Westvlaamse hart by koen vankeirsbilck

Oktober 2014 l Jaargang 5 l nr 10

het landschap! p. 4 App ‘ACHTER HET FRONT VAN 14-18’ p. 6 Snuffelmee p. 7 BEWILG

Ideeën voor je wijk of dorp? Dorpskernacupunctuur geeft je een zetje! p. 3

Herfstmodus

Herfstmodus. Wie fietst naar school of ’t werk ondervindt het aan den lijve. Handschoenen beschermen onze knoken tegen ochtendrijm. Wie geen last heeft van rijm en herfstmist is mevrouw en meneer wilg. Hun ijzige wilgentenen in de ochtend vormen een sierlijk schildertafereel. Leve de knotboom! Dat hij de schilder en fotograaf van ’t West-Vlaamse hart moge blijven inspireren. Vandaar de oproep van Stad-Land-schap: “Bewilg het landschap!” Dorpskernen zijn minder vertrouwd met robuuste wilgen. Zij vragen een subtielere benadering. Een prik hier, een prik daar. Heb jij ideeën om je dorp of wijk een extra toets te geven? Laat het ons weten want met de campagne ‘dorpskernacupunctuur’ wil het Stad-Land-schap de beste voorstellen helpen uitwerken. De herdenking van ‘100 jaar Groote Oorlog’ speelt zich niet alleen in de frontstreek af. Ook in ’t West-Vlaamse hart vallen heel wat verhalen te rapen over de Eerste Wereldoorlog. De partners Toerisme Leiestreek en projectvereniging BIE lanceren deze maand een WOI magazine waarin deze verhalen gebundeld zijn. Ze pakken ook uit met de mobiele applicatie ‘Achter het front van 14-18: over-leven in bezet gebied’. Jouw ideale gids voor wandelingen en uitstapjes in eigen streek in het najaar! En dat je in ’t West-Vlaamse hart sfeervolle en boeiende momenten kunt beleven, heeft het Stad-Land-schap de voorbije maanden zelf op de gevoelige plaat kunnen vastleggen. Op bladzijden 8 en 9 kan je deze sfeer nog eens opsnuiven. Was jij voorbije lente of zomer één van de 3.000 bezoekers van een evenement van Stad-Land-schap ’t West-Vlaamse hart? Hoezo, je was niet op de hoogte? Abonneer vandaag nog op het e-zine van ’t West-Vlaamse hart (www.westvlaamsehart.be/e-zine) en misschien staat jouw foto in het volgende magazine van ’t WestVlaamse hart. Stad-Land-schap ’t West-Vlaamse hart

www.westvlaamsehart.be Coverfoto: Landschappelijk fraais in de omgeving van de Parnassusberg in Staden, ochtend in december.

Gratis fietskaart van ’t West-Vlaamse hart Bijna 1.500 fietsers hebben de voorbije zomer deelgenomen aan één of meer fietsevents van ’t West-Vlaamse hart. Met deze fietscampagne wilde Stad-Land-schap zijn splinternieuwe fietskaart bekendmaken. Alle deelnemers hebben een exemplaar van ‘Fietsen in ’t West-Vlaamse hart’ in hun fietstas opgeborgen. Wil jij er ook nog eentje op de kop tikken? Het kan! En nog wel gratis ook. Fietsen in het najaar heeft zo zijn voordelen: de temperatuur is aangenaam, het is minder druk en de natuur hult zich in prachtige kleuren. De fietskaart met zes unieke routes in eigen streek nodigt je deze herfst uit op verkenning in ’t West-Vlaamse hart. Een rubriek met ‘wist-je-datjes’ en oude foto’s uit de erfgoedbank Midwest (www.erfgoedbankmidwest.be) houden het gesprek met je metgezellen op gang. De routes volgen het fietsknooppuntennetwerk en brengen je langs groendomeinen, erfgoedsites, mooie landschappen, …. De afstand van een route varieert tussen 30 en 45 kilometer en voor elke route is een startplaats met parkeergelegenheid aangeduid. Uiteraard kan je ook van thuis uit inpikken op de fietsroutes.

Nu verkrijgbaar bij … Benieuwd wat ‘De Roeselaarse Gordel’, ‘Fietsen langs groene longen’, ‘Op naar de Keuneleute’, ‘Kanaal met een verhaal’, ‘Tuffend langs de Stroroute’ en ‘Toertje boerenstebuiten’ in hun mars hebben? Loop of fiets dan eens langs bij het gemeentehuis of de toeristische dienst waar de fietskaart vanaf oktober gratis te verkrijgen is.

DORPSKERNACUPUNCTUUR: KLEINE INGREPEN, GROOT RESULTAAT

Heeft jouw buurt ook een prikje nodig? Een betonnen pleintje omtoveren tot een bloemenweide. Een nieuwe boom op de hoek van de straat. Enkele fruitbomen voor de deur. Fleurige gevelbeplanting tegen de gevels. Het zijn maar enkele voorbeelden van kleine ingrepen die je buurt of straat mooier, natuurlijker en biodivers maken.

Timmer mee aan het straatbeeld ‘Dorpskernacupunctuur’ werkt enkel wanneer bewoners zelf willen meedenken en timmeren aan hun buurt. Om hen een duwtje in de rug te geven, voorziet het Stad-Land-schap voor elk geselecteerd project een team professionals die de buurtbewoners bijstaan in het uitwerken en uitvoeren van de plannen. En de onkosten? Die neemt het Stad-Land-schap voor zijn rekening!

Win een speldenprik voor jouw buurt Deel jij samen met de buren het eerste prikje uit? Heb jij ideeën over hoe jouw buurt er beter kan uitzien en wil je hier samen met je buren aan werken? Dien dan vóór 1 december ’14 je project in via www.westvlaamsehart.be. Toon met je buren aan dat je enthousiast bent om iets te veranderen en geef een eerste schets (visuele voorstelling en/of beschrijving) van de richting die je met je voorstel uit wil. Uitgewerkte plannen of ontwerpen zijn in deze fase nog niet aan de orde. Haalbare voorstellen die de biodiversiteit verhogen, beheerbaar zijn, de ruimtelijke kwaliteit ten goede komen en kansen bieden voor het versterken van de sociale cohesie trekken onze aandacht. In december wordt er uit de ingezonden voorstellen een selectie gemaakt. Vanaf 2015 staat een projectteam klaar om de geselecteerde projectvoorstellen (3) samen met jouw buurt verder uit te werken en te realiseren. Meer info op www.westvlaamsehart.be

vóór

3 (W)AUW

De provincie en het Stad-Land-schap zetten al enkele jaren in op landschapsverfraaiing in ’t West-Vlaamse hart. Met het instrument ‘landschaps(bedrijfs)plan’ heeft de provincie al menig landbouwer en plattelandsbewoner ondersteund bij de aanplant van een boomgaard of een houtkant, het graven van een poel, … Stedelijke gebieden en woonzones behoren echter niet tot de scope van de landschaps(bedrijfs)plannen. Met de campagne ‘Dorpskernacupunctuur in ’t West-Vlaamse hart’ wil het Stad-Land-schap hier verandering in brengen. Via kleine ruimtelijke precisie-ingrepen wil

het Stad-Land-schap samen met de bewoners van een buurt of straat ook de bebouwde kom verder ontwikkelen, inrichten en verfraaien. Bij dorpskernacupunctuur gaat het specifiek over op korte termijn realiseerbare en kleinschalige ingrepen met een grote betekenis voor het uitzicht van de buurt, voor de buurtbewoners, passanten en het dorp.

SALIX STADSLANDICA

KNOTBOMEN BIEDEN NIETS DAN VOORDELEN

Bewilg het landschap! Overal waar je gaat langs Vlaamse wegen, kom je knotbomen tegen! En dat is niet anders in ’t West-Vlaamse hart. Meer zelfs, met de campagne ‘Bewilg het landschap’ wil Stad-Land-schap de aanplant van knotbomen in deze streek opvoeren. Plant je mee? Knotbomen zijn typisch voor ons landschap. Traditioneel werden knotbomen in rijen aangeplant langs beken, wegen of perceelsgrenzen. Veelal gaat het over knotwilgen, maar ook andere boomsoorten zoals populier, eik, es en haagbeuk worden geknot. Knotwilgen bieden heel wat voordelen: ze zorgen ervoor dat drassige weilanden droger worden, bieden een schuilplaats aan dieren en insecten, verstevigen de beekkant, verfraaien ons landschap en ze zijn bovendien een echte houtmijn. Een grote knotwilg levert om de 7 jaar een goeie kubieke meter brandhout. In de kachel zorgt dit voor heel wat warmte en gezelligheid op koude dagen!

Gratis wilgenpoten Omwille van al deze voordelen zet het Stad-Land-schap alles op alles om deze bomen te behouden en hun aantal op te krikken. Met de actie ‘Bewilg het landschap!’ delen het Stad-Land-schap en zijn partners gratis wilgenpoten uit. Heb je plek en plannen om knotbomen aan te planten? Bestel dan vandaag nog het gratis plantgoed. Bestellen kan via www.westvlaamsehart.be of op 051 27 55 50. Geef aan waar je ze zal planten en waar je de wilgenpoten zal ophalen! Wij zorgen ervoor dat ze op het afgesproken tijdstip voor je klaarliggen.

Waar en wanneer afhalen? Roeselare: zaterdag 21 maart 2015 tussen 11 en 16 u Site Klein Seminarie/Vabi/PCLT, Zuidstraat, Roeselare Staden: van half december ’14 tot half februari ‘15 tijdens de openingsuren van het recyclagepark - Carninstraat, Staden Hooglede: van december ’14 tot februari ’15 tijdens de openingsuren van het recyclagepark - Grijspeerdstraat 10, Gits Ingelmunster: van december ’14 tot februari ’15 op afspraak - De Mandelhoek, Waterstraat Ingelmunster Lichtervelde: 15 november van 11 tot 12u - hoek Gentweg - Ridderstraat, Lichtervelde

Plant goed!

• Zet de juiste plant op de juist plaats! Knotwilgen worden groot en dik. Zorg bij het planten voor voldoende ruimte, zowel boven als onder de grond, zodat de wilgenpoot tot een mooie knotwilg mag uitgroeien. • Plant volgens de wet. Knotbomen moeten zonder schriftelijk akkoord tussen de eigenaars op minstens 2 meter van de scheidingslijn geplant worden. • Een meter in de grond Snij de onderkant van de wilgenpoot schuin af en schil daarna enkele repen bast van de onderzijde. Deze verwondingen helpen de tak om sneller wortels te vormen in de grond. Poot de tak tot 1 meter in de grond en snoei het eerste jaar tot bijna boven alle zijtakken weg. • Knotwilgenrij Wil je verschillende knotwilgen in een rij planten? Zorg dan voor een onderlinge afstand van 4 tot 8 meter. • Knotten Na 3 tot 4 jaar kun je voor de eerste keer knotten, daarna om de 5 tot 7 jaar. Wanneer je te vaak knot, put je de boom en zijn regeneratievermogen te snel uit. Wanneer je niet vaak genoeg knot, dan wordt de boom te groot en kan de kroon mettertijd onder zijn gewicht openscheuren. Deze en andere tips vind je in de ‘Plant goed!-gids’, een publicatie van de provincie West-Vlaanderen met tips en tricks voor iedereen die op een ecologische en cultuurhistorische verantwoorde manier aan het planten wil.

Mocht Valerius De Saedeleer, de bekende kunstschilder van landschappen uit de vorige eeuw, weer heel even tot leven komen voor een wandelingetje op het Vlaamse platteland, dan zou hij zich nogal een hoedje schrikken. De bomenrooimachine is de voorbije decennia dan ook wel heel heftig te keer gegaan. Daardoor is het aantal knotbomen, ook in onze streek, sterk teruggedrongen. Toegegeven, het onderhoud van deze bomen is heel arbeidsintensief. Soms ontbreekt het de eigenaars aan tijd, materieel en mankracht om de bomen te knotten. Maar dat is nog geen reden om het onderhoud van deze bomen te verwaarlozen of om de bomen te vellen. Sinds de oprichting van een knotploeg in ’t West-Vlaamse hart kan je immers een beroep doen op vrijwilligers om je bomenrij te laten knotten. Woon je landelijk en heb je knotbomen die dringend aan een kapbeurt toe zijn? Laat het ons weten en binnen de kortste keren komen vrijwilligers met hun kettingzaag bij je langs. Het knotwerk is gratis. In ruil voor zijn inzet krijgt de vrijwilliger wel het brandhout mee. In ’t geval er een gemeentelijke subsidie voor het knotten van bomen bestaat in jouw woonplaats, dan blijf je daar recht op hebben. Momenteel kan het Stad-Land-schap rekenen op een equipe van een twintigtal vrijwillige knotters. Deze groep mag gerust nog aangroeien. Heb je ervaring met het knotten van bomen? Beschik je over het geschikte materieel (kettingzaag, veiligheidskledij …)? Heb je tijd om in het knotseizoen op een ander te gaan knotten? Ben je begaan met het landschap en de natuur van ’t West-Vlaamse hart? Dan ben jij misschien wel de geknipte man/vrouw om de vrijwilligersploeg van knotters te versterken. Info: westvlaamsehart@west-vlaanderen.be - 051 27 55 54

5 SALIX STADSLANDICA

Knotwilgen stellen geen hoge eisen en groeien nagenoeg overal. Ze verdragen natte gronden, maar groeien evengoed op drogere standplaatsen. Hieronder enkele tips voor een geslaagde aanplant van je nieuwe knotwilgen.

Knotboom zoekt knotter en vice versa

Gratis magazine en app met oorlogsverhalen van hier De herdenking van ‘100 jaar Groote Oorlog’ speelt zich niet alleen in de frontstreek af. Ook in ’t West-Vlaamse hart vallen heel wat verhalen te rapen over de Eerste Wereldoorlog. Toerisme Leiestreek en projectvereniging BIE lanceren deze maand een WOI magazine waarin deze verhalen gebundeld zijn. Ze pakken ook uit met de mobiele applicatie ‘Achter het front van 14-18: over-leven in bezet gebied’. Jouw ideale gids voor wandelingen en uitstapjes in eigen streek.

100 JAAR ACHTERUIT

Het magazine titelt ‘De andere kant van het front - 14-18’ en telt 60 bladzijden met feiten, interviews, getuigenissen, archiefbeelden – veelal uit privécollecties –, kaartmateriaal, anekdotes,… over het leven in bezet gebied. Vijf thema’s passeren de revue: Schuwe Maandag, geneeskunde en verzorging, spionage, ontspanning en wederopbouw. Niet de militaire geschiedenis maar wel het leven van de gewone mensen tijdens en na WOI vormt de rode draad doorheen de publicatie. De Eerste Wereldoorlog is een verhaal met verschillende lagen en invalshoeken. Bovendien verschilt het verhaal ook sterk van gemeente tot gemeente. Terwijl er in Moorslede niets meer overeind stond en iedereen gevlucht was, werd Ingelmunster door Duitse soldaten gezien als een uitgaansgemeente om even op adem te komen. In het magazine steekt een uitneembaar kaartje waarop de autoroutes en wandelroutes uit de mobiele applicatie ‘Achter het front van 14-18: over-leven in bezet gebied’ zijn aangeduid. Ideaal om in het najaar een uitstap te plannen in ’t West-Vlaamse hart.

100 jaar terug met de app De app ‘Achter het front van 14-18: over-leven in bezet gebied’ flitst je 100 jaar terug in de tijd. Aan de hand van uitgestippelde auto(car)- en wandelroutes beleef je verhalen van tijdens de oorlog. Kies één van de vier thema’s en de app loodst je doorheen verschillende gemeentes. Of je nu kiest voor ‘Schuwe Maandag’, ‘Geneeskunde en verzorging’, ‘Het dagelijks leven onder Duitse bezetting’, of ‘De bevrijding in 1918’, telkens zorgen de getuigenissen, beelden audiofragmenten en ‘augmented reality’ voor extra belevingswaarde. Je kunt ook zelf een WOI route in eigen streek samenstellen o.b.v. de ‘points of interest’ – app-taal voor bezienswaardigheden –uit de vastgelegde routes.

Info Het magazine is verkrijgbaar bij de dienst voor toerisme, de bieb en het gemeentehuis in Roeselare, Lichtervelde, Izegem, Ingelmunster, Moorslede, Staden, Hooglede en Ledegem. De app (viertalig N, F, E, D) kan je downloaden via www.veertienachttien.be of onderstaande QR-codes.

’t Kruiske in Moorslede Moorslede lag vlak bij de frontlijn van de stellingenoorlog. Duitse soldaten groeven hier ondergrondse gangen om zich te beschermen tegen de vijandelijke artillerie. Een eindje verder, in de open loopgraven, waren de soldaten niet enkel blootgesteld aan die artillerie, maar ook aan ongedierte en de weersomstandigheden. Dat vormde een grote uitdaging voor de medische diensten. Over de weiden aan de Kruiskesdreef, keek je recht uit naar het front. Het is daar dat de bewegingsoorlog tegen het einde van 1914 tot halt kwam en overging in een stellingenoorlog. Beide zijden bouwden een uitgebreid loopgravennetwerk uit waartussen de frontlijn bijna vier jaar lang nauwelijks verschoof. Net achter de linies waren de soldaten ook niet altijd veilig voor de beschietingen van de vijandige artillerie. Daarom groeven de militairen op sommige plekken onderaardse gangenstelsels uit. In die tunnels werden heuse militaire bivakplaatsen en zelfs kleine veldhospitalen

opgericht. Van aan de spoorlijn tot aan ‘t Kruiske liep tijdens de Eerste Wereldoorlog een dergelijke onderaardse gang.

DIGITAAL OMGEVINGSBOEK VAN ’T WEST-VLAAMSE HART

Snuffelt jouw klas ook al in de schoolomgeving? Een monumentale boom, een gigantische wateropslagtank, een plaatselijke anekdote, een interessante straatnaam of een klein kapelletje... In elke gemeente zijn heel wat aangrijpingspunten aanwezig om een boeiende les aan vast te knopen. Niets is immers zo interessant als leren in, van en over de eigen leefomgeving. Met de ontwikkeling van het digitaal omgevingsboek ‘snuffelmee.be’ willen het Stad-Land-schap en Terf leerlingen en leerkrachten stimuleren om ’t West-Vlaamse hart te verkennen, te onderzoeken en te beleven.

mogelijkheid om elementen uit de database in een eigen omgevingsboek te integreren en aan te vullen met foto’s van de klas tijdens uitstapjes, leuke filmpjes, dagboekfragmenten, …

Leerkrachten pro omgevingsonderwijs!

Binnenkort wordt ‘snuffelmee.be’ uitgebreid met een hoekje waar de leerlingen zelf kunnen experimenteren. Het geeft de klas de

www.snuffelmee.be

‘Snuffelmee.be’ verzamelt allerlei interessante omgevingselementen van de 9 gemeenten van ’t West-Vlaamse hart op een overzichtelijke kaart en vormt zo een digitaal omgevingsboek. Zowel leerkrachten als leerlingen kunnen zelf aan de slag met de webstek waar het omgevingsboek op draait. Alle gebruikers kunnen zelf omgevingselementen toevoegen. Leerkrachten kunnen als extra ook nog didactische fiches suggereren waarop tips staan om met het omgevingselement in de klas aan de slag te gaan.

Pompeschitter

Wolharige mammoet Cinema De Keizer

Ooit, op een kermisdag in de pruimentijd, had een Dadizelenaar té veel pruimentaart doorgespoeld met Averechtsen, een zwaar biertje van de streek. Toen hij diep in de kermisnacht naar huis laveerde, was zijn nood zo hoog dat hij nog net de gemeentelijke pompbak haalde. Ook ’s nachts bewegen dorpsgordijnen en de volgende dag knetterde het nieuws als een lopend vuurtje door Dadizele en naburige dorpen. Sindsdien draagt een Dadizelenaar met veel trots de spotnaam van Pompeschitter.

In 2009 hebben archeologen in De Kleiputten in Roeselare de beenderen en tanden van een wolharige mammoet opgegraven. De wolharige mammoet verdween in Europa zo’n 10.000 jaar geleden op het einde van de laatste Ijstijd toen het klimaat geleidelijk warmer werd.

Cinema De Keizer is de alleroudste nog draaiende, authentieke dorpsbioscoop van het land en door bekende filmmakers vaak uitgekozen voor premières. De geschiedenis van het beschermde pand gaat terug tot de 16de eeuw. Het gebouw gaf achtereenvolgens onderdak aan de vierschaar, het gemeentehuis, een brouwerij en toneelzaal en sinds 1924 een knusse cinemazaal.

7 SNUFFEL SNUFFEL

Met de klas aan de slag!

Omgevingsonderwijs of het gebruiken van bepaalde elementen uit de schoolomgeving in de klas biedt niets dan voordelen. Het verhoogt de betrokkenheid van de leerlingen, is ervaringsgericht en werkt dusdanig ook sterk motiverend. Heel wat leerkrachten staan dan ook positief tegenover deze vorm van onderwijs. Toch is het soms moeilijk om er in de klas mee aan de slag te gaan. Leerkrachten kennen de omgeving van de school vaak niet zo goed, handboeken zijn niet gericht op de plaatselijke schoolomgeving en informatie vinden over de schoolomgeving is moeilijk. Met ‘snuffelmee.be’ willen het Stad-Land-schap en Terf hieraan tegemoet komen. Voor de uitwerking van het digitaal omgevingsboek gaf Vives Hogeschool inhoudelijke en technische ondersteuning. Via het project Maxigreen (2 Zeeën-programma Interreg IVA) genoot dit project ook wat financiële ondersteuning van Europa.

Instagrammen Inzoomen maar: op ’t#wvlhart West-Vlaamse hart

Fietsen in ’t West-Vlaamse hart Voorbije zomer is er aardig wat afgetrapt in ’t West-Vlaamse hart. De fietskaarten met zes unieke routes in eigen streek vlogen als zoete broodjes over de toonbank. In juni deelde het 5-Spakencomité 500 kaarten uit tijdens het fietsevent ‘Op naar de Keuneleute’. Onderweg trakteerde het comité ook met animatie, workshops en lekkernij.

#WVLHART

Pop-up picknick onder de watertoren Picknicken onder een watertoren. Geef toe, daar heb je niet alle dagen de kans toe. Met de reeks pop-up picknicks in ’t West-Vlaamse hart gooiden 150 picknickers op de nationale feestdag hun lakentje uit op het grasveld onder de watertoren van Koolskamp. Met een workshop djembé hielden de deelnemers de weergoden gunstig gestemd.

Samen tuinieren De senioren uit de Walstraat in Koolskamp kunnen voortaan soep maken met eigen gekweekte groenten en kruiden. Met steun van de Koning Boudewijnstichting installeerde het OCMW van Ardooie drie plantenbakken op ergonomische hoogte op het grasplein nabij de seniorenwoningen. Voor het wieden en schoffelen kunnen de senioren rekenen op de medewerking van vrijwilligers van de milieuraad en de Landelijke Gilde en de leerlingen van basisschool De Horizon van Koolskamp. Voor technisch advies kon het initiatief aankloppen bij een studente van de Vives Hogeschool afdeling groenmanagement.

Er zijn de voorbije maanden Zoom@regio, een pak fraaie de beelden tweedaagse geschoten fietsexcursie in ’t West-Vlaamse in ’t West-Vlaamse hart. Op bladzijden hart, is de8 leerlingen en de leerkrachten en 9 publiceren we de meest vankleurrijke basisschool en sfeervolle Driekoningen prenten vanvan Torhout de voorbije zo goed activiteiten bevallenvan datStad-Landze al een optie genomen hebben voor schap ’t West-Vlaamse hart. volgend Voortaan schooljaar! kan je ook Dit fotoverslag zelf foto’s delen geeftmet je een de inwoners beeld vanen hun sympathisanten fietsverkenning in de streek rond het thema van ’t West-Vlaamse hart.‘voeding’ Welkom die in de ze online in aprilcommunity ondernomen van hebben. Stad-Land-schap: #wvlhart. Wie weet verschijnt jouw foto in het volgende magazine van ’t West-Vlaamse hart. Instagrammen maar! www.westvlaamsehart.be/hashtagwvlhart

Nachtvlinderen Huismoeder, plakker, korstmos uil, bosspanner, glad beertje, dromedaris, gele eenstaart, stro-uiltje,…. Ze passeerden allemaal de revue tijdens de nachtvlinderexploratie in ’t Veld van Ardooie. De helden van de avond waren toch wel de Hageheld, een eerder zeldzame nachtvlinder in onze contreien en Alexander die zijn neus leende voor deze nachtvlinder. Met meer dan 60 nachtvlinderaars blikken Natuurpunt De Torenvalk en Stad-Land- schap terug op een geslaagde avondactiviteit.

Wie zoekt, die wint

‘WXII’, twee muzikanten en een fotograaf, lieten zich inspireren door de groene en rustige omgeving aan de pillbox in Ledegem. De pillbox is een voormalige bunker uit de Eerste Wereldoorlog die sinds kort publiek toegankelijk is gemaakt. Wil je je ook laten inspireren? Fiets of wandel dan eens langs de Sint-Pietersstraat in Ledegem.

Dit zijn de 10 winnaars van de schattenjacht in ’t West-Vlaamse hart. Deze geocachers vonden 4 of meer caches in de negen gemeenten van Stad-Land-schap en steken daarmee een giftcard van Decathlon op zak.

Opgemerkte passage van de Cultuurkaravaan

Op zoek naar vlasroots

www.westvlaamsehart.be/vlasroots

#WVLHART

Wist je dat het verhaal van de vlasindustrie zich niet alleen aan de Leie en de Mandel heeft afgespeeld. Ook op de Bosmolens en in Sint-Eloois-Winkel zijn er getuigen en relicten van vlasnijverheid. Tijdens Open Monumentendag stond de vlasroterij van Edgar Holvoet in de kijker. Deze vlashoeve is aangesloten bij de Verenigde Roters, een vereniging van 12 vlasondernemers die eind jaren ’50 een waterleiding heeft aangelegd om de roterijen van water te voorzien voor het warmwaterroten. De voormalige maalderij, olieslagerij en houtzagerij Vancoillie in Lichtervelde leent zich perfect voor een danspasje en een gezellig optreden. Dit kon je in juni ondervinden met een dansworkshop onder begeleiding van de Balcompagnie en het concert van Boom’n van de Weireld.

De mooiste zomersport. Die kon je uitoefenen tijdens het laatste weekend van de zomervakantie in Bergmolenbos in Roeselare. Meer dan 150 kampeerders sloegen hun tentje op in het speelbos aan het natuurreservaat De Kleiputten. Nog eens 100 mensen kwamen er bij voor de filmvoorstelling in het bos. De niet-bangeriken waagden zich daarna aan het nachtspel of de natuurexploratie in Bergmolenbos. Sfeerbeelden en een filmpje van het initiatief dat i.s.m. Gezinsbond Rumbeke, Natuurpunt Mandelstreke, JNM, stad Roeselare, BOS+ en ANB tot stand kwam, kan je raadplegen op www.westvlaamsehart.be/fotos

Kamperen in Bergmolenbos

Edgar Holvoet van de voormalige vlasroterij op de Bosmolens stofte op Open Monumentendag zijn vlaswagen af voor het optreden van Hannelore Bedert in zijn authentieke vlasschuur.

Gezocht: nieuwe streekverkenners

ZOEK ZOEK ZOEK

Aan leerboeken over seizoenen, het landschap, de natuur,… geen gebrek. Maar kennis kan je ook opdoen buiten de schoolmuren. Daarom kiezen veel meesters en juffen om er met een bos- of landschapskoffer op uit te trekken. Hierbij krijgen ze een goede begeleiding van een streekverkenner. Dit is iemand die de schoolkinderen op een enthousiaste en interactieve manier iets bijleert over de natuur, het landschap,… in eigen streek. De provincie en het Stad-Land-schap ’t West-Vlaamse hart willen hun equipe streekverkenners uitbreiden en organiseren daarom in het voorjaar 2015 een opleiding voor nieuwe begeleiders.

Kan je je tijdens de werkweek af en toe vrijmaken om een klas enthousiaste kids te begeleiden bij hun ontdekking van het landschap en het bos? Als jouw antwoord op alle voorgaande vragen positief klinkt, dan ben jij de geknipte man/vrouw om de poule streekverkenners te versterken.

Hou je van de natuur? Kan een landschap jou uitermate boeien? Heb je een boontje voor de streek?

Info en inschrijvingen: westvlaamsehart@west-vlaanderen.be - 051 27 55 54

De basisopleiding bestaat uit 40 lesuren en omvat praktijkgerichte theorie en excursies te velde. Deelname kost € 80. Na de opleiding en inloopstage kan je streekverkenner een prestatie- of onkostenvergoeding ontvangen voor de begeleiding van klassen.

Ecotuinteams, een echte aanrader!

Een nieuwe voordeur voor het Bergmolenbos

In het voorjaar 2015 starten nieuwe tuinteams in ’t West-Vlaamse hart. Voor wie houdt van natuur en groene vingers heeft, zijn de ecotuinteams een echte aanrader. Onder het motto ‘natuur is overal’ leer je via deze teams hoe je in je eigen achtertuin een klein stukje natuurgebied kan bouwen. Door onze tuinen ecologisch in te richten worden ze opnieuw een thuis voor vogels, vlinders en allerlei inheemse planten en kruiden.

Het Bergmolenbos binnenwandelen kan voortaan via de Oude Zilverbergstraat in Roeselare. Op 30 november huldigen het Agentschap voor Natuur en Bos en het stadsbestuur van Roeselare er een nieuw infobord in en knippen ze de lintjes aan de nieuwe ingang door.

Samen met andere tuinliefhebbers van ’t West-Vlaamse hart verken je gedurende 5 bijeenkomsten de principes van ecologisch tuinieren. De ecotuinteams bieden tips en advies op maat voor je eigen ecologische tuin. Een deskundig lesgever neemt het team op sleeptouw. Deelname is gratis! Inschrijven kan via www.westvlaamsehart.be/ecotuinteams of 051 27 55 50

Help jij dit nieuwe bos verder groeien? Het Bergmolenbos wordt in de toekomst een van de belangrijkste groendomeinen in ’t West-Vlaamse hart. Ook dit jaar kunnen enkele nieuwe gronden bebost worden. Onder het motto vele handen maken licht werk wordt iedereen opgeroepen om mee nieuwe boompjes te planten. Afspraak op 30 november om 9u in de Oude Zilverbergstraat in Roeselare!

Genieten van de natuur in en rond de provinciedomeinen van ’t West-Vlaamse hart ’t Is herfst. Het ideale moment om de kleuren en geuren van de natuur op te nemen. Misschien kan je die absorberen tijdens één van onderstaande activiteiten. Van harte welkom. www.westvlaamsehart.be/kalender

Landschapsverkenning rond ’t Veld Zondag 19 oktober, 14 tot 16u30

Bij goede weersomstandigheden staan ze er immers elk jaar opnieuw. Laat je inwijden in de mysterieuze wereld van de zwammen. Gids: mycoloog Jimmy Desmet Afspraakplaats: parking provinciedomein, Kokelarestraat in Izegem Org. i.s.m. Natuurpunt De Buizerd Zonder inschrijving en gratis

Paddenstoelenwandeling in Wallemote-Wolvenhof Zondag 26 oktober, 14 tot 16u

Dit domein met zijn vele oude bomen is een paradijs voor zwammen. Aangezien de zwamvlok onder de grond overleeft, weet de ervaren gids op welke plaatsen hij welke paddenstoelen kan vinden.

Workshop wilgenbouwsels Zaterdag 29 november, 10 tot 15u30

Dierensporen zoeken in ’t Veld met heks Mavelle Woensdag 29 oktober, 14 tot 16u

11 Met je eigen ogen, oren en neus ga je op zoek naar sporen van dieren in ’t Veld. Heks Mavelle brengt hiervoor enkele interactieve en leerrijke exploratiespulletjes mee. Een bandrecorder, pootafdrukken in gips, braakballen, veren, beknabbelde nootjes en … jakkes … ook uitwerpselen. Een boeiende namiddag (gratis) voor kinderen tussen 7 en 12 jaar. Wees er snel bij want het aantal deelnemers is beperkt. Gids: Heks Mavelle Afspraakplaats: parking provinciedomein ‘t Veld, Kasteelstraat in Ardooie Info en inschrijving: westvlaamsehart@west-vlaanderen.be 051 27 55 50

Rijkdom der zwammen in ‘t Veld Zondag 9 november, 14 tot 16u Elk jaar openbaart het wonder zich opnieuw, ’t Veld bulkt van de paddenstoelen! Traditioneel gaan we met de specialisten op stap en zoeken de fraaiste exemplaren. Liefhebbers kunnen onder deskundige begeleiding ook proeven van de eetbare soorten.

Hutten, tipi’s en tunnels gebouwd met wilgentakken. Je ziet het steeds vaker in de speeltuin en het park. Plannen om zelf ook eens met wilgentakken aan de slag te gaan? Wil je de techniek onder de knie krijgen? Dan vormt deze workshop wilgenbouwsels een ideale introductie! O.l.v. ervaren ‘wilgenbouwers’ trekken we enkele tipi’s, een hut en tunnels op in de speelzone van het provinciedomein Wallemote-Wolvenhof. Niet zomaar eventjes demonstreren en nadien afbreken, maar samen bouwen aan stevige constructies want de wilgenbouwsels krijgen er hun definitieve stek! Interesse en zin om mee te bouwen en de handen uit de mouwen te steken? Wees er snel bij want het aantal deelnemers voor deze gratis workshop is beperkt. Vergeet je picknick en snoeigereedschap niet! Gids: Klaas Bogaert Afspraakplaats: parking provinciedomein, Kokelarestraat in Izegem Info en inschrijving: westvlaamsehart@west-vlaanderen.be 051 27 55 50

Aanplantactie Bergmolenbos Zondag 30 november, om 9u Zie p. 10.

HANG MIJ AAN DE KOELKAST!

’t Veld is meer dan 44 hectare bomen, heide en vijvers. Dit provinciedomein maakt deel uit van een ruimer en cultuurhistorisch waardevol gebied. Via een wandeling ten noordwesten van ’t Veld (+/- 5 km) verken je het landschap, enkele relicten en verhalen uit vervlogen tijden. Passeren o.a. de revue: het kasteel van Autvyver, een voormalig vlasbedrijf met een unieke generator, asten, …. Gids: Frank Develtere van heemkring Mulenbeca Afspraakplaats: parking provinciedomein ‘t Veld, Kasteelstraat in Ardooie Zonder inschrijving en gratis

Gids: Luc Pinoy en Jimmy Desmet Afspraakplaats: parking provinciedomein ‘t Veld, Kasteelstraat in Ardooie Org. i.s.m. Mycologia ZWVlaanderen Zonder inschrijving en gratis

Stad-Land-schap ’t West-Vlaamse hart

Gezocht: frisse ideeën voor deze watertoren

Eind 2013 werd de waterleiding en -toren definitief buiten werking gesteld. Uit het oog is uit het hart. De angst leeft dat dat de watertoren en het andere vlaserfgoed zal verdwijnen en de rijke geschiedenis van de regio vergeten geraakt. Het

project Vlasroots wil daar een stokje voor steken en publiceerde daarom een magazine rond de vlasnijverheid van de streek en het verhaal van de Verenigde Roters. Ter hoogte van de watertoren heeft Vlasroots ook een infobord gezet. En tijdens Open Monumentendag stonden de watertoren, vlashoeve Holvoet en de 11 andere voormalige roterijen in de kijker. De vraag stelt zich nu: ‘Wat aanvangen met deze watertoren die symbool staat voor het dappere ondernemerschap van de Verenigde Roters?’. Heb jij ideeën voor een nieuwe functie voor deze toren? Leg je ei op www.westvlaamsehart.be/vlasroots. Via deze link kan je ook het magazine Vlasroots raadplegen.

Maxigreen Stad-Land-schap maakt ook deel uit van Maxigreen, een Europees netwerk dat zijn hoofd buigt over de vraag hoe we onze erfgoedsites kunnen ontwikkelen tot multifunctionele en duurzame ruimtes. Veel aandacht hierbij gaat ook uit naar omgevingsaanleg en groeninrichting. Als partner van Maxigreen wenst Stad-Land-schap enerzijds expertise op te doen in binnen- en buitenland en anderzijds om ook zelf innovatieve en wervende projecten in eigen streek op gang te brengen. Voor meer info over Maxigreen, surf naar www.maxigreen.eu.

COLOFON Dit magazine is een uitgave van het Stad-Land-schap ’t West-Vlaamse hart, Streekhuis Midden-West-Vlaanderen, Peter Benoitstraat 13, 8800 Roeselare, 051 27 55 64, westvlaamsehart@west-vlaanderen.be www.westvlaamsehart.be Verantwoordelijke uitgever: Guido Decorte

OUT OF THE WATERBOX

Heb je deze constructie al eens opgemerkt? Je ziet ze opdoemen in het landschap ter hoogte van de Bosmolens aan je linkerkant als je op de E403 snelweg richting Kortrijk rijdt. Deze watertoren stond centraal tijdens Open Monumentdag in september. Het reservoir (110.000 liter) maakt deel uit van een ondergrondse waterleiding die de Verenigde Roters in 1958 hebben aangelegd om vlassers van de Bosmolens en Sint-Eloois-Winkel van water te voorzien voor het warmwaterroten van vlas.

Hoe kunnen we de leefbaarheid, de belevingswaarde en de omgevingskwaliteit van Midden-West-Vlaanderen verhogen? Dat is de hamvraag die voorligt in het Stad-Landschap ’t West-Vlaamse hart, een samenwerkingsverband tussen Ardooie, Hooglede, Ingelmunster, Izegem, Ledegem, Lichtervelde, Moorslede, Roeselare, Staden en de provincie West-Vlaanderen. Samen gaan de partners op zoek naar mogelijkheden en impulsen op het domein van landschappelijkheid, natuur, recreatie, educatie en erfgoed, zowel in de stad als op het platteland en met oog voor de interactie tussen beiden.

Werkten mee aan dit nummer: Myriam Deboysere, Jasper Dugardeyn, Lien Vanhaverbeke, Roeland Vanlerberghe, Philip Vanhie en Koen Vankeirsbilck. Vormgeving: Kliek Creatieve Communicatie Druk: drukkerij T’Hooft Gedrukt op gerecycleerd, chloorvrij gebleekt papier