АМСМ Клуб Мобилити-Октомври 2022

АМСМ КЛУБ МОБИЛИТИ

Членско списание

ИЗДАВАЧ: АВТО-МОТО СОЈУЗ НА МАКЕДОНИЈА ул. „Митрополит Т. Гологанов“ бр. 51 1000 Скопје Република Македонија Тел: 02/ 3181-181 Факс: 02/ 3181-119 amsm@amsm.com.mk www.amsm.mk

ГЛАВЕН И ОДГОВОРЕН УРЕДНИК: Маргита Поповска ГРАФИЧКИ ДИЗАЈН: Мартина Поповска

РЕДАКЦИЈА: ул. „Митрополит Т. Гологанов“ бр. 51 1000 Скопје Република Македонија Тел: 02/ 3181-351 Факс: 02/ 3181-349 redakcija@amsm.com.mk www.amsmklubmobiliti.mk

ИЗДАВАЧКИ СОВЕТ: проф. д-р Спасе Јовковски (претседател) проф. д-р Иво Дукоски (член) Калинка Танеска (член) Јован Теговски (член) Миле Атанасов (член) Димитар Пендов Митко Смилков

НАДВОРЕШНИ СОРАБОТНИЦИ: Жарко Атанасоски Љубомир Анастасовски Данчо Здравковски Андријан Трипунов Александар Табаковски Игор Ландсберг

ТИРАЖ: 10.000 примероци ПЕЧАТИ: Печатница „Серафимовски“ - Скопје

БАНКА: Комерцијална Банка А.Д. Скопје ЖИРО-СМЕТКА: 300000000915716

ЕДИНСТВЕН ДАНОЧЕН БРОЈ: 4030991238264

ISSN 1857-6133

© Сите права се заштитени. Овој труд не смее

дождови со кои почна овој месец најавуваат есен во вистинска смисла на зборот, а тоа значи и проме на на условите на патиштата. Штом заврне дожд како некој да го притиска копчето и сите забораваат да возат, возењето на автомобилот на дожд практично изгледа невозможно. Непре гледни колони, нервоза, зачестени сооб раќајќи и што уште нè. Обилните врнежи, често може да предизвикаат и прекин на сообраќајот бидејќи поради големи количини на вода на ко ловозот и видливоста е максимално намалена. Во такви ус лови брзината мора да се прилагоди и да се намали од 30 на 50%. Длабочината на гумите е, исто така, важен фактор за безбедно возење во вакви услови. Затоа треба да избег нете возење со излижани (искинати) гуми. Понекогаш е подо бро да го паркираме возилото, да почекаме дождот да запре, со што ќе го избегнеме лизгањето и губењето на контро лата на возилото, Возете со запалени светла дури и кога врне слаб дожд. На тој начин подобро ќе го видите патот, а останатите возачи лесно ќе ве забележат. Но, правилно да се вози не значи само познавање на правила та или да се има брзи рефлекси, туку тоа, исто така, значи и како да се однесуваме во сообраќајот. Би требало сите возачи да бидат меѓусебно потолерантни и да покажат по веќе солидарност со што ќе придонесат да се создаде по волна атмосфера на патиштата. Без разлика дали сте возач или пешак, ваш императив кога сте вклучени во сообраќајот, без исклучок, е да ги почитува те сообраќајните прописи и знаци. Бидете спремни на евен туални грешки и непретпазливост на останатите учесни ци во сообраќајот, прилагодете ја брзината кон условите на патот, но и со останатите учесници во сообраќајот, потсетете се на некои правила и знаци кои сте ги забора виле... сѐ во интерес на што побезбеден сообраќај за сите. Следниот број на „АМСМ Клуб Мобилити“ очекувајте го воноември на вашата меил адреса и на нашата веб страни ца www.amsmklubmobiliti.mk

Маргита ПОПОВСКА главен и одговорен уредник

Австрија

Босна и Херцеговина

Хрватска

Чешка

Данска

Естонија

Франција

Германија

Грција

Унгарија

Полиција 129; Амбуланта 127; Пожарна 128; АЦА (помош на пат) 139; АЦА (инфо центар) +355 4 2387 017 (раб. вр. 24ч);+355 66 4001 222;+355 69 4001 222

Полиција 112 / 133; Амбуланта 112 / 144; Пожарна 112 / 122; ОАМТЦ +43 1 711 99 1440 (состојба на пат) или 0810 120 120 ОАМТЦ +43 1 711 99 2851 (туринг инфо); ОАМТЦ 120 (алармен центар)

Полиција 122; Амбуланта 124; Пожарна 123 БИХАМК (помош и информации) + 387 33 282 100 или + 387 33 1282

112; Амбуланта 112; Пожарна 112; ТЦБ (алармен центар) - +32 2 288 33 22

Полиција 166 или 112; Амбуланта 150 или 112; Пожарна 160 или 112; УАБ (помош на пат) +359 2 91 146 +359 2 980 3308. Наведените телефонски броеви (на полиција, амбуланта и помош на пат), може да се бираат и од поставените СОС телефонски говорници, кои ги има само на автопат и се поставени на секои 2 километри.

Полиција 166 или 112; Амбуланта 150 или 112; Пожарна 160 или 112; УАБ (помош на пат) +359 2 91 146 +359 2 980 3308. Наведените телефонски броеви (на полиција, амбуланта и помош на пат), може да се бираат и од поставените СОС телефонски говорници, кои ги има само на автопат и се поставени на секои 2 километри.

Полиција 158 (или 112); Амбуланта 155 (или 112); Пожарна 150 (или 112); УАМК (инфо центар) +420 1230; +УАМК (аларм центар) +420 1230

Полиција 112; Брза Помош 112; Противпожарна бригада 112; FDM/Dansk Autohjaelp Road Assistance (помош на пат) тел:70 27 91 12

Полиција 110 или 112; Брза Помош 112; Противпожарна бригада 112; ACE (алармен центар) + 372 6979 188 или 1888 од мобилен

Полиција 17 или 112; Амбуланта 15 или 112; Пожарна 18 или 112; АЦАФА (помош на пат) 0 820 205 134

Полиција 110/112 Амбуланта; 112 Пожарна 112; АДАЦ (инфо центар) 1805 10 11 12; АДАЦ (аларм центар) 01802 22 22 22 или 22 22 22 (од мобилен со додаден број за подрачјето)

Полиција 100/112; Амбуланта 166 во Атина/ 112; Пожарна 199/112; Специјален број на туристичка полиција 171

Полиција 107/112; Амбуланта 104/112;

денот посебно наменети за новинарите 14 септември, официјално беше претставена седмата генерација од легендарниот модел на Форд, „мустанг“. Автомобилот стана легенда таму некаде преку „Големата вода“, а творецот Ли Ајакока сигурно не сонувал дека неговата замисла претставена уште во 1964 година ќе достигне поголема слава од златен олимписки медал. Големиот Ли Ајакока преку Форд му подари на светот спортско купе по кое и денес трчаат безмалку сите љубители на автомобилите. Таа икона на четири тркала е толку голема не само поради убавината и силината, туку тамошните умеат таа придобивка да ја негуваат со децении, да ја зачуваат и да влезе во општеството на голема врата прераснувајќи во традиција. Од земјата на пре риите и асфалтните џунгли можеме да видиме како убавите нешта се чуваат и претвораат во национален симбол и гордост. Затоа „форд мустанг“ не е оби чен автомобил, туку нешто многу повеќе.

Ова е седма генерација од легендата „мустанг“ според која името е позајме но од јазикот на Индијанците кое е синоним за див коњ, нескротлив и полн со силина. Новинарите на Салонот за автомобили во Детроит имаа прилика да бидат сведоци на првичното светско претставување и имаа што да видат. Таа специфична линија, дизајн, сè уште се пронижува иако „мустангот“ е стар скоро шест децении. Тоа е таа традиција за која пишувавме на почетокот од текстов. И по толку многу генерации, „форд мустанг“ лесно можете да го пре

познаете на паркинг со илјада автомобили, затоа што е свој на своето и не е сличен со ниту едно друго купе. Производителот веднаш нуди две изведби, едната класика купе, а другата без покрив, кабриолет. Засега ќе се вградуваат две погонски единици, 2,3 литри турбо од генерацијата „екобуст“ со четири цилиндри во линија и 320 КС и се разбира V мотор со осум цилиндри, од овој мотор нема откажување до последниот здив кој развива околу 500 КС. Кај оваа изведба и дизајнот на предниот и задниот дел е малку изменет колку да се знае дека под „хаубата“ има ѕвер од мотор со 5,0 литри работна зафатнина. „Перформанс пек“ спаѓа во дополнителната опрема со која добивате Рекаро седишта, спортски Брембо сопирачки, поинаков диференцијал, приспособ ливо подвозје и уште еден куп други ситници кои го прават автомобилот да изгледа поагресивен. Обичен менувач со шест брзини или автоматски со 10 степени, преку нив се пренесува силината од моторите до задната оска. Продажбата треба да започне во последниот квартал од наредната година, а некаде во првата половина од 2024 ќе се појави и на континентов. Љубителите на мускулестите купе автомобили добиваат подготвителен период во кој ќе одлучат да почекаат уште некој месец повеќе за да купат примерок од седма та генерација на популарниот „форд

Не е првпат Тата да произведува светски најевтин автомобил. Сетете се на „тата нано“ (нешто слично на „даеву тико“) чиј основен модел се продаваше по цена од нецели 1.700 долари. Од сериска опрема застапени се: воздушни перничиња, автоматски клима уред, абс + ебд, четири звучници од марката Харман, задна камера итн. „Тата тиаго ев“ велат ќе се продава само дома во Индија. Засега е така, а ќе ви диме што носи времето. Од 10 овој месец Тата ќе започне да прима нарачки, а испораката е закажана за напролет следната година. Возилото има погон на предната

различни мес

Еднаш во автомобилската, друг пат во индустријата за обувки, потоа во прехранбената итн. Што е најважно сите производи со тоа име се многу повеќе од солидно направени. Ни Алпина од БМВ не е исклучок. Алпина од автомобилската индустрија работеше независно, но од март годинава рабо тилницата е во јатото од БМВ. Со овој потег БМВ сака да има целосен преглед врз Алпина и секако на почетокот да произведува барем три пати повеќе возила отколку Алпина кога беше самостојна. Колку за информација, Алпина годишно фризираше по околу 2.000 возила. БМВ ќе се грижи за продажбата и за производството кое од 2025 година ќе се одвива во неговите хали, а Алпина останува главна со развојот и сервисирањето

отсекогаш

автомобилите.

луксузни

марката БМВ. Овој пат на ред дојде „фризирањето“ на веќе обновениот, модел „икс 7“. Најголемата и најзначајната доработка е во 4,4 литарскиот V8 мотор. Со умерениот хибриден уред, „бмв алпина икс б 7“ поседува 630 КС исто како супер спортските купе автомобили. Токму тука Алпина е врвна - оваа работилница отсекогаш била најдобра во доработка (фризирање) на моторот и секако спортскиот луксуз во одделот за патниците. Така „фризираниот“ „бмв алпина икс б 7“ постигнува забрзување од 0 до 100 км/ч за 3,9 секунди и постигнува максимална брзина од 290 км/ч. Силината се пренесува до сите тркала преку осум степен автоматски менувач и за што поголема стабилност задната оска носи диференцијал со ограничено пролиз гување. На ова се надоврзува и воздушната амортизација која возачот може по потреба да ја подесува според неговите потреби. Нема потреба во текстов да наведуваме каква опрема има во кабината и колкави се мониторите преку кои се следи работата на возилото и останатите нешта како интернетот и гпс, потоа аудио и видео уредите итн. Кога ќе се спом

најмногу

името Алпина, а се работи за автомобил мора да знаете дека таа направа на четири тркала од БМВ добила посебно внимание од врвни „фризери“, така што добивате речиси тркачки модел, но со манири на господин каде на ква литетот и одбраните материјали не се штедело. Сериската „икс 7“ претставува луксузен „сув“, а „бмв алпина икс б 7“ е згора на тоа во секој поглед - од убаво поубаво. Дизајнот е тој, но задниот дел, како и секогаш, ја добива таа препознатлива посебност за возилата со името и ознаката Алпина. Сето ова е поставено на тркала со димензија од 21 инч, а за пакетот да биде безбеден при сопирањето, таа улога му е доверена на Брембо со неговите четири клипни диск сопирачки со радиус од 395 напред и 400,5 мм на задните тркала. Алпина веќе прима нарачки, а првите испораки се очекуваат на почетокот на 2023 година •

Почетокот од есенва донесе многу нови модели, а меѓу нив и „крострек“ во сопственост на Субару. Ова е трета генерација од спомнатиот модел и воед но ќе го замени моделот „икс в“. Всушност тоа е истиот модел со две имиња. Ова е чест случај во автомобилската индустрија еден модел да има две, а по некогаш и три имиња. Производителите имаат навика на различни пазари да продаваат еден ист модел под различно име. „Икс в“ на континентов, а дома и пошироко моделот е наречен „крострек“. Отсега натаму за цел свет моделот ќе го носи името „крострек“. Субару се пофали со нова надворешност и нова внатрешност со нова инстру мент табла и поголемо екран, 11,6 инчи а, пак, неговата најниска точка во однос на подлогата се наоѓа на висина од

домашниот

следеа

доминација

GTS верзиите

атмосферски боксер

верзијата

Panamera

моделите

Cayman

двоседите.

Sport Turismo

Porsche,

сите временски услови.

Boxter со 4 литарски

наредниот претставник

Turbo

E-Hybrid варијантата

6 цилин

Taycan Turbo S Cross Turismo, двата со моќност од 761 коњска сила и забрзување до 100 км/ч за 2,8 и 2,9 секунди. СО ПОСЕБЕН ФОКУС НА ДАМИТЕ

или автоматски менувач, додека вториот е достапен со пет степен мануелец. Багажниот капацитет од 448 литри би требало

на ултимативниот предизвик снимен во Исланд, на најголема та брана од ваков вид во светот. Се спротивстави на напливот на

Range

да е. Драматичните пропорции, мускулестиот став и заострените површини изразуваат моќ, перформанси и агилност. Ја прифаќа редукциската природа на филозофијата за модернистичкиот дизајн, додека ги воздигнува клучните состојки на неговите гени. И во внатрешноста модернистичката филозофија продолжува, создавајќи баланс помеѓу одмерената воздржаност и емоцио нално изменетиот ангажман на возачот. Новиот Range Rover Sport го редефи нира спортскиот луксуз во вистинска смисла. Што и да се случува, новиот Range Rover Sport има сè под контрола. Под повр шината изобилува со најсовремена технологија за справување со секаков те рен но и технологија за поврзан, прeфинет, модерен луксуз.

Најновиот и најдобар електричен плаг-ин хибрид е погонски систем како ние ден друг. Целосно електрична способност, за речиси секое патување, бидејќи може да се поминат повеќе од 80 km со едно полнење. Електричниот плаг-ин хибрид значи и електрични перформанси. 510 КС комбинирана моќност од 0-100 km на час за само 5,4 s. Тука е динамичното воздушно потпирање, нова технологија што содржи воздушни пружини, со две воздушни комори. Ова го одржува возилото во брзите свиоци и при нагло забрзување или сопи рање, а погонот на сите тркала реагира побрзо и непречено, секогаш кога ќе го свртите воланот. Поагилен на мали брзини и посигурен при големи брзини. Новиот Range Rover Sport е подготвен за секој предизвик. Пионерската архи тектура на Land Rover MLA-Flex и најновите системи на шасија се во фузија за да го испорачаат највисокото ниво на динамика што досега е виден кај Range Rover Sport. Резултатот е најпривлечниот и највозбудливиот Range Rover Sport досега кој македонската публика ексклузивно има можност одблиску да го запознае во салонот на Automobili Group. •

Јапонската

Toyota „повеќе не создава досадни автомобили“. Резултатите се отсликуваат и во пракса, во гамата се воведени возбудливи автомобили со GR (Gazoo Racing) ознаки, а популарните мејнстрим модели станаа многу попривлечни и со многу поизразен карактер. Сега, Јапонците го насочуваат своето внимание кон најмалиот автомобил во гамата, новиот Aygo X. Тој повеќе не е „обичен“ мал градски автомобил, туку урбан кросовер подготвен со сè што е потребно за справување со секојдневниот градски метеж. ЦВРСТ СТАВ Уште од првиот момент кога одблизу се сретнавме со Aygo X ни остави впечаток дека Јапонците завршиле одлична работа во неговото обли кување. Со градски автомобил кој вообичаено е наменет за помлада та публика, половина од битката за постигнување успех се заснова на привлечноста, а Аygo X го има тоа на претек. Особено во тесттираната конфигурација која што доаѓаат со би-тон комбинација, што значи дека црната контрастна „рамка“ на каросеријата му дава на автомобилот вонсериски изглед. Сосема јасно е дека во креирањето на новата Toyota дизајнерите имале максимална слобода на изразување што на малиот урбан воин му дава самоуверен изглед и цврст став. Според димензии те е поголем од претходникот, базиран на сопствената

„ФАНКИ“ ОПКРУЖУВАЊЕ Дизајнот на ентериерот е насочен кон помладата популација, па затоа користените облици и комбинираните бои се посмели и поистакнати со што е создаден атрактивен и „фанки“ амбиент. Да, скоро сите елементи се изведени од тврда пластика, но тоа не е ништо ново, такви се во секој градски автомобил. Кога станува збор за простор на предниот дел тој е сосема во ред, но на задната клупа е сепак малку потесна, што значи дека превоз на четири возрасни лица е препорачлив само на пократки релации. Тоа е данок кој мора да се плати и доаѓа како лимит од физич ките габарити, истото подеднакво важи за сите модели од овој сегмент. Багажниот простор е со зафатнина од 231 литри, што е доволно за неде лен шопинг во супер маркет, а ако посакате да транспортирате нешто покрупно, со соборување на задната клупа се добиваат и не така мали 829 литри. Во делот на напредните решенија компанијата ги испочи тувала тековните трендовите кои се сè поприсутни во автомобилскиот свет. Какви што се барањата на младите, урбани номади таква е и техно логијата која ја користи Aygo X. Затоа фокусот е ставен на 9-инчен екран на допир со Toyota Smart Connect што е одговорен за инфозабавниот систем и овозможува поврзување со „клауд“ навигација.

со пластика

да го нагласи тој, толку посакуван

трендовски карактер

возило. Ретко

со мал, урбан автомобил

забележиле дека привлекуваме толку многу внимание низ градскиот сообраќај, токму затоа велиме дека Aygo X е вистински победник и во нашите очи.

72 КС при 6.000 вртежи во минута и 93 Nm влечна сила што се испорачува при 4.400 вртежи во минута. Од малиот агрегат не очекувајте

ва

среќен и шармантен автомобил. Дури

услови

5.5 литри од 95 октанско гориво, податок кој отскокнува од фабрички декларираниот за само 0,6 литри. Бидејќи е предвиден за употреба во градски услови спретното маневрирање е еден од клучните услови, а тоа е добиено со малиот круг на свртување од само 9,50 метри. Градскиот метеж е неговото секојдневие каде што се справува одлично со истрошените улици полни со дупки, она што најмногу изненадува е одличното возење на отворен пат. Моделот Aygo X се покажа импре сивно за својата класа, неговата високо поставена положба, соодветно калибрираната суспензија и релативно тивката кабина ве тера да забо равите дека возите мал автомобил. Различниот пристап преточен во модерно стилизирање кое е полно со карактер, покажува дека малите автомобили

Претставуваме

талијанскиот производител на автомобили, или поточно, ателје за креирање на автомобилска извонредност Pagani Automobili, ја претстави својата трета креација наречена Utopia. Името доаѓа од познатото дело на филозофот Томас Мор, кој во 1516 година ја напишал книгата Утопија како претстава за место кое е совршено, недостижно. Оттогаш поимот утопија се користи кога се опишуваат нешта кои се идеализирани, или за кои сонуваме. Меѓутоа за Хорасио Пагани основачот и движечката сила на Pagani Automobili, човекот кој сонот за совршен автомобил го претвори во јаве, Утопија постои. И тој не само што успеа да ја пронајде, туку ја претвори во нешто опипливо, нешто реално, нешто кое е способно да предизвика неизмерно задоволство. Тоа е Pagani Utopia. ВО ЧЕСТ НА ТРИ ДЕЦЕНИИ ПОСТОЕЊЕ Годината 1992 се смета за почеток на постоењето на Pagani Automobili, бидејќи истата година основачот Хорасио Пагани започна со констру ирање на својот прв автомобил под кодна ознака C8. Овој проект стана реалност во 1999 година на салонот на автомобили во Женева. Тогаш светот за првпат ја виде Pagani Zonda во полно светло. Автомобил кој воодушевуваше со својот дизајн, техничко совршенство и перформан си. И што е уште поважно, со своето звучно име се претвори во легенда и го стави Pagani на светската мапа како производител на автомобил ска извонредност. Дванаесет години по Zonda, развиена под кодна ознака C9, во 2011 година на светската автомобилска сцена настапи Huayra. Таа корис

далеку понапредна технологија како материјалот карботаниум, инвенција на Pagani, лесна и цврста

Следствено на ред дојде проектот С10 кој после 6 години развој стана реалност. Трет модел во 30 годишната историја на Pagani чие име не е асоцирано со ветер. Zonda е истоимен ветер којшто дува по падините на аргентинските Анди со брзини и до 240 km/h, додека Huayra го носи името на истоимениот бог на ветрот од митологијата на Инките. Името, пак, на оваа најнова креација ја носи филозофијата на Pagani во друга насока.

ЕДНОСТАВНОСТ, ЛЕСНОТИЈА И ЗАДОВОЛСТВО Трите термини од овој поднаслов ја објаснуваат суштината под чија водилка е создадена Pagani Utopia. И без да се опишува, или доживее, овие термини нераскинливо се врзуваат за Utopia само преку гледање на фотографиите. Не сакајќи да лови во матно, без оглед на своите замисли за новиот автомобил, Хорасио Пагани одлучил да ги замоли своите најверни клиенти кои со нетрпение ја очекуваат секоја негова креација, да ги изразат своите желби, да кажат што им недостасува. Во сите нивни образложенија трите термини се повторувале одново и одново. Затоа Utopia не носи хибриден погон, не носи тешки батерии, нема роботизиран менувач со две спојки,

да реагира подобро и побрзо од било кој друг на секоја реакција на возачот, и да соработува со него додека ја

СЕКОГАШ ПОДГОТВЕН НА СПРИНТ Навиениот V12 доаѓа директно од ергелата на Mercedes-AMG со кого Pagani веќе традиционално соработува од своите почетоци. Новиот 6.0 литарски битурбо V12 е специјално развиен за Utopia. Во неговиот развој е вложен огромен труд за да одговара со светските важечките регулативи за емисија на издувни гасови. Дури и оние најстрогите кои важат во Калифорнија. Моторот е навиен на 864 КС при 6.000 min-1 и испорачува масивен вртежен момент од 1.100 Nm кои стојат на рас полагање меѓу 2.800 и 5.900 min-1. Максималниот број на вртежи е подигнат на 6.700 min-1. Моторот е спарен со напречно поставениот менувач кого специјално за Utopia го изработува специјалистот Xtrac. Вака поставен не стрчи далеку зад задната оска со што се смалуваат инерциските сили кои водат до над управување во свијоци. Во него вртат хеликоидни запченици како кај тркачките автомобили и нудат екстремно брзо менување низ седумте степени. Соодносот на пренос ните односи е внимателно одбран да одговара со карактеристиките на Utopia. Спојката е со три ламели, а диференцијалот е електронски упра вуван. Катапултирањето од место до 100 km/h се случува во помалку од 3 секунди и трае сè додека не се достигнат максималните 370 km/h.

ЧУВСТВО ЗА СЕКОЈА СПЕЦИФИЧНОСТ НА ПОДЛОГАТА Подвозјето претрпело опсежни тестирања за фино дотерување на се тапот. Како тест лабораторија послужила Huayra R. Главчините на тр калата со шасијата се поврзани преку двојни напречни водилки. Секој елемент е изработен од кована алуминиумска легура и наликува на мала уметничка скулптура со неизбежниот потпис Utopia.

Пружините се хеликоидни и во нив се вметнати полуактивни коак сијални амортизери врзани со водилките преку пуш-род систем. Сета пот е дотеран за да напаѓа свијоци и да не дозволува понирање при силно сопирање на патека, а во исто време благодарение на повеќето модуси на работа овозможува комфор при возење на пат. За сопирање е задолжен новоразвиениот систем на Brembo составен од карбон-керамички вентилирачки бушени дискови. Предните од 410 х 38 mm ги зафаќаат шест клипни моноблок сопирачки клешти, а зад ните од 390 х 34 mm ги зафаќаат четири клипни моноблок сопирачки клешти. Притоа се водело сметка дури и сопирачките клешти да бидат изработени во стил

панели кои ја сочинуваат каросерија та. Деталите инспирирани од дизајнерски ремек дела од 1950-те годи ни ја прават Utopia единствена

изработен филигран и оди спротивно од сите модерни правила на екранизација. Современата ретро естетика со аналогни инструменти кои откриваат делови од нивните механизми заедно со рачката од менувачот делуваат како подвижни егзоскелети чие

креација

претстава.

предвидена да биде

евра.

продадена на верните клиенти

без

Откако автомобилската манифестација во Париз доби мало одложу вање од неколку недели, организаторот забрзано се подготвува да ги дочека изложувачите и секако публиката, а меѓу нив и новинарите. Претходно изложбата се одржа во 2018 год. и оттогаш владее само молк. Годинава речиси сè е подготвено за големата средба на произ водителите на автомобили, но истите тие како да се налутиле, не само на оваа, туку и на сите други саемски манифестации. Новите времиња носат нови навики и непишани правила. Откако светот беше фатен во борба со вирусот, како да замре сè на планетава, така и големите из ложби на автомобили. Сепак тоа и не е главната причина за нивното отсуство. Производителите и пред вирусот почнаа да откажуваат при

суство, не на регионалните или континенталните, ами на петте најго леми светски манифестации. Барањата биле да се скратат трошоците, уредувањето изложбен простор било скапо, закупот на просторот исто така скап, а и придружните издатоци биле големи според кажувањата на финансиските советници. Лесно си отидоа, така што сега е премно гу тешко некој да се врати. Ако се има во предвид одложувањето на најзначајната манифестација во Женева и за догодина, тогаш станува јасно зошто во светот владее неизвесноста. Париз не се откажува и покрај тоа што и домашни производители нема да учествуваат, како на пример Цитроен, но нема да учествуваат и тие што се на другата страна од Алпите, односно целосната италијан ска автомобилска индустрија: Абарт, Алфа Ромео и Масерати како дел од Стелантис. И од групацијата ВАГ не стигнуваат добри вести. Ауди, Ламборџини, Порше, Сеат, Шкода и Фолксваген не доаѓаат Покрај нив и светскиот гигант Тојота заедно со Лексус откажаа учество, но и уште еден битен производител од Азија не доаѓа - Хјундаи. Сè на сè скоро 20 марки го откажаа доаѓањето. Некој си оди, а некој доаѓа како на при мер кинеските компании БИД и Грејт Вол Моторс. На времето големата петорка не можеше да се замисли без учество на некој од видните производители, се бараше простор повеќе, а денес сè е поинаку. Детроит, Женева, Пекинг / Шангај, Париз / Франкфурт и на крајот од годината Токио - светот имаше што да види, а на големо за доволство на публиката саемските хали беа преполни со автомобили. Денес тие хали зјаат празни или со по некој автомобил. Оганизаторите подготвуваат многу занимливи мигови за посетитлите, како на пример пробно возење теренски возила, возење на тест патека со многу препреки и како истите да бидат совладани без да се предиз вика сообраќајна незгода. Одлична забава за публиката зачинета со безбедно возење. Слична поучна забава ќе се одвива и во затворен простор со помош на електрониката, односно компјутерите - трена жерите. Од 17 до 23 октомври, тоа се седумте саемски денови

Во септември беше пуштена во употреба нова веб страница за АМСМ Членство, која функционира и можете да ја најдете во рамките на www.amsm.mk под ЧЛЕНСТВО. На неа, покрај детални информации за услугите и членските картички за физички и правни лица, ќе најдете и дополнителни алатки и функционалности кои ќе ви помогнат во споредбата на услугите на различните членски картички и изборот на АМСМ членска картичка што е најдобра за вас. Содржината на новата веб страницата е збогатена и со информации за програмите за лојалност, условите за користење на АМСМ членските картички, како и најчесто поставуваните прашања што

Како резултат на соработката со „ЛУКОИЛ“, од октомври АМСМ членските картички за физички лица ќе бидат достапни на сите негови бензиски станици, вкупно 33 на целата територија на нашата земја. Продажбата на АМСМ членските картички на бензинските станици на „ЛУКОИЛ“ е примарно наменета за нови АМСМ членови. Вас, како наши постојани членови, ве охрабруваме обновата на вашата членска картичка да ја правите во АМСМ или онлајн преку www. amsm.mk, со цел да можете да ги искористите сите погодности што ги добивате како наши лојални

На 29 септември во Скопје, во организација на асоцијацијата „МАКАМ–ТРАНС“, беше одржана традиционалната средба на превозници.

На средбата, како VIP членка на асоцијацијата, учествуваше и АМСМ Центар за возила, промовирајќи ги сопствените услуги наменети за транспортни компании, како:

- Технички

КОРИСНИЦИ НА СЕМЕЈНО ЧЛЕНСТВО

Корисници нa семејно членство можат да бидат само членовите на потесното семејство на членот „носител“ на еден од основните членски пакети. Под терминот потесно семејство се подразбира маж (татко), жена (мајка) и деца до 26 години кои живеат под ист покрив и се водат на иста адреса во лична карта.

Семејното членство може да го користат максимум петмина членови на потесното семејство, вклучувајќи го тука и носи телот на основното членство. ЧЛЕНСКИ ПАКЕТИ ЗА КОИ СЕ ВРЗУВА СЕМЕЈНОТО ЧЛЕНСТВО Семејното членство не е нов членски пакет и од таа причина го дефинираме како дополнително членство, бидејќи се врзува за еден од основните постоечки членски пакети Classic и Europe Premium Семејна членска картичка можете да извадите во моментот на зачленување, но и подоцна, во тек на траење на вашата АМСМ членска картичка.

НАЧИН НА КОРИСТЕЊЕ НА УСЛУГИТЕ

Семејното членство, како дополнително членство, им овозмо жува на членовите на потесното семејство да ги користат ус лугите од основниот членски пакет на членот „носител“ на ова членство.

кој датум

истече

извадено

ВРЕМЕТРАЕЊЕ НА СЕМЕЈНОТО ЧЛЕНСТВО Дополнителната семејна членска картичка трае онолку колку што трае и основниот членски пакет (Classic или Europe Premium), кој што е изваден од страна на членот „носител“ на основниот членски пакет. Без разлика

денот

истекот

НА СЕМЕЈНА ЧЛЕНСКА КАРТИЧКА

основно

различни старосни групи, сите на

велосипеди, ја започнаа маршрутата на плоштад „Ма

Во текот на целиот настан поддршка беше АМСМ ВЕЛО мобилниот сервис,

• Me интересира дали наш државјанин може да вози странски автомобил во сопствената земја (во моментов сум во Германија и сакам да се вратам во нашата држава со возило кое поседува германски таблички).

АМСМ: Во нашата држава можете да влезе те со странски (германски) автомобил само доколку имате германско државјанство.

• Дали на регистарските таблички кои ги издава МВР може да пишу ва само име или бројки кои би ги избрал сопственикот на возилото?

АМСМ: Во Република Северна Македонија не постои законска можност за издавање на регистарски таблички на кои ќе стои име или некој друг текст. Изгледот, димензиите, како и составот на регистарската табличка е предвиден во правилникот за регистарски таблички и никакви дополнителни промени не се дозволени. Постои заинтересираност за ваков вид на таблички, но процентуално ваквиот број е многу мал.

• Кое е работното време за вадење на меѓународни документи?

АМСМ: Работното време за вадење на меѓународните документи и зелен кар тон е 24 часа во текот на целата година. Времетраењето за изработка на меѓуна родната возачка дозвола е не подолго од десетина минути.

•Дали во АМСМ може да се регистри ра автомобил на рати и на колку?

АМСМ: Доколку плаќате со платежна картичка само во тој случај можноста за плаќање на рати е достапна т.е. банката из носот ви го дели на рати.

KAKO

да ја имаа соодветната димензија пропишана од производителот на возилото, а не пошироки како што сте замисли ле. Не купувајте пневматици со преголем брзински индекс затоа што тие пневматици се поскапи, а тоа нема да ви користи. На пример, ако вашето возило постигнува крајна брзина од 140 км/ч, нема потреба да купувате пневматици со брзински индекс соодветен на брзина од 180 км/ч или повеќе. • Датумот на производство на пневматиците, исто така, е битен. Не купувајте пневматици што се произведени

Како и за сите производи, така

повеќе

за пневматиците

три годи

рок

•Несоодветните пневматици имаат подолга траекторија на сопи рање и автомобилот е значително повеќе нестабилен, особено на свијоци. Најголема грешка се прави кога купувате стари пневматици што претходно се возени неколку години. И да не помислувате да купу вате половни пневматици. Можеби старите пневматици поминале многу километри по лош асфалт. Најлошо е ако пневматиците биле подложени на силни удари на раб од дупки и тротоари или друг вид препрека. Во тој случај може да дојде до искривување на каркаса та, а потоа пневматикот при големи брзини над 70 км/ч „фрла“ и не може да се балансира. Каркаса е челичен појас во пневматикот и има иста улога како и скелетот во човековото тело. При искривување на каркасата се нарушува кристалната решетка на металот и на тоа ме

сто напаѓа корозијата. Тој дел од пневматикот е најслаб, така што не е далеку мигот кога пневматикот ќе пукне, односно ќе се распадне за време на возење. Затоа не купувајте половни пневматици. • Нема ништо подобро и покорисно од правилно напумпани пнев матици. Производителот пропишал колку атмосфери треба да би дат напумпани пневматиците. Табелата со вредностите е испишана на мала метална табличка или, пак, лепенка поставена на работ на (најчесто) возачката врата или на рамката на вратата. Автомобил со правилно напумпани пневматици е најстабилен, најмалку троши гориво бидејќи триењето со подлогата е оптимално и абењето е си метрично. Ако пневматикот е премногу напумпан, тогаш абењето е присутно само на средишниот дел што допира на асфалтот и авто мобилот е исклучително нестабилен. Ако, пак, пневматикот е недо волно напумпан, тогаш триењето со асфалтот е поголемо и затоа се зголемува потрошувачката на гориво, потоа отежнато е вртењето, а поради тоа страдаат и другите делови од

МЕТАФОРИЧНОТО ЗНАЧЕЊЕ НА ВОЛНЕНАТА ИЛИ ПАМУЧНАТА (СВИЛЕНАТА ПОВЕЌЕ Е НАМЕНЕТА ЗА ЖЕНИТЕ) ТКАЕНИНА СЕ СОСТОИ ВО НЕЈЗИНАТА ТОПЛИНА, МЕКОСТ... КАДИФЕНИОТ ГЛАС, А САКОТО - НЕПРИКОСНОВЕНО ЗА ЕСЕНСКИТЕ, ЗИМСКИТЕ ДЕНОВИ, ВЕЧЕРИ ШТО ЌЕ ГИ ПАМЕТИТЕ. ОСВЕН ШТО СЕ ОДЛИКУВА СО ЕЛЕГАНЦИЈА, НЕГОВОТО

Очигледно дека и годинава е важечки, доколку се раководиме од понудите на креаторите и нивните модни куќи, познати во светски рамки. Кога е формалноста во прашање, црното кадифено сако не може да се надмине, по него и темносиното и сивото. Ни малку не изостанува ни белото ни зеленото (смарагдното) ни кафеавото ни пурпурно то... Тие се идеални и за дење и за ноќе.

куќа „Anderson & Sheppard“, која од 1906-та шие по мера. Со црните чевли (лакира ни „оксфорд“), панталони, лептир-машна и белата кошула, џебно шамиче и часовникот на раката („Omega“ е неизоставен аксесоар, моден додаток на Џејмс Бонд), изгледаше одлично, првокласно и секако - господски. Беше и пример во стилски поглед, како треба да изгледа свечената облека што ќе й пркоси на стандардизација та. Стилистите го препорачуваат не само за свечености туку и за дневни комбинации. Разликата е во реверите кои се поголеми, често и сатенски. Обично се носи со бела кошула, црни панталони, лептир-машна и секако, појас или елек. Може и поедноставно, со вратоврска. Обувките се битни за комплетирање на имиџот, да вајќи им предимство

и манирите, начинот на однесување.

ните неколку години се голем хит. Ги воведе Том Форд за кои се изјасни во прилог на индивидуализмот, естетизмот и впечатли воста, неизбежно. Како своевидна декаденција. Неговата топлина и мекост, благодарејќи на текстурата и кројот, без оглед на модер носта, класичноста - влијае на чувството, да биде пријатно и сека ко, на привлечноста, но не тенденциозно. Изборот е сепак врзан со природата на човекот, неговиот карактер, нарав, темперамент. СЕДУМ ВЕКА КЛАСИКА СО МОДЕРНА ПРИМЕСА И стилистите и креаторите се согласни дека кадифеното сако е не заобиколно кога се работи за трендот во модата за есен, зима. И обврзно (метафорично) парче облека на мажите кои внимаваат на себе, на својот изглед. Нормално, тенденцијата не ги заобико лува ни жените (за нив, свиленото кадифе е совршено). Како дел од гардеробата, кадифеното сако е класика со модерна примеса. Всушност, присуството на модернистичкиот стил е особено важно за имиџот кој мора да се надградува, но секако, да се зачува и типичноста својствена за нив. Кадифеното сако не мора да биде наменето исклучиво за свечености. Напротив, доколку се носи поинаку, неговиот дијапазон е поширок - во разни пригоди. Освен што изгледа луксузно, за кадифето се врзува и елеганцијата, отме носта, префинетоста. Така е веќе седум века, од четиринаесеттиот - како што пишува во архивските записи, а научниците велат дека се произведувало и порано, главно во Источна Азија, пред нејзи ното приклучување на патот на свилата. Логично, првично било свилено. Во ренесансата го носеле аристократите, но и подоцна. Исто било и во средината на деветнаесеттиот век. Привилегија да носат кадифе имале богатите, како фракови. Со текот на времето се намалувала цената и станало достапно за секого. Денес техноло гијата ја диктира, согласно квалитетот, составот. Кадифеното сако е инспирација за креаторите од чија цена се завртува во главата. За среќа, може да варира. Инаку, кадифето во 1920-те се користело за шиење наметки во оперските куќи, за пејачите. Но, интересот за креациите на Шпанецот Маријано Фортуни, кои наликувале на вреќи, се префрлил и на улиците, меѓу обичните луѓе. Побарувач ката била претерана, неумерена.

СОВРШЕНО И ЗА ПОЛЕЖЕРЕН ИЗГЛЕД По извесно време, односно пауза од педесетина години, врз попу ларноста на кадифените сакоа влијаеле холивудските актери, фил мските ѕвезди, како на пример Шон Конери во седмиот филм за тај ниот агент 007 - „Diamonds Are Forever“ („Дијамантите се вечни“). Ништо не е случајно, ни облеката на Даниел Крег на минатогодиш ната светска премиера на дваесет и петтиот филм за Џејмс Бонд. Се разбира, во исто време и лондонската модна куќа „Anderson & Sheppard“, која веќе сто и шеснаесет години се концентрира на кадифето, меѓу другото, ја обелодени целата работа, вклучително и составот. Во прашање е висококвалитетна ткаенина (15 унции), производство на текстилната фабрика од Брисел - „Scabal“. Трие сет и четири метри, колку што се набавиле, биле искористени за шиење по мера, за кратко време. Цената е пропорционална на квалитетот, најниската е нешто повеќе од 4.000 долари. Таму се об лекувал и Фред Астер и Гај де Ротшилд и принцот Џарлс кој неодам на беше крунисан за крал на Обединетото Кралство по смртта на кралицата Елизабета. Имено, толкави се, дури и повисоки, цените на кадифените сакоа чии етикети се потпишани од Том Форд. Нему и приватно му се омилени. Секоја година лансира нови, а комби нациите се повеќе од атрактивни, со ролки, кошули во различни бои, со чевли (мокасини) од кадифе. Всушност, Американецот им ја припиша лежерноста и покрај тоа што првенствено е наменета за свечености, вечерни излегувања и слично, а формалноста на белата кошула и џебното шамиче, во отсуство на лептир-машна, вратоврска се претвора во неофицијална, идеална за на работа, во канцеларија. Но и на кафе, преку ден.

КАДИФЕТО, ИСТО КАКО И ЖЕНСКАТА Кога се жените во прашање, нема дилема - кадифето може да се носи во различни форми, дезени, бои... Без оглед на привлечноста на фустанот, исто така, и сакото е примамливо, интересно за ком бинирање. Постојат безброј можности, како и кај мажите, дури и повеќе. Свиленото е раскошно, луксузно и секако, наменето за све чености, пред сè. Другите (волненото и памучното) се неформални, а чувството е исто - пријатно, заради мекоста и топлината. Соврше ни

Светскиот книжевен класик „Сто години самотија“ се смета за магнум опус на колумбискиот писател и нобеловец Га бриел Гарсија Маркес, а важи и за едно од највлијателните дела во латиноамерикан скиот книжевен канон и во светската кни жевност. Од неговото прво објавување во 1967 година во Аргентина, преведен е на 46 светски јазици, а продадени се повеќе од 50 милиони примероци низ светот. Оваа епска бајка ја опфаќа стогодишната турбулентна историја на Јужна Америка, од постколо нијалните дваесетти години на 19 век до дваесеттите години на 20 век, раскажана преку семејната хроника за седумте гене рации од семејството Буендија од селцето Макондо. Личноста и делото на Габриел Гарсија Мар кес се симбол и знак на идентификација на генерацијата латиноамерикански писатели кои го афирмираа низ светот и го потврдија со високи естетски вредности угледот на новата литература на шпански јазик во по следниве децении. „Авторот кој од малото селце со загадочно име, Аракатака, во Ко лумбија, тргна по светот за да го разнесува алхемискиот прав на јужноамериканскиот континент, денес со своето богато дело е граѓанин на светот, писател читан во сите краишта на Земјата и близок познајник на македонскиот читател.“ •

Американскиот рок-бенд чија популар ност во 1980-те и 1990-те беше огромна, но и подоцна не му избледе славата, де новиве го промовира најновиот студиски албум, тринаесетти по ред. Очигледно дека Red Hot Cili Peppers работи со полн капаци тет, пареа бидејќи во април го претстави дванаесеттиот, именуван Unlimited Love. Всушност, на двата албума се работело на поредно. Инаку, продуцент на обата е Rick Rubin и секако, Warner Records. Во прашање е двоен лонг-плеј и сингл ЦД. Промоцијата на „Tippa My Tongue“, проследена со ви деозапис, се одржа на 18 август. Автори на песните се Anthony Kiedis (водечкиот, главен вокал на групата), Chad Smith (та панарот на бендот), John Frusciante (гита ристот и придружниот вокал на групата) и Flea. Освен „Tippa My Tongue“, на албумот се наоѓаат и „Peace and Love“, „Reach Out“, „Eddie“, „Fake as Fu@k“, „Bella“, „Roulette“, „My Cigarette“, „Afterlife“, „Shoot Me a Smile“, „Handful“, „The Drummer“, „Bag of Grins“, „La La La La La La La La“, „Copperbelly“, „Carry Me Home“ и „In the Snow“. Јапонското издание има бонус: „The Shape I'm Takin“, како и на менетото за турнеи: „Whatchu Thinkin’“ (во живо од Париз). Членовите на рок-бендот ја истакнуваат поврзаноста меѓу Return of the Dream Canteen и Unlimited Love, во поширо ка смисла, не само жанровски. •

„СТО ГОДИНИ САМОТИЈА“ ГАБРИЕЛ ГАРСИЈА МАРКЕС

„RETURN OF THE DREAM CANTEEN“ RED HOT CILI PEPPERS

СИ, КОИ СЕ ПРИКАЖУВАА НЕ ТОЛКУ ОДАМНА И ПОКРАЈ ТОА

ШТО МНОГУМИНА НЕ ЧУЛЕ ЗА СЕЛОТО. ИМЕНО, СЕ РАБОТИ ЗА НАЈУБАВОТО ВО АНГЛИЈАБАЈБЕРИ, А ТАКВАТА ПРИДАВКА МУ ЈА ДОДАЛ ВИЛИЈАМ МОРИС, ПОЗНАТИОТ БРИТАНСКИ ПИСАТЕЛ КОЈ ЖИВЕЕЛ ВО 19 ВЕК,

во своја и во полза на туризмот, на развојниот процес, бидејќи гледа поинаку на опстанокот, на постоењето. Материјалниот свет не го засе га. Ужива во духовноста, преку работите за кои обичните луѓе што жи веат во големите градови немаат време или не им придаваат особено значење, важност. Таквиот поглед на светот, на животот (филозофско, животно уверување) сакаат да им го пренесат и на туристите чиј број се зголемува сè повеќе, секој ден. Најмногу има Британци, што е раз бирливо. Освен љубовни, брачни двојки, селото го посетуваат и цели семејства, друштва. Без оглед на поодминатата возраст на неговите жители (нешто повеќе од 600 на број), забележливо е и присуството на младите. Ним не им пречи отсуството на забава. Напротив, во Бајбери го наоѓаат душевниот мир, исто како и деловните луѓе. Оттаму црпат нови сили. Й се восхитуваат на природата која, за среќа, не е осквер нета.

дека

опише

прилега

питореска

ништо помалку

најсоодветен.

честицата

исклучи

позитивен контекст.

знае кога

поубаво - напролет, налето, наесен или во текот на зимата. Можеби е прашање на вкус, на избор, но неоспорен факт е дека Бајбери ќе ве воодушеви со многу нешта. Прво, близу е Лондон, на исток. Оддалечени се приближно 130 км. Второ, таму се живее толку спокојно што месното население речиси воопшто

БИТОВИОТ АМБИЕНТ- ГЛАВНА ПРИЧИНА ЗА ПОСЕТА НА БАЈБЕРИ И покрај тоа што има луксузни хотели, зачувана е автентичноста. Според законот, не се дозволува новоградба. Дури и раскошот е подзатскриен, во старите дворци, замоци со дебели ѕидови од камен. Такви се и етажните куќи и некогашните ткајачници, спо ени меѓусебно. Секоја улица е асфалтирана, освен патеките што водат кон ридните места. Неколкуте камени моста ги врзуваат двата брега на реката Колн. Утринскиот и блесокот на месечевата светлина му даваат посебен шарм на селото кое изгледа нереално, како сликите на уметниците во старо време, напати филмски (во контекст на ова, без оглед на внатрешната логична содржина, која е малку инаква, во Бајбери се снимија неколку филмски инсерти од „Дневникот на Бриџит Џонс“). Инаку, селото потсетува на серија лите на Си-Би-Си, што се прикажуваа не толку одамна. Несомне но дека понудата во смисла на туристичка атракција

тражен. Го изработил Карл Парсонс во 1927-ма, чија слика, украсна композиција беше отпечатена на божиќната марка што ја издаде Кралската пошта во 1992-ра. Во рибникот се одгледува пастрмка, која зазема важно место на трпезата. Нејзиното вкусно месо се ко ристи за приготвување разни специјалитети во пабот „Кетрин вил“ и во хотелските ресторани. Сепак, битовиот амбиент е главната причина за посетата на Бајбери, да се избега од стресната градска средина каде што се живее забрзано, како на подвижна лента. А таму, пак, животот тече полека, со лезет. Доволен е само еден по глед на дрвјата, куќите, ливадите..., кои се пресликуваат во речна та вода, и денот е поинаков. Владее прекрасна тишина, без оглед на автомобилите што минуваат одвреме-навреме. Во „Арлингтон роу“ се наоѓаат куќите од памтивек (14 век, поконкретно). Таму е толку мирно што се чувствува здивот. Под стрмните покриви от седнувале ткајачките, а долу во приземјето се работело по цел ден. Меѓу нив е и етнографскиот музеј. Едната соба му ја посветиле на Вилијам Морис, кој се занимавал и со дизајн на текстил. Ги осмис лувал дезените. Традицијата на занаетчиската (ткајачка) работа почнала да се интензивира пред четири века.

СЕЛСКА ПРИРОДА На спротивната страна е островчето Рак, обраснато со трева. Таму се наоѓа живеалиштето на дивите водни птици. На долниот тек е воденицата, како и рибникот што постои од 1902-ра. Има и мрес тилиште. Секоја година се исфрлаат десет милиони икри. Натписот побудува интерес: „Уловете ја својата вечера“. Освен тоа, се про дава свежа риба, а може да се купи и чадена. Во неколкуте селски дуќанчиња има сè, домашни производи, сувенири... Ексклузивни те продавници (лоби-шопови) со луксузни предмети се наоѓаат во хотелите од А-категорија, како „Сван“ (хотел со 4 ѕвезди), од 17 век, каде што престојувале учесниците на коњските трки во чест на некогашниот крал Чарлс, предокот на сегашниот, новоимену ваниот. Внатрешноста е во типичен британски стил - елегантна, отмена, префинета, која потсетува на „Корт“, хотелски комплекс со три ѕвезди, од времето на Тудор. По неколкугодишно неработење, неодамна се отвори пак. Располага со голема површина, шест акри. Објектот е изграден во 1633-та, но има и доградба. Чајот е задолжителен, со мали сендвичи, слатки. Тоа е „обичајно правило“ од кое не отстапува ни „Сван“. Понудата е голема, има дваесетина преноќевалишта чии ентериери се горедолу исти. Задолжител на е и прошетката. Уживањето во неа е загарантирано, некако се подразбира. Околните села се, исто така, живописни, а близу е и тврдината од железната доба. Големи пространства се покриени со ливади, шуми..., кои му припаѓаат на дистриктот Котсволд во Глос тер, југозападна Англија.

Овој десерт се приготвува лесно. Рецептот е на Џереми Вајт. Има и предност, можете да го искористите лебот што ви ос танал, но мора да е бел. Унциите и фунтите ги претворивме во грамови за сметањето да не ви одзема време. Потребни состојки: 55 г путер (мек), 10 парчиња леб, исече ни како триаголници, без корка, 55 г суво грозје (комбинација

на бело и црно), ¼ лажиче свежо рендано мускатно оревче, ¼ лажиче цимет, 350 мл млеко, 50 мл слатка павлака, 2 јајца, 25 г шеќер (бел) и 1 лажиче ванилин екстракт. Начин на приготвување: загрејте ја рерната на 180 Цел зиусови степени. Во плиток метален сад (може и керамичка тава) наредете ги парчињата леб, намачкани со путер на горната страна, посипете ги со суво грозје, мускатно оревче и цимет. Повторете ја постапката, додека има парчиња леб. Завршете со сувото грозје и со мирудиите. Во едно тенџере сипете ги млекото и слатката павлака, да се загреат, но не да зовријат, а во друго, пак, изматете ги јајцата со ¾ шеќер и ва нилин екстракт, додека не станат воздушести. Полека дода вајте ја топлата смеса од млеко и слатка павлака и мешајте. Потоа истурете ја врз наредените парчиња леб и притисне те, за да ја впијат. Одозгора посипете ја со преостанатиот дел од шеќерот. Така нека отстои 30 минути. Потоа ставете ја во рерна, да се пече четириесетина минути, додека да заруме ни. Се служи топол.

СПЕЦИЈАЛИТЕТИТЕ НА БРИТАНСКАТА КУЈНА ВО„КЕТРИН ВИЛ“ Тој е, всушност, единствениот паб во селото Бајбери каде што може да се порача и нешто за јадење. Секогаш е полн бидејќи луѓето са каат да уживаат во пријатниот амбиент кој опушта и во надалеку прочуените специјалитети на британската кујна што ги приготву ва Џереми Вајт, инаку сопственик на „Кетрин вил“. Пабот се наоѓа сретсело, во куќа од петнаесеттиот век. Има преубав, озеленет двор кај што може, исто така, да се јаде на дрвени маси и клупи. Дури располага и со „пивска градина“, малку отстрана. Ја оградиле со дрвена ограда, за секој случај. Внатрешноста е поделена на два дела. Во едниот има бифе. Таму обично се пие стоејќи, вино или пиво (на точење и флаширано), а придушената светлина и топли ната на каминот (наесен и во текот на зимата) му даваат неодолива драж. Другиот, пак, е резервиран за гостите, посетителите што се дојдени за да ги вкусат деликатесите на гостилницата. Доброто расположение е присутно во секое време. Нема причина да биде поинаку. На горниот кат има соби за спиење што се изнајмуваат, четири на број - две големи, именувани „Арлингтон“ и „Бајбери“ (по цена од 80/90 до 105/115 фунти за ноќ), и две стандардни („Ви лијам Морис“ и „Џон Харингтон“) по цена од 65/75 до 90/100 фунти за ноќ. Сепак, „Кетрин вил“ ги привлекува туристите со кулинар ската вештина на Џереми Вајт и неговите вкусни јадења со домаш ни производи, месо од локалниот касап, пастрмка од месниот риб ник, зеленчук од локалните градинари, вклучувајќи го и овошјето. Менито е богато, исто така, и винската карта. Се приготвува сè, а рецептите се типични англиски. Инаку, Џереми ја започнал кари ерата во 1999-та, како слаткар, во минчинхемптонскиот „Хафвеј хаус“. Потоа се преселил во Ворвикшир за да му помогне на Ник Скелтон, шампион во коњички скокови, да го разработи „Дурам окс“. Оттаму заминал во Вудчестер каде што шефувал во хотелот „Криклејд“, во „Кантри-клуб“ и во неколку паба, како на пример, „Олд флис“, за да се удоми на крајот во Бајбери. „Кетрин вил“ го води со неговото семејство веќе

крема оцет кој го потенцира вкусот на зеленчукот.

Сè заедно ја сочинува оваа веге комбинација спакувана во

Фотоволтаици е збор што најчесто го слушаме во изминативе ме сеци. Сета врева околу фотоволтаиците настана поради најновите геополитички движења во светот. Електричната енергија е скапа, но евтина е онаа што е произведена од обновливи извори. Еден од тие обновливи извори е сонцето со негова та светлина и топлина. Сега излез од енергетската криза ќе се бара ток му преку сонцето и неговите фотони (честички) и брановата должина што се мери во херци. Македонија е земја на сонцето и тука има речиси 10 месеци со сончеви денови. Поради тоа забрзано се вршат подготов

за ставање во функција на таканаречените фотоволтаици. Да разгледаме неколку детали за оваа проблематика. Кога електрич ната енергија се добива од претворање на сончевото зрачење, всуш ност тоа претставува сончева фотонапонска енергија. Овој процес фи зиката го нарекува фотоелектричен ефект,

преведени на англиски се фотоволтаици. Сончевите панели со ќелии се тема број еден речиси секаде во све тот и јасно

(панели). Денешнава технологија и наука не може целосно да одговорат на прашањето зошто не се во состојба да ја искористат целата сончева светлина што ќе допре до сончевите ќелии. Потребни се нови истражу

вања. Од вкупната сончева светлина што ќе падне на сончевите ќелии најмногу може да се искористи до 40 отсто и тоа со најсовршените, најдобрите, технолошки најнапредните сончеви ќелии. Се поставува прашањето дали ќе бидат понудени на пазарот или исклучително се наменети за лабораториски истражувања, а за секојдневна употреба ќе се продаваат помалку продуктивните сончеви панели со ќелии? Очигледно вторите ќе бидат наменети за широка употреба, а оние со 40% искористеност само за лабораториите и вселенските летала.

При претворањето на 40 отсто сончева светлина во електрична енер гија, остатокот од непретворената енергија излегува како топлина што влијае врз намалувањето на штедроста на сончевите ќелии. Колку по веќе топлина, толку повеќе се намалува ефектот при претворањето на сончевата светлина во електрична енергија. Така приближно работат сончевите ќелии што медиумите категорично ги именуваат како фо товолтаици. Добро е да споменеме дека има два вида сончеви панели. Едните служат за затоплување вода, а другите за добивање електрич на енергија што натаму ќе ја користи кој било електричен уред. Нам ни се потребни и едните и другите. За да произведуваат што повеќе електрична енергија, површината на соларните ќелии мора да биде секогаш чиста. Колку што има повеќе прав на нив, толку помалку сончева светлина ќе стигнува до сончевите ќелии. Помалку светлина, помало количество електрична енергија. Накратко тоа е за сончевите ќелии што ја претвораат сончевата светли на во електрична енергија. Сигурно повеќето читатели ги интересира цената. Цената се формира според тоа колкав систем од сончеви ќелии ќе се вградат на покривот или во дворот. Систем од 3,5 kW сигурно ќе биде поевтин од 6,5 kW, но цената зависи и од штедроста на соларните ќелии, колкав процент од светлината што допира до нив може да ја претворат во струја. За една куќа со четиричлено семејство велат дека е потребен систем од околу 4,5 kW. Малку е комплицирано да се дојде до цената и затоа е најдобро да се погледнат податоците од земјите што веќе со децении користат сончеви панели со ќелии.

Жарко Атанасоски

Еден век. Толку многу време постои марката Јагуар, една од некол куте во светот која успеала да ги преброди сите кризи и сè уште да е во врвот на спортските купе автомобили и во врвот на луксузните лимузини. Сè почнало во далечната 1922 година. Соседите и другари Вилијам Вејлмсли и Вилијам Лајнс биле страсни мотоциклисти и големи љуби тели на моторните возила, но и добри познавачи на механиката. Во таа година тие одлучуваат да основаат работилница во која ќе про изведуваат странични приколки за мотоцикли. Тоа го правеле мно гу успешно, посебно интересен бил дизајнот на приколките - тенка силуета, малку издолжени, поинакви од останатите. Набрзо нивната компанија Свејлоу Сајдкар Компани почнала да бележи добри фи нансиски резултати, но пријателите Лајнс и Вејлмсли почнале да раз мислуваат за нешто поголемо - автомобили. Најнапред одлучиле да почнат со изработка на каросерии за автомобилите од марката Остин, односно за моделот „севен“. Заради тоа во 1928 година, ја преимену ваат компанијата и оттогаш носи ново име Свејлоу Сајдкар & Коучбил динг Компани. Работата земала замав кога компанијата Свејлоу потпишала договор за партнерство со Стандард Мотор Компани со цел да произведуваат сопствени автомобили. Сè започнало во 1931 год. а нивното заед ништво го нарекле СС. Истата година бил претставен нивниот прв автомобил, купето „свејлоу сајдкар 1“, односно „сс 1“ направен во таа ново основана заедничка компанија наречена СС Карс лтд. Главна одлика на моделите била нивната должина и ниско поставена каро серија. Моторот имал шест цилиндри во линија со работна зафатнина од

Првиот автомобил кој го носел името Јагуар бил моделот „сс јагуар 2,5 салун“ („2,5“ е зафатнината на моторот изразена во литри). Во 1935 год. сопствениците Лајнс и Вејлмсли, поради големите про дажни успеси, сакале нивниот нов модел да има име кое ќе го отсли кува големиот успех. Името дошло од нивната маркетинг агенција која се грижела за рекламирањето на марката и моделите. Предлогот од страна на агенцијата бил прифатен, а „сс јагуар 2,5 салун“ откако бил пуштен во продажба веднаш постигнал солидна продажба, а подоцна станал најдобро продаван автомобил. Претходно Вилијамс Вајлмсли не бил на исто мислење со Вилијамс Лајнс, едноставно не сакал веќе да работи во индустријата на четири тркала. Затоа решил сите акции да ги продаде на Лајнс. Годината 1935 ќе биде запаметена и по појавувањето на лимузина и роудстер направени на основа од претходно спомнатиот модел, но и по лансирањето на „сс 100“ со кој компанијата бележи повеќе од до бри резултати во рели натпреварите.

Потоа настапува период на мрачен молк поради Втората светска војна. Во тој период компанијата на В. Лајнс е ставена во служба на одбрана на државата. По војната работите почнуваат да си доаѓаат на свое место и компа нијата „СС“ ги отстранува тие две букви, затоа што им припаѓале на тајната нацистичка полиција, односно го носела името СС. В. Лајнс без размислување го тргнал на страна двојното „с“, а Јагуар го оставил и оттогаш компанијата и автомобилите го носат тоа име. Тука некаде во првите повоени години, поточно 1951 година, Јагуар ја освојува првата титула на познатата трка на издржливост 24 часа Ле ман. Тогаш пошироката публика во светот дознава за Јагуар. Подоцна Јагуар ќе биде прв на истата трка уште шест пати или вкупно седум. Низ повоените години Јагуар доживува и добри, но и помалку добри мигови. Продажбата на автомобили не е секогаш на ниво и затоа компанијата неколку пати е купувана и спасувана од други компании како на при мер Форд во 1999 год. Од 2008, Јагуар е во јатото на индискиот авто мобилски гигант Тата. Низ децениите неколку модели од Јагуар

веднаш

издвоил

СПОРТ

Автомобилизмот се сака со срце, со душа, но и со бројки кои ја рас кажуваат историјата на нашите трки во нетипичниот нумерички израз. Владимир Карчицки ги следи трките од македонските првенства на ридски и кружни патеки, а потоа ги внесува резултатите во својата ар хива, што датира од осамостојувањето на Македонија. Од обичен гледач, тој со текот на годините се етаблираше во спортските кругови како добар познавач на состојбите во македонскиот автомобилизам, но и пошироко во балканскиот реон. Дополнително, денеска тој често е ангажиран и во службата за мерење на времето, со што најчесто и прв стигнува до резул татите кои сите ги чекаат. АМСМ КМ: Приказната звучи „филмски“, иако се однесува за маке донскиот авто спорт. На почеток, би те замолил на поширокиот дел од публиката да им доловиш од кога датира твојот интерес за автомобилизмот и од кога ги следиш трките во македонски от шампионат? Владимир К: Уште во тинејџерските години покрај училиштето, главна

еден пролетен викенд веднаш го прифатив предлогот на брат ми да одиме на трка на Водно. Случајно или не, тоа беше првата трка што се одржа од осамостоју вањето на Македонија во 1992 година. Да се надоврзам на воведот во прашањето, можам да кажам дека тоа беше „љубов на прв поглед“. Адре налинот беше сосема поинаков кога тркачките автомобили поминуваат на метар од тебе, кога во боксот може да се погледнат одблиску сите мо менти околу нивна подготовка за старт, како и да се чујат коментарите на искусните познавачи од авто спортот. Потоа, редовно почнавме да одиме на трки по патеките низ Македонија.

АМСМ КМ: Јас како новинар те запознав пред 20 години, кога за пр впат почна со собирањето на резултати од македонските трки и нивно хронолошко следење. Колкава е денеска твојата архива на резултати, колку државни првенства на ридски и кружни па теки се индексирани од твоја страна? Владимир К: Секако мојот интерес не застана само со следење на трки, успеав преку роднини да најдам постари авто списанија во кои ги имаше резултатите од трките, потоа почнав и сам да купувам весници и списа нија, полека ја зголемував мојата архива и водев посебен тефтер за секоја сезона од македонскиот шампионат. Годинава се навршија 3 децении од таа прва трка кај нас, а секоја сезона досега ја имам веќе префрлено во електронска форма. Шампионатот на ридски патеки се одржуваше непре кинато од 1992 до 2001 година, потоа од 2012 до 2014 година се возеше само трката на Водно, во 2017 се возеа 2 трки во Пробиштип, а од 2018 година повторно редовно се одржува. Шампионатот на кружни патеки се одржуваше редовно од 1995 до 2010 година, а потоа и 2018 и 2019 година. Севкупно тоа се 196 официјални трки (124 ридски и 72 кружни) во измина тите 30 година. Дополнителното во мојата архива имам резултати на трки во различни купови и неофицијални трки. Покрај тоа, имам статистика за освојувачите на дијамантски и златни кациги, шампионски титули, победници и рекордери на патеки, како и индивидуална статистика за секој од над 300 натпреварувачи кои наста пиле во шампионатите од овие 2 дисциплини. Паралелно со македон скиот шампионат од 2002 година започнав со следење на шампионатите во соседството и регионот,

ми беа исполнети со посета на многу трки од европски, регионални

национални шампионати во Австрија, Словенија, Хрватска, Босна и Херцеговина, Црна Гора, Србија, Бугарија, Грција, Албанија и Косово. Во последно време почнав да истражувам и да барам резултати од трки почнувајќи од 1978 година кога била првата трка на Водно, па сè до распадот на Југославија и последната сезона во 1991 година. Иако потешко се наоѓаат овие резултати преку пријатели и нивни познаници, полека, но сигурно ја комплетирам и таа архива. Годинава со нетрпение го очекувам секој настап на нашите Виктор Давидовски во ТЦР Европа и Игор Стефановски во ФИА европскиот шампионат на ридски патеки со што ја дополнувам статистиката за учество на македонски натпреварувачи на меѓународен план.

КМ: Познатата изрека на Марк Твен е дека „постојат лаги, поголеми лаги и статистика“. Претпоставувам дека тоа се должи на можноста некои факти да се толкуваат на различен начин, во корист на една или друга страна, но што станува со тркачките резултати? Владимир К: По вокација

некои факти од типот, кои се

во македонските првенства, кои од нашите тркачки великани имаат меѓусебни скорови кога настапувале во иста конкуренција и слично на тоа? Владимир К: Да, секако. Веќе напоменав дека имам таква статистика, збирно во ридскиот и кружниот шампионат досега најмногу титули 10 имаат остварено 3 наши натпреварувачи: Блаже Јанакиевски (3 златни кациги и дијамантска во 2008 година), Крсте Трајковски (3 златни кациги и дијамантска во 2011 година) и Илија Малинковски (1 златна кацига). Со ог лед на тоа што ги имам времињата и пласманите од трките во изминатите

децении може лесно да се видат остварувањата во меѓусебните дуели

најдобрите наши автомобилисти. Работата е малку посложена кога се

резултатите постигнати од наши возачи во странски трки или европски првенства, бидејќи сепак тоа се поинакви натпреварувања од нашите шампионати, но со непристрасно толкување на фактите може да се заклучи дека Виктор Давидовски е најтрофеен возач на кружни патеки, а Игор Стефановски на ридски патеки. АМСМ КМ: Дури и на светската сцена постојано се во оптек при казни од типот, „кој е подобар - Шумахер или Хамилтон“ или „да беше Сена жив колку титули ќе освоеше“. Постојат ли вакви „за качки“ и за македонските возачи, за нивните победи или титули во различни категории, па дури и во различни земји и различни шампионати? Владимир К: Нормално како и во секој спорт, вљубениците имаат еден или повеќе свои миленици за кои навиваат. Често се случува, со оглед на тоа дека сум познат како единствен кој има толку обемна архива и ста тистика, да ми се јават поранешни натпреварувачи за да ме прашаат кое време имале на трка која била пред 20 и повеќе години. Еден од нив ми се јавуваше почесто и ме нарече „матичар на македонскиот авто спорт“. Кладбите се редовни пред да ми се јават, така да секогаш внимателно про верувам пред да им ја доставам потребната информација. Од една таква споредба на двајца мои блиски пријатели, со оглед на тоа што скорот беше нерешен 2:2, произлезе да организираме нивна меѓусебна трка во кар тинг. Но, за да биде поинтересно поканивме повеќе од 40 натпреварувачи да бидат дел од „Трката на шампионите“ и целиот настан беше многу по зитивно оценет од сите присутни и заврши со прекрасно дружење. Исто така, имам помогнато на повеќе натпреварувачи да се подготви нивна би ографија и буџет за подобро претставување пред спонзорите, медиумите и пошироката публика. АМСМ КМ: Денеска те гледаме како дел од службата за мерење на време „Тајминг солушн Македонија“, па си присутен во уште повеќе спортови. Дали можеби собираш и резултати од нашите мотоциклистички односно мотокрос трки? До каде е проширен твојот интерес за статистиката? Владимир К: Што се однесува до мото спортот, се сеќавам дека уште како мал со татко ми одевме на мотокрос трките кои се одржуваа на патеката Зајчев рид за шампионатот на Југославија. Од 2005 година активно се

Заедно со Велибор Каевски-Вили и Деан Блажевски-Глауч брзо ги поде ливме должностите околу мерењето време, тотализацијата и обработка та на резултатите и видовме дека можеме успешно да ја извршуваме и оваа одговорна работа без која не може да се замисли ниту еден натпре вар.

Потоа набавивме понова, посовремена опрема и во првата екипа од тимот се приклучи Коста Ефтимов-Коки. Досега имаме мерено време на преку 300 натпревари во повеќе спортови: автомобилизам, мотоцикли зам, кајак, скијање, велосипедизам и трчање во 7 држави од Балканот. Годинава за првпат бевме одговорни за мерење време и обработката на резултатите на трка од ФИМ светскиот мотоциклистички шампионат во хард ендуро во Србија. Во периодот од 2008 до 2018 година прво бев технички секретар, а потоа и генерален секретар на МФМ и ја докомпле тирав својата архива од македонски мотоспорт, пред сè резултатите од мотокрос трките. Годинава ги мериме времињата на сите трки од маке донскиот мотокрос шампионат, како и од БМУ европскиот шампионат во Крешево (БИХ) и на мое задоволство прв ги дознавам резултатите и веднаш ги архивирам. АМСМ КМ: На крајот, чувствуваш ли потреба да објавиш некаков труд, зборник на резултати или да ја направиш твојата архива „јавна“, со што би станала достапна за пошироката публика? Владимир К: Првата идеја за објавување на печатена верзија на мојата архива ја имав во 2005 година кога го добив Специјалното признание за промоција на авто-мото спорт во чест на 100 годишнината од првиот автомобил во Македонија во организација на АМСМ. Целиот концепт за монографија на македонски автомобилизам планирав да го предложам на АМСМ, меѓутоа потоа дојде до формирање на посебни федерации за автомобилизам и мотоциклизам, а АМСМ поради одредбите од Законот за спорт повеќе не можеше да ги организира шампионатите од авто-мото спорт. Потоа се „оладив“, а и дигитализацијата придонесе печатените вер зии да не се толку пожелни од публиката. Втора идеја што ја имам е реа лизација на документарна серија во кој би говореле нашите стари и нови асови, дополнета со нивните постигнати резултати и преглед на сите сезо ни. Третата идеја што е можеби најлесна и наједноставна за реализација е креирање на веб страница со сите резултати кои ги имам, биографии на натпреварувачи, поединечна статистика и др., а во изминатата година многу од тоа прилагодив за електронско објавување. • Александар Табаковски

власт сама по себе како „најголем криминал“ гледа на можноста некој друг да ја собори и да дојде на нивно место, па оттука ригорозните казни за неуспешните обиди за воени удари во различни земји на светот од блиското минато, сè уште прет ставуваат свежи спомени за поголемиот дел од цивилизираниот свет. Но, кога станува збор за спортот, сите сме сведоци колку правда та може да биде „растеглива“. Дури и некој судија тенденциозно да досуди нешто во корист на една страна, ретки се примерите во кои би можеле да се потсетиме на тоа дека казната за нив при донела за подобар спорт. Така, суспендирањето на еден судија и одземањето на неговата лиценца можеби ќе биде пример за некого, но тука нема кривично гонење, затвор или слично. До полнително, дури и кога еден спортски сојуз ќе изрече казна, како своевремено Фудбалскиот сојуз на Југославија кога казни некол ку клубови со одземање бодови, тоа може „да падне“ на суд, па така во дадениот пример титулата на ФК Вардар во 1987 година беше оспорена со „враќање на одземените бодови“ на неговите ривали. Лично сум се изнаслушал секакви „урбани легенди“ за примери со наводно местење резултати, дури и во автомобилизмот, каде се дискутирало за легалноста на поедини делови и можноста нивната употреба да се оспорува со рачно мерење со шублер како би се докажала едната или другата верзија. Сепак, голем дел од спортските организации ја сфатиле сери озно работата кога треба да се застане на линија на правдата и да се воспостави фер однос за сите учесници. Во американската професионална кошаркарска лига, позната како „Ен-Би-Еј“, со де цении постои таканаречен „лимит за плати“ (salary cap), со кој се овозможува во рамки на одреден буџет сите да имаат исти шан си. Дополнително, купувањето млади играчи кои се потенцијал ни нови ѕвезди, им се дава на најслабо пласираните тимови, па така тие имаат право да бираат „прв пик на драфтот“. Во фудбалот постои нешто слично кое е наречено „финансиски фер-плеј“, а казните за негово прекршување се зголемуваат од година во година, иако сè уште не се случило некој да биде тол ку сурово казнет, како на пример кога дузина клубови сакаа да формираат своја приватна лига и да се одметнат од УЕФА. Слично како воениот удар во политиката, нели?

Формула 1 договори лимит за буџетите на тимовите, како би се спречило големите фабрики со огромни буџети да ги „збришат“ малите приватни конструктори, иако според мое видување тоа доаѓа малку доцна, кога приватни инвеститорски фондови ги изнакупија тие мали тимови што се бореа за преживување. Сега главна тема е дали Ред Бул го пречекорил лимитот на трошење и како би бил санкциониран ако тоа се докаже? Сите ривалски ти мови се речиси едногласни дека тоа е „најголемиот криминал“ и дека дури и трошок од 200.000 фунти може да донесе „неспорт ска предност на патеката вредна неколку десеттинки по круг, во повеќе од една трка“. Имајќи ги предвид сметководствените рокови за книжење, сумирање и анализа, таквите докази секако би се обезбедиле со големо доцнење, па оваа година би се дознало за нешто што можеби се случило лани. Дали тоа ја прави освоената титула (во случајот на Ред Бул) помалку валидна или тотално ја оспорува? Ако се прашуваат тимовите, казните за нивните ривали што се огрешиле треба да бидат драконски, бидејќи тие се однесуваат како ајкули што намирисале крв. Да се потсетиме, оваа година се случи Европската ракометна федерација да го исклучи РК Вардар 1961 од Лигата на шампионите, поради заостанати долгови кон играчите на претходниот сопственик на клубот, кој одамна зами на. Сепак, тоа предизвика главните ѕвезди, како Тимур Дибиров, да заминат од скопскиот клуб и да преминат во ривалските ти мови. ФИА е на голем испит, да најде соодветен начин за добро да го одмери случајот, да го анализира евентуалниот прекршок и да изрече соодветна казна доколку навистина востанови заобико лување на правилата. Лично сметам дека финансиски пенали не се добро решение, но менувањето на ланските резултати е уште поглупава варијанта. Мекларен во 2007 година беше казнет со 100 милиони долари во таканаречениот „шпионски скандал“, а денеска буџетот за кој се дебатира цели 15 години подоцна е ли митиран на 145 милиони. Очекувам дека слично како во 1994 го дина, кога нелегален систем за автоматски старт беше пронајден во болидот на Бенетон, (но не беше докажано дека бил користен), нема да имаме „сензација“, но со сигурност би се обложил на по добри решенија за регулативата во иднина. •

наслов. Притисокот го направи своето, Куартараро во Мизано беше само пе тти, а во Арагон остана без бодови, во ситуација кога Бањаја беше второпласиран. Разликата што пред летната пауза изнесуваше фан тастични 91 бод (по трката на Заксенринг), се намали на само 10 бода. Првата „топка“ за соборување на Куартараро од тронот дојде во Моте ги, на трката за Големата награда на Јапонија, но таму Бањаја излета

и му дозволи на Французинот „да се врати во живот“. Но, тој успеа да стигне само до 8 место и 8 бода, а веќе на следната трка во Тајланд, му ја врати „услугата“ на Бањаја со тоа што не се снајде најдобро во дождливите услови, па не освои бодови бидејќи беше на 17 место. Во изјавата по трката во Јапонија, Бањаја ја презема одговорноста на себе бидејќи излета додека се обидуваше да го престигне возачот на Јамаха, а потоа во Тајланд, го посочи охрабрувањето од тимскиот ко лега Џек Милер како клучно при пласманот на 3 место, веднаш зад него. - Искрено, јас не бев многу среќен. Утрото за време на загревањето возев со гумите што требаше да ги имам во трката и сè беше соврше но, бев во ситуација да имам добар ритам. Накусо, бев одлично под готвен за трката. Кога видов дека почна да врне за време на трката во Мото 2 категоријата, малку се вознемирив. За моја среќа, тимскиот колега Џек Милер ме сретна и ми даде неколку совети. Тоа беше до бро, со некои тимски колеги би било тешко да имаш таква ситуација, но се надевам дека идната година со Енеа Бастијанини можеме да го имаме истото. Помалку или повеќе, советите беа дека треба да имам поголема самодоверба кога патеката е влажна,- откри Бањаја. Говорејќи за ситуацијата на табелата и разликата од само два бода во пресрет на последните три трки, Италијанецот повторно укажа дека одговорот на прашањето лежи во него самиот. - Сигурно е дека сега ќе биде многу напнато. Во последните три трки јас морам да бидам многу, многу интелигентен и итар во сите можни ситуации, бидејќи гледам дека имаме голем потенцијал, но не смеам да си дозволам грешки како што имав на трката во Јапонија, или пред летната пауза. Значи, морам да ја сфатам секоја ситуација и да бидам паметен. Знаеме дека во Австралија ќе имаме студено време, па ќе мораме да се адаптираме. Но, секако очекувам да бидеме мошне конкурентни. Иако Бањаја го презема второто место во генералниот пласман, сепак лошите резултати на Куартараро му овозможија и на Алеш Еспаргаро, кој досега беше второпласиран, исто така, да остане во игра за титула та. Тој е на третото место

За негова несреќа, во Тајланд тој беше казнет заради судирот со Бред Биндер. - На правецот возевме паралелно еден до друг, по што во фазата на сопирање тој ја избра надворешната страна. Контактот е мошне ти пичен, тој ги отпушти сопирачките и јас не можев да го избегнам. Со видливоста што ја имаме во дождливите трки е многу тешко да се престигнува. Морбидели ме чукна двапати во последниот круг, но не доби казна како што добив јас. Претпоставувам дека се обидува да

избори за договор за следната сезона, но тоа се трките,- објаснува Шпанецот.

сепак е задоволен од расплетот и од тоа какви се неговите шанси во финишот на сезоната. - И покрај сè, има две добри вести од оваа трка. Првата е дека си одам дома кај моето семејство, а втората дека успеав да ја намалам бодов ната предност што ја имаше Фабио Куартараро. Сега одиме на трките во Австралија и Малезија, патеки кои што би требало да ни одговара ат. Верувам дека денешниот дожд и расплетот од оваа трка се еден вид на сигнал и дека ќе имаме возбудливи трки,- додава Еспаргаро кој на зимските тестирања во Малезија покажа несекојдневна брзина на неговата Априлија. Актуелниот шампион Куартараро по трката во Тајланд одби да дава изјави, што е мошне разбирливо кога се има предвид дека на чети рите последни трки освоил само 19 поени. Ако се има предвид дека за второ место се добиваат

ПАТИ

ТЕОРЕТСКИ ДА ЈА ОБЕЗБЕДИ СВОЈАТА ВТОРА ТИТУЛА ВО СИНГАПУР, НА ПЕТ ГРАН

ја имаше пол позицијата во трката за Големата награ

на Сингапур, но Ферари уште еднаш остана со празни раце.

од една страна за Ферари е добро што се враќа во ритам по теш

трки во средишницата на сезоната, сепак двете пол позиции во

и Сингапур, на две дијаметрално различни патеки, им даваат разумна надеж дека имаат добар производ со кој можат да ја „одбра нат честа“ на тимот од Маранело. Победата на Перез во Сингапур е прва за Ред Бул во таканаречената турбо ера, односно доаѓа по деветгодишна пауза од нивниот после ден триумф на ова гран при, остварен во 2013 година со Себастијан Фетел. Дополнително, Перез е првиот што успеал да го повтори по стигнувањето на Фетел од 2011 година, и да слави на две улични трки во Формула 1, најпрвин во малото кнежевство на Азурниот брег, а по тоа и под светлата на рефлекторите во азискиот град - држава. Во историјата ќе остане запишан уште еден податок, а тоа е дека Мек сиканецот станал 58-от возач во седум децениската историја на Фор

1, кој што водел во една гран при трка од почеток до крај, што

втор ваков настан за оваа сезона, откако во Австралија истото успеа да го направи и Шарл Леклер.

На патот кон победата, Перез се соочи на два пати со истрага од стју ардите, кои го обвинија во два различни наврати дека не ја одржувал дистанцата во однос на аплицираното возило за безбедност, па за првиот инцидент му дадоа опомена, а за вториот временски пенал од пет секунди на конечниот резултат. Бидејќи неговата победа беше извојувана со предност од седум секунди, на крајот сепак ја задржа победата и покрај драмата во канцеларијата на стјуардите. - Многу сум среќен што се изборив за оваа победа, за мене и за ти мот, таа ми значи многу. Не сум бил на подиумот последниве трки, но постојано работев и се трудев, па сум многу горд на моите денешни перформанси. Ментално, беше тешко бидејќи морав да бидам на штрек во текот на целата трка. А денеска условите беа многу ком плицирани, а луѓето потценуваат колку е тешко да се вози во такви услови, особено во последниот сектор. Мислам дека имаше и малку недоразбирање со безбедносното возило, тоа возеше многу брзо на некои места каде што не можев да го стигнам, а потоа забавуваше на места каде што јас можев да одам брзо. Возевме со гуми за суво на влажната патека, се обидувавме да ја одржуваме температурата, а тоа е тешко. Кога ми кажаа дека сум под истрага, едноставно нагазив како да возам 15 круга во квалификации, за да направам што е мож но поголемо растојание од Шарл,- изјави Перез по трката. За Леклер пол позициите во Монца и Сингапур дојдоа по двомесечна пауза. Моначанецот беше втор во Белгија, а потоа и на овие две трки, со што успеа да врзе три финиши на подиумот во низа. Сепак, со по следната победа Перез му се доближи на само два бода разлика во генералниот пласман. - Сакам да ги искористиме последните неколку трки за да имаме по добра егзекуција

беше проблем. Стјуардите имаа време да го разгледаат

но ја донесоа вистинската одлука. Ќе беше неверојатен срам ако му ја одзема победата на Чеко. Ова е голем резултат и ние сме горди на него. За Макс ова беше тежок викенд, му се случија многу работи, па иако беше трпелив, не му појде од рака. Мораше постојано да напаѓа, па имаше извртување, па повторно напаѓаше. Постојано се бореше сè до последните кругови. Штета, но тоа не треба да го намали успехот од спектакуларното возење на Чеко. Октомври е месец во кој Формула 1 ќе има три трки, и тоа во Јапонија, САД и Мексико, по што следуваат Бразил и Абу Даби во ноември. Го лема е веројатноста Ферстапен да успее да ја конвертира предноста

19-от век. Таму во радиус од 50 km се наоѓаат трите најголеми рудници за бакар во светот кои лошо влијаат на околината повеќе

2019 година еден вид на ендемска жаба која живеела на ре

била загрозена скоро до истребување. Жабите имаат пропустлива

се на загадувачките материи, а бидејќи живеат и

вода, и на копно, тие се најдобар показател за чистотата на средината.

загрозените жаби биле изловени и ставени во контролирани усло ви во Националната зоолошка градина на Чиле каде биле поттикнати на размножување. Од само 14 жаби во само 3 години закрекале повеќе од 600. Во меѓувреме реката Лоа со околината е исчистена, загадувачките материи се филтрираат, а водостојот се одржува со доведување на мор ска вода

се десалинизира. Опстанокот на жабите во новосоздадени те услови е доказ дека потфатот функционира, а рудниците за бакар се урнек дека доколку

следат милиони гледачи ширум све

пораката

успешната симбиоза

патува. Надежите

Атакама

дека

рудар

онаму

се сурови

за растенијата

автомобили Odyssey 21 кои го сочинуваат шампионатот.

надморска височина и реткиот воздух ги става пред предиз

екипажите кои мораат пешки да го минат теренот каде возат и да го запознаат пред да седнат зад волан. Електричните автомобили немаат мака од реткиот воздух како оние со класичен погон, бидејќи на нивните

им

кислород за да согоруваат гориво. Сепак, грубиот

ите покажуваа дека можат да ги победат второпласираните Насер АлАтија и Клара Андерсон, која ја замени болната Јута Клајншмит во тимот на ABT Cupra XE, и Сара Прајс и Кајл Ледук од тимот на No.99 GMC Hummer EV Chip Ganassi Racing. Според правилата тимовите на RXR и Acciona Sainz од првото полуфинале и тимовите X44 и ABT Cupra од второто полуфинале заминаа директно во финалето каде се пласираше и тимот Neom McLaren со Ема Гилмор и Танер Фоуст кои победија во лудата трка. Стартот на финалето донесе неочекуван заплет. Тимот RXR беше прину ден да се откаже заради технички проблеми со што ја напушти и шансата да го освои шампионатот на една трка пред крај на сезоната. Како прва резерва во финалето влезе тимот на No.99 GMC Hummer EV Chip Ganassi Racing со Сара Прајс и Кајл Ледук подготвен да изненади како на првата трка на Сардинија. Од старт жестока борба се водеше меѓу тимовите Х44 и Neom McLaren. Лоеб поведе и веднаш доби лут ривал. Американецот Фоуст приреди големо изненадување кога успеа да им побегне на останатите и да се залепи до рели-легендата. Водечката двојка полека му побегна на Ледук кој за третото место го престигна Сајнц. Фоуст не попушташе. Успеа да ја искористи шансата во последниот свијок пред зоната за замена на воза

и го престигна Лоеб. По молскавичната замена за победа одлучуваа

Гилмор и Кристина Гутиерез. Во еден напнат дуел каде возеа безмал ку браник до браник Гилмор ја престигна Гутиерез извојува победа. Прва за тимот на Neom McLaren. Гутиерез мораше да се задоволи со второто место, а Сара Прајс од тимот на GMC Hummer со третото. Меѓутоа по завршувањето на трката заради промашување на одреде

точки на трасата кои мораат да се минат Гилмор и Прајс беа казнети.

GMC Hummer падна

петто

четврто,

Neom McLaren

Гутиерез

Годинашното Акрополис рели на Грција, или како што го нарекуваат „Рели на Боговите” се покажа во вистинско светло оправдувајќи го своето историско реноме за едно од најтешките релија во Светскиот шампионат. За разлика од лани кога обилните дождови ги претворија патеките во кал и му помогнаа на Кале Рованпера да извојува победа, годинава ситуацијата беше обратна, и би рекле сосема очекувана. Гру би суви патеки прекриени со крупен чакал кој ја отежнува тракцијата, облаци од прашина и високи температури. Услови кои ги исправаат пред вистински предизвик и возачите и автомобилите. Токму заради овие услови водечкиот во шампионатот Рованпера не очекуваше сја ен резултат. Бидејќи според правилата стартуваше прв неговиот Yaris GR се бореше за тракција и губеше време буквално на секој свијок низ планините на Пелопонез. Затоа свесно соочувајќи се со очекуваната ситуација Рованпера со нетрпение го чека следниот настан. Рованпера не беше единствен кој се сретна со проблеми. Екипажите буквално беа десеткувани од тешките услови. Меѓутоа во една таква ситуација тимот на Hyundai извлече најголема корист. Неговите екипажи ги освоија сите три места на подиумот и му ја донесоа првата 1-2-3 победа во историја та. Успех со

После спектаклот во Атина вистинскиот предизвик ги чекаше екипа жите околу 200 километри на север на грубите планински превои. Иако Нувил го поведе релито на кусиот супер испит, стартот на следното утро го стави во прв план деветократниот светски шампион. Лоеб профити раше заради пониската стартна позиција и го поведе релито. Битката ја водеше со својот тимски другар Пјер Луи Лубет кој успеа да го добие Лоеб, дури и да победи на два испити, за првпат во својата кариера во WRC. Но, на последниот испит од денот сепак преовлада искуството на Лоеб. Како и да е тимот на M-Sport Ford и нивната Puma го поведоа ре лито со 1-2 победа. Третото место му припадна на Есапека Лапи кој беше највисоко рангиран возач на Toyota. Рованпера го заврши денот дури на деветтата позиција, а Катсута беше десети. На четвртата, петата и шес тата позиција Нувил, Сордо и Танак демнеа како од заседа несвесни за разврската која требаше да се случи.

Рели монструмите и нивните екипажи се покажаа во вистинско светло на кусата наменски направена асфалтна патека возејќи паралелно еден против друг одушевувајќи ја 60.000. публика. Само една возачка вели чина од актуелните натпреварувачи во шампионатот претходно ја имаa доживеано оваа неверојатна атмосфера, а тоа е Себастијан Лоеб. Според победникот на овој супер испит, но и на релито, Тиери Нувил, токму вака треба да почнува секој настан и ова е одличен начин за поврзување на фановите со релито воопшто.

Лоеб во сабота наутро продолжи од каде што заврши претходниот ден. Иако првиот испит од денот му припадна на Танак, Лоеб мина низ ле течкиот финиш само 1,7 секунди зад него и остана на врвот. Но, тогаш почнаа проблемите за ветеранот. Веднаш по испитот се скина ремен од алтернаторот на Puma. Лоеб и совозачот Изабел Галмиш се обидоа да го заменат, но изгубија премногу време и на крај се откажаа. На следниот испит и Лубет се сретна со проблеми. Една гума му се распадна и загу би толку време додека ја смени што беше принуден и тој да се откаже. Откако двајцата лидери на M-Sport Ford се тргнаа од големата слика, му се отвори место на Нувил. Тој блескаше на грубите патеки додека оста натите се среќаваа со проблеми. Дури и Есапека Лапи кој држеше чекор со него беше принуден да се откаже на претпоследниот испит од денот заради проблеми со снабдувањето на гориво. Така Танак ја наследи вто рата позиција, а Сордо третата и Hyundai го заврши денот со 1-2-3 побе да. Најдобар од останатите беше Еванс четврти, додека Лубет се врати во игра паѓајќи на петата позиција. Лидерот во шампионатот Кале Ро ванпера удри во дрво на вториот испит од денот и со тешки оштетувања на каросеријата успеа да стигне до сервис, меѓутоа изгуби многу време и падна на 19 место заостанувајќи повеќе од 16 минути зад Нувил. Со само три брзински испити кои ги чекаа во недела, на последниот ден од релито и со убедливо водство на трите екипажи стигнаа и првите тимски наредби од раководството на Hyundai. „Секој да си ја задржи својата позиција”, им беше наредено на возачите. Така триото на Hyundai без меѓусебни дуели мирно ги доведе трите автомобили i20 N до целта за првата во историјата на тимот 1-2-3 победa. Со победата Hyundai му се придружи на големото друштво од веќе тринаесет тимови на кои им успеало да се закитат со хет-трик од почетоците на Светскиот шампио

во

од 1973 година до завршувањето на Акрополис релито на

година.

тринаесет производители кои

АМСМ

Продавници за спортска опрема и обувки „DELTA SPORT“

Изберете спортска опрема и обувки од реномирани брендови: Coperminer, Adidas, Brugi, Carera, Eastbound, Kappa… На цените на секоја нова колекција, машка, женска и детска, за различни видови спортови, за облека, обувки или опрема, добивате 20% попуст кога ќе покажете валидна АМСМ членска картичка. Локации: Скопје, Струмица, Тетово, Куманово, Гостивар, Кавадарци

оптика