Leonard Tomson, kome je davanje insulina spasilo život. Uporedne fotografije prije i poslije davanja insulina. (3 mjeseca nakon uvođenja terapije)
Ovaj porast se očekuje zbog starenja populacije, preobilne ishrane, gojaznosti i sedatarnog načina ishrane, posebno kod dijabetesa tipa 2. KRATKA ISTORIJA INSULINA Riječ insulin prvi put je upotrijebljena 1908. god. kada je belgijanski naučnik Žan de Majer supstanci koju produkuje pankreas dao ime po latinskoj riječi insula - što znači ostrvo. 1921. god., u Torontu, kanadski naučnici Frederik Banting i Čarls Best izolovali su insulin (insulin iletin) iz psećeg pankreasa. Već sljedeće godine, bolesnik Leonard Tomson dobio je prvu dozu. Te iste godine američka firma ELLY Lilly uključuje se u pravljenje insulina. Insulin je prvi put dat čovjeku 11. januara 1922. godine, u Opštoj bolnici u Torontu, od strane dr Kembela. Trinaestogodišnji dječak Leonard Tompson, koji je zapao u tešku ketoacidoznu komu, prva je osoba koja je dobila insulin i kojoj je on spasao život. Od tada, on je spasao život desetinama i desetinama miliona ljudi i iz temelja izmijenio tok i prognozu šećerne bolesti. Za ovo epohalno otkriće Banting je, zajedno sa profesorom Rikardom Makleodom (direktorom Fiziološkog zavoda u Torontu, u kojem su istraživanja obavljena), 1923. godine dobio Nobelovu nagradu, ali ne i Best, pa ni Kolip, što se smatra jednom od najvećih grešaka koje je Nobelova fondacija učinila u svojoj više od sto godina dugoj istoriji. 1930. god. postignut je napredak u prečišćavanju insulina. 1936. god. Hagerdorn je pokazao da insulin vezan za protamin ima prolongiran efekat 1946. god. kompanija Novo je napravila NPH insulin (Neutral Protamin Hagedorn) 1955. god. Nobelovac Zanger dešifruje amino-kisjeline u insulinskom lancu 1959. Rozalin Jelou i Berson razvijaju radio-imunoesej,
metod koji koristi antitijela i radioaktivnost kao obilježivač i na ovaj način mjeri vrijednost insulina u krvi 1970. god. novi prečišćeni monokomponentni insulin - Novo razvija MC (monokomponentni) insulin 1974. god. pojavljuje se prva insulinska pumpa za kontinuiranu subkutanu infuziju insulina 1982. god. Novo proizvodi humani monokomponentni insulin (svinjski insulin koji je modifikovan da bude identičan humanom). Sljedeće godine pojavljuje se prvi biosintetski insulin 1987. god. Kompanija Lilly počinje proizvodnju humanog insulina, koji produkuju genetski izmijenjene gljivice 1996. god. u Velikoj Britaniji se registruje brzodjelujući insulinski analog Lispro 1998. god. pojavljuje se inhalatorni insulin, u istraživanju 2006. god. European Medicines Evaluation Agency odobrava inhalatorne insuline za liječenje dijabetesa tipa 1 i tipa 2 kod odraslih. Veoma brzo po otkriću insulina i njegovog uvođenja u kliničku praksu, Eliot P. Joslin je 1923. god. tvrdio da je insulinska terapija lijek primarno za mudre, a ne za budale, bili oni bolesnici ili ljekari. PODJELA INSULINA Pankreas izgrađuju dvije vrste tkiva: 1) Acinusi, koji luče enzime u dvanaestopalačnom crijevu i 2) Langerhansova ostrvca, koja luče hormone. Langerhansova ostrvca sadrže tri glavne vrste ćelija: alfa-ćelije, beta-ćelije, i delta-ćelije. One se razlikuju jedna od druge po morfologiji i po produkciji hormona. Alfa-ćelije luče glukagon, beta-ćelije insulin, delta-ćelije somatostatin. Insulin je peptid. Njegova molekulska masa je 5808. Sastoji se od tri lanca amino-kisjelina (A; B; C), koji su vezani disulfidnim vezama. Glavni efekat djelovanja insulina jeste smanjenje koncentracije glukoze u krvi. Povećanje koncentracije glukoze u krvi signal je za lučenje insulina. Insulin zatim ubrzava
57