2022/20 LImburg NAtuurlijk

Groendaken

Een tuin op je dak

Beestig Wijs

Dieren en jongeren helpen elkaar

VLINDERS VANGEN

PRIORITAIRE SOORTEN

Welkom in de Wijers

Sinds enkele maanden heten Wijersbakens je welkom in De Wijers. Langs invalswegen werden, verspreid over het hele natuurgebied, zeventien bakens geplaatst. De natuurlijk gevormde houten palen verwijzen naar het riet in de streek. Daartussen verschuilt zich een cortenstalen roerdomp, de mysterieuze vogel die het symbool is van het land van 1001 vijvers. De Wijersbakens fungeren als wegwijzer en welkomstbaken. Tegelijkertijd zetten ze de sterktes van De Wijers in de verf: water en Europese topnatuur. Spot jij ze allemaal?

Beste lezer,

Als Limburgers zijn we trots op de natuur en de rijke biodiversiteit in onze provincie. Terecht: heel wat plant- en diersoorten komen binnen Vlaanderen enkel in Limburg voor. Anderen zijn sterk afhankelijk van de Limburgse natuur. We dragen dus een grote verantwoordelijkheid in het voortbestaan van deze planten en dieren. Gelukkig zetten lokale overheden, organisaties en particulieren zich sterk in voor deze “prioritaire soorten”.

In dit nummer neemt bioloog Dirk Maes ons mee naar De Teut - Ten Haagdoorn, één van de vele Limburgse natuurgebieden met een grote biodiversiteit. Hij vertelt waarom de lokale natuur zo belangrijk is voor talloze dieren en planten en waarom we ecologische verbindingen tussen de verschillende natuurgebieden moeten creëren.

Om de gemeenten te helpen “hun” prioritaire soorten optimaal te beschermen, publiceert het Provinciaal Natuurcentrum in het najaar van 2022 voor elke Limburgse gemeente een Natuurverbindingenrapport. Met behulp van dit document, en met de steun van het provinciebestuur, kunnen de lokale besturen geïsoleerde populaties met elkaar verbinden. Een belangrijke taak, waar zowel de zeldzame soorten als natuurliefhebbers dankbaar voor zullen zijn.

Ik wens je veel leesgenot,

Bert Lambrechts gedeputeerde

van Milieu en Natuur

DOMEIN BOVY Park met Smaak

Wist jij dat er heel wat eetbare planten te vinden zijn in onze natuur? Om dat in de verf te zetten, ontwikkelt Regionaal Landschap Lage Kempen (RLLK) samen met de gemeente HeusdenZolder een wildplukbelevingspad in Domein Bovy. Vanaf volgend jaar leidt een bewegwijzerde route van ongeveer 2 kilometer je langs een vijftiental eetbare boom- en struiksoorten. Infobordjes geven aan welke plantdelen eetbaar zijn en wat je er zoal mee kan klaarmaken. Daarnaast krijgt het domein twee “sneukelzones”: het evenementenplein wordt omgedoopt tot een “eetbaar gazon” en rondom de dierenverblijven komt een snoepgaard met lekker fruit, noten en bessen. Een ontdekkingskaart laat bezoekers van Domein Bovy eetbare planten zoeken, vinden en thuis bereiden met eenvoudige receptjes. Zo wil RLLK oude gebruiken herintroduceren, gezonde voeding promoten en wildplukken uitdragen als nieuwe vorm van natuurbeleving. Het wildplukpad wordt officieel geopend in het voorjaar van 2023. www.rllk.be

33,3% verwarmt op stookolie

GOEDGELEGD.BE

Vlecht je haag

Eén op drie Limburgse gezinnen verwarmt haar woning met stookolie. Dat is het dubbele van het Vlaamse gemiddelde. De Limburgse afhankelijkheid van “mazout” is geen goede zaak. Stookolie stoot minstens 25% meer CO2 en 45% meer fijnstof en schadelijke gassen uit dan aardgas. Daarom verbood de Vlaamse overheid het plaatsen en vervangen van stookolieketels bij nieuwbouw- of renovatieprojecten. Omschakelen naar gas kan een optie zijn. Nog betere alternatieven zijn een warmtepomp of, bij lage woondensiteit, een pelletkachel. Voor het vervangen van een stookolieketel kan je beroep doen op premies. Neem een kijkje op de website van Fluvius of bel gratis naar de Vlaamse infolijn 1700.

Wil je eens iets anders doen met je heg? Je kan je heg “leggen”. Deze eeuwenoude techniek werd vroeger gebruikt om hagen ondoordringbaar te maken. Door de stam van de struiken laag te kappen en het bovenste deel in te vlechten, krijg je een afsluiting die mens en dier tegenhoudt. Een gevlochten haag vormt ook een prachtige groene lijn in het landschap én biedt onderdak aan vogels, insecten en kleine zoogdieren. Door de opkomst van de prikkeldraad verdwenen veel gelegde heggen in Limburg. Om deze vergeten techniek terug te brengen, lanceert het Regionaal Landschap Lage Kempen (RLLK) samen met de gemeenten Bocholt, Hamont-Achel en Pelt het online platform Goedgelegd.be. De website brengt eigenaars van geschikte hagen in contact met heggen-leggers. Je kan je registreren als je een geschikte haag hebt of als je graag hagen wilt leggen. Ook als je niet in Bocholt, Hamont-Achel of Pelt woont, kan je deelnemen.

www.goedgelegd.be

© Ilse Plessers

© Benny Odeur

© Peter Geudens

LIMBURGSE KLIMAATTUINEN Klimaattuincoaches in 21 gemeenten

Goed nieuws voor wie een klimaatvriendelijke tuin wil: Limburg krijgt meer Klimaattuincoaches. Na een succesvolle testperiode vorig jaar, wordt het project uitgebreid naar 21 gemeenten in de provincie. Van april 2022 tot maart 2023 gaan 19 Klimaattuincoaches aan de slag in Tongeren, Voeren, Tessenderlo, Lanaken, Heusden-Zolder, Bree, Gingelom, Lommel, Wellen, Borgloon, Beringen, Ham, Hoeselt, Pelt, Riemst, Sint-Truiden, Maasmechelen, Bilzen, Houthalen-Helchteren, Nieuwerkerken en Hechtel-Eksel.

Betaalbaar advies

Inwoners van de deelnemende gemeenten kunnen een Klimaattuincoach inschakelen om hun tuin klimaatvriendelijk in te richten. Hoe? De coach komt op bezoek, bekijkt waar je kan ingrijpen en luistert naar jouw wensen en noden. Twee weken later krijg je een schriftelijk advies en een schematisch vlekkenplan waarmee je aan de slag kan. Zo’n bezoek kost normaal 300 euro, maar als tuineigenaar betaal je slechts 75 euro. De rest past de gemeente bij.

www.limburgseklimaattuinen.be

LANAKEN

Thuis voor salamanders

De kamsalamander leeft in Lanaken! Nadat in 2018 een populatie werd ontdekt in het oude Parkbos, zetten Regionaal Landschap Kempen en Maasland, de gemeente Lanaken en Natuurpunt Lanaken een biodiversiteitsproject op poten om de zeldzame salamander een handje te helpen. Ze deden daarvoor beroep op subsidies van de provincie Limburg. Volgens het project worden er drie nieuwe poelen, 500 meter nieuwe houtkanten en 900 m2 struweel aangelegd. Verder wordt er 2.500 m2 ruigtebeheer en 6.000 m2 extensief grasbeheer gerealiseerd. Dit alles zorgt ervoor dat de kamsalamander zich op een natuurlijke manier buiten de bestaande poel kan verspreiden. De veranderingen moeten het oude Parkbos ook verbinden met andere potentiële leefgebieden.

OP PAD LANGS BOMEN

De vrijwilligers van de LIKONA Bomenwerkgroep zijn echte bomenkenners. Deze zomer organiseren ze vier bomenwandelingen op zondagvoormiddag: op het oude kerkhof van Hasselt, in het arboretum van Bokrijk, in het park van Vilain XIIII in Leut en in het park van Herkenrode. Inschrijven doe je via de website.

www.provinciaalnatuurcentrum.be/ bomenwandeling

WEG MET ASBEST

In mei ging de asbestcampagne van Dubolimburg van start. Als je asbest in daken, gevels of leidingisolatie laat verwijderen via hen, kan je tot 4.000 euro aan premies krijgen.

www.dubolimburg.be

VERS LEESVOER

In mei verscheen Gered door de boomkikker, een boek van Ignace Schops (directeur Regionaal Landschap Kempen en Maasland) over het belang van natuurbescherming voor onze toekomst. Hij ontleedt de achteruitgang van onze planeet en toont hoe een duurzame omwenteling eruit kan zien.

www.lannoocampus.be/ gered-door-de-boomkikker

GARDEN CITIES

Hoe kunnen de tuinwijken in Genk klimaatwijken worden? Dat onderzoekt de Intergemeentelijke Onroerend

Erfgoeddienst van het Regionaal Landschap Kempen en Maasland binnen de Task Force Garden City 2.0 van de stad Genk in samenwerking met STEBO. Deze zomer volgt een internationale conferentie over het thema.

Dirk Maes

Gentiaanblauwtje

• Ernstig Bedreigd, dreigt te verdwijnen uit Vlaanderen.

• 5 van de 7 Vlaamse populaties vind je in Limburg.

• “Mijn favoriete vlinder. Het gentiaanblauwtje leeft samen met bepaalde mierensoorten. Zij aanzien de rupsen van het gentiaanblauwtje voor hun eigen larven omdat de rupsen hen goed kunnen nabootsen met behulp van chemische stoffen. De mieren nemen de rups mee het nest in en voederen hem tot hij verpopt. De volwassen vlinder verlaat de volgende zomer in allerijl het nest.”

& kwetsbaar ZELDZAAM

Limburg is een schatkamer voor zeldzame dieren en planten. Maar liefst 231 soorten zijn voor hun voortbestaan grotendeels afhankelijk van de Limburgse natuur. “Geen enkele andere provincie heeft zoveel prioritaire soorten”, zegt Dirk Maes van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek.

Limburg telt 231 prioritaire soorten. Dat zijn zeldzame plantenen diersoorten die vooral in de provincie voorkomen en gerichte ingrepen nodig hebben om te kunnen overleven. “Deze soorten stellen heel specifieke eisen aan hun leefomgeving. Zonder extra hulp dreigen ze te verdwijnen. Er zijn prioritaire acties voor nodig, vandaar de naam”, zegt insectenspecialist Dirk Maes. Als medewerker van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) stelde

hij mee de lijst van prioritaire soorten voor alle Vlaamse provincies op.

Dirk: “Vroeger had elke provincie haar eigen methode, wat vergelijken moeilijk maakte. Begin jaren 2000 startte het INBO daarom met het samenstellen van één lijst voor alle prioritaire dier- en plantensoorten in Vlaanderen. Er staan planten, amfibieën, reptielen, zoogdieren, vissen en vogels op. Maar de lijst bevat ook zeldzame insecten zoals

Heivlinder

• Bedreigd.

• 62% van de verspreiding ligt in Limburg.

• “De heivlinder is een typische soort die voorkomt in de Kempen en aan de kust. We dachten voorheen dat dit geïsoleerde groepen waren, maar dankzij recent genetisch onderzoek bij 700 heivlinders, weten we dat er soms uitwisselingen plaatsvinden tussen de populaties in de Kempen en die aan zee.”

Veldparelmoervlinder

• Bijna in Gevaar.

• 64% van de verspreiding ligt in Limburg.

• “De veldparelmoervlinder is geen typische heidesoort, maar komt voor op de schrale graslanden van de Tenhaagdoornheide waar de vrouwtjes hun eitjes op de smalle weegbree leggen. De blaadjes liggen laag bij de grond op schrale graslanden, wat ideaal is voor deze vlinder.”

Provinciaal rapport

Om gemeenten een duidelijk beeld te geven van de natuur op hun grondgebied, stelde het Provinciaal Natuurcentrum in 2018 per gemeente een gedetailleerd rapport op over de natuurwaarden binnen de gemeentegrenzen. In het najaar van 2022 volgt een rapport dat focust op natuurverbindingen. Deze documenten dienen als basis voor het gemeentelijk natuurbeleid, waarin de provincie ook weer als ondersteunende partner optreedt.

dagvlinders, libellen, sprinkhanen en krekels. Vleermuizen staan niet op de lijst, omdat we nog onvoldoende gegevens hebben over hun aantallen en verspreiding.”

Rode Lijst

Een soort geraakt niet zomaar op de lijst van Limburgse prioritaire soorten, vertelt Dirk. “Eerst analyseerden we cijfers van waarnemingen.be en andere databanken. Daaruit selecteerden we soorten die volgens de Rode Lijst voor Vlaanderen ‘Ernstig Bedreigd’, ‘Bedreigd’ of ‘Kwetsbaar’ zijn. Nog een voorwaarde: minstens één derde van de verspreiding moest zich in Limburg bevinden. Dat bleken er heel wat. Zo komen negen van de tien resterende populaties van de kommavlinder in Limburg voor. De Europese hamster zit zelfs enkel in Tongeren, terwijl je de lentevuurspin uitsluitend op de Kristalheide in Lommel aantreft. Na dit analytisch werk, stuurden we de lijst naar soortenspecialisten. Met hun advies schaafden we de lijst bij. Op aanraden van een wolvenkenner voegden we bijvoorbeeld de wolf ook toe aan de Antwerpse lijst, hoewel negentig procent van de individuele dieren momenteel in Limburg gespot wordt.”

Heide en kalk

Wat maakt Limburg zo populair bij prioritaire soorten? “Limburg is inderdaad de provincie met het grootste aantal prioritaire soorten”, zegt Dirk.

“Dat komt in de eerste plaats doordat hier meer natuur aanwezig is dan in de rest van Vlaanderen. Limburg is, samen met Antwerpen, ook de enige provincie waar grote stukken heide

voorkomen. En er staan heel wat heidesoorten op de prioritaire lijsten. De kalk in de Zuid-Limburgse ondergrond zorgt dan weer voor specifieke plantensoorten die zeldzame dagvlinders aantrekken zoals het klaverblauwtje en het boswitje.”

Groene verbindingen

Het Agentschap voor Natuur en Bos, de gemeentebesturen en natuurverenigingen zijn al decennia bezig met het aankopen, inrichten en gericht beheren van natuurgebieden. De lokale overheden en natuurverenigingen leveren belangrijk werk. Maar het is nog niet genoeg, zegt Dirk. “Er zijn ook verbindingen tussen die geïsoleerde biotopen nodig.” Iets waar de provincie Limburg sterk op inzet. De lijst met prioritaire soorten is daarbij een handig instrument.

Dirk: “Soorten hebben groene en blauwe verbindingen nodig om zich te verplaatsen. Je kan bijvoorbeeld verbindingen tussen heidegebieden creëren via bermen langs wegen of kanalen. Of je kan hindernissen in beken wegnemen om geïsoleerde populaties beekprik met elkaar te verbinden. Soorten verspreiden zich vaak op goed geluk: ze zwerven rond en enkele gelukzakken vinden een nieuw leefgebied. Sommigen zijn heel mobiel, maar anderen geraken niet verder dan een paar honderd meter. De vleugelloze zadelsprinkhaan is daar een goed voorbeeld van. Voor zulke dieren is de versnippering van leefgebieden een ramp.” www.pnc.be/prioritaire-soorten

“Veel soorten komen enkel voor in heidegebieden, waar Limburg rijk aan is.”

“Dieren helpen, helpt jongeren”

Als leerkracht zag ik vroeger veel getalenteerde jongeren uitvallen op school. Via het schoolvervangend aanbod van de vzw Beestig Wijs bieden we hen perspectief en zingeving. Het begon allemaal in 2011, toen we een oud huis in Kortenaken samen met 1.400 jongeren ombouwden tot een huiselijk dierenasiel. Drie jaar lang was ik er elke dag aan de slag met zo’n 30 jongeren. Zij deden alles zelf: van de elektriciteit leggen tot de public relations verzorgen. Vaak verbleef een groep er een week aan een stuk: ze sliepen en kookten zelfs in het asiel. Het was een bijzondere leeromgeving en een onvergetelijke ervaring, ook voor mij.

Ondertussen is de werking van de vzw sterk uitgebreid. Beestig Wijs runt nu ook een opvangen uitlaatservice voor asieldieren en honden in Genk. Uit onze werking ontstonden ook mooie initiatieven voor mensen met een beperking (vzw Bo) en dierenbaasjes in armoede (vzw Beestig Bezig). Bij elk initiatief staat het werken met dieren centraal. Hen helpen, geeft onze jongeren voldoening. Het helpt hen om hun eigen problemen even van zich af te zetten. Asielhonden zijn hier ideaal voor: hun kwetsbaarheid is herkenbaar voor onze jongeren, die tegelijkertijd voelen dat de honden hen écht nodig hebben. Hun imperfectie is hun grote kracht.

In januari 2022 startten we met ons nieuwste initiatief: de infolijn @Beestig Genk. Elke burger kan er terecht met de meest uiteenlopende vragen over dieren. We zijn ook het provinciale aanspreekpunt voor gemeenten en OCMW’s rond Oekraïense asielzoekers met huisdieren. We bezorgen hen ook dierenvoeding en andere spullen indien nodig. Dieren én kwetsbare mensen helpen, dat is altijd mijn doel geweest.”

NAAM RIET ABRAHAMS

PROFIEL

Coördinator van vzw Beestig Wijs Sociaal ondernemer en probleemoplosser www.beestigwijs.be

Worden de grondwaterreseves aangevuld?

LAGE GRONDWATERSTAND percentage van Vlaamse meetplaatsen met lage grondwaterstand

April 2021: 11%

April 2022: 51%

DROOGTECOÖRDINATOR

“Na een natte periode met hoge grondwaterpeilen zorgde het kurkdroge voorjaar voor een daling van de peilen”, zegt Nathalie Leynen. Zij werd één jaar geleden aangesteld als Limburgse Droogtecoördinator. Ze organiseert de Limburgse droogteaanpak en ondersteunt de gemeentebesturen en andere stakeholders.

www.limburg.be/droogte

Katten

steriliseren per leeftijd

Pasgeboren kittens mogen niet gescheiden worden van de moeder of andere kittens. In deze periode leren ze wat soortgenoten zijn.

In principe kunnen kittens op deze leeftijd al gesteriliseerd of gecastreerd worden. Dit is nog voor de eerste krolsheid. 1 2 3

De kitten is nu vruchtbaar. Katten zijn meestal krols in het voorjaar en de zomer. Krolsheid duurt zes tot negen dagen.

0-7 WEKEN

VANAF 5 MAANDEN

7-14 WEKEN

In augustus 2021, na een extreem natte juli, werd in 7% van de meetplaatsen een lage grondwaterstand gemeten.

In februari 2022 noteerden alweer 39% van de meetplaatsen een lage grondwaterstand.

Cijfergegevens waterinfo.be

EXTREMEN

neerslag in Vlaanderen

Juli

2021: 166,5 mm

normaal: 76,9 mm

meer dan het dubbele

September

2021: 26 mm

normaal: 65,3 mm

minder dan de helft

Maart

2022: 2,2 mm

normaal: 59,3 mm

maar 3,7% van de normale hoeveelheid neerslag

Wanneer werken zonnepanelen optimaal?

Uiteraard brengen zonnepanelen het meest op bij zonnig weer. Toch mag het ook niet te heet zijn. Het klinkt gek, maar zonnepanelen werken het best bij lage temperaturen. Op een zomerdag waarop het 30 graden wordt, warmt een zonnepaneel al snel op tot 60 graden. Dat is niet goed: voor elke graad dat een zonnepaneel warmer wordt dan 25 graden, neemt het vermogen met bijna een half procent af.

Of je zelf voor afkoeling kan zorgen? Ja, zeker. Een groendak helpt bijvoorbeeld goed. Australisch onderzoek toonde aan dat het rendement op de heetste uren dankzij een groendak met 15 procent kan toenemen. Ook oriëntatie speelt een rol: aan de zuidkant warmen panelen gemiddeld meer op dan bij oost- of westoriëntatie.

amper 2,2 mm neerslag

NA 6 MAANDEN

Katten zijn gedurende ongeveer twee maanden zwanger en kunnen tot drie nestjes per jaar hebben.

STERILISEER/CASTREER

Tot 15 september 2022 krijg je in verschillende Limburgse gemeenten een kortingsbon ter waarde van 25 euro (kattin) of 15 euro (kater). www.limburg.be/ valentijnsactie

Wat geen goed idee is, is je zonnepanelen besproeien met water. Niet alleen omdat je spaarzaam moet omspringen met water in de zomer, ook omdat het water snel verdampt en de vuildeeltjes erin zo makkelijk neerslaan op de panelen. Als je die aanslag manueel verwijdert, riskeer je om krasjes te maken. Ben je niet in de mogelijkheid om deze tips toe te passen? Leg je dan neer bij de tijdelijk lagere opbrengst en geniet van de zon!”

David Michiels Coördinator Klimaatbeleid, provinciale dienst Milieu en Klimaat

© Helena Michiels

© Robin Reynders

Een tuin op je dak

Steeds meer mensen kiezen voor een groendak. Het biedt dan ook heel wat voordelen: je vergroent je omgeving, bespaart op energie en helpt de klimaatverandering milderen. Wil je een groendak aanleggen? Sinds dit voorjaar kan je beroep doen op het advies van de Huisdokters van DuboLimburg. Dirk Andelhofs is een van hen.

Wat is een groendak en wat zijn de mogelijkheden?

Dirk Andelhofs: “Een groendak is een dak met levende planten. Dat gaat van lage sedums (vetplantjes, red.) of een kruidenrijke bloemenweide tot struiken en zelfs bomen. Sommigen kiezen voor een moestuin, al dan niet in plantenbakken. In steden zoals Antwerpen en Brussel vind je zelfs heuse ‘dakboerderijen.’ Je kan een groen dakterras creëren om ’s avonds gezellig te zitten of om als thuiswerkplek in te richten. Ik heb zelfs al gazons en petanquebanen op daken gezien. Alles wat in je tuin kan, kan in principe ook op een groendak. Op voorwaarde dat je dak sterk genoeg is, natuurlijk. Er zijn in Vlaanderen miljoenen vierkante meters aan platte daken waarvan het overgrote deel onbenut is. In Limburg is er een potentieel van 35,72 miljoen vierkante meter aan dakoppervlak waar we nog groendaken van kunnen maken.”

Helpt een groendak de natuur vooruit?

Dirk: “Groendaken zijn goed voor de biodiversiteit. Er zijn zelfs akkervogels die normaal gezien enkel op de grond broeden, die dat ook op een groendak doen. Groendaken helpen ook om de gevolgen van de klimaatverandering te temperen. Ze zijn ideaal voor het bufferen van regenwater en helpen zo wateroverlast bij zware onweders vermijden. Bij heet weer zorgen de planten door de verdamping van vocht voor verkoeling. Ze helpen ook om fijn stof te filteren en nemen CO2 uit de lucht op.”

Welke voordelen biedt een groendak nog?

Dirk: “Het voorkomt dat je dak te fel opwarmt. Een plat zwart dak dat door de zon beschenen wordt, kan tot 70 graden warm worden. Onder een groendak blijft de temperatuur constanter, waardoor je dakbedekking tot twee keer langer meegaat. Zonnepanelen, die meer energie geven bij lagere temperaturen, hebben ook een hoger rendement op groendaken. Het aanleggen van een groendak lijkt misschien een grote kost, maar op lange termijn kan je er net door besparen. Een groendak mildert de temperaturen in huis bij hitte, zeker als je het combineert met andere maatregelen zoals goede isolatie en zonnewering op de ramen. Bovendien verhogen groendaken de waarde van je huis, zeker als het om een toegankelijke daktuin gaat. Onderschat ook het psychologisch effect van zo’n tuin op je dak niet. Uit studies blijkt telkens

weer dat mensen zich beter voelen in een groene omgeving. In Rotterdam is er een ziekenhuis met een groendak met banken en boompjes. Uit onderzoek blijkt dat patiënten die met bed en al op het dak rijden, tot 30 procent minder pijnstillers nodig hebben en gemiddeld een dag vroeger naar huis kunnen.”

Waarom legt iedereen dan geen groendak aan?

Dirk: “Veel mensen denken, onterecht, dat een groendak veel onderhoud vergt. Het volstaat eigenlijk om één keer per jaar op het dak te gaan en grote spontane zaailingen uit te trekken. Ongewenste boompjes sterven meestal vanzelf af tijdens hittegolven. Aan erg biodiverse daken met veel bloemen, planten en struiken of bomen, heb je natuurlijk meer werk. Maar zelfs daar volstaat één keer

maaien of snoeien in de winter, zeker als het er allemaal wat natuurlijker mag uitzien.”

Is elk dak geschikt?

Dirk: “Ja, al moet moeten er mogelijk eerst voorbereidende werken gebeuren. Soms moet het dak extra geïsoleerd worden of een andere dakbedekking krijgen. In andere gevallen dient de afvoer onder handen genomen te worden of de draagkracht van het dak vergroot te worden. Zeker dat laatste is belangrijk. Als Huisdokter geven we een eerste advies, maar soms moet er een stabiliteitsstudie gebeuren, zeker als je een toegankelijke tuin wil creëren. Ook op hellende daken kan je een groendak aanleggen. Kijk maar naar de Cordacampus in Hasselt en het NAC in Houthalen. Neen, er is geen enkel excuus om niet voor een groendak te gaan.”

’Alles wat in een tuin kan, kan op een groendak.’

Groendak in bloei

Al 20 jaar tevreden”

Kristien Lefeber is een pionier. Toen zij een groendak aanlegde, was het concept in Limburg nog grotendeels onbekend. Twintig jaar later is ze er nog steeds blij mee.

Waarom koos jij indertijd voor een groendak?

Kristien Lefeber: “Twintig jaar geleden beslisten mijn man en ik om een huis uit de jaren ’60 te renoveren en uit te breiden met een garage en berging. Ik wist meteen dat ik een groendak wou op de bijbouw, om het stuk tuin dat we verloren te compenseren. Het was in de eerste plaats een esthetische keuze: we kijken vanuit verschillende kamers op het dak. Het is een extensief sedumdak, met diverse vetplanten. In de zomer is het heel groen en soms bloeien er gele of paarse bloemetjes. Toen we het pas hadden, zeiden bezorgde buren dat er gras op ons dak groeide. Ondertussen zijn zij er ook blij mee: ze genieten mee van het mooie uitzicht.”

Speelde het argument duurzaamheid mee?

Kristien: “Ja, zeker. Ik ben van opleiding architecte en ben altijd al bezig geweest met duurzame ingrepen. De keuze voor een groendak is er eentje die loont. Het is altijd koel in de garage en berging. We moeten er niet verwarmen, zelfs niet als het vriest. Het groendak trekt ook veel insecten en vogels aan. En het buffert, in combinatie met onze hemelwaterput, ook veel water. Niets dan voordelen dus.”

Was het een grote investering?

Kristien: “De exacte kostprijs herinner ik me niet, ook al omdat het slechts een onderdeel was van een groter renovatieproject. Voor de aanleg konden we gelukkig wel beroep doen

op een subsidie van de Stad Lommel. Ik geloof dat wij de eersten waren die daar gebruik van maakten. We lieten het groendak aanleggen door een gespecialiseerde firma.”

Is het onderhoud intensief?

Kristien: “Neen. Bij aanleg kozen we bewust voor specifieke aanplantingen, maar sindsdien laten we zaadjes die op het dak waaien gewoon kiemen. Zo vonden tijmplanten vanuit onze tuin hun weg naar het dak. We hebben een onderhoudscontract, wat inhoudt dat een bedrijf één keer per jaar het dak komt controleren. Zij bemesten het dan met vogelmest en kalk en controleren op planten die te diep wortelen. Die trekken ze uit. Meer doen we er niet aan. Je mag zeker niet aan de slag met tuingereedschap zoals een hark. Gemakkelijk, toch?”

Zin in een groen dak?

Kijk voor info en tips op www.limburgsegroendakenengevels.be

agenda

Boerenmarkten Haspengouw

ELKE WOENSDAG, ZATERDAG EN ZONDAG

Nog tot december 2022 vinden drie keer per week boerenmarkten plaats in de acht Haspengouwse gemeenten. Je vindt er tal van lekkere lokale producten. Fruittaartjes, speculaas, bier, kaas, kruiden, groenten en fruit… Je koopt het allemaal rechtstreeks van de boer in Alken, Bilzen, Borgloon, Heers, Kortessem, Tongeren, Sint-Truiden of Wellen. Kijk voor de exacte data en locaties op de website.

www.deboerop.be

WEKELIJKSE MARKTEN

tot uw dienst

provincie Limburg

Milieu en Klimaat

Universiteitslaan 1 3500 Hasselt

milieuenklimaat@limburg.be

www.limburg.be/milieuenklimaat 011 23 83 38

Regionale Landschappen

Haspengouw en Voeren

Daaleindestraat 2

3720 Kortessem info@rlhv.be

www.rlhv.be 011 31 38 98

Opening De Wissen

ZATERDAG 3 SEPTEMBER

SEPTEMBER

OPENINGSFEEST

Eind deze zomer opent Visitor Center De Wissen de deuren in Dilsen-Stokkem. Het nieuwe bezoekerscentrum is dé uitvalsbasis voor fietsers en wandelaars die natuurgebied Negenoord-Kerkeweerd, Dilsen-Stokkem of RivierPark Maasvallei bezoeken. Tijdens de feestelijke opening op 3 september staan er leuke activiteiten voor jong en oud op het programma. Regionaal Landschap Kempen & Maasland, Het Provinciaal Natuurcentrum, de stad Dilsen-Stokkem en Limburgs Landschap vzw maken er samen een feest van.

Vanaf 10u.

Visitor Center De Wissen, Dilsen-Stokkem

www.dewissen.be

Provinciaal Natuurcentrum

Craenevenne 86

3600 Genk

pnc@limburg.be

www.pnc.be

011 26 54 50

Kempen en Maasland

Winterslagstraat 87

3600 Genk info@rlkm.be

www.rlkm.be

089 65 56 65

Volg ons Volg ons ook op onze Facebook-pagina’s en Twitter @klimaatlimburg.

lees meer

Lage

Kempen

Grote baan 176

3530 Houthalen info@rllk.be

www.rllk.be

011 78 52 59

Nieuwsbrieven

Voor de nieuwsbrieven van het Provinciaal Natuurcentrum en de Regionale Landschappen kun je inschrijven via de respectievelijke websites. Nog geen abonnee?

Lees LINA online via www.limburg.be/limburgnatuurlijk.

LINA wordt enkel verstuurd naar abonnees. Wil je LINA gratis thuis ontvangen, schrijf je dan in via lina@limburg.be of bel naar 011 23 83 38

LINA is een uitgave van de deputatie van de Limburgse provincieraad: Jos Lantmeeters, gouverneur, Inge Moors, Igor Philtjens, Tom Vandeput, Bert Lambrechts, gedeputeerden en Wim Schoepen, provinciegriffier

REDACTIERAAD EN HOOFDREDACTIE Patrick Boucneau, Jan Mampaey, Sonja Schreurs, Ilse Van Aelst, Geertje Ramaekers, Liesbeth Van Gysegem FOTOGRAFIE Mine Dalemans MET DANK AAN Leen Raats, Els Luyckfasseel EINDREDACTIE EN VORMGEVING Stapel Magazinemakers, www.stapel.be DRUKWERK Bredero Graphics VERANTWOORDELIJK UITGEVER Patrick Boucneau, provincie Limburg, Universiteitslaan 1, 3500 Hasselt OPLAGE 9 000 exemplaren WETTELIJK DEPOTNUMMER D/2017/5.857/026 CONTACTADRES Milieu en Natuur, Directie Omgeving, provincie Limburg, Universiteitslaan 1, 3500 Hasselt, 011 23 83 38, mina@limburg.be, www.limburg.be

LINA WORDT GEDRUKT OP 100 % GERECYCLEERD PAPIER

300 rijkelijk geïllustreerde pagina’s trekken je mee in het verhaal van:

• 120 merkwaardige bomen

• 9 parken

• 6 bijzondere collecties uit

27 Limburgse gemeentes

Bestel je boek snel

www.provinciaalnatuurcentrum.be/ merkwaardigebomen