Operacija krajnika: da ili ne ? Indikacije za operaciju krajnika
Piše: dr Jevrem Nedić, otorinolaringolog Tonzilektomija (operacija nepčanih krajnika) i adenoidektomija (operacija trećeg krajnika) najčešće se vrše u periodu djetinjstva. ODLUKA O TONZILEKTOMIJI NIJE MEHANIČKI ZBIR SIMPTOMA I ZNAKOVA BOLESTI, NEGO PROCJENA DINAMIČKOG TOKA BOLESTI I NJENOG UTICAJA NA OKOLNE ORGANE I ORGANIZAM U CJELINI . Indikacije za operaciju krajnika i operaciju trećeg krajnika podudarne su, ali nisu identične. Savremene indikacije za operaciju nepčanih krajnika sužene su na: 1. Rekurentni / hronični tonzilitis, naročito ako je praćen komplikacijama - Ponavljani peritonzilarni apsces - Hemoragični tonzilitis 2. Hiperplazija tonzila, ako je praćena opstruktivnom apneom u snu 3. Malignitet ili sumnja na malignitet tonzile (krajnika). REKURENTNI TONZILITIS (ponavljane upale krajnika) Svi protokoli predlažu da se klinički rekurentni tonzilitis (ponavljane upale krajnika) definiše brojem mikrobiološki ili serološki potvrđenih epizoda akutnog bakterijskog tonzilitisa (akutnih upala krajnika) u toku godine ili u
toku posljednjih nekoliko godina (obično više od četiri akutne upale krajnika godišnje, tj. sedam akutnih upala krajnika u jednoj godini, pet akutnih upala krajnika godišnje tokom posljednje dvije godine, tri akutne upale krajnika godišnje u posljednje tri godine). To je broj ponavljanih upala krajnika koji određuje rekurentni tonzilitis. Ako nemamo te podatke, onda se dijete opservira šest mjeseci, a napušta se odluka za operativno liječenje. Blaži oblici bolesti, takozvane grlobolje, nisu skoro nikad indikacije za operaciju krajnika. To je savremeni stav, opšti stav u svijetu. Pri tome, akutni tonzilitis mora biti praćen povišenom temperaturom od preko 38ºC, uvećanjem nepčanih krajnika, uvećanjem limfnih čvorova na vratu, slabošću, gušoboljom, otežanim gutanjem. U periodima između ataka akutne upale krajnika uočava se potpuno povlačenje znakova i simptoma bolesti, što se može potvrditi klinički i laboratorijski. Upravo kod rekurentnog tonzilitisa roditelji vrše najveći pritisak na ljekara kako bi izdejstvovali nalog za operativno liječenje krajnika njihove djece. Pogotovu je to slučaj ako je rekurentni tonzilitis praćen čestim upalama uva, otežanim disanjem i gutanjem, slabijim apetitom, noćnim mokrenjem, slabijim napredovanjem u težini. Međutim, studije u kojima je praćeno stanje djece sa rekurentnim tonzilitisom pokazale su da je učestalost infekcije mnogo rjeđa i klinička
61