Axendasandra1617 by Beatriz Fernandez

CPI TERRAS DE MASIDE 2016-2017

A sorpresa do trigo, Maruja Mallo

CPI TERRAS DE MASIDE Outeiro Grande S/N 32570- MASIDE Teléfono: 988288354 Fax: 988288912 cpi.terras.maside@edu.xunta.es WEB do centro: edu.xunta.es/centros/cpimaside Unha axenda non serve só para CONTACTO DO ENDL anotar deberes. Tamén serve para escribir o nome Correo electrónico: dos paxaros do Puzo do Lago. mollatecoalingua@gmail.com O da música que me gusta. O día que pasan esa peli que quero ver. OUTROS BLOGUES DA ESCOLA O enderezo da persoa que máis HORTO ESCOLAR quero. http://hortocpiterrasmaside.blogspot.com.es/ Ou os lugares da miña parroquia que quero fotografar. INFANTIL http://infantilmaside.blogspot.com.es/ Nunha axenda podo escribir aquilo que non quero olvidar. cpi.terras.maside@edu.xunta.es ALGÚNS RECURSOS EN REDE Unha boa recompilación na seguinte páxina: http://maos.gal/recursos-linguisticos-online-para-o-galego/ A páxina da Coordinadora de ENDL: coordinadoraendl.org MÚSICA http://musicaengalego.blogspot.com.es/2011/12/radio-musicaengalego.html BIBLIOTECA: http://trafegandoronseis.blogspot.com.es/ RECURSOS DE 0 A 6 ANOS EN GALEGO http://aliali.fabaloba.com/

O MEU HORARIO L

LUNS 2ª feira

M MARTES

3ª feira

MÉRCORES

4ªfeira

XOVES 5ª feira

VENRES

6º feira

S Á B A D O

D O M I N G O

HORARIO SECUNDARIA XUÑO E SETEMBRO

LUNS 2ª feira

MARTES

3ª feira

MÉRCORES

4ªfeira

XOVES 5ª feira

VENRES

6º feira

SÁBADO

9:15

9:55

10:35

recreo

10:50

11:30

12:10

recreo

12:25

13:05

Setembro: suprimimos a 1ª hora da tarde do luns e do xoves. Xuño: suprimimos a última hora da mañá do luns e do xoves.

DOMINGO

SETEMBRO 2016

15 XOVES ------------------------------------------------------------------------------------------------------------1. Fala en galego con todo o mundo: coa familia, coas ---------------------------amizades, coa xente que encontres pola rúa... ---------------------------2. Respecta aquelas persoas que che falen outra lingua, mais esixe que tamén as outras persoas respecten a túa. ---------------------------3. Mantente fiel ao idioma galego. Continúa a utilizalo, aínda ---------------------------que che respondan noutra lingua... 4. Se alguén se esforza en falar no noso idioma, a mellor ---------------------------maneira de lle demostrares que valoras o seu ---------------------------comportamento é continuando a falar en galego con normalidade. 5. Toma a decisión de escribires todos os apuntamentos, notas, correos electrónicos, chíos, cartas, etc. en galego. 6. Se for o caso, galeguiza o teu nome e restaura o teu apelido. 7. Subscríbete a publicacións en galego. Le libros, asiste a espectáculos teatrais, musicais, cinematográficos na nosa lingua... Apoia produtos que usan o galego na etiquetaxe, publicidade... 8. Esixe de todas as administracións e empresas de que sexas clienta/e que te atendan en galego. 9. Se tes como lingua habitual o castelán e aínda non te ves capaz de falar en galego de forma habitual, interésate pola lingua da Galiza. Comeza escollendo o galego como idioma no teu caixeiro, nas túas redes sociais, no telemóbel. E, o máis importante, tenta falalo e escribilo, porque a mellor defensa de calquera lingua é o seu uso. Non te cortes. Verás que, se te soltas, es capaz de falar en galego moito mellor do que imaxinas. 10. De sentires un bloqueo psicolóxico, como adoita ocorrer, ao pasar a usar o galego con persoas e en ambientes en que sempre falaches en castelán, podes comezar por falalo con persoas descoñecidas, practicándoo en situacións novas, para o ires introducindo despois na túa esfera habitual.

16 VENRES ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------17 SÁBADO

-------------------------------------------18 DOMINGO

----------------------Campaña da Mesa pola Normalización Lingüística no ano 2016 (adaptación). Entra na páxina e infórmate sobre “A liña do galego”, novo servizo onde poden axudarte a ----------------------defenderes os teus dereitos lingúísticos. http://www.amesa.gal/

SETEMBRO 2016

M C

21 MÉRCORES ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------D

18 25

20 MARTES ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------O 27 de novembro de 2015 morría Xosé Neira Vilas, un dos máis queridos autores da Galiza. ------------------------------------Reproducimos un fragmento dun artigo de Monste ------------------------------------- Dopico en Praza. Recomendamos que vexades tamén o vídeo que ------------------------------------- acompaña o artigo. ---------------------------

”Eu só quería contar o que pasaba na aldea, fronte á visión idílica, bucólica e humorística que había”. Sen máis. Así respondía Neira Vilas cando lle preguntaban por Memorias dun neno labrego e pola feliz excepción na nosa literatura que supoñen os seus 600.000 exemplares vendidos. Sobrábanlle as teorizacións. Só quixera -salientaba nas entrevistas- dicir a verdade. Fronte á visión chocalleira e folclórica do rural. Escoitalo a el, na súa casa de Gres, (Vila de Cruces), era, tamén, por momentos, como ouvir o seu personaxe, Balbino, décadas despois. “Coma quen dis, un ninguén”. Un “ninguén” que falou por todos os outros ninguén, que somos nós. Non só os rapaces de aldea. Anos despois, nos 70, chamáronlle literatura social-realista. Denuncia da opresión dos subalternos. Pero el xa o fixera. Coma Blanco-Amor, a quen citaba como referente. E non precisaba etiquetas. (…) Nunca cansaba. O seu ritmo de produción era difícil xa non de superar, senón de igualar, malia a súa idade. Editaba e reeditaba. Facía e refacía. Descorría, sempre. Acompañalo, na Fundación que leva o seu nome, era unha viaxe polo tempo. Pola memoria. Da infancia en Gres á emigración a Buenos Aires, onde el mesmo dicía que descubrira a súa identidade galega, como sinala en Memoria da emigración. “Comecei a ter conciencia de Galicia, do seu idioma, da súa historia… en Arxentina. Aos seus meses de estar alí escribíame coa familia en galego. Os membros das Mocedades Galeguistas tiñamos moi presente a Castelao, pero non só a el. O meu activismo pola cultura galega comezou en Bos Aires e ata hoxe…”, explicaba nunha entrevista recente en Praza. (…) Mais Neira Vilas estivo, como di outro dos seus libros, vinte anos retornando. En viaxes de ida e volta, ata a definitiva, a primeiros dos anos 90: o regreso a Gres coa súa compañeira, Anisia Miranda. A Fundación Neira Vilas. Os múltiples proxectos culturais. Os recoñecementos. Poucas figuras, coma el, erguen tal unanimidade. Tivo -case- todos os premios (…) Fóronlle outorgadas as medallas Castelao, o Pedrón de Honra e Celanova Casa dos Poetas. Foi investido Doutor Honoris Causa pola Universidade da Coruña. É membro numerario da Real Academia Galega. É Premio da Crítica Española e Premio da Crítica Galega. Premio Laxeiro e Trasalba. Mais é, sobre todo, dos “ninguén”. Da humildade. Do que representaba a voz de Balbino. Da procura da verdade. E da xustiza. (…)” http://praza.gal/cultura/10651/xose-neira-vilas-a-memoria-dos-lninguenr/

SETEMBRO 2016

22 XOVES ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------23 VENRES -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

24 SÁBADO ----------------------------------------------------------------25 DOMINGO -----------------------------------------------------------------

SETEMBRO 2016

SETEMBRO 2016 L

26 LUNS --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------27 MARTES -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

28 MÃ&#x2030;RCORES -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------29 XOVES -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

SETEMBRO 2016 1 SÁBADO 30 VENRES ------------------------------ -------------------------------------------------------------- --------------------------------2 DOMINGO ------------------------------ -------------------------------------------------------------- ------------------------------------------------------------------------------------------- LYDIA BOTANA “BOLBORETA” O curso pasado (en decembro) saíu o -----------------------------disco de Lydia Botana, De aquí para -----------------------------alá, e veu visitarnos á escola para -----------------------------nolo presentar. A xente de Infantil e Primaria cantou e bailou con Lydia -----------------------------durante toda a mañá. -----------------------------Agradecémoslle especialmente o ben -----------------------------que se leva portado con nós desde que a coñecemos.

OUTUBRO 2016

3 LUNS --------------------------------- 4 MARTES --------------------------------- ----------------------------------------------------------------- ----------------------------------------------------------------- ----------------------------------------------------------------- ----------------------------------------------------------------- ----------------------------------------------------------------- ----------------------------------------------------------------- ----------------------------------------------------------------- --------------------------------Para que a poesía? ----------------------------------------------------------------Que ninguén vos engane. Que ninguén vos diga que un poema non é nada. Ou que é pouco. Que non vos --------------------------------(..."Que lo primero es ser hombre, y lo poñan a contar versos e sílabas e vos digan que iso é segundo, poeta". --------------------------------todo. Buscade o estremecemento, a raiba, a tenrura. ATAHUALPA YUPANQUI)

POESÍA É ACCIÓN A poesía nunca está nas palabras. A poesía non está nestas palabras, senón nos actos que conlevan. Por iso este poema é un acto radical ou non é nada. A poesía é dicir, escuetamente, que a poesía nunca está nas palabras, senón no que se fai cando se escribe, senón no que ti fagas cando a leas. Non existe a poesía, senón probas de poesía. A poesía é acción ou non é nada. CLAUDIO RODRÍGUEZ FER, A loita continúa, Xerais, 2004

Na axenda deste curso queremos regalarvos poemas. Por se un día vides a precisar.

A explosión das palabras. O batemento. Pum-pum, pum-pum. O abatemento. A euforia. A denuncia. A comunicación (im)perfecta. Facede o que queirades coa poesía. É vosa. Escoitádea, tocádea, cheirade, poñédelle música, védea nunha pantalla xigante ou na pantalla do móbil. Escribídea nas paredes. Enviádea por correo. Queimádea. Facédea vosa. Porque a poesía é o grande milagre do mundo... O poema Um poema é um ser vivo que anda, respira, sonha, chora, salouca, ama, berra, cintila e escurece, cala, aborrece a mentira, sente ódio e ternura, dessangrase, fala de intimidade e intimidade coas cousas e coa gente, sugere mundos possíveis e impossíveis, sua, cansa, sofre sede e fame, adoece, agoniza. E nunca morre. MANUEL MARÍA, A luz ressuscitada (1984)

outuBRO 2016

OUTUBRO 2016 L

7 VENRES

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------5 MÉRCORES ------------------------------------------------------------------- ------------------------------------------------------------------- -------------------------------------A POESÍA É O GRAN MILAGRE DO MUNDO ------------------------------------------------------------------Insinareiche sin berros. ------------------------------------------------------------------(¡A poesía é o gran milagre do mundo!) O poeta é un mestre sin ira. ------------------------------------------------------------------Faremos música do teu vocerío. Levareite ó meu reino, Eiquí estamos coa túa lingoaxe vulgar. onde te agarda ------------------------------------------------------------------Nomearás calquera cousa a bandeira da espranza. –árbol, cabalo, pedra…– -----------------------------Non che amostraréi aquéla -------------------------------------e veralos nacer coa súa vida máis íntima, triste, abatida sobre o mastro, cos seus contornos máis puros. ------------------------------------------------------------------solitaria baixo unha chuvia cincenta. -----------------------------Olla esa formiga, Estóu arrepentido de pensar ise argueiro mouro… que o máis brosmo e brután dos homes -----------------------------¿Qué delicados dedos de alfareiro non poida descalzarse puideron modelar tan pequechiño corazón, pra entrar no noso reino. -----------------------------que latexa agora baixo dos altos árboles? ¿Non te decatas de que se movéu o (¡A poesía é o gran milagre do mundo!) -----------------------------silencio? 3

6 XOVES

Eu faréi que olles a través das túas maos toscas a luz da túa sangre. Puliremos a túa frente de seixo hasta case facela lúa. Non che faréi erguer pesadas pedras, nin subir o monte máis alto onde cravada está a bandeira do meu verso, nin soster cos teus hombros as noites. Todo esto xa o ten feito o poeta por ti, pra ti e máis pra o mundo. Eu asegúroche que quedarás enviso fitando prás estrelas. O xoto palpexar das túas maos chegará a conocer as rosas invisibles na noite. Sentirás o borboriño da propia sangre i o silencio que todos levamos cando digas: os seos da miña amada… Quedarás deslumbrado pola súa luz, baixo da sombra verde no bosque.

É esa noitarega que nesgóu o bosque: doces, xordas plumas, abanador da noite.

LUÍS PIMENTEL, Sombra do aire na herba, ----------------------------------------------------------------------1959 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------8 SÁBADO ----------------------------------------------------------------------9 DOMINGO ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

OUTUBRO 2015

OUTUBRO 2016 L

24/ 31

10 LUNS ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------11 MARTES -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

12 MÉRCORES (non hai clase) MULLERES GALEGAS AURORA MARCO

Historiadora, profesora e feminista, Aurora Marco recibiu en agosto, cando se cumprían 80 anos do asasinato de Alexandre Bóveda, o Premio Galiza Mártir pola súa traxectoria na recuperación da memoria histórica. Este curso tivemos a sorte de poder coñecela grazas ao pase do documental As Silenciadas, de Pablo Ces. Consulta información sobre ela na nosa axenda e no Álbum de Mulleres: http://www.culturagalega.org/album/

13XOVES ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

OUTUBRO 2016 Pedimos a Aurora Marco que nos enviase un texto para vós e deunos esta información sobre Áurea Lorenzo Abeijón. Grazas.

14VENRES ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------15 SÁBADO ------------------------------------------------16 DOMINGO -------------------------------------------------

Áurea Lorenzo Abeijón. A gardadora de palabras Aurora Marco (Beneso, Porto do Son, A Coruña, 1904- Buenos Aires, 1995) A súa historia foi parella á doutras mulleres do rural a comezos do século XX. Criouse no seo dunha familia numerosa, con escasos recursos económicos, que vivía do mar (o pai, patrón de pesca; a nai, atadora de redes). En Tara (Beneso), asistiu ás clases que impartía unha muller con coñecementos elementais, “Xoana a Patita”, coa que aprendeu as primeiras letras e, posteriormente, continuou a aprendizaxe nunha escola en Portosín. Sendo aínda unha nena coidou cativos neste pobo e despois estivo algún tempo en Porto do Son aprendendo costura. Áurea Lorenzo era unha moza con inquedanzas que arelaba outro porvir. Cun fardel acugulado de soños e tristura, emigrou a Arxentina aos 18 anos para nunca máis voltar; só fixo unha viaxe en 1975 para visitar a familia e recuperar, en contacto coas xentes do seu amado Beneso, todas as facianas da vida comunal. En Buenos Aires traballou primeiramente no servizo doméstico e, guiada por un afán de saber, estudou, adquiriu cultura, dedicouse á escrita e ensinou inglés, castelán e piano até idade moi avanzada nun colexio que montou na casa, moi serodiamente (1975). En 1993, con oitenta e nove anos, seguía entusiasmada nesta actividade profesional. A escritora sonense foi a primeira muller que publicou na posguerra un libro en galego, Queixas, cuxo núcleo temático vertebrador segue a liña costumista-paisaxista e intimista, con evidentes pegadas rosalianas. Escrito na diáspora, viu a luz en Buenos Aires en 1943. No poemario a poeta peregrina até as paisaxes físicas e humanas da infancia e adolescencia, gravadas a lume na súa memoria: Beneso-Galiza ao fondo, os ecos dos cantares rosalianos –as reiteradas alusións ao canto son como un elemento identificador da colectividade–, a saudade desde o alenmar, o intimismo… Coa sabedoría herdada da nai, teceu unha rede cos fíos da ausencia, do amor á terra, das lembranzas; coa lingua, o froito primeiro que agarimou na lonxanía, “a fala das cousas”, segundo poetizou en “De Beneso a Portosín”. Porque a poeta, cuberta polo manto da invisibilidade, como outras moitas escritoras, foi unha gardadora de palabras. Das palabras de noso. O concello de Porto do Son, patrocinou a reedición da obra en galego desta autora, en edición de Aurora Marco, autora así mesmo da introdución: Áurea Lorenzo Abeijón. Queixas (2004). Tamén é autora do poemario Campanas del cielo, escrito en castelán e publicado en Buenos Aires en 1956, libro en que a poeta transmite a súa visión filosófico-moral da vida, cun profundo sentido relixioso.

OUTUBRO 2016

17 LUNS ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

18 MARTES --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------"Tecendo coas agullas máxicas do amor, dos bicos, aloumiños e fermosas primeiras ------------------------------

19 MÉRCORES -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

20 XOVES ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

experiencias compartidas e celebradas foi medrando FÍOS DO QUERER, resultando envoltorio agarimoso para xogar, cantar e bailar cos nenos de colo".Estas verbas serven para presentar o traballo en formato libro-cd de Cé orquestra pantasma, vintecatro sinxelas e agarimosas cancións para meniños e meniñas de 0 a 3 anos.

OUTUBRO 2016

21 VENRES -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

OUTUBRO 2016 L

24 LUNS ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------POESÍA PARA PEQUENAS/OS

22 SÁBADO --------------------------------------------------23 DOMINGO ----------------------------------------------------

Poemar o mar, de Antonio Garcia Teijeiro ou Poemas birollos para ler cos ollos, de Fran Alonso son dous poemarios para a xente máis nova da casa. Podes ler parte dun deles aquí:https://issuu.com/franalonso/docs/issu_poemas_birollos

OUTUBRO 2016

25 MARTES ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

26 MÉRCORES ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Fíos Fóra é un interesante documental de Illa Bufarda que analiza as consecuencias das políticas empresariais do sector téxtil e no que podemos escoitar mulleres galegas que, durante anos, traballaron para coñecidas firmas de moda. “As costureiras, que fixeron medrar o sector téxtil co seu esforzo, quedaron sen nada mentres os empresarios se enriquecían”

Este é o titular dunha interesante entrevista ás dúas realizadoras do documental e que podedes ler integramente na seguinte ligazón: http://praza.gal/cultura/10433/las-costureiras-que-fixeron-medraro-sector-textil-co-seu-esforzo-quedaron-sen-nada-mentres-osempresarios-se-enriquecianr/

OUTUBRO 2016

------------------------

OUTUBRO 2016 L

24/ 31

28 VENRES -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Adolfo Leo Arremecághona “LA ARRUGA ES BELLA”. PERO AS ENGURRAS DA MIÑA VELLA, ADOLFO. Miñanai era unha costureiriña bonita como a de Rosalía. Ti estás rico á súa conta, Adolfo. Ela, á túa, está vella. Ben pensado, Adolfo, todo llo debes. Ela non che debe. Dunha volta estiven na túa casa, Adolfo. Nos quince minutos que tardamos en chegar, en coche, dende o portón á vivenda, Adolfo, deume tempo de pensar. Comparaba as hectáreas do teu predio co metro cadrado dos talleres en que Miñanai traballaba para ti, Adolfo. Pensaba no listo que fuches ao explotar a meirande fonte de riqueza da nosa matria. As engurras das nosas vellas, Adolfo. Hai un sitio onde a miña vella non ten engurras: as xemas dos dedos da man de obra cualificada de Miñanai, Adolfo. É o único dela que non me parece bonito cando a vexo. A ti parecerache bonito. Bello, Adolfo. Gastáronse contra o liño do teu traxe. Pódote atuar, Adolfo? Coñecémonos. Perdóame ou agradéceme que non te apelide, Adolfo. P.S: Devólvenos o roubado. Debes. Texto contido en Machismos: de micro nada, coordinado por Fiadeiras, edicións Embora, 2015

OUTUBRO 2016

31 LUNS Día do Ensino Comeza o aninovo celta

----------------------------------------------------------1novembro MARTES Defuntos

----------------------------------------------------------------------------------------

2 MÉRCORES ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ORIXES DO SAMAÍN

A noite do 31 de outubro comezaba o aninovo celta, como aínda se celebra na illa de Man. Nesta noite as ánimas dos finados voltan visitar ás súas familias e ás súas vellas casas para quentárense a carón do lume e comer dos alimentos que con agarimo lles teñen preparados os parentes. O cristianismo, adoptando o ano novo dos celtas e a súa festa á honra dos mortos, designaría o primeiro de novembro como Día de Todos os Santos, e no século XII, o día seguinte, estableceríao como Día dos Defuntos.

NOVEMBRO 2016 L

3 XOVES -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------5 Sábado ---------------------------------------------------------6 Domingo ----------------------

novembro 2016

4 VENRES

O día 4 de novembro de 2015 a escola participou no VI Día da Ciencia en Galego e, grazas á Coordinadora Galega de ENDL, participamos nunha videoconferencia de Xurxo Mariño, biólogo e profesor da Universidade da Coruña. Todo o que somos cada un de nós, o que percibimos, o noso "eu", as emocións cotiás, todo iso é unha construción elaborada por unha máquina que levamos dentro do cranio: o encéfalo. Aí dentro temos miles de millóns de células, as neuronas, que utilizan a electricidade para comunicarse entre elas e, dese xeito, crear a mente e a realidade. Como funciona esa máquina da mente? A onde vai o "eu" cando durmimos? Poden construírse máquinas artificiais que teñan mente?

www.gciencia.com

NOVEMBRO 2016

7 LUNS -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

8 MARTES -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

FRAN ALONSO, Contos nerviosos. Ás veces suceden cousas tan inesperadas que os propios contos se poñen nerviosos. Os contos nerviosos son contos moi divertidos, pero non paran quietos porque lles tremen as palabras.

9 MÉRCORES 10 XOVES ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Edicións Embora, maio 2016 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------A revista dixital Criaturas é ---------------------------unha publicación----------------------------------dedicada á literatura infantil e xuvenil en -------------------------------------------------------------Galicia: -------------------------------------------------------------http://www.criaturas.gal/tras --------------------------------------------------------------as-criaturas/ ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

NOVEMBRO 2016

11 VENRES (S. Martiño, festivo) 12 SÁBADO ----------------------------------------------------------13 DOMINGO -----------------------------------------------------------

NOVEMBRO 2016 L

14 LUNS ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------O MAGOSTO --------------------------------------------------------------------------No mes de novembro, e xeralmente coincidindo coa festa de San Martiño,-------------------------------------celébrase a festa do magosto. -------------------------------------Nun principio esta festa, na que amizades e veciñanza se xuntaban-------------------------------------arredor do lume para asar castañas, facíase no monte. Na actualidade faise-------------------------------------nas prazas, nos rueiros,-------------------------------------nalgúnrecuncho da vila, nos adros das igrexas... A tradición do magosto disque se remonta aos celtas, antigos habitantes de Galicia. Como eles non tiñan edificios nin templos onde celebrar as súas festas, facíanas no medio do bosque. SEICA «Pisar unha castaña, ao ires polo monte, fai que a persoa non teña nunca amores» «Levar unha castaña no peto dá boa sorte» «Soñar con castañas crúas é aviso de ter que facer algo urxente, de seren cocidas, é que a persoa é moi débil de carácter e se son asadas, é un aviso de precaución»

DON CARBALLO CHORA LANDRAS Don Carballo chora landras na amencida. E don Outono baballa néboa fría. Don Labrego, de sombreiro, aplaude a don Castiñeiro con variña de abelaira. E don Ourizo da chaira, como non se ten coa risa, cáenlle dentes de castaña. Helena Villar e Xesús Rábade. Dona e Don

http://coordinadoraendl.org/recursos/doc/rec234_1.pdf

NOVEMBRO 2016 15 MARTES

NOVEMBRO 2016 L

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------17 XOVES -------------------------------------------------------------------------------------Editado en 2016, este disco--------------------------------------------------------contén poemas de Manuel --------------------------------------------------------María. Música de Fran Amil e a tribo incomprensíbel. Ilustracións --------------------------------------------------------de Jano. Os temas son extraídos dos--------------------------------------------------------libros: Terra Chá, Proba --------------------------------------------------------documental, Aldraxe contra a xistra, Cantos rodados para--------------------------------------------------------alleados e colonizados, Versos do --------------------------------------------------------lume e o vagalume, A luz resucitada, As lúcidas lúas do --------------------------------------------------------outono e Sonetos á casa de ---------------------------Hortas. 16 MÉRCORES

18 VENRES

NOVEMBRO 2016 19 SÁBADO

MODOS VERBAIS -----------------------------(Selfie) 20 DOMINGO Nada imperativo -----------------------------Pouco indicativo

E completamente conjuntivo Num contexto de complementos circunstanciais prescindíveis mas necessários

21 LUNS ------------------------------------------------INFLUÊNCIA DA CONFLUÊNCIA ------------------------Se acreditarmos no nosso direito a ------------------------escrever -------------------------d e s e j o ------------------------também com xis poderemos dizer-lhe à pessoa ------------------------amada -------------------------De sexo-te ------------------------------------------------------------------------22 MARTES

A SUBORDINAÇÃO Por muito que insistam uma subordinada substantiva adjetiva ou de relativo enquanto obrigatoriamente dependente duma estrutura subordinante sem possibilidade de eleição não pode ser feliz

DA DIVERSIDADE DAS LÍNGUAS Vou fazer com a língua isso de que tano gostas Usá-la em todos os sítios em todos os momentos Seja como for Usá-la Porque aprendi de ti e porque eu não quero uma língua normal Quero uma como a tua e x t r a o r d i n á r i a

Todos estes poemas pertencen a Curso de lingüistica geral, de Igor Lugris, publicado en 2016 por Através. Uma delícia para quem gosta de línguas, ensina línguas ou usa a(s) língua(s) para tudo. Até para explicar aquilo que nem a(s) língua(s) pode(m). O último é de Nayara, que se atreveu a seguir o xogo de Igor Lugris.

Non son a túa subordinada Son tan principal coma calquera Non necesito un porqué, un para que nin un por tanto que me poñan en plano menor. Non vou ser tan fermosa como ti me queiras imaxinar. Porque vou ser algunha, serei condicional, é dicir, só se eu quero farei o que eu quero, sen que ninguén me condicione. NAYARA BLANCO, 2016

NOVEMBRO 2016 NOVEMBRO 2016 L

25 VENRES Día internacional contra a violencia de Xénero

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Non teñas medo. -------------------------------------Agárdanos un mar 23 MÉRCORES e somos-------------------------------------velas. ------------------------------------------------------------------Ana María Fernández, -----------------------------26 SÁBADO -------------------------------------Libro do mal amor ----------------------------------------------------------------------------------------------------27 DOMINGO ------------------------------------------------------------------------------------------------ -------------------------------------------------- Gracia Santorum, profesora -----------------------------do IES Pintor Laxeiro, é quen está detrás de O libro do mal -----------------------------amor que xunta haikus que -----------------------------denuncian a violencia contra as mulleres. O que partiu -----------------------------como un proxecto escolar -----------------------------para concienciar o alumnado traspasou as paredes do -----------------------------centro de ensino para convidar escritores e -----------------------------31

24 XOVES

escritoras a se sumaren a este libro colectivo.

------------------------------ Carlos Negro, Chus Pato, María Canosa, García Ledicia Costas, Antía Otero, Mercedes ------------------------------ Teijeiro, Queixas, Rosa Aneiros, Chisco Fernández Naval, ------------------------------ Xesús Rábade Paredes, Yolanda Castaño, Dores Tembrás, Francisco Castor, María Reimóndez, Xoán ------------------------------ Babarro, Concha Blanco ou Miro Villar son algúns dos de trinta nomes que aos poucos se foron ------------------------------ máis sumando para participar neste proxecto literario ------------------------------ colectivo que contou tamén coa colaboración de profesoras de arte do centro, Mar García e ------------------------------ dúas Aránzazu Diñeiro que ilustran cada un dos poemas. ------------------------------ O proxecto iniciado en 2014 rematou coa publicación en papel do libro. Témolo na biblioteca. -----------------------------http://trafegandoronseis.blogspot.com.es/search/label/Libro%20do%20Mal%20Amor ------------------------------

OLGA NOVO 29 de xaneiro de 2002 Querida mamá: estou aprendendo a ladrar. une saison en enfer. repite comigo Une-Saison-En-Enfer. trinta xeracións de meu analfabetas Eu estou aprendendo a ladrar. marcar un nunca territorio coa epiglote coma un cadelo coma un can de palleiro escadelearme ata volver en min en can entón pronuncio Walt Walt Walt Whitman mamá. estou aprendendo a ladrar. póñome de cu pró sol agárrome a unha aixada e tento imitar o son do cuco do cuco de cu pró sol entón a miña gorxa esprémese de dor e oulan coma nunca os futuros posibles que nos fan esbombar as veas coma unha pota de leite na lareira. os ollos do meu amor levan dentro o troupeleo dos chocallos uncontrautro uncontrautro da novena sinfonía de Gustav Mahler mamá. e eu míroche prós ollos prós olliños estás tan cansa pero eu non e aquí é o intre da furia can escoito con atención a campá de cris tal dos teus soños incumpridos coma unha escultura delicada de Brancusi de Cons tan tín Brancusi. unha vez e outra vez o corazón grandísimo igual ca unha cerrota andoa o outono es ti ou ou ou loba velaquí me tés bailando berrando choutando unha mestra gutural un volcanciño gutural coma Virginia Woolf coma Virginia Woolf coma Virginia Woolf. eu míroche prás mans podería lamberche as cicatrices das mans ata que deran luz e curarche as hernias discais cun só verso alexandrino cunha sílaba de centeo cru cun oh-là-là e despois despois contar unha por unha as túas canas enraizadas nas idades do mundo a túa lingua plantígrada mamá podería mesmo reestructurarche a osamenta co implante dunha canción anarquista.

NOVEMBRO 2016 ás veces sinto a dor sedimentándose lámina por lámina coma a pizarra: é un esguince emocional chantado na caluga e para ladrar así ás veces é preciso chorar iodo abrir os xeonllos cunha gadaña ata ver o sol tan preto a tres centímetros do iris mamá eu tiña que mamar da túa médula asombrar o mundo cando che baixa a compaixón ás caries e ós peitos caídos co cansazo. para poder ladrar eu tería que rillar durante anos a túa alerxia ó pó á peluxe dos chopos a túa anemia circulando en sentido inverso polo sangue tería que ir contigo enterrar ó teu irmán de vintesete anos e apretar a meixela para non tronzar a lingua coa súa tuberculose mamaíña.

28 LUNS

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ben sei eu que para poder ladrar tería que ir contigo á miña infancia e verme case morrer deshidratada e pregarlle á virxe na que non cres que me devolvera á vida de tres meses e medio e soldarme no teu colo para sempre coma unha peza de ferro do teu ventre. non penses que non sei que para poder ladrar tería que ir contigo ás derradeiras horas da mamá Carmiña agarrada ás catro puntas do seu pano e ó teu bazo. ben o sei ben sei eu todo que para eu aprender este ladrido á fin fixeron falla mil mulleres lavando a reo no río de Saá e mil arando e dúas mil cosendo e cinco mil apañando cozas e garabullos no medio do monte e Ti sobre todo ti plantando pinos nun serragoto inmenso desaprendendo canto es esfuracando as túas dúbidas. Querida mamá: estou aprendendo a ladrar. alguén me ve abríndome a queixada ata que a fendo e digo xa xa ladro ou coma o can non non coma Camille Claudel coma Camille Claudel coma Camille Claudel coma Camille mamá no mármore coma Camille coma Walt Whitman Walter Benjamin vou mamá vou deica ti vou eu vou outa outa Ouh...

29 MARTES

OLGA NOVO, A cousa vermella, 2004

30 MÉRCORES

Algunhas novidades musicais A colleita musical deste ano xa nos trouxo o primeiro disco de Sonia Lebedynski (‘Deserto de centos’), que estreaba o seu primeiro traballo en solitario, e o novo traballo de Mónica de Nut (‘Raíces aéreas’), que acaba de saír ao mercado este agosto. E o 2016 rematará aínda máis femininamente, con novos traballos de Guadi Galego, Ses e Mercedes Peón, ademais das pandereteiras bruxelenses Ialma. A primeira que ten previsto publicar a súa nova proposta discográfica é Guadi Galego, que neste novembro publicará o seu cuarto disco en solitario, despois de ‘Luas de outubro e agosto’. O novo disco será máis arriscado e aínda máis pop, segundo as súas propias palabras, e contará con algunhas colaboracións sonadas, como o pianista Abe Rábade ou o músico e compositor Pachi García, entre outros. Ses traeranos a finais de ano ración dobre de música ‘rabuda’. Haberá novo disco e, sorpresa, tamén unha regravación do seu primeiro LP, ‘Admirando a condición’. O novo traballo afonda na fórmula máxica que tan bos resultados lle ten reportado até o momento: rock’n’roll, tradición oral galega e ecos da canción latinoamericana. Nos concertos xa foi testeando algúns temas do vindeiro disco, como este ‘Romance da bela rosa’ que podemos escoitar e ver no seu Facebook, ‘Sodomita’ ou ‘Canción a Sara’, dedicada a unha filla dunha das súas coristas. E unha das voltas máis agardadas é a de Mercedes Peón, a máis internacional das nosas artistas, que leva desde o 2010 sen publicar novo disco logo daquel ‘SOS’, pero percorrendo o mundo cos seus sons en solitario. Nos últimos meses puidemos vela en diferentes concertos polo país, pero tamén foi artista convidada en WOMAD -o maior festival de ‘world music’ do mundo- nas súas edicións de Chile, Cáceres e Inglaterra. Tanto tempo fai agardar importantes sorpresas dunha cantora e compositora que nunca deixa indiferente. O seu quinto traballo chegará a finais de ano, ou a comezos de 2017, e será un disco impregnado pola electrónica e polos sons recollidos en diferentes ambientes e lugares de Galiza, como un portaavións en construción nos asteleiros de Navantia. Será un traballo no que amosa de novo o seu compromiso coas causas que leva defendendo desde a orixe: o empoderamento da muller, a lingua ou a diversidade cultural. Ialma en Galiza: As galego-belgas tamén están a preparar o lanzamento de ‘Camiño de Bruxelas a Santiago’, o seu quinto e novo disco logo dun parón de cinco anos. “É a historia da nosa emigración e dos nosos pais”, cóntanos Marisol Palomo, unha das catro pandereteiras. Será despois do verán, cando iniciarán unha xira que as levará por varios países. Desta volta, a diferencia do disco anterior (‘Simbiose’, 2011), farán presentación e concertos en Galiza.

1 XOVES

decEMBRO 2016

--------------------- 2 VENRES --------------------- ----------------------------------------- ----------------------------------------- ----------------------------------------- ----------------------------------------- ----------------------------------------- ----------------------------------------- ----------------------------------------- ----------------------------------------- --------------------Do 1 ao 11 d decembro: conmemoración da ----------------------------------------Constitución e do estatuto de Autonomía --------------------- ---------------------

3 SÁBADO 4 DOMINGO

5 LUNS

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Galicia tivo dous Estatutos. Unha parella de documentos que acumulan, entre os dous, 45 anos --------------------de silencio.O do franquismo, pero tamén o da democracia. Son moi distintos entre si, porque foron froito de propostas políticas de épocas determinadas. Pero o--------------------obxectivo era o mesmo: o autogoberno da Galiza.

O freo do Bienio Negro e a Guerra Civil O Estatuto do 36 xestouse coa redacción do Anteproxecto de Estatuto de Galicia do Seminario de Estudos Galegos. Recollía que Galicia era un estado libre dentro da República Española. No 1932, o alcalde de Santiago, Raimundo López Pol, militante da ORGA e un dos fundadores do Partido Nacional Republicano, convocou os concellos para debater o texto. Finalmente o documento recolle que Galicia é unha rexión autónoma, establece a cooficialidade de galego e castelán e atribúe numerosas competencias. Apróbase en decembro co apoio do 77% dos concellos. A chegada do Bienio Negro, durante o que gobernaron os partidos de centrodereita republicana, encabezados polo Partido Republicano Radical de Alejandro Lerroux, aliados coa dereita católica da CEDA e do Partido Agrario, imposibilitou que o proxecto chegase a Cortes. Así, haberá que agardar ata o 36.

Precisamente, o ano do comezo da Guerra Civil e para conseguir o Estatuto, o Partigo Galeguista apoiou á Fronte Popular, o que provocou que a dereita galeguista se desvincunlase do partido, aínda que colaborarou no referendo. A campaña polo Si foi meteórica, cos cartaces de Castelao, Seoane, Maside ou Díaz Pardo. O 28 de xuño de 1936 celebrábase o plebiscito do Estatuto, con 993.351 votos a favor e 6.161 en contra. Tras a vitoria do "si" unha delegación galega desprazouse a Madrid para entregar o Estatuto aos representantes das Cortes e da República, só tres días antes do Golpe de Estado franquista.

DECEMBRO 2016 6 MARTES

---------7 MÉRCORES

8 XOVES

DECEMBRO 2015 L

M C

1 4

2 1

2 8

--------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Debuxo de Castelao que serviu de cartaz para ------------------------------------apoiar o si no referendo do 36. ------------------------------------Busca máis cartaces desta campaña. ------------------------------------8 XOVES A aldraxe -------------------En 1979 comezouse a redacción dun novo As Cortes republicanas, trasladadas a Cataluña, non admitiron a trámite o Estatuto ata o 1 de febreiro de 1938, na sesión celebrada en Montserrat, pero volveu quedar paralizado ante a negativa do Partido Socialista a nomear os seus representantes na Comisión. Por fin foi aprobado na reunión de Cortes da República celebrada en México en 1945, que recoñece que "Galicia deixou expresada a súa vontade de Autonomía no texto do Estatuto plebiscitado e aprobado polo pobo galego". Este recoñecemento non tivo efecto práctico ningún, pero conseguiu a homologación da Galiza coas autonomías catalá e vasca, unha de cuxas consecuencias foi o nomeamento de Castelao como ministro no goberno de Giral no exilio en 1946.

estatuto de autonomía. Para tal fin nomeouse unha comisión de 16 representantes políticos. Oito membros eran de UCD, dous do PSOE, tres de AP, un do Partido Comunista Galego, outro do Partido Obreiro Galego, outro do PG e outro do Partido dos Traballadores de Galicia. O grupo foi coñecido como "A comisión dos dezaseis". O resultado do seu traballo foi rexeitado pola xente de esquerda e os nacionalistas que o consideraron pouco ambicioso e moi por debaixo dos de Cataluña ou País Vasco. O 4 de decembro do 79, unha multitudinaria manifestación en Vigo clamaba contra o que deron en chamar Estatuto da Aldraxe. O presidente do estado español, Adolfo Suárez, recoñeceu que era un texto erróneo. No 1981, un novo pacto posibilitou que saíse adiante un novo texto, que, a diferenza do 36, só contou co 30% dos votos. A abstención foi enorme.

DECEMBRO 2016

DECEMBRO 2015 L

M C

9 VENRES ---------------------------------------------------------------------------------------10 SÁBADO -----------------------------10 de Decembro de 1948. A Asemblea Xeral -----------------------------das Nacións Unidas proclama a Declaración Universal dos Dereitos Humanos -----------------------------.--------------------------------------------------------------------------------------11 DOMINGO A Declaración Universal dos Dereitos ----------------------------------------------------------Humanos carece de obrigatoriedade legal -----------------------------mais é fundamental na nosa Sociedade pois 12 LUNS case todos os documentos relativos aos --------------------------------------------------------------------------------------------------dereitos humanos teñen como referencia -----------------------------esta Declaración e, algúns Estados, fan ---------------------------------------------------------------------referencia directa nas suas constitucións ---------------------------------------------------------------------nacionais. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------13 MARTES ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1

Os 30 artigos e o Preámbulo da declaración Universal dos Dereitos Humanos poden consultarse integramente nesta ligazón: http://www.un.org/es/documents/udhr/ Ou descargar nesta: http://www.ohchr.org/EN/UDHR/Documents/UDHR_Translations/por.pdf

Artigo 1° Todos os seres humanos nacen libres e iguais en dignidade e en dereitos. Dotados de razón e de consciencia, deben actuar uns cos outros en espírito de fraternidade.

DECEMBRO 2016 16 VENRES

14 MÉRCORES -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

15 XOVES

---------------------------------

-------------------------------------------------18 DOMINGO

“Ecuacións é algo moi distinto a calquera cousa que fixera até agora. Tal vez porque me levou moito tempo ir compoñendo os temas, porque o proxecto foi variando e tomando forma por conta propia dende que o comecei, ou porque o proceso de gravación e mestura foron analóxicos, sen usar ordenador, gravando como se facía antes, directamente nun magnetófono, algo novo para min”. ‘Ecuacións’ é un disco froito de meses de viaxes, encontros, intercambios de ideas e experimentos sonoros. Seis temas gravados nos estudos da Radio Galega en Santiago de Compostela e outro máis gravado en Sao Paulo (Brasil) co violeiro Julio Santín.

DECEMBRO 2016 21 MÉRCORES 19 LUNS

20 MARTES

EMILIO FONSECA A obra Fóra de mapa de Emilio Fonseca Martín (Ourense, 1978) foi seleccionada por unanimidade do xurado como gañadora do XI Premio de Banda Deseñada Castelao da Deputación da Coruña. Destacou a necesidade e abrir unha nova liña destinada a público infantil e xuvenil. Emilio Fonseca Martín (Ourense, 1978), reside en Barcelona e é licenciado e investigador en Comunicación Audiovisual pola Universidade Complutense de Madrid. Ten traballado no ámbito do vídeo, a animación, a ilustración, páxinas web ou recursos educativos e artigos de investigación e fundou, xunto a Xiana Gómez-Díaz a produtora audiovisual Walkie Talkie Films. Dirixiu o documental Queimar o monte, sobre os incendios forestais en Galicia e partipou tamén no proxecto de cooperación española Chaco Ra'anga, para o que realizou o cómic Verde Invisible, sobre o Gran Chaco latinoamericano. Se che interesa a banda deseñada entra en Komic Librería: http://www.komic.es/gl/universo.html

DECEMBRO 2016

DECEMBRO 2015 L

M C

19 26

23 VENRES -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Se queremos agasallar algo, que sexa feito por nรณs, non-sexista e en galego. GRAZAS

24 Sร BADO -----------------25 DOMINGO -------------------

DECEMBRO 2016

VACACIÓNS 26 LUNS Descansar, pasear e ler ---------------------------------

1 DOMINGO --------------------------------2 LUNS --------------------------------3 MARTES --------------------------------4 MÉRCORES ----------------------------------------------------------------5 XOVES ---------------------------------

--------------------------------27 MARTES ----------------------------------------------------------------28 MÉRCORES ----------------------------------------------------------------29 XOVES ----------------------------------------------------------------30 VENRES ----------------------------------------------------------------31 SÁBADO ----------------------------------------------------------------Galaxia reedita as Cousas da vida de Castelao. Podedes ler na biblioteca.

Segundo Armando Requeixo: "Aos clásicos cómpre volver sempre. Hai que relelos, fatigar as páxinas que nos deixaron porque nelas están moitas das respostas que procuramos e que eles souberon dar ante problemas semellantes aos que hoxe nos acoran pero que eles xa resolveron moito antes de que nós puideramos sospeitalos sequera”. Nun amplo artigo, que podedes ler integramente seguindo a ligazón de abaixo, Requeixo recorda que Castelao é o noso "clásico entre os clásicos", que nos legou "o máis depurado tratado de filosofía da vida nas súas “Cousas", comezadas a escribir por volta de 1920, publicadas en libro por primeira vez en 1926 e que agora edita Galaxia en seis volumes (novembro de 2015): (Animais, Caciques, Homes, Mulleres, Nenos e Vellos) + un (os Cincuenta homes por dez reás) que permiten "comprobar ata que punto a clarividente ollada de Castelao definiu boa parte das problemáticas transcendentais de todo tempo, vale dicir as do noso mesmo, pois a espiral da Historia ensínanos que no pasado hai leccións que convén aprender para saír con ben do presente e niso as obras de Castelao han ser sempre lecturas imprescindibles".

XANEIRO 2017

6 VENRES ----------------------------------------------------------------7SÁBADO1950 morre Castelao ----------------------------------------------------------------83DOMINGO ----------------------------------------------------------------9LUNS -----------------------------------------------------------------

XANEIRO 2017 L

12 XOVES

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------10 MARTES ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------11 MÉRCORES ----------------------------------------------------------------13 VENRES --------------------------------“Se nas Cousas da vida. Homes, as pezas que se recollen son un --------------------------------mosaico das bondades e vilanías de moitos; nas Cousas da vida. Mulleres hai todo un espellar de dous mundos complementarios: o --------------------------------das mozas humildes e modestas da aldea e o das señoritas esculfuridas da vila. Da súa parte, as Cousas da vida. --------------------------------Nenos son unha revelación das verdades éticas a través da ollada da inocencia infante, --------------------------------como tamén as filosofías máis fondas e sabidas son as que atesouran as Cousas da vida. Vellos. Pechando o conxunto, as --------------------------------Cousas da vida. Animais son un dicir das sabenzas profundas por boca--------------------------------fabulada e, por remate, as Cousas da vida. Caciques a definitiva constatación da --------------------------------iniquidade badoca da cacicada. --------------------------------Como natural complemento a estas seis entregas das Cousas da vida, súmase á Biblioteca Castelao un outro título igualmente conexo co --------------------------------xénero da ‘cousa’ patentado polo de Rianxo: os Cincuenta homes por --------------------------------dez reás, que apareceran en 1930 e que, como as ‘cousas’, son tamén das obras máis recreadas do escritor.

http://armandorequeixo.blogaliza.org/2016/01/07/castelao_imprescindibles/

XANEIRO 2017 14 SÁBADO --------------------------------------------------------------------------------------------------15 DOMINGO

----------------------------------------------------------------16 LUNS ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------17 MARTES -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

XANEIRO 2017 L

18 MÉRCORES ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Novidades musicais: Nao: soñar, Crear. Ruxe Ruxe. 20 segundos

XANEIRO 2017

19 XOVES -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Este curso participamos xunto con outros centros da comarca en certames poéticos. O 14 de xaneiro estiveron con nós Ramón Nuñéz e Juan Carballo para presentarnos o proxecto A máquina do tempo, un libro de poemas acompañado dun disco. O mesmo día pasaron polo IES nº 1 e o Chamoso Lamas do Carballiño.

20 VENRES -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

21 SÁBADO --------------------------------------------------------------------------------------------------------22 DOMINGO ---------------------------------------------------------------------------------------------------------

XANEIRO 2017

23 LUNS --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------24 MARTES ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Podes atopar información sobre --------------------------------dereitos e liberdades nas seguintes páxinas: --------------------------------Amnistía Internacional, Galiza: https://grupos.es.amnesty.org/es/galicia Esculca, Observatorio para a defensa dos direitos e liberdades: http://esculca.gal/web/ O blogue de biblioteca de Trafegando Ronseis ten innúmeros recursos para usar nas aulas: http://trafegandoronseis.blogspot.com.es/

XANEIRO 2016 L

25 MÉRCORES ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------26 XOVES -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

XANEIRO 2017

27 VENRES --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------28 SÁBADO --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------29 DOMINGO -------------------------------------------------------------------------------------------------

30 LUNS Día escolar da non Violencia e da Paz

O grito de guerra o da reconquista levantarse tras o golpe esa é a victoria miña. María José Pérez é unha novísima compositora e cantante galega. Podes escoitar o seu disco Guerrilleira en Bandcamp e cantar esta música no karaoke de Cancións em galego. https://www.youtube.com/watch?v=MSb5khFusfk

Ninguén neste mundo fará que me rinda o tempo será quen dé a cada un súa medicina Uns veñen, outros van...

XANEIRO 2017

XANEIRO 2016 L

31 MARTES

2 XOVES Pola Candeloria casan os paxariños e maila galiñola

FRONTEIRA Un dos mozos portugueses levaba baixo o brazo os zapatos novos. Foi ese o que morreu co tiro. O garda puxo o xeonllo en terra e disparou. Cando a nai cruzou a fronteira, só os nenos estabamos alí. Estendeu o mandil e arrepañou a terra ensanguentada. Não quero que fique nada aqui. Manuel Rivas, Ningún cisne (1989) e O pobo da noite, Antoloxía poética. Edicións Xerais, 2ª edición, 1997.

Un dos últimos discos de Mamá Cabra, A bruxa discordia, Cancións para a paz. Recorda que podes levar en préstamo disco-libros en galego para a xente máis pequena na nosa biblioteca.

febreirO 2017

FEBREIRO 2017 L

3 VENRES

4 SÁBADO

----------------------------------------------------------------5 DOMINGO ---------------------------------------------------------------Recomendación literaria O espello do mundo, Ramón Nicolás, Xerais, 2016. Martiño recibe o encargo de desentrañar os contidos duns documentos de moita antigüidade que teñen que ver co devir histórico dun convento de monxas denominadas «onas». Neles emerxe Ona Guiomar, a abadesa de San Pedro de Ramirás, que mantén unha enigmática correspondencia co estranxeiro. O espello do mundo, primeira novela de Ramón Nicolás, presenta un feitío de novela histórica, incorporando textos de orixe documental, que por veces son pura fabulación e outras non, ao servizo do deseño dunha época esvaecida na historia de Galicia que cobra, agora, unha nova perspectiva. A conexión coa trama histórica, enraizada no cenobio feminino de San Pedro de Ramirás (Ourense), vincúlase, ideolóxica e espiritualmente, con determinadas correntes relixiosas da Alemaña da época e particularmente coa figura de Hildegarda von Bingen. A esta realidade asómase Martiño, quen deberá afondar na revelación dos segredos que se atesouran nunha relación epistolar inédita con contidos altamente reveladores. (Información tirada da páxina de Xerais) Recomendamos ler a novela e despois a crítica de X. C. Domínguez Alberte nesta ligazón: http://www.sermosgaliza.gal/opinion/xoan-carlos-dominguezalberte/espello-do-mundo/20160722173049049722.html

FEBREIRO 2017

FEBREIRO 2017 L

6 LUNS -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

8 MÉRCORES -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

7 MARTES --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Música peques --------------------------------"Tecendo coas agullas máxicas do amor, dos bicos, aloumiños e fermosas primeiras --------------------------------experiencias compartidas e celebradas foi --------------------------------medrando FÍOS DO QUERER, resultando --------------------------------envoltorio agarimoso para xogar, cantar e bailar cos nenos de colo". Estas verbas serven para --------------------------------presentar o traballo en formato libro-cd de Cé --------------------------------orquestra pantasma, vintecatro sinxelas e --------------------------------agarimosas cancións para meniños e meniñas de 0 a 3 anos.

FEBREIRO 2017

9 XOVES -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------10 VENRES --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------11 SÁBADO ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------12 DOMINGO

----------------------------------------------------------------

O amor O amor foi un trallazo moi forte que rompeu a ventá. E quedou rota para sempre. Eu limpei do chan os cristais. Corteime con eles en tódolos dedos.

Lupe Gómez, Pornografía, 1995, edición da autora, reeditado en 2012 por Positivas.

O oco cova (fragmento) ven aquí que estou saboroso e doce e por ti síntome cervo e cereixa roda de desexo en remuíño prado de herba onde xogar formiga fermosa da pel folla mollada en orballo zucre de flores exóticas que só quere colmarche o gusto e levarte ao territorio da nubes elevarte ao lugar exacto onde rebenta en berro o glogo redondo dos nenos maduros que enche de sol o horizonte laranxa CARLOS NEGRO, As laranxas de alí babá

FEBREIRO 2017 13 LUNS ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------14 MARTES ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------15 MÉRCORES

----------------------------------------------------------O novo disco de Caxade, E isto é o amor (2016) leva o título dun -----------------------------poema de Séchu Sende ao que Caxade puxo música. E ISTO É O AMOR Da tua mão direita á minha mao esquerda tendemos um tendal de roupa de todas as cores entre nós e isto é o amor Erguemos os braços e com a roupa ao vento vamos caminhar secar a roupa ao sol e isto é o amor Entre fábricas baleiras dentes de león e prados com bubelas asubiamos esta cançom e isto é o amor E no tendal levamos calcetíns, camisolas e cuecas violetas e o teu sostém e a minha camisa negra e isto é o amor E a gente olha para nós e pensa que é um sonho e pensa: Isto é amor e isto é o amor Letra: Séchu Sende

Nunha entrevista alguén preguntou ao músico polas súas letras de contido social e el respondeu así: “A repressom existe e perjudica, mas se nom fazemos o possível por arranjá-lo, por normalizar a situaçom, deixaremos-lhes às nosas filhas a peor leira possível na que sachar: a indiferença e apatia. Mau exemplo. Nom oculto o meu ativismo em geral, seria pouco coerente fazé-lo com o meu projeto musical. É mais, nasce como parte do ativismo. Só sementamos, como formigas que perdem a cárrega que transportam, na esperança de que as filhas das nossas filhas tenham menos prejuiços e mais liberdade”. O TOJO PRENDE Arriba pandeiro roto, abaixo manta molhada se nom nos queixamos nós, os de arriba nom fam nada Costureirinha bonita, dá-me umha agulha de ferro para dar-lhe umhas pontadas, ao capital que nom quero O rio quando vai cheio, leva carvalhos e folhas também podia levar a essa Gente Pota toda Nom podo cantar que morro, nom podo cantar que morro aí venhem os Capadores, apropriarom-se de todo Eu passei por Monte Pio, tivem que passar correndo que polas janelas tiram caldeiros de auga fervendo Arriba pola portela, minha prenda resalada demos graças meus senhores, os direitos nom som nada Esta vai por despedida, esta vai por derradeira como nom fagamos nada, levam-nos a vida inteira

FEBREIRO 2017

FEBREIRO 2017 L

16 xoves -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

18 sábado 19 domingo -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

17venres ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Roteiro pola Terra Chá --------------------------------- No curso pasado a xente de 3º e 4º da ESO un roteiro pola Terra Chá de Manuel --------------------------------- fixemos María. Visitamos o castro de Castro de Rei, o do Miño, a Fundación Manuel --------------------------------- nacemento María, en Outeiro de Rei e as Penas de --------------------------------- Rodas. poemas durante todo o percurso. --------------------------------- Lemos O alumnado de 1º e 2º de Primaria visitaron antes ca nós a Fundación de Manuel María.

FEBREIRO 2017

FEBREIRO 2017 L

20 luns ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------21 martes Día Internacional da Lingua Materna

1 2

22 mércores ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------EMMA PEDREIRA, Corazón e demais tripas, Positivas, 2016. Galardoado na última edición do premio de literatura erótica Narrativas Quentes, Emma Pedreira sutura aquí un conxunto de historias enguedelladas entre si cun fin lúdico co pano de fondo do desacougo ou do gozo sexual en situacións que abalan entre o surrealismo, o sorprendente e o verosímil, quer a través de personaxes rescatadas da historia, literaria ou non, quer doutras dun tempo actual. Relatos intensos e heteroxéneos en canto á súa formulación técnica, neles non falta humor, por veces convertido en sarcasmo, nin tampouco unha construción coidada, filtrada por veces desde a poética particular da autora que nestas prosas avanza firme e singularmente.

FEBREIRO 2017

23 XOVES ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

O curso pasado unímonos á iniciativa “Mobiliza Rosalía” da AELG e deseñamos algúns debuxos para os seus versos.Cun deles fixemos un marcapáxinas que repartimos. Mais quedaron outros moitos, coma o que vedes arriba, da ESO. No curso pasado 24 VENRES a Deputación da Coruña “liberou” Día de Rosalía tres imaxes de Rosalía feitas por ------------------------------------------------------ pintoras galegas. Unha dela é a de ------------------------------------------------------ Aurora Cascudo, que tedes no ------------------------------------------------------ centro da páxina. ------------------------------------------------------ Este ano, que facemos? ------------------------------------------------------ Para o Día de Rosalía? -----------------------------------------------------25 SÁBADO ----------------------------------------------------------------------------------------------------------26 DOMINGO

FEBREIRO 2017 27 LUNS entroido

--------------------------------28 MARTES entroido

Marcela & Elisa (A Coruña-1901) Máis alá das vosas pedras, os nosos labios. Máis alá do voso cuspe,as nosas bocas. Máis alá de nós mesmas, o voso medo. Mais non durmiremos en camas separadas.

--------------------------------1 MÉRCORES entroido

BATMAN & ROBIN -diario íntimo-

--------------------------------Folla de reclamacións

Debaixo do traxe, somos de carne. Corpos que furan a noite como toupas. Morcegos que se buscan polo escuro.

Eu... que non sangro na furna das entrañas Eu... que non sinto o devalo das mareas Eu... que non tecín soa ningunha tea Quixera Ir camiñar descalz* polas rochas

Masculino singular (2016) é un poemario de Carlos Negro publicado en Xerais. Os poemas desta páxina pertencen a el. Podedes pedilo na biblioteca. As palabras que reprorucimos a seguir forman parte do texto que Carlos Negro leu na presentación deste libro:

Corte de afeitado (apuntamentos arredor de Masculino singular) 1. Masculino singular nace dun corte do afeitado. Do sangue da escrita. Ou como adiantou Rosalía de Castro, do sangue das entrañas. 2. As miñas entrañas son as dun home de mediana idade que decide profundar no espello e mirar que imaxe lle devolve o tempo, a memoria, os ritos tribais, a cultura dominante, a estirpe e as tripas. O rostro dun ser en evolución, que non quere seguir participando dese círculo vicioso da herdanza recibida, do poder arbitrario, dos privilexios mantidos con violencia, real ou simbólica, porque o noso destino semella seguir sendo machos e os nosos falos son lanzas erectas polo Poder, así con maiúsculas. 3. Estes poemas son efectos secundarios do(s) feminismo(s), da súa potencia transformadora, que foi modificando, sobre todo na última década, o meu xeito de pensar e de sentir(me); son poemas escritos non para portar ningunha pancarta que reporte unha recompensa de progresismo, senón para albiscar, entre as ruínas do noso tempo, un ecosistema cultural onde ningún bardo da tribo impón o seu criterio por collóns. Porque se é certa a hipótese de que está a conformarse unha nova masculinidade, debe medrar desde a ética, e non desde a cosmética. Porque máis alá das aparencias, o dinosauro do machismo segue a estar aí, obsceno e prepotente. 4. Por suposto, estes poemas escríbense desde unha posición ética, o cal non implica adoptar o posicionamento do sacerdote no púlpito da igrexa. As armas preferidas de Masculino singular son a ironía e a desmitificación, non a contundencia do panfleto. 5. Neste contexto, o libro representa un combate puxilístico contra a chatarra semántica que propaga o machismo como un andazo, sen diplomacia ningunha. Mergulla a voz nos residuos lingüísticos do patriarcado, na súa pornográfica inmoralidade. Porque sobrevivimos atrapados nun hipermercado de Carne hipertrofiada e despezada a gusto do consumidor, e ao alcance dun clic ou dun toque do dedo nas pantallas. Consumo de destrución masiva, corpos lowcost 24 horas 365 días ao ano. (…) http://axendaaelg.blogaliza.org/2016/05/31/texto-de-carlos-negro-na-presentacion-de-masculinosingular-en-lalin/

marzO 2017

MARZO 2017 L

2 XOVES ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------3 VENRES -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4 SÁBADO ------------------------5 DOMINGO -------------------------

Se queres ler prensa diaria en galego tes que ir a Internet, xa que todos os xornais editados en galego foron deixando de saír á rúa. Falta de apoio. O s xornais que atopamos nos cafés, La Voz de Galicia, La Región, o Faro... publican case exclusivamente en castelán, a pesar de que algúns deles reciben enormes axudas da Xunta por promover o galego... Paradoxalmente, os diarios que si usaban o galego non recibían esas subvencións. Unha vez por semana, o diario Sermos Galiza sae á rúa en formato papel. Hai algúns xornais que se distribúen de balde que usan exclusivamente o galego.

6 LUNS Semana da Prensa (6-10 marzo) ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Dous xornais que podes consultar ------------------------------------diariamente en Internet: Sermos Galiza ------------------------------------(http://www.sermosgaliza.gal/) e Praza Pública (http://praza.gal/) ----------------------------------------------------------------------

MARZO 2017

MARZO 2017 L

7 MARTES --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ano 2013 nace o colectivo A Sega co afán ---------------------------------No de recuperar eses espazos roubados ás ---------------------------------mulleres, tamén na literatura. Así propoñen a das Galegas nas Letras, xa ---------------------------------conmemoración que o Día das Letras Galegas da RAG non ---------------------------------recorda moito -ou case nada- ás mulleres. ---------------------------------http://www.asega-critica.net/ ---------------------------------As autoras homenaxeadas neste Día das ---------------------------------Galegas nas Letras pola Sega foron Dorothé Mª Victoria Moreno e María Xosé ---------------------------------Schubart, Queizán. 8 MÉRCORES Día Internacional da Muller -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

MARZO 2017

10 VENRES -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

13 LUNS -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

11 Sร BADO ------------------------------------------------------------------------------------------------------12 DOMINGO --------------------------------------------------------------------------------------------------------

O fantรกstico Garcia MC veu co seu obradoiro A arte da Palabra en marzo. Explicounos que era o Hip Hop, fixemos letras e asinounos o disco Libremente dos Labregos. Un disco que recomendamos vivamente. Se che interesa, visita a pรกxina de Hip Hop em galego: https://www.facebook.com/hiphopemgalego/

MARZO 2017

MARZO 2017 L

14 MARTES

15 MÉRCORES Día Internacional Dereitos Consumidor/a

Recomendámosche tamén que vexas e escoites este vídeo feito por alumnado de 3º da ESO dun CPI de Dodro. A letra saíu dun obradoiro de rap do Garcia. Compra Oh! https://youtu.be/b-TZlZD80oc

MARZO 2017

16 XOVES ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------17 VENRES -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

18 SÁBADO ----------------------------------------------------19 DOMINGO -----------------------------------------------------

20 LUNS -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

A editorial Sotelo blanco publicou en xaneiro de 2016 na súa colección Bolboreta, O país das andaviras, libro de poemas de Xoán Babarro e ilustrado por Viki Berre. Poesías sobre paxaros e outros seres voadores da nosa fauna: merla, paspallás, galo, perdiz, lavandeira...acompañadas de ilustracións cheas de cores. Dirixido a lectores e lectoras de Educación Infantil e 1º Ciclo de Primaria, este pequeno catálogo de aves é unha achega á poesía, ben para ler, recitar ou recrear.

MARZO 2017

23 XOVES 21 MARTES --------------------------------Día mundial da Poesía e --------------------------------Día da Árbore --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Entra na páxina de ADEGA,----------------------------------------------------------------(Asociación ----------------------------------------------------------------Ecoloxista Galega): adega.gal --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------22 MÉRCORES TES A IDADE da túa pel, --------------------------------- Pero a memoria é vella de máis para entendelo. --------------------------------- Repetirei o teu nome cando sexas outro --------------------------------- para evocar --------------------------------- aquilo que perdín e amei fondamente. --------------------------------- A linguaxe dura. --------------------------------Os corpos non. ------------------------------------------------------------------------------------------------- GONZALO HERMO, Celebración, Apiario, 2014 --------------------------------Premio Crítica 2014 --------------------------------- Premio Nacional de poesía Miguel Hernández --------------------------------- 2015 -----------------------------------------------------------------

MARZO 2017

MARZO 2017 L

24 VENRES ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------25 SÁBADO ----------------------------------------------------------------26 DOMINGO --------------------------------27 LUNS --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------28 MARTES -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

29 MÉRCORES ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------30 XOVES ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------31 VENRES --------------------------------------------------------------------------------------------------------1 SÁBADO Día das Artes Galegas. Dedicado a Maruja Mallo --------------------------------------------------------------------------------------------------------2 DOMINGO --------------------------------------------------------------------------------------------------------3 LUNS ---------------------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Abril 2017

ABRIL 2017 L

4 MARTES -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6 XOVES ------------------------------------------------------------------------------------------------5 MÉRCORES ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Maruja Mallo (pseudónimo de Ana María Gómez González) foi unha muller afortunada (de entrada). Era unha --------------------------------máis dunha morea de irmáns, pero o seu pai era un home convencido do valor da educación e fixo da nena, --------------------------------nacida en Viveiro no 1902, unha persoa educada e formada. A familia foi cambiando de enderezo pola --------------------------------xeografía española (o pai traballaba en Aduanas) pero cando Maruja cumpriu 20 anos marcharon vivir a --------------------------------Madrid, onde a pintora entrou a formarse na Real Academia de Bellas Artes de San Fernando. E aí comeza a --------------------------------vida de Maruja nesa época tan emocionante e vangardista, na que ela foi unha peza con valor por ela --------------------------------mesma. A pintora non acabou a formación regrada (non--------------------------------o fará ata os anos 30, cando a morte do pai lle fai querer facerse cun posto de profesora para ter uns ingresos regulares para axudar á súa ampla familia e a converterá en mestra nun instituto de Castela), pero fixo grandes escapadas a Europa que lle permitiron --------------------------------entrar en contacto coas vangardas das vangardas ou expoñer en París (onde puido quedarse, o que tería posiblemente cambiado moito a súa sorte).

Entre os anos 20 e 30 era unha das grandes figuras da vida cultural e unha das artistas coñecidas. Durante os anos da República foi ademais desenvolvendo un compromiso político cada vez maior e colaborou coas Misiones Pedagógicas. No verán do 36, Maruja estaba en Galicia onde viñera coa súa parella do momento, o líder sindicalista Alberto Fernández Mezquita), sorprendeuna o golpe de estado e aquí temeu pola súa vida (neses meses de verán estivera participando en mitins e en actos pro-República). Durante seis meses estivo agochada na casa en Vigo do seu tío e, se conseguiu saír de Galicia, foi pola mobilización dos seus contactos no estranxeiro. Maruja cruza a Portugal, pasando a pé a ponte en Tui levando o seu cadro Sorpresa do trigo con ela, e marcha á Arxentina. Non volvería ata os anos 60, cando ninguén se lembraba dela e cando ela non recoñecía ese Madrid gris que pouco tiña que ver coa cidade que ela deixara nos anos 30. (recollido en disquecool, revista galega de tendencias) Busca información de Maruja Mallo no Álbum de Mulleres.

ABRIL 2017

7 VENRES -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

8 SÁBADO Día Internacional do Pobo Xitano ----------------------------------------------------------------9 DOMINGO O filme 'Papusza' céntrase na vida da poeta --------------------------------- Bronislawa Wajs, coñecida como Papusza, a primeira poeta xitana recoñecida pola súa --------------------------------- obra publicada en Polonia.

ABRIL 2017

ABRIL 2017 L

11 MARTES ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------12 MÉRCORES ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Na web de Através podemos ler: ---------------------------------

13 XOVES -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

“Ostrácia é um território para o exílio. Ostrácia é o espaço para afastar-se do que dantes nos constituiu. Ostrácia é o castigo para quem não baixa sedutoramente as pestanas a flirtear com o poder. A rebeldia exige, porém, passar uma estadia na Ostrácia, a fim de aprender nas carnes próprias o perigo de escolher a desobediência”.

E Philip Krummrich, en Praza Pública, di: “Tem como protagonista Inessa Armand, uma mulher

que a História denomina habitualmente a “amante de Lenine,” sem mais, nas poucas ocasiões em que é mesmo mencionada. O romance convence-nos de que a imaginação literária, criadora, é quem de corrigir alguns dos muitos defeitos da História e de fazer-nos ver o passado duma maneira mais complexa, mais humana, e assim mais acertada. Inessa Armand, Vladimir Ilich Lenine, e tantas outras figuras históricas enchem as páginas dum romance que nos ajuda a entender a época da revolução Bolchevique (e muito mais) num nível novo, inacessível para quem apenas conhece a História, e não as histórias.”

Ostrácia oferece fascinantes inovações na narrativa, múltiplas perspetivas e estilos; o romance revela-se e rebelase através da seleção dos “cadernos apócrifos” de Inessa Armand, de entrevistas, cartas, ensaios...

Recomendamos vivamente Ostrácia, de Teresa Moure, Através.

ABRIL 2017

14 VENRES --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

17 LUNS Entre 17 e 21 de abril Día do Libro

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------15 SÁBADO ---------------------------------------------------------------------------16 DOMINGO -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------PUNTADA SEN FÍO, A lúa prendeu a luz (maio 2015) Trátase dun disco formado por nove temas de moi diferentes estilos, partindo algúns do ----------------------------------tradicional e sendo outros composicións propias, de autores da nosa terra ou traducións de cantigas escritas orixinariamente noutras linguas. ----------------------------------Na liña habitual do grupo, destaca a sonoridade orixinada polos instrumentos que utilizan (saxo e vibráfono) e que puxeron en mans de Pedro Lamas, ----------------------------------Roberto Somoza e Adrián Saavedra, que se ocuparon dos arranxos. ----------------------------------O fío conductor de "A lúa prendeu a luz" é o tempo. Tódalas cantigas falan sobre el: narrando ------------------------acontecementos clave da nosa historia, aconsellando as mellores fórmulas para afrontar o seu paso e non temer ao futuro, lembrando os amores que marcharon e non voltarán... letras profundas e de calado que non deixan a ninguén indiferente.

Coa participación de Xacobe Varela poñendo a voz en “Ron-Ron”e Paco Barreiro en “Eco” Gravación, mesturas e masterizado: Adrián Saavedra Deseño gráfico: Seispés Producións Creativas Ilustración da portada: Celso Dourado Gravado en Merza e Cerponzóns en abril de 2015

ABRIL 2017

ABRIL 2017 L

Deserto de centos (2016) O primeiro disco en solitario de Sonia Lebedynski, ‘Deserto de centos’, logo de ser a figura principal de Fía na Roca e colaborar en múltiples iniciativas musicais. O traballo, que saiu á venda o pasado en maio de 2016, é un disco de autora -forneado xunto co brasileiro Sérgio Tannus- que é resultado de todas as músicas das que foi bebendo ao longo súa traxectoria musical e vital: trad, folc, funk, pop, música brasileira…

ABRIL 2017

21 VENRES

24 LUNS

22 SÁBADO -------------------------------------------------23 DOMINGO

---------------------------------

Recorda que toda a comunidade pode ter acceso á biblioteca do centro e consultar o catálogo por medio de Internet (o exalumnado, tamén). Consulta as horas de apertura ao público na escola ou na web do centro.

Consulta lermos.gal

ABRIL 2017

25 MARTES Portugal Revolução dos Cravos -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ABRIL 2017 L

27 XOVES ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------26 MÉRCORES --------------------------------- ------------------------------------------------------------------- ------------------------------------------------------------------- ------------------------------------------------------------------- ------------------------------------------------------------------- ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Que sabes de José Afonso? Consulta aja.pt ---------------------------------

ABRIL 2017

29 SÁBADO -------------------------------------------------30 DOMINGO

--------------------------------O Que Faz Falta (LP Coro dos Tribunais, 1974), José Afonso Quando a corja topa da janela O que faz falta Quando o pão que comes sabe a merda O que faz falta O que faz falta é avisar a malta O que faz falta O que faz falta é avisar a malta O que faz falta Quando nunca a noite foi dormida O que faz falta Quando a raiva nunca foi vencida O que faz falta O que faz falta é animar a malta O que faz falta O que faz falta é acordar a malta O que faz falta Quando nunca a infância teve infância O que faz falta Quando sabes que vai haver dança O que faz falta O que faz falta é animar a malta O que faz falta O que faz falta é empurrar a malta O que faz falta Quando um cão te morde a canela O que faz falta Quando a esquina há sempre uma cabeça

Nos Estados Unidos, o 1 de maio de 1886, douscentos mil traballadores/as foron á folga reivindicando a xornada de oito horas. En Chicago, o día 3 de maio, a policía disparou sobre unha concentración. Matou seis persoas e feriu varias ducias.

1 LUNS Día Internacional da Clase Traballadora

2 MARTES (non lectivo escollido polo centro)

maio 2017

3 MÉRCORES ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Algún alumnado de 1ºda ESO participou no Correlingua que se fixo en Ourense o 4 de maio.

MAIO 2017 L

4 XOVES -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

maio 2017

5 VENRES -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6 SÁBADO ----------------------------------------------------------------7 DOMINGO

8 MAIO LUNS -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-----------------------------------------------------------------

A banda, formada pola catalá Elena Tarrats e os galegos Mario G. Cortizo e Federico Mosquera, musican os versos de autores como Rosalía, Celso Emilio, Cunqueiro ou Manuel Antonio no seu primeiro álbum. Baixo o título Cantos de poeta, o álbum percorre a historia da poesía galega contemporánea, dende o Rexurdimento até a actualidade a través dos versos de catorce poetas aos que os menbros do trio lles compuxeron a música. A banda creada en 2014 estréase así no mercado discográfico cun proxecto que se presenta nun coidado formato de libro-disco. Cantos de poeta é un disco ecléctico que posúe resonancias de diferentes estilos e xéneros -dende a música tradicional á contemporánea, pasando polo jazz- que propón un percorrido polas diferentes etapas da nosa historia poética. A experiencia musical e literaria que propón Gelria complétase coa colaboración do escritor Manuel Rivas, quen compuxo 14 novos poemas a petición da banda para crear un fío condutor escrito que se pode ler nas páxinas do libro, acompañando as letras de cada un dos poemas musicados por Gelria.

MAIO 2017

9 MARTES Semana das Letras Galegas (9 a 17 de maio)

11 XOVES -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

MAIO 2017

12 VENRES ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------13 SÁBADO ----------------------------------------------------14 DOMINGO

--------------------------------15 LUNS Día de Europa ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

MAIO 2017 L

Carlos Casares Mouriño naceu no ano 1941 en Ourense, cidade que deixaría unha fonda pegada na súa obra. Estudiou Filosofía e Letras en Santiago de Compostela. Exerceu a docencia desde 1969, en Viana do Bolo, Bilbao, Cangas do Morrazo e Vigo. Nesta cidade faleceu o 9 de marzo de 2002. Comezou a súa carreira literaria moi novo, pois en 1965 publicaba os seus primeiros relatos na revista Grial. É xa tradición entre a crítica falar de dúas etapas na produción narrativa de Carlos Casares. Unha primeira, caracterizada no plano temático pola ambientación das obras no período franquista e a utilización de elementos autobiográficos, e no plano formal polo emprego de técnicas narrativas innovadoras (monólogo interior, ruptura temporal...). Debido a isto último algúns estudosos encadran a súa obra dentro da denominada Nova Narrativa, aínda que Casares non parecía gustar desta adscrición. As obras máis representativas deste período sonVento ferido (1967), que é un conxunto de doce relatos, e a novela Cambio en tres(1969).

MAIO 2017

16 MARTES ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------En 1975 publicou Xoguetes pra un --------------------------------tempo prohibido, novela pola que --------------------------------recibiu o premio Galaxia e mais o Premio da Crítica española. Esta obra, que ---------------------------------

reflicte a infancia e a adolescencia dos protagonistas na España franquista da posguerra, cerra a primeira etapa da súa produción e marca a transición á seguinte. Na segunda etapa, Casares abandona o experimentalismo formal e recupera formas tradicionais de contar, ao tempo que elimina as pegadas autobiográficas. Nas primeiras obras desta etapa recrea, tinxidos de humor e ironía, períodos históricos máis recuados no tempo: Os escuros soños de Clío (1979, Premio da Crítica galega) e a noveliña Ilustrísima (1980). Porén, nas súas últimas novelas, Casares voltou sobre a nosa historia recente, sobre o ambiente das vilas galegas na guerra e na posguerra: Os mortos daquel verán (1987) e Deus sentado nun sillón azul (1996). Como narrador ocupa un lugar indiscutíbel na historia da literatura galega. En 2002 publícase a súa última novela, O sol do verán. Recomendamósvola.

MAIO 2016 L

1 2

17 MÉRCORES -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------18 XOVES -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

MAIO 2017

22 LUNS --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------20 SÁBADO -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------21 DOMINGO ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ademais da súa condición de novelista, Casares cultivou a literatura para crianzas con obras ----------------------------------------------------------------como A galiña azul (1968) ou a peciña dramática As laranxas máis laranxas de todas as ----------------------------------------------------------------laranxas (1973, Premio "O Facho"). Tamén hai que salientar o seu papel como biógrafo de Ramón Otero Pedrayo, Manuel Curros Enriquez, Ramón Piñeiro, Vicente Risco, Ánxel Fole... e --------------------------------como derradeira biografía doutro literato, a do Padre Sarmiento. Do seu labor como ensaísta podemos citar Hemingway en Galicia (1999) ou Un--------------------------------país de palabras (1998). A Xunta de Galicia 19 VENRES

recoñeceu o seu labor concedéndolle, en 1989, o premio á creación cultural. Colaborador habitual, durante catorce anos, da prensa coa columna "A marxe", en La Voz de Galicia, Casares recibiu tamén os premios de xornalismo "Fernández-Latorre", en 1983, e o "Julio Camba", en 1995. Algúns destes artigos foron recompilados no volume Na marxe de cada día (1994). Ingresou na Real Academia Galega en 1978, foi deputado polo PsdeG-PSOE en 1981, dirixiu a Editorial Galaxia, a revista Grial, e presidiu o Consello da Cultura Galega desde 1996. Información tirada da páxina da AELG

Alumnado de Comunicación Audiovisual da Universida de Vigo realizou unha curtametraxe, Vento ferido,baseada nos diferentes contos do libro homónimo de Casares. Podes ver a curta en rede e acceder á páxina web do proxecto, onde tamén hai unha unidade didáctica sobre o libro de Casares. http://ventoferido.webs.uvigo.gal/

MAIO 2017

MAIO 2017 L

23 MARTES ------------------------------------------------------------------------------------------------------------“Non estamos aquí só para vermos un documental. Estamos tamén para reflexionar sobre a nosa historia. A historia ---------------------------dunhas mulleres galegas dobremente castigadas, xa que ---------------------------ádureza da represión na ditadura franquista hai que engadir ---------------------------a que sufriron polo feito de seren mulleres. Consecuencia, e finalidade, desa represión foi o medo. Un medo que se estendeu no tempo, que impide incluso recordar o sufrimento. O silencio. É importante coñecer as historias destas mulleres silenciadas durante tantos anos. Tamén o é coñecer os seus nomes para que non queden esquecidos para sempre. Devolvelas á memoria. Nomealas. Porque negando o nome negamos a existencia. Grazas ao documental de Pablo Ces, que recolle algunhas das historias que a investigadora Aurora Marco recuperou para a nosa historia, poderemos hoxe dar nome e voz a esas mulleres” Así falaba Arlet Nogueira no pase de As Silenciadas na escola da Alameda no mes de maio. Está na nosa biblioteca. Podes levalo en préstamo. Así como os últimos traballos de Pablo Ces: "Miracielo. Vida e morte de Manuel Ponte Pedreira"(2012), "Torreiros"(2012), "O eslabón perdido"(2014)

24 MÉRCORES -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Se queres saber máis sobre a represión ás mulleres na guerra e ditadura franquista podes consultar o especial “Mulleres e memoria histórica” preparado por Aurora Marco no Álbum de Mulleres do Consello da Cultura Galega: http://www.culturagalega.org/album/mulleres_e_a_memoria_historica.php Outras ligazóns de interese: http://www.nomesevoces.net/, http://www.nomesevoces.net/gl/exposicion/vermellas/, https://www.youtube.com/watch?v=P8boA3WyTa0 (Teresa Alvajar) https://www.youtube.com/watch?v=l3yoswZMzus (Mariví Villaverde)

MAIO 2017

26 VENRES --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------As Silenciadas é un documental histórico que recupera historias de vida, inseridas no seu contexto, de numerosas mulleres galegas que andaron na clandestinidade ou apoiaron desde a chaira o movemento guerrilleiro. Por defendelo foron duramente represaliadas: morte, cárcere, tortura física e psicolóxica, exilio… A investigadora Aurora Marco, coguionista do filme, publica no ano 2011 Mulleres na guerrilla antifranquista galega, fonte do documental. Palmarés: _ Premio Mestre Mateo 2012 ao mellor documental. _ Premio “Memoria i Justicia Universal” no Festival Internacional de Cine de Derechos Humanos de Santa Coloma de Gramenet (2011). _ Premio “Popular runner up” no Festival Internacional Online Humanity Explored 2013. _ Finalista no Festival Primavera de Cine, Vigo 2012. _ Finalista do Festival Internacional Memoria Rural 2011 (Santa Cruz de Moya, Cuenca). _ Seleccionado na Mostra Paralela do Festival Internacional de Cine Documental sobre Género (Soria 2012). _ Finalista no Festival Xociviga 2012, o Carballiño. _ Selección oficial Mostra de Cine Xociviga 2011. _ Selección oficial I Invernada de Cine de Xermade. 2013. _ Selección oficial 2ª Mostra Cine e Memoria. Gondomar, 2014.

25 XOVES ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

De esquerda á dereita, Pablo Ces, Nayara, Nerea, Aurora Marco e Arlet.

Humilla a humillación a quen humilla. A pillaxe, a rapina, a incautación de todo non son máis que libros de cinza nas poutas postizas dos saqueadores. Tiñan en contra o seu contorno. Elas so posuían a desposesión. Pero queríanse ata abismos inaccesibles aos impostores. Porque só se ama dende o desprendemento. Triste é ser mesquiño na vinganza. Roubaron os bens pero non o ben. Borraron e queimaron os símbolos tanxibles. Mais a refén foi bandeira de dignidade invicta en propia praza. Poema lido por Nayara durante o acto. Claudio R. Fer, Ámote vermella, Xerais, 2009

Investiga sobre a historia destas mulleres, ou algunha da túa zona: Teresa Alvajar, Juana Capdevielle, Mercedes Núñez, Syra Alonso, Consuelo Rodríguez López “Chelo”, Isabel Ríos Lazcano, Ernestina Otero, Josefa García Segret, Carmen de Miguel Agra...

MAIO 2017 27 SÁBADO -------------------------------------------------28 DOMINGO

---------------------------------

30 MARTES ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Podes ler na biblioteca do centro

(…) E gardo, coma un morto, no centro do silenzo, da sede, da agonía, o día que vos poda levar á sepultura unha cesta de pombas e mazás. ¡Tan doce era a xuntanza miña e vosa, de todos nós co mundo!

LORENZO VARELA

MONTSE FAJARDO, Un cesto de mazás, 2015. Este libro fala de persoas detidas, fusiladas, asasinadas en cunetas, agochadas durante anos en tobos de cortes ou ocos de cociña, humilladas. Fala de foxas, batallóns, cárceres e exilio. Das vítimas evidentes pero tamén das outras. Das nais que pasean de noite na procura da Santa Compaña para ver unha vez máis ao fillo fusilado. Das que buscan a morte nas entrañas dos pozos para reencontrarse con el. Das nenas que miran pola ventá unha escola na que non teñen cabida as fillas dos rojos. Das obrigadas a bordar panos para recoller as bágoas que aínda lles quedan por verter. Das viúvas que trasladan o cadaleito a soas. Dos orfos que marcan co pau da luz as foxas sen nome.

29 LUNS -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

SUSANA S. ARINS; Seique, Através Editora, 2015. seique é uma história familiar. E, além disso, uma microhistória da repressão. Un relato descarnado da brutalidade franquista. Contado, por uma vez, desde o lado da família dos vitimários. Sem concessão. Com toda a dureza. seique (Através editora) reflexiona sobre o jeito em que a história se desescreve. Sobre a violência. Sobre a repressão fascista que ficou agachada por exercer-se no ámbito familiar próprio e, subretudo, contra as mulheres. E sobre a necessidade de reivindicar que quem caussou tanto dano não têm direito ao anonimato. Mesmo que seja da família de uma. Porque de nada serve o silêncio. Podes ler a entrevista íntegra no Praza: http://praza.gal/cultura/10454/e-tal-abrutalidade-da-repressao-que-e-um-insultoque-os-repressores-tenham-o-direito-depermanecer-no-anonimato/

31 MÉRCORES -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

xuNHO 2017

XUÑO 2017 L

1 XOVES -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3 SÁBADO 26 27 28 29 30 -------------------------------------------------4 DOMINGO --------------------------------------------------

2 VENRES ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Mini e Mero, maio de 2016, CPI Terras de Maside --------------------------------Xosé Luís Rivas Cruz “Mini” e --------------------------------Baldomero Iglesias “Mero” pecharon as actividades deste curso o día 31 --------------------------------de maio. Un peche redondo. Con --------------------------------forza. Con pasado, presente e, esperemos, futuro. --------------------------------Infantil e Primaria encheu a aula de música e cantou moito. O alumnado de Secundaria veu despois. Escoitamos letras de Manuel María, pero tamén outras moitas músicas que forman parte do noso imaxinario máis prezado. Esperamos que teñades gostado.

XUNHO 2017

XUÑO 2017 L

5 LUNS -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

7 MÉRCORES --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------6 MARTES Libremente (2016), Labreg@s do Tempo dos Sputniks ----------------------------------------------------------------Gravado --------------------------------no Rapapoulo estudio, eles que presumían --------------------------------de non ensaiar, para sacar adiante e de maneira ----------------------------------------------------------------asemblearia, Libremente... ----------------------------------------------------------------Doce pezas de contundente protesta coa que --------------------------------cumpren o seu ideario de que non existen fronteiras entre a arte e a acción política. ----------------------------------------------------------------Recollen neste primeiro disco o activismo que defenden na rúa, entendendo que a súa música «é --------------------------------unha vertente máis da actividade humana e ten que --------------------------------responsabilizarse do impacto na sociedade». --------------------------------Contan coa colaboración de Mini e Mero que en boca --------------------------------de Labregos "os únicos pais éticos e estéticos que recoñecemos son Mini e Mero ". Así de total é o seu --------------------------------amor cara aos mestres. Asi quixerons que estivesen --------------------------------eles e só eles.

XUÑO 2017 10 SÁBADO

----------------------------------------------------------------11 DOMINGO

8 XOVES -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-----------------------------------------------------------------

Disco dobre con 26 temas: algúns coñecidos por todos, pero que estaban sen gravar. Outros son novas composicións botando man de poetas, amigos e, como non, da creatividade do propio grupo, sobre todo de Mini e Mero.

9 VENRES ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Imos estando por aquí, levamos séculos aquí, neste sen norte. Con esta fala e este ser, con este eterno escurecer, con esta noite. Imos do fondo de vagar, sen intención de renunciar as madrugadas. E seguiremos por aquí, eternamente por aquí, fato de mentes aluadas. Pois procuramos unha luz, a nosa historia, esa luz que non se apaga. A luz de ser chegando a ser un camiñar de pobo e fe en alborada. E arredaremos dunha vez o voso noxo, o voso fel que nos desnorta. Odio que tedes cara nós, odio tamén de vós para vós: Guerra de idiotas. A Matria clama a corazón, en liberdade, na razón no sufrimento. Vós reclamades quer vivir no privilexio de esixir sometemento. Nada vos queda por facer a vosa teima fai crecer a nos a loita. Sempre volvemos renacer sempre xurdimos outra vez tras mil derrotas. E aquí estaremos ó final en pé de Matria comunal coa luz na porta. Con esa luz que nos negou tanta mentira que borrou a nosa historia… imos estando por aquí, levamos séculos aquí

XUÑO 2017

XUÑO 2017 L

12 LUNS -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

13 MARTES --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------14 MÉRCORES ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Unha actividade da que gostamos moito: a visita de Pablo Pascual. Ensinounos algúns ritmos da nosa música tradicional e os instrumentos. Pablo é profesor en Maside. Algunhas das nosas alumnas e alumnos tamén o son del. Se queres aprender máis sobre música tradicional, pregunta no concello polas clases de Pablo. Un libro moi interesante que podes consultar na rede, este douto Pablo, Pablo Carpintero: http://www.consellodacultura.gal/asg/i nstrumentos/autores/pablocarpintero-arias/

XUÑO 2017

15 XOVES ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------16 VENRES ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

17 SÁBADO -------------------------------------------------18 DOMINGO --------------------------------------------------

XUÑO 2017

19 LUNS -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Tempo de aldea As aldeas do século XXI teñen pouco que ver cos recordos, coa historia e historias que gardan a memoria dos nosos pais e avós. O Tempo da Aldea Sociedade Cooperativa Galega nace co obxectivo de poñer en valor e explotar os recursos da parroquia para crear postos de traballo e diminuír o risco de incendios, para darlle nova vida á aldea.

20 MARTES --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Rebordechán (Crecente) é unha parroquia duns 50 --------------------------------veciños, Unha aldea de tantas, desas que hai espalladas por Galicia con demasiados funerais e --------------------------------ningún nacemento. Para evitar o último dos enterros, --------------------------------o da aldea en si mesma, había que dar pasos importantes que requerían do compromiso coa terra --------------------------------dun grupo de veciños ou persoas cun vínculo estreito --------------------------------coa parroquia. A proba dese compromiso está na recuperación de festas tradicionais como o Entroido, o --------------------------------Magosto ou ir cantar os Reis, e na creación doutras --------------------------------novas como a Romaría do Castriño, a Noite da Moura ou a Festa dos Cativos. Está na loita pola mellora de --------------------------------accesos e infraestruturas. --------------------------------http://otempodaaldea.com/portada/gl

XUÑO 2017

XUÑO 2016

23 VENRES ÚLTIMO DÍA DE CLASE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

XUÑO 2017

Premio Queiroa 2015-2016 Porque o día que veu traía o vento gardado na gaita. E deixouno saír. e abríronse as xanelas. Porque gostamos do vento forte Vento norte. Do vento que vén.

Do repoludo gaiteiro De pano sedán vestido. Da meniña gaiteira que ha de cantar. Canta ti, cantarei eu-e. Irémo-los dous cantando. Porque cando abrimos as xanelas, aquí, no Outeiro, conseguimos ver o souto.

O ENDL resolve conceder o premio Queiroa a Pablo Pascual, profesor de gaita en Maside.

1. A lingua é de todas as persoas, ten unha dimensión colectiva. Naceu hai máis de mil anos neste país e non é propiedade de ningún grupo político ou social. Perténcenos a todas as persoas que vivimos e soñamos nel e ás que chegan a Galicia desde calquera lugar do mundo e deciden quedar aquí. E, xaora, á xente que ten na nosa terra as súas raíces e anda espallada polo mundo adiante. Para entender os problemas sociolingüísticos que hoxe experimenta a lingua convén ter moi presente a súa historia, que é tamén a dos seus falantes, porque nela están as raíces de moitos das dificultades ás que nos enfrontamos hoxe. Por exemplo, é a que explica os prexuízos existentes arredor do galego (rural, atrasado, localista, pailán, inútil…), os mesmos que revitalizaron con forza as políticas de Núñez Feijoo. AGUSTÍN FERNÁNDEZ PAZ, As razóns do galego http://agustinfernandezpaz.gal/as-razons-do-galego/