zijn rubriek. Wij wensen hem toi-toi. Clara Legêne ruimde op en stortte zich op de elektronica. Waartoe dat alles leidde, vindt u in haar onvolprezen column. Frits Mennen teleblikt naar het fenomeen rap. In de boekbespreking schrijft Clara over haar droom minster van OCW te worden. Ten slotte weer een grote verzameling berichten uit de wereld van muziek en onderwijs. En niet vergeten: 1 november 2008, de studiedag van de VLS in Enschede. Venez nombreux! Ach, toch nog iets van de vakantie.

Jos Herfs redactie

EINDRAPPORTAGE FLEXIBEL LEERMATERIAAL ARRANGEREN EN LEERMIDDELENBELEID

Day valt dit jaar op een zondag. SBL roept alle scholen van Nederland op om de Dag van de Leraar maandag 6 oktober op school te vieren. Het thema van dit jaar is ‘inspiratie’. Voor het eerst organiseert SBL een speciale dag in het Openluchtmuseum te Arnhem voor en vooral ook door leraren op de Dag van de Leraar. Rond het thema ‘inspiratie’ bieden leraren een veelheid aan activiteiten aan. Een aantal activiteiten zal alleen toegankelijk voor leraren zijn, andere voor iedere volwassen bezoeker en zelfs aan kinderen is gedacht. Daarnaast biedt het museum zelf natuurlijk al een keur aan activiteiten die een bezoek de moeite waard maken. Kortom, een geweldige dag voor iedereen!

www.dagvandeleraar.nl

Het project Experimenten Leermiddelen VO heeft geleid tot twee omvangrijke en zesentwintig kleinere projecten ﬂexibel leermateriaal arrangeren en negen projecten leermiddelenbeleid. In het eindrapport staan conclusies en aanbevelingen voor scholen en uitgevers en aanbevelingen voor het ministerie van OCW en andere betrokkenen bij beleidsvorming. Ook afzonderlijke rapportages van de experimenten zijn opgenomen in het document, evenals een overzicht van de ervaringen en opbrengsten van vier jaar Experimenten Leermiddelen. www.onderbouw-vo.nl/leermiddelen www.leermiddelen-vo.nl m#o.nl

nr.6 / september 2008

pag.2

Van het

bestuur Nadat Floris Yperlaan het bestuur van de VLS op de hoogte had gebracht van zijn besluit zich niet meer verkiesbaar te stellen voor een nieuwe zittingstermijn, zoekt het bestuur een voor deze functie geschikte opvolg(st)er. De algemene ledenvergadering (ALV, tevens jaarvergadering) heeft conform onze statuten op 11 juni jongstleden mij benoemd tot waarnemend voorzitter. In deze uitgave van M#O treft u daarom mijn eerste gedachtespinsel aan in deze bestuursrubriek. Op het moment dat u dit bericht leest, hoop ik dat u terug mag kijken op een welverdiende en inspirerende zomervakantie. Rust en een ander levensritme zorgen ervoor dat we het komende seizoen met hernieuwde energie tegemoet kunnen treden. Met een frisse en positieve aanpak en vanuit een weerbare positie zullen wij in staat zijn aanvallen op onze arbeidsvoorwaarden en werkomstandigheden te weerstaan. Ook de problemen in de culturele sector vragen om een stevig uithoudingsvermogen. Mondiaal gezien heerst er veel agressie, we ervaren dit dagelijks. Dit staat in schril contrast met de verbroedering die bijvoorbeeld sport beoogt, zoals we hebben kunnen zien bij Olympische Spelen in China. Een belangrijk aspect dat het komend seizoen een rol speelt is het gegeven dat veel economieën in zwaar weer verkeren. De negatieve invloeden hiervan merken wij nu al dagelijks. Wanneer ik de informatie die via de media tot ons komt moet geloven, staan we voor een lastige periode. Binnenkort zal de regering ons op Prinsjesdag informeren of en hoe het beloofde ‘zoet’ ons ten deel zal vallen. Ik voorzie dat het Rijk zijn beloftes niet zal kunnen waarmaken. Dit impliceert dat

Amir Pool Waarnemend voorzitter VLS

het ‘zuur’ nog een langere periode zal aanhouden. Dit brengt mij tot mijn passie voor de cultuur in Nederland. De deﬁnitieve adviezen van het Nederlands Fonds voor de Podiumkunsten+ (NFPK+) voor de verdeling van de kunstsubsidies voor de periode 2009/2012 zijn bekend. Wie het allemaal wil lezen kan kijken op de website. Er vallen harde klappen in de muzieksector. Het advies van het Fonds voor de Podiumkunsten heeft als devies ‘Meer voor Minder’. Voor velen betekent het kaalslag. In het volgende nummer kom ik op dit advies terug met details over de concrete gevolgen. Samenvattend concludeer ik dat het ‘zuur’ de muzieksector hard treft. Omdat de onderwijswerkgevers moeten investeren in de invoering van de brede school, hoor ik berichten dat vooral wordt geïnvesteerd in sportactiviteiten en sportonderricht en nauwelijks of niet in muziekevenementen of muziekonderricht. Dit brengt natuurlijk niet de zo gewenste brede culturele belangstelling en ontwikkeling tot stand. Daarnaast worden in week 35 de onderhandelingen hervat tussen werkgevers en vakbonden in het VO om een nieuwe cao af te sluiten. Het onderhandelingsresultaat van voor de zomervakantie geeft vertrouwen dat op het terrein van de werkdruk ﬂinke stappen vooruit worden gezet, maar ook de invloed van het ‘zuur’ op de salarisontwikkeling is duidelijk merkbaar. Ik ben er niet gerust op. Ondanks de minder gunstige vooruitzichten hoop ik dat u het komende seizoen uw educatieve taken vol elan, inspiratie en in goede gezondheid mag uitvoeren. #

ITON-cursussen De stichting ITON te Haarlem maakte ons attent op enkele cursussen die interessant kunnen zijn voor muziekdocenten en muziektherapeuten.

• Het plastisch brein - 18 november 2008

• Motorisch leren - 2009 (data nog niet bekend)

Anno 2000 zijn wij tot het inzicht gekomen dat hersenen en zenuwcellen voortdurend van eigenschappen veranderen, ook bij volwassenen. Het leren van vaardigheden (pianospelen, tennissen etc) heeft zijn biologische basis in de plasticiteit van de hersenen. Bedoeld voor diegenen die geïn-

Over het leren van motorische vaardigheden bestaan vele ideeën. De stichting ITON te Haarlem biedt in 2009 een driedaagse cursus met een overzicht van theorieën over motorisch leren met voorbeelden uit sport, muziek en revalidatie. Inzicht in de rol van de hersenen tijdens het leren kan een inspiratiebron zijn. De consequenties voor de aanpak bij het leren van sport- of muziekvaardigheden en voor de revalidatie zullen worden

teresseerd zijn in biologische achtergronden van leren en herstel.

• Muziek en brein - 22 november 2008 Juist zoals de taalontwikkeling plaats kan vinden dankzij vorming van speciﬁeke neurale taalnetwerken, nestelt muziek zich in het brein. Verschillende muziektaken zijn op een verschillende wijze neuraal verankerd (klarinetspelen, muziek luisteren, noten lezen, componeren). Onderzoek met beeldvormende technieken evenals analyse van problemen die musici met hersenbeschadiging ondervinden hebben ons veel geleerd over de relatie tussen muziek en brein. De cursus op 22 november 2008 is bedoeld voor musici en andere geïnteresseerden.

uitgewerkt.

Deze cursussen vormen één geheel en zijn interessant voor ieder die zich bezighoudt met leerprocessen (docenten in sport, muziek, dans, school etc., en therapeuten). Voor meer informatie over deze en andere cursussen van het ITON, als ook voor aanmeldingen: www.stichtingiton.nl of 023-5341641 (ITON, Leliestraat 7C, 2011 BL Haarlem).

m#o.nl

nr.6 / september 2008

pag.3

Jaarvergadering VLS 11 juni 2008 in Utrecht

Janneke de Haan Secretaris VLS

De jaarvergadering van de VLS vond plaats in een zaal van de dependance van Hogeschool Domstad in Utrecht. Op hetzelfde moment vonden in andere zalen van Domstad de jaarvergaderingen plaats van VLBV en NVTO. Hieronder volgt een terugblik op deze vergadering.

Jaarrede Voorzitter Floris Yperlaan opent de vergadering en heet iedereen welkom. Hij begint de vergadering met de gebruikelijke jaarrede: “Vorig jaar was onze slogan: dichter bij de leden. Het voornemen is nog niet voltooid, maar we hebben een aantal stappen gezet. We hebben een geweldig mooie digitale nieuwsbrief: m#o.nl. Daarvan verschenen dit jaar tot nu toe al weer vier edities, alle vier boordevol informatie voor muziekdocenten. De Stichting Kunstzone is belast met het uitgeven van het blad Kunstzone. Na een moeilijke periode komt voor de muziekpagina’s steeds meer kopij. Er zijn een aantal handzame artikelen in de maak over de inrichting van muzieklokalen, iets waar heel veel muziekdocenten baat bij zullen hebben. Een hoogtepunt was de studiedag in Tilburg. Bijna 200 musici kwamen bijeen om inspiratie op te doen voor hun lessen. Door een aantal collega’s werden zeer inspirerende workshops gegeven. Op de studiedag was een behoorlijke delegatie Belgische collega’s en enkele weken na onze studiedag bezocht een groep Nederlandse docenten het congres van onze zuiderburen. Dankzij onze studiedag en de evaluatie daarvan ontstond het idee om een schema te maken voor de komende studiedagen. Er staat er één op stapel voor de studenten docent muziek en een jaar later voor de docenten voor alle kunstvakken in samenwerking met de VLBV en andere kunstvakverenigingen. Ook zijn er ideeën om samen met onze Belgische collega’s eens bij elkaar te komen. Het heeft even geduurd, maar binnen afzienbare tijd zullen we ook op internet een nieuw gezicht hebben. De nieuwe website is in de maak en die gaat er heel anders uitzien. De planning is september, maar als er sprake is van kwaliteit, staan we enige vertraging wel toe. In het kader van de registratie van docenten, zal een delegatie van docenten deelnemen aan een traject van SBL (Stichting Beroepskwaliteit Leraren). In dit tracé vormt de VLS een beeld van de eisen die gesteld worden aan moderne muziekdocenten; ook wordt gedocumenteerd op welke manier de vereniging een aandeel kan hebben in de registratie van de docenten. Ten slotte noem ik de vernieuwingen in het bestuur. Momenteel

zijn we in gesprek met een groot aantal frisse, jonge en ambitieuze muziekdocenten die hun medewerking willen verlenen aan het bestuur van de VLS. Hiermee worden een aantal nieuwe portefeuilles op een uitstekende manier ingevuld. De verjonging zal zeker zijn uitwerking niet missen. In het komende jaar zullen we daar zeker van horen en ik zal een en ander ook na mijn aftreden als voorzitter beslist blijven volgen. Aan het eind van mijn jaarrede gekomen, wil ik iedereen bedanken die een bijdrage heeft geleverd aan het functioneren van de VLS. Ik heb veel inspirerende mensen leren kennen en ben bewogen door de ambitie die de mensen hebben. Ik blijf deel uitmaken van een club waarop ik trots ben en wens iedereen veel sterkte met het uitoefenen van zijn of haar taak.”

Verslag secretariaat 2007 Het uitvoerende secretariaatswerk wordt deels gedaan door Jan Verschaeren. Hij beheert de ledenadministratie en verzorgt de grote mailings (vakbond, studiedagen, congressen, e.d.). Het bestuurlijke secretariaat werd in 2007 waargenomen door de voorzitter. Dat bestuurlijke secretariaatswerk behelst het opstellen en verzenden van agenda’s en notulen, het organiseren van vergaderlocaties, correspondentie en alle overige zakelijke beslommeringen. Opmerkelijk is de toename van mails van leden. Soms betreft het eenvoudige mededelingen over verhuizing, aanmelding of opzegging, maar een groeiend aantal leden stelt ook vakinhoudelijke vragen. Soms zijn die eenvoudig te beantwoorden, soms worden ze doorgestuurd naar portefeuillehouders of andere medewerkers.

Rekening en verantwoording penningmeester Er kan (nog) geen jaarrekening over 2007 gepresenteerd worden omdat deze nog niet is afgesloten. Nog niet alle toegezegde subsidies zijn ontvangen evenals een deel van de contributiegelden. Penningmeester Amir Pool legt uit hoe de decentralisatie uitpakt. De uitkering van geoormerkte vakbondsgelden wordt onderdeel van de onderhandelingen tussen werkgevers en werknemers. Vooral de kleinere organisaties zonder ﬁnanciële buffers hebben hiervan te leiden. De gelden voor 2007 namens de sectoren HBO en MBO zijn pas ontvangen in april 2008. De penningmeester vraagt de vergadering om de goedkeuring van een sluitende jaarrekening over 2007 tot uiterlijk 1 december 2008 uit te stellen. De vergadering gaat ermee akkoord dat de vaststelling van de jaarrekening 2007 uiterlijk op 1 december plaatsvindt in een extra ALV. Het streven is om deze vergadering in oktober of november bijeen te roepen.

m#o.nl

nr.6 / september 2008

pag.4

Financieel beleid en begroting 2008 De penningmeester licht de begroting 2008 toe. Het bestuur stelt voor in 2009 de contributie te verhogen van € 143,- naar € 160,-; netto zal een lid niet meer dan € 100,- contributie betalen. De ledenvergadering stemt in met verhoging van de contributie, maar wil wel dat dit gefaseerd gebeurt. De verhoging zal voor iedereen gelden. De contributiebedragen worden vóór 1 oktober bekend gemaakt.

schikbaar. Het bestuur stelt voor Amir Pool te benoemen tot waarnemend voorzitter. De vergadering heeft begrip voor de situatie, maar spreekt tegelijk haar zorg uit. Er zal op korte termijn naar een meer duurzame oplossing moeten worden gewerkt.

Kunstzone en m#o.nl Nicky Selen meldt als bestuurslid van de stichting Kunstzone dat er een kandidaat is voor de post muziekredacteur. Het bestuur van de VLS zal binnenkort afspraken met haar maken. Jos Herfs merkt op dat het belangrijks is voor de nieuwe muziekredacteur over een vangnet te kunnen beschikken, een achterban waarmee gebrainstormd en overlegd kan worden. Het bestuur stemt daar mee in, maar moet nog een beslissing nemen over de vorm waarin dat zal geschieden. René Meeuws schetst kort de voorbereidingen en de totstandkoming van m#o.nl, de digitale nieuwsbrief van de VLS. In 2007 verschenen vanaf 1 oktober drie edities. In 2008 zullen negen edities volgen.

De scheidende (rechts) en nieuwe (links) waarnemend VLS-voorzitter.

Afscheid Floris Yperlaan Amir Pool spreekt de scheidende voorzitter Floris Yperlaan toe. Hij bedankt hem voor zijn inzet en het vele werk en overhandigt hem namens de VLS enkele cadeaus. #

Verkiezing en benoeming bestuursleden René Meeuws wordt herkozen als bestuurslid. Floris Yperlaan treedt af als voorzitter en als bestuurslid en is niet meer be-

Teleblik Teleblik

Frits Mennen redactie

“Wat is rap precies en waar staat het voor?” was de titel van een Teleblikfilm uit de vorige nieuwsbrief. In deze nieuwsbrief enkele filmpjes die aansluiten bij dit thema. Een rap over het leven van de Joden in de oorlog (2:14) Telebliknummer 2889918 Rapper Def P. rapt over het leven van de Joden en de verschrikkingen tijdens de Tweede Wereldoorlog, specifiek over Anne Frank. Aan het einde van de jaren tachtig was het de Osdorp Posse (van Def P.) die als eerste hiphopgroep in het Nederlands ging rappen. Een rap over vredesmissies (1:40) Telebliknummer 2892344 In dit fragment rapt Def P. over vredesmissies van het leger. Als legercommandant heeft hij het over wederopbouw, legerkistjes (schoenen die soldaten dragen), terroristen, vijanden, het ontzien van onschuldige mensen, laserstralen en de inlichtingendienst. Muziek als grote passie (5:10) Telebliknummer 1944197 Spenk vertelt over rappen. 81 Procent van de jongeren luistert graag naar muziek, 22 procent maakt zelf muziek. Zo ook Spenk,

hij maakt rapmuziek. We volgen hem bij zijn ouders thuis. Wat vinden zijn ouders ervan dat hij rapt? Daarna ontmoeten we de andere bandleden. Die avond hebben ze hun eerste radio-interview waar ze in de studio een stukje rappen. Let op: dit fragment bevat taalgebruik dat als schokkend kan worden ervaren. Hiphop komt uit de getto’s (2:40) Telebliknummer 3290390 Rappen in plaats van vechten. In de jaren ‘70 ontstaat vanuit de zwarte subcultuur de hiphop. Def P, rapper van de Osdorp Posse, vertelt dat hiphop is begonnen in de getto’s van de Amerikaanse steden. Bendes die elkaar eerst te lijf gaan, proberen elkaar nu te overtreffen met rap en breakdance. Rappen is een vorm van zingend praten die zijn oorsprong heeft in de talking blues. Rap over brandwonden en het brandwondencentrum (1:25) Telebliknummer 3387398 Rapper Def P. rapt over het grote team dat voor je klaar staat. Met brandwonden word je opgenomen in het brandwondencentrum. Dan heb je niet meteen in de gaten dat er een groot team voor je klaar staat. In deze rap hoor je wie dat allemaal zijn. #

m#o.nl

nr.6 / september 2008

pag.5

BOEKBESPREKING Het lijkt me een machtig mooie baan, minister van kunst en cultuur zijn. Er is geen beleidsterrein waarin zoveel maatschappelijke belangen bij elkaar komen. Waarin zoveel essentiële vragen beantwoord moeten worden. Waarin zoveel tegenstrijdigheden opdoemen en voor discussie zorgen. En tegelijkertijd is geen beleidsterrein zo breed als dat van kunst en cultuur. Maar het allermooiste lijkt me nog dat er geen beleidsterrein is dat voortdurend zo verdedigd moet worden, waarbij telkens opnieuw woorden gezocht moeten worden die iedereen verstaat, zodat recht wordt gedaan aan het grote belang van kunst en cultuur. De Boekmanstichting heeft in samenwerking met het ministerie van OCW vorig jaar een boekje uitgebracht: ‘Cultuurbeleid in Nederland’. De inhoudsopgave is indrukwekkend. Beginnend met een quick scan van Nederland nu, gevolgd door een overzicht van het Nederlands cultuurbeleid vanaf Thorbecke. Dan een overzicht van de rol van cultuur in het openbaar bestuur – wat in de praktijk neerkomt op de rol van het openbaar bestuur in de wereld van de cultuur. En ten slotte een overzicht van de afzonderlijke beleidsterreinen, afgesloten met de cultuurpolitieke thema’s vanaf 2000. En dat alles in 192 pagina’s.

Clara Legêne redactie

aanbod en voor de vraag? Hoe verhoudt zich de vrije markt tot de overheidsondersteuning in het denken van de verantwoordelijke bewindslieden? Hoe verhouden zich de opeenvolgende budgetten ten opzichte van de volledige rijksbegroting? In hoeverre spelen de denkbeelden van de verschillende regeringscoalities een rol? Hoe zijn de reacties vanuit ‘het veld’ op de steeds veranderende invalshoeken en visies? Het zijn de antwoorden op dergelijke vragen die de overzichten meer waarde en diepte hadden gegeven. De radicale omslag onder Elco Brinkman (1982-1989) die als eerste het beleid verlegde van de aanbodzijde naar de afnamekant en daarmee het marktdenken introduceerde in het kunsten cultuurbeleid, wordt bijvoorbeeld nauwelijks belicht. Maar wat niet is, kan komen. Ik zou in een dergelijk naslagwerk, dat geschreven is vanuit de context waarin het beleid door de jaren heen vorm kreeg, zeer geïnteresseerd zijn. Omdat het dan tegelijkertijd een mogelijkheid biedt, met elkaar werkelijk in gesprek te gaan over de essentie van kunst en cultuur voor deze samenleving. Maar dit boekje is een prima begin. #

In zo kort bestek is het inderdaad ondoenlijk, uitvoerig te zijn. De samenstellers moeten zich dat voortdurend bewust zijn geweest. Het boekje is desondanks toch volledig genoeg en toont de zich voortdurend ontwikkelende en veranderende sociale, economische en politieke context waarin cultuurbeleid zich geplaatst ziet. De beperkte plaatsruimte wreekt zich echter vooral in de historische overzichten. Daardoor wordt aan de in mijn inleiding genoemde onderwerpen onvoldoende recht gedaan. Dat is jammer, omdat juist het voortdurende zoeken naar legitimering van overheidsbeleid de meest interessante rode draad is. Wanneer is cultuurbeleid middel voor andere beleidsdoelen en wanneer doel in zichzelf? Hoeveel aandacht is er voor het

CULTUURBELEID IN NEDERLAND Ministerie van OCW/Boekmanstudies Den Haag/Amsterdam 2007 ISBN/EAN 978-90-6650-090-7 192 pagina’s, met illustraties.

Onderbouw-VO organiseert op 17 november ‘Dé Onderbouwmanifestatie’ in de Jaarbeurs Utrecht Hét evenement voor iedereen die werkzaam is in de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Dit evenement draait om de ontwikkelingen in de onderbouw van het voortgezet onderwijs en is bedoeld voor school- en teamleiders, docenten en studenten aan lerarenopleidingen. Tijdens deze manifestatie wordt ingegaan op de ontwikkelingen in de onderbouw. Het programma bestaat uit lezingen, presentaties en (team-)workshops. Bezoekers kunnen dit programma geheel naar eigen wens invullen en

kunnen, als zij dat willen, met collega’s uit andere scholen in gesprek over uiteenlopende onderwerpen. Sinds 2006 hebben scholen meer ruimte om het onderwijs in de onderbouw naar eigen keuze in te richten en vorm te geven. De meeste scholen zijn die ruimte gaan benutten. Uit contacten met scholen blijkt dat er behoefte bestaat aan reﬂectie, het uitwisselen van ervaringen en inspirerende voorbeelden van andere scholen. Voor meer informatie: www.onderbouw-vo.nl. m#o.nl

nr.6 / september 2008

pag.6

Clara Legêne redactie

Zoals een vriendin van mij altijd zegt: “He, ﬁjn, vakantie. Kan ik eindelijk eens doorwerken.” Het is me op het lijf geschreven. En ik combineer dat dan met ‘Lekker weg in eigen huis.’ Deze vakantie heb ik uitsluitend geruimd. Vijf volle kliko’s met raadsstukken, kleren weggebracht die ik toch nooit meer pas, ik bedoel: aandoe. Archieven en websites bijgewerkt, eindelijk de vele detectives van mijn al sinds jaren overleden echtgenoot durven weggeven. Op internet een webstek geopend met veel van mijn materiaal al keurig bij elkaar. En in jeugdige overmoed ook nog een dagelijks weblog gestart (claars-notes). Schrijven, mijn gedachten af kunnen maken, niets hoeven. Het zolderraam wijd open als het niet regende en bijna elke avond getrakteerd worden op de mooiste zonsondergangen. Regelmatig een eind gaan ﬁetsen of wandelen in het buitengebied en soms bij McDonalds langs de snelweg met een frietje tussen de passanten aan de picknicktafel gaan zitten en net doen of ik ergens heel ver weg ben. ‘s Ochtends de krant echt lezen. En tussendoor in de zon aan de tuintafel eindelijk boeken achter elkaar uit kunnen lezen: dat is voor mij de ultieme vakantie. Deze zomer kwam er een spannende vakantiebestemming bij. Ik heb een usb-platenspeler aangeschaft en een usb-videorecorder. Technische wonderen, allebei. Videofragmenten die ik gebruik bij mijn lessen staan voortaan keurig bij elkaar, met handige hoofdstukindeling, op bescheiden schijfjes. De videobanden zijn verkast naar een grote doos in de zolderberging. Helemaal weggooien durfde ik ze nog niet, dus nu heb ik alles drie keer. Belachelijk, ja. Een keer op video, een keer digitaal, een keer op schijf. Mijn grote platencollectie staat te stralen: wakker worden, we worden weer gedraaid! Want buiten een stuk of tien dierbare platen die ik beneden in de woonkamer regelmatig op de draaitafel leg, kijk ik nog zelden in mijn lp’s. Ik ontdekte kostbare schatten, waarvan ik niet meer wist dat ik ze had. De mooiste kregen een nieuwe jurk aan van bits en bytes en de muziekcollectie op het extern geheugen groeit gestaag. Voor het eerst keurig gecatalogiseerd. En bij het terughoren van al die langvervlogen klanken kwamen de herinneringen. Aan de tijd dat ik op kamers

woonde, de vrienden, de dromen. Aan de jaren dat ik met mijn grote liefde, mijn hobo, van de ene plek naar de andere trok; meespeelde met de gloednieuwe muziek van mijn medestudenten, maar ook met mijn barokhobo de wereld van de oude muziek verkende. Ik zat op mijn zolderkantoor stil te luisteren, de mensen die in het huis van de achterburen logeren hadden het gras gemaaid. De geur dreef door het open raam naar binnen en ik voelde het verlangen zelf weer een musicus te zijn. Nieuwe dromen, dus. Voor later. En tussen alle bedrijven door als in elke zomer nagedacht over mezelf als docent. Hoewel ik bijna niets liever doe dan lesgeven valt het me elk jaar zwaarder. Dat ligt niet aan het lesgeven zelf. Dat is een tweede natuur, zoals een zwemmer alleen in het water vis in het water is. Maar het is de druk waaronder je moet lesgeven die me steeds zwaarder valt. Omdat ik een dagje ouder word, natuurlijk. Maar ook omdat de druk toeneemt. Niet alleen op mij, ook op de kinderen en de school. Het is druk die deels van buitenaf komt. Het politiek geknoei met het onderwijs. De samenleving die steeds complexer wordt. De kinderen die vaak doodongelukkig zijn. Maar het is ook druk van binnenuit, die we ons zelf aandoen. De marktpositie, de ambities, de vergaderingen, de veelheid van taken. En als elk jaar weet ik dat ik de druk alleen kan verdragen door me ervan bewust te blijven. Me niet mee te laten slepen. Te blijven genieten van de kinderen en het lesgeven. Terwijl ik dit schrijf, is de vakantie bijna voorbij. Ik schrik. Nu al? Ik kijk naar mijn huis. Ik had wel eens mogen schoonmaken. Neem me voor dat in de herfstvakantie te doen. Eerst mijn boek uitlezen.

Voor wie het leuk vindt het te volgen: www.claars-notes.nl

SBL zoekt ondernemende leraren voor SBL-werk in de regio Vanuit de doelstelling ‘Goede leraren voor goed onderwijs’ werken de regiomedewerkers van SBL in hun eigen regio gericht met leraren en scholen aan hun bekwaamheid. Zij zorgen voor activiteiten die aansprekend, inspirerend en zinvol zijn voor het beroep. Goede voorbeelden en diverse instrumenten helpen leraren om hun bekwaamheid te blijven ontwikkelen. Daarnaast zijn de expertise en het netwerk van de regiomedewerker belangrijke bronnen voor activiteiten die aantrekkelijk zijn voor het beroep van de leraar.

Ter versterking van de regionale netwerken zoekt SBL voor het schooljaar 08/09 ondernemende leraren. Wie het interessant vindt om aan de slag te gaan met de ontwikkeling van het beroep, kan zich hiervoor aanmelden door op de website van SBL het sollicitatieformulier te downloaden, in te vullen en per email te sturen aan sbl@lerarenweb.nl of per post te zenden naar SBL, t.a.v. secretariaat, Muntstraat 5, 3512 ET Utrecht. Voor meer informatie mailt u naar het secretariaat van SBL of belt u telefoonnummer 030 - 230 69 60. m#o.nl

nr.6 /september 2008

pag.7

BERICHTEN > > >

Schooltv-serie Wereldmuziek Teleac meldt dat op woensdag 29 oktober 2008 (10:30 uur tot 10:45 uur) de eerste aﬂevering te zien is van de vierdelige serie Wereldmuziek. De wekelijkse uitzendingen van de schooltv zijn bestemd voor leerlingen van groep 7 en 8. Het betreft een muzikale ontdekkingsreis door Marokko, Suriname en Turkije. De leerlingen maken kennis met de verschillende muziekstijlen en horen wat voor invloed deze heeft op de muziek die ze horen via de populaire muziekzenders als MTV. Zo komt de Marokkaanse Kawinamuziek, de Surinaamse Gnawa-muziek en Turkpop aan bod. Wereldmuziek sluit aan bij de muziekmethode voor de basisschool ‘Moet je doen’. Wereldmuziek is gemaakt in samenwerking met het Muziekcentrum van de Omroep. Zoals gebruikelijk is een handleiding te bestellen via de website van Schooltv alwaar ook nadere informatie voor de docent te vinden is, alsook aﬂeveringen bekeken kunnen worden. www.schooltv.nl

Hoogste punt muziekmakerscentrum bereikt In Amsterdam worden langzaam maar zeker de contouren van de muzyQ-vestiging zichtbaar. In juli is het hoogste punt van het muziekmakerscentrum Amsterdam bereikt. Het gebouw waarin het muziekmakerscentrum wordt gehuisvest, is ontworpen voor muziek maken. Het muziekmakerscentrum gaat een breed assortiment aan diensten en faciliteiten bieden voor al diegenen die actief zijn in de muziek. Naast muziekstudio’s zijn er ondermeer ook opname- en nabewerkingstudio’s, outlets en kantoorfuncties voor muziekorganisatoren voorzien. In mei vonden in de ondergrondse verdieping de eerste akoestische tests plaats. De uitkomsten geven aan dat de ruimten kunnen voldoen aan de gestelde, zeer hoge eisen. Stichting Orfeos Studio, Postbus 92164, 1090 AD Amsterdam, tel. 020–6255572. http://www.s-o-s.nu/nieuws.php

Zijn wij allemaal als enige uniek? Onderbouw VO heeft een nieuwe publicatie uitgebracht: Zijn wij allemaal als enige uniek? – en 42 andere ervaringen met leermiddelen van docenten, leerlingen, scholen en uitgevers. Ook is het eindrapport van het project gepubliceerd. Het komt voort uit het initiatief van het ministerie van OCW om vier jaar lang in totaal 69 experimenten met ﬂexibele leermiddelen mede te ﬁnancieren. Het project heeft praktisch bruikbare leerervaringen opgeleverd voor de school die haar leermiddelenbeleid gaat integreren met haar gehele schoolbeleid. Deze uitgave kan tegen verzendkosten besteld worden op onderstaande website.

Colofon m#o.nl nummer 6, september 2008

m#o.nl / digitale nieuwsbrief van de Vereniging Leraren Schoolmuziek (VLS) bestemd voor muziekdocenten in het basis- en voortgezet onderwijs, professionals in de muziek- en cultuureducatie, directies en beleidsmakers. m#o.nl wordt digitaal verspreid onder leden van de VLS en andere belangstellenden en is te vinden op: www.muziekenonderwijs.nl. m#o.nl is een uitgave van de Vereniging Leraren Schoolmuziek. De VLS is aangesloten bij de Centrale van Middelbare en Hogere Functionarissen (CMHF), een koepel van beroeps- en belangenverenigingen bij overheid, onderwijs, zorg en bedrijfsleven. Het bureau van de VLS is gevestigd Kluppelshuizenweg 32, 7608 RL Almelo Contact bureau@vls-cmhf.nl Websites VLS: www.vls-cmhf.nl m#o.nl: www.muziekenonderwijs.nl Webmaster Jurgen van der Ent Redactie m#o.nl Jos Herfs, Clara Legêne, René Meeuws, Frits Mennen Aan deze uitgave werkten verder mee: Amir Pool en Janneke de Haan Contact redactie@muziekenonderwijs.nl Vormgeving en Illustraties Marcel Grotens Overige Illustraties Morgueﬁle Bijdragen Ieder wordt uitgenodigd bijdragen te leveren of berichten voor m#o.nl te zenden. De redactie zal graag nadere informatie verstrekken.

www.lco-wijzer.nl © VLS het copyright van artikelen en illustraties ligt bij de Vereniging Leraren Schoolmuziek, tenzij anders aangegeven. Overname van artikelen of illustraties op welke manier dan ook, zonder schriftelijke toestemming van de Vereniging leraren Schoolmuziek, is verboden.

m#o.nl

nr.6 / september 2008

pag.8