Bosbelang 74 - herfst 2021

Page 1

INFORMATIEBLAD BOSGROEP LIMBURG DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT - N`74

OKTOBER, NOVEMBER, DECEMBER 2021

Bosbelang

AFGIFTEKANTOOR: HASSELT 1

3DE AFDELING P3A9010

Bijzondere bossen van bijzondere eigenaars: Domein Daalbroek in Lanaken

Gezamenlijke

houtverkoop 2021, houtprijs

terug in de lift

Hout is hot: van prehistorie naar hightech

PB- PP BBELGIE(N) - BELGIQUE 01675

Fonds

Bossen leveren ontzettend veel voordelen. Ze filteren de lucht, regelen de temperatuur, leveren grondstoffen, temperen de gevolgen van de klimaatwijziging en voorzien voedsel en schuilplaatsen voor dieren. In coronatijd werd duidelijk hoe belangrijk bossen zijn voor ons welzijn. Nog nooit trokken we zo massaal de natuur in. Hoewel Limburg naar Vlaamse normen bosrijk is, is er nog plaats voor meer bos. Zeker in het bosarme Haspengouw. Helaas kampen veel bestaande bossen ook nog eens met problemen. Denk maar aan de fijnsparbossen die massaal afsterven door de letterzetter. Om het Limburgse ”bronsgroen” een boost te geven, richtten we in samenwerking met de Koning Boudewijnstichting een fonds op: “Vrienden van Bosgroep Limburg”. Dit fonds heeft twee doelen: nieuw bos aanplanten in onze provincie en Limburgse bossen die afstierven door de gevolgen van de klimaatverandering (zoals de schade van de letterzetter) herstellen.

Doe je mee?

Ga jij samen met ons op de barricade voor meer en beter Limburgs bos? Wil jij ook dat onze kleinkinderen in de toekomst nog kunnen genieten van de vele voordelen van bossen? De komende maanden zetten we acties op en communiceren we volop over het fonds.

Wil je nu al jouw centje/steentje bijdragen, dan kan dat door een gift te doen op rekening BE10 0000 0000 0404 en BIC-code BPOTBEB1. Vergeet niet om de vermelding ”Fonds Vrienden van Bosgroep Limburg” of ***020/0730/00043*** als gestructureerde code aan je overschrijving toe te voegen. Voor giften vanaf 40 euro ontvang je automatisch een fiscaal attest waarmee je 45 % van je gift terugkrijgt.

Schenkingen en nalatenschap

Er komt heel wat kijken bij goed bosbeheer. Soms zie je als boseigenaar door de bomen het bos niet meer. Weet dat een schenking van jouw bos ook tot de mogelijkheden behoort. Je kunt het fonds ook opnemen in je nalatenschap. Als je dat overweegt, neem dan zeker contact met ons op.

in dit nummer

Nieuws uit de regio

Bijzondere bossen van bijzondere eigenaars: Pierre Laumont van Domein Daalbroek in Lanaken _ 4

Houtverkoop

Gezamenlijke

houtverkoop 2021, houtprijs terug in de lift _ 8

Bosbeheer

Hout is hot: van prehistorie naar hightech _ 12

2 Nieuws uit de regio
“Vrienden van Bosgroep Limburg”

Zoekertjes _ 13

Bos online _ 14

Kalender _ 15

Contactgegevens _ 16

Beste bosbeheerder

Hoewel de nood aan natuur nog nooit zo hoog was, blijft het een fikse uitdaging om de geplande Vlaamse bosuitbreiding in de praktijk te brengen. Talloze overheden en organisaties zetten zich hier onvermoeibaar voor in en het doet me veel plezier om vast te stellen dat ook heel wat Bosgroepleden maar al te graag bijkomend bos willen creëren. Een van die enthousiastelingen is Pierre Laumont, die de redactie van het Bosbelang ontving op zijn domein in Lanaken

Wil je mee ijveren voor meer bos? Om het aanplanten en herstellen van bossen in onze provincie in een stroomversnelling te brengen, lanceert Bosgroep Limburg het fonds ”Vrienden van Bosgroep Limburg”

Dat bijkomende bos biedt talloze voordelen: voor de biodiversiteit, de strijd tegen de klimaatverandering en ons mentale en fysieke welzijn, maar ook voor lokale, duurzame houtproductie. In dit nummer nemen we de vele mogelijkheden onder de loep en onderzoeken we de hindernissen die boseigenaars en de houtsector vandaag nog ondervinden.

We hebben het daarnaast over enkele innovaties die hout meer dan ooit hip en interessant maken. Verder staan we stil bij de resultaten van de gezamenlijke houtverkoop in juni.

Wie op een andere manier het Limburgs privébos ondersteunen wil en bestuurder bij de Bosgroep wil worden, leest op p. 15 hoe hij of zij zich kandidaat stelt.

Veel leesplezier!

Bert Lambrechts

gedeputeerde van Leefmilieu en Natuur voorzitter vzw Bosgroep Limburg

COLOFON

De deputatie van de provincieraad van Limburg, Jos Lantmeeters, gouverneur-voorzitter, Inge Moors, Bert Lambrechts, Igor Philtjens, Tom Vandeput, gedeputeerden en Wim Schoepen provinciegriffier I Coördinatie & Hoofdredactie Karolien Van Diest, Bosgroep Limburg I Tekst Leen Raats, Teksttype.be Hasselt, Karolien Van Diest en Lore Bellings, Bosgroep Limburg I Taaladvies Informatie en Communicatie, provincie Limburg I Concept en vormgeving Informatie en Communicatie, provincie Limburg I Fotografie Informatie en Communicatie - provincie Limburg, Renaat Nijs, Kristien Wintmolders voor Toerisme Limburg, Reza Jackson - pexels, Tencel, Platowood, Patrick Meesters, Lyocell, Leen Raats Drukwerk Drukkerij Chapo, Hasselt I Oplage 4300 ex. I Verantwoordelijke uitgever Vera Boesmans, Universiteitslaan 1 - 3500 Hasselt I Wettelijk depotnummer D/2008/5857/82 Deze publicatie werd gedrukt op houtvrij gerecycleerd CO2-neutraal papier met EU Ecolabel en FSC certificaat.

Nieuws uit de regio 3

Bijzondere bossen van

bijzondere eigenaars, Pierre Laumont van Domein Daalbroek in Lanaken

Aan de voet van het Kempens Plateau strekt zich een 100 ha groot bos- en natuurdomein uit dat erfgoed combineert met bijzondere natuurwaarden. De familie Laumont, met Pierre als grote gangmaker, beheert deze natte oase met veel inzicht, kennis en enthousiasme. Pierre woont in een voormalige boswachterswoning en gebruikt zijn eigen hout voor de restauratie, inrichting en verwarming van zijn huis.

Nieuws
uit de regio
4 Nieuws uit de regio
“Ik wilde echt midden in het bos wonen.”

Het is in dit huis midden in het bos, aan het einde van enkele prachtige dreven, dat we Pierre ontmoeten voor een gezellige babbel over zijn grote passie: bosbeheer. Hij verblijft hier zo’n vijf dagen per week met zijn vrouw. De rest van de tijd wonen ze in Luik. ”We hebben hier namelijk geen goede ontvangst op onze gsm en geen internet. Bovendien kozen we ervoor om hier geen televisie te hebben. Dat heeft als nadeel dat we niet altijd op de hoogte zijn van het nieuws. Zo ontdekten we pas na een week dat Jürgen Conings zich hier in de buurt schuilhield. Dat was wel even schrikken.“

Omdat er geen gasleidingen liggen en grote vrachtwagens zich niet in de smalle dreven wagen, kan Pierre zijn huis niet verwarmen met gas of mazout, maar ook dat ziet hij niet als een bezwaar. ”We hebben elektriciteit, een warmtepomp en een houtkachel. Het brandhout haal ik uit ons bos.“

Natte oase aan de rand van het Kempens Plateau

Het grootste gedeelte van Domein Daalbroek bestaat uit bossen en soortenrijke hooilanden. ”Het is een oud bos met veel loofbomen, wat je in deze streek niet veel ziet. Het Kempens Plateau ligt honderd meter verderop, je ziet een duidelijke drempel. Het is een zeer nat gebied. Het domein is bekend sinds de 15de eeuw en alle vroegere eigenaars zijn gekend.“

Pierre toont ons een boekje waarin zijn moeder in een keurig handschrift de geschiedenis van het domein en haar familie neerschreef, geïllustreerd met kunstige pentekeningen

en zwart-witfoto’s van haar voorouders. ”In 1840 trouwde een van mijn voorouders met een dochter van de familie Lambrechts, die al sinds 1795 bekend is in deze streek. Zo kwam hij in het bezit van dit domein, dat toen 600 ha groot was. Pas in de 20ste eeuw geraakte de eigendom verdeeld door erfenissen. Mijn moeder kwam in de jaren 1960 in bezit van het domein. Momenteel bezit ik met mijn broer en twee zussen 100 ha, het aangrenzende goed is van een neef van mijn moeder. Samen goed voor 130 ha bos en 70 ha weiden en hooilanden.“

Pukkelpopstorm velt eiken

Op het domein staan een kasteeltje (een groot herenhuis) uit 1614, een boerderij uit 1714 en het huis waar Pierre woont, een voormalige boswachterswoning, waarvan de geschiedenis nog verder teruggaat. ”Waarschijnlijk was het ooit een soort wachttoren, uit de 15de of 16de eeuw. De boswachter die hier woonde, stierf in 2004 op 94-jarige leeftijd. Zijn familie beheerde dit domein 150 jaar lang, over verschillende generaties heen. Ik kocht dit huis

Nieuws uit de regio 5

van mijn ouders omdat ik midden in het bos wilde wonen.“

Hoewel Pierre in Luik opgroeide en er nog steeds deeltijds woont, kwam hij als tiener al heel graag in het familiebos in Lanaken, waar hij al op jonge leeftijd heel wat kennis opdeed over bos- en natuurbeheer. ”We deden veel zelf met niet al te grote middelen. Toen mijn ouders het goed erfden, kapten ze een deel van de bomen om daarmee de successierechten te betalen. Ze plantten heel wat nieuwe bomen, waaronder sparren om als kerstboom te verkopen en dennen voor de mijnen.“

Hoewel voor Pierres ouders de economische overwegingen overheersten, zoals gangbaar in die tijd, had hun aanpak ook grote voordelen voor de natuur, iets waar Pierre nu nog van geniet. ”Onze ouders lieten veel grote loofbomen staan, zodat we nu genieten van prachtige eiken, lindes, kastanjes en beuken. De oudste eiken hebben 180 à 200 jaar op de teller. Verder vind je nog enkele monumentale zwarte dennen die niet gekapt zijn. Tijdens de Pukkelpopstorm van 2011 sneuvelden helaas heel wat veteranen, vooral in de eikendreven.“

De letterzetter slaat toe

Nadat de generatie van Pierre het beheer van hun ouders overnam , voerden ze enkele veranderingen door. ”Vroeger was er veel vraag naar brandhout“ en het beheer van het bos bestond dan ook vooral uit hakhout onder hooghout (het zogenaamde “middelhoutprincipe”). Toen

6 Nieuws uit de regio
“tuintafel gemaakt met eikenhout van het domein”

de vraag naar brandhout daalde, bleef alles gewoon groeien. Zo werd het bos te dicht, waardoor er veel dood hout in het bos ontstond. We zijn nu bezig om dat recht te trekken. Je vindt hier enkele prachtige dreven met Amerikaanse eik, maar daar hebben we enkele jaren geleden een deel van moeten kappen. We hebben er nu jonge bomen aangeplant.“

Helaas deed de letterzetter ook het Domein Daalbroek aan. ”Het sparrenbos dat mijn ouders in de jaren 1960 aanplantten, was ernstig aangetast. Vorig jaar hebben we, met hulp van Bosgroep Limburg, maar liefst 10 ha aangetaste sparren laten kappen. Die stukken zijn we nu aan het omvormen naar gemengde bossen. Gelukkig waren er, door een gebrek aan onderhoud, al eiken en andere bomen tussen de sparren aan het groeien. We verwijderden bovendien het sparrenstrooisel, zodat er hopelijk veel zaden van naburige bomen kunnen kiemen. Ik heb de jongere generatie van de familie mee ingeschakeld om zaden van mooie bomen te verzamelen en te planten. Een paar keer per jaar krijg ik de hele familie gemotiveerd om een dagje in het bos te werken. Dan zijn we met zo’n twintig mensen aan het werk en is het heel gezellig.“

Massief eikenhout

Bij hun beheerkeuzes, stellen Pierre, zijn broer en zijn zussen het ecologische belang voorop. De inkomsten dienen vooral om het beheer te financieren. ”Vroeger verkochten we elk jaar hout aan een man die een zagerij had in Boorsem. Tot zijn 98ste kwam hij nog met de fiets naar hier om te kijken wat we te koop hadden. We verkochten het hout aan hem aan de normale prijzen en haalden het zelf uit

het bos. Ik velde enkel bomen wanneer het niet te vochtig was, want anders richt je een enorme schade aan. Ik ging ook vaak naar die zagerij, waar ik leerde hoe je hout zaagt. Die man miste een paar vingers en had een magnifieke, 19de-eeuwse, gietijzeren zaag op rails.“

Pierre gebruikte ook zelf hout uit het bos bij de verbouwingen aan het huis. ”Dat is vooral eikenhout. Mijn nicht is designer en heeft ook al meubels gemaakt van ons hout voor haar eigen huis en voor het familiekasteeltje van mijn zus hier op het domein, waaronder een grote tuintafel met een massief eikenhoutblad van zo’n 10 cm dik.“

Fijne samenwerking met de Bosgroep

Vroeger deed Pierre heel veel zelf en maakte daarvoor zelfs zijn eigen werkmateriaal, maar nu hij de zeventig is gepasseerd, doet hij het wat rustiger aan. De familie Laumont doet nu een beroep op een freelancebosbeheerder. De Bosgroep werkt met deze beheerder samen. Pierre is al jaren lid van de Bosgroep en maakt gebruik van hun bosploegen om onrendabele beheerwerken met een ecologische meerwaarde uit te voeren, zoals het maaien van de natte weilanden op het domein. Ze zoeken daarbij heel gericht naar passende oplossingen, rekening houdend met de weersomstandigheden en de smalle dreven in Pierres bos. ”De ploegbaas geeft altijd zijn advies en mening, wat ik fijn vind. Hij kent het terrein goed en weet wanneer hij best komt. Je kunt hier niet met grote machines komen, maar dat is voor hen geen probleem.“

Domein Daalbroek maakt deel uit van

een gezamenlijk Uitgebreid Bosbeheerplan (UBP) waarin ook de bossen van de gemeente Lanaken opgenomen zijn, samen met enkele grote en veel kleine boseigenaars. De samenwerking tussen Pierre en de Bosgroepmedewerkers verloopt al vanaf het begin heel hartelijk. ”Het idee achter Bosgroep Limburg spreekt me enorm aan: dat kleine boseigenaars mee kunnen profiteren van de ervaring en het materiaal.“

De familie Laumont bezit ook akkers en graasweiden. Pierre wil deze graag deels omzetten naar bos, of minstens een brede bosrand aanleggen als overgang tussen velden en bos. ”Die akkers worden gedeeltelijk verpacht. Aangezien de boer er nu mee wil stoppen, zie ik dat als een mooie kans om bijkomend bos te creëren. De administratie om landbouwgrond in bos om te zetten, is echter nogal complex. Dat is de Bosgroep momenteel voor me aan het uitzoeken.“

Nieuws uit de regio 7

Gezamenlijke houtverkoop 2021

HOUTVERKOOP IN CIJFERS

22 loten te koop

67 deelnemers verkopers/eigenaars

9 157 m 3 hout aangeboden

17 houtfirma’s brachten bod uit

9 houtfirma’s deden een aankoop

We brachten dit jaar bewust minder hout op de markt omdat de houtprijzen de laatste twee jaar sterk daalden door een overaanbod in West-Europa. Deze daling was het gevolg van de kap van fijnsparbossen die zijn aangetast door de inmiddels beruchte letterzetter.

Toch schemert er licht aan de horizon: zoals we ook merkten op onze gezamenlijke houtverkoop in juni, stijgen de prijzen momenteel opnieuw.

De laatste maanden ontstond een onvoorziene houtschaarste doordat veel bosbeheerders hun geplande kappingen uitstelden. Dat resulteerde in een kleiner aanbod op de markt. Tegelijkertijd steeg de vraag naar gezaagd hout sterk doordat veel particulieren tijdens de coronacrisis begonnen te klussen terwijl de bouwsector en andere houtverbruikende

sectoren vrij normaal konden doorwerken.

De media spreekt al enkele maanden van stijgende houtprijzen en dat merkten we ook tijdens de gezamenlijke houtverkoop van 17 juni. We gaan ervan uit dat de markt de komende jaren zal stabiliseren en houden er rekening mee dat deze resultaten van tijdelijke duur zijn.

25-43 euro/m3 prijs gemengd naaldhout

PRIJZEN

“Dit is een enorme stijging t.o.v. de voorbije jaren. We verwachten dat deze uitschieters van tijdelijke aard zijn en een gevolg van de huidige nervositeit op de houtmarkt”

RECORDPRIJZEN

107 euro/m3 LOT DOUGLAS

280 euro/m3 EIKEN STAMMEN

Houtverkoop 8 Houtverkoop

houtprijs terug in de lift

Houtverkoop 9 NAAM BOOMSOORT (ZIE LEGENDE) AANTAL BOMEN AANTAL M3 HOOGSTE BIEDER HOOGSTE BOD PRIJS/M3 Lummen – Genenbos 45 % grove den, 33 % Cors. den, 9 % Am. eik, 4 % zomereik, 9 % overige 1 300 577 Internationale Houthandel Ras 23 999 41,59 Meldert – Diest 58 % Cors. den, 16 % grove den, 12 % larix, 5 % fijnspar, 5 % zomereik, 4 % overige 1 756 688 Internationale Houthandel Ras 29 999 43,58 Tessenderlo – Schoot 44 % grove den, 41 % Cors. den, 10 % Am. eik, 5 % overige 1 031 728 Internationale Houthandel Ras 31 699 43,57 Tessenderlo – xPo 100 % populier 6 24 Muffels Leon 265 11,05 Ham 88 % Cors. den, 6 % grove den, 6 % zeeden 307 240 Meulendijks Rondhout 8 775 36,53 Beringen –Leopoldsburg 77 % Cors. den, 23 % grove den 626 514 Meulendijks Rondhout 18 755 36,52 Zolder – Vogelsanck 99 % Douglas, 1 % Cors. den (eindkap) 143 310 Houthandel Van Dal 33 288 107,46 Houthalen-Helchteren 59 % grove den, 32 % fijnspar, 4 % zomereik, 3 % berk, 2 % overige 532 231 Van Bruwaene 5 950 25,79 Peer – Grote-Brogel 87 % grove den, 7 % Am. eik, 6 % Am. vogelkers 331 183 Van Bruwaene 4 650 25,42 Hamont-Achel –Beverbeek – FSC 94 % grove den, 4 % Cors. den, 2 % overige 625 459 Houthandel Fransen 26 658 58,07 TOTAAL BOSGROEP WEST-LIMBURG 6 657 3 953 184 038 46,55 Opglabbeek –Duinengordel 77 % grove den, 15 % larix, 4 % Cors. den, 2 % Am. eik, 2 % overige 1 294 573 Internationale Houthandel Ras 23 999 41,87 Meeuwen –Meeuwerkant 100 % grove den (eindkap) 736 493 Internationale Houthandel Ras 20 999 42,57 Meeuwen-Gruitrode 56 % grove den, 35 % Cors. den, 3 % zomereik, 2 % Am. vogelkers, 2 % larix, 2 % overige 2 465 1 592 Internationale Houthandel Ras 67 999 42,72 Gruitrode –Neerglabbeek 49 % grove den, 20 % larix, 14 % Am. eik, 11 % Cors. den, 6 % overige 2 149 1 023 Internationale Houthandel Ras 43 999 42,99 Gruitrode –Neerlee – xPo 100 % populier 58 62 Muffels Leon 682 11,09 Bree – ‘tHasselt – xPo 100 % populier 402 178 Boomrooierij Weijtmans 5 000 28,09 Bree – Berkenbroek – xPo 100 % populier 160 230 Bollen Patrick 8 171 35,51 Bree – Berkenbroek 100 % zomereik 8 30 Houthandel Van Dal 8 388 280,82 Maasmechelen –Opgrimbie 84 % grove den, 9 % Am. eik, 7 % zomereik 75 54 Muffels Leon 1 259 23,25 TOTAAL BOSGROEP OOST-LIMBURG 7 347 4 235 180 496 42,62 Sint-Martens-Voeren 77 % zomereik, 7 % berk, 4 % boskers, 3 % es, 3 % beuk, 2 % larix, 2 % haagbeuk, 2 % overige 708 723 Meulendijks Rondhout 35 250 48,78 Hoeselt – xPo 100 % populier 74 181 Cohout 7 260 40,19 Schulen – xPo 100 % populier 46 66 Cohout 1 000 15,26 TOTAAL BOSGROEP ZUID-LIMBURG 828 969 43 510 44,91 ALGEMEEN TOTAAL 14 832 9 157 408 044 44,56

Hout is hot

Onze voorouders gebruikten hout om zich te verwarmen en te koken. Meer dan 300 000 jaar geleden scherpten de eerste mensen takkenhout tot puntige wapens. Zonder hout geen Vikingboten of middeleeuwse zeilschepen die de oceanen trotseerden. Tot vandaag rekenen we op hout voor o.a. de woningbouw en meubelindustrie. Dankzij voortdurende innovatie blijken nog meer toepassingen mogelijk. Zo maken we zachte T-shirts van stevig hout en kunnen we via thermische behandeling de levensduur van houtsoorten verlengen, waardoor zelfs populier kan dienen als buitengevelbekleding. Maar er liggen nog enkele hindernissen op de weg naar het op grotere schaal gebruiken van lokaal, duurzaam hout.

beheer Van prehistorie naar hightech 10 Bosbeheer
Bos-

Oeroud hout en moderne technologie: het blijkt een droomcombinatie. Via innovatieve procedures kunnen we hout bewerken en er allerlei grondstoffen aan ontrekken voor uiteenlopende toepassingen. Hout bestaat voornamelijk uit cellulose en lignine, die zorgen voor de sterkte en stuctuur van het hout. Vulstoffen als hars, gommen en looistoffen dragen bij aan de kleur, reuk en duurzaamheid. Elke houtsoort bezit verschillende eigenschappen, wat zich uit in andere toepassingen. Zo maakt men een snijplank bij voorkeur uit beuk omdat het hout geen smaak heeft en een plankenvloer eerder uit eik omwille van de slijtvastheid en mooie tekening. Onderzoekers zoe-

ken voortdurend naar hoogwaardige, milieuvriendelijke toepassingen uit hout.

Van pulp tot fashion

Via chemische procedures kun je hoofdbestanddelen aan hout onttrekken en gebruiken als alternatief voor petrochemische producten in cosmetica, medicijnen en de automobielindustrie. Een bekend voorbeeld uit de textielsector is lyocell (merknaam Tencel), een natuurlijk materiaal van houtcellulose of pulp van soorten als eucalyptus, eik en

berk. Lyocell is een ecologisch verantwoorde keuze. Het vernuftige productieproces vraagt immers minder energie en is minder milieubelastend dan de fabricage van polyester of katoen. Bovendien is de stof biologisch afbreekbaar. De veelzijdigheid van lyocell blijkt uit de verschillende toepassingen: jeans, shirts, broeken, bedlinnen en handdoeken. De stof voelt zijdezacht aan, is licht en toch heel sterk. Lyocell neemt beter vocht op dan katoen, is hypoallergeen en heeft een natuurlijk ademend vermogen.

Bosbeheer 11
Het maakproces van lyocell TM: boom - hout - pulp - draad - textiel

Hard hout door te verhitten

De Vikingen wisten al dat licht verbrand hout een langere levensduur heeft. In de jaren ’70 begon men te experimenteren met het verwarmen van hout. Hierbij verhit men het hout tot 180 à 220 °C, zonder de aanwezigheid van zuurstof. Deze gecontroleerde pyrolyse zorgt voor chemische veranderingen in het hout. Hierdoor verhoogt de duurzaamheid van naaldhout en lichte loofhoutsoorten zoals populier en es, waardoor het bijna even sterk is als tropisch hardhout. Deze techniek verhoogt de weerstand tegen houtrot, optimaliseert de stabiliteit en maakt dat hout beter zijn vorm houdt, ook in vochtige omstandigheden. Nog een voordeel: thermisch behandeld hout bevat geen suikers en zetmeel meer, waardoor het geen voedingsbron vormt voor insecten en schimmels.

Houtsoorten die normaal enkel geschikt zijn voor binnentoepassingen komen zo ook in aanmerking voor buitentoepassingen zoals gevelbekleding, terrassen en tuinconstructies. Essenhout, normaal duurzaamheidsklasse V, kan na thermische behandeling duurzaamklasse I claimen. Daarnaast kun je in ons land ook thermisch verduurzaamd populierenhout, grenen (den), vuren (spar), eikenhout en berkenhout verkrijgen onder de merknaam Thermowood.

Thermisch behandeld hout is ecologisch verantwoord, want er worden geen chemicaliën (zoals bij geïmpregneerd hout) gebruikt en hout uit lokale Europese bossen heeft een veel kleinere voetafdruk dan hout uit tropische oerwouden.

Lokaal hout, zeker niet fout!

De wereldwijde vraag naar hout blijft stijgen en dat is in België niet anders. Hout is een duurzame grondstof en het is bewezen dat houtproductie kan samengaan met CO₂-vastlegging en het behoud van biodiversiteit. Toch stellen we als Bosgroep vast dat zowel het maatschappelijke als politieke draagvlak voor lokale houtproductie niet groot is in Vlaanderen. Boseigenaars worden vaak geconfronteerd met onbegrip van burgers, bijvoorbeeld bij het vellen van bomen.

Ook binnen de politiek is er niet veel ruimte voor duurzame houtproductie. De focus ligt daar op het omzetten van multifunctioneel naar natuurbos. Ook binnen de huidige bosuitbreidingsplannen van de Vlaamse Regering ligt de focus enkel op natuur. Hierdoor neemt het bosareaal waarbinnen duurzame houtproductie mogelijk is, jaarlijks af in Vlaanderen. Overheden (en heel wat boseigenaars) beschikken over onvoldoende vakkennis rond duurzame houtproductie, die een permanent, gericht beheer vereist, van aanplant tot eindkap. De Bosgroepen komen hier deels aan tegemoet met adviesverlening en vorming, maar een vlottere uitwisseling van concrete praktijkervaring tussen alle betrokken partijen zou een grote meerwaarde zijn.

Als Bosgroep zien we het als een van onze doelstellingen om hier verandering in te brengen. We moeten erkennen dat de economische functie van (privé)bossen een volwaardige positie verdient, naast de ecologische en eventueel recreatieve functie. We mogen houtproductie,

hoe gering ook, niet per definitie als bijkomstig beschouwen en moeten zowel de politiek als de burger overtuigen van de meerwaarde.

Concreet ijveren de Bosgroepen voor een toekomstvisie rond duurzame houtproductie in Vlaanderen, iets wat momenteel nog ontbreekt. Kwantitatieve doelstellingen rond volumes, houtsoorten, kwaliteit en sortimenten mogen hierin zeker niet ontbreken. Vervolgens moet men bepalen wat het areaal multifunctioneel bos is dat hiervoor nodig is en hoe de geplande bosuitbreidingen van de Vlaamse overheid hiertoe kunnen bijdragen. Ook moet men maatregelen nemen om zowel privéals openbare boseigenaars te ondersteunen, stimuleren en op te leiden. Een duidelijke en efficiënte taakverdeling tussen privéboseigenaars, overheden en andere terrein-

12 Bosbeheer

beheerders is hierbij onontbeerlijk. We zouden de lokale verwerking van (rond)hout in Vlaanderen, een belangrijke economische sector die voor grote uitdagingen staat, moeten stimuleren.

Bronnen: ecopedia.be, ecohout.be, lyocell. info, greenpremium.nl, Bosbode

Zoekertjes

Ben je lid van de Bosgroep en wil je je bos verkopen of ben je net op zoek naar een bos? In deze rubriek vind je een overzicht van percelen privébos die te koop staan. Wij hopen natuurlijk dat andere Bosgroepsleden het bos kopen, zodat de duurzaamheid van het bosbeheer gegarandeerd is.

Afspraken bij de zoekertjes

Voordat het zoekertje gepubliceerd wordt, ondertekent de eigenaar een toelating.

Het zoekertje verschijnt eenmalig in het Bosbelang.

De publicatie van het zoekertje is geen garantie voor de verkoop van het bos.

Als je het bos niet meer zou willen verkopen, breng je de Bosgroep op de hoogte.

Hoe reageer je op een zoekertje?

Je neemt zelf contact op met de boseigenaar.

Bij aankoop geef je de Bosgroep een seintje.

Zutendaal

1,05 hectare naaldhout joburm@gmail.com 0476 87 99 83

Zutendaal

1,15 hectare gemengd jong bos 011 42 98 21

Bocholt

1,63 hectare loofhout 0475 67 28 68

As

81,55 are loofhout danielflorczak@hotmail.com 0474 56 53 35 Recht van voorkoop

Oudsbergen

1,70 hectare naaldhout danielflorczak@hotmail.com 0474 56 53 35

Recht van voorkoop

Oudsbergen 54 are naaldhout danielflorczak@hotmail.com 0474 56 53 35

Bos te koop 13
BOS TE KOOP
+
Lichte houtsoorten komen dankzij hittebehandeling ook in aanmerking voor gevelbekleding, terrassen en tuinconstructies.

Als bosgroepmedewerkers lezen we regelmatig interessante berichten die we graag met onze leden delen. Meer artikelen lezen om over door te bomen? Dat kan, op onze website en Facebookpagina.

MELD VREEMDE PLANTENZIEKTEN VIA NIEUWE APP

Onbekende plantenziekte gespot in je tuin of bos? Via de nieuwe applicatie Beware&Note op waarnemingen. be kun je de ziekmaker identificeren en melden. Het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO), het Proefcentrum voor Sierteelt (PCS) en Natuurpunt Studie hopen op die manier ook burgers in te schakelen om onze natuur te beschermen tegen uitheemse ziekten en plagen, die vaak schade toebrengen aan ons milieu en voedselproductie.

bit.ly/36Tfmzb

MONUMENTALE NEDERLANDSE BOMEN IN KAART GEBRACHT

De Nederlandse Bomenstichting verzamelt al sinds haar oprichting in 1970 info over monumentale bomen. Sinds deze zomer voegden ze een kaart met merkwaardige bomen uit heel Nederland toe aan de zogenaamde Atlas Leefomgeving, die je gratis online kunt raadplegen. Het gaat niet zelden om zeer bijzondere, oude of grote bomen. Je vindt de link naar de kaart in dit artikel van Nature Today, samen met fascinerende verhalen over enkele opvallende bomen.

bit.ly/2WeiEeo

VOGELS PLANTEN BOS

In een recente studie onderzochten wetenschappers twee bossen in het Engelse Cambridgeshire, die ontstonden op een voormalig gerstveld en op een weide, respectievelijk verlaten in 1961 en 1996. Ze ontdekten dat de bossen zijn aangeplant. Niet door de mens, maar door vogels. Het begon met lijsters, die zaden van bramen, sleedoorn en meidoorn verspreidden. Tussen deze struiken konden eikels kiemen, die daar begraven waren door gaaien. Zo ontstonden op relatief korte termijn twee nieuwe bossen. Meer dan de helft van de bomen in het bos zou er groeien dankzij het ijverige werk van gevleugelde bosbouwers!

bit.ly/3zqHNAG

BOMEN VOOR KLIMAATSLIMME BOSSEN

De klimaatverandering, verdroging, verzuring en ziekten en plagen spelen de Noord-Limburgse boseigenaars parten. De Nederlandse organisatie Probos publiceerde een artikel waarin ze tips geven voor eigenaars van bossen op zandgronden, die je ook bij onze noorderburen volop vindt. In hun publicatie schuiven ze vijf boomsoorten naar voren die het goed zouden doen op armere bodems, ook in de toekomst: elsbes, gewone zilverspar, ratelpopulier, walnoot en tamme kastanje. In het artikel lees je waarom en onder welke voorwaarden deze soorten een interessante aanvulling kunnen betekenen op zandgronden.

bit.ly/3eGHRV6

Bos online
14 Bos online

kalender

Oproep!

Wil jij je schouders zetten onder de werking van Bosgroep Limburg?

Dat kan, als bestuurder!

Het driejarig mandaat van de Bosgroepbestuurders verstrijkt volgend voorjaar. Ben je bosbeheerder van een klein of een groot bos? Heb je interesse om de Bosgroep mee op te volgen en jouw expertise in te zetten voor het overkoepelend belang van de Limburgse bossen en hun beheerders? Geef ons dan een seintje vóór 31 december 2021 via an.pierson@limburg.be of via 011 23 83 24. De bestuurdersverkiezingen vinden plaats tijdens de jaarlijkse contactdag op zaterdag 26 maart 2022 in de Landcommanderij van Alden Biesen in Bilzen.

OKTOBER 13

woensdag

Week van het bos

Hoeselt

Bekijk het bos via een Bosgroepbril! Wandel in de bossen van Hardelingen, waarvoor recent een ambitieus natuurbeheerplan type 2 werd opgesteld (zie ook BBL70).

Start 14 u. Einde +/- 16.30 u. Waar Hardelingenstraat 6, Hoeselt (parking)

Toegankelijk Dit bos is enkel op deze dag toegankelijk. Honden zijn niet toegelaten. Bij regen kan het wandelpad modderig zijn – voorzie aangepast schoeisel.

Inschrijven is verplicht via 011 23 83 63 of via bosgroep@limburg.be. De plaatsen zijn beperkt!

OKTOBER 17

zondag

Week van het bos

Zutendaal

Kom mee fietsen in Zutendaal, waarbij we toelichting geven bij recente beheerwerken (planten en/of natuurlijke verjonging) die bijdragen aan klimaatsterke, meer biodiverse bossen. Na afloop voorziet de Bosgroep een Zutendaals aperitiefje.

Start 9.30 u. Einde +/- 12 u.

Waar parking Lieteberg, Stalkerweg z/n Zutendaal

Afstand +/- 8 km.

Fiets Kom met je eigen fiets of huur er eentje bij ons (opgelet, bestellen = betalen). Afrekenen ter plaatse.

Gewone fiets = 10 euro

Elektrische fiets = 25 euro

Inschrijven en reserveren fiets vóór 13 oktober 2021 via 011 23 83 15 of via bosgroep@limburg.be

OKTOBER 16

zaterdag

Week van het bos

Hechtel-Eksel

OKTOBER 23

zaterdag

Brandhoutverkoop Lummen

Wandeling waarbij o.a. recente herbebossingen van Kempens naaldhout en een eerste bebossing worden bekeken samen met de lokale coördinator.

Start 10 u. Einde +/- 12 u. Waar de kapel van Vlasmeer, Weverstraat in Hechtel-Eksel (t.h.v. huisnr. 72).

Afstand +/- 4 km.

NOVEMBER 13

zaterdag

Brandhoutverkoop

Meeuwen

!! Hamont-Achel is enkel op inschrijving.

NOVEMBER 25

donderdag

Brandhoutverkoop

Hamont-Achel

Bos online 15

contactgegevens

Regio West

BOSGROEP LIMBURG

p/a provincie Limburg

Universiteitslaan 1

B-3500 Hasselt

bosgroep@limburg.be

bosgroeplimburg.be

tel. 011 23 73 28

algemene coördinatie

ir. An Pierson

tel. 011 23 83 24

gsm 0473 88 53 95

an.pierson@limburg.be

coördinator houtverkoop

ing. Frederik Bollen

tel. 011 23 83 71

gsm 0479 19 10 08

frederik.bollen@limburg.be

administratief coördinator

Sally Dewallef

tel. 011 23 83 14

sally.dewallef@limburg.be

Ilse Vanhoudt

tel. 011 23 74 26

gsm 0479 54 30 72

ilse.vanhoudt@limburg.be

boekhouding

Matty Colla

tel. 011 23 83 63

gsm 0475 29 37 30

matty.colla@limburg.be

communicatieverantwoordelijke

Pascal Vanhees

tel. 011 23 83 74

gsm 0478 55 16 14

pascal.vanhees@limburg.be

REGIO WEST coördinator

ir. Lore Bellings tel. 011 23 83 19

gsm 0471 23 82 14 lore.bellings@limburg.be

adjunct-coördinator

Pieter Flamend tel. 011 23 83 29 gsm 0476 93 11 50 pieter.flamend@limburg.be secretariaat

Evi Ghijsens tel. 011 23 73 29 evi.ghijsens@limburg.be

Regio Zuid

REGIO OOST coördinator

ir. Patrick Meesters tel. 011 23 83 23 gsm 0475 46 04 42 patrick.meesters@limburg.be

adjunct-coördinator

Els Kimpe tel. 011 23 73 85

gsm 0470 57 67 15 els.kimpe@limburg.be secretariaat

Ine Houbrechts tel. 011 23 83 15 ine.houbrechts@limburg.be

Regio Oost

REGIO ZUID coördinator

ir. Karolien Van Diest tel. 011 23 83 25 gsm 0473 88 53 94 karolien.vandiest@limburg.be secretariaat

Clara Caradonio tel. 011 23 83 12 domenicaclara.caradonio@ limburg.be

Patricia Rouffa tel. 011 23 83 30 patricia.rouffa@limburg.be

Waarvoor kun je terecht bij de Bosgroep?

Een bos bezitten en beheren, daar komt heel wat bij kijken. Voor vragen of informatie kun je evenwel altijd te rade gaan bij de Bosgroep. We sommen hier even op waarmee de Bosgroepmedewerkers je van dienst kunnen zijn:

vragen en hulp bij bosuitbreiding gratis en onafhankelijk advies over het bos en het beheer ervan (bosbouwtechnische, wettelijke, financiële en administratieve aspecten) informatie over hoe een duurzaam bosbeheer eruitziet, wat je wettelijke rechten en plichten zijn als boseigenaar en wat de mogelijke subsidies zijn waarop je

aanspraak kunt maken. hulp bij het invullen van kapaanvragen of het opstellen van beheerplannen

kaartmateriaal

coördinatie van de samenwerking tussen verschillende boseigenaars ondersteuning bij FSC-certificering, boscompensatie in natura, aanplantingen en ecologische beheerwerken.

Voeren HouthalenHelchteren Genk Pelt Lommel HechtelEksel Bree Bocholt Beringen Ham Leopoldsburg Hasselt Peer Oudsbergen HamontAchel Kinrooi Maaseik DilsenStokkem Maasmechelen HeusdenZolder Zutendaal As Lummen Herk-De-Stad Halen Diepenbeek Tessenderlo Nieuwerkerken Alken Wellen Kortessem Hoeselt Bilzen Lanaken Sint-Truiden Gingelom Heers Herstappe Tongeren Riemst Borgloon Zonhoven
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.