Mjerenje tjelesne temperature Priredio: Damir Peličić, vsmt., Klinika za urologiju i nefrologiju KCCG Tjelesna temperatura predstavlja ravnotežu između toplote koju produkuju metabolizam, mišićna aktivnost i ostali faktori i gubitka toplote preko kože, pluća (disanjem) i tjelesnih izlučevina. Stabilna temperatura ukazuje na dobru funkciju ćelija, tkiva i organa, a promjena temperature obično ukazuje na bolest. Temperatura se može mjeriti živinim i elektronsko-digitalnim toplomjerom. Oralna temperatura kod odraslih osoba obično se kreće u rasponu od 36,1 ºC do 37,5 ºC. Najpouzdanije je mjerenje rektalne temperature, koja je najčešće za 0,6 ºC viša od oralne. Najneprecizniji su podaci o aksilarnoj temperaturi, koja je za 0,6 ºC do 1,1 ºC niža od oralne. Timpatična temperatura (u srednjem uvu) veća je od oralne za 0,3 ºC do 0,6 ºC. Normalna temperatura varira u zavisnosti od aktivnosti i odmora. Najniža je obično između 4h i 5h ujutru, a najveću vrijednost obično dostiže između 16h i 20h uveče. Na temperaturu mogu uticati i drugi faktori, kao što su pol, godine starosti, emocionalno stanje i okolina. Žene imaju višu temperaturu od muškaraca, posebno tokom ovulacije. Što se tiče godina života, najvišu temperaturu imaju novorođenčad, a najnižu starije osobe. Burne emocije utiču na povećanje, a depresivne na smanjenje temperature. Topla sredina povećava nivo tjelesne temperature, a hladna je smanjuje.
Upotreba živinog toplomjera Držite toplomjer palcem i kažiprstom za donji kraj, koji se nalazi nasuprot loptici u kojoj je živa. Ukoliko je
36
toplomjer bio potopljen u dezinfekciono sredstvo, isperite ga u hladnoj vodi (ispiranjem se odstranjuju hemikalije koje mogu da iritiraju oralnu i rektalnu sluzokožu ili kožu u aksilarnoj jami). Toplomjer protresite nekoliko puta da bi se živa spustila ispod 36,7 ºC. Nakon završene procedure, toplomjer treba prebrisati dezinficijensom (alkohol). Preporučuje se da jedan toplomjer koristi ista osoba, da bismo spriječili potencijalni prenos infekcije na drugu osobu. Posebno treba obratiti pažnju kod oralnog i rektalnog mjerenja temperature.