طؤظار َيكى رؤشنبيريي سياسي طشتيية 51
برواننة ئةطةري ث َيكةوة ذيان و بة طومانةوة ِ ئايندةيان لةم و َالتةدا. .2بواري ناوخؤي : داننان بة بووني قةيراندا خاَلي دةسث َيكي هةر ثرؤذةيةكي ضاكسازيية ،هةرضةندة ئ َيمة بؤ خؤمان ئةم خاَلةمان رةتكردووة ،بة َالم لةم بارةدا ت َي ِروانينمان بؤ بير وبؤضوونة جياوازةكان بة عةقَليةتي تومةت دروستكردن و ئيدانةكردني يةكتر ك��ؤي ثرؤسة و ثرؤذةكاني ضاكسازيمان دةخاتة مةترسييةوة. لةم ضوارض َيوةيةدا ئةوةي بةربةستة لة بةردةم بةر َيكةوتني رةو ِرةوةي ضاكسازي لةم و َالتةي ئ َيمة ث َيش هةر كةس و اليةن َيكيتر ئةوانةن كة بوون بة هةَلطري ئاآلي ضاكسازي و ط��ؤ ِران ،ضونكة ئةوانة بؤخؤيان بوون بةطرفت و ناتوانن خؤيان لة ثاشماوةي بيري كؤن رزطاركةن ،هةموو بانطةشةيةكيان بؤ ريفؤرم و طؤ ِران لة بناغةدا شة ِر َيكي سياسيية، هةر ئةمةش وايكردووة هيض كاريطةرييةكيان لة سةر دةوروبةرةكةيان و ثرؤسةي طؤ ِران ني .لة دواي ئةمانيش طرفتةكة لة خودي نةم َي َ دةسة َالتداية كة ئيرادةي بؤ ثراكتيزةكردني ريفؤرم َيكي راستةقينة نيية و ئيدارةي طؤ ِران َيكي بناغةي و جدي بؤ نادر َيت .لةو طرفت و ئاستةنطانة: أ.طرفتةكاني ضاكسازي سياسي :سةرةتاي ثرؤسة و ثرؤذةي ضاكسازي و طؤ ِران لة هةردوو ب��واري تيؤري و ثراكتيكيي لة ضاكسازي دةستووري و ياساييةوة دةست ث َيدةكات ،ئةم بي بةرجةستةكردني هةنطاوةش مةحاَلة بة َ ضاكسازي سياسي ئامانجي خؤي بث َيك َيت يان بة طوزارشت َيكي تر ضاكسازي دةستوري و
ياساي ثايةيةكي سةرةكي ريفؤرمي سياسيية. ضاكسازي سياسي بةوةي خاَلي دةسث َيك و روحي هةموو ثرؤذةيةكي طؤ ِران و ضاكسازيية، بةردةوام لة ث َيشةوةي مةرجةكاني ضاكسازي و طؤ ِرانة ،بؤية ثة ِرينةوة لة سيستةم َيكي سياسي داخراوةوة بؤ سيستةم َيكي كراوة كة ر َيز لة ئيرادةي خةَلك بطر َيت ،ثة ِرينةوةية تاكرةويةوة بؤ لة شةرعيةتي تةقليدي ِ شةرعيةتي سياسي دةستووري و سةثاندني سيستةمي ئاَلوطؤري ئاشتيانةي دةسة َالت كليلي ضاكسازييةكي طشتي و راستةقينةية .لةم بازنةيةدا نةبووني ئيرادةيةكي راستةقينة بؤ بةرجةستةكردني ثرانسيث و ثراكتيزةكردني سيستةمي ئاَلوطؤري ئاشتييانةي دةسة َالت، هؤكار و فاكتةري سةرةكي شكست ه َيناني ثرؤسةي سياسيية لة كؤي و َالتاني خؤرهة َالتي ناوة ِراست و كوردستانيش .بة ش َيوةيةكي طشتي خاَلة سةرةكييةكاني ضاكسازي سياسي: بي تواناي لة سةثاندني ثرانسيثي َ .1 ئاَلوطؤركردني ئاشتيانةي دةس���ة َالت و جياكردنةوةي دةسة َالتةكاني ياسادانان و ج َيبةج َيكردن و دادوةري لة يةكتر و ر َيزطرتن لة سةربةخؤييان. .2الوازي دام�����ةزراوة دادوةري و دةستورييةكان ،نةبووني دةس���ة َالت و بي تواناي و سة َالحياتي راستةقينة و َ بي اليةنيى ،نةبووني ئةم دام��ةزراوان��ة َ برياردان ،نةبووني لة ضاود َيريكردن و ِ بي اليةن بؤ داناني ث َيوةر َيكي زانستي و َ دادوةر ،واتة بووني طرفت لة كؤي دامةزراوةي دادوةري. بي تواناي دامةزراوةكاني .3الوازي و َ