2023 - 01 - Spinner Magazine

Club van 100 In maart 2008 introduceerde de NFV de Club van 100.

De Club bestaat uit personen en bedrijven die de NFV een warm hart toedragen. Zij betalen jaarlijks een bijdrage van 100 euro.

Iedereen kan lid worden: leden, niet-leden, vriendenclubs, bedrijven, sponsors. In de afgelopen jaren is er geïnvesteerd in de eigen collectie flipperkasten en het NFV Funhouse in Veenendaal.

Word ook Club van 100 lid! Dit zijn de voordelen: • Gratis toegang tot evenementen in het NFV Funhouse ( één toegangsbewijs per deelnemer) • Logovermelding op deze pagina en op de Club van 100 pagina op de NFV-site (met link) • Ingelijst logo op A4 formaat in het NFV Funhouse • Deelname aan jaarlijkse Club van 100 bijeenkomst in het NFV F unhouse (voor deelnemer en introducé)

Lid worden van de Club van 100 is eenvoudig: Stuur een e-mail naar Marianne Winkel (Cv100@nfvpinball.nl) en zij helpt u verder. Of kijk eens op www.nfvpinball.nl/ club-van-100.

Logoblok Club van 100 - NFV

www.kleurenklok.nl Een praktisch hulpmiddel om kinderen zelfstandig te leren werken

FQF Langedijk samen werken aan oplossingen

VAN DER PERK

2

NFV Spinner Magazine | jaargang 32 | nummer 1

Inhoud Top stories 6 22 40 50

James Bond PRO NFV-typetjes Restauratie als hobby De gamehouses van... Jan en Norbert

Evenementen 15 45 62

NFV-typetjes

NL Championship Series Dutch Pinball Masters Evenementenagenda

Vereniging 11 28 38 48 60

NFV Funhouse: keukensupport gevraagd Nieuwe aanwinst: Simpsons Pinball Party Van het techniekteam NFV nieuwjaarsreceptie Start a new game

Restauratie als hobby

Overig 12 16 20 30 32 34 45 56 58

Spooky Pinball’s Halloween

Restauratie van een Nip-It Nieuws uit de flipperwereld In de media In de werkplaats van Starjet: Rapid Fire Pinball people Historie van de flipperkast: 1963 Spooky Pinball’s Halloween Pinbal on location The adventure continues...

Restauratie van een Nip-It

De gamehouses van... Jan en Norbert

3

Ronald Eijkman

Van de redactie

Ronald Eijkman

Verandering

4

Dit is de eerste Spinner van alweer de zesde jaargang waarvoor ik dit openingsstuk schrijf. Op deze plek schreef ik voor het eerst in Spinner 2017-1 en nu begin ik aan de 21ste ‘van de redactie’. Ik wacht er altijd mee tot het allerlaatste moment. Alle artikelen zijn dan binnen en opgemaakt, de laatste puntjes worden op de i gezet, de Spinner is zo goed als klaar. Een fijn moment voor een eindredacteur. Op dat moment begin ik pas met typen.

Meestal weet ik niet eens waarover, maar de woorden komen vaak vanzelf als ik door de pdf van de nieuwe Spinner heen blader. Dat doe ik nu dus alweer vijf jaar.

De tijd gaat snel, om maar even een totaal uitgemolken cliché te gebruiken. Maar het is wel zo. Voor sommige mensen is vijf jaar het startsein voor iets nieuws. Voor mij niet. Voor mij is het de start van de volgende vijf jaar.

Veranderingen bij de Spinner hebben over het algemeen een organisch karakter, de Spinner beweegt met de tijd mee.

Het zou raar zijn als we ons clubblad nog steeds in zwart-wit zouden drukken. Of de boel met een tekstverwerker zouden opmaken. Wat inhoud betreft passeren ook alle aspecten van onze flipperhobby de revue. Er is aandacht voor zowel het oude als het nieuwe spul, inclusief de digitalisering van het flipperspel. De Spinner wordt geschreven door leden en is dus een afspiegeling van wat er bij de leden leeft. Die leden worden ondertussen gemiddeld wel steeds ouder. Dat zou dus kunnen betekenen dat de inhoud van de Spinner steeds minder tot de verbeelding van onze jeugdige strijders spreekt. En dat is wel een puntje van aandacht. Als verandering nodig is om de jeugd via de Spinner (meer) bij onze club te betrekken, dan zet ik me daar graag voor in.

Er is natuurlijk wel wat voor te zeggen, om eens in de zoveel tijd aan iets nieuws te beginnen. Dat kan heel verfrissend werken, voor zowel jezelf als de club waarvoor je je hebt ingezet. De vrijgekomen plek kan dan worden ingevuld door iemand met nieuwe ideeën, met een andere visie, een frisse kijk op de zaken. Die frisse kijk helpt ook bij de veranderende maatschappij waar we met z’n allen mee te maken hebben. Als je wil dat wat je aanbiedt interessant en aantrekkelijk blijft, moet je met die verandering mee. Ik ben niet zo van de verandering.

Ik maak dat wat er al is graag beter. Dus ik blijf nog even.

En verandering, zo weet ik uit ervaring, kan ook weerstand opleveren. Hoe ouder men wordt, hoe meer men daar last van krijgt, zo lijkt het. Waarom veranderen? Het werkt toch? Zo doen we het al jaren!

Ik zou dus zo graag eens iets willen horen van de jonge(re) generatie flipperaars die bij onze club zijn aangesloten.

Wat zou het leuk zijn om een artikel in onze redactie-mailbox te vinden dat gaat over een werkstuk of een spreekbeurt over flipperen. Ben je tiener en vind je flipperen ‘heel dik’? Wat vinden je vriend(inn)en daar dan van? En hoe ben je als twintiger in aanraking gekomen met flipperen? De verhalen over verdampende florijnen in kasten op de campings in Frankrijk en bij de snackbar op de hoek kennen we inmiddels wel. En waar zijn de jeugdige influencers die stiekem gek zijn van het spel met de stalen ballen? Ik gooi maar even een balletje op, misschien wordt het opgepikt. Ondertussen ligt er weer een nieuwe Spinner voor jullie, zoals we die graag maken en wat mij betreft nog jaren zo blijven maken.

NFV Spinner Magazine | jaargang 32 | nummer 1

Bas Vis

Van de waarnemend voorzitter

Bas Vis

Meer opbrengst zonder hogere contributie!

Alles wordt duurder, dat lijkt wel een economisch basisprincipe. Als je hetzelfde inkomen houdt kun je daar jaar op jaar minder voor kopen. De rekenmeesters van DNB hebben zelfs een ‘gewenst inflatiepercentage’ gedefinieerd van 2%. Afgelopen jaar was de inflatie op jaarbasis zo’n 10%, veel hoger dus. Voor veel bedrijven en instellingen was dat aanleiding voor meer prijsverhogingen. Alsof je jezelf tekort doet als je niet ook wat extra’s vraagt voor je product. Het lijkt op de loon/prijsspiraal waarvoor wordt gewaarschuwd in de economietheorieën. Qua contributie gaan we als vereniging niet mee in deze trend. We bewegen tegen de stroom in: de contributie is al jaren onveranderd en staat sinds 2011 op 35 euro. Niet omdat we niet zouden kunnen verhogen, maar omdat het niet hoeft.

Toen we in 2010 de verhoging van de contributie naar 35 euro bij de algemene ledenvergadering (ALV) voorstelden, hadden we als basis circa 900 betalende leden (750 enkele leden, 125 duo- en 25 familielidmaatschappen) en rekenden we op circa 31.000 aan contributie-opbrengsten. Na een kleine dip in de periode 2020 – 2021 (‘corona jaren’) zagen we vorig jaar een flinke groei in het ledenaantal. Per februari 2023 hebben we bijna 1.200 betalende leden (900 enkele leden, 195 duo- en 85 familielidmaatschappen) die zorgen voor zo’n 45.000 aan inkomsten. Als ze allemaal betalen natuurlijk. Neem daarbij de extra inkomsten dankzij de Club van 100 en de basis is compleet. Voor wie het duizelt met al die getallen: met deze inkomsten kunnen de vaste uitgaven gedekt worden.

Het uitgangspunt bij de jaarlijkse begroting van onze vereniging is dat we de vaste uitgaven willen dekken uit de ‘normale bedrijfsvoering’. Dat houdt in dat we met de vaste inkomsten alle vaste lasten willen kunnen betalen.

Op de achterkant van een bierviltje, we hebben voor dit jaar zo’n 45.000 euro nodig: voor het maken en verzenden van de Spinner (circa 15.000), voor huur/energiekosten van het clubhuis (circa 20.000), voor onderhoud van de NFV-collectie (circa 5.000) en voor overige kosten (circa 5.000). Die kosten worden elk jaar wat hoger, geen drastische verhogingen maar wel een gestage groei. Contributieverhoging lijkt dan een logische stap, maar er is een andere manier om die hogere kosten te dekken. Namelijk door de basis te verbreden, lees: meer leden aan de club te binden.

En de activiteiten van de club dan? De evenementen in het clubhuis en het Dutch Pinball Open (DPO) op locatie?

Daarbij is ons uitgangspunt dat die geen geld hoeven op te leveren. Het DPO-team krijgt geen ‘financiële targets’ mee maar het verzoek om een leuk evenement te organiseren zonder onverantwoorde financiële risico’s te nemen. De prijzen voor de consumpties in het clubhuis houden we op een klantvriendelijk peil, we hebben geen winstoogmerk.

We merken dat onze leden weer graag op pad gaan voor hun hobby en dat zorgt voor hogere bezoekersaantallen bij evenementen en in ons clubhuis. De euro’s die dat oplevert geven extra financiële ruimte en stellen ons als vereniging in staat om verder te bouwen aan de collectie zodat het nog leuker wordt voor onze leden!

5

Rens Hooijmaijers

James Bond 007 At your service!

Het jaar 2022 eindigde met de aankondiging van James Bond 007 door Stern Pinball.

Dit keer kwam de productie wat later op gang dan gebruikelijk dus pas in februari 2023 was deze nieuwe flipperkast te zien in Europa. Nog maar net binnen en uw verslaggever toog samen met mede redactielid Bas Vis naar het Dutch Pinball Museum in Rotterdam om deze nieuwste Stern aan de tand te voelen.

6

NFV Spinner Magazine | jaargang 32 | nummer 1

Met de keuze voor James Bond gaat Stern hier voor wat wel een megalicentie genoemd mag worden.

Nog bijzonderder is dat er niet één ontwerp komt van Georges Gomez (de PRO-Premium-LE-uitvoering) maar dat er ook nog een separaat ontwerp komt van Keith Elwin, een zogenaamde 60th Anniversary Edition. Een Super LE zullen we maar zeggen waarvan de productie gelimiteerd is tot 500 stuks. In dit artikel gaat het dus over de PRO-variant van George Gomez. Waar Stern normaal bij de introductie van een nieuw model gelijk de markt overspoelt, was dit nu duidelijk niet het geval. Blijkbaar is vertraging bij de licentiehouder de oorzaak. De introductie in september 2022 ging ook al rommelig en de productie dus ook. Niet echt wat we van Stern gewend zijn, dus wellicht zijn het inderdaad problemen met het verkrijgen van toestemming van de licentiehouder voor het gebruik van assets. Je zou verder ook verwachten dat de software al in een verder stadium zou zijn maar daarover later meer...

Wat ook wel bijzonder mag worden genoemd is dat men niet gekozen heeft voor één film maar voor alle films gemaakt door de acteur Sean Connery.

Het gaat dus over de films Dr. No (1962), From Russia With Love (1963), Goldfinger (1964), Thunderball (1965), You Only Live Twice (1967) en Diamonds Are Forever (1971).

Voor het ontwerp van dit model staat George Gomez dus garant en voor het artwork Kevin O’Connor. Beide personen mogen met recht veteranen genoemd worden met veel populaire titels op hun naam, ik ben benieuwd wat ze dit keer voor ons in petto hebben.

Dit verslag gaat niet in op spelregels maar vooral of er speelplezier is en het uiterlijk van de kast.

Het speelveld Kijkend naar het speelveld valt natuurlijk direct de Little Bird Rocket en de Aston Martin DB5 op.

Daarnaast zie je een aantal fraai gevormde metalen ramps gecombineerd met metalen wireforms.

Kijkend naar de ‘hardware’ is de indruk zeker positief gezien de fraaie afwerking met oog voor details, maar het artwork vindt ondergetekende acceptabel. We hebben mooier gezien van Stern.

We zullen maar zeggen dat het moet passen bij het tijdperk waar ook de films zich in afspeelden.

De GI-verlichting is warm-wit.

De inserts zijn overwegend enkelkleurig. Alleen de pijlen zijn meerkleurig (RGB).

Kijken we naar de Toys op het speelveld zien we er dus twee: de Bird One Rocket en de Aston Martin DB5. De Bird One Rocket heeft geen echte interactie met de bal in de vorm dat het iets bijzonders met de bal doet. Hij staat wat te schudden en weerkaatst de bal richting de standuptargets die zich achter de Bird One Rocket bevinden. Voor de Bird One Rocket bevinden zich drie droptargets.

7

James Bond PRO, premium en LE

Als je deze omlaag schiet wordt de Lock geactiveerd. Schiet de Lock driemaal, geen fysieke ball-lock in de PRO, en de gebruikelijke multibal wordt gestart.

Dan vinden we in het midden van de rechterzijde een gedetailleerd model van een Aston Martin DB5. Deze is speciaal gemaakt voor Stern en onder de DB5 bevindt zich een VUK die de bal dwars door de DB5 heen lanceert. Het dak opent zich hiertoe.

Duidelijk een verwijzing naar de schietstoel die zich in de filmauto bevond, leuke gimmick.

Dan het aantal schoten. Een derde flipper doet het ook altijd goed bij mij en zorgt voor meer schoten. Van links naar rechts zien we vanaf de onderste twee flippers eerst een loopschot (voorzien van een spinner) die via een ramp en een wireform de bal naar de linkerflipper terug-

8

brengt, dan drie toptargets met daarachter de Bird One Rocket met een zestal standup targets erachter, dan een loopschot dat de bal naar de linker bovenflipper voert. Dan komt er een standuptarget, een loopschot dat de bal naar de popbumpers voert of geheel linksom gaat en de linker bovenflipper voedt. Vervolgens komt een fraai rampschot die de bal, mits hard genoeg geschoten, via een wireform naar de rechterflipper voert.

En dan is er natuurlijk nog de VUK geheel rechts die de bal, via de Aston Martin DB5 en een wireform, terug naar de rechterflipper voert.

Over de rechterflipper gesproken, in de return inlane bevindt zich een gestuurde up-post waarmee de baltoevoer naar de flipper onderbroken kan worden. Die wordt gebruikt bij het starten van modes.

Dan hebben we nog de linker bovenflipper. Daarmee kun je een paar van

NFV Spinner Magazine | jaargang 32 | nummer 1

al eerder genoemde schoten maken maar als extra nog een loopschot naar de popbumpersectie of weer retour naar eigen flipper en een rampschot die de bal naar de rechterflipper voert.

Onder de bovenste linkerflipper bevindt zich verder nog een scoop welk de bal richting Little Bird Rocket schiet.

James Bond heeft verder twee popbumpers waar veel over te doen is geweest. Ze worden namelijk aangestuurd door slechts één spoel, oftewel ze gaan allebei tegelijkertijd af. Dit werd gezien als het toppunt van te ver doorgevoerde zuinigheid.

Volgens George waren echter alle Nodeboard-uitgangen gebruikt en kon het niet anders. Of Stern zou een andere feature moeten opgeven en dat wilde George niet, omdat dit volgens hem prima zou werken. Ik moet George daar overigens wel

gelijk in geven aangezien ik niets anders dan anders merkte als de bal in de popbumpersectie was.

Niet te missen: Bird One Rocket

Het kabinet De retro-stijl van het speelveld vind je ook terug in het kabinet en in de kopruit. Je weet wat ze zeggen over smaak maar de stijl kon jullie reporter helaas niet bekoren. Er worden op het lcd-display filmbeelden gebruikt uit de diverse films.

Op de lockbar bevindt zich de tegenwoordig gebruikelijke drukknop om de diverse keuzes mee te bekrachtigen.

Zoals bij alle nieuwe flipperkasten van Stern is ook Insider Connect aanwezig. Voor degene die hier nog onbekend mee zijn, Insider Connect geeft flipperkasten de mogelijkheid om zich te verbinden met internet. Dit niet alleen om via de wifi updates binnen te halen maar geregistreerde spelers kunnen ook hun QR-code laten scannen door de flipperkast en zo hun scores laten registreren en vergelijken met andere spelers. Tevens kan men trofeeën winnen. Stern probeert zo een extra dimensie aan het flipperen toe te voegen en geheid heeft Stern plannen om dit commercieel uit te baten.

De hamvraag: hoe speelt-ie?

George Gomez heeft een goede reputatie opgebouwd als het gaat om het ontwerpen van een leuke flipperkast.

Voorganger Deadpool wordt in het algemeen erkend als een meer dan prima flipperkast.

Laten we beginnen met het fysieke aspect van het spel. Bal loopt op zijn Stern’s lekker rond en de schoten zijn soepel te maken. Je hebt twee ramps met ertussen een loopschot.

Er is verder dus een derde flipper met een aantal eigen schoten waaronder ook een binnenloop.

Dat binnenloopschot is goed De Aston Martin te maken en voert de bal terug met open dak naar de linker bovenflipper.

Ook de ramp is goed schietbaar vanaf deze derde flipper.

Ook wordt deze derde flipper door middel van diverse schoten gevoed en is dus echt in het spel betrokken.

Wat ook een zeer bevredigend schot is, is de linkerloop die via een ramp en een wireform de bal terugbrengt naar de linkerflipper. Als je het leuk vindt om combo’s te schieten, dan is dit de flipper voor jou. Prima ontwerp dus.

Zitten er humor of mooie animaties in het spel?

“Een Stern PRO kost tegenwoordig meer dan 9.000 euro...”

9

Uitzicht vanaf de flippers

Dit is, voor mij dan, duidelijk de mindere kant van deze flipperkast.

Muziek is (nog) alleen het alom bekende James Bond-deuntje en geloof me, de hele terugreis uit Rotterdam ging het af in mijn hoofd. Dit geldt ook voor de gebruikte filmbeelden. Ook niet wow. De animaties vind ik verder ook maar zozo. De wow-factor is echt (nog) missend op dit vlak. Ik mis verder gewoon ook een stukje humor.

Maar, de software is nog in een vroeg stadium dus wat nu nog niet is kan nog komen. Gespeeld werd overigens versie 0.87.

Kortom, James Bond is een prima flipperkast die speltechnisch ruime voldoendes haalt maar op het gebied van muziek, call-outs, animaties, spelregels en dergelijke het (nog) laat liggen. Geen echte minpunten maar ook geen wow-zaken. De indruk die James Bond achterliet was echter solide en de minpunten zijn vrijwel allemaal softwarematig op te lossen.

Kan me ook niet voorstellen dat George Gomez, die in zijn functie binnen Stern echt wel wat in de pap te brokkelen heeft, het toe gaat staan dat een flipperkast van hem middelmatig op dit gebied gaat presteren.

Enige angst is dat de licentiehouder overal voor gaat liggen en het gewoon niet anders mag en dus kan. Probleem is dat alleen met de huidige prijzen (een Stern PRO kost tegenwoordig

10

meer dan 9.000 euro) de lat gewoon hoog ligt om tot aanschaf over te gaan. Wellicht is het beste advies in deze om te zien hoe de software zich ontwikkelt de komende maanden alvorens tot een aankoop over te gaan.

Het is tenslotte de verwachting dat de James Bond PRO nog een paar jaar in productie blijft. Angst om ernaast te grijpen is dus ongegrond lijkt me. Voor LE-eigenaars ligt dit anders gezien het gelimiteerde aantal van 1.000 stuks, maar met een prijs van meer dan 17.000 euro lijkt me dat er echt nog wel wat exemplaren te koop zijn

NFV Spinner Magazine | jaargang 32 | nummer 1

of gaan komen. In een paar uur kun je echter lang niet altijd een flipperkast goed leren kennen dus ga vooral je eigen mening vormen. Ga anders gerust eens een keer op bezoek bij Dutch Pinball Museum te Rotterdam.

Mocht de James Bond je onverhoopt niet bevallen dan zijn er nog genoeg andere kasten te spelen daar dus vervelen ga je je zeker niet!

Dank nogmaals aan Dutch Pinball Museum voor het mogen spelen van deze nieuwe kast!!

Detail van de wireforms

Bas Vis

NFV Funhouse Keuken- en cateringsupport gevraagd!

Net als bij andere verenigingen is bij de NFV het uitgangspunt dat de leden er samen voor zorgen dat de club goed functioneert. Zo zijn er teams van actieve leden die bijvoorbeeld de Spinner maken en versturen, de (clubhuis) evenementen organiseren en ervoor zorgen dat onze kastencollectie in goede conditie blijft. Ook de bemensing van de keuken en de catering gebeurt vooral door vrijwilligers: leden die helpen om de Funhouse Fridays en de clubhuis(zater)dagen mogelijk te maken.

Onze clubhuisevenementen worden goed bezocht, maar dat zorgt ervoor dat we op een Funhouse Friday minimaal zes vrijwilligers nodig hebben.

Door een wervingsactie onder clubhuisbezoekers in 2022 kunnen we al beroep doen op meer vrijwilligers, maar helaas hebben we nog steeds onvoldoende leden om de bezetting ‘rond’ te krijgen. Daar komt nog bij dat Tijmen, die we al enige tijd als een betaalde kracht inhuurden, vanaf 2023 veel minder beschikbaar is. Reden voor een nieuwe wervingsactie! Als er geen versterking komt, is het risico dat we de bezoekersaantallen voor Funhouse Fridays en clubhuisdagen moeten verlagen.

Het zou zelfs zo kunnen zijn dat we moeten besluiten om – door gebrek aan voldoende vrijwilligers – op bepaalde dagen niet open te gaan!

We zoeken versterking van de groep die het mogelijk maakt om het clubhuis te openen. We hebben mensen nodig die helpen met ontvangst, drankjes schenken, broodjes maken etc. Daarom de vraag: zou je ons willen helpen? Concreet zoeken we:

Extra support optie!

We hebben recent een nieuw idee ontwikkeld. Dat kwam zo: in december ontstond er ‘last minute’ een gat in de bezetting. Op de ochtend van de Funhouse Friday moest één van de leden zich ziek melden. Een voorbeeld van ‘overmacht’, maar wel een uitdaging om dat op te lossen op zo’n korte termijn. Die oplossing bleek dichterbij dan gedacht.

Na mijn diepe zucht, reageerde mijn dochter: ‘maar ik wil wel een avondje

helpen’. Dat bleek een puike oplossing.

Dankzij haar horeca-ervaring kon ze direct volle bak meedraaien in de keuken en vormde een mooi team samen met Michel.

• Algemene support (registreren bezoekers, aanspreekpunt voor vragen, oplossen eenvoudige storingen zoals vastliggende ballen en dergelijke) • Catering support (bestelling aannemen, drankjes inschenken) • Keuken support (maken broodjes en andere bestellingen) We zullen met tijdsblokken werken, zodat je ervoor kunt kiezen om een deel support te leveren en daarvoor of daarna lekker kunt flipperen.

Omdat ze geen lid is van onze vereniging, stelde ik voor om haar dezelfde vergoeding te betalen als onze vaste betaalde crewmember Tijmen krijgt.

Dat bespraken we in de bestuursvergadering en kwamen tot het besluit: dan

De tijdsblokken die we hanteren zijn: • Funhouse Friday, 16.00-19.30 uur, 19.30-23.00 uur • Clubhuisdag, 10.00 – 14.00 uur, 14.00 – 18.00 uur Wie kunnen er support leveren?

Alle ledensupport is welkom. Voor de keukensupport is ervaring absoluut een pré, maar niet verplicht. Als 10% van de leden tenminste één keer per jaar een tijdsblok vult, is het een ‘eitje’ om de planning rond te maken.

Aanmelden is eenvoudig: stuur een bericht naar arie@nfvpinball.nl of bvis@nfvpinball.nl en dan nemen wij contact met je op om de mogelijkheden te bespreken. Als dank voor je support is de entree gratis en krijg je ook een aantal consumpties en iets te eten aangeboden.

moet elk lid de mogelijkheid hebben om op dezelfde basis eventueel zijn zoon/ dochter een centje te laten bijverdienen.

Dat kan een win-win situatie opleveren: een leuke bijverdienste voor de crewmember en voor ons meer capaciteit om de keukenplanning rond te krijgen.

Voorwaarden: minimaal 18 jaar, familie van een NFV-lid, maar zelf geen lid van de vereniging. Horeca-ervaring gewenst.

Ook hier: stuur een mailtje naar Arie of Bas en dan nemen wij contact met je op!

11

Jan Izaks

Restauratie van een Nip-It Nip-It is een elektromechanische flipperkast van Bally uit 1973. Een plaatje om te zien met als thema sportvisserij, maar in dit geval wel in water waar ook alligators zitten. Onder de EM-liefhebbers is Nip-It een echte “Must Have”.

Dus, net als zo veel verzamelaars moest en zou ik ook een Nip-It hebben.

Eind 2012 had de NFV een kastenveiling met in het aanbod ook een Nip-It. Ik op pad naar het clubhuis in Ederveen om te kijken of ik de Nip-It kon bemachtigen. Dat ging niet vanzelfsprekend, want de veilingmeester (Bas) had ook biedingen per mail en telefoon ontvangen. Maar goed, ik kon de Nip-It meenemen.

De volgende dag thuis de kast meteen opgezet, bekeken en uitgeprobeerd. En o, wat een drama, wat een spijt… Het speelveld was ronduit smerig. Alle postjes zaten los en kon je er zo uittrekken. Sommige waren met bout en moer dwars door het speelveld vastgezet. De ‘grabber’ (zie later) ontbrak (dit was voor de veiling keurig aangegeven), het plastic boven de grabber was gebroken en de kast wilde niet spelen. Het kabinet was vol beplakt met stickers.

Kortom: werk aan de winkel.

Eerst het speelveld gereinigd. Dat ging prima en het resultaat was goed.

schroefgaatje in het speelveld kapot gedraaid was of zelfs doorgeboord.

Ik heb dit vaker bij de hand gehad (onder andere bij Dealers Choice). De oplossing is eenvoudig. Alle schroefgaten vrijmaken en een beetje droog reinigen. Dan met ruim houtlijm een bamboe satéstokje in het gat drukken. Licht aantikken met een hamertje en dan een aantal dagen met rust laten.

Dan was er het probleem van al die postjes en plastics die niet vastgezet konden worden omdat het

12

NFV Spinner Magazine | jaargang 32 | nummer 1

Vervolgens met een scherpe beitel of (bij voorkeur) een dremel de satéstokjes op het speelveld wegsnijden.

Het resultaat is sterker dan het ooit was en alle schroeven kunnen er op normale wijze weer in. Lucifers of iets anders kan natuurlijk ook, maar dat hout is zacht. De kans is groot dat het later opnieuw gedaan moet worden. Bovendien hebben satéstokjes precies de goede punt.

Detail van het speelveld, voor en na reiniging

De satéprikkermethode om doorgedraaide schroefgaten in het speelveld te repareren

Veel werk moest gedaan worden om de kast spelend te krijgen. Zo was de Zipper-Unit (het mechanisme dat de flippers naar elkaar toe beweegt) gemolesteerd en die heb ik moeten reviseren. In plaats van een flipperspoel zat er een enkelvoudige (popbumper-) spoel in! En uiteindelijk speelde de Nip-It. Redelijk perfect want zelfs de (2 ballen) multiball deed het prima.

“Bij bijna alle Nip-It kasten ontbreekt de grabber”

blijft onder het speelveld een kale plek met twee sleuven over. Onder het plastic op het speelveld zijn dus ook alleen twee sleuven. De unit zelf is haast niet na te bouwen. Het is een metalen beugel die met een gecombineerde verticale en horizontale beweging de bal kan pakken.

Echter, net als bij bijna alle Nip-Its ontbrak zoals gezegd de ‘grabber’.

Daarmee kan de speler rechtsboven op het speelveld de bal grijpen en door een lane trekken. Zo worden 1000 extra punten verzameld.

Rechts bij de flipperknop zit daarvoor een extra knop om de grabber te bedienen. Op de flyer hiernaast is goed te zien hoe het bedoeld was.

Als je Nip-It geen grabber meer heeft is dat begrijpelijk, want het is een erg complexe en gevoelige unit. Ze gingen dus vaak kapot en uit minder mooie kasten werd de grabber verwijderd en gebruikt voor een betere kast. Omdat de grabber is verwijderd bij de meeste kasten

Nip It flyer

13

Een Nip-It met grabber doet ongeveer 1,5 maal de prijs van een kast zonder.

Bij de productie en het eerste gebruik kwamen ze er bij Bally al gauw achter dat er een aantal ontwerpfouten waren. Het geheel was te zwak en met name het plastic op de grabber ging vrijwel meteen kapot.

Dat werd dus aangepast, net als het plastic boven de grabber en de lane.

Dat veranderde van een moeraslandschap in een alligatorkop.

Een Nip-It zonder grabber is echt niks aan om te spelen. De bal gaat dan namelijk altijd vanuit de kick-out hole door de Gatorlane en de speler krijgt de daarbij horende punten.

Daarom heb ik besloten zelf een soort grabber te maken.

Het zou een mechanisme moeten worden dat een interactie met de bal mogelijk maakt waardoor de speler de bal in de lane kan trekken.

Wanneer dat niet lukt mis je de extra punten. Het hoefde niet hetzelfde mechanisme te zijn als de oorspronkelijke grabber, wanneer het resultaat en de rol in het spel maar vergelijkbaar waren.

Hij moest gemaakt worden van gangbare EM-flipperkastonderdelen op zo’n manier dat eigenlijk iedereen het kan maken. En goedkoop. Ik heb mijn “grabber” gemaakt van twee (Williams) single drop down targets die met staafjes verbonden zijn om de horizontale beweging te krijgen.

Een paar veertjes zorgen ervoor dat het geheel weer in ruststand terugkeert. Omdat er geen verticale beweging is, is het dus een andere

manier om de bal te pakken. Met een grote tong. Die moet dan wel op precies het goede moment bediend worden (met de extra flipperbutton) om de bal de lane in te trekken.

De opening richting de lane is erg groot. De grabber was namelijk erg breed. Afhankelijk van de vorm en maat van de tong die gemaakt wordt, moet een deel van de ingang (aan de bovenkant) afgesloten worden. Ik deed dat met een stukje aluminiumprofiel. Dat kan natuurlijk veel mooier.

Bij mijn oplossing kun je de grabbertong net zo lang uithouden als je de button ingedrukt houdt. Dat zou anders, beter kunnen. Zo kan het moment dat de grabber geactiveerd kan worden beperkt worden en ook de tijd dat de tong uitgestoken gehouden wordt kan gelimiteerd worden. De grabber zou geactiveerd kunnen worden na het raken van een bepaalde target en weer uitgeschakeld na gebruik, et cetera.

De Bally Nip-It van Jan

De vorm en lengte van de tong kan iedereen naar eigen wens aanpassen om het grabben moeilijker of makkelijker te maken.

De karakteristieke lege plek waar de grabber-unit heeft gezeten

Door de vorm en richting van het afdekplaatje te veranderen kan het moeilijker gemaakt worden de bal te pakken.

Het werkt prima en heeft niks gekost! Zie hieronder het resultaat.

Je kunt ‘m ook werkend zien door de QR-code te scannen.

De nieuwe grabber-unit

14

NFV Spinner Magazine | jaargang 32 | nummer 1

Bas Vis

NL Championship Series In januari en februari 2023 waren er twee goedbezochte toernooien in ons eigen NFV-clubhuis. In januari waren er bijna 80 deelnemers, in februari deden er zo’n 50 spelers mee aan het PinGolf toernooi. Die toernooien vormden het begin van een serie toernooien die gaan eindigen met een finale in januari 2024. Kunnen we voor het eerst in jaren weer een kampioen huldigen!

PinGolf Toernooi – zaterdag 11 februari De PinGolf-wedstrijd was weer een groot genoegen. Heerlijk dat de partijen korter duren als je goed presteert, want de opdracht is om een score te halen met zo min mogelijk ballen. Dus bijvoorbeeld 80 miljoen op de Ghostbusters. Je tactiek moet je daarop afstemmen: snel veel punten halen. De kwalificatie ging in groepen van vier spelers. Normaal probeer je je tegenstander te verslaan, nu kon je samen met de andere spelers in je groep een tactiek bedenken. Zo legde Yvan Raets me uit hoe ik op de Ghostbusters het beste kon scoren: schiet zes keer de ramp en schiet daarna de

captive ball. Dat was veel effectiever dan mijn eigen idee om via modes punten te scoren…

De te halen scores op de door Bart, Jan en Fabio gekozen kasten waren realistisch. Tijdens de kwalificatie op liefst 15 kasten haalde ik veel scores van drie punten (par) en geen enkele score van zes (triple bogey) of 7 (4 boven par, is daar een golfterm voor?). Ik scoorde in de kwalificatie ook een paar birdies (één onder par), maar de holes-in-one bewaarde ik voor de kwart- en halve finale.

De spelers in de A-finale waren Glenn Pellis, Martijn van Amsterdam, Rob Overdijk en Bas Vis.

Kasten: F14 Tomcat, Ghostbusters en Congo. Als ik het me goed herinner, want ik speelde die dag meer dan 25 partijen. Rob had het lastig, die werd vierde. Vanaf het begin ging Glenn goed en hij maakte het op de Congo af met een ‘par’ score. Martijn en ik speelden om de tweede en derde plek, waarbij de hole-in-one van Martijn op de Congo voor mij te veel was. Na het spelen van de finale was er nog precies één minuut om de prijzen uit te reiken. De kasten waren al uit en de TL-balken aan.

NL Championship Series – jaargang 2023 Dit is de voorlopige toernooikalender voor 2023: 1. Zaterdag 7 januari winnaar: Bart Volman 2. Zaterdag 11 februari winnaar: Glenn Pellis 3. Zaterdag 11 maart 4. Weekend 14-16 april (DPM) 5. Zaterdag 13 mei 6. Zaterdag 15 juli 7. Zaterdag 9 september 8. Zaterdag 7 oktober 9. Weekend 9-11 november (DPO?) 10. Zaterdag 2 of 16 december

Winnaars PinGolf toernooi 11 februari

Kijk voor meer details regelmatig in de agenda op de NFV-site en op de NFV-Facebookpagina.

15

Tekst: Rens Hooijmaijers

Nieuws

uit de flipperwereld In deze rubriek willen we in het kort aanstippen wat er speelt in de flipperwereld. Nieuws vanuit de fabrikanten, geruchten vanuit fora, et cetera.

Omdat deze rubriek slechts eenmaal per kwartaal uitkomt, kan dit nieuws wellicht al achterhaald zijn of geruchten zelfs weerlegd. Deze rubriek is niet bedoeld voor de mensen die dagelijks Facebook en Pinside afstruinen naar het laatste nieuws, maar meer voor de lezer die dit allemaal niet volgt en in een paar pagina’s wil worden bijgepraat.

Wat speelt er allemaal in de flipperwereld in de maanden januari, februari en maart 2023? Laten we eens de diverse fabrikanten langs gaan en kijken wat er daar aan nieuws te vertellen is.

Als bron worden onder andere Facebook, Pinside, diverse podcasts (denk aan Kaneda, Pinball Magazine & Pinball News), de nieuwsbrief van Pinball Magazine, thisweekinpinball.com, en knappsarcade.org gebruikt. Er zitten ook

geruchten bij, dus niet alles is een vaststaand feit!

In maart is er het Texas Pinbal Festival (TPF) te Dallas en dergelijke evenementen zijn meestal hét moment waarop flipperfabrikanten nieuwe modellen aankondigen. En dit keer wat het echt raak, een echte Pinball March Madness.

Zoveel nieuwe flipperkasten in zo’n korte tijd hebben we nog niet eerder meegemaakt.

Foo Fighters is de nieuwste Stern flipperkast

16

NFV Spinner Magazine | jaargang 32 | nummer 1

Stern Pinball Tijdens het schrijven van dit artikel maakte Stern het thema bekend van hun volgende flipperkast: Foo Fighters. Met de wetenschap dat waarschijnlijk Chicago Gaming Company (CGC) en Jersey Jack Pinball (JJP) een nieuwe flipperkast gaan aankondigen tijdens TPF wil Stern hen wellicht hiermee aftroeven en wind uit de zeilen nemen. Ze hebben hiermee de aftrap gegeven voor een storm van aankondigingen.

Foo Fighters is onbekend bij jullie reporter maar Wikipedia bracht gelukkig uitkomst. Het is een Amerikaanse rockband gestart in 1994 als een éénmansproject van voormalig Nirvana-drummer Dave Grohl. De band groeide in de loop van de jaren uit naar een zestal personen. Met 15 Grammy Awards is echt wel aangetoond dat ze iets kunnen al kent jullie reporter hen niet.

Productie van Spooky’s Scooby Doo

De nieuwe Godfather van JJP

Facebookpagina. Aanvang maart volgden meer teasers met de uiteindelijke release op 7 maart. Met het Texas Pinball Festival (TPF) in aantocht, van 24 tot en met 26 maart in Dallas (Texas), één van de grootste flipperevents ter wereld, is het ook wel een logisch moment om deze flipperkast nu wereldkundig te maken.

Spooky Pinball Sinds de vorige Spinner heeft Spooky Scooby Doo niet alleen aangekondigd maar rollen ook daadwerkelijk de eerste modellen al van de productielijn af.

Scooby Doo is een widebody maar de onderste helft van het speelveld gedraagt zich als een standard body aangezien rechts van de shooterlane het speelveld gevuld is. Verder kent de flipper een tweede speelveld dat zich wel over de gehele breedte uitstrekt. Ik hoop er in een volgende Spinner een compleet verslag over te kunnen schrijven. De eerste flipperkasten zijn ondertussen uitgeleverd en de feedback is in het algemeen zeer positief, al worden er wel diverse kwaliteitsproblemen gerapporteerd.

Jersey Jack Pinball (JJP) Als sterk gerucht voor de volgende flipperkast bleef Godfather genoemd worden, ontwerper Eric Meunier, en JJP plaatste 27 februari een duidelijke hint op hun

17

Al waren de verwachtingen van het thema beperkt vooraf, de verwachtingen van Eric Meunier (ontwerper van Pirates of the Caribbean en Guns N’ Roses) waren hoog gespannen. Zou The Godfather een ‘kale’ flipper worden zoals Toy Story 4 of ‘loaded’ zoals Pirates? Het beeldmateriaal wat getoond wordt wijst gelukkig op een loaded versie. Het ziet er indrukwekkend uit en met blijkbaar 29 unieke balwegen kan het ook wel eens een meer dan leuke flipperkast worden. Visueel zeer goed gelukt, met name de CE-versie. Een PR-filmpje van circa 30 minuten is eigenlijk veel te weinig om iets te mogen zeggen maar de eerste indruk is in ieder geval positief en overtreft jullie reporter’s verwachtingen. Kijk op Youtube maar eens naar de Featurettevideo op het SDTM-kanaal.

Ik kijk ernaar uit om deze snel eens te spelen, puur voor de Spinner natuurlijk.

Eric Meunier vertelt in stijl over The Godfather op het Youtube-kanaal van STDM

Gerucht gaat ook dat de verkoop van de Toy Story 4 minder goed gaat dan verwacht en dat daarom Godfather naar voren is gehaald. Of dit echt zo is zullen we denk ik nooit echt weten.

Chicago Gaming Company (CGC) Het blijft maar aankondigingen regenen. Zo kondigt CGC op 14 maart hun nieuwste titel aan: Pulp Fiction.

Dit wordt hun eerste eigen licentie (vorige flipperkasten waren allemaal een remake) met als ontwerper Mark Ritchie. Pulp Fiction is een gangsterfilm uit 1994 van de bekende regisseur Quentin Tarantino. De Pulp Fiction-flipperkast is een samenwerking van CGC en Play Mechanix (ook wel bekend als Raw Thrills).

Duidelijk is dat men de sfeer van de jaren zeventig wil uitstralen. Zo vind je geen lcd- of dmd-display maar de klassieke display uit die jaren. Bij jullie reporter zijn nog geen verdere details bekend maar er is een uitgebreide video te zien op het Youtube-kanaal van SDTM. Blijkbaar gaat overigens de productie pas eind 2023 van start. Ik denk dat men eerst nog een hoop achterstallige Cactus Canyon Remakes moet gaan uitleveren. Hier wachten een aantal kopers al ongeveer een jaar op namelijk.

Haggis Pinball Niets nieuws te melden hier. De nieuwe Fathom-kasten druppelen langzaam maar zeker de fabriek uit en voor de rest blijft het doodstil.

Dutch Pinball (DP) Ook hier eigenlijk niets nieuws te melden. Belangrijkste streven bij DP is momenteel het verhogen van productie-aantallen maar het verkrijgen van onderdelen op de juiste tijd in voldoende aantallen en juiste kwaliteit blijft een uitdaging.

Turner vertelt over zijn nieuwe flipperkast op YouTube

Turner Pinball Nog een verrassing in maart. Al eerder kort besproken maar veel van de assets van het failliete Deeproot zijn opgekocht door Turner. Turner was de software-ontwikkelaar voor Deeproot en heeft nu Turner Pinball opgericht. Die heeft al eens kort van zich laten horen maar kondigde 13 maart aan dat hij op TPF2023 een prototype gaat laten zien van hun aankomende model flipperkast.

Welk model werd niet verteld, alleen dat er stukjes onthuld gaan worden in de tijd naar TPF toe. Op hun Youtube-kanaal (zoek op Turner Pinball) wordt ondertussen al een whitewood getoond.

18

NFV Spinner Magazine | jaargang 32 | nummer 1

Pinball Brothers (PB) Sinds de laatste Spinner is Queen daadwerkelijk in productie gekomen en heeft jullie reporter al een early production kunnen spelen waarvan er een verslag komt in de volgende Spinner.

De zesde spelmodule van Multimorphic voor hun P3-platform: Final Resistance

Geïnteresseerd? Hij is voorlopig te spelen in het Dutch Pinball Museum te Rotterdam!

American Pinball (AP) Al eerder heb ik gemeld dat er het sterke gerucht is dat de volgende flipperkast van AP er één van ontwerper Dennis Nordman gaat worden. Ondertussen is bekend geworden dat het in maart 2023 gaat gebeuren en dat het Galactic Tank Force gaat worden.

De behuizing van de LE-uitvoering is op zijn minst opmerkelijk te noemen gezien hij gevormd is in de vorm van een tank. De standaarduitvoering zou er acceptabeler uit gaan zien. Ik denk dat met dit uiterlijk de LE per definitie een LE gaat worden, hoeveel kopers gaan dit willen? Gedurfd is het in ieder geval, laten we ze daarvoor complimenteren.

Speelveldontwerper Dennis Nordman is erg onder de indruk van de Galactic Tank Force

Multimorphic P3 Hier is bekend gemaakt dat Scott Danesi, bekend als ontwerper van Total Nuclear Annihilation (TNA), het ontwerp gaat doen, hij wordt creative director, voor de volgende spelmodule van Multimorphic.

En, op 6 maart maakte Multimorphic gelijk Scott’s creatie bekend in de vorm van hun nieuwe (en zesde) spelmodule: Final Resistance. Hierin moet de aarde weer eens verdedigd worden tegen aliens. Waar hebben we dit al vaker gehoord?

Deze spelmodule kan geplaatst worden in het standaardkabinet. Er zijn acht hoofdschoten met ramps, loops, een scoop, twee ball locks, een droptarget, een VUK en een spinner. Dit gecombineerd met het algemene deel in het middelste speelveld.

Gelekte foto van AP’s GTF

19

In de media Artikel uit ‘Thuis in Stadspolders en Dubbeldam’, februari 2023

20

NFV Spinner Magazine | jaargang 32 | nummer 1

21

Tekst: Mischa de Muynck Illustraties: Rik van den Broek

NFV-typetjes: Een flipperkast over jou?

22

NFV Spinner Magazine | jaargang 32 | nummer 1

NFV typetjes Waarom ben ik eigenlijk lid geworden van de club? Nou ja, dat zat zo... We hadden dus een flipperkast. En we gingen wel eens naar een niet nader te noemen flippermuseum ergens in Zuid-Holland. En toen reden we naar huis en ik zei: “we moesten maar eens lid worden van die club, omdat ik vind dat dat dan eigenlijk wel moet.” Dus met z’n tweeën lid geworden.

En met veel plezier lees ik de Spinner.

En tijdens onze regelmatige bezoekjes aan flippergerelateerde evenementen ontmoeten we andere leden.

Maar wie zijn die 1.400 leden van de club?

Wat zijn dat voor mensen, die leden van de NFV? Laat ik eerst eens kijken wat de club zelf vindt. Wat is de doelgroep?

“Als flipperen je hobby is, word dan nu lid. Een lidmaatschap kost je slechts 35 euro per jaar.”

Dit staat op de hoofdpagina van de website, samen met een opsomming van de voordelen. Het is een bijzonder makkelijke omschrijving van de doelgroep. Dat is een beetje als een kapper die zegt: “Alle mensen met haar”, als je vraagt naar zijn doelgroep. Dat is natuurlijk onzin.

Iemand met haar uit Groningen zal waarschijnlijk niet tot de doelgroep

horen van een kapper uit Maastricht.

En het is de Nederlandse Flippervereniging. Maar ik heb begrepen dat ook Belgische (Vlaamse) mensen lid zijn. Nu staat er ook nergens dat Belgen niet welkom zijn. Gelukkig maar, want ik ben zelf voor éénvierde Belg en ik woon in Zeeland, dus angstig dicht bij de Belgische grens.

Welke mensen zijn lid van onze club? Zijn dat mensen die flipperen als hobby hebben? Of kun je ze in verschillende types indelen? Ik denk van wel en heb eens zitten zweten op die verschillende types. Volgens mij ben ik compleet, maar misschien heb jij wel een aanvulling. Zet die vooral even op het forum dan.

Type 1: PINBALL-OWNER Dit type heeft één of twee flipperkasten in bezit. Die eerste flipperkast is misschien wel een wens die behoorlijk bevochten is. Wij NFV-ers

weten immers dat zo’n flipperkast geen klein bier is. Zowel niet qua formaat in huis, als qua knaken.

Woont dit type groot, dan heeft hij of zij misschien wel twee kasten omdat het leuk is om samen te flipperen, maar je wil niet altijd op de ander wachten.

Type 2: MULTI-PINBALL-OWNER Dit type is doorgegroeid van type 1 naar dit type. Heeft drie tot zes flipperkasten in huis. Waarschijnlijk is het een beetje uit de hand gelopen.

En er was niemand die stop zei.

Of die persoon was er wel, maar type 2 is het haantje in huis. Er is ruimte zat in huis of er worden belangrijke keuzes gemaakt. We kunnen toch

makkelijk zonder een eettafel? En waarom zou je zoveel ruimte in de slaapkamer onbenut laten als je er toch alleen maar slaapt?

23

Type 3: TOO-MANY-PINBALLSOWNER Dit type heeft echt geen plaats meer in huis voor iets anders. Of er is er een hele loods voor gekocht of gemaakt. Misschien heeft dit type wel een bedrijf en staan er in de kantine een berg flipperkasten zodat de werknemers ook van de liefde voor flipperkasten mogen (moeten) genieten. En de belasting werkt ook nog mee, handig.

Misschien heeft dit type ze wel allemaal en er is een zeer grote kans dat er bijzondere flipperkasten bij zijn.

Een enkele of meer Limited Edition of Collectors Edition flipperkasten.

Of een prototype van de favoriete kast. Of eentje waar er ooit maar tien of minder van zijn gemaakt. Of die ene die in de jeugd van dit type hem of haar altijd van zuurverdiende guldens beroofde.

eentje heeft. Je hoort dan standaard de volgende zin: “Heb jij een flipperkast? Wil ik ook, maar ik weet niet welke”. Niet zelden zie je dit type bij verschillende handelaren rond-

hangen om een kast te testen. Maar na een uitgebreide testsessie met meerdere ballen en highscores moet dit type er nog over nadenken om vervolgens de volgende dag bij een andere handelaar op te duiken.

Type 5: PINBALL-IS-FUN-PERSON Dit type houdt er van. Komt regelmatig in een willekeurig flippermuseum, of op een andere locatie waar flippers staan. Als dit type moet betalen voor een enkel spel heeft hij of zij er inmiddels vele euro’s ingeworpen. Maar dit type speelt behoorlijk goed. Met enige regelmaat hoor je de harde ‘kloink’

Maar dan wel in nieuwstaat, of nog beter dan nieuwstaat. Op gezette tijden loopt dit type door de verzameling die blinkt, knippert en zoemt.

Met een zucht geniet type 3 van alles wat er staat. Of dit type is zo bezeten dat het een baan is geworden. Dit type 3 zegt dat hij of zij een flippermuseum heeft. Maar eigenlijk is het een grote huiskamer met betaalde toegang waar dit type andere flippertypes ontvangt. En gewone mensen, niet NFV-ers, mogen ook langskomen. Deze gewone mensen zijn niet één van deze types. Nog niet tenminste. Want als het aan type 3 ligt, komt daar snel verandering in.

Type 4: REBEL-WITHOUT-A-CABINET Hij heeft geen flipperkast, maar loopt binnen bij iedereen die er wel

24

Type 6: FOR-THE-WIN-FELLA Dit type kent alle flipperkasten. Kijkt tutorials op YouTube en wedstrijden en streams op Twitch om te zorgen dat de kennis van zoveel mogelijk flipperkasten optimaal is. Voor belangrijke wedstrijden schrijft dit type zich snel in zodat de deelname verzekerd is. Met die finaleplaats in het vooruitzicht. Dit type laat niets aan het toeval over. Sluit zichzelf af tijdens de wedstrijd en gebruikt als het nodig is daarvoor hulpmiddelen zoals noise canceling headphones

en handschoenen. Of is in het bezit van een notitieblokje waar dit type opschrijft welke kast waar staat en wat de bijzonderheden zijn. Winnen is belangrijk.

Of dat nu van iemand anders is of van zichzelf. Maar dit type is zich bewust van de diepe triestheid van

“Winnen is een relatief begrip.

Beter zijn dan iemand anders is het eigenlijke doel” die zegt dat je een vrij spel hebt. Of dit type staat initialen in te vullen aan het einde van de euro. Als dit type ook speelt op de moderne Sterns heeft hij of zij natuurlijk een ‘insider-connected’ account. Komt er een wedstrijd voorbij dan overweegt dit type om een keer mee te doen onder het mom “je weet maar nooit.”

NFV Spinner Magazine | jaargang 32 | nummer 1

het flipperleven. Je verliest altijd!

Want uiteindelijk glipt die zilveren bal vanzelf een keer tussen de flippers door, hoeveel er ook wordt geduwd en getrokken. Winnen is dan ook een relatief begrip. Beter zijn dan iemand anders is het eigenlijke doel.

Type 7: MAN-VS-MACHINE-MAN

zeer content met een modificatie die gebruik maakt van papegaaienbek klemmen. Er hoeft dan niet gesoldeerd te worden. Dit type is een fervente bezoeker van de verschillende fora op internet waarin hij om hulp vraagt aan gelijke types of types van niveau 7.

Type 9: ALL-BUSINESS-NO-PLAY-PLAYER

Ja leuk hoor, dat flipperen, maar je verliest toch altijd. Zelfs de nummer 1 van de wereld wint van iedereen, behalve van de kast. Als techniek-mannetje (of vrouwtje natuurlijk) zorgt dit type er voor dat alles perfect werkt. Als een bal langs een ramp SDTM (Red. Straight Down The Middle) gaat terwijl dat niet moet, dan pakt dit type de digitale waterpas, stelt de kast bij en schroeft wat los en weer vast tot alles weer loopt zoals dat hoort. Ook moeten alle lampjes precies doen wat ze horen te doen en een multimeter is het belangrijkste gereedschap. Dit type heeft een kast vol onderdelen op voorraad en een vast account bij de verschillende onderdelenleveranciers. De lamp- en switchmatrix zit compleet in het hoofd. Feitelijk is dit type ook in een wedstrijd met de flipperkast. Want er gaat altijd wel iets mis, kapot of krom. Het is dus een continue battle tegen de flipperkast die uiteindelijk toch altijd weer het laatste woord heeft.

Type 8: DO-IT-YOURSELF-GUY Weet nog niet zoveel van de techniek van de flipperkast. Is dan ook

van de kast die net verkocht is of spijt van de kast die niet gekocht is. Zo blijft dit type stad en land afrijden en kijkt meerdere keren per dag op marktplaats voor nieuwe kasten.

Altijd op zoek naar de ultieme flipperkast die eindelijk eens langer dan een half jaar op z’n plaats blijft staan.

Dit type vindt een flipperkast wel leuk, maar nog leuker is het handelen. Op Marktplaats plaatst dit type de nieuwste oude aanwinst.

Maar wel met de mededeling dat de kast absoluut niet in de weg staat, dat onzinbiedingen worden verwijderd en dat de kast in verzamelstaat is. Ook al is dat lang niet altijd zo. Als dit type aan de koopkant staat is er veel aan te merken op een flipperkast. Een klein defect aan een kast

Type 11: PINBALL-OF-THE-PAST-PERSON Dit type heeft een levensmotto: Vroeger waren alle flipperkasten beter en goedkoper. Niet alleen de flipperkasten overigens, alles was gewoon beter toen de gulden er nog was. De boten waren van hout en de mannen van staal. Dit type zegt te pas en te onpas dat hij of zij een Addams Family kocht in goede staat voor 500 gulden. Die heeft dit type overigens niet meer. Verkocht toen ze 600 gulden waren. Maar over die prijzen van nu is dit type helder,

“Wil graag peanuts betalen en graag de hoofdprijs krijgen” scheelt al gauw honderden euro’s als het aan dit type ligt. Zit dit type aan de verkoopkant, dan zijn dezelfde defecten niet zo van belang, het is immers een sieraad voor in je huis.

Wil graag peanuts betalen en graag de hoofdprijs krijgen.

Type 10: THE-SOLD-ANDMANY-REGRETS-MAN Dit type heeft maar plaats voor één flipperkast en koopt en verkoopt regelmatig. Maar heeft vaak spijt

het is een luchtbel: “Die prijzen van tegenwoordig, niet normaal zeg. Echt niet in mijn leven”.

Type 12: IN-WITH-THE-OLD-ANDOUT-WITH-THE-NEW-MAN Dit type denkt aan een zak krakende snacks als het gaat om chips.

25

Type 14: PINBALL-PIMPER Dit type wordt ook wel de MODDER genoemd. Heeft voor alles een oplossing om de kast nog beter, mooier en

(klein)kind niet in de buurt slingeren van dit type. Tot laat in de avond is dit type bezig met de software, monteren, demonteren en aanpassen van ramps. De hoop is natuurlijk dat zijn of haar zelfbouw-flipperparel ontdekt wordt door de grote mannen in de flipperwereld. Jij wordt gewoon de nieuwe Pat Lawlor of Keith Elwin.

Of beter nog, de nieuwe Gary Stern.

Type 16: QWERTY-PINHEAD

Eten moet je die zooi, niet in een flipperkast duwen. Dat nieuwerwetse spul kan alleen maar kapot. Plastic fantastic? Dacht het niet. Allemaal troep, gemaakt om kapot te gaan.

Kijk naar mijn flipperkast, wat een mooi stukje techniek. Spoelen en rollen, dat is het. Dit type rijdt ook in een klassieker, zoals een Citroën Traction. Doe daar de motorkap maar eens van open. En vergelijk dat maar eens met de flipperkast van voor 1977. Net zo simpel en betrouwbaar.

Type 13: PINBALL-PURIST

leuker te maken. Gooit honderden euro’s (en vaak ook dollars) over de flipperbalk om extra kauwgomballen, poppetjes die al of niet bewegen en mini televisieschermen in de flipperkast te zetten. Één lamp is geen lamp is het motto. En of het de gameplay nu verbetert of niet, modden is een lifestyle. De flipperkast van dit type is geen standaard kast, het is een persoonlijk sieraad in huis. Stiekem droomt type 14 er van om type 15 te worden.

Type 15: BUILD-IT-BETTER-BUILDER

Dit type begint te schuimbekken als er een ledje in een flipperkast zit waar origineel een gloeilamp hoort te zitten. Zo is het nu eenmaal bedacht en zo hoort het. Die ‘gumball machine‘ van de Twilight Zone? Daar horen volgens dit type geen extra glazen knikkers in. Anders had Pat daar zelf wel kauwgomballen in gedaan. Als dit type een flipperkast thuis heeft, staat de kast op freeplay.

Maar er zit wel een werkende muntproever in. Of dit type heeft een stapeltje munten om de flipperkast niet op freeplay te hoeven zetten. Je vind dit type zelden in gezelschap van type nummer 14 overigens.

26

Wat WMS, Stern, Gotlieb, JJP en DP kunnen, kan dit type ook. En nog beter, want dit type doet geen concessies aan materiaal en marketing. Dus dit type is jaren aan het knutselen om die flipperkast te maken die de ultieme wereld onder glas is. Dit type kan niet door een speelgoedwinkel lopen en niet kijken naar zaken die zouden passen in die ultieme flipperkast zonder het te kopen. Laat het speelgoed van je

NFV Spinner Magazine | jaargang 32 | nummer 1

Waar de meeste flipperaars de twee knoppen op de zijkant van de flipperkast gebruiken, gebruikt dit type bij voorkeur een toetsenbord. Dit type heeft een mening over alles en iedereen. Weet al voordat Gary het zelf weet welke nieuwe Stern er op

“Waar de meeste flipperaars de twee knoppen op de zijkant van de flipperkast gebruiken, gebruikt dit type bij voorkeur het toetsenbord” de markt komt en wat er mis mee is of waarom dit de nieuwe nummer 1 op Pinside moet worden. Luistert alle podcasts, leest alle fora en bekijkt iedere Youtube flipper-video op de zolderkamer. De zolderkamer waar dit type overigens zelden vanaf komt om echt een goede partij op de flipperkastmat te leggen.

Want dit type weet in theorie hoe je de ultieme highscore haalt, maar komt vaak niet verder dan een spel van een minuut of drie. Herstart vaak na de eerste bal het spel.

Type 17: 5-BALLS-IS-BETTER-THAN-3BALLS-KINDA-GUY Of dit type nu een flipperkast thuis heeft staan of er eentje speelt waar je een euro in moet doen. 5 ballen is meer waar voor je geld. Dat is het

motto van dit type. En trouwens, als dit type een eigen flipperkast heeft, dan is dit type toch de baas over die eigen flipperkast, of niet dan? Anders zet dit type de kast gewoon op 6 ballen, zo! Dit type zie je zelden met type 7, omdat type 7 lang genoeg doet met 3 ballen, anders duurt het maar en duurt het maar…

Dit zijn 17 types die volgens mij allemaal voorkomen binnen de NFV. Vaak zijn onze leden te classificeren in meer dan één van deze types. En al die types, die hebben gemeen dat ze lid zijn van onze club. De kreet “Als flipperen je hobby is”, dekt dus volgens mij de lading niet. Het is veel grootser. Het gaat om het flipperen, de kasten, de techniek, wedstrijden en ouwehoeren over flipperen.

Ik denk dan ook dat het beter als volgt zou kunnen zijn: “Als je liefde hebt voor het edele spel dat we flipperen noemen, dan ben je meer dan

Ik ben Mischa van HeelHollandFotografeert.

Naast af en toe flipperen of een stukje schrijven over flippertypes heb ik een eigen bedrijf, HeelHollandFotografeert. Ik ben echter geen fotograaf die je inhuurt, ik leer jou namelijk om die foto zelf te maken.

Tegenwoordig maakt iedereen foto’s, allemaal kleine of grote herinneringen. Pak je filmrol en je fotoalbums er maar eens bij.

De beste foto is niet persé een perfecte technsche foto. Het is wél de foto die precies klopt bij de herinnering die je hebt. Het perfecte plaatje legt de magie van het moment vast en laat het je herbeleven.

Hulp of inspiratie nodig met het maken van die foto’s? Dan help ik je met HeelHollandFotografeert natuurlijk graag om die nog mooiere herinnering te maken.

welkom bij onze club. We zijn een club van divers pluimage. Verschillende types zou je kunnen zeggen.

“Maar we hebben allemaal de liefde voor de zilveren bal gemeen” Maar we hebben allemaal de liefde voor de zilveren bal gemeen”.

Herken je jezelf in meer types, dan snap ik dat. Kan goed.

Herken je jezelf in zes of meer van deze types? Overweeg dan professionele (flipper)hulp.

Hallo leden en niet-leden! Mijn naam is Rik van den Broek, de plaatjesmaker van dit artikel en clublid sinds 2015.

Of ik mezelf kan herkennen in één van de flippertypes? Zeker!

Normaal gesproken omschrijf ik mezelf als een Do-It-Yourself-Digital-Pinball-Owner, zelfstandig animator en vormgever van allerlei dingen die 2D & 3D kunnen zijn, digitaal of fysiek.

Alle soorten flippertypes en non-flippertypes zijn welkom om een kijkje te nemen op mijn website: www.RikvandenBroek.com.

Heb je vragen?

Neem gerust contact op via: Info@RikvandenBroek.com.

27

Rens Hooijmaijers

The Simpsons Pinball Party Nieuwe aanwinst voor de NFV

Van een NFV-lid kregen we een verrassend aanbod om zijn Simpsons flipperkast over te nemen. Een meer dan leuke kast voor een zeer mooie prijs trok uw reporter over de streep om naar Limburg af te reizen.

Al een aantal jaren is het streven om de collectie van de vereniging te verjongen en hiermee doelen we op flipperkasten van bouwjaar 2000 of jonger. Hierbij kijken we ook duidelijk naar de staat van de flipperkast en proberen we de taak van de technische dienst te verlichten en niet te verzwaren.

We willen natuurlijk ook altijd rekening houden met de voorkeur van de leden zonder de prijs uit het oog te verliezen.

In het overzicht hiernaast is te zien wat het resultaat van de laatste poll uit 2019 was, gefilterd op thema.

Kijkend naar deze Top 20 zien we de The Simpsons Pinball Party (TSPP) op nummer 14 staan. De kast heeft dus duidelijk de interesse van de leden.

De missende kasten uit de Top 10 zijn met de huidige hoge prijzen ook lastig aan te kopen. Na de laatste aankoop van The Walking Dead is het wellicht ook tijd voor een kindvriendelijker thema. Dit allemaal,

28

Sheet1

Nr 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Flipperkast The Big Lebowski Dialed In! Ghostbusters Iron Maiden

Guardians of the Galaxy AC/DC Star Trek Stern Game of Thrones The Hobbit The Walking Dead Tron Deadpool Star Wars Stern The Simpsons Pinball Party Wizard of Oz

Pirates of the Carribean JJP Batman66 Stern Houdini Ripley's Believe it or Not Total Nuclear Annihilation (TNA)

gekoppeld aan een aantrekkelijke prijsstelling voor de TSPP, was meer dan genoeg reden om naar Limburg af te reizen. Na een bezoek aan Dutch Pinball te Roermond werd doorgereden naar het woonhuis van het lid dat dit mooie aanbod deed: Roger Wijnands.

NFV Spinner Magazine | jaargang 32 | nummer 1

Roger speelt nog een laatste bal op zijn TSPP

Roger heeft verhuisplannen en is al bezig met het verkleinen van zijn collectie. Hij vindt het leuk om zijn favoriet, de TSPP, aan de NFV over te dragen (voor hetzelfde bedrag als gekocht in 2016, vóór de grote prijsstijgingen die we laatste jaren hebben gezien) zodat er zoveel mogelijk mensen kunnen genieten van deze mooie flipperkast.

De TSPP werd meegenomen naar Drunen en gestald in de werkplaats van Starjet, het bedrijf van Patrick Roose.

Hier werd hij eerst onder handen genomen door mijzelf en de finishing touch werd, geheel belangeloos, gedaan door Patrick Roose zelf.

De flipper werd onder andere geheel van leds voorzien, de onderste twee flippers werden gereviseerd en weer in originele staat gebracht (End of Stroke schakelaars waren missend en verkeerde plungers waren gemonteerd), een lastig kickoutprobleem van een spoel werd verholpen, defect spoeltje van een droptarget vervangen, batterijen vervangen door een NVRAM, een missende tran-

sistor werd geplaatst, speakerpaneel opnieuw gespoten, enzovoorts. Klinkt allemaal erger dan het is want de kast is in goede staat en had gewoon een grote beurt nodig. Het is de verwachting dat deze flipper voor jaren zorgeloos flipperplezier gaat zorgen, mede dankzij het werk van Starjet, Patrick, waarvoor hartelijk dank!

We hopen dat de leden veel plezier gaan beleven aan deze prachtige aanwinst, die vanaf februari 2023 te bewonderen zal zijn in het Clubhuis.

En Roger, nogmaals bedankt!

29

Rens Hooijmaijers

Een dag in de werkplaats van Starjet Bally Rapid Fire (1982) In deze rubriek willen we iets laten zien dat voorbijkomt in de werkplaats van Starjet van Patrick Roose en net anders is dan gebruikelijk. Een bijzondere flipperkast, een reparatie die anders is dan anderen, alles kan en mag.

In deze editie is het de beurt aan een Rapid Fire van Bally. Weliswaar geen flipperkast, maar dit apparaat maakt wel gebruik van standaard Bally flippertechniek. Het is de tegenhanger van de meer bekende Hyperballs van Williams (ontworpen door Steve Ritchie). De Rapid Fire is behoorlijk zeldzaam en dit was pas het tweede exemplaar dat ooit door de werkplaats van Patrick heen kwam. Zeldzaam genoeg om interessant te zijn voor deze rubriek en weer eens wat anders dan een flipperkast.

De Rapid Fire dateert uit 1982 en is ontworpen door Dennis Nordman.

Hyperballs dateert uit 1981, dus de Rapid Fire kan wel gezien worden als een regelrechte kopie. Het principe is eenvoudig: schiet op de brandende lampjes. Aan de achterzijde lichten de doelen op die je moet raken.

Vervolgens worden de doelen aan de linker- en rechterzijde steeds verder naar onderen verlicht. Je moet ze uit schieten alvorens ze de bodem bereiken en jou uitschakelen.

Denk maar aan het arcadespel Space Invaders uit 1978. Dan is je gelijk duidelijk waar het idee voor dit spel vandaan kwam.

30

NFV Spinner Magazine | jaargang 32 | nummer 1

Je hebt twee joysticks waarmee je het ‘kanon’ links-rechts kunt bewegen.

Deze bevatten ook de afvuurknop.

Zoals gezegd, is er gebruik gemaakt van standaardflippertechniek. Dit wordt het duidelijkst als we in de backbox kijken.

Het kanon aan de onderzijde van het speelveld

Het schietmechanisme is ingenieus geconstrueerd. De ballen worden via een houten bak onder het speelveld verzameld, richting een draaischijf geleid die de (vele) ballen omhoog brengt naar een geleiderail voor een standaardspoel met plunger. Dat Bally geleerd had van Hyperballs blijkt wel uit de aanwezige koelventilator. Deze ontbreekt bij de Hyperballs hetgeen resulteert in een oververhitte spoel en daarom brandt deze ook geregeld uit in de Hyperballs. Een pluspunt voor de Rapid Fire hier dus.

Zou mooi zijn als ze ook het kabinet gelijk als verbeterpunt hadden meegenomen, wat is dat lelijk...

P.s. Heb jij een bijzondere reparatie of iets dergelijks schrijf ons dan!

Standaard Bally boardset

Schiet- en toevoermechanisme

Koelventilator

Onderzijde speelveld

31

Jim Jansen

Pinball People David Coenen (35) Vlijmen

Flipperen dus, hoe is dat begonnen?

‘Al op vroege leeftijd kwam ik in contact met flipperen, dat is te danken aan de plek waar ik opgegroeid ben: Valkenburg a/d Geul. Als 10-jarig jongetje heb ik samen met mijn broertje het laatste weekend van de herfstvakantie doorgebracht op het Dutch Pinball Open (DPO) van 1997 alwaar een wereld voor mij open is gegaan. Voor deze tijd had ik natuurlijk al eerder geflipperd, met name op de Franse campings in de zomervakantie, maar het bezoek aan het DPO heeft alles veranderd.’

Daar kwam je onze voormalige voorzitter tegen ‘Flipperen was in ons dorp op genoeg openbare plekken mogelijk, maar toevallig was de voorzitter van onze lokale hockeyvereniging ook de voorzitter van de Nederlandse Flipper Vereniging. Wellicht kennen sommigen onder jullie hem wel, ene Guus Arens. Mijn ouders kenden Guus en hij nam mij op sleeptouw, een hele bijzondere ervaring! Zijn flipperkelder werd mijn tweede huis waar ik na school vaak vertoefde, daar kon ik namelijk spelen op de nieuwste pareltjes: Medieval Madness, Theatre of Magic, Indiana Jones, Monster Bash en Cactus Canyon.’

Guus is iemand die het enthousiasme makkelijk kan overbrengen ‘Guus heeft ervoor gezorgd dat ik een hoop leuke herinneringen heb aan die tijd zoals: ontmoeten van de verse wereldkampioen flipperen, poetsen en spelen van de nieuwste

32

NFV Spinner Magazine | jaargang 32 | nummer 1

David Coenen in zijn mancave

Dave’s mancave in aanbouw

kasten, het verzendklaar maken van de Spinner in ruil voor flippermerchandise. De meeste leeftijdsgenootjes hadden voetbalhelden en boy- of girlbands aan de muur hangen. Ik had als jongste NFV-lid een poster van Monster Bash en lege speelvelden aan de muur van mijn slaapkamer hangen en een Mousin’ Around in de kelder staan.’

En toen?

‘Na het mede organiseren van een klein flippertoernooitje op de hockeyvereniging, waar Guus niet één, maar twee gloednieuwe Pinball 2000 (P2K) Revenge From Mars flippers had geregeld, begon ik met de middelbare school. De flipperpassie werd opeens gedeeld met andere interesses, maar het vuurtje is nooit gedoofd. In de jaren die volgden heb ik met regelmaat flipperkasten gehad, voornamelijk Bally/Williams System 11 en DMD-kasten. Echter het opbouwen van een collectie bleek lastig, ruimte en geld voor de hobby had ik (met name in mijn studententijd) niet.’

De afgelopen jaren is dat veranderd ‘In 2019 kochten we ons huidige huis en na een flinke verbouwing en de geboorte van onze twee zoons was het tijd om na te denken over de mancave. Deze plannen werden afgelopen jaar werkelijkheid en inmiddels hebben we een minihuisje in de tuin staan waar we ongeveer acht flipperkasten in kunnen herbergen! Het is een plek waar we met het gezin, familie en vrienden kunnen genieten en spelen. De afgelopen zes maanden bestond onze collectie uit een Fish Tales, Star Ship Troopers, Last Action Hero, Escape From The Last World en Springbreak.

Via Instagram is ons mancave-avontuur te volgen: @Dave_mancave.

Mijn voorkeur gaat uit naar jaren 90 kasten, met als hoogtepunt het Pinball 2000 platform. We zijn op dit moment in het bezit van beiden P2K-kasten en regelmatig staat er nog een kast in de mancave om op te knappen. Het schoonmaken en oplappen van zo’n kast is iets waar ik misschien wel de meeste voldoening uit haal.’

Zijn er nog dingen waar je tegenaan loopt?

‘Er zijn maar drie zaken die ik minder leuk vind aan de hobby: de kasten zijn tegenwoordig enorm duur, de kasten zijn zo ontzettend zwaar (P2K 160kg!) en een betaalbare flipperkast staat altijd aan de andere kant van het land. De prijsontwikkeling van de flipperkasten maakt de hobby helaas niet meer toegankelijk voor iedere liefhebber, dat vind ik jammer. Een beetje kast kost tegenwoordig minimaal 1000 euro en de toppers gaan al richting de 10.000.’

Waar flipper je het liefste?

‘Genieten van de hobby doe ik het liefst in onze mancave, echter ben ik ook erg te porren om op een druilerige dag naar het Dutch Pinball Museum in Rotterdam of de Barcade in Den Bosch te gaan.

Flipperen in Valkenburg a/d Geul bestaat helaas niet meer, maar wel in mijn gedachten... Om in Guus zijn woorden af te sluiten: No Balls , No Glory!’

33

Henk de Jager

De historie van de flipperkast in woord & beeld - 1963 Qua naamsbekendheid is ‘onze’ Henk de Jager de bekendste Nederlander in de flipperwereld. Henk heeft een uitgebreide kroniek geschreven over de historie van de flipperkast. In drie kloeke delen doet hij verslag van de ontwikkelingen, vanaf het prille begin voor de Tweede Wereldoorlog in de vorige eeuw tot de producties van deze eeuw. Tot nu toe was er slechts een handvol mensen die dit werk konden lezen. We zijn er heel blij mee dat we nu de lezers van Spinner kennis kunnen laten maken met Henk de Jager’s ’Ontwikkeling van de flipperkast - van knikker tot virtual-reality’. We gaan in een Spinnerjaargang steeds vier flipperjaren behandelen: in deze Spinner 1 is dat 1963, later in het jaar gevolgd door 1973, 1983 en 1993.

Bally Bill O’Donnell, de nieuwe eigenaar van Bally, had zich voorgenomen Bally zo snel mogelijk terug te brengen naar de top. Eén van de speerpunten van zijn beleid was de uitbreiding van het assortiment.

Belangrijk daarbij was de productie van gokmachines wat echter op een verbod in de staat Illinois (waarin Chicago ligt) stuitte. O’Donnell maakte zich sterk voor een wetswijziging, wat ook lukte: in de loop van 1963 stond de staat Illinois fabricage van gokautomaten toe, mits bestemd voor gebruik buiten de staat. Door de sterke positie in Engeland had Bally al een gegarandeerde afzetmarkt voor die apparaten.

Een volledig nieuw mechaniek werd ontwikkeld. Tot 1963 werkten vrijwel alle gokmachines volgens het in 1895 door Charles Fey ontwikkelde principe. Maar niet alleen het mechaniek moest vernieuwd, ook het uiterlijk moest anders. Daartoe trok Bally een markant ontwerper aan: Jerry Kelley. Deze vormgever, wiens naam we later in de flipperwereld nog meermalen zullen

34

tegenkomen, creëerde een revolutionaire behuizing. Nieuw was vooral de eenvoudige uitwisselbaarheid van de diverse onderdelen. Door eenvoudig verwisselen van ruiten was ook de productie van verschillende modellen op één montagelijn mogelijk. Op de afbeelding hiernaast zien we ontwerper Kelley met het eerste type van de door hem ontworpen gokmachine: de “Money Honey”. De vormgeving werd zo’n daverend succes dat tot op de dag van vandaag veel casinomachines een van dit model afgeleid uiterlijk hebben. Maar O’Donnell wilde meer: de handel in bingo’s was al een Bally aangelegenheid, dat zat wel goed.

Nee, Bally moest weer een rol van betekenis gaan spelen op het gebied van flipperkasten. Zo kort na de herstart van het bedrijf was Bally nog niet in staat om zelfstandig een flipperkast te ontwikkelen. Daarom werd een compleet ontwerp gekocht van Gottlieb: de “Tropic Isle” van het vorige jaar werd van ander artwork voorzien en geheel opgebouwd uit Bally onderdelen. Onder de naam “Moon Shot” werd deze flipperkast

NFV Spinner Magazine | jaargang 32 | nummer 1

op de markt gebracht. Zelfs de kopruitanimatie was aanwezig: klom bij “Tropic Isle” een aapje in een palmboom, bij “Moon Shot” was

Jerry Kelley naast ‘Money Honey’

het een raketje dat door de ruimte vloog. De foto hiernaast toont beide flippers naast elkaar, de overeenkomsten zijn duidelijk. Toch duurde de flirt met Gottlieb maar even: al een maand later verscheen “Cross Country”, een geheel door Bally zelf ontwikkelde flipperkast. In de loop van 1963 zouden nog vier modellen volgen: “Cue Tease”, “3-in-Line”, “Hootenanny” en “Star Jet”. Vooral de laatste was een gewild model.

Bally was weer helemaal terug in flipperland.

Williams Dan komen we nu bij de twee marktleiders. Hoewel Williams niet het niveau van Gottlieb bereikte, was de invloed van meester-ontwerper Steve Kordek goed zichtbaar. De Williams modellen van 1963 hebben allen een boeiend spel, waarin de pas uitgevonden drop-target een belangrijke rol speelt. Negen nieuwe modellen rolden uit de fabriek: vijf éénspelers, (“Big Deal”, “Swing Time”, “Skill Pool”, “Big Daddy” en “Beat the Clock”) drie twee-spelers, (“Tom-Tom”, “Jumpin’Jacks” en “El Toro”) en maar één vierspeler (“Merry Widow”).

De “Jumpin’ Jacks” hieronder was het laatste Williams model met “gobbleholes”, deze werden hier afgeschermd door twee drop-targets zodat de

Williams’ Jumpin Jacks

Bally’s ‘Moon Shot’ en Gottlieb’s ‘Tropic Isle’

bal er niet zo irritant snel in viel als bij andere machines. De één-spelers boden ook zeer goede spellen, opmerkelijk is dat slechts één van de vijf (“Swing Time”) een add-a-ball model is. Echt spectaculair was de laatste één-speler flipperkast van dat jaar: “Beat the Clock” was de eerste

Williams’ Beat the Clock

multiball machine. De speler kon een bal vastleggen en met de nieuwe speelbal weer bevrijden zodat twee ballen tegelijkertijd over het speelveld rolden. Een Williams primeur? Slechts enkele dagen later introduceerde Bally de “Star Jet”, de eerste drie-ball multiball machine ooit.

Bally’s Star Jet

35

Beste Gottlieb uit 1963: Slick Chick

Bedrijfsspionage of toeval? Toch was het multiball spel niet een direct succes. Het verdween weer net zo snel als het gekomen was: bij Bally tot 1966, bij Williams zelfs tot 1980.

Misschien was het flipperpubliek er in 1963 nog niet aan toe, want in latere jaren is multiball een beslist goed gewaardeerd spel element gebleken.

Veel van deze leuke machines zijn naar West Europa geëxporteerd, ook naar Nederland, zodat we deze modellen ook hier nog wel eens tegenkomen. Helaas was de constructie van de frontrail (voorste rand die het speelveld ruit op zijn plaats houdt) erg zwak, hierdoor treffen we deze kasten meestal aan zonder die rand.

Gottlieb De positie van Williams op de flippermarkt was in een paar jaar tijd, onder de strakke hand van Sam Stern, zeer sterk geworden.

Toch bleef zoals vanouds Gottlieb de marktleider. In dat jaar bracht Gottlieb minder modellen uit dan Williams, maar boekte toch hogere verkoopcijfers. Ook Gottlieb begon steeds betere spellen te ontwikkelen.

De kwaliteit van het technische gedeelte was al wereldberoemd. De eerste Gottlieb van 1963, “Gaucho” was een hit, door de grote vraag is deze flipperkast in een grote oplage gebouwd: 5350 stuks waarvan ook een aanzienlijk aantal werd geëxporteerd.

Grote hit: Gottlieb’s Gaucho

36

“De meest geroemde Gottlieb uit 1963 was Slick Chick” Echter, de meest geroemde Gottlieb uit dat jaar is wel de éénspeler “Slick Chick”. Het spel van deze machine is heel bijzonder. Met behulp van maar liefst negen bumpers, waarvan vijf thumper-bumpers, moeten zo vaak mogelijk de woorden “S-L-I-C-K” en “C-H-I-C-K” worden ingevuld, waarbij de centrale bumper -goed voor de letter “I”- voor beide woorden actief is. Gottlieb was midden in de periode die “the Golden Years of Pinball”

NFV Spinner Magazine | jaargang 32 | nummer 1

worden genoemd, “Slick Chick” kan worden gerekend tot één van de top-producten die Gottlieb ooit heeft gebouwd. De naam van deze machine blijkt afgeleid te zijn van een gelijknamige, “playboy”-achtige club in Chicago. Staan op de kopruit de ontwerpers Wayne Neyens en Roy Parker wellicht in het koortje van zingende heren?

De volgende één-speler van dat jaar was de “Square Head”, een add-a-ball. Niet geheel origineel, het speelveld is vrijwel identiek aan dat van de “Egg Head” uit het vorige jaar.

Twee targets zijn verdwenen en twee gobble-holes op die plaatsen toegevoegd. Het boter-kaas-en-eieren spel was altijd een succes. Tekenaar Roy Parker was goed op dreef: na de fleurige vormgeving van “Slick Chick” bood “Square Head” een

Flipper van het jaar 1963 Williams’ Beat the Clock Op een paar dagen na werd Bally geklopt: niet Bally’s “Star Jet” maar deze Williams werd ‘s werelds eerste multiball machine. In een uitworpgat op het speelveld kon de bal worden vastgelegd, en met de nieuwe speelbal weer worden bevrijd.

Omdat deze machine een “lepel”-flipperkast is (de bal moet handmatig worden opgebracht voor de afschieter) komt er nog heel wat mechaniek bij kijken om de distributie van de twee ballen vlekkeloos te laten verlopen. Bally maakte het zichzelf nog moeilijker: “Star Jet” beschikt over maar liefst drie ballen. Het multiball spel idee werd een laatbloeier, pas zeventien jaar na introductie werd het als een echte “must” gezien in iedere flipperkast. In de jaren ‘80 weliswaar als nieuw idee gepresenteerd, toch was het deze onbekend gebleven één-speler uit 1963 die als eerste multiball flipperkast mocht worden aangemerkt.

De beste uit 1963: Williams’ Beat the Cock

bijzonder drukke en humoristische kopruit. Echt zo’n ruit waarin men iedere keer weer een nieuw grapje ontdekt. Het thema is heel origineel: een stelletje aannemers zoals we die in nachtmerries wel tegenkomen.

Onder leiding van… ja, wie is die hoofdman die boven in de tekening al pijprokend met een plank sjouwt?

Hij vertoont wel akelig veel overeenkomst met ene Dave Gottlieb.

Nou ja, was dat ook niet een beetje ‘n knutselaar? Bekijk de afbeelding rechtsonder en oordeel zelf.

Drie maanden later weer een één-speler: “Sweet Hearts”, met een blijde boodschap voor de speler.

“Sweet Hearts” is de laatste machine met de door de spelers zo gehate “gobble-holes”, de verdwijngaten voor de bal. Maar, er was ook een nieuwtje bij Gottlieb: de tweespeler “Swing Along” was de eerste machine waarin “swinging targets” werden toegepast, een score object dat bestaat uit een verticaal plaatje dat aan een asje hangt. Door het raken van het plaatje gaat deze in de rondte tollen. Hoe harder geraakt, hoe sneller de target draait.

Per omwenteling werden punten gescoord. Ook hier weer een feature die zo nu en dan terugkeert en pas veel later echt doorbreekt en een vast ingrediënt van bijna iedere flipperkast zou worden. Bally en Williams namen het idee pas over in 1974 en 1975. In oktober 1963 verscheen de laatste Gottlieb van dat jaar: “Flying Chariots”, fraai artwork maar een volledig geflopt spel.

Een groot aantal van deze machines is naar Duitsland geëxporteerd (waren ze op de thuismarkt niet te verkopen?), daar worden nu nog wel eens vrij gave exemplaren aangetroffen. Geen flitsend einde van 1963 voor Gottlieb, maar de sof van “Flying Chariots” zou in 1964 ruimschoots worden goedgemaakt met enkele modellen die nu nog tot de top van de Gottlieb producten kunnen worden gerekend. Hoe verging het de bingo machines in dit veelbewogen jaar? De nieuw opgerichte Bally Manufacturing Company streefde wel naar een zo breed mogelijk assortiment maar

Gottlieb’s Swing Along: de eerste met een spinner

Gottlieb’s Square Head: Dave Gottlieb op de kopruit?

had toch even geen bingo meer in de aanbieding. Of dit kwam door de steeds minder wordende verkopen door de beperkende wetten, of dat dit kwam door het ontbreken van goede ontwerpers die deze zeer ingewikkelde materie beheersten, is onbekend. Pas in januari 1965 zou Bally weer een bingo machine uitbrengen. Het laatste type van 1962, de “Bounty” zou voor export nog leverbaar blijven.

37

Bob van Leeuwen, Wouter van der Post en Wijnand Klaver

Van het techniekteam Het onderhoud van onze kasten is simpelweg veel meer dan alleen het vervangen van lampjes en aanverwanten, daarom willen we iedereen graag met deze nieuwe rubriek op de hoogte houden van wat er zoal gebeurt binnen het techniekteam.

Nieuw jaar, nieuwe kansen Na het afronden van het jaar 2022 met het Dutch Pinball Open (DPO) in het Dutch Pinball Museum (DPM) waar een gedeelte van de NFV-kasten te bespelen was, zijn we voldaan weer in Veenendaal teruggekomen. De storingen waren gering, en eigenlijk de echt serieuze problemen op één hand te tellen.

Bij de Tommy was de motor van de mirror kapot (inmiddels vervangen), bij de Avatar werkte de link-lock niet maar dit euvel is tijdens het DPO al verholpen en bij de Eight Ball bleek het verkeerde flippermechaniek geplaatst te zijn en werkte de EOS hierdoor niet goed.

Al met al waren we erg blij met het resultaat en we hopen dit aankomende DPO-editie weer zo mee te kunnen maken.

Nieuwe displays Van een aantal Williams-kasten begint het display slecht te worden, bij JackBot is er inmiddels een aantal lijnen mee opgehouden. En bij sommige andere beginnen er ook al

38

voortekenen te komen van uitval.

Om deze reden (maar ook omdat het gewoon leuk is) hebben we geïnvesteerd in vier nieuwe displays: één ColorDMD en drie Pin2DMD’s.

Twee Pin2DMD’s zijn daadwerkelijk al gereserveerd voor de JackBot en de Road Show van Albert Nomden.

De ColorDMD zit op dit moment in de Medieval Madness, maar hiervoor willen we uiteindelijk ook de bijbehorende verbindingsets gaan kopen om deze in onder andere Stern en Sega kasten te kunnen gaan plaatsen. Het idee is dan ook om deze actief door te wisselen naar andere kasten (inclusief de inkleuring) door de tijd heen. Wil je dit display in een bepaalde kast zien? Meld het dan even en dan kijken we of hij mee kan in het roulatieschema.

Storingen melden Al een aardige tijd wordt er achter de schermen gewerkt om het bestaande onderhoudssysteem van de NFV te verbeteren, zo is aan de achterkant (het deel wat alle informatieverwerking doet) het nodige verbeterd en ook al

NFV Spinner Magazine | jaargang 32 | nummer 1

Batterijschade bij The Flintstones

Vervanging van het dot matrix display (dmd) bij Medieval Madness

vervangen. Het doel hierbij is voornamelijk kwaliteit: ervoor zorgen dat bepaalde dingen gewoon goed blijven werken. Aan de voorkant is ook hard gewerkt, zo wordt er op dit moment de laatste hand gelegd aan een nieuwe site voor het melden van storingen. Uiteindelijk zullen al onze kasten voorzien worden van een eigen Apron-kaart met daarop een QR-code die gemakkelijk gescand kan worden met een telefoon waarna je direct een storing kan melden. Op de pagina zal ook een link komen naar IPDB en Pinside. Ook lijkt het ons leuk om van de kasten van de vereniging te kunnen vermelden hoe deze in het bezit van de vereniging gekomen zijn, weet je hier toevallig iets over?

Meld dit dan via techniek@nfvpinball.nl. Als je ook nog info over de geschiedenis van de kast bij de NFV hebt, dan horen we het graag!

Een toevoeging waar op dit moment ook aan gewerkt wordt is de mogelijkheid om bij het melden van een storing een plek op een afbeelding van het speelveld of de kopkast

aan te kunnen klikken, om aan te geven waar het probleem is waargenomen. Dit zal enorm helpen om meer duidelijkheid te geven in de gemelde storing. Naast het melden van storingen via een smartphone zal de pc die nu bij de bar hangt ook beschikbaar blijven om storingen te kunnen melden voor wie dat fijner vindt.

Dan de rest nog Uiteraard is er nog meer gebeurd, zo zijn we druk bezig met het inventariseren van onderdelen om zo makkelijker te kunnen zien wat er bijna op is. Maar ook wat er nog ontbreekt.

Voorbeeld hiervan is dat alle elektronicakoffers zijn uitgezocht en van een NFV-nummer voorzien zijn. Als een bakje leeg is kan het makkelijk via dit nummer worden opgevoerd als ‘moet besteld worden’. Uiteraard is de wens ook om hier een QR-code voor in te zetten om dit proces nog eenvoudiger te maken.

Daarnaast zijn er ook weer een groot aantal storingen en problemen verholpen. Zo is er bij The Flintstones

een setje batterijen in de kopkast gevonden die al enige tijd geleden vervangen hadden moeten worden.

Deze zijn dan ook gelijk compleet verwijderd en vervangen door Ferroram. Thing bij de The Addams Family kan het balletje weer oppakken. En veel meer van dat soort dingen.

Oproep!

We zijn altijd op zoek naar mensen die ons willen helpen met het onderhouden van onze kasten, of dat nou het oplossen van storingen is of het poetsen van een speelveld (of beide): alle hulp is welkom. Op dit moment is de eerstvolgende klusdag op 8 april maar achterin deze Spinner en op de NFV website staan alle datums waarop een klusdag is ingepland.

Nog nooit eerder geweest? Ook dan ben je van harte welkom. Graag willen we wel iedereen die komt verzoeken even een inschrijving via de website te doen, dan weten we met hoeveel mensen we rekening moeten houden bij de lunch.

Tot snel!

39

Bas Vis

Restauratie als hobby Een kijkje in de flipperkeuken van Ron Sommeling

‘Parkeer maar naast de caravan’ had Ron aangegeven. Het is donker in Berkel en Rodenrijs als ik aankom, maar ik zie op vijftig meter vanaf de weg een aantal loodsen en een ingepakte caravan. Terwijl ik parkeer schuift de deur open en word ik begroet.

Het is de eerste keer dat ik Ron Sommeling ‘in levende lijve’ ontmoet want tot nu toe waren onze contacten digitaal. Hij maakt een uitnodigend gebaar en ik stap zijn gameroom annex klusruimte binnen.

Binnen is het lekker warm. Lang geleden dat ik een petroleum­kachel rook. Binnen staan liefst tien flipperkasten. Ik wist niet precies wat ik moest verwachten, maar wat ik zie overtreft mijn verwachtingen.

Ik herken de projecten waarover Ron blogs heeft gemaakt: de High Speed, the Getaway, Taxi, White Water en Fish Tales. Ze zijn allemaal in topstaat. ‘Restaureren vind ik geweldig’ antwoordt Ron op de vraag die ik nog niet gesteld heb.

‘Eerst deed ik dat restaureren alleen voor mezelf, maar tegenwoordig doe ik het ook op verzoek van andere flipperliefhebbers!’

10 jaar in vogelvlucht Ron: ‘Het begon zo’n tien jaar geleden. Toen kocht ik een White Water of eigenlijk beter: een bouwpakket van wat ooit een White Water was... Ik wist dat het een flink project zou worden, maar het was uiteindelijk nog veel meer werk dan

40

ik had verwacht. Intussen weet ik dat ik voor een restauratie zeker zo’n veertig uren moet uittrekken, maar bij die White Water waren het er heel veel meer. Dat kwam omdat ik nog niet veel ervaring had, maar ook omdat er veel stuk was en er onderdelen ontbraken.’

Waar de gemiddelde klusser zich na zo’n ervaring wel twee keer zou bedenken voor hij het nog eens zou doen, volgden bij Ron de projecten elkaar snel op. Ron: ‘Eerst deed ik het allemaal thuis, maar er kwamen na verloop van tijd zoveel protesten dat ik mijn eigen stek heb gezocht. Dat werd deze klusruimte. Heerlijk om hier te werken aan mijn projecten.

Of ik hier vaak ben?’ Ron moet even over de vraag nadenken en zegt dan: ‘Dat kun je denk ik wel stellen. Ik ben hier de meeste avonden van de week toch wel een uurtje of wat aan het werk, zeker als ik een project onder handen heb’.

NFV Spinner Magazine | jaargang 32 | nummer 1

De gameroom/hobbyruimte van Ron Ron ziet mij kijken naar de Getaway/ High Speed II. Wat me opvalt zijn de metalen accenten, bijvoorbeeld bij het scharnier van de kopkast. Ron: ‘Ja, dat vind ik zelf ook heel goed gelukt. Ik ben een groot fan van deze kast. Steve Ritchie heeft mooie dingen gemaakt, vandaar dat ik ook de Swords of Rage heb gekocht.

“Ik ben niet actief op zoek naar projecten, maar als je me vraagt ga ik kijken” Ik heb ’t niet zo op moderne kasten, maar deze kast is een uitzondering.

Wat is-ie geweldig om te spelen!

De Getaway is sowieso een verhaal apart. Daar werkte ik aan voordat ik deze ruimte had. Ik had ‘m bijna klaar toen ik moest verhuizen en toen heb ik de kast verkocht voordat-ie af was. Vandaar dat de blog ook nooit is afgeschreven. Maar toen die verhuizing achter de rug was en ik weer tijd en ruimte had heb ik een andere gekocht. Dat is deze kast, ben ik heel blij mee!’

Anno 2023 is het hobbywerk Ron doet het meeste werk zelf, maar heeft intussen een paar vaste adressen voor het meer specialistische werk. Ron: ‘Clearcoaten van speelvelden is echt een vak apart, dat besteed ik uit. Voor artworkherstel heb ik via het Belgische forum iemand gevonden die hier vlakbij in Ypenburg woont. Die gebruikt airbrushtechniek en dat ziet er echt geweldig uit!.’ Voor iemand die in de tuinbouw/zaden werkt, kan Ron op technisch vlak aardig uit de voeten. Ron: ‘Ik ben van jongs af aan geïnteresseerd in computers. En de kennis van elektrotechniek heb ik afgekeken. Dat was het vak van mijn vader en ik zat als jochie van zeven jaar al op zijn vingers te kijken. Geen betere leerschool dan de praktijk.’

de zin dat ik adverteer. Maar ik vind het wel heel leuk om projecten te doen. Als iemand me vraagt, ga ik op pad om te kijken. Wat voor kast is het, wat er moet gebeuren en of we een beetje op dezelfde lijn zitten. Want ik heb geen zin in gedoe achteraf. Het blijft wel hobby.’

Ron hoeft zich voorlopig niet te vervelen. Er staan een Who Dunnit en een Banzai Run die hij heeft gekocht en nog op hun beurt wachten. Want eerst is er ‘aangenomen werk’, een restauratie voor een andere liefhebber. Ron: ‘Door mijn blogs en verhalen in de Spinner is mijn naamsbekendheid gegroeid.

Laatst vroeg iemand me of ik zijn The Addams Family wilde doen. Ik ben niet actief op zoek naar projecten in

41

Links de gerestaureerde Flintstones, rechts het begin van de restauratie

Project Flintstones De aanleiding voor mijn bezoek vanavond was een bijzonder project dat Ron vorig jaar deed. Ik zag foto’s langskomen van een Flintstones met uniek artwork en blijkens de korte beschrijving was het project ook om andere redenen memorabel.

Ron schreef geen blog dit keer, maar maakte wel veel foto’s. ‘Dan kom ik wel langs voor het verhaal’, schreef ik hem en daarom zijn we even later op weg naar het huis van Edwin die sinds eind 2022 de kast thuis heeft staan.

Na de kennismaking met Edwin en zijn gezin wordt mijn blik getrokken naar de hoek van de ruime woonkamer. Daar staan twee top flipperkasten: de Roadshow en de Flintstones. De 15-jarige zoon van Edwin staat fanatiek te spelen op de Flintstones. ‘Hij speelt vaak’, vertelt zijn moeder, ‘eigenlijk elke dag wel.

Hij lijkt wel verslaafd.’ Als ik vertel dat dit slechts een milde verslaving is en dat er mensen zijn die zich hele dagen in een gameroom laten opsluiten, is vooral zoonlief blij. ‘Zie je wel, het valt best mee!’

Tijd om de Flintstones van wat dichterbij te gaan bekijken. De translite is heel anders dan bij de kast die in

42

1995 uit de fabriek kwam. Die kopruit was druk en had verschillende kleuren oranje in de translite en het speakerpanel. De nieuwe is minder druk en dat vind ik persoonlijk wel een geslaagde verandering. Het originele kabinet was grotendeels zwart, hier is hetzelfde oranje gebruikt als in de translite. Ik houd van oranje en deze combi oogt beter in balans.

“Ik ben niet op zoek naar projecten, maar als je me vraagt ga ik kijken” Ron: ‘Toen ik de kast kocht zaten deze translite en stickers er bij. Prima print, maar wel erg dun uitgevoerd.

Ik plak altijd droog, maar deze plaklaag was niet denderend. Dus er moest lijm bij en ik heb flink moeten priegelen om ze netjes op het kabinet te krijgen. De kopkastverlichting ontbrak volledig. Daar ben ik ijverig aan de slag geweest met hout, zaag en vervolgens al die lampfittinkjes installeren. Man, wat een werk!’

Foto’s vertellen meer dan tekst, dus oordeel zelf!

NFV Spinner Magazine | jaargang 32 | nummer 1

De uitdagingen zaten verder in de technische hoek, meer speciaal: in de ontbrekende onderdelen. Ron: ‘ik heb het geheel als bouwpakket gekocht. Natuurlijk wel gecheckt of de printplaten erbij zaten en zo, maar verder heb ik gewoon de gok genomen. Immers vrijwel alles is nog verkrijgbaar of is na te maken.

Op locatie heb ik alleen even vluchtig gekeken, maar thuis begon het uitzoekwerk. Eerste verrassing: kasten van deze generatie hebben

Restauratie van het speelveld

een security chip. Deze had er geen. En geen chip betekent niet spelen. Verder: printplaten uit een Who Dunnit? Per ongeluk? Ik denk het niet. Ik geloof beslist dat de verkoper die er nog ingezet heeft voordat ik de kast kwam halen.

Ook verrassend: geen speakers en speaker panel. Geen coindoor, geen lockbar. Allemaal vervangbaar, maar het werd wel duidelijk dat de verkoper nog wat spullen

nodig had voor een ander project.

Lastiger was dat het minispeelveld en de daarbij behorende diverter die links achterin zitten ook niet waren meegekomen in de kratten.

Waarom dan? Dat is een onderdeel dat echt alleen op deze kast past. Uiteindelijk was het lijstje waarmee ik aan de slag moest behoorlijk lang…’

Ron: ‘Deze restauratie was daardoor een combinatie van heel wat

uurtjes speurwerk naar onderdelen en een flinke dosis kluswerk.

Inclusief houtbewerking, waarbij dat bord achter de translite veel werk was. Gelukkig is het resultaat mooi geworden en ik weet nu dat ik dat dus ook kan. Verder was die diverter echt lastig, maar ik vond de metalen basisplaat bij Ministry of Pinball en uit Australië kwam een ander deel dat ik nodig had.

Uiteindelijk had ik alle stukjes van de puzzel.’

Restauratie van het kabinet 43

Details van het speelveld voor de restauratie

Ik heb de foto’s van het speelveld gezien zoals Ron de kast kocht en ik heb het speelveld gezien zoals dit er aan het eind van het project uitzag.

Het is moeilijk voor te stellen dat het om hetzelfde speelveld gaat. Ron: ‘Het speelveld was ongelooflijk smerig, zeg maar rustig: zwart. Alsof er brand was geweest in de opslag waar ze de kast opgeslagen hadden. Dat waren heel wat uurtjes werk om het vuil eraf te krijgen. Met hulp van airbrush artist Tinkerbell, je weet wel, die ook het speelveld van de Matrix inkleurde, ziet het er weer tip-top uit.

Daarna clearcoat erop en weer goed voor heel veel potjes.’

Deze kast staat niet zoals de meeste andere restauratieprojecten in de klusruimte annex gameroom van Ron. Ron: ‘De Bride of Pinbot heb ik verkocht. Dat was een leuk project, maar die vond ik uiteindelijk niet leuk genoeg om te houden. Die andere zijn blijvertjes. Toen ik de Flintstones kocht had ik al een idee: misschien houd ik hem zelf, misschien is het wat voor Edwin. Edwin woont hier vlakbij en ken ik al jaren, omdat ik hem help bij technische problemen aan zijn kasten. Edwin had het jaar ervoor zijn Flintstones verkocht. Niet omdat hij ‘m kwijt wilde, maar omdat hij financieel lastig zat. Nu was die sores achter de rug en was duidelijk dat hij zijn Flintstones miste. We kwamen al vrij snel tot een deal. Zo begon ik dus aan klussen voor anderen.’

The proof of the pudding is in the eating. Ik heb een zwak voor deze

44

kast, dus het is beslist geen straf om wat potjes te spelen. ‘One…. Two….

Three… Strike!’. Blijft leuk dat de bal na een geslaagd rampschot achter je flippers langs voor het volgende schot op je flipper wordt klaargelegd.

Deze kast speelt alsof-ie nieuw is en eigenlijk is-ie dat natuurlijk ook. Kort voor het weggaan zeg ik: ‘nog één spelletje?’ Zoals dat wel vaker gaat: je speelt je beste partij als je eigenlijk geen tijd meer hebt. Vanuit de huiskamer komen na enige tijd wat geluiden. ‘Zeg Bas, ik moet morgen weer vroeg op’ en ‘eerst zegt-ie dat hij PSV-fan is en dan gaat-ie gewoon mijn Grand Champion score overtreffen’. De familie is fanatiek Feyenoord-supporter en die staan op deze bekeravond thuis met 0-2 achter tegen NEC. Maar er is ook nieuwsgierigheid want er komen modes en quotes langs die ze nog niet eerder gezien en gehoord hebben. (Ik trouwens ook niet.) Alle complimenten voor Ron, de kast speelt hartstikke goed! Het resultaat is een nieuwe Grand Champion score. Gastheer Edwin vat het sportief op: ‘zo heb ik een nieuw doel!’ En als hij net zo competitief is als zijn favoriete club (Feyenoord maakt in de blessuretijd gelijk en wint na strafschoppen) dan zal ‘m dat vast lukken…

Voor wie meer wil lezen over de projecten van Ron, scan de QR-code hiernaast!

NFV Spinner Magazine | jaargang 32 | nummer 1

Speelveld na restauratie

Tekst en foto’s: Bas Vis

Spooky’s

Halloween Eerste indruk

Wat leven we toch in een bijzonder flippertijdperk.

Zo lang is het niet geleden dat we terug verlangden naar de vorige eeuw omdat er nauwelijks nieuwe flipperkasten op de markt kwamen.

De kwantiteit was klein en de kwaliteit matig.

Hoe anders is dat in 2023: er zijn diverse producenten die regelmatig een nieuwe titel uitbrengen. Stern Pinball is de marktleider en Jersey Jack Pinball (JJP) is een ‘topbrand’.

Dutch Pinball, American Pinball, Pinball Brothers zijn challengers van deze gevestigde namen. Diverse van die nieuwe titels staan hoog op de verlanglijstjes van verzamelaars die tot voor kort alleen maar Bally/ Williams kasten uit de 90’s hadden.

De Total Nuclear Anhililation van Spooky was ook een schot in de roos.

Toen ik later bij Errol Klein (importeur) de Alice Cooper van deze relatief kleine producent speelde was dat voor mij de bevestiging dat Spooky mooie dingen maakt. Ik kijk al uit naar hun Scooby Doo (jeugdsentiment!), maar kreeg in januari 2023 eindelijk de kans om de 2021-creatie van Spooky te spelen: de Halloween!

Feitelijk klopt de titel van dit artikel niet helemaal. Want ik speelde deze nieuwe Spooky al op het DPO in november 2022, dat willen zeggen: ik speelde daar de tweelingbroer, getiteld: Ultraman. Ik herinner me dat de kast niet verkeerd aanvoelde, maar begrijpen deed ik het spelletje niet.

Het geluid was ook niet te horen, waardoor ik vrij snel doorschoof naar één van de kasten die er vlakbij stonden.

Spooky Pinball vaart duidelijk zijn eigen koers. Total Nuclear Anihiliation was nergens mee te vergelijken, gewaagd en heel geslaagd! Bij deze nieuwe creatie komen ze ook met een bijzondere aanpak door een kast in twee uitvoeringen uit te brengen: Ultraman en Halloween.

Van die Halloween zijn er dan weer drie versies: de Standard edition, de Collectors edition en de Blood Sucker edition. Dat er verschillende varianten zijn is niet uitzonderlijk, maar wel bijzonder is dat vooraf niet bekend is hoeveel er van de verschillende versies gemaakt zullen worden. Dat bepalen de kopers namelijk want Spooky ‘builds on demand’. En bij 1250 is het ‘game over’, dan stopt de productie.

Jan: ‘Ik besloot in het voorjaar van 2021 om de stap te zetten. Ik had al eens eerder een NIB besteld en dit leek me een interessante optie. Ik ben niet zo van die zoetige thema’s als Toy Story en dus werd het de Halloween. Daarna moest ik meer dan een jaar wachten, het duurde tot september 2022 voordat de bestelling werd afgeleverd. Errol Klein had ‘m zelf opgehaald op Schiphol en kwam de kast bij me thuis afleveren’.

Hoe ziet de kast eruit?

Jan heeft een Collector’s Edition en dat is een fraai aangeklede kast.

Geel, rood en groen zijn de overheersende kleuren. Het artwork is van James Edmiston en oogt goed verzorgd, al zal niet iedereen graag naar de translite kijken. Ook op het speelveld staat een hoofd met van die holle ogen, maar wie John Carpenter’s film uit 1978 kent zal niet verbaasd zijn. ‘Acquired taste’ zoals de Engelsen dat zo mooi zeggen. Vrij vertaald: ‘je moet er van houden’.

Nu dus een herkansing voor Spooky, met de Halloween in de game garage van Jan Poland. Hier kan ik ook het kabinet bewonderen en ook het geluid is in volle glorie te beluisteren.

Eerste indruk: ik ben geen fan van horror, maar deze kast ziet er gewoon goed uit. De topper is echt een ‘eyecatcher’ en het zwaard blijkt echt te bewegen zo merk ik later!

45

Links: De topper Rechts: De Halloween in de line-up van Jan Poland

Prominent midden op het speelveld staan de diverse modes: House, Asylum and Hedge. Bij elke mode zijn er drie levels en een succesvolle afronding brengt je uiteindelijk bij de eindopdracht. De mogelijkheden van de moderne ledverlichting worden goed gebruikt. Ik begin duidelijk te wennen, waarschijnlijk omdat het niet zo oogverblindend is als bij bijvoorbeeld de Infinity Quest van Stern. De speelveldlayout is a-typisch. Geen fan-layout maar een zeer asymmetrisch multilevel speelveld.

“Ook op het speelveld staat een hoofd met van die holle ogen...”

De rechterkant van het speelveld wordt afgedekt door liefst twee minispeelvelden met elk een eigen flipper. De linkerkant van het speelveld is juist heel open, met drie locks, twee ramps en een loop die de bal razendsnel laat terugkeren van onder die minispeelveldjes vandaan.

Voordat je de rechterramp kunt schieten moet je eerst drie targets omschieten. Deze targets hebben ook verlichting en bij sommige modes moet je bijvoorbeeld alleen de verlichte targets schieten. Als je uiteindelijk die rechterramp schiet, komt de bal langs de linkerzijkant van de kast terug naar de flipper.

Leuk om te zien is hoe achter elkaar drie figuurtjes die boven de wireform staan elk even naar voren bewegen om de bal langs te laten.

Waarschijnlijk een idee van de man

46

NFV Spinner Magazine | jaargang 32

die de credits krijgt voor de ‘mechanics’, Spooky Luke. Jan: ‘Ik ben blij met de kast. Ik vind het artwork heel geslaagd en de kast speelt ook goed. Die minispeelveldjes moet je echt leren spelen. Heb je gezien

De linkerzijkant met de drie figuurtjes

dat er zelfs een spinner in zit? Als ik iets zou mogen veranderen? Dan zou de begintune aangepast mogen worden, die komt niet overeen met die uit de film van 1978!’.

Links: Impressie speelveld Rechts: mini-speelvelden

Hoe speelt de kast?

Ik ben na een half uurtje spelen ook behoorlijk enthousiast. De kast krijgt van mij een ‘upgrade’ na de wat minder geslaagde kennismaking bij het DPO. Ik vind de kast prima spelen en dankzij de aanwijzingen van Jan en een goede pot van zijn zoon Stefan krijg ik ook echt een beeld van de mogelijkheden. Jan heeft de kast nu een maand of twee en hij ziet vanavond dingen die hij nog niet eerder heeft gezien. De mannen achter de software zijn Bug Emery en David Fawcett. Dat zijn geen bekende namen (voor Bug is het zijn eerste kast lijkt het), maar ze zijn er in geslaagd om een spel met flink wat uitdaging te ontwikkelen!

De minispeelveldjes hebben veel invloed op de flow in het spel. Of beter: het ontbreken van flow. Ze voegen zeker iets toe aan het spel, maar ik ben er persoonlijk niet zo’n fan van. De bal komt er redelijk vaak terecht en daarvoor zijn de schoten op de mini speelveldjes niet leuk genoeg. Bij een Twilight Zone is het iets wat je misschien één of twee keer per bal doet, hier is dat (veel) vaker als je de brede ramp gebruikt.

De schoten zijn in het algemeen leuk en goed te maken. Er zitten drie locks aan de linkerzijkant en

die zijn precies goed gemaakt: als je goed mikt lukt het, maar het is geen zekerheidje dat het lukt. Eén van de dingen waar je als speler erg aan moet wennen is dat de ballen na een lock uit een eject hole komen dat in de inlane achter het rechterslingshot zit. Na verloop van tijd leer je het ‘eject’ geluid herkennen en kun je meteen de bal op de flipper nemen.

Maar ben je niet alert, dan rolt de bal direct langs je flipper de outhole in. Extra uitdaging: ook bij multiball komen de ballen op deze manier in het spel. Dat vraagt om een heel alerte reactie! Heel frustrerend als je met je linkerflipper probeert de jackpot te schieten terwijl op datzelfde moment de andere bal langs de rechterflipper uit het spel verdwijnt… Jan: ‘inderdaad, het blijft steeds goed opletten. Ik vind de opdrachten spannend en niet makkelijk te volbrengen. Maar dat maakt het juist leuk!’

Deze Halloween bevestigt dat wat mij betreft.

Het is geen alledaagse kast, maar dat past ook goed bij het imago van het bedrijf. Hoewel ik begrijp dat niet iedereen de kast zal waarderen, denk ik dat Spooky niet heel veel moeite zou moeten hebben om de maximum productie van 1250 stuks aan de man te brengen. En ik verwacht dat er relatief veel Collector’s Editions bij zullen zijn, want deze kast is zo wel echt ‘af’.

Je krijgt als koper zonder meer een bijzondere kast, die goed speelt en solide aanvoelt. Qua prijs zit Spooky wat onder die van de ‘grote jongens’ (Stern, JJP), dus dat zou een reden kunnen zijn om een NIB vanuit Benton (Wisconsin) te laten komen.

Het oog wil ook wat. Ik kan me voorstellen dat Halloween/horrorfans het ontwerp helemaal te gek vinden. Als altijd is het uiterlijk een kwestie van smaak. Ik heb een paar maanden The Walking Dead thuis gehad en er ging een gejuich op toen die ‘grafkast’ de deur uit ging. Ik vond ‘m leuk om te spelen, maar de rest van het gezin moest er vooral tegenaan kijken. Bij Halloween is er een oplossing: dan zou je kunnen kiezen voor Ultraman… Mocht ik er één tegenkomen, dan ga ik zeker nog een paar potjes spelen!

Tijd om te gaan sparen?

Spooky Pinball bestaat tien jaar en heeft zich in het voorbije decennium ontwikkeld van een newbee tot een bekende naam op de flippermarkt.

Ze onderscheiden zich op een positieve manier. Niet met veel PR en reclame, maar met hun producten.

47

Tekst en foto’s: Bas Vis

Clubhuisdagen Nieuwjaarsbijeenkomst

“Laten we de Nieuwjaarsbijeenkomst vroeg in januari plannen” spraken we af binnen het bestuur. Nieuwjaarswensen en oliebollen halverwege de maand zijn een beetje mosterd na de maaltijd. Dus verschoven we de vaste maandelijkse clubhuisdag van de 2e naar de 1e zaterdag van de maand. Laten we ook een toernooi doen, besloten we. “Ik ga wat extra aandacht genereren op de diverse flipperfora”, stelde Bart voor. “Doen wij in december een extra nieuwsbrief”, suggereerde Rens en aldus geschiedde.

Een clubhuisevenement is gewoon nog wat leuker als er veel mensen zijn, dus wat meer dan de 40-50 bezoekers die normaliter naar een clubhuisdag komen. Het was nog ruim voor kerst toen we de koppen opnieuw bij elkaar moesten steken want het aantal inschrijvingen was hoger dan verwacht. Onze cateringcrew was bepaald op basis van zo’n 80 bezoekers en dat aantal was snel bereikt met voorinschrijvingen.

Toen het lukte om extra support te regelen, verhoogden we het maximum. Eerst naar 100 en later nog een keer naar 120. Er ontstond zelfs nog een lijst met ‘reserves’.

Het werd een memorabele start van het (flipper)jaar 2023!

Gezellig druk!

Veel bekende gezichten bij deze nieuwjaarsbijeenkomst, dat vind ik altijd leuk. Ook veel nieuwe gezichten, dat is minstens zo leuk.

Vanuit de flipperhoofdstad van Nederland (= Eindhoven) is er weer een ruime vertegenwoordiging naar

48

Veenendaal afgereisd. Die kunnen eigenlijk beter een bus huren!

Het NFV-bestuur is zoals zo vaak operationeel actief: Arie is gastheer, ik schenk het eerste uur veel koffie, Rens is stand-by voor de drukke uren en Bart regelt de wedstrijd. In de loop van de dag zal ook Laurens nog even naar Veenendaal komen.

Van de 120 aanmeldingen zijn er bijna 80 bezoekers die mee willen doen aan het toernooi. Ongekende aantallen! Daarbij zijn mannen die in november bij het DPO de finale speelden en winnaars van eerdere edities, maar ook ‘new bees’ die hun eerste toernooi gaan spelen. Omdat het toernooi al om 10.30 uur begint, komen vanaf 9.30 uur al personen aan bij het clubhuis. Vanuit Nederland, maar ook vanuit België en Duitsland. Die laten we natuurlijk niet buiten op stoep wachten tot de openingstijd van 10.00 uur.

De bezoekers hebben bij hun voorinschrijving betaald, dus de afhandeling bij de entree gaat lekker vlot.

NFV Spinner Magazine | jaargang 32 | nummer 1

De heater staat hete lucht de hal in te blazen, maar het is aan het begin van de dag nog aardig fris in het Funhouse. De warmte van 100+ bezoekers en 100+ kasten brengt daar snel verandering in. De behoefte aan koffie is groot, maar die staat nog even te ‘pruttelen’.

Maar liefst veertien liter! Dat lijkt veel, maar gedurende de eerste uren blijken we die ook echt nodig te hebben… In de keuken staat Tijmen hard te werken: hij maakt oliebollen en erwtensoep, echte winterkost.

Ondertussen lopen Jan en Fabio alle geselecteerde wedstrijdenkasten na om vast te stellen of de instellingen goed zijn. Het wordt een ‘mixtoernooi’: per ronde een spel op een kast van vóór 1990 en één op een kast van na 1990.

1e Flippertoernooi van de NLCS 2023 Bart heeft het druk met de toernooiadministratie. Hij heeft alle deelnemers vooraf geregistreerd, maar de deelname moet nog wel bevestigd worden. Ook de definitieve lijst met

Scorekeeping tijdens het toernooi

kasten moet ingevoerd worden.

Natuurlijk zijn er last-minutewijzigingen, maar om 10.45 uur staan 76 spelers te luisteren naar de uitleg van de toernooiopzet.

In de uren die volgen ontstaat er een patroon. Het gezelschap splitst zich op in groepjes van vier spelers die twee partijen spelen, fanatiek proberen te winnen, hun uitslagen doorgeven en daarna wachten tot alle groepjes klaar zijn. Tussendoor wordt er veel gekletst, worden er koppen erwtensoep gegeten, broodjes met een snack besteld (de hele voorraad kroketten gaat op!) en als alle partijen van die ronde zijn gespeeld, roept Bart om dat er een nieuwe ronde gaat beginnen.

Het leuke van de opzet van het toernooi is dat je veel verschillende tegenstanders treft. En als liefhebber

Prijswinnaars B-finale

Keukencrew actief voor de 120 bezoekers

van de kasten uit de jaren 80 geniet ik extra van een potje op de Viking of de Elektra. De sfeer is ontspannen.

Als illustratie: bij diverse kasten geef ik de andere spelers wat uitleg over de kast (‘bij de Elektra moet je secondes halen voor een spelletje op het minispeelveld’). Over de resultaten tijdens de kwalificatie mag ik absoluut niet klagen. Ik eindig in de top 3 als de balans rond 14.00 uur wordt opgemaakt. Tijd voor de finalerondes! Bart heeft een beproefde opzet gebruikt voor de halve finales: • A-finale: de top acht uit de kwalificatie • B-finale: de volgende acht spelers uit de kwalificatie, met als randvoorwaarde dat ze niet in de top 5000 van de wereldranglijst staan.

Voor beide groepen volgt eerst een halve finale. Na vier partijen

plaatsen de twee beste spelers zich voor de finale. In de finale worden opnieuw vier partijen gespeeld: twee van voor 1990, twee van na 1990.

Dat leverde spannende partijen op.

Om 17.45 uur rolde de laatste bal in de outhole en kon het eindresultaat opgetekend worden: B-finale: 1. Rahiel Karamali 2. Koen Simoens 3. Marcel de Boer 4. René Door A-finale: 1. Bart Volman 2. Paul Jongma 3. Glenn Pellis 4. Bas Vis

Prijswinnaars A-finale

49

Tekst en foto’s: Bas Vis

De Gamehouses van...

Jan en Norbert Een bijzondere editie van de rubriek ‘De Gameroom van….’ in deze Spinner.

Want Jan en Norbert Poland hebben elk hun eigen collectie van meer dan tien flipperkasten. Een dubbele aflevering dus. Maar Jan en Norbert hebben elk ook meer dan één ruimte ingeruimd voor flipperkasten.

Zo staan er bij Jan twee bij zijn bureau in de werkruimte in huis en twee in zijn kantoor in de werkplaats. Bij Norbert is er plek ingeruimd voor twee kasten in…. de slaapkamer. Daarnaast hebben ze allebei hun garage omgebouwd en is er daar plek voor flipperkasten.

Norbert heeft nog een klusruimte waar hij oude speelvelden ombouwt naar nieuwe en Jan heeft een slaapkamer die opgebouwd is om plaats te bieden aan een zestal fraaie Bally/ Williams uit de jaren 90. Ook op de overloop hebben ze allebei nog een kast staan. Hebben jullie meegeteld?

Dat zijn dus meer ‘game homes’ dan ‘game rooms’!

Kennismaken

Altijd leuk om op bezoek te gaan bij andere liefhebbers. In mijn hoofd zit de tekst van een oude tv-commercial, die ik bewerk tot: ‘als redacteur

50

kom ik graag bij de mensen thuis’.

Alkmaar voorbij en dan ben je zo in Broek op Langedijk. Om iets voor acht uur arriveer ik. Aanbellen hoeft niet, de deur zwaait al open! Aan de muur hangt een Bally Playboy speelveld.

Ik ben duidelijk op het juiste adres.

Jan en ik hebben al wat contact gehad en ik heb mijn huiswerk gedaan. De broers zijn al lang lid van de NFV, meer dan twintig jaar.

Kijkend naar de geboortejaren (Jan 1965, Norbert 1969) zitten we in dezelfde levensfase. Mannen worden wel ouder, maar niet volwassen.

Het speelgoed wordt wel mooier en in hun collectie zitten veel titels die ik zelf ook heel leuk vind. Dat begint al met de ‘oudjes’, zoals de Fathom en de Medusa. En dan al die Bally Williams klassiekers uit het dmd-tijdperk: wie heeft er nu niet een ‘zwak’ voor Indiana Jones, Twilight Zone en Attack From Mars?

NFV Spinner Magazine | jaargang 32 | nummer 1

Maar ik ben ook heel nieuwsgierig naar de nieuwste aanwinst van Jan: de Halloween van Spooky Pinball.

Meestal nodigen we als redactieleden onszelf uit om gamerooms te bekijken en bijzondere kasten te spelen. Uit diezelfde commercial komt de zin: ‘ik durf het bijna niet te vragen, maar: mag ik even?’ Maar ik hoefde niets te vragen, dit keer kwam de uitnodiging van gastheer Jan. Jan en Norbert wonen op hetzelfde erf. In het midden is de bedrijfshal van het molenmakersbedrijf van de familie. Rechts daarvan woont Jan met Anita en links ervan woont Norbert met Cindy. Als ik bij Jan en Anita binnenga, zijn ook hun zoons Stefan en Edo aanwezig.

Aan de eettafel ontstaat een levendig gesprek over flipperkasten, de vereniging en de belevenissen met de stalen ballen door de jaren heen.

Leuk om te merken dat niet alleen de

broers besmet zijn met het flippervirus, ook de jongere generatie is duidelijk aangestoken. Edo en Stefan zijn nu twintigers en alle vele jaren trouwe bezoekers van het DPO, samen met een groepje vrienden.

Anita had weinig keus: met zoveel flipperliefhebbers in je gezin moet je met deze ‘vriendelijke aandoening’ leren leven.

Twee bekende Capcom titels naast elkaar

(Het begin van) De collecties

Jan: ‘We flipperen al van jongs af aan. In 1979, ik was veertien en Norbert tien, speelden we al bij familie als we daar tijdens vakanties gingen logeren. Daarna is het wel een tijd wat minder geweest met flipperen, maar toen we in 1996 dit pand lieten bouwen, ontstond er ook letterlijk ruimte. Ergens eind van de vorige eeuw besloten Norbert en ik om een kast te kopen. We zochten een dotmatrix, maar we hadden niet echt een specifieke titel op het oog. We zijn ervoor naar Amersfoort gereden, daar zat Fun for You, dat we kenden als flipperkastenleverancier bij NFV-evenementen.

“Ik houd erg van Capcom-kasten, die hebben een apart plekje bij mij” Uren daar geweest. Ik ging naar huis met een Junk Yard en Norbert koos voor de Pinball Magic.

Zoals wel vaker, bleef het niet bij één kast. Stefan: ‘Ik weet nog dat we in die tijd regelmatig met pa op zaterdag op pad gingen. Dan was mam werken en gingen wij erop uit.

Meestal naar Amersfoort.

Als ze dan thuis kwam, zeiden we iets als ‘wat er vandaag toch gebeurd is..’ en trokken er een heel ernstig gezicht bij. Zeker in het begin schrok ze flink en was ze blij dat het slechts bleek te gaan om een nieuwe flipperkast die in de huiskamer stond.

Bij het antwoord op de vraag: ‘Hoeveel flipperkasten hebben jullie door de jaren heen gehad?’ moet er

een telraam bij gepakt worden.

Jan komt tot 25, Norbert blijkt er liefst 46 in zijn bezit gehad te hebben.

Jan: ‘Daar zitten ook een paar nieuwe kasten tussen, zoals een Elvis en een Lord of the Rings van Stern. Leuke kasten, maar geen blijvertjes. Ik houd erg van de Capcom-kasten, die hebben een apart plekje bij mij. Net als de kasten van Claude Fernandez’.

Ik moet bekennen dat ik geen idee heb wie dat is en aan welke kasten Claude heeft meegewerkt. Jan: ‘Dan doen we zo een rondje, kan ik ze laten zien’.

Terwijl we de thee opdrinken, vertelt Norbert: ‘ik ben wat actiever met kopen en verkopen dan mijn broer, ik ben ook druk met het opknappen Jan 11/80 02/81 04/81 12/81 06/82 11/90 02/91 04/93 08/93 11/93 02/94 10/94 05/95 10/95 03/96 06/97 09/22

Xenon Flash Gordon Eight Ball Deluxe Elektra Spectrum Funhouse Bride of Pinbot Twilight Zone Indiana Jones Star Trek: TNG Demolition Man Roadshow No Fear Pinball Magic Airborne Medieval Madness Halloween

ervan. De laatste jaren heb ik in diverse kasten een nieuw speelveld gezet, bij de Playboy van Bally en de Medusa bijvoorbeeld. Kortgeleden heb ik voor de derde keer een Bally Williams Indiana Jones gekocht.

Die heb ik nu helemaal gestript. Het speelveld ga ik schoonmaken en opnieuw opbouwen en in de werkplaats staat een compleet ‘kale’ body die ik ga bestickeren’. Opvallend is dat er ook een aantal titels zijn die in beide gamerooms staan opgesteld.

Norbert bekent: ‘Die Demolition Man vond ik zo’n aparte kast, die wilde ik zelf ook hebben’.

Per 26 januari 2023 zijn dit de collecties van Jan en Norbert: Norbert 12/78 Playboy 05/80 Rolling Stones 08/81 Fathom 09/81 Medusa 10/81 Black Hole 04/93 Dracula 09/93 Judge Dredd 08/93 11/93 02/94

Indiana Jones Star Trek: TNG Demolition Man

10/95 12/95 01/99

Apollo 13 Attack from Mars Revenge From Mars

51

met name door het ‘verzonken’ onderspeelveld. Maar de Spectrum is bijzonder in het kwadraat. Wat direct opvalt is dat de kast geen shooterlane heeft. De bal komt uit de outhole als je de rechterflipper indrukt! En als je bal lockt, kan het zijn dat je daarna je de bal uit een andere hole als speelbal krijgt. Ik

De gameroom van...

Jan

Een rondje langs de gamerooms

We beginnen bij Jan, die bij zijn werkplek in huis een Pinball Magic en Airborne heeft staan. Jan: ‘Die Airborne is echt een leuke en uitdagende kast. Mijn favoriet op dit moment!’ Dat laatste statement levert reacties op. Edo en Stefan kunnen er niet over uit en verwijzen hun vader naar andere titels als de TZ, IJ en STTNG. Feit is dat de twee kasten een prachtplaatje zijn!

We vervolgen onze tocht en vinden op de overloop een fraaie Eight Ball, terwijl er op de bovenverdieping ook een gameroom met liefst zes flipperkasten blijkt te zijn. De toptitels van Bally Williams staan gebroederlijk

naast elkaar. Stefan: ‘Deze kamer is echt al heel lang in gebruik voor de flipperkasten. Toen wij jonge tieners waren speelden we er al op met onze vrienden’. Volgende halte is de garage, daar staan een paar klassiekers en de nieuwe Spooky.

Die wil ik graag spelen, maar dat bewaren we voor later op de avond.

Eerst door naar het kantoor in de bedrijfshal. Daar staan de Elektra en Spectrum naast elkaar. Tijd voor het verhaal over Claude Fernandez. Jan vertelt: ‘Die man heeft echt mooie kasten gemaakt. Wat dacht je van de Embryon? En de Flash Gordon?’ In elk geval staan deze kasten er mooi bij.

De Elektra is een bijzondere kast,

Elektra en Spectrum

52

NFV Spinner Magazine | jaargang 32 | nummer 1

“Maar de Spectrum is bijzonder in het kwadraat...” raak geïntrigeerd en maak met Jan de afspraak om de ‘Claude-creaties’ wat nader te bekijken.

De tour is halverwege: tijd om de overstap naar het flipperrijk van Norbert te maken. Eerst de bovenverdieping, daar staat op de overloop een Blackhole. Een bijzondere kast van Gottlieb of is dat eigenlijk dubbelop? Is niet elke kast van Gottlieb uit die tijd iets bijzonders?

Norbert heeft de Amerikaanse editie, met een draaiende schijf in de kopkast. Echt een collectorsitem!

Iets verderop is de kluskamer van Norbert. Er ligt een kaal speelveld van een Bally Williams Indiana Jones op de ‘operatietafel’. Norbert: ‘ik begin er aardig bedreven in te raken. Goed foto’s maken vooraf,

dan alles eraf, schoonmaken, wat stuk is vervangen en dan weer opbouwen. Daar ben je stiekem heel wat uurtjes zoet mee, zeker als ik het complete speelveld vervang’. Als ik informeer of hij technisch is en veel van elektronica weet, is zijn De Dracula en de Rolling antwoord: ‘Gaat steeds beter, het Stones van meeste heb ik geleerd door het Norbert te doen. Maar ik moet toegeven, ik ben wel eens gestrand. Dan had ik alles weer netjes in elkaar gezet en deed die kast het niet.

Maar dan kan ik gelukkig altijd bij Arthur terecht!’. Die Arthur blijkt Arthur de Jong te zijn. Die woont die Groningen, da’s toch een aardig stuk rijden vanuit Broek op Langedijk.

Norbert bevestigt: ‘Ja, da’s al gauw twee uur rijden. We gaan meestal met het busje, dan kunnen er drie perkasten. Echt heel fraai, die kasten kasten mee. Brengen we wat niet komen hier perfect tot hun recht. Een werkt en halen we op wat Arthur foto zegt meer dan woorden! gefikst heeft’. In de kamer valt mijn oog op een Playboy-plaat. Het blijkt We eindigen in de garage van een heuse lp. Op de hoes staat een Norbert. Daarin staat ook een aantal schaarsgeklede dame en op het vinyl Bally Williams toppers uit de jaren staan de digitale geluiden van de 90 bij elkaar als de Attack from Mars Bally Playboy uit de jaren 70. Die en Star Trek The Next Generation. zal vast niet de Billboard Top 100 Ook een Judge Dredd, een minder gehaald hebben. En door, naar de bekende titel, maar de waarslaapkamer van Norbert. Daar staan dering van deze kast gaat nog steeds omhoog. Paar mooie translites aan de muur, koelkast in de hoek en een lekkere stoel ernaast. Ik kan me voorstellen dat het geen straf is om hier een uurtje of wat door te brengen.

De Poland Tour The Mansion is ten einde. Tijd om te gaan spelen op de Halloween van Spooky. Zie hiervoor het artikel elders in deze Spinner!

“Beneden in een zijkamer staan een paar echte pronkstukken”

Napraten

Een uurtje later praten we met een biertje erbij nog wat na.

Jan vertelt dat hij ooit eens een Big-Bang-Bar hoopt te bemachtigen om de Capcom-collectie compleet te maken. Norbert droomt van een The Walking Dead al zijn we het erover eens dat het artwork niet echt leuk is om naar te kijken. We praten ook over geslaagde aankopen (Jan: absoluut de Medieval Madness) en minder geslaagde aankopen (Norbert: Freddy’s Nightmare), maar in dit geval gaat het ook over een minder geslaagde verkoop. Jan wordt door zijn zoons uitgedaagd om het verhaal te vertellen en dat doet hij uiteindelijk ook.

Jan: ‘Het gaat over de verkoop van de No Fear. Leuke kast, maar ik

een klassieke Rolling Stones, die ik voor het eerst van mijn leven speel, en een Dracula. Pracht kast, maar of ik die nou in mijn slaapkamer zou willen hebben. Norbert: ‘Dit is een tijdelijke plek’. Eigenlijk bedoelt hij dat er elders in huis geen plek meer was.

Beneden in een zijkamer staan een paar echte pronkstukken. Klassiekers met een nieuw speelveld: een Playboy, een Medusa en een Fathom.

Alle drie meer dan 40 jaar oud, maar ze zijn nu mooier dan toen ze ooit uit de doos kwamen. De enige verlichting in de ruimte komt van de flip-

53

De kasten van Claude Fernandez

Jan en Norbert bij de Playboy Links: De LP-hoes

vond het tijd voor wat anders. Nou was dit een bijzondere kast. Hij was ooit van mijn zwager Ramon Ulken, maar die is in juli 2010 op jonge leeftijd overleden. Ik had me daarna over die kast ontfermd, maar had er zelf niet zo’n binding mee. Jaren gehad, maar uiteindelijk verkocht. Dat had ik dus niet moeten doen. Heibel, allemaal boze familie.

Harteloos, hoe kon je dat nu doen.

Uiteindelijk benaderde ik de koper weer. Die bleek de kast echter al niet meer in zijn bezit te hebben, maar kon me wel vertellen wie ‘m van hem gekocht had. Die heb ik benaderd en hij was oké om ‘m weer aan mij te verkopen, maar ik had natuurlijk een beroerde onderhandelingspositie. Uiteindelijk hebben we een deal gemaakt, waarbij ik mijn TOTAN ruilde voor een Pinball

Magic en de No Fear. Rust terug in de familie. Maar je raadt het al: ik heb nog steeds buikpijn dat ik die TOTAN toen ben kwijtgeraakt’. Het gesprek komt ook op de vereniging en de DPO’s. De mannelijke leden van de familie blijken trouwe bezoekers van dit grootste NFV-evenement. Ze zijn zo het hele land door geweest, Jan, Norbert, Stefan, Edo en ook nog wat van hun vrienden. Stefan: ‘Het is echt traditie, ook om deel te nemen aan de hoofdwedstrijd. De wedstrijdleiding kent ons intussen. Meestal is het na de kwalificatie klaar. Een paar jaar geleden, volgens mij was dat de laatste keer in Drunen, mocht ik op zondag terugkomen. Heb ik mijn moeder zo gek gekregen om met me mee te gaan!’. Moeder Anita knikt bevestigend. Mooi om te zien, meestal is het flipperen puur iets voor de (oudere) mannen, maar hier bij de familie Poland doet iedereen mee aan het gesprek. Anita: ‘Maar het is wel tijden geleden dat ik gespeeld heb hoor!’.

Norbert is intussen vertrokken (‘morgen vroeg weer op’) en ook de zoons gaan op huis aan. Voor mij is het ook tijd om terug richting Vinkeveen te gaan. Jan en Anita, dank voor de gastvrijheid!

54

NFV Spinner Magazine | jaargang 32 | nummer 1

De naam Claude Fernandez zei mij voor het bezoek aan Jan Poland niets. Had iemand me gevraagd of ik ‘m kende, dan was ik waarschijnlijk uitgekomen bij een voetballer van het Argentijnse voetbalelftal. Niet heel bijzonder hoor, ik ben niet zo’n kenner. Als ik op dit punt vragen heb, weet ik dat ik altijd bij Ad (Jonker), Frank (Douwenga), Edwin (Nijs) of Jonathan (Joosten) terecht kan voor antwoorden.

Ik speel liever dan dat ik me verdiep in de ontwerpers. De echte hotshots ken ik natuurlijk (Ritchie, Lawlor, Elwin, Nordman) en ook de DPO-gasten door de jaren heen. Maar Claude dus niet.

Dat wil zeggen, zijn naam ken ik niet. Het ‘oeuvre’ van Claude ken ik wel degelijk. Hij ontwierp diverse klassiekers, waarvan wij er ook enkele in ons clubhuis staan (Flash Gordon, Embryon, Elektra). Ik blijk vrijwel alle kasten die hij ontwierp wel eens gespeeld te hebben. Met uitzondering van de Spectrum.

De Spectrum Intrigerende kast, die Spectrum uit 1982. Na het bezoek in Broek op Langedijk zoek ik in de International Pinball Database (IPDB) en vind ik informatie op Pinside.

Daar krijg ik de bevestiging van wat ik de avond ervoor bij het spelen al merkte: die Spectrum is een buitenbeentje. De liefhebbers

koesteren de kast, de gemiddelde flipperaar verbaast zich vooral en de producent Bally zal er indertijd flink buikpijn van gehad hebben.

Want van de 994 kasten die van de productielijn rolden werd nog niet de helft verkocht. De andere 500 trof een triest lot: die werden weer afgebroken. Of zoals het op Pinside beschreven staat: ‘went straight to the junkyard’…

Even terug naar het begin van de jaren 80: de arcade(video)kast is in opkomt. Spelers vinden het leuk op die kasten te spelen, trekken eindeloos aan de joystick (PacMan, Donkey Kong) of vuren via een drukknop tot ze blaren op hun vingers hebben (Galaga). Flipperen is opeens niet meer hip en niet meer uitdagend. Dus komen de ontwerpers en producenten met antwoorden: multi-level flipperkasten, kasten met multiball, kasten met speech en wat al niet meer.

In die tijd verschijnt dus de Spectrum. Die is gebaseerd op het bordspel Mastermind. Niet direct een garantie voor een flitsende game en dat is de Spectrum dus ook niet. Het is een tactische game, waarbij heel nauwkeurig en strak op volgorde diverse schoten gemaakt moeten worden. Als dat lukt, kom je stap voor stap verder in het spel. Maar als je mist, kom je geen steek verder en blijven de meeste van de 80 inserts in het speelveld onverlicht!

De kast voelt, speelt en klinkt als een kast uit het early 80’s tijdperk.

De kopruit is fraai en qua geluid is het ook genieten. Ik geef toe, dat is vooral nostalgie want het is wel erg elektronisch. Ik herken de sound quotes, die zijn bij een andere kast ook gebruikt. Volgende keer maar eens extra opletten als ik de Elektra of Embryon speel. Qua spel word ik steeds verrast. Dat begint dus al bij

het afschieten: geen shooterlane!

Als je dan door hebt dat je door je rechterflipperknop in te drukken de bal in het spel brengt, dan kun je aan de slag. Veel targets, diverse holes/ saucers, soms verscholen onder een speelveldplastic. Wanneer de bal verdwijnt in zo’n saucer dan kom-ie er soms ook direct weer uit, maar de bal gaat niet altijd in dezelfde richting. Dat heeft bijvoorbeeld de Viking ook, maar hier gaat-ie echt alle kanten op. Of de bal die jij schoot blijft liggen en er volgt een release van een andere bal op een andere plek op het speelveld. Verwarring!

Jan legt geduldig uit welke schoten ik moet maken. Lange schoten, kleine targets. Uitdagend. Ik kom niet ver. Toch maar even een tweede spelletje proberen. Iets meer succes, maar nog nauwelijks iets bereikt.

Als ik deze kast in de jaren 80 in een arcadehal was tegengekomen, had-ie me waarschijnlijk veel geld gekost.

Want natuurlijk wil je als flipperaar uitvinden hoe-ie werkt…

Jan: ‘De rules zijn uitermate lastig. Ik begrijp ‘m steeds beter, maar tussen ‘begrijpen’ en ‘uitvoeren’ zit natuurlijk nog wel een wereld van verschil.

Ik kan je dus ook niet uitleggen hoe

het is om ver te komen in het spel, want dat is me nog niet gelukt’.

Als liefhebber van kasten uit deze generatie zou ik er graag ééntje in ons clubhuis hebben, maar ik denk dat ik er binnen onze bestuursdemocratie geen meerderheid voor ga vinden. Gezien het zeer beperkte aantal exemplaren dat verkocht werd, is het vrij bijzonder dat Jan er ééntje heeft bemachtigd. Het is de vierde ‘Claudecreatie’ in zijn collectie.

Jan: ‘Eigenlijk begon het met de Elektra. Norbert had die gekocht, maar vond hem niet zo. Ik was meteen onder de indruk van het spel en heb de kast van ‘m gekocht. Ik was nieuwsgierig wie de ontwerper was en me daar in gaan verdiepen.

Ik wist dus dat de Spectrum een bijzondere kast was toen die begin 2020 te koop werd aangeboden door een handelaar in Leiden. De kast kwam uit Frankrijk en zag er niet uit. Gerard van het museum vond ‘m interessant maar de prijs (2000 euro) aan de hoge kant. Dus kon ik ‘m kopen en weer toonbaar maken.

Voor het goed werkend krijgen van de techniek zijn we zoals altijd naar Arthur gegaan. De grootste uitdaging voor hem was om de lampjes onder het speelveld goed werkend te krijgen. Dat zijn er dus 80 en die worden individueel aangestuurd….

Ik vind het een leuke kast om te spelen. Dat geldt overigens voor alle kasten van Claude, die zal ik niet snel verkopen. Sterker nog: ik zou er graag nog ééntje bij hebben, de Torpedo Alley van Data East uit 1988.

Een deel van het speelveld van de Spectrum

55

Jim Jansen

Pinball on location Café De Bres, Grachtstraat 71, Groningen

Kleine kinderen worden groot. Deze uitdrukking is meer dan een cliché, maar er schuilt ook een kern van waarheid in. Als de dag van gisteren kan ik me nog herinneren dat ik mijn zoon Miquel (2007) op mijn borst in een draagzak hing en hij nieuwsgierig naar het speelveld van The Addams Family keek, terwijl ik met allerlei capriolen de bal probeerde binnen te houden. Dat was toen, ergens in 2008 langs de snelweg in een restaurant op weg naar Zwitserland.

Precies veertien jaar later stappen we op zijn verzoek in de sneltrein die ons van Amsterdam naar Groningen brengt. De draagzak is hij allang ontgroeid en het is een kwestie van tijd voordat hij boven mij uit zal torenen.

Het is het eerste weekend van maart en de Amerikaanse band Pixies verzorgt in de plaatselijke Oosterpoort de tweede show van hun Europese tournee. De band gaat al bijna veertig jaar mee en zou je kunnen kennen van het geweldige Where is my mind. Voordat we naar het concert gaan, maken we een rondje door Groningen langs verschillende flipperlocaties.

Groningen is een flippervriendelijke stad en op findapinball.com lezen we dat je op dertien verschillende locaties kan spelen. De meeste machines zijn uitgezet door flipperservice.nl, onder leden beter bekend als Arthur de Jong, die niet alleen exploitant is maar ook groot liefhebber. Hij bezit een geweldige collectie met bijna

56

alle klassieke Bally/ Williams kasten aangevuld met nieuwe titels van Stern.

We beginnen onze tocht bij het DOT, een futuristisch gebouw dat niet zou misstaan in Attack From Mars (AFM). Laat nou precies die kast daar opgesteld te staan. AFM is 27 jaar na verschijnen nog steeds een klassieker die een genot blijft om te spelen. We rijden twintig minuten in Noordwestelijke richting en belanden bij het proeflokaal van Bax Bier. Een ongekend sympathieke tent met heel veel eigen bieren en een Star Trek van Stern. Onder het genot van een tripel spelen we een paar potjes om vervolgens koers te zetten naar de laatste locatie voor het concert: Café De Bres in de Grachtstraat. Bij binnenkomst weten we meteen: dit is een café zoals een café bedoeld is. Het is aardig vol op deze vrijdagmiddag. Een vader speelt met zijn zoon, een stel neemt een Tripel Karmeliet en achterin wordt er gebiljart. Meteen links van de ingang staat er een prachtige Rush.

NFV Spinner Magazine | jaargang 32 | nummer 1

Jim’s zoon Miquel in actie op de Rush

Miquel: ‘wie zijn die oude mannen?’

Inclusief een Insider Connect QR-code waarmee je tegen spelers overal ter wereld kunt flipperen.

De kast speelt perfect, heeft een schoon speelveld en doet me een beetje denken aan Lord of the Rings. ‘Wie zijn die oude mannen?’ vraagt Miquel zich hardop af als hij een multiball start en je flarden van een live-concert in het scherm voorbij ziet komen. Het café stroomt langzaam vol, om ons heen worden bitterballen besteld, volgens de verhalen de beste van Groningen.

Voor de rest zijn er negen soorten bier op de tap waarvan ik de double IPA en de IJwit probeer. Niks mis mee. Ook is het verschil in prijs in vergelijking met de Randstad enorm: we tikken voor twee bier, een cola light en pinda’s dertien euro af.

In het laatste potje halen we high score drie en vervolgens moeten we snel naar de Oosterpoort naar Pixies, die later op de avond een geweldige show geven. Er gaat niks boven Groningen.

Een high score voor Jim

57

Gerard van de Sanden

Forrest Gump Wie kent de blockbusterfilm Forrest Gump niet?

Iemand die historische gebeurtenissen meemaakt in zijn jeugd in Amerika.

Als ik nou mijn eigen jeugd eens de revue laat passeren dan zie ik veel raakvlakken met jonge Forrest.

Al is het alleen maar omdat we beide gek zijn op garnalen.

Als jonge jongen raakte ik al in de ban van het spel met de stalen bal maar ik had ook een gezonde interesse in de opkomende videogame-industrie.

Pac-Man Een pizza met missende pizzapunt die bolletjes mozzarella op eet was de inspiratie voor het spel, bedacht door Japanner Toru Iwatani.

Maar wat een strijd was het om te besluiten hoeveel levens je zou krijgen voor 1 spel/1 muntje eind jaren 70.

Op zijn wereldwijde zoektocht kwam Toru terecht bij de Rotterdamse lokale Chinees in 1979, waar de Japanner genoot van zijn noedels en onder de indruk was van een vijfjarige flipperkastspeler die in de hoek van het restaurant zijn kunsten aan het vertonen was.

58

NFV Spinner Magazine | jaargang 32 | nummer 1

Een jonge Gerard

Gerard ontmoette Toru Iwatani, bedenker van Pac-Man

De bedenker van het spel vroeg of ik een idee had wat hij met het probleem aan moest.

Nou, flipperen is heel bekend en je krijgt dan altijd drie ballen.

Waarom doe je geen drie levens bij het pak-man-spel?

Als beloning kreeg ik het aanbod om levenslang pak-man-grapjes te mogen maken tijdens het dragen van een Pac-Man-pak.

Toen ik de Amerikaans/Nederlandse acteur Donald Jones en zijn zus Diana aan het uitdagen was in een speelhal op de flipperkast in 1980 zag ik een gave waar je u tegen zegt.

In Diana Jones zag ik zoveel talent dat ik tegen haar broer zei; “Donald, je zou haar talent in een doosje moeten doen.” Zo kwam het idee van The Raiders of the Lost Ark en Indiana Jones, blijkbaar waren Donald en Steven Spielberg goede vrienden anders kan ik het ook niet verklaren.

Destijds was het beter om een actieheld door een man te laten spelen maar nu zou het gewoon Diana Jones kunnen zijn.

Door mijn ontmoeting met Mr Pac-Man mocht ik als beloning in 1982 als jong mannetje de filmpremière van Tron bijwonen.

Mijn mooiste outfit aangedaan en met een verse haircut werd ik in mijn onbevangenheid en beperkte lengte op de voorste rij van de zaal gezet.

‘Geserveerd’ las ik, ik was aan het wachten op wat lekkers te eten maar dat bleek niet zo te zijn.

Wel allemaal mensen die acteerden in de film en zo kwam naast mij ene Jeff Bridges te zitten (Kevin Flynth in de Tron film) Hij keek me aan, gaf me een aai over mijn bol en zei in het Engels; “I like your style dude, you are a little achiever…”

Jaren later zag ik deze man weer terug in een rare film over een kleed....

Idee voor blockbuster ontstond na onmoeting met Gerard in 1980

Toeval? Waarschijnlijk allemaal wel, maar hoe verklaar je nou deze column met een man-met-Pac-Man-pak en een op Indiana Jones geïnspireerd logo?

59

Gerrit Cleven

Start a new game Nieuwe leden stellen zich voor Elk kwartaal verwelkomt de NFV zo’n 10 tot 20 nieuwe leden. Mensen die om uiteenlopende redenen zodanig enthousiast zijn over flipperen dat ze zich aansluiten bij onze vereniging. In deze Spinner is de lijst met nieuwe leden extra lang, omdat de vorige Spinner geen Start a new game bevatte. In deze editie stelt Gerrit Cleven uit Valkenswaard zich voor.

Ik ben Gerrit Cleven, 57 jaar. Ik ben getrouwd en heb twee volwassen kinderen. Ik woon in Valkenswaard en werk in de glasvezelindustrie (Prysmian) als equipment engineer.

Naast mijn werk in loondienst heb ik nog een praktijk als coach/trainer.

Verder heb ik als hobby mountainbiken en muziek luisteren en ik heb nog wat slapende hobby’s zoals kitebuggyen, darten en motorrijden.

Ik heb de NFV leren kennen via een collega die ook lid is. Met hem ben ik al eens mee geweest als gast op een clubmiddag (supergezellig).

Mijn eerste spelletje speelde ik in de kantine van de sporthal waar ik vroeger tafeltenniste. Het was een mechanische kast die we na verloop van tijd door en door kenden. Met oefening en kennis van de glitches was het op een gegeven moment een koud kunstje om met een gulden na de training met vier man de avond vol te maken (kwartje per spel). Ik heb geen idee meer welke kast dat het was. Ik heb daarna nog vrij veel in speelhallen geflipperd.

Daarna werd het bij mij stil op flippergebied (op een enkel spelletje Space Cadet na). Later ben ik op zowel PC, IPad als PS3 Pinball Arcade gaan spelen en merkte hoe goed bepaalde kasten die ik nog kende waren nagemaakt. Ik vond het nog leuk ook!

60

NFV Spinner Magazine | jaargang 32 | nummer 1

Gerrit voor zijn gehuurde AC/DC

Later begon het fysieke flipperen toch weer te kriebelen en speelde ik af en toe ook op gewone kasten bij (meestal) kennissen die er een hadden.

Ik weet niet zo goed op welke generatie kasten ik het liefst speel, mijn favoriete kast ken ik wel, dat is “Creature from the Black Lagoon”. Ik heb deze als eerste digitaal gespeeld en was ook aangenaam verrast dat de NFV deze had staan. Ik heb er destijds bij mijn bezoek ook veel op gespeeld. Ik weet niet precies waarom ik deze kast precies zo gaaf vind, maar zowel digitaal als fysiek vind ik hem geweldig.

Meerdere kasten thuis hebben is geen optie (NSFW) en ik vrees dat een kast me op een gegeven moment gaat vervelen.

Vandaar dat ik me voorzichtig heb verdiept in Visual Pinball, PinMame, HyperSpin, PinballFX e.d.

Het besluit om op termijn een digitale kast te gaan maken werd in die tijd genomen. Dit idee heeft jarenlang gesluimerd totdat ik het drie jaar geleden tijd vond om eens actief op zoek te gaan naar spullen. Via mijn collega wist ik een kast te staan (Williams Star Pool) die weggegeven werd. Die ben ik op gaan halen, heb hem gestript en in een eigen thema laten beschilderen door een vriend.

Daarna kocht ik spullen voor er in: pc (in onderdelen met een dikke videokaart), een tv als speelveld, een monitor voor de kopkast en een speciale smalle monitor voor de DMD. Verder: knoppen, Ipacbordje, Solenoid relais enzovoorts.

Vervolgens kwam er een of andere pandemie en werd mijn hobbyhokje omgebouwd tot thuiswerkplek. Met als resultaat dat dit project op een laag pitje is komen te staan.

Toen mijn vrouw me met kerst verraste met de huur van een AC/DC-kast, werd het ook tijd om me op te geven als lid (wat ik eigenlijk al lang wilde).

Ook ga ik alternatieven zoeken om toch wat te kunnen klussen. Als het me lukt, wil ik het systeem bouwen met een (Xbox) camera er in waarmee ik IR-ledjes op een bril zonder glazen kan traceren. In de software kan afhankelijk van de positie van je hoofd een ander beeld worden getoond waardoor je een

bedrieglijk echte 3D-ervaring krijgt.

Ondertussen wil ik uiteraard ook fysieke kasten spelen, dus ik zal af en toe bij vrienden gaan spelen en als het kan in het clubhuis. Misschien tot dan!

De basis van Gerrit’s digitale flipperkast: het kabinet van een Star Pool van Williams

Het kabinet van de Star Pool met een nieuwe look

Nieuwe leden Marc Muntslag Jeroen Schonewille Henry Kooijman Robin Dahlhaus Bart Defossez Jan Willem Nelck Maartje Willems Ferry van de Vliert Léon van den Brink Rosan van den Brink Winanda van den Brink Edwin van Alfen Rob van Zijtveld Sander Kooy Xander Pas Penny Broman Marcel Moors Bart Schellekens

Bas van Andel Erik van Liempd Yvan Raets Bert Godeschalk René Kaizer Albert Dubbeldam Esmée Nahon Marcel Rietdijk Jan-Willem Rooijmans John Laros Mario Holten Jan de Natris Renze Spaans Marion Hoogeveen Jan van de Vliert Gert-Jan van den Bruinhorst Arie Wesseling

61

Evenementenagenda Maand

Dag

Datum

Locatie

Tijden

Thema

April

zaterdag vrijdag zaterdag zondag vrijdag

8 14 15 16 28

Veenendaal Veenendaal Veenendaal Veenendaal Veenendaal

10.00 - 18.00 10.00 - 18.00 10.00 - 18.00 10.00 - 18.00 15.00 - 22.30

Klusdag Dutch Pinball Masters Dutch Pinball Masters Dutch Pinball Masters Funhouse Friday

Mei

zaterdag vrijdag

13 26

Veenendaal Veenendaal

10.00 - 18.00 15.00 - 22.30

Clubhuisdag + toernooi Funhouse Friday

Juni

zaterdag vrijdag

10 23

Veenendaal Veenendaal

10.00 - 18.00 15.00 - 22.30

Algemene Ledenvergadering + BBQ Funhouse Friday Check de NFV website voor aanmelding, beperkingen of wijzigingen!

62

NFV Spinner Magazine | jaargang 32 | nummer 1

Technische Vraagbaak Flipperkast defect? Hoe sluit je een nieuwe spoel aan? Hoe check je of de opto’s goed zijn?

Voorbeelden van vragen die leden kunnen stellen aan de Technische Vraagbaak (TV).

De TV wil leden helpen die zelf het initiatief hebben genomen om iets aan hun kast te gaan doen, maar met een technisch probleem zitten waardoor ze niet verder kunnen.

Of mensen die wel willen, maar misschien niet weten waar ze moeten beginnen; de TV biedt hulp.

Vragen kunnen zowel schriftelijk

als telefonisch gesteld worden.

Verwacht geen kant-en-klare oplos­ singen. Gert-Jan en Eric zullen je een stap op weg helpen zodat je zelf weer verder kunt. Vanwege de onregelmatige werktijden van Eric kan het zijn dat zijn voicemail aan staat. Als je een berichtje inspreekt, dan wordt je uiterlijk de volgende dag teruggebeld. Let op!

Bel alleen op de aangegeven dagen en tijden! Schrijven of e-mailen kan natuurlijk altijd. Uiteraard kun je ook je vraag stellen in het NFV-forum.

COLOFON NFV Spinner Magazine is het tijdschrift van en voor leden van de Nederlandse Flippervereniging (NFV) en wordt viermaal per jaar gratis aan leden toegestuurd. Oplage 1.200 ex.

COPYRIGHT Niets uit de SPINNER mag worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de redactie. PTT periodiek 146128 ISSN 1382-4066

REDACTIE Barry Driessen, Bas Vis, Gerard van de Sanden, Jos van Rixel, Mark Moolhuizen, Rens Hooijmaijers, Ronald Eijkman.

NFV DAGELIJKS BESTUUR Waarnemend voorzitter Bas Vis: voorzitter@nfvpinball.nl, 0644756466 Secretaris Rens Hooijmaijers - secretaris@nfvpinball.nl Penningmeester Laurens Linssen penningmeester@nfvpinball.nl Clubhuis & Collectie Arie Pijl - 0318-548901 arie@nfvpinball.nl Competitie, wedstrijden & Spinner Bas Vis - b vis@nfvpinball.nl 06-44756466 Techniek & onderhoud collectie Bart Volman - techniek@nfvpinball.nl 06-13443222

Aan dit nummer werkten verder mee Jan Izaks, Jim Jansen, Mischa de Muynck, Rik van den Broek, Jan en Norbert Poland, Bob van Leeuwen, Wouter van der Post, Wijnand Klaver, Ron Sommeling, Gerrit Cleven.

OMSLAG Barry Driessen GRAFISCH ONTWERP Brr Brr DRUK Drukkerij Koopmans REDACTIONELE BIJDRAGEN Artikelen en fotomateriaal zijn zeer welkom op het redactieadres. Er mogen geen rechten van derden op rusten. Door inzending geeft de auteur of fotograaf toestemming tot pu­ blicatie in de Spinner. Artikelen, advertenties, vragen, columns en ingezonden brieven opsturen naar: redactie@nfvpinball.nl ADVERTENTIE TARIEVEN • 1/4 pagina € 50,00(1x) / € 150,00 (jaarcontract,4x) • 1/2 pagina € 100,00(1x) / € 300,00 (jaarcontract,4x) • 1 pagina € 150,00(1x) / € 450,00 (jaarcontract,4x) • Achterkant op aanvraag

AANSPRAKELIJKHEID De redactie werkt met grote zorgvuldigheid aan de samenstelling van de SPINNER. De redactie en/of Nederlandse Flipper Vereniging aanvaardt geen aansprakelijkheid voor mogelijke schade (direct of indirect, van welke aard of omvang dan ook) die het gevolg is van onjuiste vermelding en/of zetfouten.

De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden bijdragen in te korten, op onderdelen te wijzigen of te weigeren.

COMMISSIES Ledenadministratie Nils de Kleine ledenadministratie@nfvpinball.nl Clubhuis evenementen & catering Arie Pijl - 0318-548901 arie@nfvpinball.nl Webmaster Koen Martens Social media Winfred de Ruijter Club van 100 Marianne Winkel - Cv100@nfvpinball.nl Evenementen Evenementencoördinator: [vacature] DPM coördinator: [vacature] Wedstrijden & competitie Regionale Toernooien (RFT) coördinator: Bas Vis - rft@nfvpinball.nl Lokale Competitie (LFC) coördinator: Theo van Vroenhoven - lfc@nfvpinball.nl Wedstrijdleider: Ad Jonker ad@nfvpinball.nl

Gert-Jan de Haan Roptasins 14 9051 GR Stiens 06 274 568 90 techniek@multigame.biz Maandag- en vrijdagavond van 19:00 tot 21:30 uur Eric Bartels Frankrijklaan 69 1966 VC Heemskerk 06 535 20 486 hmbartels@kpnmail.nl Dinsdag- en donderdagavond van 19:00 tot 21:30 uur Communicatie Spinner: redactie@nfvpinball.nl Public Relations: Jim Jansen jim@nfvpinball.nl / 06-12096694 TECHNISCHE VRAAGBAAK Gert-Jan de Haan techniek@multigame.biz / 06- 27456890 Maandag- en vrijdagavond van 19:00 tot 21:30 uur Eric Bartels - hmbartels@kpnmail.nl / 06-53520486 Dinsdag- en donderdagavond van 19:00 tot 21:30 uur ERELEDEN Guus Arens, Jurgen van de Peppel, Ad Jonker, Martijn van Aken, Bas Vis, Theo van Vroenhoven, Jan en Tonia Meijer LIDMAATSCHAP VAN DE NFV Lid worden van de Nederlandse Flipper Vereniging kan door een aanmeldingsformulier aan te vragen bij de secretaris of via de NFV website (www.nfvpinball.nl).

Een lidmaatschap kost € 35,00 per kalenderjaar.

Voor mensen die op hetzelfde adres wonen bestaat de mogelijkheid om duolid te worden.

De contributie voor dit duo lidmaatschap is € 40,- per jaar. Voor hele gezinnen is er het familie lidmaatschap: € 45,- per jaar.

Per adres wordt slechts één Spinner gestuurd.

Opzeggingen schriftelijk uiterlijk 1 maand voor het einde van het kalenderjaar bij de penningmeester.

BANKGEGEVENS ING Rekeningnr.: 7233926 t.n.v. NFV IBAN: NL 52 INGB 0007233926 BIC: INGBNL2A KVKnr: 40482631

63

10% korting voor leden NFV Kortingscode: LED4PIN o.a - Ledverlichting - Siliconen ringen, banden & sleeves - Cabinet protectors - Starpost verlichting - Nylon bolt ringen - Flipperknop verlichting - Popbumper verlichting

WWW.LED4PIN.EU