Penseelstreek100

Penseelstreek in actie voor Oekraïne Mis niet in de tentonstelling in De Bakermat Koningsdag mag weer !

2022 | 100

LENTENUMMER

Jeugdige ondernemers in de wijk

IN DIT NUMMER De 100ste Penseelstreek

Benjamin Rangkouw: “Ik laat me niet beperken door mijn beperkingen”

Sponsortocht Mountainbike4Life brengt 32.000 euro op

6-7

18-20

31

12-15 Unieke tentoonstelling zelden geëxposeerd werk van Klaas Gubbels en Ad Gerritsen

Jonge ondernemers

Thomassen: Van smederijtje tot industrieel concern

26-27

34-37

14-18

Praathuis De Bakermat van start gegaan

Rudy Machielsen, onze nieuwe wijkagent

3 3-4 5 24-25

26-27

Redactioneel In beweging nav de oorlog in Oekraïne Van de bestuurstafel Koningsdag

29

Column Stront aan de knikker

29

TROF

30

Evoud Vogels: Met de Classic rij ik natuurlijk in mijn Alfa Romeo uit 1974

31

Geef uw sportkleding een tweede leven

38-39 40

Kort en Klein Achterkant

COLOFON Redactieleden: Annemoon Gudde (hoofdredacteur) Olga Helmigh Henk Donkers redactie@penseelstreek.nl Advertenties Hans Alink advertentie@penseelstreek.nl

2 | De Penseelstreek nr. 100

Facebookgroep Wijkvereniging De Penseelstreek Verspreiding 4x per jaar huis aan huis in de buurten Hoogkamp, Sterrenberg en Gulden Bodem te Arnhem.

Verspreidingscoördinator Annelies Kruisweg bezorging@penseelstreek.nl

Oplage 1850 ex.

Vormgeving Cécile Bruisten Druk Wilco, Amersfoort De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden stukken in te korten of, in overleg met het bestuur, niet te plaatsen.

Bestuur wijkvereniging Mark Elbers (vzt) Mariëtte van Vlerken (secr) Wim Verheggen (penn.m) Nicolette Piekaar Linda Hofman Secretariaat Bosboomstraat 17, 6813 KB Arnhem bestuur@penseelstreek.nl 026 4435265

REDACTIONEEL Annemoon Gudde | hoofdredacteur

Terwijl we een uitzonderlijk zonnige maart beleven, is iedereen geschokt door de oorlog in Oekraïne en het lot dat de bevolking daar treft.

Door internet en televisie zijn we getuige en zien we met voeten getreden worden waar wij juist erg aan hechten: respect voor de integriteit van je persoon, je huis, je stad, je autonomie, je rechten, de vrede. Een harde confrontatie zelfs voor ons.Onze betrokkenheid blijkt uit kleine en grote gebaren.

Intussen ligt nummer 100 van de Penseelstreek voor u.

Na alle terugblikken rond het lustrum van vorig jaar staan we er kort bij stil. Onze oproep voor nieuwe schrijvers en fotografen heeft enkele (externe) schrijvers opgeleverd en misschien een fotograaf, waar we blij mee zijn.

De Bakermat verdient onze aandacht. De Bakermat biedt talrijke mogelijkheden. Met haar bijzondere expositie, haar drukbezochte avond van de werkgroep ZIN en tal van ideeën om ons als wijkgenoten in alle leeftijdsgroepen een plek te geven voor ontmoeten en plezier vinden hoopt De Bakermat een blijvende waarde te worden voor Penseelstreek en Burgemeesterswijk. Komt dat zien.

Haar website heet www.wijkcentrumbakermat.nl.

Oproep via straatapp en nextdoor 27 februari: Oproep via een straatapp en nextdoor voor spullen voor Oekraïne, vrachtwagen verzamelt in Bennekom, bestemming is een Nederlandse boer in Oekraïne.

Boer Kees Huizinga woont en werkt sinds 2003 in Oekraïne, een van de grote graanschuren van de wereld. Hij wordt door iemand uit De Penseelstreek herkend als een studiegenoot.

Dat brengt het nog dichterbij.

Later verschijnt hij op tv. Drie buurtgenoten rijden meer dan eens, de auto vol met spullen naar verzamelpunt Bennekom.

Lidmaatschap 2021 min. € 12,50 per huishouden IBAN.: NL67 INGB 0007 8197 30 t.n.v. Wijkvereniging ‘De Penseelstreek’ te Arnhem Redactie website Mariëtte van Vlerken webredactie@penseelstreek.nl

De Penseelstreek in beweging voor Oekraïne

Dinant Wansink Annemoon Gudde

De oorlog in Oekraïne laat niemand koud. Het lot van de talloze vluchtelingen evenmin. Hier vindt u een aantal reacties en acties die in onze wijk spontaan zijn opgekomen. Een toevallige greep, om anderen op ideeën te brengen. Grote en kleine gebaren.

Benefietconcert in de Bakermat Op 7 maart is er spontaan een Benefietconcert georganiseerd in De Bakermat. Een Open Podium -benefietavond voor slachtoffers van de oorlog in Oekraïne was een groot succes. Daar is een bont gezelschap van bands, koren en individuen komen optreden. Initatiefneemster was Ellen Koole. Het bestuur van De Bakermat stelde de grote Rembrandtzaal gratis beschikbaar. Conny Schreuders, Marjanne Knüppe, Niek Bakker en Bastiaan Verwey hebben heel vlot een mooi programma in elkaar gezet. Door de bezoekers van deze bijzondere Open podiumavond werd maar liefst € 4.289,90 gedoneerd op Giro 555 om het leed van de slachtoffers van deze oorlog te verzachten.

SO De Brouwerij, Bakenbergseweg 76 (voorheen H.Hartschool) “De actie is georganiseerd vanuit de wijk Schuytgraaf, waar ik woon. In samenwerking met Vluchtelingenwerk Nederland en de UNHCR. Aangezien ik leerkracht ben op De Brouwerij heb ik de school er ook bij betrokken. De kinderen hebben afgelopen weken spullen meegenomen en deze verzameld in de klas. Iedere klas heeft een verhuisdoos in de klas staan die mooi versierd is in de kleuren van Oekraïne. Veel van onze kinderen hebben houdbaar eten, verzorgingsmiddelen, batterijen, maar ook dierenvoer meegenomen.

Deze spullen neem ik volgende week mee voor de inzameling in Schuytgraaf. Daar zullen alle spullen worden ingezameld en met vrachtwagens naar opslagplaatsen in Apeldoorn worden gebracht voor transport naar Oekraïne, buurlanden en weeshuizen.

Juf Jeanette van Wieren.

Inleveren kopij • Nieuwe kopij kan worden ingeleverd tot 12 juni 2022 • Het schema voor 2022 is op de website te vinden onder het menu Wijkkrant.

• Aanleveren kopij bij voorkeur per e-mail of WeTransfer.

Kopij sturen naar: redactie@penseelstreek.nl • Teksten graag in Word/Pages • Digitale foto’s in een zo hoog mogelijke resolutie (300 dpi) Verspreiding volgende wijkkrant: • vanaf 9 juli 2022

3 | De Penseelstreek nr. 100

Pieter Jongelingschool “Een aantal van onze ouders heeft contact met een kindertehuis in Nagydobrony in het uiterste westen van Oekraïne, vlakbij de grens met Slowakije en Hongarije. Zij zijn daar twee weken geleden geweest met hulpgoederen en gaan aanstaand weekend weer.

Vanuit het kindertehuis wordt alles uitgedeeld aan vluchtelingen in de regio. Wij hebben een lijst met goederen en met de kinderen verzamelen we deze week zoveel mogelijk spullen. Vrijdagochtend worden ze opgehaald.” Hester Blok, Pieter Jongelingschool ’t Panorama Op woensdag 16 maart hebben kinderen van ’t Panorama een speciale ochtend gewijd aan acties ten bate van Oekraïne.

Daags tevoren belden vele kleine vingers aan in de buurt om afspraken te maken. Een woensdagochtend lang werd er van alles georganiseerd. Begonnen werd er met een koffie-ochtend, waarvoor van alles gebakken was voor het goede doel. Op de Facebookpagina van ‘t Panorama lezen we dat alleen de koffieochtend meer dan 1000 euro opgeleverd heeft.

Opvang vluchtelingen in huis Een aantal huishoudens in onze Penseelstreek heeft de afgelopen weken al Oekraïense vluchtelingen in huis genomen. Via de netwerken van gerechtelijke hoven - met de rechtbank van Krakow als tussenstation - zijn ook moeders met hun kinderen in de Van Heemstralaan en omstreken gehuisvest. Deze komen uit het Oosten van de Oekraïne uit steden als Marioepol en Mykolajiv. Onder meer hebben buurtgenoten uit de Johannes Vermeerstraat nu een drietal mensen in huis.

Onderwijs voor Oekraïense kinderen De kinderen kunnen online lessen volgen die verzorgd worden vanuit hun eigen land. Ook tijdens dit onderwijs valt niet aan de oorlog te ontkomen, bijvoorbeeld wanneer de les opgeschrikt wordt wanneer er weer een flinke knal vanuit het leslokaal hoorbaar is. Vanaf 4 april is er ook Arnhems onderwijs voor hen in het Oekraïens, het Nederlands en het Engels. Op deze ‘Oekraïneschool’ kunnen kinderen en jongeren terecht van 4 tot 18 jaar voor basis- en voortgezet onderwijs. Er is een geschikte locatie gevonden in een schoolgebouw aan de Groningensingel. Animo zal er zeker zijn, ook van de kinderen elders in Arnhem zoals op de riviercruiseboten die aan de Rijnkade aangemeerd liggen.

Om 10 uur hield ‘t Panorama een aantal sponsorlopen, verdeeld over de verschillende groepen. De Penseelstreek had een gesprekje met Mak Lamers, één van de hardlopers uit groep 6.

Met de andere leerlingen liep Mak een half uur lang zijn rondjes Witsenstraat – Mesdaglaan. Hij had vooraf al een aardige inschatting gemaakt van het bedrag dat binnengehaald zou kunnen worden. Goed voor de rekenvaardigheid! Het werden geen 10 rondjes, maar 11 in totaal! Zijn sponsoren had Mak de keuze gegeven om per afgelegd rondje een bedrag te doneren of (voor de risicomijders) een vast bedrag te geven. In totaal waren de inspanningen van Mak goed voor bijna 200 euro. Het geld dat alle scholieren bijeen hebben gebakken en gesport komt ten goede aan Giro 555. Mak en zijn medescholieren waren in ieder geval moe maar voldaan.

Naaigaren Straatapp 23 maart: Iemand meldt zich omdat zij vrijwilliger is op de Vluchtelingenboot aan de Rijnkade in Arnhem. Er is behoefte aan garen om met een naaimachine kleding te kunnen herstellen.

Biaisband, breimateriaal, ook iets om de mensen bezig te laten zijn, want de dagen zijn er lang en het hoofd onrustig. Dezelfde middag meldt zich een buurvrouw om te rijden naar het inzamelpunt in het gebouw van Volkshuisvesting aan de Nieuwe Kade. Zij vertrekt met kleding, naaimateriaal, breiwol en nog meer. Korte lijnen en grote betrokkenheid.

Statiegeldflessen 26 maart: Bo en Alja van de AMS bellen aan om flessen op te halen om het statiegeld bij elkaar te brengen en te doneren aan GIRO 555.

Kleding en donaties Op 2 april vond op de Van Heemstralaan een actie plaats voor Kledingbank Arnhem, een initatief om een kledinginzameling te houden.Twee auto’s vol. Ook donaties voor de aanschaf van bijv. ondergoed en sokken zijn meer dan welkom, rechtstreeks aan de Kledingbank o.v.v Penseelstreek helpt. De Kledingbank heeft veel nodig. Zijn er andere straten die dit initiatief over willen nemen?

4 | De Penseelstreek nr. 100

Tijd verzilverd in Kiev

(Wandelingen met Yulia Smilyanskaya) Marko Otten

VAN DE BESTUURSTAFEL Mark Elbers | voorzitter wijkvereniging De Penseelstreek

Sporen in de sneeuw Haar eerste recital schildert ontelbare Schaduwakkoorden onschuldig Op de gruizige muren van de stad Zij benadert Horowitz’ heiligste klank En hoor daar! Achter de poort Verheft zich het deinen van de klokken hoog Tot aan het meest zilveren zingen Osip en Josip overbruggen de eeuw en Wolkeloos stroomt het rijmend ritme Uit hun moedige monden Osip en Josip bedekken onderweg Geleidelijk alle kasseien Een zwerm van sporen in de sneeuw.

De Hand van Modigliani En dan stoppen we en staren naar een Feeëriek gezicht Verzilverd licht Uit een kostbaar profiel lacht ze De fonkelende belofte Van een vroege avondval Zij is zo geraakt Door de hand van Modigliani.

De Zwarte Prins Een tedere gestalte tentoongesteld Ontsnapt aan het messing reliëf dat Zo bekwaam beweegt in historie En delicaat, ja luchtig sturen haar Veelzeggende lippen me terug naar De droom Daarin gevangen en verloren Opgezweept en uitverkoren Door chimaera’s van beton Ontketent zij draken aan een besneeuwde straat Die glooiend naar beneden gaat Onder van Sint André de blauwe barokke daken Vlug, reik mij de vacht van jouw arm En leid me dwars door een cascade van kinderen Zij wachten op het besluit van hun vorst en vader Die vers fruit presenteert op een zilveren schaal In het voorportaal van zijn illustere kathedraal. …

Heb ik de Zwarte Prins steeds verward Met een schilder en zijn rode haardos?

Zijn sterren waren sowieso niet echt Zijn muziek bracht chaos in het gebonden oor Zijn liefde ging teloor en zelf Toog hij nimmer oostwaarts Hoe moeten we hem dit vergeven?

Mijlpalen te over!

23 maart: de eerste mijlpaal, want ik schrijf dit stukje in de wetenschap dat vanaf nu alle COVID-maatregelen zijn verwoord als adviezen. Dus we maken onderling afspraken over thuis of op locatie werken, proberen bij klachten thuis te blijven en in ieder geval uit de buurt van kwetsbare mensen. Enzovoort! Maar we krijgen gewoon weer meer ruimte, hoe mooi is dat!

De volgende mijlpaal ben je nu aan het lezen. De 100ste Penseelstreek! In januari 1997 verscheen de eerste en wat hebben alle redacties, interviewers en fotografen 25 jaar lang mooie nummers van ons wijkblad weten te maken! Graag gelezen, dat weten we. Altijd met oog voor de interesses van onze wijkbewoners. Fantastisch en meer dan een felicitatie waard!

De volgende mijlpaal is dat we afscheid nemen van het lustrumjaar 2021. Tijdens de ledenvergadering op 22 februari hebben we laten zien dat we onze financiën netjes op orde hebben en hebben we ook de plannen voor 2022 uit de doeken gedaan. En dan komt er een pijnlijk punt: plannen hebben we meer dan genoeg, maar het begint te kraken bij menskracht!

Zo beschreef ik in de vorige Penseelstreek ideeën over de burendag in september, een gamemarathon voor de jeugd, culinaire workshops in De Bakermat of een eigen wijk-bigband! Hoe mooi zou dat zijn?

Maar dan hebben we echt nieuwe aanwas van vrijwilligers nodig: voor de jeugdactiviteiten zoals de straatspeeldag, voor activiteiten rond kunst en cultuur, voor de werkgroep leefomgeving, voor de redactie en nog meer. Ruim 50 jaar geleden deed een president een uitspraak die een mijlpaal werd in de Amerikaanse geschiedenis. Ik parafraseer deze hier graag: vraag niet wat de wijkvereniging voor jou kan doen, maar vraag wat jij voor de vereniging kunt doen. We hebben je nodig! Meld je aan via bestuur@penseelstreek.nl en we komen tot een mooie invulling van jouw inbreng!

We zijn trots op onze huidige vrijwilligers, die het kloppend hart zijn van onze club. Op 20 april zetten we ze weer in het zonnetje tijdens een leuke avond bij Trix, met een lekker hapje en drankje. Een paar jaar kon dat niet vanwege COVID, maar nu weer wel.

Dus ook een mijlpaal om dat netwerk van vrijwilligers weer bij elkaar te hebben. Dat ‘dank je wel’ organiseren we echt heel graag!

Eén groep vrijwilligers wil ik hier nog eens extra belichten. De wijkbewoners die zich bezighouden met buurtpreventie. Hans Ariëns is de coördinator van de groep die bijdraagt aan een wijk waarin we op elkaar en de buurt letten. Op onze site www.penseelstreek.nl vind je alle informatie over buurtpreventie. Voor Hoogkamp-Zuid zijn we nog op zoek naar een buurtcoördinator. Wil je meer informatie: op de site staat ook het telefoonnummer van Hans.

Hier past ook een laatste oproep voor mensen die nog een boekje over de wijkvereniging en het lustrum willen aanschaffen. ‘Verenigd in een schilderachtige wijk’ is een mijlpaal in de historie van onze wijk en de Penseelstreek. Voor €12,50 heb je één van de laatste exemplaren.

Op de site kun je een digitale versie inzien, maar vasthouden en doorbladeren is veel mooier!

Je kunt je nog tot 15 mei melden bij lustrumboek@penseelstreek.nl. De exemplaren die we dan nog over hebben, gaan echt weg.

En dan een mijlpaal die we liever niet hadden meegemaakt. Sinds heel lange tijd is er weer een oorlog in Europa aan de gang. We horen, zien en lezen elke dag over de gevolgen van de strijd in Oekraïne. In onze wijk ontstaan allerlei initiatieven om betrokkenheid te tonen en concrete hulp te bieden. Zo is er een benefietconcert geweest in De Bakermat met ruim €4000 aan donaties (!), zijn er scholen die van alles doen, zijn hulpbehoevenden aan de grens bij Oekraïne opgehaald, en is er een posteractie gestart. We willen acties die ontstaan, helpen met ons netwerk, met het aanjagen van publiciteit en logistieke steun bij de uitvoering. Je mag ons daar altijd over benaderen via bestuur@penseelstreek.nl. We kijken dan waar we samen op kunnen trekken in deze zware tijden.

Tot slot een persoonlijk mijlpaaltje: ik schrijf dit stukje op mijn 60ste verjaardag.

5 | De Penseelstreek nr. 100

6 | De Penseelstreek nr. 100

7 | De Penseelstreek nr. 100

WIJ ZIJN ER KLAAR VOOR Vraag je je af of tennissen wat voor jou of je gezin is, dan kun je daar gemakkelijk en op een leuke manier achter komen. TV de Hoogkamp biedt namelijk volop mogelijkheden om kennis te maken met de tennissport, de club en haar leden.

Zo kun je geheel vrijblijvend een gratis proefles volgen. Deze proefles kun je inplannen met onze trainer Sebastiaan Hofland (s.hofland@houseoftennis.nl). En als je je opgeeft als lid van de vereniging kun je zelfs aan een tweede gratis proefles deelnemen.

Naast de competitie en toernooien heeft TV de Hoogkamp ook volop activiteiten waarbij nieuwe leden op een ongedwongen manier kennis kunnen maken met andere leden.

Zoals: - Tennisclinics - Interne laddercompetities - Dinsdagavondtennis (toss) - Zondagochtend tennis voor overwinteraars

JEUGD

Tennis kan al vanaf 4 jaar Tot 9 jaar een gratis racket Volop jeugd activiteiten, oa.: - Broodje worsttoernooi - Tenniskamp in de zomer

Wil je lid worden?

Vul het inschrijfformulier in op onze website: www.tvdehoogkamp.nl/lidmaatschap Vragen over het lidmaatschap Stuur een e-mail: nieuweleden@tvdehoogkamp.nl

8 | De Penseelstreek nr. 100

De 100ste Penseelstreek Honderd Penseelstreken, wat een aantal! Begonnen 25 jaar geleden. Wat een kracht gaat er uit van de eerste editie: een eerste skyline van onze wijk, de titel die de naam is geworden van onze wijk, een tekening van Geertrude Kouwe naar ‘De zaaier’ van Van Gogh, in de hoop dat het initiatief in goede aarde zou vallen en vruchten zou voortbrengen. Toen was het een krant in zwart wit, vormgegeven door Jeroen Kouwe, de zoon van Geertrude. Gedrukt op de J.P Heijeschool waar Trix Planting werkte. Nogmaals hulde aan de eerste redactie, Tineke Tetteroo, Inez Vereijken, Trix Planting, Geertrude Kouwe, Thea de Kraker en Marjan van Kleef. Zij waren de oprichters van de wijkvereniging en begonnen met de wijkkrant.

Vrijwilligerswerk, vrijetijdsbesteding. Van mensen die het leuk vinden om te schrijven, mensen die graag iets doen om verbinding te creëren in de wijk, mensen die graag nader kennismaken met wat er in hun woonomgeving gebeurt.

Vele redacteuren hebben hun stempel gedrukt op de wijkkrant en de wijk. Begonnen in zwart witte offset, later kwam ook meer fotografie in het spel en al vele jaren wordt De Penseelstreek professioneel gedrukt en heeft het blad een glossy allure.

Redacties waren vaak gezellige clubs en vergaderingen konden na een glaasje wijn een hoge vlucht nemen.

Denk aan de indrukwekkende serie ‘Back to the Future’ van Peter Arnold tussen 2008 en 2011 over de oorlog in de wijk, bijvoorbeeld naar aanleiding van die vondst van die oude ansichtkaart gericht aan zijn moeder.

Denk in een recenter verleden aan de indrukwekkende lijst van in de oorlog verdwenen joodse wijkgenoten door Madeleine Corstens en haar prachtige stukken over Open het Dorp en een Dorpsbewoonster.

Denk aan de foto’s van Marcus Klein die de wijk in kersttooi in beeld bracht en zijn serie ‘Wat gebeurt er in het bos?’.

Denk aan de prachtige reeks over de oudste historie van de wijk in 2018-2019 door Bert Krikke, die in een speciale uitgave bij elkaar is gezet. En die nu verkort is opgenomen in de jubileumuitgave Verenigd in een schilderachtige wijk van februari jongstleden, die nog steeds te verkrijgen is.

Bert heeft ook met zijn naspeuringen naar foto’s van oorlogsschade in onze wijk geschiedenis geschreven. U herinnert zich nog dat de wijkvereniging die in de wijk heeft uitgestald tijdens de 75ste herdenking van de Slag om Arnhem.

Ook Bert zijn serie over duurzame materialen was een knaller.

Herinnert u zich borden en bekers van olifantsgras? En terrastegels van verkruimelde windmolenwieken?

9 | De Penseelstreek nr. 100

Bert trok zich kort geleden na zes jaar terug uit de redactie.

“Ik vond het goed om een bijdrage te leveren aan een magazine dat een beetje kan helpen om de verbondenheid en de leefbaarheid van de wijk te verbeteren.”

“Ik hoop dat er artikels zullen blijven komen over duurzamheid en wat we in de wijk zelf kunnen doen. En dat er nog veel mooie Penseelstreeken het licht gaan zien.”

De redactie van nu zindert van schrijfplezier.

Henk Donkers schrijft achtergrond

artikelen over heteenlopende onderwerpen. Hij brengt een boel ervaring mee en prachtige invallen. Bijvoorbeeld de foto’s van geslaagde examenkandidaten voor wie gevlagd werd.

Olga Hendriks-Helmigh brengt met haar columns en human interest onderwerpen nieuw leven in de brouwerij.

Ondergetekende houdt van interviews.

We zijn met drie en dat is eigenlijk te weinig om elk seizoen een mooie Penseelstreek bij u op de deurmat te doen belanden. Gelukkig hebben zich enkele externe schrijvers gemeld op onze vraag om versterking.

Maar de vraag staat nog steeds: Kom de redactie versterken en de wijkkrant verrijken met jouw artikelen.

10 | De Penseelstreek nr. 100

Penseelstreek adv 2021.pdf 1 15-1-2021 13:10:41

ALS U WIJNEN WILT SCHENKEN GESELEKTEERD OP PUUR KWALITEIT C

ALS U een WHISKY ZOEKT DIE ZELFS U zal VERRASSEN

M

Y

BELEEF DIT ZELF LIVE in de winkel op vrijdag & zaterdag vanaf 10.00 uur

CM

MY

omdat U OPRECHT VERWEND WILT WORDEN MET onze SERVICE

CY

CMY

K

www.taxwijn.nl binnen 5 uur bezorgd aan huis - 7 dagen van de week

Voor uw complete woning stoffering, ook voor stuc- en schilderwerk, badkamers en keukens. Tapijt, parket, laminaat, pvc en vinyl gordijnen, binnen- en buitenzonwering.

Op het plein bij de Praxis en Lidl. Voor de deur gratis parkeren.

Amsterdamseweg 115 6814 GC ARNHEM T 026 44 50 218 E info@amelink.nl I www.amelink.nl

11 | De Penseelstreek nr. 100

Buitentafel Anker • duurzaam ontwerp • thermisch verzinkt staal • recyclebare toplagen • gelimiteerde oplage • genummerd en gesigneerd • gepersonaliseerd met logo • 220 cm - 300 cm - 360 cm

t 06-30 39 33 05 e info@fvdsontwerp.nl i www.fvdsontwerp.nl

YOGA EN MINDFULNESS VOOR JONG EN OUD

VOOR VITALITEIT EN EEN GEZONDE BALANS IN JE LEVEN!

Centrum voor Mindfulness, Yoga & Bewustwording

Voor volwassenen • yoga (o.a.hatha, zwangerschapsyoga, 60+, herstelyoga) • mindfulnesstrainingen • hoogsensitiviteit • workshops & trainingen bewustwording Voor kinderen & jongeren • yoga • mindfulnesstrainingen

WEES WELKOM VOOR EEN PROEFLES.

Gezondheidscentrum Gulden Hart | Bakenbergseweg 72 | 6814 MK Arnhem | www.mindfulnessinmotion.nl |

tuinaanleg

tuinmaatwerk

tuinonderhoud

Schelmseweg 67 6816 PA Arnhem T 026 4431474 of 06 54310459 info@totaaltuin.nl www.totaaltuin.nl Openingstijden: zaterdag 09.00-17.00 uur. Wilt u op andere dagen of liever ‘s avonds langskomen, geen probleem!

Bel of mail gerust voor het maken van een afspraak.

12 | De Penseelstreek nr. 100

MAKELAARS Samen beter verkopen

Worden en blijven

Velperplein 11 (naast de Mediamarkt)

026 - 750 2 750

Studio Fermate

www.openmakelaars.nl MAKELAARS

NWWI

Van der Staaij Ambachtelijke Restauratie

Uw bent bij ons aan het juiste adres voor:

Willemijn van Rijn

Pianolessen voor kinderen en volwassenen Van Lawick van Pabststr. 5 6814 HA ARNHEM Willemijnvanrijn@gmail.com 026-3826221 | 06 23762033

www.willemijnvanrijn.nl

Glas in lood Glas in lood tussen isolatieglas Monumentale beglazing Isolatieglas voor stalen kozijnen Isolatieglas HR++

Dun isolatieglas 10 mm dik voor monumenten Spiegels - geslepen glas Douchewanden Nieuwe authentieke ramen Beschermende voorzetbeglazing

U vindt ons in het Oosterbeekse Koningsdal.

Het adres is Utrechtseweg 172a (achter Glaskunstgalerie De Glorie), Oosterbeek.

www.vanderstaaij.nl

ers eelnem met 8,5! d r o o l D ee d beoord

Concreet, persoonlijk en doelgericht! vergroten zelfinzicht a.h.v. gevalideerd gedragsassessment opstellen persoonlijke Studie Top 5 opstellen concreet studiekeuze ac�eplan actueel beeld van de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt Nu ook Profielkeuze advies! 10% wijkkorting bij inlevering van deze advertentie!

Valeri Berns I Welke-studie-past-bij-mij.nl I Van Ruisdaelstraat 45 Arnhem I T 06 21429956 I E valeriberns@gmail.com 13 | De Penseelstreek nr. 100

De Bakermat

Unieke tentoonstelling van zelden geëxposeerd werk van Klaas Gubbels en Ad Gerritsen Henk Donkers

Het woord uniek wordt vaak ten onrechte gebruikt, maar in het geval van de tentoonstelling ‘Twee kunstenaars uit de Lawick’ is het op zijn plaats. Nooit eerder exposeerden deze twee gearriveerde kunstenaars wier werk in bekende musea hangt, samen, terwijl ze decennialang vrienden en buren waren. En dat ook nog eens in ons wijkcentrum De Bakermat. Knap dat de nog jonge Werkgroep Beeldende Kunst dat voor elkaar gekregen heeft. Wie de schilderijen nog wil bezichtigen moet snel zijn, want de tentoonstelling sluit op 24 april.

Klaas Gubbels. Het schilderij links maakte Ad Gerritsen voor Klaas Gubbels, het schilderij rechts was een cadeau van Gubbels aan Gerritsen. Foto Henk Donkers 14 | De Penseelstreek nr. 100

Bestuurslid Marjanne Knüppe is de geestelijke moeder van de expositie, aldus werkgroepvoorzitter Paulien Ariëns. “Marjanne wilde een tentoonstelling vanwege de 88e verjaardag van Klaas Gubbels die al heel lang in onze wijk woont. Klaas wilde alleen als het een duo-tentoonstelling zou worden met Ad Gerritsen die in 2015 overleed. Ze waren tientallen jaren bevriend met elkaar, waren buren, gaven ongezouten commentaar op elkaars werk, maar hadden nog nooit samen geëxposeerd. Marianne Gerritsen, de weduwe van Ad, vond het ook een goed idee.”

Klaas en Marianne hebben alle tentoongestelde schilderijen zelf uitgekozen. Werkgroeplid Angeline Bremer-Cox: “Er zitten veel niet eerder tentoongestelde schilderijen bij. Schilderijen die bovendien nog te koop zijn. Klaas en Marianne hebben hun keuze afgestemd op de ruimte (de Rembrandtzaal van De Bakermat c.q. de voormalige Diaconessenkerk) en de schilderijen samen opgehangen. Eerst wilde Klaas werk van hem afwisselen met dat van Ad, maar uiteindelijk is het toch gegroepeerd opgehangen.

Alleen de twee schilderijen die ze elkaar ooit cadeau deden, hangen bij elkaar. Ze staan ook op het affiche dat Levi, de kleinzoon van Ad, samen met een vriendin van de kunstacademie gemaakt heeft.”

Klaas Gubbels Een prachtige toevoeging aan de tentoonstelling zijn de twee korte documentaires die Feike Santbergen samen met Angeline over de twee kunstenaars gemaakt heeft. Feike is een filmmaker die opgroeide in de Burgemeesterswijk. In de ene docu zien we Klaas als 87-jarige aan het werk in zijn atelier op landgoed Lichtenbeek en horen we hem met zijn krakende stem vertellen waarom hij is gaan schilderen, hoe hij in de jaren vijftig aan dit atelier kwam (voor een tientje per maand plus een rijksdaalder voor elektra), waarom hij almaar tafels, stoelen en vooral koffiepotten is blijven schilderen, wanneer hij Ad Gerritsen ontmoette en waarin ze verschillen en overeenkomen. De overeenkomst is volgens Gubbels dat ze allebei niet veel techniek hebben. Het verschil is dat Klaas puur intuïtief werkt en dat Ad alles tevoren bedenkt. “Wat een prachtige composities”, zegt Gubbels bewonderend. “Die zaten allemaal in zijn hoofd.” Beide docu’s zijn de moeite waarde. Ze zijn in de expositie te zien. Op zaterdag en zondag tot en met 24 april.

Hoewel hij bijna 88 is, denkt Gubbels niet aan ophouden.

Doorgaans gaat hij zes dagen per week van tien uur ’s ochtends tot vijf uur ’s avonds naar zijn atelier; op zaterdag begint hij een uur later omdat hij eerst met zijn vrouw Heleen naar de markt gaat.

“Heleen is blij dat ik ’s ochtends vertrek”, zegt hij in een interview.

“Als ik thuis ben, maak ik er binnen vijf minuten een klerezooi van.

Het huis is van haar, het atelier is van mij.” Op het einde van de docu vertelt hij van een kunstenaar die 65 werd en zei dat het wel genoeg geweest was. “Ik wist niet wat ik hoorde”, aldus Gubbels licht verontwaardigd. “Ik heb geluk dat ik gepensioneerd ben… (en als hij zich de verspreking realiseert) gepassioneerd.” Ook Ad was een harde werker, aldus Marianne in de andere docu: “Hij kwam uit een arbeidersmilieu en hield van aanpakken. Zelfs toen hij al erg ziek was, werkte hij nog aan een schilderij dat helaas niet is afgekomen.”

Klaas Gubbels (88): “Ik ben gelukkig gepensioneerd… pardon gepassioneerd.”

Ad Gerritsen In de docu over Ad Gerritsen vertelt Marianne met veel droge humor over diens kunstenaarsbestaan. Hij groeide op in een

arbeidersbuurt in Arnhem. Als kind tekende hij al veel, maar een loopbaan in de kunst zag zijn moeder niet zitten. Daarom ging hij naar de ambachtsschool om banketbakker te worden, net als een van zijn ooms. In militaire dienst begon hij weer te tekenen en toen hij daar uit kwam, ging hij naar de kunstacademie. Daar hield hij het maar anderhalf jaar uit omdat het niet boterde met zijn hoofddocent. Die corrigeerde zijn houtskooltekeningen met een rood potlood. Daar kon Gerritsen niet tegen. Hij legde zich daarna toe op het schilderen van gemoedstoestanden van mensen waarbij hij gefascineerd raakte door mensen in de rafelranden van de samenleving, ‘mensen die er niet bij horen’ zoals misdadigers, psychiatrisch patiënten, belaagde vrouwen, hoeren, getraumatiseerde kinderen en rechts-extremistische jongeren. Hij stopte zelfs een tijd met schilderen om als creatief therapeut aan de slag te gaan in de psychiatrie (Diaconessenhuis) en de gevangenis. Marianne: “Hij nam wel eens patiënten mee naar huis; sommigen woonden zelfs een tijdje in huis. Dat vond ik wat minder.” Ook jongeren die zich aangetrokken voelden tot het fascisme boeiden hem. Marianne: “Ad zag het gevaar van opkomende nazi’s. “Ik had een van hen kunnen zijn,“ zei hij vaak.

“In andere omstandigheden.” Mensen worden wie ze zijn door hun context en connecties, was zijn overtuiging.

Marianne Gerritsen: “Ad werd eens gevraagd een portret te schilderen van de koningin. Daar had hij geen zin in. De enige die er blij van wordt, is mijn moeder en die leeft niet meer.”

Gerritsen wil ons als toeschouwer ook confronteren met de manier waarop we naar (die) mensen kijken en hen beoordelen. Daardoor zijn zijn schilderijen vaak confronterend en heeft het kijken ernaar iets ongemakkelijks. Abstracte schilderijen heeft hij nooit gemaakt, al zijn werk is figuratief en verhalend. Realistisch ook, met een verdraaiing. De beeldtaal van de fascistische schilderkunst en het socialistisch realisme intrigeerde hem. Die zit vol clichés, het is een en al bedrog en net als reclame ontdaan van alle menselijkheid, heeft hij eens gezegd. “Ik probeer te achterhalen hoe dat bedrog in elkaar zit.”

In de docu vertelt Marianne nog een mooie anekdote: ”Ad werd eens gevraagd een portret te schilderen van de koningin. Daar had hij geen zin in. De enige die er blij van wordt, is mijn moeder, zei hij, en die leeft niet meer.” Toch heeft hij twee portretten van Beatrix (ook een vrouw in de marge van de samenleving?) gemaakt, in de typische Ad-Gerritsen-stijl. Jammer dat die niet op de tentoonstelling hangen. Wie ze wil zien, moet even googlen.

Nieuwe tentoonstelling Deze expositie was de derde van de Werkgroep Beeldende Kunst in De Bakermat, en de eerste van professionele kunstenaars.

Op de eerste werd werk tentoongesteld van hobbyisten uit een groep schilders van wie er een aantal uit onze wijk komen. Op de tweede waren de producten te zien van het project ‘Schilders en straatbewoners’ in het kader van het zilveren jubileum van de wijkvereniging De Penseelstreek. De werkgroep heeft inmiddels al een vierde tentoonstelling voorbereid die waarschijnlijk eind april geopend wordt. Angeline en Paulien: “De expositie ‘Vier ogen.

En plein air’ laat werk zien van Sophie Bekkering en Sabina Wörner, twee vrouwelijke schilders uit Arnhem die in de coronatijd veel buiten schilderden in Arnhemse parken.” Feike Santbergen heeft met Angeline ook hier weer een docu bij gemaakt.

15 | De Penseelstreek nr. 100

Waarom kunstexposities in De Bakermat? “Kunst verbindt, brengt mensen samen en brengt iets te weeg”, aldus Paulien en Angeline.

“Een expositie hoort een sociaal gebeuren te zijn.”

De keuze van Paulien Ariëns: ‘Katatonische tango’ van Ad Gerritsen

Aan het eind van het bezoek vraag ik beiden een schilderij van Gubbels en Gerritsen te kiezen dat het meest bij hen teweeg bracht.

Zelf heb ik ook een schilderij gekozen dat mij beroerde.

Foto Henk Donkers

“Ik had het schilderij ‘Katatonische tango’ ooit zien hangen in Museum Arnhem. Ik had gehoopt dat dat bij de selectie van Marianne zou zitten. En inderdaad. Katatonie is een repeterende beweging. Het verschijnsel werd vroeger gezien als een vorm van schizofrenie, maar het komt vooral voor bij depressieve mensen. Gerritsen haalt een figuur vaak uit zijn context. Hier laat hij een man in zijn eentje dansen. Op de achtergrond zijn de contouren van een groep te zien. Het verwijst naar een ander schilderij van hem: ‘Onder de chocoladeboom’. Dat heeft zijn oorsprong in ‘Überflüssige Menschen’ een boek over de grote crisis in het Duitsland van de jaren dertig. Een foto van nazistische jongeren in dat boek riep bij hem herinneringen op aan zijn eigen jeugd, toen hij met andere pubers bijeenkwam onder een bruine beuk, die ze de chocoladeboom noemden.”

Onder de chocoladedoom (Museum Arnhem)

16 | De Penseelstreek nr. 100

Foto Jos Zwaan

Foto Henk Donkers

De keuze van Angeline Bremer: kannetjesstoel ‘Teun van Zanten’ van Klaas Gubbels “Dit schilderij heet ‘Teun van Zanten’. Hij is een beroemde ontwerper van stoelen en banken en een vriend en geestverwant van Klaas Gubbels. Van Zanten heeft duizenden stoelen en banken ontworpen voor tal van meubelfabrikanten. Zoals Klaas Gubbels zijn leven lang koffiepotten schildert, vul ik mijn leven met het tekenen van banken, heeft hij eens gezegd. ‘Wat kun je met een bank?

En tóch zijn er duizenden, tienduizenden banken met een eigen gezicht, een eigen, specifieke zit en andere unieke eigenschappen.’ Zo is het ook met de koffiepotten, tafels en stoelen van Gubbels. Ze hebben allemaal een eigen persoonlijkheid. Klaas begon met een tafel, daar horen stoelen bij, en een koffiepot. Ze staan voor verbinding.

Daarom vind ik deze ‘kannetjesstoel’ zo mooi. De ‘toon’ is ook ongewoon voor een Gubbels, hij gebruikt meestal andere kleuren.”

Mijn keuze: London van Ad Gerritsen

Foto Jos Zwaan

Het moment waarop je een schilderij ziet, bepaalt vaak wat het met je doet. In mijn geval was dat de oorlog in Oekraïne en ontredderde, vluchtende mensen. Hier een man met een kind over zijn schouder. Is het dood of levend? Het schilderij van grafiet en pastel deed me denken aan een strofe uit ‘Een krijgszuchtige tijd’, een gedicht dat Marieke Lucas Rijneveld voor de Volkskrant schreef naar aanleiding van Russische inval in Oekraïne: “Het volgende moeten we onthouden: dat we allemaal als / vluchteling geboren worden, op zoek naar de juiste plek / naar veiligheid en wat voorspoed, een liefkozende blik / Dus maak vrij baan in je hart, want daar is een onmeetbare / ruimte. En bedenk dit: in ieder welkom zit een schuilkelder.”

Dit schilderij is uit ‘Engeland, London’ gelicht waarvoor Ad Gerritsen zich liet inspireren door een krantenfoto van een groep mensen na de aanslag op de Londense metro in 2005. Vluchten ze of demonstreren ze?

Engeland, London, 2005 (Museum Arnhem)

Werkgroep Beeldende Kunst van wijkcentrum De Bakermat bestaat sinds de zomer van 2021.

Leden zijn Paulien Ariëns (voorzitter), Els Mulder, Martin Raanhuis en Angeline Bremer-Cox.

Openingstijden tentoonstelling ‘Twee kunstenaars uit de Lawick’ De tentoonstelling loopt nog t/m zondag 24 april.

Openingstijden: zaterdag van 11.00 tot 16.00 uur en zondag van 13.30 tot 16.00 uur.

Niet op zondag 17 april (Eerste Paasdag).

17 | De Penseelstreek nr. 100

Tekst en foto’s: Margreet Kraal

Het praathuis is een nieuw initiatief in De Bakermat. Kees Tinga is voorzitter van de groep die ruimte wil bieden aan gespreken over levensvragen.

Kees is werkzaam geweest als theoloog in een maatschappelijke functie, vanuit de visie dat de kerk midden in de wereld staat en zich verbindt met de wereld van de arbeid. Daarna werkte hij onder andere bij het landelijk bureau van de Hervormde Kerk, waarbij hij zich inzette voor grote maatschappelijke vragen als vrede, milieu en duurzaamheid. “De laatste decennia voor de eeuwwisseling waren heel boeiend, er gebeurde ontzettend veel,” zegt Kees.

Behoefte aan aandacht voor spiritualiteit en levensbeschouwing Naar aanleiding van de eerste plannen voor het realiseren van een buurtcentrum in de voormalige Diaconessenkerk is er een enquête gehouden onder wijkbewoners. Daaruit bleek duidelijk dat er behoefte was aan aandacht voor spiritualiteit en levensbeschouwing, zonder dit te verbinden aan een bepaalde geloofsovertuiging.

Het is gezien zijn achtergrond niet verwonderlijk, dat Kees Tinga, - inmiddels al een aantal jaren met pensioen-, op deze vraag inging, en dat leidde tot de vorming van de Commissie ZIN. Deze bestaat uit vijf leden zowel uit de Penseelstrkeek als de Burgermeesterswijk: Kees Tinga, Roelie van Rossem, Toon Godefrooij, Marjolijn Brantsma en Nico Vos. Zij kozen de naam “Praathuis” voor hun activiteit binnen De Bakermat, omdat deze de drempel om mee te doen zo laag mogelijk houdt. Het gaat niet zozeer om het brengen van informatie door een spreker, maar vooral om ieders inbreng in de discussie te stimuleren.

Start van het “Praathuis” op 22 maart met Fokke Obbema Vanwege Corona moest het een paar maanden worden uitgesteld: het gesprek met Volkskrantjournalist Fokke Obbema over zijn boeken: De zin van het leven en Een zinvol leven, maar nu gaat het Praathuis dan toch hiermee van start. Een garantiesubsidie van De Penseelstreek en de Burgemeesterswijk maakt het mogelijk 18 | De Penseelstreek nr. 100

om een dergelijke avond te organiseren. Ook Boekhandel Hijman Ongerijmd gaf een financiële bijdrage en zorgde dat er boeken van Obbema aanwezig waren.

“Deze eerste avond willen we in beeld krijgen welk publiek er komt en in welke vorm van bijeenkomsten en welke thema’s men geïnteresseerd is. De opzet van volgende bijeenkomsten staat nog niet vast. Het kan zijn dat men behoefte heeft aan een kleinere praatgroep die zelf zijn agenda bepaalt. Men kan er ook voor kiezen om thuis bij elkaar te komen in plaats van in De Bakermat. Wij kunnen als commissie ZIN daarbij helpen door suggesties te doen wat betreft onderwerpen, deskundige inleiders en achtergrondinformatie.

De onderwerpen kunnen heel divers zijn. Het kan gaan om thema’s van deze tijd die velen aanspreken of onderwerpen, die aansluiten bij de leeftijdsfase waarin men zit. Jonge ouders bijvoorbeeld willen wellicht praten over zaken die de opvoeding van kinderen betreffen.

Ook de volgende avonden van het Praathuis over “Zin in ouder worden” met specialist ouderengeneeskunde Ester Bertholet en “Zin in werk” met coach Nicole Kaagman zijn nog bedoeld als oriëntatie en niet als vaste vorm.”

Wat is een zinvol leven?

Impressie van het gesprek met Fokke Obbema De Rembrandtzaal van de Bakermat is tot de laatste stoel bezet.

Er zijn 115 mensen afgekomen op het gespreksthema “Wat is een zinvol leven?”, ongeveer een derde komt niet uit de aangrenzende wijken. Deze grote opkomst zegt iets over de behoefte aan zingeving in deze tijd, concludeert Fokke Obbema.

Het gesprek tussen interviewster Marjolijn Brantsma en haar gast vindt plaats in een huiselijke sfeer, in gemakkelijke stoelen aan een laag tafeltje. De koffiekannen van Klaas Gubbels vormen een passend decor. Hoe kwam Obbema, een wetenschapsjournalist, ertoe om over de zin van het leven te schrijven?

Vijf jaar geleden overleefde hij ternauwernood een hartstilstand.

Dat zette hem aan het denken over zijn leven en de zin ervan. In De Volkskrant schreef hij hierover een openhartig artikel, waarop tot zijn verrassing heel veel reacties kwamen. Dit leidde tot een reeks interviews met uiteenlopende gesprekspartners over hun visie op de zin van het leven, die eerst in de krant en daarna in boekvorm verschenen.

•

Vervolgens kwam alles in een stroomversnelling: een tweede boek, interviews, lezingen, een theatervoorstelling waaraan hij momenteel meewerkt en de voorbereiding van een volgend boek over vertrouwen.

Obbema’s antwoorden op de vragen van het publiek wijken niet sterk af van wat hij eerder gezegd heeft. Meestal is een crisis of een omslagmoment in iemands leven de aanleiding om te zoeken naar essentiële waarden. Een ‘contrastervaring’noemt hij dat.

Zijn rol is mensen te inspireren tot een existentiële zoektocht, zoals hij die zelf heeft ondernomen uit behoefte aan houvast in verwarrende omstandigheden.

Wat Obbema trof was de diversiteit van de antwoorden van de geïnterviewden op zijn zingevingsvraag. Toch ontdekte hij, ondanks de persoonlijke inkleuring, een aantal overeenkomstige inzichten: • Als zinvol ervaart men vooral de diepere verbinding met de ander. In een tijd waarin het individualisme doorgeslagen lijkt te zijn, vindt hij dit bemoedigend.

• Kwetsbaarheid is waardevol. Wat zwak lijkt wordt kracht.

Obbema ervaarde dit zelf toen hij zich kwetsbaar opstelde door te schrijven over zijn hartstilstand. Het nodigt mensen uit om ook openhartig te zijn.

• De veerkracht en dankbaarheid van mensen met een moeilijk levenslot trof hem. Zelf leerde hij tijdens zijn herstelperiode om juist van kleine dingen te genieten en dankbaar te zijn. De hartstilstand was een wake up call om andere prioriteiten te stellen.

•

Terug kijken op je leven, je valkuilen en levenslessen ontdekken helpt je om inzicht te krijgen, waaraan je houvast hebt bij tegenslag. “Schrijf je eigen levensverhaal, vooral voor jezelf.”

Eerlijk kijken naar je eigen verhaal maakt, dat je minder snel de ander veroordeelt. Ook al heeft hij een andere mening dan jij, je bent nieuwsgierig naar zijn verhaal.

Deze start van het Praathuis leverde een boeiende avond op.

Hiervoor kwam ter sprake dat de vorm en inhoud van volgende bijeenkomsten nog open is. Heeft u hiervoor suggesties, stuurt u dan een reactie via het contactmailadres van het secretariaat t.a.v. de Commissie Zin op de homepage van wijkcentrumdebakermat.nl.

Data van de volgende bijeenkomsten van ZIN in de Bakermat: • Dinsdag 24 mei om 19.30: Hoezo Forever Young? Zingeving en ouder worden. In gesprek met Esther Bertholet (Specialist ouderengeneeskunde) • Dinsdag 28 juni om 19.30: Zin in werk. Sloven, tobben of genieten? In gesprek met Nicole Kaagman (coach Arnhem)

19 | De Penseelstreek nr. 100

Benjamin Rangkouw Annemoon Gudde Foto: Niek Bakker en Jan Zwartjes

“Ik laat me niet beperken door mijn beperkingen” ‘Een ongeluk komt nooit alleen’ is een tegeltjeswijsheid waarmee mensen proberen de overhand te houden als het ene ongelukkige voorval zich op het andere stapelt. Maar de waarheid is dat een antwoord vinden op tegenslag geen gemakkelijke opgave is. Toch draait het ook daarom in het leven. Wijkgenoot Benjamin Rangkouw kan daarover meepraten.

Hij neemt ons mee in een bijzonder verhaal.

Zwaar weer “Je bent begin vijftig, hebt een gezin, een baan, een huis, maar het huwelijk loopt vast en je gaat scheiden. Je wordt gewaardeerd in je werk. Vier jaar geleden ben je overgestapt van je vorige baan in je huidige bedrijf. Maar als het bedrijf moet bezuinigen, ben jij als laatstgekomene de eerste die ontslagen wordt. Het huis moet verkocht worden. Er volgt een periode van logeren bij vrienden of familie. In de spanning van de omstandigheden verslechtert het contact met degenen bij wie je woont. Je moet er weg. Iemand suggereert de daklozenopvang. Het gaat niet goed met je. Op een nacht word je getroffen door een herseninfarct. De opvang is gewend aan drugsgebruikers en reageert niet snel. Als je bijkomt, vertoont je lichaam verlammingsverschijnselen. Je linkerkant doet niet meer goed mee. Je komt in een verpleeghuis.”

Berg op Als je Benjamin Rangkouw spreekt, valt je zijn toon van spreken op. Stellig, energiek, alert en met een stroom aan ideeën om te realiseren. Waar komt die enorme veerkracht vandaan? Benjamin is geboren in een stenen Molukkerswijk in Teuge Gelderland. Hij is trots op zijn Molukse afkomst. Zijn vader was oud-KNIL-militair en dominee in de Molukse Evangelische kerk. Je hoort in Benjamins stem iets van ‘niet zeuren’ en ‘korte metten’ en op de vraag waar

20 | De Penseelstreek nr. 100

hij deze energie uit put, is zijn antwoord: ‘Uit het geloof. Omkijken naar de medemens, en vooral naar wie zich minder goed kan weren. Altijd positief ingesteld blijven.’

Na alle diepe tegenslag kwam een belangrijk keerpunt van zijn dochter. Zij besloot dat Benjamin uit het verpleeghuis moest worden overgeplaatst naar Groot Klimmendaal. Daar kwam weer ruimte voor dynamiek. Revalidatie, zelfstandig wonen in Het Dorp. In de ‘dagbesteding’ van Het Dorp ontdekt hij wederom zijn liefde voor tekenen. Na enkele jaren in Het Dorp bood zich de mogelijkheid om een appartement te betrekken in de Siza woning in de Weissenbruchstraat. Dat was in 2016.

Woonvorm Weissenbruch In de Weissenbruchstraat staat een huis, een dubbel huis in rode baksteen. Het is een Siza-huis met aangepaste woningen waar mensen met een beperking toch zelfstandig kunnen wonen. Het gaat om mensen die in het verleden zonder beperking geleefd hebben, maar Niet-Aangeboren-Hersenletsel hebben opgelopen, bijvoorbeeld door een ongeluk of een hersenbloeding. Om daar te kunnen wonen, moeten ze zich wel grotendeels zelfstandig kunnen redden. Er is tussen 7.30 en 10 uur hulp beschikbaar als ze die aanvragen. Als er onverhoopt ’s nachts hulp nodig is, kunnen ze een beroep doen om het nachtteam van Het Dorp.

buurtapp vraagt hij hulp van iemand uit de straat bij het snijden.

Hij heeft bij de Jumbo geregeld dat hij om de andere week daarvoor gratis boodschappen mag doen.

Vitale verbindingen Ook in De Nieuwe Hommel is Benjamin vaak te vinden. Daar werd hij ‘ambassadeur’ voor Vitale Verbindingen. “In 2018 heb ik Vitale Verbindingen leren kennen. Eigenlijk kwam ik gewoon naar De Nieuwe Hommel om pannenkoeken te eten en zo raakte ik in gesprek met een aantal Vitale Verbinders. Ik ben een mensen-mens en ontmoet graag nieuwe mensen. Ik heb bij Vitale Verbindingen de mogelijkheid om mensen te ontmoeten, aan activiteiten deel te nemen of zelf iets op te zetten wat financieel toegankelijk is voor iedereen.

Voor Benjamin was de nieuwe woning een verademing. Met zijn medebewoners in de andere appartementen, onderhoudt hij vriendschappelijke contacten. Hij is blij met de straat waar alle buren in hun eigen ritme komen en gaan, waar hij graag een praatje maakt en dan weer zijn eigen gang gaat. Met zijn scootmobiel vertrekt hij alle dagen naar de activiteiten die beantwoorden aan zijn gevoel voor zingeving. Iedere bewoner van onze wijk kent de behoefte om zinvol te leven. Die behoefte komt vooral op in tijden van pauze, van verandering, van ziekte en herstel, van rouw, van werkloosheid, van ouderdom.

Buitenstaanders hebben vaak adviezen en raadgevingen voor een ander, maar om zelf in beweging te komen en manieren te vinden om contacten te leggen en anderen iets goeds te brengen is lang niet zo eenvoudig. Dat is een reden te meer om Benjamin te vragen zijn verhaal te vertellen.

“Het leven gaat door” Benjamin laat zich niet beperken door zijn beperkingen. Hij is een man met vele ideeën en initiatieven. Bij ‘Arnhem cares’ is hij begonnen huiswerkbegeleiding te geven aan kinderen uit groep 7 en 8. Hij is ambassadeur voor Siza geweest op middelbare scholen.

Hij werkt aan een pannenkoekenmiddag in De Bakermat op de woensdagmiddag, hij ziet voor zich hoe een streetdanceactiviteit ook middelbare scholieren naar de Bakermat zou trekken. Hij pleit voor commercieel inzicht en het bereiken van meer doelgroepen.

Toen in 2019 in de Bakermat de eerste koffie-ochtenden werden georganiseerd, kon je Benjamin daar vaak vinden. Als er gevraagd werd om daar je teken- of schilderwerk aan de buurtgenoten te laten zien, kwam ook hij met zijn tekenmap. Hij is een trouwe bezoeker van activiteiten in de Bakermat. Maar hij staat ook in contact met een ander Arnhem, mensen van verschillende culturen, mensen met beperkte inkomsten of met een minder eenvoudig levenslot.

Tot op heden bevalt dit mij heel goed en ben ik ambassadeur van Vitale Verbindingen. Ik kom trouw iedere vrijdag naar Vitale Verbindingen om deel te nemen aan de Knutsel Inloop en voor de Soep Inloop. Op dit moment maak ik voor Vitale Verbindingen bekendheid, door mensen aan te spreken en ze te vertellen wat er te doen is, of door ze welkom te heten als mensen binnenkomen en zo een praatje met ze te maken.

Ik ben een ondernemende persoon, zo heb ik in de maand mei een bingomiddag georganiseerd in coronatijd, dit was een groot succes. Ook geef ik presentaties op middelbare scholen en kook iedere zondag voor de daklozen. Ik ben zowel een denker als een doener. Ik noem mijzelf een moderne Feyenoorder: óók woorden met daden!”

Nasi goreng op de Lauwersgracht Zijn ervaring met zijn beperkingen, met de zorg, en met wat hij daarin heeft gewaardeerd of gemist, heeft hem geïnspireerd om in gesprek te gaan met zorgverleners in opleiding aan diverse ROC’s. Hij geeft gastlessen over wat het betekent om te leven met een beperking. “Kids, ik heb een beroerte gehad, maar ik ben de beroerdste niet.” En: “Spreek de mensen aan als volwassenen.

Dat zijn ze namelijk.”

En dan zijn er de zondagse warme maaltijden die hij thuis klaarmaakt en die worden uitgedeeld in het Musispark, het Lauwersgrachtpark. Benjamin had gelezen over de Soepkar van Leo de Waal, die soep en boterhammen klaarmaakt voor daklozen.

Iedere zondag zorgt hij sindsdien voor een warme maaltijd bij de Soepkar. Weer of geen weer, er wordt op hem gerekend. Nasi, bami, pasta of pannenkoeken. Hij heeft het recept en via de 21 | De Penseelstreek nr. 100

Over de geschiedenis van Het Dorp en over een van de huidige bewoners van Siza-Het Dorp hebben in eerdere nummers van De Penseelstreek artikels gestaan. Het Dorp is gelegen langs de westgrens van onze wijk, dus het gaat om onze buren. Daarom heeft De Penseelstreek geregeld aandacht voor de ontwikkelingen die zich in het Dorp aan het voltrekken zijn.

Er is gebouwd en vooral veel gesloopt op het heuvelachtige terrein waarop Het Dorp gelegen is. Wie is er niet benieuwd wat er daar gaat gebeuren? Nieuws daarover komt in een volgend nummer.

Het idee achter Het Dorp Voordat in 1962 Het Dorp ontstond, leefden mensen met een beperking thuis bij hun ouders of in gespecialiseerde opvangtehuizen. De gedachte die leefde bij de oprichters van Het Dorp, was mensen met een beperking in staat te stellen zoveel mogelijk zelfstandig en vrij te wonen en te leven. In Het Dorp was elk gebouw toegankelijk en aangepast aan de behoeften van de bewoners. Als er een probleem rees, was er een werkplaats waar een mechaniek of technologie werd ontwikkeld om het probleem op te lossen.

Van het bij elkaar laten wonen van mensen met een handicap werd verwacht dat dat zowel veiligheid als stimulans zou bieden, zelfstandigheid en vrijheid van bewegen. In de praktijk betekende dat dat er ook een isolement optrad ten opzichte van mensen zonder beperking, terwijl voor ieder mens geldt dat ontmoetingen en deelname aan de samenleving dagelijkse levensbehoeften zijn.

Begin 21ste eeuw ontstond het idee binnen Siza-Het Dorp, dat het wenselijk was voor mensen met een beperking om in gewone woonwijken te wonen en in kleinere aantallen bij elkaar. De woningen aan de Weissenbruchstraat zijn daar een voorbeeld van. In elk van de twee huizen zijn er zeven appartementen, met een woonkamer met open keuken, een slaapkamer en een badkamer, ruim, en met de aanpassingen die het mogelijk maken er zelfstandig te leven.

Wat is Siza precies?

Siza biedt ondersteuning en zorg aan mensen met een lichamelijke, verstandelijke of meervoudige beperking en aan mensen met autisme of niet-aangeboren hersenletsel. De dienstverlening van Siza loopt uiteen van ondersteuning thuis tot aan 24-uurs zorg in een woongroep en van behandeling tot begeleiding naar werk. Siza ondersteunt op die momenten dat het nodig is en daagt mensen uit om hun grenzen waar mogelijk te verleggen. Bij Siza werken 2500 medewerkers die zorg en ondersteuning bieden aan ruim 3500 mensen.

Siza heeft 150 locaties verspreid over Gelderland en Midden-Brabant.

Vitale Verbindingen (van hun website:) Vitale Verbindingen is opgezet door en voor mensen met ervaring in de GGZ. We zijn een herstelcommunity die bestaat uit mensen met ervaring in de GGZ en/of mensen die ervaring hebben met gebeurtenissen die het leven ontwricht hebben.

Zij komen uit alle wijken van Arnhem.

Herstelervaringen worden ingezet om elkaar te helpen, te ondersteunen en te groeien. Participatie en inclusie zijn de nieuwe woorden, die je tegenwoordig vaak hoort. Voor Vitale Verbindingen is dit praktijk.

Het gaat niet om je specifieke “rugzakje”. Bij Vitale Verbindingen ontdek je dat je niet je diagnose bent.

Je bent mens en onderdeel van de maatschappij.

“Toen ben ik de training “Ervaringswerker in de wijk” begonnen en kon gelijk aan de slag als ervaringswerker. Ik kreeg het idee om een praatgroep te beginnen. En Vitale Verbindingen gaf mij de mogelijkheid. Toen ben ik begonnen met praatgroepen, individuele coaching en ben gaan deelnemen aan een project dat Participatie interview heet (in samenwerking met RIBW). Ik ben blij met Vitale Verbindingen. In de praatgroepen zien en leren we van ons eigen en andermans verhaal. We zien overeenkomsten, of zien punten van onszelf die we eerder niet hadden gezien. In de praatgroep is het fijn om bevestiging en herkenning te krijgen van elkaar.

Ik wil bezig blijven met bovenstaande activiteiten en samenwerkingen aangaan met collegae.” (Sita) “Herstel is kunnen leven met alles wat bij je hoort, midden in de maatschappij.”(Monique)

Inclusiviteit Sinds een jaar of vijf wordt het begrip inclusiviteit in onze samenleving steeds belangrijker gevonden.

Dat wil zeggen dat er inspanningen gevraagd worden om mensen die op bepaalde punten van u verschillen te behoeden voor uitsluiting, sterker nog, hen als gelijkwaardige deelnemer te beschouwen aan onze samenleving en daarom mogelijkheden te scheppen om die deelname te verwezenlijken. Dat rechtvaardigt de vraag wat u en ik hier -bijvoorbeeld deze week - aan hebben bijgedragen.

22 | De Penseelstreek nr. 100

i scan m

ijl

communi catie

LOGO anim

atie web

infogr sites boeken aphi i c huisst mag

azin iconen es

Kom eens langs voor een kop thee (of koffie) atie r t us ll

j

mauvestraat 13 / buiten kantooruren

sickeszplein 5 / tijdens kantooruren www.dieparnhem.nl

FRED MENSINK Machinale timmerwerkplaats ramen • deuren • kozijnen

“Vier verschillende expertises mixen tot Websites Webshops Webapplicaties

één geweldig online eindresultaat. Daar gaan we iedere dag weer voor.”

Milan Brouwer, eigenaar

Apps API Marketing

advertentie_wijkkrant-de-penseelstreek_176 x 65,1.indd 1

BOOOM Digital

booomdigital.nl

Van Oldenbarneveldtstraat 120

hello@booomdigital.nl

6827 AN Arnhem

026 202 23 54

18-03-2022 12:07

23 | De Penseelstreek nr. 100

Lengtes inkorten v.a. € 8.50, Rits vervangen v.a. € 10,Tailleren v.a. € 12,50, Mouwen inkorten v.a. €12,50

Inbreng en verkoop van 2e hands damesmode

Dinsdag gebracht, donderdag ophalen Donderdag gebracht, dinsdag ophalen Contact: (naast Mantel) Tel: 026-3794415 www.madebyestrella.nl info@madebyestrella.nl

Loop je vast in je leven of loopbaan?

van Lawick van Pabststraat 97

Rijnmotief biedt: • Counseling bij werk- en levensvragen • Loopbaancoaching • Coaching voor leidinggevenden

Rijnmotief / Trijny Moddejonge Bakenbergseweg 72 6814 MK Arnhem

t 06- 27 331 338 m info@rijnmotief.nl w www.rijnmotief.nl

Nieuwe pianolespraktijk in Arnhem-noord.

Improvisatie. Jazz. Songwriting. Pop. Klassiek.

Ik ben een (zeer) ervaren docent, ik werk vanuit een eigen methode, gebaseerd op speelplezier.

Voor jong (vanaf 5 of 6 jaar) en oud (en wat is nou oud?)

Nieuwsgierig? Kom gewoon kennismaken, of boek een gratis proefles.

Maarten Toepoel Albert Cuypstr. 13 Arnhem T 026-737 0212 / 06-5119 9896 E maarten@pianoplus.nl

24 | De Penseelstreek nr. 100

Bakkerij Reijnen

Wij hebben verse koffie & lekker gebak (to go)!

Ook verkopen wij heerlijke broden en broodjes die dagelijks vers worden gemaakt

Wij bevinden ons aan de Kempcrbergerweg 159 6816 RP Arnhem Tel. 026 - 442 64 32 info@bakkerijreijnen.nl www.bakkerijreijnen.nl

Met plezier leren pianospelen?

Kom eens kijken bij

de pianoles

lespraktijk van Lenette Tuijtel Arnhem-Noord - ervaren docente- werken aan goede basis - voor jong en wat ouder T 06 44096498 E lenettetuijtel@upcmail.nl http://members.upc.nl /l.tuijtel/

Wijnkoperij Henri Bloem Amsterdamseweg 126, 6814 GJ Arnhem Tel.: 026 – 4455220 E-mail: arnhem@henribloem.nl Zie voor aanbiedingen: www.henribloem.nl

UITVAARTVERZORGING

Sinds 1911 verzorgen wij uitvaarten in Arnhem en omstreken

Telefoon 026 333 30 29 info@mijnhartuitvaartverzorging.nl www.mijnhartuitvaartverzorging.nl

opruimen

Hulp nodig bij het creëren van rust en ruimte in huis ?

Laat mij je helpen.

administratie

verhuizen

Eveline Hack-de Bruijn, Professional Organizer 06 41 86 49 05

info@opgeruimdmeteef.nl

www.opgeruimdmeteef.nl

945960 advertentie_001_16-Apr-21_10:36:45_walter

25 | De Penseelstreek nr. 100

Jong geleerd, jong gedaan

De Penseelstreek kent een aantal zeer jonge ondernemers: energieke tieners met een flinke dosis lef, bruisende creativiteit, gezonde werklust en goeie ideeën. Wie zijn ze en wat doen ze? Wij zochten ze op.

Tekst en foto: Olga Helmigh

Zoete wolken op een stokje Elsa en Timme (13) zijn samen ‘De Suikerspinners’: de ondernemende tweeling uit de Gulden Bodem draait de lekkerste, mooiste suikerspinnen op onder andere buurtfeesten, verjaardagen en partijen.

“We waren drie jaar geleden op vakantie in België en deden boodschappen bij de Lidl. We zagen daar een suikerspinmachine staan en kwamen op het idee om er geld mee te verdienen door op feestjes te staan. Dus we wilden ‘m kopen. Maar omdat dit niet handig zou zijn met terugreizen, hebben we uiteindelijk in Nederland een machine gekocht, bij de Action. We hebben een paar keer geoefend in de tuin, creëerden een Instagram-pagina (@ desuikerspinners) en al vrij snel hadden we onze eerste boeking, bij hockeyclub Upward. We kochten speciaal groene suiker, de kleur van de club. We merkten gelijk dat de machine eigenlijk te kleine suikerspinnetjes produceerde. Toen besloten we toch maar te investeren in een grotere, kwalitatief goede machine, waar we nu nog steeds mee werken.”

bij sportclubs, bij lustrumfeesten (zoals die van De Penseelstreek!) of gewoon hier in de straat voor het goede doel. Zo hebben we laatst geld opgehaald voor Oekraïne. We vragen 1 euro per suikerspin: betaalbaar, maar genoeg voor ons om er wat aan over te houden. We kopen de suiker per 25 kilo in bij een speciaal bedrijf, omdat de spin met gewone suiker minder luchtig wordt.

Overigens valt het mee hoe erg een suikerspin het glazuur van je tanden laat springen: een glas limonade bevat méér suiker. Veel mensen weten dat niet.”

“De taakverdeling is vanzelf ontstaan: ik, Elsa, bleek beter in suikerspinnen draaien en Timme doet de omloop: suiker aangeven, stokjes bijvullen, opruimen, ga zo maar door. Aan het eind van een klus kleven we van top tot teen, haha! Er staan ook vaak kinderen bij die de dwarrelende suikerpluizen proberen te vangen. Hoe lang we hiermee doorgaan? Geen idee. Zolang we het leuk vinden. We hebben net nieuwe caps en schorten besteld, dus deze zomer gaan we sowieso lekker draaien!”

Kakelverse croissantjes op zondagmorgen Kasper (17) en Lars (16) van ‘Croissantje op Zondag’ fietsen elke zondagochtend rond 05:30 uur eerst naar bakker Tom van Otterloo op de Steenstraat om daar croissants en andere broodjes te bakken. Vervolgens rijden ze de verse, nog warme lading naar hun klanten, die verspreid zitten over meerdere wijken, waaronder de onze.

“We waren nog maar 12 en 14 jaar, vier jaar geleden, en gingen zonder doordacht plan langs bij Tom van Otterloo, toch wel één van de bekendste en beste bakkers van Arnhem. Het enige wat we wilden was vragen of we misschien op zondagochtend croissantjes voor hem konden rondbrengen. Normaal is de bakker dicht op zondag en ben je overgeleverd aan de supermarkt voor relatief verse broodjes. Maar die gaat vaak pas laat open, of je moet je bed uit en iets fatsoenlijks aantrekken om het zelf te halen. Kort daarvoor hadden we in de krant een artikel gelezen over een paar Amsterdamse jongens die broodjes rondbrachten op zondagochtend.

Dat bracht ons op het idee hetzelfde te doen in Arnhem.

Toen Tom enthousiast reageerde, maar wel gelijk doorvroeg over bijvoorbeeld vervoer en betaling, stonden we met onze mond vol tanden. Daar hadden we helemaal nog niet over nagedacht, haha.”

“Uiteraard hebben we een boekhouding: wat gaat eruit en wat komt erin? We maken geen vette winst, maar verdienen zeker een leuk zakcentje. Inmiddels hebben we, ondanks de coronapandemie, toch aardig wat boekingen gehad in de paar jaar dat we bezig zijn, zoals kinderfeestjes, buurtfeesten, verjaardagen, rommelmarkten, 26 | De Penseelstreek nr. 100

“Samen met hem hebben we toen een plan opgesteld dat we ongeveer twee jaar hebben uitgevoerd: hij bakte op zondagochtend vroeg de broodjes, omdat we nog vrij jong waren.

Vervolgens bracht hij deze naar ons toe en konden wij op de fiets de bestellingen naar de klanten brengen. Sinds twee jaar vertrouwt hij ons zijn bakkerswinkel toe en fietsen we er elke zondag heen om de croissants, maar ook andere broodjes, zelf te

kwalitatief goed ijs waar alle klanten een lach van op hun gezicht krijgen. Vervolgens zijn we op zoek gegaan naar de beste ijssalons, hebben ijs geproefd en gevraagd of zij ons ijs konden leveren.

Uiteindelijk hebben we een uitstekend adres gevonden. Bekers en hoorntjes halen wij bij de groothandel. Het uitkiezen van een ijscobakfiets was ook ontzettend leuk. We zijn uiteindelijk geslaagd in het midden van het land. Het logo is ontworpen door de Arnhemse kunstenares Remke Cornelissen: een tof design dat echt van de kar afspat en het op Instagram goed doet. Wij hebben ons tevens ingeschreven bij de Kamer van Koophandel en het certificaat ‘algemene hygiëne’ behaald. De Belastingdienst is ook geïnformeerd dat wij een kleine onderneming zijn. Hier is een speciale regeling voor. Via mijn instagram account @ gelatodivalerie krijg ik veel klanten.”

“Wij hebben de mogelijkheid om meer dan 100 smaken in te kopen. Als we met de ijscobakfiets gaan, nemen we vaak 6 tot 8 verschillende smaken mee, zoals chocolade, hazelnoot, pistache, aardbei, citroen en Tony’s Chocolonely met witte chocolade en framboos. Ook hebben we ijs voor mensen met allergieën. Mango doet het erg goed bij de volwassenen en kinderen gaan meestal voor de suikerspinsmaak of smurfenijs.” bakken. Van daaruit fietsen we de route langs onze klanten. Die zitten in St. Marten, Klarendal, de Burgemeesterswijk, Hoogkamp, Gulden Bodem, de Sterrenberg en Lombok. We hebben zo’n veertig adressen. Deze klanten krijgen van ons een Tikkie, dus wij worden direct betaald. Tom stuurt ons vervolgens een factuur voor de kosten die hij maakt. Al met al houden we er aardig wat aan over.

Onze broertjes van 14 jaar helpen inmiddels ook mee, want sinds de pandemie is ons klantenbestand gegroeid. In het begin gingen we rond met flyers en zijn we op Facebook en Nextdoor gegaan: dat heeft geholpen, net als mond tot mond reclame.”

“Voor onze superverse croissants betaal je €1,25 per stuk.

Uiteraard hebben we ook een speciale aanbieding: 5 voor de prijs van 4. Tevens bieden we nu ook koffiebroodjes, chocoladebroodjes, kaiserbroodjes en meergranenbroodjes aan en persen we verse jus d’orange uit. Je kunt een tijdslot kiezen waarin je je bestelling geleverd wilt hebben: tussen 08:15 en 09:15 uur of tussen 08:45-09:45 uur. Of je kiest voor ‘geen voorkeur’; dan komen we vanzelf voorbij. Je kunt voor ons opendoen, maar ook een tas of zak aan de deur hangen, dan stoppen we het daar in. Kun je nóg later uit je bed stappen, maar toch meteen van verse broodjes genieten, haha!” Kijk voor meer informatie op croissantjeopzondag.nl

“De eerste grote klus was bij Ekris BMW Mini. Het was vooraf geregeld dat alle personeelsleden onbeperkt een ijsje konden halen. Erg leuk, maar ook spannend! Gelukkig was iedereen enthousiast. Sindsdien sta ik bij allerlei feesten en evenementen, Zoals bij hockeyclub Upward, voetbalclub Huissen, verschillende (kinder)feestjes, personeelsfeesten, trouwerijen en buurtfeestjes.

Bij een kinderfeestje krijgt de jarige een speciaal feest-ijsje. Verder sta ik geregeld in het Sonsbeekpark. Soms ga ik alleen op pad met de ijscobakfiets, maar ik vind het gezelliger als een vriendin meegaat. We hebben geen vaste vergunning, maar mogen wel venten buiten het centrum van Arnhem.”

“Na afloop van een klus of dagje werken neem ik zelf ook een ijsje, om mezelf te belonen voor het harde werken, haha! Mijn favoriete smaak is stracciatella. Mijn vrienden vinden het erg cool en gezellig om te helpen. Hier krijgen ze uiteraard wat voor. Of ze weleens smeken om gratis ijs? Jazeker, haha! Soms mag dat ook, maar niet teveel, anders houd ik geen cent over, natuurlijk.”

Bolletjes ijs uit de bakfiets Valerie (14) staat met mooi weer vaak in Sonsbeekpark met haar ijscobakfiets. Onder de naam ‘Gelato di Valerie’ verkoopt ze het heerlijkste schepijs, zoals romige bollen chocolade, pistache, hazelnoot en aardbei. In bekers of op een hoorntje en altijd geserveerd met een lach.

“Ik wilde een jaar geleden heel graag dure, hippe sneakers, maar ik had er het geld niet voor. Ik heb toen een lening gevraagd aan mijn ouders, maar wilde die zo snel mogelijk terugbetalen. Ik zocht een baantje, maar vond niks bij me passen. Op een avond kwam ik op het idee van een ijscobakfiets. Vervolgens heb ik een ijscokar “Samen met mijn moeder ben ik op pad gegaan om alles te realiseren. Het eerste wat we gedaan hebben is een plan maken.

We wilden sowieso een mooie ijscobakfiets met écht lekker, 27 | De Penseelstreek nr. 100

Rudy Machielsen: onze nieuwe wijkagent Tekst en foto: Margreet Kraal

‘Waakzaam en dienstbaar’ staat er op de dienstauto van Rudy Machielsen. Kernachtig uitgedrukt wat hij voor de bewoners van de Penseelstreek wil zijn. In dit interview stelt hij zich aan u voor.

Hij had ook op de motor of de fiets kunnen komen, maar vanmiddag kon hij met de auto en passant een vrachtwagen volgen na een oproep vanuit de meldkamer. Agent 4476 ( Rudy’s roepnummer) was toevallig in de buurt.

Behalve als wijkagent kan hij voor veel meer politietaken ingezet worden. Als evenementencoördinator overlegt hij bijvoorbeeld namens de politie samen met de brandweer en de regionale geneeskundige hulpverlening (GHOR) met de gemeente voordat een vergunning verleend wordt.

En als ME-er is hij niet alleen in Arnhem, maar door het hele land inzetbaar. Hij was bijvoorbeeld bij de coronaprotesten op het Museumplein in Amsterdam. Overal waar beveiliging nodig is, zoals bij rechtszaken of voetbalwedstrijden. Onlangs was dat bij de wedstrijd Vitesse-Rapid Wien en bij Vitesse-AC Roma. Maar bij Vitesse-NEC zat Rudy met zijn zoon gewoon tussen het publiek.

Voor de liefde naar Arnhem gekomen Rudy woonde eerst in Bergen op Zoom en werkte bij de politie in de regio Zeeland-West Brabant. Elke regio heeft zijn specifieke aandachtspunten op het gebied van veiligheid en preventie.

Daar was het vooral de doorvoer van drugs vanuit de havens van Antwerpen en Vlissingen.

In 2016 verhuisde hij voor de liefde naar Arnhem, de woonplaats van zijn vrouw. Inmiddels hebben ze twee kinderen: een zoon van vijf jaar en een dochtertje van vier maanden.

De functie van wijkagent geeft hem privé meer rust en regelmaat, en ook is hij toe aan meer verdieping in zijn werk. Na Koningsdag stopt hij als evenementencoördinator.

Wat doet een wijkagent en hoe zichtbaar is hij voor ons?

“Mijn basistaak is: aanspreekpunt zijn, signaleren, adviseren en zo nodig doorverwijzen. Iedereen kan direct met mij in contact komen door te mailen naar rudy.machielsen@politie.nl .

“Zonder directe aanleiding surveilleren, daarvan komt het wegens drukke werkzaamheden meestal niet.

Ik kan wel ingeschakeld worden bij langdurige kwesties, zoals een burenruzie of overlast. Verder onderhoud ik contact met de buurtpreventieteams. Deze winter heb ik in het kader van de actie ‘Donkere Dagen’ gevraagd om locaties te melden in de wijk, die preventief extra aandacht nodig hebben. Ik vind het teleurstellend dat daar nauwelijks op gereageerd is.

28 | De Penseelstreek nr. 100

“Als wijkagent doorloop je eerst een leertraject om je voor te bereiden op situaties die je kunt tegenkomen. Ik heb meegelopen met Tim Heil, de wijkagent van Schaarsbergen en met Jan Visser, de wijkagent van Heijenoord/Lombok, van wie ik momenteel de taken waarneem. Daarvan heb ik veel geleerd.

“In deze wijken in Arnhem-Noord wonen relatief veel mensen met een inkomen boven modaal. Dat trekt bepaalde vormen van criminaliteit aan: oplichters aan de deur, pogingen tot inbraak, diefstal van auto’s of waardevolle spullen, en vergeet de cybercriminaliteit niet en de fraude via WhatsApp. De methodes worden steeds doortrapter, dus wees op uw hoede. Als politieman heb ik geleerd om nooit iemand zomaar te vertrouwen.”

Nieuwsgierig vraag ik Rudy naar de indrukwekkende hoeveelheid attributen aan zijn riem: een portofoon, dienstwapen, pepperspray, wapenstok, handboeien, een inklapbare multitool (soort Zwitsers zakmes) en binnenkort komt daar nog een stroomstootwapen bij. Via een oortje heeft hij contact met de meldkamer. Dat is de uitrusting van een wijkagent anno 2022.

Buurtpreventie Ieder van ons kan volgens Rudy bijdragen aan preventie en veiligheid in de wijk. Let op verdachte personen en situaties, op uit de hand lopende ruzies. Ook als gewone burger mag je iemand aanspreken die de wet overtreedt, bijvoorbeeld bij diefstal, vernieling, doorrijden na een aanrijding. Maar eigen veiligheid blijft het belangrijkste. En de volgende stap is: de politie bellen. Bij spoed 112 en bij minder urgente zaken 0900 8844.

Heel belangrijk voor de onderlinge cohesie en bundeling van informatie in de wijk is het Buurtpreventieproject, dat in de afgelopen jaren een duidelijke vorm gekregen heeft. Het doel is een nauwere samenwerking tussen politie en burgers wat betreft veiligheid en preventie.

De Penseelstreek zijn daartoe onderverdeeld in tien buurten, elk met één buurtcoördinator (voor Hoogkamp Zuid is nog een vacature). Deze onderhoudt het contact met de politie, met andere buurtpreventiegroepen en met de straatcontactpersonen.

Deze laatsten informeren via de buurtpreventie-app de deelnemers in hun straat over alles wat met veiligheid en preventie te maken heeft, bijvoorbeeld het incidentenoverzicht dat de wijkagent periodiek naar de buurtcoördinator stuurt. Ook de deelnemers zelf kunnen verdachte zaken melden via de buurtpreventieapp.

Ook andere vormen van sociale media, zoals Nextdoor kunnen benut worden, maar deze zijn niet uitsluitend gericht op veiligheid en preventie.

Contact met de wijkagent: • Stuur een mail naar: rudy.machielsen@politie.nl • Bel 112 (bij spoed) en 0900 8844 (bij minder urgente zaken).

Olga Helmigh

Stront aan de knikker Weet iemand welke straat de volgende is die wordt opgebroken in De Penseelstreek? Dan kan ik alvast een plattegrond op tafel leggen, een legerpak aantrekken, het gezin bij elkaar roepen en op een whiteboard een plan van aanpak maken om alle blokkades vakkundig te vermijden.

Je bent nog niet gewend aan de ene opbreking, of de volgende doemt op. Het begon natuurlijk vorig jaar, toen de kruising Bakenbergseweg/Jacob Marislaan open ging en we een doolhof aan afbrokkelende rioolbuizen zagen die inderdaad aan vervanging toe waren. Alle begrip dus, maar het leverde wel levensgevaarlijke situaties op zoals auto’s die tegen de keer in scheurden en zwalkende fietsers die daar bijna onder terechtkwamen.

Toen volgde, als ik me niet vergis, het merendeel van de Jacob Marislaan en ook de Van Heemstralaan/Van Ruisdaelstraat werd plots geblokkeerd door een roedel wegwerkers en knoeperds van graafmachines. Ik sla vast nog wat zijstraten over (zo werd de Apolstraat afgelopen zomer ook een zandbak), maar laten we ons voor nu richten op de hoofdwegen, aangezien de meeste wijkbewoners zich daar vast wel ‘ns vloekend op hebben vastgereden.

Zoals op de Bakenbergseweg: al maanden (het voelt als jaren) kunnen we bij het stoplicht op de Amsterdamseweg niet meer rechtsaf. De eerste paar keer miste ik de helderheid van geest en reed er blindelings heen. Dat betekende vervolgens doorrijden tot de Jacob Marislaan (wat plots ongelooflijk ver leek) of keren en via de Burgemeester Weertstraat en de Lawick van Pabststraat gaan.

Het is maar goed dat m’n kinderen niet achterin zaten toen het voor de zóveelste keer misging, anders hadden ze hun vocabulaire behoorlijk onwenselijk uitgebreid.

Had ik die omweg eíndelijk in mijn systeem, is het nu weer feest op ándere helft van de Bakenbergseweg. Op de fiets kun je nog

TROF Casper Ebeling Koning

smokkelen: hortend, stotend en zigzaggend manoeuvreer ik de volgeladen bakfiets over de stoep, op weg naar school. Via geïmproviseerde loopbrugjes over grote buizen passeren we het grote, stinkende graafgat. Maar met de auto is het weer prut: vloeken, tieren en verwoed zijstraten insturen.

Ondertussen moet ons eigen riool vervangen worden (na meerdere overstromingen, waarvan ik de details achterwege zal laten) dus zijn we zelf ook nog láng niet klaar met rioolwerkzaamheden. Zo zie je maar: er is altijd stront aan de knikker, of het nou op grote of kleine schaal is.

Olga Helmigh (40) is journalist, geboren en getogen in Den Haag en woont nu 11 jaar in Arnhem. Eerst in de Burgemeesterswijk en nu op de Hoogkamp. Ze is getrouwd met Patrick en samen hebben ze twee dochters en twee katten.

MAART LENTE ALLES NIEUW OOK DE WEG NAAR UTRECHT NAAR HET MUSEUM GAUW WEER OPEN VERWACHTING HOOG GESPANNEN VAKWERK

29 | De Penseelstreek nr. 100

Vrijwilliger in de wijkvereniging

Ewoud Vogels:

“met de classic rij ik natuurlijk in mijn alfa uit 1974” Annemoon Gudde In de rubriek Vrijwilliger in de wijkvereniging is deze keer het lot gevallen op Ewoud Vogels. Hij zelf vindt het niet zo nodig om in de schijnwerpers te worden gezet. Maar het is fijn om mensen naar voren te halen die aan zoiets krachtigs en positiefs meewerken als de Classic. En neem nou dat moment, vorig jaar in het eerste septemberweekend: de eerste kinderen zochten al een plekje op de strobalen voor de Buitenbios, toen bleek dat de generator opeens niet meer werkte. Geen stroom, geen film! Ewoud haakte het falende apparaat op zijn trekhaak en racete weg om een ander te halen. Dat is wat Ewoud graag doet: problemen oplossen. Deze actie is de aanleiding om hem even in het licht te zetten.

Iets terug doen “Ik ben best trots op waar ik woon. En ik vind het fijn iets ‘terug te doen’ voor het woongenot in onze wijk.” Dat werd de Classic. Ewoud is een teamspeler, werkt graag in een groep. “Praktische zaken graag en als er iets mis gaat, aanpakken. Het mooie van de Classic is dat iedereen doet waar hij goed in is. Ik hou ervan de zaken zo te organiseren dat alles op rolletjes loopt en daarna zo op te ruimen dat het klaar staat voor de volgende keer.”

Ewoud is vader van drie dochters. De twee nog thuiswonenden horen bij de vaste bezorgers van de Penseelstreek. Hij vindt het fijn dat ze dat doen, maar springt zelf ook bij om ze te ondersteunen.

Zonder hoogdravend te willen zijn, vindt hij het wel goed om iets te doen voor de wijk. In het dagelijks leven werkt hij in Wolfheze bij Pro Persona (GGZ), afdeling aanmeldingen. Hij verzorgt en toetst het procedurele voortraject voordat iemand in behandeling kan worden genomen bij een Pro Persona-instelling in de regio.

Er zijn mensen die enorm ijdel zijn op hun auto. Zo niet Ewoud. Hij houdt van een beetje nonchalance. De auto’s waar hij en zijn vrouw dagelijks in rijden zijn jonge oldtimers uit de jaren ‘90. De Mazda Demio die hij overnam van zijn moeder en een tweede Demio die twee jaar jonger is. En dan komt hij opeens verrassend uit de hoek: “Maar met de Classic rij ik natuurlijk in mijn Alfa uit 1974.”

De CLASSIC Twaalf jaar geleden begon de Classic met een bericht van Frank

30 | De Penseelstreek nr. 100

Jibben. Hij bleek een feestje voor anderen te willen organiseren rond auto’s. Een jaarlijks cadeau aan onze wijk.

Het Classicteam telt momenteel acht spelers, zeven heren en een dame: Harold Verhoeven, Vincent Muller, Michiel Dix, Brigitte van West, Roy Bolks, Bauke Geuzebroek, Han de Beijer en Ewoud.

Ze werken met een vaste taakverdeling en als het aan Ewoud ligt, is het goed zoals het was. Maar met nieuwe mensen komen nieuwe ideeën en verandert er een en ander. Ook goed. Elke vergadering kenmerkt zich door een hoop plezier. Iedereen krijgt commentaren naar zijn of haar hoofd, er zijn mensen bij met een bijzonder vlotte babbel, er wordt een hoop gelachen. Ewoud houdt van de praktische zaken. Je ziet hem overal actief op het veld en altijd even hartelijk.

“Degenen die de route uitzetten voor de deelnemers, hebben een enorme klus te klaren. Ze moeten die weg wel een keer of tien rijden. De kunst is dan weer om onderweg een leuk restaurantje uit te proberen, zodat ook die klus een feestje wordt.”

4 SEPTEMBER SAVE THE DATE Ze wonen bijna allemaal in onze wijk. Zij zijn het die elke eerste zondag van september op het Mesdagveld de Classic organiseren, een feest voor de wijk en alle old-timerfans uit de omgeving. Het is een aanrader om daarheen te gaan, ook als je niet voor de auto’s gaat. ’s Morgens begint het met de glorieuze opkomst van de auto’s, glanzend en stralend in hun ouderdom, voordat de puzzelrit begint.

Dan vertrekt de stoet op een avontuurlijke pronktocht, met vaak een originele lunchplek. Aan goede ideeën geen gebrek. Zelfs in coronatijd hadden ze een oplossing: picknick in een drive-in bioscoop. Het leek een Amerikaanse filmset, met zijn allen samen, maar elk gezin in eigen bubbel. Tegen half drie rijden ze weer het veld op. En dat is de aftrap voor het Classicfeest op het Mesdagveld.

Waar kun je in onze wijk een biertje drinken met je buurtgenoten, net terug van vakantie, vol nieuwe verhalen en vaak ook onbehoorlijk bruin? Bij de Classic natuurlijk. En waar zag je Max Verstappen zijn grote ritzege in Zandvoort behalen? Bij de Classic op het Mesdagveld.

Sponsortocht Mountainbike4life brengt 32.000 euro op Saskia Löhr, Joost Veerman en Jaco Wiegersma

Het vorige nummer van De Penseelstreek berichtte er al over.

Met meer dan tweehonderd mountainbikers een flink stuk fietsen om onderzoek naar speekselklierkanker te sponsoren.

En op 12 maart was het zover. Het weer was schitterend op deze eerste ‘bijna lentedag’. De route ging vanuit Bennekom mooi langs de Ginkelse heide naar Otterlo en weer terug. Een deel van de route bestond uit uitdagende single tracks. Er werd in twintig groepen gereden onder begeleiding van ervaren MTB’ers die de routes kenden als hun broekzak. De sfeer was goed en de deelnemers, waarvan velen uit onze wijk, waren gezellig en enthousiast. We hadden gehoopt op tweehonderd deelnemers. En die kwamen er ook. Meer konden we er ook niet hebben.

Onderweg konden de deelnemers genieten van heerlijke oesters van restaurant Het Broederenklooster in Zutphen, garnalenkroketten van Dorset Mansion House in Borne en een

Gun sportspullen een tweede leven: lever ze in Sport Support!

Laura Hak Er is in 2021 een nieuwe stichting opgericht met de naam Sport Support.

Zij wil sportkleding of -materialen inzamelen, die niet meer gebruikt worden. Voor lang niet alle Arnhemmers is de aanschaf van sportkleding of -spullen vanzelfsprekend.

Voetbalvereniging SML en Mixed Hockey Club Upward hebben in maart 2021 de handen ineengeslagen met als doel meer mensen aan sportkleding te helpen én om zo bij te dragen aan duurzaamheid: vaak is de kleding gemaakt van materiaal dat er lang goed uit blijft zien en kan deze door een ander nog heel goed worden dragen.

Niet alleen kleding is welkom, maar ook hockeysticks, scheenbeschermers, tennisrackets, zwemschoenen etc., mits ze nog bruikbaar en schoon zijn.

Al bijna een jaar staan er iedere dag containers met het Sport Support-logo op het terrein van Sportpark Bakenberg

heerlijke soep van eekhoorntjesbrood van Het Koetshuis in Bennekom. De fantastische wijnen (inclusief alcoholvrije) van Henri Bloem en het bier van het Arnhemse biermerk Durs maakten het af.

Ze werkten allemaal belangeloos mee.

De routes van 30 of 40 kilometer waren voor sommigen zwaar, maar iedereen keerde heelhuids en voldaan terug. Wat spierpijn en wat klein leed was alles wat overbleef, maar dat had iedereen graag over voor deze ‘rewarding’ dag.

Aan het einde van de dag konden we een opbrengst van € 23.000,00 noteren, maar met de bier- en wijnverkoop en een individuele sponsoractie eindigde de teller op € 32.000,=. Dit bedrag gaat volledig naar het onderzoek naar speekselklierkanker in het RadboudUMC. Het is een fantastisch resultaat waarvan wij als organisatoren vooraf niet hadden durven dromen. We danken onze wijkgenoten die deelnamen.

(Kempenbergerweg 11). Selecteren en sorteren doen vrijwilligers op de Bakenberg of in de recent verworven ruimte aan de Nieuwe Kade. Via de website www.sportsupportarnhem. nl kunnen kleding en/of spullen aangevraagd worden. Zo heeft COA onlangs een partij kleding en schoenen ontvangen waar een hele groep nieuwe Nederlanders nu fijn mee kan sporten.

Op 12 februari jl. vond op Sportpark Bakenberg de grote kick-off van de uitbreiding van dit initiatief plaats, waarbij wethouder van Sport Jan van Dellen een zak met kleding symbolisch in de container deed, in aanwezigheid van meervoudig Nederlands kampioene discuswerpen Corinne Nugter, die vluchtelingen vanuit het Arnhemse COA begeleidt bij het sporten. Lever je niet meer gebruikte sportspullen in bij Sport Support. Wil je je opgeven als vrijwilliger voor SportSupport Arnhem, mail dan naar info@sportsupportarnhem.nl 31 | De Penseelstreek nr. 100

Catering met Passie!

Speciale momenten verdienen speciale bloemen Voor borrel, bedrijfsfeest of teamuitje www.kookkunsten.com | 06-14595558

32 | De Penseelstreek nr. 100

Oremusplein 4, 6815 DN Arnhem, T 026 3517148 bestel@flowbloemisten.nl Kijk ook eens op www.flowbloemisten.nl als u een mooi boeket wilt laten bezorgen

Je ziet ze groeien bij Skar.

Dagopvang (0-4 jaar) Peuterwerk (2-4 jaar) Bso (4-13 jaar)

Nieuwsgierig?

Leer ons kennen via www.skar.nl/locaties/arnhem/de-holle-boom

Annemariek Faber Kindadvies Consultatie | Advies | Begeleiding | Bijles Ben jij tussen de 8 en 14 jaar en wil je vooruitgaan op school?

Ik help je graag! info@annemariekfaberkindadvies.nl Amsterdamseweg 214 | Arnhem

Wij zijn BOOOM Digital. Een digital agency met creatieve denkers, doeners, designers en developers. Wij zetten jouw bedrijf, merk of product online zoals zij dit verdient.

“Wij streven er altijd naar om het uiterste uit jouw idee te halen en dit de best mogelijke plek op het internet te geven” Milan Brouwer, eigenaar

BOOOM Digital Van Oldenbarneveldtstraat 120 6827 AN Arnhem

booomdigital.nl hello@booomdigital.nl 026 202 23 54

advertentie_wijkkrant-de-penseelstreek_176 x 133,7.indd 1

18-03-2022 12:07

33 | De Penseelstreek nr. 100

Machine- en Motorenfabriek Thomassen: van smederijtje tot industrieel concern

Veel wijkgenoten kennen Werkplaats De Helling in de Rozenstraat als vrijwilliger, hobbyist of cursist, maar weten niet dat hier de wortels liggen van een groot industrieel concern: Machine- en Motorenfabriek Thomassen, producent van allerlei soorten motoren, jaknikkers en gasturbines.

Tekst: Henk Donkers (met dank aan Benno Landsheer)

Na twee jaar stil gelegen te hebben vanwege corona gonst het weer van de activiteiten in Werkplaats De Helling. De cursussen zoals houtbewerken, glas in lood, edelsmeden, keramiek, metaaldraaien en lassen zijn weer van start gegaan en volgens directeur/manager Armeno Alberts nagenoeg volgeboekt. Buiten de cursustijden zijn in de werkplaatsen vele tientallen vrijwilligers en hobbyisten in de weer. Vaak met eigen projectjes, soms met ‘maatschappelijke projecten’ waarbij ze ‘om niet’ dingen maken zoals een nieuw waterrad voor Sonskeek, kabouterhuisjes voor het Kabouterfestival en boekenkastjes die je her en der in Arnhemse wijken aantreft. Nu worden er naaimachines opgeknapt voor Afrika en fietsen voor vluchtelingen in AZC Elderveld. Veel cursisten, vrijwilligers en hobbyisten komen uit De Penseelstreek want De Helling ligt lekker dichtbij en beschikt over allerlei faciliteiten die mensen zich thuis niet kunnen veroorloven.

Bovendien lopen er vaklui rond met veel kennis (en tijd) die je kunnen helpen, en is het er erg gezellig.

Machinefabriek G. Thomassen in 1910 in de Rozenstraat. De hoge schoorsteen op de achtergrond is van Stoombierbrouwerij De Kroon. Bron: Gelders archief.

Stichting Experimentele Werkplaats (SEW) De Helling in 2022 in de Rozenstraat. Foto Henk Donkers Metaalwerkplaats De Helling Foto Henk Donkers Houtwerkplaats De Helling Foto Henk Donkers

Station Arnhem na de opening in 1845. Rechts van het spoor (waarschijnlijk) de bedrijven van Willem Thomassen (windmolen, op stoom aangedreven maalinrichting (rokende schoorsteen), metaalgieterij, en smederij). Tekening van Jacobus Pelgrom. Gelders archief

Werkplaats De Helling is in 1979 opgericht door ex-werknemers van de Arnhemsche Stoomsleephelling Maatschappij (ASM) die toen ophield te bestaan. Ze wilden niet verpieteren achter de geraniums en begonnen een hobbywerkplaats met machines en gereedschappen van de ASM. Aan dit bedrijf ontleent de werkplaats zijn naam. In 1983 verhuisde De Helling van een pand in de Bergstraat naar de Rozenstraat. Dat kon men aankopen met geld van de Arnhemse Dullertsstichting.

Thomassen Het gebouwencomplex heeft een roemrucht industrieel verleden.

Hier ligt een van de wortels van het industriële concern Thomassen dat tot grote bloei kwam in De Steeg (Rheden) waarheen het bedrijf in 1922 vanuit Arnhem verhuisde vanwege meer uitbreidingsmogelijkheden aldaar. In de hoogtijdagen (jaren ’50) werkten er 700 mensen. Bert Pas, één van de vrijwilligers bij De Helling, heeft er nog gewerkt en vertelt hoe de gigantische motoren destijds ’s nachts met diepladers naar de Rijnhaven in Arnhem vervoerd werden voor verscheping naar Rotterdam en verder. De bovenleidingen voor de trolleybussen moesten ervoor weggehaald worden.

Thomassen kreeg internationaal een goede naam door de bouw van gas-, diesel- en benzinemotoren, stoom- en gasturbines, compressoren en jaknikkers. Van de laatste zijn er nog steeds duizenden in bedrijf, vooral in Venezuela en Indonesië. De laatste Nederlandse jaknikker van Thomassen staat sinds 2014 in het Openluchtmuseum. Een eeuw geleden was de Bataafse Petroleum Maatschappij (BPM) de belangrijkste klant (en aandeelhouder); toen de BPM opging in Shell werd deze olie- en gasgigant dat.

Er zijn nog duizenden jaknikkers van Thomassen in bedrijf, vooral in Indonesië en Venezuela.

Rafelige geschiedenis Toen ik voor de serie ‘verdwenen industrieën aan de rand van onze wijk’ in de geschiedenis van Thomassen dook, dacht ik dat er een rechte lijn liep van de Machine- en Motorenfabriek Thomassen in de Rozenstraat naar het Machine- en Motorenfabriek Thomassen in De Steeg. Ik dacht dat het bedrijf vanwege gebrek aan uitbreidingsmogelijkheden van de Rozenstraat naar De Steeg verhuisd was. Het blijkt veel ingewikkelder te liggen en – eerlijk gezegd – ben ik er niet helemaal achter gekomen hoe het precies gelopen is. De draad, zoals ik die in de geschiedenis van Thomassen heb proberen te reconstrueren is een beetje rafelig. Er zijn drie draden waarvan me niet is duidelijk geworden of en hoe ze met elkaar verweven zijn.

Molenaars De eerste draad begint bij Willem Thomassen (1803-1881). Hij werd in 1834 mede-eigenaar van De Harmonie, een windmolen langs de Amsterdamseweg. Voor windstille periodes had hij ook nog een rosmolen, aangedreven door een paard en later door een stoommachine. In 1845 kwam de Rijnspoorweg naar Arnhem gereed. Die liep – heel ongelukkig – tussen Willems woonhuis en de molen. In 1851 begon hij naast de molen een metaalgieterij en smederij, en in 1854 kreeg hij een vergunning voor een fabriekje voor stoommachines. In 1855 moest het hele zaakje echter wijken voor de uitbreiding van de Rijnspoorweg. Hij werd voldoende gecompenseerd om elders verder te kunnen. Maar waar en hoe heb ik niet kunnen achterhalen. Dat is het eerste losse eindje.

35 | De Penseelstreek nr. 100

bedrijfsvoering. Er ging een economisch gezondere wind door het bedrijf waaien en daardoor kon Thomassen blijven voortbestaan.

Vanaf 1910 ging het beter.

Motorenfabriek Thomassen aan het Eusebiusplein (1910). Pand is eind jaren ’60 gesloopt (en niet in 1944 verwoest tijdens de Slag om Arnhem zoals wel eens beweerd wordt). Gelders archief.

Thomassenmotor met pompjuk voor het oppompen van olie voor de Bataafsche Petroleum Maatschappij. Uit: H.E. Stenfert Kroese & D.W. Neijenesch (1919) Arnhem en zijn toekomstige ontwikkeling

Motorenfabriek Thomassen aan het Eusebiusplein (1906). Het transport van de machines vond toen nog plaats met paard en wagen. Gelders archief.

Thomassenmotor Oprichter en naamgever Geurt Thomassen Willems zoon Geurt (18371928) begon na de dood van zijn vader in 1883 een eigen werkplaats en smederij, eerst in de Rodenburgstraat, later aan het Eusebiusplein bij de Weerdjestraat.

Hij werkte in eerste instantie voor windmolens en de spoorwegen.

Zo ontwierp hij een machine om molenstenen te scherpen.

Later leverde hij complete maalinrichtingen, aangedreven door stoommachines. In 1893 haalde Geurt zijn neefje Frits Thomassen bij het bedrijf. Hij zou zich ontwikkelen tot een geniaal technicus en constructeur van motoren. Het bedrijf ging zelf allerlei soorten motoren maken, eerst in licentie van Engelse en Duitse fabrikanten, later van eigen ontwerp met de ‘Thomassenmotor’ als merknaam. Ondertussen was het bedrijf in 1906 een vennootschap geworden maar bedrijfsmatig liep het bedrijf allerminst op rolletjes. In 1909 ging Thomassen bijna failliet. De administratie was gebrekkig en van kostprijsberekeningen had men weinig kaas gegeten. Dankzij de komst van J. Mijnlieff en de Delftse ingenieur G. Simon die een reorganisatie doorvoerden, verbeterde de 36 | De Penseelstreek nr. 100

Rozenstraat In 1910 vertrok oprichter en naamgever Geurt Thomassen ook uit het bedrijf. Of hij een belemmering was voor een andere koers en het door zijn vertrek bergopwaarts ging, is onduidelijk. Geurt begon een nieuw bedrijf - onder zo’n beetje dezelfde naam - in de Rozenstraat. Onduidelijk is of en hoe de twee Thomassenbedrijven samenwerkten dan wel elkaar beconcurreerden. Zeker is dat ze allebei machines en motoren maakten, en daarin succesvol waren, want het bedrijf aan de Rozenstraat heeft tot in de jaren zeventig bestaan, lang na het overlijden van Geurt (1928). Hier houdt dit lijntje op.

In ieder geval groeide het ‘oorspronkelijke’ Thomassen aan het Eusebiusplein flink, van 30 werknemers in 1910 tot 120 in 1919, vooral dankzij export naar het buitenland. Omdat het bedrijf in Arnhem niet kon uitbreiden, verhuisde het bedrijf in 1922 naar De Steeg waar Thomassen 10 hectare aankocht met een eigen spoorwegaansluiting. Daar groeide het uit tot een industrieel concern vergelijkbaar met Stork in Hengelo. Zijn gas-, diesel- en benzinemotoren en turbines werden over de hele wereld gebruikt in de olie-industrie, schepen, treinen, gemalen, fabrieken en elektriciteitscentrales. Van de machines en motoren ging 80% naar het buitenland.

De nieuwe fabriek van Thomassen in De Steeg met eigen aansluiting op het spoor. Uit: J. van Baren e.a. (1926). Gelderland.

Arnhem, Van Loghum Slaterus

bedrijven. Als industrieel concern bestaat Thomassen sinds 1999 niet meer. Enkele verzelfstandigde onderdelen hebben Thomassen nog wel in hun naam staan.

Maak een stukje Arnhems industrieel erfgoed weer zichtbaar door de naam op het gebouw te schilderen.

Productiehal van Thomassen in De Steeg. Uit: J. van Baren e.a.

(1926). Gelderland. Arnhem, Van Loghum Slaterus

Industrieel erfgoed Geen van die bedrijven zit nog in Arnhem. De sporen van Thomassen zijn in Arnhem nagenoeg uitgewist. Alleen het gebouw aan de Rozenstraat staat er nog, maar daar zie ook niet meer aan af dat hier eens Machine- en Motorenfabriek Thomassen gevestigd was. Wellicht is het een idee om dit stukje Arnhems industrieel erfgoed weer zichtbaar te maken door de naam weer op de gevel te schilderen zoals op de foto uit 1910. Het gebouw van nu lijkt nog als twee druppels water op het gebouw van toen.

Net als toen zitten er nog groepjes mannen te knutselen aan (stoom)machines, zij het in miniatuurvorm.

En net als toen maken ze alle onderdelen zelf op draaibanken en freesmachines. Dat die van de ASM komen, doet er even niet toe.

Een Thomassen-motor. Uit: J. van Baren e.a. (1926). Gelderland.

Arnhem, Van Loghum Slaterus

Proefopstelling motoren. Ze werden uitgeprobeerd voordat ze werden afgeleverd. Uit: J. van Baren e.a. (1926). Gelderland.

Arnhem, Van Loghum Slaterus Sociaal beleid Niet alleen op technisch maar ook op sociaal gebied liep Thomassen voorop. In 1914 voerde het bedrijf de 55-urige werkweek in (in 1902 werd nog 67,5 uur per week gewerkt) en in 1918 werd die teruggebracht tot 48 uur (plus een vrije zaterdagmiddag en een week vakantie met behoud van loon). In 1922 volgde de 45-urige werkweek en in 1974 de 40-urige. Ook had het bedrijf al vroeg een eigen ziekenfonds, pensioenfonds en CAO.

Lid van de stoommachinegroep van De Helling bezig met houten bekleding van een zelfgemaakte miniatuurstoomketel om warmteverlies te beperken. Foto Henk Donkers Weet u meer over Thomassen in de Rozenstraat, mail dan naar henkdonkers@gmail.com Meer informatie over De Helling: https://www.dehelling-arnhem.nl/

In de jaren ’90 kwam Thomassen in handen van buitenlandse investeerders en werd het bedrijf opgesplitst in vijf zelfstandige 37 | De Penseelstreek nr. 100

KORT EN KLEIN

Er zijn nog altijd LUSTRUMBOEKJES te krijgen à 12,50 bij bestuur@penseelstreek.nl.

Kijk op de website hoe het eruit ziet, het boekje staat online: www.penseelstreek.nl

Afscheid van de Hoogkamp In de 100e uitgave neem ik afscheid van de Hoogkamp. Jullie wijkkrant is te leuk om met een droevig verhaal te komen. Mijn moeder, Anneke Roth, Mauvestraat 17 is op 11 januari overleden. Ze werd 88. Velen van jullie hebben haar ongetwijfeld wel eens voorbij zien komen op haar dagelijkse wandeling. Liefst 60 jaar woonde ze in haar huis. Mijn zusje Els en ik groeiden op in een fantastische buurt en dito woning. Inclusief vele, mooie en dierbare herinneringen! Het onvermijdelijke afscheid van het leven wordt nu gevolgd door mijn afscheid van de buurt, van mijn straat en van mijn jeugd. Slik.

Bloemenverkoop door en voor muziekvereniging Eendracht 6 en 7 mei We gaan het weer doen! Na het succes van twee jaar geleden komen we weer met een wagen vol bloemen. Prachtige éénjarige hang- en perkplanten. Op vrijdagavond 6 mei en zaterdag 7 mei gaan we langs de deuren op de Hoogkamp en in Schaarsbergen.

En u vindt ons ook op Koningsdag met een kraam vol bloemen op de Koningsmarkt van Schaarsbergen.

Voor meer gezondheid en ontspanning De Sterrenberg, Tooropstraat 43, 6813 KS in Arnhem We groeien gestaag door naar inmiddels 10 therapeuten, trainers/ docenten. Onze docenten en therapeuten bieden complementaire zorg. Je kunt bij ons terecht met gezondheidsklachten op fysiek, mentaal en emotioneel gebied. Maar ook voor ontspanning, persoonlijke ontwikkeling en advies bij levensvragen. www.desterrenberg.com De Groene Kamer vrouwenpraktijk bij stress, burn-out, migraine, overgangs- en menstruatieklachten, nek-,schouder- en rugklachten.

Massage therapie voor diepe ontspanning en een gezond leven.

Jeannette Sanders, TuiNa therapeute tuina@degroenekamer.info Lid van Zhong, vergoed uit de aanvullende verzekering

SWOA: Graag op de fiets, maar niet meer Alleen?

Er staat een duofiets op onze locaties De Gaanderij (0263810265), De Weldam (026-3611741) en De Petersborg (0263230850).

We zijn ook altijd op zoek naar vrijwilligers die met onze deelnemers willen fietsen.

Maar de nieuwe bewoners zullen met plezier 'ons' huis bewonen.

Rianne, Koen en hun kinderen Hannah, Annemijn en Pepijn hebben mooie plannen en zijn bovenal een verrijking van de buurt! Dat tovert alweer een glimlach op mijn gezicht! En als ik jullie nog eens zie en spreek, wordt de glimlach breder. .. Alle goeds en wie weet tot ziens! Hein Roth

38 | De Penseelstreek nr. 100

KORT EN KLEIN NK tegelwippen Het NK Tegelwippen is begonnen: de eerste tegels zijn gewipt!

Op 21 maart – de eerste dag van de lente – is het NK Tegelwippen begonnen. Tijdens editie 2022 gaan 114 gemeentes de strijd met elkaar aan om zo veel mogelijk tegels te vervangen door planten. Arnhem en Nijmegen nemen het net als vorig jaar tegen elkaar op. In 2021 won Arnhem met zo’n 40.000 gewipte tegels en werd zelfs de nummer 1 van Gelderland. Het doel is om tijdens deze editie de stad nóg groener te maken. Alle Arnhemmers kunnen hiervoor letterlijk hun steentje bijdragen.

De winnaars van Tegelwippen 2021: Frank en Sanne uit Schuytgraaf en groep 4 van de Pieter Jongelingschool hebben een regenton gewonnen.

Zo bestrijd je wateroverlast, watertekort en bevorder je hergebruik.

Bij de Achterkant

Tien jaar 1-op-1 verbindingen: Stichting Thuisgekookt viert jubileum en 500.000ste ontmoeting Stichting Thuisgekookt (eerder Thuisafgehaald) bestaat 8 maart 2022 tien jaar. Reden dus voor een feestje! Via de stichting, die sinds 2012 thuiskoks aan (kwetsbare) buurtgenoten koppelt, zijn inmiddels ruim 800.000 maaltijden gedeeld, meer dan 72.500 verbindingen gelegd en hebben 500.000 ontmoetingen plaatsgevonden. Sinds dit jaar is Stichting Thuisgekookt ook in de gemeente Arnhem actief. Om ervoor te zorgen dat de stichting, juist ook na corona, haar goede werk kan voortzetten, ontvangt zij een eenmalige schenking van 500.000 euro van de Postcode Loterij.

Neem voor informatie en mogelijkheden contact op met Krista via krista@thuisgekookt.nl

tekst & foto’s: Jan Zwartjes

Honderd is een getal om even bij stil te staan.

Honderd is/zou(?) immers een geluksgetal zijn.

De honderdste editie van de Penseelstreek.

Wonen op nummer honderd, wie wil dat nu niet?

Puur geluk om op dat nummer terecht te komen. Wie zijn die gelukkigen dan wel ? Dat zie je op p.40.

• Rob en Nel van der Meer. Als jong stel zijn ze in 1975 op de bovenwoning in de Josef Israëlslaan komen wonen. Nog altijd een prima plek.

• Dick en Hanneke Van Ouwerkerk: Even is de Bakenbergseweg geen doorgaande weg maar zij maken niet de indruk om die reden naar een andere woning uit te zien.

• Jos en Nelleke Werner op nummer 100 aan de Van Heemstralaan. “We kunnen ook samen met nummer 100-A en 100-B op de foto gaan,” stelt Nelleke voor. Ja, we wonen heerlijk zo tegen het Gravinnebos aan.

Maar honderd is honderd. Zonder aanvulling.

39 | De Penseelstreek nr. 100

100