JK # 4 (1996)

Page 1

Borohetne New York. Viti 1 Nr. 4 Cmimi $3.00

Botues:

afolike

I{isha

l{atolike

Shqiptare

"Zoja

e Shkodrds"

- fr{ew York


/aa. knle6p

tddtondal

Tetor - Dhjetor 1996

Kisha dhe emigracioni

shqiptarevete Amerikes. E, megjithse "atdheu" i kishes katolike ne pergjithesi eshte krishterimi boteror, diku, kudo, prapeseprapd,te gjitha kishat e te gjitha famullite, komunitetet,mjetet e propagandes,fondacionet,biznesmenet e medhenj apo te vegjel qofshin, gjithsekushnga pak e se paku me nje fjale inkurajuese duhet t'i perkrahee t'i mbeshteseata qE Zotr t ndihmoi te vijne ne Amerikd. Sepseashtu sikur thoshteRonald Reagan: "Amerika eshte e tere nj erezimit. . . NO gj akun tim ka tri fundit, sot pdr sot, mbi dy miliard kombesi...Dhe se gdo njeri ne kete njerEz (te varf€r ose te deskriminuar) bote endrronqe se paku njeren kemnga te gjitha pikat e rruzullit tokesor be ta kete ne Amerike". kane nevoje urgjente te vijne ne Historikisht, qe vendosja e krisAmerike, gje qe, sipas specialisteve tianizmit ne Romen antike qe pasoi t e g e s h t j e s e k o n o m i k e , d o t e n e u l j e n e t e n s i o n e v eb a r b a r e n e rrezikonte deri ne varferine e vete popujt e pacivilizuar europian, te Amerikes. Megjithate kisha katolike njohur per fatin e tyre tragjik qe ne a m e r i k a n ev e t e m n d i h m o n n e s i s - kohe t€ E,skilit.Pastaj te shtyre nga t e m i m i n d h e r r e g u l l i m i n e s a m e nevoja e nje g'dramattzimr njerezor s h u m e e m i g r a n t e v e , q e t e j e t e e me shume se nga "kdrshdria" e zbtmundur, pavaresishtnga kombesite, limit jane europianetata,qe nepermjet ngjyrat apo rracat njerczore, qO dyn- Kristofor Kolombit, i dhuruan botes den ketu. Ameriken ose "TERRA IL PROMESS o f i s t i f i k i m i z y r t a r i k i s h e s SA", ne shqip "TOKEN E PREMTUamerikane shkon aq larg, ne dobi te AR", qe ne kete fund shekulli sajon njerezimit,sa qe g'prej shumevitesh, p i e d e s t a l i n m e t e n d r i t s h e m t e ne Amerike, funksionojne institu- njerezimit. Dhe mos te harrojme: Ne cione te verteta kishtare qe merren shekullin kur, afersisht,ne Amerike filloi d i r e k t m e g e s h t j e ndertimi i kishavete parakatolike, ne Ball e g j i t i m e t e e m i - lkanin e larget me bore dhe me hordhi, g r a c i o n i t , g j e q e Gjergj Kastrioti, sikur thote papaPali VI, p a t u r sipermerrte mbrojtjen e Krishterimit duhet Boton: p a r a s y s h , s i d o m o s Romak ne perendim dhe behej keshtu Kisha Katolike Shqiptare"Zoja e Shkodres" e 'Atleti i Krishtit" ne kontinentin e vjeter, rastin ne 361 W. HartsdaleAve. kombeve te vogla, ku gjendjadheku tkja e shqiptareve vazhHartsdale,New York 10530 s i E e s h t d r a s t i i dojnete mbetenendeBiblike... . Tel. (914) 761-3523 Fax (914) 949-2690

doshta ne asnje vend tjeter td botes si ketu ne SH.B.A. Kisha dhe emiqracioni nuk formojne raporte te tilla marredhenieshshpirteroresa qe ekzistencae tyre s'mund te konceptohetkurrsesisi i shkeputurvegmas.Vertet6, nd qofte se Shtetete Bashkuaratd Amerikes do t'a plrcaktonim si vendin klasik i emigracionit nderkombetar,atehere kisha Katolike Amerikane, n6pdrmjet ruajtjes dhe shperndarjesse frymes se saj kristiane perben fillin e arte te moralit njerdzor,qe pershkonkombe e kombesite tera e qe buron nga misteri t Jezt Krishtit. Nga qe, sikur thote Roza Luksemburg se liria fillon te fjala, Amerika sigurisht mbetet vendi numer "Nje" i lirise boterore dhe i shperthimitte te gjithe talentit njerezor, ku vet Kisha Katolike luan nje rol jashtezakonisht te rendesishemne ruajtjen e kdsaj lirie dhe ne shperthimine kdtij talenti. Keshtu mbi vete kontigjentet njerezore, te pregatitura dhe te zgjuara nE mengjesinplot shpresedhe drite nga shkelqimi hyjnor i shembullit te Jezl Krishtit, ruan themelet e veta te perjetshme shteti amerikan - nje shtet vertet model, qe ka te pdrjashtuarnga "Makina" e tij gdo lloj diktature dhe rngranazhikriminal. Sipas nje llogarie te bere kohet e

Jeta Katolike

Drejtor pdrgjegjds: Redaktor : Graphic & Design:

Dom Pjeter A. Popaj Luigj Qekaj I.D.M. Desisn K6shilli Botues

At Andrew Nargay . Luigj Qekaj 'Mark K. Shkreli Prele Sinishtaj .Marjan Cubi . Tonin Mirakaj 'Paloke Vulaj Simon Vukli . Gjovalin NikEi dhe PashkoCamaj. Dor\shkrimetdhefotografit7nuk kthehenedhen4senuk botohen.

..$15 Abonimi per 1 vit nd SHBA .........$30 AbonimijashteSHBA-ve....... DiirgojenigekunosemoneyordernEk€t€adresii:

Our Lady Of Shkodra Ave. 361W. Hartsdale Hartsdale. New York 10530


Korrik - Shtator 1996

Eminencae tij Mikel Kardinal Koliqi nd6rroijetd

/an. Kaala6z

Shendetii NeneTerezes ipas njoftimeve te here pashershmete shtypit amerikan dhe te tere shtypit boterorne peryjithesi,stacionevetelevizive qe informojne vazhdimisht per Nene Trezl n, si dhe mj eteve te nd r yshm e t e komunikimeve zyfiare ose private, gjendja shendetdsoree nene Terezes tani per tani eshte premtuese.

Paskontrollave te shumtamjeksore disa qendrimeve afat shkurte neper spitale te Indise Nene Tereza e kremtoi Vitin e Ri

1997midis varferiseindiane te Kalkutes,qe ne te verteteeshtenjera nga pasuriteme te medhashpiretrorete saj. Redaksijae revistesJeta Katolike, me rastin e fillimit te Vitit te Ri 1997i uron NeneTerezes,ate Ekaajo ka zgjedhurvete ne jete dhejetdgjatesi ne menyre qe bamirsja shqiptareNene Terezate mund te realizoje deri ne fund misionin e vet kristian qe sig duket eshteedhe misioni i shekullit XX.

Yazhdojndme suksespunimet pdr nddrtimine Kishdssere ne Hartsdale as shvendosjes se nje masivi te konsidersueshem materiali tokesor, ku hyjne qindra e mijera tonelata shkdmbi i dheu,e qe u be ne vitin qe shkoi, ne vitin 1997 ndertimi i godines se kishessd re "Zoja e Shkodres"ka hyre ne t4e faz! te re. Pas perfundimit me sukseste katit te nendheshemose bodrumit ku do te behetvendosjae aparatevesanitare,dhomate mirembajtjes si dhe sistemetngrohesedhe freskuese,kolonat metalike dolen siper tokes dhe ndertesamori pamjen e nje ngrehinevertetemadheshtore, duke skenuarme kulmet e veta kuoten e dertanishmeme te larte ne hapsire.Kodra mjaft piktoreskene Hartsdale,gdo dite e me shumepo e ndryshon pamjen e vet te bukur qâ‚Ź i pdrket pejsazhit amerikan dhe po fiton pamjene re te nje tempulli hyjnor, ku shqiptarlt, si te gjithe popujt tjere te civilizuar do te thone lutjet e tyre ne gjuhOne vet amtare. Natyrishtkomuniteti shqiptari New York-ut po harxhonmiliona dollare per ndertimin e kesaj kishe q0 per ne eshte edhe nje "kryeveper arti", por kush din te thote se g'vlera kolosaleshprteroredo e krijoje kjo kishd neper shekuj te breznite tona te ardhshme,qd do te kujtojn gjithmone me respektkohen, famulline dhe ata meshtareqe i vune shpatullatte paretndertimit te shtepiseseZotrtper ne shqiptaretne Amerike.


/eta' Ka.taUAz

Tetor - Dhjetor 1996

Morali pa fe nuk 6shte moral Shkrimtari i madh rus Leon Tolstoj thot€ se: "Perfaqesuesite nji morali E,paZot e te pa Fe, i ngjasin nji femije qe keput nji lule te bukur ne livadh, e gon nd shtepi dhe e mbjell ne nji saksi. Por shpejtfemija do te shohin se lulen do ta gjeje pa naje: Ajo asnuk do te rritet asnuk do te lulezoje por shpejtdo te thahete do te vyshketpergiithmone . Keshtu matenahzmi i perdndimit, nacizmi e fashizmi famekeq, komunizmi qe shkatenoi Europen,kand qenedhe mbetennji semundje e shoqnisenjerezoretarnam si nji peme e pa naj0. Arsyetojme lehte seketo ideologji jane te shkatemremeprej pshtjellimit moral te njeri-ut modern, dhe te pakenaqEsisdshpirtnore si pasojee largimit te njeriutngaZoti. Veg kesaj, popujt primitive dhe te pazhvilluem te koheve td vjetra gjithmone kane krijue zotatltjgre rc rrejshem qd te perligjin metodat e veta, si per shembull: Marsin - zotin'e luftes, Enus - zojene seksualitetit, Bacus - zottn e Pijesetj. "Z.ataf'e kapitalizmit, tEnacizmit e komunizmit, nukjane gia tjetbr por idhuj te koheve moderne, qd perpiqen te zevendesojneZottn e Vertete. Nji pjese e njerezimit ende nuk e ka kuptue rrezikun vdekje-pruse te ketij tuberkulozi qE shkaterron sidomos injorantEt dhe rinine, nepermesdrogave, seksualitetit dhe alkoholit. Njeriu modern di td kontrolloje edhe lumejt e rrembyesheme deri diku edhe forcen atomike, por vetenjo. Filozofi dhe mistiku i njoftun indian, MahatrnaGandhi,bani nji vizitene Europ6,dhe tha nji fial6 me shumevend: "Ketu gjittrgka paskaperparue,me perjashtimte njeriut".

Ndoshtakdto {ale mund t'i perserisimedhena sot per komunitetin e emigranteveshqiptarte Amerikes qe kaneba shumeperparimemateriale, por ndoshtajo dhe aq shumeperparime morale, fetare e kulturore. Me arsyene krenohemi per te parettane; por, a thue sete paret tane do tekrenoheshinmene sot?Qkado tethoshinDedeGjonluliePrenke Cali per rinine tone, kur kemi ma shume td ri nder burgje se sa nder universitete?! Kur ndiesitbe pastbrt4kuptimete kullueme,veprimete mira zevendesohenme njenja te dobeta,kuptime te shffemenuemee vepra te urrejshme, shohim se njeriu ka fillue me da16fejet e sigurisht edhe prej natyret. Kur vendin e arsyes e te besimit e zanl veset e mbrapshta dhe pasionet, e kur paqa bahet "gamje", ateherenjeriu fillon me perkule kryet poshte kah toka dhe rrezikon kthimin nd "kafshd njerezore". Ai ka nevoje pix dashtunie miqesi, pdr paqe e gezimeshpirtnore. Na te krishtendt kemi qen6 giithmone dhe jemi per dituni, kulture, per shkencee per art, per zhvillim e perparim, por njikohesisht tue e njofte 7.ofinsi Fillimin e Mbarimin e te gjithave. Nji vapor, per shembull, mund te jete i madh dhe i bukur, mund te lundroje me shpejtesite madhe,por po kje setimoni nuk ashtne negull, me siguri ai ka per te humb drejtimin. Per ne te krishtenetUrdhnimet eZntrt janetimoni n€ detin e pamase te jetes. Nji njeri mund te jetd i dijshdm, i pasun,i pashem,por po kje se ai nuk zbatonUrdhnimeteZotit, ai ashtnji "kosh i shpartalluem"e nji 'koffove e thyeme", i ffetun e i bjemrn per jet6. Jo vdekja fizike por, kryesisht, asht vdekja shpirnroree morale ajo qe i jep tun njeriut. Nacistat, fashistate komunistatjane njeksat e Nietzches, gja qe na ban me mendue se "ka ma te marrd jashta Emendinavese sa mrenda tyne". . Kundra moralit te krishten ata kane krijue moralin e rraces e te partisd, td shovinizmit nacional, si psh. Milosheviqi ne Serbi. Frytet e ketij morali te pa naje mund t'i shohim per dite neper burgime e torfura. Kujtoni pak Rwanda-n, ne Afrike, hftat e vjeffa e luftat e sotrne,te giitha nabindin per lqrt. Tashti,sevoni, ashtbotue nji lib€r kdtr"rne Amerike qe analizon se si popujt e Ballkanit peryjithdsishtjetojnd mefanazina iluzioneeme andrr4porjome a$ye e logjikd. sotjetojmdmekujtimet A thuesena shqiptaretedhe e Mujit e Halilit, me dragoje kulshedra me te lumet e natEs, zanae shtojzovalle - shoqnueme lote? Kjo asht edhe arsyejaqd askushnd boten perdndimore nuk mund t'i kuptojeketapopuj (tb BatkaniD,ku logiika e zakonshmenuk punon - pasi ne kesi rasteshlogjikohet rnbrapsht!. Por le te kttrehemirishas te vleftat shpirftrore,morale e fetare.Letabazojme jeten t'on6 nEUrdhnimet eZntrt,nE ligjin e natyrese tE arsyes.Le te ndigjojme mdsimin e IJngjillit qe na thbrret me dasht Zotinpermbi gjithshka e me dasht rc afermin si vehten tone.


Tetor - Dhjetor 1996

/eta. Katah6p

Krishtlindja (Ijala e Mishdruar) rologu ose hyrja e Ungjillit te Sh. Gjonit (1:18) zbulonkuptimin me re thelle teologjik mbi lindjen e Krishtit. Arritja e kulmit te krejt reflektimit teologjik eshte deklarata solemne qe thote: "Fjala u misherua dhe ndejti ne mesin tonE." Realiteti i F j a l e s s e mi s h e ru a r e s h te ngj arj a e

Betlehemit.Por kuptimi i kesaj ngjarje te jashtezakonshme nuk mund te merretne asnjethellesi ne qofte se nuk arrijme te rcalizimr i kuptimit se gka eshteFjala si dhe historia e saj perpara misherimit. Per kete arsyeungjilltari ben nje skice te tille mbi kete histori perpara se mendimet e tija te ulen ne Betlehemdhe te pushojnene shpelle. Biri i Zotit, i misheruarprej natryres sd vet, nuk rrjedhe prej mishit e gjakut dhe as nuk i perket trupit. Ai eshtevertete Fjala eZotit qe nuk eshtee ngjashmeme fjalet tonaqe prodhojne zE. Ai eshtemendimi r Zotit, ideja e Zout qe shprehvullnetin e Tij. Fjala e Zotrt eshteurtia e Trj qit e ka shpreheedhe ne Beselidhjene Vjeter nepermjetprofeteve.Urtia e Zotit qe krijon, gjallon, shenjteronedhebashkpunonme Zotrn sepse eshtenje me Ate. Fjala e Zotrt ka qenegjithmone me Zotin "Ne fiilim ishte fjala, Fjala ishte me Zotin e Fjala ishte Zoti." Ne fillim ishte Fjala, eshtee njdjta gje sikur te themi, ne fillim ishte Zoti. Krishti, Veta e Dyte e Trinise se Shenjtd,nuk ka fillim. Ai sikur seAti e Shpirti Shenjt. eshGi amshueshem Ekzistencae Tij (Fjala) nuk mund te jete e izoluar prej Zotit sepseeshtei se njejtes Natyre me Te. Per kete arsyeSh. Gjoni deklaronse"... Fjala ishteZoti." Zotrme keteFjalee me kete Urti ka krijuar mbare ruzullimin. Ne librin e Zanafilles (1:3) shkruan'Ai 'tha' dhegjeratu krijuan."Asgje nuk u be pa fjalen e Zotrt. Zoti eshtejeta, Ai eshteorigjina dhe kualiteti i saj. Duke qenei te njdjtdsNatyre me Zotrn, edheFjala eshtejeta, "Sikur

FORALLYOI]R T{EEDS REALESTATE Sa l e s . Rent als . Hou s e s Apartments . Stores . Property Management

3093 Bainbridge

Ati qEka jete ne vetene vet, ashtui ka dhuruaedheG Birit te ketejetenne vetene vet" (Gjoni5:26,6:57,lL:25,14:6). Persai perket njeriut, Zoti t ka dhenejeten qe nepermjet besimitt'i zbulohetdrita dhe e verteta.Kjo mund te shihetne besimin e Abrahamit ne Zotin - ai qe ne gjendje te flijoje djalin e vet te vetem Izakun. Zotii dhuroi jeten atij, te birit te tij dhepasardheseve te tij. Fjalaka ekzistuarnder ryerEzedheparamisherimit.Ka ekzistuarsi fiymezim apondrigimi mendessenjeriut.Qfardondrigimite severtetesqenjeriu mundte ketenemendene vet,te giithanjedhin prej FjalesseZotrt.Fjala eZnttteshteDrita qe shkimeterrine pabesimit ne te verteten.Ungjilltari e deklaronketeDrite,jo si nje kopje te dritesartificialete fiktuardhete kufizuar,por si Drita e Amshueme, e pa mbarim.Kjo Drite ndrigonmbareruzullimin,ndtd nj0jtenkohe qendrigon,jo vetemsyrinfizik te njeriutpor edhemendene shpirtin e trj. Fjala e Zottt ishte e vetmja Drite ne bote qe e beni te dukshme bukurine dhe rregullin e krijimit per gdo njeri. Duke qene se gdo njeri e ka lirine per te zgjedhur driten apo terrin kjo mundt'i sjelleedhedem.Perkete arsyeSh.Pali ne letrene tij drejtuarromakeve(1:21) theksonse driten qe ju e keni, mund te shendnohetne terr. Njeriu dukejetuar ne kundershtim me dashurinee Zotit nuk mund ta njohe Fjalen e Tlj. Ne Beselidhjene Vjeter Fjala eZotttka ardhemidis popullit te vet, popullit te zgjedhur,por ai popull nuk i dha asnjefarerendesie dhenuk arrid qe ta njohin Ate. Me voneketavertetohetnd mospranimin e Misherimit te kesajFjalene JezuKrishtin. Fjala eZotit eshtevetlZoti,jeta, drita,fuqia e krijimit dhe zbulimi i severtetes.Ai jo vetemqe ndriEonbotenpor sefundi behetnjeri,jeton ne mesintond,meff persiperperjetimetme te idhetate historisenjerezore. Misherimi i Fjales slZotrt na ben qe ta kuptojmepafuqine dheligeshtinenjerezore.Ne te njej6n kohepermesMisherimit Ai e shprehedashurinee Tij ndaj neve.Vertete Zotr e Visiton popullin e vet. Ai ne na dhuronpaqen,sidomosatyreqe hapin zemrf e veta dhe me dashuripresin shelbimine Tij.

Real Estate & Travel -

S/TBACKREUX! WEWILLDOTHEREST

. Albania. . Puerto Rico . Florida. Virgin Islands . Bahamas. Cancun . Ireland . Eurppe . South merica. Jamaica

Ave. (Corner

of 204t}.r St.) fBronx


o Ati i Shenjtdshuguroidy ipeshkvdshqiptar6 /*a. Katale6p

Tetor - Dhjetor 1996

Imzot Angelo Massafra eshte i Pari me te pdrsosurat qe mund te imagjinohen. Ati i Shenjte ndihmohej nga asis- i p e s h k e v i d i o g e z e s s e R r e s h e n i t tenti dhe mjeshtri i ceremonive Msgr. P. (Mirdite) qe Papa Gjon Pali II formoi me 13 qershor 1996, qe ne mE 7 dhjetor 1996, ne vend te Abacise e 6 J a n a r Marini i cili, per td marre pjesd ne kremtimet territoriale te Oroshit. Kjo Diogeze perf1997, trd Shqiperi Ndout ne LaE. Reporter s h i n e r r e t h e t e R r d s h e n i t , B u r r e l i t , B a s i l i k e ne e festes se Shna dhe ekipe televizive te shumta trnasmet- B u l q i z d s d h e P e s h k o p i s d . I m z o t famshme te Shen Massafra do td jetd edhe Administrator kdte ceremoni ne gjith anet e botes. n e R o m6 , uan P jet r it Ishte nje kdnaqdsi e jashtezakon- Apostolik i Lezhes. Imzot Hil Kabashi Shenjteria e Tij Papa tek shihnim perpara Atit te Shenjte do te j ete A dmi ni strator A post olik i shme Gjon Pali II, shuguroi gje qe pak vjet md pare as Shqipdrise Jugore, qe deri me sot drejtody shqiptare, l1 ipeshkdvijd nga shtete te ndryshme, Sot, nd Shqipdri hej nga vete Nunci Apostolik Imzot Ivan qe te enderrohej. mund nrJertd cilet edhe dy shqiptare:Imzot Hil j Ipeshkevi j e te Draz. an1 7 d h e Ko s o v e , Kabashi dhe Imzot Engelo Massafra. A t A ngel o Massafra esh t e it alonder te shuguruar nga Papa Gjon Pali II, Ceremonia e shugurimit u drejtua nga c i l e t e d h e i s h f a m u l l i t a r i i K i s h e s shqiptar, i lindur ne San Marzano te San r ete Ati i Shenjtd, dhe merrnin pjese Giuseppe-s (Itali) ne vitin 1949. BEn Katolike te New Yorkut lmzot Rrok mij6ra shtegtare dhe te ftuar nga gjith Mirdita, Arqipeshkev i Durres-Tiranes. pjese nd Urdherin Frangeskan. ilshte anEt e botes. Nga Shqiperia ishin prezent Kdta perbOjnd sot Hierarkind e Kishes shuguruar meshtar ne vitin 1974. Ka \unci Apostolik sherbyerne Katolike nE Shkelqesiae Tij funksionete Shqipdri td Draz, Ivan n d r y sh m e riformuar Arqipeshkevi i ne Itali dhe nga Ati i Durr€s-Tiranes n€ Shqiperi, Shenjt€ me ShkElqesiae Tij ku punon qE rastin e YrzRrok Mirdita, nga viti ites qe i beri i IpeshkEvi 1991.At Hil atdheut tone Shkodres Kabashiben me 25 prill Shkelqesiae Tij pjese ne 1993. Prej Zef Simoni, si Urdherin kdsaj vrztte i edhe kori Frangeskan. zen fill ringkathedralesse iishte jallja e Shkodres qe s h ug u r ua r KishEs ne drejtohet nga z. m e s h t a rn e Shqiperi, ku Gjon Shllaku. vitin 1969. funksot Kishin ardhur Ka patur sionojne bash ka td h et ar e detyra te qindra Zvtcta, nga ndryshme famulli, spiImzot Hil Kabasht Gjermania, dhe Imzot Engelo Massafra b aritore n0 tale, ambuKosova. Nga d h e ka qen6 n d B o s n j e d h e K o s o v e l a n c a , s h k ol l a e gerdhe f€mi j dsh. Shtetet e Bashkuara ishin te pranishem: i "Drita". katolike Qe Funksionon Karitasi Shqiptar, qe po luan redaktor i revistes perndershmi Don Anton Kgira, famullir e n d e s i s h e m n e P e r - nga viti 1984 eshte pergjegitts shpirteror r o l t e n j e nr i Kishes sd Shen Palit ne Dettott, zmiresimin e jetes shpirterore dhe i besimtareve katolik shqiPtar ne Tonin Mirakaj, Kryetar i Keshillit td t o n e . Gjermani. te popullit ekonomike Kish6s "Zoja e Shkodr€s" n€ New York Te dy ipeshk6vijte e ri jand te paisur sot ka K ardi nal i n e P are Sh q i p e ri a dhe zonja e tij Miliana, Marian Cubi dhe me nje kulture td gjere europiane, flasin histori, Eminenc€n e Tij Mikel n e \due Shala dhe zonja e tij Mireja. gjuhe te ndryshme, njohin mire ligjin Koliqin. \Ierrnin pjesd familjet e Imzot Kabashit dhe parimet e Kishes Katolike kanonik e Kisha Katolike nE ShqiPeri, dhe Imzot Massafra-s si edhe nje numer perUniversale. Njohin mire kulturen dhe s h k a te rru a r krej tesi sht, sot po srudenteshtE teologjise qe studiojnd ne j e to n -n j e ri ngj al l j e dhe perpari m te mentalitetin e popullit tone. Kjo eksperiVatikan e gjetiu nder universitete te ence do e beje mE te lehte kryemjen e shpejte, duke plotsuar me sd miri Italise. Merrte Pjesd gjithashtu n e v o j a t s h p i rt€rore e edukati ve, dhe detyres se tyre te re dhe'siguron sukses Ambasadori i Republikes se Shqipdrisd p o l u a n r o l t e r e n d e s i s h e m n e P e r - te metejshem ne forcimin e perparimin e nd Itali z. Pandeli Pashko me zonjen. m i r e s i m i n e g j e n d j e s e k o n o m i k e kishes ne Shqiperi. Ritualet e kdsaj ceremonie ishin nga AD MULTOS ANNOS. d h e s h e n d e tesorete popul l i t tone.


Tetor - Dhjetor 1996

/ea

kza(t6p

Si duhetkuptuarHIV- Virusi i fundshekullit Pak histori p€r Aids (SIDA)

2- Ado te kem nevojete ndryshojemenyrOne jeteses? 3- Si HIV do te ndikoje marredheniete mia me familjen, miqte,bashkeshortin dhenjerezitnepuneoseshkolle? 4- Qfarc lloje kujdesit shendetesor ose sherbimete tjera do te kemi nevojetani dhe ne te ardhmen?

Mundsija per te ditur nga vjen HIV (Humanimmunodeficiency Virus) dhe AIDS (Acquired Immunodeficiency Duke biseduarrreth giendjestuaj nEHIV Syndrome)eshteteper veshtireta percaktojme.Bile eshtee pamundurte percaktohetse ku dhe si u shfaq AIDS per here Gjendja juaj e HIV eshte personaledhe te thenit e te pare. Megjithdse ekspertetbesojne qe AIDS ka qene njerezvete tjere q0 ju keni infkesionin e HIV mund te jete nje shfaqur per here te pare ne Shtetete Bashkuara,Europe dhe prej gjerave me te renda qe ju keni bere ndonjehere.Kur se Afrike disa dhjetravjegareose me shumeperparase rastete pari zbuloni qe keni virusin qe shkaktonAIDS, ju mund te hershmete zbuluarame 1980 dhe 1981.HIV pdiheni te trishtuar,te mdrzitur, te turperuardhe te r:rr frikesuar. Duke i thene njerezve te tjere eshte identifikuar per here te pare me rreth 1984 prej shkencetardve te mjekesise infeksionit tuaj te HIV mund francezedhe amerikanepor u emerte thote qe ju do te keni me tua si e tille ne vitin 1986. shumembeshtetjedhe ndihme prej te tjereve. Ky lloj Sistemi imunitar dhe arsyetimite drejton gjithashHIV tu drejt problemevet€ reja. Ligjet lokale dhe shtetrore Shendeti i trupit te njeriut 7 mund te kerkojne qe fr eshtei mbrojtur nga sistemete veta ujdestarii juaj shendetesor L.=t -lT mprojtse, te ashtuquajturaimune. te raportoj gjendjen tuaj te ' Qelizate bardhate gjakut te quajtura HIV ne departamentin e I limfocite (B qehza dhe T qeliza) shendetesise. Perndrvshe \n mbrojne trupin prej sulmeve te infeksionijuaj i HIV duhette papritura te mikrobeve te tilla si mbahetkonfidencial,derisate viruset, bakteriet, parasitetdhe mellenjet. Kur mikrobet jane vendosnite bisedoniper te. Pyesnimjekun tuaj per ligjet ne te zbuluarasi te huaja, qehzatE dhe qelizatT aktivizohenper shtetintuaj. te mbrojtur trupin. AIDS eshtenje semundjene te cilen sistemi imunitar i trupit prishet. AIDS eshte e shkaktuarprej Duke u kujdesur pdr veteveten virusit te immunodeficienceshumane- HIV. Kur virusi hyn ne trup, infekton qelizat T, ku virusi rritet. Virusi i mbyte keto Ne qofte se keni infeksion HIV ju mund te dukeni, te qehza me te ngadalte. Sa me shume qeliza T vdesin aq me ndiheni dhe te veproni pikerisht mire. Por, sido qe te jete, ju shumeulet aftesia e trupit per te luftuar infeksionin. Nje duhett'i kushtonikujdeste vegantevetvetessamd shpejtepas pacient me infeksionin e HIV mund te mbetet i shendetshem zbulimit te HIV - ky eshtegelesine vonimin e daljesse probper shume vite. Njerezit e infektuar me HIV thuhet te kene lemeveme serioze.Shpresadhe autosygjerimijane shumete AIDS kur atajane te prekur nga infeksionedhe semundjeseri- rendesishem.Qdo dite ka ilaqe me te sigurta dhe trajtime te oze qE mund te ndodhin prej sistemit t€ tyre te ulur imunitar. reja per HIV. Perpiqunite kufizoni stresettuaja. Aktivitetet qe Semundjetkane tendencete ndodhin vone ne infeksionin e mund te qetesojneperfshijne:ushtrimete frymemanjes,ecjet HIV sidomoskur mbetengjalld pak qeliza T. e lira, leximi dhe aktivitetetkomunitare. Tregoni personitte kujdesit tuaj shendetesormenjehere Hapat e pare kund6r vdekjes ne qofte se keni mpirje, plage ne gojen tuaj, ndryshimene pamjeoseshkurtimte frymemanjes. Te mesojmesame shumeqe te mundemirreth HIV. Sapo te zbulojme marrjen e infeksionit te HIV te mos behemi te Si bdhen trajtimet frikshem dhe konfuze. Ketu jane disa pyetje qe ju mund t'i beni kujdestarittuaj Mjeku juaj natyrishtduhet te bisedojeme ju rreth nez(mjekut): shendetesor iqeve dhe perfitimeve per fillimin e trajtimit me ilage ndaj 1- Qfar0do te behetme shendetintim? HIY. AZT tani i quajtur ZDV (Zidovudine) eshtenje medika-


/eb%

@ viionngafaqiaT

ment i pâ‚Źrdorur gjeresisht ndaj HIV. Ne qofte se ZDY nuk punon ose shkaktonefekte anOsore(probleme te gjumit, ngergte kembdve,dhimbje koke, te peshtjelle, hede barku oseanemi).Mjeku juaj mund t'ju jape didanozine (DDI) osedideoxycytidine(DDC). Tregonimjekut tuaj gjithgka rreth efekteveanesoreqe mund te keni prej DDI ose DDC. Mos harroni qe trajtimet per HIV jane duke ndryshuarme shpejtesi,prandaj pyesni mjekun tuaj. Ne qofte se keqesoheni, ka shumetd ngjare te keni infeksione te tjera qe i japin avantashdobesimitte sistemittuaj imunitar. Ne qoftd se numri i qehzaveCD4 bie ne me pak se 200 ose ne qofte se ju keni patur pneumoni ose simptomate tien, mjeku juaj do t'ju rekomandojqe te filloni te merrni Trimethropin sulfamehtoxazole ose TMP-SMX (Bactrin-Septradhe produktegjenerike) per te parandaluarinfeksionin banal si eshte Pneumocystis carini pneumoniaose PCP.Shumd njerlz nuk kane probleme me TMP-SMX, por ne qofte se te ju zhvillohenskude lekure ose dhimbje te forta ne stomak therrisni menjeheremjekun tuaj per te vendosurtrajtime te tjera.

Shtatzdnia dhe HIV

r.t__Oni"tor9ge shtatzene.Duke u mb0shteturne rezultatet,ju mund te mos keni nevoje per numerimin e CD4 gjate shtatzenise.Ne qofte se infektoheni'mebacilin e TBC (Tuberkulozi),deresajeni shtatzenemjeku juaj mund t'ju rekomandojmjekimin dhe berjen e radiografisese kraharorit, e cila duhet bere me kujdes te pershtatshem. Ne qofte se nje grua shtatzeneka sifiliz, ajo ka nevojper kujdesspecial.Femijete hndur prej nenaveme sifilrz tE pa trajtuar mund te s6murenseriozishtose mund te vdesin.Ketu jane disapyetjeqeju mund te beni: 1- Qfare trajtimesh perdoren per sifilizin gjate shtatzenise? 2- A janeato te sigurtap0r f6mijen tim? 3- A do te sherohem?Valle, a do te sherohetfemija im? Sistemijuaj imunitar mund te funksionoj ndryshegjate shtatzenise.Duke ndjere pergjegjesinee rende qe kane prinderit, sidomosne keto raste,femija juaj do te testohet rregullisht pdr infeksionin e HIV edhe ne qofte se HIV nuk eshtei pranishemfdmija duhette testohetper sifiliz, sidomos sepseinfekne qofte seju keni qenetrajtuar gjate shtatzenisO, sioni i HIV mund te transmetohetpermesqumeshtitte giirit. Ju nuk duhette ushqenifemijen me qumeshtintuaj. Kerkimet e sotme shkencorene drejtim te mjekimit te Nuk do te jete e AIDS jane te shumtadhe shpresdh6nese. larget dita kur te zbulohet mjekimi efektiv per te luftuar virusin vdekjeprureste AIDS, pra semundjesse shekullit,prej se ciles ne vitin 2000 do te jene infektuar 25-30 milion ryerlz ne mbarebotene, mjerisht,10 milion do te jen6 femijd.

gjeja me e rendesishme qe Ne qofte sembetenishtatzene, mund te beje ndna eshtenje kujdes i mire prenatal(paralindje). Shansete kalimit te HIV tek fOmijajuaj perparaosegjate lindjesjane rreth 1 nE 4, ose25Voper gdo shtatzeni.Ju duhet te b0ni nje POP test gjat6 shtatzenisddhe mjeku juaj do t'ju rekomandojsig duket njd numerim te CD4 menjehere.Si rregull i pdrgjithshem,trajtimi i infeksionit te HIV ne grate Dr. Enkelejd Mehilli isht6 shtatzlna eshte i njejte si per te tjerat te cilat nuk jane Mjek i Pergiithshâ‚Źm


Tetor-Dhietor 1996

/tu

Katol&o

fo)

NSaVatikani na shkruan Dom DavidXhuxha otpamadite, rll02l jarrr 1997,prarreNun- Katolike. tarHiresiae Tij Mikel Koliqi nenentorte vitit ciaturesApostolikene Tiraneu mbajt Ketumundtepermendimdisangangia{et1994;shtegtimi i ipeshkevijve shqiptare mebesmbledhjae Konferences Ipeshlâ‚Źvorete me te rendesishme per Kishen Katolike ne imtareshqiptare te ardhurngategjittratuojetne Shqipise, mepjesemarrjen e te giitheipeshkviVatikane CsmzzarrcteZnjaeKeshillit teMfue jve katohkete Shqiperise. Ne ketbmbledhje, merastine njeqindvjetoritte shpallj"sseSajsi perveEUerash, u zgjodhudheheqja e re e KonPajtoretembarepopullitshqiptar nevitin 1995; ferences Ipeshkevore te Shqiperise. e vitin qeshkoiu beemerimii dy ipeshkevijve Kryetari ri i Konferences Ipeshkevore te teri shqiptare, nddrsasrvjetme6 janushuguriShqiperiseu zgjodh Imzot Rrok Mkdita mi ipeshkevor i tyreneVatikanngapapaGjon Kryeipeshkevi Dunes-Tiranes; Nenkryetari Plaitr, meteciletu perforcuae u riperteriedhe Konferences Ipestikevore u zgjodkr ImzotEn$e[ me shumeKishaKatolikeneShqiperi. MassafiaIpeshkev i Rreshenit e Administartor Pa IrnzotIvanDaz, nemoshen61vjegare, Apostoliki Irztres; Selaetari Pergjithshem u pas33 vjetbshsherbimidiplomatikper Sefine zgiodhImzotHil I(abashi, Adminisfiator Apose Shenjtenepervendete ndryshmete botese totk i ShqipErise Jugore. passheftimittetij diplomatiksiNunci parene Gjithashu; nembledtrjen e soffngu themeluShqiperie si bmij qepunoimedashurie znlltb anedhe10komisionete ndryshmete Konfermadh ne rimkembjen e Kishes Katolike encesIpeshkevore tb Shqiperise r.nekryetaret Shqiptare poktlrehetnevendlindjen e ve! f*x fe perkafes. drejtuarnjerenngalcyediogezet meftopolite me Komisionii KonferencesIpeshkevorete terendesishme teAzisee tebotes,Bombay,qe Imzot Rook Mirdita Shqiperiseper Doktrinene Feseme kryetar Ati i ShenjteGjonPatitr ia kabesuar. Ne i uroArqipeshkv ImzotFranollijne; jmengazerna$o bekimetbmireprejZnntrtre, KomisioniperKlerindheJebnR.egulltare Shqiperisi dhepermbarepopullinshqiptarqe nje falenderimte perzemert pti giitlrgkaqe ai dhel(omisioniSeminarin dheEdukiminKato- karakerizonperiuftenmidis viteveI99I-I9q7. LaEtepertemiren epoprllitstqiptre teKislts lik mekryetarImzotMassafien; Sepanqevendosja emanedhenieve diplomatike KatolikeneShqiperi. KomisioniperIfutekizeme Uturgji, ai pA nGnqjetSeliseseShenBaritorite Rinisee te Thi{eve te Shenjtame jte dhe Republikesse lcyetarlmzotFlilKabashin; Shqiprdrise ne shtatorte KomisioniptiEkumenizemeDalogNder-viti 1991; me vonO fetar,Komisioniper Baritorinee Karitasit,te emerimii 4 ipeshkevivepravesocialeteDrejtasintt, dheaii Bariforise jve G pareshqiptare pas ShendetbsoremelcyetarlmzotRrokMirditbn; renies se diktatures Komisionipti Laikee Familjemelcyetar koministe, pikerisht lmzotRobertAshten' NateneKrishflindjes se Komisioni per Kulture e Komunikimin itr1992;pasq shuguri-

WortdWide Celhtar

Shoqerorme*":T*"lZerSrmonin Hj"iffiHiJ3ff#l Sot,me 22 janarL997,Ati i ShenjtePapa me rastine viziteshisGjomPalitr ka emeruarI(lyeipeshkevin Met- torikete Atit te Shenjte ropolit te Bombay-t(Indi) Strkdlqesine e Tij ne Shqiperime 25 prill IrnzotlvanDaz,aktualishtNuncApostolikne1993; ardhja e Shqiperi. meshtareve dhee rregImzotlvanDazkttrehetneBombay, prane ulltarevemisionarene vendlindjessetij, pas33 vjeteshne sherbim Shqiperinga te gjittra diplomatikte SeliseseShenjtbnE Azi,Afrike anetebotes. Ketuhyjne dheEur@.KujtojmeseknzotlvanDiazpunoi dhebotimete teksteve ne Shqiperingamuajidhjetori vitit 1991me liturgjike ne gjuhen shumâ‚Źzell,perlarshtimedashurindajpopullit shqrpedukefilluar nga shqiptarnepergiiftresi,endaj BashkesiseKato Ritualet,lrksionaret, like neveganti.kruatlvan Daz eshteNuncii botimii parene gjuhen parei seliseseShenjteneShqiprdri. shqipei Biblesseplore; AiperveEdeqatbsdtij diplomatikekasher- emerimi dhe krijimi i byernjekohesisht edtresibaristrpirtEror i Kishes kardinalittepareshqip

* Cellular Sales * Service I Repairs * Activation John Cekaj President

Tel:(718)792-6IIl Beeper:(917)993-2199 Fax:(718)409-6373 779Lydig Avenue Bronx,NY 10462


/eta Katal,a6n

Tetor - Dhjetor 1996

Njii teat6rshqiptarne mergim P a v a r e s i s h nt g a p e n g e s a td h e veshtiresitee shumta. vullneti dhe k e s h t u d e s h i r ap e r t ' a m b a j t u r d h e p O r t ' a nis s e p s e p i k e r - guar me tej stafetenartistike te komug r u p i nitetit ishte me e madhe. Historia e isht Teatral i "Rozafatit" popullit i duhet treguar brezavete reja rilindi ketu nE mars edhepsejemi larg vendit, ketu te emit e v i t i t I 9 9 6 . n e graar, me qene se krenaria pet t'a Bronx, New York. ndiere vehten shqiptar nuk na ilshte ky nje grup i mungon. Keshtu qe endrra ime dhe e vogel, por me qellime te medhapatri- shokevete mi hyri ne nje rruge t0 re, otike i cili e vazhdon aktivitetin e tij te ndritur dhe premtuese.Prezantimi me qellim te ruajtjes se traditave te yne qe ne festivaline pare shqiptarne bukura shqiptaresi dhe trashegimine New York ishte mjaft i bukur, gje qe h i s t o r i s e t o n e t e b u k u r q o f t e e d h e e tregoi qarte pjesemarrjae md se nepermjet aftit dramatik. 2000 shikuesve.Vallet dhe kenget e Eshte kjo nje rruge qe Rozafati e bukura shqiptaresi dhe larmia e kosnisi vite plrpara, qe ne vitin 1979. tumeve tona te bukura, tregoi veg te Grupi teaftal i "Rozafatit" i pagentar tjerave talentin e valltares sd ansamt a s h t i v o n e m e e m r i n " M a l l P e r blit "Migjeni", ShpresaUli, e cila e Vendlindjen", nje enderr Pdr mua, v a z h d o j a k t i v i t e t i n e s a j k e t u n e ishte nje enderr per te gjithe ato qe e mergim ne Shoqatdn"Rozafati" deri ndjejnd veten shqiptar dhe e duan me 1994. Ishte ky hapi yne i pare i artin. i cili u pasuaedhe nga suksesshem ardhja e talenteve te tjere shqiptar si: Vasil Marku, solist ansamblit I re shteteror dhe Kengeve Valleve ne Tirane e tani kengetar dhe mdsuesi kenges ne Immigration S h o q a t e n "Rozafati". Me vond Criminal ketu vjen Tatjana Defense Petrela,koreografe, Real Estate ish valltare soliste e Personal ansamblit shteteror t e Kengeve dhe Injury Valleve ne Tirane. Pastaj grupit iu Nd dispozicionin tuaj pdr gdo nevoiE apo shtua edhe aktorja e kEshilld ligiore njohur, regjizorja ' Justina Aliaj qe me Qdo ndihm? apo kdshill| iuridike shpirtin e saj artistik nUgjuhdn shqipe ! i tregon publikut shqiptar ne emigrim 325 Broadway,Suite 300 se arti yne i bukur New York, NY 10007 rron kudo dhe shperndahetatje ku shqiptare. ka

Tel.212-608-4140

Sigurisht Justina dha nje ndihme te madhe per riformimin e grupit teatral "Mall Per Vendlindjen" i cili pas s h f a q j e s s d s u k s e s s h m et e d r a m e s "Nora e Kelmendit" i kaloi kufijte e nje grupi diletant. Ishte ky pra nje fat i madh qe pata une dhe shoket e tjere te

Skenâ‚Ź nga drama Nora e Kelmendit (Fran Shala nii rolin e Vokut d.he Rozie Selimaj nE rolin e Nor4s)

shoqatesqe midis nesh u gjendentalente dhe profesionistenga gjinite e ndryshmete artit shqiptar.Kjo gje beri qe grupi teatrale i ri i formuar nga " R o z a f a t i " t e a r r i j d n j d s u k s e st e paparederi me sot ne diaspore.Puna jone e mire do te tregoj se shoqatado te shffije aktivitetin e saj edhe ne dege te tjera te artit, kultures dhe sportit, por kjo gje kerkon nje pune mobilizuese nga te gjithe ne, gje qe sig d i h e t d o t ' i s h e r b e j er u a j t j e s d h e trashigimise se traditave tona te shkelqyeraartistike td njohura deri larg ne Amerike. Nik Zefi Gjuravqaj eshte kryetar Teatrit "Mall

per

i ShoqatOs "Zoja e prane Katolike Kishds "ROZAFATI" Vendlindjen"

Shkodres" nd Hartsdale, New York


Tetor - Dtrjetor 1996

/eta. Kazalep

Shpatosjecildsoree artit dhe kultur6s shqiptare (Shdnimenga Festivalii Gjashtd Shqiptar1996)

Nje valle e bukurdheme fabulte gjetur e grupit td "Patersonit",si dhekangetaret ValerdaMusae ReshideThakxtregojsepo "Ky ishtefestivalimei suksesshem" th4 nder rritet gjithnjee me shumekonkurimin6mes tbtlera,Dom{eterPopajneanalizenqebbri te individeve,gkai benfestivalistetdheorgakomisioniorganizues i festivalit... rizator1tp€r njEnivel me te lar6. Valltada Festivalii GjashteShqiptar,i organizuar ShpresaUli edhene kete festival solli njd ngaShoqataKulturoreArtistike "Rozafati" valle mikseku duketqafte,e mjaftueshme e kisheskatolike "ZOJA E SHKODRES", per te dale sa me mire e per te kenaqur shpalosimenjeniveltelartbdhetepapenerit- shikuesitme motivete gjeturae aq delikate, shemartine bukure te larmishemte tepareve ku valltarette kapurakrahper krahkercejne tane. e kendojnesikurte kishin ardhurngae gjithe Ne atelog ku ne sfonddallohejkrenar- Shqiperia.Edheinterpretiia e malevetonapermesvalidesseshqipon- mi aq i anire i kengetares jes u benetejetojnekengetdhevalletsi ajo Vjollca Musa nepermjet e solistesThdanaPetrelatitulluar "Valle me kenges"Arbereshe..." e solmotiveKosovare"ku gjateekzekutimithyri li memjeshtrie me ndjenja aqnatyrshemdhei dhatitrguj elegjiakeken- melankolikepara spektaga "Qou Rexhogoudjalo", kdnduarme aq torit, bash sikur donte te mjeshti ngakengetarjae talenhardhee suk- thoshtese'VeEShqipnis€", sesshme e festivalitArdianaMrijaj Qendisja kush ma shuan mallin, e flamurit, tashm6kthyer ne rit transmetoi solistjaArdianaMriaj qeme idenee qendreses e te vetemohimit,bashper interpretimine saj beri per qe atbflamure dhanejetenmartirete atdheut. v etezemrat e spektatordve, NatyrishtAnsambliAtistik' Rozafati"tash- dhe qe Kosova kreshnike me i konsoliduarmekorin,gupin polifomik, do ta deshirontesame pare grupine valleve,solistetdheinstrumentistet menje albumtd vetin,i kaloi kufijte e te qenit mjaft te talentuar,ka ditur te afrojeherepas amatore:Ajo po e rrit kualitetindhelirshhereartistet0 rinj. Mesuesite tyre e dine se merinee te kenduarit.KengemriGjakovar gdoprind aspironqe femija e ttj te mesoje Blerim Qelai ftuar nga Kanadajai cili me gjuhen,kangene vallenshqipe,sepseatalene zlnne tij te embele herehereme notate largjurmete pashlyerane mendjene tyre dhe ta sebashkumekitarene tij, hapinje bisede tbbrezaveqevine.Asht fakt i pamohueshem te ngrohtedukeshprehurnje mall pernenen, sefransmetimigojorka bereqete ruhenderi e duke prekur zemrate te gjitheve permes neditettonakengetepiketekreshnikeveleg- thirles; Te mosmbetenm0 "dyert e mbyljendare,dheky ashtgjithashtunje shenje hrra", e fiala, e ndjenja,rc gjithe kufijte te mbijeteseper kombin tonete vuajturdhete glirohenngapeshae sundimit...Publikunuk copetuar. i kurseuaspakduartrokitjetperkengetarine Ne kohenkur kengetariMark Vulaj e ri David Stanajkur ai interpretoime nivel leshoizeine tij te embele te theksheme qe dhe karakter kombetar kengen "Thdrret 'nnerumori sillte lajmin rreth fitores seMark Milani i P Shkodet''.Eshtep& tu admiruMalit tezi, u thyemenjehereu shperndane ar paraqitjaplot dinjitet artistikhumoristit hershemtingujt e gezueshemte giftelivelua- dhe kantautorit Bashkim Berisha, te jtur meaqmjeshtbringaGjergiCacaje Gjergi kengetares Eli Gjezome dy kengengakasesolistinVasilMarkukenduankengen"Gjifte Dushaj.Nje surprizeperfestivaline sivjet- ta e sajme e re, rapsoditTomeDushajdhe shqiptaretkanenje nan6". shemishteseu kenduaperheretd pareken- solistitte ardhurnga Okteti i KosovesHaki Duke i uruar shoqates"Rozafati" dhe ga me motivepolifornike tejugut. Krasniqi. Edhe shoqerimi me kulture i gjithepjesetareve neketemanifestimsuksese Nd qofte se per publikun ishte nje or{<esffes drejnrarngaAgim Kola,i cili nuk u ne Festivaline Shtate,le te rrisim sebashku befasiminterpretimiaq i kendshemi grupit kursyete vijd herepasherenesallate provave perpjekjetperruajtjene gjuhes,arrite G kulvokal me solisteLisa Shala,per mua ishte perte praktikuarvalletapokengete reja. turesshqipe,pikate fortambbshtetbse teidennje gezim i dyfishte mbas asaj pune te I giiftte festivaliishtei larmishem,pubtitetit tone. lodhshmeqe bem€per t'ja arritur suksesit- liku u entuziasmuakur sidomosskenenepushDana Marku artistiki festivalitVasilMarku. tuante gjithd festivalistetdhesebashkume thaudheheqesi


/ea

Kazala6p

Tetor - Dhjetor 1996

Folklori p6r shqiptaretdhe shqiptarit p6r folklorin jefuarit te popullit ment heroik. Kjo jo f etemenyrae td vetemdukeu bazuarne \ / shqiptarkambartbmevetepasqyren te e vet, identitetinkulturor dhepozi- suksesine meparshdm V gjuhes, per e ruajtjen mekohen. dj cioninekuilibriktb marredhenieve transferimine historise grupimi termologiikal nga Pavaresisht kombetaretek e sotmja historike, e asaj legjendare perkatesi epikes etj., por tek veteforca e popte folklori si terdsie krijimeve artistike tiparevete fuqishmet0 jet6s i ullit mbetetnje vezhgimtepti impulsiv sepopullittone.Foklori giitktnjttmbetetarme frymdzimit per te sjelle jehonen e ngjarjevete e fuqishmembrojtese. Zhvillimit historik te popullit shqiptar. veEantaqd ndodhin ne q0nderku Eshtekengaajo qe nuk i pdrfill kufijte'... gdokrahinee jetojnd shqiptaret.Duke largesitee njerezvengatoka e tyre - nenja e pare nga ky kdnde Them kombetar. harkunkohor td gdo viti po ben qe tEruhet te ushqyeritme identitetin folklorit e fickeluese forca edhe veshtrim ne pavarur mirdfilldsiae kengevedhevallevepopullore, keshtu,sepsefolklori levroheti jetes se e ecurine ne ndryshime bej td mund te mbahet i gja[e emocioni i pritjes se ttt giithe truallin shqiptar,brendakufijve perdorurprej tyre si nje Hnjdinfor- mozaikutartistikdhete larmisesengjyrave shteteroretd Shqipdrisedhejashtdtyre - ne popullit e situatate komplikuara shprehese neraportetartist-kohe-publik. Kosove, nE Qameri, ne shqiPtarâ‚Źt e macionindlidhje me jetesore. te Zi, td Malit te atyte rrethanasamdi ngushtetEmbaketo dhe Ne Maqedonise qdpdrpiqemite flasim hetraportikohormidis faktit historik,aqme sa do Megiithatd, njd mbi Greqise, te dhe Itafise e arbereshet e nadites...ai nuk teperdo te ruhet botdkuptimi artistik dhe bazltlperbashket ne veEurinethemelorete pdrfolklorin si vaztrdimdsi do te mundte ekzistontepa folkloristet.Per mesaztriqesjellai tek shqiptaret e emancipuar pdrmbajtjesdhete ndefiimit artistik. New ne ketu edhe se themi te mund ketd ne New Yorkut dhe mbard diasPores Ne kushtet e formimit td folklorit ai animistike Yorh nje kontinentlargngatrojettona,kemi shqiptare. stilizimeprlqperceptimet shteveng giente botes.Ne kengetfolklorike personazhet patur fatin te taldisa paraqitente analizuarme syrine masespop- demimidis enteve te mrekulullore. me tâ‚Ź dhdnate caktuarahistorike. Iueshme. Tashme i tani cialt te Ashtu pa i patur mjetet, festivali i 6-rc folke per arkivimin shohimsi te domosdoshme kulturore,populli poeti i madh, loriki shqiptardvete proEeseve ia beri historisesemundurtransferimine ketij qytetiartdashds Per majaveheroikenganjeri breztek deri, duke trokiti ne der0. ky eshte ia paraqitursubjektete heronjtde koherave te gjifte ne shtjelluarnefor- nje rast i shenuar. menjd giuhete kuptueshme Ky aktivitet,tashme me dokumentari. tradicional,nuk ka petkun Edhepsekohaec6ne veshurme . Specializing inthebe$imPorted e se resekjo nuk do te thote se folklorin per synim vetem cheeses' CnNOFFETTA s'mundta ndjekimateashtui thinjur.Ne sot defrimin 9 shqippor edhe tar6ve, kombetare: rrezikshme te konflikte kemi . Homemade allaMike' Mozarella CsBssp ndarjete mallit shqiptarsi nje pasqyree thy- rifreskimine njohjes . Thebest Catering. ONrv er ku vetjanuk na duketaqi bukur,konflik- se brezit tond me popullitte e kulturen ne 'Bulgarian te ne ecurinee ekonomise,moskenaqesi Cheese' ne niveline edukimitkombetarndmdnyreglob- tij te hshte,artist alee te pavamr,komrpsionnekabinetetpoli- shpirt,me zemerte WTTHTHISAD plotemtike, dis-harmoniper mbeshtetjene krahi- gjeree syte me dashuri naveshqiptareq0shtypenngapopujte qever- bushur dhe optimizem per Mike andDavidGreco itd e huajaetj. jetuar dhe fituar ta e kombetare ArthurAvenueMarket probleme 2344 Te gjitha keto jeten menyres sipas mente gjithsesipersonaleduanzgjedhje Bronx,NY 10458 jehershme.Por per t'i zgjedhurketo prob- setyre. Tel.(718)CY5-5003 Seriozitetimete leme,me pareduhengjeturheronjteperbalthemelore.Ketufolk- cilin shpalosetky luesteketyreEeshtjeve ne lori faremir6 mundte luajerolin e tij si ele- flamur arti

T

IVIII(E'S

$60

DELI


Tetor - Dhjetor 1996

/ea Kazalep

Vlera Shpirterore

Ligierata e I Ideal i krishtere te buroje prej nje botekuptimi me te gjere shprehjes,por realiteti eshteky: kush i sherdhe me telafie se vete atdheu.Dhe fillin q6 ben se vertetes me te drejte ai i sherben nga nisin e boshti rreth te cilit endetjeta e Perendise;kush i falet dashurisese vertete. njerezimi, kohet e fati, jan€ parimet e ska- ai do Zotin; ne kete menyre njeriu mund ti Zotlrinj te ndershem! jshme arsyete fundme, e vertetae paluajt- ngjas€dhe mund ta shprehene vetvete tipin ezohemme giithe shpirt qe sonte,si shme. ideal t€ jetes njerezore. A Ky eshte ideali gjendem ju, i krishtere, ngadhnjimi i rrethuar i nga Mirepo Zoti eshte nE qiell; ne ketu ne I l-papritur, qe jeni njd pjesde zgjedhure Korges. se vertetes:ta hyjnojme te v6rteten,ose: te toke ku ta gjejm6 te vertetdne dashurine? \J Ndodhja ime midis intelektualeshdhe ideal- vertetene hyjnuar ta shfaqimne bote. Kane kaluar 1900 vjet qekursenje njeri Ja, zot1iry te lafte, ne qotesedeshironi tha: une jam udha, un0 jam e verteta, und istesh te nj6 qyteti, deri me tani per mua te p a n j o hur , f l6 per t eri n n j e k e n a q e s i pse kam ardhurune ketu:jam i lumtur sikur jam jeta, e vetmja metode per te gjetur td shpirteroret€ pashoee,e cila me rremben vdrteten,i vetmi sistem per ta siguruar kete dhe me trondit. thesar, e vetmj a menyre e zbat im it t e Mos keni gabuar,zotlrinj?t Keni ardhur dashuris€. ketu te njihni At Antonin prej Shkodre,keni Kete dua t'jua provoj une juve n0 keto pritur te shihni kushedi se cilin, dheja ku ju konferenca. del perpara nje njeri ngjeshur me litar, Me besimin dhe me zbatimin e parimeve veshur me nje rrobd te trashe,pa asnje elekristiane ngadhnjen: ganc0,qd me shume ta vret syrin se sa te I. Ideali njerezorneperidealin kristian; pelqen! Keni gabuar, pra?... II. E vertetaneperbesimin kristian; Jo, nuk keni gabuar;ju nuk keni ardhur III. Kuptimi i jetes neperfilozofin0 kriste shihninj6 njeri, ju doni te ndieni njOfjale, tiane: te hetoni nje mendim. Juve ju interesonte IV. Vlerat me te vertetenjerezoreneper vEshtronise gfar€ mendoj dhe si mendoj une kulturen kristiane: mbi problemetkryesorete jetes. V. Dashuria e vertete neper moralin Shumemire. Une, mbeshteturne mireskristian; ine dhe durimin tuaj, ne keto ligjerata do t'ju VI. Jetae verteteshoqeroreme atdhetaflas si fetar, si njeri kulture dhe si atdhetar. rizmin kristian. Dua te filloj duke ju treguar ate q0 me prek Zotlinjl dhe ma godet me fuqish€m dhe njdheresh Jemi idealiste,por a e dime me te vertete m0 nderlikueshemfundin e shpirtit tim. se gka kerkojme?Jemi intelektuale,po ku do Jeta, zotEnnj,ashtu si shfaqetdhe ashtu t0 perfundojmOme nE fund? Duam te jemi si e provojme diten, nuk eshte vetem nje dhe te mbahemi ryerlz te larte, po me ne problem, ajo esht€nje kontrast i guditshem: fund nuk duam te dime as nE vete se cka jemi! idealizimi ne shkall€nme rc lafte dhe mateializimi nd shkallenme te ulet! Ja dy rrymat Kjo Oshtegjendja mendore e njeriut e kunderta te jetes, qe me pushtojne krejt modern, dhe kEtu bjerret njerEzimi, pse mendimin tim: sa me shumegmohene larte- te mund ta hedh edhe une nje gur ne ketO skepticizmi vuri dore ne jeten mendore, sohenvlerat shpirterore,aq me me fuqi sun- nderteseideale:rc ndrite e vertetane bote. egoizmi ne jeten morale, afetaizmi n€ jeten Nuk ju dal perparaas si mbrojtOsi nje besimtaredhe, si rrjedhim i natyrshem,vard o j n e des hir at dhe int e re s a tma te ri a l e . Idealizimi deri ne kulm dhekriza ne te kater parimi, as si ndjekesi nj0 shkolle a i nje feria dhe pakenaqesiane jet0n financiareanet deri ne fund te jetes, kjo dsht€sintezae teorie, as si pjesetari nj€ partie. Dua te ekonomike. periudhesne t0 cilen jetojme: materialishtna zhvishemnga gdo pikOpamjevetjake dhe E verteta eshtene rrezik te beje bankarmb u l o i v ar f er ia, s hpir te ri s h tn a k a p l o i dua t'ju flas mbi ategj6 q0 0shtee kujtdo, ne rote, dashurisei hyri krimbi, religjioni u demoralizimi,ose qe ta themi shqip, me te cilen dhe per te cilen ka te drejte dhe debua. detyre gdo njeri: te njihet e verteta-Veritati fjalOne popullit: "na hypi hordheku"! Ikiza mendoreneper skepticizem,h,riza Po jeta nuk shkohet keshtu. Njerezimi servio; dhe ti jepet plotesishtvendi i meritu- morale-shoqeroreneper egoizem dhe kriza po kerkon nje fuqi me te thelle se filozofia, ar: Charitati laboro: te ngadhenjejedashuria jetesorendperte parin e t€ dytin, jane plagdt me te hapur se kultura, me te mjaftueshme e vertete. qe po dergjin dhe prishin jeten moderne. Fjala ime, rc cilen dua t'ju provoj, eshte se deshira dhe interesi, me themel me te Kriza u perhapne terd boten. Koha jone kjo: Zoti eshte vete e verteta. Ai €shte vet€ ne hi stori do t€ ci l esohet si per iudha e forte sevetEkombesia. Po, zotlrinj, edhe filozofia duhet te dashuria. kizave. Dhe ashtu si nuk mund te nojO bota pa mbeshtetetdiku, edhe kultura, sado e perAjo gka te gudit edhe me teper eshte se paruar, ka nevoje p€r nje norme m0 te larte d ri te n e se vertetes, pa ngrohtesi ne e afetaizmi. ne emer te se vertetes e shkeput se veten,edhedeshirate interesatdo te kene dashurise,ashtu nuk mund te noje edhe pa besimin nga jeta; skepticizmi ne emer te nje "pse" te fundme, vete ideali kombetar Zot. arsyesdhe te filozofise do ta mbaj0 te varur Do t0 nderrojne fjalet dhe menyrat e mendjenmbi problemete para te jetes dhe te nuk i mjafton vetdvetes,por duhet te nise e


/eta. krd&76p ver€ dyshimin si sistem;progresistet,nd zero,nEasgjd?! Degjoni, zoterinj! Un€ me giith€ ju, ne emer te kultures se vdrtete, vune Zotin dhe themel te ketij parimi, jemi kafshe, le te sherbim te idealin ne dhe moralin shpirtin, perparimit; sociologetdhe statistet,ne emer themi po td duam te zhvillu ara e te perte fomb6sis€ se vertete duan te shkelin dhe misuara,por gjithmone kafsh6,dhejo si kafte shuajnOte drejtat ideale te njeriut si njeri shet e tjera, por kafshe te mjera, edhe me tE d h e m bi E do gje t 0 h y j n o j n e e td v e n e mjera se gdo lloj tjet€r, pse kurren e kurres nuk do te arrijme tek ato gjera per td cilat egoizminkolektiv. Kds ht u pr a e ve rte ta n a m u n d o n , rrojme: tek e verteta dhe miresia. Duam te megjithesefjala e dites ne bot6 eshte: e dime dhe gdnjehemise dime gj6: kur nuk do te mbarojmene asgje,dija jon€ nuk ka si vertetatd ngadhnjejE! Me parimin e relativizimit mandej mori perfundon nd digka: kur af€rsite tona nuk r0ndesite pare ideali i kohesi Eastit,i rastit mund te kap0rcejnerrethin lendor, 0shte dhe i rrethanave,aq sa ngjarja, fakti, dobia, pune e kotd, se idealet dhe vlerat shpirterore shfrytezimi quhet dhe mbahet si i vetmi s'kemi seku te i vendosim. Duam te dashurojmE,por s'mund te realitet Kemi lene gurrendhe duamtd mbledhim duam, as s'kemi se gfare te duam q0 t0 pikat. Mohojme te vertetenne parime dhe ngopemime dashuri. Idealet njerezorejan6 per ne vet€m nje p6rpiqemita kerkojme n0 dije te veganta. Keshtu, duke u tronditur parimet e jetes, tym; na nxitin, por nuk na mbushin;na martu trondit edhejeta; nga mungesate parimeve irizojnE, por nuk mund t€ na bejnd te lumtur. Jemi lindur pa q€llim. E filluam jet0n ne td qendrueshme,jeta moderneu b0 nj€ anije "pa timon dhepa kapitennEmest€ dallgeve. e rre s i r e, do ta vi j oj m€ fatal i sht ne nj 0 Qudi! as k af s he n n u k e m b a j me n e dyluftim dhe puna jond do te mbaroje manshtdpi pa e ditur se gfar€ esht€,per g'gje dej si fituam si nuk fituam duke u mbuluar mbahete g'do te beje. S'ka fenomente cilit me dhe tE zine me te giitha p€rpjekjettona. Pasi te kemi vene re keto parime, urdnuk ia kerkojm6shkaqet,ligjet-enjedhimet; perkundrazi,njeriu p0r vete nuk deshironte heroni tani zotdrinj dhe t'i shoshitim probdij6 as senga vjen, as seg'eshtedhe ku do te lemete mEdhate jetdsnjer€zore. Ka autori tet apo j o? K u mbeshtetet dalO!!! K€rkimi i shkakut te par€ te botes, heti- autoriteti njerOzor,ndersanjeriu qenka nje mi se njeriun e ben njeri shpirti, qe 6shte i makine e rregullar me fuqi fatale?E mandej: pavdekshem,td folurit ose te vepruarit per posa qe jemi td gjithe njercz ose tE gjithe Eeshtjene mbrame,p6r jeten e ardhshme,te kafshe, pse te nenshtrohemi?Pse te mos giitha keto kerkesasot quhen antimoderne, leshohemime te gjitha fuqite kunder njeri tjetrit? Kemi parime dhe pOrpjekjenjerezore antishkencore. E pra, fizlkani niset nga parimi: ka fuqi apojo? Cilat jan0? Qe nga e marrin vleren e nder trupa, kimisti niset: ka atom e afersi fuqine? Njeriu a ka detyra?Q'eshte detyra? kimike, zoologuniset nga parimi: ka jet0 ne Ku mbeshtet?Ekziston nderi, drejtesia, orgarrzma historiani niset nga parimi: e miresia, virtyti? Do t'u bindemi ne ketyre shkuaranuk eshte,por ka qeneme te vertet€. idealeve?Dhe pse? Do ta mbajmOfial€n e Vetem nE besim dhe ne moral duam te dhene,nderin tone dhe td familjes? E pse? rrimd varur, nuk pranojm6parime, te v€rteta Cila 0sht0arsyejae fundme?Ku mbeshtetet? te paluajtshme.Dhe ja si cungohendhe Si t'u pergiigjemiketyrepyetjeve? Njeriu i kohes nuk e ka idenO-gelespdr cenohenidealetnjerezore. Skeptikunuk eshtei denj6 per jeten. Ai t'i zhvilluar kEtoprobleme,as nuk do ta kete s'ka te drejte te rroje. Sistemi i tij dsht€ pdrderisate jet0 betuarte mos dal€ nga rrethi lig6shti dhe dobesi shpirt6rore;posa qe i lendes,i dukjes,i interesitdhei deshir€s. Do t'u jape, po, nj6 zhvillim provizor,do s'0shtei sinqert6me veten,nuk ka si te jete me te tjeret; posa nuk ia mban te vendose te shkojOduke bdrOprova, por nje perfundim parimin dhe pozicionin e vet ne jete, ai 6shte te ngulitur as nuk e ka dheneas nuk mund ta si gjymtyrejashtevendit ne jetdn shoqerore: jap€ kurre pa te vertetdne paluajtshme. Dhe ja, sa me teper q€ te duam te humatij si mbetentjetdr veg dy ekstreme:ngiitu, ngjitu deri ku te mundesh,ku te mos arrish basim nder hipoteza dhe nder teori, duke vrite veten.Qendrimi pezull i skeptikuteshte mos u mb€shteturnd0r parime dhe ne siguri, njOturp p€r ndergjegjene tij, eshtenjd d6m aq mE teper do te duam ta leme jeten dhe problemet e saj si iks i panjohur duke mos p€r jeten nlerlzorc. Njeriu modern e kuptoi kete menyr6. ditur se g'jemi dhe gfare duam. I(iza menProvoi ta vendoseveten ne jete, te nise prej dore eshteshuplakame e madhene bote. A ka me hall se te mos dij6 njeriu nga njO parimi t0 paluajtshem.U menduadhe mbaje?A ka si ndihet me keq njerezimi Oshte t'ia gjithmone dhe qend ka Materia tha: gdo gjO,njeriu s'esht€tjeter vegsenje grum- ne bote,kur njerdzitjanesi kuaj te vendosur bull fuqish lendore, nje rrjedhje fatale e ne nj€ grazhddhe mjere ai t0 cilit i mbarohet fuqive kimike, fizlke e fiziologjike, qe me te -tagjiam0 parO?! vdekur njeriu bOhente paqena dhe me to Mehricht, thoshte Geteja,- dua te shoh bashkeedhe njeriu. Vijme nga kaosi, do te qarte, dhe ky eshte renkimi i shpirtit tE me te kthedo asgje, kaos. ne mbarojme Qeme kohes: duam t'ju kuptojme mE mire probhemi n€ asgje. Mund te jetd k€shtu puna?TEr€ dija dhe lemet e jetes. Dhe ja, ndonesekemi dituri kultura njerezore do td perfundoje n€ nj6 dhe kulture, prapejemi duke i kerkuar.

Tetor - Dhjetor L996 E dini pse, zoterinj? Dituria ka me te vertete fuqi te mrekullueshme, por deri ne nje pik6: fuqine e dashuris€ajo nuk mund ta krijoje. ZotEinjt. Nga shkaku se mendjesi mungoi drita e mjaftueshmedhe sigurimi i nevojshEmnd parime e ideale, edhe zemra e njeriut p€soi ndryshimeduke u dobesuarpa mase.Idet€ e larta, ndjenjat bujare, veprat me te vertet€ fisnike nuk e prekin me shpirtin e njeriut si me perpara;verehen,studiohen,po, por vetem si gjera te vjeteruara,te cilave u ka shkuar koha; krejt sikur te mos kishin md vler0 ato per ne, as ne per ato. Komrpsioni e prishi dashurineaq sa vete mendja se nderi dhe dashuria nuk mund te puqenme njeri tjetrin. Do t'ju bej a prekni me dore sesae verteG Oshtekjo pune.Ka gje me te shenjtesefamilja? Me fisnike sekarakterimoral?Me € perzemert se atdheu?Njeriu modern, nga njera ane, i mekanizuarne ndjenja,ngaanatjeter,i mpirene m€ndjedhe ne ideale njerdzore,nuk po i ndien saduhet neziqet e familjes qe dita me diten po shtohen,asdobesitbmoraleqemnijanebbremode edhenejetOnpublike,as sulmetqe egoizmipo ua drejton lidtrjes dhe bashkimit ne dem te atdheut. N€ kinema e gazeta,nder p€rpjekje shoqeroredhe nder rastet€ jetds seperditshme flitet pabereasme te voglenpershtypjembi neziqe dhedobesifamiljesh,mbi vepraimoraledhe k6to mbi tradhti qe i b6henjetOss0pOrbashket; tani u benepunete zakonshme,me te cilat kudo po ushqehenjeta morale,shoqeroredhe komb€tare. e verteG,ngrohtesineejetesku Po dashurinO do ta gjejm€?Ta k6rkojmendoftate gruajamodeme,qe esht6berepilivese,qe e krehure stolisur si nje heter0e dikurshme,do te derdhepuderdhe hijeshi?Qee ndezurngadeshiratEbehete bukur dhe t€ pElqehet,nuk ben gje tjetdr veqseprovon dashuridheeshtOgait'iafale zemrenm€ te parit njeri te poshterqe t'ia kdrkojO?Do ta gjejme dashurinee pasterdheviganen€burrin e prishur nga interesi, nga feminizmi, nga delikatesa? Kulturd me te vertetedo te thot0zhvillim, mprehje, zbutjefuqishdhendjenjash,por do td thoG edhelafi€simshpirterordhefisnik0ri; dheaskurre nuk do tEthotedobesi.Te mosgenjehetaspak njeriu modern:me komplimentadhe menyratd bukuratefoluri ndoftamundteparaqitetsi i mir€, kurrenuk po pakulturenme te verteteshpirterore, do te jetd ai qd dOshiront0 paraqitet njeri me te vertetdi pOrkryer. Zotettnjr. Pasi gaboi mendja, iu vu njolla edhe dashurise.Duhet t€ kthehemi ne parine q€ ta rind€rtojm6jeten,duhett'i afrohemite vertetesq0 ta ndrigojmemendjen,duhettd kthehemitezntl qe ta pastrojmedheta plotesojm0dashurine? Qldo te themi p€r ndOryjegiedhe detyre? tembahetndOrgjegjia DerisaGmendohetdhe vetemsi nje fialOgoje,nje tingelim i hijshdmdhe kumbues,nje afeksionorganik dhe asgjetjeter, nuk kemi si tCflasim p0r defyre.

I I

I I


Tetor - Dhjetor 1996 S'ka gje ne mua dhe mbi mua qe te me imponohetlirisht; deri satbjem unei zoti i vetes, nuk ka dore qe te mundete ma lidhe vullnetin; rnbi muadhembi W,pfr, qendronai ligj i cili, me dashjeosepa dashje,najep urdhrine prere:njeri, ji i lidhtr ngaarsyejaprandajedhengandOrgjegjia dhe detyra,pse gj6ja e keqe eshtee keqe dhe e mira eshtee mire. Aq i fuqishOmeshteky ligj, saedhekur mendon njeriu qe G bejekeq, ai ngre z1nnglithnje dhe thote:kjo eshtOgje e keqe! Edhembasita ketekryer keqberdsiveprene vet, prapeseprap€ ai ngrihetdhethote:ke bhrOkeq! Ky ligj i patundshem,qe sulmonkeshtu,nuk mundtEjete nOnne, ai eshtdmbi ne. Teoritee detyrespaZntnuk kanekuptim. as S'ka ligj pa sanksionG mjaftueshOrn, nenje tager s'ka detyreqete mosmbeshtetet me te larte.Me gfaregjejetjetervegseme jeta per njOjete tjetermund tb shperblehet detyrd? . Qeshtjae pronesdhee pasuriseeshtbme e thartageshtje e kohes.Bolshevizmipo provonta zhvilloje pa fantaz| Le tE vazhdoje duke provuar, le td vazhdojeduke rrenuar,sekoken ve ne nezk: paZotnuk do t'ia dalene krye te punes,ashtusig nuk ia dolen as Enciklopedist€t e Frances. Bolshvizmi,ashtusigla njeriunpa Perendi, do t'i lere edhepasurinepa pronare;mirepo krejt si gjeja pa zot qEvete me kot, ashtu edhenjeriu pa Per0ndi humbetne enesire dhekotesi. Komunist€tkane fjalOe premtimete bukur4porparajsenase kanezbrinr netoke, asdo ta zbresin.Derisate mos i humbasim ndjenjatfillestarete zemres,barbariz6mdhe jo dashurido t'i thejo alturizem,mlzor-tdhe mi asajdoredheatij parimi q016mijeradhe milionanjerezn0 Siberite ngordhinsi te mos kishin te drej6 te rronin. E dini shume mire. zot6rinj, se sot spekullimetmoralejane b€remode,qellim i jetOsu be interesiejo ideali,marredheniet njerezorenuk po kaneqendrese;njeriu modern nuk po e do asbesenasdashurine;thotbsedo ta vendosejet€nvetbmnedrejtesi,po gfar6drejtdsie eshteajo qe,vegne mos mundte,ses'le gje pa bere. Jo,aqsamundG noje njeriupamarrefi)ime, aq mundte noje pa dashuri! T'i hedhimtashnjd sy edheorganizat6sse p6rbotshme. Popujvedhe shteteveiu mbushmendjase nuku mjaftojnevebs setyre. Luftaboterorezbuloi shumete metanejeten e midis te tjeraveedhenevojene nje e perbashk€t Udheheqesite popujvei fuqie pOrtejshteterore. zgatlndoren njeri-tjetrit,humben,mundt0 themi, pavaresinee vet te natyrshme,u lidhen me paktee ffaktate,me marr€vest{ee ku di unetjeter. Qe te ndaloninluften,qe t'u vinin nj€ pengesete keqijave,qe te mbronindrejt6sine,u grumbulluan ne blloqe. Nuk kemi me antagonizmamidis shteteveveg e veg,por midis shtetevete grumbulluaranga njeraanOdhenga tjetra.Q'ngjau? Ajo qeshohimdheqepo e degiojmedftamediten. Evropandodhetnd gj0ndjeedheme te veshtire, pergatitjepdr u shhranvarferiadhepakdnaqdsia;

/ea

Kazalz6p

lufte po behenm0 tepersekurre.Pdrbal16 rrezikut t0 konflagracionit,oshOtima e te cilit tondit jeten e kohesqenethemel,luftapothuaje humbi kuptimin. As Haga,asGjenevanuk po mund ta shp6tojnOEvropenngah,izatep5re veshtireneperte cilen po kalon. Nevojate njdrezimitjane bereteperte m6dha dhe te koklavitura.Per to lypsen njer9zme zotesimendjejetb tille, nje energjivullnetite ketij lloji mundta perfitojndvetemidealetdheparimet e perjetshmedhete patundshme. Pombushenpothuajdy vjet q0kune Kryetari

i Lidhjes seKombevei bOrithirrje ndikimit dhe veprimit kristian per t'i ndihmuarnjerdzimit n0 ketbhize E trnerrshme. DheEvropa dukeu nisur qe nga perfaqesuesit e vet po ne ateLidhje, tha: Mund te bejmOedhepa Per0ndi!U lidh me bolshevikedheja ku po i hap varrin vetes.Kultures seEvropespo i dukensimptomate perendimit. I famshmiZryl Simonk6shtue qantekoh0n tone: E mjera ti, moj shoq6rinjerezore!Te ka rene semundja,dhe ne vend qe tE shkoshte mjeku, shkontemizoi. Kthehu n€ qofte sedo tE shpetosh,senukke ku mbyteshpaZnlt S'duam Zot drejrcsie,larg nga ne Zoti i dashurise, zunedhettranOudheheqesit e mendimit njerezor! Znn-n, Zoti-forcl, Zoti-makindj ane te vetmit ne bote. Se mos u mungonpanja sot?U shumuan perfitimit, me tep0rsekune u shtuanmakinate fuqitbe bashkeme to edhepasurite.Nuk mungojne paratb,por mungojnenjerezitmakinate fuqitb mjaftojnee teprojne,po ku t'i gjeshnjerezitme te vertefen1ercz,saG larteaqtb drejt€ngamendja, safisnikeaqbujarengazerrna,tecil€tt'i drejtdne!?.

Znmrae mbannjeriun,pati thendshqiptarii vjeter, e zerfiranuk ngopetme tagii, por vetem me dashuri;nuk u mungojnemendjevedhente, por dhentee pasuriteduanmend;shpirti i njeriut nuk ushqehetme buke,por me virtyt. As dOshirat,asinteresatnuk e kanep0rb0r6 kurre madheshtin0 e popujve, por vlerat shpirt6rore.Jetamodernepothuaju falsifikua qekurseu modemizua. Njeriu me kulture dhe pOrparime zmadhoi fush€ne zoterimit edheia doli n€ krye qelimit qe te fitojd nj€ bote te re materiale,por humbi vlerat shpirterore.Ai u be plagkae veprimit dhe e pOrfitimitt€ vet. Njeriu si njeri u bor, u be atom,njd pjesde par€ndisishme,nje veg€l e verbdr, nje ingranazhi rrotessejetes:mbaroin0 asgj€! Degjenerim! Regresshpirtdror! Shoqerianjerezore,e lodhur dhe e kapitur prej ketij fati, kerkon njd dore G forte qEta ringjile. E kushdo ta shpEtoje njereziminkur te &iithemendojnevetdmpdr vete? U bbnetbgjithaprovatmetodate mjetetmaferiale nuk mjaftojne, pse semundjaeshte morale.Mbeten vetem mjetet racionale,po edhekdto,qeta kendfuqinee duhur,duhette mb€shtetendhetd lidhennd parimete pahajtshme. Vetem e drejta vetem dashuriamund te na shpetojne.K0to i mdsondhe k€to do qe t'i zbatojl krishterimi. Krishti nuk flet me hipotezadhe teori, nuk thote:beni prova me kete sistemapome ate deffin, sedo ta gjeni ateqdkdrkoni.Jo,ai flet kategorikishcpo tb mosu zini beseflal0vete mia, kini veprentime pengsigurie. Cila 0shte{ala e lftishtit? Njeri,njihenjeZfimbivete dhelcyeji detyrat qe te perkasinkundrejt tij, njihe vetenseke nji shpirt te pavdekshemdhe vepro ejeto vetempOrnjOjete te perkohshme:ne shokun tdnd shikofytyren hyjnore,duajesi veten, psedheti dheai, te dy jeni bijte e nje Ati-Zot. Zlilloji fuqifee tuamendore,morale,fizike; p6rmirEsojeveten,sate mundeshhidhju nC k"he hmturise,pormosi ngatenomjetetmeqeljetenmete mirate saj.Ruaj limin, mose shkdmbe harmonine vete,vepro q0 t€ ngadhenjej0harjane monianebot0.Ligjet e harmonisenjerOzore e vertetadhedashuria. Nderivetjakdhei familjesjanddefreptuff; tagn ne pasurieshtenje e drejte;bindja kundrejt autoritetitligjor eshtevirfyt dhe vlere; dashuria dhe shOrbimii atdheutjanOdetyrate shenjta. Te gjitha keto idealenuk perjashtojnenjdritjetrin, por e plotesojn€,sebashkune pajtim t€ plote me shoqi-shoqin,do te rreshtohenne nj0 ideal te vetem shfaqjae sd vertetes,zbatimi i dashurisesezhvilluar ne m€nyrenmEt€ perkryer. Kjo 0sht0MbretereshaeZatit.Ky esht0urimi dheveprimii krishter€."Ardhembreteriajote!" P€r me teper,vini re: krishtdrimi nuk jep vetemidene,ai pdrfitonedhendjenjatperidealin, prandajjep edhefuqine ptu ta ndjekur;dinamoja ejetbskristianeeshtegiithmon€perftrese,prandaj krijoi vepradhefatosa. Keshtu krisht€rimi 6shte sistemi mE i arsyeshemqe i pershtatetjetesnjerezore.Vepra e 20 shekujvee deshmon...


@

/aa. Kaala6n

Tetor - Dhjetor 1996

NjGbisedee paperfunduar me LekEGojgajn Jeta Katolike: Mjediset shqiptare tii zyrEs suaj komode nE Bronx tE New York-ut. dashur ose padashur, t€ krijojn€ nj7 fa rE n o s ta l g j i e tE h a p ur pdr Shqipdrin\. Esht7 fjala si te vendosja e flamurit komb€tar ni) pjesEt md td dukshme tti saj, fotografitd e personaliteteve tona mE tE shquara, apo grumbulli heterogjen i revistaveapo g a z e ta v e s h q i p q € b o to hen nE Amerikd. Por mij par€ se te gjitha kijto, nE'tCmajtC tE hyrjes suaj t€ bie rt€ sy portreti i madh i Ndnd Terez\s qd, sikur u bEnpritjen e pari) rCgjithd njerlzve qE vin7 te Ju. Lekd Gojgaj: Pdr te vazhduarmendimin tuaj deri ne fund, mund te shtoj se eshte portreti i Nend Terezes qe jo vetem i pret, por sikur edhe i bekon vizitoret. SepseNdne Tercza eshte idhulli dhe shpresa jond, eshtemeshirajone. Nga kjo, me te drejte, dikush e ka quajtu r "N E na e Njer ez imi t" , d i k u s h tj e te r " S h q i p ta rj a md e famshme", dikush "Simboli i dhimbjes se botds", dikush "Nje Mrekulli". Sig e dime rc gjithe, nenat tona kane vuajtur shumd gjate historise dhe perhere u kane bere balle sfidave tE kohes. Nen€ Tereza eshte simboli i nenave tona te shumevuajtura dhe ajo pdrjetdsonne menyren me te persosurvirtytet e tyre. Jeta Katolike: Viirtet7, nEpdrgjith4si, dhe sidomos maldsoriit e duan shumij At Gjergj Fishtdn si shkrimtar t€ pap4rsdritshEmdhe kryesisht si poet, pasi Fishta, thuhet shpesh,dsht| dhe poeti ynd komb€tar. Si e mendoniju kEtE? Lek€ Gojgaj: At Gjergj Fishta, sig e thoni edhe ju, eshte me plot kuptimin e fjales, poeti yne kombetar. Vepra e tij "Lahuta e Malesis6", me vlerat e saj artistike, me porosine kombetare, ndonese e shkruar shume vjet me pare, eshte aktuale edhe sot. At Gjergj Fishta, aq sa eshte i madh dhe i pagabueshdm,sidomos ne planin shpirteror dhe kombetar po aq eshtei kuptueshem dhe real. P.sh. vargjet: "Ty o zottE kjosha fale, Shqiptariaashtgue n'kamd. Shqiptariane kame ashtEue. Ndermjet vedit asht besatue, Shoqi shoqin mos m' e tradhtue." thone nj6 te vertete kaq te madhe historike, sa s'besoj te kete njeri, fis, krahine ose komb qe te mos i kuptoje. Jeta Katolike: Po pdr Vaso Pash€ Shkodranin, gfar7 thoni? LekE Gojgaj: Vaso Pashe Shkodrani, shkrimtar, autor i nje varg veprash me karakter politik e historik, ne G cilat ai mbrojti Edshtjene popullit shqiptar, i ben njd pershkrim te bukur dhe te dhembshur

Lekd Gojgaj me v4llaun Pashkon dhe nipin Gjonin nE mes Shqiperisete kenga "Shqipnise se Robnueme". Tani nuk kuptoj sepersedisaintelektualesot i keqintepretdne vargjet e poezisesd tij sigjane "E mos shikoni kisha e xhamia/ Feja e shqiptarit asht shqiptaria", pasi dihet se kur eshtefiala per atdhe,shqiptardt jand tE bashkuarpavardsishtnga besimet fetare dhe se ata duke qene besimtarete mte, njekohesishtjane edhete devotshemndaj atdheut. Jeta Katolike: Digl<ap4r jet€n tuaj? Lek€ Gojqaj: Jetaime, faktikisht, eshtesi nje paralelee hequr dosido me jeten e te giifte emigranteveshqiptareqe provojne mrgdt e botes.Kam ardhur ne Amerike ne vitin 1970,vetem dy vjet pas ardhjesn0 kete vend te vellait tim Pashkut,qe kishte mundur te stabilizohej ne New York. Natyrisht,kdtu na priti punae rende,veffnia. Kulla e madhee Sukmrqes seLulash Hasajve,me 55 anetarefamilje, u zevendesuame nje apartament te vogel ne Bronx, dhe keshtu emigrimi filloi gerryerjen e vet. Gerryerjen dhe luften per te jetuar njekohesisht. Jeta Katolike: Pdr vdllezErit GojEaj Esht€folur e shkruar disa herE nE SHBA. Qindra mij€ra dollarE tEfinancuar pdr nd\nimin e kishave shqiptare nd Amerikb dhe n€ vendlindje,ndihmdn e premtuar prej 50.000dollarEshpEr hapjen e nj| kntedre td gjuhdsshqipenii New Yorh tEgiithn kbtoprovojn€ njEfar| ndjenje bdmirEsijeteju. K\shtu dshtET LekE Gojcaj: Un0 kam dhende kam ndihmuar aq sakam mundur. Me vjen keq qe s'kam mundur rc bej edhe me shume. Dua te theksoj me kete ras rendesineqe ka pasurorganizmi yne fetar ne Diaspore.Viti 1969eshte vit historik sepseme ndihmen e tE MadhitZot dheDom Zef Oroshit, nje grusht shqiptaresh,themeluanKishen e pare katolike shqiptaren6


Tetor - Dhjetor 1996

/ea

Kaala6p

ShBA, e cila arriti t'i bashkoj6te giithe shqiptardtnEnje kishe te veffne vetem ne vitin 1989,ku une u zgjodhakryetar i keshillit te kishessd bashkuar.Rreth kishesne pdrpiqeshimte mbanim gjaile nje "Shqipdri te vogel" te ndryshmenga ajo ateistenen regjimin e Enver Hoxhes, i cili e udhehiqteShqiperinene mrgene njd politike fe turpshme,antikombetaree antifetare.Md kujtohet p.sh. se si perfaqesuesitshqiptaree braktisEnsallene OKB-se pikerisht kur Nene Terezahyri ne kete sal16.Nje turp i vertete diplomatik dhe njerezor. Atehere, ne qe Zottna kishte ndihmuar te vrjme ne Amerike, ne kerc toke te bekuar, duhej td benim te kunderten nga veprimet e diplomatevekomunistEshqiptare, gje qe mund ta realizonim vetem neth institucionevetona fetare,qEsig dihet ne Shqiperi ishin shkatemrarplotesisht. Jeta Katolike: Po me kullEne ujet4rnEHot, g'bdhet? LekE Gojgaj: E kemi restaururarplotesisht.MO 13konik 1996kemi organizuar nje darke,me rastin e perfundimit te punimeve te saj. Kishim miq nga te gjittra trevat shqiptaredheishim familjarisht atje,bile edhenenajone, tashmEnd moshe,Katrina. Te gji*rt, ata qe ishin ne kete ceremonime kane gezuar,e veganerishtardhja ne k6td darke e hoxhds se Tuzit, te cilit per nderim i dhashnje ndihme te vogel materiale per xhamind e tij. Ndersaper kishdn e vendlindjes sonekam ne projekt nj6 statuje bronxi per NenETercz5n.Jemi ne kdrkim te skulptorit, qe shpresojme te jeG shqiptar. Jeta Katolike: Kujt in dedil<onisulcsesintunj ndjetd dhe nEbiznes? Lek€ Gojqaj Nd fillim, td Madhit Zot, e fill pas Tij velait tim PashkoGojgaj, te cilin pervegsevella e kam shok dhe bashkepunetor,si dhe anetareve tjerd te familjes. Jeta Katolike:

--

Keni d€shir€ t'i jepni njd kbshillElexuesittd revistEsson€? LekE Gojgaj: Kam nje porosi, sidomospdr rinine tone, duke futur ne kdtEgrup edhenipat e djemte e mi, fjala vjen Gjonin e Vincent-in qe po i shihni ketu. Mos e harroni gjuhen shqrpe,u them te gjitheve,kulnren, zakonet tona te bukura.Mesoni ne shkolle,i porosis,E nnjtb e te rejat shqiptare, qe atanjedite te ngrihenderi ne sferatme te lartate shoq6riseamerikane. Individet kanerendesite madhene bashkimindhe afirmimin e nj6 kombi, sidomoskurkombi 6sht6i vogel dhejo aqiprezanfuarnebotd...Si komb i vogel qejemi, ne na duhenpatjet6rpersonalitetete medha,ashtu siEnuk na kane munguar kune. Jeta Katolike: Mund ta konsiderojm€tEpdrfundunr kEtEbashk4bisedim? Lek€ Gojgaj: Jo. Perderisashume geshtjetona jane te paperfrrnduara,mendoj seperseribisedenduhet ta lem6 te hapur. Jam i kenaqurvetem qe pas vdekjes sekomunizrmtnl Shqipdri, njerezit kand mundesi qe t'i luten lirisht Zotit,jane rihapur kisha e xhamia. Nuk kam asnj€dyshim, per shembull,seedhekishajone e re ne Hartsdaledo te ndertohet.Kjo hape perspektivatl,ry4te cilat ne biznesmenetshqiptareduhett'i perkrahim e t'i ndihmojme. Per shembull,persete mos hapet katedrae gjuhes shqipe nE ndonjd universitet amerikan, sidomos tani q0 intelektualet nuk mungojnd.Nevoje tjeter urgjente6shtedhe stabilizimi i televizionit shqiptarneAmerike, gjd qd dikushosedisa njercz,sebashku,duhette marrin njd aksion menjeherepa ndrojde. AtE qd sot ne e humbim ne ekonomi, nesere kemi te fituar ne shpirt, ne dije, ne shqiptariz6m. Mjafton vetem inisiativa. Ne Ameriken e madhedemokratikemund te mesojmeshumeedhenga bashkesitee tjera etnike qejane me te orgatizuarase ne. Jeta Katolike: Ju faleminderit. Biseddn e zhvilloi LuigiQekni

LOUIS OVERSEAS o Domestic& Overseas. o Wholesalersto Tiranao All Airlineso Tours. Cruises. o Honeymoonso Translations. Affidavitso Gourt InterpreterServices

2325ArthurAvenueBronx,NY 10458 Tel: 718n$-6900 Fax: 7181733-7015 Telex: 424249 Recdist


/ea

Kazala6p

Tetor - Dhjetor 1996

"Nora e Kelmendit"ne Amerike rla vajze tjeter shqiptare, perveg ..NORES'' SE K e l me n d i t, m u n d te vinte ne Amerike ashtu si erdhi

"NORA" e Andrea Skanjetit, pra Nora e Shkodresdramatike, qe te kuptohemi drejt, po qe se behet fjale per drame dhe aktore te famshem,Shkodramund te perfaqesoje tere Shqiperine.Bile qe te legjendae murimit, si ne diten e larget,te varrosjes per se gjalli td nusesse re ne themelete KeshtjellesRozafat,qyteti i vjeter ngjan si i ngritur mbi piedestaledramash. Sidoqofte"Nora" erdhi ketu e vetme, i ra "pash me pash" New York-ut te pafund te gudirave,dhe nje mbremje trokiti befas ne njeren nga skenatme te reja te Fordhan University. Nese beri apo nuk beri jehone drama e pare shqiptarene Amerike, kjo lidhet me p r o p a g a n d e nm , i r e p o d i E k a e s h t ee qarte:Drama ndoqi fatin e fisit te vet, u ra pas emigrantevetand dhe fale talentit tE pazakontete regjizoresJustianaAliaj "pushtoi" New York-un. Them pushtoi New York-un sepseNora jone vazhdoi rolin e vet te perkryer ne syte e rreth 700 spektatoreveshqiptare,dhe kunder te gjitha keshillavemjekesore,s'la njeri "td marrd frym6" aq kohe sa vazhdoi shfaqja.PastajG 700 spektatoretdiskutuan anembanedhe fjala mori dhene sepsedihet, shqiptarete duan dhe e ndjejne shume dramen bile them ne qenien e tyre ka kaq ngarkesadramatike, sa shpesme shumese njerez te dramash. thjeshtengjajnend personazhe Por perse ndodhe keshtu me ne?! Q'eshtegjithd kjo dramene teatrinjetesor te shqiptareveqe vuajne dhe shpresojnE,qe bejne dhe shfaqindrama?! Apo mos valle per te gjithd popujt eshte keshtu?! "Drama, drama eshte gracka, ku mbreti dhe mbretereshabien silaraska" dramaturgu thote William Shakespeare,

me i madh t njerezimit. Nores se Kelmendit,megjithatd,askushnuk i dha vize hyrjeje ne Amerike dhe njekohesisht askush se ndaloi ne kufirin amerikan ku, sidomos, arti dramatik ka p e r p a r e s it e m e d h a . A t e h e r e K i s h a Katolike "Zoja e Shkodrds"duke pard nevojene domosdoshmete komunitetit shqiptarper kete gjini te veEantearti, Nores se Kelmenditjo vetem qd i hapi dyert dhe i ofroi mjedisetdhe aktorete saj por, si te thuash,e bekoi me fjalet "Shfaqu,eshtetamamkoha". Regjizorja JustinaAliaj, pas nje pune vertetekembengulesedhe nje mundi "dramatik", arriti te ve ne skene "Nordn e

Kelmendit", pergjegjdsiteper e rende kjo per nje grua dhe nje aktore te neperkemburderi ne krimin e debimit n g a s k e n a s h q i p t a r ep e r " m a n i e r a amerikane". Mirepo JustinaAliaj, pikerishtketu, beri ate qe nuk e lan6, qd s'mund ta bentedot ne Shqiperi,d.m.th.ne gjirin e shoqates"Rozafati", dhe me emrin nostalgjik "Malli per Vendlindjen",si te themi, i rivuri themelet teatrit shqiptar ne Amerike. Nje suksesi vertetesi per komunitetin shqiptar dhe aktoret, per te sjithe.

mir6fillte Nik Zefi Gjuravgajqysh nga nata e shfaqjes e prapa njerdzve u pelqen me shumeti therrasinPashese sa nd emer te vet. Keshtu ngjan rralle me publikun, mirdpo Nik Zefi Gjuravgaj me interpretimin e vet tâ‚Ź bukur dha Pashaine vertete Turk qe pasi u ka grabitur lirine ca fisevete varfra malesore,kerkonte dhe rrembimin e nderit, nepermjetgjoja njd miqesie te pasinqere,qe kushtezohejnga bukuria e N o r e s s e K e l m e n d i t .N i k a " p a s h 6 " . megjithateqe sublim e kriminal, gje qe i siguroi nje vdekje td palavdishmene malet e Shqiperise,por qe si aktor nga ana tjeter e beri te mbesegjithmone ne

kujtesene spektatoreve. Keshtungjau dhe me rolin e Nords, te luajtur nga Rosie Selimaj dhe Vera Sinishtaj, qe luajten me mjaft delikatese.Edhe Fran Shala,pra Voku i dramds,trim e kryeneE, realizoi me mjeshtrifiguren e prindit te Nores. Me keto sy duhen pare Suta dhe Bogu, qe sigurishtdihetjane Liria Balaj dhe Marjan Cubi, dy nga pikat mâ‚Ź kryesorete dramesqe zhvendosetsa a n d e j k e t e j . M i r e i n t e r p r e t u a nd h e aktoret Luigj Shala,Ali Selimaj, L u l a s h J u n E a j ,G j e r g j B a l a j , T o n i n Qyteza,Alfons Poli, Xhevat Gocaj e te PO ME AKTORET g'nEHET gjithe sa qene. Perfundimishtmund te themi se nje Asgjd veESe kujtohen rolet, popull qe si mungojnedramat, si perseritenfjale, improvizohen skena mungojne as rregjisortedhe aktorte, te dhe, mbi te gjitha e nga te gjithe, shpre- cilet me sigurineduhette bejne dhe me het gudia se si p.sh. filani/filanja "luajti shumene konsolidimin e kesaj rruge te aq bukur". Ja per shembull aktorit te bukur dhe te veshtirearti.


Tetor - Dhjetor 1996

/eta. ktahdp

MADONIA BROTH ERSiNKERYInc.

pi e buk6s cildsore me shijetd vendlindjes suai Shijoni byrekune shtflpisl son6!

scotti,Breadsticks& Cookies

2348Arthur Ave. BRONX,NY 10458

(71g) CY5-5573 PeterMadonia

?ry Pdrvoiae tre brezavend buk6pjekje!


/aa. KatahA.e

9

Tetor - Dhjetor 1996

Jeta ime eshtefeja dhe atdheu A aqendjekinmeshenedytbtbs0djelix Shkodies" neKishenShqiptare'Zojae A tashme nje burre, kujtohet u ^f \ig*tttt rendosupetetij qe i moshuar, megiithEsembi pelqen tbecd i @uajse vitetenjeshekulli, _rtre te giifte njerezitmeat drejr dtret'i penhEndes "KjoftEI-evdueJusu etij tepneferuar: stryrehjen Kdshti". Ndersafrr atanjerezqemarrinpjesdne prrberjene KeshillitteKishesdheqedinedhe e njohinme shum€PreELukun,(diskutimete tecilit u kujtojnezgiatjeneketijurimieqesikur thone:"Kjofshin levdueedheatanjerezqe i dhei besojneJesuKrishtit,dheata shbrbejne JezuKristrtin, qqsotpersotvetEmerespektojne e ku mundte hyjmete giftheshqipta€t),Ptegi eshteshembulli njegjykimitb drejtbpopullor. PreELulut sekishanderNje die i ftrashe per te, dhe sekete shkrim mendte beja nji 'TetaKatolikd'. revista shlaimdotabotonimte Per'TetenKatolike"jam gatitepergii$em pergiittrEka.Ani senuk dij G flasbukurdhe nukdij tb strkruajmirEshqip.Shlffuajkeq,tha PreEi,kaqkeqsamd vjenturptu shlauajlefra Ma merrmendmiqvete mij...Dhepsheretiu. ndshpitin madhe me te ja s'doteketenxbullim aipshkur Luku enj€malesoriG vjetersaPreg erednekur,sikurdihef ai s'patpsheretindvarrimin e G birit L4 vjeqlush Pt Eit,ku pranoi rrasesine tij dheia fali glakunneemerG Jesu

PregLuku kaptt rj tb tere.. pergiig,et tb p.sh.ai ka marre Kelmendit Ne luften e giithd te atinLuk Tomeni pjesesdbashkume tefamiljaeFranZnfPllumbir cili vdiqi plagosur "U wandshumemalesordepafiiznd, kapicat nodebmdhadhekapelatmeyll tbpartizaneve henposhtbCemitgjysdmpergiysemmegiak. Por- spjegonPreELuku padashurtbhyjnene thelltxi- uneekamndjeremeveshtee mij Prek Calin tek ju lut komisarMiculic "Kthehuni Kelmendis'kapunemeju. mbrapshtkomisar. Mandejube luftee madhe, gjemehataKun nehistorine s'kandluftuar e malesoreve, me kaq egersivella kunder Krishtir kundErshqip vellaitshqiptari Ndena me shkrimindukej seishtendryshe. tarit. Perfundimet dihen. Mesimii shkrimitishteend0nae rinisesetij, EnverHoxhai rapasshpine end€nqEnuk arriti ta shohkun nenje shkoll Kelmendit me ndihme te mbinassatprej shqipe,porqee "paui'fshehtas BeograditdheKelmendasit selarget.PreqLulcuka mdguntb Vishnjeves u ffadhfuan...".Keshnrte si i hbu€ neAmerikepasviteveshtatedhjete, giithd me radhe.Ne vitin ftonef altb,mezem0rdhemoshetethyer.Mara 1963pushkatuanedheveleshteguaja e tij ndersai biri Dodaasokohe launtim NdueLukunqeaso ishte ende i ri, keshtu qd Pregit i mbetej kohejetonteneLushnje.La pti tb mbajture stabilizuarfamilpergjegiesia 4 femijeMirashin,Nikollen, tenet neemigracion'Mendihm0neteMadhit AgostinindhePolinte cilet Tntl<arnggwderidiku- ttrotbPrcEidukeevend vetempasramjessekomudorenndzemerme respekt.Me qetdsimar- nzmitne Shqiperimundti tbrehistorinee te rrefenpothuajse ramOndese, bieketuneAmerike. te New Shqiptar Katolik tij dheKomunitetit PregLuku kishte qenYork-utthuai ka G shkruaradiku. "[lne kam druargjatetixevitit 45neper qendi lidhurfort mekishenqenerininetimd' malet e Bjeshkeve € une ai."Me kishendhemeShqiplerine qpjegon Namunapastajishtekthyer nuk ve asgj0.Ani seu largovangaathdheu ne shtdpine e vet ne tanb"'' kishene gietakdtunemeste shqiptareve Vshnjeve.Tashtie gifthekjo kohe, ne disesi shvendoset, Luku PreE Pastaj ngiarje@it i dukete vjetbr, vetemnjepyetje,ai ka aftesite mjaftont'i b,esh bilegatisi epajetuar."SePse

Njeriuixhtbsignjeriueshtbi forte- trotbPreEi. uri. Dhekjo forcenjeriuti rrjedhengashpirqeZnfr,iadhaatij - thotbPrcgi ti i pavdekshem i bindurne ateqe thote. PregLuku eshtenjeri nga ataburrame optimistte KomunitetitShqiptar,qebesonse jo veGmqedonddrKishaeReneHartsdale, jete edheqendere madhe likohet, por do te n€Amerike.Askush kulturoree Shqiptareve s'mundt'i kujtojeoset'i permendPregLukut te 40.000dollarete dheneper ndertimine kishaveshqiptare. '"Znttm'i dhamue- thotbPreEi - dheune njepjesetEtyrejakttrej prapshtepisesetij nE toke.Dhe do t'ja kthej giithmone,satejam gjalld sepseterd jeta ime eshteFeja dhe Atdheu...". Kur ndaheshme PreELukun s'di Per g'arsyete vjen keq.Nje bun teper"modern" ne kuptimin shqiptarte bunerisE,dhetep6r "primitiv"ndkuptiminmodem€ fundshekullit, s'keg'ti shtoshdheasti heqeshme,perveg atij shpirtiqeka personifikuuZnttnete,e qe thinet thjeshtshpirt njeriu. Kjofte levdue Krishti zotti,mu be sikurdegjovanefund tb kesaj skice te thjeshte dhe u pOryjigja: PeryjithmoneJetesPregLuku.


Tetor - Dhjetor 1996

/aa. Kaah6p

"Jeta Katolike" - nj€ qiell i ri nd bot6n shqiptare eleminimine divergjencave te krijuaramidis njerEzvedhe kendveshtrimitte tyre ndaj ushedisa here barometritG te qenit katolik bashkekohor. shqiptaretne Ngaana{etbr si intelektualshqiptar,ai e hodp e r g j i t h e s i hi veshtrimin pertej caqeve te te rendhe ata katolike ne domtes:botae njeriut tone nuk duhetcunv e g t i e k a n e p y e t u r guarvetemne orbitate edukimitfetar.Dom vetenne heshtje,valle PjeterPopaje ndjenmire senejetojme ne .., i mungon ndonje shekulline universalizmit,synojmeuniverg j e j e t e s k a t o l i k e salizmindhepatjeterduhetta jetojme ate. shqiptare?A ushtrohetme forcen dhe Pra,mbetetretorikepyetjapo qe seai mund format e duhura kjo fe e mrrekul- td dikbje tek shqiptaretmunges6ne njd trilueshme?Q'behetme te pas oreve te bunekulturoremete hapure mdkuptimplote meshes?Q'eshtemekati ne lidhje me ne sherbimte tyre. Dhe keshtulindi ideja e futjen e se resene katolicizem.Me sig- krijimit te revistes"Jeta.Katolike". uri shumicaprej tyre, ashtune heshtje,ia Dhenja jete e kesaj endrre eshte nje kand dhene vetes njdfare pergjegje,por fenomen impresiv jo vetem ne syte e nuk jam aq i sigurt se ato jane te atij katolikeve por ne jeten e shqiptareve niveli saqete ngjallin nje sadisfakcionte ne pergjithesi.Po sa arrin kjo revistd plote nE marrddhenieme vetveten e ta kompozoje kengen e vertete qe lextyre. uesit e saj e kane marr6 neper dhembe Vertet,gfaredo te ishtepergiegiame e arrire per kaq kohe me nje melodi shprese e ketyreceshtjevee, si do te mundte anihej thjesht monotone?Le tE zgjatemi me ajo nekushteekzistuese? posht pak pdrtej aparencesse Procesete ndryshmeshkencore,ekuilibri kapak6vete saj:fale talentit te jozakohor midis jetes se pasivitetitdhe asaj konshem te redaktorit e me teper tE moderne si dhe liberalizmi, shpeshhere poetit Luigj Qekaj,si joantik,ekaneberete domosdoshme nje- dhe Dom Pjeter Popajt fare risimi ne menyrene tEjetuarit te kato- si nuhates real i aftelikeve. Ne fund te fundit feja ka kuptim te sive te Luigjit- te cilit plote vetem te njeftzit, ka lindur per teu i a l e s h o i p a d e r t e sherbyeratyredhe ekzistonsi tejcuesee r e v i s t e n , K e s h i l l i t te persosmerise botus dhe bashkepunenjeriut drejt piedestaleve ne kuptimin me universaltd fjales.Pra,sig t o r e v e te dihet.edhekatolicizmi i ka konsideruarsi t j e r e , r e v i s t e n " J e t a te pranueshmedisa ndryshime te vogla Katolike", ndonOse kaq ideologjike-praktikene striktizimin e njo- e re ne mosh6,ka arrithur te tij. Por keto ndryshimeper dis bes- ur te te na ngrej zlrin e imtare paraqitenme fytyre te sfinkOshme, puplicistikes shqiptare tek ca € tjere si ekskluzivisht te ne nje nivel te ri. papranueshmee per shumicen,fatmire- Ne brendesine e kesaj sisht,si ecuri drejt nje komprromizimrtE reviste,ku meritenlayesore nevojshemmidis ligjshmerisefetare dhe do t' ia dedikojaredaktorit realitetit. te sajzotit Qekaj,shpalosNe keto rrethanalindi edherevista "Jeta etnj€nderthunjee shkelqyKatolike". Nga njdraand,Dom PjeterPopaj er temash,nje kompozim si pergueskryesori fiales sEZntttteksofra reali trajtimitteproblemeve e katolicizmit,dukee analizuarpozicioninne sociale me te cilat baltb cilin ndodhetjeta e katolikeveshqiptare, lafaqohetlexuesiisaj, nje faktin se,zgjerimi fuqi magjike,e paparene e gjeti si te paevitueshem kulturor ne fushdne katolicizmit shumerevistae gazetatler4 i diapazonit do te ishte nisma me efektiv efektiveper e cila mbenin deri atv sat'

ia mbajete bymuergjendjenshpirterorelexuesitper shfletiminme emocionnganjera faqee sajtek tjetra.Aty duketqafie gjuhae betimit te pazeshemper t' i sjellelexuesit pasqyrene zgtreruar te vetendjenjavedhet0 shqetesimeve tetyremezgjed[enmeG arrire, me te menduar,me efikase. "JetaKatolike"eshtenje organme permasa jo vetEmnefushene fese, te medhaedukuese letersise,politikes,historise.., por edhene fushenshpirterorete secilitlexueste saj.Ajo ka forcedepertuese G futet dhete ndryshoje digkanebrendineindividualete tjerit. Pradi jo vetem te mesojete duashdhete respektosh Zotne madh,por edhevetendhenjerezitqe jetojneneth teje.Tek e fundja,kush nuk e do veten dhe te tjeret, nuk e njeh mire as Zotin, ngaqe Zoti eshte dashuria me e pathyeshme ne ecurinee perdiBhmete njeriut. Me pak fjale, kjo mikro-enciklopedi letrare, eshtenje galaktike qe ka krijuar fytyrdn e vet, sistemine vet te te komunikuarit,formene vet dritEdhenese, permasat e vleravetevetatepamatshme e meerendesishmja,gravitetine duhurp0r t'u kuptuar lehteprej secilit.


,"c* kdtnP

@

Tetor- Dhjetor1996

TOYOTA I tovewhat you do for me New & UsedlCars

Leon Gjoni Ilir Gecaj Mark Dedushi Arben Markaj

r General Manager r Finance manager r Sales& Leassing r Sales& Leasing

470BostonPostRoad Milford, CT 06460 40I Tel. 2031878-7 Fax.2031871-688I

1-8OO.41 -TOYOTA


Tetor- Dhjetor 1996

/aa, Katal"a6p

EPNSCOPALNS CONFERENTNA ALBANNE I dashtunLuigj, NPESHKVCIRE KCINFERENCA ESHCINPERNSE Snrnru,RIA: Rnuc.q.L.q,grNort,Vu,lt n GrununNEvEN.3 - Trnrnn tel.(042)32082- fax.(042)42727

Deklararc Konferenca Ipeshkvore e Shqipdrise shpreh shqetesimine saj te madh lidhur me humbjet e te hollave ndermjet skemave piramidale. Kisha Katolike ne vitet me te veshtira t€, tranzicionit ka qendruar afer popullit dhe ndermjet organizmavebamirese ka kontribuar pa kurfare interesi per t'ia zbutur pasojat e renda te trasheguarangasistemi totalitar. Ajo edhe sot qendron prane popullit dhe solidarizohet me nevojat e tij dhe dshte e gatshmete ndihmoje sipas munddsive te veta per kapercimin edhe td kdsaj lcrize. Kisha Katolike duke denuar fajdetd e tilla, i ben apel mbare popullot shqiptar qe me ane te dhune t'mos shkatdrroje ate qe me djerse dhe mund eshtd ndertuar gjate 5 vjeteve te lirise. Ne i perkrahim perpjekjet qe te drejtat, domethenerikthimi i te hollave, tE rcahzohet pa dhune dhe pa pasoja te cilat mund te jene te kobshme dhe ne demin e perbashket. Ne si Kishe Katolike shprehim vullnetin dhe gatishmiren€ tone qe te ndihmojme per nje zgjidtrje sa me te shpejtd te problemeve, duke patur parasysh perspektivat dhe ardhmdrinetone te perbashket. Zotr e bekofte Shqip0rind dhe mbare popullin shqiptar!

Lezhe, Ianar,1997

Washington,md 29 qershor 1996

E mora letren si dhe revisten "Jeta Katolike" qe md ddrgoje ndpermjet postes. Te faldnderoj per fjalet e bukura me te cilat me drejtoheshe.Njeheresh falenderoj edhe pdr revisten. E vertete se dikur, sig shkruaje edhe ti, isha shume aktive ne punet e komunitetit - jo vetem me shkrime ne reviste - por ne gdo aktivitet deter. Isha i ri, ishte njd kohe tjeter. Rrethanat ndryshojne, ryeftzit moshohen, ndryshojne vend e pune e persona td tjere vine ne vend te tyre. Fundi i fundit, keshtu e ka bota. Une mund te jem larguar fizikisht nga komuniteti, pothuajse 25 vjetd me pare, por kurre nuk j am l arguar nga ai shpi rtdri sht. P er me teper gesht jet shqiptare vazhdojne, pothuaj se me shume se kur r e, dhe mbeten pr eokupim i im kr yesor , jo vetem si perfundim i interesimit personal,por edhe si pjese e punes sime te p6rditshme. Jam me te vertete krenar per ato sadopak vite qe kam kaluar nE New York, ne fillim tE'70-ave, si edhe per shoqerimin tim, ne ate kohe ne revisten "Jeta Katolike". Duke t bazuar ne disa numra qe kam lexuar deri tashti me vjen shume mire, qe rifilloi botimi i saj, e per me teper u kenaqa se revista e re "Jeta Katolike" eshte shum€ me e mire e me e dukshme se e vjetra si nga formati ashtu edhe nga pdrmbajtja.U deshiroj sukseseG metejshme. Desha td faldnderoj gjithashtu per ftesen qe me benit per bashkepunimme revisten.Do te deshiroja shumeta b6ja njb gjd € tille, por fatkeqesisht me detyren e tanishme si Drejtor iZerit te Amerikds per Evropen Jugore, sig kemi then6 dikur "i ngarkuar me dy ane e ndershej". Si njedhim i detyres dhe angazhimevete tjera nuk po me del aspak kohe me u marrd me shkrime ose me veprimtari td tjera. Td fal a e pershendetj e drej tuesve te Kishds dhe bashkepunetorevete revistes "J eta Katolike". Fran Shkreli

FranShkrelieshteDrejtor i Zeit te Amerikesper Evropen Jusore.


/eta

Katala6p

Tetor - Dhjetor 1996

Pakhumor ne orarin e telefonit 1997N'Dukagjin kendojnet'u da token,

Thashetheme Nr. 1

'oKuovadis, heu Satana".

Telefoni ra n'mesnatd. Me njd zaq1 s'di si u drodh! Qou bre burre, he t'thashin krahet Se filanja muer...SPanjoll! Q'ka ika "gjegj" tha trimi Plakds, VEme dor6n sipOr"Bibles", Kallzo a'thua a'i SPanjes, E'm prej PuertoRikos?! "pa premd" A i Ti, as njeni pdr krye t'femijeve, Sqaroiplaka, n'fund t'fundit. Po i remosh, ardhe Prej ShqiPnie, Le e rritd n'Barcelone t'Durresit!

nE sHxnEL (you KNow) Per "plang prishes" e mik t'paftuem, Mesazht'rande ka lane ketu axha: "Ka me hangdrsa t'thom und, E mandej mos t'thond se plasa" Ec mandej qite prej zemres! Thashetheme "DASHURIE" Kur vjen billi i telefonit. EM-Si-Ai k0shtu e'oClose"protesten: Quni juaj me "miss" t'dhjetorit Pat vendosme e kalue vjeshtdn.

NE pNr,rr.q.MPARKWAY

Kur ne "Tirdr6" u tendos peri: Shqipja te shkruhej si e terd. Nd Shkoddr thoshin erdh Urbdri, More paskaqene gomere!

MESAZHE LENE NEPEN MAKINA NE BAJZE TE KASTRATIT

N'Dervish bek thonâ‚Ź deri plaka, Priste tinguj me gershere! E mo' thosh, ma pate Shabdrin? Tek psonisteca filxhdre!

ThashethemeNr.3

Ketu ne kete koh6 s'asht mbreti i hok's, Por la zanrnn'Ba1zdt'Kastratit. Cur Gjeloshi, i Gjelosh Gjoks, Vaj e dreke i pat qite gomarit!

E i malsor tha me gerga: S'ka rreziku si ma i zi. S'palle gomari ma laaaaa... E n'bafte ieedeeu'kam me e ndi!

Telefoni i gazetant, Gja pa marr thone vesht s'Po lene! Der tha, shpif, mbesae Reaganit, Tash tri vjet ka hY n'valfer.

E pat prite t'djelen e pare! N'krah t'majt vuni shirit t'zi. Erdh' Krietar e Sekretar, Erdhdn larg prej n'ministri!

ThashethemeNr.4

Keshtu,kur fati t'ecdn mbare! Thua se deshtdnme ia ngjalle. Por s'po vikan per gomar, Cur Gjeloshin duan me talle!

ThashethemeNr.2 Mbasi e pyet per shendetin,rrogat, E per dja16,si e ka filanja? Mire, tha, i thotd mos t'ishin drogat, Por ja "gartl" Maruana...

Shkon,tha i EunPer me xan6 nuse, S'di a n'Kuins a n'Mosholu. E del jashte, tha, me i ftYrb t'kuqe, Se i tha miku NO THANK YOU! Thahetheme Nr. 5 Nje turist sa su gmend krejt 'i Kur per shok keshtuja kand mbYll: Ka thy qafen ne APsteit, Veg me la taksan'nji PYll! ThashethemeNr.6

A tu dhimb' Curo Gomari? o'Bdri"pyetje - Sekretari. A t'lendoi Cur gomarrogi? Luejti synin kryekokrrogi ! Ndersa shoku i ministrise, Qe nuk "thithte" nga humori, Und i druhem tha tradhtisd, N' qofte t_^"Ta se pat lodh zbori! i.

Telefoni qan veE derte: Se i "Landlord" mrgash ka mbete! 'i Kishte qind aPartamente, Megjithate s'kish ku me fjet6!

E, kur s'bajti ma kandari, ShpertheuCuri vorr mejhane: "Hig s'po m'dhepet tha gomari, Kur shoh shok't qe m'paska lane."

Thashetheme Pa num6r

NE DUKAGJIN'86

Thond se nji qe s'dinte anglisht, Tu pdrshkrurespektt'girlfrendes, Prej dashnise,tha, ajo m'thotd "shit"

"Bash te dhimbja m'e giete forcdn!" Kur vdiq "a7","ky" tjetri tha.

NE "WHITE HOUSE'' Ne aeroport, si asht zakoni, Tri vjete t'shkueme kur pag mbrrit6: A ke byrm, thash6,Bill Clintoni? E n'mos pag,ndm' q'at resite! Se s'kam qef neserme m'than6, Si m'pat "tell" nji mik ne Shkoder: Pse s'na erdhebre burre mbrame, Se e kim' ba i dasdmt'vogel! Pra m'i thuaj Bob Doll Zotnis0: Shoh ma larg se i kukuvajce. T'tane humorin e ShqiPnise T'a kam pru pdr "birthday" n'strajce. Nga Masa Tre


Tetor - Dhjetor f996 .4c/'aa . Zclt'?a . Zcir?e

Kazala6z

/aa . y'c(t?a . y'c/r'?a c y'{taa

o

\; . -. :::: e kishestone e cila gjindetn€ 4221Park Avenue,Bronx, NY --- - 'i. .:ume artikujve fetard mund te bleni edhe libra ne gjhen shqipe. . - r.. Jsht€e hapur gdo td diel prej ores 10 te mdngjesitderi ne oren 2 . -. j.i. osemund ti porosisnipermesrevistestone. \r .{nton Harapi Dr. Jup Kastrati Ismail Kadare Ismail kadare Ismail Kadare Ismail Kadare Drita - Ferizaj Drita-Ferizaj G.Gardin Xh.Kallajxhiu Martin Camaj Vatra At GjergiFishta At GjergiFishta Dom S. Filipi S. Krasniqi Pal Dukagiini Mons. J. Oroshi Joao S. Cla Dias

Vlere Shpirterore Faik konica Peshae Kryqit Vepra I Vepra II Prej nje dhjetori ne tjetrin Besoj ne Zotrn Jetoj me Zotrn 10 Vjet burgimi nd Shqiperi Ting€llimete ZEmres Karpa Flamurtar i Kombit MrizirZanavet Shqiptaretdhe drejtat... Bibla (e kompletuar) Mic Sokoli Prdl Tuli i Salces Kater Ungjijt... The mother of Gooc Counsel of Genezzano

wws WW

ffs{'sYssff'6Y7:*-\::*"*:**:*vwwwvryH9ww#vw€Kx{4";'7:4:T{13:4,*1:w

$10 $30 $20 $30 $30 $20 $10 $10 $10

$s $20 $5

$6

$z $30 $1s $s $s

w 6k3 GX

w .

A.

rr..

rr.

,

4AA.

Gjatdperiudhistetor-dhjetor 1996:

;

W

a

D'

I ]

JakinKola FrankPerpepaj

D ? JozoKocovic D' D TomGjuraj I LjucaUlic I LuiglDrejaj I PaulinLumaj ' Nikoll Curanaj 2 PrekNlakaj ffi GjokaLulgjuraj trrturio Vuksanaj "@ frunc Nokaj Q,

S,*

me me me me me me me me me me me me

BrigidaPopovig RosellaChristina Capicotto DritaDaka DritaDakaj MariaJuncaj AgeLisi VeraLunaj HanaMarku KristinaCuranaj LezeGojcai LeonoraDedvukaj " MargitaKrasniqi

: : : ' . : : : a * ffi @" &K

ffiw""r?'??rere,&


/aa. Kato&:4p

Tetor - Dhjetor 1996

Tetor r Dhjetor 1996 Alexandra Shkreli :.,Prinder:Prek dhe Denada Kumbare: Victor Shkreli

Vojsava Vukaj Prinddrit: Zef dheLeze Kumbaret: Lazer dhe Katrine Vukai Alexander PoPaj Prinder: Pavle dhe Lindita Kumbare:Anton dhe Gina

;,"''" Prinder: Kol dhe Kristina Kumbare: Mark dhe Gjyste Thaqi '

ivoda

*r.

-,''"Arton Syla " Prind6r:Oun dhe Antoneta 'I :-:-Kulnkrq$"iNtfrd'tlhePashkeGrabanica - + e

!i

' " L " 1

vrdi"iu Kumbare: John dhg FilaBaefi''--.

i George Paljusevic ?rinder: Pjeterdhe Shace e Prena Kii+nbare: Gjelosh Vukdedaj -*-' ',' Gjonaj Jacqueline Elizabeth ,,,'t .David Beristral Prinder: Sanderdhe Suzette i" "'"' Prindâ‚Źr:"Vincentdhe Suela Kumbar0:Prenkadhe ShpresaDelovic Kumbare: Nikoll dhe Mara Bajraktari Marco Joseph Selca Prinder: Vata dhe Kristina Kumbare:Gjon dhe ValentinaGojcaj Anthony Curanaj Prinder: Zef dheElizabeth Kumbar0: Gjon dhe Vera Lekocaj Klaudia Gashaj Prinder: Palok dheZamira Kumbare: Gasperdhe Mira Gjekaj Joseph Vuljaj Prinder: Ujka dhe Tona Kumbar6: Pashkdhe LucY lvezaj Teresa Berishaj Prinder:Gjeloshdhe Diella Kumbare: Mark dhe PrenaLulgjuraj Victor Alexander PePaj Prinder: Giorgio dhe File Kumbar0: Toma dhe Flora Rukaj Alexander Rukaj Prind6r: Lek dhe Gjina Kumbar6: Pjeter dhe Maria Vataj

Suzan Thtaj Prinder: Rrok dhe Elizabeth Kumbare: Luigj dhe Katrina Bujaj Leonora Berisha Prinder: Viktor dhe Gjyste Kumbare: Lek0 dhe Angjelina Gojani Linda Marie Pekic Prinder:Ljubo dhe Ljiljana dhe Stevo Kumb are: Pepdjonovic

Kristina Berishaj Prinder: Luz dhe Marije Kumbare: Marjan dhe Kata Prela Alexander Thomas Delic Prinder : Nikoll dhe Gjelina Kumbare: Ndue dhe Viktoria Palushaj Alex Lek Kolaj Prinder:Gjon dhe Shpresa Kumbar0: Viktor dhe Loreta Tomaj Andrew Mark Camaj Prinder: Frank dhe Violeta Kumbare: fran dhe Sofia lvezaj

Vera Veronika Cotaj Prinder: Fran dhe Maria Kumbare:Pashkodhe Ana Gazivoda

Gabriele Gjetaj Prinddr: Martin dhe Maria Kumbare: Nika dhe PashkaUjkic John Daniel Perpepaj Prind0r: Lekâ‚Ź dhe Ana Kumbare: Rrok dhe Nore Perpepaj Leonora Preldakaj Prinder: Vasel dhe Pranvere Kumbare: Zef Nikaj

Mary Ivezaj Prinder: Vasel dhe Vera Kumbare:Preladhe ShaqeNicaj

Maria Nicaj Prinder:Louis dhe Pashka Kumbare: Noc dhe Maria Dedvukaj Claudia Gecaj Prinder: Ilir dhe Violeta Kumbare: Nue dhe Drane Dedvukaj Gjon Berishaj Prinder: Leon dhe Liliana Kumbar6: Anton dhe Kristina Gjokaj


Tetor - Dhjetor 1996

/aa

Katalc6.e

Tetor - Dhjetor 1996

Epjau o Zot pushimine pasosun E i ndrite drita e pambarueme! Pushofshinne paqe.

NE sh6rbim tG komunitetit shqiptar nE Brorlxr me dy obiekte tE m6dhal %*ENGA ffi, frrccrERo g*tsNc

92o Allerton Avenue (off Boston Road)

654-O500

4t46 White Plains Road (East 27'ith.. Street)

IZ5-605O Sal FarengaProp.


WestchesEer Eounby. ,ht;,h

r 'r,,-r,, , :::i-ii,!:,

e4-hguf

t=Jtsa1

deliVgfy

Specnl eoMMUNrryDrscouNTFoR FnopEFTyowNERs


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.