Дэлхийн Банкны итгэлцлийн сан болох Японы Нийгмийн Хөгжлийн Сангийн санхүүжилтээр Хүүхдийг Ивээх Сангаас Монгол улсын Боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны яамтай хамтран хэрэгжүүлж буй “Алслагдсан хөдөөгийн малчдын хүүхдүүдийн бага боловсролын үр дүнг сайжруулах нь” төслийн хүрээнд хэвлүүлэв.
Уг бүтээлийн агуулга, үзэл санааг зохиогчид хариуцах бөгөөд ямар ч нөхцөлд Дэлхийн Банк болон Хүүхдийг Ивээх Сангийн байр суурийг илэрхийлэхгүй болно.
Б.Эрдэнэчимэг
ТООНООС ТООЦООЛОЛД МАТЕМАТИК 1-1 Бага боловсрол нөхөн эзэмшиж буй хүүхдүүдэд зориулав.
Улаанбаатар 2014
ÃÀРЧÈÃ Орон зайн төсөөлөлтэй болъё..................................3 10 хүртэлх тоотой танилцаж, үйлдэл гүйцэтгэе ......5
Òàíèõ òýìäýã Бичиж бодоорой
Жишээрэй
Ажиглаарай
Будаарай
Хүүхэд уншиж сайн сураагүй үед номонд орсон бодлого, тайлбарыг эцэг эх уншиж өгнө.
ОРОН ЗАЙН ТӨСӨӨЛӨЛТЭЙ БОЛЪЁ
Дээр, доор
Өмнө, хойно, наана, цаана
Баруун, зүүн
Зам хөндлөн гарах
3
Том, жижиг, өндөр, нам
Зузаан, нимгэн, урт, богино
Олон, цөөн, их, бага
4
10 ХҮРТЭЛХ ТООТОЙ ТАНИЛЦАЖ, ҮЙЛДЭЛ ГҮЙЦЭТГЭЕ
НЭГ
1
ХОЁР
1
1
2 2
1
1
1
2
2
1
2
2
1
1 2
2
1
2
2
1+1=2
1 ба 1 нь нийлээд 2 болно. 1 дээр 1-ийг нэмэхэд 2 болно.
5
2–1=1
2 1
2 хасах 1 тэнцүү 1. 2-оос 1-ийг хасахад 1 болно.
1
+ нэмэх тэмдэг
– хасах тэмдэг
= тэнцүүгийн тэмдэг
>
< их, багын тэмдэг
ГУРАВ
1
3 3
2
3
1
2
3
2
3 1 1+1+1=3 6
1
3 2 3–1–1=1
3
2+1=3 1+2=3
3–1=2 3–2=1
ДӨРӨВ
4 4 3
4
2
4
2
2
4 2
3+1=4 2+2= 1+3=
4–1=3 4–2= 4–3=
1+1+1+1= 2+1+1= 4–1–1=
7
ТАВ
5 4
5
5
2
4
3
5 3 4+1= 1+4=
3
5 4
8
3+2= 2+3=
5–1= 5–3=
5–2= 5–4= 1
5
2
3 1
2 1
1
5
5 3
Бодоорой. 3+1 2+1 3–1 5–2
1 2+2 2–1
3 3+2 4–2
1+2 3–2
4+1 5–3 9
0
ТЭГ 2
ЗУРГАА
6 5
6
6
2
5
4
6 2
5+1=6 6–1=5 6–5=1 10
4+3=
3+4=
2+
=6
1+
=6
ДОЛОО
7 0
1
2
3
6
4
5
6
7
7
7
3
6
4
7 4
Гүйцээж бодоорой. 6+1=7 5+2= 1+6=7 7–1=6 7–6=1
4+
=7
0+
=7
11
НАЙМ
8 0
1
2
3
4
5
6
7
7
8
8
4
8
7
=8
8+0=
4
8 4
Гүйцээж бодоорой. 7+1=8 6+2= 1+7=8 8–1=7 8–7=1 12
5+
=8
4+
ЕС
9 0
1
2
3
4
5
6
9
7
8
9
8
9
4
8
5
9 4
9
1 8
5 2
0 9
6 3
Гүйцээж бодоорой. 8+1=9 7+2= 1+8= 9–1= 9–8=
4 1
6+
8 7
=9
9
0
5+
1 2
=9
0+9=
13
АРАВ
10 0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
9
10
10
10
0 10 1
9
2 7
10
9
Гүйцээж бодоорой. а. 9 + 1 = 1+9= 10 – 1 = 10 – 9 = б. 8 + 2 =
4 8 10
14
в. 7 + г.
= 10
+ 6 = 10
Эхний 3 Урдаас 3 дахь Зүүн гар талаас 2 дахь нь Баруун гар талаас 2 дахь нь
2
2
2
3
? ?
Үйл явдлыг дарааллаар нь дугаарлаарай.
1
15
1+0 1+1 1+2 1+3 1+4 1+5 1+6 1+7 1+8 1+9
2+0 2+1 2+2 2+3 2+4 2+5 2+6 2+7 2+8
3+0 3+1 3+2 3+3 3+4 3+5 3+6 3+7
4+0 4+1 4+2 4+3 4+4 4+5 4+6
2
3
4
4–3 3–2 4–2 2–1 3–1 4–1 1–0 2–0 3–0 4–0
5–4 5–3 5–2 5–1 5–0
7+0 8+0 9+0 10+0 7+1 8+1 9+1 10–9 7+2 8+2 9–8 10–8 7+3 8–7 9–7 10–7 7–6 8–6 9–6 10–6 6–5 7–5 8–5 9–5 10–5 6–4 7–4 8–4 9–4 10–4 6–3 7–3 8–3 9–3 10–3 6–2 7–2 8–2 9–2 10–2 6–1 7–1 8–1 9–1 10–1 6–0 7–0 8–0 9–0 10–0
1
5
6
7
2+4
3+4
1+1
2 +1
1+8
3+1
9–4
8–3
5+0 5+1 5+2 5+3 5+4 5+5
6+0 6+1 6+2 6+3 6+4
0+1 4–0
7–1 3+2
2+5
8
9–1
9
10
2+6
4+6 4–2
АШИГЛАСАН МАТЕРИАЛ 1. Балдулмаа, Б. Эрдэнэчимэг, Б. ба бусад. (2008). Ерөнхий боловсролын сургуулийн 1 дүгээр ангийн математикийн хичээлийн үндэсний хөтөлбөр, зөвлөмж. УБ. 2. БШУЯ. (2014). Бага боловсролын сургалтын цөм хөтөлбөр. УБ: Колорфул ХХК 3. Чулуунцэцэг, О. ба бусад. (2011). Математик 1. УБ: Экимто ХХК, Битпресс ХХК 4. Эрдэнэчимэг, Б. Алимаа,С. ба бусад. (2014). Бага боловсролын математикийн сургалтын цөм хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх зөвлөмж. 5. Эрдэнэчимэг, Б. Ганцэцэг, Ч. (2006). Нэмэх, хасах 1. Дүйцсэн сургалтын модуль. УБ: АББЗСҮТийн хэвлэх үйлдвэр 6. Эрдэнэчимэг, Б. Чулуунцэцэг, О. (2006). Математик хэл, харилцаа. Дүйцсэн сургалтын модуль. УБ: АББЗСҮТ-ийн хэвлэх үйлдвэр
16