Afrika Ülke Raporu

Page 1



Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Ticari Bilgi ve İstihbarat Merkezi

Afrika Ülke Raporu

Ticari Bilgi ve İstihbarat Merkezi tarafından hazırlanan bu raporu talep etmek ve firmanız ürünleri özelinde pazar araştırma raporu temin etmek için www.tibim.org web sitesini ziyaret edebilir, iletişim numaralarından uzmanlarımızla görüşerek daha fazla bilgi alabilirsiniz.

Hazırlayan:

Ruhi AKKUZU Cemal KÖK Fevzi FİLİK Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Ticari Bilgi ve İstihbarat Merkezi

Yayın No: 2019 - 4


ÖNSÖZ Günümüzde tüm dünya ülkeleri sürdürülebilir bir ekonomi yaratmak için üretmek ve ürettiğini ihracata entegre etmek istemekte, bu da küresel anlamda sertleşen bir rekabeti, pazar savaşlarını yaratmaktadır. Mersin olarak; üreten ve ihracatla ayakta duran bir kent olarak bu acımasız rekabette geride kalmamak ve ilerlemek için Uluslararası alanda firmalarımızın rekabetini artırmak adına Odamız Projeler Müdürlüğü çatısı altında Türkiye’ye rol model olan “Ticari Bilgi ve İstihbarat Merkezi” kurulumu ve işletilmesi projesini ortaya çıkardık. Çağımız bilgi çağı. BİG DATA’yı; yönetenler dünyayı yönetiyor. Ülke ekonomimizin %99’u KOBİLER. Küçük ve orta ölçekli firmalarımızın tamamının bu bilgi yönetimini bir anda yapabilme kapasitesi yok. Aslına bakarsanız gelişmiş ülkelerdeki KOBİ’lerin de yok. Gelişmiş ülke devletleri uluslararası iş yapan firmalarına bu veri ve bilgi işleme, onlara ihtiyaçları olan istihbaratı verme desteğini yıllardır veriyor. Doğru ticari bilgiye ulaşan firma rakiplerinden bir adım öne çıkıyor. Elbette bu bilgilerin istihbaratı için ciddi bir network gerekiyor. Merkezimizde uzmanlarımız birçok firmamızın ulaşamadığı rakip pazar ve firma bilgilerine ulaşabiliyor ve firmalara bu eğitimleri birebir veriyor. Ticari Bilgi ve İstihbarat Merkezi’nden kullanıcılar neleri öğrenebilir? Rakibimiz hammaddesini nereden alıyor, ürünlerini nerelere satıyor? Ürünü ne kadara ve kaç liraya satıyor? Böylece firmamız; bu bilgilere göre yakın gelecekteki ticari faaliyetlerini planlayabilir konuma geliyor. Risklerini azaltıyor. Kurduğumuz bu merkezde: GTİP, SIC ve Kota Sorgulama, Hedef Pazar Araştırması Raporu Hazırlanması, Potansiyel Müşteri ve Rakip Bilgi İstihbaratı, 4 Adımda Nokta Atışı İhracat hizmetleri veriliyor. MTSO olarak temel hedeflerimiz var: Öncelikle üretmek, katma değerli üretim yapmak ve bunları mutlaka ihracata yönlendirmek. Mersin, ürettiğini ihraç etmek ve gerçek katma değeri yaratmak zorundadır. İhracat ülkemizin cari açığını kapatmanın tek yoludur. Bunun için üreten tüm firmalarımızın ihracatçı olabilmesi için önlerindeki engellerin kaldırılması gerekiyor. Bu engellerin başında KORKULAR; dış ticaret tecrübesizlikleri ve yurt dışına açılma korkusu geliyor. İşte MTSO TBİM bu korkuları ortadan kaldırarak, güvenle ihracat yapma imkânı sağlıyor. MTSO olarak TBİM ve benzeri projelerle hem ihracatçılarımızın hem de ihracat yapmak isteyen firmalarımızın yanında olmaya devam edeceğiz…

Ayhan KIZILTAN Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı


GİRİŞ Küreselleşen ticarette, hiper rekabet ortamının yoğunlaşması ve stratejik önceliklerin değişimi dünya ticaretindeki kuralları değiştirerek ihracatçılarımızı doğru zamanda doğru bilgiler ışığında hamleler yapmaya mecbur kılmıştır. Bu nedenle uluslararası ticari potansiyeli yüksek ülkelere yönelmenin, doğru hedef pazar araştırmasının ve tespitinin yapılmasının, ilgili pazara girmeden önce rakip firmalar ve müşterilere yönelik yapılan analiz ve araştırmaların önemi günden güne artmıştır. Öyledir ki, günümüz uluslararası pazarlarda hiper rekabet önemli bir husus haline gelmiş ve küresel pazarı tanımak ihracatçının en önemli öncelikleri arasına girmiştir. Bu önceliğe cevap verecek olan “Ticari Bilgi ve İstihbarat Kanalları” firmaların çeşitli bilgi bankalarını kullanarak ürünleri için en uygun pazarları tespit etmelerine, pazardaki rekabet koşullarını analiz edebilmelerine, pazardaki rakip firmalar ve müşteriler hakkında bilgi toplayabilmelerine yardımcı olmayı hedeflemektedir. Bu yayınımızın sağladığı bilgiler ışığında büyük veriden (big data) yola çıkarak Afrika Kıtası’nda yer alan Güney Afrika Cumhuriyeti, Tunus, Fas, Cezayir, Senegal, Mısır, Libya, Nijerya, Angola ülkeleri özelinde ticari akışlar incelenerek özellikle Türkiye ihracatçısının hangi ürünlerini ihraç edebileceği, keza ithalat yönlü bakışla bahse konu ülkelerden hangi ürünlerin tedarik edilebileceği tespit edilmeye çalışılmıştır. Hazırlanan çalışmada dokuz ülke incelenmiştir ve her ülke altı temel başlık altında yorumlanmıştır. İlgili ülkelerde; ithalat ve ihracat yönlü en büyük partner ülkelerin hangileri olduğu, hangi ürünlerin ithal edildiği ve ihraç edildiği son olarak bu ülkenin Türkiye ile olan ithalat ve ihracatına konu ürünler incelenmiştir. Rapordaki tablolarda yer alan parasal değerler “x1000 $ Amerikan Doları” şeklinde okunmalıdır. İhracat yönlü bakılan değerlerde navlun ve sigorta hariçtir. İthalat yönlü bakılan değerlere ise navlun ve sigorta dahil edilmiş değerlerdir (Mirror data olarak kullanılan değerlerde ise tam tersi durum söz konusudur.). Rapordaki veriler ilgili kaynaktan Temmuz 2018’de alınmış olduğundan, bu verilen güncellenen kaynaktaki veriler ile farklılık gösterebilir. Raporda verilen GTİP numaraları ürün adı açıklamaları, HS kod sistemine göre İngilizceden çeviri yapılmış olup Türk Gümrük Tarife Cetveli ile farklılık gösterebilir.


İÇİNDEKİLER 1. GÜNEY AFRİKA CUMHURİYETİ................................................................................................ 9 1.1 Ülke İthalatında Partner Ülkeler.............................................................................................. 9 1.2 Ürün Özelinde İthalat Ticaret Göstergeleri............................................................................. 10 1.3 Güney Afrika’nın Türkiye’den İthalatı...................................................................................... 12 1.4 Ülke İhracatında Partner Ülkeler............................................................................................ 13 1.5 Ürün Özelinde İhracat Ticaret Göstergeleri............................................................................ 14 1.6 Güney Afrika Cumhuriyeti’nin Türkiye’ye İhracatı................................................................... 15 2. TUNUS......................................................................................................................................... 16 2.1 Ülke İthalatında Partner Ülkeler............................................................................................. 16 2.2 Ürün Özelinde İthalat Ticaret Göstergeleri............................................................................. 17 2.3 Türkiye’nin Tunus’a İhracatı.................................................................................................... 10 2.4 Ülke İhracatında Partner Ülkeler............................................................................................ 20 2.5 Ürün Özelinde İhracat Ticaret Göstergeleri........................................................................... 20 2.6 Türkiye’nin Tunus’tan İthalatı.................................................................................................. 22 3. FAS.............................................................................................................................................. 23 3.1 Ülke İthalatında Partner Ülkeler............................................................................................. 23 3.2 Ürün Özelinde İthalat Ticaret Göstergeleri............................................................................. 24 3.3 Fas’ın Türkiye’den İthalatı...................................................................................................... 25 3.4 Ülke İhracatında Partner Ülkeler............................................................................................ 27 3.5 Ürün Özelinde İhracat Ticaret Göstergeleri........................................................................... 27 3.6 Fas’ın Türkiye’ye İhracatı....................................................................................................... 28 4. CEZAYİR...................................................................................................................................... 30 4.1 Ülke İthalatında Partner Ülkeler.............................................................................................. 30 4.2 Ürün Özelinde İthalat Ticaret Göstergeleri............................................................................. 30 4.3 Cezayir’in Türkiye’den İthalatı................................................................................................ 32 4.4 Ülke İhracatında Partner Ülkeler............................................................................................ 34 4.5 Ürün Özelinde İhracat Ticaret Göstergeleri........................................................................... 35 4.6 Cezayir’in Türkiye’ye İhracatı................................................................................................. 36 5. SENEGAL.................................................................................................................................... 36 5.1 Ülke İthalatında Partner Ülkeler............................................................................................. 37 5.2 Ürün Özelinde İthalat Ticaret Göstergeleri............................................................................. 37 5.3 Senegal’in Türkiye’den İthalatı............................................................................................... 39 5.4 Ülke İhracatında Partner Ülkeler............................................................................................ 41 5.5 Ürün Özelinde İhracat Ticaret Göstergeleri........................................................................... 41 5.6 Senegal’in Türkiye’ye İhracatı................................................................................................ 43


6. MISIR........................................................................................................................................... 43 6.1 Ülke İthalatında Partner Ülkeler............................................................................................. 43 6.2 Ürün Özelinde İthalat Ticaret Göstergeleri............................................................................. 44 6.3 Mısır’ın Türkiye’den İthalatı.................................................................................................... 46 6.4 Ülke İhracatında Partner Ülkeler............................................................................................ 47 6.5 Ürün Özelinde İhracat Ticaret Göstergeleri........................................................................... 47 6.6 Mısır’ın Türkiye’ye İhracatı..................................................................................................... 49 7. LİBYA........................................................................................................................................... 50 7.1 Ülke İthalatında Partner Ülkeler.............................................................................................. 50 7.2 Ürün Özelinde İthalat Ticaret Göstergeleri............................................................................. 50 7.3 Türkiye’nin Libya’ya İhracatı................................................................................................... 51 7.4 Ülke İhracatında Partner Ülkeler............................................................................................ 53 7.5 Ürün Özelinde İhracat Ticaret Göstergeleri............................................................................ 54 7.6 Türkiye’nin Libya’dan İthalatı.................................................................................................. 55 8. NİJERYA...................................................................................................................................... 56 8.1 Ülke İthalatında Partner Ülkeler............................................................................................. 56 8.2 Ürün Özelinde İthalat Ticaret Göstergeleri............................................................................ 56 8.3 Nijerya’nın Türkiye’den İthalatı............................................................................................... 58 8.4 Ülke İhracatında Partner Ülkeler............................................................................................ 59 8.5 Ürün Özelinde İhracat Ticaret Göstergeleri........................................................................... 60 8.6 Nijerya’nın Türkiye’ye İhracatı................................................................................................ 61 9. ANGOLA...................................................................................................................................... 61 9.1 Ülke İthalatında Partner Ülkeler.............................................................................................. 61 9.2 Ürün Özelinde İthalat Ticaret Göstergeleri............................................................................. 62 9.3 Türkiye’nin Angola’ya İhracatı................................................................................................ 64 9.4 Ülke İhracatında Partner Ülkeler............................................................................................ 65 9.5 Ürün Özelinde İhracat Ticaret Göstergeleri........................................................................... 66 9.6 Türkiye’nin Angola’dan İthalatı .............................................................................................. 66 10. DIŞ TİCARETTE MERSİN......................................................................................................... 68 10.1 Ülkelere Göre İhracat (2017 Yılı)........................................................................................... 68 10.2 Ülkelere Göre İthalat (2017 Yılı)............................................................................................ 68 TABLOLAR İNDEKSİ...................................................................................................................... 69 TANIMLAR....................................................................................................................................... 70



1. GÜNEY AFRİKA CUMHURİYETİ Bu bölümde Güney Afrika Cumhuriyeti’nin en fazla ithalat ve ihracat yaptığı ülkeler, ülkenin dış ticaretinde yüksek hacme sahip olan ürünler özelinde ithalat ve ihracat göstergeleri ile Türkiye ve Güney Afrika Cumhuriyeti arasında ticareti yapılan belirli bir hacme sahip ürünler incelenmiştir. 1.1 Ülke İthalatında Partner Ülkeler Bu alt başlıkta Güney Afrika Cumhuriyeti’nin 2017 yılında 1 milyar doların üzerinde ithalat yapmış olduğu ülkeler ile 2017 yılında Türkiye’den yapılan ithalat değerine yer verilmiştir. Güney Afrika Cumhuriyeti’nin 2017 yılında yapmış olduğu toplam ithalat miktarı 83 milyar dolardır. İthalatın, 2016 yılına kıyasla 8,29 milyar dolar arttığı ve bu artışın da %11’e karşılık geldiği görülmektedir. Ülkenin ithalatında bir önceki yıla kıyasla pazarını %12 büyüten Çin, 15,2 milyar dolar payla pazar lideridir. Çin’i sırasıyla 9,56 milyar dolar ve %8’lik büyümeyle Almanya, 5,49 milyar dolar ve %10’luk büyümeyle Amerika Birleşik Devletleri takip etmektedir. Pazarda dördüncü sırada yer alan Hindistan’ın %26’lık büyümesi ile beşinci sırada yer alan Suudi Arabistan’ın bu pazarda 2016 yılına kıyasla %35 büyümesi dikkat çekmektedir. Büyüyen pazar olma özelliğine sahip olan Güney Afrika Cumhuriyeti’nde; Fransa, Nijerya, Hollanda ve Vietnam ise Güney Afrika Cumhuriyeti’nde pazar kaybeden ülkelerdir. Ülkenin ithalatında otuz ikinci sırada yer alan Türkiye, 2016 yılına kıyasla %11 büyüyen bu pazarda %3 büyüme kaydederek rakiplerin aldığı payın gerisinde kalmıştır. 2017 yılı ithalatı 542,5 milyon dolar olan Türkiye’nin pazardaki payı %0,65’tir. (bkz. Tablo 1) İhracatçılar

2015 Yılı İthalat Değeri

2016 Yılı İthalat Değeri

2017 Yılı İthalat Değeri

2016-2017 Yıllarında Yapılan İthalat Farkı

2016-2017 Yıllarında Yapılan İthalat Farkı Oranı (%)

-

Dünya

79.590.945

74.744.010

83.030.757

8.286.747

11

1

Çin

14.603.198

13.536.720

15.223.933

1.687.213

12

2

Almanya

9.423.582

8.817.368

9.555.381

738.013

8

3

ABD

5.292.877

4.977.675

5.486.495

508.820

10

4

Hindistan

3.940.461

3.104.002

3.914.813

810.811

26

5

Suudi Arabistan

2.218.034

2.835.986

3.842.324

1.006.338

35

6

Japonya

3.062.586

2.552.512

2.827.048

274.536

11

7

İngiltere

2.492.445

2.159.916

2.494.198

334.282

15

8

Tayland

1.792.607

2.154.951

2.484.302

329.351

15

9

İtalya

2.019.401

1.840.755

2.218.327

377.572

21

10

Fransa

1.662.440

2.249.866

2.091.030

-158.836

-7

11

Nijerya

4.579.049

2.069.886

1.714.587

-355.299

-17

12

İspanya

1.243.544

1.322.869

1.571.008

248.139

19

13

Brezilya

1.280.864

1.401.522

1.556.234

154.712

11

14

Angola

1.211.089

1.271.417

1.340.244

68.827

5

15

Hollanda

1.111.804

1.285.869

1.229.476

-56.393

-4

16

Svaziland

922.932

1.046.892

1.222.673

175.781

17

17

Birleşik Arap Emirlikleri

879.561

1.052.398

1.111.118

58.720

6

18

Vietnam

1.006.583

1.187.466

1.020.581

-166.885

-14

--

...

32

Türkiye

430.457

542.470

112.013

3

491.633

Tablo 1 - Güney Afrika Cumhuriyeti İthalatında Partner Ülkeler

9


1.2 Ürün Özelinde İthalat Ticaret Göstergeleri Bu alt başlıkta Güney Afrika Cumhuriyeti’nin 2017 yılındaki ithalatında 250 milyon doların üzerindeki ürünlerin belirli ticaret göstergeleri incelenmiştir. 2017 yılı ticaret dengesine bakıldığında Güney Afrika Cumhuriyeti’nin 2017 yılında 5,24 milyar dolar dış ticaret fazlası veren bir ülke olduğu görülmektedir. 2013-2017 yılları arasında ithalat değeri %7 azalmıştır. Dünya ithalatı sıralamasında otuz dokuzuncu sırada yer almaktadır ve %0,5 ithalat payına sahiptir. Tablo 2’de 2017 yılında 250 milyon doların üzerinde ithalatı yapılan ürünlere yer verilmiştir. Ülke ihracatında ilk sıralarda sınıflandırılmayan emtia ile petrol ürünleri yer almaktadır. Ülkenin 2017 yılı ithalatında 1.54 milyar dolar hacme sahip olan ve 1.46 milyar dolar ihracat açığı ile “hücresel ağlar için ses, görüntü veya diğer bilgileri almaya, çevirmeye ve vermeye mahsus makinalar” dördüncü sırada yer almaktadır ve bu ürün özelinde dünya ithalatında %0,9’luk payı bulunmaktadır. Koku veren madde karışımları 475 milyon dolar ve %3 dünya ithalatı payı ile, pirinç 451,3 milyon dolar ve %2,7 dünya ithalatı payı ile, karayolu dışı kullanım için damperler 338 milyon dolar ve %4,2 dünya ithalatı payı ile, dondurulmuş tavuk sakatatı 322,6 milyon dolar ve %2,6 dünya ithalatı payı ile, rafine edilmiş bakırdan elektrolitik tel (enine kesit >6 mm) 311,2 milyon dolar ve %2,5 dünya ithalatı payı ile, elektrik enerjisi üreten turbo jeneratörler 294 milyon dolar ithalat miktarı %8 dünya ithalatı payı ile, posta-damga pulları vb. pullar 291,2 milyon dolar ithalat miktarı %10,5 dünya ithalat payı ile Güney Afrika Cumhuriyeti ithalatında dünya genelinde önemli paya sahip olan ürünlerdir. Bahse konu ürünlerin tamamında ülkenin dış ticaret açığı olduğu görülmektedir. (Bkz. Tablo 2)

2013-2017 Yılları Arasında Yıllık Ürün Miktarı Büyümesi (%)

2013-2017 yılları arasında dünya ihracatının artışı (%)

Dünya İthalatında Payı (%)

Dünya İthalatındaki Sıralama

Tedarikçi Ülkelerin Yoğunluğu

0.06

Ürün Adı

2017 İthalat Değeri (.000 $)

#

Tüm Ürünler

83.030.757

5.237.203

-7

-3

0.5

39

1

‘999999

Başka yerde belirtilmeyen emtialar

6.848.737

-6.195.370

1

0

1.4

15

2

‘270900

Bitümlü minerallerden elde edilen petrol yağları ve ham petrol

6.416.554

-5.142.325

-23

-2

-19

0.7

22

0.32

3

‘271012

Hafif yağlar ve müstahzarlar, petrol veya bitümlü mineraller> hacimce %90

4.382.638

-2.106.859

-15

11

-11

2.1

16

0.1

4

‘851762

Hücresel ağlar için ses, görüntü veya diğer bilgileri almaya. çevirmeye ve vermeye mahsus makinalar

1.540.980

-1.459.747

12

12

8

0.9

19

0.29

5

‘300490

Terapötik veya profilaktik amaçlı karışık veya karıştırılmamış ürünlerden oluşan ilaçlar

1.349.791

-1.039.317

-3

1

-1

0.5

35

0.14

6

‘851712

Hücresel ağlar için “cep telefonları” veya kablosuz ağlar için telefonlar

1.150.490

-1.046.943

-13

-13

3

0.4

35

0.69

7

‘870323

Şahısların taşınması için esas olarak tasarlanmış motorlu araçlar ve diğer motorlu taşıtlar.

1.050.436

1.305.618

-17

-17

2

0.4

33

0.23

8

‘870322

Motorlu taşıtlar ve esas olarak kişilerin taşınması için tasarlanan diğer motorlu bisikletler.

1.020.659

-455.232

-8

-9

9

1

24

0.25

9

‘847130

Veri işleme makineleri, otomatik, taşınabilir, <= 10 kg

781.288

-673.458

-10

-12

-6

0.5

31

0.83

10

‘870332

Şahısların taşınması için esas olarak tasarlanmış motorlu araçlar ve diğer motorlu taşıtlar.

638.603

1.029.092

-9

-8

1

0.5

32

0.28

11

‘880240

Uçaklar ve boş ağırlığı bir başka motorlu uçaklar> 15000 kg (helikopterler hariç

552.493

-538.439

26

19

0

0.4

31

0.4

12

‘281820

Alüminyum oksit (suni korindon hariç)

499.540

-497.843

-5

-3

0

4

9

0.77

13

‘330210

Koku veren madde karışımları

474.996

-422.123

2

5

1

3

7

0.65

GTİP Kodu

-

10

2013-2017 Arasında Yıllık Parasal Değer Artışı (%)

2017 Ticaret Dengesi (.000 $)

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Ticari Bilgi ve İstihbarat Merkezi Afrika Ülke Raporu


2013-2017 Arasında Yıllık Parasal Değer Artışı (%)

2013-2017 Yılları Arasında Yıllık Ürün Miktarı Büyümesi (%)

2013-2017 yılları arasında dünya ihracatının artışı (%)

Dünya İthalatında Payı (%)

Dünya İthalatındaki Sıralama

Tedarikçi Ülkelerin Yoğunluğu

GTİP Kodu

Ürün Adı

2017 İthalat Değeri (.000 $)

2017 Ticaret Dengesi (.000 $)

14

‘870321

Şahısların taşınması için esas olarak tasarlanmış motorlu araçlar ve diğer motorlu taşıtlar

452.720

-167.785

36

37

11

1.5

13

0.17

15

‘100630

Yarı öğütülmüş veya tamamen öğütülmüş pirinç

451.273

-405.466

-7

-5

-4

2.7

8

0.49

16

‘870333

Şahısların taşınması için esas olarak tasarlanmış motorlu araçlar ve diğer motorlu taşıtlar.

406.059

-267.020

-12

-13

2

1.1

23

0.22

17

‘710231

Endüstriyel olmayan elmaslar işlenmemiş ya da basitçe kesilmiş, yarılmış veya kırılmış (endüstriyel elmaslar hariç )

390.517

873.983

-6

-4

0.9

11

0.28

18

‘870421

Sıkıştırma ateşlemeli içten yanmalı pistonlu, malların taşınması için motorlu taşıtlar

375.909

2.255.906

-10

-12

2

0.7

30

0.13

19

‘844399

Astarlar, kopyalama makineleri ve faks makinelerinin parçaları ve aksesuarları

363.961

-314.719

-9

-8

-4

0.6

29

0.25

20

‘843149

8426, 8429 ve 8430 pozisyonlarındaki makinelerin bölümleri

352.488

-108.437

-10

-5

-5

1.5

19

0.12

21

‘901890

Tıbbi, cerrahi veya veterinerlik bilimlerinde sed aletleri, aksam

339.436

-267.221

-4

-7

2

0.7

28

0.11

22

‘847150

Otomatik veri işleme makineleri için işleme üniteleri, aynı içeriğe sahip olsun olmasın

338.830

-326.041

5

2

6

0.5

29

0.19

23

‘870410

Karayolu dışı kullanım için damperler

338.048

-187.828

-20

-27

-9

4.2

7

0.18

24

‘851770

Telefon setleri, cep telefonu şebekeleri veya diğer kablosuz ağlar için telefonlar

333.462

-308.542

9

24

3

0.2

32

0.61

25

‘100199

Buğday ve meslin ( ekim ve durum buğdayı hariç )

327.752

-306.913

-7

5

-7

1

28

0.15

26

‘151190

Palmiye yağı ve fraksiyonları (rafine edilmiş olsun olmasın) (kimyasal olarak modifiye edilmiş ve işlenmemiş olanlar hariç)

327.325

-311.633

-1

4

-1

1.4

19

0.5

27

‘020714

Dondurulmuş tavuk sakatatı

322.568

-286.882

4

13

-2

2.6

11

0.25

28

‘870324

Şahısların taşınması için esas olarak tasarlanmış motorlu araçlar ve diğer motorlu taşıtlar

318.775

196.079

-12

-17

-7

0.3

27

0.29

29

‘850440

Statik dönüştürücüler

311.391

-270.656

-4

-2

-1

0.6

34

0.33

30

‘740811

Rafine edilmiş bakırdan elektrolitik tel- enine kesit > 6 mm

311.237

-310.601

13

22

-8

2.5

13

0.24

31

‘710813

Altın, parasal olmayan amaçlar için yarı mamul formlarda platinle kaplanmış altın

300.650

4.682.992

366

-11

0.5

15

0.99

32

‘850239

Elektrik Enerjisi Üreten Turbo Jeneratörler

294.033

-286.049

41

-13

8

2

0.24

33

‘382490

Kimyasal ürünler ve kimyasal veya tüm endüstrileri müstahzarları dahil

293.279

-201.353

-7

-4

-5

0.9

26

0.25

34

‘490700

Posta damga pulları vb. pullar

291.278

-291.278

23

-54

-27

10.5

2

0.34

35

‘870829

Traktörler için gövdelerin parçaları ve aksesuarları, on veya daha fazla kişinin taşınması için motorlu taşıtlar

288.961

-200.721

6

12

2

0.4

32

0.14

36

‘870899

Traktörler, on ya da daha fazla kişinin taşınması için motorlu taşıtlar için parça ve aksesuarlar

269.790

-49.068

-1

9

-3

0.3

44

0.15

37

‘852990

Sadece transmisyon ve alım aparatları ile kullanım için uygun parçalar

265.105

-246.979

-9

-7

1

0.4

31

0.52

38

‘870190

Traktörler, yol traktörü pozisyonuna girenler hariç

263.914

-243.536

-14

-15

-5

1.5

17

0.13

39

‘270400

Kok kömürü ve yarı-kok kömürü, linyit veya turba, kümelenmiş olsun olmasın; imbik karbon

252.038

-224.929

38

40

2

3.2

11

0.4

40

‘271111

Sıvılaştırılmış doğal gaz

251.674

-246.471

-6

-2

-15

0.2

26

1

Tablo 2 - Güney Afrika Cumhuriyeti’nin Ürün Özelinde İthalat Ticaret Göstergeleri

11


1.3 Güney Afrika’nın Türkiye’den İthalatı Bu alt başlıkta, Güney Afrika Cumhuriyeti’nin 2017 yılında Türkiye’den yapmış olduğu ithalatta 5 milyon doların üzerindeki ürünlere ve Güney Afrika Cumhuriyeti’nin dünyadan yapmış olduğu ithalatın kıyaslamasına yer verilmiştir. Güney Afrika Cumhuriyeti 2017 yılında Türkiye’den 542,47 milyon dolar değerinde ithalat yapmıştır. Bu değer, 2017 yılında ülkenin yapmış olduğu toplam ithalatın %0,65’ine karşılık gelmektedir. Tablo 3’te Güney Afrika Cumhuriyeti’nin 2017 yılında Türkiye’den ithal ettiği 5 milyon doların üzerindeki ürünler listelenmiştir. Bu ürünlerden Türkiye’nin pazardaki payında önemli yere sahip olanlar; 10,8 milyon dolar ithalat değeri ve %63,5 Türkiye’nin pazar payı ile rafine edilmiş bakırdan elektrolitik tel (kesitsel <6 mm), 8,5 milyon dolar ithalat değeri ve %56,2 Türkiye’nin pazar payı ile ev tipi bulaşık makineleri, 7,17 milyon dolar ithalat değeri ve %69,7 Türkiye’nin pazar payı ile nakliye araçları için dış lastik, 6,6 milyon dolar ithalat değeri ve %38,8 Türkiye’nin pazar payı ile dokunmamış mensucat sentetik/suni liften, 5,08 milyon dolar ithalat değeri ve %37,37 Türkiye’nin pazar payı ile fındık ve diğer tohumlar (karışım dahil) Türkiye’nin pazardaki payı açısından önemli yere sahiptir. (Bkz. Tablo 3) GTİP Kodu

Güney Afrika Cumhuriyeti’nin Dünya’dan ithalatı

2015

2016

2017

2015

2016

2017

2015

2016

2017

Türkiye’nin Pazardaki Payı %

Türkiye’nin Dünya’ya İhracatı

Ürün Adı

‘TOTAL

Tüm Ürünler

491.633

430.457

542.470

143.850.376

142.529.584

157.054.789

79.590.945

74.744.010

83.030.757

0,65

1

‘271012

Hafif yağlar ve preparasyonlar, petrol veya bitümlü mineraller >=% 90 hacim

48.590

338

36.759

2.057.784

1.720.608

2.062.636

4.218.960

2.518.746

4.382.638

0,84

2

‘870322

Motorlu arabalar, prensip olarak kişilerin taşınması için tasarlanmış

6.122

4.803

36.416

2.398.513

2.649.848

3.116.799

1.143.286

837.602

1.020.659

3,57

3

‘401120

Kamyon ve otobüs radyal dış lastikleri

12.686

20.932

27.736

473.013

466.246

470.730

181.433

214.997

233.769

11,86

4

‘999999

Başka yerde belirtilmeyen emtia

26.176

18.845

24.998

2.104.944

1.843.283

2.342.090

6.857.177

6.087.464

6.848.737

0,37

5

‘481159

Kağıt/karton esaslı yer kaplama; beyazlatılmamış diğerleri

13.515

23.037

16.617

160.171

174.059

139.674

85.456

80.030

93.701

17,73

6

‘847989

Başka yerde tanımlanmamış makineler ve mekanik aletleri.

566

846

12.081

135.395

128.591

170.325

248.191

160.069

171.685

7,04

7

‘740819

Rafine edilmiş bakırdan elektrolitik tel (kesitsel < 6 mm)

2.428

10.678

10.781

291.429

291.002

328.254

3.438

11.605

16.981

63,49

8

‘870332

Motorlu arabalar, prensip olarak kişilerin taşınması için tasarlanmış

1.426

8.107

10.273

1.057.672

1.326.010

1.548.969

532.205

533.824

638.603

1,61

9

‘870421

Malların taşınması için sıkıştırma ateşlemesi iç yanma pistonlu motorlu taşıtlar

4.295

9.552

10.257

3.961.386

4.131.729

4.368.665

382.268

287.820

375.909

2,73

10

‘842211

Bulaşık makineleri ev tipi

2.690

7.020

8.523

375.540

390.967

449.241

13.167

14.129

15.163

56,21

‘845011

Tam otomatik ev tipi çamaşır yıkama kurutma makineleri, keten kapasite <= 6 kg

3.334

8.225

7.928

870.431

903.387

929.900

39.890

38.900

49.077

16,15

12

‘870193

Traktörler, motor gücü> 37 kW fakat <=75 kW (8709 pozisyonuna girenler, yaya kumandalı hariç.)

0

0

7.378

0

0

270.616

0

0

64.744

11,40

13

‘590210

Nakil aracı iç-dış lastik men-naylon/ poliamid.kauçuk emdirilmiş.mukavemetli

4.276

4.653

7.169

73.952

73.353

73.929

11.564

9.234

10.292

69,66

#

11

12

Güney Afrika Cumhuriyeti’nin Türkiye’den İthalatı

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Ticari Bilgi ve İstihbarat Merkezi Afrika Ülke Raporu


Güney Afrika Cumhuriyeti’nin Türkiye’den İthalatı

GTİP Kodu

Güney Afrika Cumhuriyeti’nin Dünya’dan ithalatı

2015

2016

2017

2015

2016

2017

2015

2016

2017

Türkiye’nin Pazardaki Payı %

Türkiye’nin Dünya’ya İhracatı

Ürün Adı

‘560312

Dokunmamış mensucat sent/suni liften

2.206

4.348

6.624

193.280

209.356

226.472

15.670

14.978

17.089

38,76

‘392190

Plakalar, levhalar, film, folyo ve şerit, plastik, takviyeli, lamine, desteklenen veya benzer şekilde

1.335

4.324

5.907

282.245

294.435

305.586

106.145

86.604

91.449

6,46

16

‘321410

Camcı macunu, aşılama macun, reçine çimentolar, kalafatlama bileşikler ve diğer mastikler

1.933

4.124

5.657

110.452

109.633

115.885

31.636

38.957

41.910

13,50

17

‘200819

Fındık ve diğer tohumlar, karışım dahil

2.593

2.839

5.081

953.465

689.008

693.532

9.096

9.981

13.633

37,27

14

15

Tablo 3 - Güney Afrika Cumhuriyeti’nin Türkiye’den İthalatı

1.4 Ülke İhracatında Partner Ülkeler Bu alt başlıkta Güney Afrika Cumhuriyeti’nin 2017 yılında 1,25 milyar doların üzerinde ihracat yapmış olduğu ülkeler ile Türkiye’ye yapmış olduğu ihracat değerlerine yer verilmiştir. Güney Afrika Cumhuriyeti’nin 2017 yılında yapmış olduğu toplam ihracat değeri 88,27 milyar dolardır. Ülkedeki ihracatın 2016 yılına kıyasla 14,16 milyar dolar arttığı ve bu artışın da %19’a karşılık geldiği görülmektedir. 2017 yılı ihracat partnerleri arasında ilk sırada Çin yer almaktadır ve Çin’e yapılan ihracatta bir önceki yıla oranla %27’lik büyüme kaydedilmiş olup değeri 8,67 milyar dolardır. Güney Afrika Cumhuriyeti’nin ihracat pazarında ikinci sıradaki ülke ise Amerika Birleşik Devletleri’dir. 2017 yılında 6,62 milyar dolar ihracat yapılan ülkede %21’lik büyüme sağlanmıştır. Üçüncü sırada yer alan ve 2016 yılına kıyasla %10 artan Almanya’ya ihracatı ise 5,81 milyar dolardır. Dördüncü sırada yer alan “Başka Yerde Tanımlanmayan Alan” (Bkz.TANIMLAR) başlığı altında verilen ve 5,47 milyar dolar ve %32 büyüme görülmektedir. Ülke, Hong Kong dışında ihracat yapmış olduğu neredeyse tüm önemli partner ülkelerinde büyüme kaydetmiştir. (Bkz. Tablo 4) 2017 yılındaki ülke ihracatında 455,87 milyon dolar değer ile otuz dördüncü sırada yer alan Türkiye pazarında, 2016 yılına kıyasla %26’lık büyüme kaydedilmiştir. Güney Afrika Cumhuriyeti’nden Türkiye’ye yapılan ihracat kalemleri Bölüm 1.6’da ayrıca incelenmiştir. İthalatçı Ülkeler

2015 Yılı İhracat Değeri

2016 Yılı İhracat Değeri

2017 Yılı İhracat Değeri

2016-2017 Yıllarında Yapılan İhracatın Farkı

2016-2017 Yıllarında Yapılan İthalatın Farkı Oranı (%)

Dünya

69.631.083

74.110.817

88.267.960

14.157.143

19

1

Çin

5.802.848

6.812.081

8.666.175

1.854.094

27

2

ABD

5.247.988

5.473.768

6.619.572

1.145.804

21

3

Almanya

4.237.096

5.259.697

5.809.863

550.166

10

4

Başka Yerde Tanımlanmayan Alan

2.662.063

4.149.055

5.465.389

1.316.334

32

5

Japonya

3.644.352

3.450.200

4.162.372

712.172

21

6

Hindistan

3.146.769

3.150.930

4.139.065

988.135

31

7

Bostvana

3.792.166

3.712.233

3.840.226

127.993

3

8

Namibia

3.845.775

3.530.667

3.567.810

37.143

1

9

İngiltere

3.057.332

3.158.232

3.473.572

315.340

10

16

Birleşik Arap Emirlikleri

1.138.253

1.327.709

1.756.771

429.062

32

17

Hong Kong

1.485.680

1.766.414

1.643.327

-123.087

-7

18

Lesotho

1.038.225

1.139.464

1.346.116

206.652

18

...

...

...

...

...

...

...

32

Türkiye

333.140

361.146

455.873

94.727

26

-

Tablo 4 - Güney Afrika Cumhuriyeti’nin İhracatında Partner Ülkeler

13


1.5 Ürün Özelinde İhracat Ticaret Göstergeleri Bu alt başlıkta Güney Afrika Cumhuriyeti’nin 2017 yılındaki ihracatında ilk sıralarda yer alan ürünlerden 500 milyon doların üzerinde değere sahip ürünlerin ticaret göstergeleri incelenmiştir. Güney Afrika Cumhuriyeti’nin yapmış olduğu ihracatta maden ürünleri ilk sıralarda yer alan ürünleridir. 2017 yılında dış ticaret fazlası veren bu ülke ihracat sıralamasında otuz yedinci sırada olup toplam dünya ihracatında %0,5 paya sahiptir. (Bkz. Tablo 5) Tablo 5’te görüldüğü üzere, ülke ihracatında kömür, altın, demir, krom, magnezyum, platin, manganez, paladyum gibi madenleri ihraç etmektedir ve bu ürünlerin büyük çoğunluğunda dünya ihracatında ilk sırada yer almaktadır. Güney Afrika Cumhuriyeti, taze veya kurutulmuş portakal ihracatında %14,9 pay ve 752,5 milyon dolar ile dünya ikincisi, %6,3 dünya ihracatı payı ve 540,96 milyon dolar ihracat değeri ile taze üzüm ihracatında ise dünya yedincisidir. 2013-2017 Yılları Arasında Yıllık Ürün Miktarı Büyümesi (%)

2013-2017 yılları arasında dünya ithalatının yıllık artışı (%)

Dünya ihracatında Payı (%)

Dünya ihracatında Sıralama

İthalatçı Ülkelerin Yoğunluğu

Ürün Etiketi

2017 İhracat Değeri (.000 $)

‘TOTAL

Tüm Ürünler

88.267.960

5.237.203

-3

-

-3

0,5

37

0,04

1

‘270112

Bitümlü kömür, toz haline getirilmiş olsun olmasın, toplanmayan

5.542.594

5.354.663

-3

1

-2

5,9

6

0,2

2

‘710813

Altın, parasal olmayan amaçlar için yarı mamul formlarda platinle kaplanmış altın

4.983.642

4.682.992

-8

-5

21

7,7

4

-

3

‘260112

Toplanmış demir cevherleri ve konsantreleri (kavrulmuş demir piritler hariç)

3.215.853

3.159.589

-17

0

-13

19,5

1

0,38

4

‘720241

Ağırlıkça >%4 karbon içeren ferro-krom

3.117.909

3.113.723

3

5

5

41,6

1

0,13

5

‘870421

Motorlu taşıtlar, sıkıştırma ateşlemeli içten yanmalı pistonlu, malların taşınması için

2.631.815

2.255.906

3

3

3

5

9

0,1

6

‘260200

Manganez cevherleri ve konsantreleri, dahil. ferruginous manganez cevherleri ve konsantreleri, bir

2.527.273

2.525.843

8

10

1

54

1

0,28

7

‘870323

Şahısların taşınması için esas olarak tasarlanmış motorlu araçlar ve diğer motorlu taşıtlar.

2.356.054

1.305.618

-1

-4

2

0,8

20

0,19

8

‘271012

Hafif yağlar ve müstahzarlar, petrol veya bitümlü mineraller >% 90

2.275.779

-2.106.859

-9

12

-12

0,9

24

0,12

9

‘711019

Platin, yarı mamul formda

2.219.528

2.216.248

-12

-1

-6

42,8

1

0,23

10

‘261000

Krom cevherleri ve konsantreleri

2.048.390

2.026.597

11

10

4

62,9

1

0,39

11

‘711011

Platin, toz haline getirilmiş veya toz halinde

1.953.314

1.942.511

-5

8

-9

24,9

1

0,23

12

‘870332

Şahısların taşınması için esas olarak tasarlanmış motorlu araçlar ve diğer motorlu taşıtlar

1.667.695

1.029.092

60

60

1

1,2

18

0,32

13

‘260111

Toplanmamış demir cevherleri ve konsantreleri (kavrulmuş demir piritler hariç)

1.559.772

1.559.722

-16

0

-12

2

4

0,47

14

‘711021

Paladyum, işlenmemiş veya toz halinde

1.523.120

1.508.916

17

16

6

16,2

3

0,31

15

‘842139

Gazları filtrelemek veya saflaştırmak için makineler ve aparatlar

1.400.192

1.286.280

-8

-8

2

6,9

5

0,26

16

‘270900

Bitümlü minerallerden elde edilen petrol yağları ve ham petrol

1.274.229

-5.142.325

373

734

-18

0,1

38

0,2

17

‘710231

Endüstriyel olmayan elmaslar işlenmemiş veya basitçe kesilmiş, yarılmış veya kırılmış (endüstriyel elmaslar hariç)

1.264.500

873.983

-2

0

-3

3,1

9

0,26

18

‘760110

Alüminyum, alaşımsız, işlenmemiş

999.812

997.750

-5

-3

2

3,7

10

0,13

19

‘470200

Kimyasal odun hamuru

778.356

778.353

5

-24

2

18,5

2

0,2

20

‘080510

Taze veya kurutulmuş portakal

752.509

750.820

5

-1

1

14,9

2

0,08

‘999999

Başka yerde belirtilmeyen emtialar

653.367

-6.195.370

29

-

-3

0,1

43

-

GTİP Kodu

-

21

14

2013-2017 Arasında Yıllık Parasal Değer Artışı (%)

2017 Ticaret Dengesi (.000 $)

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Ticari Bilgi ve İstihbarat Merkezi Afrika Ülke Raporu


2013-2017 Arasında Yıllık Parasal Değer Artışı (%)

2013-2017 Yılları Arasında Yıllık Ürün Miktarı Büyümesi (%)

2013-2017 yılları arasında dünya ithalatının yıllık artışı (%)

Dünya ihracatında Payı (%)

Dünya ihracatında Sıralama

İthalatçı Ülkelerin Yoğunluğu

Ürün Etiketi

2017 İhracat Değeri (.000 $)

2017 Ticaret Dengesi (.000 $)

‘271600

Elektrik enerjisi

645.102

483.285

5

-7

-5

2,2

15

0,26

23

‘261400

Titanyum cevherleri ve konsantreleri

638.553

638.553

-4

7

-6

33,5

1

0,16

24

‘870322

Esas olarak şahısların taşınması için tasarlanmış motorlu araçlar ve diğer motorlu taşıtlar

565.427

-455.232

-8

-10

9

0,6

25

0,4

25

‘080610

Taze üzüm

540.961

528.030

3

4

2

6,3

7

0,21

26

‘710239

Sanayide kullanılmayan diğer elmaslar

524.822

403.650

-9

-

-3

0,7

12

0,2

27

‘870324

Motorlu taşıtlar ve motorlu taşıtlar, özellikle insan taşımacılığı için tasarlanmıştır.

514.854

196.079

80

59

-6

0,5

13

0,27

GTİP Kodu

22

Tablo 5 - Güney Afrika Cumhuriyeti’nin Ürün Özelinde İhracat Ticaret Göstergeleri

1.6 Güney Afrika Cumhuriyeti’nin Türkiye’ye İhracatı Bu alt başlıkta, Güney Afrika Cumhuriyeti’nin 2017 yılında Türkiye’ye yapmış olduğu ihracatta ilk sıralarda yer alan ürünlere ve Güney Afrika Cumhuriyeti’nin dünyaya yapmış olduğu ihracatın kıyaslamasına yer verilmiştir. Güney Afrika Cumhuriyeti’nin 2017 yılında Türkiye’ye yapmış olduğu ihracat değeri 455,87 milyon dolardır. Bu değer, Güney Afrika Cumhuriyeti’nin dünyaya yapmış olduğu toplam ihracatın da %0,52’sini oluşturmaktadır. (Bkz. Tablo 6) Güney Afrika Cumhuriyeti’nin 2017 yılında Türkiye’ye ihraç ettiği ve toplam hacmi 5 milyon doların üzerinde olan ürünler Tablo 6’da sıralanmıştır. Güney Afrika Cumhuriyeti’nin Türkiye’ye ihracatında ilk sıralarda yer alan kömür ve cevherler dışında, %22 ülke ihracatı payı ve 16,5 milyon dolar ihracat hacmiyle kabuklu deniz hayvanı vd. su omurgasızlarının unları, kaba unları ve pelletleri; %10,6 ihracat payı ve 5,76 milyon dolar hacmiyle vişne özü; %14,4 ihracat payı ve 5,1 milyon dolar hacmi ile yünü alınmış kuzu derileri yüzde olarak önemli paya sahip ihracata konu ürünlerdendir. GTİP Kodu

#

Güney Afrika Cumhuriyeti’nin Türkiye’ye İhracatı

Türkiye’nin Dünya’dan İthalatı

Güney Afrika Cumhuriyeti’nin Dünya’ya İhracatı

Ürün Adı 2015

2016

2017

2015

2016

2017

2015

2016

2017

Ülke İhracatında Türkiye’nin Payı (%)

‘TOTAL

Tüm Ürünler

333.140

361.146

455.873

207.206.509

198.618.235

233.791.662

69.631.083

74.110.817

88.267.960

0,52

1

‘270112

Kokluk taşkömürü- bitümenli

75.825

69.607

138.040

2.848.197

2.561.294

3.786.179

4.094.435

3.707.265

5.542.594

2,49

2

‘260112

Toplanmış demir cevherleri ve konsantreleri (kavrulmuş demir piritler hariç)

22.696

18.797

55.215

487.479

394.625

566.629

1.924.022

2.358.340

3.215.853

1,72

3

‘842139

Gazları filtrelemek veya saflaştırmak için makineler ve aparatlar

35.324

31.253

48.232

484.328

454.417

586.396

1.234.182

1.493.801

1.400.192

3,44

4

‘760110

Alüminyum, alaşımsız, işlenmemiş

49.254

87.238

46.710

1.410.850

1.202.694

1.528.829

608.045

769.910

999.812

4,67

5

‘261000

Krom cevherleri ve konsantreleri

22.924

24.300

37.269

34.860

25.425

52.532

1.209.797

1.274.915

2.048.390

1,82

6

‘230120

Kabuklu deniz hayvanı vd. su omurgasızlarının unları, kaba unları ve pelletleri

12.572

9.306

16.482

119.808

151.317

157.142

52.182

106.866

74.831

22,03

7

‘720110

Alaşımsız dökme demir - fosfor <%0.5 manganez =>%0.4 silisyum oranı=<%1 (CECA)

13.233

5.067

10.488

342.936

274.003

361.040

134.207

95.689

186.875

5,61

8

‘270111

Antrasit, toz haline getirilmiş olsun olmasın, toplanmayan

6.948

10.812

6.415

105.442

66.620

112.872

111.909

66.405

114.945

5,58

9

‘320120

Vişne özü

212

4.264

5.758

4.489

6.500

6.455

39.001

55.154

54.107

10,64

‘410210

Yünü alınmamış kuzu derileri

4.902

1.227

5.112

55.664

29.585

51.465

36.987

33.757

35.623

14,35

10

Tablo 6 - Güney Afrika Cumhuriyeti’nin Türkiye’ye İhracatı

15


2. TUNUS Bu bölümde Tunus’un en fazla ithalat ve ihracat yaptığı ülkeler, ülkenin dış ticaretinde yüksek hacme sahip olan ürünler özelinde ithalat ve ihracat göstergeleri ile Türkiye ve Tunus arasında ticareti yapılan belirli bir hacme sahip ürünler incelenmiştir. Tunus’un beyan ettiği verilerindeki eksiklik nedeniyle Tablo 7, Tablo 8, Tablo 10 ve Tablo 11’de “mirror data” (bkz. TANIMLAR) verileri kullanılmıştır. Tablo 9 ve Tablo 12’de ise Tunus ile olan ticari ilişkilere Türkiye tarafından bakılarak incelenmiştir. 2.1 Ülke İthalatında Partner Ülkeler Bu alt başlıkta Tunus’un 2017 yılında 200 milyon doların üzerinde ithalat yapmış olduğu ülkeler ile Türkiye’den yapmış olduğu ithalat değerine yer verilmiştir. Tunus’un 2017 yılında yapmış olduğu toplam ithalat miktarı 19,49 milyar dolardır. İthalatın 2016 yılına kıyasla 735,3 milyon dolar azaldığı ve bu azalmanın %4’e karşılık geldiği görülmektedir. Ülkenin ithalatında bir önceki yıla kıyasla pazarını %16 kaybeden Fransa, 3,01 milyar dolar hacimle Tunus pazarının lideridir. Tunus pazarında Fransa’yı sırasıyla 2,83 milyar dolar ve %6’lik küçülmeyle İtalya, 1,82 milyar dolar ve %8’lik büyümeyle Çin takip etmektedir. Dördüncü sırada yer alan 2016 yılına göre %2 büyüyen Almanya’yı, 856,7 milyon dolar ve %9 büyümeyle ve Türkiye takip etmektedir. (Bkz. Tablo 7) 2015-2016 yılları da dahil olmak üzere son iki yıldır küçülen pazar olma özelliğine sahip olan Tunus’ta; pazar lideri ilk yirmi ülke arasında 2017 yılında bu ülkeye yaptığı ihracatla en fazla büyüme kaydeden ülkeler arasında Türkiye beşinci sırada yer almaktadır. Türkiye’nin 2016 yılında Tunus’a ihraç ettiği ürün kalemleri Bölüm 2.3’te ayrıca incelenmiştir.

2016-2017 Yıllarında Yapılan İthalat Farkı Oranı (%)

2015 Yılı İthalat Değeri

2016 Yılı İthalat Değeri

2017 Yılı İthalat Değeri

-

Dünya

24.793.340

20.222.503

19.487.208

-735.295

-4

1

Fransa

4.044.975

3.598.235

3.009.675

-588.560

-16

2

İtalya

3.634.615

3.013.968

2.828.988

-184.980

-6

3

Çin

1.782.594

1.692.094

1.819.971

127.877

8

4

Almanya

1.739.941

1.479.343

1.504.613

25.270

2

5

Türkiye

926.876

787.589

856.710

69.121

9

6

İspanya

1.005.297

847.684

817.324

-30.360

-4

7

Cezayir

1.572.489

801.324

713.167

-88.157

-11

8

ABD

720.276

618.049

694.485

76.436

12

9

Rusya

1.052.360

815.397

655.237

-160.160

-20

10

Başka Yerde Tanımlanmayan Alan

471.411

420.089

494.756

74.667

18

11

Ukrayna

428.593

371.769

326.293

-45.476

-12

12

İngiltere

330.979

289.308

306.316

17.008

6

13

Hindistan

290.299

244.279

268.803

24.524

10

14

Brezilya

284.269

309.231

266.136

-43.095

-14

15

Belçika

353.598

255.852

264.781

8.929

3

16

Azerbeycan

846.663

305.756

263.092

-42.664

-14

17

Güney Kore

270.437

188.772

259.000

70.228

37

18

Hollanda

246.159

221.151

258.648

37.497

17

19

Japonya

269.736

228.540

217.469

-11.071

-5

20

Suudi Arabistan

265.112

237.010

207.096

-29.914

-13

Tablo 7 – Tunus İthalatında Partnerler Ülkeler

16

2016-2017 Yıllarında Yapılan İthalat Farkı

İhracatçılar

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Ticari Bilgi ve İstihbarat Merkezi Afrika Ülke Raporu


2.2 Ürün Özelinde İthalat Ticaret Göstergeleri Bu alt başlıkta Tunus’un 2017 yılındaki ithalatında ilk sıralarda yer alan ürünlerin belirli ticaret göstergeleri incelenmiştir. Aşağıdaki veriler ışığında Tunus, 2017 yılında 5,19 milyar dolar dış ticaret açığı veren bir ülkedir. Dünya ithalatında yetmiş altıncı sırada yer alan bu ülkenin toplam dünya ithalatındaki payı %0,1’dir. (Bkz. Tablo 8) Ülke, bakır alaşımlarından profiller ithalatında 226.7 milyon dolar hacim ve %25,7 payla dünyada birinci sıradadır. Bakır alaşım tedarikçisi ülke yoğunluğuna göre de Tunus’un ithalatta bu ürünün neredeyse tamamını tek bir ülkeden tedarik ettiği yorumu yapılabilir. Ağırlıkça <0,25% karbon içeren blumlar 209 milyon dolar ve %3,3 dünya ithalatı payı, Makarnalık buğday 191.3 milyon dolar ve % 2,3 dünya ithalat payı, ağırlıkça >% 85 pamuk içeren ve ağırlığı 200 g/m2 olan, farklı ipliklerden üretilen denim 129.4 milyon dolar ve % 4,8 dünya ithalat payı , elektrikle ilgili yalıtım malzemeleri 117 milyon dolar ve %2,7 ithalat payı, ham soya fasulyesi yağı 106.8 milyon dolar ve %1,3 dünya ithalat payı ile 100 milyon doların üzerinde ithalatı yapılan ve %1’in üzerinde dünya ithalat payı olan ürünlerdendir.

2017 Ticaret Dengesi (.000 $)

2013-2017 Arasında Yıllık Parasal Değer Artışı (%)

-620132017 Yılları Arasında Yıllık Ürün Miktarı Büyümesi (%)

2013-2017 yılları arasında dünya ihracatının yıllık artışı (%)

Dünya İthalatında Payı (%)

Dünya İthalatındaki Sıralama

Tedarikçi Ülkelerin Yoğunluğu

GTİP Kodu

Ürün Etiketi

2017 İthalat Değeri (.000 $)

-

‘TOTAL

Tüm Ürünler

19.418.305

-5.186.209

-6

-

-3

0.1

76

0,09

1

‘271019

Biyodizel içermeyen petrol veya bitümlü minerallerin orta yağları ve müstahzarları.

910.965

-764.157

-6

14

-16

0.2

65

0,27

2

‘271012

Hafif yağlar ve müstahzarlar, petrol veya biyojenöz mineraller> hacimce % 90

846.937

-793.834

-15

-2

-11

0.4

39

0,23

3

‘271121

Gaz halinde doğal gaz

600.843

-600.843

-24

-61

-25

0.5

25

1

4

‘853690

Ya hiç ya da bağlantılar yapmak için elektrik devrelerini anahtarlama için Ele ctrical aparat

281.167

-118.418

0

3

0

0.7

29

0,26

5

‘870322

Şahısların taşınması için esas olarak tasarlanmış motorlu araçlar ve diğer motorlu taşıtlar.

266.932

-266.830

-4

-6

9

0.3

49

0,12

6

‘392690

Plastik malzeme ve diğer malzeme ile ilgili eşyalar

226.973

-55.691

6

3

2

0.4

43

0,22

7

‘740729

Bakır alaşımlarından profiller

226.657

-226.654

2

10

-6

25.7

1

0,99

8

‘300490

Terapötik veya profilaktik amaçlı karışık veya karıştırılmamış ürünlerden oluşan ilaçlar

219.254

-205.606

-11

-2

-1

0.1

87

0,29

9

‘720711

Ağırlıkça <0,25% karbon içeren blumlar

209.026

-209.026

3

-

-5

3.3

11

0,26

10

‘100199

Buğday ve meslin (ekim ve durum buğdayı hariç)

204.601

-204.601

-8

7

-7

0.6

37

0,47

11

'853890

Birleştirilmiş elektronik aksam ve parçalar

201.337

-104.377

-7

-8

-1

0.6

33

0,24

12

‘120190

Soya fasulyesi, kırılmış olsun olmasın (ekim için tohum hariç)

193.197

-193.197

-6

8

-1

0.3

27

0,32

13

‘100119

Makarnalık buğday (ekim için tohum hariç)

191.347

-191.347

-3

4

-10

2.3

9

0,4

14

‘270900

Bitümlü minerallerden elde edilen petrol yağları ve ham petrol

172.163

292.055

-7

-

-19

0

70

1

15

‘100590

Mısır (ekim için tohum hariç)

166.862

-166.862

-8

4

-4

0.6

35

0,52

16

‘999999

Emtia belirtilmedi t başka

164.535

-115.478

0

-

0

0

81

-

17

‘170114

Ham şeker kamışı, katı halde, ilave tatlandırıcı veya renklendirici madde içermez

158.321

-157.272

3

33

-1

1

22

1

18

‘854290

Elektronik entegre devrelerin parçaları

144.494

-139.061

-19

-7

-12

0.5

11

0,87

19

‘520942

Ağırlıkça>% 85 pamuk içeren ve ağırlığı 200 g / m² olan, farklı ipliklerden üretilen denim

129.443

-121.401

-2

1

-5

4.8

6

0,26

20

‘271113

Butanlar, sıvılaştırılmış (> =% 95 N-butan veya izobütan saflığı hariç)

122.809

-120.409

-14

2

-13

0.8

20

0,37

Tablo 8 – Tunus Ürün Özelinde İthalat Ticaret Göstergeleri - Devamı Diğer Sayfada >>

17


2017 Ticaret Dengesi (.000 $)

2013-2017 Arasında Yıllık Parasal Değer Artışı (%)

-620132017 Yılları Arasında Yıllık Ürün Miktarı Büyümesi (%)

2013-2017 yılları arasında dünya ihracatının yıllık artışı (%)

Dünya İthalatında Payı (%)

Dünya İthalatındaki Sıralama

Tedarikçi Ülkelerin Yoğunluğu

GTİP Kodu

Ürün Etiketi

2017 İthalat Değeri (.000 $)

21

‘870899

Traktörler, on ya da daha fazla kişinin taşınması için motorlu taşıtlar için parça ve aksesuarlar

117.900

16.818

-8

1

-3

0.1

55

0,33

22

‘854449

Konnektörlerle donatılmamış elektrik iletkenleri, voltaj <= 1.000 V için, su geçirmez,

117.572

23.745

7

16

-3

0.5

50

0,21

23

‘854720

Elektrikle ilgili yalıtım malzemeleri

117.021

-104.454

20

25

11

2.7

11

0,33

24

‘150710

Ham soya fasulyesi yağı

106.819

-106.819

-4

1

-2

1.3

15

0,24

‘870421

Sıkıştırma ateşlemeli içten yanmalı pistonlu, malların taşınması için motorlu taşıtlar

103.279

-103.207

-7

-6

2

0.2

61

0,12

25

Tablo 8 – Tunus Ürün Özelinde İthalat Ticaret Göstergeleri

2.3 Türkiye’nin Tunus’a İhracatı Bu başlık altında, Tunus’un Türkiye’den yapmış olduğu ithalata Tunus verilerinin eksikliği nedeniyle Türkiye tarafından bakılarak analiz yapılmıştır. 2017 verileri incelendiğinde, Tunus’un Türkiye’den yapmış olduğu ithalatın 915,2 milyon dolar olduğu ve Tunus toplam ithalatında Türkiye’nin payının %4,7; Türkiye’nin toplam ihracatında Tunus’un payının ise %0,58 olduğu görülmektedir. (Bkz.Tablo 9) Tablo 9’da Türkiye’nin Tunus’a ihracatında 5 milyon doların üzerinde olan ürünler listelenmiştir. Bu ürünlerden Türkiye’nin ihracatında önemli paya sahip olanlardan ilk sırada 88,5 milyon dolar ve %36,75 Türkiye ürün ihracatındaki payı ile ağırlıklı olarak <0,2 % 5 karbon içeren demir veya alaşımız çelik yarı mamul ürünler bulunmaktadır. İkinci sırada 38,8 milyon dolar ve %13,7 Türkiye ürün ihracatındaki payı ile ağırlıkça >% 85 pamuk içeren ve 200 g / m2 olan farklı ipliklerden üretilen denim, üçüncü sırada ise 35,4 milyon dolar ve %29,9 Türkiye ürün ihracatındaki payı ile sıvılaştırılmış gaz halindeki hidrokarbonlar (doğal gaz, propan, bütan, etilen hariç) yer almaktadır. Beyazlatılmamış kâğıt/karton esaslı yer kaplama 28,9 milyon dolar ve %20,7 Türkiye ürün ihracatındaki payı, hayvansal veya bitkisel katı - sıvı yağların çıkarılması veya hazırlanması için makineler 13,4 milyon dolar ve %50,12 Türkiye ürün ihracatındaki payı, pamuklu denim (renkli ipliklerden suni/sentetik m2>200gr. pamuk <%85) 13,3 milyon dolar ve %15,5 Türkiye ürün ihracatındaki payı, ahşap veya diğer odunsu malzemelerin suntası 7,2 milyon dolar ve %29,5 Türkiye ürün ihracatındaki payı ile Tunus’un Türkiye’den ithal ettiği yüzde olarak önemli paya sahip ürünlerdir. GTİP Kodu

#

18

Ürün Adı

Güney Afrika Cumhuriyeti’nin Türkiye’ye İhracatı

Güney Afrika Cumhuriyeti’nin Dünya’ya İhracatı

2015

2016

2017

2015

2016

2017

2015

2016

2017

Ülke İhracatında Türkiye’nin Payı (%)

Türkiye’nin Dünya’dan İthalatı

‘TOTAL

Tüm Ürünler

819.094

910.613

915.215

20.222.503

19.487.208

19.418.307

143.850.376

142.529.584

157.054.789

0,58

1

‘720711

Ağırlıklı olarak <0,2 % 5 karbon içeren demir veya alaşımsız çelik yarı mamul ürünler

6.685

35.673

88.451

1

1

209.026

72.731

79.490

240.699

36,75

2

‘520942

Ağırlıkça>% 85 pamuk içeren ve ağırlığı 200 g / m² olan, farklı ipliklerden üretilen denim

37.557

43.177

38.774

183.665

194.125

129.442

258.954

275.880

282.859

13,71

3

'271119

Sıvılaştırılmış gaz halindeki hidrokarbonlar (doğal gaz, propan, bütan, etilen hariç)

78.759

33.876

35.350

277

225

41.340

102.344

72.834

118.327

29,87

4

‘481159

Beyazlatılmamış kâğıt/ karton esaslı yer kaplama; beyazlatılmamış diğerleri

25.421

33.718

28.892

5.576

7.320

40.893

160.171

174.059

139.674

20,69

5

‘870421

Sıkıştırma ateşlemeli içten yanmalı pistonlu, malların taşınması için motorlu taşıtlar

30.892

23.713

20.788

288.979

272.864

103.279

3.961.386

4.131.729

4.368.665

0,48

6

‘870322

Motorlu arabalar ve oth er mot veya araçlar esas kişilerin taşınması dahil için tasarlanmış.

10.198

16.991

20.769

384.185

359.292

266.906

2.398.513

2.649.848

3.116.799

0,67

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Ticari Bilgi ve İstihbarat Merkezi Afrika Ülke Raporu


GTİP Kodu

Ürün Adı

7

‘730630

8

Güney Afrika Cumhuriyeti’nin Türkiye’ye İhracatı

Türkiye’nin Dünya’dan İthalatı

Güney Afrika Cumhuriyeti’nin Dünya’ya İhracatı

Ülke İhracatında Türkiye’nin Payı (%)

2015

2016

2017

2015

2016

2017

2015

2016

2017

Demir veya alaşımsız çelikten yuvarlak kesitli kaynaklı borular, borular ve içi boş profiller

2.771

2.838

18.225

7.711

9.301

28.258

385.434

316.322

464.973

3,92

‘999999

Başka yerde belirtilmeyen emtialar

14.537

37.648

15.674

46

87

164.475

2.104.944

1.843.283

2.342.090

0,67

9

‘847920

Hayvansal veya bitkisel katı-sıvı yağların çıkarılması veya hazırlanması için makineler

1.249

1.890

13.404

7.636

9.009

36.030

15.311

18.111

26.744

50,12

10

‘521142

Pamuklu men-elastiki denim (renkli ipliklerden. suni/sentetik m2>200gr.

12.714

14.900

13.276

12.225

16.595

26.248

119.318

117.785

85.738

15,48

11

‘600622

Örme veya çözgülü örme kumaşlar hariç> 30 cm (bir genişliği, tığ işi Boyalı pamuklu kumaşlar

8.771

12.936

10.493

4.699

6.033

43.305

347.053

384.182

403.371

2,60

12

‘760421

Alüminyum alaşımların içi boş profiller

9.615

9.428

9.825

1.950

2.179

14.495

143.569

130.895

170.749

5,75

13

‘600410

Örme veya tığ işi kumaşlar,> 30 cm genişliğinde>% 5 elastomerik malzeme içerir

8.351

9.761

9.514

42.756

40.823

82.062

409.487

449.993

484.212

1,96

14

‘722830

Paslanmaz dışında çelik çubuklar, daha fazla işlenmemiş sıcak haddelenmiş, sıcak çekilmiş

5.329

4.759

8.244

13.853

11.933

15.630

105.087

93.842

133.458

6,18

15

‘721391

Demir çubuklar, sıcak haddelenmiş, düzensiz sarılmış bobinler, demir veya alaşımsız çelikten, dairesel

1.577

869

7.677

35.040

45.250

39.310

214.573

251.352

467.931

1,64

16

‘441193

Ahşap veya diğer odunsu malzemelerin suntası

4

0

7.226

19

16

7.226

7.051

6.462

24.499

29,50

17

‘841810

Kombine buzdolabı-dondurucu, ayrı kapılar

4.654

8.077

7.126

9.156

13.504

19.292

711.584

884.550

917.020

0,78

18

‘845011

Kuru çamaşır kapasitesi <= 6 kg olan tam otomatik ev veya çamaşır tipi çamaşır makineleri

3.445

2.885

6.668

4.451

5.308

14.737

870.431

903.387

929.900

0,72

19

‘720839

Düz haddelenmiş demir veya alaşımsız çelikten mamul ürünler, genişliği> = 600 mm, rulolarda

10.262

8.738

6.562

35.723

29.579

31.999

299.774

342.031

541.386

1,21

‘851660

Elektrikli fırınlar, ocaklar, pişirme plakaları ve kaynatma halkaları, elektrikli ızgaralar ve kızartma makineleri

8.782

7.026

6.374

5.527

6.274

12.155

680.897

667.507

741.663

0,86

21

‘721049

Düz haddelenmiş demir veya alaşımsız çelik ürünler, genişliği >= 600 mm, sıcak haddelenmiş veya soğuk haddelenmiş

32

1.027

6.013

25.388

23.533

27.104

134.674

193.561

517.896

1,16

22

‘441114

Kalınlığı olan ahşaptan orta yoğunlukta lif levha "MDF"

634

805

5.872

34.872

41.152

41.451

134.674

191.811

250.278

2,35

23

‘721650

Demir veya alaşımsız çelik profiller, sıcak haddelenmiş, sıcak çekilmiş veya sıcak haddelenmiş malzemeden daha fazla işlenmemiş

4.019

5.290

5.438

389

1.072

5.517

212.784

186.400

211.998

2,57

24

‘520939

>%85 pamuklu ağırlıkça >200g/m² pamuklu dokuma kumaşlar

6.639

6.134

5.248

66.989

52.018

25.917

82.319

74.931

85.206

6,16

25

‘852872

Televizyon, renk, birleşmeyle olsun olmasın radyo yayın alıcıları için aparatı

8.185

8.759

5.244

7.197

10.507

25.719

1.548.566

1.358.485

1.426.066

0,37

26

‘080222

Taze veya kuru fındık veya filum “Corylus spp.”, Kabuklu

5.727

5.917

5.183

2.824

3.910

7.287

1.640.461

1.161.213

1.068.976

0,48

‘721621

Demir veya alaşımsız L bölümleri , sıcak haddelenmiş, sıcak çekilmiş veya ekstrüzyondan daha fazla işlenmemiş

3.463

4.903

5.039

4.662

6.141

6.618

187.158

148.545

208.499

2.42

20

27

Tablo 9 – Türkiye’nin Tunus’a İhracatı

19


2.4 Ülke İhracatında Partner Ülkeler Bu alt başlıkta Tunus’un 2017 yılında 70 milyon doların üzerinde ihracat yapmış olduğu ülkeler ile Türkiye’ye yapmış olduğu ihracat değerine yer verilmiştir. Tunus’un 2017 yılı toplam ihracatının 13,57 milyar dolar olduğu ve bu değerin 2016 yılına kıyasla %4 azaldığı görülmektedir. Ülkenin ilk sıradaki pazarı ihracatın 2016-2017 yılları arasında %5 arttığı, 4,34 milyar dolar hacim ile Fransa’dır. Ülkenin ihracatında Fransa’yı sırasıyla 2,36 milyar dolar hacim ve %9 kayıpla İtalya, 1,43 milyar dolar ve %3 kayıpla Almanya pazarları takip etmektedir. Türkiye, Tunus’un ihracat yaptığı ülkeler arasında 166 milyon dolar ile on dördüncü sırada yer almaktadır. 2017 yılında, Tunus önceki yıla göre Türkiye’ye yaptığı ihracatın değerinde %58 oranla 60,6 milyon dolar artış göstermiştir. Bu artış oranı 2015 yılına kıyasla yapılırsa %9,2’ye karşılık gelmektedir. (Bkz.Tablo 10) Tunus’un Türkiye’ye yapmış olduğu ihracata konu ürünler bölüm 2.6’da ayrıca incelenmiştir. İthalatçı Ülkeler

2015 Yılı İhracat Değeri

2016 Yılı İhracat Değeri

2017 Yılı İhracat Değeri

2016-2017 Yıllarında Yapılan İhracatın Farkı

2016-2017 Yıllarında Yapılan İthalatın Farkı Oranı (%)

-

Dünya

16.759.748

14.073.488

13.575.131

-498.357

-4

1

Fransa

4.753.371

4.126.877

4.341.916

215.039

5

2

İtalya

3.204.866

2.596.582

2.363.968

-232.614

-9

3

Almanya

1.710.359

1.476.872

1.430.883

-45.989

-3

4

Başka Yerde Tanımlanmayan Alan

747.847

632.039

675.791

43.752

7

5

Cezayir

619.019

558.162

664.212

106.050

19

6

İspanya

593.445

699.820

474.928

-224.892

-32

7

Libya

667.786

540.044

442.725

-97.319

-18

8

Belçika

307.177

252.120

246.779

-5.341

-2

9

ABD

243.461

353.604

245.226

-108.378

-31

10

İngiltere

711.997

438.585

237.044

-201.541

-46

11

Hollanda

459.389

239.250

211.461

-27.789

-12

12

İsviçre

275.103

126.642

177.819

51.177

40

13

Fas

179.594

180.102

169.161

-10.941

-6

14

Türkiye

160.394

105.393

166.000

60.607

58

15

Polonya

176.442

168.877

151.996

-16.881

-10

16

Romanya

107.931

108.435

131.163

22.728

21

19

Çekya

77.788

62.541

85.555

23.014

37

20

Avusturya

72.868

72.730

82.987

10.257

14

Tablo 10 – Tunus’un İhracatında Partner Ülkeler

2.5 Ürün Özelinde İhracat Ticaret Göstergeleri Bu alt başlıkta Tunus’un 2017 yılındaki ihracatında ilk sıralarda yer alan ürünlerin belirli ticaret göstergeleri incelenmiştir. Dış ticaret açığıyla daha çok ithalatçı ülke konumunda olan Tunus’un dünya ihracatındaki payı %0,1’dir ve yetmiş altıncı sırada yer almaktadır. 2013 – 2017 yılları arasında Dünya ithalatındaki %3 değer düşüşü Tunus’un ithalatında da görülmektedir ve %5’e karşılık gelmektedir. (Bkz. Tablo 11) Tablo 11’de Tunus’un 100 milyon doların üzerinde ihracatını yaptığı ürün kalemleri incelenmiştir. Bu ürünlerden dünya ihracatında önemli sayılabilecek paya sahip olan ürünler: 1,3 milyar dolar ihracat hacmi ve %3,7 dünya ihracat payı ile taşıtlar-uçaklar veya gemiler için ateşleme kabloları ve diğer kablo setleri, 669,9 milyon milyon dolar ihracat hacmi ve %2,5 dünya ihracat payı ile erkek veya erkek çocuk pantolonu, 355 milyon dolar ihracat hacmi ve %5,5 dünya ihracat payı ile sızma zeytinyağı, 254,5 milyon dolar ihracat hacmi ve %18,2 dünya ihracatı payı ile hurma (taze veya kurutulmuş), 160,7 milyon dolar ihracat hacmi ve %4,9 dünya ihracat payı ile fosforik asit; kimyasal olarak tanımlanmış olsun olmasın polifosforik asitler, 118,6 milyon dolar ihracat hacmi ve %3,2 dünya ihracat payı ile deriden ayakkabı yüzleri ve bunların aksamı, 117,1 milyon dolar ihracat hacmi ve %3,7 dünya ihracat payı ile alternatif akım sayaçları ve bunların kalibrasyon cihazları, 104,5 milyon dolar ihracat hacmi ve % 10,5 dünya ihracat payı ile erkek çocuk veya erkek eşofmanları ve diğer giysiler, pamuklu giysiler (örme veya tığ işi hariç), 101,7 milyon dolar ihracat hacmi ve %4 dünya ihracat payı ile lastik, plastik, deri dış tabanları ile koruyucu metal içeren ayakkabılardır. 20

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Ticari Bilgi ve İstihbarat Merkezi Afrika Ülke Raporu


2017 Ticaret Dengesi (.000 $)

2013-2017 Arasında Yıllık Parasal Değer Artışı (%)

2013-2017 Yılları Arasında Yıllık Ürün Miktarı Büyümesi (%)

2013-2017 yılları arasında dünya ithalatının yıllık artışı (%)

Dünya ihracatında Payı (%)

Dünya ihracatında Sıralama

İthalatçı Ülkelerin Yoğunluğu

3

0,1

76

0,17

3

3.7

8

0,28

-1

2.5

10

0,16

GTİP Kodu

Ürün Etiketi

2017 İhracat Değeri (.000 $)

-

‘TOTAL

Tüm Ürünler

14.232.096

-5.186.209

-5

1

‘854430

Araçlar, uçaklar veya gemiler için ateşleme kabloları ve diğer kablo setleri

1.394.397

1.304.955

3

2

‘620342

Erkek veya erkek çocuk pantolonu

669.912

661.119

-4

3

‘270900

Bitümlü minerallerden elde edilen petrol yağları ve ham petrol

464.218

292.055

-33

-7

-18

0.1

50

0.23

4

‘150910

Sızma zeytinyağı

354.998

351.685

2

-3

5

5.5

5

0.22

5

‘620462

Kadın veya kız çocukları için pantolon, bib ve brace tulumlar, pantolonlar ve şortlar

320.472

314.000

-13

-4

1.4

12

0.12

6

‘854442

Voltaj <= 1,000 V için elektrik iletkenleri, izole edilmiş, konnektörlerle donatılmış,

314.404

219.241

-2

2

2

1

17

0.22

7

‘080410

Hurma-taze veya kurutulmuş

254.533

252.951

2

2

8

18.2

1

0.1

8

‘851762

Ses, görüntü alımı, dönüştürülmesi, iletimi veya yenilenmesi için makineler

250.668

168.566

21

8

8

0.2

33

0.6

9

‘852871

Radyo yayın alıcıları dahil olsun veya olmasın, televizyon için aparat

238.357

227.855

-9

-13

-6

2

10

0.72

10

‘870894

Direksiyonlar, direksiyon kolonları ve direksiyon kutuları ve bunların parçaları, traktörler, motorlar için

206.936

179.630

21

21

2

0.9

17

0.41

11

‘850140

AC motorlar, tek fazlı,> 37,5 W çıkış

186.613

174.510

-1

-2

3.7

6

0.23

12

‘310530

Diamonyum hidrojenortofosfat “diammonyum fosfat” (tablet veya benzeri hariç)

174.025

174.021

-8

-3

3.5

6

0.25

13

‘853650

Voltaj <=1.000V için anahtarlar (röleler ve otomatik devre kesiciler hariç)

172.034

123.721

2

1

0.9

22

0.17

14

‘392690

Plastikten 3914 ve 3901 pozisyonunda yer alan diğer maddelerden eşya

171.282

-55.691

7

3

0.3

35

0.53

15

‘853690

Bağlantılar yapmak için elektrik devrelerini anahtarlamada kullanılan elektrikli cihazlar

162.749

-118.418

-9

0

0.4

29

0.44

16

‘280920

Fosforik asit; kimyasal olarak tanımlanmış olsun olmasın polifosforik asitler

160.691

158.722

-6

-1

4.9

7

0.26

17

‘640399

Kauçuk, plastik veya kompozit deri dış tabanlı ayakkabılar

155.285

145.539

-6

-3

0.6

25

0.19

18

‘271019

Biyodizel içeren petrol veya bitümenli minerallerden oluşan orta yağlı ve müstahzarlar

146.808

-764.157

-29

-15

0

79

0.3

19

‘854449

Elektrik iletkenleri, gerilim <= 1.000 V için, yalıtılmış, konnektörlerle donatılmamış

141.317

23.745

-6

-3

0.5

34

0.23

20

‘853710

Elektrik kontrol veya dağıtım için panolar, dolaplar ve benzer kombinasyonlar

140.483

83.249

5

3

0.3

36

0.43

21

‘880330

Uçakların veya helikopterlerin parçaları, (planörler için olanlar hariç)

137.602

41.908

0

6

4

0.2

41

0.93

22

‘870899

Motorlu taşıtlar için parça ve aksesuarlar, on ya da daha fazla kişinin taşınması için motorlu taşıtlar

134.718

16.818

6

5

-2

0.2

40

0.69

23

‘621210

Her türlü tekstil malzemeden mamuller, elastikiyet örme olsun veya olmasın

133.577

119.719

-3

2

1.2

16

0.33

24

‘940190

Koltuklar

131.700

109.666

24

4

0.4

29

0.75

25

‘610910

Tişörtler, tekler ve diğer pamuklu yelekler, örme veya tığ işi

128.213

114.398

-5

0

0.5

31

0.24

26

‘640610

Deriden Ayakkabı yüzleri ve bunların aksamı

118.569

55.506

-5

0

1

3.2

9

0.54

27

‘902830

Alternatif akım sayaçları ve bunların kalibrasyon cihazları

117.130

114.686

21

23

8

3.7

7

0.97

28

‘621132

Erkek çocuk veya erkek eşofmanları ve diğer giysiler, pamuklu giysiler (örme veya tığ işi hariç)

104.479

102.292

3

-2

10.5

2

0.55

29

‘640340

Lastik, plastik, deri dış tabanları ile koruyucu metal içeren ayakkabılar

101.728

99.582

-6

-1

4

4

0.43

8

4

10

10

5

16

-4

Tablo 11 – Tunus’un Ürün Özelinde İhracat Ticaret Göstergeleri

21


2.6 Türkiye’nin Tunus’tan İthalatı Bu alt başlıkta Tunus’un Türkiye’ye yapmış olduğu ihracat, veri eksikliği nedeniyle Türkiye’nin Tunus’tan ithalatı şeklinde incelenmiştir. 2017 ticaret verilerine göre, Türkiye’nin toplam ithalatında Tunus’un payının %0,09 olduğu görülmektedir. (Bkz. Tablo 12) Tablo 12’de Türkiye’nin Tunus’tan ithal ettiği 2 milyon doların üzerinde değere sahip ürünler olanları listelenmiştir. Bu ürün gruplarında kimyasallar başta gelmektedir. 66,2 milyon dolar ve %25,3 Türkiye ithalat payı ile diamonyum fosfat birinci, 30,8 milyon dolar ve %23,6 Türkiye ithalat payı ile fosforik asit ikinci sıradadır. 7,1 milyon dolar ve %62,8 Türkiye ithalat payı ile lastik, plastik, deri dış tabanları ile koruyucu metal içeren ayakkabılar; 5,5 milyon dolar ve %10,8 Türkiye ithalat payı ile hurma (taze veya kurutulmuş), 2,8 milyon dolar ve %52,9 Türkiye ithalat payı ile sodyum trifosfat, 2,6 milyon dolar ve %10,1 Türkiye ithalat payı ile radyo yayın alıcıları dahil olsun veya olmasın, televizyon için alıcı aparatları, 2,1 milyon dolar ve %10,3 Türkiye ithalat payı ile kadın veya kız çocuklarının sentetik elyaftan mayoları, örme veya tığ işi, Tunus’tan Türkiye’ye ihraç edilen ve %10’un üzerinde Türkiye ithalat payına sahip ürünlerdir. GTİP Kodu

#

2015

2016

2017

2015

2016

2017

2015

2016

2017

Tunus’un Dünya’ya ihracatı

Türkiye’nin Dünya’dan İthalatı

‘TOTAL

Tüm Ürünler

144.077

214.383

206.471

14.073.488

13.575.131

14.232.096

207.206.509

198.618.235

233.791662

0,09

‘310530

Diamonyum hidrojenortofosfat (diamonyum fosfat)

21.404

84.111

66.152

115.372

183.163

174.026

163.313

274.297

261.727

25,28

2

‘280920

Fosforik asit; kimyasal olarak tanımlanmış olsun olmasın polifosforik asitler

24.227

16.394

30.763

163.524

232.163

160.691

228.008

127.096

130.642

23,55

3

‘720449

Atık veya demir veya çelik hurdası (cüruf, ölçek ve diğer atıkların üretimi hariç)

3.715

3.821

11.300

979

389

16.135

4.258.008

3.904.386

6.056.670

0,19

4

‘640340

Lastik, plastik, deri dış tabanları ile koruyucu metal içeren ayakkabılar

3.830

6.515

7.120

53.061

60.621

101.729

8.822

12.916

11.343

62,77

5

‘853710

Elektrik kontrol veya dağıtım için panolar, dolaplar ve benzer kombinasyonlar

5.392

5.849

6.335

147.318

147.198

140.482

660.409

754.232

876.079

0,72

6

‘854140

Işığa duyarlı yarı iletken cihazlar, fotovoltaik hücreler dahil

1

2

5.676

1.378

2.309

11.320

424.631

2.761.413

3.566.202

0,16

7

‘520942

Denim, ağırlıkça >% 85 pamuk içeren ve ağırlığı 200 g / m² olan, farklı ipliklerden üretilen

5.968

6.698

5.594

20.114

18.144

8.041

214.563

231.884

312.084

1,79

8

‘080410

Hurma (taze veya kurutulmuş)

4.959

5.668

5.522

227.010

226.612

254.535

20.176

36.475

51.309

10,76

9

‘620342

Erkek veya erkek pantolonu, önlük ve iş tulumları, pantolonlar ve şortlar, pamuklu

3.878

3.780

4.287

391.855

451.277

669.911

234.059

194.008

167.927

2,55

10

‘842123

İçten yanmalı motorlar için yağ veya benzin filtreleri

3.151

3.725

3.751

40.818

43.742

72.004

126.300

131.230

149.359

2,51

11

‘854430

Araçlar, uçaklar veya gemiler için ateşleme kabloları ve diğer kablo setleri

3.646

3.319

3.304

240.935

281.514

1.394.396

280.876

305.953

380.223

0,87

‘283531

Kimyasal olarak tanımlanmış olsun olmasın, sodyum trifosfat “sodyum tripolifosfat”

3.217

2.818

2.818

72.690

50.780

49.259

6.929

5.713

5.331

52,86

1

12

22

Ürün Adı

Tunus’un Türkiye İthalatı’ndaki payı %

Türkiye’nin Tunus’tan İthalatı

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Ticari Bilgi ve İstihbarat Merkezi Afrika Ülke Raporu


13

‘852871

Radyo yayın alıcıları dahil olsun veya olmasın, televizyon için alıcı aparatları

1.883

12.060

2.626

336.574

411.767

238.357

31.342

24.466

26.024

10,09

14

‘848350

Volanlar ve kasnaklar, kasnak blokları dahil

950

481

2.472

14.699

19.506

5.140

125.974

135.525

156.960

1,57

15

‘850140

AC motorlar, tek fazlı, >37,5 W çıkış

1.884

2.749

2.248

154.654

164.953

186.614

87.990

86.887

95.905

2,34

16

‘611241

Kadın veya kız çocuklarının sentetik elyaftan mayoları, örme veya tığ işi

516

656

2.060

5.892

7.397

94.002

17.616

22.028

20.027

10,29

‘620462

Kadın veya kız çocuk için pantolonlar ve kısa pantolon, pamuktan mesleki kıyafetleri

2.590

1.778

2.032

146.748

120.303

320.471

182.885

153.562

134.098

1,52

17

Tablo 12 – Türkiye’nin Tunus’tan İthalatı

3. FAS Bu bölümde Fas’ın en fazla ithalat ve ihracat yaptığı ülkeler, ülkenin dış ticaretinde yüksek hacme sahip olan ürünler özelinde ithalat ve ihracat göstergeleri ile Türkiye ve Fas arasında ticareti yapılan belirli bir hacme sahip ürünler incelenmiştir. 3.1 Ülke İthalatında Partner Ülkeler Bu alt başlıkta Fas’ın 2017 yılında 500 milyon doların üzerinde ithalat yapmış olduğu ülkeler ile Türkiye’den yapmış ithalat değerine yer verilmiştir Fas’ın 2017 yılında yapmış olduğu toplam ithalat 45,08 milyar dolardır ve bir önceki yıla kıyasla %8 artmıştır. 2015 yılı verilerine kıyasla ise Fas’ın ithalatının son iki yılda yaklaşık 7,5 milyar dolar arttığı görülmektedir. Ülkenin 2017 yılı ithalatında pazar lideri 7,61 milyar dolar ve %16 büyümeyle İspanya’dır. İspanya’yı 2017 yılında %3 pazar kaybıyla 5,36 milyar dolar ihracat yapan Fransa takip etmektedir. Çin, bu ülkenin pazarında 4,08 milyar dolar ile 2017 yılında %7 büyüme kaydetmiş olup üçüncü sırada yer almaktadır. (Bkz.Tablo 13) Türkiye ise 2017 yılında 1,98 milyar dolar pazar hacmiyle bir önceki yıla kıyasla %7 büyümüş ve yedinci sırada yer almıştır. Türkiye’nin bu ülkeye yapmış olduğu ihracat Bölüm 3.3’te ayrıca incelenmiştir. İhracatçılar

2015 Yılı İthalat Değeri

2016 Yılı İthalat Değeri

2017 Yılı İthalat Değeri

2016-2017 Yıllarında Yapılan İthalat Farkı

2016-2017 Yıllarında Yapılan İthalat Farkı Oranı (%)

-

Dünya

37.545.666

41.696.102

45.083.310

3.387.208

8

1

İspanya

5.224.655

6.553.541

7.608.748

1.055.207

16

2

Fransa

4.755.405

5.513.787

5.364.152

-149.635

-3

3

Çin

3.152.868

3.804.066

4.082.507

278.441

7

4

ABD

2.440.844

2.659.314

3.087.055

427.741

16

5

Almanya

2.179.612

2.452.468

2.719.289

266.821

11

6

İtalya

2.052.568

2.264.123

2.621.582

357.459

16

7

Türkiye

1.587.578

1.849.358

1.983.139

133.781

7

8

Portekiz

1.024.842

1.226.097

1.387.773

161.676

13

9

İngiltere

818.513

796.555

1.023.917

227.362

29

10

Rusya

1.620.895

1.020.936

963.650

-57.286

-6

11

Suudi Arabistan

993.036

799.423

876.243

76.820

10

12

Hollanda

695.315

797.521

746.514

-51.007

-6

13

Brezilya

624.701

654.021

717.988

63.967

10

14

Romanya

252.190

592.585

617.912

25.327

4

19

Güney Kore

406.239

788.474

540.732

-247.742

-31

20

Birleşik Arap Emirlikleri

542.152

665.949

524.691

-141.258

-21

Tablo 13 – Fas İthalatında Partnerler Ülkeler

23


3.2 Ürün Özelinde İthalat Ticaret Göstergeleri Bu alt başlıkta Fas’ın 2017 yılındaki ithalatında ilk sıralarda yer alan ürünlerin belirli ticaret göstergeleri incelenmiştir. Fas’ı toplam ithalatının, toplam ihracatına kıyasla 19,48 milyar dolar fazla olduğu ve dış ticaret açığı verdiği Tablo 14’te görülmektedir. Yine tablodan yola çıkarak Fas’ın dünya ithalatında elli dördüncü sırada yer aldığı görülmektedir. Dünya ithalatında ise yaklaşık %0,3 paya sahiptir. Dünya ihracat değerinin %3 azaldığı 2013 – 2017 yılları arasında ülke ithalatında %1’lik azalma gerçekleşmiştir. Fas’ın ithalatında Tablo 14’te Fas’ın ithal ettiği önemli ürün kalemleri sırasıyla listelenmiştir. Fas’ın ithal ettiği ve ürün özelinde dünya ithalatında payı %3’ün üzerinde olan ürünlerden sülfür (süblime kükürt, çökmüş sülfür ve koloidal sülfür hariç) 521,1 milyon dolar ithalat değeri ve %15,2 dünya ithalatındaki payı ile dünyada ikinci sıradadır. 507,2 milyon dolar ithalat değeri ve %3,2 dünya ithalat payı ile ham şeker kamışı, (katı halde, ilave tatlandırıcı veya renklendirici madde içermeyen), 455,3 milyon dolar ithalat değeri ve %9,7 dünya ithalatı payı ile şahısların taşınması için tasarlanan motorlu taşıtlar ve diğer motorlu taşıtlar için gövdeler, 411,6 milyon dolar ithalat değeri ve %7,4 dünya ithalat payı ile saf amonyak, 404,1 milyon dolar ve %5 dünya ithalatı payı ile ham soya fasulyesi yağı, 390,6 milyon dolar ithalat değeri ve %3,1 dünya ithalatı payı ile >6 mm kesit boyutuna sahip rafine edilmiş bakır tel, 269 milyon dolar ithalat değeri ve %3,3 dünya ithalat payı ile makarnalık buğday (tohumluk hariç), ağırlıkça %0,25 karbon içeren demir veya alaşımsız çelik yarı mamul ürünler 250,3 milyon dolar ithalat değeri ve %3,9 dünya ithalat payı ile 2017 yılında Fas’ın ithal ettiği ürünlerden %3’ün üzerinde dünya ithalat payına sahip olanlarıdır. (Bkz.Tablo 14)

Ürün Etiketi

2017 İthalat Değeri (.000 $)

2017 Ticaret Dengesi (.000 $)

1420132017 Arasında Yıllık Parasal Değer Artışı (%)

‘TOTAL

Tüm Ürünler

45.083.310

-19.476.456

-1

1

‘271019

Biyodizel içermeyen petrol veya bitümlü minerallerin orta yağları ve müstahzarları

4.227.346

-3.994.415

-2

18

-16

1.1

25

0.13

2

‘271113

Butanlar, sıvılaştırılmış (> =% 95 N-bütan veya izobütan saflığı hariç)

1.101.045

-1.101.045

-15

5

-13

6.9

5

0.15

3

‘870332

Şahısların taşınması için esas olarak tasarlanmış motorlu araçlar ve diğer motorlu taşıtlar.

1.087.607

-65.718

9

14

1

0.8

24

0.15

4

‘870331

Şahısların taşınması için esas olarak tasarlanmış motorlu araçlar ve diğer motorlu taşıtlar.

659.898

-392.443

13

20

7

2.7

10

0.17

5

‘100199

Buğday ve meslin (ekim ve durum buğdayı hariç)

572.704

-572.704

-4

10

-7

1.8

19

0.14

6

‘880330

Uçakların veya helikopterlerin parçaları, (planörler için olanlar hariç)

539.059

5.784

21

10

7

0.7

21

0.37

7

‘250300

Sülfür (süblime kükürt, çökmüş sülfür ve koloidal sülfür hariç)

521.072

-521.069

-4

9

4

15.2

2

0.22

8

‘170114

Ham şeker kamışı, (katı halde, ilave tatlandırıcı veya renklendirici madde içermeyen)

507.217

-507.217

11

12

-1

3.2

12

0.94

9

‘270119

Kömür, toz haline getirilmiş olsun olmasın, aglomere edilmemiş (antrasit ve bitümlü kömür hariç)

462.595

-462.595

-2

9

-5

1.3

12

0.4

10

‘870710

Şahısların taşınması için tasarlanan motorlu taşıtlar ve diğer motorlu taşıtlar için gövdeler

455.304

-419.481

4

5

-10

9.7

4

0.27

11

‘999999

Başka yerde belirtilmeyen emtialar

454.230

-449.351

72

22

0

0.1

57

12

‘100590

Mısır (ekim için tohum hariç)

446.272

-446.252

-4

6

-4

1.5

18

0.36

‘853690

Ya hiç ya da bağlantılar yapmak için elektrik devrelerini anahtarlama için elektrikli cihazlar

423.365

28.631

10

15

0

1.1

21

0.57

GTİP Kodu

-

13

24

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Ticari Bilgi ve İstihbarat Merkezi Afrika Ülke Raporu

-620132017 Yılları Arasında Yıllık Ürün Miktarı Büyümesi (%)

2013-2017 yılları arasında dünya ihracatının yıllık artışı (%)

Dünya İthalatında Payı (%)

Dünya İthalatındaki Sıralama

Tedarikçi Ülkelerin Yoğunluğu

-3

0.3

54

0.07


14

‘854442

Voltaj <=1.000 V için elektrik iletkenleri, izole edilmiş, konnektörlerle donatılmış

413.076

245.249

4

17

2

1.4

16

0.12

15

‘281410

Saf amonyak

411.575

-411.575

0

20

-19

7.4

3

0.21

16

‘150710

Ham soya fasulyesi yağı

404.053

-401.702

0

7

-2

5

5

0.25

17

‘271012

Hafif yağlar ve müstahzarlar, petrol veya bitümlü mineraller hacimce >%90

398.227

-397.173

23

48

-11

0.2

67

0.17

18

‘740811

>6mm maksimum kesit boyutuna sahip rafine edilmiş bakır tel

390.585

-389.879

-1

7

-8

3.1

11

0.47

19

‘854449

Elektrik iletkenleri, gerilim <=1.000V için, yalıtılmış, konnektörlerle donatılmamış

382.070

43.329

17

19

-3

1.5

18

0.17

20

‘271600

Elektrik enerjisi

363.139

-362.952

-4

-5

1.3

22

0.9

21

‘840820

Sıkıştırma ateşlemeli içten yanmalı pistonlu motor “dizel veya yarı dizel motor”

361.161

-360.581

16

13

-3

1.1

24

0.92

22

‘870829

Traktör gövdelerinin parçaları ve aksesuarları, on veya daha fazla kişinin taşınması için motorlu taşıtlar

355.485

-313.405

3

17

2

0.5

30

0.22

23

‘854430

Araçlar, uçaklar veya gemiler için ateşleme kabloları ve diğer kablo setleri

340.021

1.276.147

14

9

3

0.9

22

0.3

24

‘851712

Cep telefonları “cep telefonları” veya diğer kablosuz ağlar için telefonlar

327.724

-323.292

14

-5

3

0.1

63

0.54

25

‘870333

Şahısların taşınması için esas olarak tasarlanmış motorlu araçlar ve diğer motorlu taşıtlar

302.440

-298.579

15

41

2

0.9

24

0.29

26

‘300490

Terapötik veya profilaktik amaçlı karışık veya karıştırılmamış ürünlerden oluşan ilaçlar

284.335

-200.419

-2

6

-1

0.1

78

0.14

27

‘840734

Bölüm 87’nin araçları için kullanılan bir türden ateşlemeli pistonlu motor

275.667

-275.595

34

32

1

0.8

20

0.61

28

‘100119

Makarnalık buğday (tohumluk hariç)

268.987

-268.987

-1

7

-10

3.3

7

0.65

29

‘720711

Ağırlıkça %0,25 karbon içeren demir veya alaşımsız çelik yarı mamul ürünler

250.320

-250.320

4

14

-5

3.9

8

0.24

Tablo 14 – Fas’ın Ürün Özelinde İthalat Ticaret Göstergeleri

3.3 Fas’ın Türkiye’den İthalatı Bu alt başlıkta, Fas’ın 2017 yılında Türkiye’den yapmış olduğu ithalatta ilk sıralarda yer alan ürünlere ve Fas’ın dünyadan yapmış olduğu ithalatın kıyaslamasına yer verilmiştir. Fas’ın 2017 yılında Türkiye’den yapmış olduğu ithalat 1,98 milyar dolardır. Türkiye’nin ülke ithalatındaki payı % 4,4’tür. Fas, Türkiye ihracatında ise %1,26’lık paya sahiptir. Tablo 15’te 2017 yılında Fas’ın Türkiye’den yapmış olduğu 20 milyon doların üzerinde ithalat değerine sahip ürünler listelenmiştir. Bu ürünlerin neredeyse tamamında Türkiye’nin pazar payının yüksek olduğu görülmektedir. Mücevherat ve bunların parçaları, gümüş dışındaki değerli metaller, olsun ya da olmasın 47,9 milyon dolar ithalat değeri ve %73,8 Türkiye’nin pazardaki payı ile el yapımı tekstil malzemelerinden halılar ve diğer yer kaplamaları 33,7 milyon dolar ve %93 Türkiye’nin pazardaki payı ile, pamuklu dokuma kumaşlar (ağırlıkça >% 85 pamuktan ve ağırlıkça >200 g/m2’den oluşan üç iplikli) 26,7 milyon dolar ithalat değeri ve %71,2 Türkiye’nin pazardaki payı ile, demir veya alaşımsız çelikten yapılmış çubuklar ve çubuklar, sıcak haddelenmiş, sıcak çekilmiş 20,8 milyon dolar ithalat değeri ve %84,4 Türkiye’nin pazardaki payı ile Türkiye’nin %60 ve üzerinde pazar payına sahip ürünlerdir. (Bkz.Tablo 15)

25


GTİP Kodu

#

Ürün Adı

Fas’ın Türkiye’den İthalatı

Türkiye’nin Dünya’ya İhracatı

2015

2016

2017

2015

2016

2017

2015

2016

2017

Türkiye’nin Pazardaki Payı

‘TOTAL

Tüm Ürünler

1.587.578

1.849.358

1.983.139

143.850.376

142.529.584

157.054.789

37.545.666

41.696.102

45.083.310

4,40

‘870331

Şahısların taşınması için esas olarak tasarlanmış motorlu araçlar ve diğer motorlu taşıtlar

140.256

124.063

178.751

1.774.111

1.755.510

1.787.428

474.245

544.949

659.898

27,09

2

‘711319

Mücevherat ve bunların parçaları, gümüş dışındaki değerli metaller, olsun ya da olmasın

58.040

93.909

47.939

3.659.854

3.676.267

4.034.980

71.430

114.093

64.922

73,84

3

‘240220

Tütün içeren sigaralar

9.264

40.649

46.250

452.293

495.687

479.343

81.328

114.982

116.975

39,54

4

‘870421

Sıkıştırma ateşlemeli içten yanmalı pistonlu, malların taşınması için motorlu taşıtlar

27.418

34.166

43.006

3.961.386

4.131.729

4.368.665

162.025

140.902

179.054

24,02

5

‘271019

Biyodizel içermeyen petrol veya bitümlü minerallerin orta yağları ve müstahzarları

5.825

14.245

34.237

1.906.352

1.064.866

1.604.327

3.054.131

3.209.374

4.227.346

0,81

6

‘870710

Şahısların taşınması için tasarlanan motorlu taşıtlar ve diğer motorlu taşıtlar için gövdeler

17

51.314

34.165

814

1.495

880

258.405

1.060.652

455.304

7,50

7

‘570242

El yapımı tekstil malzemelerinden Halılar ve diğer yer kaplamaları

21.229

28.092

33.683

1.641.611

1.553.939

1.758.696

24.291

31.242

36.237

92,95

‘870829

Traktör gövdelerinin parçaları ve aksesuarları, on veya daha fazla kişinin taşınması için motorlu taşıtlar

22.714

32.061

31.212

791.920

746.937

797.961

237.782

320.270

355.485

8,78

‘720711

Ağırlıkça %0,25 karbon içeren demir veya alaşımsız çelik yarı mamul ürünler

36.453

17.748

27.365

72.731

79.490

240.699

216.421

285.002

250.320

10,93

‘520932

Pamuklu dokuma kumaşlar, ağırlıkça >%85 pamuktan ve ağırlıkça >200g/ m²’den oluşan üç iplikli

12.079

25.087

26.752

12.744

19.751

22.271

25.054

35.455

37.590

71,17

11

‘520832

>%85 pamuktan ağırlığa sahip ve ağırlığı 100 gramdan 200 gr’a kadar olan, pamuktan dokunmuş düz dokuma

17.367

23.357

24.992

22.509

24.534

23.444

63.013

76.565

81.786

30,56

12

‘551511

Ağırlıklı olarak %85 polyester lifli elyaf içeren dokuma kumaşlar, karışık

22.445

20.119

24.334

174.731

162.669

161.743

39.620

39.573

48.910

49,75

13

‘841821

Ev tipi buzdolapları, sıkıştırma tipi

17.928

22.486

23.972

316.657

172.074

168.810

55.120

59.089

52.509

45,65

‘401110

Motorlu kara taşıtları için kullanılan, yeni tip lastikten pnömatik lastikler. İstasyon vagonları ve yarış için

14.491

21.840

21.201

357.818

384.278

509.664

121.941

146.729

158.763

13,35

‘721491

Demir veya alaşımsız çelikten yapılmış çubuklar ve çubuklar, sıcak haddelenmiş, sıcak çekilmiş

20.839

22.462

20.826

4.232

5.413

4.369

28.319

26.449

24.668

84,43

1

8

9

10

14

15

Tablo 15 – Fas’ın Türkiye’den İthalatı

26

Fas’ın Dünya’dan İthalatı

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Ticari Bilgi ve İstihbarat Merkezi Afrika Ülke Raporu


3.4 Ülke İhracatında Partner Ülkeler Bu alt başlıkta Fas’ın 2017 yılında 1,25 milyar doların üzerinde ihracat yapmış olduğu ülkeler ile Türkiye’ye yapmış olduğu ihracat değerine yer verilmiştir. Fas’ın 2017 yılında yapmış olduğu toplam ihracat 25,61 milyar dolardır. Ülkedeki ihracatın 2016 yılına kıyasla 2,75 milyar dolar arttığı ve bu artışın da %12’ye karşılık geldiği görülmektedir. İhracat partnerleri arasında ilk sırada İspanya yer almaktadır ve İspanya’ya yapılan ihracatta bir önceki yıla oranla %14’lük büyüme kaydedilmiş olup miktarı 6,06 milyar dolardır. Fas’ın ihracat pazarında ikinci sıradaki ülke ise Fransa’dır. 2017 yılında 5,86 milyar dolar ihracat yapılan ülkede bir önceki yıla oranla %21’lik büyüme sağlanmıştır. Üçüncü sırada yer alan ve %11 büyüyen İtalya’ya yapılan ihracat ise 1,18 milyar dolardır. Dördüncü sırada yer alan Amerika Birleşik Devletleri’nde 1,01 milyar dolar ve %27 büyüme görülmektedir. Ülke, ilk 6’da yer alan ihracat yaptığı ülkelerde pazarını en az %11 büyütmüştür. (Bkz. Tablo 16 ) Ülkenin ihracatında 706,82 milyon dolar hacimle yedinci sırada yer alan Türkiye pazarında, 2016 yılına kıyasla %7’lik küçülme görülmektedir. Fas’tan Türkiye’ye yapılan ihracat kalemleri bölüm 3.6’da incelenmiştir.

İthalatçı Ülkeler

2015 Yılı İhracat Değeri

2016 Yılı İhracat Değeri

2017 Yılı İhracat Değeri

2016-2017 Yıllarında Yapılan İthalat Farkı

2016-2017 Yıllarında Yapılan İthalat Farkı Oranı (%)

-

Dünya

22.036.820

22.858.289

25.606.854

2.748.565

12

1

İspanya

4.997.383

5.336.411

6.062.450

726.039

14

2

Fransa

4.389.427

4.827.951

5.856.471

1.028.520

21

3

İtalya

975.463

1.062.473

1.178.481

116.008

11

4

ABD

771.746

795.396

1.009.722

214.326

27

5

Brezilya

664.945

590.198

756.621

166.423

28

6

Almanya

569.960

629.383

722.489

93.106

15

7

Türkiye

682.121

758.202

706.822

-51.380

-7

8

Hindistan

876.670

758.469

664.754

-93.715

-12

9

İngiltere

615.287

669.922

604.867

-65.055

-10

10

Hollanda

670.849

502.832

554.400

51.568

10

11

Belçika

370.804

351.194

396.905

45.711

13

12

Portekiz

287.844

316.598

362.046

45.448

14

13

Çin

243.330

228.397

307.484

79.087

35

14

Başka Yerde anımlanmayan Alan

13.850

225.619

298.873

73.254

32

18

Pakistan

271.677

230.850

222.758

-8.092

-4

19

Japonya

164.391

188.886

198.631

9.745

5

20

Rusya

168.931

185.156

198.101

12.945

7

Tablo 16 – Fas’ın İhracatında Partner Ülkeler

3.5 Ürün Özelinde İhracat Ticaret Göstergeleri Bu alt başlıkta Fas’ın 2017 yılındaki ihracatında ilk sıralarda yer alan ürünlerden 200 milyon doların üzerinde değere sahip ürünlerin ticaret göstergeleri incelenmiştir. Dış ticaret fazlası açığı veren bu ülkenin dünya ihracatında altmış yedinci sırada olup toplam dünya ihracatındaki payı ise %0,1’dir. Tablo 17’de Fas’ın dünyaya yapmış olduğu ihracatta 200 milyon doların üzerinde değere sahip ürünler listelenmiştir. Bu ürünlerden dünya ihracat sıralamasında ilk sırada yer alan ürünler; 1,1 milyar dolar ihracat değeri ve %33,3 dünya ihracat payı ile fosforik asit, 863,8 milyon dolar ihracat hacmi ve %50,5 dünya ihracat payı ile doğal kalsiyum fosfatlar ve alüminyum kalsiyum fosfatlar ve doğal fosfat, 543,2 milyon dolar ihracat hacmi ve %24,5 dünya ihracat payı ile ahtapot füme, dondurulmuş, kurutulmuş, tuzlanmış veya salamura, 464 milyon dolar ihracat değeri ve %40,7 dünya ihracat payı ile sardalyalar-hazırlanmış veya kıyılmadan konserve edilmiş, 241,2 milyon dolar ihracat değeri ve %29,3 dünya ihracat payı ile taze veya soğutulmuş kabuklu veya kabuksuz fasulyedir. (Bkz.Tablo 17) 27


Ürün Etiketi

2017 İhracat Değeri (.000 $)

2017 Ticaret Dengesi (.000 $)

20132017 Arasında Yıllık Parasal Değer Artışı (%)

‘TOTAL

Tüm Ürünler

25.606.854

-19.476.456

3

1

‘870322

Şahısların taşınması için esas olarak tasarlanmış motorlu araçlar ve diğer motorlu taşıtlar

1.685.321

1.632.215

42

2

‘854430

Araçlar, uçaklar veya gemiler için ateşleme kabloları ve diğer kablo setleri

1.616.168

1.276.147

3

‘280920

Fosforik asit; kimyasal olarak tanımlanmış olsun olmasın

1.097.124

4

‘870332

Şahısların taşınması için esas olarak tasarlanmış motorlu araçlar ve diğer motorlu taşıtlar

5

‘251010

6

2013-2017 yılları arasında dünya ithalatının yıllık artışı (%)

Dünya ihracatında Payı (%)

Dünya ihracatında Sıralama

İthalatçı Ülkelerin Yoğunluğu

-3

0.1

67

0.12

45

9

1.6

20

0.14

8

14

3

4.3

7

0.41

1.092.258

-8

-2

-1

33.3

1

0.23

1.021.889

-65.718

12

16

1

0.7

22

0.13

Doğal kalsiyum fosfatlar ve doğal alüminyum kalsiyum fosfatlar, doğal fosfat

863.822

863.821

-7

4

-11

50.5

1

0.08

‘310540

Amonyum dihidrojenofosfosfat “monoamonyum fosfat”, diamonyum ile karıştırılmış olsun olmasın

814.013

805.512

4

14

-3

21.8

3

0.29

7

‘310530

Diamonyum hidrojenortifosfat “diamonyum fosfat” (tabletler veya benzerleri hariç)

800.262

800.259

-1

8

-3

16.2

2

0.09

8

‘854442

Voltaj <= 1.000 V için elektrik iletkenleri, izole edilmiş, konnektörlerle donatılmış

658.325

245.249

-7

-10

2

2.2

10

0.49

9

‘070200

Taze veya soğutulmuş domates

578.154

578.153

7

4

-2

6.5

4

0.6

10

‘880330

Uçakların veya helikopterlerin parçaları, (planörler için olanlar hariç)

544.843

5.784

13

22

4

0.7

20

0.69

11

‘030759

Ahtapot füme, dondurulmuş, kurutulmuş, tuzlanmış veya salamura

543.153

541.558

12

0

11

24.5

1

0.38

12

‘160413

Sardalyalar -hazırlanmış veya konserve edilmiş kıyılmamış

464.011

463.124

0

6

-6

40.7

1

0.04

13

‘853690

Elektrik devrelerini değiştirmek veya bağlantı yapmak için elemanlar

451.996

28.631

33

33

0

1.2

18

0.53

14

‘854129

Bir yayılma oranı >1W olan transistörler (ışığa duyarlı transistörler hariç)

440.507

234.581

-4

-1

1

2.6

10

0.39

15

‘854449

Elektrik iletkenleri, gerilim <= 1.000 V için, yalıtılmış, konnektörlerle donatılmamış

425.399

43.329

52

49

-3

1.6

18

0.38

16

‘310559

İki gübre elementi azot içeren mineral veya kimyasal gübreler

384.065

383.037

75

88

4

21.9

2

0.41

17

‘310310

Süperfosfatlar (tabletler veya benzer şekillerde olanlar hariç

305.472

305.461

-8

2

-10

24

2

0.26

18

‘080520

Taze veya kuru mandalina dahil. mandalina ve satsumas, clementines, wilkings ve benzeri narenciye

292.442

292.433

-3

6

-2

6.6

4

0.2

19

‘310520

Üç gübre elementi azot, fosfor içeren mineral veya kimyasal gübreler

277.591

270.168

70

91

-4

5.7

4

0.16

20

‘870331

Şahısların taşınması için esas olarak tasarlanmış motorlu araçlar ve diğer motorlu taşıtlar

267.455

-392.443

-4

4

6

1.1

16

0.35

21

‘630790

Tekstil malzemelerden yapılmış ürünler, dahil. elbise modelleri

253.056

223.226

44

38

4

2.3

8

0.76

22

‘070820

Taze veya soğutulmuş kabuklu veya kabuksuz fasulye

241.156

241.156

13

1

-1

29.3

1

0.43

23

‘271019

Biyodizel içermeyen petrol veya bitümlü minerallerin orta yağları ve müstahzarları

232.931

-3.994.415

-35

-22

-15

0.1

72

24

‘870323

Şahısların taşınması için esas olarak tasarlanmış motorlu araçlar ve diğer motorlu taşıtlar

218.491

177.249

10

15

2

0.1

37

0.31

25

‘170199

Kamış veya pancar şekeri ve kimyasal olarak saf sakaroz, katı halde (kamışı ve pancar şekeri hariç)

217.445

215.781

239

243

-1

1.6

17

0.1

26

‘620640

Kadın veya kız çocuklarının bluz, gömlek ve gömlek bluzları (suni ve sentetik kumaşlar hariç)

201.138

192.449

6

18

6

2.8

11

0.57

GTİP Kodu

-

2013-2017 Yılları Arasında Yıllık Ürün Miktarı Büyümesi (%)

Tablo 17 – Fas’ın Ürün Özelinde İhracat Ticaret Göstergeleri

3.6 Fas’ın Türkiye’ye İhracatı Bu alt başlıkta, Fas’ın 2017 yılında Türkiye’ye yapmış olduğu ihracatta ilk sıralarda yer alan ürünlere ve Fas’ın dünyaya yapmış olduğu ihracatın kıyaslamasına yer verilmiştir. Fas’ın Türkiye’ye yapmış olduğu ihracat değeri 2017 yılında 706,8 milyon dolardır. Bu değer, Fas’ın yapmış olduğu 28

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Ticari Bilgi ve İstihbarat Merkezi Afrika Ülke Raporu


toplam ihracatın da %2,76’sını oluşturmaktadır. (Bkz.Tablo 18) Tablo 18’de 2017 yılında Fas’ın Türkiye’ye yapmış olduğu 10 milyon doların üzerinde ihracat değerine sahip ürünler listelenmiştir. Bu ürünlerden ülke ihracatında Türkiye’nin önemli paya sahip olduğu 73,4 milyon dolar 2017 ihracat değeri ve %47,78 ülke ihracatında Türkiye’nin payı ile balık veya kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar veya diğer su omurgasızlarının kaba unları ve pelletleri, 33,3 milyon dolar 2017 ihracat değeri ve %29,1 ülke ihracatında Türkiye’nin payı ile gümüş (altın/platin yaldızlı gümüş dahil) işlenmemiş >99,9 saflıkta, 27,7 milyon dolar ihracat değeri ve %83 ülke ihracatında Türkiye’nin payı ile yarı işlenmiş altından çubuk tel - profil levha vb. (para yerine kullanılmayan), 15,2 milyon dolar ihracat değeri ve %56,5 ülke ihracatında Türkiye’nin payı ile altın (platin kaplamalı altın dahil) (işlenmemiş veya yarı işlenmiş ya da pudra halinde) - para yerine kullanılmayanlar - diğer işlenmemiş şekillerde olanlar - standart dışı işlenmemiş altın, Türkiye’ye gönderilen önemli ihracat ürünleridir.

GTİP Kodu

#

Ürün Adı

Fas’ın Türkiye’ye İhracatı

Türkiye’nin Dünya’dan İthalatı

Fas’ın Dünya’ya İhracatı

2015

2016

2017

2015

2016

2017

2015

2016

2017

Ülke İhracatında Türkiye’nin Payı

‘TOTAL

Tüm Ürünler

682.121

758.202

706.822

207.206.509

198.618.235

233.791.662

22.036.820

22.858.289

25.606.854

2,76

1

‘870332

Şahısların taşınması için esas olarak tasarlanmış motorlu araçlar ve diğer motorlu taşıtlar.

151.518

188.084

142.390

4.220.620

4.342.837

3.912.747

1.012.833

1.119.059

1.021.889

13,93

2

‘310530

Diamonyum hidrojenortifosfat “diamonyum fosfat” (tabletler veya benzerleri hariç)

57.402

47.453

80.918

163.313

274.297

261.727

602.972

607.323

800.262

10,11

3

‘230120

Balık veya kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar veya diğer su omurgasızlarının kaba unları ve pelletleri

56.035

63.861

73.358

119.808

151.317

157.142

149.643

169.208

153.525

47,78

4

‘870331

Şahısların taşınması için esas olarak tasarlanmış motorlu araçlar ve diğer motorlu taşıtlar

40.547

77.971

62.984

1.498.415

1.731.381

1.522.853

101.891

192.381

267.455

23,55

5

‘170199

Kamış veya pancar şekeri ve kimyasal olarak saf sakaroz, katı halde (kamışı ve pancar şekeri hariç)

38.203

51.511

55.965

76.605

153.377

120.310

79.562

172.864

217.445

25,74

6

‘280920

Fosforik asit; kimyasal olarak tanımlanmış olsun olmasın polifosforik asitler

94.847

53.510

55.295

228.008

127.096

130.642

1.647.654

1.138.951

1.097.124

5,04

7

‘251010

Doğal kalsiyum fosfatlar ve doğal alüminyum kalsiyum fosfatlar, doğal ve fosfat

55.081

56.915

54.104

8.265

3.382

3.714

1.022.324

756.298

863.822

6,26

8

‘710691

Gümüş (altın/platin yaldızlı gümüş dahil)- işlenmemiş) >99,9 saflıkta

24.409

41.017

33.273

151.729

154.045

138.055

103.161

121.594

114.464

29,07

9

‘710813

Yarı İşlenmiş Altından Çubuk. Tel.Profil.Levha Vb. - Para Yerine Kullanılmayan

46.927

77.902

27.681

1.830

1.896

921

54.011

87.554

33.348

83,01

10

‘870323

Şahısların taşınması için esas olarak tasarlanmış motorlu araçlar ve diğer motorlu taşıtlar

40.274

30.733

23.823

1.451.698

1.456.768

1.231.473

248.031

239.167

218.491

10,90

11

‘710812

Altın, platin ile altın kaplama, parasal olmayan amaçlar için (işlenmemiş altın hariç)

11.120

15.022

15.207

3.423.866

6.456.908

16.576.283

41.164

29.243

26.919

56,49

12

‘310540

Amonyum dihidrojenofosfosfat “monoamonyum fosfat”, diamonyum ile karıştırılmış olsun olmasın

11.658

10.124

13.205

41.681

43.348

39.686

607.646

715.929

814.013

1,62

13

‘870322

Şahısların taşınması için esas olarak tasarlanmış motorlu araçlar ve diğer motorlu taşıtlar

1.792

2.092

11.094

1.608.463

1.878.773

1.466.682

1.053.372

1.396.132

1.685.321

0,66

Tablo 18 – Fas’ın Türkiye’ye İhracatı

29


4. CEZAYİR Bu bölümde Cezayir’in en fazla ithalat ve ihracat yaptığı ülkeler, ülkenin dış ticaretinde yüksek hacme sahip olduğu ürünler özelinde ithalat ve ihracat göstergeleri ile Türkiye ve Cezayir arasında ticareti yapılan belirli bir hacme sahip ürünler incelenmiştir. 4.1 Ülke İthalatında Partner Ülkeler Bu alt başlıkta Cezayir’in 2017 yılında 500 milyon doların üzerinde ithalat yapmış olduğu ülkeler ile Türkiye’den yapmış ithalat değerine yer verilmiştir. Cezayir’in 2017 yılında yapmış olduğu toplam ithalat miktarı 46,05 milyar dolardır. 2016 yılına kıyasla 1,04 milyar dolar azaldığı ve bu azalışın da %2’ye karşılık geldiği görülmektedir. Ülkenin ithalatında bir önceki yıla kıyasla pazarını %1 kaybeden Çin, 8,32 milyar dolar hacimle pazar lideridir. Çin’i sırasıyla 4,3 milyar dolar ve %10’luk küçülmeyle Fransa, 4,3 milyar dolar ve %19’luk küçülmeyle İtalya takip etmektedir. Pazarda Almanya %7’lik büyüme ve 3,22 milyar payla dördüncü sırada, 3,13 milyar dolar ve %12 küçülmeyle de İspanya Türkiye’nin hemen önünde beşinci sırada yer almaktadır. Küçülen pazar olma özelliğine sahip olan Cezayir’de pazar liderlerinin ihracatının azaldığı görülmektedir. Türkiye aşağıdaki tabloya göre ihracatını kararlı şekilde sürdürmektedir. Cezayir pazarında 2017 yılında, 2016 yılına göre %4 büyüme kaydedip 2,01 milyar dolar ihracat gerçekleştirilmiştir. Cezayir’in Türkiye’den ithal etmiş olduğu ürünler bölüm 4.3’te ayrıca incelenmiştir.

İhracatçılar

2015 Yılı İthalat Değeri

2016 Yılı İthalat Değeri

2017 Yılı İthalat Değeri

2016-2017 Yıllarında Yapılan İthalat Farkı

2016-2017 Yıllarında Yapılan İthalat Farkı Oranı (%)

Dünya

51.803.071

47.090.684

46.053.016

-1.037.668

-2

1

Çin

8.259.662

8.409.855

8.317.844

-92.011

-1

2

Fransa

5.439.034

4.773.926

4.297.508

-476.418

-10

3

İtalya

4.860.781

4.645.778

3.755.513

-890.265

-19

4

Almanya

3.430.803

3.024.539

3.223.255

198.716

7

5

İspanya

3.952.593

3.566.098

3.130.601

-435.497

-12

6

Türkiye

2.043.771

1.935.231

2.007.924

72.693

4

7

ABD

2.741.282

2.317.414

1.841.537

-475.877

-21

8

Güney Kore

1.173.486

1.091.889

1.689.708

597.819

55

9

Arjantin

1.283.719

1.334.976

1.518.397

183.421

14

10

Brezilya

1.152.517

1.209.132

1.374.143

165.011

14

-

11

Rusya

843.761

588.411

1.220.643

632.232

107

12

Hindistan

1.117.153

940.504

983.916

43.412

5

13

Hollanda

924.046

746.296

702.616

-43.680

-6

14

Belçika

840.791

605.129

634.000

28.871

5

15

Romanya

617.163

569.572

623.391

53.819

9

16

Kanada

607.282

519.570

603.423

83.853

16

17

Ukrayna

291.387

252.968

602.964

349.996

138

18

İngiltere

904.884

763.486

583.736

-179.750

-24

19

Yeni Zelanda

498.832

390.905

542.403

151.498

39

20

Suudi Arabistan

613.634

646.461

530.649

-115.812

-18

Tablo 19 – Cezayir İthalatında Partnerler Ülkeler

4.2 Ürün Özelinde İthalat Ticaret Göstergeleri Bu alt başlıkta Cezayir’in 2017 yılındaki ithalatında ilk sıralarda yer alan ürünlerin belirli ticaret göstergeleri incelenmiştir. 30

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Ticari Bilgi ve İstihbarat Merkezi Afrika Ülke Raporu


2017 yılı ticaret dengesine bakıldığında Cezayir’in 2017 yılında 10,86 milyar dolar dış ticaret açığı veren, daha çok ithalatçı bir ülke olduğu görülmektedir. 2013-2017 yılları arasında ithalat değeri %6 küçülmüştür. Dünya ithalatı sıralamasında elli üçüncü sırada yer almaktadır ve ithalat %0,3 payına sahiptir. (Bkz.Tablo 20) 972,4 milyon dolar ithalat değeri ve %6,2 dünya ithalat payı ile diğer kamış şekeri- rafine edilecek olanlar dünya ithalat sıralamasında beşinci, 798,5 milyon dolar ithalat değeri ve %12,5 dünya ithalat payı ile ağırlıkça %0,25 karbon içeren demir veya alaşımsız çelik yarı mamul ürünler dünya ithalat sıralamasında beşinci, 783,4 milyon dolar ithalat değeri ve %8,5 dünya ithalat payı ile katı formda süt ve krema, yağ içeriği > % 1,5, şekersiz dünya ithalat sıralamasında üçüncü, 665 milyon dolar ithalat değeri ve %18,9 dünya ithalat payı ile petrol veya gaz boru hatları, demir veya çelikten dikişsiz boru hatları (ürünler hariç) dünya ithalat sıralamasında birinci, 600,6 milyon dolar ithalat değeri ve %7,4 dünya ithalat payı ile ham soya fasulyesi yağı dünya ithalat sıralamasında üçüncü, 496,9 milyon dolar ithalat değeri ve %6,1 dünya ithalat payı ile makarnalık buğday (ekim için tohum hariç) dünya ithalat sıralamasında dördüncü, 388,3 milyon dolar ithalat değeri ve %5,7 dünya ithalat payı ile katı formda süt ve krem, yağ içeriğinin ağırlığı <=% 1,5 dünya ithalat sıralamasında üçüncü, 279.9 milyon dolar ithalat değeri ve %39,3 dünya ithalat payı ile homojenize veya yeniden tertip edilmiş tütün dünya ithalat sıralamasında birinci sırada olup 2017 yılında Cezayir’in ithal ettiği ürünlerden dünya sıralamasında ilk sıralarda olanlarıdır. 2013-2017 Yılları Arasında Yıllık Ürün Miktarı Büyümesi (%)

2013-2017 yılları arasında dünya ihracatının yıllık artışı (%)

Dünya İthalatında Payı (%)

Dünya İthalatındaki Sıralama

Tedarikçi Ülkelerin Yoğunluğu

-3

0.3

53

0.07

Ürün Etiketi

2017 İthalat Değeri (.000 $)

2017 Ticaret Dengesi (.000 $)

2013-2017 Arasında Yıllık Parasal Değer Artışı (%)

‘TOTAL

Tüm Ürünler

46.053.016

-10.861.899

-6

1

‘100199

Buğday ve meslin (ekim ve durum buğdayı hariç)

1.291.601

-1.291.593

-8

6

-7

4.1

4

0.33

2

‘170114

Diğer kamış şekeri- rafine edilecek olanlar

972.362

-972.362

9

10

-1

6.2

5

1

3

‘870322

Şahısların taşınması için esas olarak tasarlanmış motorlu araçlar ve diğer motorlu taşıtlar

863.148

-863.148

-23

-22

9

0.8

27

0.34

4

‘271019

Biyodizel içermeyen petrol veya bitümlü minerallerin orta yağları ve müstahzarları

805.230

1.781.155

-27

-10

-16

0.2

73

0.25

5

‘720711

Ağırlıkça %0,25 karbon içeren demir veya alaşımsız çelik yarı mamul ürünler

798.504

-798.504

87

106

-5

12.5

2

0.4

6

‘271012

Hafif yağlar ve müstahzarlar, petrol veya bitümlü mineraller hacimce >% 90

798.453

3.065.704

-10

9

-11

0.4

41

0.31

7

‘730890

Demir veya çelik yapıların yapıları ve kısımları, (köprü ve köprü bölümleri hariç)

797.900

-797.836

34

26

-1

2.4

8

0.18

8

‘040221

Katı formda süt ve krema, yağ içeriği >% 1,5, şekersiz

783.414

-783.362

-1

13

-10

8.5

3

0.32

9

‘100590

Mısır (ekim için tohum hariç)

774.763

-774.763

-5

5

-4

2.7

12

0.65

10

‘730419

Petrol veya gaz boru hatları, demir veya çelikten dikişsiz boru hatları (ürünler hariç)

665.075

-665.075

94

77

-16

18.9

1

0.65

11

‘150710

Ham soya fasulyesi yağı, degummed olsun veya olmasın

600.614

-600.614

-3

5

-2

7.4

3

0.18

12

‘300490

Terapötik veya profilaktik amaçlı karışık veya karıştırılmamış ürünlerden oluşan ilaçlar

585.335

-582.898

-17

-13

-1

0.2

55

0.15

13

‘851712

Cep telefonları “cep telefonları” veya diğer kablosuz ağlar için telefonlar

536.127

-533.306

24

25

3

0.2

52

0.72

14

‘870332

Şahısların taşınması için esas olarak tasarlanmış motorlu araçlar ve diğer motorlu taşıtlar

523.070

-523.070

-17

-16

1

0.4

35

0.21

GTİP Kodu

-

Tablo 20 – Cezayir’in Ürün Özelinde İthalat Ticaret Göstergeleri - Devamı diğer sayfada >>

31


2013-2017 Yılları Arasında Yıllık Ürün Miktarı Büyümesi (%)

2013-2017 yılları arasında dünya ihracatının yıllık artışı (%)

Dünya İthalatında Payı (%)

Dünya İthalatındaki Sıralama

Tedarikçi Ülkelerin Yoğunluğu

GTİP Kodu

Ürün Etiketi

2017 İthalat Değeri (.000 $)

2017 Ticaret Dengesi (.000 $)

2013-2017 Arasında Yıllık Parasal Değer Artışı (%)

15

‘100119

Makarnalık buğday (ekim için tohum hariç)

496.975

-496.969

-1

9

-10

6.1

4

0.62

16

‘721420

Demir veya alaşımsız çelikten çubuklar, girintiler, kaburgalar

487.455

-487.455

-27

-23

-13

4.8

4

0.41

17

‘230400

Küspe veya diğer katı kalıntılar, ister topraklanmış olsun ister pellet şeklinde olsun

422.800

-422.800

-13

-2

-9

1.7

21

0.77

18

‘890120

Tankerler

409.583

-390.265

10

2

11

1

19

‘040210

Katı formda süt ve krem, yağ içeriğinin ağırlığı <=%1,5

388.259

-388.259

-13

3

-12

5.7

3

0.22

20

‘300210

Antisera ve diğer kan fraksiyonları ve immünolojik ürünler, değiştirilmiş olsun ya da olmasın

354.337

-353.909

7

-35

10

0.3

33

0.24

21

‘090111

Kahve (kavrulmuş ve kafeinsiz hariç)

325.323

-325.321

1

1

2

1.6

15

0.31

22

‘851770

Telefon setleri, cep telefonu şebekeleri veya diğer kablosuz ağlar için telefonlar ve

319.965

-319.842

16

14

3

0.2

35

0.25

23

‘852872

Radyo yayın alıcıları dahil olsun veya olmasın, televizyon, renk için alım aparatları

315.805

-310.518

-1

-2

-4

0.7

29

0.89

24

‘853710

Elektrik kontrol veya dağıtım için panolar, dolaplar ve benzer kombinasyonlar

286.394

-286.348

14

7

4

0.5

35

0.11

25

‘240391

Tütün, ince kıyılmış tütün yapraklarından “homojenize” veya “yeniden yapılandırılmış” tütün

279.962

-279.962

-4

2

-3

39.3

1

0.16

26

‘999999

Başka yerde belirtilmeyen emtialar

274.900

-274.900

0

0.1

70

27

‘841199

Gaz türbin parçaları

274.622

-274.622

-12

-34

-1

1.2

24

0.21

‘870120

Yarı römorklar için yol traktörleri

259.436

-259.436

-8

-7

-2

0.9

23

0.41

28

Tablo 20 – Cezayir’in Ürün Özelinde İthalat Ticaret Göstergeleri

4.3 Cezayir’in Türkiye’den İthalatı Bu alt başlıkta, Cezayir’in 2017 yılında Türkiye’den yapmış olduğu ithalatta ilk sıralarda yer alan ürünlere ve Cezayir’in dünyadan yapmış olduğu ithalatın kıyaslamasına yer verilmiştir. Cezayir’in 2017 yılında Türkiye’den 2,01 milyar dolar ithalat yapmıştır. Bu değer, 2017 yılında ülkenin yapmış olduğu toplam ithalatın %4,36’sına, Türkiye’nin 157 milyar dolarlık 2017 yılı toplam ihracatında ise %1,28’ine karşılık gelmektedir. Tablo 21’de 2017 yılında Cezayir’in Türkiye’den yapmış olduğu 15 milyon doların üzerinde ithalat değerine sahip ürünler listelenmiştir. Bu ürünlerin neredeyse tamamında Türkiye’nin pazar payının yüksek olduğu görülmektedir. Demir/çelikten fırınlı ocak - gaz yakıtlı olanlar 91,1 milyon dolar ithalat değeri ve %57,98 Türkiye’nin pazardaki payı ile, değirmencilik endüstrisinde veya hububat veya kuru baklagillerin işlenmesinde kullanılan makineler 37 milyon dolar ve %63,07 Türkiye’nin pazardaki payı ile, ayçiçeği tohumları kırık olsun ya da olmasın 25,6 milyon dolar ithalat değeri ve %91,3 Türkiye’nin pazardaki payı ile, herhangi bir enine kesit boyutu >1 mm olan monofilament profil çubuklar 20,7 milyon dolar ithalat değeri ve %80,55 Türkiye’nin pazardaki payı ile, Boru ve hortumlar-kondenzasyon/ çevrilme polimerizasyonu ürünlerinden olanlar 16,7 milyon dolar ithalat değeri ve %61,77 Türkiye’nin pazardaki payı ile Türkiye’nin ülkede önemli pazar payına sahip olduğu ürünlerdir.

32

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Ticari Bilgi ve İstihbarat Merkezi Afrika Ülke Raporu


2015

2016

2017

2015

2016

2017

2015

2016

2017

Türkiye’nin Pazardaki Payı %

Tüm ürünler

2.043.771

1.935.231

2.007.924

143.850.376

142.529.584

157.054.789

51.803.071

47.090.684

46.053.016

4,36

‘730890

Demir veya çelik yapıların yapıları ve kısımları, (köprü ve köprü bölümleri hariç)

43.190

71.488

137.656

797.412

638.131

652.176

497.889

697.076

797.900

17,25

2

‘732111

Demir/çelikten fırınlı ocak - gaz yakıtlı olanlar

38.445

55.327

91.052

277.665

263.110

290.149

107.077

111.143

157.049

57,98

3

‘720711

Ağırlıkça %0,25 karbon içeren demir veya alaşımsız çelik yarı mamul ürünler

6.517

11.457

58.180

72.731

79.490

240.699

197.528

175.791

798.504

7,29

4

‘870322

Şahısların taşınması için esas olarak tasarlanmış motorlu araçlar ve diğer motorlu taşıtlar

42.881

15.546

47.754

2.398.513

2.649.848

3.116.799

955.852

616.839

863.148

5,53

5

‘843780

Değirmencilik endüstrisinde veya hububat veya kuru baklagillerin işlenmesinde kullanılan makineler

38.680

17.792

37.039

208.450

160.388

203.746

54.659

30.831

58.726

63,07

6

‘120600

Ayçiçeği tohumları, kırık olsun ya da olmasın

927

9.833

25.623

76.339

120.415

138.035

11.290

14.210

28.065

91,30

7

‘150710

Ham soya fasulyesi yağı, degummed olsun veya olmasın

0

0

23.741

6.347

25.675

40.323

465.225

525.126

600.614

3,95

8

‘391620

Herhangi bir enine kesit boyutu> 1 mm olan monofilament, çubuklar ve profil şekilleri

4.466

14.663

20.658

272.237

233.129

253.481

9.170

19.862

25.645

80,55

9

‘841810

Ayrı harici kapılar ile kombine buzdolabı-dondurucular

7.295

32.737

20.095

711.584

884.550

917.020

83.749

100.246

97.740

20,56

10

‘210210

Aktif mayalar

18.204

20.100

19.261

197.206

196.889

203.537

67.769

70.216

65.928

29,22

11

‘854449

Elektrik iletkenleri, gerilim <=1.000 V için, yalıtılmış, konnektörlerle donatılmamış,

32.873

11.360

18.638

1.224.812

1.136.934

1.293.333

164.004

145.291

108.425

17,19

12

‘870421

Sıkıştırma ateşlemeli içten yanmalı pistonlu, malların taşınması için motorlu taşıtlar

12.782

618

18.629

3.961.386

4.131.729

4.368.665

673.829

218.794

100.311

18,57

13

‘240391

Tütün, ince kıyılmış tütün yapraklarından "homojenize" veya "yeniden yapılandırılmış" tütün

14.590

19.382

18.608

55

83

0

391.654

284.555

279.962

6,65

14

‘391739

Boru ve hortumlar-kondenzasyon/çevrilme polimerizasyonu ürünlerinden olanlar

4.534

4.526

16.735

58.833

59.288

60.940

20.441

18.576

27.094

61,77

15

‘732181

İskele, kepenk, çukurluk veya çukur açma ekipmanları (kompozit levhalar hariç)

15.478

25.586

15.091

95.058

76.676

89.574

105.276

89.672

54.829

27,52

16

‘730840

İskele, kepenk, çukurluk veya çukur açma ekipmanları (kompozit levhalar hariç)

15.478

25.586

15.091

95.058

76.676

89.574

105.276

89.672

54.829

27,52

GTİP Kodu

Ürün Adı

#

‘TOTAL

1

Cezayir’in Türkiye’den İthalatı

Türkiye’nin Dünya’ya İhracatı

Cezayir’in Dünya’dan İthalatı

Tablo 21 – Cezayir’in Türkiye’den İthalatı

33


4.4 Ülke İhracatında Partner Ülkeler Bu alt başlıkta Cezayir’in 2017 yılında 10 milyon doların üzerinde ihracat yapmış olduğu ülkeler ile Türkiye’ye yapmış olduğu ihracat değerine yer verilmiştir. Cezayir’in 2017 yılında yapmış olduğu toplam ihracat 35,19 milyar dolardır. Ülkedeki ihracatın 2016 yılına kıyasla 5,2 milyar dolar arttığı ve bu artışın da %17’ye karşılık geldiği görülmektedir. İhracat partnerleri arasında ilk sırada İtalya yer almaktadır ve İtalya’ya yapılan ihracatta bir önceki yıla oranla %8’lik büyüme kaydedilmiş olup 2017 yılı ihracat değeri 5,63 milyar dolardır. Cezayir’in ihracat pazarında ikinci sıradaki ülke ise Fransa’dır. 2017 yılında 4,43 milyar dolar ihracat yapılan ülkede %29’luk büyüme sağlanmıştır. Üçüncü sırada yer alan ve %6 büyüyen İspanya’ya ihracatı 4,1 milyar dolardır. Dördüncü sırada yer alan Amerika Birleşik Devletleri’nde 3,47 milyar dolar ve %10 küçülme görülmektedir. Ülke, ilk on sırada yer alan Amerika Birleşik Devletleri ve Belçika dışında ihracat yapmış olduğu neredeyse tüm önemli partner ülkelerinde büyüme kaydetmiştir. Ülkenin ihracatında 1,84 milyar dolar hacimle yedinci sırada yer alan Türkiye pazarında 2016 yılına kıyasla %37 büyüme kaydedilmiştir. (Bkz. Tablo 22) Cezayir’den Türkiye’ye yapılan ihracat kalemleri Bölüm 4.6’da ayrıca incelenmiştir.

İhracatçılar

2015 Yılı İhracat Değeri

2016 Yılı İhracat Değeri

2017 Yılı İhracat Değeri

2016-2017 Yıllarında Yapılan İhracatın Farkı

2016-2017 Yıllarında Yapılan İthalatın Farkı Oranı (%)

-

Dünya

34.795.951

29.992.101

35.191.117

5.199.016

17

1

İtalya

5.263.625

5.208.346

5.629.480

421.134

8

2

Fransa

4.578.427

3.424.139

4.431.262

1.007.123

29

3

İspanya

6.164.468

3.879.164

4.103.371

224.207

6

4

ABD

2.210.645

3.866.104

3.467.906

-398.198

-10

5

Brezilya

1.481.833

1.616.165

2.127.963

511.798

32

6

Hollanda

1.970.204

1.470.837

1.903.437

432.600

29

7

Türkiye

1.806.689

1.344.187

1.837.059

492.872

37

8

İngiltere

2.429.917

1.061.293

1.606.170

544.877

51

9

Portekiz

911.949

848.679

955.804

107.125

13

10

Belçika

999.490

987.319

920.587

-66.732

-7

11

Güney Kore

780.690

234.525

892.180

657.655

280

12

Hindistan

260.067

479.791

871.524

391.733

82

13

Tunus

846.023

603.483

753.422

149.939

25

14

Çin

557.122

333.398

691.612

358.214

107

15

Kanada

643.685

1.300.743

668.028

-632.715

-49

16

Mısır

495.996

286.545

456.828

170.283

59

17

Fas

629.897

499.056

450.368

-48.688

-10

18

Yunanistan

171.170

161.449

427.922

266.473

165

19

Küba

154.634

217.862

353.580

135.718

62

20

Singapur

296.599

511.482

331.869

-179.613

-35

Tablo 22 – Cezayir’in İhracatında Partner Ülkeler

34

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Ticari Bilgi ve İstihbarat Merkezi Afrika Ülke Raporu


4.5 Ürün Özelinde İhracat Ticaret Göstergeleri Bu alt başlıkta Cezayir’in 2017 yılındaki ihracatında ilk sıralarda yer alan ürünlerden 20 milyon doların üzerinde değere sahip ürünlerin ticaret göstergeleri incelenmiştir. Dış ticaret açığı veren bu ülke dünya ihracatı sıralamasında elli sekizinci konumda olup ülkenin toplam dünya ihracatındaki payı ise %0,2’dir. 2013-2017 yılları arasında dünya ithalatının %3 azalmasına rağmen, Cezayir’in aynı dönemde %18 ihracat kaybı ülkenin daha çok ithalata yöneldiğini göstermektedir. (Bkz. Tablo 23) Gaz halinde doğal gaz 7,14 milyar dolar ve %9 dünya ihracatındaki payı ile dünya ihracatında üçüncü, sıvılaştırılmış propan 1.9 milyar dolar ve %5.9 dünya ihracatındaki payı ile dünya ihracatında dördüncü, bütan - özel bir işleme tabi tutulacak olanlar (sıvılaştırılmış) 1,2 milyar dolar ve %7.6 dünya ihracatındaki payı ile beşinci, yağlar ve yüksek sıcaklıkta kömür katranlarının damıtılmasının diğer ürünleri; benzer ürünler 561.2 milyon dolar ve %6.7 dünya ihracatındaki payı ile beşinci, gaz halindeki hidrokarbonlar, (doğal gaz hariç) 133,3 milyon dolar ve %11.9 dünya ihracatındaki payı ile üçüncü, sulu çözelti içinde amonyak 109,8 milyon dolar ve %51.5 dünya ihracatındaki payı ile birinci, doğal kalsiyum fosfatlar ve doğal alüminyum kalsiyum fosfatlar, doğal ve fosfat 5,1 milyon dolar ve %9.1 dünya ihracatındaki payı ile üçüncü sırada yer alan Cezayir’in ihracatındaki önemli ürünlerdir.

2013-2017 Yılları Arasında Yıllık Ürün Miktarı Büyümesi (%)

2013-2017 yılları arasında dünya ithalatının yıllık artışı (%)

Dünya ihracatında Payı (%)

Dünya ihracatında Sıralama

İthalatçı Ülkelerin Yoğunluğu

-3

0.2

58

0.08

GTİP Kodu

Ürün Etiketi

2017 İhracat Değeri (.000 $)

2017 Ticaret Dengesi (.000 $)

2013-2017 Arasında Yıllık Parasal Değer Artışı (%)

-

‘TOTAL

Tüm Ürünler

35.191.117

-10.861.899

-18

1

‘270900

Bitümlü minerallerden elde edilen petrol yağları ve ham petrol

12.718.832

12.718.819

-21

-4

-18

1.5

20

0.09

2

‘271121

Gaz halinde doğal gaz

7.137.679

7.137.679

-17

-54

-15

9

3

0.28

3

‘271012

Hafif yağlar ve müstahzarlar, petrol veya bitümlü mineraller hacimce >%90

3.864.157

3.065.704

-12

8

-12

1.6

18

0.14

4

‘271111

Sıvılaştırılmış doğal gaz

3.652.447

3.652.447

-20

-1

-15

3.6

6

0.18

5

‘271019

Biyodizel içermeyen petrol veya bitümlü minerallerin orta yağları ve müstahzarları

2.586.385

1.781.155

-12

3

-15

0.7

24

0.91

6

‘271112

Propan, sıvılaştırılmış

1.906.601

1.906.594

-17

1

-9

5.9

4

0.16

7

‘271113

Bütan - özel bir işleme tabi tutulacak olanlar . sıvılaştırılmış)

1.244.268

1.244.257

-16

2

-14

7.6

5

0.2

8

‘270799

Yağlar ve yüksek sıcaklıkta kömür katranlarının damıtılmasının diğer ürünleri; benzer ürünler

561.240

561.239

-19

8

12

6.7

5

0.36

9

‘310210

Üre, sulu çözelti içinde olsun ya da olmasın (pellet ya da benzer şekillerde olanlar hariç) ya da

322.078

311.045

79

101

-10

2.9

11

0.2

10

‘281410

Susuz amonyak

232.125

232.125

-16

2

-16

4.9

7

0.31

11

‘170199

Kamış veya pancar şekeri ve kimyasal olarak saf sakaroz, katı halde (kamışı ve pancar şekeri hariç)

225.446

209.656

-4

1

-1

1.6

16

0.11

12

‘271129

Gaz halindeki hidrokarbonlar, (doğal gaz hariç)

133.341

133.306

21

11.9

3

0.38

13

'281420

Sulu çözelti içinde amonyak

109.827

109.815

63

95

-13

51.5

1

0.14

‘251020

Doğal kalsiyum fosfatlar ve doğal alüminyum kalsiyum fosfatlar, doğal ve fosfat

55.134

55.130

-13

-2

-4

9.1

3

0.18

14 15

‘080410

Taze veya kurutulmuş tarihleri

52.337

52.336

12

20

8

3.7

9

0.19

16

‘280429

Nadir gazlar (argon hariç)

39.980

39.707

-6

-16

4

3.1

7

0.99

17

‘845011

Kuru çamaşır kapasitesi <= 6 kg olan tam otomatik ev veya çamaşır tipi çamaşır makineleri

32.904

-1.963

1.704

-2

0.4

19

0.71

18

‘290220

Benzen

27.467

27.464

-3

-10

0.4

24

0.33

19

‘290511

Metanol “metil alkol”

24.907

24.411

-13

-2

-8

0.3

27

0.44

20

'700529

Float cam ve yüzey zemin ve cilalı cam, levhalar, ancak başka türlü işlenmemiş

24.163

18.926

14

47

-3

0.9

29

0.29

Tablo 23 – Cezayir’in Ürün Özelinde İhracat Ticaret Göstergeleri

35


4.6 Cezayir’in Türkiye’ye İhracatı Bu alt başlıkta, Cezayir’in 2017 yılında Türkiye’ye yapmış olduğu ihracatta ilk sıralarda yer alan ürünlere ve Cezayir’in dünyaya yapmış olduğu ihracatın kıyaslamasına yer verilmiştir. Cezayir’in 2017 yılında Türkiye’ye 1,84 milyar dolar ihracat yapmıştır. Bu değer, 2017 yılında ülkenin yapmış olduğu toplam ihracatın %5,22’sine, Türkiye’nin 233,79 milyar dolarlık 2017 yılı toplam ithalatında ise %0,79’una karşılık gelmektedir. Sıvılaştırılmış doğal gaz 1,03 milyar dolar ve %28,4 ülke ihracatında Türkiye’nin payı ile, butan, sıvılaştırılmış (> =% 95 N-bütan veya izobütan saflığı hariç) 374,7 milyon dolar ve %30,1 ülke ihracatında Türkiye’nin payı ile, tankerler 6,5 milyon dolar ve %33,6 ülke ihracatında Türkiye’nin payı ile, Hijyenik havlular ve tamponlar, bebek bezleri ve benzeri hijyenik eşya (hangi maddeden olursa olsun): sentetik veya suni liflerden 1,5 milyon dolar ve %44,6 ülke ihracatında Türkiye’nin payı ile, ülkenin Türkiye’ye yapmış olduğu ve Türkiye’nin %25’in üzerinde paya sahip olduğu ürünlerdir. (Bkz. Tablo 24)

GTİP Kodu

#

2015

2016

2017

2015

2016

2017

2015

2016

2017

Ülke İhracatında Türkiye'nin Payı

207.206.509

198.618.235

233.791.662

34.795.951

29.992.101

35.191.117

5,22

4.699.748

3.043.725

3.652.447

28,36

Cezayir’in Türkiye’ye İhracatı

Türkiye’s Dünya’dan İthalatı

‘TOTAL

Tüm ürünler

1.806.689

1.344.187

1.837.059

‘271111

Sıvılaştırılmış doğal gaz

1.165.089

863.685

1.035.677

2

‘271113

Butan, sıvılaştırılmış (> =%95 N-bütan veya izobütan saflığı hariç)

258.812

211.123

374.723

50

11

14

1.162.071

999.752

1.244.268

30,12

3

‘271112

Propan, sıvılaştırılmış

194.058

164.996

318.096

39.799

37.005

62.486

1.641.535

1.318.475

1.906.601

16,68

‘271012

Hafif yağlar ve müstahzarlar, petrol veya bitümlü mineraller> hacimce %90

101.418

13.052

32.017

814.305

716.638

901.911

3.810.380

3.033.446

3.864.157

0,83

5

‘170199

Kamış veya pancar şekeri ve kimyasal olarak saf sakaroz, katı halde (kamışı ve pancar şekeri hariç)

40.896

26.548

26.479

76.605

153.377

120.310

150.411

231.112

225.446

11,75

6

‘281420

Sulu çözelti içinde amonyak

8.632

11.192

11.082

137

93

135

226.881

179.573

109.827

10,09

7

‘281410

Susuz amonyak

0

2.139

10.086

240.227

167.534

223.466

251.906

143.242

232.125

4,35

8

‘310210

Üre, sulu çözelti içinde olsun ya da olmasın (pellet ya da benzer şekillerde olanlar hariç)

0

0

7.485

461.484

507.696

679.049

418.799

446.075

322.078

2,32

9

‘890120

Tankerler

0

785

6.494

50.654

36.801

295.672

0

785

19.318

33,62

10

‘271129

Gaz halindeki hidrokarbonlar, (doğal gaz hariç)

0

0

6.282

94

151

169

0

23.527

133.341

4,71

11

‘290511

Metanol “metil alkol”

0

0

4.849

172.249

120.581

205.228

29.398

33.636

24.907

19,47

‘961900

Hijyenik havlular ve tamponlar, bebek bezleri ve benzeri hijyenik eşya (hangi maddeden olursa olsun): sentetik veya suni liflerden

947

1.260

1.498

96.448

136.569

104.563

2.724

3.316

3.359

44,60

1

4

12

Tablo 24 – Cezayir’in Türkiye’ye İhracatı

36

Cezayir’in Dünya’ya İhracatı

Ürün Adı

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Ticari Bilgi ve İstihbarat Merkezi Afrika Ülke Raporu


5. SENEGAL Bu bölümde Senegal’in en fazla ithalat ve ihracat yaptığı ülkeler, ülkenin dış ticaretinde yüksek hacme sahip olduğu ürünler özelinde ithalat ve ihracat göstergeleri ile Türkiye ve Senegal arasında ticareti yapılan belirli bir hacme sahip ürünler incelenmiştir. 5.1 Ülke İthalatında Partner Ülkeler Bu alt başlıkta Senegal’in 2017 yılında 100 milyon doların üzerinde ithalat yapmış olduğu ülkeler ile Türkiye’den yapmış ithalat değerine yer verilmiştir. Senegal’in 2017 yılında yapmış olduğu toplam ithalat miktarı 6,73 milyar dolardır. İthalatın, 2016 yılına kıyasla 1,25 milyar dolar arttığı ve bu artışın da %23’e karşılık geldiği görülmektedir. Ülkenin ithalatında bir önceki yıla kıyasla pazarını %14 artıran Fransa 989,9 milyon dolar payla pazar lideridir. Fransa’yı sırasıyla 654,47 milyon dolar ve %14 büyümeyle Çin, 532,63 milyon dolar ve %16 büyümeyle Nijerya ilk üçte yer almaktadır. Pazarda altıncı sırada yer alan Almanya’nın %120’lik büyümesi dikkat çekmektedir. Büyüyen pazar olma özelliğine sahip olan Senegal’de ilk yirmide yer alan ülkelerden yalnızca İspanya ve Japonya pazar kaybetmiştir. Ülkenin ithalatında dokuzuncu sırada yer alan Türkiye, 2016 yılına kıyasla 90,5 milyon dolar ve %65 büyüme kaydederek %23 olan ortalama pazar büyümesinin üzerinde büyüme kaydetmiştir. 2017 yılı Türkiye ihracat değeri 230,63 milyon dolardır. (Bkz. Tablo 25)

İhracatçılar

2015 Yılı İthalat Değeri

2016 Yılı İthalat Değeri

2017 Yılı İthalat Değeri

2016-2017 Yıllarında Yapılan İthalat Farkı

2016-2017 Yıllarında Yapılan İthalat Farkı Oranı (%)

-

Dünya

5.595.355

5.477.912

6.728.672

1.250.760

23

1

Fransa

917.069

870.973

989.931

118.958

14

2

Çin

544.214

564.595

654.466

89.871

16

3

Nijerya

452.837

424.809

532.629

107.820

25

4

Hindistan

354.885

417.270

491.067

73.797

18

5

Hollanda

230.336

289.781

375.670

85.889

30

6

Almanya

176.563

128.941

284.007

155.066

120

7

Belçika

166.988

161.494

266.596

105.102

65

8

İspanya

289.340

267.711

235.494

-32.217

-12

9

Türkiye

143.615

140.121

230.626

90.505

65

10

Birleşik Arap Emirlikleri

132.058

157.855

160.336

2.481

2

11

İtalya

137.065

132.539

152.072

19.533

15

12

Tayland

105.242

99.954

143.576

43.622

44

13

ABD

139.011

122.668

142.876

20.208

16

14

Rusya

127.429

92.076

139.789

47.713

52

15

Brezilya

88.713

120.962

135.718

14.756

12

16

Fildişi Sahili

100.901

104.806

124.392

19.586

19

17

Japonya

124.691

124.464

120.834

-3.630

-3

18

Güney Afrika Cumhuriyeti

98.136

91.123

120.479

29.356

32

19

Fas

74.646

94.983

103.766

8.783

9

Tablo 25 – Senegal’in İthalatında Partnerler Ülkeler

5.2 Ürün Özelinde İthalat Ticaret Göstergeleri Bu alt başlıkta Senegal’in 2017 yılındaki ithalatında ilk sıralarda yer alan ürünlerin belirli ticaret göstergeleri incelenmiştir. 2017 yılı ticaret dengesine bakıldığında Senegal’in 2017 yılında 3,74 milyar dolar dış ticaret açığı veren bir ülke olduğu görülmektedir. 2013-2017 yılları arasında ithalat değeri %1 azalmıştır. Dünya ithalatı sıralamasında yüz on dör37


düncü sırada yer almaktadır ve ithalat %0,03 paya sahiptir. Ülke ithalatında, 420,7 milyon dolar ithalat değeri, % 14,6 dünya ithalatı payı ve dünya sıralamasında ikinci olmasıyla kırık pirinç ithalatta önemli paya sahip ürünler arasında dikkat çekmektedir. Senegal’in malt özü, palmiye yağı, ayrıca makarnalık buğday, buğday, mısır ithal ettiği ürünlerde ilk 20 arasında olduğu da görülmektedir. (Bkz.Tablo 26)

2013-2017 Yılları Arasında Yıllık Ürün Miktarı Büyümesi (%)

2013-2017 yılları arasında dünya ihracatının yıllık artışı (%)

Dünya İthalatında Payı (%)

Dünya İthalatındaki Sıralama

Tedarikçi Ülkelerin Yoğunluğu

-3

0.03

114

0.06

GTİP Kodu

Ürün Etiketi

2017 İthalat Değeri (.000 $)

2017 Ticaret Dengesi (.000 $)

2013-2017 Arasında Yıllık Parasal Değer Artışı (%)

-

‘TOTAL

Tüm Ürünler

6.728.672

-3.739.630

-1

1

‘271019

Biyodizel içermeyen petrol veya bitümlü minerallerin orta yağları ve müstahzarları

685.245

-314.615

-14

5

-16

0.2

81

0.17

2

‘270900

Bitümlü minerallerden elde edilen petrol yağları ve ham petrol

519.820

-492.939

-8

14

-19

0.1

56

0.98

3

‘100640

Kırık pirinç

420.698

-389.715

-4

-1

2

14.6

2

0.35

4

‘300490

Terapötik veya profilaktik amaçlı karışık veya karıştırılmamış ürünlerden oluşan ilaçlar

197.169

-188.683

2

8

-1

0.1

92

0.72

5

‘190190

Malt özü; un, kabuğu çıkarılmış tane, yemek, nişasta veya malt özü içeren gıda müstahzarları

133.664

-86.061

2

14

0

1.9

18

0.16

6

‘151190

Palmiye yağı ve fraksiyonları (rafine edilmiş olsun olmasın) (kimyasal olarak modifiye edilmiş ve işlenmemiş olanlar hariç)

126.080

-122.596

1

18

-1

0.5

39

0.22

7

‘170199

Kamış veya pancar şekeri ve kimyasal olarak saf sakaroz, katı halde (kamışı ve pancar şekeri hariç)

114.585

-111.941

11

17

-1

0.9

32

0.36

8

‘851712

Cep telefonları “cep telefonları” veya diğer kablosuz ağlar için telefonlar

101.388

-98.247

40

12

3

0

89

0.46

9

‘100119

Makarnalık buğday (ekim için tohum hariç)

91.967

-91.967

238

288

-10

1.1

18

0.29

10

‘870333

Şahısların taşınması için esas olarak tasarlanmış motorlu araçlar ve diğer motorlu taşıtlar

89.521

-85.052

6

13

2

0.3

50

0.13

11

‘721391

Demir çubuklar ve çubuklar, sıcak haddelenmiş, düzensiz sarılmış bobinler, demir veya alaşımsız çelikten, dairesel

87.926

-78.606

-1

9

-7

1.2

25

0.29

12

‘271113

Butanlar, sıvılaştırılmış (> =%95 N-bütan veya izobütan saflığı hariç)

86.609

-84.333

-7

9

-1.3

0.5

25

0.07

13

‘271012

Hafif yağlar ve müstahzarlar, petrol veya bitümlü mineraller hacimce >% 90

82.737

-45.480

-16

1

-11

0

114

0.28

14

‘870421

Sıkıştırma ateşlemeli içten yanmalı pistonlu, malların taşınması için motorlu taşıtlar

69.955

-65.549

8

8

2

0.1

75

0.18

15

‘100199

Buğday ve meslin (ekim ve durum buğdayı hariç)

61.233

-61.150

-27

-17

-7

0.2

67

0.25

16

‘870323

Şahısların taşınması için esas olarak tasarlanmış motorlu araçlar ve diğer motorlu taşıtlar.

58.737

-55.506

7

14

2

0

106

0.1

17

‘100590

Mısır (ekim için tohum hariç)

58.320

-58.292

7

19

-4

0.2

59

0.48

18

‘270119

Kömür, toz haline getirilmiş olsun olmasın, aglomere edilmemiş (antrasit ve bitümlü kömür hariç)

56.314

-56.314

11

20

-5

0.2

35

0.62

19

‘851762

Ses, görüntü veya alımı, dönüştürülmesi ve iletimi veya yenilenmesi için makineler

52.621

-52.306

2

9

8

0

90

0.39

Tablo 26 – Senegal’in Ürün Özelinde İthalat Ticaret Göstergeleri

38

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Ticari Bilgi ve İstihbarat Merkezi Afrika Ülke Raporu


5.3 Senegal’in Türkiye’den İthalatı Bu alt başlıkta, Senegal’in 2017 yılında Türkiye’den yapmış olduğu ithalatta ilk sıralarda yer alan ürünlere ve Senegal’in dünyadan yapmış olduğu ithalatın kıyaslamasına yer verilmiştir. Senegal, 2017 yılında Türkiye’den 230,62 milyon dolar ithalat yapmıştır. Bu değer, 2017 yılında ülkenin yapmış olduğu toplam ithalatın %3,4’üne karşılık gelmektedir. (Bkz. Tablo 27) Demir veya alaşımsız soğuk şekillendirilmiş çelikten çubuklar 7,9 milyon dolar ithalat değeri ve %55,6 Türkiye’nin pazardaki payı ile, demir veya alaşımsız çelikten sadece sıcak haddelenmiş çubuklar 5,1 milyon dolar ithalat değeri ve %89,4 Türkiye’nin pazardaki payı ile, demir veya alaşımsız çelikten sıcak haddelenmiş L bölümleri 4,3 milyon dolar ithalat değeri % 92,89 Türkiye’nin pazardaki payı ile, demir veya alaşımsız çelikten bölümler, sıcak haddelenmiş, sıcak çekilmiş veya sıcak haddelenmiş malzemeden daha fazla işlenmemiş 3,2 milyon dolar ithalat değeri ve % 64,5 Türkiye’nin pazardaki payı ile, mısır nişastası 2,9 milyon dolar ithalat değeri ve %59,24 Türkiye’nin pazardaki payı ile, düz sadece sıcak haddelenmiş demir veya alaşımsız çelik ürünler < 600 mm genişlikte 2,3 milyon dolar ithalat değeri ve % 99,30 Türkiye’nin pazardaki payı ile, rafine edilmiş olsun olmasın ayçiçeği tohumu veya safran yağı ve bunların fraksiyonları 2,1 milyon dolar %54,95 Türkiye’nin pazardaki payı ile Türkiye’nin ülkede önemli pazar payına sahip olduğu ürünlerdir.

GTİP Kodu

Senegal’in Türkiye’den İthalatı

Türkiye’nin Dünya’ya İhracatı

Senegal’in Dünya’dan İthalatı

Ürün Adı 2015

2016

2017

2015

2016

2017

2015

2016

2017

Türkiye’nin Pazardaki Payı %

‘TOTAL

Tüm Ürünler

143.615

140.121

230.626

143.850.376

142.529.584

157.054.789

5.595.355

5.477.912

6.728.672

3,43

‘721391

Demir çubuklar ve çubuklar, sıcak haddelenmiş, düzensiz sarılmış bobinler, demir veya alaşımsız çelikten, dairesel

4.259

4.515

10.667

214.573

251.352

467.931

65.697

56.864

87.926

12,13

‘870333

Şahısların taşınması için esas olarak tasarlanmış motorlu araçlar ve diğer motorlu taşıtlar

1.213

2.822

9.125

2.423

4.769

2.505

42.455

67.771

89.521

10,19

‘853590

Elektrik devrelerini değiştirmek veya korumak için veya bağlantı yapmak için elektrikli cihazlar

4

72

8.255

9.501

8.207

9.325

3.800

1.436

24.274

34,01

4

‘721590

Demir veya alaşımsız çelikten çubuklar, soğuk şekillendirilmiş veya soğuk bitmiş ve daha fazla işlenmiş

2.494

5.464

7.873

1.712

1.127

723

6.087

12.424

14.153

55,63

5

‘330210

Kokusuz maddeler ve karışımların karışımları, temelinde alkolik çözümler

3.669

5.156

6.094

45.131

52.733

61.266

18.365

22.774

25.074

24,30

6

‘940600

Prefabrik yapılar, ister tamamlanmış olsun veya olmasın

815

3.066

6.078

249.030

168.541

0

14.895

13.831

23.485

25,88

7

‘690890

Sırlı seramik bayraklar ve kaldırım, ocak veya duvar karoları; sırlı seramik mozaik küpler

3.791

3.187

5.155

416.450

424.657

0

25.750

31.164

39.150

13,17

8

‘252310

Çimento klinkerleri

0

5.159

5.143

122.070

126.751

153.401

6.814

9.819

14.104

36,46

9

‘721499

Demir veya alaşımsız çelikten çubuklar ve sadece sıcak haddelenmiş, sadece sıcak çekilmiş

508

1.087

5.105

112.945

105.178

110.333

913

2.501

5.712

89,37

10

‘721320

Alaşımsız serbest kesim çelikten düzensiz sarılmış bobinlerde sıcak haddelenmiş çubuklar

0

27

5.042

1.772

508

988

3.695

1.674

12.454

40,48

#

1

2

3

Tablo 27 – Senegal’in Türkiye’den İthalatı - Devamı Diğer Sayfada >>

39


GTİP Kodu

Senegal’in Türkiye’den İthalatı

Türkiye’nin Dünya’ya İhracatı

2015

2016

2017

2015

2016

2017

2015

2016

2017

Türkiye’nin Pazardaki Payı %

10

‘721320

Alaşımsız serbest kesim çelikten düzensiz sarılmış bobinlerde sıcak haddelenmiş çubuklar

0

27

5.042

1.772

508

988

3.695

1.674

12.454

40,48

11

‘721420

Demir veya alaşımsız çelikten çubuklar, girintiler, kaburgalar

1.138

1.457

4.888

2.958.704

2.551.293

2.468.523

26.837

33.347

31.196

15,67

12

‘392330

Malların taşınması veya paketlenmesi için, kaplar, şişeler, şişeler ve benzer ürünler

2.937

1.614

4.503

179.320

165.438

198.210

8.578

8.688

11.946

37,69

13

‘730890

Demir veya çelik yapıların yapıları ve kısımları, (köprü ve köprü bölümleri hariç)

1.978

2.010

4.325

797.412

638.131

652.176

15.608

30.445

42.864

10,09

‘721621

Demir veya alaşımsız çelikten L bölümleri, sıcak haddelenmiş, sıcak çekilmiş veya ekstrüzyondan daha fazla işlenmemiş

2.173

2.836

4.311

187.158

148.545

208.499

4.161

3.408

4.641

92,89

15

‘151190

Palmiye yağı ve fraksiyonları (rafine edilmiş olsun olmasın) (kimyasal olarak modifiye edilmiş ve işlenmemiş olanlar hariç)

1.606

1.760

3.856

1.105

2.540

3.540

72.126

94.181

126.080

3,06

16

‘720917

Düz haddelenmiş demir veya alaşımsız çelikten ürünler, genişliği >=600mm rulolarda

1.760

1.928

3.607

49.472

73.815

121.717

12.064

12.438

16.896

21,35

17

‘721632

Demir veya alaşımsız çelikten bölümler, sıcak haddelenmiş, sıcak çekilmiş veya sıcak haddelenmiş malzemeden daha fazla işlenmemiş

2.428

2.477

3.161

105.704

93.744

107.270

7.085

4.954

4.900

64,51

18

‘110812

Mısır nişastası

3.783

3.791

2.943

47.003

52.278

51.531

6.143

4.902

4.968

59,24

19

‘100119

Makarnalık buğday (ekim için tohum hariç)

1

7

2.416

22.487

299

4.244

27.569

74.153

91.967

2,63

20

‘721119

Düz haddelenmiş demir veya alaşımsız çelik ürünler, <600 mm genişlikte, sadece sıcak haddelenmiş

1.917

1.605

2.259

5.581

4.642

8.231

2.034

1.625

2.275

99,30

21

‘401120

Otobüsler ve kamyonlar için kullanılan yeni tip lastikten (pnömatik lastik)

1.740

1.474

2.244

473.013

466.246

470.730

9.501

10.321

12.197

18,40

‘392310

Plastiklerin, malların taşınması veya paketlenmesi için kutular, sandıklar, sandıklar ve benzeri eşyalar

1.921

1.734

2.161

153.749

181.819

188.196

4.188

5.304

5.884

36,73

23

‘151219

Ayçiçeği tohumu veya safran yağı ve bunların fraksiyonları, rafine edilmiş olsun olmasın, kimyasal olarak değil

226

521

2.077

680.022

636.087

538.913

969

1.321

3.780

54,95

24

‘853720

Elektrik kontrol veya dağıtım için panolar, dolaplar ve benzer kombinasyonlar

334

749

2.007

242.649

210.103

221.057

13.661

9.137

14.246

14,09

14

22

Tablo 27 – Senegal’in Türkiye’den İthalatı

40

Senegal’in Dünya’dan İthalatı

Ürün Adı

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Ticari Bilgi ve İstihbarat Merkezi Afrika Ülke Raporu


5.4 Ülke İhracatında Partner Ülkeler Bu alt başlıkta Senegal’in 2017 yılında 40 milyon doların üzerinde ihracat yapmış olduğu ülkeler ile Türkiye’ye yapmış olduğu ihracat değerine yer verilmiştir. Senegal’in 2017 yılında yapmış olduğu toplam ihracat miktarı 2,99 milyar dolardır. Ülkedeki ihracatın 2016 yılına kıyasla 348,77 milyon dolar arttığı ve bu artışın da %13’e karşılık geldiği görülmektedir. İhracat partnerleri arasında ilk sırada 592,74 milyon dolar ile Mali yer almaktadır ve Mali’ye yapılan ihracatta bir önceki yıla oranla %28’lik büyüme kaydedilmiştir. Senegal’in ihracat pazarında ikinci sıradaki ülke ise İsviçre’dir. 2017 yılında 301,31 milyon dolar ihracat yapılan ülkede 32,9 milyon dolar yani %12’lik büyüme sağlanmıştır. Üçüncü sırada yer alan ve %51 büyüyen farklı bir pazar olan gemi mağazaları ve bunkerlere 151,9 milyon dolarlık ihracat yapılmaktadır. 1,85 milyon dolar hacimle ülkenin ihracatında altmışıncı sırada yer alan Türkiye pazarında, 2016 yılına kıyasla %59’luk küçülme kaydedilmiştir. Senegal’den Türkiye’ye yapılan ihracat kalemleri bölüm 5.6’da ayrıca incelenmiştir.

İthalatçı Ülkeler

2015 Yılı İhracat Değeri

2016 Yılı İhracat Değeri

2017 Yılı İhracat Değeri

2016-2017 Yıllarında Yapılan İhracatın Farkı

016-2017 Yıllarında Yapılan İthalatın Farkı Oranı (%)

-

Dünya

2.611.672

2.640.277

2.989.042

348.765

13

1

Mali

443.151

461.336

592.739

131.403

28

2

İsviçre

225.045

268.398

301.314

32.916

12

3

Gemi Mağazaları ve Bunkerler

172.485

100.504

151.891

51.387

51

4

Hindistan

140.040

208.086

149.162

-58.924

-28

5

Fildişi Sahili

122.184

135.041

139.519

4.478

3

6

Birleşik Arap Emirlikleri

106.636

74.073

134.113

60.040

81

7

Çin

119.626

127.230

132.739

5.509

4

8

Gambiya

89.871

85.796

107.267

21.471

25

9

İspanya

74.277

90.324

107.168

16.844

19

10

Gine

98.709

85.296

104.839

19.543

23

11

ABD

63.764

62.740

90.439

27.699

44

12

Hollanda

43.661

43.462

86.493

43.031

99

16

İngiltere

41.763

53.849

60.291

6.442

12

7

Gine-Bissau

67.131

53.121

59.414

6.293

12

18

Burkina Faso

43.959

52.739

57.178

4.439

8

...

...

...

...

...

60

Türkiye

4.093

4.511

1.852

... -59

Tablo 28 – Senegal’in İhracatında Partner Ülkeler

5.5 Ürün Özelinde İhracat Ticaret Göstergeleri Bu alt başlıkta Senegal’in 2017 yılındaki ihracatında ilk sıralarda yer alan ürünlerden 25 milyon doların üzerinde hacmi olan ürünlerin ticaret göstergeleri incelenmiştir. Dış ticaret açığı veren Senegal dünya ihracatı sıralamasında 120’nci olup, toplam dünya ihracatında %0,02 paya sahiptir. Zirkonyum cevherleri ve konsantreleri 62,2 milyon dolar ve %6.3 dünya ihracatındaki payı ile dünyada üçüncü sırada, sentetik tekstil malzemelerinden sahte sakallar, kaş ve kirpikler, benzerleri 52,1 milyon dolar ve %6.3 dünya ihracatındaki payı ile dünyada üçüncü sırada, İplik için taranan veya başka şekilde işlenen naylon veya diğer poliamidlerin elyafları 30,3 milyon dolar ve %41.3 dünya ihracatındaki payı ile dünyada birinci sırada, donmuş orkinos (Thunnus alalunga, Thunnus albacares, hariç) 29,7 milyon dolar ve 15,8 dünya ihracatındaki payı ile dünyada üçüncü sırada, yer fıstığı, kabuk halinde (ekim için tohum hariç, kavrulmuş veya başka türlü pişirilmiş) 28,1 milyon dolar ve 12,5 dünya ihracatındaki payı ile dünyada üçüncü sırada yer alan Senegal’in ihracatındaki önemli ürünlerdir. (Bkz. Tablo 29) 41


2013-2017 yılları arasında dünya ithalatının yıllık artışı (%)

Dünya ihracatında Payı (%)

Dünya ihracatında Payı (%)

İthalatçı Ülkelerin Yoğunluğu

-3

0.02

120

0.07

14

-15

0.1

61

0.34

-4

-4

-8

0.1

48

0.84

199.501

7

15

-8

3.6

8

0.6

163.896

163.437

6

13

-1

5

6

0.7

Çorbalar ve et suları ve müstahzarları

123.461

117.084

-1

6

-3

4.8

4

0.14

‘030389

Dondurulmuş balık

94.969

84.270

-5

-6

0

2

14

0.18

‘261400

Titanyum cevherleri ve konsantreleri

78.268

78.268

69

-6

4.1

10

0.32

8

‘261510

Zirkonyum cevherleri ve konsantreleri

62.186

62.186

103

-2

6.3

3

0.15

9

‘710813

Altın, parasal olmayan amaçlar için yarı mamul formlarda platinle kaplanmış altın

58.859

57.691

201

21

0.1

36

0.88

10

‘670419

Sentetik tekstil malzemelerinden sahte sakallar, kaş ve kirpikler, benzerleri

52.088

52.055

15

15

5

6.3

3

0.44

11

‘120242

Yerfıstığı, kabuklu, kırılmış olsun olmasın ekim için tohum hariç, kavrulmuş

51.454

51.454

38

36

4

2.3

8

0.89

12

‘240220

Tütün içeren sigaralar

48.227

46.892

1

1

-2

0.2

43

0.21

13

‘190190

Malt özü; un, kabuğu çıkarılmış tane, yemek, nişasta veya malt özü içeren gıda müstahzarları

47.603

-86.061

-1

7

-2

0.6

27

0.43

14

‘999999

Başka yerde belirtilmeyen emtialar

45.715

44.623

189

-3

0

76

15

‘271012

Hafif yağlar ve müstahzarlar, petrol veya bitümlü mineraller> hacimce % 90 “

37.257

-45.480

-2

17

-12

0

79

0.53

16

‘030759

Ahtapot türleri, füme, dondurulmuş, kurutulmuş, tuzlanmış veya salamura

34.776

34.753

22

4

11

1.6

11

0.36

17

‘330499

Cildin bakımı için güzellik veya makyaj müstahzarları ve müstahzarları (ilaçlar dışında)

33.486

26.623

1

6

8

0.1

48

0.21

18

‘030289

Taze veya soğutulmuş balık

32.106

32.102

-18

-16

6

2.2

14

0.37

19

‘100640

Kırık pirinç

30.983

-389.715

-2

1

5

1.6

11

0.85

20

‘030355

Donmuş Atlantik istavriti “Trachurus türleri”

30.453

26.439

11

27

3

5.4

7

0.39

21

‘550610

İplik için taranan veya başka şekilde işlenen naylon veya diğer poliamidlerin elyafları

30.283

-9.437

17

28

3

41.3

1

0.48

22

‘030349

Donmuş orkinos (Thunnus alalunga, Thunnus albacares, hariç)

29.717

11.201

37

24

-4

15.8

3

0.19

23

‘030353

Dondurulmuş sardalye “Sardina pilchardus, Sardinops türleri”, Sardunella “Sardinella türleri”, ringa yavurusu-çaça balığı

29.320

29.199

47

40

0

5.5

4

0.72

24

‘150810

Ham yer fıstığı yağı

28.306

28.306

-10

-2

3

9.9

4

0.19

25

‘120241

Yer fıstığı, kabuk halinde (ekim için tohum hariç, kavrulmuş veya başka türlü pişirilmiş)

28.082

28.082

1453

136

0

12.5

3

0.99

26

‘270900

Bitümlü minerallerden elde edilen petrol yağları ve ham petrol

26.881

-492.939

-18

-18

0

75

0.67

27

‘240120

Tütün, kısmen veya tamamen kaynaklanmış veya soyulmuş, aksi halde üretilmemiş

25.241

-22.596

-4

-3

0.3

29

0.4

Ürün Etiketi

2017 İhracat Değeri (.000 $)

2017 Ticaret Dengesi (.000 $)

2013-2017 Arasında Yıllık Parasal Değer Artışı (%)

‘TOTAL

Tüm Ürünler

2.989.042

-3.739.630

2

1

‘271019

Biyodizel içermeyen petrol veya bitümlü minerallerin orta yağları ve müstahzarları,

370.630

-314.615

-7

2

‘710812

Altın, platin ile altın kaplama, parasal olmayan amaçlar için (işlenmemiş altın hariç)

317.086

317.086

3

‘252329

Portland çimentosu (suni renkte olsun olmasın beyaz hariç)

199.948

4

‘280920

Fosforik asit; kimyasal olarak tanımlanmış olsun olmasın polifosforik asitler

5

‘210410

6 7

GTİP Kodu

-

-5

2013-2017 Yılları Arasında Yıllık Ürün Miktarı Büyümesi (%)

Tablo 29 – Senegal’in Ürün Özelinde İhracat Ticaret Göstergeleri

42

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Ticari Bilgi ve İstihbarat Merkezi Afrika Ülke Raporu


5.6 Senegal’in Türkiye’ye İhracatı Bu alt başlıkta, Senegal’in 2017 yılında Türkiye’ye yapmış olduğu ihracatta ilk sıralarda yer alan ürünlere ve Senegal’in dünyaya yapmış olduğu ihracatın kıyaslamasına yer verilmiştir. Senegal’in 2017 yılında Türkiye’ye yapmış olduğu ihracat değeri 1,85 milyon dolardır. Bu değer, Türkiye’nin 233,79 milyar dolarlık olan toplam ithalatının %0,0008’ine karşılık gelirken, Senegal’in yapmış olduğu toplam ihracatın da %0,062’ini oluşturmaktadır. (Bkz. Tablo 30) Senegal’in Türkiye’ye yapmış olduğu ihracatın düşük miktarda olduğu görülmekte olup taze veya kurutulmuş kaju, kabuklu 112 bin dolar ve %80.6 ülke ihracatındaki pay ile dikkati çekmektedir.

GTİP Kodu

Senegal’in Türkiye’den İthalatı

Türkiye’nin Dünya’ya İhracatı

Senegal’in Dünya’dan İthalatı

Ürün Adı 2015

2016

2017

2015

2016

2017

2015

2016

2017

Türkiye’nin Pazardaki Payı %

-

‘TOTAL

Tüm Ürünler

4.093

4.511

1.852

207.206.509

198.618.235

233.791.662

2.611.672

2.640.277

2.989.042

0,06

1

‘030343

Dondurulmuş skipjack veya çizgili karınlı “Euthynnus -Katsuwonus- pelamis”

0

156

710

17.227

22.149

35.439

1.354

3.090

11.349

6,26

2

‘780199

İşlenmemiş kurşun (rafine kurşun ve ağırlıkça antimuan esas olarak

0

501

385

18.386

17.730

18.924

3.118

5.613

7.658

5,03

3

‘261400

Titanyum cevherleri ve konsantreleri

32

0

164

7.551

5.844

6.365

46.313

46.869

78.268

0,21

4

‘190230

Pişirilmiş veya başka türlü hazırlanmış makarna (doldurulmuş hariç)

0

0

145

2.980

2.502

2.290

38

248

637

22,76

5

‘080132

Taze veya kurutulmuş kaju, kabuklu

0

0

112

13.568

16.540

13.305

223

45

139

80,58

6

‘390210

Polipropilen, birincil formda

0

0

88

2.084.212

1.821.022

2.117.626

2.507

1.898

2.004

4,39

7

‘210690

Gıda müstahzarlar

0

0

61

418.329

401.902

454.486

2.633

3.190

2.579

2,37

Tablo 30 – Senegal’in Türkiye’ye İhracatı

6. MISIR Bu bölümde Mısır’ın en fazla ithalat ve ihracat yaptığı ülkeler, ülkenin dış ticaretinde yüksek hacme sahip olduğu ürünler özelinde ithalat ve ihracat göstergeleri ile Türkiye ve Mısır arasında ticareti yapılan belirli bir hacme sahip ürünler incelenmiştir. 6.1 Ülke İthalatında Partner Ülkeler Bu alt başlıkta Mısır’ın 2017 yılında 1 milyar doların üzerinde ithalat yapmış olduğu ülkeler ile Türkiye’den yapmış ithalat değerine yer verilmiştir. Mısır’ın 2017 yılında yapmış olduğu toplam ithalat miktarı 66,3 milyar dolardır. İthalatın, 2016 yılına kıyasla 8,29 milyar dolar arttığı ve bu artışın da %14’e karşılık geldiği görülmektedir. Ülkenin ithalatında bir önceki yıla kıyasla pazarını %7 büyüten Çin, 2017 yılı için 8,1 milyar dolar payla pazar lideridir. Çin’i sırasıyla 4,5 milyar dolar ve %11’lik küçülmeyle Almanya, 4,19 milyar dolar ve %59’luk büyümeyle İtalya ilk üçte yer almaktadır. Pazarda dördüncü sırada yer alan Suudi Arabistan’ın %72’lık büyümesi dikkat çekmekte olup ile beşinci sırada yer alan Amerika Birleşik Devletleri’nin %26 büyüdüğü görülmektedir. Büyüyen pazar olma özelliğine sahip olan Mısır’da; Almanya, Türkiye, Güney Kore, İspanya, Katar ve Japonya pazar kaybeden ülkelerdir. Ülkenin ithalatında onuncu sırada yer alan Türkiye, 2016 yılına kıyasla %14 büyüyen bu pazarda %17 küçülme kaydederek rakiplerin aldığı payın gerisinde kalmıştır. 2017 yılı ihracatı 2,09 milyar dolar olan Türkiye’nin pazardaki payı %3,15’tir. (Bkz. Tablo 31) 43


İthalatçı Ülkeler

2015 Yılı İhracat Değeri

2016 Yılı İhracat Değeri

2017 Yılı İhracat Değeri

2016-2017 Yıllarında Yapılan İhracatın Farkı

016-2017 Yıllarında Yapılan İthalatın Farkı Oranı (%)

-

Dünya

2.611.672

2.640.277

2.989.042

348.765

13

1

Mali

443.151

461.336

592.739

131.403

28

2

İsviçre

225.045

268.398

301.314

32.916

12

3

Gemi Mağazaları ve Bunkerler

172.485

100.504

151.891

51.387

51

4

Hindistan

140.040

208.086

149.162

-58.924

-28

5

Fildişi Sahili

122.184

135.041

139.519

4.478

3

6

Birleşik Arap Emirlikleri

106.636

74.073

134.113

60.040

81

7

Çin

119.626

127.230

132.739

5.509

4

8

Gambiya

89.871

85.796

107.267

21.471

25

9

İspanya

74.277

90.324

107.168

16.844

19

10

Gine

98.709

85.296

104.839

19.543

23

11

ABD

63.764

62.740

90.439

27.699

44

12

Hollanda

43.661

43.462

86.493

43.031

99

13

İtalya

83.440

65.372

76.753

11.381

17

14

Moritanya

52.537

77.655

76.746

-909

-1

15

Fransa

97.565

74.312

76.531

2.219

3

16

İngiltere

41.763

53.849

60.291

6.442

12

7

Gine-Bissau

67.131

53.121

59.414

6.293

12

18

Burkina Faso

43.959

52.739

57.178

4.439

8

19

Kongo

38.132

43.552

45.245

1.693

4

20

Güney Kore

33.507

50.691

40.865

-9.826

-19

...

...

...

...

...

...

60

Türkiye

4.093

4.511

1.852

-59

Tablo 31 – Mısır İthalatında Partnerler Ülkeler

6.2 Ürün Özelinde İthalat Ticaret Göstergeleri Bu alt başlıkta Mısır’ın 2017 yılındaki ithalatında ilk sıralarda yer alan ürünlerin belirli ticaret göstergeleri incelenmiştir. 2017 yılı ticaret dengesine bakıldığında Mısır’ın 2017 yılında 40,39 milyar dolar dış ticaret açığı veren bir ülke olduğu görülmektedir. 2013-2017 yılları arasında ithalat değeri %2 azalmıştır. Dünya ithalatı sıralamasında kırk beşinci sırada yer almaktadır ve ithalat %0,4 payına sahiptir. Tablo 32’de 2017 yılında 500 milyon doların üzerinde ithalatı yapılan ürünlere yer verilmiştir. Ülke ithalatında makarnalık buğday (ekim için tohum hariç) 2,6 milyar dolar %32,1 dünya ithalatı payı ile dünya ithalatında birinci sırada, ağırlıkça %0,25 karbon içeren demir veya alaşımsız çelik yarı mamul ürünler 1,1 milyar dolar ve %36,4 dünya ithalatı payı ile dünya ithalatında birinci sırada, İlave tatlandırıcı veya renklendirici madde içermeyen ham şeker kamışı, katı halde 551,5 milyon dolar ve %38,6 dünya ithalatı payı ile dünya ithalatında birinci sırada Mısır’ın ithalatına konu ürünlerden dünya ithalatında önemli paya sahip olanlarıdır. (Bkz.Tablo 32)

44

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Ticari Bilgi ve İstihbarat Merkezi Afrika Ülke Raporu


2013-2017 Yılları Arasında Yıllık Ürün Miktarı Büyümesi (%)

2013-2017 yılları arasında dünya ihracatının yıllık artışı (%)

Dünya İthalatında Payı (%)

Dünya İthalatındaki Sıralama

Tedarikçi Ülkelerin Yoğunluğu

-3

0.4

45

0.05

Ürün Etiketi

2017 İthalat Değeri (.000 $)

2017 Ticaret Dengesi (.000 $)

2013-2017 Arasında Yıllık Parasal Değer Artışı (%)

‘TOTAL

Tüm Ürünler

66.338.894

-40.395.647

-2

1

‘271012

Hafif yağlar ve müstahzarlar, petrol veya bitümlü mineraller hacimce >% 90

4.679.177

-2.559.409

-3

14

-11

2.2

15

0.2

2

‘100119

Makarnalık buğday (ekim için tohum hariç)

2.624.354

-2.624.301

21

206

-10

32.1

1

.42

3

‘271111

Sıvılaştırılmış doğal gaz

2.233.181

-2.054.199

-15

2.2

8

0.39

4

‘270900

Bitümlü minerallerden elde edilen petrol yağları ve ham petrol

1.750.715

355.397

-10

9

-19

0.2

43

0.48

5

‘100590

Mısır (ekim için tohum hariç)

1.717.022

-1.716.414

-5

41

-4

5.9

4

0.29

6

‘300490

Terapötik veya profilaktik amaçlı karışık veya karıştırılmamış ürünlerden oluşan ilaçlar

1.665.091

-1.464.157

3

-1

0.6

31

0.17

7

‘271113

Butanlar, sıvılaştırılmış (saflığı >=%95 olan N-bütan veya izobütan hariç)

1.279.790

-1.279.790

-5

14

-13

8

4

0.6

8

‘732690

Demir veya çelikten eşya, (döküm ürünleri veya demir veya çelik tel hariç)

1.114.011

-1.074.183

-4

22

0

2.6

10

0.13

9

‘720719

Ağırlıkça %0,25 karbon içeren demir veya alaşımsız çelik yarı mamul ürünler

1.100.960

-1.064.880

-10

-69

4

36.4

1

0.42

10

‘870323

Şahısların taşınması için esas olarak tasarlanmış motorlu araçlar ve diğer motorlu taşıtlar

1.029.347

-1.029.211

1

764

2

0.4

35

0.15

11

‘020230

Büyükbaş hayvanların donmuş, kemiksiz eti

1.019.825

-1.019.808

2

-61

-2

5

6

0.51

12

‘999999

Başka yerde belirtilmeyen emtialar

928.173

-774.476

-18

0

0.2

46

13

‘271019

Biyodizel içermeyen petrol veya bitümlü minerallerin orta yağları ve müstahzarları

834.844

-515.183

-11

-27

-16

0.2

71

0.12

14

‘260112

Toplanmış demir cevherleri ve konsantreleri (kavrulmuş demir piritler hariç)

794.347

-794.195

-5

77

-14

5.6

5

0.38

15

‘151190

Palmiye yağı ve fraksiyonları (rafine edilmiş olsun olmasın) (kimyasal olarak modifiye edilmiş ve işlenmemiş olanlar hariç)

744.249

-735.102

-2

-3

-1

3.2

7

0.82

16

‘440710

İğne yapraklı ağaç kesilmiş veya rendelenmiş, dilimlenmiş veya soyulmuş, rendelenmiş olsun ya da olmasın, zımparalanmış

739.165

-739.130

-7

-7

2.7

8

0.28

17

‘851712

Cep telefonları “cep telefonları” veya diğer kablosuz ağlar için telefonlar

555.315

-555.315

10

9

3

0.2

50

0.68

18

‘170113

İlave tatlandırıcı veya renklendirici madde içermeyen ham şeker kamışı, katı halde.

551.496

-551.496

34

-12

-19

38.6

1

0.56

19

‘720449

Atık veya demir veya çelik hurdası (cüruf, ölçek ve diğer atıkların üretimi hariç)

538.332

-538.318

-20

11

-10

2.4

12

0.31

20

‘852990

Sadece transmisyon ve alım aparatları ile kullanım için uygun parçalar

526.168

-346.665

4

1

0.8

26

0.35

21

‘230400

Küspe veya diğer katı kalıntılar, ister topraklanmış olsun, ister pellet şeklinde

517.450

-517.450

-1

-9

2.1

17

0.94

GTİP Kodu

-

-9

Tablo 32 – Mısır’ın Ürün Özelinde İthalat Ticaret Göstergeleri

45


6.3 Mısır’ın Türkiye’den İthalatı Bu alt başlıkta, Mısır’ın 2017 yılında Türkiye’den yapmış olduğu ithalatta ilk sıralarda yer alan ürünlere ve Mısır’ın dünyadan yapmış olduğu ithalatın kıyaslamasına yer verilmiştir. Mısır 2017 yılında Türkiye’den 2,09 milyar dolar ithalat yapmıştır. Bu değer, 2017 yılında ülkenin yapmış olduğu toplam ithalatın %3,15, Türkiye’nin 157 milyar dolarlık 2017 yılı toplam ihracatında ise %1,32’sine karşılık gelmektedir. Demir veya alaşımsız çelikten çubuklar, girintiler, kaburgalar 71,2 milyon dolar ve %75,6 Türkiye’nin pazardaki payı ile, kağıt ve diğer ev eşyaları ve bunların parçaları 65,2 milyon dolar ve %87,7 Türkiye’nin pazardaki payı ile, halılar ve diğer tekstil yer döşemeleri (dokuma olsun-olmasın) 25,3 milyon dolar ve %90,96 Türkiye’nin pazardaki payı ile, sentetik filament demetleri - akrilik veya modakrilikten mukavva, yüzey baskılı, kaplamalı veya emprenyeli, 45,72 milyon dolar ve %54,25 Türkiye’nin pazardaki payı ile, tablo, mutfak veya (T124) 20,4 milyon dolar ve %74,7 Türkiye’nin pazardaki payı ile Mısır’ın Türkiye’den ithal etmiş olduğu önemli ürün kalemleridir. (Bkz. Tablo 33) GTİP Kodu

Ürün Adı

2015

2016

2017

2015

2016

2017

2015

2016

2017

Türkiye’nin Pazardaki Payı %

‘TOTAL

Tüm Ürünler

3.307.749

2.505.487

2.087.112

143.850.376

142.529.584

157.054.789

74.361.267

58.052.632

66.338.894

3,15

1

‘870323

Şahısların taşınması için esas olarak tasarlanmış motorlu araçlar ve diğer motorlu taşıtlar

181.532

107.052

105.439

1.157.678

1.526.152

1.974.912

2.475.492

1.901.395

1.029.347

10,24

2

‘721420

Demir veya alaşımsız çelikten çubuklar, girintiler, kaburgalar

331.353

384

71.189

2.958.704

2.551.293

2.468.523

613.472

471.076

94.171

75,60

3

‘481151

Kağıt ve mukavva, yüzey baskılı, kaplamalı veya emprenyeli

102.546

89.321

65.150

1.756

2.248

3.065

173.549

137.725

120.087

54,25

4

‘730619

Demir veya yassı boru hatlarında kullanılan, demir haddelenmiş yassı ürünlerden kaynaklı hat borusu

15.190

11.493

46.481

161.058

107.420

67.891

254.526

346.483

460.067

10,10

5

‘761510

Tablo, mutfak veya diğer ev eşyaları ve bunların parçaları

25.570

23.566

45.715

114.635

113.931

142.795

33.937

29.987

52.120

87,71

6

‘283620

Disodyum karbonat

44.586

36.049

41.698

248.062

246.196

334.573

89.835

82.774

92.763

44,95

‘600490

>30cm genişliğinde >%5 elastomerik malzeme içeren örme veya tığ işi kumaşlar,

30.995

31.251

41.065

4.614

3.872

2.733

94.430

83.127

87.481

46,94

8

‘720839

Düz haddelenmiş demir veya alaşımsız çelikten mamul ürünler, genişliği >= 600 mm, rulolarda

1.778

13.060

35.666

299.774

342.031

541.386

200.112

111.011

244.788

14,57

9

‘732690

Demir veya çelikten eşya, (döküm ürünleri veya demir veya çelik tel hariç)

33.807

27.957

34.074

529.999

616.649

696.719

1.168.614

912.604

1.114.011

3,06

10

‘570500

Halılar ve diğer tekstil yer döşemeleri (dokuma olsun-olmasın)

31.397

18.988

25.316

11.603

11.148

11.824

52.959

22.020

27.833

90,96

11

‘401120

Otobüsler ve kamyonlar için kullanılan yeni tip lastikten (pnömatik lastik)

31.800

31.800

24.893

473.013

466.246

470.730

314.843

242.071

241.020

10,33

12

‘520942

Denim, ağırlıkça >% 85 pamuk içeren ve ağırlığı 200 g/m² olan, farklı ipliklerden üretilen

28.030

19.754

23.812

258.954

275.880

282.859

138.716

106.045

124.978

19,05

13

‘071340

Kurutulmuş, kabuklu mercimek

24.848

14.346

23.268

261.441

278.874

236.135

128.596

100.317

89.983

25,86

14

‘550130

Sentetik filament demetleri - akrilik veya modakrilikten (T124)

24.253

15.717

20.437

0

0

0

31.014

23.939

23.939

74,66

#

7

Mısır’ın Türkiye’den İthalatı

Türkiye’nin Dünya’ya İhracatı

Tablo 33 – Mısır’ın Türkiye’den İthalatı

46

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Ticari Bilgi ve İstihbarat Merkezi Afrika Ülke Raporu

Mısır’ın Dünya’dan İthalatı


6.4 Ülke İhracatında Partner Ülkeler Bu alt başlıkta Mısır’ın 2017 yılında 390 milyon doların üzerinde ihracat yapmış olduğu ülkeler ile Türkiye’ye yapmış olduğu ihracat değerine yer verilmiştir. Mısır’ın 2017 yılında yapmış olduğu toplam ihracat miktarı 25,94 milyar dolardır. Ülkedeki ihracatın 2016 yılına kıyasla 3,44 milyar dolar arttığı ve bu artışın da %15’e karşılık geldiği görülmektedir. İhracat partnerleri arasında ilk sırada Birleşik Arap Emirlikleri yer almaktadır ve Mısır’a yapılan ihracatta bir önceki yıla oranla %3’lük küçülme kaydedilmiş olup miktarı 2,74 milyar dolardır. Mısır’ın ihracat pazarında ikinci sıradaki ülke ise İtalya’dır. 2017 yılında 2,2 milyar dolar ihracat yapılan ülkede %50’lik büyüme sağlanmıştır. Üçüncü sırada yer alan ve 2016 yılına göre %30 büyüyen Türkiye’ye ihracatı 1,87 milyar dolardır. Dördüncü sırada yer alan Suudi Arabistan’da ise 1,55 milyar dolar ve %12 küçülme görülmektedir. (Bkz. Tablo 34 ) Mısır’ın Türkiye’ye yapılan ihracat kalemleri Bölüm 6.6’da incelenmiştir. İthalatçı Ülkeler

2015 Yılı İhracat Değeri

2016 Yılı İhracat Değeri

2017 Yılı İhracat Değeri

2016-2017 Yıllarında Yapılan İhracatın Farkı

2016-2017 Yıllarında Yapılan İthalatın Farkı Oranı (%)

-

Dünya

21.967.323

22.507.389

25.943.247

3.435.858

15

1

Birleşik Arap Emirlikleri

1.111.976

2.832.087

2.740.615

-91.472

-3

2

İtalya

1.615.613

1.468.000

2.199.022

731.022

50

3

Türkiye

1.272.011

1.437.501

1.866.526

429.025

30

4

Suudi Arabistan

2.027.096

1.754.531

1.551.379

-203.152

-12

5

ABD

1.232.180

1.013.525

1.328.120

314.595

31

6

İngiltere

951.002

1.047.933

1.088.639

40.706

4

7

Hindistan

896.228

630.502

889.571

259.069

41

8

İspanya

461.533

654.678

804.510

149.832

23

9

Çin

442.609

495.031

679.855

184.824

37

10

Lübnan

435.512

801.201

668.104

-133.097

-17

11

Almanya

553.042

539.811

582.021

42.210

8

12

Fransa

482.586

504.047

576.199

72.152

14

13

Irak

472.822

389.743

513.666

123.923

32

14

Ürdün

564.676

522.855

506.377

-16.478

-3

15

Sudan

548.539

545.328

446.790

-98.538

-18

16

Hollanda

390.570

390.570

432.752

101.553

31

7

Tunus

154.526

170.583

432.600

262.017

154

18

Libya

572.003

581.759

413.145

-168.614

-29

19

Rusya

344.230

266.342

397.012

130.670

49

20

Fas

353.050

328.310

390.526

62.216

19

Tablo 34 – Mısır’ın İhracatında Partner Ülkeler

6.5 Ürün Özelinde İhracat Ticaret Göstergeleri Bu alt başlıkta Mısır’ın 2017 yılındaki ihracatında ilk sıralarda yer alan ürünlerden 200 milyon doların üzerinde değere sahip ürünlerin ticaret göstergeleri incelenmiştir. Dış ticaret açığı veren bu ülke dünya ihracatı sıralamasında altmış altıncı sırada olup dünya ihracatındaki payı ise %0,1’dir. Sulu çözelti içinde olsun ya da olmasın üre (pelet ya da benzer şekillerde olanlar hariç) 913,1 milyon dolar ve %8.2 dünya ihracat payı ile dünya ihracatında 4. sırada, taze veya kurutulmuş portakal 547 milyon dolar ve %10.8 dünya ihracat payı ile dünya ihracatında 4. sırada, halılar ve diğer tekstil yer döşemeleri, tekstil malzemelerinden yapılmış olsun ya da olmasın 294.2 milyon dolar ve %47.1 ihracat payı ile dünya ihracatında, düz haddelenmiş demir veya alaşımsız çelikten mamul ürünler, genişliği >= 600 mm 215,1 milyon dolar ve %7.7 dünya ihracat payı ile dünya ihracatında 4. sırada yer alan Mısır’ın ihracatında önemli konuma sahip ürünlerdir. (Bkz. Tablo 35 ) 47


2017 Ticaret Dengesi (.000 $)

2013-2017 Arasında Yıllık Parasal Değer Artışı (%)

2013-2017 Yılları Arasında Yıllık Ürün Miktarı Büyümesi (%)

Dünya ihracatında Payı (%)

Dünya ihracatında Sıralama

İthalatçı Ülkelerin Yoğunluğu

-3

0.1

66

0.04

GTİP Kodu

Ürün Etiketi

-

‘TOTAL

Tüm Ürünler

25.943.247

-40.395.647

-4

1

‘271012

Hafif yağlar ve müstahzarlar, petrol veya bitümlü mineraller> hacimce% 90 “

2.119.768

-2.559.409

10

26

-12

0.9

26

0.1

2

‘270900

Bitümlü minerallerden elde edilen petrol yağları ve ham petrol

2.106.112

355.397

-12

5

-18

0.2

34

0.18

3

‘710812

Altın, platin ile altın kaplama, parasal olmayan amaçlar için (işlenmemiş altın hariç)

2.095.358

1.934.325

36

39

-8

0.8

18

0.61

4

‘310210

Üre, sulu çözelti içinde olsun ya da olmasın (pellet ya da benzer şekillerde olanlar hariç)

913.055

912.105

0

8

-10

8.2

4

0.18

5

‘852872

Radyo yayın alıcıları dahil olsun veya olmasın, televizyon, renk için alım aparatları

547.827

533.919

36

36

-5

1.1

14

0.16

6

‘080510

Taze veya kurutulmuş portakal

547.048

547.028

3

-13

1

10.8

4

0.08

7

‘330290

Kokusuz maddeler ve karışımların karışımları, alkol bazlı çözeltiler

379.401

289.763

10

25

1

4.6

8

0.06

8

‘271019

Biyodizel içermeyen petrol veya bitümlü minerallerin orta yağları ve müstahzarları,

319.661

-515.183

-39

-47

-15

0.1

67

0.1

9

‘570190

Halılar ve diğer tekstil yer döşemeleri, tekstil malzemelerinden yapılmış olsun ya da olmasın

294.155

290.265

-7

-5

47.1

1

0.18

10

‘940360

Ahşap mobilyalar (ofisler, mutfaklar, yatak odaları ve koltuklar hariç)

282.625

243.521

-1

-2

-1

1.1

22

0.12

11

‘854420

Koaksiyel kablo ve diğer koaksiyel elektrik iletkenleri, yalıtılmış

274.794

101.605

-5

-23

-4

5.1

5

0.22

12

‘290511

Metanol “metil alkol”

271.119

258.548

-14

1

-8

3.1

10

0.23

13

‘070190

Taze veya soğutulmuş patatesler (tohum hariç)

262.955

262.882

4

11

-3

8.1

5

0.18

14

‘390210

Polipropilen, birincil formda

258.222

-123.521

15

23

-5

1.1

25

0.69

15

‘961900

Bebekler ve benzer ürünler için hijyenik havlular (pedler) ve tamponlar, peçeteler ve peçete gömlekleri

243.075

226.374

2

-6

-2

1.6

19

0.11

16

‘080610

Taze üzüm

232.957

230.232

3

5

2

2.7

13

0.15

17

‘390120

Primer formda özgül ağırlığı >= 0,94 olan polietilen

224.203

382

7

13

-3

0.8

25

0.14

18

‘170199

Kamış veya pancar şekeri ve kimyasal olarak saf sakaroz, katı halde (kamışı ve pancar şekeri hariç)

216.646

10.068

7

14

-1

1.6

18

0.09

19

‘720826

Düz haddelenmiş demir veya alaşımsız çelikten mamul ürünler, genişliği >= 600 mm

215.112

214.874

-7

-3

0

7.7

4

0.13

20

‘392020

Tabakalar, filmler, folyolar ve şeritler, etilenin hücresel olmayan polimerleri, güçlendirilmemiş

207.615

131.278

-2

-11

-2

2.2

16

0.05

21

‘070310

Taze veya soğutulmuş soğan ve arpacık soğanı

206.486

205.251

2

6

-1

6.5

6

0.24

22

‘300490

Terapötik veya profilaktik amaçlı karışık veya karıştırılmamış ürünlerden oluşan ilaçlar

200.934

-1.464.157

-7

-45

1

0.1

52

0.11

Tablo 35 – Mısır’ın Ürün Özelinde İthalat Ticaret Göstergeleri

48

2013-2017 yılları arasında dünya ithalatının yıllık artışı (%)

2017 İhracat Değeri (.000 $)

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Ticari Bilgi ve İstihbarat Merkezi Afrika Ülke Raporu


6.6 Mısır’ın Türkiye’ye İhracatı Bu alt başlıkta, Mısır’ın 2017 yılında Türkiye’ye yapmış olduğu ihracatta ilk sıralarda yer alan ürünlere ve Mısır’ın dünyaya yapmış olduğu ihracatın kıyaslamasına yer verilmiştir. Mısır’ın 2017 yılında Türkiye’ye yapmış olduğu ihracat değeri 1,87 milyar dolardır. Bu değer, Türkiye’nin 233,79 milyar dolar olan toplam ithalatının %0,79’una karşılık gelirken, Mısır’ın yapmış olduğu toplam ihracatın da %7,19’unu oluşturmaktadır. Aşağıdaki tabloda Mısır’ın Türkiye’ye yapmış olduğu ihracatta 2017 yılında 25 milyon doların üzerinde hacme sahip olan ürünler listelenmiştir. Mısır’ın Türkiye’ye ihracatında, sulu çözelti içinde olsun ya da olmasın üre (pelet ya da benzer şekillerde olanlar hariç) 344,2 milyon dolar ihracat değeri ve %37,7 Türkiye’nin ülke ihracatındaki payı ile, Polipropilen (birincil formda) 212,8 milyon dolar ihracat değeri ve %82,42 Türkiye’nin ülke ihracatındaki payı ile, metanol (metil alkol) 95,9 milyon dolar ihracat değeri ve %35,4 Türkiye’nin ülke ihracatındaki payı ile denim (ağırlıkça >% 85 pamuk içeren ve ağırlığı 200 g/m² olan, farklı ipliklerden üretilen) 81,7 milyon dolar ihracat değeri ve %62,3 Türkiye’nin ülke ihracatındaki payı ile, benzen ve naftalin alkilasyonu ile üretilen karışık alkilbenzenler ve karışık alkilnaftalenler 49,9 milyon dolar ihracat değeri ve %47,05 Türkiye’nin ülke ihracatındaki payı ile, Karbon (karbon siyahı ve diğer karbon çeşitleri) 41,9 milyon dolar ihracat değeri ve %33 Türkiye’nin ülke ihracatındaki payı ile, Polivinilklorür (birincil formda başka maddelerle karıştırılmamış) 32,3 milyon dolar ihracat değeri ve %44,9 Türkiye’nin ülke ihracatındaki payı ile önemli ürünler arasındadır. (Bkz.Tablo 36) GTİP Kodu #

Ürün Adı

2015

2016

2017

2015

2016

2017

2015

2016

2017

Ülke İhracatında Türkiye’nin Payı (%)

Mısır’ın Türkiye’ye İhracatı

Türkiye’nin Dünya’dan İthalatı

Mısır’ın Dünya’ya İhracatı

‘TOTAL

Tüm Ürünler

1.272.011

1.437.501

1.866.526

207.206.509

198.618.235

233.791.662

21.967.323

22.507.389

25.943.247

7,19

1

‘310210

Üre, sulu çözelti içinde olsun ya da olmasın (pelet ya da benzer şekillerde olanlar hariç)

20.503

159.803

344.203

461.484

507.696

679.049

281.474

720.574

913.055

37,70

2

‘390210

Polipropilen, birincil formda

179.892

160.071

212.835

2.084.212

1.821.022

2.117.626

215.914

191.294

258.222

82,42

3

‘710812

Altın, platin ile altın kaplama, parasal olmayan amaçlar için (işlenmemiş altın hariç)

0

93.771

111.376

3.423.866

6.456.908

16.576.283

584.288

2.588.091

2.095.358

5,32

4

‘290511

Metanol “metil alkol”

6.785

29.631

95.961

172.249

120.581

205.228

26.913

94.189

271.119

35,39

‘520942

Denim, ağırlıkça >% 85 pamuk içeren ve ağırlığı 200 g/m² olan, farklı ipliklerden üretilen

51.314

63.685

81.695

214.563

231.884

312.084

85.752

109.173

131.144

62,29

6

‘381700

Benzen ve naftalin alkilasyonu ile üretilen karışık alkilbenzenler ve karışık alkilnaftalenler

91.316

67.192

49.911

106.352

99.478

106.976

244.985

154.613

106.083

47,05

7

‘280300

Karbon (karbon siyahı ve diğer karbon çeşitleri)

39.534

29.025

41.988

173.622

142.263

202.823

146.941

87.794

127.164

33,02

8

‘701990

Cam elyaf, dahil cam yünü ve bunlardan mamul eşya (kesik elyaflar, fitiller, iplik, hariç

14.459

29.110

32.928

27.531

27.676

27.666

64.759

83.452

150.341

21,90

9

‘390120

Primer formda özgül ağırlığı >=0,94 olan polietilen

14.441

12.989

32.469

1.044.321

977.062

1.042.706

155.836

145.881

224.203

14,48

10

‘390410

Polivinilklorür, birincil formda, başka maddelerle karıştırılmamış

32.415

8.440

32.273

739.863

618.832

805.022

67.028

29.277

71.838

44,92

11

‘390110

Primer formlarda özgül ağırlığı <0,94 olan polietilen

11.674

20.064

26.464

1.007.453

979.969

1.075.620

123.782

106.848

113.976

23,22

5

Tablo 36 – Mısır’ın Türkiye’ye İhracatı

49


7. LİBYA Bu bölümde Libya’nın en fazla ithalat ve ihracat yaptığı ülkeler, ülkenin dış ticaretinde yüksek hacme sahip olan ürünler özelinde ithalat ve ihracat göstergeleri ile Türkiye ve Libya arasında ticareti yapılan belirli bir hacme sahip ürünler incelenmiştir. Libya’nın beyan ettiği verilerindeki eksiklik nedeniyle Tablo 37, Tablo 38, Tablo 40 ve Tablo 41’de “mirror data” verileri kullanılmıştır. Tablo 39 ve Tablo 42’de ise Libya ile olan ticari ilişkilere Türkiye tarafından bakılmıştır. 7.1 Ülke İthalatında Partner Ülkeler Bu alt başlıkta Libya’nın 2017 yılında 100 milyon doların üzerinde ithalat yapmış olduğu ülkeler ile Türkiye’den yapmış ithalat değerine yer verilmiştir. Libya 2015-2016 yılları da dahil olmak üzere son iki yıldır küçülen pazar olma özelliğine sahiptir. Libya’nın 2017 yılında yapmış olduğu toplam ithalat miktarı 8,22 milyar dolardır. İthalatın 2016 yılına kıyasla 1,8 milyar dolar azaldığı ve bu azalmanın %18’e karşılık geldiği görülmektedir. Ülkenin ithalatında bir önceki yıla kıyasla pazarını %3 artıran İtalya, 1,2 milyar dolar hacimle Libya pazarının lideridir. Libya pazarında İtalya’yı sırasıyla 2017 yılında 1,03 milyar dolar ve %13’lük küçülmeyle Çin; 880,9 milyon dolar ve %3’lük küçülmeyle Türkiye takip etmektedir. (Bkz.Tablo 37)

İhracatçılar

2015 Yılı İthalat Değeri

2016 Yılı İthalat Değeri

2017 Yılı İthalat Değeri

2016-2017 Yıllarında Yapılan İthalat Farkı

2016-2017 Yıllarında Yapılan İthalat Farkı Oranı (%)

-

Total

12.951.338

10.022.333

8.223.108

-1.799.225

-18

1

İtalya

1.649.055

1.190.421

1.230.705

40.284

3

2

Çin

1.892.017

1.184.613

1.028.537

-156.076

-13

3

Türkiye

1.420.087

906.107

880.868

-25.239

-3

4

İspanya

596.862

371.825

610.826

239.001

64

5

Mısır

572.003

581.759

413.145

-168.614

-29

6

Almanya

399.136

338.218

340.616

2.398

1

7

Yunanistan

165.630

367.142

301.507

-65.635

-18

8

Güney Kıbrıs

3.774

145.527

300.776

155.249

107 -61

9

Güney Kore

544.338

717.440

280.482

-436.958

10

İngiltere

161.518

208.766

240.185

31.419

15

11

Hollanda

217.518

183.142

226.752

43.610

24

12

Ukrayna

182.660

247.838

207.049

-40.789

-16

13

Fransa

783.543

194.515

184.557

-9.958

-5

14

Romanya

157.991

211.185

164.782

-46.403

-22

15

Brezilya

147.870

141.496

160.898

19.402

14

16

Rusya

183.316

73.742

135.183

61.441

83

7

ABD

242.952

190.268

134.677

-55.591

-29

18

Belçika

134.561

130.727

123.694

-7.033

-5

19

Hindistan

122.195

126.029

119.047

-6.982

-6

20

İsviçre

108.439

215.371

116.886

-98.485

-46

Tablo 37 – Libya İthalatında Partnerler Ülkeler

7.2 Ürün Özelinde İthalat Ticaret Göstergeleri Bu alt başlıkta Libya’nın 2017 yılındaki ithalatında ilk sıralarda yer alan ürünlerin belirli göstergeleri incelenmiştir. Aşağıdaki veriler ışığında Libya, 2017 yılında 9,58 milyar dolar dış ticaret fazlası veren bir ülkedir. Dünya ithalatında yüz sekizinci sırada yer alan bu ülkenin toplam dünya ithalatındaki payı %0,05’tir. Tablo 38’de Libya’nın 2017 yılı ithalatında 75 milyon doların üzerinde hacme sahip ürünler listelenmiştir. Canlı koyun 181,9 milyon dolar 2017 yılı ithalat değeri ve %11,6 dünya ithalatı payı ile dünya ithalatında üçüncü sırada, mısır yağı ve bunların fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş, rafine edilmiş olsun olmasın) 76,5 milyon dolar 2017 50

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Ticari Bilgi ve İstihbarat Merkezi Afrika Ülke Raporu


yılı ithalat değeri ve %13.8 dünya ithalatı payı ile dünya ithalatında ikinci sırada yer alan ürün kalemleridir. (Bkz. Tablo 38)

2013-2017 Yılları Arasında Yıllık Ürün Miktarı Büyümesi (%)

2013-2017 yılları arasında dünya ihracatının yıllık artışı (%)

Dünya İthalatında Payı (%)

Dünya İthalatındaki Sıralama

Tedarikçi Ülkelerin Yoğunluğu

-3

0.05

108

0.07

Ürün Etiketi

2017 İthalat Değeri (.000 $)

2017 Ticaret Dengesi (.000 $)

2013-2017 Arasında Yıllık Parasal Değer Artışı (%)

‘TOTAL

Tüm Ürünler

8.223.107

9.588.346

-24

1

‘271012

Hafif yağlar ve müstahzarlar, petrol veya bitümlü mineraller hacimce >% 90

1.443.492

-1.188.308

-14

-5

-11

0.7

29

0.3

2

‘100199

Buğday ve meslin (ekim ve durum buğdayı hariç)

224.723

-220.879

-20

-9

-7

0.7

34

0.2

3

‘010410

Canlı koyun

181.919

-181.919

-1

7

-2

11.6

3

0.56

4

‘300490

Terapötik veya profilaktik amaçlı karışık veya karıştırılmamış ürünlerden oluşan ilaçlar

145.060

-145.060

-14

4

-1

0.1

104

0.09

5

‘100390

Arpa (ekim için tohum hariç)

140.335

-140.335

-2

20

-6

2.1

10

0.32

6

‘870323

Şahısların taşınması için esas olarak tasarlanmış motorlu araçlar ve diğer motorlu taşıtlar

126.655

-126.259

-40

-14

2

0

87

0.41

7

‘841199

Gaz türbin parçaları

119.323

-118.885

-27

-39

-1

0.5

41

0.26

8

‘010229

Canlı sığırlar (üreme için saf yetiştiriciliği hariç)

117.275

-117.275

19

42

0

1.8

13

0.94

9

‘160414

Hazırlanmış veya korunmuş tunuslar, ve Atlantik palamutları, bütün veya parçalar halinde (kıyılmış olanlar hariç)

115.621

-115.621

-13

-11

-4

1.6

14

0.69

10

‘271019

Biyodizel içermeyen petrol veya bitümlü minerallerin orta yağları ve müstahzarları,

105.956

214.172

-43

-28

-16

0

139

0.18

11

‘240220

Tütün içeren sigaralar

89.466

-89.375

-14

-12

0

0.4

47

0.59

12

‘711319

Mücevherat ve bunların parçaları, gümüş dışındaki değerli metaller, olsun ya da olmasın

89.156

-88.994

-26

-7

-7

0.1

42

0.92

13

‘260112

Toplanmış demir cevherleri ve konsantreleri (kavrulmuş demir piritler hariç)

85.604

-85.604

-29

-13

-14

0.6

30

1

14

‘100590

Mısır (ekim için tohum hariç)

82.089

-82.089

-17

-7

-4

0.3

51

0.67

15

‘848110

Basınç düşürücü vanalar

76.862

-76.845

45

19

-1

2.1

12

0.96

‘151529

Mısır yağı ve bunların fraksiyonları (rafine edilmiş olsun olmasın, fakat kimyasal olarak değiştirilmemiş)

76.497

-76.497

6

-12

-3

13.8

2

0.17

GTİP Kodu

-

16

Tablo 38 – Libya’nın Ürün Özelinde İthalat Ticaret Göstergeleri

7.3 Türkiye’nin Libya’ya İhracatı Bu başlık altında, Libya’nın Türkiye’den yapmış olduğu ithalata, veri eksikliği nedeniyle Türkiye tarafından bakılmıştır. 2017 verileri incelendiğinde, Libya’nın Türkiye’den yapmış olduğu ithalatın 880,87 milyon dolar olduğu ve Libya’nın toplam ithalatında Türkiye’nin payının %10,7; Türkiye’nin toplam ihracatında Libya’nın payının ise %0,56 olduğu görülmektedir. Tablo 39’da 2017 yılında 10 milyon doların üzerinde ihracat hacmine sahip ürünler listelenmiştir. Mısır yağı ve bunların fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş, rafine edilmiş olsun olmasın) 18,8 milyon dolar ihracat hacmi ve % 46,8 Türkiye’nin ürün özelinde ihracatındaki pay ile, hazırlanmış veya korunmuş balıklar (bütün veya parçalar hariç) 15,5 milyon dolar ihracat hacmi ve %47,41 Türkiye’nin ürün özelinde ihracatındaki pay ile, yarı öğütülmüş veya tamamen öğütülmüş pirinç, cilalanmış veya sırlanmış olsun veya olmasın 12,6 milyon dolar ihraca hacmi ve %34,6 Türkiye’nin ürün özelinde ihracatındaki pay ile Türkiye’nin Libya’ya yapmış olduğu ihracatta önemli paya sahip ürünlerdendir. (bkz. Tablo 39) 51


GTİP Kodu #

2015

2016

2017

2015

2016

2017

2015

2016

2017

Türkiye İhracatı’nda Libya’nın Payı

Turkey’nin Libya’ya İhracatı

Libya’nın Dünya’dan İthalatı

‘TOTAL

Tüm Ürünler

1.420.087

906.107

880.868

12.951.338

10.022.333

8.223.108

143.850.376

142.529.584

157.054.789

0,56

1

‘711319

Mücevherat ve bunların parçaları, gümüş dışındaki değerli metaller, olsun ya da olmasın

73.215

52.243

85.313

111.064

57.026

89.156

3.659.854

3.676.267

4.034.980

2,11

2

‘940350

Yatak odası için ahşap mobilyalar (koltuklar hariç)

60.373

41.748

47.089

82.927

52.667

53.040

476.644

483.745

497.799

9,46

‘570242

Halılar ve diğer yer kaplamaları, insan yapımı tekstil malzemelerinden dokuma, tafting veya floklanmamış

70.330

33.825

34.945

70.628

34.014

35.152

1.641.611

1.553.939

1.758.696

1,99

‘961900

Bebekler ve benzer ürünler için hijyenik havlular (pedler) ve tamponlar, peçeteler ve peçete gömlekleri

11.039

20.566

32.295

80.772

74.133

49.466

788.455

691.129

694.834

4,65

‘391620

Herhangi bir enine kesit boyutu> 1 mm olan monofilament, çubuklar, çubuklar ve profil şekilleri

36.698

23.319

18.960

37.275

24.269

19.453

272.237

233.129

253.481

7,48

‘151529

Mısır yağı ve bunların fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş, rafine edilmiş olsun olmasın)

14.399

41.851

18.752

91.990

157.107

76.497

40.074

68.217

40.114

46,75

‘300490

Terapötik veya profilaktik amaçlı karışık veya karıştırılmamış ürünlerden oluşan ilaçlar

14.544

22.339

18.693

136.486

155.466

144.487

463.425

501.438

545.231

3,43

8

‘190219

Pişmemiş makarna, doldurulmamış veya başka türlü hazırlanmamış, yumurta içermeyen

433

3.810

16.861

23.150

43.144

34.353

401.674

403.840

468.627

3,60

9

‘720711

Ağırlıkça %0,25 karbon içeren demir veya alaşımsız çelik yarı mamul ürünler

0

0

16.703

12.452

5.413

20.439

72.731

79.490

240.699

6,94

10

‘160420

Hazırlanmış veya korunmuş balıklar (bütün veya parçalar hariç)

24

755

15.458

1.110

2.403

16.075

18.223

19.447

32.607

47,41

‘392330

Malların taşınması veya paketlenmesi için, kaplar, şişeler, şişeler ve benzer ürünler

13.012

14.850

14.485

16.172

22.024

20.047

179.320

165.438

198.210

7,31

‘100630

Yarı öğütülmüş veya tamamen öğütülmüş pirinç, cilalanmış veya sırlanmış olsun veya olmasın

22

4.389

12.619

50.848

43.902

60.256

23.122

35.956

36.489

34,58

13

‘151219

Ayçiçeği tohumu veya safran yağı ve bunların fraksiyonları, rafine edilmiş olsun olmasın, kimyasal olarak değil

2.784

10.625

12.487

10.521

28.107

24.846

680.022

636.087

538.913

2,32

14

‘020712

Tavuk türünün dondurulmuş etleri, parçalar halinde kesilmemiş

17.893

13.517

11.798

62.634

57.692

50.710

272.978

219.017

306.118

3,85

14

‘080212

Taze veya kuru badem, kabuklu

9.697

7.874

10.546

15.209

11.244

13.439

64.477

66.392

85.186

12,38

3

4

5

6

7

11

12

Tablo 39 - Türkiye’nin Libya’ya İhracatı

52

Türkiye’nin Dünya’ya İhracatı

Ürün Adı

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Ticari Bilgi ve İstihbarat Merkezi Afrika Ülke Raporu


7.4 Ülke İhracatında Partner Ülkeler Bu alt başlıkta Libya’nın 2017 yılında 75 milyon doların üzerinde ihracat yapmış olduğu ülkeler ile Türkiye’ye yapmış olduğu ihracat değerine yer verilmiştir. Libya’nın 2017 ihracatının 17,8 milyar dolar olduğu ve bu değerin 2016 yılına kıyasla %84 arttığı görülmektedir. Ülkenin ilk sıradaki pazarı ihracatın 2016-2017 yılları arasında %56 artış ve 3,15 milyar dolar ile İtalya’dır. Ülkenin ihracatında İtalya’yı sırasıyla 2,8 milyar dolar ve %355 artışla Almanya, 2,46 milyar dolar ve %162 artışla İspanya, 1,58 milyar dolar %183 artış oranıyla Fransa pazarları takip etmektedir. Türkiye, Libya’nın ihracatında 248,3 milyon dolar ile on ikinci sırada yer almaktadır. Libya 2017 yılında, önceki yıla göre Türkiye’ye yapılan ihracatın değerinde %54 oranla 87,2 milyon dolar artış göstermiştir. (bkz. Tablo 40) Libya’nın Türkiye’ye yapmış olduğu ihracata konu ürünler bölüm 7.6’da ayrıca incelenmiştir.

-

İthalatçı Ülkeler

2015 Yılı İhracat Değeri

2016 Yılı İhracat Değeri

2017 Yılı İhracat Değeri

2016-2017 Yıllarında Yapılan İhracatın Farkı

2016-2017 Yıllarında Yapılan İthalatın Farkı Oranı (%)

Dünya

11.104.631

9.705.508

17.811.453

8.105.945

84

1

İtalya

3.793.777

2.010.191

3.145.599

1.135.408

56

2

Almanya

1.331.177

616.048

2.805.900

2.189.852

355

3

İspanya

663.355

940.532

2.464.623

1.524.091

162

4

Fransa

944.853

559.295

1.581.284

1.021.989

183

5

ABD

167.149

366.746

1.435.039

1.068.293

291

6

Çin

951.550

345.620

1.356.945

1.011.325

293

7

İngiltere

103.886

323.260

1.084.666

761.406

236

8

Güney Kore

181.342

319.679

645.046

325.367

102

9

Yunanistan

294.378

148.473

575.106

426.633

287

10

Hollanda

89.561

122.355

553.298

430.943

352

11

Avusturya

399.352

353.244

418.839

65.595

19

12

Türkiye

195.796

161.021

248.253

87.232

54

13

Singapur

64.849

134.526

238.529

104.003

77

14

İsveç

21

2.259

174.209

171.950

7.612

15

İsviçre

87.537

24.612

138.073

113.461

461

16

Hırvatistan

29.750

88.024

131.616

43.592

50

7

Tayland

5

43.193

116.947

73.754

171

18

Endonezya

110

43.245

103.982

60.737

140

19

Avustralya

1

2

98.071

98.069

4.903.450

20

Malezya

22.460

3.277

78.922

75.645

2.308

Tablo 40 – Libya’nın İhracatında Partner Ülkeler

53


7.5 Ürün Özelinde İhracat Ticaret Göstergeleri Bu alt başlıkta Libya’nın 2017 yılındaki ihracatında ilk sıralarda yer alan ürünlerin belirli ticaret göstergeleri incelenmiştir. Dış ticaret açığıyla daha çok ithalatçı ülke konumunda olan Libya’nın dünya ihracatındaki payı %0,1’dir ve yetmiş birinci sırada yer almaktadır. 2013 – 2017 yılları arasında Dünya ithalatındaki %3 değer düşüşü fazlasıyla Libya’nın ithalatında da görülmektedir ve %24’e karşılık gelmektedir. (Bkz.Tablo 41) Tablo 41’de ülke ihracatında 2017 yılında 10 milyon doların üzerinde ihracatı yapılan ilk sıralarda yer alan ürünlerin genelde dış ticaret fazlası veren ürünler olduğu görülmektedir. Demir cevheri, peletler veya benzer formlarda doğrudan indirgeme ile elde edilen demir içeren ürünler 30,7 milyon dolar ve %1,3 dünya ihracat payı ile dünya ihracatında onuncu sırada, canlı Atlantik ve Pasifik mavi yüzgeçli orkinosu (Thunnus thynnus, Thunnus orientalis) 21,2 milyon dolar ve %27,4 dünya ihracat payı ile dünya ihracatı sıralamasında ikinci sırada yer almaktadır.

2013-2017 Yılları Arasında Yıllık Ürün Miktarı Büyümesi (%)

Dünya ihracatında Payı (%)

Dünya ihracatında Sıralama

İthalatçı Ülkelerin Yoğunluğu

-3

0.1

71

0.1

Ürün Etiketi

2017 İhracat Değeri (.000 $)

2017 Ticaret Dengesi (.000 $)

‘TOTAL

Tüm Ürünler

17.811.453

9.588.346

-24

1

‘270900

Bitümlü minerallerden elde edilen petrol yağları ve ham petrol

15.661.896

15.661.896

-24

-4

-18

1.8

18

0.1

2

‘271121

Gaz halinde doğal gaz

855.844

855.844

-28

-7

-15

1.1

16

1

3

‘271019

Biyodizel içermeyen petrol veya bitümlü minerallerin orta yağları ve müstahzarları

320.128

214.172

-38

-15

0.1

66

0.28

4

‘271012

Hafif yağlar ve müstahzarlar, petrol veya bitümlü mineraller hacimce >% 90

255.184

-1.188.308

-34

-9

-12

0.1

57

0.58

5

‘271112

Propan, sıvılaştırılmış

87.879

87.879

-12

5

-9

0.3

28

0.89

6

‘740400

Atık ve hurda, bakır (külçe veya diğer benzer şekilsiz şekiller hariç, yeniden ihraç edilmiş

86.692

86.692

24

45

-9

0.5

37

0.24

7

‘720449

Atık veya demir veya çelik hurdası (cüruf, ölçek ve diğer atıkların üretimi hariç)

67.991

67.991

351

305

-11

0.3

36

0.79

8

‘760200

Atık ve hurda, alüminyum (demir ve çelik üretiminden cüruf, ölçek ve benzeri hariç)

55.417

55.388

27

39

-1

0.5

35

0.31

9

‘271113

Butanlar, sıvılaştırılmış (> =% 95 N-bütan veya izobütan saflığı hariç)

49.604

49.604

-6

3

-14

0.3

35

0.73

10

‘710812

Altın platin ile altın kaplama, parasal olmayan amaçlar için (işlenmemiş altın hariç)

37.103

37.103

-7

-4

-8

0

70

0.95

11

‘290511

Metanol “metil alkol”

35.040

34.993

-31

-8

0.4

25

0.16

12

‘310210

Üre, sulu çözelti içinde olsun ya da olmasın (pelet ya da benzer şekillerde olanlar hariç)

34.522

28.794

-24

-10

-10

0.3

34

0.25

13

‘281410

Susuz amonyak

32.735

32.689

-16

1

-16

0.7

19

0.36

14

‘720310

Demir cevheri, topaklar, peletler veya benzer formlarda doğrudan indirgeme ile elde edilen demir içeren ürünler

30.676

30.676

-26

-20

-7

1.3

10

0.56

15

‘030194

Canlı Atlantik ve Pasifik mavi yüzgeçli orkinos (Thunnus thynnus, Thunnus orientalis)

21.205

21.205

40

18

27.4

2

0.59

16

‘030487

“Thunnus cinsinden” ton balığı filetosu, skipjack veya çizgili karınlı bonito “Euthynnus

15.970

15.970

35

9

1.5

17

0.57

17

‘999999

Başka yerde belirtilmeyen emtialar

15.885

-21.534

10

-3

0

102

18

‘250300

Her türlü sülfür (süblime kükürt, çökmüş sülfür ve koloidal sülfür hariç)

13.864

13.828

-8

-7

0.5

27

0.5

19

‘760120

İşlenmemiş alüminyum alaşımları

11.645

9.103

23

1

0

62

0.81

20

‘710691

Gümüş, dahilaltın veya platinle kaplanmış gümüş, işlenmemiş (pudra şeklinde gümüş hariç)

10.663

10.648

-11

0.1

32

1

GTİP Kodu

-

62

29

Tablo 41 – Libya’nın Ürün Özelinde İhracat Ticaret Göstergeleri

54

2013-2017 yılları arasında dünya ithalatının yıllık artışı (%)

2013-2017 Arasında Yıllık Parasal Değer Artışı (%)

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Ticari Bilgi ve İstihbarat Merkezi Afrika Ülke Raporu


7.6 Türkiye’nin Libya’dan İthalatı Bu başlık altında Libya’nın Türkiye’ye yapmış olduğu ihracata, veri eksikliği nedeniyle Türkiye’nin Libya’dan ithalatı yönünden bakılmıştır. 2017 verileri incelendiğinde, Libya’nın Türkiye’ye yapmış olduğu ihracatın 248,3 milyon dolar (CIF değer) olduğu ve ülkenin yaptığı toplam ihracatta Türkiye’nin payının %1,39, Türkiye’nin toplam ithalatında ise Libya’nın payının %0,1 olduğu görülmektedir. Atık ve hurda, bakır (külçe veya diğer benzer şekiller hariç) 33,1 milyon dolar ve %28,4 Türkiye ithalatındaki payı ile, atık ve hurda alüminyum (demir ve çelik üretiminden cüruf benzeri hariç) 27,2 milyon dolar ve %21,9 Türkiye ithalatındaki payı ile, canlı Atlantik ve Pasifik mavi yüzgeçli orkinosu (Thunnus thynnus, Thunnus orientalis) 6,2 milyon dolar ve %7 Türkiye ithalatındaki payı ile Türkiye’nin Libya’dan ithal ettiği ürünlerden önemli paya sahip olanlarıdır. (bkz. Tablo 42)

GTİP Kodu

2015

2016

2017

2015

2016

2017

2015

2016

2017

Libya’nın Türkiye İthalatındaki payı

Türkiye’nin Libya’dan İthalatı

Libya’nın Dünya’ya İhracatı

Türkiye’nin Dünya’dan İthalatı

Ürün Adı

#

‘TOTAL

Tüm Ürünler

195.796

161.021

248.253

11.104.631

9.705.508

17.811.453

207.206.509

198.618.235

233.791.662

0,11

1

‘720449

Atık veya demir veya çelik hurdası (cüruf, ölçek ve diğer atıkların üretimi hariç)

5.312

24.293

60.049

17.607

32.975

32.975

4.258.008

3.904.386

6.056.670

0,99

2

‘710812

Altın, platin ile altın kaplama, parasal olmayan amaçlar için (işlenmemiş altın hariç)

52.236

66.968

36.162

1.410.468

2.858.949

37.103

3.423.866

6.456.908

16.576.283

0,22

3

‘740400

Atık ve hurda, bakır (külçe veya diğer benzer şekiller hariç)

9.583

21.890

33.133

40.070

64.342

86.691

43.785

72.101

116.500

28,44

4

‘760200

Atık ve hurda, alüminyum (demir ve çelik üretiminden cüruf benzeri hariç)

13.376

11.298

27.156

35.959

38.949

55.416

66.241

63.155

124.087

21,88

‘271019

Biyodizel içermeyen petrol veya bitümlü minerallerin orta yağları ve müstahzarları

19.766

0

17.953

187.733

205.604

320.128

8.209.304

6.626.092

8.915.304

0,20

6

‘710691

Gümüş, altın veya platinle kaplanmış gümüş, işlenmemiş (pudra şeklinde gümüş hariç)

4.003

9.154

10.663

4.003

9.482

10.663

151.729

154.045

138.055

7,72

7

‘760120

İşlenmemiş alüminyum alaşımları

3.818

7.636

10.424

5.676

10.073

11.644

916.100

651.591

744.133

1,40

'720429

Alaşımsız çeliklerin atık ve hurdaları (paslanmaz çelik, atık ve hurda, radyoaktif, hariç)

0

0

9.510

23

758

9.600

26.871

52.205

74.905

12,70

‘720390

Süngerimsi demir ürünler, atomizasyon yoluyla erimiş pik demirden elde edilen, saflıktaki demir

5.114

0

7.275

5.114

1.162

7.275

119.926

62.491

103.983

7,00

‘271119

Gaz halinde hidrokarbonlar, sıvılaştırılmış, (doğal gaz, propan, bütan, etilen, hariç)

15.344

0

6.275

15.344

6.275

1.414.653

1.180.761

1.584.436

0,40

‘030194

Canlı Atlantik ve Pasifik mavi yüzgeçli orkinos (Thunnus thynnus, Thunnus orientalis)

11.283

1.142

6.163

11.283

21.205

18.303

6.489

11.631

52,99

5

8

9

10

11

7.935

Tablo 42 – Türkiye’nin Libya’dan İthalatı

55


8. NİJERYA Bu bölümde Nijerya’nın en fazla ithalat ve ihracat yaptığı ülkeler, ülkenin dış ticaretinde yüksek hacme sahip olan ürünler özelinde ithalat ve ihracat göstergeleri ile Türkiye ve Nijerya arasında ticareti yapılan belirli bir hacme sahip ürünler incelenmiştir. 8.1 Ülke İthalatında Partner Ülkeler Bu alt başlıkta Nijerya’nın 2017 yılında 300 milyon doların üzerinde ithalat yapmış olduğu ülkeler ile Türkiye’den yapmış ithalat değerine yer verilmiştir. Nijerya’nın 2017 yılında yapmış olduğu toplam ithalat miktarı 30,69 milyar dolardır. İthalatın, 2016 yılına kıyasla 4,51 milyar dolar düştüğü ve bu düşüşün de %13’e karşılık geldiği görülmektedir. Ülkenin ithalatında bir önceki yıla kıyasla pazarını %16 düşüş kaydeden Çin, 5,85 milyar dolar payla pazar lideridir. Çin’i sırasıyla 4,02 milyar dolar ile Belçika, 2,88 milyar dolar ve %30’luk küçülmeyle Hollanda takip etmektedir. Küçülen pazar olma özelliğine sahip olan Nijerya’da; ilk onda yer alan tüm ülkelerden yalnızca Almanya Nijerya pazarında büyüme kaydetmiştir. Ülkenin ithalatında yirmi dördüncü sırada yer alan Türkiye, 2016 yılına kıyasla %13 küçülen bu pazarda %16 büyüme kaydetmiştir. 2017 yılı ihracatı 268,3 milyon dolar olan Türkiye’nin Nijerya pazarındaki payı %0,87’dir. (bkz. Tablo 43)

İhracatçılar

2015 Yılı İthalat Değeri

2016 Yılı İthalat Değeri

2017 Yılı İthalat Değeri

2016-2017 Yıllarında Yapılan İthalat Farkı

2016-2017 Yıllarında Yapılan İthalat Farkı Oranı (%)

-

Dünya

33.830.879

35.194.301

30.686.028

-4.508.273

-13

1

Çin

7.877.073

6.984.492

5.847.734

-1.136.758

-16

2

Belçika

2.524.298

4.039.448

4.022.510

-16.938

0

3

Hollanda

2.098.559

4.116.212

2.876.414

-1.239.798

-30

4

ABD

2.957.775

2.848.024

2.494.134

-353.890

-12

5

Hindistan

2.065.894

1.818.269

1.528.779

-289.490

-16

6

Almanya

1.063.397

1.069.904

1.256.013

186.109

17

7

İngiltere

1.441.338

1.504.545

1.207.027

-297.518

-20

8

Fransa

810.742

1.392.092

1.131.581

-260.511

-9

9

Brezilya

866.331

972.934

801.011

-171.923

-18

10

Rusya

296.799

408.790

683.513

274.723

67

11

Güney Kore

581.439

386.132

628.696

242.564

63

12

İspanya

706.031

593.690

573.462

-20.228

-3

...

...

...

...

...

...

...

24

Türkiye

279.423

230.976

268.331

37.355

16

Tablo 43 – Nijerya İthalatında Partnerler Ülkeler

8.2 Ürün Özelinde İthalat Ticaret Göstergeleri Bu alt başlıkta Nijerya’nın 2017 yılındaki ithalatında ilk sıralarda yer alan ürünlerin belirli ticaret göstergeleri incelenmiştir. 2017 yılı ticaret dengesine bakıldığında Nijerya’nın 2017 yılında 13,78 milyar dolar dış ticaret fazlası veren bir ülke olduğu görülmektedir. 2013-2017 yılları arasında ithalat değeri %9 azalmıştır. Dünya ithalatı sıralamasında altmış ikinci sırada yer almaktadır ve ithalat %0,2 payına sahiptir. (Bkz.Tablo 44) Tablo 44’te Nijerya’nın 2017 yılında 150 milyon doların üzerinde ithalat yaptığı ürünler listelenmiştir. Bu ürünlerden dünya ithalatındaki sıralamasında dikkati çekenler; ekim için makarnalık buğday tohumu 839,4 milyon dolar ve %78,2 dünya ithalatı payı ile dünya ithalat sıralamasında birinci, pişirilmiş veya başka türlü hazırlanmış makarna (doldurulmuş hariç) 207,2 milyon dolar ve %7 dünya ithalatındaki payı ile dünya ithalat sıralamasında üçüncü, motorlar ile donatılmış şasi, traktörler, on veya daha fazla kişi taşınması için motorlu araçlar 196,3 milyon doların üzerinde %5,4 dünya ithalatındaki payı ile dünya ithalat sıralamasında ikinci, dondurulmuş uskumru (Scomber scombrus, Scomber australasicus, Scomber japonicus) 191,5 milyon dolar ve %8,7 dünya ithalatındaki payı ile dünya ithalat sıralamasında ikinci; yazı, baskı veya diğer grafik amaçlı kullanılan kaplamasız kağıt ve mukavva olup bu ürün de 56

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Ticari Bilgi ve İstihbarat Merkezi Afrika Ülke Raporu


178,4 milyon dolar ve %5,5 dünya ithalatındaki payı ile dünya ithalat sıralamasında üçüncüdür.

2013-2017 Yılları Arasında Yıllık Ürün Miktarı Büyümesi (%)

2013-2017 yılları arasında dünya ihracatının yıllık artışı (%)

Dünya İthalatında Payı (%)

Dünya İthalatındaki Sıralama

Tedarikçi Ülkelerin Yoğunluğu

-3

0.2

62

0.08

Ürün Etiketi

2017 İthalat Değeri (.000 $)

2017 Ticaret Dengesi (.000 $)

2013-2017 Arasında Yıllık Parasal Değer Artışı (%)

‘TOTAL

Tüm Ürünler

30.686.028

13.780.339

-9

1

‘271012

Hafif yağlar ve müstahzarlar, petrol veya bitümlü mineraller hacimce >%90

6.455.917

-6.455.917

-1

103

-11

3

11

0.27

2

‘271019

Biyodizel içermeyen petrol veya bitümlü minerallerin orta yağları ve müstahzarları

2.103.386

-1.941.213

33

90

-16

0.6

39

0.16

3

‘100111

Ekim için makarnalık buğday tohumu

839.412

-839.412

167

396

-21

78.2

1

0.23

4

‘170114

Ham şeker kamışı, katı halde, ilave tatlandırıcı veya renklendirici madde içermez

581.265

-581.265

-5

-14

-1

3.7

9

1

5

‘100119

Makarnalık buğday (ekim için tohum hariç)

486.264

-486.264

119

112

-10

5.9

1

0.22

6

‘870333

Esas olarak şahısların taşınması için tasarlanmış motorlu araçlar ve diğer motorlu taşıtlar

430.292

-430.292

34

-22

2

1.2

20

0.56

7

‘871120

Motosikletler, dahil bir silindirin pistonlu içten yanmalı piston motoru ile mopedler

288.164

-288.145

-23

-41

-1

3.9

6

0.54

8

‘040221

Katı formda süt ve krema, yağ içeriği >% 1,5 şekersiz

270.343

-269.285

-3

12

-10

2.9

8

0.24

9

‘380893

Herbisitler, anti-filizlenme ürünleri ve bitki büyüme düzenleyicileri (alt başlık ürünleri hariç)

219.750

-219.750

-4

-20

0

1.7

17

0.87

10

‘848180

Borular, kazan kabukları, tanklar, fıçılar veya benzerleri için aletler (basınç düşürücü vanalar hariç)

217.266

-217.266

-2 -

-32

-2

0.4

42

0.22

11

‘851762

Ses, görüntü veya alımı, dönüştürülmesi ve iletimi veya yenilenmesi için makineler

207.726

-207.706

-4

-56

8

0.1

52

0.32

12

‘190230

Pişirilmiş veya başka türlü hazırlanmış makarna (doldurulmuş hariç)

207.177

-207.128

389

510

3

7

3

0.54

13

‘870600

Motorlar ile donatılmış şasi, traktörler, on veya daha fazla kişi taşınması için motorlu araçlar

196.286

-196.286

154

81

-3

5.4

2

0.45

14

‘390210

Polipropilen, birincil formda

194.651

-193.167

7

19

-5

0.8

33

0.26

15

‘330210

Kokusuz maddeler ve karışımların karışımları, temelinde alkolik çözümler

192.188

-192.188

1

-2

1

1.2

20

0.6

16

‘030354

Dondurulmuş uskumru “Scomber scombrus, Scomber australasicus, Scomber japonicus”

191.493

-191.493

-17

18

5

8.7

2

0.12

17

'841989

Tedavi için makine, tesis veya laboratuvar ekipmanı, elektrik ısıtmalı olsun olmasın

186.776

-186.776

64

30

-1

2

12

0.22

18

‘390110

Primer formlarda özgül ağırlığı <0,94 olan polietilen

186.525

-186.525

5

13

-3

0.7

35

0.19

19

‘190190

Malt özü; un, kabuğu çıkarılmış tane, yemek, nişasta veya malt özü içeren gıda müstahzarları

180.196

-179.712

-17

-4

0

2.6

11

0.25

20

‘480257

Yazı, baskı veya diğer grafik amaçlı kullanılan kaplamasız kâğıt ve mukavva

178.427

-178.427

-7

-3

-4

5.5

3

0.21

21

‘300490

Terapötik veya profilaktik amaçlı karışık veya karıştırılmamış ürünlerden oluşan ilaçlar

167.624

-167.035

11

-50

-1

0.1

97

0.33

22

'870332

Şahısların taşınması için esas olarak tasarlanmış motorlu araçlar ve diğer motorlu taşıtlar

164.386

-164.386

23

5

1

0.1

51

0.76

23

‘841182

Gücün gaz türbinleri> 5.000 kW (turbo jetler ve turbo-propeller hariç)

153.598

-153.598

12

-2

2.3

13

0.39

GTİP Kodu

-

Tablo 44 – Nijerya’nın Ürün Özelinde İthalat Ticaret Göstergeleri

57


8.3 Nijerya’nın Türkiye’den İthalatı Bu alt başlıkta, Nijerya’nın 2017 yılında Türkiye’den yapmış olduğu ithalatta ilk sıralarda yer alan ürünlere ve Nijerya’nın dünyadan yapmış olduğu ithalatın kıyaslamasına yer verilmiştir. Nijerya, 2017 yılında Türkiye’den 268,3 milyon dolar dolar ithalat yapmıştır. Bu değer, 2017 yılında ülkenin yapmış olduğu toplam ithalatın %0,87’sine, Türkiye’nin 157 milyar dolarlık 2017 yılı toplam ihracatında ise %0,17’sine karşılık gelmektedir. Kalsine alçı, kalsiyum sülfattan oluşan sıvalar, renkli olsun veya olmasın 25,1 milyon dolar ithalat hacmi ve % 58,3 Türkiye’nin pazar payı ile, mısır nişastası 16,2 milyon dolar ithalat hacmi ve %54 Türkiye’nin pazar payı ile, ev tipi yemek pişirme veya kızartma için ızgara ve plaka ısıtıcıları 8,9 milyon dolar ithalat hacmi ve %53,7 Türkiye’nin pazar payı ile, ilave tatlandırıcı ve renklendirici içermeyen glikoz 8,4 milyon dolar ithalat hacmi ve %89,7 Türkiye’nin pazar payı ile, primer formlarda stiren-akrilonitril kopolimerleri “SAN” 8,3 milyon dolar ithalat hacmi ve %53 Türkiye’nin pazar payı ile, düz haddelenmiş demir veya alaşımsız çelik ürünler, genişliği> = 600 mm 7,1 milyon dolar ithalat hacmi ve %77,8 Türkiye’nin pazar payı ile, metalurji veya metal dökümhanelerde kullanılan türden kalıp ve kepçeler 5,3 milyon dolar ithalat hacmi ve %68,7 Türkiye’nin pazar payı ile Nijerya’nın Türkiye’den ithal ettiği önemli paya sahip ürünlerdendir. (Bkz. Tablo 45)

GTİP Kodu

#

2015

2016

2017

2015

2016

2017

2015

2016

2017

Türkiye’nin Nijerya İthalatındaki Payı

Nijerya’nın Türkiye’den İthalatı

Türkiye’nin Dünya’ya İhracatı

‘TOTAL

Tüm Ürünler

279.423

230.976

268.331

143.850.376

142.529.584

157.054.789

33.830.879

35.194.301

30.686.028

0,87

‘252020

Kalsine alçı, kalsiyum sülfattan oluşan sıvalar, renkli olsun veya olmasın

18.680

22.663

25.107

49.843

39.226

48.793

35.034

43.442

43.072

58,29

2

‘271019

Biyodizel içermeyen petrol veya bitümlü minerallerin orta yağları ve müstahzarları

5.657

3.821

18.023

1.906.352

1.064.866

1.604.327

313.817

3.311.457

2.103.386

0,86

3

‘110812

Mısır nişastası

3.348

8.315

16.195

47.003

52.278

51.531

16.665

23.179

29.984

54,01

4

‘170230

Katı formda ve glikoz şurubunda glikoz, ilave lezzet verici veya renklendirici madde içermez

11.390

8.633

12.540

44.599

42.832

45.217

51.743

33.844

36.005

34,83

5

‘841510

Pencere veya duvar klima makineleri, müstakil veya “split sistem”

119

102

9.575

55.004

33.684

47.657

92.659

66.547

80.837

11,84

6

‘732111

Ev tipi, yemek pişirme, kızartma için, ızgara ve plaka ısıtıcıları

8.819

3.538

8.853

277.665

263.110

290.149

16.473

10.197

16.475

53,74

7

‘170240

İlave tatlandırıcı ve renklendirici içermeyen glikoz

6.946

2.904

8.406

1.170

1.777

4.218

11.093

6.280

9.375

89,66

8

‘390320

Primer formlarda Stiren-akrilonitril kopolimerleri “SAN”

5.505

5.730

8.304

96

220

172

17.173

12.810

15.680

52,96

‘271012

Hafif yağlar ve müstahzarlar, petrol veya bitümlü mineraller hacimce >% 90

51

58

7.897

2.057.784

1.720.608

2.062.636

3.595

7.257

6.455.917

0,12

10

‘720840

Düz haddelenmiş demir veya alaşımsız çelik ürünler, genişliği >= 600 mm

15.861

9.549

7.072

33.200

21.613

27.856

22.433

11.243

9.086

77,83

11

‘845420

Metalurji veya metal dökümhanelerde kullanılan türden kalıp ve kepçeler

0

0

5.257

1.329

1.415

1.756

842

327

7.658

68,65

1

9

Tablo 45 – Nijerya’nın Türkiye’den İthalatı

58

Nijerya’nın Dünya’dan İthalatı

Ürün Adı

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Ticari Bilgi ve İstihbarat Merkezi Afrika Ülke Raporu


8.4 Ülke İhracatında Partner Ülkeler Bu alt başlıkta Nijerya’nın 2017 yılında 375 milyon doların üzerinde ihracat yapmış olduğu ülkeler ile Türkiye’ye yapmış olduğu ihracat değerine yer verilmiştir. Nijerya’nın 2017 yılında yapmış olduğu toplam ihracat miktarı 44,47 milyar dolardır. Ülkedeki ihracatın 2016 yılına kıyasla 11,58 milyar dolar arttığı ve bu artışın da %35’e karşılık geldiği görülmektedir. İhracat partnerleri arasında ilk sırada Hindistan yer almaktadır ve Hindistan’a yapılan ihracatta bir önceki yıla oranla %33’lük büyüme kaydedilmiş olup ihracat miktarı 7,9 milyar dolardır. Nijerya’nın ihracat pazarında ikinci sıradaki ülke ise Amerika Birleşik Devletleri’dir. 2017 yılında 5,67 milyar dolar ihracat yapılan ülkede %42’lik büyüme sağlanmıştır. Üçüncü sırada yer alan ve %43 büyüyen İspanya ihracatı 4,4 milyar dolardır. Dördüncü sırada yer alan Hollanda 3,77 milyar dolar ve %53 büyüme görülmektedir. Ülke, Fildişi Sahili ve Brezilya dışında ihracat yapmış olduğu neredeyse tüm önemli partner ülkelerinde büyüme kaydetmiştir. (Bkz. Tablo 46) 446,2 milyon dolar hacimle ülkenin ihracatında on dokuzuncu sırada yer alan Türkiye pazarında, 2016 yılına kıyasla %108’lik büyüme kaydedilmiştir. Nijerya’dan Türkiye’ye yapılan ihracat kalemleri bölüm 8.6’da ayrıca incelenmiştir.

İthalatçı Ülkeler

2015 Yılı İhracat Değeri

2016 Yılı İhracat Değeri

2017 Yılı İhracat Değeri

2016-2017 Yıllarında Yapılan İhracatın Farkı

2016-2017 Yıllarında Yapılan İthalatın Farkı Oranı (%)

-

Dünya

48.433.351

32.883.045

44.466.367

11.583.322

35

1

Hindistan

8.393.848

5.966.071

7.938.340

1.972.269

33

2

ABD

1.739.600

4.005.271

5.672.187

1.666.916

42

3

İspanya

4.595.515

3.078.450

4.401.172

1.322.722

43

4

Hollanda

5.727.849

2.463.855

3.765.995

1.302.140

53

5

Fransa

2.585.866

2.034.255

3.423.575

1.389.320

68

6

Güney Afrika Cumhuriyeti

2.650.604

1.800.925

1.982.463

181.538

10

7

Kanada

531.440

989.588

1.538.858

549.270

56

8

Endonezya

1.188.355

1.237.097

1.480.283

243.186

20

9

İngiltere

2.098.060

1.180.372

1.199.898

19.526

2

10

Togo

86.116

166.940

1.041.742

874.802

524

11

İtalya

1.092.101

691.968

1.039.323

347.355

50

12

İsveç

416.993

590.458

956.371

365.913

62

13

Çin

797.775

531.735

721.261

189.526

36

14

Fildişi Sahili

1.662.567

807.201

687.104

-120.097

-15

15

Almanya

948.731

565.394

671.730

106.336

19

16

Brezilya

3.190.840

877.370

623.772

-253.598

-29

7

Japonya

1.694.344

471.792

502.938

31.146

7

18

Portekiz

389.326

392.608

496.768

104.160

27

19

Türkiye

618.960

214.823

446.208

231.385

108

20

Avustralya

45.765

67.533

381.367

313.834

465

Tablo 46 – Nijerya’nın İhracatında Partner Ülkeler

59


8.5 Ürün Özelinde İhracat Ticaret Göstergeleri Bu alt başlıkta Nijerya’nın 2017 yılındaki ihracatında ilk sıralarda yer alan ürünlerden 50 milyon doların üzerinde değere sahip ürünlerin ticaret göstergeleri incelenmiştir. Nijerya’nın yapmış olduğu ihracatta önemli kalemler maden ürünleridir. Dış ticaret fazlası veren bu ülke dünya ihracatı sıralamasında elli ikinci sırada olup ülkenin toplam dünya ihracatındaki payı %0,3’tür. Aşağıdaki tabloda Nirjerya’nın 2017 yılında 50 milyon doların üzerinde ihracatını gerçekleştirdiği ürünler listelenmiştir. Gaz halindeki hidrokarbonlar, (doğal gaz hariç) 423 milyon dolar ve %37,6 dünya ihracat pay ile dünya ihracat sıralamasında birinci, gaz halinde sıvılaştırılmış hidrokarbonlar (doğal gaz, propan, bütan, etilen, hariç) 196,9 milyon dolar ve %6,2 dünya ihracat pay ile dünya ihracat sıralamasında beşinci, naftalin % 50 (kimyasal olarak tanımlanmış hariç) 183,1 milyon dolar ve %15,2 dünya ihracat pay ile dünya ihracat sıralamasında ikinci, sökülecek gemiler ve suda işleyen diğer vasıtalar 145,9 milyon dolar ve %35 dünya ihracat pay ile dünya ihracat sıralamasında birinci, susam tohumları, kırık olsun ya da olmasın 135,7 milyon dolar ve %6 dünya ihracat pay ile dünya ihracat sıralamasında beşinci, kabuk içinde taze veya kurutulmuş kaju fıstığı 69,2 milyon dolar ve %4,8 dünya ihracat pay ile dünya ihracat sıralamasında yedinci sırada yer alan Nijerya’nın ihracatındaki önemli ürünlerdir. (Bkz.Tablo 47) 2013-2017 Yılları Arasında Yıllık Ürün Miktarı Büyümesi (%)

Dünya ihracatında Payı (%)

Dünya ihracatında Sıralama

İthalatçı Ülkelerin Yoğunluğu

Ürün Etiketi

2017 İhracat Değeri (.000 $)

2017 Ticaret Dengesi (.000 $)

‘TOTAL

Tüm Ürünler

44.466.367

13.780.339

-22

-3

0.3

52

0.08

1

‘270900

Bitümlü minerallerden elde edilen petrol yağları ve ham petrol

36.057.296

36.057.296

-22

-18

4.2

8

0.09

2

‘271111

Sıvılaştırılmış doğal gaz

5.195.676

5.195.647

14

-15

5.2

5

0.09

3

‘271129

Gaz halindeki hidrokarbonlar, (doğal gaz hariç)

422.954

422.831

21

37.6

1

0.25

4

‘271119

Gaz halinde hidrokarbonlar, sıvılaştırılmış, (doğal gaz, propan, bütan, etilen, hariç)

196.894

196.538

5

740

-11

6.2

5

0.24

5

‘180100

Kakao çekirdekleri, bütün veya kırık, çiğ veya kavrulmuş

191.079

191.020

-40

-21

5

1.9

8

0.21

6

‘270740

Naftalin % 50 saflıkta (kimyasal olarak tanımlanmış hariç)

183.096

182.300

609

364

-29

15.2

2

0.52

7

‘271112

Propan, sıvılaştırılmış

169.245

169.224

2

758

-9

0.5

19

0.23

8

‘310210

Üre, sulu çözelti içinde olsun ya da olmasın (pelet ya da benzer şekillerde olanlar hariç) ya da

165.724

165.722

110

483

-10

1.5

18

0.53

9

‘271019

Biyodizel içermeyen petrol veya bitümlü minerallerin orta yağları ve müstahzarları,

162.173

-1.941.213

17

104

-15

0

77

0.35

10

‘999999

Başka yerde belirtilmeyen emtialar

155.335

145.610

109

-3

0

62

11

‘890800

Sökülecek gemiler ve suda işleyen diğer vasıtalar

145.898

143.380

-63

-14

35

1

0.39

12

‘271113

Butanlar, sıvılaştırılmış (>=% 95 N-bütan veya izobütan saflığı hariç)

145.393

145.232

243

349

-14

0.9

22

0.17

13

‘120740

Susam tohumları, kırık olsun ya da olmasın

135.736

135.000

-41

-14

-7

6

5

0.14

14

‘271600

Elektrik enerjisi

112.104

111.667

-5

0.4

36

0.63

15

‘240220

Tütün içeren sigaralar

111.521

92.776

-8

-30

-2

0.5

29

0.16

16

‘080131

Kabuk içinde taze veya kurutulmuş kaju fıstığı

69.230

69.229

-29

-38

13

4.8

7

0.78

17

‘890190

Hem kişilerin hem de malların taşınması için mal ve gemilerin nakliyesi için gemiler

67.475

59.536

-47

-8

0.2

25

1

18

‘400122

Teknik olarak belirtilen doğal kauçuk “TSNR”

59.909

59.908

-56

-25

-10

0.5

13

0.1

19

‘252329

Portland çimentosu (suni renkte olsun olmasın beyaz hariç)

58.145

58.130

122

225

-8

1.1

26

0.36

20

‘390120

Primer formda özgül ağırlığı >=0,94 olan polietilen

53.960

-94.004

135

110

-3

0.2

38

0.25

GTİP Kodu

-

638

Tablo 47 – Nijerya’nın Ürün Özelinde İhracat Ticaret Göstergeleri

60

2013-2017 yılları arasında dünya ithalatının yıllık artışı (%)

2013-2017 Arasında Yıllık Parasal Değer Artışı (%)

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Ticari Bilgi ve İstihbarat Merkezi Afrika Ülke Raporu


8.6 Nijerya’nın Türkiye’ye İhracatı Bu alt başlıkta, Nijerya’nın 2017 yılında Türkiye’ye yapmış olduğu ihracatta ilk sıralarda yer alan ürünlere ve Nijerya’nın dünyaya yapmış olduğu ihracatın kıyaslamasına yer verilmiştir. Tablo 48’de görüldüğü üzere Nijerya’nın 2017 yılında Türkiye’ye yapmış olduğu ihracat değeri 446,2 milyon dolardır. Bu değer, Türkiye’nin toplam ithalatının 0,19’una karşılık gelirken, Nijerya’nın yapmış olduğu toplam ihracatın da %1’ini oluşturmaktadır. Nijerya’nın 2017 yılında Türkiye’ye yapmış olduğu ihracatta 1 milyon doların üzerinde hacme sahip ürünler listelenmiştir. Bu ürünlerden susam tohumları, kırık olsun ya da olmasın 29,5 milyon dolar ihracat miktarı ve %21,7 Türkiye’nin Nijerya ihracatındaki payı ile, pamuk karde edilmemiş penyelenmemiş 2,6 milyon dolar ihracat miktarı ve %73,56 Türkiye’nin Nijerya ihracatındaki payı ile ülkenin önemli ihracat ürünleri arasında yer almaktadır. (Bkz.Tablo 48)

#

2015

2016

2017

2015

2016

2017

2015

2016

2017

Türkiye’nin Nijerya İthalatındaki Payı

Nijerya’nın Türkiye’den İthalatı

GTİP Kodu

Türkiye’nin Dünya’ya İhracatı

Nijerya’nın Dünya’dan İthalatı

Ürün Adı

‘TOTAL

Tüm Ürünler

618.960

214.823

446.208

207.206.509

198.618.235

233.791.662

48.433.351

32.883.045

44.466.367

1,00

1

‘271111

Sıvılaştırılmış doğal gaz

359.014

185.060

333.462

-

-

-

5.353.498

3.869.635

5.195.676

6,42

2

‘270900

Bitümlü minerallerden elde edilen petrol yağları ve ham petrol

117.058

0

75.994

-

-

-

34.382.630

26.917.915

36.057.296

0,21

3

‘120740

Susam tohumları, kırık olsun ya da olmasın

74.704

19.360

29.469

219.182

235.860

243.862

351.257

106.786

135.736

21,71

4

‘520100

Pamuk karde edilmemiş. penyelenmemiş

0

0

2.587

1.232.451

1.238.673

1.676.281

9.831

888

3.517

73,56

5

‘390120

Primer formda özgül ağırlığı >=0,94 olan polietilen

0

1.658

1.536

1.044.321

977.062

1.042.706

0

29.706

53.960

2,85

6

‘999999

Başka yerde belirtilmeyen emtialar

0

0

1.198

25.065.939

16.352.330

22.588.279

14.835

3.632

155.335

0,77

Tablo 45 – Nijerya’nın Türkiye’den İthalatı

9. ANGOLA Bu bölümde Angola’nın en fazla ithalat ve ihracat yaptığı ülkeler, ülkenin dış ticaretinde yüksek hacme sahip olan ürünler özelinde ithalat ve ihracat göstergeleri ile Türkiye ve Angola arasında ticareti yapılan belirli bir hacme sahip ürünler incelenmiştir. Angola’nın beyan ettiği verilerindeki eksiklik nedeniyle Tablo 49, Tablo 50, Tablo 52 ve Tablo 53’te “mirror data” verileri kullanılmıştır. Tablo 51 ve Tablo 54’te ise Angola ile olan ticari ilişkilere Türkiye tarafından bakılmıştır. 9.1 Ülke İthalatında Partner Ülkeler Bu alt başlıkta Angola’nın 2017 yılında 125 milyon doların üzerinde ithalat yapmış olduğu ülkeler ile Türkiye’den yapmış olduğu ithalat değerine yer verilmiştir. Angola’nın 2017 yılında yapmış olduğu toplam ithalat miktarı 10,93 milyar dolardır. İthalatın 2016 yılına kıyasla 116,19 milyon dolar arttığı ve bu artışın %1’e karşılık geldiği görülmektedir. Ülkenin ithalatında bir önceki yıla kıyasla pazarını %36 artıran Çin, 2,28 milyar dolar hacimle Angola pazarının lideridir. Angola pazarında Çin’i sırasıyla 2,02 milyar dolar ve %21’lik büyümeyle Portekiz, 810,4 milyon dolar ve %35’lik küçülmeyle Amerika Birleşik Devletleri takip etmektedir. (Bkz. Tablo 49) 2015-2016 yılları da dahil olmak üzere son iki yıldır stabil pazar olma özelliğine sahip olan Angola’da; pazar lideri ilk yirmi ülke arasında Türkiye on beşinci sırada yer almaktadır. 2015-2016 yılları arasında pazarda %45 büyüyen 61


Türkiye 2017 yılında 186,63 milyon dolar ihracat yapmıştır. Türkiye’nin 2016 yılında Angola’ya ihraç ettiği ürün kalemleri 9.3 başlığı altında ayrıca incelenmiştir. 2016-2017 Yıllarında Yapılan İthalat Farkı

2016-2017 Yıllarında Yapılan İthalat Farkı Oranı (%)

İhracatçılar

2015 Yılı İthalat Değeri

2016 Yılı İthalat Değeri

2017 Yılı İthalat Değeri

-

Total

16.895.608

10.809.413

10.925.598

116.185

1

1

Çin

3.717.146

1.680.399

2.282.863

602.464

36

2

Portekiz

2.328.627

1.663.004

2.020.140

357.136

21

3

ABD

1.166.162

1.251.285

810.409

-440.876

-35

4

Brezilya

647.987

539.731

670.449

130.718

24

5

Güney Afrika Cumhuriyeti

597.997

562.933

580.790

17.857

3

6

İngiltere

698.602

499.718

492.558

-7.160

-1

7

Fransa

678.912

284.445

344.286

59.841

21

8

Güney Kore

1.858.846

549.399

338.932

-210.467

-38

9

İtalya

285.807

208.996

317.596

108.600

52

10

Almanya

373.420

290.975

290.133

-842

0

11

İspanya

229.402

169.923

265.672

95.749

56

12

Hindistan

271.631

139.803

233.863

94.060

67

13

Malezya

471.564

149.727

221.089

71.362

48

14

Belçika

241.445

268.330

208.210

-60.120

-22

15

Türkiye

195.884

128.864

186.633

57.769

45

16

Tayland

179.887

154.081

184.817

30.736

20

17

Hollanda

273.944

185.864

180.827

-5.037

-3

18

Norveç

291.154

464.491

165.274

-299.217

-64

19

Rusya

139.394

567.916

119.664

-448.252

-79

20

Endonezya

136.970

57.714

90.181

32.467

56

Tablo 49 – Angola İthalatında Partner Ülkeler

9.2 Ürün Özelinde İthalat Ticaret Göstergeleri Bu alt başlıkta Angola’nın 2017 yılındaki ithalatında ilk sıralarda yer alan ürünlerin belirli göstergeleri incelenmiştir. Aşağıdaki veriler ışığında Angola, 2017 yılında 23,83 milyar dolar dış ticaret fazlası olan bir ülkedir. Dünya ithalatında doksan birinci sırada yer alan bu ülkenin toplam dünya ithalatındaki payı %0,1’dir. Tablo 50’de Angola’nın ithalatında 75 milyon doların üzerinde hacmi olan ürünlere yer verilmiştir. Dizel ve elektrikli lokomotifler 219,4 milyon dolar ve %20,6 dünya ithalatı payı ile dünya ithalatında birinci sırada, Soya fasulyesi yağı ve fraksiyonları (rafine edilmiş olsun olmasın) 124,7 milyon dolar ve %7,3 dünya ithalatı payı ile dünya ithalatında birinci sırada, üst kayışları monte edilmiş dış taban ve kauçuk veya plastik üstleri olan ayakkabılar 92,1 milyon dolar ve %6,3 dünya ithalatı payı ile dünya ithalatında ikinci sırada yer alan Angola’nın ithal ettiği ürünlerden önemli olanlarıdır. (Bkz. Tablo 50)

62

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Ticari Bilgi ve İstihbarat Merkezi Afrika Ülke Raporu


2013-2017 Yılları Arasında Yıllık Ürün Miktarı Büyümesi (%)

2013-2017 yılları arasında dünya ihracatının yıllık artışı (%)

Dünya İthalatında Payı (%)

Dünya İthalatındaki Sıralama

Tedarikçi Ülkelerin Yoğunluğu

-3

0.1

91

-1

Ürün Etiketi

2017 İthalat Değeri (.000 $)

2017 Ticaret Dengesi (.000 $)

2013-2017 Arasında Yıllık Parasal Değer Artışı (%)

‘TOTAL

Tüm Ürünler

10.925.597

23.831.793

-20

1

‘271019

Biyodizel içermeyen petrol veya bitümlü minerallerin orta yağları ve müstahzarları

349.429

-302.080

-16

10

-16

0.1

108

0.59

2

‘843143

8430.41 veya 8430.49 alt pozisyonlarına ait makine sıkıcı veya batan makine parçaları

241.129

-233.023

-12

22

-21

2.6

8

0.46

3

‘999999

Başka yerde belirtilmeyen emtialar

225.035

-187.720

16

0

0

75

4

‘860210

Dizel - elektrikli lokomotifler

219.436

-219.436

-21

20.6

1

0.96

5

‘170199

Kamış veya pancar şekeri ve kimyasal olarak saf sakaroz, katı halde (kamışı ve pancar şekeri hariç)

209.808

-209.808

-4

-4

-1

1.6

19

0.84

6

‘020714

Dondurulmuş tavuk türlerinin, kümes hayvanlarının yenilebilir sakatatı

191.000

-191.000

-18

-11

-2

1.5

18

0.67

7

‘151190

Palmiye yağı ve fraksiyonları (rafine edilmiş olsun olmasın) (kimyasal olarak modifiye edilmiş ve işlenmemiş olanlar hariç)

177.299

-177.299

-15

-13

-1

0.8

30

0.51

8

‘100630

Yarı öğütülmüş veya tamamen öğütülmüş pirinç, cilalanmış veya sırlanmış olsun veya olmasın

167.995

-167.995

-2

5

-4

1

29

0.84

9

‘110100

Buğday veya mezlin unu

162.135

-162.135

-11

0

-4

3.6

5

0.15

10

‘150790

Soya fasulyesi yağı ve fraksiyonları (rafine edilmiş olsun olmasın)

124.664

-124.664

2

6

-5

7.3

1

0.65

11

‘730890

Demir veya çelik yapıların yapıları ve kısımları, (köprü ve köprü bölümleri hariç)

115.386

-90.015

-14

-17

-1

0.3

50

0.19

12

‘300490

Terapötik veya profilaktik amaçlı karışık veya karıştırılmamış ürünlerden oluşan ilaçlar

108.155

-108.149

-13

-7

-1

0

115

0.48

13

‘854442

Voltaj <= 1.000 V için elektrik iletkenleri, izole edilmiş, konnektörlerle donatılmış

101.638

-101.612

35

2

0.3

41

0.43

14

‘640299

Dış tabanları ve kauçuk veya plastik üstleri olan ayakkabılar (ayak bileği kaplaması hariç)

98.084

-98.081

-6

-3

0

0.5

39

0.93

15

‘630900

Yıpranmış giyim ve kıyafet aksesuarları, battaniyeler ve seyahat halıları, ev tekstili ve ürünleri

97.025

-96.877

-8

-9

-3

2.5

11

0.35

16

‘640220

Üst kayışları monte edilmiş dış taban ve kauçuk veya plastik üstleri olan ayakkabılar

92.111

-92.111

-1

-6

-2

6.3

2

0.89

17

‘880212

Yüksüz ağırlığı >2000 kg olan helikopterler

88.629

-88.629

-7

2.2

14

1

18

‘890800

Gemiler ve ayrılmaya yönelik diğer yüzer yapılar

87.707

-87.707

2

4.4

5

1

19

‘850239

Jeneratör setleri (rüzgarla çalışan ve kıvılcım ateşlemeli içten yanmalı pistonla çalışan

82.668

-82.668

-13

2.2

13

0.88

20

‘847990

Makinelerin ve mekanik cihazların parçaları

79.872

-78.960

0

0.5

37

0.28

GTİP Kodu

-

3

-2

Tablo 50 – Angola’nın Ürün Özelinde İthalat Ticaret Göstergeleri

63


9.3 Türkiye’nin Angola’ya İhracatı Bu başlık altında, Angola’nın Türkiye’den yapmış olduğu ithalata, veri eksikliği nedeniyle Türkiye tarafından bakılmıştır. 2017 verileri incelendiğinde, Angola’nın Türkiye’den yapmış olduğu ithalatın 186,63 milyon dolar olduğu ve Angola toplam ithalatında Türkiye’nin payının %1,7, Türkiye’nin toplam ihracatında Tunus’un payının ise %0,12 olduğu görülmektedir. (Bkz. Tablo 51) Aşağıdaki tabloda Angola’dan 2017 yılında 2 milyon doların üzerinde ihracatı yapılan ürünler listelenmiştir. Yumurta içermeyen pişmemiş makarna (doldurulmamış veya başka türlü hazırlanmamış) 58,5 milyon dolar ihracat hacmi ve %12,49 Angola’nın Türkiye ihracatındaki payı ile, Aktif mayalar 10,3 milyon dolar ihracat hacmi ve %5,06 Angola’nın Türkiye ihracatındaki payı ile, Mısır unu 3,33 milyon dolar ihracat hacmi ve %35,67 Angola’nın Türkiye ihracatındaki payı ile Türkiye’nin ihracatında önemli paya sahip ürünlerdendir.

GTİP Kodu

#

2015

2016

2017

2015

2016

2017

2015

2016

2017

Angola’nın Türkiye’nin İhracatındaki Payı %

Türkiye’nin Angola’ya İhracatı

Angola’nın Dünya’dan İthalatı

‘TOTAL

Tüm Ürünler

128.864

128.864

186.633

16.757.790

10.809.413

10.925.598

143.850.376

142.529.584

157.054.789

0,12

‘190219

Yumurta içermeyen pişmemiş makarna, doldurulmamış veya başka türlü hazırlanmamış

39.293

32.788

58.510

52.360

46.960

73.350

401.674

403.840

468.627

12,49

2

‘110100

Buğday veya mezlin unu

55.258

41.224

42.103

262.076

163.399

162.135

978.607

1.078.085

1.052.833

4,00

3

‘210210

Aktif mayalar

4.725

5.619

10.291

6.789

9.240

18.037

197.206

196.889

203.537

5,06

4

‘761290

Alüminyum fıçılar, variller, kutular, kutular ve benzeri kaplar, sert boru şekilli konteynerler

0

0

5.847

653

10.842

11.564

54.162

53.319

64.449

9,07

5

‘020712

Tavuk türünün dondurulmuş etleri, parçalar halinde kesilmemiş

8.990

3.436

5.655

98.504

76.072

73.048

272.978

219.017

306.118

1,85

6

‘731100

Sıkıştırılmış veya sıvılaştırılmış gaz için demir veya çelik konteynerler (özellikle konteynerler hariç)

10.961

1.257

4.107

16.652

4.790

9.365

140.529

129.024

125.914

3,26

7

‘732111

Ev kullanımı için, pişirme, kızartma, ızgara ve yemek ve plaka ısıtıcıları için aletleri

2.919

1.551

3.734

24.926

6.278

11.035

277.665

263.110

290.149

1,29

8

‘110220

Mısır unu

2.115

3.101

3.335

112.325

48.033

72.082

3.221

5.734

9.350

35,67

9

‘630533

Polietilen veya polipropilen şerit veya benzeri ürünlerin ambalajlanması için torbalar ve torbalar

53

3.128

3.284

2.758

10.849

10.136

108.303

113.874

124.098

2,65

10

‘190531

Tatlı bisküvi

1.296

1.379

2.717

43.312

26.392

27.380

321.754

324.067

333.201

0,82

11

‘480300

Ev veya sıhhi tuvalet için tuvalet veya yüz mendili, havlu veya peçete vb.

3.148

1.764

2.298

21.500

7.264

6.396

190.046

264.789

314.265

0,73

‘392330

Malların taşınması veya paketlenmesi için, kaplar, şişeler, şişeler ve benzer ürünler

2.729

1.134

2.197

6.338

25.739

27.913

179.320

165.438

198.210

1,11

‘843780

Değirmencilik endüstrisinde veya hububat veya kuru baklagillerin işlenmesinde kullanılan makineler

2.352

953

2.131

2.693

4.151

4.483

208.450

160.388

203.746

1,05

1

12

13

Tablo 51 – Türkiye’nin Angola’ya İhracatı

64

Mısır’ın Dünya’ya İhracatı

Ürün Adı

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Ticari Bilgi ve İstihbarat Merkezi Afrika Ülke Raporu


9.4 Ülke İhracatında Partner Ülkeler Bu alt başlıkta Angola’nın 2017 yılında 75 milyon doların üzerinde ihracat yapmış olduğu ülkeler ile Türkiye’ye yapmış olduğu ihracat değerine yer verilmiştir. Angola’nın 2017 ihracatının 34,76 milyar dolar olduğu ve bu değerin 2016 yılına kıyasla %23 arttığı görülmektedir. Ülkenin ilk sıradaki pazarı ihracatın 2016-2017 yılları arasında %46 artırdığı ve 20,39 milyar dolar olan Çin’dir. Ülkenin ihracatında Çin’i sırasıyla 4,12 milyar dolar ihracat değeri ve %106 büyümeyle Hindistan, 2,69 milyar dolar ve %4 kayıpla Amerika Birleşik Devletleri takip etmektedir. Türkiye, Angola’nın ihracatında 1,4 milyon dolar ile kırk birinci sırada yer almaktadır. Önceki yıla göre Angola’dan 2017 yılında Türkiye’ye yapılan ihracatın değerinde %77 düşüş olmuştur. (Bkz. Tablo 52) Angola’nın Türkiye’ye yapmış olduğu ihracata konu ürünler Bölüm 9.6’da ayrıca incelenmiştir.

İthalatçı Ülkeler

2015 Yılı İhracat Değeri

2016 Yılı İhracat Değeri

2017 Yılı İhracat Değeri

2016-2017 Yıllarında Yapılan İhracatın Farkı

2016-2017 Yıllarında Yapılan İthalatın Farkı Oranı (%)

Dünya

35.686.195

28.157.447

34.757.390

6.599.943

23

1

Çin

16.001.611

13.966.117

20.385.916

6.419.799

46

2

Hindistan

3.169.599

2.001.936

4.121.536

2.119.600

106

-

3

ABD

2.917.054

2.810.642

2.686.285

-124.357

-4

4

Taipei, Chinese

1.363.372

1.313.458

1.482.439

168.981

13

5

Güney Afrika Cumhuriyeti

1.211.089

1.271.417

1.340.244

68.827

5

6

İspanya

2.248.944

919.695

1.063.688

143.993

16

7

İtalya

971.600

452.484

390.885

-61.599

-14

8

Endonezya

640.309

235.160

374.616

139.456

59

9

Fransa

1.607.238

1.032.210

369.647

-662.563

-64

10

Portekiz

1.266.540

895.815

314.151

-581.664

-65

11

Tayland

155.532

166.068

293.441

127.373

77

12

Belçika

598.850

460.115

285.944

-174.171

-38

13

Brezilya

31.848

71.966

265.737

193.771

269

14

Japonya

272.148

20.918

259.007

238.089

1.138

15

Güney Kore

142.641

173.858

197.956

24.098

14

16

Hong Kong

24.113

2.046

183.434

181.388

8.865

17

Kanada

520.272

2.769

130.707

127.938

4.620

18

Singapur

1.876

81.406

104.452

23.046

28

19

Mısır

3

118

78.132

78.014

66.114

20

Peru

227

2.531

76.167

73.636

2.909

...

...

...

...

...

...

...

41

Türkiye

156

5.947

1.364

-4.583

-77

Tablo 52 – Angola’nın İhracatında Partner Ülkeler

65


9.5 Ürün Özelinde İhracat Ticaret Göstergeleri Bu alt başlıkta Angola’nın 2017 yılındaki ihracatında ilk sıralarda yer alan ürünlerin belirli ticaret göstergeleri incelenmiştir. Dış ticaret fazlasıyla ihracatçı ülke konumunda olan Angola’nın dünya ihracatındaki payı %0,2’dir ve elli dokuzuncu sırada yer almaktadır. 2013 – 2017 yılları arasında Angola’nın ithalatında %20 düşüş olduğu görülmektedir. Aşağıdaki tabloda 2017 yılı ihracat değeri 10 milyon doların üzerinde olan ürünler listelenmiştir. Bu ürünlerde Granit, ham veya kaba kesilmiş (bordür taşları hariç olmak üzere) 20,4 milyon dolar ve %2.8 dünya ihracatı payı ile dünya ihracatında 3. sırada yer almaktadır. (Bkz.Tablo 53)

GTİP Kodu

Ürün Etiketi

2017 İhracat Değeri (.000 $)

2017 Ticaret Dengesi (.000 $)

2013-2017 Arasında Yıllık Parasal Değer Artışı (%)

-

‘TOTAL

Tüm Ürünler

34.757.390

23.831.793

-20

1

‘270900

Bitümlü minerallerden elde edilen petrol yağları ve ham petrol

31.360.208

31.360.203

-22

2

‘710231

Endüstriyel olmayan elmaslar işlenmemiş veya basitçe kesilmiş, yarılmış veya kırılmış (endüstriyel elmaslar hariç)

1.302.666

1.302.666

15

2013-2017 Yılları Arasında Yıllık Ürün Miktarı Büyümesi (%)

1

Dünya ihracatında Payı (%)

Dünya ihracatında Sıralama

İthalatçı Ülkelerin Yoğunluğu

-3

0.2

59

0.37

-18

3.7

9

0.42

-3

3.2

8

0.29

-15

1

16

0.19

-9

1.1

13

0.69

-12

0.1

61

0.78

-14

0.6

25

0.34 0.68

3

‘271111

Sıvılaştırılmış doğal gaz

1.039.228

1.039.228

24

4

‘271112

Propan, sıvılaştırılmış

351.905

351.903

-1

5

‘271012

Hafif yağlar ve müstahzarlar, petrol veya bitümlü mineraller hacimce >% 90

196.205

188.947

-13

6

‘271113

Butanlar, sıvılaştırılmış (N-bütan veya >=% 95 izobütan saflığı hariç)

100.819

100.806

-4

7

‘271019

Biyodizel içermeyen petrol veya bitümlü minerallerin orta yağları ve müstahzarları

47.349

-302.080

-45

-15

0

99

8

‘999999

Başka yerde belirtilmeyen emtialar

37.315

-187.720

55

-3

0

85

9

‘030617

Dondurulmuş karides, tütsülenmiş, kabuklu olsun olmasın karides

26.088

24.705

14

5

0.1

37

0.62

10

‘730890

Demir veya çelik yapıların yapıları ve kısımları, (köprü ve köprü bölümleri hariç)

25.371

-90.015

271

0

0.1

59

0.98

11

‘440399

Kaba odun, kabuğu soyulmuş olsun ya da olmasın

21.693

21.693

132

169

-5

0.5

33

0.86

12

‘251611

Granit, ham veya kaba kesilmiş (hali hazırda yerleşimlerin özellikleri, bordür taşları hariç olmak üzere)

20.389

20.389

-13

-8

-3

2.8

3

0.23

13

‘760120

İşlenmemiş alüminyum alaşımları

12.723

11.707

78

73

1

0

58

0.28

79

37

-3

Tablo 53 – Angola’nın Ürün Özelinde İhracat Ticaret Göstergeleri

66

2013-2017 yılları arasında dünya ithalatının yıllık artışı (%)

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Ticari Bilgi ve İstihbarat Merkezi Afrika Ülke Raporu


9.6 Türkiye’nin Angola’dan İthalatı Bu alt başlıkta, Angola’nın 2017 yılında Türkiye’ye yapmış olduğu ihracatta ilk sıralarda yer alan ürünlere ve Angola’nın dünyaya yapmış olduğu ihracatın kıyaslamasına yer verilmiştir. Angola’nın Türkiye’ye yapmış olduğu ihracata, veri eksikliği nedeniyle Türkiye’nin Angola’dan ithalatı yönünden bakılmıştır. 2017 verileri incelendiğinde, Angola’nın Türkiye’ye yapmış olduğu ihracatın 1,36 milyon dolar olduğu ve ülkenin yaptığı toplam ihracatta Türkiye’nin payının %0,0039, Türkiye’nin toplam ithalatında ise Angola’nın payının %0,00058 gibi çok küçük bir orana karşılık geldiği görülmektedir. Aşağıdaki tabloda 2017 yılında Türkiye’nin Angola’dan ithal etmiş olduğu ürünler listelenmiştir. Bu ürünlerden kabaca yontulmuş tropikal ağaçlar 861 bin dolar ve %9,58 Türkiye ithalatı payı ile ilk sırada yer almaktadır. İşlenmiş alüminyum alaşımları ise 306 bin dolar ve %0,04 Türkiye ithalat payı ile ikinci sırada yer almaktadır. (Bkz. Tablo 54)

GTİP Kodu

Türkiye’nin Angola’dan İthalatı

Angola’nın Dünya’ya İhracatı

Türkiye’nin Dünya’dan İthalatı

2015

2016

2017

2015

2016

2017

2015

2016

2017

Angola’nın Türkiye İthalatındaki Payı

Ürün Adı

#

‘TOTAL 156

Tüm Ürünler

156

5.947

1.364

33.047.779

28.157.447

34.757.390

207.206.509

198.618.235

233.791.662

0,0006

1

0,0006

Kabaca yontulmuş Tropikal ağaçlar

0

787

861

0

4.795

22.438

10.052

10.946

8.984

9,58

2

‘760120

İşlenmemiş alüminyum alaşımları

60

363

306

0

14.965

14.965

916.100

651.591

744.133

0,0411

‘760200

Atık ve hurda, alüminyum (demir ve çelik üretiminden cüruf, ölçek ve benzeri hariç)

0

173

100

0

1.925

2.566

66.241

63.155

124.087

0.08

124.087

Iroko ağacı, uzunlamasına kesilmiş veya yontulmuş, dilimlenmiş veya soyulmuş, rendelenmiş olsun veya olmasın, zımparalanmış veya bitmiş

73

352

77

0

1.996

2.787

15.345

11.930

8.697

0,89

‘440727

Sapelli ağacı, uzunlamasına kesilmiş veya yontulmuş, dilimlenmiş veya soyulmuş, rendelenmiş olsun veya olmasın, zımparalanmış veya

0

0

10

0

703

1.119

2.782

1.827

3.461

0,29

3

4

5

Tablo 54 – Türkiye’nin Angola’dan İthalatı

67


10. DIŞ TİCARETTE MERSİN Bu bölümde Türkiye’nin yukarıda incelenen dokuz ülke ile olan dış ticaretinde Mersin firmalarının payı incelenmiştir. 10.1 Ülkelere Göre İhracat (2017 Yılı) Aşağıdaki tabloda Türkiye’nin 2017 yılındaki Güney Afrika Cumhuriyeti, Tunus, Fas, Cezayir, Senegal, Mısır, Libya, Nijerya ve Angola ihracatı ve Mersin Firmalarının aynı ülkelere olan ihracat değerleri listelenmiştir. Ülke Adı

Türkiye İhracatı *000 $

Mersin Firmalarının İhracatı *000 $

Mersin Firmalarının İlgili ülkeye olan Türkiye İhracatındaki Payı (%)

Güney Afrika Cumhuriyeti

485.091

3.898

0,8

Tunus

912.538

6.369

0,7

Fas

1.657.723

3.874

0,2

Cezayir

1.712.976

12.573

0,7

Senegal

243.625

4.119

1,7

Mısır

2.360.852

39.948

1,7

Libya

880.737

10.723

1,2

Nijerya

335.424

2.916

0,9

Angola

186.473

1.539

0,8

Tablo 55 - Ülkelere Göre İhracat (2017 Yılı)

10.2 Ülkelere Göre İthalat (2017 Yılı) Aşağıdaki tabloda Türkiye’nin 2017 yılında Güney Afrika Cumhuriyeti, Tunus, Fas, Cezayir, Senegal, Mısır, Libya, Nijerya ve Angola’dan ithalatı ve Mersin Firmalarının aynı ülkelerden yapmış olduğu ithalat değerleri listelenmiştir. Mersinli firmaların Nijerya’dan yapmış olduğu ithalatın Türkiye ithalatı payı (%24,8) dikkat çekmektedir.

Ülke Adı

Türkiye İhracatı *000 $

Mersin Firmalarının İhracatı *000 $

Mersin Firmalarının Türkiye İthalattaki Payı (%)

Güney Afrika Cumhuriyeti Tunus

1.744.438

368

0,02

206.466

2.071

1

Fas

924.062

14.727

1,6

Cezayir

766.804

390

0,1

Senegal

4.946

66

1,3

Mısır

1.997.503

21.442

1,1

Libya

247.965

243

0,1

Nijerya

156.286

38.832

24,8

1.364

-

-

Angola

Tablo 56 - Ülkelere Göre İthalat (2017 Yılı)

68

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Ticari Bilgi ve İstihbarat Merkezi Afrika Ülke Raporu


TABLOLAR İNDEKSİ Tablo 1 - Güney Afrika Cumhuriyeti İthalatında Partner Ülkeler................................................................................ 11 Tablo 2 - Güney Afrika Cumhuriyeti’nin Ürün Özelinde İthalat Ticaret Göstergeleri.........................................13 Tablo 3 - Güney Afrika Cumhuriyeti’nin Türkiye’den İthalatı......................................................................................15 Tablo 4 - Güney Afrika Cumhuriyeti’nin İhracatında Partner Ülkeler......................................................................15 Tablo 5 - Güney Afrika Cumhuriyeti’nin Ürün Özelinde İhracat Ticaret Göstergeleri........................................17 Tablo 6 - Güney Afrika Cumhuriyeti’nin Türkiye’ye İhracatı.......................................................................................17 Tablo 7 – Tunus İthalatında Partnerler Ülkeler.................................................................................................................18 Tablo 8 – Tunus Ürün Özelinde İthalat Ticaret Göstergeleri.......................................................................................19 Tablo 9 – Türkiye’nin Tunus’a İhracatı.................................................................................................................................21 Tablo 10 – Tunus’un İhracatında Partner Ülkeler............................................................................................................ 22 Tablo 11 – Tunus’un Ürün Özelinde İhracat Ticaret Göstergeleri............................................................................... 23 Tablo 12 – Türkiye’nin Tunus’tan İthalatı........................................................................................................................... 25 Tablo 13 – Fas İthalatında Partnerler Ülkeler................................................................................................................... 25 Tablo 14 – Fas’ın Ürün Özelinde İthalat Ticaret Göstergeleri..................................................................................... 27 Tablo 15 – Fas’ın Türkiye’den İthalatı.................................................................................................................................. 28 Tablo 16 – Fas’ın İhracatında Partner Ülkeler.................................................................................................................. 29 Tablo 17 – Fas’ın Ürün Özelinde İhracat Ticaret Göstergeleri.................................................................................... 30 Tablo 18 – Fas’ın Türkiye’ye İhracatı....................................................................................................................................31 Tablo 19 – Cezayir İthalatında Partnerler Ülkeler........................................................................................................... 32 Tablo 20 – Cezayir’in Ürün Özelinde İthalat Ticaret Göstergeleri............................................................................ 33 Tablo 21 – Cezayir’in Türkiye’den İthalatı.......................................................................................................................... 35 Tablo 22 – Cezayir’in İhracatında Partner Ülkeler......................................................................................................... 36 Tablo 23 – Cezayir’in Ürün Özelinde İhracat Ticaret Göstergeleri........................................................................... 37 Tablo 24 – Cezayir’in Türkiye’ye İhracatı.......................................................................................................................... 38 Tablo 25 – Senegal’in İthalatında Partnerler Ülkeler.................................................................................................... 39 Tablo 26 – Senegal’in Ürün Özelinde İthalat Ticaret Göstergeleri........................................................................... 40 Tablo 27 – Senegal’in Türkiye’den İthalatı.........................................................................................................................41 Tablo 28 – Senegal’in İhracatında Partner Ülkeler........................................................................................................ 43 Tablo 29 – Senegal’in Ürün Özelinde İhracat Ticaret Göstergeleri.......................................................................... 44 Tablo 30 – Senegal’in Türkiye’ye İhracatı......................................................................................................................... 45 Tablo 31 – Mısır İthalatında Partnerler Ülkeler................................................................................................................ 46 Tablo 32 – Mısır’ın Ürün Özelinde İthalat Ticaret Göstergeleri.................................................................................. 47 Tablo 33 – Mısır’ın Türkiye’den İthalatı.............................................................................................................................. 48 Tablo 34 – Mısır’ın İhracatında Partner Ülkeler.............................................................................................................. 49 Tablo 35 – Mısır’ın Ürün Özelinde İthalat Ticaret Göstergeleri.................................................................................. 50 Tablo 36 – Mısır’ın Türkiye’ye İhracatı.................................................................................................................................51 Tablo 37 – Libya İthalatında Partnerler Ülkeler.............................................................................................................. 52 Tablo 38 – Libya’nın Ürün Özelinde İthalat Ticaret Göstergeleri.............................................................................. 53 Tablo 39 - Türkiye’nin Libya’ya İhracatı............................................................................................................................ 54 Tablo 40 – Libya’nın İhracatında Partner Ülkeler.......................................................................................................... 55 Tablo 41 – Libya’nın Ürün Özelinde İhracat Ticaret Göstergeleri............................................................................. 56 Tablo 42 – Türkiye’nin Libya’dan İthalatı........................................................................................................................... 57 Tablo 43 – Nijerya İthalatında Partnerler Ülkeler........................................................................................................... 58 Tablo 44 – Nijerya’nın Ürün Özelinde İthalat Ticaret Göstergeleri.......................................................................... 59 Tablo 45 – Nijerya’nın Türkiye’den İthalatı....................................................................................................................... 60 Tablo 46 – Nijerya’nın İhracatında Partner Ülkeler........................................................................................................61 Tablo 47 – Nijerya’nın Ürün Özelinde İhracat Ticaret Göstergeleri......................................................................... 62 Tablo 45 – Nijerya’nın Türkiye’den İthalatı....................................................................................................................... 63 Tablo 49 – Angola İthalatında Partner Ülkeler............................................................................................................... 64 Tablo 50 – Angola’nın Ürün Özelinde İthalat Ticaret Göstergeleri.......................................................................... 65 Tablo 51 – Türkiye’nin Angola’ya İhracatı......................................................................................................................... 66 Tablo 52 – Angola’nın İhracatında Partner Ülkeler....................................................................................................... 67 Tablo 53 – Angola’nın Ürün Özelinde İhracat Ticaret Göstergeleri......................................................................... 68 Tablo 54 – Türkiye’nin Angola’dan İthalatı....................................................................................................................... 69 Tablo 55 - Ülkelere Göre İhracat (2017 Yılı)..................................................................................................................... 70 Tablo 56 - Ülkelere Göre İthalat (2017 Yılı)...................................................................................................................... 70

69


TANIMLAR Başka Yerde Belirtilmeyen Alan ITC verilerine göre “Başka Yerde Tanımlanmayan Alan” terimi düşük değerli ihracatlar ve ihracat tarafının rapor etmeme durumlarında veya veri raporlamada bir hata yapıldığında kullanılmaktadır. Raporlama yapan ülke, bu özel durumlarda ITC’ye ticaret ortağının ayrıntılarını göndermemektedir. Bazen muhabirler şirket bilgilerini korumak için bunu yapmaktadır. Mirror data İlgili ülkenin kendi istatistik kurumundan alınamayan dış ticaret istatistik verilerinin dış ticaret yaptığı diğer ülkenin istatistik kaynaklarından elde edilen istatistik verisidir. Muadil Rakip Ülke İhracat gerçekleştirme kapasitesi kıyas yapılan ülke ile yaklaşık aynı seviyede olduğu öngörülen ülke. FOB Değer Navlun hariç değer. CIF Değer Navlun dahil edilmiş değer. Hedef Rakip Ülke Belirlenen hedef pazardaki mevcut pazar payı ele geçirilmeye müsait olduğu öngörülen ülke. Potansiyel Rakip Ülke Hedef pazarda, pazar payına sahip olma açısında tehdit olduğu ön görülen ülke. Ürün Bazında Dış Ticaret Açığı İlgili ürünün toplam ithalat değerinin, toplam ihracat değerinden fazla olması durumu. Ürün Bazında Dış Ticaret Fazlası İlgili ürünün toplam ihracat değerinin, toplam ithalat değerinden fazla olması durumu. Ürün Bazında Ticari Denge (Trade Balance) İlgili ürünün toplam ithalat değeri ile toplam ihracat değerinin eşit olması durumu Tedarikçi Ülkelerin Yoğunluğu Konsantrasyon, Herfindahl indeksine dayanır. Her ülkenin seçilen pazardaki payının karesi alınarak ve sonuçta elde edilen rakamların toplanmasıyla hesaplanır. Örnek: Ticaret yapılan partner 3 farklı ülke olsun. İlk ülke %50 pazar payı, ikinci ve üçüncü ülke ise %25 pazar payına sahip olsun. Endeks = (0.5)2+ (0.25)2+ (0.25)2 = 0.375 70

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Ticari Bilgi ve İstihbarat Merkezi Afrika Ülke Raporu


71


T: 0 324 238 95 00 F: 0 324 231 96 97 E: tibim@mtso.org.tr Çankaya Mahallesi Atatßrk Caddesi

www.mtso.org.tr


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.