2021 - 02 - Spinner Magazine

Club van 100 In maart 2008 introduceerde de NFV de Club van 100.

De Club bestaat uit personen en bedrijven die de NFV een warm hart toedragen. Zij betalen jaarlijks een bijdrage van 100 euro.

Iedereen kan lid worden: leden, niet-leden, vriendenclubs, bedrijven, sponsors. In de afgelopen jaren is er geïnvesteerd in de eigen collectie flipperkasten en het NFV Funhouse in Veenendaal.

Word ook Club van 100 lid! Dit zijn de voordelen: • Gratis toegang tot evenementen in het NFV Funhouse ( één toegangsbewijs per deelnemer) • Logovermelding op deze pagina en op de Club van 100 pagina op de NFV-site (met link) • Ingelijst logo op A4 formaat in het NFV Funhouse • Deelname aan jaarlijkse Club van 100 bijeenkomst in het NFV F unhouse (voor deelnemer en introducé)

Lid worden van de Club van 100 is eenvoudig: Stuur een e-mail naar Marianne Winkel (Cv100@nfvpinball.nl) en zij helpt u verder. Of kijk eens op www.nfvpinball.nl/ club-van-100.

Logoblok Club van 100 - NFV

www.kleurenklok.nl Een praktisch hulpmiddel om kinderen zelfstandig te leren werken

FQF Langedijk samen werken aan oplossingen

VAN DER PERK

2

NFV Spinner Magazine | jaargang 30 | nummer 2

Top stories 6 28 46

Inhoud

Guns n’ Roses LE The Making of Guns ‘n Roses Project Skyway

Evenementen 23 53

Zomeractie voor NFV’ers Evenementenagenda

Vereniging 12 17 39 50 62

Project Skyway

Clubhuis-update Clubassistent Ledenadministratie Heropening clubhuis De Arcade Start a new game

Overig 18 20 24 34 40 45 49 54 56 60

Led Zeppelin LE

Pinball on location De gameroom van... Michel Lanters Digital Pinball: Pinball Dreams Magic Girl Bouw van een gameroom Pinball People Uit de media Magic She Is! Led Zeppelin LE The Adventure Continues...

De gameroom van...

Magic Girl

3

Ronald Eijkman

Van de redactie

Ronald Eijkman

We mogen weer Afgelopen zaterdag 12 juni was het dan zover… het clubhuis was weer open! Het was ook de dag dat de algemene ledenvergadering (ALV) werd gehouden. Daarbij zou iedereen aanvankelijk alleen online aanwezig mogen zijn, ware het niet dat er op de valreep een uitnodiging vanuit het bestuur werd verstuurd: het kernteam mocht weer naar het clubhuis komen om de ALV aldaar bij te wonen. En de bedankdag voor vrijwilligers werd er gelijk aan vastgeknoopt. Alleen dan zonder barbecue. Maar dat was van secundair belang. Want het clubhuis is weer open! Joehoe!

Ja, mensen, we mogen weer. Als ik dat hoor gaan bij mij de nekharen altijd recht overeind staan, maar dat heeft alles te maken met de moeite die ik heb met bepaalde vormen van autoriteit. Los hiervan ben ik natuurlijk dolblij dat we weer mogen. We hebben lang genoeg met ons goede gedrag thuis gezeten, niet waar? Alles voor het goede doel natuurlijk. Maar wat was het fijn om weer eens in het clubhuis te zijn! We waren er met een select gezelschap, dus anderhalve meter afstand houden ging als bijna vanzelf. Het coronavirus leek er even niet te zijn.

En dat voelde geweldig.

En wat stonden ze er goed bij, onze flipperkasten. Het clubhuis is lang gesloten geweest, behalve voor de special forces van de club: het techniekteam. Voor hen is het niet van belang dat ze weer mogen, want ze mochten de hele tijd al naar het clubhuis. Zij hebben zich tijdens de sluiting met liefde ontfermd over de collectie en ook van de gelegenheid gebruik gemaakt om werkzaamheden op te pakken die al een tijdje lagen.

4

NFV Spinner Magazine | jaargang 30 | nummer 2

In deze Spinner is een mooi overzicht van de geklaarde klussen opgetekend en worden ook wat plannen voor een heuse clubhuisverbouwing uit de doeken gedaan.

Wat de Spinner betreft mogen wij als redactie natuurlijk elk kwartaal weer. En elk kwartaal heb ik wel een moment dat ik denk: ‘oh ja, ik mag weer’. Dat klinkt misschien wat negatief, maar als ik aan nieuwe dingen begin, heb ik altijd een drempel te nemen. Soms is dat een hobbeltje, nauwelijks het opmerken waard. Soms is dat een serieuze vluchtheuvel waar ik – kalm en rustig – overheen moet. Altijd geldt: gewoon beginnen. Lekker een eind wegtypen. Beetje met tekst en plaatjes schuiven. Maakt niet uit of het er belabberd uitziet of nauwelijks leesbaar is. Als er maar een begin is. En als ik die eerste paar zinnen heb geschreven en dat eerste artikel is eenmaal opgemaakt, is het altijd weer een genot om vanuit het niets een nieuwe editie van de Spinner te zien ontstaan.

Aanvankelijk leek het alsof de inhoudsopgave van deze Spinner zich minder makkelijk liet vullen. Vandaar ook dat sommige onderwerpen wat breder zijn uitgelicht.

We kunnen denk ik wel over een Guns-n’-Roses-special spreken. Wees gerust, de artikelen zijn ook interessant als je niet van de muziek houdt. We hebben namelijk ook weer een leuk artikel van Jersey-Jack-Pinball-insider Jean Paul de Win mogen publiceren. En Bas mocht ook weer op pad voor het tweede deel van zijn Magic-Girl-serie. Dit keer veel aandacht voor de technische kant van dit bijzondere project.

Goed nieuws dus voor jullie lezers. Want jullie mogen ook weer. Lezen maar!

Bas Vis

Van de waarnemend voorzitter

Bas Vis

Wie wat bewaard die heeft wat (I)

Wie wat bewaard die heeft wat (II)

Onze drukker, Frank Koopmans, levert elk kwartaal een flink aantal dozen met ‘verse’ Spinners. De Volkswagen van erelid Ad Jonker ligt nog wat steviger op de weg als hij die dozen heeft opgehaald in Zwanenburg. Het inpakteam stopt de meeste gedrukte exemplaren in enveloppen en die worden dan bij de leden bezorgd. Echt teamwork!

Het NFV-cateringteam heeft door de jaren heen ervaring opgedaan met het consumptiegedrag van de leden. De vraag naar cola is veel groter dan de vraag naar andere frisdrank, het bier met alcohol blijft populairder dan de variant zonder.

Frikandellen ‘lopen’ beter dan Mexicano’s. Om niet mis te grijpen, moet er van alles natuurlijk wat op voorraad zijn.

Het drukken van extra Spinners kost niet heel veel dus we bestellen er altijd wat extra, zodat we op verzoek nog Spinners na kunnen leveren. De doos met extra Spinners wordt door Ad trouw naar het clubhuis gebracht. Door de jaren heen was in de opslagruimte op de eerste verdieping een aardige verzameling dozen ontstaan. Stiekem stonden die te wachten op het moment dat er iemand tijd over had en dan orde in de chaos zou gaan scheppen.

De breedte van het assortiment maakt dat veel kleine beetjes voorraad bij elkaar toch aardig wat flessen en zakjes oplevert. Ook de diepvries was bij het uitbreken van de pandemie goed gevuld. De meeste zaken zijn vrij lang houdbaar, maar daar zit natuurlijk een grens aan. De lockdowns gooiden roet in het consumptieschema en zorgden ervoor dat de nodige producten over de THT-datum raakten. Nog wel eetbaar, maar niet meer verkoopbaar.

Toen we begin juni voor het eerst in tijden weer eens een bestuursbijeenkomst in het clubhuis hadden bleek er een heus Spinnerarchief ontstaan te zijn! Met dank aan Danielle en Brian van Kuijk, die hadden een achttal boekenkasten (gratis!) op de kop getikt en waren de uitdaging aangegaan.

Toen we begin juni voor het eerst in tijden weer in het clubhuis verzamelden, hadden Jim en Arie die producten apart gezet. Geen mega-aantallen, maar toch een blad vol met flessen en snacks. Uit ervaring wist Arie dat de voedselbank alleen gesloten verpakkingen wil en niet dit soort privérestanten.

Alle nummers staan nu netjes per jaargang op volgorde. Van veel oudere nummers blijkt, niet geheel verrassend, weinig meer beschikbaar. Van de laatste vijf jaar is er nog een ruimere voorraad. Mooi om te zien en een prachtige illustratie van hetgeen al die noeste redactiearbeid heeft opgeleverd!

Alle cateringvoorraden zijn met het oog op de heropening van het clubhuis geïnventariseerd en aangevuld, maar dan alleen de meest courante producten. Na de sessie in juni gingen er wat restanten mee naar huis. Inderdaad, de cola was wat minder bruisend…

Wie wat bewaard, die heeft wat! Ook het NFV-jubileumboek uit 2012 en de jubileum-Spinner uit 2017 zijn nog verkrijgbaar. Aanraders wat mij betreft voor wie die uitgaven nog niet gelezen hebben. Een uitnodiging aan alle leden: zoek je nog een Spinner? Wil je deze zomer lezen in het jubileumboek? Ga dan naar de shop of stuur een bericht aan Redactie@nfvpinball.nl en dan gaan we vraag en aanbod bij elkaar brengen.

Wie wat bewaard die heeft wat! Overjarige flipperonderdelen blijven prima bruikbaar (sterker nog: die zijn soms zeer gewild!), bij etenswaren is dat helaas niet zo. Er gingen stemmen op om maximaal terug te schakelen (‘wat is er mis met alleen frisdrank?’), maar zo rigoureus wordt het niet. Wel zal voorlopig het assortiment minder breed zijn.

De omloopsnelheid zal dan groter zijn en dat verkleint de kans dat we met restanten blijven zitten.

5

Tekst: Rens Hooijmaijers, foto’s: Rens Hooijmaijers en Jean Paul de Win

Guns n’ Roses LE Welcome to the Jungle!

Het gonsde al even van de geruchten maar in oktober 2020 kwam het nieuws na een reeks teasers officieel naar buiten: de nieuwe JJP-flipperkast had als thema Guns N’ Roses (GnR). De launchvideo was zoals nog niet eerder vertoond en had zeker resultaat, alle vijfhonderd stuks GnR CE waren namelijk dezelfde dag nog uitverkocht en de backlog aan LE- en SE-orders is zes maanden later nog steeds niet weggewerkt. Hoe bijzonder is deze GnR? Uw razende reporter reisde af naar NFV-lid Raymond Strijbosch om zijn nieuwste aanwinst te bewonderen.

6

NFV Spinner Magazine | jaargang 30 | nummer 2

Ik moet zeggen, JJP had de launch van hun nieuwste creatie uitstekend voorbereid met een reeks aan teasers gedurende een paar dagen gevolgd door een spectaculaire launchvideo.

Mocht je die nog niet gezien hebben, ga dat dan zeker doen op het JJP-YouTube-kanaal. Het motto van deze flipperkast is Not In This Lifetime en ik denk dat we een dergelijke launchvideo inderdaad niet meer in onze lifetime gaan zien.

Het ontwerp is van Eric Meunier (bekend van zijn eerste kast Pirates of the Caribbean) en niemand minder dan GnR-gitarist Slash. De animaties zijn van Nederlandse bodem en gemaakt door onze eigen Jean Paul de Win. Verderop in de Spinner kunnen jullie hierover meer lezen.

De GnR is er in totaal in drie varianten: een Standard Edition (SE), een Limited Edition (LE, max. 5.000 stuks) en een Collectors Edition (CE, max. 500 stuks). In dit artikel komt de LE aan bod. Speelveldtechnisch zijn de LE en CE aan elkaar gelijk, de SE mist het tweede bovenste speelveld. De grootste verschillen tussen de LE en CE zijn een speciaal genummerd certificaat, een speciaal geluidssysteem, een aantal extra led’s gemonteerd aan de onderzijde van het cabinet en aan de achterzijde van de backbox, een mechanische ball-save op de linkeroutlane,

radcals, extra sculpts (lockbar en shooter), iets ander artwork met glitter op het speelveld, etc. Of dit ettelijke duizenden euro’s waard is?

Feit is in ieder geval dat binnen 24 uur alle CE’s uitverkocht waren bij JJP. Duidelijk een teken dat er echte die-hardfans van GnR en flipperfanaten zijn die per se het meest unieke willen hebben en hier serieus geld voor over hebben.

Het speelveld Staand voor de flipperkast, neerkijkend op het speelveld kun je eigenlijk maar één ding denken: Wow! De kleurenpracht van niet alleen het artwork, maar zeker ook van de verlichting is overweldigend. De zogenaamde, meerkleurige, hot-rails links en rechts zijn hier als eerste verantwoordelijk voor. Daarnaast zijn zowel de GI (general illumination) als alle inserts meerkleurig. De lichtshow die dit allemaal tezamen creëert, is ongelofelijk.

In de lichtshow behorend bij Live And Let Die schijnt alleen al veertig uur programmeerwerk te zitten.

De lay-out is een variant op een fan-layout en voorzien van drie flippers en een mini-speelveld in de vorm van een gitaarhals. Dit is gelijk ook het grootste verschil met de standaardversie die dit namelijk niet heeft. Kijken we naar de ‘Toys’ op het speelveld dan vallen er twee zaken als eerste op: de hoed van Slash en het tweede mini-speelveld.

Het speelveld in volle glorie

Laten we eens beginnen met het tweede speelveld. Dit is prachtig afgewerkt en kent een fysieke balllock voor maar liefst zes ballen. Het is bereikbaar via een ramp aan de linkerzijde mits de diverter op het eind van die ramp goed staat (anders gaat de bal retour het grote speelveld op). Die voert de bal naar een kleine flipper. Vandaar uit kan men de bal naar een lockpositie schieten (zes fysieke ball-locks mogelijk op een gitaarhals) en naar een vertical­up-kicker (VUK) waarmee de bal naar een volgend niveau gebracht kan worden in het uiterlijk van een basgitaar. Deze brengt de bal naar de linkerflipper. Flippert men niet snel genoeg, dan gaat de bal via een gat achter de flipper retour naar het grote speelveld.

7

Rechts naast dit tweede speelveld vind je de fameuze hoed van Slash. Deze heeft geen interactie met de bal, maar onder Slash’ hoed vind je een ‘elpee’ die kan draaien als het paaltje dat er op staat geraakt wordt. Leuk om te vermelden dat de sticker op de plaat van één van de vier albums is die je kunt spelen in de kast, je weet niet welke je krijgt.

Gaan we nog verder naar rechts dan vinden we daar weer een ramp met een wel heel aparte wireform: twee zoals door GnR-drummer Frank Ferrer gebruikte Thunderchucker Vater Drumsticks. Ik denk dat dit wel de origineelste wireform is in de flipperwereld en het is voor mij een symbool van de aandacht voor detail van JJP bij deze flipperkast.

Aan de rechterzijde vinden we halverwege de derde flipper op het hoofdspeelveld. Hiermee is een binnenloop te schieten.

De toys in deze kast zijn dus eigenlijk allemaal geïntegreerd in het geheel.

De basgitaarramp, de gitaarlocks, de drumsticks, de guitarpicks als spinners en de diverter in de boxen. Alles ademt een rockthema uit.

Dan vind je midden op het speelveld een scoop die een belangrijke rol speelt bij het starten van modes. De modes bevatten muziek van maar liefst 21 songs. Hieronder zijn veel bekende songs, zoals Sweet child of mine, Welcome to the Jungle, Coma, November Rain, Don’t Cry, Paradise city, etc. Je kunt de GnR altijd nog als

Bovenzijde van het speelveld

jukebox gaan gebruiken als je even geen zin hebt in flipperen.

De bedoeling van deze flipperkast is om je het gevoel te geven dat je bij een rockconcert aanwezig bent en wat is een podium zonder stagelights?

“In één woord: overweldigend.

Deze kast is in your face“ Je vindt niet alleen diverse vaste stagelights achterin, maar ook een paar spotjes. Net als bij een echt concert draaien deze rond tijdens het spel. Ook achterin vind je een tweede lcd-display met extra instructies.

De hoed van Slash en de mogelijkheden van RGB-verlichting

8

NFV Spinner Magazine | jaargang 30 | nummer 2

Het cabinet Het artwork van het cabinet is gemaakt rond de posters van de Not-in-this-Lifetime-tour van GnR. Zeer geslaagd, mag ik wel zeggen in combinatie met de roodgekleurde siderails. Met onze JP de Win in het art-team geloof ik nooit dat het toeval is dat de poster van hun optreden in Nijmegen er ook op staat. Van de drie uitvoeringen is de LE-uitvoering van het cabinet mijn persoonlijke favoriet, maar je weet wat ze zeggen over smaak...

Op het lcd-display worden fullhd-beelden afgespeeld van de concerten. Dat Slash toegang had tot al dit materiaal helpt enorm natuurlijk. Tezamen met het werk verricht door JP de Win is dit een indrukwekkend plaatje. Petje af.

Links: wireframe van drumsticks.

Rechts: draaibare spotlight

Niet iets wat je als speler ziet, maar GnR is de eerste flipperkast van JJP die een update via internet mogelijk maakt. Ook is er standaard Scorbit (https://scorbit.io/platform/) geïntegreerd waarmee je via internet­scores met elkaar kunt vergelijken. Beide zijn overigens niet uniek. Een dergelijke mogelijkheid is al een aantal jaren terug gelanceerd door Dutch Pinball bij hun Bride-of-Pinbot-2.0-kit. Ook wordt er een proef mee gedraaid bij The Big Lebowski. Maar dat een grote fabrikant als JJP dit doet, geeft wel aan dat we meer internet-connectivity kunnen verwachten de komende jaren.

De hamvraag: hoe speelt-ie?

In één woord: overweldigend. Deze flipperkast is, zoals ze zo mooi in Engels zeggen: in your face.

De combinatie van uitstekende opzwepende muziek (een externe subwoofer zoals Raymond had aangesloten is overigens een echte aanbeveling, zonder die was de bas niet echt overtuigend), goed geschikt voor flipperen en een verlichting zoals je nog niet eerder hebt meegemaakt. Dankzij onder andere de JJP-hot-rails zowel links als rechts, de uitstekende beelden en animaties op het display en call-outs is het spelen van de GnR een echte belevenis. Men wil je een rockconcert laten beleven en dat is zeker gelukt.

Cabinet van de LE-versie met tour-posters

9

LE Translite

Je ziet hier duidelijk de hand van Slash in. Deze heeft deuren geopend die normaal anders gesloten blijven en licentie-technisch anders echt niet haalbaar waren. Slash wilde een flipperkast maken en wie gaat hem daarbij in de weg staan? De rechten van Live And Let Die liggen bij Paul McCartney en oorspronkelijk kon dat liedje niet gebruikt worden. Dus wat doet Slash, die heeft Paul McCartney gewoon even gebeld en binnen vijf minuten was het alsnog geregeld. Zo kon JJP alles uit de kast trekken en dat hebben ze ook gedaan. Ik vermoed dat toegang tot al het materiaal van de licentie nog nooit zo compleet en makkelijk is geweest.

Chapeau JJP! Ook de call-outs zijn door bandleden speciaal ingesproken. Alles bij elkaar kun je denk ik zeggen, is een completere ervaring mogelijk? Not in this lifetime.

Kijken we naar het spel zelf, dan vind ik het moeilijker te bepalen en is het nodig om langer dan een avondje te spelen. De show is hiervoor gewoon te overweldigend en maakt een indruk van puur de flipperkwaliteiten zo snel niet mogelijk. Ik durf al wel te zeggen dat het je zeker niet zal teleurstellen en het spelplezier bovengemiddeld is.

10

Ik zou hier nog wat extra vertellen over hoe de GnR flippert. Het is niet een typische JJP-feel zoals je van WOZ en Hobbit gewend bent en hij voelt ook anders dan een Stern. De schoten zijn bij de GnR krachtig en ook een verkeerd geraakte stand-uppost wordt afgestraft met een SDTM (straight down the middle).

“Wat doet Slash?

Die belt Paul McCartney gewoon even...“ De schoten zijn dus goed te maken, er is een soort ‘flow’, er zijn maar weinig schoten die je rust geven, niet alles is even makkelijk, maar dat is de uitdaging.

Er zitten zeker met het extra speelveld in de LE toch een schot of drie extra in ten opzichte van de standaardversie. In totaal kun je zo’n 21 schoten/targets raken. En een zes-ball-multiball is natuurlijk vragen om chaos en multiballen

NFV Spinner Magazine | jaargang 30 | nummer 2

komen genoeg voorbij, je moet wel een liefhebber van multiballen zijn dus. Maar voor dit deel verwijs ik graag naar het katern waarin de eigenaar zelf aan bod komt en zijn zegje over deze flipperkast doet. Het totaalpakket is in ieder geval indrukwekkend.

Conclusie/eindoordeel?

De Data-East-versie van GnR uit 1994 heeft in 2020 een waardige opvolger gevonden. Van de Data-East-variant zijn er circa 3.000 verkocht, dit gaat zijn opvolger naar mijn verwachting ruimschoots overtreffen.

De prijsstelling van de GnR is echter ook aan de stevige kant. Een beetje rondsurfen leert dat de standaardeditie (SE) al gauw EUR 10.000 kost en de Limited Edition maar liefst bijna EUR 13.000. Of dat dit al inclusief de 25% importtoeslag voor na 1 juli geïmporteerde flipperkasten is, is mij (nog) onduidelijk. JJP heeft verder een paar maanden terug de prijzen af-fabriek met USD 1.000 verhoogd voor nieuwe bestellingen en dat zie je dus terug in deze prijzen. Duidelijk is in ieder geval dat het geen goedkope flipperkast is en vraag je distributeur naar de exacte prijs. Met deze prijzen zul je de JJP GnR niet zo makkelijk tegen het lijf lopen, maar doe je dat wel, druk er dan snel een spel op af en probeer luchtgitaar spelend dan de bal maar eens in het spel te houden. You Rock!

Dank nogmaals aan Raymond Strijbosch voor het mogen spelen van deze nieuwe flipperkast.

Concertposter Nijmegen 2017

Raymond Strijbosch

Het is 5 oktober 2020. Ik sta lekker te spelen op mijn drie maanden oude Iron Maiden premium als ik na een potje op mijn telefoon kijk. Ik zie een melding op Facebook van de release van Jersey Jack pinballs nieuwste flipperkast: de Guns N’ Roses compleet met releasevideo op YouTube. Hier gingen al een lange tijd geruchten over, dus ik besluit op mijn pc naar het filmpje te gaan kijken.

Na ongeveer een halve minuut van de video te hebben gezien, begint me een angstig gevoel te bekruipen. Ik MOET deze hebben. Het enige obstakel is dat daarvoor dus wel mijn Iron Maiden het veld moest ruimen. En dit is een flipperkast waar ik eigenlijk pas net echt goed in begin te komen en ik nog steeds erg gaaf vind. Echter na het missen van JJP’s Pirates of the Caribbean flipperkast (die nog steeds op de eerste plaats van mijn wishlist staat) besluit ik er toch voor te gaan en na een week dubben gaat mijn Iron Maiden toch Marktplaats op en is de Guns N’ Roses LE bestelling een feit. Het wordt mijn eerst JJP-kast. Het lange, lange wachten begint. Ook een spannend feit is dat dit mijn eerste kast is die ik nog nooit heb gespeeld voordat ik hem koop.

Maanden gaan voorbij en de initiële verwachting van levering voor kerst wordt helaas niet gehaald. Dagelijks het Pinsideforum checken voor nieuws en video’s op Twitch wordt routine en eindelijk krijg ik in februari de melding dat hij vanaf volgende week afgehaald kan worden.

Nadat ik de kast gehaald en opgebouwd heb, kan ik eindelijk het eerste spel afdrukken. De eerste reactie nadat ik mijn eerste song start (Live and Let Die, er was voor mij geen andere keuze om die als eerste te spelen na het zien van de video’s op Twitch) was die van een complete shock. Het is ongelofelijk wat men voor elkaar heeft gekregen met de

lichtshow in deze kast. Alle andere nummers doen er trouwens niet voor onder, zie ik later. De eerder op Twitch bekeken video’s doen echter geen recht aan de echte ervaring.

Het behalen van een highscore beloont je op meerdere manieren.

Uiteraard met het invoeren van je naam, maar in Jersey-Jackstijl doen ze daar wat extra’s mee. Mensen die bekend zijn met hun kasten zullen een vermoeden hebben waar ik op doel, maar men gaat er nog een stapje verder mee. Meer hierover vertellen zou een spoiler zijn, dus dat doe ik maar niet.

Nu ben ik een paar maanden verder en ik begin de regels steeds beter te begrijpen. Ik kan niet anders zeggen dan dat deze kast me in een houdgreep heeft. Het risico- en beloningssysteem van deze kast bezorgt me soms zoveel frustraties dat ik soms een jackpot van zestig miljoen zie verdampen omdat ik te hebberig een song wil uitspelen en met de bal in de drain ook mijn jackpot zie verdwijnen. Waarom cashte ik niet uit bij een eerdere mogelijkheid?

Anderzijds de pure adrenalinerush als ik diezelfde song dus wel uitspeel en vervolgens een ’encore’ krijg met de volgende song met nog hogere scorelevels.

Trotse GnR-eigenaar Raymond

Ook het patchsysteem heeft een grote invloed op het spel. Ga ik voor patches die de bandleden verzamelen, zodat ik in de song Band Frenzy met zijn multipliers makkelijker bereik of ga ik toch voor die patchescollectie voor oneindige booster-multiballs. Er is zelfs een patchcollectie van sponsors die je een extra bal kan geven.

Dan de call-outs, ik zal één tip geven.

Zet in de settings de adultmode aan. Standaard staat die uit, maar je mist zoveel dan. Inclusief een aantal nummers die explicit zijn. De call-outs zijn gedaan door de bandleden van Guns N’ Roses zelf en er is niets zo leuk om uitgefoeterd te worden door Duff McKagen of Melissa Reese als je per ongeluk (of expres in frustratie) je kast op tilt gooit of slecht presteert in een song. Je wordt dan gewoon het podium afgejoeld en krijgt de wind van voren van je bandleden.

Ik ga er maar een eind aan schrijven, want ik hoor Melissa me alweer roepen om een nieuw potje te starten in de attract-mode. Gaat deze ooit weg? Not in this lifetime!!

11

Wijnand Klaver en Brian van Kuijk

Clubhuis-update Ons clubhuis vormt het hart van de vereniging. In de loop van de jaren hebben we een prachtplek opgebouwd waar we samen onze hobby kunnen beoefenen. Voor de één is dat spelen, voor een ander is het klussen een reden om naar het clubhuis te gaan.

In het voorbije jaar is er door een aantal mensen doorgewerkt om zaken nog beter geregeld te krijgen en zijn er plannen gemaakt om de beschikbare ruimte nog beter te benutten.

In deze clubhuis-update volgt een overzicht. Leuke bijkomstigheid: dankzij de creativiteit en inzet van onze vrijwilligers zijn de kosten van de verbeteringen beperkt gebleven. Een topprestatie!

Kassa en betalingen Een hele tijd hebben we gewerkt met onze oude vertrouwde kassa, waar alle bedragen met de hand ingevoerd moesten worden. Vorig jaar zijn we overgestapt op een touchscreenkassasysteem. Afrekenen gaat hiermee veel makkelijker en het systeem is veel gebruiksvriendelijker. Alle artikelen die je kunt bestellen staan erin en je kunt ze selecteren door op een ‘tegel’ te drukken, zoals in de screenshot te zien is.

12

Ook kunnen we eenvoudig overzichten maken van verkochte drankjes en etenswaren. We kunnen zo ook gelijk zien waar we veel of juist weinig van verkopen. Hierop kunnen we de inkoop aanpassen.

Het nieuwe systeem werkt met opensourcesoftware. Dit betekent dat de software kosteloos is en aangepast kan worden aan de wensen van de vereniging. De kassa zelf is in feite een pc met een touchscreen. De benodigde apparatuur,

NFV Spinner Magazine | jaargang 30 | nummer 2

met uitzondering van de bonprinter, is allemaal gedoneerd. De kosten voor de vereniging waren al met al dus minimaal.

De sluiting van het clubhuis was een prima moment om wat andere extra’s voor de nieuwe kassa te introduceren. Zo was er vanuit de leverancier van de pinautomaten een koppeling beschikbaar gekomen om vanuit de kassa het bedrag naar de pinautomaat te sturen. Wij mochten hierop ons systeem ook

Daarnaast hebben we ook gewerkt aan een alternatief voor de NFV-munten die beschikbaar zijn voor vrijwilligers tijdens evenementen. We hebben de munten nu vervangen door een ‘saldobonnetje’.

Hierop wordt van tevoren een saldo gezet. Je kan vervolgens met het nummer op het bonnetje je drankjes en eten afrekenen. Het bonnetje is maar één dag geldig, er is geen gedoe met wisselgeld en er blijven achteraf dus ook geen muntjes meer rondzwerven.

Kassa touchscreen voor drank en etenswaren

aansluiten. Zo hoeven we het bedrag dus niet meer apart in te voeren op de pinautomaat, zoals we dat deden bij de oude kassa. Er wordt door de pinautomaat ook een signaaltje naar de kassa gegeven of een betaling wel of niet gelukt is. Vorig jaar hebben we het hele systeem tijdens een paar evenementen met succes uitgeprobeerd.

Klussen tijdens de lockdown Vóór en tijdens de echte harde lockdown hebben we met een groep leden behoorlijk wat klussen kunnen aanpakken. Verder hebben we aanpassingen doorgevoerd die het onderhoud van de collectie makkelijker maken. Hieronder volgt een overzicht.

Testronde Eens in de zoveel tijd willen we nagaan of alle flipperkasten nog naar behoren functioneren.

We hebben daarom een aantal wedstrijdspelers uitgenodigd om de kasten te testen. Zij weten precies hoe een kast moet functioneren.

Dit heeft een behoorlijke lijst met (kleine) storingen opgeleverd die allemaal weggewerkt gaan worden, zodat we de speelbaarheid van de kasten naar een hoger niveau tillen.

“We hebben een aantal wedstrijdspelers uitgenodigd om de kasten te testen” Flipperkastverlichting Flipperkasten verbruiken enorm veel stroom. Om energie te besparen en om overmatige slijtage van elektronica en connectoren te voorkomen, zijn de General Illumination (GI) gloeilampjes van veel kopkasten vervangen door ledverlichting (uitgevoerd door Barry).

De reparatiekosten worden hierdoor ook lager, omdat ledverlichting langer meegaat. Leuk detail is dat we hiervoor een zogenaamd groensponsorbedrag van de bank hebben gekregen. Dit kunnen we inzetten voor duurzame verbeteringen.

Handleidingen en schema’s Technische handleidingen en schema’s bewaren we in de flipperkasten.

Dan hoeven we er ook niet naar te zoeken als we ze voor een reparatie nodig hebben. Als ze onbeschermd in de kast liggen worden de handleidingen echter snel vies en raken ze snel beschadigd. We hebben daarom alle handleidingen in stevige rode plastic documentenveloppen gedaan zodat ze netjes beschermd zijn en zonder problemen in de kast kunnen blijven liggen.

Sleutels en slot-stickers Iedereen loopt er wel eens tegenaan: je bent je sleutels kwijt. Bij een flipperkast is dat niet anders. Daarom hebben we alle kopkastsleutels met behulp van gedoneerde rode keycords aan de muntdeurtjes van de flipperkasten bevestigd. Zo kunnen de kopkastsleutels niet meer in de kast gaan rondzwerven (tijdens transport naar evenementen). En we raken de sleutels veel minder snel kwijt. Ook hebben we alle flipperkasten voorzien van nieuw ontworpen slot-stickers zodat per kast meteen duidelijk zichtbaar is met welke sleutel de kast opengemaakt kan worden.

Inventarisatietool Omdat we van alle NFV-flipperkasten veel kleine (technische) details willen vastleggen, is er een inventarisatieplan bedacht en heeft Bob van Leeuwen een inventarisatietool gemaakt zodat we via een tablet of smartphone alle gegevens van een kast snel kunnen vastleggen. De tool is in feite een website waarop we per kast kunnen aangeven wat er allemaal in zit. Dat hoef je dan niet in te typen. Zo staan bijvoorbeeld bijna alle type printplaten van alle merken ingevuld. Die kun je dan meteen selecteren.

13

Als alle kasten eenmaal geïnventariseerd zijn, is het voor het techniekteam eenvoudig om uit de grote datahoop interessante overzichten te maken. Denk dan bijvoorbeeld aan een overzicht met het totaal aantal Williams System 9 powersupplies die de vereniging heeft. Zo kunnen we in een oogopslag zien welke en hoeveel onderdelen we nodig hebben voor de revisie van al deze powersupplies. Deze onderdelen kunnen we dan met grotere aantallen tegelijk inkopen waardoor de prijs per onderdeel naar beneden gaat.

Flipperkastpoten Je hebt er vaak geen oog voor en ziet ze altijd over het hoofd: de poten.

Maar de poten zijn natuurlijk een essentieel onderdeel van de flipperkast. We hebben alle flipperkasten nu voorzien van de juiste poten (lengte, kleur en model). Daarnaast hebben we op alle poten stevige plastic stickers geplakt waarop onder andere te zien is bij welke kast de poten horen. Dit scheelt heel veel tijd en werk bij het afbreken en opbouwen van de kasten bij bijvoorbeeld een DPO. Dozen met verrassing Er komen nogal eens wat donaties onze kant op. Het klinkt oneerbiedig, maar daar moeten we ook wat mee, en daar is niet altijd tijd voor. Ooit is er een viertal grote dozen gedoneerd met allerlei materialen waaronder veel flipperonderdelen. Deze dozen zijn nu uitgezocht, gesorteerd en opgeruimd. Ook dit levert weer enorm veel bruikbare onderdelen op waaronder ongeveer 150 spoelen.

Gemiddeld kost een spoel ongeveer 8 euro en alleen al via deze 150 spoelen besparen we indirect ongeveer 1.200 euro. Alle andere onderdelen zijn ook in orde gemaakt voor hergebruik wat indirect ook een flinke financiële besparing oplevert.

Spinnerarchief

op de kop getikt om alle Spinners en gesorteerde onderdelen in op te bergen. De volledige voorraad aan dozen met Spinners is uitgezocht en op volgorde in de kasten gezet.

“Hopelijk kunnen we het archief ooit compleet krijgen” Daarnaast is er een ‘Spinnerarchief’ gemaakt met daarin de volledige geschiedenis van het clubblad voor zover deze beschikbaar is. We missen nog veel exemplaren van de eerste jaargangen. Hopelijk kunnen we het archief ooit helemaal compleet krijgen. Als mensen van deze Spin-

‘Spinnerarchief’ In de loop van de tijd zijn een hele hoop Spinners gemaakt. Exemplaren die over zijn slaan we op in het clubhuis, die moeten natuurlijk allemaal een plekje hebben. Via Marktplaats hebben we acht gratis boekenkasten

14

NFV Spinner Magazine | jaargang 30 | nummer 2

ners af willen dan houden we ons warm aanbevolen. Laat het weten via redactie@nfvpinball.nl.

Overige donaties en reparaties Voor onze nieuwe techniekruimte (waarover hieronder meer) waren we op zoek naar nieuwe bureaustoelen. We hebben er twee gedoneerd gekregen. Ook hebben we andere materialen (voor het techniekteam) via donaties ontvangen: een klein soldeerstation, een laboratoriumvoeding en een wandrekje met zes rollen krimpkous van verschillende maten. We hadden ook nog diverse oude printplaten liggen (vooral Bally CPU-boards).

Deze zijn opgeknapt en gerepareerd en vervolgens uitgewisseld met nog niet gereviseerde printplaten uit flipperkasten.

Techniekruimte met plaats voor drie kasten

Plannen voor aanpassing clubhuis We liepen al langer rond met plannen om het clubhuis aan te passen en uit te breiden. Tijdens de lockdown zijn deze plannen wat concreter gemaakt. Het eerste idee was om de rookruimte en kinderruimte samen te voegen en daar (extra) kasten neer te zetten.

Daarnaast zou de huidige EM-ruimte bij de techniekruimte getrokken worden. Maar uiteindelijk levert dat niet echt een enorme winst op: we kunnen slechts vier extra kasten kwijt. Het huidige plan is dan ook om de rookruimte en de kinderruimte samen te voegen en hier de ruimte voor techniek te realiseren.

Vervolgens worden de muren van de huidige techniekruimte en de EM-ruimte verwijderd zodat hier een nieuwe hoek ontstaat die bij de zaal getrokken wordt.

Op dit moment staan er (incl. de EM-ruimte) 111 kasten speelbaar opgesteld en in de kinderruimte staat sinds enige tijd de Digital Midi Pinball Machine (DMPM).

Dit worden uiteindelijk 124 kasten inclusief de Merlin’s Magic van Henk de Jager en de DMPM. Een uitbreiding van dik 10%! Om flexibiliteit te waarborgen, gaan we zorgen voor de mogelijk om twee opstellingen te realiseren: een ‘standaardopstelling’ en een ‘evenementenopstelling’.

We houden hiermee rekening met de aanleg van stroompunten.

De evenementenopstelling

De standaardopstelling Bij de standaardopstelling creëren we zitplaatsen in de hoek en trekken we de rij flipperkasten vanuit de zaal langs de bar door naar voren.

Dit is de meest optimale en effi­ ciëntste indeling: er kunnen twaalf extra kasten worden geplaatst.

Daarbij kun je nu wat rustiger zitten in de nieuwe ‘diner’. Er zijn wel wat aandachtspunten. Bij grotere evenementen zullen we om moeten bouwen naar de evenementenopstelling, zie hieronder. Vijf kastplaatsen komen dan te vervallen.

Ook is er mogelijk wat meer drukte en lawaai bij de bar, omdat daar nu een rij flipperkasten staat. Om dit te beperken stellen we het volume van alle kasten opnieuw in, daar-

naast zullen we met het plaatsen van de kasten rekening houden met de populariteit van de kasten die voor de bar komen te staan. Om het aantal personen hier te beperken zullen de populairste kasten hier niet geplaatst worden.

De evenementenopstelling Bij de evenementenopstelling blijven de zitplekken op dezelfde plaats als jullie gewend zijn. In de hoek plaatsen we extra flipperkasten. We houden de open ruimte voor de bar met zicht op het beamerscherm en veel zit- en staanplaatsen indien nodig (denk bijvoorbeeld aan ALV en DPM).

“Daarbij kun je nu wat rustiger zitten in de nieuwe Diner”

De standaardopstelling

Dit is de minst optimale en minst efficiënte indeling. Ten opzichte van de standaardopstelling kunnen we vijf kasten minder plaatsen. Deze zullen tijdens evenementen naar het magazijn verplaatst worden. Je kunt in deze opstelling ook iets minder rustig zitten omdat er zowel links als rechts flipperkasten naast de tafels staan.

15

Werkzaamheden en planning Om dit alles voor elkaar te krijgen moeten we een paar wanden demonteren en kijken of hergebruik van de materialen mogelijk is. Vloerbedekking gaan we verwijderen, lijmresten moeten we verwijderen en de vloer moet glad gemaakt en geschilderd worden. Dit is ongeveer 70 m2. Er zijn ook extra elektragroepen nodig voor twee locaties.

Wij gokken op twee keer drie extra groepen. Ook de inbraakdetectoren moeten opnieuw geplaatst worden.

De kabelgoot voor de nieuwe kastenrij voor de bar willen we mobiel maken, zodat de ombouw tussen beide opstellingen makkelijk uitvoerbaar is.

Standaardopstelling

Daarnaast willen we sfeerverlichting gaan plaatsen in de nieuwe ‘diner’. De sfeerverlichting boven de bar verplaatsen we naar de zaal.

Boven de bar plaatsen we nieuwe verlichting.

Het is een aardige klus, maar we hebben er zin in! Het idee is om bovenstaand plan in de tweede helft van 2021 te realiseren.

Evenementenopstelling

16

NFV Spinner Magazine | jaargang 30 | nummer 2

Rens Hooijmaijers

Club Assistent Ledenadministratie Check je emailadres en word een pinball eindbaas!

In 2017 is de NFV overgegaan op een nieuw platform voor zowel de ledenadministratie als de website: Club Assistent. Dit zorgde niet alleen voor meer functionaliteit maar maakt ook een ontlasting van de vrijwilligers mogelijk.

Een werkend emailadres is voor de NFV van groot belang!

Het runnen van een vereniging zoals de NFV vraagt een hoop tijd van een kleine groep vrijwilligers. Iedereen denkt nu gelijk aan het draaiend houden van de flipperkasten en de catering (inderdaad beiden een hele klus) maar ook het up-to-date houden van de ledenadmini­ stratie is een hele taak.

Het huidige platform maakt dit gelukkig een stuk makkelijker. Zo kan men tegenwoordig zelf de gegevens aanpassen bij een verhuizing! Het is echt van het grootste belang dat in de ledenadministratie het juiste emailadres staat. Dit al helemaal indien men bijvoorbeeld niet de oh zo makkelijke automatische incasso aan heeft staan en niet tijdig zelf de contributie overmaakt :-)

Naar een emailadres kan de NFV snel een tijdige herinnering sturen. En een juist emailadres in de NFV-ledenadministratie maakt het leven van de vrijwilligers dus een stuk makkelijker en bespaart onnodige kosten.

Controleer dus je emailadres. Dit doe je door linksboven op de website www.nfvpinball.nl de functie Wachtwoord Vergeten te proberen. Als je emailadres niet bekend is bij ons krijg je er gelijk een melding van: De lidgegevens konden niet worden opgehaald. Stuur dan een mailtje naar secretaris@nfvpinball.nl of ledenadministratie@nfvpinball.nl met je naam, correct emailadres en straatadres ter controle. Wij passen het dan voor je aan en bevestigen dit... per email!

Dus doe ons allemaal een plezier en controleer je emailadres!

17

Jim Jansen

Pinball on location Deel 9: Bierkantine, Ravellaan 96, Utrecht Het was een slechte eerste helft van 2021 voor de fervente flipperaar op locatie en natuurlijk ook voor de exploitanten. Door COVID-19 was alle horeca dicht en toen de terrassen in april weer langzaam opengingen, bleven de machines uit. Maar er is hoop.

De besmettingen nemen af, bij de druk op de IC’s zie je een gelijke tendens en het vaccineren gaat meer dan voorspoedig.

Terwijl ik dit schrijf, is de horeca weer tot tien uur in de avond geopend en heb ik her en der alweer kunnen flipperen op locatie. Via via had ik vernomen dat er ‘na corona’ een nieuw biercafé zou worden geopend in Utrecht, inclusief een arcade met enkele flipperkasten. Dat klinkt bijna te mooi om waar te zijn.

Utrecht heb ik altijd een leuke stad gevonden om te flipperen. Halverwege de jaren negentig speelde ik in de amusementshal op de Oudegracht urenlang op een van de twee Attack-from-Mars-kasten en op dezelfde locatie gooide ik mijn eerste gulden in de toen nagelnieuwe Cirqus Voltaire. Ook in zaken als De Stad, De Zaak en het poolcentrum in de Twijnstraat kwam ik graag om even te spelen.

Helaas zijn daar alle kasten verdwenen en nu ben ik nog een maal per maand bij Game State nabij Utrecht CS om met mijn zoontje Miquel te spelen.

Met hem stap ik ook in Amsterdam op de trein om in het derde weekend van mei koers te zetten richting Utrecht. Hoewel het arcadegedeelte officieel nog

18

dicht is, mogen we van bedrijfsleider Jeffrey de Vries toch een kijkje nemen. De locatie is op dik tien minuten fietsen van het CS en het kolossale gebouw waar de bierkantine is gehuisvest doet Oost-Europees aan. De zon schijnt op deze zaterdagmiddag aangenaam en voor het eerst in tijden zie ik een vol terras waar mensen genieten van allerhande speciale biertjes.

en Zattes van brouwerij het IJ uit Amsterdam. Achteraan rechts staan alle machines waaronder een Manx Superbike racer, een photoplay en een Pac-Man-automaat. Een muur met prachtige graffiti scheidt het café van de gamehal en bij binnenkomst vallen meteen twee flippers op: een Spiderman en een Medieval Madness (MM). De machines worden neergezet door Ronald en Dieter van Van Es Amusement, dus waarschijnlijk krijg je vier ballen voor een euro.

“Het kolossale gebouw waar de bierkantine is gevestigd doet Oost­ Europees aan“

Het was voor het eerst sinds maanden dat ik op locatie een potje kon flipperen en het voelde meteen goed. Spiderman is een van mijn favoriete Sterns en deze machine was technisch gezien goed in orde. Het speelveld was schoon, de flow was goed en zonder moeite waren alle schoten te maken. Het vrijspel schommelde rond de dertig miljoen en dat was een score die makkelijk was te behalen. Naam invullen kon vanaf 200 miljoen en in het uurtje dat wij er waren, lukte dat helaas niet. We schoven door naar de MM en ook die zag er prima uit.

Bij binnenkomst tref je links de bar met verschillende taps en daarnaast een ijskast gevuld met flesjes en blikjes. Achter de bar is een keuken en door het lekkere weer loopt de bediening af en aan met flesjes van onder meer de Joppe Brouwerij, bier uit Texel

NFV Spinner Magazine | jaargang 30 | nummer 2

Veel aandacht voor arcade in de Bierkantine

Het leuke aan deze machine is dat hij nooit, maar dan echt nooit verveelt. Ik weet niet hoeveel euro’s ik in mijn leven in de MM heb gegooid, maar na elk potje denk ik weer: nog eentje?

Het speelveld is brandschoon en de bal vliegt door de machine.

Alle multiballen zijn te halen en deze kast is een genot om te spelen. Een vrijspel krijg je vrij standaard bij 28 miljoen en naam invullen begint bij 100 miljoen. Om ons heen staan onder meer een airhockeytafel en een Time-Crisis-II-machine, de allergrootste hit uit de arcadehal van weleer. We spelen nog even door en maken na afloop een praatje met bedrijfsleider.

Naast bier en arcade wordt er ook gebarbecued en zijn er ook andere maaltijden te krijgen.

Als het goed is, wordt er binnenkort een derde flipper geplaatst en de kans is groot dat het een Addams Family wordt. Nog meer reden dus om richting Utrecht af te reizen. Neem er een lekkere trippel bij en je hebt gegarandeerd een goede dag.

Miquel in actie op de Medieval Madness

19

Tekst: Bas Vis, foto’s: Michel Lanters en Bas Vis

Michel en Nellie voor de flipperschuur

De gameroom van...

Michel Lanters

Als de navigatie van de auto me de laatste hoek om leidt richting het adres van Michel herken ik de straat.

Het is, denk ik, een jaar of vijf geleden dat ik hier in Zeist was.

In ‘normale tijden’ komen Michel en ik elkaar tegen in het clubhuis of bij het DPO. Maar mede door de pandemie is het al een tijd geleden dat we elkaar zagen.

De ontvangst is hartelijk en binnen twee minuten zitten we in een geanimeerd gesprek over hoe 13- tot 15-jarigen zich door deze bijzondere schooltijden heen slaan. Onze perspectieven zijn verschillend: Michel staat voor de klas en mijn jongste dochter doet de brugklas. We praten over Zoom-lessen en het (on)vermogen om zelfstandig te werken. Zijn vrouw Nellie mengt zich ook in het gesprek.

De setting is wel bijzonder: Michel maakt koffie in de keuken, ik sta in de deuropening en Nellie zit in de kamer.

De flipperkasten kunnen nog wel even wachten tot na de koffie. We leveren het bewijs voor iets wat volgens mij wetenschappelijk is vastgesteld: mannen hebben het vermogen om ook na langere tijd zonder contact de relatie op te pakken alsof ze gisteren nog samen in de kroeg zaten. Als de koffie klaar is, gaan we de tuin door, op weg naar de gameroom van Michel. In huize Lanters gebruiken ze een andere naam voor het onderkomen van de kasten: de flipperschuur!

20

NFV Spinner Magazine | jaargang 30 | nummer 2

Waar een wil is, is een weg!

De term ‘schuur’ doet geen recht aan het gebouw in de achtertuin. Vanuit het huis van Michel en zijn vrouw Nellie had ik goed zicht op het gebouw van ca. zeven bij vijf meter dat Michel heeft gebouwd. De naam die de familie gebruikt doet anders vermoeden, maar het is een verzorgd gebouw. Het dak met rode dakpannen ziet er strak uit. Vakwerk, terwijl ik nu weet dat dit het eerste dak is dat Michel heeft gelegd.

Na even rekenen stel ik vast dat we elkaar al ruim tien jaar kennen. We speelden onder andere samen in de Lokale Flipper Competitie. Niet iedereen was blij als de ‘ringman’ kwam spelen, want bij een minder goede prestatie liet hij zijn ringvinger af en toe luid op de lockbar neerkomen en dat werd niet door iedereen gewaardeerd.

Door de jaren heen heeft hij zich ontwikkeld tot een verenigingsman die zich breed voor de club inzet.

(let bij de foto’s op de mooie details van de zware houten balken!) en vervolgens proefondervindelijk vaststellen hoe lastig het is om goed dakpannen te leggen? Informatie verzamelen en dan zelf uitvinden hoe het moet.

Ook als dat betekent dat je opnieuw moet beginnen als na het leggen van de nokdakpannen deze wiebelig liggen. Er hangt een mooie fotocollage aan de muur met daarin herinneringen aan de bouw. Het was echt een teamprestatie!

Op de techniekdagen, in de catering en bij evenementen als het DPO. En voor wie bij de digitale ALV’s was: Michel was de man van de flipperkennisquiz.

Ik weet nog uit de begintijd dat Michel nadacht over een carrièreswitch. Hij werkte toen in de brandbeveiliging, maar dat was geen goede omgeving voor een geest die graag prikkels heeft. Hij besloot het roer om te gooien en werd dus docent op een middelbare school.

Zijn levensmotto ‘als je iets echt wilt, kun je dat ook realiseren’ paste hij ook toe bij het verwezenlijken van de droom van een gameroom. Verderop in deze Spinner is zijn verhaal over de realisatie van de ‘schuur’ te lezen.

Het is zijn eigen verhaal, het antwoord dat hij me stuurde nadat ik hem ter voorbereiding alvast tien vragen had voorgelegd. Het is een boeiend verhaal. Wat mij er bijzonder in aan spreekt is het hoge gehalte van ‘learning by doing’. Hoeveel mensen zouden zonder ervaring beginnen aan het uitwerken van een dakconstructie

Oog voor details

De gameroom ziet er van binnen gewoon goed uit. Ruim opgezet, sfeervol verlicht. Geen stof of vieze vingers op de glasplaten. Michel heeft duidelijk wat puntjes op de i gezet nadat ik gevraagd had of ik langs mocht komen.

Over de Cirqus Voltaire had ik gelezen dat die nog uit elkaar lag, maar de kast staat blinkend in de line-up.

Tegen de lange wand staan acht kasten op een rij, recht, uitgelijnd, met gelijke tussenruimtes. Bally Williams uit de jaren 90. De volgorde lijkt willekeurig, maar is dat niet.

De ‘snelle-flowkasten’, zoals de Getaway en Indy 500, worden afgewisseld met wat Michel ‘beleveniskasten’ noemt, zoals de Cirqus Voltaire en Congo.

21

Aan de overzijde staan klassiekers uit eerdere generaties: een mooie Mr. & Mrs. Pac-Man (jeugdsentiment!), met daarnaast een Black Knight en Fathom die strijden om de titel pronkstuk van de collectie. De vierde kast in deze rij met oudere klassiekers is tijdelijk de Elektra van de NFV die voor groot onderhoud uit logeren is in Zeist. De goed gedoseerde verlichting maakt het geheel helemaal ‘af’.

Michel heeft een ledstrip aangebracht tegen de houten steunbalk in het plafond. Die ledstrip gaat over de volle lengte en levert de basisverlichting zonder hinderlijke reflectie in de speelveldruit. Er zijn nog wat extra lichtpunten zoals een verlichte Pac-Man kopruit. Het valt nog eens extra op hoe fijn het is als een kast ontspiegeld glas

heeft. En bij Michel... hebben ze dat allemaal! Vanuit de zithoek kijk ik naar al dat moois. Biertje er- bij en Michel

“Een Black Knight en Fathom die strijden om de titel pronkstuk” laat wat vinyl lp’s zien die ook een plek hebben gekregen in de gameroom. Uit de boxen klinkt Joy Division.

We blijken allebei die bijzondere muziek te waarderen.

Later spelen we op de Cirqus, Black Knight en Fathom voordat we eindigen op de Elektra. Wat is het lang geleden dat ik die kast speelde! De kast speelt super, net als de andere kasten.

Dat de scores laag blijven heeft een andere oorzaak, dat ligt aan de kwaliteiten van de personen die de flipperknoppen indrukken. Het mag de pret niet drukken.

Het is middernacht voor ik er erg in heb. Tijd voor afscheid. Dank Michel voor de gastvrijheid!

Michel voor een deel van de line-up 22

NFV Spinner Magazine | jaargang 30 | nummer 2

Bas Vis

Zomeractie voor NFV’ers!

Omdat we onze leden al maandenlang geen leuke dag of avond flipperen konden bieden, kwamen we in samenwerking met The Gaming Factory en het Dutch Pinball Museum afgelopen winter met een bijzondere actie. Voordat de Spinner was gedrukt, moest er een dikke streep door het initiatief ten gevolge van de COVID-19-lockdown.

We hebben besloten dat van uitstel geen afstel moest komen: dus deze zomer gaat de actie alsnog van start.

The Gaming Factory – zomeractie!

In Tilburg vind je de Gaming Factory, een prachtige gamehal van circa 1500 m2 die volledig in het teken staat van gaming in de breedste zin van het woord. Van tal van oude en nieuwere arcadegames tot E-games.

Maar als NFV-er kom je natuurlijk voor de meer dan tien flipperkasten van diverse generaties die voor je staan opgesteld!

Een bezoek aan het DPM voor een speciale prijs In 2020 is het Dutch Pinball Museum van start gegaan op een nieuwe locatie in Rotterdam. Er is veel meer ruimte om de bijzondere collectie op te stellen, er zijn meer kasten om te bespelen en er is nu ook een gelegenheid om tussen het flipperen door gezellig te zitten. Het deel over de historie van de flipperkast komt nog veel beter tot zijn recht dankzij de extra vierkante meters.

Wanneer je de speelhal betreedt, is elke game inbegrepen. Een walhalla voor de liefhebber van flipperkasten en games met volop vermaak voor jong en oud.

Het pand, een voormalige ijzergieterij, is grotendeels hersteld in zijn oude glorie en voorzien van de modernste faciliteiten.

Het aantal museumbezoekers is gelimiteerd tot vijftig bezoekers per tijdsblok. Dankzij de grote oppervlakte lukt het prima om 1,5 meter afstand te houden en het betekent ook dat je als museumbezoeker lekker de ruimte hebt om rustig door het museum te slenteren en om de kast uit te kiezen waar jij op wilt spelen.

Concreet aanbod voor NFV-leden:

Concreet aanbod voor NFV-leden:

• Speciale korting: je betaalt 10 euro in plaats van 15 euro voor de eerste twee uur, extra uren zijn mogelijk voor de normale prijs van 7,50 euro per uur • Deze NFV-ledenkorting is beschikbaar voor een aantal tickets bij de diverse tijdsblokken. Als je gaat inschrijven en de kortingscode TGF-FLPPR ingeeft, krijg je een melding of er nog tickets met korting beschikbaar zijn voor het tijdsblok van je keuze. Het aantal beschikbare plaatsen is beperkt, dus reserveer op tijd!

• Je kunt slechts éénmaal gebruik maken van de actie.

• Speciale korting: Weekendbezoek: je betaalt 10 i.p.v. 14 euro voor twee uur Woensdagbezoek: je betaalt 15 i.p.v. 20 euro voor een dagkaart (vijf uur) • Deze NFV-ledenkorting is beschikbaar voor een aantal tickets bij de diverse tijdsblokken. Als je gaat inschrijven krijg je een melding of er nog tickets met korting beschikbaar zijn voor het tijdsblok van je keuze. Het aantal beschikbare plaatsen is beperkt, dus reserveer op tijd!

• Je kunt slechts éénmaal gebruik maken van de actie.

Gaming Factory

Dutch Pinball Museum 23

Ronald Eijkman

Digital Pinball

Commodore Amiga 500

Pinball Dreams – Commodore Amiga / PC (DOS) 1992. De flipperindustrie is booming.

Flipperkasten worden aan de lopende band ontworpen en gemaakt, en gaan als warme broodjes over de toonbank. Het is ook het jaar dat The Addams Family wordt uitgebracht. Deze flipperkast is uiteindelijk met 20.270 geproduceerde exemplaren als bestverkochte flipperkast aller tijden de geschiedenisboeken ingegaan. Wat een feest voor de flipperliefhebber! Voor het flipperen op de Commodore Amiga computer moest er echter nog een betere tijd aanbreken.

24

NFV Spinner Magazine | jaargang 30 | nummer 2

Een droom komt uit Echt goede flippergames waren er tot dan toe nog niet uitgekomen voor de Amiga. Eén van de betere was misschien de conversie van SEGA’s Time Scanner (1989, zie ook Spinner 2018-3). Daar moest je het als flipperliefhebber dan mee doen. Maar daar kwam in 1992 verandering in.

Voor veel Amiga-gamers kwam een droom uit, want Pinball Dreams werd uitgebracht, aanvankelijk exclusief voor de Amiga. Het was de eerste pinball-game van gamemaker Digital Illusions uit Zweden.

De jongens van deze ontwikkelstudio hielden zich als ‘The Silents’ bezig met het maken van demo’s.

Dit zijn computerprogramma’s waarmee de demomakers lieten zien wat ze allemaal op een computer konden maken. Denk hierbij vooral aan draaiende driedimensionale objecten of teksten die scrollend of op en neer springend je beeldscherm vullen. Dit visuele geweld werd dan meestal vergezeld door zelfgecomponeerde muziek. Waarom?

Gewoon, omdat het kan. Vandaag de dag zijn er nog steeds mensen die zich hiermee bezighouden.

Titelscherm van Pinball Dreams

Meestal gaat het er dan om wie de mooiste demo maakt met slechts 64 of zelfs 4 kilobytes (dat is evenveel als een tekstbestand met 4.000 letters of cijfers, ofwel een A4-tje in Word). Pinball Dreams was in eerste instantie ook een demo. Dat hoor je gelijk aan de muziek, die met een zogenaamde tracker is gemaakt. Dat is software waarmee je in een soort schema samples (muziekfragmenten) kunt zetten en die vervolgens achter elkaar kunt laten afspelen, waardoor een muziekje ontstaat. Deze manier van muziek maken werd veel toegepast omdat het minder ruimte op een diskette innam. Pinball Dreams werd op twee 3,5 inch diskettes uitgebracht.

Het spel was immens populair, het eerste jaar werden maar liefst 650.000 exemplaren verkocht.

Goed gejat Pinball Dreams biedt vier flipperkastsimulaties aan met totaal verschillende thema’s. De eerste flipperkast heet Ignition en heeft een ruimtevaartthema. Het thema van Steel Wheel is gebaseerd op een stoomtrein in het Wilde Westen.

De derde flipper Beat Box heeft de muziekindustrie als thema en de laatste, Nightmare, draait om een kerkhof met spoken. Het is onduidelijk waarom bij deze flipperkast de naam

“Als je goed kijkt naar het speelveld, zie je dat dit een exacte kopie is van Williams’ Terminator 2”

De vier flipperkasten van Pinball Dreams

niet op het speelveld staat. In plaats daarvan staat er ‘Graveyard’. Dat kan natuurlijk wel iets te maken hebben met een nachtmerrie, maar het blijft raar dat er niet gewoon ‘Nightmare’ staat. Als je overigens goed kijkt naar het speelveld van Nightmare, zie je dat dit een exacte kopie is van het speelveld van Williams’ Terminator 2: Judgement Day uit 1991. Beter goed gejat dan slecht verzonnen, moet men gedacht hebben. En wat dacht je van Steel Wheel? Kopietje van Williams’ Bad Cats uit 1989. Ook Beat Box heeft aardig wat weg van een bestaande pinballmachine, namelijk Bride of Pinbot uit 1991, ook al van Williams. Ze waren gek op Williams bij Digital Illusions. Kijk maar eens naar de afbeeldingen op de volgende pagina’s. Alleen van Ignition weet ik niet of deze is gebaseerd op een echte flipperkast. Het lijkt er wel op.

Als je het weet, geef het door aan de redactie! Het is in ieder geval duidelijk dat de makers geprobeerd hebben om zo realistisch mogelijke flippersimulaties te maken. De kasten van Pinball Dreams bestaan dan ook alleen uit onderdelen die je in echte flipperkasten terugvindt, en dat zorgt ervoor dat het flippergevoel bij dit spel op de Amiga extra sterk aanwezig is.

Uitzonderlijk soepel Als je de screenshots bekijkt, kun je je misschien moeilijk voorstellen dat men zo enthousiast was over Pinball Dreams.

25

De speelvelden zien er vrij simpel uit, maar laat je daardoor niet misleiden.

Pinball Dreams doet veel dingen beter dan veel andere flipperspellen die tot dan toe waren uitgebracht. Op het moment dat je een flipperspel in Dreams start, wordt gelijk al duidelijk dat de thema’s wat geluid betreft prima zijn uitgewerkt. De muziek loopt heel goed met het spel mee en ook de geluidseffecten dragen hun steentje bij aan de sfeer. Elk speelveld bestaat uit ruim twee schermen. Zoals dat bij meer flipperspellen gaat, scrolt het scherm met de bal mee. Maar dit gaat wel uitzonderlijk soepel en natuurlijk, zeker voor een flipperspel van begin jaren 90. Ook het balgedrag is heel realistisch. De bal rolt lekker vlot over het speelveld en dat levert vaak een actief spelletje flipper op. Dit heeft wel als nadeel dat je de tekstjes op het speelveld (die aangeven welke schoten op dat moment gemaakt moeten worden) moeilijk kan lezen.

Anders kun je altijd de tip voor beginnende flipperaars opvolgen: gewoon op de knipperende lampjes schieten!

26

Maar los hiervan is de gameplay uitstekend. De schoten zijn gebalanceerd, elke kast heeft makkelijke schoten en een paar moeilijke. Maar ze zijn allemaal na wat oefenen wel te maken.

DOS-versie Vanwege het ongekende succes is het spel naderhand naar een aantal andere systemen omgezet, waaronder de Nintendo Game Boy, de Super Nintendo Entertainment System (SNES), de SEGA Game Gear en de PC met DOS. De DOS-versie is een jaar later uitgekomen en is echt een aanfluiting. In eerste instantie ziet het er allemaal tiptop uit, precies zoals de Amiga-versie, met zelfs wat extra’s zoals een instelbare hellingshoek en de mogelijkheid om het spel met vijf ballen te spelen. Hartstikke leuk.

Totdat je het spel ook daadwerkelijk gaat spelen. Met de grootste hellingshoek krijg je de bal nauwelijks in het bovenste deel van het speelveld. Maar welke hellingshoek je ook kiest, de bal lijkt alle kanten op te vliegen als je ‘m

NFV Spinner Magazine | jaargang 30 | nummer 2

met je flippers probeert weg te schieten. Zo komt het geregeld voor dat je de bal met je rechterflipper naar de rechterkant van het speelveld speelt. Heel vreemd. Dus als je Pinball Dreams eens wilt uitproberen zou ik zeker de Amiga-versie pakken.

Het heeft wel wat meer voeten in de aarde om Amiga-games op je PC of Mac aan de praat te krijgen, maar het is het dubbel en dwars waard.

Die gaan we weer spelen!

Ik heb Pinball Dreams weer gespeeld met de WinUAE-emulator. Als je daar ook zin in hebt, maar niet weet hoe, dan kun je naar https://www. dosgamers.com/winuae gaan voor een uitgebreide handleiding. Mocht je nou toch per se de DOS-versie willen spelen, dan kun je voor een prikkie op GOG.com de ‘Pinball Gold Pack’ op de kop tikken. Daar zit Pinball Dreams ook tussen. En Pinball Dreams 2, die alleen is uitgekomen voor de PC met DOS. Dat spel is niet gemaakt door de dudes van Digital Illusions. Toch ziet het er wel heel leuk uit, maar

ook hier krijg je de bal, net als bij de DOS-versie van zijn voorganger, slecht onder controle. Als je een iPhone hebt of een ander apparaat van Apple, dan kun je Pinball Dreams HD voor een habbekrats in de App Store kopen. De flippersimulaties zijn niet alleen in HD, maar ook in 3D uitgevoerd. De originele muziek zit erbij, het ziet er prachtig uit en het speelt geweldig.

En dan is er in 2019 nog een versie uitgebracht voor de Amstrad CPC. Huh? Wat is dat voor een apparaat?

Nooit van gehoord! Kan kloppen, want de Amstrad CPC was een homecomputer die de concurrentie met de Commodore 64 en de ZX Spectrum aanging in de tweede helft van de jaren 80 in de vorige eeuw. De Amstrad was lang zo populair niet als de C64 en de Speccy, vandaar ook dat jullie deze computer nog niet voorbij hebben zien komen in een Digital-Pinball-artikel. En dan nu de hamvraag: waarom een oud spel opnieuw uitbrengen voor een nog oudere en destijds minder populaire computer?

Gewoon, omdat het kan!

27

Jean Paul de Win

The making of Guns n’ Roses Een kijkje achter de schermen

De zesde titel van Jersey Jack Pinball waaraan ik heb mogen meewerken was de creatiefste en uitdagenste tot nu toe. Het project begon voor mij in de zomer van 2018 in het Goffertpark, een kilometer van mijn huis. Via contacten bij Mojo had ik geregeld dat ik mijn Dialed In! flipperkast backstage mocht plaatsen bij het concert van Guns N’ Roses. Zo kon gitarist Slash rondom het optreden genieten van onze gezamenlijke hobby.

Toen ik dit plan aan JJP-oprichter Jack Guarnieri vertelde, deelde hij me mee dat GnR het thema zou zijn van onze volgende flipperkast. Hij ging er wel even voor zorgen dat ik Slash backstage zou gaan ontmoeten; dan konden we het alvast over het project hebben. En zo geschiedde.

Het werd een onvergetelijke dag, die leidde tot een iconische flipperkast.

Art direction Al snel werd ik door JJP gevraagd of ik, net als bij The Hobbit, naast de animaties ook voor de art wilde zorgen. Ik stelde voor dat ik als artdirector kon fungeren aangezien ikzelf geen goede illustrator ben en vond dat dit thema geen gefotoshopte flipperkast moest worden. Tevens kost het verzorgen van drie verschillende artpakketten te veel tijd en is het moeilijk te combineren met al mijn animatiewerk binnen de tijd die ervoor was gepland.

Mijn rol als artdirector hield in dat ik ontwerper Eric Meunier hielp met het vinden en aansturen van de artists

28

(illustratoren), het verzinnen van de invulling van de kopruit, kabinet, plastics, et cetera. Via de website Behance kon ik gericht op zoek naar illustratoren in de VS. Zo vond ik Dayne Henry jr. uit Californië. Zijn stijl leek mij perfect te passen bij een pinball playfield. Slash had overigens eerst zijn bedenkingen vanwege Daynes sombere kleurgebruik, maar gelukkig hebben we Slash over kunnen halen (en Dayne kunnen sturen in gebruik van meer kleur). Arian Buhler uit Florida is verantwoordelijk voor het cabinet van de Collectors en Limited Edition. Hij werd voorgedragen door Slash. Arian heeft tientallen officiële GnR-tourposters ontworpen,

NFV Spinner Magazine | jaargang 30 | nummer 2

Axl Rose sketch door Dayne Henry

Jean Paul bij ‘zijn’ GnR

waarvan er een flink aantal gebruikt is op het ‘postercabinet’ van de Limited Edition. Mark Molitor, die sinds 2019 als animator bij JJP werkt, heeft het kabinet en de kopruit van de Standard Edition geïllustreerd.

Het is vrij ongebruikelijk om zo veel verschillende artiesten in te zetten op een themakast. Daardoor zijn er qua uiterlijk drie hele verschillende uitvoeringen ontstaan. Het speelveld past prima in elk verschillend cabinet.

Dayne bleek een geweldige tekenaar.

Om hem goed in te kunnen zetten en vanwege zijn gebrek aan ervaring met pinball werd hij door mij begeleid in het opmaken van het speelveld. Het werken rondom de inserts en gaten was voor hem nieuw, waardoor ik ben ingesprongen en een groot gedeelte van de opmaak

voor mijn rekening heb genomen: het plaatsen van Daynes losse elementen, kleuren aanpassen, zelf elementen ontwerpen en toevoegen in de stijl van Dayne en het vormgeven van de hele plastic set.

De vijfde en laatste artist is Jesper Abels. Jesper is een zeer getalenteerde Nederlandse illustrator, die mij al eerder heeft geholpen met enkele illustraties voor JJP’s Pirates. Die samenwerking beviel goed en dat resulteerde in een stage van Jesper bij mij, precies tijdens het GnR-project.

Jesper heeft onder andere de kopruit en de sideblades van de Collectors Edition geïllustreerd. Hij wist zijn werk zeer goed te laten passen bij het speelveld.

Het aansturen van vier artiesten in verschillende tijdzones was een hele uitdaging en het was spannend of alles qua stijl goed bij elkaar zou gaan passen. Door covid was ik niet in staat de prototypes te gaan bekijken in Chicago en heb ik pas ná de publieke release de flipperkast voor het eerst gezien en gespeeld. Ik kan zeggen dat ik supertrots ben op het resultaat. Het winnen van JJP’s eerste Twippy-award voor Best Art heeft dit nog bevestigd.

Licentie Bij de start van een nieuw project is het altijd aftasten bij de licentiehouder wat er allemaal mogelijk is met een licentiethema. We kregen de mogelijkheid om via Skype direct contact te hebben met Slash. De eerste call maakten we vanuit drie verschillende tijdzones; Eric vanuit Chicago, ik vanuit Nijmegen en Slash, na een optreden, vanuit Nieuw-Zeeland. Best bizar om zo vanuit je huiskamer een overleg te hebben met een levende legende. Slash was betrokken en leverde goede feedback op de ideeën die we hem lieten zien.

29

Hem zo persoonlijk betrekken werkte uiterst positief. Vele deuren werden door hem geopend. Na een aantal weken ging veel overleg tussen Eric en Slash direct via WhatsApp en hadden we vaak na een kwartiertje al feedback van hem. Doordat de lijnen zo kort waren en vrijwel het meeste werk niet door bandmanagement goedgekeurd hoefde te worden, kregen we veel vrijheid in ons werk. Probeer dat maar eens met een filmlicentie voor elkaar te krijgen, waar dit zeker niet gebruikelijk is. Vrijwel alle art in alle drie de modellen (met uitzondering van de tourposters) is custommade.

Video’s en user-interface Het thema van de GnR-kast draait om de ‘Not In This Lifetime’ wereldtournee. Een expliciete wens van Slash. We kregen twee harddisks met ongeveer 25 concertregistraties van elk rond de drie uur! Voor elke song in de kast, 22 in totaal, kozen we een ander optreden. De video’s zijn door mijn broer Jerome de Win gemonteerd, zodat ze synchroon lopen met de

Collectors Edition

30

NFV Spinner Magazine | jaargang 30 | nummer 2

studio-opnames. Daarnaast kregen we de video’s en animaties die gedurende het concert op de schermen werden getoond.

Deze zijn gemaakt door Creative Works UK. De live-beelden en stage-video’s worden gelijktijdig getoond op het backboxdisplay, maar afwisselend groot in beeld of linksboven in een kleiner frame. In tegenstelling tot eerdere JJP-titels, wilde ik de video’s graag zo groot mogelijk op het scherm, omdat dit het beste het concertgevoel weergeeft. Van alle Jersey Jack kasten bevat deze kast de meeste uren aan video en animatie.

Voor de rest is alles op het scherm uniek gemaakt en geanimeerd door Mark, Jesper en mijzelf.

De integratie van de art van de verschillende kabinetten in elke Album Mode is een leuke vondst en zeer geslaagd, al zeg ik het zelf. Zo kan iedereen toch genieten van de art die voor alle modellen is ontwikkeld.

De Wizard Mode maakt tevens gebruik van onze eigen art. Uiteraard niet makkelijk, maar zeker de moeite waard om te halen.

Sketches van backglass, Duff en Slash door Dayne Henry

Easter eggs In GnR zitten tal van Easter Eggs verstopt, waaronder een paar Nederlandse grapjes.

Tussen de posters op het kabinet van de Limited Edition zit er niet voor niets een van het concert in Nijmegen. De poster van het concert dat ik bijwoonde, te zien op de monitor tijdens gameplay, is voorzien van de tekst ‘JP was here’. Die tekst is tevens verstopt in de QR-code van de ‘Player 2 Added’ animatie. De beelden bij het nummer ‘Patience’ zijn opgenomen tijdens het concert uit 2017 in het Goffertpark.

Uiteraard valt er nog veel te vertellen en te tonen over het project en ik doe dat hopelijk weer snel eens live tijdens een DPO wanneer het weer kan.

Al met al was GnR een project waar ik met veel passie en plezier aan heb gewerkt. De creatieve vrijheid die we met dit project hebben gehad, zal ik niet zo snel meer tegenkomen. De samenwerking met Slash werd haast vanzelfsprekend, maar blijft bijzonder en onvergetelijk.

Eerste versies van de user interface

31

32

NFV Spinner Magazine | jaargang 30 | nummer 2

GnR rulesheet 33

Tekst: Eric Bartels en Bas Vis, foto’s: Eric Bartels, Martin Ayub (Pinball News), Bas Vis

Magic Girl Van art-object naar pinball machine

In Spinner 1 van 2021 stond het verhaal over het project waar Eric Bartels, Max Rogmans en Rogier Voorderhaak aan begonnen, namelijk van de Magic Girl een volwaardige flipperkast maken. Het prachtige ontwerp van John Popadiuk was aan de kopers geleverd, maar de kast was absoluut niet ‘af’.

In deze tweede aflevering komt met name Eric aan het woord. Als man van de techniek besteedde hij vele uren aan het vaststellen van de problemen, het analyseren van de oorzaken, het bedenken van oplossingen en het vervolgens het realiseren daarvan. Dit verhaal bevat geen volledige opsomming, maar op mijn verzoek heeft Eric een selectie gemaakt. Zo krijgt iedereen een indruk van de uitdagingen en krijgen de techniekliefhebbers een kijkje in de keuken. In dit deel twee moet het antwoord komen op de vraag: gaat het lukken om van de Magic Girl een echte flipperkast te maken? Als dat zo is, dan is er opeens ook weer perspectief voor de andere negentien kasten.

De eerste analyse Eric: ‘Na aankomst van onze eerste Magic Girl zijn we eens gaan kijken wat de kast nu precies deed en wat niet. We kwamen niet verder dan dat je een spel kon starten en dan kiezen welke modus je wilde spelen. Op het display werd dan een aantal poppetjes vertoond met de spelmodus erbij.

We vonden al snel uit dat je alleen de ‘arcademodus’ kon spelen. Er kwam dan een bal en je kon proberen een

34

skillshot te maken. Het bleef alleen totaal onduidelijk hoe dit skillshot werkte en waarom soms niets geregistreerd werd. De bal kwam vervolgens voor de flippers en dan… gebeurde er weinig. Hier en daar wat punten, wat geluiden en vreemde gedragingen van de kast die niet te verklaren waren.

dan uitzoeken wat het idee van de ontwerper geweest zou kunnen zijn en wat daar aan mechanieken en spoelen voor nodig zouden zijn. Onze eerste indruk was dat er wel wat spoelen en mechanieken misten...’.

Een rampdiverter die wel bewoog maar de bal niet kon sturen door een mechanisch gebrek. De bal op de center van de Magic Chamber … en daar bleef de bal dan roerloos liggen. De Magna Save bij de outlane …. deed soms iets, maar vaak niets…

De Lion Saw wilde niet draaien.

Locklights werden aangeschoten, de lock ging branden maar... geen lock te bekennen…. Geen echte, geen virtuele. De MG was eigenlijk een mooie doos met lampen maar verder: NIETS. Man, wat een droefheid.

Eric: ‘We kozen ervoor te gaan beredeneren waarom iets niet werkte.

Uitgangspunt: als er geen input is, is er ook geen output… of: wrong input = bad output. Anders gezegd: als de kast niet weet waar de bal is, dan kan je ook niet verwachten dat hij er wat mee doet. Wij gingen

NFV Spinner Magazine | jaargang 30 | nummer 2

Eerste pagina van een lange lijst met defecten

Uitdaging 1: de switch matrix

Ramp-entry-opto op linkerramp gemonteerd

Inventarisatie Eric: ‘We begonnen met ouderwets door de foutenregistratie te bekijken en te analyseren. Net als bij veel andere kasten, zit er ook in de MG een optie in het menu voor een switchtest. Dat leverde een heleboel info op, vooral omdat veel zaken niet gemonteerd of onjuist gemaakt waren. Het verhelpen van de switchgerelateerde problemen bracht veel vooruitgang in het project’.

Probleem 1.1 We kwamen erachter dat er geen Ramp-Entry-switches waren, terwijl die noodzakelijk zijn om een bal in elke ramp te kunnen locken. Tja, als die er al niet zijn dan zal de lock in de ramp weinig doen…

Opto-set, zender en ontvanger

Ballengootprint, links nieuw, rechts oud gebruikt, zodat de opto rechtstreeks op de matrix aangesloten kan worden zonder verdere prints er bij te halen.

alweer verder aan het kijken. Het ging om millisecondes, maar toch ... hij miste hem soms.

Probleem 1.2 Het ontwerp van de ballengoot voor zes ballen bleek gejat te zijn van Oplossing Bally/Williams, uitvoering begin Opto’s monteren aan het begin van de jaren 90. Verouderd ontwerp en te ramp. Gelukkig was de kabelboom al traag voor de computer. Soms werd voorbereid voor deze missende onderde bal gevraagd en dan moest de delen, dus dat maakte realisatie makke- print nog meten, tegen de tijd dat er antwoord was, was de computer lijker. Ik heb opto-techniek van Stern

Oplossing De oorzaak van het probleem zat in het ontwerp, dus heb ik de gehele print opnieuw ontworpen en in de stijl van de originele maar dan met de techniek die we ook in de opto’s zouden gaan gebruiken. Nu was de reactie snel genoeg. Ik maakte ‘m direct ook ‘servicevriendelijker’.

Uitdaging 2: de Chamber Popper

Probleem 2.2 Eric: ‘Nu de magneet de bal probeerde te vangen, bleek een grote ontwerpfout de boel in de war te gooien.

Niemand had dit dus ooit getest en de magneet bleek te dicht op de spoel te zitten met als gevolg dat de magneet ook de VUK-plunger omhoog deed komen en de bal niet meer op de ring kon liggen.

Inventarisatie Eric: ‘Eén van de in het oog springende features van de MG is de Chamber Popper. In het midden van het speelveld zit een ijzeren ring met een gat waar een vertical-up-kicker uit kan komen en een magneet die de bal vastpakt en centreert op de ring als een soort ringmaster uit Cirqus Voltaire. Maar deze ring deed niets. Je kon de bal er met de hand opleggen en die zou daar eeuwig liggen. Er was namelijk geen switch of iets dergelijks om de bal te zien, dus kon de kast er weinig mee doen. Dus dan ook geen schot naar boven naar de airmagnet om zo op het minispeelveld te komen waar je de magnaflippers zou kunnen bedienen, zoals bij het minispeelveld in Twilight Zone.

Probleem 2.1 Deze Chamber Popper was een grote uitdaging, we hebben lang gedacht en lang gezocht. Probleem was dat er ooit bedacht was om hier een ejecthole van te maken met een

extra VUK (Vertical Up Kicker) zoals in de NBA Fastbreak. Zo was de kast geprogrammeerd, maar helaas was het ontwerp later in het proces gewijzigd in een magneet en een kicker zonder switch. De switch kon dus NOOIT op de plek van de bal komen, daar was absoluut geen ruimte voor.

Opto’s links en rechts ervan was ook geen optie, denk aan LONG Beam Opto van de Dracula.

Oplossing Na lang zoeken zijn we uitgekomen op een alternatieve opto uit de kopieermachinewereld, een Sharp sensor die een voorwerp kan detecteren tussen de 4 en 30 cm afstand. Ook hier heb ik een printje ontworpen, zodat we een opto konden maken die als een EDDY-switch werkt, hij hangt in de lucht onder aan het minispeelveld en met een potmeter stel je hem zo in dat je een bal kan detecteren op de Ring ……. De vlag ging uit toen we dit gerealiseerd hadden. Deze oplossing was niet zichtbaar aan de buitenkant en gaf iets magisch aan de kast.

Oplossing We hebben dit gehele mechaniek aangepast door de spoel twee centimeter lager te monteren en een langere plunger te monteren.

De nieuwe chamberpopper 35

Uitdaging 3: multiball inregelen Inventarisatie Eric: ‘Switchproblemen opgelost, Chamber popper gefixt. Nu hadden we iets… de bal werd naar boven geschoten en werd gevangen door de airmagnet en na allerlei mooie graphics liet hij de bal los en verder gebeurde er weinig, geen magic flips en geen Twilight-Zone-minispeel-veld­ ervaringen, maar we waren verder.

We gingen ons concentreren op de locks... We wilden MULTIBALL zien...

Probleem Ooit was het idee twee ramps links en rechts met aan het einde een magneet die de bal ging vasthouden.

Uit de prototypes bleek dat de ramp smolt door de hitte van de magneet, geen goed idee. Nu waren er op die plek plastics geschroefd met een afbeelding van een hand, een simpel blauw ledje verlichtte deze. Hoe cool zou het zijn als deze handen op en neer konden bewegen en dus de bal konden grijpen en voorkomen dat ze verder rolden? Het idee voor de lock was geboren….

Uitdaging 4: magneten!

Inventarisatie Eric: ‘De Magic Girl zit vol magneten.

De TZ had er veel, maar de MG verslaat ‘m! Een aantal van die magneten hadden we al beter werkend gekregen, maar de grootste uitdaging was de Levitating magnet.

Bal in ramp gelocked met groen licht als aanduiding: multiball!

Oplossing Wekenlang meten en proberen volgden. We kwamen uit op het idee om een slingshotbracket onder het speelveld te monteren. Die zou dan via een stang op en neer gaan en de hand laten bewegen. Leuk, maar de uitvoering moest wel zo verborgen mogelijk zijn want we wilden geen wijziging in de looks van de kast.

Het blauwe ledje werd vervangen voor een versie met rgb zodat de ball

die gelocked is groen verlicht wordt: duidelijk en flipperuniverseel. De spoel aansturen was wel een ding, want een magneet of een spoel is een verschil maar dat werd een latere zorg.

Probleem 4.1 Eric: ‘Men had het zo bedacht: een target aan het eind van een korte lane en als de bal terugrolde dan zou een spoel de bal van het veld zuigen en dan laten zweven in een magneet. Leuk bedacht, maar op geen enkel wijze kan je zoveel magnetisme bereiken dat een bal

in volle vaart van het veld gezogen wordt... De oplossing die men zelf al in de fabriek bedacht had was het target weg te halen en aan de achterkant van de magneet te plaatsen onder een hoek van 45 graden, dan kon de bal omhoog stuiteren tegen deze target en dan zou het moeten werken. De praktijk was dat 1 op de 100 keer gebeurde wat de bedoeling was. De target was een verend object en dus ging dit meestal fout.

Nu konden we ballen locken en we hadden als EERSTE en ENIGE ter wereld een Magic Girl kast die MULTIBALL in het scherm liet zien.

Tijd voor champagne!

Oplossing De oplossing was een balgeleider te plaatsen onder de magneet met de switch in het midden.

Nu gaat de bal altijd een stukje omhoog en met een perfect schot door de magneet heen. Als de magneet aangestuurd wordt Hulpstuk dan vangt hij de bal en laat levitating hem zweven… Leuk dat deze magnet magneet nu doet waar-ie gemonteerd voor bedoeld is!

36

NFV Spinner Magazine | jaargang 30 | nummer 2

Probleem 4.2 De MG heeft, net als bijvoorbeeld de Black Knight, een Magna Save. Deze deed het soms, maar met weinig kracht. Ook was niet duidelijk wanneer de save geactiveerd was, want verlichting ontbrak.

Oplossing We zagen eigenlijk al vrij snel dat de gebruikte magneten met kartonnen behuizing slecht waren.

Dus gelijk hebben we alle magneten vervangen door een goede kwaliteit magneet. Nu doet de magna save het ook weer. Ook de verlichting aangepast naar rgb, want een magna save hoort natuurlijk geel te zijn.

Probleem 4.3 De Hare jet… Dit is een virtuele popbumper, een veer onder een popbumpercap zwevend in de

Motorstuurprint voor Jinx en Tigersaw

Uitdaging 5: upgrades!

Inventarisatie Eric: ‘De Magic Girl heeft, naast de eerder beschreven niet uitontwikkelde locks en magneten, nog diverse niet werkende features. Wat te denken van de extra flipperbutton die links in het cabinet zat? Wat moesten we daarmee? De knop was niet aangesloten en uit onderzoek bleek dat er in de software ook geen functie voor beschreven was. Maar aangezien hij er toch zat, dachten wij: wat kan er mee?

Probleem 5.1 De rechteroutlane is beveiligd door de eerder beschreven magna save. Links is er een kleine zwarte draaischijf, de Jinx. Die schrijf draait als de bal over een knop rolt en gaat

lucht. De switch deed weinig, want er zat geen magneet gemonteerd onder het speelveld.

Oplossing Magneet erin en … een rokend powerdriverbord dat onder het speelveld hing. Gelukkig was de stuurthyristor zo heet geworden dat hij zichzelf los soldeerde en op de bodem van de kast viel. Duidelijk dat men dus een reden had om deze niet te monteren. De oorzaak zat in de aansturing.

een stap verder. Zaken als de lampaansturing bijwerken kostte een eeuwigheid voor de locks en magna save en nog zes andere missende lampen in het veld.

Magna save led

Eric: ‘Voor een aantal oplossingen was aanpassing van de software nodig. We hadden de broncode (redactie: zie deel 1 in Spinner 1 2021) gekregen, maar aanpassen was een flinke klus. Het programma snappen was al een ding, aanpassen en de gevolgen ervan uitzoeken was echt nog

uit bij een andere. De schijf draait maar één kant op en kan je bal dus redden of juist niet. De bal wordt soms uit de outlane geslingerd en soms erin gezogen. Het idee kwam om met de rode flipperknop de draairichting van de schijf veranderbaar te maken, een soort extra skill.

Oplossing Ik heb een print ontworpen en de knop via de switchmatrix bijgeplaatst. Met wat software-aanpassingen (wat een werk!) heeft de knop nu dus een functie en zit er niet meer voor Jan Doedel.

Probleem 5.2: het minispeelveld Eric: ‘We zijn twee jaar verder en na vele uren van sleutelen zijn we op het punt beland dat de kast veel beter werkt. We konden ons nu gaan richten op de virtuele flippers van het minispeelveld.’

Die virtuele flippers bleken totaal verkeerd gepositioneerd: de bal valt steeds tussen de twee magneten op het veld en de magneten kunnen de bal geen richting geven.

subtiele aanpassingen en we zijn er bijna. In ieder geval hebben we nu de magneten met een kern gemonteerd voor meer magnetisme en we hebben in plaats van stickers op de spoelen nu het speelveld laten bedrukken. De tekst Hokus Pokus zat in één van de andere MG-kasten en komt ook terug in de topper, zodoende nu deze keus.

Nieuw en oud minispeelveld

Oplossing We hebben het minispeelveld opnieuw laten maken met kleine

37

Uitdaging 6: de voeding Inventarisatie Eric: ‘Na al deze aanpassingen werkte er veel meer, maar kwam er ook een probleem bij. Een prijzig probleem ook. Want nu de kast veel meer dingen deed en de magneten werkten, was er vaak een moment dat geen enkele spoel het meer deed. Als toetje moesten we dus wat bedenken voor de voeding’.

Probleem Onderzoek wees uit dat de voeding die gebruikt werd voor de 48 volt

De hamvraag: is de Magic Girl nu een volwaardige flipperkast?

In de voorbije drie (!) jaar zijn Eric, Max en Rogier een heleboel ervaring rijker geworden. Een voorbeeld van veel vallen, opstaan en weer doorgaan. In die ruim duizend dagen zijn er heel veel uren besteed om van een meisje met potentie een volwassen dame te maken. Een flipperkast ontwerpen vereist creativiteit, maar het doorontwikkelen van een ontwerp van een ander vraagt creativiteit in het kwadraat. Laten we de prestaties nog even kort samenvatten: Zijn de technische problemen overwonnen? Antwoord: ja.

De voeding versterkt, zwakke prints opnieuw ontwikkeld, magneten vervangen.

Zijn de feature-ontwerpfouten verholpen? Antwoord: ja Minispeelveld herontworpen, magneten geïntegreerd, extra flipperknop werkend, tiger saw draaiend, skillshot ontwikkeld.

Zijn de softwaretekortkomingen weggewerkt? Antwoord: ja Locks en multiball uitgewerkt, nieuwe features ontwikkeld.

Als je dit allemaal bij elkaar optelt, kan er maar één conclusie zijn: de kast voldoet aan de gestelde eisen.

Een huzarenstukje, een bewijs van de stelling dat je met (veel) geduld en (veel) doorzettingsvermogen

38

ontoereikend was. Er was gekozen voor de lichtste en goedkoopste uitvoering die ze konden vinden en die schakelde af als de stromen te hoog werden. Er was ook geen extra condensatorpakket geïnstalleerd zoals bij alle nieuwe kasten die de pieken op moest vangen.

Condensator-pack om piekbelasting op te vangen

Oplossing De voeding hebben we vervangen door een met dubbele capaciteit en niet afschakelend, maar begrensd en een condensatorpakket waar je u tegen zegt. Nu blijft die in ieder geval alles aansturen in de kast!

je doelen kunt realiseren. Het was natuurlijk niet altijd makkelijk, maar de voldoening is groot!

Is de Magic Girl nu een volwaardige flipperkast? De kleine groep van eigenaren zal heel nieuwsgierig zijn naar het antwoord.

Stiekem zal John Popadiuk ook wel geïnteresseerd zijn. Wat verder vooruitkijkend: wie weet zal het antwoord van invloed kunnen zijn op het besluit van Deeproot Pinball over wat nu te doen met de licentie die ze hebben verworven...

Desgevraagd komen Eric, Max en Rogier echter niet met een antwoord op de vraag. Ze laten dat oordeel liever over aan de spelers zelf. ‘The proof of the pudding is in the eating’.

Er moet gespeeld gaan worden dus! Op zaterdag 5 juni heb ik een sneakpreview mogen beleven.

Wat een belevenis!

Verderop in de Spinner kunnen jullie over mijn ervaring lezen.

NFV Spinner Magazine | jaargang 30 | nummer 2

Ik heb Eric, Max en Rogier in contact gebracht met Martin Ayub van Pinball News. Martin is wereldwijd bekend om zijn ‘in depth’-reviews van nieuwe flipperkasten. Nu de ergste COVID-kou uit de lucht lijkt in Europa, hopen ze Martin binnenkort in Nederland te mogen ontvangen. En dan is zijn review binnenkort te lezen op de Pinball-News-site en volgt een verslag in Spinner 3!

Eric, Max en Rogier naast de Magic Girl

Bas Vis

Het clubhuis Zomerse (her)opening!

Na zes maanden gedwongen sluiting, gaat de deur eindelijk weer open voor onze leden. Voorlopig nog met een maximum aantal bezoekers en de verplichting om 1,5 meter afstand te houden, maar het belangrijkste is: er kan weer in het NFV Funhouse geflipperd worden. Er staan 110 flipperkasten te wachten om weer bespeeld te gaan worden, waaronder een aantal nieuwkomers (laatste aanwinst: de Dialed In van JJP).

Belangrijk!

• Het clubhuis is voorlopig alleen open voor NFV-leden.

• Aanmelden vooraf is verplicht, dat kan via de NFV-site • Kom alleen als je gezond bent!

• Houd je aan de maatregelen: verplichte looprichting, 1,5 meter afstand houden (dus altijd een flipperkast tussenruimte!) en handen goed en regelmatig reinigen.

Bij binnenkomst zullen we een aantal controlevragen stellen.

De voorlopige openingsdata Op zaterdag 12 juni was er een ‘test’-opening met een klein gezelschap tijdens de ALV. In andere jaren was dat de opmaat naar een zomerstop, maar dit jaar markeerde deze dag de herstart richting een zomer waar het clubhuis ook in de vakantiemaanden open zal zijn. Vooralsnog zijn de volgende openingsdagen gepland: • • •

Vrijdag 25 juni Vrijdag 30 juli Vrijdag 27 augustus

We bekijken de mogelijkheden om ook in juli en augustus een zaterdagopening te doen. Check steeds de NFV-site en de Facebookpagina voor de laatste informatie over de clubhuisopening.

Catering We werken tijdens deze zomerse heropeningsperiode met een minder uitgebreid assortiment dan normaal. Er zullen voorlopig geen maaltijden geserveerd worden, wel zijn er broodjes en diverse snacks te verkrijgen.

39

Tekst en foto’s: Michel Lanters en Bas Vis Het oude duivenhok moest eerst plaats maken

De bouw van een gameroom In het artikel ‘Gameroom van... Michel Lanters’ eerder in deze Spinner het prachtige verhaal over de flipperschuur van Michel. Maar hoe is dat tot stand gekomen? In dit artikel het verhaal achter het idee en de bouw.

Wat was er eerder: het idee om een ‘mancave’ te maken of het idee om te verhuizen?

Waar begon de mancave? Die begon rond 2000 toen een vriend aan mij vroeg om voor hem een flipperkast (Mata Hari) te kopen bij Wizard in Bunschoten. Dat maakte het flippervirus in mij wakker. Ik kocht zijn Mata Hari en begon met opknappen. Ook kocht ik mijn jeugdliefde, de flipperkast waar ik heel veel op gespeeld heb: Mr. & Mrs. Pac-Man. Die heb ik trouwens vier keer gekocht en daarvan twee gesloopt (doen we tegenwoordig niet meer, alle flipperkasten zijn heilig). Toen de DPO’s in Leusden waren, werd ik ook lid van de NFV en kon ik helemaal los gaan. De flipperkasten Fathom, Twilight Zone, Mr. & Mrs. Pac-Man, Medieval Madness, Deadly Weapon, Getaway-II pasten op de grote zolder van ons huis in Bilthoven. De zolder was wel vol en de flippers maakten veel lawaai. Met name de Medieval Madness werd veel bespeeld (waarom gaat na ieder spelletje je hand onge-

40

NFV Spinner Magazine | jaargang 30 | nummer 2

merkt naar de startknop?) en het was een enorme klus als een flipperkast naar boven of naar beneden moest (in tien stukken). Ook ging de huur van ons huis ieder jaar fors omhoog, ik wilde graag meer flipperkasten en meer ruimte om “ongestoord” (= anderen niet te storen) te spelen en werken in mijn mancave. Derhalve heb ik in 2014 in Zeist een hoekwoning gekocht (toen kon dat nog goedkoop) waar ik achterin de tuin een flipperschuur van zeven bij vijf meter kon bouwen op de plek van de duivenhokken van de vorige bewoners.

Welke eisen had je gesteld aan je mancave? (oppervlak, inrichting) Je bedoelt flipperschuur? Zo heet dat ding hier. De eisen waren: ruimte om te werken en te spelen zonder er claustrofobie aan over te houden. Twee kasten die tegenover elkaar staan moeten kunnen worden bespeeld door twee spelers en een derde persoon moet er tussendoor

stopcontacten zijn ingebouwd in de muren. Kabels heb ik weggewerkt in een niet-zichtbare kabelgoot.

Wie heeft het ontwerp/de tekening gemaakt van de flipperschuur?

Allereerst heb ik met de gemeente Zeist overlegd over wat er vergunningsvrij maximaal mogelijk was, daarna heb ik tekeningen gemaakt en heeft in 2015 een bedrijf een casco van betonnen platen gezet met een betonvloer erin. Een fietsschuurtje van vijf bij twee meter heb ik toen ook laten zetten, zodat ik daarop kon oefenen met het bouwen van een dak en het afwerken van de wanden.

kunnen lopen. Afhankelijk van hoe een speler staat (met de benen ver naar achter) kom je dan uit op twee meter per kast. Wil je de glasplaat eraf kunnen halen dan heb je circa 2,40 meter ruimte nodig. De diepte van de flipperschuur werd daardoor dus ongeveer 4,8 meter. Voor de breedte van één flipperkast reserveer ik 80 cm, dan staan de kasten niet tegen elkaar en heb je bij de handen 24 cm tussen de kasten. De breedte van de tuin is zeven meter en bij een binnenmaat van 6,6 meter kan ik acht kasten op een rijtje zetten. In één hoek een zithoekje met opslag eronder, dan kan ik 8 + 4 = 12 flipperkasten plaatsen. Dat vond ik een mooi aantal!

Hoeveel procent van de bouw en inrichting heb je zelf gedaan? Waren er hulptroepen?

Ik had hulp nodig en die kwam er gelukkig ook, van veel verschillende mensen: familie, vrienden en bekenden. Ik heb heel mooie herinneringen aan de samenwerking met mijn recent overleden vader. Hij heeft veel meegeholpen en we hebben fijn samengewerkt. Mijn flipperschuur is ook van hem. De meeste mensen zijn al teruggekomen om te spelen. In een fotocollage heb ik praktisch iedereen gezet die heeft meegeholpen bij de bouw.

De inrichting van de gameroom was eenvoudig: geen ramen, maar wel een ventilatiesysteem (in- en uitblaas), goed geïsoleerd en geluiddicht. Als laatste elektra: ik heb een dikke grondkabel gelegd van de meterkast in het huis naar een tweede meterkast in de flipperschuur.

Op elke groep maximaal zes flipperkasten en de vele

41

Had je al ervaring met bouwen?

Nee, maar van tevoren heb ik tegen mijzelf gezegd: dit is een kwestie van doen, fouten zul je op onbekend terrein zeker maken, laat dat je er niet van weerhouden om voor je droom te gaan. Drie voorbeelden (maar er zijn er meer gemaakt hoor): de bovenzijde van het dak is met te dun hout gedaan, onder het laminaat had een dikkere isolatie gemoeten, de betonvloer leek vlak, maar had ik beter kunnen egaliseren. Van de gemaakte fouten

slaap ik geen seconde minder. Materialen heb ik met een karretje overal vandaan gesleept. Zo zijn de grote balken afkomstig van een boerenstal uit Zuid-Holland: vijf balken van 5,5 m voor 125 euro. De isolatie kwam uit Schijndel, hout uit Gorinchem en Hoevelaken, verder ook tweedehands materiaal waar mogelijk, alleen de dakpannen zijn nieuw en werden thuis afgeleverd.

“De isolatie kwam uit Schijndel, het hout uit Gorinchem en Hoevelaken...” verhuizing en verbouwing heb ik veel kasten bijgekocht, ingepakt en opgeslagen in de garage.

Wat zijn je wensen over de flipperschuur?

Mijn wens is dat de flipperschuur mooie ervaringen oplevert. Dat mensen komen spelen en samen plezier beleven.

Daar word ik gelukkig van. Dat ik er kan ’rommelen’ en lekker bezig kan zijn. Ik kan eigenlijk maar heel weinig met twaalf flipperkasten. Op één kan ik spelen en op een ander kan ik een reparatie uitvoeren, daar word ik een beetje blij van. Maar anderen het flipperspel zien ontdekken, het enthousiasme, de onbekende skills die ik bij hen waarneem, de verwondering, ja daar gaat het om.

Hoe lang ben je bezig geweest van begin (eerste spa in de grond) tot oplevering?

In 2016 heb ik twee weken in het voorjaar en zes weken in de zomer gewerkt. Op 10 augustus 2016 ging de laatste plank erop en konden de flipperkasten erin. Op de Getaway had ik een inpakdatum gezet toen ik ‘m in de opslag zette: 26 aug 2014. In die twee jaar tussen

42

NFV Spinner Magazine | jaargang 30 | nummer 2

Wanneer verwacht je helemaal ‘klaar’ te zijn?

De inrichting kan nog wat meer aangekleed worden, maar ik wil dat niet haasten. Ik wil inrichten met herinneringen en ervaringen, en dat duurt even. Zo heb ik een zeefdruk van mijn brommer toen ik zestien was en een stukje van mijn streepjesbroek toen ik jong was en geen idee had van hoe belachelijk ik erbij liep. Maar ik ben wel kieskeurig met wat erin gaat en alles is aan verandering onderhevig. Mijn muziekcollectie (platen) gaat er waarschijnlijk uit. Momenteel stream ik vooral muziek en

Wat was de kast die je het snelst weer verkocht?

Waarom was dat?

Kasten verkopen doe ik nauwelijks. De Deadly Weapon heeft verrassend goede gameplay maar is zo lelijk, die moest wel weg. Artwork vind ik sowieso niet best op de meeste flipperkasten. Bally heeft een goede koppeling tussen kopruit en speelveld en is prettig om naar te kijken. Zo is het totaalbeeld van de Fathom erg goed, maar op detailniveau zijn de plaatjes slecht getekend.

Soms zo slecht dat het weer grappig is: wat vind je van de acht ‘vrouwen’ op de kopruit van de Harlem Globetrot-

wel zo hard dat dat buiten hoorbaar is, schijnbaar had de isolatie beter gekund……..

Welke kasten heb je in je collectie? Welke zijn blijvers?

Momenteel heb ik er elf, de Elektra is opgeknapt voor de vereniging die gaat terug naar het clubhuis. Ik heb een mix van snelle (HGS2, NF, Dracula, I500) en belevingskasten (NGG, CV, SS, Congo) en solidstates (Pac-Man, Black Knight, Fathom). Het heeft vijftien jaar geduurd voordat ik er achter ben gekomen wat past bij mij en dat zijn de snelle kasten. De bezoekers hebben meer een voorkeur voor de belevingskasten, ieder zijn ding.

Wat was de eerste kast die je kocht?

De Pac-Man is mijn jeugdliefde, die stond in het Open Ontmoetings Centrum, OOC, in Venlo. Daar heb ik heel veel guldens in gegooid. Van de vier Pac-Mans heb ik er twee gesloopt en een verkocht. De mooiste heb ik nog, zodra een goed nieuw reprospeelveld beschikbaar is, wordt de Pac-Man gereviseerd. De kast is momenteel nog ondergewaardeerd, maar is wel een tijdsdocument uit de 80-er jaren, dus wellicht volgt die waardering nog.

ters? Haggis Pinball gaat een remake doen van Fathom.

Een ideale kans om het thema en artwork aan deze tijd aan te passen. Maar nee: het blijven zeemeerminnen die de man naar de bodem van de lagune trekken en de vrouw angstig in de boot achterlaten. Deze ouderwetse man-vrouw-stereotypering was in 1981 al achterhaald.

En nee, daarom ga ik mijn Fathom niet verkopen, zoals ik dat wel deed met mijn Medieval Madness.

Voor die Medieval Madness kon ik zoveel geld krijgen, daarmee heb ik dan weer de voorschotten betaald op de Wizard of Oz. Wat een spijt heb ik daarvan!! De Wizard of Oz heb ik het kortst gehad, of eigenlijk helemaal niet.

43

Op het moment dat we de sleutel van ons nieuwe huis kregen belde Ministry of Pinball dat mijn Wizard of Oz geleverd werd. Die ging dus als eerste de garage in en is daar twee jaar blijven staan. Ik had deze kast ongezien voorbesteld en kwam er na vijf jaar achter dat het thema niet bij mij paste. De kast heb ik voor heel veel meer geld ‘new in box’ verkocht. De lichtshow en kleuren van de Wizard of Oz zijn trouwens wel geweldig, die openen deuren in mijn hoofd, word je lekker high van :- )

Welke kast zou je heel graag aan je collectie toevoegen?

Waarom?

De Medieval Madness, dat is de leukste kast. Maar helaas wel erg prijzig. De prijzen rijzen de pan uit tegenwoordig.

Daarom verkoop ik ook niet, want dan heb je wel veel geld maar geen flipperkast. Voor nieuwe leden is dit wel een probleem, schaf maar twee populaire DMD-kasten aan dan ben je zo 10.000 euro verder en moet je thuis wat uitleggen.

Die DMD-kasten van Bally/Williams zijn trouwens alle fantastisch, ik speel er graag op: van Fish Tales tot Dirty Harry, allemaal leuk spel, ieder met zijn eigen bijzondere eigenschappen. Ik ben ook onder de Bedankt, pa..!

44

NFV Spinner Magazine | jaargang 30 | nummer 2

indruk van wat Stern tegenwoordig maakt: JP, AIQ heel gevarieerde gameplay, mooie schoten, maar wel prijzig dus. Voor de NFV lijkt mij dat de prijsstijgingen slecht uitpakken. Nieuwe leden kunnen schrikken van de huidige prijzen en afhaken. Dan worden we een kleine oude rijke mannenclub die langzaam zal verstoffen.

Wil je nog iets kwijt aan onze lezers?

Jazeker. Ik zou het leuk vinden om meer leden te ontmoeten door mijn flipperschuur open te stellen en zelf wat te organiseren. Maar daar moet ik nog wat over nadenken. Of een open avond (040-pinball in Eindhoven geeft het goede voorbeeld). Bestaat de LFC nog?

Ontmoeten kan ook als het clubhuis weer open is en waar ik regelmatig achter de bar sta. Als het uitkomt neem ik deel aan de klusdagen in het clubhuis. Ik vind onze vereniging fantastisch. We zetten ons allen belangeloos in en maken er wat van. Dat brengt geluk. Natuurlijk waar mensen samenwerken krijg je verschillen van inzicht, en gaat niet alles zoals ik wil, maar bij de NFV krijg je wel de ruimte om iets naar eigen inzicht te doen: maak je flipperkast mooi, poets en polijst, gooi een ontspiegelde ruit erin. Repareer waar nodig, vervang versleten onderdelen. Als je denkt dat iets beter kan: ga er dan voor (ik verbeter een flipperkast naar eigen inzicht).

Zorg dat de kast schoon is en laat anderen erop spelen.

Have fun!

Jim Jansen

Pinball People Kay Haberkorn (49) De Star Trek op de foto is mijn eerste NIB-machine. Toen hij op de markt kwam, dacht ik dat het speelveld leek op een Star Trek – The Next Generation (Williams), maar dan zonder toys. Ik had overigens Star Trek – TNG al thuis staan en die Sternkast bleef ik maar spelen hier in een café in Berlijn. Toen werd duidelijk dat ik ook die Sternkast moest hebben.

Nu staan ze gebroederlijk naast elkaar in mijn kelder.

Hoe lang speel je al?

Sinds 2012 ben ik heel fanatiek en dat heeft te maken met het feit dat ik ben geboren in het voormalige Oost-Duitsland, niet echt een land voor flippers en arcademachines.

De enige plek waar we konden flipperen was op de Funfairs.

Her en der was het wel mogelijk om op arcadekasten te spelen en het weinige geld dat we hadden, verdween in die machines. Soms gooiden we wasmuntjes in de apparaten en kregen wel een spel.

Een keer werden we betrapt door de eigenaar van de hal en ik was blij dat ik niet voor alle spelen moest betalen.

Je beheert het Instagram-account berlinpinball. Wat deel je zoal?

Sinds 2016 zet ik er foto’s op van mijn flipperleven hier in de stad.

Ook deel ik foto’s van locaties.

Toen ik overigens in Rotterdam was, heb ik in het Dutch Pinball Museum ook foto’s gemaakt en er opgezet.

Hoe is de flipperscene in Berlijn?

Je hebt nog heel veel cafés met kasten en vaak staat er meer dan een flipper. Helaas zijn ze niet altijd in topconditie. De beste plek om te spelen is de ‘Flipperhalle’ met meer dan 65 kasten vanaf 1977. Deze plek is alleen in het weekend open, dus als je wilt

langskomen, check even hun site.

Er vinden hier ook een paar keer per jaar toernooitjes plaats.

Tot slot, wat is je favoriete kast?

The Walking Dead. Ik hou enorm van deze kast, met een geweldige spelopbouw en het is altijd een uitdaging hem te spelen.

Kay naast zijn Star Trek (Stern)

Heb je een foto van jezelf achter een flipperkast, stuur hem naar jansen.jim@gmail.com en Jim neemt contact met je op!

45

Robert Lambermont

Project Skyway De restauratie van een zeldzame asymmetrische flipperkast Vrijwel iedere flipperkastverzamelaar zal het herkennen: naarmate je verzameling groeit en je je verdiept in de wonderlijke historie van flipperkasten, verandert je smaak en daarmee ook de collectie. Eerder gekochte modellen maken plaats voor andere exemplaren die je verzamelaarshart sneller laten kloppen.

Als tiener was ik gek op jaren ’80 flipperkasten, die ik later weer verkocht om ruimte te maken voor mijn eerste woodrailflipperkast, een Gottlieb Sunshine uit 1958. Toen ik in 2013 besloot om een flipperkast genaamd Balls-a-Poppin’ van Bally uit 1956 volledig na te maken, had ik mijzelf plechtig beloofd dat het bij dit ene project zou blijven (zie het artikel in Spinner 2019-2). Mijn zelfkennis bleek echter tekort te schieten.

Mede door de Balls-a-Poppin’ die is uitgerust met een negen-ballen-tellende multiball-bazooka, raakte ik gefascineerd door ongebruikelijke flipperkastontwerpen uit het begin van de jaren ’50. In die tijd barstte er een strijd los tussen de verschillende fabrikanten om de speler te betoveren. De flipperkast, die sinds de Humpty Dumpty in 1947 nog maar net het levenslicht had gezien, maakte ongekende speelveldontwerpen mogelijk. Fabrikant Williams onderscheidde zich van de andere door te experimenteren met asymmetrische speelvelden.

Een vroeg voorbeeld hiervan is de

46

NFV Spinner Magazine | jaargang 30 | nummer 2

Robert met een vers gespoelde zeef voor het drukken van het Skyway speelveld

Het speelveld van Skyway voor en na restauratie

C.O.D. uit 1953. Deze opmerkelijke flipperkast heeft drie gewone flippers en één automatische flipper die door de flipperkast zelf aangestuurd wordt. Een ander mooi voorbeeld is de Nine Sisters uit 1954, die slechts één flipper heeft en een cirkelvormige ‘ramp’ die de bal naar hogere sferen schiet. Een noviteit voor die tijd! Ik vond een verzamelaar in Miami bereid om een C.O.D. en een Nine Sisters te verkopen en zo nam mijn verzameldrang een nieuwe vlucht.

Na wat speurwerk kwam ik nog een asymmetrische flipperkast op het spoor die net als de Nine Sisters een ramp heeft. De Skyway van Williams uit 1954 is zijn tijd drie decennia vooruit met een brug die bestaat uit twee metalen staven waar de bal overheen geschoten wordt. Ook qua graphics is de kast bijzonder: zowel het speelveld als de kopruit en het cabinet sluiten thematisch op elkaar aan. De Skyway ademt een tomeloos naoorlogs optimisme uit; vliegende schotels, hovercrafts, raketten, the sky is the limit!

De Skyway bleek een zeer zeldzame flipperkast te zijn. Toen ik hem drie jaar geleden vond waren er slechts vier exemplaren online bekend. Via de website Pinball Owners vond ik een verzamelaar die op Malta woonde en een Skyway had. Ik stuurde hem een berichtje met de

“Het cabinet werd bewoond door Maltese houtwormen met angstaanjagende afmetingen” vraag of hij hem wilde verkopen, maar er volgde geen reactie. Twee jaar later benaderde ik hem weer, maar dan met de vraag of ik de Skyway mocht opmeten zodat ik er een kopie van kon maken, net zoals ik met de Balls-a-Poppin’ had gedaan. Nu volgde er wel een reactie.

De man verklaarde me vriendelijk voor gek, maar wilde er wel over van gedachten wisselen. Een dag later liet hij mij weten dat hij toch geïnteresseerd was om zijn Skyway te verkopen. Ik deed een bod en er volgden drie voorwaarden: hij vroeg of ik het bod wilde verhogen, ik moest beloven dat het geen commercieel doel had en hij wilde de kast komen bekijken zodra die gerestaureerd was.

Enkele maanden later vloog ik naar Malta waar de verkoper mij hielp met het regelen van het vervoer van de flipperkast naar Nederland.

Hij bleek zelf een verzamelaar van oude speelautomaten te zijn en had een enorme hoeveelheid automaten in opslag waarvan hij betwijfelde of het hem ooit zou lukken om deze allemaal zelf te restaureren.

Eenmaal in Nederland begon ik aan de complexe restauratiewerkzaamheden. De Skyway verkeerde in een uitermate slechte staat. Het speelveld was zwaar beschadigd en verkleurd, de kopruit was gebroken.

47

Zijn tijd ver vooruit: de ‘Skyway’ wireframe

Het cabinet werd bewoond door Maltese houtwormen met angstaanjagende afmetingen. Ik verving de rotte delen van het cabinet door nieuwe houten delen en bracht met airbrush de graphics aan. Daarna volgde het speelveld dat ik in zijn geheel ging zeefdrukken. Na tweehonderd uur tekenwerk konden de zeven gemaakt worden, één zeef per kleur. Alvorens het speelveld te bedrukken, verwijderde ik de oude inkt en moest het fineer hersteld worden. Ook werden de inserts deels vervangen. Het drukken van de graphics van het speelveld was zenuwslopend omdat er direct op het origineel gedrukt werd, waardoor drukfouten onmiddellijk moesten worden hersteld. Het drukproces nam tien dagen in beslag. Daarna lakte ik het speelveld af en was het klaar om opgebouwd te worden.

“Het drukken van het speelveld was zenuwslopend“

Het is magisch om deze oude flipperkast tot leven te zien komen.

Het spel van deze kast uit 1954 is aanzienlijk complexer dan de meeste flipperkasten uit begin jaren ‘70.

Er zijn verschillende manieren om vrijespelen te winnen en ballen die in de rechterschotels gevangen zijn, kunnen bevrijd worden door nieuwe ballen over de Skyway-ramp te schieten. Ook is er een bonussysteem dat niet reset aan het begin van een nieuw spel. De bonus loopt op totdat hij in de vorm van maximaal twintig vrije spelen wordt uitgekeerd.

48

NFV Spinner Magazine | jaargang 30 | nummer 2

Hoewel de kopruit nog niet gerestaureerd is, heb ik het voorlopige resultaat middels foto’s aan de verkoper op Malta laten zien. Hij is opgelucht dat de kast is hersteld en hoopt spoedig naar Nederland te kunnen komen om een spelletje te spelen. Hij vertelde dat hij de flipperkast al tien jaar in bezit had en dat hij in de loop der jaren vele tientallen e-mails van verzamelaars wereldwijd had ontvangen die hem verzochten de kast te verkopen. Dat hij de flipperkast uiteindelijk toch aan mij verkocht kwam omdat hij ervan overtuigd was dat met zeefdruktechnieken de flipperkast in ere hersteld kon worden. Het deed hem wel even zeer om afscheid te nemen van deze bijzondere machine, maar het bood hem de ruimte om weer op zoek te gaan naar nieuwe, bijzondere en zeldzame speelautomaten.

Robert Lambermont, eigenaar Pinball Atelier Haarlem, mei 2021

De gerestaureerde Skyway naast de Balls-a-poppin

Roken... waarom zou ik? Ik ga liever flipperen!

Ingezonden door Axel van der Ende

Advertentie uit de Hitkrant, 1987.

Wij herkennen Fireball 2, Goldball en World Defender. Welke kast staat linksboven? Laat het weten!

49

Bas Vis

De Arcade Een donatie die uit logeren ging

Zo’n vijftien jaar geleden was ik al eens op bezoek in Deil. Inderdaad, een dorpje in de nabijheid van het gelijknamige verkeersknooppunt. In mijn herinnering was dat bezoek samen met twee andere leden van de ‘harde kern’ van de NFV uit die tijd: Jonathan Joosten en Edwin Nijs. Het NFV-donatieplan was het jaar ervoor van start gegaan en één van de donatiekasten was tijdelijk bij Paul Fransen gestald: een ‘woodrail’ uit 1951, de Arcade. Het was de bedoeling dat die kast mee zou gaan naar de NFV-opslag (we hadden toen nog geen clubhuis...), maar Paul was bezig met verbouwen en de trap naar de zolderetage had hij kort daarvoor verwijderd. De kast was er dus, maar niet bereikbaar. We besloten de kasten te laten staan en die later op te halen. En dat werd dus uiteindelijk vijftien jaar later.

50

NFV Spinner Magazine | jaargang 30 | nummer 2

Verbouwing geslaagd!

Wel begrijpelijk dus dat ik het huis na vijftien jaar niet direct herken als ik de auto voor de deur parkeer. Het is een leuk oud huis en in prachtige staat gebracht. Als de deur opengaat, is er direct herkenning en krijgt Paul (74 jaar intussen) een elleboog van me. Hij gaat me voor naar de grote leefkeuken en terwijl hij koffie maakt, kijk ik eens rond. ‘Allemaal zelf verbouwd’, zegt Paul, alsof hij mijn gedachten kan lezen. ‘En tegenwoordig ben ik de enige bewoner’, voegt hij eraan toe en legt uit dat na een relatie van 53 jaar hij sinds juli 2020 zonder ‘zijn’ Ada in dit huis woont.

Toen Paul in 2003 de woning uit het begin van de 20e eeuw kocht, was het huis niet in goede staat.

Het pand had potentie, maar er was veel te doen om er een fijn woon- en werkadres van te maken. De meeste mensen die richting 60 jaar gaan kiezen ervoor om het wat rustiger aan te doen, maar Paul begon juist aan een megaklus. Het resultaat mag er zijn, zo blijkt bij de korte rondleiding die ik krijg als we na de koffie richting de bovenverdieping gaan.

Paul ziet mijn ogen glimmen als ik via de kleine biljartzolder bij de grote zolderruimte kom. Het is een ruimte van meer dan zestig vierkante meter met veel indirect licht. Er staan meer dan tien flipperkasten uit de jaren 70, 80 en 90 in de line up.

Paul: ‘Tot een paar jaar geleden stond het hier helemaal vol met flipperkasten en jukeboxen. Ik timmerde toen aan de weg met mijn bedrijfje ‘Paupin Game Restorations’ waar ik na mijn pensioen als technical engineer in de offshore actief mee aan de slag was gegaan. In die tijd deed ik restauraties van oude(re) machines en ontving ik mijn klanten thuis.

Ik deed geen regulier onderhoud, maar echt kwalitatief hoogwaardige restauraties. Ik streefde naar een eindproduct dat eigenlijk beter moest zijn dan toen het nieuw werd

“Er staan meer dan tien flipperkasten uit de jaren 70, 80 en 90 in de line up”

verkocht’. Paul heeft de zolder fraai afgewerkt. Leuk is de afstandsbediening waarmee hij de kasten aan en uit kan zetten. Hij zet een schakelaar om en er klinkt Overview van een klik. Op de steunbalk

de gamezolder en restauratieruimte van Paul

Paul bij de

Arcade, klaar voor van de dakconstructie gloeit transport een rood lampje op en vervolgens gaat één van de kasten aan. Dan is er weer een klik en herhaalt de cyclus zich. Typerend voor de creatieve geest van Paul. Zou het ook.... nee, waarschijnlijk net te bewerkelijk voor het clubhuis...

De vraag waarom het nu niet meer vol staat op zolder hoef ik niet te stellen. Toen Paul ergens in 2016 zijn lidmaatschap van de NFV opzegde had hij een korte toelichting gegeven: ‘omdat ik ben opgegeven ben ik dingen aan het opruimen en afsluiten’. Uitgezaaide kanker was de tijding die hij kreeg en daar word je niet oud mee. Volgens de ervaringsgegevens van de behandelende medici was zijn levensverwachting maximaal een jaar. Soms zegt die De Arcade eindelijk op transport ervaring gelukkig niet alles. Paul Midden op de zolderverdieping vertelt met de nodige humor: ‘Ik ben staat de Arcade al klaar. Voor een er nog en voel me goed. Wel elke dag bijna 70 jaar oude kast ziet-ie er pillen slikken, maar de bijwerkingen zeker niet slecht uit. Het kabinet vallen gelukkig mee. Bijkomend is nog heel netjes en de kleuren in voordeel volgens de dokter: door de kopruit zijn zelfs nog lekker fel. die chemicaliën in mijn lijf zou ik Helemaal compleet is het speelveld minder vatbaar moeten zijn voor niet: er ontbreekt een popbumper, virussen. Maar als ik het toch krijg...’. een plastic cap en een aantal inserts.

Paul: ‘Ik heb bij bevriende relaties navraag gedaan, maar er kwam Paul vertelt over de klus waar hij nu helaas niets uit. En zolang die onderaan werkt: een trap vanuit de hal in de woning naar de bovenverdieping. delen er niet waren had het niet zo’n Daar rustte eerder een veto op van zin om aan de klus te beginnen’. De Ada, maar die trap gaat er nu toch poten liggen er naast en na een paar komen. Paul: ‘Ik merk dat ik er ook foto’s kunnen we beginnen aan het weer zin in krijg om aan de slag te volgende hoofdstuk: transport. gaan. Ik heb bijvoorbeeld nog drie Xenons waar ik uiteindelijk twee Paul heeft ook een manier bedacht goede exemplaren van wil maken’. om de kast van de bovenverdieping te krijgen.

51

Links: Kabinet Rechts: De Arcade op de heftruck

Hij opent een tweetal ramen die tot op de vloer komen en we tillen de kast, kop en poten in die richting. We gaan naar beneden en terwijl ik de auto achterwaarts langs de zijkant van het huis rijd, gaat Paul naar zijn werkplaats om een kleine elektrische heftruck te halen. Er zit wat stof op, maar de batterijen zijn gelukkig nog geladen. Paul monteert een speciale metalen constructie op de lepels van de heftruck waar het kabinet van de flipperkast in past. Op die manier wordt voorkomen dat de lading gaat glijden.

Binnen enkele minuten zijn het kabinet en de kopkast afgedaald en via de achterklep in mijn auto geladen. Ik breng nog wat extra beschermingsmateriaal aan om het erfgoed te beschermen. Ik kan op pad en neem afscheid van Paul. Het was leuk om hem weer te ontmoeten.

Ook Paul is positief: ‘Misschien moet ik toch weer lid worden van de club.

Lijkt me leuk om weer eens een artikel voor het blad te schrijven!’.

Mooi vooruitzicht om wellicht weer een bijdrage van Paupin te kunnen plaatsen.

perknoppen vanaf zijn mobiele telefoon. Een uurtje later ben ik thuis: dit leek wel een gewone dag!

De volgende stap is inventariseren wat er precies moet gebeuren aan de Arcade. De leden van de technische

In Veenendaal is Arie er om de deur van het clubhuis te openen. De Arcade gaat naar de opslagruimte en ik blijf nog even om met Arie een potje op de nieuwste aanwinst te spelen: de Dialed In. Een echte aanwinst. Leuk detail: de kast is uitermate geschikt om ‘coronaproof’ te spelen want Arie bedient de flip-

52

NFV Spinner Magazine | jaargang 30 | nummer 2

dienst pakken de draad op, want het is de bedoeling om deze woodrail te zijner tijd spelend in ons clubhuis op te stellen. In één van de volgende Spinners hopelijk het vervolg van dit verhaal!

Arie flippert met zijn mobiel op de Dialed In!

Evenementenagenda Maand

Dag

Datum

Locatie

Tijden

Thema

Juli

vrijdag

30

Veenendaal

15:00 - 23:00

Funhouse Friday

Augustus

vrijdag zaterdag

27 28

Veenendaal Veenendaal

15:00 - 23:00 10:00 - 18:00

Funhouse Friday Klusdag

September

zaterdag vrijdag

11 24

Veenendaal Veenendaal

10:00 - 17:00 15:00 - 23:00

Clubhuisdag Funhouse Friday Check de NFV website voor mogelijke beperkingen of wijzigingen

53

Bas Vis

Magic she is!

Het eerste spelletje op een werkende Magic Girl

Aan het eind van het artikel over de technische uitdagingen, eindig ik met het idee om Martin Ayub de uitgebreide review van de Magic Girl te laten doen. Dat plan staat (en Martin komt graag), maar ik wil nu alvast graag een voorproefje geven. Samen met Gerard van de Sanden en Dennis van de Pas was ik namelijk te gast op zaterdag 5 juni en drukte ik mijn eerste spelletje af op de Magic Girl. Er volgde nog een flink aantal spelletjes. Het is niet denkbeeldig dat ik op één avond meer gespeeld heb dan veel MG-eigenaren in de jaren dat ze de kast in hun bezit hadden. Want het bleek verdraaid verslavend om te proberen verder te komen in het spel…

Bij mijn eerste bezoek had ik bewust nog niet op de MG gespeeld: There’s never a second chance for a first impression. Daar ben ik achteraf blij om, want op voorstel van Eric speelde ik later op de avond wel op een exemplaar dat nog in oorspronkelijk staat is. Wat een deceptie. Er werkt echt bijna niets. Nu begrijp ik ook de reacties die Gerard kreeg toen hij een enthousiaste post op zijn Facebook plaatste over de Magic Girl: ‘No way you get this machine to work with all the features and proper code without inside knowledge and a ton of money’. Vooral dat absolute ‘no way’ zal de drive bij Eric, Rogier en Max om het tegendeel te bewijzen nog maar eens verder versterken.

Terug naar 5 juni. Ik sta achter een ‘behandelde’ Magic Girl, de eerste bal rolt en ik ga uitvinden hoe leuk deze sterk verbeterde MG is. Max, Rogier en Eric staan ook rond de kast, nieuwsgierig naar de ervaring van deze ‘proefspeler’. Er is geen rule­ sheet, maar ik word goed gecoacht.

54

NFV Spinner Magazine | jaargang 30 | nummer 2

Rogier en Max slaan het eerste potje van Bas gade

Gerard en Bas in de ‘Albert-Nomden-spreid-stand’

Het skillshot op de MG blijkt best lastig. Lijkt op dat van de World Cup Soccer, maar dan net wat anders.

Met wat uitleg van Eric lukt het, maar het is geen zekerheidje. ‘Als je Magna Save wil laten werken, moet je vier keer hier schieten’, legt Eric uit. Het duurt even voor ik die opdracht vervuld heb, maar dan gaat het lampje aan…. En even later kan ik de functionaliteit van deze feature testen. Zoals in de Theatre of Magic, maar dan wordt de magneet door de speler bediend. Eric heeft de magneten ‘op kracht’ gebracht.

Werkt perfect, zo stellen we samen vast.

Dankzij de aanwijzingen van Eric lukt het om ballen te locken. Ik voel wat druk, want het publiek wil duidelijk zien hoe ik de multiball ga beleven. Als ik de bal voor de derde lock de linkerramp opstuur, klinken er meerdere kreten. Er gaat een reeks jackpotlampjes aan en de callout ‘jaaaackpoooot’ schalt even later uit de speakers. Het is een memorabel moment, dat door Eric mooi wordt verwoord: ‘Bas, je bent de eerste speler die multiball heeft gespeeld op de Magic Girl’. Mooi zo, eerste doel behaald!

Tijdens de volgende spelletjes probeer ik andere doelen te halen.

Op mijn vraag: ‘wat gebeurt er als ik POTION volledig gespeld heb?’, is het eerlijke antwoord: we hebben geen idee. Nu de kast technisch werkt, is het tijd om verder tijd te gaan investeren in het optimaliseren van het spel. Later op de avond lukt het me om POTION te spellen en is de ervaring ontnuchterend: de kast weet het ook niet. Er is een ‘freeze’, het lijkt of de software hier nog niet volledig ‘af’ is of dat er een bug in zit. Eric noteert het op zijn lijst en kan hiermee de man die helpt bij het verbeteren van de software weer van input voorzien.

Later op de avond hebben we nog een gesprek over hoe de MG nog beter kan worden. Persoonlijk miste ik de autoshooter. Bij multiball is er wel een ballsave, maar de bal moet je zelf afschieten. Dat is een mogelijk-

heid, maar het is meer gebruikelijk dat de kast dat zelf doet. Argument van Eric om het zo te laten: zo is de kast ontworpen. Argument van mij om het te veranderen: dat is leuker voor de speler. Deze opmerking staat genoteerd op het lijstje van nog te nemen beslissingen…

Max heeft vijftig prachtige kasten staan, maar ik ben in de ban van de Magic Girl. De vooruitgang ten opzichte van het oorspronkelijke product is opzienbarend. De laatste stappen naar voltooiing zijn het moeilijkst. Het is altijd leuk om op een nieuwe kast te spelen, maar deze dame is extra speciaal. Hoe vaak kun je direct feedback geven aan een bouwer over zijn product? Het is al na 10 uur in de avond als ik een geur opsnuif die ik herken: oververhitting.

Eric heeft binnen enkele secondes de stekker uit het stopcontact.

‘Weer die verdraaide magneet’, constateert hij.

De avond eindigt met een hapje en een drankje aan de bar. Zes mannen met een passie voor flipperkasten.

Het gaat over de hobby, de mensheid en wat al niet meer. ‘Wil je binnenkort nog eens komen om te testen?’ vraagt Max als we rond 1 uur het pand verlaten. Daar hoef ik niet over na te denken. To be continued!

NB. Een paar dagen later krijg ik een bericht van Eric: ‘De magneten had ik een upgrade gegeven naar het gewenste vermogen, maar de sturing uit het driverboard bleek niet geschikt voor deze hogere stromen.

Ik heb dit aangepast door er zwaardere fets (field-effecttransistors (red.)) in te zetten… en nu kunnen we doorgaan zonder rook’.

55

Tekst en foto’s: Jos van Rixel

Led Zeppelin LE That’s the way...

Na het artikel van Rens over de Led Zeppelin Pro in de vorige Spinner kwam de mogelijkheid om nu ook de Limited Edition eens nader aan de tand te voelen.

Dus razende reporter Rens ging samen met de auteur van dit artikel op bezoek bij Pinball Palace in Nuland. Na een hartelijke ontvangst door Marcel Kolen en een korte tour door het pand stond de Led Zeppelin LE te pronken in de gameroom. Zou deze LE-uitvoering, na de not-so-whole-lotta-love ervaring van Rens, een betere indruk geven?

56

NFV Spinner Magazine | jaargang 30 | nummer 2

De Pro-versie viel bij Spinnerverslaggever Rens helaas niet echt in de smaak. Maar voor de LE-versie haalt Stern een compleet nieuwe tool uit de hoge hoed. Daarover verderop in dit artikel meer…

Net als bij de Pro- en de Premiumversie is Stephen Jensen verantwoordelijk voor het artwork van de kopruit en het cabinet van de limited edition. Als één van de extra LEfeatures is de kopruit uitgevoerd als ‘mirrored backglass’.

Het speelveld

Het speelveld van de Premium en de Limited Edition zijn identiek. Maar er zijn opvallende veranderingen ten opzichte van het instapmodel, de Pro. Zo is de ‘Hermit stand-up target’ vervangen door een ‘reverse combo’ schot, waarbij de bal 180 graden wordt omgegooid. Bij de Pro maak je met de derde flipper een ‘dead-end schot’, terwijl dit bij de beide andere modellen heel anders gaat. Maak je bij de Premium en de LE-versie met de derde flipper dit schot, dan komt de bal via een toegevoegde, vierde ramp netjes terug bij de rechterflipper.

In de beide zijwanden van het cabinet heeft Stern het nieuwe ‘Expression Lightning System’ geplaatst. Deze ledverlichting wordt actief aangestuurd, waardoor tijdens het spel verschillende lichtshows worden afgespeeld.

Maar de meest in het oog springende toevoeging in de Premium en de LE is toch wel het ‘interactive electric magic device’. Een hele mond vol.

Iets dat alleen Amerikanen goed kunnen. Heel veel bijvoeglijke naam-

stuk spannender geworden.

Omdat deze tool ook nog z’n eigen multiballversie kent, zijn er dus in totaal drie verschillende multiballen te behalen.

De laatste opvallende verandering op het speelveld is Icarus. De Griekse mythologische figuur heeft inmiddels vliegles gehad. De statische variant in de Pro stond nog gemonteerd op een veer. Nu is het een ‘leaper toy’ geworden die daadwer-

kelijk ‘vliegt’ bij een goed gemikt schot.

Het artwork voor de LE is niet afgeleid van een platenhoes van de band, zoals het geval is bij de Pro en de Premium. Het Icarus-logo is ontworpen voor ‘Swan Song Records’, een eigen platenlabel, opgericht door Led-Zeppelinmanager Peter Grant in 1974. Het logo werd veelvuldig gebruikt in decors tijdens één van de tours van deze legendarische band.

Niet speltechnisch van belang,

“I don’t know how I’m going to tell you I can’t play with you no more” Lyrics by Led Zeppelin

woorden op een rij. Wij nuchtere Hollanders nemen genoegen met ‘spinner-lift’ om deze tool maar eens een naam te geven. Wel met een ingebouwde magneet. Maar eerlijk is eerlijk, het spel is hierdoor wel een

57

Reverse Combo Schot en vierde ramp

Expression Lightning System

maar ten opzichte van de PRO en de Premium is er nog een aantal andere extra’s te vermelden, zoals standaard een shaker aan boord, ontspiegeld glas, betere luidsprekers, speciale coated siderails, lockbar en poten.

Van de Limited Edition zijn vijfhonderd exemplaren gemaakt. Iedere kast wordt uitgeleverd met een ‘Certificate of Authenticity’, getekend door Gary Stern.

speelveld de droptargets LED ZEP te raken, dan komt er midden op het speelveld een bijzonder slim gemaakte toy omhoog: de spin-

“Could it be you’ve found another game to play...”

Lyrics by Led Zeppelin

De hamvraag: Hoe speelt-ie?

Het spelverloop is bij de Premium en de LE serieus anders dan bij de eerder aan de tand gevoelde Pro. Met een juist getimed schot met de linkerbovenflipper maak je een comboschot, waarbij de bal via een kleine extra ramp terugkomt bij de flipper linksonder. Weet je achter in het

ner-lift. Je kunt met beide flippers de bal door deze spinner-lift schieten.

Hoe fanatieker je de spinner raakt, des te sneller wordt de magneet opgeladen die in het hart van deze spinner-lift is gemonteerd. Uitein-

Icarus leaper toy

58

NFV Spinner Magazine | jaargang 30 | nummer 2

delijk lockt deze magneet de bal, die vervolgens onder het speelveld verdwijnt. Komt – ergens in het spel – de spinner-lift weer omhoog en speel je de gelockte bal weer vrij, dan verdien je de ‘magic hurry-up multiball’. Een nadeel is wel dat je de bal snel kwijt bent als deze door de spinner-lift naar beneden komt. Om in Led Zeppelin termen te blijven: niet The Rain Song, maar The Drain Song.

Mijn ervaring, mede als liefhebber van deze muziek, is bijzonder veel beter dan ik had verwacht. Maar het prijsverschil ten opzichte van het instapmodel, de PRO, is dan ook serieus. Je kunt de PRO voor iets minder dan EUR 8.000 in je eigen gameroom hebben. Voor de Premium betaal je ongeveer EUR 2.800 extra.

PRO en LE-model naast elkaar

Het prijsverschil tussen de PRO en de Limited Edition is maar liefst EUR 5.250. A whole-lotta-money…

Maar als eindconclusie citeer ik een andere titel van deze legendarische rockband: That’s the way..!

Kortom, ga hem gerust eerst eens spelen alvorens een knoop door te hakken en overtuig jezelf of deze flipperkast iets voor je is. In Nuland kan dit in ieder geval in de mooie showroom op de eerste verdieping.

Hoezo, Stairway to heaven?

Dank nogmaals aan Pinball Palace voor het mogen spelen van deze nieuwe kast!!

Speelveld met tool in verzonken stand

59

Tekst: Gerard van de Sanden, foto’s: Boumediene Belbachir

Pinball Mania Heb je er wel eens bij stilgestaan hoe een merk tot stand komt?

En waarom de kopkast van een flipperkast door de jaren heen veranderd is van vorm?

En waarom was pinball begin jaren 80 zo populair en waarom dat in een hele korte tijd bergafwaarts ging?

Er zijn honderden mooie verhalen te vertellen over onze prachtige hobby, maar die moeten dan wel verteld of vastgelegd worden.

Zo hier het volgende mooie verhaal.

Ruim voor corona nam het Jenevermuseum uit Hasselt (BE) contact met ons op of wij eens wilde nadenken over een expositie in het Jenevermuseum.

Ook was onze eerste vraag, wat heeft pinball nou met jenever te maken?

Maar waar vroeger flipperkasten stonden werd volop jenever gedronken en was de flipperkast ineens een sociaal bindmiddel.

60

NFV Spinner Magazine | jaargang 30 | nummer 2

Splinternieuwe en antieke flipperkasten in het Jenevermuseum

In mei 2021 is dan na maanden noeste arbeid de expositie Pinball Mania geopend en mogen we nu al spreken van een groot succes.

Jasper van Eeden van Eeden.org en wij van het Dutch Pinball Museum hebben iets bijzonders neergezet, al zeggen wij dat zelf.

Educatieve video’s, mooie teksten, historie, bezienswaardigheden, spelende kasten, een flyerexpositie, toys, bagatelles en nog veel meer krijgt de aandacht en het allermooiste? De eigen kroeg van het museum in Hasselt, daar kan je nog eens flink napraten over wat wij al lang wisten, dat pinball een verdomd mooie hobby is en dat een beetje zuipen erbij een fantastische combinatie is.

Ook nieuwsgierig naar deze expositie?

Kijk dan op www.jenevermuseum.be voor meer info.

Vertier voor jong en oud.

Ook de Ballyhoo is van de partij (onder)

Directeur van het Jenevermuseum te Hasselt (BE)

61

Niels van Rijn

Start a new game Nieuwe leden stellen zich voor Elk kwartaal verwelkomt de NFV zo’n 10 tot 20 nieuwe leden. Mensen die om uiteenlopende redenen zodanig enthousiast zijn over flipperen dat ze zich aansluiten bij onze vereniging. In deze editie Niels van Rijn uit Zuid-Scharwoude.

Mijn naam is Niels van Rijn en ik ben 23 jaar oud. Van kinds af aan heeft mijn moeder het over flipperkasten en bij een goede kennis heb ik voor de eerste keer echt op een flipperkast mogen spelen. Twee jaar terug hebben we eindelijk besloten om onze eerste flipperkast te kopen en dat ook nog eens bij de persoon waar ik voor het eerst gespeeld heb!

Niels naast zijn favoriete kast

De verkoper vertelde mij over de NFV. Ikzelf vind de flipperkasten vanaf de dmd-generatie onwijs leuk. Zelf heb ik nu het geluk dat ik drie flipperkasten bezit waaronder de Pirates of the Caribbean en de Hobbit. Dit zijn dan ook meteen mijn twee favoriete kasten. De reden waarom ik deze kasten zo leuk vind is omdat ze bomvol met spel zitten en de thema’s mij en mijn familie erg aanspreken.

Voor de rest heb ik vanwege corona nog niet op veel andere kasten gespeeld. Ik hoop dat we snel weer naar het clubhuis kunnen. Tot snel!

Groetjes Niels

62

NFV Spinner Magazine | jaargang 30 | nummer 2

Nieuwe leden Eric van der Veen Chris van Erven Niels van Rijn Dwight Heinink Nils Vermeire Kevin van der Sande Thomas Romon Arjen de Jongh Hans Saris Gerwout van der Veen Randolph Hart

Technische Vraagbaak Flipperkast defect? Hoe sluit je een nieuwe spoel aan? Hoe check je of de opto’s goed zijn?

Voorbeelden van vragen die leden kunnen stellen aan de Technische Vraagbaak (TV).

De TV wil leden helpen die zelf het initiatief hebben genomen om iets aan hun kast te gaan doen, maar met een technisch probleem zitten waardoor ze niet verder kunnen.

Of mensen die wel willen, maar misschien niet weten waar ze moeten beginnen; de TV biedt hulp.

Vragen kunnen zowel schriftelijk COLOFON NFV Spinner Magazine is het tijdschrift van en voor leden van de Nederlandse Flippervereniging (NFV) en wordt viermaal per jaar gratis aan leden toegestuurd. Oplage 1.200 ex.

REDACTIE Barry Driessen, Bas Vis, Gerard van de Sanden, Jos van Rixel, Mark Moolhuizen, Rens Hooijmaijers, Ronald Eijkman.

Aan dit nummer werkten verder mee Raymond Strijbosch, Wijnand Klaver, Brian van Kuijk, Jim Jansen, Michel Lanters, Jean Paul de Win, Eric Bartels, Robert Lambermont, Niels van Rijn.

OMSLAG EN COVERFOTO Jean Paul de Win GRAFISCH ONTWERP Brr Brr, Werkplaats voor visuele communicatie DRUK Drukkerij Koopmans REDACTIONELE BIJDRAGEN Artikelen en fotomateriaal zijn zeer welkom op het redactieadres. Er mogen geen rechten van derden op rusten.

Door inzending geeft de auteur of fotograaf toestemming tot publicatie in de Spinner.

Artikelen, advertenties, vragen, columns en ingezonden brieven opsturen naar: redactie@nfvpinball.nl ADVERTENTIE TARIEVEN • 1/4 pagina € 50,00(1x) / € 150,00 (jaarcontract,4x) • 1/2 pagina € 100,00(1x) / € 300,00 (jaarcontract,4x) • 1 pagina € 150,00(1x) / € 450,00 (jaarcontract,4x) • Achterkant op aanvraag

AANSPRAKELIJKHEID De redactie werkt met grote zorgvuldigheid aan de samenstelling van de SPINNER. De redactie en/of Nederlandse Flipper Vereniging aanvaardt geen aansprakelijkheid voor mogelijke schade (direct of indirect, van welke aard of omvang dan ook) die het gevolg is van onjuiste vermelding en/of zetfouten.

als telefonisch gesteld worden.

Verwacht geen kant-en-klare oplos­ singen. Gert-Jan en Eric zullen je een stap op weg helpen zodat je zelf weer verder kunt. Vanwege de onregelmatige werktijden van Eric kan het zijn dat zijn voicemail aan staat. Als je een berichtje inspreekt, dan wordt je uiterlijk de volgende dag teruggebeld. Let op!

Bel alleen op de aangegeven dagen en tijden! Schrijven of e-mailen kan natuurlijk altijd. Uiteraard kun je ook je vraag stellen in het NFV-forum.

De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden bijdragen in te korten, op onderdelen te wijzigen of te weigeren.

COPYRIGHT Niets uit de SPINNER mag worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de redactie. PTT periodiek 146128 ISSN 1382-4066 NFV DAGELIJKS BESTUUR Waarnemend voorzitter Bas Vis - v oorzitter@nfvpinball.nl 0297-263451 Secretaris Rens Hooijmaijers - secretaris@nfvpinball.nl Penningmeester Laurens Linssen penningmeester@nfvpinball.nl Clubhuis & Collectie Arie Pijl - 0318-548901 arie@nfvpinball.nl Competitie, wedstrijden & Spinner Bas Vis - b vis@nfvpinball.nl 0297-263451 Techniek & onderhoud collectie Bart Volman - techniek@nfvpinball.nl 06-13443222 COMMISSIES Ledenadministratie Nils de Kleine ledenadministratie@nfvpinball.nl Clubhuis evenementen & catering Arie Pijl - 0318-548901 arie@nfvpinball.nl Webmaster Koen Martens Social media Harrolf Staal Club van 100 Marianne Winkel - Cv100@nfvpinball.nl Evenementen Evenementencoördinator: [vacature] DPM coördinator: Albert Nomden albert@nfvpinball.nl Wedstrijden & competitie Regionale Toernooien (RFT) coördinator: Bas Vis - rft@nfvpinball.nl Lokale Competitie (LFC) coördinator:

Gert-Jan de Haan Roptasins 14 9051 GR Stiens 06 274 568 90 techniek@multigame.biz Maandag- en vrijdagavond van 19:00 tot 21:30 uur Eric Bartels Frankrijklaan 69 1966 VC Heemskerk 06 535 20 486 hmbartels@kpnmail.nl Dinsdag- en donderdagavond van 19:00 tot 21:30 uur Theo van Vroenhoven - lfc@nfvpinball.nl Wedstrijdleider: Ad Jonker ad@nfvpinball.nl Communicatie Spinner: redactie@nfvpinball.nl Public Relations: Jim Jansen jim@nfvpinball.nl / 06-12096694 TECHNISCHE VRAAGBAAK Gert-Jan de Haan techniek@multigame.biz / 06- 27456890 Maandag- en vrijdagavond van 19:00 tot 21:30 uur Eric Bartels - hmbartels@kpnmail.nl / 06-53520486 Dinsdag- en donderdagavond van 19:00 tot 21:30 uur ERELEDEN Guus Arens, Jurgen van de Peppel, Ad Jonker, Martijn van Aken, Bas Vis, Theo van Vroenhoven, Jan en Tonia Meijer LIDMAATSCHAP VAN DE NFV Lid worden van de Nederlandse Flipper Vereniging kan door een aanmeldingsformulier aan te vragen bij de secretaris of via de NFV website (www.nfvpinball.nl).

Een lidmaatschap kost € 35,00 per kalenderjaar.

Voor mensen die op hetzelfde adres wonen bestaat de mogelijkheid om duolid te worden.

De contributie voor dit duo lidmaatschap is € 40,- per jaar. Voor hele gezinnen is er het familie lidmaatschap: € 45,- per jaar.

Per adres wordt slechts één Spinner gestuurd.

Opzeggingen schriftelijk uiterlijk 1 maand voor het einde van het kalenderjaar bij de penningmeester.

BANKGEGEVENS ING Rekeningnr.: 7233926 t.n.v. NFV te Wierden IBAN: NL 52 INGB 0007233926 BIC: INGBNL2A KVKnr: 40482631

63

10% korting voor leden NFV Kortingscode: LED4PIN o.a - Ledverlichting - Siliconen ringen, banden & sleeves - Cabinet protectors - Starpost verlichting - Nylon bolt ringen - Flipperknop verlichting - Popbumper verlichting

WWW.LED4PIN.EU