Κευάλαιο 5ο
Στο κεφάλαιο αυτό κα μάκετε: πώσ εμφανίηονται οι εποχζσ να ςυςχετίηετε τθ δθμιουργία των εποχών με τθν περιφορά τθσ Γθσ
Η περιυορά της Γης – Οι εποτές Ο Γρηγόριος Ξενόποσλος, εκδόηης ηοσ περιοδικού «Η Διάπλαζις ηων Παίδων», ζηις 17 Δεκεμβρίοσ 1922 έγραθε:
Οι εποχές «Η Γε καο έρεη θάπνην ειάηησκα εθ γελεηήο: ν άμνλάο ηεο δελ είλαη θάζεηνο ζην επίπεδν ηεο ηξνρηάο ηεο νιόγπξα ζηνλ Ήιην. Θα ηελ είδαηε πνιιέο θνξέο… ζην βηβιίν ζαο, πώο γπξίδεη, πώο δηαγξάθεη απηή ηε κεγάιε έιιεηςε: ηξέρεη γπξηή, κε ηελ κπάληα πνπ ιέλε, θη όρη όξζηα, ίζηα. Απηό είλαη ην ειάηησκά ηεο. Καη μέξεηε η’ απνηειέζκαηά ηνπ; Οη ηέζζεξηο επνρέο ηνπ ρξόλνπ… Εμαηηίαο ηεο πόηε έρνπκε εκέξεο κεγάιεο θαη πόηε κηθξέο, πόηε ήιην πνιύ, θινγεξό θαη πόηε ιίγν, ριηαξό, αλεπαίζζεην, πόηε ρηόληα θαη πόηε δέζηεο αλππόθνξεο, πόηε άλνημε θαη πόηε θζηλόπσξν, πόηε ρεηκώλα θαη πόηε θαινθαίξη!» http://geogr.eduportal.gr/askhseis/epoxes/4epoxes_edu.htm Ακολουθήςτε την παραπάνω διεφθυνςη και δείτε την περιφορά τησ γησ γφρω από τον ήλιο και την εναλλαγή των εποχών.
Εικόνα 5.1: Οι κινήσεις της Γης
Πατήςτε πάνω ςτην εικόνα και δείτε τισ Ιςημερίεσ και τα Ηλιοςτάςια και ταυτόχρονα την κλίςη τησ Γησ προσ τισ ακτίνεσ του ήλιου.
Ο νοθτόσ άξονασ τθσ Γθσ είναι πλάγιοσ προσ το επίπεδο τθσ ελλειπτικισ τροχιάσ τθσ γφρω από τον Ήλιο. Στθν κλίςθ του αυτι οφείλονται οι εποχζσ του ζτουσ. Κατά τθν περιφορά τθσ Γθσ άλλοτε είναι ςτραμμζνο προσ τον Ήλιο το βόρειο και άλλοτε το νότιο θμιςφαίριό τθσ. Όταν είναι ςτραμμζνο προσ τον Ήλιο το βόρειο θμιςφαίριο, οι θλιακζσ ακτίνεσ πζφτουν κάκετα προσ αυτό και το κερμαίνουν περιςςότερο, ενώ ςτο νότιο θμιςφαίριο πζφτουν πλάγια και το κερμαίνουν λιγότερο. Στθν περίπτωςθ αυτι το βόρειο θμιςφαίριο ζχει καλοκαίρι και το νότιο θμιςφαίριο ζχει χειμώνα.
Εηθόλα 5.2α: Η θιίζε ηνπ λνεηνύ άμνλα ηεο Γεο Πατήςτε πάνω ςτην εικόνα και δείτε την κλίςη του νοητοφ άξονα τησ γησ και την πρόςπτωςη των ηλιακών ακτίνων κατά την εναλλαγή των εποχών.
Παρατηρήστε στην εικόνα 5.2β την πρόσπτωση των ηλιακών ακτινών στην επιυάνεια της Γης και βρείτε την εποτή ποσ επικρατεί στις περιοτές Α, Β και Γ. Κάθετη πρόσπτωση ακτίνων
Πλάγια πρόσπτωση ακτίνων Εηθόλα 5.2β: Η πξόζπησζε ησλ ειηαθώλ αθηίλσλ πάλσ ζηε Γε Πατήςτε πάνω ςτην εικόνα 5.2β και δείτε διαδραςτικά την πρόςπτωςη των ηλιακών ακτίνων ςτη Γη και την εναλλαγή των εποχών.
Ο Άγιοσ Βαςίλθσ ςτθ χώρα μασ ζρχεται τθν Πρωτοχρονιά με τα κρφα και τα χιόνια. Ασ βροφμε μια άλλθ χώρα του πλανιτθ μασ όπου τα παιδιά περιμζνουν τον Άγιο Βαςίλθ ςτισ παραλίεσ μζςα ςτο κατακαλόκαιρο του Ιανουαρίου!
Εηθόλα 5.3: Πξσηνρξνληά ζηελ Απζηξαιία Πατήςτε πάνω ςτην εικόνα και χρηςιμοποιήςτε τη διαδραςτική εφαρμογή,για να κάνετε την άςκηςη. Εναλλακτικά χρηςιμοποιήςτε την παρακάτω διεφθυνςη. http://www.seilias.gr/images/stories/myvideos/Geo/DayNightWorldEarth.swf
Επζκταςη (προαιρετική) http://geogr.eduportal.gr/askhseis/epoxes2/epoxes_a_ta.htm
Ακολουθήςτε την παραπάνω διεφθυνςη και κινήςτε τη Γη, για να αλλάξουν οι εποχζσ.
Γεωγραφικό γλωςςάριο Εποχζσ: χρονικζσ περίοδοι, ςτισ οποίεσ διαιρείται το ζτοσ και επικρατοφν ιδιαίτερεσ καιρικζσ ςυνκικεσ (κερμοκραςία, υγραςία, βροχοπτώςεισ κ.λπ.)
Ομαδικι δραςτθριότθτα (προαιρετικι) Χωριςμζνοι ςε τζςςερισ ομάδεσ, αντίςτοιχεσ των τεςςάρων εποχών του ζτουσ, καταγράφουμε τισ δραςτθριότθτεσ των ανκρώπων του τόπου μασ, οι οποίεσ εξελίςςονται ςτθν εποχι που εκπροςωπεί θ κάκε ομάδα.
Αν κζλεισ διάβαςε κι αυτό... Οι αλκυονίδεσ θμζρεσ Η Αλκυόνθ, θ κόρθ του Αιόλου, του κεοφ των ανζμων, ιταν παντρεμζνθ με τον Κφθκα, το βαςιλιά τθσ Τραχίνασ. Ζοφςαν πολφ αγαπθμζνοι κι ευτυχιςμζνοι και ζλεγαν ότι θ ευτυχία τουσ ξεπερνοφςε ακόμθ και τθν ευτυχία των κεών. Ο Δίασ κφμωςε τόςο πολφ από τθν αλαηονεία τουσ και τουσ μεταμόρφωςε ςε πουλιά. Η Αλκυόνθ γεννοφςε χειμώνα τα αυγά τθσ ςτθν ακροκαλαςςιά, με αποτζλεςμα οι νεοςςοί να παραςφρονται από τα κφματα και να χάνονται. Κάποτε ο Δίασ λυπικθκε το άμοιρο πουλί και αποφάςιςε να ςτζλνει μζςα ςτο καταχείμωνο, κατά τθν περίοδο που θ Αλκυόνθ επωάηει τα αυγά τθσ, 14 θμζρεσ καλοκαιρίασ. Μάλιςτα διζταξε τον Αίολο να ςυγκρατεί τουσ ανζμουσ του, όςο διαρκοφν οι θμζρεσ αυτζσ, τισ οποίεσ ο λαόσ μασ ονόμαςε «αλκυονίδεσ». Οι ςυγγραφείσ