لى وةرناطيريَت)، بكات ضل ِرؤذ نويَذي َ مةبةستى ثيَغةمبةر(صلى اهلل علية وسلم) لةوةدا كةدةفةرموويَت نويَذى ضل ِرؤذي لى وةرناطيريَت واتة نويَذةكانى ثاداشتيان َ ني ية ،هةرضةند فةرزةكةى لةسةر َرانةوة ني ية، الدةضيَتء ثيَويستى بةطي ِ زانايان دةفةرموون »:نويَذة فةرزةكانء واجبةكانى تريش ئةطةر موسلَمان بة تةواوى ئةنجاميان بدات ئةوة دووشتى دةبي ،لةسةر الضونى فةرزةكةء دةستطير َ َ دةستطيربوونى ثاداشت ،بةالم ئةطةر لة زةوييةكى داطيركراودا نويَذى كرد فةرزةكةى لةسةر الدةضيَتء ثاداشتى نيية ،ئةم ِروونكردنةوةيةش بؤئةوةبوو هةنديَك كةس واتيَدةطات كة كردنء نةكردنى يةكسانةو دةلَيَت كة ليَم وةرنةطيريَت هةر ناشيكةم ،بةالَم ئةم تيَطةيشتنة هةلَةية. ئةمة(وةرنةطيرانى نويَذى ضل ِرؤذ) حوكمى كةسيَكة كة دةضيَتةالى لي (ع��راف)و ثيَناسةر كة ثرسيارى َ باوةريشي ثيَي نةبيَت ،بةالَم دةكات با ِ لى بكاتء كةسيَك بضيَتة الى ثرسيارى َ بةراستيشي بزانيَت ئةوة حوكمةكةى زؤر ِ قورسترة . لى ِرازى بيَت، (ابوهورةيرة)خواى َ َراويةتةوة لة ثيَغةمبةرةوة(صلى اهلل طي ِ علية وسلم) فةرموويةتىَ ((»:من أتى كا ِهن ًا حممد(صلى فَصَ َدقَ ُه مِبا يَقول فَ َقد َك َف َر مِبا أن َز َل عَلى ٍ اهلل علية وسلم)) رواه ابو داود. وات���ة :هةركةسيَك بضيَتة الى َ بةراستى ثيَناسةر(كاهن)ء ئةوةى دةيليَت ِ بي ِبروا بووة بةوةى هاتووةتة بزانيَت ئةوة َ خوارةوة بؤ (محمد)(صلى اهلل علية وسلم). (ق��اض��ي ع��ي��اض) دةف��ةرم��ويَ��ت»: سي جؤربوون، (كاهينيةت) لةناو عةرةبدا َ يةكةميان :ئةوةية كةسيَك دؤستيَكى جنؤكةى هةبيَت لة شةياتين هةوالَى بداتى بةوةى دةيدزيَت بةهؤى بيستنةوة َ لة ئاسمان ،ب��ةالَم ئةم بةشةيان ثوض بونةوة لةوكاتةوةى خوا ثيَغةمبةرةكةمانى ِرةوانةكردووة. بداتى دووةميان :ئةوةية هةوالَت َ ب��ةوةى ب��ةس��ةردا ديَ��تء لةمةوثاش َ هةوال ِروودةدات لةناوضةكانى زةويدا و بة ِروداوة ناديارةكان دةدات ،ئةوانةى نزيكنء ئةوانةى دوورن ،ئةمةيش شتيَكى دوور نيية ،بةالَم (موعتةزيلة)و هةنديَك لة(أهلى ك�لام) ئ��ةم دوو جؤرةيان
بةناراست داناوةء دةلَيَن شتى وا مةحالَة، ِ َ مةحال نييةو دوريش نيية هةرضةند ئةمة ِراست بيَت ،بةالَم ئةمانة هةنديَك جار قسةيان ِراست دةردةضيَتء هةنديَك بةراست جاريش درؤ ،بةطشتى ِريَطرى لة ِ زانينيانء َ طوى بؤطرتنيان كراوة. سيَيةم :ئةستيَرةناسةكان ،ئةم ج��ؤرةي��ان خ��واى ط��ةورة لةهةنديَك خةلَكيدا هيَزيَكى وا دروست دةكات كة بةهؤيةوة شتيان بؤ دةربكةويَت ،بةالَم درؤى زياترة لةراِستى ،لة(عرافيش) هةرلةم جؤرة هونةرةية ،خاوةنى ئةم ثيشةيان ثآى دةوتريَت (ثيَناسةر) (عراف). ثيَناسةر(عراف) ئةو كةسةية كة بةلَطة دةهيَنيَتةوة لةسةر زانينى شت
ثيَغةمبةر(صلى اهلل علية وسلم) فةرموويَت(»:ليس َمتا َمن تَطري ل َ ُه َأو تك ُه َن أو تَك ُه َن ل َ ُه أو سَحَ َر أو ُس ِح َرل َ ُه و من أتى كا ِهن ًا فَصَ َدقَ ُه مِبا يَقول فَ َقد َك َف َر مِبا أُن ِز َل عَلى حم َ َمد)رواهُ بزاز بإسناد جَيد. َ ئ��ةم ف��ةرم��وودان��ة بةلطةن لةسةر كافريَتى (كاهن)و ساحر ،ضونكة ئةمانة ديعايةي زانينى غةيب دةكةن ئةمةيش كوفرة ،ل��ةب��ةرئ��ةوةى ئةمانة ناطةن بةمةبةستى خؤيان بةخزمةت كردنء ثةرستنى جنؤكة نةبيَت لةغةيرى خوا ئةمةيش كافر بوونة بةخواء هاوبةشى ثةريداكردنة . واتاو ِروونكردنةوةى فةرموودةكة: لةئيَمة نيية كةسيَك ثيشةى بالَندة هةلَدان بيَت يان بالَندةى بؤ هةلَدةنء،
بة ضةند هؤو ثيَشةكى يةك ،ديعايةى ئةوة دةكات كة بةهؤى ئةمانةوة ئةو شتة ناديارانة دةزانيَت ،هةنديَكى ئةم هونةرة كؤمةكى دةكات بة هةنديَكى ترى لةو كارةدا بةهةلَدانى بالَندةو ليَدانى بةردء خةتكيَشان لةزةويداء ئةستيَرةو ضةند هؤيةكى ترى ئاسايي ،ئةم جؤرانة هةموو ثيَيان دةوتريَت (كاهينيةت) كاهين. ئاينى ئيسالم ئةمانةى هةموو بةدرؤ بةراست زانينيانء خستؤتةوةو ِريَطري لة ِ ضونةاليان كردووة ،خواى طةورة زاناترة. كةواتة :حوكمى كةسيَك كة هةر بةراست جؤريَك لة جؤرةكانى كاهن ِ بزانيَت كافرة لة ذيَر هةرناويَكدابيَت، ك��ورى حصين) دةلَ� َي��ت»: (عمرانى ِ
كةسيَك ثيشةى ديعايةكردنء زانينى نهيَنى بيَت يان بؤى بكةنء ،كةسيَك ثيشةى سيحر ك��ردن بيَت يان بؤي بكةنء ،كةسيَك بضيَتةالى كاهينيَكء َ بةراستى بزانيَت كافر ئةوةى دةيليَت ِ دةبيَت بةوةى كة هاتووةتة خوارةوة بؤ محمد(صلى اهلل علية وسلم) لةسةردةمى نةفاميدا باوبوو لةناو خةلَكيدا ئةطةر بيان ويستاية سةفةريَك بكةن يان كاريَك ئةنجام بدةن بؤ ئةوةى بزانيَت ئايا لةو تةر َي سةفةرةدا يان لةو كارةدا خيَريان ديَ ِ يان نا ،دةضون بؤالى كةسانيَك بالَندةيان َ دةفراندن ،جائةطةر ئةو بالَندةية بؤ هةل ِ بةالى ِراستدا ِبرؤيشتناية ئةوة ثيرؤزباييان لى دةكردنء بةباشيان دةزانىء ئةو سةفةرة َ ذمارة (- )2هاويني2012
25