leven met adhd
‘Ik héb ADHD, ik bén het niet’ Pas sinds kort wordt erkend dat ADHD bij volwassenen voorkomt. Lisanne (22) en Maaike (41) leren met vallen en opstaan leven met ADHD.
B
ij ADHD denk je aan hyper actieve, onhandelbare kin dertjes die in de klas geen moment stil kunnen zitten. Maar de stoornis kent meer vormen, waarbij lang niet altijd sprake is van druk en impulsief gedrag. Volkomen relaxt, poseert Lisanne Pool, studente psychologie, voor de camera en ze neemt na afloop van de fotosessie rustig plaats op het terras. Geen sprake van hyperactiviteit. ‘Ha, ha, dat komt door de medicijnen’, lacht ze. Maar dat is deels een grapje, want ze vertoonde nooit hyperactief gedrag. Wel was ze als kind al heel chaotisch. ‘Mijn moeder liep continue achter me aan om me aan dingen te herinneren.’ In één ding kon ze wel helemaal opgaan: dwarsfluit spelen. Op school kon ze prima meekomen. Maar op de middelbare school ging het mis. Van het tweetalig atheneum ging ze terug naar de HAVO. Dankzij het huiswerkinstituut haalde ze haar diploma. Daarna deed ze zelfs alsnog het VWO. ‘Op zich had ik baat bij de prikkelarme omgeving en het strakke
FOTOgrafie Josje Deekens
tips van lisanne
8 GeZZond 13 | september 2010
ewaar dingen op een B vaste plek Maak briefjes, to-do lijstjes Blijf bij jezelf, doe wat voor jou werkt Wees niet bang voor medicijnen, met de juiste dosis en goede begeleiding kan het je helpen
ritme van het huiswerkinstituut, zonder afleiding van tv en compu ter. Maar ik heb er niet geleerd echt anders te leren.’ Dat brak haar op de universiteit, waar ze psychologie ging studeren, aanvankelijk ook weer op. Tot ze besloot zich op te sluiten in de Universiteitsbibliotheek en gebruik
‘ Je kunt ermee leren leven’ te maken van samenvattingen van studieboeken. ‘Ik vind het ontzettend moeilijk om hoofdzaken van bijzaken te scheiden. Met een samenvatting heb je alleen de hoofdzaken op een rij. Kennelijk werkt dat voor mij beter.’ Prikkels Maar daarmee was er nog geen rust in haar hoofd. Want dat is voor haar toch wel de grootste overlast van haar vorm van ADHD: de continue maalstroom aan gedachten en het ongefilterd binnenkomen van prik kels. De ommekeer kwam tijdens een psychologiewerkgroep over ADHD. Het feit dat deze aandoening in haar familie voorkomt – haar broertje heeft het ook –, kwam ter sprake. De docent schoot haar na afloop aan en opperde dat ze zelf misschien ook ADHD had.
Ze deed een zelftest en bezocht daarna een therapeut. De diagnose werd onomstotelijk gesteld. Aanvan kelijk wilde ze geen medicijnen. Maar dat betekende dat ze dan haar levens stijl rigoureus moest aanpassen en een rustig, gestructureerd, prikkelarm leven moest leiden. Dat vond ze moei lijk te combineren met de hectiek van het studentenleven. Op advies van haar arts startte ze met medicijnen. Dat sloeg aan en ze hervond zichzelf. ‘Ik zou willen uitschreeuwen: ADHD heb je, maar je bent het niet!’ Omdat ze deze ervaring wil delen, be geleidt ze via DOK20 (een organisatie die begeleiding biedt aan kinderen en jongeren met een Persoonsgebonden Budget) een jong meisje met ADHD. ‘Die vindt het te gek dat iemand met ADHD haar helpt. Ik denk ook dat het helpt. Ik begrijp mensen met ADHD gewoon beter en kan ze meegeven dat je er echt mee kunt leren leven.’ Hyperfocussen Steeds als de telefoon gaat, schrikt Maaike Wesselingh (41, twee kinde ren). ‘Wat ben ik nu weer vergeten?’ Alles wat met plannen en organiseren te maken heeft, vindt ze lastig. ‘En dus maak ik regelmatig een dubbele afspraak. Kom ik te laat. Of vergeet ik mijn medicijnen op tijd in te nemen.’ Met kinderen is dat lastig in het kwadraat, want in een gezin moet je voortdurend organiseren. Maaike weet pas sinds een paar jaar dat ze ADHD heeft. ‘De verstrooide variant die in Nederland bekend staat als ADD.’ ADD-ers komen vaak moeilijk op gang, maar als ze eenmaal
GeZZond 13 | september 2010
9